Masteronderwijs1415volledig

Open Universiteitwww.ou.nl

sTUdiegids

onderwijswetenschappen2014 | 2015wo-master begeleid - schakelprogramma’s - leertraject

Inhoud

03 Voorwoord

04 Studeren aan de Open Universiteit

05 Programma’s Onderwijswetenschappen Masteropleiding Onderwijswetenschappen Losse cursussen Schakelprogramma’s Leertraject

10 Het vakgebied Onderwijswetenschappen Opleidingsschema schakelprogramma Opleidingsschema master

14 Studiebegeleiding Staf Onderwijswetenschappen 17 Starten met de studie Startmoment Aanvragen adviesgesprek Toelating en inschrijving Kosten

18 Tentamen 20 Cursusbeschrijvingen

30 Voor studenten Opleidingscommissie Studentenraad Alumni en promoveren

32 Studiefaciliteiten

34 Procedures en regelgeving

36 Service en informatie

3

Voor woord

Onderwijs boeit!

Dit is wat u wilt: u wilt kennis en competenties in de onderwijs-

wetenschappen verwerven, u wilt er met anderen aan werken,

en voor de meesten van u geldt dat u dat wilt naast uw andere

werkzaamheden. En u wilt afstuderen in afzienbare tijd. Dat

gaan we u bieden. Studiesucces is het sleutelwoord. De OU ging

er voor zitten en op basis van veel wetenschappelijk onderzoek

werd – evidence informed – een nieuw onderwijsmodel uitge-

werkt. Synchroon contact, binding, draagbare studielast, in de

gaten houden van vorderingen, structuur en minder vrijblijvend-

heid. Afgemeten aantal tentamenkansen ook.

De master Onderwijswetenschappen biedt structuur, een door-

dachte opbouw van kennis, een verfijnde mix van competen-

tie- en expertiseontwikkeling, er is aandacht voor (synchroon)

contact en de studielast is op maat. We willen u graag bij de

les houden – een metafoor die nergens zo goed past als in de

onderwijswetenschappelijke opleiding – om meer studiesucces

te kunnen bieden.

Succes!

Prof. dr. René van HezewijkDecaan faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

4

Studeren aan de Open Universiteit

Wanneer u studeert aan de Open Universiteit betekent dat dat u activerend online onderwijs volgt. De leerac-tiviteiten dagen uit tot het actief verwerken en omgaan met de leerstof; u kunt uw eigen casuïstiek inbrengen; opdrachten kunnen binnen de beroepspraktijk worden uitgevoerd; en er is aandacht voor actualiteiten en recente ontwikkelingen binnen het domein. Online wil zeggen beschikbaarheid van bronnen, interacties, en leeractivitei-ten vinden bij voorkeur online plaats. De docent is hierbij de expert en het ‘gezicht’ van de cursus.

Kenmerken van de studie

EC en modulenEen mastercursus heeft een waarde van 7,5 EC en staat gelijk aan 165 nettostudie- of 210 brutostudie-uren.De masteropleiding Onderwijswetenschappen bestaat uit 6 cursussen (60 EC).

Opleidingen

Studiemateriaal en OpenU.nlHet studiemateriaal van een cursus bestaat uit studie-opdrachten en informatiebronnen. De studieopdrachten vindt u in het elektronisch werkboek. De informatiebron-nen kunnen bestaan uit cursusboeken en/of e-literatuur en multimediale programmatuur, maar ook uit informatie die u zelfstandig verzamelt. Alle cursussen worden online be-geleid via OpenU.nl. Via OpenU.nl blijft u op de hoogte van cursusgebonden informatie, ontvangt u studieopdrachten, kunt u uw uitwerkingen uploaden en contact onderhou-den met andere studenten en docenten via onder meer discussieforums.Indien u een schakelprogramma doorloopt, volgt u ook cursussen (met S-code), die begeleid worden via Studienet. OpenU.nl / Studienet

Onderwijs- en examenregeling (OER)Aan de basis van de bachelor- en masteropleidingen staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door het College van bestuur vastgesteld na advies van de Commissie voor examens, de Facultaire opleidingscommissie en de Studentenraad. Een belangrijk onderdeel daarvan zijn de uitvoeringsregelingen waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgeno-men. De integrale Onderwijs- en examenregeling en de Uitvoeringsregelingen kunt u terug vinden op de website.

Opbouw- Aanschuifonderwijs: cursussen uit het aanbod van andere

universiteiten kunnen worden ingebracht in het schakel-programma of in de cursus Atelier.

- Individuele Overgangsregeling: maximaal 1 cursus uit het aanbod van de andere faculteiten van de Open Universiteit kan worden ingebracht in het schakelpro-gramma of in de cursus Atelier.

Zowel voor aanschuifonderwijs als de individuele over-gangsregeling moet er een duidelijke samenhang zijn tussen de in te brengen cursus en de doelstelling van de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Mocht u gebruik willen maken van deze regelingen, dan kunt u een verzoek indienen bij het College voor de examens.

Nederlands en Engels in de opleidingenHet cursusmateriaal bestaat uit Nederlandstalige en Engelstalige teksten. De tentamens worden in de Neder-landse taal afgenomen. In toenemende mate wordt er gebruik gemaakt van Engelstalig cursusmateriaal. Dit omdat bepaalde vakgebieden voornamelijk Engelstalig zijn of omdat het cursusonderwerp een internationale oriën-tatie heeft. In de masteropleiding kan het aandeel Engels beduidend groter zijn dan in de bacheloropleiding. Op deze manier ontwikkelen studenten zich tot academici die in staat zijn te participeren in nationaal en internatio-naal wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.

LerarenbeursBent u bevoegd leraar in het primair, voortgezet of (voortgezet) speciaal onderwijs, of in het middelbaar of hoger beroepsonderwijs? Of bent u ambulant begeleider of invalkracht? Dan kunt u een ‘Lerarenbeurs voor scho-ling’ bij DUO aanvragen als u uw professionele niveau wilt verhogen, uw vakkennis wilt verdiepen of u wilt specialiseren. U kunt een Lerarenbeurs aanvragen voor de masteropleiding Onderwijswetenschappen (inclusief schakeltraject). U kunt als leraar één maal in uw onder-wijsloopbaan gebruik maken van de Lerarenbeurs voor scholing voor het volgen van een opleiding. De masterop-leiding Onderwijswetenschappen is geregistreerd in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO) onder nummer 60099 en het BRIN nummer is 22NC.www.DUO.nl

5

Programma’s Onder wijswetenschappenIn deze studiegids treft u het onderwijsaanbod aan op het gebied van Onderwijswetenschappen. Met dit aanbod kunt u bijblijven op het vak-gebied en u verder professionaliseren. We bieden een geaccrediteerde master Onderwijswetenschappen en diverse te certificeren activiteiten waaronder cursusaanbod die alle in deeltijd gevolgd kunnen worden. De commissie Rinnooy Kan constateert dat het aantal deeltijdstudenten in Nederland achteruit loopt en dat we internationaal achterop raken. De commissie geeft een reeks aanbevelingen waaronder versterken van het aanbod van online onderwijs en blended learning. U hebt ontdekt waar een dergelijk onderwijsaanbod al beschikbaar is: bij de Open Universiteit.

De studie valt te combineren met een sociaal leven en een baan, maar studie vergt natuurlijk wel tijd. In de opleiding wordt gezocht naar een vruchtbare aansluiting tussen studie en praktijk. Praktijkervaringen en casuïstiek kunnen in diverse cursussen worden ingebracht.

Via het Leertraject: Leren en doceren in de 21e eeuw wordt een hoogwaardig leertraject aangeboden speciaal voor mensen die zich bezig houden met onderwijs, opleiden, leren en e-learning en die snel, flexibel en op hoog niveau hun expertise op peil willen houden.

De master Onderwijswetenschappen is ondergebracht in de nieuwe facul-teit Psychologie en Onderwijswetenschappen van de OU. De master wordt bemenst vanuit het Welten-instituut, de samenvoeging van de onderzoeks-programma’s van het voormalige Celstec en Look. De onderzoeksprogram-ma’s van Celstec zijn vorig jaar gevisiteerd waarin werd bevestigd dat het onderzoek nationaal en internationaal volop meedoet aan de top.

De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) heeft de opleiding Onderwijswetenschappen geaccrediteerd op basis van het beoordelings-rapport van de Quality Assurance Netherlands Universities (QANU). De NVAO waarborgt de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Een accreditatie door het NVAO is noodzakelijk om officieel getuigschriften (diploma’s) te mogen verstrekken.

In de Keuzegids Masters van 2013 kreeg de masteropleiding Onderwijs-wetenschappen het kwaliteitszegel ‘topopleiding’ en in de Keuzegids Masters 2014 krijgt de master Onderwijswetenschappen een goede beoordeling en staat de opleiding op de tweede plaats in de ranglijst van het vakgebied. Vooral op de aspecten inhoud van het programma, docen-ten, wetenschappelijke vorming en communicatie met studenten oogst Onderwijswetenschappen positieve waarderingen.

6

Cursusrooster Master Onderwijswetenschappen - begeleid

Cursusrooster

Kwartiel 1 Kwartiel 2 Kwartiel 3 Kwartiel 4

Sep – Nov Nov- Feb Feb – Apr Apr – Jul Onderwijswetenschappen: Ontwerpen van onderwijs Methoden voor onderwijs- Atelier de basis onderzoek Ontwerpen van onderwijs Atelier Onderwijswetenschappen: Methoden voor onderwijs- de basis onderzoek Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen Masterthesis

Start september – Studietempo 30 EC

Kwartiel 1 7,5EC Kwartiel 2 7,5EC Kwartiel 3 7,5EC Kwartiel 4 7,5EC

Sep – Nov Nov- Feb Feb – Apr Apr – Jul Onderwijswetenschappen: Ontwerpen van onderwijs Methoden voor onderwijs- Atelier de basis onderzoek

Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen Masterthesis

1. Masteropleiding Onderwijswetenschappen

Onderwijswetenschappen is een wetenschappelijke opleiding. Dat betekent dat u bij alle problemen die u in de studie gaat aanpakken wetenschappelijke methoden van onderzoek en evaluatie zult leren han-teren. Ook wordt de nodige aandacht besteed aan ontwerpen en ontwerp-gebaseerd onderzoek. Indien u aan de masteropleiding wilt deelnemen dient te voldoen aan een aantal formele eisen op het gebied van vooropleiding. Zie voor begeleidings- en tentamenvormen het opleidingsschema op pagina 13.

StructuurJaarlijks zijn er twee startmomenten voor de opleiding: in september en februari.

De OU heeft het academisch jaar ingedeeld in vier kwartielen van elk tien weken waarin begeleiding wordt gegeven, met aansluitend een tentamenweek. De nominale studielast is 30 EC op jaarbasis, dus 7,5 EC per kwartiel. Een vak heeft een vaste startdatum (altijd aan het begin van een kwartiel) en een vaste einddatum (altijd aan het eind van een kwartiel). Een vak wordt direct afgesloten met het tenta-men (of eindopdracht) in de aansluitende tentamenweek. Een tentamen kan herkanst worden in de tentamenweek van het volgend kwartiel. Hierna kan nog eenmaal herkanst worden in de tentamenweek in de zomervakantie. Voor de afstudeerscriptie geldt de mogelijkheid een verlenging van een kwar-tiel ‘bij te kopen’, mits de planning voor het resterend scriptietraject door de begeleider en mentor is goedgekeurd.

Rooster Master Onderwijswetenschappen begeleid Studenten kunnen de opleiding volgen in verschillende tempi. Het aanbevolen tempo is een tempo waarin studenten 30 EC in een jaar behalen. Dan doet een student over de master, die in totaal 60 EC in beslag neemt, twee jaar. Een lager tempo van 15 EC per jaar is ook mogelijk. De route die een student door het curriculum volgt zal dan worden aangepast. Studenten kunnen in principe tijdens elk kwartiel starten met de opleiding, maar het verdient de aanbeveling te starten in het september of het februari kwartiel, omdat in deze kwartielen de oriënterende cursus ‘Onderwijswetenschappen: de basis’ wordt gegeven.

Het onderwijs wordt verzorgd in viert kwartielen, waarbij het eerste kwartiel begint in september, het tweede in november, het derde in februari en het vierde in april. Elk kwartiel bestaat uit 10 weken studietijd en een week voor het afleggen van een tentamen (of in inleveren van een eindopdracht).

7

Start februari – Studietempo 30 EC


Sep – Nov Nov- Feb Feb – Apr Apr – Jul Onderwijswetenschappen: Methoden voor onderwijs- de basis onderzoek

Ontwerpen van onderwijs Atelier Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen Masterthesis

Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen Masterthesis

Start september – Studietempo 15 EC


Sep – Nov Nov- Feb Feb – Apr Apr – Jul Onderwijswetenschappen: Methoden voor onderwijs onderzoek de basis

Ontwerpen van onderwijs Atelier*

Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen

Masterthesis

Masterthesis uitloop

* Uitsluitend op afspraak

Start februari – Studietempo 15 EC


Sep – Nov Nov- Feb Feb – Apr Apr – Jul Onderwijswetenschappen: de basis

Ontwerpen van onderwijs Methoden voor onderwijsonderzoek Atelier Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen Masterthesis

Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen Masterthesis uitloop Masterthesis

Masterthesis uitloop

2. Losse cursussen

Voor velen is het opfrissen en verdiepen van hun kennis en vaardigheden het belangrijkste motief om aan de Open Universiteit te studeren. Zij volgen dan geen hele opleiding maar één of meer van onze cursussen. Dit kan ook met de meeste cursussen van de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Denkkracht op academisch niveau wordt wel vereist. U dient voor het inschrijven voor een of meer losse cursussen eveneens officieel toelating tot de master aan te vragen. Elke cursus is een afgerond geheel, maar vergt wel een bepaald niveau van voorkennis. Informatie over de voorkennis vindt u bij de cursus-beschrijvingen.

8

code titel studiepunten blz

O17321 Onderwijswetenschap 4,3 26

O18321 Leren en ontwikkeling 4,3 26

S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse 4,3 27

O34221 Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek 4,3 28

S05271 Onderzoekspracticum psychologisch experiment 4,3 28

O40311 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers 4,3 29

S04251 Onderzoekspracticum psychologische survey 4,3 29

Toaal 30,1 studiepunten

code titel studiepunten blz

O17321 Onderwijswetenschap 4,3 26

O18321 Leren en ontwikkeling 4,3 26

S37211 Grondslagen van psychologie: filosofie 4,3 27

S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse 4,3 27

O34221 Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek 4,3 28

S05271 Onderzoekspracticum psychologisch experiment 4,3 28

O40311 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers 4,3 29

S04251 Onderzoekspracticum psychologische survey 4,3 29

Toaal 34,4 studiepunten

Schakelprogramma 2 (hbo)Schakelprogramma 2 is bedoeld voor studenten met een hbo-getuigschrift. Via dit programma kunt u uw onderwijskundige kennis, academische vaardigheden en onderzoeksvaardigheden op niveau brengen.De volgende getuigschriften geven in combinatie met dit schakelprogramma toelating tot de master-opleiding:- een hbo-bachelorgetuigschrift;- een hbo-mastergetuigschrift;- Akte van bekwaamheid kleuteronderwijs (KLOS A/B + applicatiecursus volledig bevoegd onderwijzer).

3. Schakelprogramma’s

Om toegang te krijgen tot de masteropleiding zijn twee schakelprogramma’s ontwikkeld. Of u een schakel-programma moet volgen, en/of welk voor u van toepassing is, vindt u hieronder. U dient officieel toelating aan te vragen om een schakelprogramma kunnen volgen.www.ou.nl/formulieren

Schakelprogramma 1 (wo)Schakelprogramma 1 is bedoeld voor studenten met een academisch getuigschrift. Via dit programma spijkert u zich bij op het gebied van onderwijskundige kennis en, indien dit niet in de vooropleiding is op-genomen, in onderzoeksvaardigheden. De volgende getuigschriften geven in combinatie met dit schakel-programma toelating tot het mastertraject:- het wo-bachelorgetuigschrift (c.q. tenminste 180 studiepunten van de ongedeelde wo-opleiding) van

Nederlandse universiteiten;- het wo-mastergetuigschrift van opleidingen van Nederlandse universiteiten;- het wo-bachelorgetuigschrift (c.q. het equivalent van de ongedeelde wo-opleiding) van Vlaamse

universiteiten;- het wo-mastergetuigschrift van Vlaamse universiteiten.

9

4. Leertraject: Leren en doceren in de 21e eeuw

Voor docenten is het belangrijk bij te blijven in het vakgebied. Daarvoor kunt u cursussen of een opleiding volgen, zoals de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Maar de scholingsbehoeften van mensen zijn niet gelijk en om tegemoet te komen aan de diversiteit aan wensen, bieden we nu aan mensen die géén mastertraject volgen, de mogelijkheid een leertraject aan te gaan voor een jaar. In dit traject kunt u allerlei leeractiviteiten ontplooien en deelnemen aan activiteiten die door de faculteit en het Welten-instituut worden georganiseerd. Deze activiteiten kunnen aan het eind van het jaar worden verzilverd met een certificaat voor het aantal geïnvesteerde uren. Dit wordt aangeduid met Permanente Educatiepunten (PE-punten). Het leertraject heet ‘Leren en doceren in de 21e eeuw’ om aan te geven dat de leeractiviteiten aansluiten bij de digitale informatiemaatschappij en hoe we daar als docent in ons onderwijs mee om kun-nen en misschien wel moeten gaan.

Het aangaan van het leertraject geeft toegang tot:- Deelname aan online masterclasses en daaromheen georganiseerde leeractiviteiten.- Alle materialen en opnames van voorgaande masterclasses.- De inhoud en bronnen van alle cursussen van de masteropleiding Onderwijswetenschappen.- Dagelijkse updates, blogs en tweets over onderwijs en onderzoek.- Toegang tot collega’s en experts binnen thematische expertisenetwerken op het gebied van mobiel

leren, serious gaming, informatievaardigheden, etc.- Kortingen op lezingen en conferenties.- Certificering van behaalde PE-punten, ook op basis van uitgevoerde professionaliseringsactiviteiten.- Elders gevolgde leeractiviteiten, die niet gevalideerd zijn, kunnen worden ingebracht in dit leertraject.www.openu.nl/leertrajecten

10

Het vakgebied Onder wijswetenschappen

Onderwijswetenschappen is een interdisciplinaire, wetenschappelijke masteropleiding die de vakgebieden psychologie (met name de psychologie van het leren), onderwijskunde, onderwijstechnologie en organisa-tie bundelt. Bij dat alles hanteren we als invalshoek het onderzoeken, analyseren, ontwerpen, inrichten en/ of verbeteren van leersituaties en leeromgevingen. Elektronische systemen en hulpmiddelen zijn daarbij niet meer weg te denken. U verwerft kennis, inzichten en vaardigheden op deze terreinen die u door mid-del van opdrachten integreert.

Focus op leersituaties en leeromgevingen

In de masteropleiding Onderwijswetenschappen wordt naar onderwijs gekeken vanuit de leersituatie en de leeromgeving die leerlingen en studenten wordt aangeboden. Wat wordt daar onder verstaan? Over iedere (georganiseerde) leerervaring, les, cursus, stage of opleiding wordt van tevoren nagedacht en worden vragen gesteld als: Om wat voor lerenden gaat het? Waar bevinden die zich? Wat kunnen en weten ze wel en wat niet? Waarin moeten ze direct worden geïnstrueerd? Wat kan beter? Wat willen ze wel en wat niet? Wat willen we bereiken? Wat is ons onderwijskundig concept? Hoe vertalen we dat? Wat voor groeperingsvormen gaan we gebruiken? Wat voor communicatievormen en hulpmiddelen staan er ter beschikking? Wat wordt er van de docenten verwacht? Hoe gaan we dat invoeren? En zo zijn er nog veel meer relevante vragen. De kunst bij dat alles is om binnen de randvoorwaarden, een goed samenhangend geheel te creëren waarin geen elementen zijn vergeten, zodat een optimale omgeving wordt gecreëerd om te leren. In de masteropleiding kijken we daarnaar vanuit twee perspectieven: het ontwerpen het onderzoeksperspectief.

Het ontwerpperspectief

De onderwijsontwerper maakt daarbij gebruik van zijn of haar kennis op heel uiteenlopende gebieden zoals:- leertheorieën: het gaat tenslotte om leren, maar daarmee zijn we er niet,- instructietheorieën: hoe instrueer ik welk soort kennis en vaardigheden,- communicatietheorieën: hoe draag je dingen over, hoe bereik je anderen, en- systeemtheorieën: leren en onderwijs gebeurt heel vaak in interactie met anderen, ingebed in een organisatie.Dat alles kan als een systeem worden beschouwd dat als zodanig kan worden bestudeerd en ook als systeem moet worden aangepakt. Onderwijskundig ontwerpen is dus een interdisciplinair gebeuren, waarbij vanuit verschillende invalshoeken en theorieën wordt gewerkt aan het oplossen van problemen.Een schoolleider zei hierover: ‘We moeten deze kennis weer meer binnen de scholen halen, zodat we niet meer ‘overgeleverd’ zijn aan onze adviseurs.’Misschien nog wel belangrijker: je moet de ontwerpvaardigheden koppelen aan vakdidactische kennis en praktische onderwijservaring.

Praktijkvoorbeelden

Een paar voorbeelden van problemen waarvoor een student Onderwijswetenschappen zich geplaatst zou kunnen zien, zijn de volgende:- ‘In onze opleiding hebben we probleemgestuurd onderwijs ingevoerd, maar de studenten verdiepen

zich nauwelijks in de theorie. Hoe kunnen we dat verbeteren?’- ‘We hadden gedacht de leerlingen volgend jaar een vakoverstijgend project te laten doen. Waar moeten we allemaal aan denken om dat een succes te laten zijn?’- ‘Onze leerlingen maken bij hun werkstukken veelvuldig gebruik van het internet. Hoe richt ik het

onderwijs zo in dat ze die werkstukken niet bij elkaar knippen en plakken maar de nieuwe informatie integreren?’

- ‘In ons onderwijs maken we gebruik van werkpleksimulaties. Hoe krijgen we daar meer structuur in?’- ‘Hoe zorgen we er binnen onze organisatie voor dat alle medewerkers bijblijven op het punt van X?’- ‘De ontwikkelingen binnen onze organisatie gaan zo snel dat we een heel nieuwe trainingsstrategie

moeten bedenken.’

11

Deze problemen kunnen het reguliere onderwijs betreffen, maar ze kunnen ook betrekking hebben op leren en opleiden in organisaties. Ze zien er allemaal heel ‘straight forward’ uit, maar de kans is groot dat het vinden van de oplossing niet bij deze vragen moet beginnen, maar bij het analyseren van het grotere probleem dat achter deze vragen ligt.

Het onderzoeksperspectief

Ontwerpoplossingen vragen om goed onderzoek. Onderzoek dat zicht geeft op de randvoorwaarden waar een oplossing aan moet voldoen, en onderzoek dat de gekozen oplossing evalueert. Onderzoek in de onderwijswetenschappen gaat echter verder. Veel onderzoek wordt uitgevoerd om meer zicht te krijgen op algemene principes van goed onderwijs, zoals onderzoek naar de effectiviteit van bepaalde vormen van instructie, of de relatie tussen expertise van de docent en het leerresultaat van de leerling. We stellen ons in de opleiding op het standpunt dat alle onderzoek dat in het onderwijs gedaan wordt, kwalitatief goed moet zijn, ongeacht de aard en de omvang van het onderzoek. Daarom maakt een grondige onderzoekstraining onderdeel uit van het programma. Daarom ook moeten studenten die een bacheloropleiding hebben gedaan zonder een duidelijke onderzoekscomponent, een schakelprogram-ma doen dat zich daarop richt.

Een virtuele studiegemeenschap

Binnen de masteropleiding Onderwijswetenschappen zult u veel leren op de genoemde terreinen. Tijdens dat leerproces maakt u allerlei producten, en voert u diverse onderzoekingen uit. Dit doet u in uw eigen context, of bij een ander instituut wanneer dat voor u interessanter is. De producten die in dit proces ontstaan zijn niet alleen waardevol voor uzelf, maar ook voor uw medestudenten. Zij kun-nen voortbouwen op wat u gedaan heeft, en andersom kunt u voortbouwen op wat anderen hebben bedacht en ontwikkeld. Door deel te nemen aan de opleiding Onderwijswetenschappen treedt u toe tot een gemeenschap van studenten, wetenschappers, onderzoekers en ontwerpers op dat terrein. Zij ontmoeten elkaar op allerlei plekken en via allerlei manieren: in webcommunities over verschillende on-derwerpen en rond de cursussen en in (mini)conferenties die door de opleiding worden georganiseerd. Zo bouwt u uw netwerk voor nu en de toekomst steeds verder op.

Doelstellingen

De masteropleiding Onderwijswetenschappen beoogt bachelors van uiteenlopende achtergrond (al dan niet via een schakelprogramma) van beginnend, via gevorderd, naar wo-masterniveau op het gebied van het onderwijskundig onderzoeken en ontwerpen te brengen. De opleiding richt zich op vraagstellin-gen rond het analyseren, ontwerpen, innoveren en evalueren van onderwijs en leeromgevingen.

Met onderwijskundig ontwerpen is wel iets bijzonders aan de hand. In tegenstelling tot andere beroe-pen gericht op ontwerpen (bijvoorbeeld: vormgeven, architectuur, industrieel ontwerpen) is onderwijs-kundig ontwerpen niet voorbehouden aan één specifieke functie, beroepsgroep of beroepsbeoefenaar. Veel verschillende functies en functionarissen in en om het onderwijs hebben te maken met of kunnen zich uiteindelijk ‘onderwijskundige ontwerper’ noemen. Dit geldt voor een HRM-functionaris die moet zorgen dat er goed onderwijs en passende onderwijstrajecten ontworpen worden voor werknemers in een bedrijf, maar ook voor een docent op een school die goed en passend onderwijs moet ontwerpen voor haar/zijn leerlingen/studenten. Zij moeten allemaal dezelfde brede competenties (kennis, vaardig-heden en attitudes) hebben om hun werk op onderwijsvlak goed uit te voeren.

12

Hieronder wordt een indicatie gegeven van het niveau dat door de student moet worden bereikt.

Kennis en inzichtDe afgestudeerde moet in staat zijn om:- problemen uit de beroepspraktijk te vertalen naar onderzoekbare ten behoeve van verdere kennis- en

praxisontwikkeling;- de onderzoeksvragen empirisch onderzoekbaar te maken, een onderzoeksmethodiek uit te werken en

het onderzoek uit te voeren;- de resultaten van het onderzoek te betrekken op eerder empirisch onderzoek uit de onderwijskunde;

vanuit filosofisch en ethisch perspectief te reflecteren op het onderzoek;- ontwerpvraagstukken te kunnen oplossen, rekening houdend met implementatie en evaluatie.

VaardighedenZoals al eerder geschetst, kenmerken onderwijskundigen die op masterniveau werken zich door een grotere mate van zelfstandigheid dan bachelor afgestudeerden, kunnen ze omgaan met een hogere mate van complexiteit en zijn ze (beter) in staat tot het vertalen van hun bevindingen naar nieuwe ken-nis en naar nieuwe toepassingen in het werkveld ten behoeve van het faciliteren van leren.

Wat kun je met de opleiding?

Deelnemers aan de masteropleiding Onderwijswetenschappen beginnen daar om verschillende redenen aan. Sommigen hebben nog maar kort geleden hun hbo- of universitaire (leraren)opleiding afgesloten en willen zich nog verder in hun vak verdiepen. Anderen hebben ruime ervaring als docent en zijn toe aan een nieuwe uitdaging. Onderwijswetenschappen biedt ze een opleiding die voortbouwt op hun kennis en ervaring en die tegelijkertijd een heel ander type competenties helpt verwerven. Ten slotte is er ook een aanzienlijke groep deelnemers die zonder vooropgezet plan in de onderwijsver-nieuwing en –verbetering gerold zijn, daar plezier aan beleven en behoefte hebben aan theoretische onderbouwing van hun intuïties en een uitbreiding van het instrumentarium dat ze in hun werk kunnen inzetten. Studenten nemen al tijdens hun studie andere taken in hun organisatie op zich, al dan niet in combinatie met een echte functieverandering. Dit werkt dan vaak als opstapje naar een heel andere baan. Voor de afgestudeerden van onze opleiding Onderwijswetenschappen geldt dat ook. Zij worden vaak adviseur of ontwerper, soms als zelfstandige, soms in groter verband.openu.nl/werken

E-schrift Onderwijswetenschappen

Het elektronisch tijdschrift Onderwijswetenschappen geeft de student een kijkje in de keuken van Onderwijswetenschappen, de mensen die er werken, hun interesse en hun onderzoek. Het tijdschrift is te downloaden.openu.nl/tijdschrift

13

Opleidingsschema’s

Opleidingsschema schakelprogramma

code titel omvang begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata sep ‘14 - aug ‘15

O17321 Onderwijswetenschap 4,3 ec standaard CBI (open vragen) 19-11-14,15-4-15, 26-8-15 26

O18321 Leren en ontwikkeling 4,3 ec standaard Schriftelijk (open vragen) 17-11-14,13-4-15, 24-8-15 26

S37211 Grondslagen van psychologie: filosofie 4,3 ec standaard CBI (mc) Student bepaalt zelf 27 inleverdatum

S13131 Onderzoekspracticum kwantitatieve 4,3 ec groepsbijeenkomsten CBI (mc) + Student bepaalt zelf 27 data-analyse per regio bijzondere verplichting inleverdatum

O34221 Onderzoekspracticum onderwijskundig 4,3 ec standaard Schriftelijk (mc + ov) 18-11-14,14-4-15, 25-8-15 28 onderzoek

S05271 Onderzoekspracticum psychologisch 4,3 ec groepsbijeenkomsten opdracht Student bepaalt zelf 28 experiment per regio CBI (mc) inleverdatum

O40311 Informatievaardigheden voor sociale 4,3 ec standaard opdracht Student bepaalt zelf 29 wetenschappers inleverdatum

S04251 Onderzoekspracticum psychologische 4,3 ec groepsbijeenkomsten opdracht Student bepaalt zelf 29 survey per regio inleverdatum

Totaal 34,4

Opleidingsschema master Onderwijswetenschappen

code titel omvang begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata sep ‘14 - aug ‘15

Oriënteren

OM0003 Onderwijswetenschappen: de basis 7,5 ec Online-begeleiding + Opdracht Einde kwartiel 20 virtuele klas

Funderen

OM0103 Ontwerpen van onderwijs 7,5 ec Online-begeleiding + Opdracht Einde kwartiel 21 virtuele klas

OM0203 Methoden voor onderwijsonderzoek 7,5 ec Online-begeleiding + Opdracht Einde kwartiel 22 virtuele klas Verdiepen

OM0303 Atelier 1) 2) 7,5 ec Online-begeleiding + Opdracht Einde kwartiel 23 virtuele klas

OM0403 Trends in onderwijs en 7,5 ec Online-begeleiding + Opdracht Einde 4e kwartiel 24 onderwijswetenschappen virtuele klas Afstuderen

OM9909 Masterthesis 2) 22,5 ec Online-begeleiding, en Eindscriptie Einde 4e kwartiel 24 individuele begeleiding

1) Inschrijving is slechts mogelijk na inzending van het aanmeldingsformulier en voorafgaande goedkeuring van de examinator2) Voor deze cursus gelden ingangseisen. Raadpleeg voor nadere informatie de cursusbeschrijving in de studiegids of de cursussite

14

Studiebegeleiding De begeleiding van de masteropleiding is een unieke combinatie van bijeenkomsten, een hoogwaardige digitale leeromgeving en één-op-één contact met de docent, via telefoon of mail. Daarnaast kunt u zelf-standig aan de slag met het lesmateriaal, dat speciaal ontwikkeld is voor thuisstudie.

Per kwartiel worden groepen studenten gevormd. De docent organiseert extra begeleidingsactiviteiten zoals (virtuele) begeleidingsbijeenkomsten, tentamenvoorbereiding of nabespreking van het tentamen. Tijdens de bijeenkomsten gaat de docent inhoudelijk in op de leerstof en bereidt u zich voor op het tenta-men. De bijeenkomsten vinden plaats in de avonduren of op zaterdag. Indien het face-to-face bijeenkom-sten zijn, vinden deze plaats in onze studiecentra. Wij raden u aan deel te nemen, maar deelname is niet altijd verplicht. Alle studenten doen op hetzelfde moment tentamen. Elke groep heeft de beschikking over een eigen communitysite. Op deze site staan de studenten met elkaar en de docent in contact en kan op een gemakkelijke manier met elkaar gecommuniceerd worden.

Mentoraat

De opleidingsstudenten kunnen worden ondersteund door de mentor. De mentor adviseert en bemiddelt bij het samenstellen en plannen van een studiepad en kan een rol spelen bij het oplossen van studiepro-blemen. Dat gebeurt telefonisch of per e-mail. Echter voor algemene vragen over de kosten, inschrijven, bijkopen van tentamenrechten enz. dient de student contact opnemen met Service en [email protected]

Online begeleiding

De feedback op uw producten en de begeleiding verloopt via elektronische weg. Bij de masteropleiding Onderwijswetenschappen worden diverse vormen van begeleiding gehanteerd. Iedere cursus heeft een docent bij wie u terecht kan voor inhoudelijke vragen over een cursus. Dit kan via forums in OpenU.nl of telefonisch. Namen en contactgegevens van de docenten staan vermeld op de cursussite. Iedere cursus heeft ook een forum waar u met medestudenten en met de docent in contact kunt treden.

Miniconferenties

In de cursus ‘Trends in onderwijs en onderwijswetenschappen’ (OM0403) houden we tweemaal per jaar een ééndaagse conferentie. De begeleiding in deze cursus verloopt veelal via contacten met inhouds-des-kundigen tijdens de conferentie, uitwisseling met medestudenten via de conferentie weblog en beperkt contact met de docent. www.ou.nl/miniconferenties

Virtuele bijeenkomsten

Bij sommige cursussen worden virtuele bijeenkomsten georganiseerd voor het verhelderen van specifieke vraagstukken. Daarover wordt u tijdig via de cursussite geïnformeerd.

Individuele begeleiding

In de afstudeerfase worden studenten individueel begeleid. Student en docent maken hierover gezamen-lijk afspraken.

Bij de schakelcursussen kan de begeleiding anders geregeld zijn. Daar vindt u ook standaardbegeleiding en vinden er soms groepsbijeenkomsten plaats.

15

Staf Onder wijswetenschappen

Programmaleider

Dr. Jan van Bruggen

Onderwijswetenschappen: de basis

Prof. dr. Els Boshuizen

Dr. Olga Firssova

Dr. José Janssen

Pauline Reijners, MSc

Elma Dijkstra MSc

Ontwerpen van onderwijs

Prof. dr. Liesbeth Kester

Dr. Wendy Kicken

Dr. Peter van Rosmalen

Michelle Nugteren, MSc

Johan van Strien, MSc

Methoden voor onderwijs-onderzoek

Prof. dr. Peter Sloep

Dr. Jo Boon

Martin van Dijk, MSc

Thomas Jaarsma, MSc

Atelier

Prof. dr. Paul Kirschner

Dr. Renate de Groot

Dr. Jan van Bruggen



Dr. Olga Firssova

Drs. Jérôme Gijselaers

Masterthesis

Prof. dr. Saskia Brand-Gruwel


Dr. Jan van Bruggen

SchakelcursusOnderwijswetenschap

Daniël van Amersfoort MSc

Dr. Marjan Vermeulen

Drs. Joyce Neroni

16

Joost Jansen in de Wal MSc

Dr. Jan van Bruggen

Onderwijsonderzoek: methodologie

Martin van Dijk MSc

SchakelcursussenOnderwijswetenschappen enLeren en ontwikkeling

Dr. Marjan Vermeulen

Drs. Joyce Neroni

Joost Jansen in de Wal MSc

Daniël van Amersfoort MSc

Dr. Jan van Bruggen

SchakelcursusInformatievaardigheden voor sociale wetenschappers

Drs. Iwan Wopereis

Jimmy Frerejean MSc

Drs. Jaap Walhout

Schakelcursus Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek

Dr. Celeste Meijs

Martin van Dijk MSc

Onderwijscoördinator / mentor

Marion Timmermans

Onderwijs- en onderzoeks-medewerker / mentor

Ine Verstappen

Administrateur

Ria Wijermans-Overman

17

Star ten met de studie

Startmoment

Jaarlijks zijn er twee startmomenten voor de opleiding: september en februari.

Aanvragen adviesgesprek

Wanneer u wilt starten met de masteropleiding kunt u op onze website door middel van een aanvraag-formulier een gesprek met een van onze studieadviseurs aanvragen. In dat gesprek wordt op basis van uw vooropleiding, persoonlijke omstandigheden en beschikbare tijd bekeken of u zich voor het standaard programma kunt inschrijven, of dat een persoonlijk studiepad op maat beter bij u past. Gekoppeld aan dit persoonlijke studieadvies ontvangt u tijdens het gesprek ook informatie over de toelatingsprocedure, mogelijke vrijstellingen en een indicatie van de studiekosten.www.ou.nl/studieaanbod/MAOW

Toelating en inschrijving

Wilt u een masteropleiding gaan volgen, dan is formele toelating vereist. Hiervoor moet u in het bezit zijn van een relevant bachelorgetuigschrift op wo-niveau. Voor toelating tot de master Onderwijswetenschappen geldt:

- Het wo-bachelorgetuigschrift Onderwijskunde of Toegepaste Onderwijskunde of Pedagogiek of Onderwijspsychologie (danwel 180 EC behaald te hebben voor de ongedeelde wo-opleiding).

- Het doctoraalgetuidschrift Onderwijskunde of Toegepaste Onderwijskunde of Pedagogiek of Onderwijspsychologie of een gelijkwaardig getuigschrift.

Bent u eenmaal direct toegelaten tot de master begeleid, dan volgt inschrijving voor het individuele studie-pad tijdens het mentorgesprek. U kunt het mentorgesprek aanvragen via www.ou.nl/studieaanbod/MAOW.

Toelating via schakelprogrammaWanneer u niet direct toelaatbaar bent, kunt u eerst een schakelprogramma doorlopen. Hiermee vult u ontbrekende kennis aan die nodig is om alsnog aan de master te kunnen beginnen. Voor deelname aan het schakelprogramma moet apart een toelating worden aangevraagd. portal.ou.nl/web/leren/schakelprogramma-s

Kosten

Voor het volgen van de masteropleiding wordt collegegeld in rekening gebracht. Volgens de wet op het hoger onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk- en instellingscollegegeld. Kijk op onze website welk collegegeld voor u van toepassing is. Gespreid betalen is mogelijk. Bij het OUcollegegeld is het studiemateriaal en het tentamen (inclusief twee herkansingen) inbegrepen. Om studenten met een laag inkomen tegemoet te komen hanteert de Open Universiteit in bepaalde situaties een kortingsregeling op het cursusgeld (KCOU). Heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u aanvragen of u hiervoor in aanmerking komt.www.ou.nl/kosten

Fiscale aftrekbaarheidWanneer u uw studie nodig heeft voor uw huidige of toekomstige baan dan kunt u mogelijk uw studiekos-ten aftrekken van uw inkomstenbelasting. Kijk voor de exacte regelgeving hiervoor op de website van de Belastingdienst.

18

Tentamenperiode Sluitingsdatum aanmelding Tentamenperiode Sluitingsdatum aanmelding 25 t/m 27 augustus 2014 30 juli 2014 13 t/m 15 april 2015 18maart 2015

17 t/m 19 november 2014 22 oktober 2014 22 t/m 24 juni 2015 27 mei 2015

26 t/m 28 januari 2015 31 december 2014 24 t/m 26 augustus 2015 29 juli 2015

De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster.

Tentamen

Elke cursus wordt afgesloten met een tentamen; een tentamen kan bestaan uit een of meer (deel)toets(en). In het opleidingsschema en op de cursussite staat bij elke cursus aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen mag verwachten. Na het succesvol afronden van een cursus ontvangt u een certificaat.

Soorten tentamens

Regulier schriftelijk tentamenEen regulier schriftelijk tentamen bestaat uit gesloten vragen (meerkeuzevragen en juist-onjuistvragen) en/of open vragen. Deze tentamens worden afgenomen op vastgestelde dagen tijdens onderstaande tentamenperiodes.

Computergebaseerd toetsen – CBI of CBGBij computergebaseerd toetsen worden de regulier schriftelijke tentamens niet op papier afgenomen, maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen (zie www.ou.nl/tentamen). In het opleidingsschema zijn de computergebaseerde tentamens te herkennen aan de afkorting CBI of CBG. CBI staat voor computergebaseerd individueel, wat inhoudt dat het tentamen individueel wordt afgenomen. U kiest hiervoor zelf een tentamendatum tijdens een van de tentamensessies in uw studiecentrum. CBG staat voor computergebaseerd groepstentamen, wat inhoudt dat het tentamen groepsgewijs wordt afgenomen.

Opdracht bij schakelprogrammaEen opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. Met de examinator wordt afgesprokenwanneer de opdracht wordt ingeleverd.

Opdracht bij master begeleidEen opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. De opdracht wordt ingeleverd in week 11 van het betreffende kwartiel.

Aan- en afmelden voor tentamens

Voor alle tentamens, met uitzondering van de opdracht, is het nodig dat u zich tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen via www.ou.nl/mijnou. U kunt daar ook de voortgang van uw aanmelding volgen. Voor tentamens waarvoor u zich moet aanmelden, kunt u zich tot een bepaald moment voor de tentamendatum afmelden. U verbruikt dan geen tentamenkans. Afmelden na de sluitingsdatum is niet mogelijk. De sluitingsdatum voor aan- of afmelden wordt op het scherm getoond.Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aan- en afmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website www.ou.nl/tentamen. Uiterlijk een week voor de tentamendatum volgt de oproepbrief. Hierin zijn de tentamenlocatie, -datum en de toegestane hulpmiddelen vermeld.

19

Uitslag tentamen

Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief en een officieel certificaat als u geslaagd bent voor alle bij de cursus behorende tentamenverplichtingen. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel uiterlijk twee dagen na het tentamen op de cursussite op OpenU.nl geplaatst.www.ou.nl/tentamen

Opmerkingen, inzage en beroep - na afloop van een tentamen

Na afloop van een regulier tentamen kunt u opmerkingen over de inhoud daarvan aan de Commissie voor de examens sturen. Bij een individueel tentamen is dat niet mogelijk. Na de definitieve vaststelling van de uitslag van een tentamen kunt u daartegen, indien u het er niet mee eens bent, beroep instellen bij het College van beroep voor de examens van de OU. Desgewenst kunt u ook om inzage van uw ten-tamen vragen. Op www.ou.nl/procedures vindt u de toepasselijke procedures beschreven.

Laatste tentamendata

Wordt een cursus uit het aanbod genomen, dan kunt u deze cursus nog gedurende een beperkte periode afronden. In het Overzicht laatste tentamendata vindt u de cursussen die beperkt getentamineerd worden. U ontvangt hiervan geen persoonlijk bericht. Eventuele aanvullingen staan op Nieuwsplaza bij ‘Tentameninformatie’.Na de laatste tentamendatum is het niet meer mogelijk om een tentamen voor de betreffende cursus af te leggen. Op uw bewijs van inschrijving staat de einddatum van uw inschrijving. Deze kan afwijken van de datum van de laatste tentamenmogelijkheid.www.nieuwsplaza.ou.nl

20

Cursusbeschri jvingen

De cursusbeschrijvingen zijn gerangschikt volgens het opleidingsschema. De meest actuele cursus-informatie vindt u op onze website. Bij elke cursusbeschrijving in deze gids staat het webadres vermeld dat direct toegang geeft tot de betreffende cursussite.

Onderwijswetenschappen: de basis

Cursuscode: OM0003 Studielast: 7,5 EC

In deze cursus verdiept u uw kennis rond de basisbegrip-pen en -theorieën van onderwijswetenschappen op mi-cro-, meso- en macroniveau. Vervolgens past u deze kennis toe op een feitelijk onderwijssituatie door deze op de verschillende niveaus te analyseren. Zo observeert u een lessituatie en analyseert u deze observatie en het gebruik-te onderwijsmateriaal op de toegepaste leerprincipes. U interviewt de docent over uw bevindingen en de achter-gronden van de gemaakte keuzes met de docent. Tot slot analyseert u relevante documenten en beleidsrichtlijnen. U presenteert de resultaten van uw onderzoek in de vorm van een poster tijdens een virtuele postersessie en u gaat daarover in discussie met uw medestudenten en docenten. Daarnaast schrijft u een deel van een onderzoeksverslag. Meer specifiek betekent dat dat u de methodesectie van een onderzoekverslag schrijft. Ter afronding van de cursus schrijft u een kort artikel waarin u de geobserveerde lessi-tuatie evalueert vanuit het perspectief van het curriculum waarvan de les deel uitmaakte. De basisvaardigheden aca-demisch schrijven oefent u bij het schrijven van het (deel van een) onderzoeksverslag en het artikel, en met behulp van een serie gerichte korte oefeningen. In de cursus werkt u samen met uw medestudenten, en u ontvangt en geeft feedback. U staat ook stil bij uw eigen voortgang en reflec-teert over uw leerdoelen en de gemaakte vorderingen.

Leerdoelen- Ontwerpvaardigheden: u kunt met behulp van het

behavioristische, cognitivistische, constructivistische begrippenkader lessituaties en curricula analyseren en evalueren.

- Onderzoeksvaardigheden: u kunt de onderzoeksme-thoden observeren, interviewen en documentanalyse toepassen om een onderzoeksvraag te beantwoorden; u kunt hierover rapporteren in een poster en in (een deel van) een onderzoeksverslag.

- U kunt een evaluatieverslag schrijven dat voldoet aan de eisen van academisch schrijven voor wat betreft: argumentatie, taalgebruik, refereren, cohesie, gram-matica en interpunctie, argumentatie, schrijfstijl en vormvoorschriften.

- Communicatievaardigheden: u kunt een medestudent feedback geven op één van de schrijfproducten in deze cursus.

- Reflecteren op eigen prestatie en studeervaardigheden en studeermogelijkheden.

21

VoorkennisKennis van onderwijskundige begrippen op het niveau van Valcke, M. (2010). Onderwijskunde als ontwerpweten-schap; Een inleiding voor ontwikkelaars van instructie en voor toekomstige leerkrachten. Gent: Academia Press.

DocentenMw. dr. O. Firssova, mw. dr. J. Janssen, mw. P. Reijnders MSc en mw. E. Dijkstra MSc.

www.ou.nl/studieaanbod/OM0003

Ontwerpen van onderwijs


Leren kan toevallig plaatsvinden zonder instructie, maar instructie zelf is nooit toevallig; instructie is doelbewust en op voorhand gepland. Hoewel deze planning in de on-derwijspraktijk dikwijls ad hoc van les tot les gebeurt, is de effectiviteit van instructie toch sterk afhankelijk van een al of niet systematische planning. De planning van instructie wordt aangeduid als onderwijsontwerp. Het ontwerpen van onderwijs als proces omvat het bedenken, ontwikke-len, implementeren en evalueren van effectieve onderwijs-situaties die de lerende ondersteunen bij het verwerven van vooropgestelde leerdoelen. Doel van het onderwijs-ontwerp is het leerproces te ondersteunen en op die wijze de best mogelijke oplossing te realiseren, rekening houdend met de doelgroep, de leertaak en de context.In de cursus wordt uitdrukkelijk aandacht besteed aan het totale ontwerpproces en de onderlinge relaties tussen de verschillende fasen van het ontwerpproces. Centraal in de cursus staan het System Approach Model van Dick, Carey en Carey en het Four Component Instructional Design Model van Van Merriënboer. De nadruk in deze cursus ligt op het zelfstandig uitvoeren van de verschillende stappen bij het realiseren van een concreet ontwerp. U kiest zelf een thema uit (bij voorkeur uit uw eigen werk- of leefom-geving) en na goedkeuring ervan door de docent gaat u aan de hand van een aantal studietaken het ontwerp daadwerkelijk maken.

LeerdoelenIn deze cursus leert u de meest gangbare wijze van aanpak voor het ontwerpen van formele of informele onder-wijs- en leersituaties, en ontwikkelt u aan de hand van verscheidene analyses uw eigen instructieontwerp. U ge-bruikt daarbij een algemene ontwerpmethodiek (System Approach Model) die voor alle instructie situaties van toepassing is. Ook gaat u werken met een meer specifieke ontwerpmethodiek (Four Component Instructional Design Model) voor het ontwikkelen van instructie voor complexe vaardigheden.

DocentenMw. dr. W. Kicken, mw. prof. dr. L. Kester, dhr. dr. P. van Rosmalen en mw. M. Nugteren MSc.


22

Methoden voor onderwijsonderzoek


Deze cursus geeft een systematisch overzicht van weten-schappelijke methoden in onderwijsonderzoek. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden komen op evenwichtige en samenhangende wijze aan bod. De fundamentele stappen in het onderzoeksproces worden besproken aan de hand van concrete voorbeelden. Voorbeeldscripts, praktische richtlijnen en checklists met nuttige informatie voor onderzoekers worden aangereikt die u helpen bij het uitvoeren van wetenschappelijk ver-antwoord onderzoek. In deze cursus maakt u tevens kennis met Educational Design Research (EDR), een onderzoekbe-nadering voor onderwijsonderzoek dat uitgevoerd wordt in iteratieve wisselwerking met opdrachtgevers; u leert over het debat dat onderwijsonderzoekers voeren over de methodologie die gebruikt kan worden om onderzoek zo passend mogelijk te maken voor het proces van onder-wijsontwerp. Door heel concreet te beschrijven hoe een beginnende wetenschapper een onderzoek ontwerpt en uitvoert, wordt u een realistisch perspectief aangeboden en krijgt u inzicht in de praktische kanten van het doen van onderzoek. In de cursus leert u onderzoeksverslagen te lezen en evalueren. Per hoofdstuk helpen (soms geannoteerde) onderzoeksartikelen u om vaardiger te worden in het interpreteren en beoordelen van onderzoek. Annotaties in de marge helpen u bij het begrijpen van de structuur van artikelen en bij het onderscheiden van de hoofdzaken in onderzoekspublicaties. Het cursushandboek bevat veel praktische informatie en recente onderzoeksartikelen waarin u aanvullende infor-matie kunt vinden.

LeerdoelenNa het volgen van deze cursus kunt u:- de kenmerken van kwantitatief en kwalitatief onderzoek

vergelijken;- de verschillende onderzoeksdesigns onderscheiden;- de kenmerken van een bepaald onderzoeksdesign

beschrijven;- de verschillende types van een bepaald research design

onderscheiden;- een verantwoorde keuze maken voor een concreet

onderzoeksdesign;- een beargumenteerd ontwerp maken voor een concreet

onderzoeksdesign;- onderzoeksdesigns kritisch evalueren;- uw standpunt op constructieve wijze communiceren;

- op academische wijze met andere bronnen omgaan.- educational design research (EDR) als onderzoek benade-

ring toepassen- een mening vormen over het wetenschappelijk debat

tussen de traditionele (vaak experimentele) onderzoeks-benadering en EDR.

DocentenMw. dr. J. Boon, dhr. M. van Dijk MSc, dhr. Th. Jaarsma MSc, dhr. prof. P. Sloep en mw. dr. S. McKenny.


23

Atelier

Cursuscode: OM0303 Studielast: 7,5 EC Studielast: 6,4 EC# Studielast: 5,3 EC^ Studielast: 4,2 EC*

# Bij inbreng van twee geclusterde cursussen met een omvang van 4,3 EC uit de master onderwijswetenschap-pen /niet begeleid

^ Bij inbreng van vier mastercursussen met een omvang van 4x 4.3 EC

* Bij inbreng van zes mastercursussen met een omvang van 6x 4.3 EC.

Atelier biedt u ruimte voor uw eigen wetenschappelijke creativiteit. U heeft hiermee de mogelijkheid een keuzevak naar eigen inzicht in te richten. Atelier is een lege module waar u conform de officiële richtlijnen zelf invulling aan kunt geven. Het biedt u de mogelijkheid tot individuele verdieping en verbreding. Om te kunnen starten met Atelier dient u een voorstel in dat relevant en uitvoerbaar is(zie openu.nl/web/OM0303). Relevantie hangt samen met de doelen van de opleiding en uw eigen doelen. Uitvoerbaarheid hangt samen met omvang en zeker ook met de begeleidingsmogelijkheden binnen de beschikbare expertise van het Welten-instituut. Raadpleeg hiervoor eventueel de website van het Welten-instituut en het medewerkersbestand (openu.nl).Atelier dient als voorbereiding op het afsluitende scriptie-traject. Daarom is het pas zinvol om het voorstel in te vul-len als u alle eerdere vakken van de master hebt afgerond.

U kunt het Atelier op twee wijzen invullen:- Verbreding aan de hand van bestaand cursusmateriaal op

het gebied van (1) kwaliteit van toetsen en beoordelen in onderwijs en opleiding; (2) kwaliteit van onderwijs of (3) digitale media en leren met een additionele opdracht

- Verdieping op basis van literatuuronderzoek, stage lopen, een handboek bestuderen, een summerschool volgen, zelf een onderzoek uitvoeren, vervaardigen van een nieuw onderwijsproduct, etc. Dit zijn slechts voorbeelden en wellicht heeft u zelf nog veel creatievere ideeën.

Wij staan open voor heel veel voorstellen. Wat u voor invul-ling ook kiest, u dient op overtuigende manier de weten-schappelijke en/of praktische relevantie van uw voorstel in Studietaak 1 te onderbouwen.

Deze module bereidt de studenten voor op hun scriptie-traject en dient dus aan het einde van de opleiding plaats te vinden om voldoende voorkennis in te kunnen brengen.

IngangseisenDe cursussen Onderwijswetenschappen: de basis; Ontwerpen van onderwijs; Methoden voor onderwijs-onderzoek dienen afgerond te zijn.

DocentenMw. dr. R. de Groot en dhr. dr. J. van Bruggen.


24


Cursuscode: OM0403 Studielast: 7,5 EC Studielast: 3,2 EC+

+ Bij inbreng van de mastercursus O32421 met een om-vang van 4,3 EC.

In de eerste studietaak doorloopt u deze stappen aan de hand van opnames van een eerder gehouden minicon-ferentie. Vervolgens neemt u twee keer zelf deel aan een miniconferentie en schrijft u een recensie. Na twee met een voldoende beoordeelde recensies hebt u de cursus afgerond. De opleiding Onderwijswetenschappen orga-niseert jaarlijks twee miniconferenties. De inhoud van de conferenties zal telkens verschillen. Van een conferentie-deelnemer wordt echter verwacht dat die in het thema van de conferentie ingevoerd is. Daarom wordt u ter voorbe-reiding op de miniconferentie altijd een opdracht en een aantal basisbronnen aangeboden. U kunt een recensie schrijven over een zelf gekozen conferentie. In dit geval dient u vooraf een verzoek in bij de docenten. Eventuele kosten voor deelname aan een externe conferentie zijn voor uw rekening. Op de miniconferenties komt u in aanraking met een verscheidenheid aan thema’s en kunt u een grote inhoudelijke bagage opbouwen die tijdens en na de opleiding goed van pas komt. Over thema’s en data van komende miniconferenties wordt u geïnformeerd via Modulair, E-schrift en via de cursussite in OpenU.nl.De conferentie en bijbehorende materialen worden ont-wikkeld binnen de kosten van de cursus cq de inschrijving. Wel wordt er een extra bedrag van 90 euro in rekening ge-bracht voor lunches, gastsprekers, enz. Bij de inschrijving ontvangt u elektronisch negen creditpoints voor conferen-tiedeelname. U blijft uiteraard welkom om miniconferen-ties te volgen ook wanneer u deze cursus heeft afgerond. Heeft u alle negen creditpoints gebruikt, dan betaalt u het studententarief per conferentie.

VoorkennisAanbevolen wordt om een of enkele miniconferenties te bezoeken voorafgaand aan de inschrijving voor de cursus. Kennis over het onderwijs- en opleidingsveld op het niveau van de schakelcursus Onderwijswetenschap (O17321) en kennis m.b.t. academisch schrijven op het niveau van de cursus Onderwijswetenschappen: de basis wordt verondersteld.

DocentenMw. dr. O. Firssova en dhr. J. Gijselaers MSc.


Masterthesis


Naast aandacht voor onderzoeks- en schrijfvaardigheden wordt systematisch aandacht besteed aan uw ‘meta’-denken en -handelen. Zo veronderstelt wetenschapsbe-oefening een eigen ethiek en impliceert het een eigen schrijfstijl. Proces-, tijds- en zelfmanagement zijn van groot belang bij het uitvoeren van een project met de omvang van een thesis. Meermaals wordt van u dan ook verwacht expliciet te reflecteren en uw handelen bij te sturen.Het maken van een thesis is een cyclisch proces waarin u steeds onderdelen van het proces van opzoeken-analy-seren-verwerken-schrijven zult hernemen. Een deel van het proces dat u al doorliep bij het maken van uw onder-zoeksvoorstel wordt zo uitgediept. U krijgt de theoreti-sche schrijfkaders waaraan een thesis moet voldoen. Uw literatuuronderzoek wordt nu zeer gericht en beoogt het aanscherpen van onderzoeksvragen en formuleren, of eventueel verfijnen, van de hypothesen.Op basis hiervan wordt ook uw onderzoeksdesign aange-scherpt en zult u gekozen onderzoeksinstrumenten kritisch bekijken en eventueel aanpassen. Soms moet u zelf een instrument ontwerpen. Ook dat instrument moet aan kwa-liteitseisen voldoen. Ondertussen maakt u een aanvang met het schrijven van een eerste versie van de theoretische onderbouwing van uw thesis. In het volgend deel van uw afstudeertraject wordt u begeleid bij de organisatie, uit-voering en verwerking van uw onderzoek. Na het uitschrij-ven van een conceptversie van het onderzoeksonderdeel komt opnieuw een fase van confrontatie met literatuur-gegevens. In welke mate liggen uw resultaten in lijn met andere onderzoeksgegevens? Welke zijn de sterkten en zwakten van uw onderzoek? Wat zijn de implementaties van uw onderzoeksresultaten? Kortom, dan bent u toe aan de fase van discussie en integratie. Gelijktijdig werkt u eerdere conceptversies van al uitgeschreven onderdelen bij. Tot slot komt de afrondingsfase waarin u inhoudelijk en qua stijl, taal en vormgeving, alle puntjes op de ‘i’ zet.Bij het maken van uw thesis wordt u inhoudelijk en proces-matig ondersteund door uw docent.

LeerdoelenVoor het maken van een scriptie doet u ervaring op met het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een weten-schappelijk onderzoek en met het schriftelijk presenteren daarvan.

25

Meer specifiek leert u:- langere tijd aan een onderzoekstaak te werken;- een scriptieonderwerp te kiezen en dat op creatieve wijze

om te zetten in een hanteerbare doelen vraagstelling;- uit diverse bronnen relevante informatie voor de vraag-

stelling te putten;- deze informatie te selecteren en te ordenen;- eerder verworven kennis en vaardigheden te gebruiken

voor het uitwerken van een vraagstelling in deelvragen of hypothesen;

- geschikte meetinstrumenten te kiezen of te ontwerpen;- een passend onderzoeksdesign te kiezen;- de theoretisch onderbouwde vraagstellingen en het

technisch ontwerp van het onderzoek te beschrijven in een onderzoeksplan;

- in een onderzoeksveld systematisch gegevens te verzamelen;

- geschikte technieken te kiezen om de gegevens te analyseren;

- de resultaten van de gegevensanalyse te bediscussiëren en in een breder kader te plaatsen;

- eigen conclusies en meningen te formuleren; eventuele aanbevelingen te verbinden aan onderzoeksresultaten;

- een complex geheel van gegevens onder te brengen in een helder en systematisch betoog;

- het onderzoek schriftelijk te presenteren.

IngangseisenDe cursussen Onderwijswetenschappen: de basis, Methoden voor onderwijsonderzoek en Atelier dienen afgerond te zijn.

DocentenMw. prof. dr. H. Boshuizen (examinator) en mw. prof. dr. S. Brand-Gruwel (examinator).


26

Schakelcursussen

Onderwijswetenschap

Cursuscode: O17321 Studielast: 1 module

Iedereen is ervaringsdeskundige als het gaat om het onderwijs. Ook na de school blijven we geïnformeerd over wat zich in het onderwijs afspeelt. Bijna iedere dag vernemen we via de media wel iets dat betrekking heeft op het onderwijs: de problematiek van voortijdige school-uitval, klassen die overgaan op het gebruik van tablets; het predicaat Excellente school, dreigende tekorten aan technisch geschoolden, enzovoorts. Het onderwijs is een veelzijdig thema dat vanuit veel verschillende invalshoe-ken bestudeerd kan worden, zoals het onderwijssysteem, de structurering van de leerstof, de rol van de docent. Daarnaast wordt de kennisontwikkeling over het on-derwijs gevoed vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines, zoals de psychologie, de sociologie, de peda-gogiek, de organisatiekunde, de informatica. Al met al een caleidoscopisch geheel van invalshoeken en disciplines.

De cursus Onderwijswetenschap biedt een gedegen en actueel overzicht van de stand van zaken in de onderwijs-kunde en is vooral gericht op kennis en inzicht. De cursus is opgebouwd rondom acht thema’s: - Een onderwijskundig referentiekader. - Van een behavioristische visie op leren naar het ontwerpen van instructie.- Van een cognitivistische visie op leren naar het ontwerpen van instructie.- Van een constructivistische visie op leren naar het ontwerpen van instructie.- Hogere orde denkvaardigheden: metacognitie en

probleemoplossen.- Ontwerpen van onderwijs.- Curriculumtheorie.- Evaluatie.

VoorkennisEr is geen speciale voorkennis vereist.

DocentenMw. J. Neroni MSc, dhr. J. Jansen in de Wal MSc mw. dr. M. Vermeulen en dhr. D. van Amersfoort MSc.

www.ou.nl/studieaanbod/O17321

Leren en ontwikkeling


Wat is leren? Wat is de relatie tussen kennis en leren? Welke opvattingen en inzichten bestaan hierover? Hoe kan leren worden bevorderd? Dat zijn de vragen die in deze cursus centraal staan. De cursus Leren en ontwik-keling gaat uitvoerig in op deze vragen. De cursus is met name gericht op hen die te maken hebben met het ontwikkelen van leermaterialen en het doceren/trainen van leerlingen en cursisten. De cursus is opgebouwd rondom thema’s. Bij elkaar geven de thema’s een gedegen overzicht van de stand van zaken in de leerpsychologie. Bij ieder thema wordt een link gelegd naar de mogelijke consequenties voor het vormgeven van het onderwijs. Het eerste thema gaat in op de hoofdstromingen in de kennisfilosofie. Ook komt de relatie tussen opvattingen over kennis en opvattingen over leren aan bod. Het behaviorisme als leertheorie komt in thema 2 aan de orde. Aspecten van de cognitieve leerpsychologie komen aan de orde in thema 3, thema 4 waarin twee verschillende vi-sies op de ontwikkeling van schemata aan de orde komen en in thema 5 leren in alledaagse situaties. Een kennisma-king met het werk van ontwikkelingspsychologen staat centraal in de thema’s 6 en 7. Motivatie, attributieproces-sen en de sturing van de lerende van het eigen leerproces zijn factoren die essentieel zijn voor de kwaliteit en de uitkomsten van het leren. Dit onderwerp staat centraal in thema 9. Hoe kun je nu op basis van de inzichten uit leertheorieën aantrekkelijk en effectief onderwijs maken? Dat is de vraag die door de wetenschapper Gagné is onderzocht. In thema 10 komt zijn werk aan de orde. Momenteel is er veel aandacht voor het constructivisme, een opvatting over leren die met name voortkomt uit kri-tiek op de cognitieve leerpsychologie. In het laatste thema maakt u kennis met deze opvatting.

VoorkennisKennis op het niveau van de cursus Onderwijswetenschap (O17321) en visies op Onderwijswetenschappen (O50411) wordt verondersteld.

DocentenMw. J. Neroni MSc, dhr. J. Jansen in de Wal MSc mw. dr. M. Vermeulen en dhr. D. van Amersfoort MSc.


27

Grondslagen van de psychologie: filosofie

Cursuscode: S37211 Studielast: 1 module

Deze cursus heeft vooral zo’n lange titel gekregen om goed laten zien wat de cursus niet is, en wat hij wel is. Ten eerste is het geen filosofiecursus pur sang. Hij is niet bedoeld om het filosoferen als methode onder de knie te krijgen. In deze cursus bestudeert u de filosofie als de grondslag voor de psychologie als wetenschap. Robert Pirsig gebruikte ooit het mooie onderscheid tussen filosofie en filosofologie om dit verschil goed duidelijk te maken: de filosoof filosofeert, de filosofoloog bestudeert de denkbeelden van de filosoof, meestal vanuit historisch perspectief. Vergelijk het met het onderscheid tussen kunst en kunstgeschiedenis. Kunstgeschiedenis is geen kunst, maar gaat over kunst. Op diezelfde manier gaat deze cursus over filosofie: we bestuderen de geschiedenis van de filosofie en bekijken wat we daar van kunnen leren.

Ten tweede blijkt uit de titel dat dit een cursus is voor en door psychologen. We pretenderen geen filosofen te zijn die wat te zeggen hebben over de psychologie. We zijn psychologen en proberen vanuit dat perspectief lering te trekken uit de filosofie. De kritische reflectie op het weten-schappelijk bedrijf die zij biedt, wordt dus met name toe-gespitst op de sociale wetenschappen en in het bijzonder de psychologie. Hoe kan de mens tot kennis komen over de wereld? Wat is wetenschap? Waarin onderscheidt de psycholoog zich van andere wetenschappers? Deze wisselwerking tussen psychologie en wetenschaps-filosofie is overigens een mes dat aan twee kanten snijdt. Immers, de psycholoog bestudeert de mens en weten-schappers zijn net mensen. Als de psycholoog dus iets zegt over het vermogen van mensen om de wereld te zien, dan zegt dat ook iets over de beperkingen van de wetenschap, wat op zijn beurt weer implicaties heeft voor de manier waarop de filosoof het wetenschappelijk bedrijf modelleert.

VoorkennisVanwege het Engelstalige tekstboek is passieve kennis van de Engelse taal gewenst.

DocentDhr. drs. J. Eshuis.

www.ou.nl/studieaanbod/S37211

Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse


In het onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse raakt u vertrouwd met de belangrijkste statistische begrippen en technieken voor psychologisch onderzoek. U krijgt informatie over verschillende methoden voor het ordenen, analyseren en presenteren van gegevens die door onderzoek zijn verkregen. Bovendien leert u gebruik maken van het statistische computerprogramma SPSS. Begrippen en technieken worden besproken aan de hand van vier onderzoeken. Van elk van deze vier onderzoeken wordt een casusbeschrijving gegeven, met daarin de doel-stelling en vraagstelling van het onderzoek én de manier waarop het onderzoek is uitgevoerd. Bij ieder onderzoek hoort een bestaande SPSS-datafile met de gegevens die in het betreffende onderzoek verzameld zijn. In de loop van de cursus analyseert u deze datasets, stap voor stap.

In de cursus maakt u kennis met begrippen als frequentie, centrummaat en spreiding. U leert ook statistisch toetsen; bijvoorbeeld om na te gaan of de gemiddelden van meer-dere groepen van elkaar verschillen, of om vast te stellen of er een relatie bestaat tussen twee variabelen. U krijgt niet alleen inzicht in het doel en de uitvoering van de sta-tistische technieken, maar kunt straks ook bepalen welke techniek bij welke hypothese gebruikt moet worden.

Voor het tentamen gaat u thuis aan de hand van een serie opdrachten en SPSS de dataset van een nieuw onderzoek analyseren. U neemt de resultaten van uw analyses mee naar het tentamen. Als u de opdrachten op de juiste wijze hebt uitgevoerd, kunt u de antwoorden op een groot aan-tal tentamenvragen vinden in de uitdraai van uw eigen analyses. De overige tentamenvragen betreffen algemene statistische kennis en achtergronden.

VoorkennisSpecifieke voorkennis is niet vereist.

DocentenExaminator: mw. drs. S. van der Steen.Namen van de docenten die de begeleidingsbijeenkom-sten geven worden via de cursussite bekend gemaakt.


28

Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek


De cursus met als titel Onderzoekspracticum onderwijs-kundig onderzoek geeft een overzicht van de stappen in het onderzoeksproces toegepast op onderwijskundig onderzoek. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve methoden komen op evenwichtige wijze aan bod. De zes fundamentele onder-zoekstappen van probleemstelling tot rapportage worden met concrete voorbeelden uitgelegd. Na het volgen van deze cursus is de student in staat om op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderwijsonderzoek te plannen en te evalueren. De cursus is opgebouwd uit tien studietaken en een oefentoets. Na bestudering van deze cursus kan de student: - de zes stappen in het onderzoeksproces beschrijven - de verschillen tussen kwantitatief en kwalitatief onder-

zoek beschrijven- een verantwoorde keuze maken voor een kwantitatief of

kwalitatief researchdesign - een probleemstelling formuleren en evalueren- een literatuurstudie uitvoeren en evalueren- kwantitatieve onderzoeksvragen en hypothesen formu-

leren en evalueren- kwalitatieve onderzoeksvragen formuleren en evalueren- de technieken en procedures van kwantitatieve dataver-

zameling beschrijven en evalueren- de procedures voor de analyse en interpretatie van

kwantitatieve gegevens beschrijven en evalueren- de technieken en procedures van kwalitatieve dataverza-

meling beschrijven en evalueren- de procedures voor de analyse en interpretatie van kwa-

litatieve gegevens beschrijven en evalueren - kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksrapporten

beschrijven en evalueren- zijn of haar standpunt op constructieve wijze

communiceren- op academische wijze met andere bronnen omgaan.

VoorkennisKennis op het niveau van de cursus Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse (S13131) wordt verondersteld.

DocentenDhr. M. van Dijk MSc en mw. dr. C. Meijs.


Onderzoekspracticum psychologisch experiment

Cursuscode: S05271 Cursusniveau: 2 Studielast: 1 module

Bij experimenteel onderzoek gaat het om een door de onderzoeker gecreëerde situatie, die een min of meer kunstmatig karakter heeft. Daarin heeft de onderzoeker controle over wie er deelnemen aan het experiment, wat er precies gebeurt tijdens het experiment en onder welke omstandigheden dat gebeurt. De onderzoeker manipuleert de onafhankelijke variabele, ook wel de experimentele of oorzaakvariabele genoemd, door een bepaalde categorie mensen bloot te stellen aan een experimentele stimulus of experimentele ingreep, bijvoorbeeld een voorlichtingsfilm over de gevolgen van roken, en een andere categorie men-sen daar niet aan bloot te stellen. Door deze manipulatie kan de onderzoeker nagaan of en zo ja, in welke mate de onafhankelijke variabele, het al dan niet aanbieden van de voorlichtingsfilm, het beoogde effect heeft op de afhan-kelijke variabele ofwel het gedrag of houdingen van de deelnemers, in dit geval het rookgedrag. De categorie men-sen aan wie de experimentele stimulus wordt aangeboden wordt de experimentele groep genoemd; zij bevinden zich in de experimentele conditie. De categorie mensen die niets krijgt aangeboden vormt de controlegroep. Er zijn zeer veel verschijningsvormen van het experiment. In de cursus wordt behandeld wat de sterke en zwakke punten van diverse veelgebruikte experimentele opzetten zijn, hoe de groepen zodanig kunnen worden samengesteld dat ze in uitgangspositie als gelijkwaardig aan elkaar mogen worden beschouwd, hoe het gedrag of de houding van de proefpersonen waargenomen kan worden, zowel via de vraag- als de observatiemethode, en hoe de gegevens geanalyseerd kunnen worden met het statistisch pakket SPSS. De verworven kennis en vaardigheden past u toe op verschillende psychologische experimenten. Uw kennis met betrekking tot psychologisch experimenteel onderzoek wordt getoetst middels een meerkeuze tentamen. Tevens maakt u kennis met de wetenschappelijke verslaglegging. U schrijft een deel van een wetenschappelijk artikel. Deze opdracht maakt eveneens deel uit van het tentamen.

IngangseisenU dient de cursus Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse te hebben afgerond.

DocentenExaminator: dhr. dr. D. Hoek.Namen van de docenten worden via de cursussite bekend gemaakt.


29

Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers


Het ‘methodisch’ zoeken, bestuderen en samenvatten van literatuur over een bepaald onderwerp is een basisvaar-digheid in de wetenschap. Het is een verzameling activi-teiten die bij onderzoeksprojecten tijdens de beginfase wordt uitgevoerd. De onderzoeker wil in die fase graag weten of (en in hoeverre) een bepaald onderwerp is on-derzocht. De resultaten van een literatuurstudie vormen dan het uitgangspunt van het theoretisch kader van een onderzoeksproject. Een literatuurstudie kan ook een stu-die zijn die meer op zichzelf staat. Als onderzoeker kun je bijvoorbeeld worden gevraagd om de laatste ontwikkelin-gen op een bepaald gebied in kaart te brengen (bv. ‘Wat is het effect van adaptief onderwijs op de sociaal-emotione-le ontwikkeling van leerlingen in de onderbouw van het basisonderwijs?’ of ‘Op welke schaal worden MOOCs door instellingen in het hoger onderwijs aangeboden en wat is de return-on-investment van dit aanbod?’).

Het internet is een belangrijk instrument voor het uit-voeren van een literatuurstudie. Via het internet heeft de onderzoeker toegang tot een keur aan bronnen, zoals we-tenschappelijke artikelen, boekhoofdstukken, rapporten, dissertaties en scripties. Daarnaast kan via het internet een grote verscheidenheid aan websites en weblogs worden geraadpleegd die door enthousiaste wetenschap-pers met informatie worden gevuld. In deze cursus leert u welke bronnen u voor een literatuurstudie kunt selecte-ren. U leert met de juiste ‘internet tools’ en aan de hand van vaste procedures bronnen in wetenschappelijke data-bases te vinden. U leert zoeken op basis van een onder-zoeksvraag. U leert bronnen en informatie in bronnen op waarde te schatten aan de hand van criteria. Tot slot leert u de gevonden informatie te verwerken en te presenteren in een schrijfproduct. De hierboven genoemde vaardighe-den leert u in een reeks van vijf op authentieke problemen geschoeide opdrachten.

VoorkennisEr is geen specifieke voorkennis vereist.

DocentenDhr. drs. I. Wopereis, dhr. J. Frèrejean MSc en dhr. J. Walhout MSc.


Onderzoekspracticum psychologisch survey


In elk onderzoekspracticum van de opleiding Psychologie doorloopt u een of meerdere malen het gehele on-derzoeksproces. Vakken als onderzoeksmethoden en statistiek bieden we niet meer apart aan, maar zijn geïn-tegreerd met casussen uit de psychologie. We onderschei-den vier fasen binnen het onderzoeksproces:

Fase 1: u start met een psychologisch getinte onderzoeks vraag die u beantwoordt met een voorlopige psychologisch-theoretische uitwerking. Fase 2: u concretiseert uw theoretisch antwoord door het te toetsen aan de ‘harde’ werkelijkheid in het onderzoeksveld.Fase 3: u analyseert de gegevens die u hebt verkregen in de empirie. Fase 4: u rapporteert over uw zoektocht naar de bewijs- voering en onderbouwing van uw theoretisch antwoord op de onderzoeksvraag.

In dit practicum staat vragenlijstonderzoek (survey) centraal. U maakt kennis met schaaltechnieken en enkele statistische technieken. Het practicum bestaat uit vier casussen. Elke casus behandelt een survey uit een bepaald gebied van de psychologie. Wat deze surveys gemeen hebben, is het gebruik van vragenlijsten en schaaltech-nieken in een onderzoeksmodel met (minstens) drie variabelen. Tussen twee variabelen wordt een oorzakelijk verband verondersteld (de onafhankelijke of oorzaakvari-abele bepaalt de afhankelijke of gevolgvariabele) en dat verband wordt mogelijk beïnvloed door een derde, de modererende variabele.

IngangseisenU dient de onderzoekspractica kwantitatieve data-analyse, literatuurstudie of informatievaardigheden voor sociale wetenschappers te hebben afgerond.

DocentenNamen van de docenten worden via de cursussite bekend gemaakt.


30

Voor studenten Facultaire opleidingscommissieDe Facultaire opleidingscommissie (FOC) bestaat uit studenten en medewerkers. De commissie heeft als wettelijke taak advies uit te brengen over de Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding. Verder beoordeelt de FOC jaarlijks de uitvoering van die regeling en geeft ze gevraagd en ongevraagd advies over de opleiding.

De leden zijn:Mw. dr. Jo Boon, wp-lid, voorzitter Mw. dr. Renate de Groot, wp-lidMw, dr José Janssen, wp-lid Mw. Saskia van Asselt, studentlidMw. Margriet van Iersel, studentlidMw. Ottelien Rikhof, studentlidMw. Debora Weerlink, studentlid

Mw. Marion Timmermans, ambtelijk secretaris.

Wanneer u in contact wilt komen met de Facultaire opleidingscommissie van de masteropleiding Onderwijswetenschappen kan dat via [email protected]. De verslagen van de FOC zijn te vinden op http://portal.ou.nl/web/studenten-olw/commissies.

StudentenraadDe Studentenraad (SR) is de officiële vertegenwoordiging van alle studenten waar het gaat om de me-dezeggenschap. De SR bestaat uit negen studentleden en kent een zittingsperiode van twee jaar. De for-mele gesprekspartner van de SR is het College van bestuur, doorgaans de rector magnificus. Maar de SR praat ook, informerend of toetsend, met decanen en de Raad van toezicht. De formele inspraak van de SR is wettelijk vastgelegd in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Zo heeft de SR adviesrecht over alle ‘aangelegenheden die het voortbestaan en de goede gang van zaken binnen de universiteit betreffen’. Meer concreet houdt dit in het uitbrengen van advies over onderwer-pen zoals het collegegeld, maar ook (ongevraagd) over de elektronische leeromgeving, het onderwijs-model of de naamsbekendheid. Een zwaardere bevoegdheid is het instemmingsrecht dat de SR, binnen de zogeheten Gezamenlijke Vergadering (GV), deelt met de Ondernemingsraad: het instellingsplan, de kwaliteitszorg en het bestuurs- en beheersreglement. Waar de zogeheten Opleidingscommissies adviesrecht hebben inzake de Onderwijs- en examenregeling (OER), heeft de GV instemmingsrecht inzake de meer overkoepelende onderdelen van die OER – denk aan tentaminering, studievoortgang en begeleiding. De SR vertegenwoordigt zowel Nederlandse als Vlaamse studentenbelangen. De maande-lijkse vergaderingen van de Studentenraad kunnen, in principe, door studenten als toehoorder worden bijgewoond. Anderszins houdt de SR zijn achterban op de hoogte via de eigen website op Studienet – daar staan alle verslagen van de vergaderingen – via de OU-studentennieuwsbrief of via Modulair.www.ou.nl/studentenraad

Alumni en promoveren

De Open Universiteit wil naast bachelor- en masterstudenten ook promovendi aan zich binden. Zowel promovendi die bij de Open Universiteit werken (aio’s en andere medewerkers), als buitenpromovendi, die bijvoorbeeld parttime promoveren naast hun werk, kunnen bij de Open Universiteit een promotie-traject afleggen. De Graduate School van de Open Universiteit biedt (buiten)promovendi een inspire-rende omgeving en faciliteiten om intern en ‘op afstand’ binnen de gestelde tijd te kunnen promove-ren. Inhoudelijke begeleiding van (buiten)promovendi vindt plaats door de faculteiten van de Open Universiteit.

31

Wat doet de Graduate SchoolDe Graduate School is een thuishaven voor (buiten)promovendi, hun promotores en begeleiders. De Graduate School informeert aankomende promovendi, faciliteert promovendi en biedt hen toegang tot de online promovendi-community. Voorbeelden van deze faciliteiten zijn gebruikmaking van de di-gitale bibliotheekvoorzieningen en individuele begeleiding bij het maken van een onderzoeksvoorstel. Ook organiseert de Graduate School een jaarlijkse PhD-dag voor al haar promovendi.Voor interne en externe promovendi die formeel tot een promotietraject zijn toegelaten biedt de Graduate School additioneel bijvoorbeeld gratis toegang tot enkele basiscursussen die relevant zijn voor promovendi, zoals academic writing en academic presenting, dat in samenspraak met de faculteit kan worden ingevuld. Daarnaast is de Graduate School een communicatie- en ontmoetingsplatform voor promovendi, waar zij ervaringen en tips kunnen uitwisselen. Mensen die interesse hebben in een promotietraject kunnen verdere informatie verkrijgen opwww.ou.nl/web/graduate-school of bij [email protected].

(Bijna) alumnus?Als u de eindstreep van uw studie heeft bereikt, betekent dat niet dat het contact met de Open Universiteit komt te vervallen. Als Alumnus bent u graag gezien, u bent tenslotte ambassadeur van onze universiteit doordat u uit eigen ervaring goed zich heeft op de ontwikkeling van de vraag naar opleidingen, scholing en trainingen. Daarom bent u van harte welkom op onze studiedagen, symposia en academische zittingen. Bent u lid van de Alumnivereniging, dan kunt u contact onderhouden met andere afgestudeerden. Ook is het mogelijk informatie te ontvangen over promoties en promotieonder-zoek en kunt u bovendien cursussen bestellen (zonder tentamenrechten) tegen een gereduceerd tarief. De vereniging organiseert geregeld lezingen, excursies en bedrijfsbezoeken.www.ou.nl/alumni

32

Studiefaci l i teiten

Naast het (digitale) studiemateriaal, inhoudelijke studiebegeleiding en begeleidingsbijeenkom-sten heeft de Open Universiteit allerlei faciliteiten ontwikkeld om een zelfstandige afstandstudie te ondersteunen. Wanneer u bent ingeschreven als student krijgt u de beschikking over toegang tot allerlei digitale voorzieningen. Als student kunt u bij ‘MijnOU’ uw persoonlijke gegevens en stu-dievoortgang bekijken en beheren. Daarnaast zijn er veel voorzieningen die uw studie effectief en succesvol kunnen maken. Deze zijn bereikbaar via Studieplaza. U wordt regelmatig op de hoogte gehouden van nieuwsfeiten. Medestudenten kunt u ontmoeten in een studiecentrum.

MijnOU

Via MijnOU heeft u toegang tot een groot aantal diensten. U krijgt toegang tot uw digitale leeromgevin-gen, u kunt digitaal aanmelden voor tentamens, uw studiepad bekijken, de studieplanner raadplegen en inschrijven voor cursussen. Ook hebt u toegang tot OpenU en Studienet, de digitale bibliotheek en de ict-winkel SURFspot. U logt in met uw studentnummer als gebruikersnaam en het wachtwoord dat u zelf heeft bedacht bij uw registra-tie voor MijnOU.

OpenU en/of Studienet: de elektronische leeromgevingenOpenU en Studienet zijn de elektronische leeromgevingen van de Open Universiteit, waar u als student toegang tot krijgt. Op deze elektronische leeromgevingen vindt u onder andere uw cursus(sen), com-munities, studietaken, discussiegroepen en aanvullende informatie over en vanuit uw faculteit(en). Het is ook mogelijk om bestanden te plaatsen in uw eigen persoonlijke virtuele harde schijf en die vervolgens te delen met anderen. Deze elektronische leeromgevingen zijn tevens uitstekende omgevingen om in contact te komen met medestudenten en docenten, om zo online informatie uit te wisselen of te discus-siëren over lesstof.www.ou.nl/mijnou

Studienet mobielStudienet en OpenU zijn ook toegankelijk via uw smartphone of tablet. Als u beschikt over een iOS of Android apparaat, dan kunt u zelf voor Studienet de ‘Blackboard Mobile’ app downloaden en installeren. Via deze app heeft u toegang tot al uw cursussen en communities. Ook is het mogelijk om medede-lingen te bekijken, opdrachten te maken en in contact te komen met medestudenten en docenten in discussiegroepen. Nadere uitleg en instructies vindt u op het tabblad Help in Studienet.www.ou.nl/mijnou

StudieplannerStudeert u aan de Open Universiteit, dan kunt u de online Studieplanner gebruiken bij het indelen van uw tijd. Per cursus kunt u aangeven wanneer u wilt starten, wanneer u de cursus wilt afronden, óf hoe-veel uur per week u wilt studeren. Daarnaast kunt u ook de studielast aanpassen aan uw eigen situatie of onderbrekingen, zoals vakanties, instellen.U kunt eigen planningen maken en opslaan, maar u kunt ook kiezen voor voorbeeldplanningen van de faculteit en deze aanpassen. Zo kunt u uw tijd efficiënt indelen op basis van bijvoorbeeld een bepaalde periode, een vast studietempo of begeleidingsbijeenkomsten.U opent de Studieplanner via MijnOU. www.ou.nl/studieplanner

StudiepadAls u bezig bent met een bachelor- of masteropleiding worden uw studievorderingen bijgehouden in het Studieresultatensysteem (SRS). U kunt uw eigen studiepad volgen en een overzicht zien van het afgelegde, het lopende en het resterende studiepad. Wilt u graag een volgende cursus starten? Dan kunt u via uw studiepad hiervoor inschrijven, uw persoonlijke gegevens zijn dan al ingevuld.www.ou.nl/studiepad

33

BibliothekenAls OU-student heeft u rechtstreeks toegang tot een digitale bibliotheek met belangrijke informatie-bestanden en/of zoeksystemen voor wetenschappelijke tijdschriften en artikelen. Handig zijn Google wetenschap, Worldcat en Picarta. Verder kunt u kosteloos lid worden van een universiteitsbibliotheek of betalend lid van de Koninklijke Bibliotheek wanneer u boeken wilt lenen of artikelen wilt bestellen die niet in de eigen digitale bibliotheek te downloaden zijn. Informatie over de toegang tot de bibliotheken vindt u op OpenU.www.ou.nl/mijnou

Academia en SURFspotDe Open Universiteit is aangesloten op de SURFconext, waardoor u als student gebruik kunt maken van de mediabibliotheek Academia en ook producten kunt bestellen via SURFspot. Het Academia-materiaal bevat een enorme collectie aan beeld- en geluidmateriaal over de Nederlandse geschiedenis, de medi-sche wereld, mediageschiedenis, politiek en recht, natuur en milieu en zelfs over entertainment en cu-riosa. Er zijn polygoonjournaals, amateurfilms, programma’s van de publieke omroep, radiofragmenten, foto’s en artikelen te vinden. SURFspot is de ict-webwinkel voor het onderwijs waar officiële software en andere ict-producten tegen voordelige prijzen aangeschaft kunnen worden. www.ou.nl/mijnou

Endnote en Reference managerStudenten van de Open Universiteit kunnen gratis het bibliografisch programma Endnote of Reference manager downloaden. Dit zijn beide softwarepakketten voor het opslaan van bibliografische gegevens. Hiermee downloadt u eenvoudig literatuurverwijzingen van websites van uitgeverijen en bibliotheken uit buiten en binnenland. Daarnaast kunt u met deze programma’s zoeken in bibliotheekdatabases. Zo kunt u zelf een database aanmaken van literatuurverwijzingen om die te gebruiken in uw afstudeeron-derzoek, tijdschriftartikelen, boeken en andere publicaties. Deze database kunt u ook via de cloud delen met andere studenten. Ook kunt u databases van anderen importeren en daarna uitbouwen met door u gevonden referenties of uw eigen referentie(s). U kunt beide programma’s één maand nadat u bent ingeschreven downloaden. Op Studieplaza staat een instructiefilm over Endnote.

Studieplaza

Studieplaza is de website van de Open Universiteit waar u thema’s, items, tips en suggesties vindt om uw studievaardigheden te verbeteren. Daar vindt u de Studiecoach en de workshops die de Open Universiteit voor studenten organiseert. De opzet van ‘Studieplaza’ is dynamisch en eigentijds. Via video’s, tekst, animaties, zelftests, tools en workshops wordt u virtueel geholpen bij het studeren. Maar u kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een avondje gezellig naar het studiecentrum te komen om aan een workshop deel te nemen. Studieplaza is onderverdeeld in vier hoofditems: Studiecoach, Workshops, Marktplein en Drempels weg.www.studieplaza.ou.nl

34

Procedures en regelgeving

OER en Uitvoeringsregelingen

In de Onderwijs- en examenregeling (OER) staat het onderwijsprogramma en de rechten en plichten van de student beschreven. Onderdeel van de OER zijn de Uitvoeringsregelingen waarin voor elke opleiding specifieke bepalingen zijn opgenomen. Deze regelingen kunt u downloaden van de website.www.ou.nl/documenten

Getuigschriften

De Open Universiteit verstrekt de volgende getuigschriften: een propedeuse-, een wo-bachelor- en een wo-mastergetuigschrift. Daarnaast geeft de OU dossierverklaringen af.www.ou.nl/getuigschrift

Beroepsprocedure

Bij het College van beroep voor de examens kan binnen zes weken (administratief ) beroep worden ingesteld tegen o.a. beslissingen van de Commissie voor de examens of een examinator. Voorbeelden van een beslissing zijn: een individuele tentamenuitslag, een vrijstellingsbeslissing of een toelatings-beslissing tot een wo-masteropleiding.

BezwaarprocedureBezwaar kan gemaakt worden tegen een besluit, genomen door of namens het College van bestuur, waartegen geen (administratief ) beroep mogelijk is. Deze besluiten kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld: de inschrijving, het cursusgeld.

KlachtencommissieVoor klachten, waarvoor u geen beroep of bezwaar kunt aantekenen, bijvoorbeeld over de dienstver-lening of de wijze waarop u bent behandeld, kunt u terecht bij de Klachtencommissie. Meld uw klacht eerst bij uw mentor. Wordt uw klacht daar niet naar tevredenheid verholpen, dan kunt u schriftelijk een formele klacht indienen. Uitgebreide informatie rondom de Nadere regels inrichting tentamen, Beroep, Bezwaar en Klachten kunt u vinden op de website. Ook staan daar benodigde formulieren voor download.www.ou.nl/procedures

Vertrouwenspersonen ongewenst gedrag

De Open Universiteit heeft vertrouwenspersonen aangesteld die kennis hebben van de organisatie en de problemen die zich daarin kunnen voordoen. Als u hulp nodig heeft bij het oplossen van een pro-bleem van ongewenst gedrag tijdens de studie kunt u contact opnemen met een van de vertrouwens-personen via [email protected], of kijk op onze website voor meer informatie.www.ou.nl/vertrouwenspersonen

Alle bovenstaande informatie is ook verkrijgbaar in de studiecentra of telefonisch aan te vragen bij de afdeling Service en informatie, T +31 45 - 576 28 88.

36

Ser vice en informatie

Heeft u vragen over uw studie of wilt u informatie over het dichtstbijzijnde studiecentrum? Neem dan contact op met een van onze medewerkers of kijk op de website voor onze bereikbaarheid

T +31 (0)45 - 576 2888www.ou.nl/directcontactwww.ou.nl/studiecentra

Colofon

Open UniversiteitFaculteit Psychologie en OnderwijswetenschappenGemeenschappelijke serviceorganisatie

Ontwerp en fotografie decanenTeam Visuele Communicatie Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen - NLPostbus 2960, 6401 DL Heerlen - NL

Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Juli 2014

Open Universiteit bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlenpostadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/directcontact

r e c h t s g e l e e r d h e i d

c u l t u u r w e t e n s c h a p p e n

n a t u u r w e t e n s c h a p p e n

O v e r i g e v a k g e b i e d e n v a n d e O p e n U n i v e r s i t e i t

p s y c h o l o g i e

i n f o r m a t i c a

m a n a g e m e n t w e t e n s c h a p p e n

8017

7 64

1423

1 BB

626

Masteronderwijs1415volledig

Documents

Transcript of Masteronderwijs1415volledig