Masterplan Energy Port Oostende - 2014-03-25

Visieontwikkeling en masterplan Energy Port

eco-vriendelijke gebouwencluster

Paul Gérard

2/09/2013 2

Bedrijven gevestigd in de Energy port

2/09/2013 3

Achtergrond van het project

Onderdeel van het INTERREG IVB project ‘Duurzame Zeehavens’: De focus van Haven van Oostende binnen dit project is ‘Visie en Masterplan voor een Eco-vriendelijke gebouwencluster in de Energy Port Oostende’ De opdracht werd bewust breder getrokken naar een visieontwikkeling op lange termijn voor de Energy Port Oostende alsook een masterplan voor de ontwikkeling van de hele site op 4 domeinen: • Ruimte • Energie • Materialen • Diensten

Doel: evolutie van ad hoc korte termijnacties naar lange termijn planning en investeringen

2/09/2013 4

Projectzone

Visieontwikkeling en masterplan Energy Port

Eco-vriendelijke gebouwencluster

3E – i-propeller – MOP Urban Design – Rebel Group

AGENDA:

1. Achtergrond van het project

2. Visieontwikkeling: Uitdaging en opportuniteit

Energy Port Oostende

3. Een duurzame site

1. Ruimtelijke planning en diensten

2. Materialen

3. Energie

4. Concretiseren van de keuzes

5. Hoe deze visie realiseren?

6

7

Achtergrond van het project

Onderdeel van het INTERREG IVB project ‘Duurzame Zeehavens’: De focus van Haven van Oostende binnen dit project is ‘Visie en Masterplan voor een ecovriendelijke gebouwencluster in de EnergyPort Oostende’ De opdracht werd bewust breder getrokken naar een visieontwikkeling op lange termijn voor de Energy Port Oostende alsook een masterplan voor de ontwikkeling van de hele site op 4 domeinen: • Ruimte • Energie • Materialen • Diensten

Doel: evolutie van ad hoc korte termijnacties naar lange termijn planning en investeringen

8

Projectzone Energy Port Oostende

AGENDA:






2. Materialen

3. Energie



9

10

Visieontwikkeling voor de Energy Port

De Energy Port Oostende wil uitgroeien tot: dé cluster voor O&M activiteiten in Blue Energy

met focus of Offshore Wind in het Noordzeegebied en een experimenteerzone voor alle vormen van Blue Energy

• Troeven van de haven en positionering ten opzichte van concurrentie • Duurzame groei en verankering van activiteiten op lange termijn • Creatie van toegevoegde waarde rondom kern van O&M activiteiten • Opportuniteiten voor clustervorming in partnerschap met Greenbridge

Waarom deze visie?

11

Deze evolutie naar bedrijfsvoering op langere termijn… • resulteert in een ander verwachtingspatroon bij de bedrijven m.b.t. de

faciliteiten die de haven aanbiedt • creëert mogelijkheden m.b.t. duurzame investeringen

Huidige situatie

12

Troeven en uitdagingen ten opzichte van andere havens

0

1

2

3

4

5A

B

CD

E


Bron: Buck Consulting International

Hoe deze visie realiseren ?

Gefaseerd groeimodel

Een plek voor O&M Offshore Windenergie

Dé plek voor O&M Offshore Windenergie

Dé cluster voor O&M Offshore Windenergie

Belgische windparken

Noordzee windparken

Europese windparken

Nu 3 jaar 5 jaar

Bedrijventerrein Inter-bedrijven samenwerking Duurzaam Bedrijventerrein

13

Keuze positionering Energy Port – feedback vanuit bedrijven

14

Een plek voor O&M Offshore Wind

*

• Geschikte locatie

• Geen focus op offshore wind

• Geen focus op duurzaamheid

• Geen ondersteunende diensten

• Geen externe uitstraling

Dé plek voor O&M Offshore Wind

**

• Toplocatie

• Focus op offshore wind

• Geen focus op duurzaamheid

• Ondersteunende diensten met focus op efficiëntie

• Goede externe uitstraling

Dé duurzame plek voor O&M Offshore Wind

***

• Duurzame toplocatie

• Focus op offshore wind

• Focus op duurzaamheid

• Ondersteunende diensten met positieve lange termijn impact

• Duurzame uitstraling

Dé duurzame cluster voor O&M Offshore Wind

****

• Clusterlocatie

• Focus op innovatie in offshore wind

• Focus op duurzaamheid

• Ondersteunende diensten met focus op samenwerking

• Inspirerende uitstraling

Europese Windparken Noordzee Windparken Belgische Windparken Noordzee Windparken

Samen duurzaam investeren op lange

termijn

Duurzame investeringen op lange termijn

Minimale Investeringen Investeringen op korte

termijn

Beheer via clustermanagent

Beheer via sitemanagement Geen centraal beheer Beperkt centraal beheer

15


Gefaseerd groeimodel naar DBT

Bedrijventerrein

Samenwerking tussen

bedrijven

Duurzaam bedrijventerrein

- Eerste drijfveer is kostenefficiëntie en organisatie- efficiëntie –> PROFIT

- Overwinnen van eerste hindernissen

- Tweede drijfveer is kennisuitwisseling en ruimtelijke kwaliteit –> PEOPLE & PLANET

- Overwinnen van complexere hindernissen

Ondersteunende overheid

16


Juiste partners aantrekken en houden

Kansen voor Energy Port 1. Ligging aan zee 2. Nood aan economische

heroriëntatie 3. Aanwezig infrastructuur 4. Gekwalificeerde

arbeidskrachten 5. Ondersteunende overheid 6. Aantrekken belangrijke

marktspelers 7. Gespecialiseerde

opleidingscentra 8. Innovatie- en kenniscentra

Bron: Studie Econopolis (2011-2012)

AGENDA:






2. Materialen

3. Energie



17

18

Waarom investeren in

een duurzame site?

AGENDA:






2. Materialen

3. Energie



19

20

1 Ruimtelijke planning en diensten Land-gebruik

21

Land-gebruik

Ruimtelijke randvoorwaarden • Beperkte lengte kade beschikbaar voor O&M • Beperkte ruimte voor de inplanting van de gebouwen • Bestaande situatie van verkeer en gebouwen

Randvoorwaarden gebruikers • Grote druk op positie gebouwen ten opzichte van kade • Lange termijn bezetting (O&M) => andere

verwachtingen dan bij werfzone (opbouw windmolen parken)

Randvoorwaarden

22

Land-gebruik

• Onduidelijke scheiding werfzone en ‘bedrijventerrein’ • alle types verkeer (zwaar, speciaal, fiets, voetganger, auto) door elkaar • Elk bedrijf eigen veiligheidsplan => onveilig overkoepelende situatie • Parking overal op terrein • Problematische signalisatie

Huidige toestand

23

Land-gebruik

Huidige toestand: omgeving

24

Land-gebruik

Huidige toestand: site

25

Land-gebruik

• Site = 1 gebied met 1 veiligheidssysteem • Duidelijke afbakening bedrijvenzone, werfzone, kadezone • Organisatie gebouwen binnen macroblokken • Gebundeld parkeren • Scheiden van verkeersfluxen • Fiets- en voetgangersroute en clustervorming • Oneigenlijk verkeer weg uit de Energy Cluster • Volledige vrijmaken van de kade over breedte van 20 m • voorzien van ruimte en afbakening zone voor dagafval + gezamenlijke afvalzone

=> Alle gebouwen eerstelijns!

Doelstellingen ruimte

26

Scenario’s voor centrale diensten – beveiliging/veiligheid (welzijn)

* - Elk bedrijf individueel

** - Toegang tot de site onder centraal beheer, consortiumbewaking

*** - Eén veiligheidsplan voor de site

**** - Eén veiligheidsplan voor de site met gedeelde bedrijfsopleidingen

Veilig-heid en welzijn

27


Eén veiligheidsplan voor de site

28


Organisatie gebouwen binnen macroblokken

29


Organisatie gebouwen binnen macroblokken

30


Veiligheid, macroblokken, scheiding fluxen, weghalen oneigenlijk verkeer zorgt ervoor dat uiteindelijk alle gebouwen als eerstelijns kunnen beschouwd => verhuurd worden

Alle gebouwen eerstelijns

31

Scenario’s voor centrale diensten - mobiliteit


** - Beperkte mobiliteitsafspraken voor de site

*** - Gezamenlijke parkeerruimte & zachte mobiliteit on site

**** - Gezamenlijk transport & collectieve mobiliteitsplannen

Belangrijk voor clustervorming: Link met Greenbridge-site (4,5 km)

Mobi-liteit

32

Mobi-liteit

Scheiden verkeersfluxen

33

Mobi-liteit

• Zwaar en speciaal transport


34

Mobi-liteit


35

Mobi-liteit


• Voetgangers en fietsers • Bevorderen informele contacten

• Gemeenschappelijke voorzieningen

36

Parking en interne verbindingsas

1 parkeerplaatsen electrische wagens 2 uitleendienst fietsen interne circulatie 3 fietsen goetgangers as

4 houten verlichtingsmasten en verlichting armaturen op zonneenergie 5 zonnepanelen 6 waar mogelijk groen waterdoorlatend + welzijn

1 2

3

4 4

5 5

5

6

Mobili

teit

37

Scenario’s voor centrale diensten - afval


** - Collectieve ophaling via raamcontract

*** - Eén afvalpunt op de site voor alle bedrijven

**** - Collectieve afvalpreventie door samenwerking en innovatie

Afval

38

Afval

• Dagafval • Gemeenschappelijke

zone afval

Afvalbeheer

39

Master- plan

Masterplan

40

Master- plan

Masterplan

AGENDA:






2. Materialen

3. Energie



41

42

Duurzaam materiaalgebruik

Enkele referenties zoals doorgaans gebruikt in de bouwsector

NL Basiswerk Milieuclassificaties Bouwproducten NIBE UK Green Guide to Specification BRE (BREEAM)

BE Milieugerelateerde Materiaalprestatie van Gebouwelementen VITO, WTCB en KULeuven in opdracht van OVAM

• evaluatie gebouwelementen (dak, vloer, gevel) i.p.v. materialenvarianten meer integrale duurzaamheidsevaluatie van materialen

43


Duurzame alternatieven voor industriebouw Beton met een lager verbruik aan primaire grondstoffen vraagt (vb. ECO2beton) • gerecycleerde betongranulaten in combinatie met CO2 neutraal cement • competitieve prijs t.o.v. standaard product • potentieel grote impact want één van belangrijkste bouwmaterialen bij

industriebouw

44


Duurzame alternatieven voor industriebouw Hout als alternatief voor beton en staal in dragende constructies Gelamineerd hout • goede sterkte/gewicht verhouding • grote overspanningen mogelijk • lange levensduur FJI® balken • ook geschikt als gevelelementen

45


Duurzame alternatieven voor industriebouw Reflecterende dakbedekking • verhoogde reflectiviteit minder koellasten Plantaardige dakbedekking • verhoogde reflectiviteit • 100% plantaardig

46


Isolatie in industriebouw

Duurzaamheid type isolatiemateriaal ondergeschikt aan potentiële energiebesparing tijdens levensduur van het gebouw

AGENDA:






2. Materialen

3. Energie



49

50

studie m.b.t. kostenoptimale energiemaatregelen in (semi)- industriële gebouwen, verwarmd tot 8°C (2009) • T8 verlichting vervangen door T5 ± 15% elektriciteit besparing • T5 verlichting met daglichtsturing 60 – 75% elektriciteit besparing

t.o.v. T8 verlichting, afhankelijk van daglichtopties • Beter geïsoleerd dak (10 cm PIR) • Minimum 15% daglichtstraten • Beter geïsoleerde en luchtdichte poorten (8 cm PIR) en geïsoleerde

rookafzuigers • Beter geïsoleerde plint (8 cm PIR) • Beter geïsoleerde gevel (8 cm PIR) Conclusie: verlichting prioritair, isolatie rendabel, ook bij lage T

Kostenoptimale energiemaatregelen logistieke & (semi-)industriële

gebouwen P

RIO

RIT

EIT

51

Biomassa / Warmtepomp • Warmtenet (en centrale stookinrichting) vereisen grote upfront investeringen • Risico inzake on-site bedrijfsvoering bij uitvoering werkzaamheden

Zonneboilers • Financieel moeilijk haalbaar (zonder subsidies), o.m. door relatief lage gasprijs

en piekvraag On-site windenergie • Haven van Oostende = Belgocontrol uitgesloten gebied voor grote windturbines • De mogelijkheden voor middelgrote turbines, genre

worden besproken

Analyse hernieuwbare energie in havengebied

52

• Kleine individuele dakoppervlaktes gegroepeerde installaties i.f.v. lagere eenheidsprijs en spreiding vaste kosten (netstudie, etc.)

• 2014: groenestroomcertificaten voor industrie + verhoogde investeringsaftrek

• Feedback havenbedrijven: als gebouweigenaar dient de Haven van Oostende het

initiatief te nemen

• Investering via 3de partij aangewezen • Vaste prijs voor de eigen geproduceerde elektriciteit • Terugverdientijd < 7 jaar • (Incl. O&M contract + verzekering)

Analyse hernieuwbare energie – Focus op fotovoltaïsche energie

53

• Havens van o.a. Rotterdam, Valencia en Göteborg berekenen hun ecologische voetafdruk (CO2)

• Havenbedrijf Gent huist sinds 2006 in een passief kantoorgebouw met duurzaam kantoormeubilair en waarbij bestaande straatklinkers werden hergebruikt als bouwmateriaal

• Dover: energy management + bio-WKK installatie

• Setúbal and Sesimbra (Portugal): reelighting en regeling (detectie, etc.) , zonnepanelen, zonneboiler(s),…

Benchmark

54

• Haven van Aalborg (Denemarken): renovatie naar een passief kantoorgebouw en testinstallatie fotovoltaïsche energie

• Haven van Antwerpen promoot energieaudits en begeleidt bij subsidie-aanvragen voor REG maatregelen

• Havenbedrijf Bremenports (Duitsland) • World Ports Climate Declaration • Aankoop 100% groene stroom • 925 m² zonnepanelen (sinds 2008)

Benchmark

55

• Havenbedrijf Bremenports (vervolg) • Zonnecolletoren voor sanitair & verwarming • Reelighting in gebouwen • Autonome LED verlichting d.m.v. zonnecellen

op de aanlegplaatsen • Pilootproject elektrische wagens (2010) • Duurzaam aankoopbeleid (pc, printer/copier,…) • Digitaal afval beheerssysteem • ‘Meten is weten’ Energieboekhouding

Benchmark

56

• Renovatie gelijkvloers & 1ste verdieping + uitbreiding 2de verdieping • Geen EPB-eisen voor gedeelte verbouwing. Vanuit een lange termijn visie werden

echter volgende duurzame maatregelen toegepast: • Vloerisolatie 1ste verdieping • Sandwich gevelpanelen met 10 cm PIR op 1ste verdieping • Nieuw dak gedeelte met 16 cm PUR • Overal hoog-rendementsbeglazing (Ug-waarde = 1.1 W/m²K) • Zonwerend glas zuidgevel om koellasten te beperken • Dubbelwandige dakkoepels en geïsoleerde sectionaalpoorten • Volledig balansventilatiesysteem • Gebruik van zonneboilers voor opwarming sanitair warm water • Nieuwe dakstructuur voorzien op plaatsing fotovoltaïsche panelen • Zone voor brandoefeningen (40.000 l/dag) wordt uitgerust met

waterzuiveringsinstallatie

OBH-gebouw Oostende

57

Hernieuwbare energie en duurzaam materiaalgebruik

Analyse

• Analyse hernieuwbare energie & duurzaam materiaalgebruik

Selectie

• Identificatie quick wins

• Concrete aanbevelingen

Implementatie

• Integratie hernieuwbare energie in inrichtingsplan

• Duurzame materialen in standaard bestekteksten voor de gebouwen

AGENDA:





1. Materialen

2. Energie




58

59

Concretiseren van keuze

Wat betekent het aantrekken van nieuwe spelers nu concreet naar ruimte vereisten? Opmaak van een ‘Decision Tool’ Gebruiksvriendelijkheid staat centraal Modulaire opbouw: • Wat als er 1 speler extra naar Oostende komt? • Wat als een huidige speler een extra windpark binnen haalt? • …

Laat toe om van een reactief handelen over te stappen naar proactief handelen!

Zorgt voor lange termijn denken!

60

Decision Tool

Gedetailleerd invoer per windpark

Resultaten op niveau van individuele spelers en site

61

Werking Decision Tool

Decision Tool laat toe om simulaties te maken rond: • Welke spelers komen naar Oostende

• Turbineleveranciers • Projectontwikkelaars • Onderaannemers

• Welke windparken worden gerealiseerd • Wie zijn de spelers van elk windpark, welke turbine wordt gebruikt, …

Dit alles wordt vertaald naar behoeften aan:

• Tewerkstelling: Arbeiders en bedienden • Kantooroppervlakte • Sanitair • Parking • …

62

Decision Tool laat toe inschatting te maken van jobcreatie

Scenario: • Alle Belgische concessies worden vanuit

Oostende bediend • 4 Projectontwikkelaars • 4 Turbineleveranciers – 1 type turbine per

leverancier • Onderaannemers worden buiten

beschouwing gelaten

Directe tewerkstelling Projectontwikkelaars: 37 VTE’s Turbineleveranciers: 161 VTE’s Totaal 198 VTE’s

Indirecte tewerkstelling Multiplicatoreffect = 2,0 x (Bron: Rebel 2010)

Totaal 395 VTE’s

Totale tewerkstelling Totaal 593 VTE’s

AGENDA:





1. Materialen

2. Energie




63

64

Hoe deze visie realiseren ? Vervolgstappen?

• Opstellen van een masterplan voor een duurzame bedrijvencluster • Aantrekken van en creatie van samenwerking met de juiste partijen • Gefaseerd groeimodel van bedrijventerrein tot cluster • Duurzaam beheermodel

Visie

•Buy-in

•Communicatie

•Masterplan

Korte Termijn

•Opmaak Inrichtingsplan en draaiboek

•Opstarten georganiseerd overleg

•Definiëren en realiseren Quick Wins (veiligheid, mobiliteit, afval)

Lange Termijn

•Uitvoering inrichtingsplan

•Beheersstructuur en clusterwerking

•Lange termijn infrastructuur en investeringen

Masterplan Energy Port Oostende - 2014-03-25

Technology

Transcript of Masterplan Energy Port Oostende - 2014-03-25