Master Kunsteducatie 2012
-
Upload
amsterdamse-hogeschool-voor-de-kunsten -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
description
Transcript of Master Kunsteducatie 2012
Master Kunsteducatie 2012
Mas
ter
Ku
nst
edu
cati
e 20
12M
aster Ku
nsted
ucatie 2012
Master_kunsteducatie12-cover.indd 1 19-06-12 11:18
Inhoudsopgave3 MariaWüst studieleidermasterKunsteducatie
De studenten stellen zich voor
8 AnnevandeGroenekan Samenkunst
12 AnnetAppelman Eenstadomopteeten!
16 DorotheeKeverkamp CartesiuszoemtinopWest!
20 EvaRijs Museaenseriousgames-
deedutainmentfactorvanTIKKIT
24 FloraVerbrugge Duizendenéénnacht.
28 JaneWaltman LaTraviata
32 LeahJacob DanceYourClip!
36 MargaDouma-Alta AantafelmetdeKISSmoves!
40 PetravanderVeer-Borneman Kunstopdehuid
44 RoosienVerlaan De8steMontessoribouwtmee!
48 SarahvanHalderen StoryAwardsFilm
52 TinaBuis WieringerwART
56 KarinBorgman Tijdreizen
60 ReginaJacometti Deberoepspraktijkvandedocent
kunst/beeldendevormgevingcentraal
64 Colofon
3
Woordvoorafbijdevijfdelichting
Hetjaar2012iseenjubileumjaar:deAmsterdamseHogeschoolvoordeKunstenbliktterugop25jaarkunst-hogeschool,lectorFolkertHaanstraviertditstudiejaarzijn10-jarigonderzoeknaarauthentiekekunsteducatieendemasterKunsteducatieheeftmetdevijfdelichtingafstudeerdershaareerstelustrum!
‘LichtingVijf’presenteertzichaanuindezepublicatie:AnnevandeGroenekan,AnnetAppelman,DorotheeKeverkamp,EvaRijs,FloraVerbrugge,LeahJacob,JaneWaltman,KarinBorgman,MargaDouma-Alta,PetraBorneman,ReginaJacometti,RoosienVerlaan,SarahvanHalderenenTinaBuis.
Veertienkersversemastersdiegedurende2010-2012ineendiversiteitvanwerkveldenhunonderzoekenenprojectenhebbenverricht.
Woordvoorafbijdevijfdelichting
4
Uiteenlopendethema’swerdenaangesneden.Zowerderonderzoekgedaannaaronderwijskundigevisiesopnieuwemediainhetvoortgezetonderwijs,isgekekennaarde‘edutainment’-factorvangamesommuseumbezoekvankinderentestimuleren,werddeontwikkelingvandepositievanfilminhetvoortgezetonderwijsgeanalyseerdenheeftmenzichdevraaggesteldhoeeencultureleinstellingzinvolmeteenschoolkansamenwerken.Erwerdbestudeerdhoeharmonie-/fanfareverenigingenaantrekkingskrachtopdenieuwegeneratiekunnenbehoudenenerwerdeeneducatieprogrammavanhetRijksmuseumterevaluatieonderdeloepgenomen.Watisdepositievanafgestudeerdenvanmbo-dansvroegeenstudentzichaf?Anderensteldenvastdateronderdocentenaudiovisueelgrotebehoeftebestaataanuitwisselingvankennisenexpertise.Deonderzoekenleverdenkenniseninzichtenopdievandirectebetekeniszijnvoordekunsteducatievesector,vaakvoorheteigenwerkveldvandestudenten.
Ookdegreepuitprojectendieditjaarwerdenontwikkeldtoonteengroteverscheidenheid:OuderenineenverzorgingshuisinAalsmeernamensamenmetkinderenvaneenbasisschoolindebuurtdeelaanworkshopsdichten,dans,zangenportrettekenen;ineendorpindekopvanNoordHollandbundeldendetoneelvereniging,hetkoorendefanfarehunkrachtenenorganiseerdengezamenlijkeenevenementvoordedorpsbewoners;terwijlinSchagendoordekinderenvaneenbasisschoolenhunouders‘urbaninterventions’werdengedaan,gingeninZaandamdekinderenonderleidingvankunstenaarsopzoeknaar‘onkeplekken’inhunomgeving.InEnschedeverfilmdenkinderenvaneenbasisschoolniet-westersesprookjes,terwijlinDenHaagdeoperaLaTraviatametnieuwemediadoorscholierenwerdverbeeld.Destudentensloegenbruggentussentheorieenpraktijkdooronderalleprojecteneentheoretischfundamentteleggenwaarinzehuneducatieveenartistiekeuitgangspuntenbeschreven.Kunstenaars,plaatselijkecultureleinstellingenenscholenwerdenmetelkaarverbondenenwerdendoordestudentengeïnspireerdtotcreatiefsamenwerken.
5
6 7
Namenshetdocententeamfeliciteerikalleveertienafgestudeerdenenwenshenveelsuccesmethetvervolgvanhuncarrière.
MariaWüststudieleider
Dejongstelichtingmasterslaatopnieuwziendatdemasteropleidingeenreëlebijdragelevertaanhetbredekunsteducatievewerkveld.Hetdocententeambewaaktdekwaliteitdoorvandestudententeverlangendathunprojectenenonderzoekenrelevantiehebbeneninnovatiekansenbieden.OnlangsheeftdeVerkenningscommissiekunstvakkendeministergeadviseerdoverdeeindexamensinhetvoortgezetonderwijs.Decommissieadviseerteenstructureelaanbodvanna-enbijscholingoptezettenzodatdocentenblijvendkunnenwerkenaanverdereprofessionalisering.DemasterKunsteducatiebiedteenomgevingwaarindocententweejaarlangeenlerendnetwerkvormensamenmetkunsteducatorenmetdiverseachtergronden;demasterpastderhalveinditlifelonglearning-concept.Deverbandentussendisciplines,theorieenpraktijk,binnen-enbuitenschools,subsidieaanvraagenprojectevaluatiewordentijdensdeopleidinggelegdenmeegenomennaardeeigenpraktijk.
Ditjaarisinsamenwerkingmetdevijfcollega-opleidingeneennieuwcompetentieprofielvoordeopleidingopgestelddatnaarallewaarschijnlijkheidophetmomentdatuditleestdooreenbredevertegenwoordiginguithetwerkveldgevalideerdzalzijn.Datvormtvooronsaanleidingomhetcurriculumweergrondigtegenhetlichttehoudenenverderteontwikkelen,eenprocesdatdeaandachtvanhetteamzalvragenenwaarvoorweookteradezullengaanbijonzealumnienonzenabijeomgeving,hetAmsterdamsewerkveld.Juistindezevoorkunstenkunsteducatieonzekeretijdenmoetonsmasterprogrammaoptimaalaansluitenopdevragenvanonzestudentenwaardoorzij,eenmaalafgestudeerd,methunpassie,ideeënenambities,kansrijkkunnenopereren.OnzekersversealumnaEvaRijsverwoordtditalsvolgt:‘Mijnkunsteducatievewereldisopgerekt,vernieuwdeninzichtelijkergeworden.Ikbenmijbewustgewordenvandemanierenwaaroponderwijsendeculturelesectorelkaarkunnentegenkomen.Daarbijhebikmijzelfafentoeverbaasdovermijneigenvermogensendatsmaaktnaarmeer!’
8 9
Samenkunst
InmijnpraktijkonderzoekonderzochtiksamenmetSarahvanHalderenwelkeinvloeddeonderwijskundigevisievaneenschoolheeftophetgebruikvannieuwemediaindekunst-vakken.Dankzijzestiendocentenvanverschillendescholenhebbenweeenbeeldkunnenvormenvanwaterongeveergaandeisinonderwijsland.Verbazendhoevisiesendaad-werkelijkewerkwijzeuiteenkunnenlopen.SamenmetAisaWinterwerkteikaanhetproject.Opdracht-geverdeJeugdtheaterschoolinAmsterdamZuidoostzaginonsideeommuziek,theaterenbeeldendekunsttecombine-renenteintegrereneenfantastischemogelijkheidomkunst-educatieinhetstadsdeelmeeropdekaarttezetten.Datwasnatuurlijkambitieusgedacht,maarwezijnaandeslaggegaanenhebbenonsprojectopderailsgekregen!Aisaenikwarennon-stopenthousiast;metgrootdoorzettingsvermogenzochtenwepartijendieweerbijkondenbetrekken.Hetkunst-klimaatinZuidoostbleekgecompliceerdtezijn,medevanwegeallebezuinigingen.Ditzorgdevooraarzelendereacties.TenslottewasbroedplaatsWijk7bereidommeetedoenenbinneneenpaarwekenkondenweonsprojectimplementereninhetbredeschoolaanbod.Hetgingallemaalzosneldathetsomsvoeldealsofhetprojectuitonzehandenvloog.Uiteindelijkhebbenenthousiastedocentengeweldigelessentheater,muziekenbeeldendekunstaangroepenkinderengegevenendezegecombineerdineeneindpresentatie.Metrechtkunnenwezeggendatereenmooiinterdisciplinairprojectontstaanis,eenprojectdatnuinhetjaarprogrammavandejeugdtheater-schoolisopgenomen!
Alsikterugkijk,zieiktweezwarejaren,dieikeigenlijknogredelijkgemakkelijkhebdoorlopen.Ergveelhebikgeleerdvandevakkenonderwijskunde,hetprojectendeliteratuur-enpraktijkonderzoeken.Veelhebikookovermezelfgeleerd.Ergblijbenikmetdevriendschappenenbandendieikaandezeopleidingoverhebgehouden,metspecialedankaanAisaenSarah,zonderwieprojectenpraktijkonderzoekniethalfzoleukwarengeweest!
AnnevandeGroenekan
10 11
Endetoekomst?Ikbenopzoeknaareenbaanalseducatie-medewerkerofprojectmanagervooreenorkest,ensemble,muziekschool…maardebanenliggennietvoorhetoprapen.Ikganueersteenpaarmaandenopreis.Voormijvoeltdatalsdevrijheidopzoekendieiknadrieafgerondestudieswelevenverdiendheb!Endaarna…verderopzoeknaareenbaanenmijneigenzang-/projectbureauopstarten.
AnnevandeGroenekanZang- en muziekdocent & zelfstandig projectmanager
11
12 13
AnnetAppelman Eenstadomopteeten!
Alsleerkrachtinhetprimaironderwijsgeefiklesaanallegroepen:aankleutersindeonderbouwenaankinderenuitdemidden-enbovenbouw.Hetonderwijsaanbodontwikkelikzelfinzoweldecognitieve,dezaak-alsdebeeldendevakken.
Misschienwelonbewustaangespoorddoormijngamendezoonvandertien,hebikmijdeafgelopentweejaarverdieptingames.Vanzeernabijmaakikmeewatgamesmetjekunnendoen.Volbewonderingentegelijkertijdverbazingzieikhoehijzichuren,zonietdagen,ineencompleetanderewereldbegeeft.Hoehijonlineismetgamersuitanderelanden,hoehijzichwegwijsmaaktindeEngelsetaal,maarookdathijgemakkelijkensnelkanswitchennaardewereldvanalledag,zelfstijdenshetgamen.Ditheeftmijnblikopdeleerlingenvandebasisschoolverruimd.Dehelerangevandigitalemedia,waaronderiknuvoorhetgemakdemobieletelefoonookevenschaar,ishunwereld.Daarzullenweonzeweginmoetenvinden.
Voormijnliteratuuronderzoekinheteerstejaarwashetvindenvaneenthemadusnietmoeilijk.Hetonderzoekkreegdetitel:‘WearetheWorld…wewanttoplayagame!-Aboutvideogames,21stcenturyskills,emotionandarteducation’.Eenprachtigezoektochtdieresulteerdeineenessayovergamenvoorhetvakkunstfilosofie:‘Thesublimeisanexperiencelookingforacontext’,eenfilosofischstukwaarinikdehedendaagserelevantievanhetsubliemebenadervanuitverschillendeartistiekeindie-games.InhettweedejaarhebiksamenmetEvaRijshetpraktijkonder-zoekgedaan,hoekanhetanders,gerichtopgames.Evaiswerkzaamalseducatiemedewerkerindemuseumwereld,waartegenwoordigdecollectiessteedsvakerwordenontslotendoormiddelvangames.Samenhebbenwijeenkwalitatiefonderzoekgedaannaarde‘edutainmentfactorvanseriousgames’,ontwikkelddoorIJsfonteininopdrachtvandeNederlandseMuseumvereniging.
14
Hetmetandereogenkijken,istijdensdemastereenrodedraadgeweest.Tijdensmijnkunsteducatiefproject‘Eenstadomopteeten!’hebbendedeelnemers‘urbaninterven-tions’gepleegddieeenrelatiemetvoedselhadden.Kinde-ren,leerkrachtenenoudershebbenopbasisvanhetanderskijkenophunroutevanhuisnaarschoolhiervoorlocatiesgekozen.Doorhetplaatsenvaneenkunstwerkhebbenzijgeprobeerdbuurtbewonersanderstelatenkijkennaarhunwijk.Tijdenshetgamenzitjemeestalbinnenenikwildeduidelijkmakendatookbuitenveeltespelenvalt.DemasterKunsteducatieheeftmijnonstuitbaredrangnaarkennisopdoenenlerenalleenmaargrotergemaakt.Mijnhongerisnognietgestild.Alinmijnlaatstejaarvoeldeikdeonrustweeropborrelen:watgaiknademasterdoen?Misschiengaikmijoriënterenoppromoveren.Endatzouzomaareensinderichtingvankunst,gamenenonderwijskunnenzijn.
AnnetAppelmanDocent in het primair onderwijs
15
16 17
CartesiuszoemtinopWest!
Inmijneerstejaarhebikliteratuuronderzoekgedaannaardeplaatsvanfilminhetvoortgezetonderwijs.OmdatikookdeFilmacademiegedaanhebenlesseninfilmenaudiovisueelaanjongerenhebgegeven,haddatmijninteresse.Gaande-wegwerdheteenhistorischoverzichtoverhoedeplekvanfilminhetonderwijsnauwsamenhangtmetmaatschappelijkeontwikkelingen:Aanvankelijkwerdfilminhetonderwijsvooralgebruiktomjongemensentewijzenopdegevarenendekwalijkeinvloedenvanfilm.Laterwerdfilmvooralingezetomkinderenzichtelerenuitdrukkenmetaudiovisuelemidde-lenentegenwoordigheeftmenhetovermediawijsheid.Eenopvallendeconclusiewasdathoewelaudiovisuelevormgevingsinds1993eenofficieeleindexamenvakisalsonderdeelvanhetvakbeeldendevorming,ergeenaparteopleidingisvoordocentAV.Ditaspecthebikmijntweedejaarinmijnpraktijk-onderzoek,samenmetmedestudentJaneWaltman,verderuitgediept.WehebbenonderzochtwiededocentenAVopditmomentzijnenhoezijhunlessenvormeninhoudgeven.Dithebbenwegedaanaandehandvaninterviewsmetdocenten,waaruitbleekdatereengrotediversiteitisindeachtergron-denvandocentenendeinvullingvandelespraktijk.Hetwerdduidelijkdatereengrotebehoefteisaanuitwisselingvankennisenexpertise.
Hetprojectwaseenvervolgopeenkunstprojectdatikhetjaardaarvooropmijnschoolhadgedaan,maarhetvervolgwasveeluitgebreider.Ikhebsamengewerktmetdiversepartners:cultureeljeugdcentrumVoltaenUceeStation,eendigitaaljon-gerenplatform.Naeenverbouwingvananderhalfjaar,wasdeschoolinseptember2011weerterugopdeoudeplekgekomenenwildezijhetcontactmetdebuurtversterken.Deschoolprofileertzichmetaudiovisuelevormgevingenwildaarmeeooknaarbuitentreden.DocentenvanUceeStation,expertsophetgebiedvanaudio-en/ofvisuelevormgeving,gavenworkshopsindocumentaire,fotografie,radioendigitalsoundaanonzederdejaarsleerlingen.Metdekennisdiedeleerlingenindeworkshopsopdeden,gingenzijdebuurtinbeeldbren-
DorotheeKeverkamp
18
gendoormiddelvanfilmpjes,foto’s,digitalsoundofradio.Deeindresultatenwerdentijdenseenpresentatieopschoolaanmedeleerlingen,docenten,oudersenbuurtbewonersgepresenteerd.Hetwasverassendomtezienhoeleerlingengaandeweghetprojecteeneigeninvullinggavenaanhoezijdebuurtenhaarbewonerszien.Terugkijkendopdestudiekanikzeggendatikenormveelgeleerdheb.Ookvanmijnmedestudentendieallemaaleenandereachtergrondhebben.Graagzouikindetoekomstmeerprojectmatiggaanwerken.Ikbengoedinhetorganiserenenbijelkaarbrengenvanverschillendemensenmetdejuisteexpertise,metalsdoeldetalentenvanjongemensenteontdekkenentelatenontwikkelen.
DorotheeKeverkampDocent drama en cultuurcoördinator op Cartesius Lyceum, Amsterdam
19
20 21
Museaenseriousgames–deedutainmentfactorvanTIKKITHoestimuleerjekinderenmuseatebezoeken?‘Zoek kinderen op waar zij veel tijd doorbrengen: op hun sociale netwerk- en gamesites. Investeer in het publiek van de toekomst!’,zegtSiebeWeide(directeurNederlandseMuseumvereniging,NMV).DeNMVheefthiervoorsamenmetIJsfonteinwww.mijnTIKKIT.nlontwikkeld,eensitewaarverschillendegamesvanmuseazijnsamengebrachtenkinderenspelenderwijskennismakenmetdemuseaenhun(kunst)schatten.Detestperiodevandegamesisafgerond,eeneffectrapportageverschijnteind2012.HetonderzoekdatiksamenmetAnnetAppelmandeedbevatalvasteenkleinevoorproef.‘Museaenseriousgames–deedutainmentfactorvanTIKKIT’iseenkwalitatiefonderzoek.DriegamesvandeTIKKIT-sitezijndoorachttienkinderenindeleeftijdvan8t/m12jaargespeeld.Dataverzamelingheeftplaatsgevondendoorobservatiestijdenshetgamen,doorde Thinking Aloud-method endoorfocusgroep-interviews.Kinderenindezeleeftijdscategorieblijkengeenmoeitetehebbenmetgamesalsmarketingtoolvoormusea.Zijleggenechtertijdenshetgamengeendirectelinkmetmusea.Deeducatiefactorspeeltvrijwelgeenrolinhunbeleving.Bijallekinderenishetspelelement,defunfactor,naasthetwedstrijdelementendegameplayleidendvoorhunbelevingenwaardering.
‘Adopteereenonkeplek!’wasdetitelvanmijnproject.Eenonkewat?!HetZaansMuseumlaatkinderenopeenhedendaagsemaniernaarlege,functielozeplekkeninhuneigenleefomgevingkijken.Vanjanuaritotenmetmaart2012hebben4.000basisschoolleerlingenuitdeZaanstreekhetZaansMuseumbezocht.Zesgroepenzijngeselecteerdvoor‘Adopteereenonkeplek’,eenvervolgtrajectoplocatie.Daarinzijnzijsamenmeteenkunstenaaropzoekgegaannaareenonkeplekindeomgevingvandeschoolomhiereen urban interventionteplegen.DeZaanstreekbarstvan
EvaRijs
22
dezeonke,onbedoeldelegeplekken.Samenmetdekunste-naarkrijgtdeonkeplekeennieuwe,vaakverassendeinvulling.‘Adopteereenonkeplek’laatkinderengerichterkijkenennadenkenoverdewaardevanhuneigenomge-vingdoorhetinzettenvankunst.Datkanzijnviamuziek,performance,fotografie,architectuur,dans,nieuwemediaofbeeldendekunst.
Eenstudiebeginjemeestalmethetdoeljeeigenblikveldteverruimen,eenstokachterdedeuromnietachteroverteleunenmaaractievermetjewerk(omgeving)bezigtezijn,omnieuwewereldentelerenkennen,omscherperteworden.Mijnkunsteducatievewereldisopgerekt,vernieuwdeninzichtelijkergeworden,doormijnmede-studenten,dedocentenendeinhoudvandeopleiding.Ikbenmijbewustgewordenvandemanierenwaaroponderwijsendeculturelesectorelkaarkunnentegenkomen.Daarbijhebikmijzelfafentoeverbaasdovermijneigenvermogensendatsmaaktnaarmeer!Mijntoekomst?Graageenonke,hierendaareenonbestemdleeggat,vatbaarvoorverrassendeenvernieuwendeinvulling!
EvaRijseducatief medewerker Zaans Museum
23
24 25
FloraVerbrugge Duizendenéénnacht.
Hoekaneenproducerendecultureleinstellingzinvolsamenwerkenmeteenschool?Dievraaglooptalseenrodedraaddoormijnstudie.
NameerdantwintigjaarwerkenalsregisseurenartistiekleidervanJeugdtheaterSonnevanckhadikbehoeftemijngeesttescherpeneninzichtenuitdepraktijktheoretischteonderbouwen.DemasterKunsteducatiegafdiekans.Inheteerstejaarvandeopleidinggenootikvandebreedteaannieuweinformatie,visiesenontmoetingen.Tijdensmijnstageonderwijskundegafikvoorheteerstvanmijnlevenlesopeenschool:eenlessenseriemiddeleeuwsekunstvooreenhavo-eindexamenklas.
Mijninteressespitstezichtoeopderelatiestussencultureleinstellingenenscholen.Ikdeedliteratuuronderzoeknaardedoelstellingenvanlandelijkbeleidenconstateerdedatdeoverheidsamenwerkingtussencultureleinstellingenenscholenstimuleertomverankeringvancultuureducatieinhetonderwijstebereikenendekwaliteitteverhogen.Tegelijkertijdzagikopdevelebasisscholenwaaronsgezel-schapvoorstellingenspeelt,datdepraktijknogergweerbar-stigis.Omzelfteondervindenhoesamenwerkingconcreetzoukunnenbijdragenaangoedecultuureducatie,ontwierpiksamenmetdeEnschedeseOBSTwekkelerveldmijnkunsteducatieveprojectDuizend en één nacht.Allekinderenvandezeschoolgingenopzoeknaarsprookjesuithetlandofdestreekwaarhunoudersvandaankwamen.Perklaswerdéénsprookjegekozen.Vandatverhaalmaaktedeklaseenkortefilm.Onderleidingvandocentennieuwemediaendeleerkrachtverzorgdendekinderenalleonderdelenvandiefilmzelf:zevertaaldenhetverhaalinbeelden,maaktenteksten,decorsenkostuums,oefendenacterenenspeeldenhetverhaal.Zoontstondinelkeklaseenkortefilmvanéénsprookje.Hetverhaal‘Duizend en één nacht’-overShehera-zadediedeSultanelkenachteenspannendverhaalvertelt-werdalsraamvertellinginheelkortescènesopgenomenmet
26
professioneleacteurs.Demediadocentenmonteerdenalhetmateriaalaanelkaartotéénfilm:eenproductgemaaktdoordeheleschool.Hetprojectwaseensuccesendeconcretesamenwerkingtussenschoolentheatergezelschapsmaaktenaarmeer,eenvolgendprojectdatdekerntakenvanbeideinstellingenverbindt,dagelijkslesgevenenspelenvanvoorstellingen.
Mijnpraktijkonderzoekisdestartvanditvervolgproject.OpachtbasisscholeninTwentewordencultuureducatievelessenseriesontwikkeldengegevenronddemuziektheater-voorstellingWildeman,eencoproductievanSonnevanck,DeNationaleReisoperaenhetNederlandsSymphonieOrkest.Educatiemedewerkersenleerkrachtenmakendezelessensamenopmaatvoorelkeschool.Invoorbereidingopditprojectdoeikeenbeschrijvendonderzoeknaardehui-digepraktijkvancultuureducatiebinnendeachtdeelne-mendescholen.Daarnaastinventariseerikwathunwensen,plannenenideeënzijn.Deuitkomstenvanditonderzoekvormendebasisvanhetproject.
Destudieheeftdeurenvoormegeopend:bijscholen,bijoverheden,maarvooralinmijneigenhoofd.
FloraVerbruggeartistiek leider Jeugdtheater Sonnevanck
27
28 29
JaneWaltman LaTraviata
Ikhebeenliteratuuronderzoekgedaannaarmanierenwaaropergereflecteerdkanwordenopbeeldendwerkenwelkevormenhetmeestgeschiktzijnomtegebruikeninhetvoortgezetonderwijsmetnamevoorvmbo-leerlingen.Vooronderwijskundehebikeentheoretischelessenserieontworpenvoorvmbo-leerlingenalsvoorbereidingophetcentraalexamenbeeldendevorming.Hetuitgangspuntvoordelessenis‘emoties’.Bijdelessenseriehoorteenboekjewaarindeleerlingopdrachtenmaaktenookuitinggeeftaanzijneigenemoties.
Voorkunstfilosofiehebikeenpapergeschrevenmetdetitel:‘Žižek’sVirtualRealityin(taboedoorbrekende)films’.ŽižekkomttotdezelfdeconclusiealsGodard:dekapitalistischeversievanhetklassiekeUtopiavanmeerenmeerjeverlan-gensbevredigen,werktnietmeer.
Interdisciplinaireexpertise:Ikhebveelgastcollegesbij-gewoondvankunstenaarsenvertegenwoordigersvancultureleinstellingen.Netalsmijneigenleerlingenbenikdoor‘vreemdeogen’somsgedwongenomgrenzenovertegaanofmijnhorizonteverbreden.Hetiseenenormeuitdagingomallevormenvan(moderne)kunsttebetrekkeninmijnlessen.
SamenwerkenensamencreërenopdeNDSM-werfheeftinheteerstejaargeleidtoteenintiemeperformancemetspel,fotografieenfilmeninhettweedejaartoteendocu-mentaireengespeeldescènesrondhetbegrip‘sleutel’.Hetisleerzaamomzelfteervarenwathetbetekentomkwets-baartezijnenbeoordeeldteworden.Voordeleerlingenvan4en5havohebikeeninterdisciplinair kunsteducatiefprojectopgezet:zijhebbendeoperaLaTraviataverbeeldmetnieuwemedia.OnderleidingvaneenexterneartistiekleiderenbinnendebudgetmogelijkhedenvandeCultuur-kaarthebbendeleerlingenhetfenomeenoperaonderzochtenerhuneigenauthentiekemedia-invullingaangegeven.
30
SamenmetmedestudenteDorotheeKeverkamphebikeenpraktijkonderzoeknaardelespraktijkvandedocentAVge-daan.Erbestaatgeenofficiëleopleiding(meer)voorditvak,maarhetisweleencentraalpraktijkexamenvakbeeldendevorminginhetvmboeneenschoolexamenvakvoorhavo/vwo-leerlingen.
HoeschooltdedocentAVzichengeefthijbeschouwendlesofjuistheelpraktisch?Vanwelkebronnenmaakthijgebruik?Welkefaciliteitenensoftwaregebruikthijenwaaromisdeschoolooitbegonnenmethetvak?Hetiseenbeschrijvendonderzoek;eencasestudywaarachtdocenten,metminimaalvijfjaarervaringinhetvakAV,aanmeededen.
Naasteentechnasiumvoordebètaleerlingenhavo/vwowilmijnschoolhetMarisBelgischParkteDenHaageenmedialabvoordealfaleerlingenopzetten.AVhoortinbeideprofielenthuis,omdathetvakleerlingenmodernetechniekenenmiddelenbiedtomwerkstukkentepresenterenofprocessenvastteleggen.
Kunstdocente bij Maris College Belgisch Park Den Haag Achtergrond: Werkzaam geweest als filmmaker en producent van een filmmaatschappij. Thans werkzaam als freelance scenarioschrijver en adviseur bij filmprojecten.
31
32 33
LeahJacob DanceYourClip!
Ikgeloofdatweindeuitvoerendekunstenaanderandvaneennieuwtijdperkstaanendatheeftinteressantegevol-genvoordekunsteducatie.Alsontdekkingsreizigerstaikgeboeidtekijken.Alschoreograaf/performerzoekikeenwegommijnpubliekteverrassen.Alsdocentbewegings-theaterzoekikhoeikmijnleerlingenvleugelskangevenomzelfalsvrijegeestendoordewereldvandekunsttevliegen.Alshoofddansenbewegingzoekiknaarinspiratievoorhetteamdansdocentenomhunpersoonlijkevisieteontdekkenenteontplooien.Deinterdisciplinaire,actueleaanpakvandemasterKunsteducatiewaseenlogischestapomantwoordentijdensmijnzoektochttevinden.
Inhetverledenstudeerdeikpsychologie,watvanpaskwamtoenikvoormijnliteratuurstudiedecognitieveenesthetischeontwikkelingendelevensstijlvanjongerenonderzocht.Ikhebkennisgemaaktmetinnovatieveprojec-tendiedansdichterbijdebelevenisvanjongerenbrengen,gebaseerdopleertheorieënomhuncultureledanscom-petentietevergroten.SamenmetEmmyWoutersenhetKraterTheaterindeBijlmerzetteikDanceYourClip!op,eendans-enfilmprojectvoorkinderenmeteenlinknaaralledaagsmediagebruik.Eenteamdocentengafdans-enimprovisatielessenuitvijfverschillendedansculturen.Dekinderenkregenvervolgenslesin‘filmen-met-je-mobiel’.ZocreëerdendekinderenhuneigendansclipsdiegetoondengejureerdwerdeninhetBijlmerparktheater.HetprojectwerdenthousiastontvangenengaatalspilotopscholenindeBijlmerdraaien.
Wanneerjealspubliekaaneendansoptredendeelneemt,beleefjedevoorstellingdanopeenanderemanier?Bestaatereenlinktusseninteractie,emotieenkinesthetischeempathie?Ishetbelangrijkomeenesthetischeafstandtotdevoorstellingtehouden?Watzijndegevolgenvoorkunsteducatie?Voormijnpraktijkonderzoekhebikdriegrensverleggendechoreografengeïnterviewd:Sanne
34
Verkaaik,NitaLiemvanDon’tHitMamaenInaStockemvanBodyLoungeomdezevragentebelichten.Ikwildeookwetenwaaromzevooreeninteractiefformatkozenenopwelkvlakzedachtenhunpubliekteraken.Huninzichtenhebbenmijervanovertuigddatdekunstenindetoekomsteenvormzullenaannemendieinclusieverenintiemerwordt,metintrigerendegevolgenvoordekunsteducatie,wantkunstenkunsteducatiekomenopdezemaniersteedsdichterbijelkaar.
Fijnaandezeopleidingvondikdatikmijnpersoonlijkefascinatiesmochtvolgen.Ikhoopindetoekomstdoortegaanmetonderzoek,metnameophetgebiedvandans,waarweinigonderzoeknaarwordtgedaan.
LeahJacobHoofd dans en beweging bij het Jeugdtheaterhuis Zuid- Holland, docent bewegingstheater, choreograaf, danseres
projectcoö[email protected]
35
36 37
MargaDouma-Alta
AantafelmetdeKISSmoves!
‘Danswerkt’isdetitelvanmijnpraktijkonderzoeknaarhetwerkveldvanafgestudeerdembo-dansersen-choreo-grafen.Ditonderzoekslootaanbijmijnwerkalsartistiekleidervandembo-dansopleidingvanhetROCvAArt&EntertainmentCollege.Deinzichtendieikdankzijditonderzoekendeliteratuurstudieinheteerstejaaropdeed,gaiksamenmethetdocententeamindekomendejarengebruikenomonzeopleidingverderteontwikkelenennogbeteraantelatensluitenbijdearbeidsmarkt.
Hetinterdisciplinaireprojectdatikontwikkelde:‘AantafelmetdeKISSmoves!’voordeafdelingArt&DesignvanhetROCvAbrachtdesignstudentenincontactmetdansstudenten.SamenmeteenbeeldendkunstenaarendedansersvandansgezelschapdeKISSmovesmaaktenzijeentheatraleperformancerondeentafelwaarinbeeldendekunst,filmendanssamenkwamen.Dezevoorstellingwerduitgevoerdineenechttheater.Zokondendedesign-studentenervarenhoehetisomophetpodiumtestaanenhunbeeldendekunstteintegrerenineenchoreografie.Dedansstudentenleerdenommetbeeldendkunstenaarsenhunwerkomtegaanenzichdienstbaaroptestellenineeninterdisciplinairproject.
Devakkenonderwijskunde,literatuur-enpraktijkon-derzoekenprojectmanagementhebbenmijhetmeestegeleerdtijdensdezemasterstudie.Mededooralleswatikvandedocentenmeekreeg,hebiktijdenshettweedejaareeneigenstichtingopgezet.Dezestichtingwilletterlijkhetfundamentleggenvooreenmbo-danscommunitywaarinafgestudeerdedansers,choreografenendocentenmetelkaarinterdisciplinaireprojectenopEuropeesniveauontwikkelenenuitvoeren.Deeerstegrotesubsidievooreendrieweeksprojectinoktober2012inParijsisdoorhetLeonardodaVinciFondstoegekend.Alsikdezestudienietgedaanhad,wasikaandieuitdagingnietbegonnen.DebevlogendocentenvandemasterKunsteducatiedie
38
mijdeafgelopentweejaarhebbenbegeleidwilikdaaromnubedankenvoorhetdelenvanhunkennis,hungeduldenondersteuning.Ikhebweerervarenhoehetisomstudenttezijnenhoefijnhetisalsdocenteninjegeloven.Ikgeloofindepassieenhetpragmatismevandembo-dansstuden-tenenwilhenviadeDouma-AltaFoundationforInternati-onalArtProjectsondersteunenbijhunberoepspraktijk.
MargaDouma-AltaArtistiek leider mbo dansopleiding ROCvA Art & Entertainment College, Amsterdam
http://artentertainmentcollege.nl/[email protected]
3939
40 41
PetravanderVeer-Borneman
Kunstopdehuid
Theater,dramaeneducatiezijndetorensinhetlandschapvanmijnwerk.InmijnbaanalsopleidingsdocentaandeMarnixAcademieinUtrechtlaatiktoekomstigemeestersenjuffendeimpactvantheaterendramazóervaren,datzijhetvakwilleninzetteninhetbasisonderwijs.Binnenhetonderwijslandschapvoelikmesterkverbondenmethetconceptbredeschoolomdatikgeloofindenood-zaakvaneenrijkbinnen-enbuitenschoolsprogrammawaarinmensenelkaarontmoetenenwaarineducatie,welzijnenkunstgeïntegreerdzijnineenthematischaanbod.Demastergafmetijdenruimteommijnvisieteonderbouwenenonderzoektedoenindepraktijk.Alskunsteducatorbenikgeïnteresseerdindekrachtvandramaentheaterineducatieveconcepten.Mijnbelangstel-lingginginhetliteratuuronderzoekuitnaarinternationaalonderzoekenvoorbeeldenvandramaalsmiddelineeneducatievesetting.OmdatderolvaneducatiefdramaentheaterinhetbasisonderwijsinNederlandmarginaalis,deedikeenliteratuuronderzoeknaarmusealeconceptenwaardramaentheateralsmiddelwordeningezet.Mijnvisieopdedoelen,inhoudeninbeddingvaneducatieinmusealeconceptenisvooralgevormddoorGeorgeHeinenEileanHooper-GreenhillendoorhetlongitudinaalonderzoekPerforming, learning and heritagevanJacksonenKidd.
Daarnadeedikeenkwalitatiefonderzoeknaardebelevingenwaarderingdoorkinderenenleerkrachtenvanhetedu-catiefprogramma Jij en de Gouden Eeuw,eeneducatiefaanbodvanhetRijksmuseum.Inditlesvervangendepro-grammakrijgenkinderendeGoudenEeuwopdehuiddoor-datzegedurendedriewekentijdensdegeschiedenislesseninderolkruipenvaneenhistorischefiguurwaarmeezeéénofmeerkaraktereigenschappengemeenhebben.Drieklassenenleerkrachtenvanverschillendebasisscholen
42 43
werdengeobserveerdengeïnterviewd.Dezegegevenszijnvergelekenmetmijnbevindingeninhetliteratuuronder-zoek.Doelvanhetonderzoekiseenevaluatievanhetpro-grammaeneenadviesaanhetRijksmuseumoverdevormwaarinhetprogrammagecontinueerdkanworden.Opkortetermijnwiliksamenwerkenmetmuseazodatdekrachtvaneducatiefdramaentheaterookinmuseameteenkleineeducatievedienstingezetkanworden.
PetravanderVeer-BornemanDocent theater en educatie-, studieleider specialist Brede School, Marnix Academie Utrecht, projectleider Stichting Kunst & Wereld
44 45
RoosienVerlaan De8steMontessoribouwtmee!
Naeenjaarwerkzaamtezijngeweestinhetkunsteduca-tieveveldbegonikmeoverschijnbarevanzelfsprekend-hedenteverbazen.Ommijndenkwijzeenideeënhieroverteverwoordenzochtikmeerkennisoverhoekinderenleren,watjewildatzeleren,hoejeditkanvormgeveninlessen,hoejehetkanwaarborgendoorhetgoedensystematischopteschrijvenenhoejedaaroverkancommunicerenmetanderepartijen.
Bijheteducatiefprojectwarenontdekkingskrachtenondernemingszinvanhetkinduitgangspunt.IkhebeenprojectopgezetvoorStichtingEducatieveProjecten(SEP)opde8steMontessorischoolZeeburg.Ditprojectwasgebaseerdopsocialdesign,eenhedendaagsestromingindedesignwereldwaarinhetkunstwerkeenrelatieaangaatmetzijnomgeving.Ditkandoordeeindgebruikertebetrek-kenbijhetontwerpproces.Ditartistiekeuitgangspuntslootzowelaanbijdewensvandeschool,omhetMontessori-uitgangspuntvanzelfontdekken,alsmijnwensomdeideeënvankinderen,inditgevaloverdebuurt,eenfunda-menteleplektegevenindelessen.Startpuntwaseenplekindebuurttezoekendiesaaiofonhandigisenvanuitdeanalysevandieplektoteennieuweinvullingtekomen.Erwerdgebouwdmetgerecycledmateriaal.Iedereklasheefteenheeleigendraaiaanhetprojectgegeven.Resultatenwarenonderandereeenpiepschuimenluchtkasteel,eenoverblijfboomhut,eenonderwatermuseumeneenverbindingsbrugtussenhoofdgebouwendependance.
Mijnpraktijkonderzoekligtinhetverlengdevanmijnliteratuuronderzoekengaatdooropcreativiteitsontwikke-lingopschool.Bijhetpraktijkonderzoekkijkiknaarwateengroepsleraarinhetbasisonderwijsdoetaancreativi-teitsontwikkelingineenbeeldendelesenhoehijovercreativiteitdenkt.Watikindepraktijkobserveerenhoorvergelijkikmeteentheoretischkaderuitdeliteratuuroverfactorendievaninvloedzijnopcreativiteitsontwikkeling.
46
Alsvakdocentwerkikinveelverschillendeklassenenmerkeengrootverschilincreativiteit.Voormijalsvakdocentenbedenkervanprojectenishetinspirerendommeteenan-derebrilnaardelessenvangroepslerarentekijken.Hierdoorkanikinspelenopwaterindeschoolgebeurt.Ikbenervanovertuigddateengeslaagdkunsteducatiefprojectinge-bedmoetzijnindeschool,zodatdeexpertisevanbuitenafverdergroeit.
Ikvindhetuitdagendomprojectenvoorhetbasisonderwijsoptezettenenuittevoeren.DaarnaastbenikafgelopenjaargaanlesgevenopdeUPvAaantoekomstigegroepslerarenmeteenonderzoekendehouding,ookophetgebiedvankunst,erfgoedenmedia.Daarstemikmijnlessenafopdebelevingswereldvanhetkindendievandestudentdoortestartenmetnieuwemediaenmediakunstenhiermeeonzebeeldcultuurteanalyseren.
Mijnbelangstellinggaatuitnaarvormenvanonderwijswaarbijjeminderopjestoeltjezitenmeeropavontuurgaat.Creativiteithoortbijleren.Ikzougraagsamenmetkindereneenonderzoeksvraagformulerenendezevanuitdekunstengekoppeldaananderevakgebiedenonderzoeken.
RoosienVerlaanFreelance vakdocent beeldende vorming basisschool de Burght, freelance vakdocent bij Stichting Educatieve Projecten, docent Kunst media en erfgoed Universitaire Pabo van Amsterdam
www.roosienverlaan.nl
47
48 49
SarahvanHalderen StoryAwardsFilm
AlsikterugkijknaarheteerstejaarmasterKunsteducatie,lijkthetalsofikooitplaatsnamineenAmerikaanseroller-coastermetontelbareloopingsenafdalingen.Alsineenflitsbrachthijmijinkortetijdlangsallerleigevoelens,stemmingenenleerervaringen.Ikleerdeveel,voeldemeafwisselendsterkenonzeker.Inhettweedejaarkwammijntweeledigegevoelsteedsmeerinbalans.Ikhadeenkeusgemaaktenikmoestenzoudeze‘rollercoaster-ride’toteengoedeindebrengen.Waarmijhetliteratuuronderzoekinheteerstejaargrotemoeitekostte,zorgdedestartvanhetprak-tijkonderzoek,datiksamenmetAnnevandeGroenekandeed,vooreenkalmeenwerkbaresfeer,waarmeeikvoormijngevoeldirectuitdevoetenkon.Blijmetdeonderwerp-keuze‘Hetgebruikvandigitalemiddeleninhetkunston-derwijsop‘visierijke’scholen’interviewde,analyseerdeenrapporteerdeik.Interessantinditonderzoekwarendebezoekenaandescholenendekennismakingmetonder-wijsvisiesvandocentenbeeldendevormingenmuziek.Altijdenshetinterviewproces,brachthetonderzoeksmeuïgedetailsnaarbovenoverdedikwijlsontbrekenderelatietussendevisievandeschoolendievandedocent.Vragenoverdeonderwijskundigevisievandeschoolresulteerdenvaakinantwoordenovereeneigenvisieoponderwijseneenpersoonlijkezoektochtnaareenbevredigendemaniervanonderwijsgeven.Moestdatnupositiefofnegatiefbekekenworden?Eenapplausvoordezelfstandigheidvandedocentmaarookeenboegeroepvoordevaakontbrekenderelatietussendevisieoppapierendieindepraktijk!Nieuwsgierigalsikben,kijkikuitnaarheteindresultaatvanmijnonder-zoekdatzichoverenkelewekenzalontvouwen.
Eenfijnenbelangrijkaspectvandemasterisdatikontzet-tendveelgeleerdhebopveelvlakken.Nietalleentoege-spitstezakenals‘hoeschrijfikeenpapervoorkunstfilosofieofhoegeefikvormaaneenlessenserie’maarookzakendiemeertemakenhebbenmetverdiepinginhetalgemeenenmijnontwikkelingalspersoon.
50
Dezealgemeneenpersoonlijkeontwikkelingsaspectenwerdeninhetkunsteducatiefprojectactiefaangesproken.Omdatikmijnrolalsprojectleiderbijhetproject‘StoryA-wardsFilm’deeldemetRubyvanVliet,brachtdateengoedmoedigediscussieteweegoveronsbeiderplaatsinhetproject.Rubyisoverhetalgemeenaanwezigerineengroepenneemtgraagdeleiding.Ikmoestmeermijnplekveroveren,duidelijkmakendatikopsommigemomentendeleidingendaarmeedeverantwoordelijkheidwildenemenenRubykonmijdiegeven.Omdathetprojectdoorgetrokkenwordtnaarvolgendjaar,liggenhiervoormijooknadestudienoggenoeg‘groeikansen’.
Deverwachtingenvoordetoekomstzijnvoormijopditmomentpositief:hetfilmprojectverderontwikkelenennaareenhogerniveautillenenhopelijkeenbaanalsdocenthandvaardigheidenalsthemacoördinatoropmijnhuidigewerkplek.Eenkunstzinnigeenleerzametoekomst!
SarahvanHalderenDocent beeldende vorming
51
52 53
TinaBuis WieringerwART
Metmijnachtergrondalsdocentmuziekendirigentevanharmonie-enfanfareorkesten,wasiknamijnafstuderenopzoeknaarverdiepingindekunsteducatie.Dezemasterbooduitkomst:doordeexpertisedieikmeenamuiteerderestudiestekoppelenaanvakkenbinnendemaster,konikmijnvisieopkunsteducatieverderontwikkelen.Vooronderwijskundeenvakdidactiekhebikeenlessen-serieontwikkeldinopdrachtvaneenblaasorkest.Maarliefstvijftigkinderengavenzichopvoordelessen.Ditzettemeaanhetdenken:watzoudeloopbaanvandiekinderenkunnenzijninhetblaasorkest?Waaromvindenveelorkestenhetlastigomjeugdledenaanzichtebinden?Ditvormdedeaanleidingvoormijnliteratuuronderzoekenvervolgenshetpraktijkonderzoek.InhetliteratuuronderzoekvroegikmeafmetwelkefactorenHafabra-orkestenrekeningmoetenhoudenomzoweldeinteressevanjongerentewekkenalshetvoortbestaanvandeblaasorkestentewaarborgen.Voortbestaanvandeblaas-orkestenisweldegelijkmogelijk,maarerzijneenaantalaanpassingendieorkestenkunnendoenommetdehuidigetijdmeetegaan.Naarditonderwerpwasalleeneen(theoretische)toekomstverkenninggedaan,waardoorikbeslootinhetpraktijkonderzoekverdertegaanopdeconclusiesuitmijnliteratuuronderzoek.Bijmijnpraktijkonderzoekvroegikmeafwatdebelangrijkstemotievenvoorjeugdledentussentwaalfenachttienjaarzijnomlidteworden,danwelhetlidmaatschapoptezeggenbijeenharmonie,fanfareofbrassband.Hetwasinteressantommetjongerentesprekenoverhunervaringenmethetlidmaatschapvanhetblaas-orkest.Omookindepraktijkietsvoordesectortekunnenbeteken,beslootikuitkomstenvandeonderzoekenintezetteninhetproject.
54
InhetdorpWieringerwaardzetteikvoordedriecultureleverenigingenhetproject‘WieringerwART’op.Deverenigin-gen,tewetentoneel,koorenmuziek,haddenaangegeveneennieuweimpulsnodigtehebben.Doelvanhetprojectwasonderanderedatdedrieverenigingenexpertisevanel-kaaroverkondennemen,omtoteenandere,vernieuwendewerkwijzetekomen.Ookwerdendedorpsbewonersbijhetprojectbetrokken:zijzoudenopeenlaagdrempeligemanierkennismoetenkunnenmakenmethetcultureleleveninhundorp.Hierdoorontstondeenprojectwaarbijdorpsbewonerszichkondeninschrijvenvooreendagworkshopsintoneel,koorofmuziekonderleidingvaneenprofessionelekunstenaar.Devasteverenigingsledenwarenookaanwezig.Inééndagwerdmettachtigmensentoegewerktnaareenperformanceopeenbijzonderelocatie.Zowerdhetprojecttweeledig:dorpsbewonersmaakteninderdaadkennismetdedriecultureleverenigingen,terwijldeverenigingenenhunbestureneenvoorbeeldkregenvanhoeeropeenanderemaniergewerktkanworden:eenkorte,intenseervaring,dieresultaatgerichtis.Indetoekomstwilikmegraagmeerbezighoudenmethetontwikkelenvanlesplannenenprojecten,voorblaasorkes-tenmaarookvooralleanderedisciplinesbinnendekunst-educatie,zonderhetcontactmetdepraktijkteverliezen.
TinaBuisDocent muziek, dirigente van harmonie- en fanfareorkesten
55
56 57
KarinBorgman Tijdreizen
Inheteerstejaarwarenhetliteratuuronderzoekendeles-senserievoormijdemeesterstukken.AandehandvanmijnliteratuuronderzoeknaarcultuurparticipatieinNederland‘Wiegaatwaarnaartoeenwaarom’,hebikontdektdateenzeergrotemeerderheidvandeNederlanderseenlevenlangcultureelactiefis,maardatcultuurvooralgenotenwordtonderdetwintigenbovendevijftig,metanderewoordenalsjejongbentendanlaterweeralsjeouderbent.Daarbijishetzodatalsdeeerstekennismakingmetcultuuropjongeleeftijdplaatsvindt,ditdecultuurparticipatieinderestvanhetlevenpositiefbeïnvloedt.Cultuurdeelnameblijktietswatjemoetlerenvooralopjongeleeftijd.Ditheeftlaterindedoormijontwikkeldelessenserie,inmijneducatiefprojectenookinhetpraktijkonderzoekeenrolgespeeld.
Valternogwattelachenindekunst?Eenlessenseriemethumorblijkteengoedemanierombijdeleefwereldvanjongerenaantesluiten.Metdatuitgangspunthebikeenserievantwaalfckv-lessenontwikkeldvoor5vwo.Ikwilleerlingenhandvattenbiedenomdecodesbinnendekunsttekunnenbreken.Begrijpenendaarmeetoegangkrijgentotde(hedendaagse)kunstisnietaltijdgemakkelijk.Hetverondersteltdatdeleerlingzichverdieptindemotievenvandekunstenaarsendeachtergrondenvanhetwerk.Datissomsnethetontcijferenvaneengeheimtaal.Humorblijkteenmooibreekijzeromdieaansluitingtotstandtebrengen.
Hettweedejaarstondvooralintekenvanmijneducatiefproject.‘Tijdreizen’enhetpraktijkonderzoek.‘Tijdreizen’waseengeweldigeontdekkingsreiswaarbijheeloudemensen(80-plus)samenmetkinderenvanrondtienjaarhebbengedanst,gezongen,geschilderdengedicht.Ouderenenkinderenwerdenonderbegeleidingvanprofes-sionelekunstenaarselkaarstijdmachine.Oftewel:jongver-dieptezichinoudenoudverdieptezichinjong.Zokekendedeelnemersinelkaarstijd,voor-enachteruit,enleerdenvanelkaarsdromen,herinneringen,verwachtingenenverha-
58
len.Voorditzogehetenintergenerationeleprojectvroegenkreegikmeerderesubsidies.Datditprojectlevensvatbaarisblijktweluitdefilm,dedichtbundel,deschilderijenenhetenthousiasmevanbeidegroependeelnemerstijdenshetprojectentijdensdegezamenlijkepresentatie.Ditprojectzalindetoekomstvakeruitgevoerdworden.
Methetpraktijkonderzoekrichttenwij,ReginaJacomettienik,onsopdesamenhangtussentheorieenpraktijkvandebeeldendevorminginhetmiddelbaaronderwijs.Daartoeinterviewdenwedocentenenhunleerlingen.‘Bijtekenendoejeveel,maarleerjeniks.Bijtheorieleerjeveel,maardoejeniks.’,zotypeerdeeenleerlinghettheorie-versuspraktijk-vraagstuk.
Zokeerdeikaanheteindvanhettweedejaarweerterugnaardeonderwijspraktijkvandemiddelbareschool,waarikvolgendjaarzelfookweernaarterugzalgaan,veleervaringeneninzichtenrijker.Daarnaastwilikookmeereducatieveprojecten(zoalsTijdreizen)metbijzonderedoelgroepenontwikkelenenuitvoeren.
KarinBorgmanDocent beeldende vorming & ckv, beeldend kunstenaar
59
60 61
ReginaJacometti Deberoepspraktijkvandedocentkunst/beeldendevormgevingcentraalZowelinmijnliteratuuronderzoekalsinmijnpraktijkonder-zoekhebikdedocentkunst/beeldendevormgevingcentraalgesteld.IkgeefzelflesopeenschoolinAmsterdamenbenactiefalsbeeldendkunstenaar.Ommijnonderzoekdichtbijmijneigenberoepspraktijktehoudenhebikinmijnlitera-tuuronderzoekgezochtnaarhetbelangvaneeneigenbeel-dendekunstpraktijkvoorhetdocentschapineenbeeldendvak.Uitdeliteratuurblijktdatdedocentbeeldendevormingveelvoordelenvaneeneigenberoepspraktijkondervindt.Dedocentkandeleerlingenbeterbegeleideninhunbeeldendeproces,kanleerlingentoegangverschaffentotdewereldvandekunsten,kanhenwaarmogelijkhelpenbijhetbedenkenvancreatieveoplossingen.
HetpraktijkonderzoekdatiksamenmetKarinBorgmanhebuitgevoerd,richtzichopdevraaghoedocentenkunst/beeldendevormingsamenhanginhunlessenbrengentussentheorieenpraktijk.Hiervoorhebbenwijdocentenopverschillendescholengeïnterviewd.Ookdemeningenendeervaringenvanhunleerlingenhebbenwijbetrokkenbijditonderzoek.Hetkunsteducatieveproject‘Buurtinbeeld’hebikvoormijneigenschoolgeorganiseerdenuitgevoerd.Leerlingenuithettweedeleerjaarhebbengedurendevijfwekeneenworkshopgevolgdbijeenkunstenaardieexpertisbinneneenbepaaldedisciplineenbuurtbewonerszoveelmogelijkbetrokken.Zohebbendeleerlingeneenkleding-stukvooreenbuurtbewonerontworpen,eenstommefilmgemaaktopverschillendelocatiesindebuurt,moderneiconengeschilderdsamenmetbewonersvaneenverpleeg-tehuis,foto’sgemaaktvandebuurtbewonersenfotokastjesontworpenwaarinvoordescholierenemotioneleplekkenindebuurtzijnvastgelegd.Eenbelangrijkdoelvanhetprojectwasomdoormiddelvankunst,decohesietussenbuurtenschoolteversterken.Hetprojectwerdafgeslotenmeteen
62
presentatieopschool,waarbijallegemaakteproductentezienwarenenallebetrokkenenwarenuitgenodigd.Metditprojectisdeeerstestaptoteenbetercontactmetdebuurtgezet.
Indetoekomsthoopiksoortgelijkekunstzinnigeprojectenvoorschoolendebuurtteorganiseren.
ReginaJacomettidocent beeldende vormgeving, kunstenaar
63
colofoneindredactie MariaWüstfotografie ChristinevanHoornontwerp Thonik,BartdeGeusdruk Hub.TonnaerB.V.
Master Kunsteducatie 2012
Mas
ter
Ku
nst
edu
cati
e 20
12
Master K
un
stedu
catie 2012
Master_kunsteducatie12-cover.indd 1 19-06-12 11:18