marktontwikkeling door serviceconcepten

Golf2028‐Marktontwikkelingdoorserviceconcepten

Nederlandsgolfingoedebanen

Ivo’tHooft

Juni2008

Afstudeerscriptie

MasteropleidingSportmanagement

SportManagementInstitute,Groningen

VoorHenk

3|MarktontwikkelingdoorServiceconcepten

VoorwoordTwaalfjaargeledensloegikm'neerstegolfballenopdedrivingrangevandeNieuwegeinse

golfclub.Diedrivingrangeheeftplaatsmoetenmakenvooreenwoonwijkmaarmijnpassie

voorgolfwasgeborenendesportheeftmeinmiddelseenhoopgebracht.Naastmijngrootste

hobbyisgolfsinds2002ookmijnwerkennuzelfsmijnafstudeeronderwerp.

StuderenaanhetSportManagementInstituteiseenbijzonderebelevenis.Collegesdoorheel

Nederland,aangenamemedestudenten,lesprogrammavanhoogniveau,kundigedocentenen

toegewijdebegeleiding–tweebijzonderejaren.Hoewelhetschrijvenvaneenscriptieeen

eenzaamprocesis,hebbendemensenvanSMIopdejuistemomentenbelangrijkebijdragen

aandevoortganggeleverd.Zonderhenwasdezetekstnooitgereedgekomen.Dus….

Kim,Marc,Bram,Marjan,Jaimie,DickenReinier,dankvoorjulliegeduldalsikweer'ns

aandachtwildeomeenstukkieteksttebespreken,dankvoorjulliemeedenken,dankvoor

julliesteunendankvoorhetgedeeldeplezierinBeijinginToronto.

Adri,dankvoordecollegesenhetaandragenvandescenariomethodeenserviceconcept‐

theorie.Ron,taalpurist'pursang',dankvooralletekstuelecorrectiesooktoenhetaantal

pagina'sde100dreigdetepasserenendankvoorhetreferaatoverhetwoordje'er'.Philip,

dankvoordeerudietecolleges,dankvoorjerelativeringsvermogen,dankvoorhettotkunst

verheffenvanabstraherenenvooraldankvoordeinspiratie.Antje,dankvoorallezorg,dank

voorhetspeureninjenetwerk,dankvoorderitnaardeNiagarawatervallen,dankvoorje

plezieringolfendankvooralleSnickers.

Intotaalhebikmetzeventienexpertsopdeverschillendeterreineninterviewsen

validatiegesprekkengevoerd.Hunkenniseninzichtenzijnvangrotewaardegeweestbijde

totstandkomingvandezescriptie.Dankvooruwallertijdenmoeite.

Totslotmijnmoederenbroer,debelangrijkstesteunpilarentijdensditcreatieveproces.

Mimi,dankvoordeonvoorwaardelijkesteunenalleespressootjesdienetnietzijnomgevallen.

Sanne,dankvoorjescherpegeest,dankvoorjekritischeblik,dankvoorjecreatieve

vaardighedenendankvoorjehogekwaliteitseisen.Dank2

Veelleesplezier,ikgagolfen.

Ivo'tHooft

Emmen,juni2008

[email protected]

4|Golf2028


SamenvattingGolfisdesnelstgroeiendesportinNederland–deverwachtingisdathetaantalgolfersinde

komende10jaarbijnaverdubbeltnaar550.000.Ongebreideldbanenaanleggenisnietde

oplossingomindebehoeftevandie(nieuwe)golferstevoorzien–inanderelandenmislukt

dezestrategie.Deoplossingligtinhetverhogenvanhetklantwaardeboddoordifferentiatie

vanhetproduct.Inanderedienstverlenendebranchesmeteengrotedoelgroepmetdiverse

behoeftesenveelconcurrentiewordenmetsuccesserviceconceptentoegepast.De

serviceconcepttheorietoepassenlijktookvoordegolfwereldinteressant,omtoteengoede

bedrijfsvoeringenconcurrentiepositietekomengedurendedegroeiindekomendetienjaar

enalsgoedevoorbereidingopdemogelijkeverzadigingdiedaarnaindegolfmarktoptreedt.

Onderzoeksvraag:Kunnenserviceconcepteneenbijdrageleverenaande

marktontwikkelingindeNederlandsegolfbranchetot2028?

Aanpak(hoofdstuk1)Hetonderzoekbestaatuittweefases:

1. Analysefase:Doormiddelvanliteratuuronderzoekendiepte‐interviewsiseenbeeld

geschetstvandehuidigestandvanentoekomstigeideeënbinnendeNederlandse

golfwereld.Ditmondtuitinzekerhedenenrandvoorwaarden.

2. Creatiefase:Opbasisvandeverzameldekennisenverworveninzichtenwordeneen

aantalgolfconceptenontwikkeld,waarbijdescenariomethodealsleidraaddient.Van

eengolfconceptwordthetvolgendebeschreven:Personaeengebruiksfunctie,het

serviceconcepteneenomschrijvingvandedaaruitvoortvloeiendeverschijningvorm

vandegolfaccommodatie.Onderdeelvanhetcreatieprocesishetvaliderenvande

golfconceptendoordomeinexperts.

Heteindproductvanhetonderzoekiseenleidraadwaarineentoekomstbeeldvande

golfwereldinNederlandin2028geschetstwordt.Naasteenaantalgolfconceptenworden

handvattengebodenaanontwikkelaarsvan(nieuwe)golfaccommodatiesomeensuccesvolle

enzekererichtingtekiezen.

Analyse(hoofdstuk2)Dedertiggevondenontwikkelingenvormendebasisvoordeteontwerpengolfconcepten.

Ontwikkelingenmethogeimpactengroteonzekerheidleidentotkernonzekerheden–omdat

dieontwikkelingendegrootsteenmeestwezenlijkevariatieopleveren.Eenkernonzekerheidis

eenclustervaninhoudelijkmetelkaarverbandhoudendeontwikkelingenmethogeimpacten

groteonzekerheid.Detweegevondenkernonzekerhedenvormendebasisvoordevier

kwadrantenwaarbinnendegolfconceptenontwikkeldzijn.Naastdekernonzekerhedenzijn

6|Golf2028

ookontwikkelingenmethogeimpactenhogezekerheidbelangrijk–datzijnrandvoorwaarden

voorallescenario’s.Detweekernonzekerhedenmethunbijbehorendeextremenzijn:

• Waardevanruimte:HoogenLaag(zoweleconomischalsecologisch).

• Gedifferentieerdegolfbeleving:Intrinsiekwaarbijsportcentraalstaatenextrinsiek

waarbijgolfonderdeelisvaneensocialeactiviteit.

Golfbaanexploitantenzullenhunaanbodmoetenaanpassenenuitbreiden.Hierbijisde

verwachtegroeivanhetaantalgolfersnietdeoplossingmaarookniethetgrootsteprobleem.

Hetuitgangspuntmoetzijnomeengedifferentieerdgolfaanbodtebiedenbinnende

economischeenecologischerandvoorwaarden.

Golfconcepten(hoofdstuk3)Hetontwerpenvangolfconcepteniseencreatiefproceswaarbijdeverzameldekennisbinnen

derandvoorwaardenwordtgebundeldtoteensamenhangendgeheel.Erzijnzeven

golfconceptengedefinieerdwaarvanvijfrelevantzijnvoorditonderzoek:

• Motor‐van‐de‐Natuureengolfbaanineennatuurgebieddatgedeeldwordtmet

anderenatuurliefhebbersenmetdenatuurzelf.

• JustGolf–eengolfbaandiezichrichtophetontvangenvangolfgasten.

• 5‐Sterren–eenwellness/conferentieoorddatgolfalséénvandeactiviteitenaanbiedt.

• Founded1908–eentraditioneleelitairegolfbaandienetzoveelsociëteitis.

• Virtueelgras–eengolfbaanmetkleinefootprint,gerichtopsportdanwelvermaak.

Hetbelangrijksteadviesvoorontwikkelaarsvangolfaccommodatieis:Kiesvooréén

golfconcept.Voerdatinsamenwerkingmetdestakeholderstotindetaildoor,waarbijde

gebruikersenhundoelen,despecifiekerandvoorwaardenenderegioleidendzijn.

ConclusieDeonderzoekvraagkanpositiefbeantwoordworden.Zoweldegolfconceptenalsdeleidraad

wordendoorexpertsbinnenhetNederlandsegolfdomeingezienalsrealistischeen

waardevolleinstrumentenvoorhetontwikkelenvan(nieuwe)golfaccommodaties.Hierbij

moetwordenaangetekenddatdegolfwereldmomenteelnogdusdanigjongisdatookde

golfproductenen‐dienstennogontwikkelingendifferentiatiebehoeven–ditintegenstelling

totwatHurtssteltoverdetoepassingvandeserviceconcepttheorie.

Normaaliseenmethodeslechtseenmiddelomhetdoeltebereiken.Inditonderzoekblijktde

scenariomethodeminstenszoveelbijtedragenaandeuitkomstalsdeserviceconcepttheorie

omdeuitkomstuittewerken.Insoortgelijkeonderzoekenishetsamentoepassenvande

scenariomethodeenserviceconcepttheorieaantebevelen.


What’snext• Inhoudelijkisdeleidraadnuttig,maardoordevormnognietoptimaalbruikbaar.De

leidraadbiedtopditmomentonvoldoendeconcretehandvattenvoorhetherkennen

vandeeigensituatieenvoorhetkeuzeprocesvanéénvandegolfconcepten.Ineen

vervolgstapmoetdeleidraaduitgewerktwordentoteenpraktischstappenplan.

• Bijhetverderuitwerkenvandeleidraadishetgoedomdeaspectendiebuitende

scopevanditonderzoekvielenmeetenemen:bedrijfseconomischeenmacro‐

economischeaspectenendemanagementvormvandeontwikkelingendeexploitatie

vaneengolfbaan.Daarnaastishetgoedomderegiokaartteverfijnen.

• PasdescenariomethodeenserviceconcepttheorienogmaalstoeophetJustPlay

kwadrantomditnubredegolfconceptverdertedifferentiëren.

• Doeditonderzoekelkevijfjaaropnieuw.

8|Golf2028


InhoudsopgaveSamenvatting ................................................................................................................................5

Hoofdstuk1‐Inleiding...............................................................................................................11

1.1.Aanleiding ........................................................................................................................11

1.2.Onderzoeksvraag .............................................................................................................12

1.3.Afbakening .......................................................................................................................12

1.4.Aanpak .............................................................................................................................13

Hoofdstuk2‐Analyse................................................................................................................17

2.1.Factsandfigures ..............................................................................................................18

2.2.Sociologie .........................................................................................................................22

2.3.Technologie......................................................................................................................25

2.4.Planologie ........................................................................................................................28

2.5.Conclusie..........................................................................................................................31

Hoofdstuk3‐Golfconcepten.....................................................................................................37

3.1.Golfconcept:MotorvandeNatuur..................................................................................38

3.2.Golfconcept:JustGolf ......................................................................................................41

3.3.Golfconcept:5‐Sterren.....................................................................................................44

3.4.Golfconcept:Founded1908.............................................................................................47

3.5.Golfconcept:Virtueelgras ...............................................................................................50

3.6.Leidraad ...........................................................................................................................53

Hoofdstuk4‐Conclusie .............................................................................................................57

4.1.What'snext? ....................................................................................................................59

Literatuurlijst ..............................................................................................................................61

Begrippenlijst ..............................................................................................................................65

Bijlagen .......................................................................................................................................69

Bijlage1:Interviews................................................................................................................71

Bijlage2:Validatiegesprekken ................................................................................................99

Bijlage3:Procesdecompositie ..............................................................................................109

Bijlage4:Verschijningsvormgolfconcepten .........................................................................111

10|Golf2028


Hoofdstuk1InleidingAmsterdam6augustus2028,dooronzereporterJosineleSoleil

GisterenwondeNederlandseAnnaTudonameteenfantastischebirdieopde4eholevande

play‐offdeOlympischegolffinale.Langzagheternaaruitdatzijdefinalekanslooszou

verliezen.TegendetorenhogefavorieteSamAlexisWoods(dedochtervan)stondzedehele

wedstrijdachter(4downna9holes)enzekwampasopdelaatsteholelangszijwaardooreen

verlengingnoodzakelijkwerd.Indezinderendeplay‐off,waarinbeidedameskansenhadden

(Woodsmisteopdetweedeholeeenputtvanminderdandriemetervoordewinst)bleek

Tudonauiteindelijkdekoelbloedigste.Nadatzemeteenzeergewaagdschotvan228meterde

greenvandePAR‐5vierdeholenethadgemist,maaktezeeenzeerknappeup‐and‐downuitde

bunker.Haarputtvanruimtweemeterwas,zekergeziendeomstandighedenverrevan

eenvoudig.Maaralseenwarekampioenroldeze'mrechtinhethartvandehole.Goud!Een

orkaanvangeluidvuldedegolfarena,25.000toeschouwerswarendoorhetdolle.750.000

Nederlandsegolferskijkendnaargroteschermeninhunclubhuizenen200miljoenspelers

wereldwijdwarengetuigevandewedstrijd.

DeoverwinningvanAnnawasnadesuccessenvanJoostLuitenenMarjetvanderGraafinde

majorsendeRyderenSolheimCupdebekroningophetwerkvanGolfTeamHolland.Directeur

JeroenStevenswasintenstevreden:"Hetisvolbracht,ikgametpensioen".Bovendienwashet

degedroomdeafloopvoormulti‐ondernemerBransonR.Tudonaenontwerper/eigenaarvan

debaanophetdoorhemgebouwdetulpeilandvoordekustbijNoordwijk,maarvandaag

vooraltrotsevader.

Golf2028–Nederlandsgolfingoedebanen.

1.1. AanleidingDeNGF(NederlandseGolffederatie)heefthaardriehonderdduizendstelidverwelkomd[NGF

2008].Deverwachtingisdathetaantalledenbinnentienjaardoorgroeitnaar550.000–ruim

3%vandebevolking[VanBottenburg2007,interviewHeijster].Hetaantalbanengroeit

eveneensgestaag–opditmomentiseropveelplekken(bijvoorbeeldindeRandstad)een

groteregolfvraagdanaanbod[Klootwijk2007].Ookinanderelandenisdegolfsportdelaatste

twintigjaaropdergelijkewijzegegroeid.InAmerikagolft12%[Beckwith2007]vande

bevolkingeninZwedenenIerland6%[www.ega‐golf.ch].

HoeweldeNederlandsesituatienurooskleuriglijkt–verrewegdemeestespelersperbaanin

dewereld[Klootwijk2007]–zaleensterketoenamevanhetaantalbanengeensuccesvoorde

sporthoevenbetekenenalsdezebanennietindebehoeftevande(nieuwe)spelersvoorzien.

ZoisinAmerikaopditmomentsprakevaneenafnamevanhetaantalgespeelderondesper

jaarenneemtookhetaantalbanenweeraf[Beckwith2007].InFrankrijkishetaantalbanen

deafgelopenjarenenormgestegen.Detoenamevanhetaantalgolfersheeftechtergeen

gelijketredgehoudenmetdetoegenomencapaciteit–hetaantalbanenishardergegroeid

12|Golf2028

danhetaantalgolfers.GolfishierdoorinFrankrijkineenneerwaartsespiraalgeraakt–opte

veelbanengebeurtteweinigominteressanttezijnvoor(nieuwe)spelers[Klootwijk2007].

InNederlandontstaatopditmomenteendiversiteitaangolfbanenenproducten.Porter

[1980]geeftinzijn5‐krachtenmodeltweestrategieënomhethoofdtebiedenaannieuwe

toetredersopeenmarkt.Deeersteisdekostprijsstrategie,waarbijconcurrentiëelvoordeel

wordtverkregendoorproductentegeneenlagereprijsaantebieden.Omeenmargeinstand

tehoudenmoetdangoedkoperwordengeproduceerd.Dezestrategieiseindigendoetde

branchealsgeheelgeengoed(derecentesupermarktoorlogishiereenvoorbeeldvan).Ookin

degolfwereldwordtgewaarschuwdomdezewegnietinteslaan[Tinkey2007,interview

Baljet].Detweedestrategieishetverhogenvanhetklantwaardeboddoordifferentiatievan

hetproduct.Meeraanbiederskunnenopdezemanierverschillendedoelgroepenbedienen,

waarbijdeverkoopprijsmaarvooraldemargegelijkblijftofzelfsstijgt.

Inanderedienstverlenendebranches–meteengrotedoelgroepmetdiversebehoeftesen

veelconcurrentie(McDonald's,AlbertHeijnenCenterParcs)–wordenmetsucces

serviceconcepten(zieparagraaf1.4)toegepast.Zowordenvoorverschillendegroepenbinnen

detotaledoelgroeppassendedienstenenproductenaangeboden[interviewHiddink].Ook

voorgolfaccommodatieszoudifferentiatiekunnenwordenbewerkstelligddoorservice‐

conceptenteimplementeren.Deelsgebeurtdital–zoalsdoorBurgGolfenGMG–maarvaak

nogonbewusten/ofonvolledig[interviewBaljet].

Deserviceconcepttheorietoepassenlijktvoordegolfwereldinteressant,zowelomtoteen

goedebedrijfsvoeringenconcurrentiepositietekomengedurendedegroeiindekomendetien

jaarenalsgoedevoorbereidingopdemogelijkeverzadigingdiedaarnaindegolfmarkt

optreedt.

1.2. OnderzoeksvraagKunnenserviceconcepteneenbijdrageleverenaandemarktontwikkelingindeNederlandse

golfbranchetot2028?

1.3. AfbakeningHetonderzoekrichtzichalleenopdeNederlandsegolfwereld.Deuniekedemografische

opbouwvandeNederlandsegolfwereld–eenaanbodtekortindeBredeRandstadeningrote

gedeeltendaarbuiteneenaanbodoverschot[Horwath2007]‐zorgtvoorbehoefteaan

serviceconcepten.

Hetonderzoekbestrijkteenperiodetot2028.Degroeiindegolfwereldisvergelijkbaarmetde

groeidiezichindeNederlandsetenniswereldheeftvoorgedaan[VanBottenburg2004].Als

datgroeiscenariowordtgevolgd,treedtrond2020verzadigingopbinnendegolfwereld.De

periodetot2028bestrijktduszoweldekomendeperiodevangroeialsdeverzadigingdie

daaropvolgt.LeukebijkomstigheidisdatgolfwellichteenOlympischesportwordtendat

NederlanddeOlympischeSpelenin2028wilorganiseren.NOC*NSFondersteuntbeide

initiatieven[interviewSturkenboom].


Hetresultaatvanhetonderzoekwordtgevormddooreenaantalgevalideerdegolfconcepten.

Eengolfconceptiseenserviceconceptzoalsbeschreveninaangevuldmeteenomschrijving

vandegebruikersgroep,degebruiksfunctieendeverschijningsvorm.Deomschrijvingvande

golfconceptenrichtzichopdeinhoudelijkeaspectenennietophetontwikkeltrajectmet

bijbehorendeondernemerszin.Deanalysezal,naasthetbiedenvanalgemeneinformatieover

dehuidigestandvanzakenenontwikkelingenbinnendegolfwereld,wordengemaaktdoor

onderzoekbinnendevolgendekennisgebieden[Westerbeek2003]:Sociologiebinnende

sport,planologieinNederlandentechnologischeontwikkelingindegolfwereld.Devolgende

aandachtsgebiedenwordeninhetonderzoeknietbelicht:Politiek(waarrelevantbeschreven

binnenplanologie),vrijetijdskunde(waarrelevantbeschrevenbinnensociologie)en

bedrijfskunde.Dezeaspectenzijnzekervanbelangbijhetontwikkelenvaneen(nieuwe)

golfaccommodatie,maarzijnnietnodigvoorheteinddoelvanditonderzoekenverdieneneen

onderzoekopzich.

1.4. AanpakGrofwegishetonderzoekteverdelenintweefases:

1. Analysefase:Doormiddelvanliteratuuronderzoekendiepte‐interviewswordteen

beeldgeschetstvandehuidigestandvanentoekomstigeideeënbinnende

Nederlandsegolfwereld.Ditmondtuitinzekerheden,trendsenrandvoorwaarden

voordeuittewerkengolfconceptenindecreatiefase.

2. Creatiefase:Opbasisvandeindeanalysefaseverzameldekennisenverworven

inzichtenwordeneenaantalgolfconceptenontwikkeld,waarbijdescenariomethode

alsleidraaddient.Vaneengolfconceptwordthetvolgendebeschreven:Personaeen

gebruiksfunctie[Cooper1999],hetserviceconcept[Hurts2006]eneenomschrijving

vandedaaruitvoortvloeiendeverschijningvormvandegolfaccommodatie.Onderdeel

vanhetcreatieprocesishetvaliderenvandegolfconceptendoordomeinexperts.

ScenariomethodeDescenariomethode[Nekkers2006]iseenveelgebruiktinstrument(o.a.Shell,Design

Academy)omvisieenstrategieteontwikkelenentebepalenvoordelangetermijn.De

uitkomstvandemethodeiseenstelselvantweeassendievierkwadrantendefiniëren–elk

kwadrantbevateenscenario.Hetvaststellenvandebegrippenopdeasseniseenwezenlijke

stapinhetproces.Ditgebeurtdoordeindeanalysefasegevondentrendstewaarderenop

impactenonzekerheid.Debelangrijkstetrendsvormendebasisvanhetassenstelsel–elkeas

iseenonderwerpmetaanweerszijdeeenextremewaarde.Zoontstaanuniekescenario's.

Eenscenarioiseenverhaaldateenmogelijktoekomstbeeldbeschrijft.Hetbenoemt

significantegebeurtenissen,debelangrijkeactoren,hunbeweegredenenendeomgeving

waarbinnenhetscenarioplaatsheeft[Shell2003].Figuur1iseenvoorbeeldvaneeningevuld

scenario‐assenstelsel–hetonderwerpishetorganiserenvaneentuinfeest[Buisman2008].

14|Golf2028

Figuur1:Voorbeeldvaneeningevuldscenario‐assenstelsel[Buisman2008]

Binnenditonderzoekwordtdescenariomethodegevolgdtothetvaliderenvandescenario's.

Descenario'szulleninhetonderzoekuitgewerktegolfconceptenzijn.Dezegevalideerde

golfconceptenzullensamenmeteenleidraadeenhulpmiddelzijnvoorontwikkelaarsvan

(nieuwe)golfaccommodatiesinNederland.Bijhetontwikkelenvandegolfconceptenzijn

voorbeeldenvanorganisatiesdiescenario’salsbelangrijkonderdeelvanhunbedrijfsvoering

inzettenalsinspiratiegebruikt[Nekkers2006,Engelsman2001,Shell2008].

ServiceconceptenHurts[2006]bouwtverderopdebeleveniseconomievanPine&Gilmore[2000].Bijhet

ontwikkelenvanproductenstelthijniethetproduct(ofdedienst)centraalmaarhetcreëren

vangedifferentieerdeklantwaarde.Daarvoorishetessentieeldatbekendiswatdeklant

beweegt,zowelvoor,tijdensalsnadefeitelijketransactie.Hetgaatdusnietzozeerom

innovatievevernieuwingenvanhetproductzelfmaaromeennieuwevisieopdeklantenhet

aanbod.Demaniervanaanbiedeniseenwezenlijkesuccesfactor.Hurtswerktditverderuit

door,inanalogiemetde6P'svanmarketing(product,prijs,plaats,promotie,personeelen

proces)vanPorter[1980],7C'soptestellen.De7C'skijkennaardedienstverleningdoorde

ogenvandeklant.Nietdeinvullingdoordeorganisatiestaatcentraalmaarhetbeoogdeeffect

op(debelevenisvan)deklant.


CoreBenefit:Omschrijvingvandeklantbehoeftewaarindedienstverleningvoorziet.Nietin

generieketermen,maarzospecifiekmogelijkaansluitendopdemaniervanwerkenvande

organisatie.Watwordtergeleverd?

Convenience:Omschrijvingvandemanierwaaropdedienstverleningwordtaangebodenen

hoedieaansluitbijhetfunctionerenvandeklant.Hoewordtergeleverd?Denkaan

bereikbaarheid,openingstijden,maarookaanhetvergrotenvandepraktischebruikbaarheid

vandedienstverleningzoalskinderopvangtijdenshetwinkelenofbezorgingaanhuisofophet

werk.

Conditions:Deorganisatorischeenlogistiekeprocedureswaarmeedeklanttemakenkrijgt

tijdensdedienstverlening.Denkaanformulierenencontracten,lokettenenwachtruimten,

bestel‐enaflevertijden.Zijnhetbarrièresofhandgrepenvoordeklant?

Contact:Welkerolspeeltpersoonlijkcontacttussenklantendienstverlenerenhoeisdat

contactvormgegeventijdenshetgeheledienstverleningsproces?

Communications:Hoevindtdeuitwisselingvaninformatieplaatstussendedienstverleneren

deklant,zowelvoor,tijdensalsnahetdienstverleningsproces?Denkaan

gebruiksaanwijzingen,bewegwijzeringenwebsite.

Costtotheclient:Definanciëleenpsychologischekosten(tijd,moeite,voorbereiding)diede

klantvoorhetproductofdedienstovermoethebben.

Comfort:Detastbaarhedendiehetgebruikvan

dedienstverleningzintuiglijkenpsychologisch

aangenamermakenvoordeklant.Zoalsinrich‐

ting,praktischehulpmiddelen,verlichtingen

muziek.

DeCoreBenefitvormtsamenmetdeandere

omliggendeC'seensamenhangendgeheel,de

C‐roos(Figuur2).Hurtssteltdaarbijdatpro‐

ductenendienstenzichnaastdeCoreBenefit

kunnenonderscheidenopéénofmeervande

anderezesC'szonderdaarbijdeoverigeC'ste

verwaarlozen.Diemoetenminstenseenmini‐

maalaanvaardbaarniveauhebben.

Figuur2:DeC‐roosvanHurts[Hurts2006]

16|Golf2028

Inditonderzoekwordtdeserviceconcept‐

theorietoegepastbijhetontwikkelenvande

golfconcepten.Binnenderandvoorwaardendie

dekomendetwintigjaarvoordeNederlandse

golfwereldgeldenwordengolfconcepten

gedefinieerd,waarbijdeCoreBenefitgevormd

wordtdoorpersonae[Cooper1999]methun

doelen(degebruiksfunctie).Omdezevervol‐

gensvormtegevendoormiddelvandeoverige

C's(Figuur3).

EindproductHeteindproductvanditonderzoekiseenlei‐

draadwaarineentoekomstbeeldvandegolf‐

wereldinNederlandin2028geschetstwordt.

Binnendegeschetstemogelijkheden,trendsen

randvoorwaardenwordteenaantalgolfconceptengedefinieerd.Daarbijwordenhandvatten

gebodenaanontwikkelaarsvan(nieuwe)golfaccommodatiesomeensuccesvolleenzekere

richtingtekiezen.

Figuur3:DeC‐roosinditonderzoek.


Hoofdstuk2AnalyseDeanalyseisdebasisvoordeteontwikkelenscenario’s/golfconcepten.Binnende

scenariomethodewordtzowelhetdomeinzelfalsdecontextbekeken[Nekkers2006].De

analysemondtuitintrendsdiedebasisvormenvoorhetassenstelselwaarbinnende

scenario’sontwikkeldworden.Descenario’svormendebasisvoordegolfconceptendiein

hoofdstuk3wordenuitgewerkt.

Achtereenvolgenswordendevolgendekennisgebiedenuitgewerkt:Golffactsandfigures,

sociologieindesport,technologischeontwikkelingenindegolfsportenplanologiein

Nederland.

Naastliteratuuronderzoekzijndiepte‐interviewsafgenomenmetdevolgendeexperts(zie

bijlage1voordeuitwerkingvandeinterviews):

• ReinierHiddink–FranchisenemerMcDonald's

toegepastserviceconcept

• JosBaljet–ManagerBurgGolfWijchen

toegepastserviceconceptenontwikkelingengolfwereld

• GerritLasker–LicentiehouderAlbatrossBenelux

technologieengolfmanagementsoftware

• LodewijkKlootwijk–DirecteurNVG

visieenmissieNVG

• FrankPont–Golfbaanarchitect

visiearchitectopdeNederlandsegolfwereld

• RonaldBuiting–Bosbouwennatuurontwikkelingdeskundige

planologieennatuurontwikkeling

• HenkHeijster–DirecteurNGF

visieenbeleidNGF

• JeroenStevens–TopsportcoördinatorNGF&DirecteurGolfTeamHolland

rolvantopgolf

• MarcelSturkenboom–DirecteurNOC*NSF

visieNOC*NSFopdegolfsportinNederland

18|Golf2028

2.1. FactsandfiguresDegolfsportisinNederlanddeafgelopenjarendesnelstgroeiendebalsport.Erzijn300.000

geregistreerdegolfersinNederland[NGF2008].Achtereenvolgensfeitenencijfersover

spelers,banen,belanghebbendenenmedia.

GolfspelersDeontwikkelingvanhetaantal(bijdeNGFaangesloten)golfersenclubsinNederland[NGF

2008]:

Jaar Aantalleden Aantalclubs

1980 12.000 26

1990 49.000 107

1995 95.000 153

2000 160.000 167

2005 260.000 183

2008 312.000 203

Debeoefenaarsvandegolfsportzijnintweegroepenteverdelen(peildatumjuni2008):

• Golfersdielidzijnvangolfvereniging,verenigingsgolfersgenoemd(138.000)

• Golfersdiegeenvastegolfclubhebben,vrijegolfersgenoemd(174.000)

Hetbelangrijksteverschiltussenbeidegroepenishetaantalrondesdatperjaargespeeld

wordt.Verenigingsgolfersspelengemiddeldvijfendertigrondesperjaar,vrijegolfers

gemiddeldnegen[Horwath2007].

Verdelingvangolferspergeslachtenleeftijdin2008[NGF2008]: Man Vrouw Totaal

Vereniging* Vrij* Totaal Vereniging* Vrij* Totaal Vereniging* Vrij* Totaal

t/m21jr7.609

(2,4%)

3.709

(1,2%)

11.318

(3,6%)

2.875

(0,9%)

1.339

(0,4%)

4.214

(1,3%)

10.484

(3,4%)

5.048

(1,6%)

15.532

(5,0%)t/m21jr

22t/m45jr17.981

(5,8%)

66.226

(21,2%)

84.207

(26,9%)

6.914

(2,2%)

25.872

(8,3%)

32.786

(10,5%)

24.895

(8,0%)

92.098

(29,5%)

116.993

(37,4%)22t/m45jr

46t/m65jr42.639

(13,6%)

42.395

(13,6%)

85.034

(27,2%)

30.421

(9,7%)

22.919

(7,3%)

53.340

(17,1%)

73.060

(23,4%)

65.314

(20,9%)

138.374

(44,3%)46t/m65jr

66jrenouder18.146

(5,8%)

7.791

(2,5%)

25.937

(8,3%)

11.506

(3,7%)

4.212

(1,3%)

15.718

(5,0%)

29.652

(9,5%)

12.003

(3,8%)

41.655

(13,3%)

66jren

ouder

totaal86.375

(27,6%)

120.121

(38,4%)

206.496

(66,1%)

51.716

(16,5%)

54.342

(17,4%)

106.058

(33,9%)

138.091

(44,2%)

174.463

(55,8%)

312.554

(100%)totaal

*VerenigingsgolferszijndegolfersdielidzijnvaneenverengingmetA,BofC‐status.

**VrijegolferszijnnietaangeslotenbijeenverengingofzijnlidvaneenverenigingmetD‐status.Eenvereniging

metD‐statusiseenverenigingzonderthuisbaan.DeNGFteltledenvaneenverenigingmetD‐status(D‐leden)als

verenigingsledenomdatzestemrechthebbenindeALV.BinnenditonderzoekwordenD‐ledenalsvrijegolfers

gezien,omdathunprofielenovereenkomen[validatieDeGraaf].

Deprognoseisdathetaantalgolfersmet20.000perjaargroeit,tot550.000golfersin2020.

Vandenieuwegolferszalnaarverwachting15%zichbijeentraditioneleverenigingaansluiten.

Deoverigenieuwegolferswordenvrijegolfers[Horwarth2007,NGF2008].


InNederlandisdegolfdichtheid(hetpercentageinwonersdatgolft)momenteelminderdan

2%.InbijvoorbeeldZweden,GrootBrittanniëendeVerenigdeStatenligtdedichtheidtussen

de6%en12%[www.ega‐golf.ch,Beckwith2007].Bij

550.000golferswordtdegolfdichtheid3,3%,eenwaarde

vergelijkbaarmetdievanDenemarkenenNoorwegen.Het

aantalgespeelderondeszalminderhardstijgendanhet

aantalleden,omdatdemeestenieuweledenvrijegolfers

wordendiegemiddeldminderrondesperjaarspelen.Ditbetekentdatvooreennieuwe18‐

holesbaanniet1.000potentiëlegolfersmoetenbestaanzoalsnuhetgevalis,maardater

4.000potentiëlegolfersmoetenzijn[interviewKlootwijk].

GolfbanenenclubsInNederlandzijnongeveerhonderd18‐holes+banenenachtenzeventig9‐holesbanenmet

eenofficiëleNGFstatus.DaarnaastzijnernogongeveerveertigPAR‐3banen,aldannietmet

eendrivingrangeenoefenfaciliteitenenzeventienPitch&Puttbanen.

Ervanuitgaandedatervoor1.000clubgolfersenvoor4.000vrijegolfersachttienholesnodig

zijn,zijneropditmomenthonderdtachtig18‐holesbanen(ofequivalentendaarvan)nodig,

waarerongeveer150zijn.Erissprakevaneenbanentekort–zekerindeRandstad.In2020

zullenernaarverwachting175.000clubgolfersen375.000vrijegolferszijn.Erzijndan,vande

huidigegolfbehoefteuitgaande,ongeveertweehonderdzeventig18‐holesbanen(of

equivalentendaarvan)nodig.Defootprintvaneengemiddelde18‐holesgolfbaanbedraagt60

hectare[NGF2008].Grofwegbetekentdatdater7.200hectarenodigisomdeontbrekende

honderdtwintig18‐holesbanenaantekunnenleggen.Eengebiedvanzesbijtwaalfkilometer

–vergelijkbaarmetdestadUtrecht.

Nadeeerstekarakteristiekebanen,zijnermetdegrotegroeivangolfsinds1980veelbanen

aangelegddieergopelkaarlijkenenvooralvoordegemiddeldegolferinteressantzijn[Pont

2006].Delaatstevijfjaarkrijgengolfbaanarchitectensteedsvakerdekansomeengolfbaan

metonderscheidendkarakteraanteleggen,omopdie

maniereengedifferentieerdaanbodtecreëren.Bijhet

ontwerpwordtrekeninggehoudenmethettee‐systeem,

lengte,greencomplexen,hindernissen,speelbaarheiden

uiterlijk[interviewPont].DeGoyer[www.goyer.nl]enDe

Scherpenbergh[www.scherpenberg.nl]zijnrecentevoor‐

beeldenvanbanenmeteeneigenkarakter.Naastmeerdifferentiatieiserookdeontwikkeling

datbanengroterworden.Economischemotievenenoperationeleflexibiliteitliggenten

grondslagaandezetrend.Zowordengeen9‐holesbanenmeeraangelegd,maarwel27‐holes

banen.Daaropkanookprimaeeninpopulariteitstijgende9‐holesrondegespeeldworden

[interviewKlootwijk].OnderdeelvaneendergelijkcomplexissteedsvakereenExecutive

Course(eengemakkelijkspeelbarePAR‐54/63baan).

Eris7.200hectarenodig

isomdeontbrekende

honderdtwintig18holes

banenaanteleggen.

In2020zijner175.000clubgolfersen375.000

vrijegolfers.

20|Golf2028

Ookquaaccommodatiewordtdelaatstejarenmeergedifferentieerd.Naastonderscheidin

aandegolfsportengolflesgerelateerdefaciliteiten,onderscheidteenaantalclubszichookop

anderegebiedenzoalshoreca,wellnessenbusiness.ZorichtDeScherpenberghzichalleenop

corporategolfmetbijbehorendefaciliteiten.Naastmeergedifferentieerdetraditionele

golfbanen,ontstaanookcentradiezichopanderewijzeonderscheiden–vaakzondergolfbaan

ofpermanentelocatie.Voorbeeldenzijn:GolfRepublicinAmsterdam[www.golfrepublic.nl],

DeGolfdaginhetVondelpark[www.vondelparkopen.nl],BeachgolfinScheveningen

[www.strandgolfscheveningen.nl]enIntoGolfinHoogerheide[www.intogolf.nl].

IndehuidigestructuurvandeNGFzijnbanengeclassificeerdmeteenA,BofCstatus.Deze

statuswordtnatoekenningnietmeergewijzigd(tenzijopverzoekvandebaanzelf).Daarbijis

indebeoordelingscriteriadestaatvanonderhoudnietuitgebreidopgenomen[NGF2001,

validatieDeGraaf],terwijlgolfersdaargrootbelangaanhechten.Degemiddelde18‐holes

golfbaanheeftvijfgreenkeepersindienstwaarvijftienoptimaalzouzijn[Pont2006].DeNGF

staateenkwaliteitskeurmerkvoorbanenvoordatperiodiekverleendwordt,waarbijhet

onderhoudvandebaaneenbelangrijkerolspeelt[interviewStevens].BurgGolfheefthiertoe

eeneersteaanzetgegevenmiddelshetBurgGolfbanenplan[interviewBaljet].

Vrijwelallenieuwebanen(uitzonderingenalsDeGoyerenTheDutch[www.thedutch.nl]

daargelaten)wordengebouwddoorcommerciëlepartijendiedebaanwillenexploiterenmet

eenwinstoogmerk.Opdezebanenzijnwelgolfclubsgevestigd,maarditzijngeenverenigingen

indejuridischezinvanhetwoord.Debanenwordengeleiddooreenprofessionele

organisatie.Verderzijnjuistookniet‐ledenenniet‐golferswelkom[interviewBaljet].Deze

accommodatieszijnlaagdrempelig,zestaanopenvoordewereldmiddelsgratiskennismaking,

goedkopestarterslessen,maarooknieuweabonnementsvormenalsmaandlidmaatschappen,

strippenkaartenendemogelijkheidomeen9‐holesgreenfeetekopen.

NGF/TopgolfNGFisopditmomenteenfederatievangolfverenigingenenkentgeenindividueleleden,met

alsmotto:“DeNGFiservoordesport,hetspelendespeler.”De‘sport’houdtzichbezigmet

topgolfersenwedstrijdspelers,methet‘spel’zorgtdeNGFvoorregelsenkadersende‘speler’

staatvoorallegolfersinNederland[interviewHeijster].Methetstijgenvanhetaantalvrije

golfersisdeverwachtingdatdeNGFindetoekomsteen

verenigingvangolfersisennietlangereenfederatievan

golfverenigingenzalzijn.Degemiddeldespelerzalvan

dezeveranderingnietsmerken[interviewHeijster].

NaasthetorganiserenvandeNGFclubcompetitieblijftderolvandeNGFgrootbijhet

organiserenvanwedstrijdenentrainingsprogramma’svoornationaleeninternationale

topgolfers.AandetopvanditbeleidstaatnuGolfTeamHollandwaardebestespelers,nahun

overstapnaarprofessioneelspelen,deeerstejarenondersteundworden.Daaronderiseen

DeNGFiservoordesport,hetspelende

speler.


piramidalestructuurvanjeugdgolftotenmetnationaleselecties[interviewStevens].Dit

beleidwerptzijnvruchtenaf:In2006werdNederlandwereldkampioenbijdeamateurs,er

staandrieprofessionalsindeEuropesetop80enerstaantienjongeprofessionals(zowel

damesalsheren)klaaromhuncarrièretebeginnen.

DeambitievandeNGFligtnoghoger:Nederlandsespelers

indewereldtop.Omdezeambitiemedevormtegeven

gaatNederlandeenpogingdoenomdeRyderCup,het

grootstegolfevenementterwereld,in2018naarNederlandtehalen[Louter2008].Hiervoor

wordtindeBetuweeenchampionshipcourse,TheDutch,ontwikkeldenaangelegd.DeNGF

ondersteuntdezeplannen[interviewStevens].DelobbyomgolfOlympischestatustegeven

endeambitievanhetNOC*NSFomdeOlympischeSpelenvan2028teorganiserensluiten

hierbijaan.

GolfindemediaDeaandachtvoorgolfindemediainNederlandisdelaatstejarentoegenomen.Hetaantal

Nederlandsegolftijdschriftenengratisweekbladenisnuongeveertien.Daarnaastzendt

Sport1(betaalzender)wekelijksliveeengolftoernooiuitenbesteedtStudioSportaandacht

aandeDutchOpen.Detoegenomenmedia‐aandachtiseenindicatievooreengroeiende

advertentiemarkteneenindicatiedatgolfeen‘Nederlandse’sportaanhetwordenis.

WaarindeVerenigdeStatenkwalitatiefhoogstaandewebsitesbestaanvoorgolfersvanalle

niveaus(bijvoorbeeldwww.playgolfamerica.comenwww.linkup2golf.comvoorstartende

golfers),bestaanzulkewebsitesinNederlandniet[Beckwith2007,interviewKlootwijk].

Ontwikkelingenfactsandfigures1. HetaantalgolfersinNederlandstijgtin2020naar550.000.

2. Hetaantalvrijegolfersstijgtin2020naar375.000(68%).

3. Steedsmeernieuwegroepengaangolfen:Naastjongevrijegolferszijnmetnamehet

aantalvrouwen,families,kinderenenoudereninopkomst.

4. InNederlandzijnmomenteelteweinigholesvoorallegolfers.Indetoekomstiser

geenfysiekeruimteomdittekortoptevullendoorhetaanleggenvanvolwaardige

golfbanen.

5. Golfaccommodatiesbiedeneensteedsgedifferentieerderaanbod,zowelqua

golffaciliteitenenlesmogelijkhedenalsquasecundairefaciliteitenalshoreca,wellness

enbusiness.

6. Nieuwebanenkunnenalleenwordenaangelegddoorgrotecommerciëlepartijenof

multi‐courseowners.

7. TopgolfiséénvandespeerpuntenvandeNGF.HetbeleidvanjeugdgolftotGolfTeam

Hollandwerptzijnvruchtenaf.Deambitiesreikenverder.

8. Golfmediarichtenzichalleenopcommercieenzijnweiniginhoudelijk.

DeRyderCupin2018endeOlympischeSpelenin

2028inNederland.

22|Golf2028

2.2. SociologieVrijetijdensportzijnbelangrijkinNederland.Indeafgelopenjarenisdepopulariteitvan

individuelesportensterktoegenomen.Onderstaandeenverklaringvoordeopkomstvande

golfsportinNederlandenverwachtingenvoordetoekomst.

TrickledowneffectDeontwikkelingindegolfsportistevergelijkenmetdeontwikkelingvandetennissport–van

elitesportnaarvolkssport.Toendetoenamevanhetaantaltennissersbeginjarentachtiginde

meesteWest‐Europeselandenbegonaftezwakken,kreegmetnamegolftemakenmet

explosievegroei.Beideontwikkelingenhangensamen.Inhetbetrekkelijkonbekendeenmeer

exclusievegolfvondenledenuitdekringenwaarvoorheendetennissersvandaankwamen

nogweldesfeer,relatiesensocialeomgangdiezijzochten.

HiermeeishetdoorFallers[1954]omschrevenTrickle‐downeffectbinnendegolfsportingang

gezet.HetTrickle‐downeffecthoudtindatmensenineenlageresocialeklassehetgedrag

kopiërenvaneenhogeresocialeklasseendatdankeeropkeer.Voorbereidingoptoetreding

totdehogereklasseofhetverwervenvandezelfdeuitstralingalsdehogereklassezijn

achterliggendemotievenvoorditeffect.

Derekruteringsgroepvoorhogerestatussportenisdaarbijinomvanggegroeid,doordat:

• Hetinkomen/dewelvaartisgestegen.

• Meermensenhogeronderwijsvolgen(85%vandegolfersheefteenHBO‐opleidingof

hogergevolgd).

• Meermensentotdehogeremiddenklassezijntoegetreden.

Doorbovenbeschrevengroeiwerddegolfsportinteressantvoorcommerciëleorganisaties.De

opkomstvanopenbare(commerciële)banendoorbrakhetcoöptatiesysteemindesporten

maaktegolftoegankelijkvoorlageresocialeklassen.

Natuurlijkblijftgolfbeoefendwordendoormensenmet

eenhoogopleidingsniveau,eengoedebaanen

bovenmodaalinkomen,ofmetuitzichthierop.Maarde

minderscherpeverschillenininkomenenlevensstijl,de

groteresocialemobiliteitendeuitbreidingvandehogeresocialemiddenklassehebbenhet

elitairegehaltevangolfsterkgereduceerd.Nietteminzorgtdehogerepositieinde

statushiërarchie,gevoeddoorhethistorischverankerdebeelddatmensenvangolfhebben,

voorgroteaantrekkingskracht.Desocialesamenstellingvangolfisheterogenergeworden.

Welverlaatbijgolf,netalsbijtennishetgevalwas,deaanvankelijkeelitedesportenkiest

voorsportenmeteennogelitairderkarakteralspoloencricket[VanBottenburg2004].

Hiermeeverandertdevanoudsherelitaireenstijvecultuuropdemeestegolfbanen

langzamerhand.Demoresvandenieuwevrijegolfersverschuivendienorm.

85%vandegolfersheefteenHBOopleidingof

hogergevolgd.


DubbelkaraktervansportSportheeftenerzijdseenbetekenisinzichzelf:Hetgaatomhetspel,despelregelsenhet

spelplezier.Sportvoordesport–deintrinsiekebetekenis.Daarnaastspeeltsporteensteeds

grotererolineenaantalmaatschappelijkeontwikkelingen[MinisterievanVWS,2005].

Bijvoorbeeldbijgezondheidsbevordering,voorhetnationaalprestige,vooreconomischegroei,

voorpersoonlijketalentontwikkelingenvoorpositievesocialisatiealsintegratievan

gehandicaptenenvanallochtonen.Datisdeextrinsiekebetekenisvansport.Vanoorsprong

ligthetaccentvooralopdeeerstebetekenis,maardoordesamenlevingendepolitiekwordt

geëistdatsportsteedsmeeraanallerleimaatschappelijke

voorwaardenvoldoet[Westerbeek,2006].

Doordesocialestatusenhetkaraktervandesportleent

golfzichbijuitstekalssocialeactiviteit.Aanvankelijkwerdgolfalsnetwerksportdoorhet

bedrijfslevenontdekt.Nuishetookvoorindividueneen(sport)uitjegewordenzoalsbowlen

ensnooker/pooldatalzijn.JeroenStevens,topsportcoördinatorNGF,steltzelfs:“Wezijn

gestoptmetgolfen.Debalinzominmogelijkslagenindeholeslaan,isvoorveelgolfersniet

meerdeessentievandesport.Alternatievemotievennemendieplaatsin”[interviewStevens].

Dewerknemersdienuaanheteindevanhunwerkzamelevenstaan,denieuwesenioren,

vormendeeerstegeneratiedieisopgegroeidmeteenlevenlangsport[VanBottenburg2007].

Eenbelangrijkedrijfveervooreenlevenlangsportenisgezondzijnenblijven[Farahmand,

2008].Golfiséénvandeweinigeactievesportendietotophogeleeftijdtebeoefenenisen

wordtdanookomarmddoordezeinomvanggroeiendegroep[VanBottenburg2007].

IndividualiseringenversnipperingIndemanierwaaropinNederlandaanvrijetijdsbestedingwordtgedaanzijntweerelevante

ontwikkelingenteherkennen:Individualiseringenversnippering[VandenHeuvel1999,Van

derPoel2007].

Indevrijetijdwordenmeerverschillendeactiviteitenuitgevoerddieallemaalopzichminder

tijdinbeslagnemen–Zappcultuur.DeNGFspeelthieropindoorhetvoorspelers

gemakkelijkertemakeneenhandicaptebehalen–doorook9‐holesqualifyingrondesinplaats

vanuitsluitend18‐holesrondesmogelijktemakenenhetverzwaarderegelexamenafte

schaffen[NGF2008].

Deinteresseinindividuelesporten(metuitzonderingvangymnastiek)groeitharderdande

interesseinduosportenteamsport.Opditmomentbeoefeneneengelijkaantalmensen

individuelesportenenteamsporten.Dezebehoefteverschuivingisteverklarendoorde

individualiseringvandesamenlevingalsgeheel,waarbijmensenbijhetplannenvanhunleven

minderrekeningwillenhoudenmetanderen[VanderPoel2007].

“Wezijngestoptmetgolfen.”

24|Golf2028

Eenandereffectvandeindividualiseringisdatnieuwegolferszichzeldenaansluitenbij

verenigingen.Vande20.000nieuwegolfersperjaarsluitongeveer15%zichaanbijeen

vereniging[Horwath2007].Karakteristiekenvandezegroepzijn:20tot45jaar,spelennegen

rondesperjaar,willenspelenopverschillendebanenenzijnbereidomeenuurtereizen.

FamiliesportIndeVerenigdeStatenzijnkindergolfenfamiliegolfpopulairgeworden.Jeugdvertegen‐

woordigtdaar8%vandegolfers,vrouwen35%[Beckwith2007].InNederlandishetaantal

golfendekinderenenvrouwensterkgestegen.Zevertegenwoordigenrespectievelijk5%en

34%[NGF2008].HetNGFjeugdbeleid–samenwerkingtussenclubprofessionalsendoorde

NGFopgeleidejeugdcoaches–werkt[interviewStevens].

DeverwachtingisdatdegroeiinNederlandverderdoor

zet[VanBottenburg2007,interviewHeijster].Eenpro‐

bleemhierbijisdatkindereningroepsverbandwillensportenendaarvoornualleenterecht

kunnenbijgolfverenigingen.Hetaantalplaatsenvoorkinderenbijverenigingenisechter

beperkt–golfverenigingenzijnnognietingerichtomkinderentefaciliteren.Ditisvooralinde

Randstadhetgeval[interviewStevens].

Ontwikkelingensociologie9. Deverwachtestijgingvanhetaantalgolferstot550.000in2020iseenrealistische

schatting.

10. Hetmerendeelvandenieuwegolferssluitzichnietaanbijeentraditionele

golfvereniging,maarwordtvrijegolfer.

11. Hetpercentagevrouwen,families,kinderenenouderegolferszaldekomendejaren

sterkerdangemiddeldgroeien,waarbijdegroeivangolfendekinderennubelemmerd

wordtdoorhetaantalbeschikbareplaatsen.

12. Doorhetprestigemaarafnemendelitairkarakterisgolfaantrekkelijkergewordenvoor

eengroterdeelvandemaatschappijendaardoorminderaantrekkelijkvoorde

aanvankelijkegolfelite.

13. Naastsportenzakendoenwordengezondleven,gezondblijvenenvermaaksteeds

belangrijkereredenenomgolftebeoefenen.

14. Naasteengroterediversiteitinhettypegolferendemotievenomtegolfenisookhet

aanbodaangolfactiviteitenmeerdiversgeworden.Hierbijvaltopdatveelnieuwe

golfactiviteitenmindertijdinbeslagnemen.

Vrijegolferszijnbereid

omtoteenuurtereizen.


2.3. TechnologieBinnendegolfsportspeelttechnologieeenbelangrijkerol.Zowelbijhetuitoefenenvande

sportzelf,alsbijhetonderhoudvandebanenenhetrunnenvandegolfaccommodatie.

AutomatiseringAutomatiseringbinnendegolfwereldisgrofwegteverdelenin:

• Administratie

• Spelen&wedstrijden

• Managementinformatie

• CRM(CustomerRelationManagement)

Traditioneelwerdautomatiseringingezetvoordeadministratievanleden,wedstrijdenen

handicaps.Watdaarbijopvaltisdatdeadministratiegrotendeelsdecentraaldoordeclubs

wordtgedaan–integenstellingtotanderelanden(bijvoorbeeldDuitsland,Zwitserlanden

Zweden)waardenationalegolffederatieeencentraleadministratievoert[interviewLasker].

Metdeafschaffingvanhet‘witteGVB’isdeNGFbegonnenmeteencentraleadministratie–

vrijegolferskunnenzichdirectaanmeldenbijdeNGFenhunhandicaplatenregistreren.

Steedsmeerbanenenclubsmakenhetmogelijkomon‐lineeenstarttijdteboekenenom

on‐lineinteschrijvenvooreenwedstrijd.Daaraangekoppeldwordtookhetvervolgsteeds

vakergeautomatiseerd[interviewLasker].Voorbeeldenhiervanzijn:Eendigitalestarteropde

eerstetee,on‐linepresentatievanstartlijstenenwedstrijduitslageneneendigitaal

leaderboard(tegenwoordigookeenmogelijkheidbijlokalewedstrijden)[interviewStevens].

Bovenstaandeinformatiewordtsteedsvakergestructureerdopgeslagenengebruiktalsinput

voordebedrijfsvoering[interviewLasker,interviewBaljet].Deweekplanning(o.a.piek‐en

daluren)enhetonderhoudsschemawordenaandehandvandezeinformatiegeoptimaliseerd.

Opeenhogerniveauwordtdemanagementinformatiegebruiktomdeeconomischewaarde

vangolfbanenteberekenenendezetevergelijkenmetde

economischewaardevananderebestemmingenophet

terreinwaardegolfbaanisaangelegd.Degrondvangolf‐

baanPurmerend[www.burggolf.nl]isomdezereden

gedeeltelijkverkocht,waardoordegolfbaanoverdriejaar

plaatsmaaktvooreenwoonwijk[interviewStevens].OokbanenalsBorchland

[www.borchland.nl]endeAmsterdamOldCourse[www.amsterdamoldcourse.nl]liggenzwaar

indeverdrukkingdoordeoprukkendebebouwing[validatieKlootwijk].

Hetbenaderenvan(potentiële)spelersopbasisvandezeinformatieiseenandereontwik‐

keling.ZoverstuurtBurgGolfinhetseizoenwekelijksenindewintermaandenmaandelijkseen

nieuwsbrief,waarvandeinhoudperpersoonwordtbepaaldopbasisvanhetbekendeprofiel

[interviewBaljet].

“Ikboekstarttijden

altijdonline”

AlexdeJong

26|Golf2028

MateriaalFabrikantenvangolfkledingontwikkelendelaatstejareneengroterediversiteitaankledingen

schoenenwaarmeehetmogelijkwordtomcomfortabelgolftespeleninalleweersomstandig‐

heden–indeNederlandseherfstenwintermaarookbijhitte.Voortrekkershierbijzijn:

Gore‐Tex,Falke,Craft,Footjoy,AdidasenNike,maarallegrotesportkledingfabrikanten

behorentegenwoordiginditrijtje[www.footjoy.com,www.goretex.com,...].Deontwikkeling

vangolfclubsen‐ballenmaaktdaterverderengemakkelijkergeslagenwordt.Voormensen

meteenlichamelijkehandicap,golfersophogereleeftijdenvoormindergetalenteerdeof

beginnendegolfersishethierdoormogelijkomopeenacceptabelniveauenmetplezierte

spelen[Ramsdale2008,Sauerhaft2008,VanderVelden2008].

GPS‐technologiewordtbinnendegolfwereldgeïntroduceerd,omdepositievandebalopde

baantenopzichtevandeholeenhindernissentekunnenbepalen.Detechnologiekanworden

geplaatstopeenbuggy,maarisookalsdraagbaarapparaatbeschikbaar

[www.skycaddie.com].HetgrootstevoordeelvanGPS‐systemenisdatgolfersafstandenniet

meerzelfhoeventebepalen,waardoorhetspeltempotoeneemt.Tijdensofficiëlewedstrijden

ishetgebruikvanGPS‐systemenoverigensverboden[validatieDeGraaf].

VirtueelWaareen18‐holesbaannuvijftighectareinbeslagneemteneendrivingrange250meterlang

is,kaneenvirtuele18‐holesrondegespeeldwordenop3x3meter–eenhalvesquashbaan.De

eersteontwikkelingvancompacteregolfcentraisdeopkomstvanoefenfaciliteitenzonder

18‐holesbaan.EenvoorbeeldhiervanisBorchlandinAmsterdam.Oefenfaciliteitenwordenop

eensteedskleinereruimtegebouwdnaarJapansvoorbeeld,waareendrivingrange‐kooiniet

meerdan100à150meterlangeneenhalvehectaregrootis.Omtocheengolfbeleveniste

biedenwordttechnologieingezet.Vanautomatischetees,totoplichtendedoelen

[www.topgolf.co.uk]envideoanalysemogelijkheden.

Deontwikkelingvangolfsimulatoren–waarineenkleine

ruimtemeteenprojectieschermelkebaanterwereld

bespeeldkanworden–isdevolgendestap.Degolferslaatechtenkrijgtfeedbackover

afstand,balvluchtengolfswing.Aanvankelijkwerddezetechnologiegebruiktdoorclubfitters

omhunklantenaanhetjuistemateriaaltehelpen.Tegenwoordigwordendesimulatoren

steedsmeeralstrainingsfaciliteitenzelfsalsvirtuelegolfbaangebruikt.EenvoorbeeldisGolf

RepublicinAmsterdam.

Deovertreffendetrapiseencombinatievanbovenstaande[Ford,2008].Eengolfcentrummet

simulatorenvoordelangeslageneneenindoorbaanopkunstgrasvoorhetkortewerk.

IntoGolfinHoogerheideishiereeneerstevoorbeeldvaninNederland.Voor2010staatde

IndoorGolfArenagepland–eenluxevariant.Delocatievoordeaccommodatieisoverigens

nognietbekend[Golfetc.2008,www.indoorgolfarena.eu].

Een18holesronde

spelenopnegenm2


Dezenieuwevormenvangolfzijntevergelijkenmeteenuurtjefitnessofsquashmetvrienden

nahetwerk–golfalssocialegebeurtenisenminderalssportactiviteit.Daarnaastmakendeze

nieuwevormenvangolfhetmogelijkomdebenodigdetijdvooreengolfactiviteittevariëren–

vaneenuurtoteendag.

Baanontwikkeling/onderhoudInNederlandishetgebruikvangiffenenbestrijdingsmiddelenvanaf1990stapsgewijs

verboden.DeAIDcontroleertstrengopdenaleving[NGF2008].Aanvankelijkwerdhetop

niveauhoudenvandekwaliteitvangolfbanenhierdoor

moeilijk.Dituittezichvooralopgreensenfairwaysmid‐

delsafnemendeenwisselendegraskwaliteitendoorde

opkomstvanmossen,ziektesenschimmels.Doordeont‐

wikkelingeninonderhoudsmachinesenwaterhuishouding

(besproeienenafvoeren)endetoegenomenkennisvannatuurlijkonderhoud,bestrijdingen

bemestingsprogramma’szijndeNederlandsebanenweeropniveau[NGF2008].Ditblijktten

eersteuithetfeitdatgolfersweertevredenzijnoverdeonderhoudskwaliteitvandebanen.

Tentweedekanopveelbanenhethelejaardoorgegolfdworden[NGF2008,Louter2008].

InhetkadervanhetCommittedtoGreenprogramma,zijnveelvandedeelnemendebanen

hetautomatiseringspakketEMS(ecologischmanagementsysteem)gaangebruiken,waarin

bovenstaandekennisisgebundeld.Hetaantalbanendathetprogrammasteuntis10%en

groeitslechtslangzaam[NGF2008].

Ontwikkelingentechnologie15. Golfbaanexploitantenprofessionaliserendoorhetinzettenvantechnologievoor

baanonderhoud,administratie,marketingeneconomischebedrijfsvoering.

16. Doorhetbezittenvanmeerinzichtelijkemanagementinformatiewordtde

economischewaardevaneengolfbaanvergelekenmetdievananderebestemmingen.

17. DoorhettoepassenvanCRMenon‐lineapplicatieskunnengolfbanenvrijegolfers

beterbenaderenenishetvoorvrijegolfersgemakkelijkergewordenomeenrondete

spelen.

18. Doorhetbeterebaanonderhoudendoordemodernegolfuitrustingishetmogelijkom

hetgehelejaargolftespeleninNederland.

19. Doordegroterediversiteitaangolfaccommodatiesentechnologischemogelijkheden

kandeduurvaneengolfbelevenisgevarieerdwordenvaneenuurtoteendag.

20. Doordegroterediversiteitaangolfaccommodatieskrijgtgolfeneenmeerdiverse

gebruiksfunctie.

21. Doorhetgroterespeelgemakvanballenenclubskaneensteedsgroterdeelvande

bevolkingmetpleziergolfen:Metnameouderen,beginnersengehandicapten.

22. ‘Groen’beheervangolfbanenisnumeestaleendoordewetgeborennoodzaaken

noggeeninnerlijkedrijfveeromopduurzamewijzeomtegaanmetdenatuur.

Committedtogreeniseenspeerpunt,maarnog

weleenbotspeertje.

28|Golf2028

2.4. PlanologieGolfiseensportdieveelruimteinbeslagneemt.DeinrichtingvandeschaarseNederlandse

buitenruimteiseencomplexezaakwaarbijvelepartijeneenrolspeleneninvloedhebben.

Dezecomplexiteitwordtvoordegolfwereldnoggroteromdatdebehoefteomtegroeien

grootis.

RuimtebeleidinNederlandHettrajectvoorhetaanleggenvaneengolfbaan(plannen,ontwikkelen,vergunningverkrijgen

enrealiseren)duurtgemiddeld7tot11jaar[interviewKlootwijk,interviewBaljet].Nieuwe

golfbanenwordenvrijwelalleenaangelegddoororganisatiesmetveelgeldenmiddelen,

waarbijmulti‐courseowners(BurgGolf,HetRijkenGMG)

eengrootaandeelvoorhunrekeningnemen[interview

Klootwijk].

IndevijfdeNotaRuimteishetvolgendeuitgangspunt

gedefinieerd:Hoofddoelvanhetnationaalruimtebeleidisomopeenduurzameenefficiënte

wijzeruimtetescheppenvoordeverschillenderuimtevragendefuncties,deleefbaarheidvan

Nederlandtewaarborgenentevergrotenenderuimtelijkekwaliteitvanstadenplattelandte

verbeteren,waarbijspeciaalaandachtwordtgeschonkenaanhetscheppenvandejuiste

conditiesvoorhettoepassenvanontwikkelingsplanologie[MinisteriesvanVROM,LNV,VenW

enEZ2006].

Essentieelhierbijisdeveranderingvanblauwdrukplanologienaarontwikkelingsplanologie.Dit

houdtindatpergevalwordtgekekennaareengoedeoplossingvoorzowelontwikkelingals

natuurennietstareensetabstractewettenenregelswordttoegepastdievoorafinhet

bestemmingsplanzijnvastgelegd.Deaanwezigheidvaneendassenhabitatisnueenredenom

alleontwikkelingenineengebiedtegentehouden,terwijleendassenburchtprimakan

bestaanbinneneengolfbaan–zoalsopBurgGolfWijchen[www.burggolf.nl]hetgevalis.Deze

veranderingisinganggezet,maarookmetontwikkelingsplanologiealsfundamentzalhet

ontwikkelenvaneengolfbaancomplexematerieblijven(zozijnervierministeriesbij

betrokken).

Traditioneelwarennatuurorganisatiestegendeaanlegvangolfbanen.Eenomslagpuntlijkt

bereikt.Verschillendestakeholderssteunendeontwikkelingvannatuurgolfbanen,zoals

NationaleLandschappen,StaatsbosbeheerenNatuurmonumenten.Alleendemachtige

milieulobbywerktnogtegen,volgenssommigenoponeigenlijkegronden[interviewBuiting,

interviewBaljet,interviewPont].

Ontwikkelingsplanologieinplaatsvan

blauwdrukplanologie.


RuimtegebrekHetaantalgolferspergolfbaanisinNederlandverreweghethoogstinEuropa.InNederland

zijner1.900spelersperbaan.InZweden(nummer2)zijndater1.200,hetgemiddeldeligt

onderde1.000golfersperbaan[www.ega.ch].

Desituatieverschiltsterkperregio.IndeRandstaden’tGooihebbenverenigingenlange

wachtlijstenenzijnbanendeheleweekvol,privéverenigingenuitgezonderd.Ditleidttothoge

entreegeldenencontributiesenexclusiviteit.Indenoordelijkeprovinciesisdegolfmarkt

verzadigd.Hetledenaantalenbezoekersaantalvanveelclubs/banenisvaaknetvoldoende

vooreengezondeexploitatie[Klootwijk2007].

IntensieveenextensieverecreatieIndevierdeNotaRuimteisdeecologischehoofdstructuur(EHS)vanNederlandvastgelegd.

Binnendezestructuurmogenalleenextensieveengeenintensieverecreatiegebiedenworden

ontwikkeld[MinisterievanVROM1994].

Extensieverecreatie:Recreatiemetweinigdynamiekdienauwelijksdrukuitoefentop

deomgeving,bijvoorbeeldwandelen,vissen,fietsen,nordicwalkingenmountain

biking.Erzijnweinigofgeengebouwennodigenhetaantalrecreanten(per

tijdseenheidofoppervlakte‐eenheid)isbeperkt.

Intensieverecreatie:Ontspanningsmogelijkheden,meestalopeenweinigkwetsbaar

terrein,waarvoorveelvoorzieningennodigzijnenwaaraanveelmensentegelijkertijd

opdezelfdeplekdeelnemen,bijvoorbeeldbezoekenvaneenattractiepark,van

sportwedstrijdenenhetverblijveninbungalowpark.

'Golf'isnugeclassificeerdalsintensieverecreatieenisdaarmeebijvoorbeeldgelijkgesteldaan

'motorcrossen'.HoeweldeontwikkelingenaanlegvangolfbaneninenronddeEHSvangrote

waardekanzijnvoordenatuurontwikkeling,verhindertdestatusvanintensieverecreatiedit.

Hetismogelijkomsubsidiesteverkrijgenvoorprojectenwaarbijextensieverecreatieeen

bijdragelevertaannatuurontwikkelingbinnendeEHS.

StichtingNatuurwinst[www.natuurwinst.nl]iseenlobby

gestartomgolfindecategorieextensieverecreatieinge‐

deeldtelatenworden.Datdatzinheeftbewijzentwee

golfprojecteninNederlandwaarbijgolfbanen(Gaasterland

[www.golfclubgaasterland.nl]enLageVuursche[www.golflagevuursche.nl])zijnaangelegdin

eenparticulierdeelvandeEHS.Denatuurkwaliteitisdaarvervolgenstoegenomen[interview

Buiting].Ookdewaterhuishoudingisnatuurlijkonderdeelvandezegolfbanen,metals

bijkomendvoordeeldatbeidebanen,ookalswaterzoalsverwachtschaarswordt,zonder

problemenkunnenvoortbestaan[interviewBaljet,interviewHeijster].

Golfwordtnu

gelijkgesteldaan

motorcross.

30|Golf2028

Natuurontwikkeling/FunctiestapelingDekomendejarenmoet42.000hectareextranatuurinNederlandwordengecreëerd

[MinisterievanVROM1994].Deafgelopenjarenissteedsslechts10%vandejaarlijks

benodigdenatuurgecreëerd.StichtingNatuurwinstzieteenoplossinginhetstapelenvan

functieswaarbijgolfbaneneenprominenterolspelen–"Golfisdemotorvandebuitenruimte"

[interviewBuiting].Hetprincipevanfunctiestapelingishetsamenbrengenencombinerenvan

verschillendegebruiksfunctiesinééngebied.Zowelderuimtezelfalsdefaciliteitenkunnen

gedeeldworden.Bijvoorbeeldeencombinatievaneen

wandelgebied,visvijvers,eengolfbaan,leefgebiedenvoor

floraenfauna,landbouw(bijvoorbeeldbiobrandstof)en

wonenindenatuur.Opdezemanierkan40%ruimte

gewonnenworden,waarbijdeverschillendegebruiksfunctiesalletothunrechtkomen.

VoorbeeldvaneenstapelgebiedindeVerenigdeStatenisdeAlamedaPointGolfCoursein

Californië[www.alameda‐point.com]enlandgoedScholtenszathe[www.scholtenszathe.nl]in

Drenthe[www.scholtenszathe.nl,MinisterievanVROM2003].Deexploitatievandegolfbaan

endeverkoopvanhuizenvormendeeconomischemotorvandezegebieden.Daarbijspeeltde

golfbaanookeenbelangrijkerolinhetonderhoudvanhettotalenatuurgebied[interview

Buiting].Voordeelvooreengolfbaanisdaternaastruimteookineenbijzondereomgeving

wordtgespeeld–zoalsbijvoorbeeldUllerberg[interviewPont].

StichtingNatuurwinstneemteenvoortrekkersrolindezeontwikkelingenwordtinmiddels

gesteunddoor:NGF,ProvincialeMilieufederaties,NationaalGroenfonds,MinisteriesvanLNV

enVenW,deANWB,HeijmansenhetInnovatienetwerk[NatuurenMilieufederatieUtrecht

2008].

Ontwikkelingenplanologie23. DeleidraadvoordeinrichtingvanNederlandwordtindetoekomst

ontwikkelingsplanologieenzalnietlangerblauwdrukplanologiezijn.

24. Samenwerkingtussengolfbaanexploitanten/ontwikkelaars,natuur‐enmilieu‐

organisatiesen(semi)‐overheidisessentieelenwordtdelaatstejarensteedsbeter.

25. Nieuwegolfbanenwordenoverhetalgemeenalleennogaangelegddoorgrote

ontwikkelaarsenmulti‐courseowners–organisatiesmetveelarmslagenlangeadem.

26. Nederlandisgrofwegopgedeeldintweegolfregio’s:DeBredeRandstadmeteen

overschotaangolfersendeoverigedelenvanNederlandmeteenoverschotaanholes.

Differentiatieingolfcentraisgewenst.

27. SpelenineenmooienruimnatuurgebiedwordteenUSPvooreengolfbaan.

28. ‘Groen’beheervangolfbanenzalnaastwettelijkenoodzaakookeeninnerlijkedrijfveerworden.

29. Functiestapelingwordteenrandvoorwaardeomeengolfbaanaanteleggenofuitte

breiden

30. Functiestapelingbiedtdemogelijkheidomhetgolfpleziertevergroten.

“Golfisdemotorvandebuitenruimte”


2.5. ConclusieDebeschrevenontwikkelingenvormendebasisvoordeteontwerpenscenario’s.De

ontwikkelingenmethogeimpactengroteonzekerheidleidentottweekernonzekerheden–

omdatdieontwikkelingendegrootsteenmeestwezenlijkevariatieopleveren.Een

kernonzekerheidiseenclustervaninhoudelijkmetelkaarverbandhoudendeontwikkelingen

methogeimpactengroteonzekerheid.Dezeclusteringisgedaanmeteenimpacten

onzekerheidsanalyse.Detweegevondenkernonzekerhedenvormendebasisvoordevier

kwadrantenwaarbinnendescenario’sontwikkeldzijn.Ookontwikkelingenmethogeimpact

enhogezekerheidzijnbelangrijk–datzijnrandvoorwaardenvoorallescenario’s.

Hetontwerpenvanscenario’siseencreatiefproceswaarbijbinnengestelderandvoorwaarden

deverzameldekenniswordtgebundeldtoteensamenhangendgeheel.Descenario’szijnin

hoofdstuk3uitgewerkttotgevalideerdegolfconcepten.

ImpactenonzekerheidanalyseInonderstaandimpact‐enonzekerheid‐diagram(Figuur4)zijndedertigontwikkelingen

gewogenopbasisvandeexpert‐opinievandegeïnterviewdenengeanalyseerdeliteratuur.

DezesessieisgedaanonderleidingvaneenconsultantvanFutureconsult.

Factsandfigures

1. Toenametotaalaantalgolfers

2. Toenamepercentagevrijegolfers

3. Meergroepengaangolfen(vrouwen,kinderen,familiesenouderen)

4. Geenruimtevoorbenodigdeholes

5. Steedsgedifferen‐tieerdergolfaanbod(primairensecundair)

6. Aanlegnieuwebanendoormulti‐courseowners

7. TopgolfisspeerpuntNGF

8. Golfmediavooralcommercieel

Sociologie

9. Toenametotaalaantalgolfers

10.Toenamepercentagevrijegolfers

11.Meergroepengaangolfen(vrouwen,kinderen,familiesenouderen)

12.Golfaantrekkelijkvoorgrootdeelmaatschappij

13.Golfissportmetdubbelkarakter

14.Steedsgedifferen‐tieerdergolfaanbod(bijv.mindertijd)

Technologie

15.Exploitantenprofessionaliserenbedrijfsvoeringdoorinzettentechnologie

16.Vergelijkeneconomischewaardemetanderebestemmingen

17.CRMalsbasiscommunicatierichtingvrijegolfers

18.Helejaarspelendoorbeteronderhoudenuitrusting

19.Variatieintijdsbestedingmogelijk

20.Variatieingebruiksfunctie

21.Golfenwordtmakkelijker(ookvoorouderen,beginnersengehandicapten)

22.Groenbeheerisnuwettelijkenoodzaak

Planologie

23.Ontwikkelingsplanologieipvblauwdrukplanologie

24.Samenwerkingmetnatuur‐enmilieuorganisatiewordtbeter

25.Aanlegnieuwebanendoormulti‐courseowners

26.Nederlandbestaatuittweegolfregio’s(BredeRandstadenoverigedelen)

27.GolfeninnatuurgebiedwordtUSP

28.Groenbeheerwordtinnerlijkedrijfveer

29.Functiestapelingwordtrandvoorwaardeombaantemogenaanleggen

30.Functiestapelingverhoogtgolfplezier

Figuur4:Impact‐enonzekerheid‐diagram.

32|Golf2028

KernonzekerhedenenrandvoorwaardenDeimpactenonzekerheidanalyselevertdevolgendekernonzekerheden(clusteringrechter

bovenhoekdiagram)enrandvoorwaarden(rechteronderhoekdiagram)op:

Traditionelegolfclubsgaanverdwijnen.Hierbijzijndeclubsintweeregionalegroepente

verdelen:DeBredeRandstad(Amsterdam,Rotterdam,DenBosch,Utrecht)endeoverige

regio’s.

Indeoverigeregio’szijndegolfvraagenhetgolfaanbodnietmetelkaarinovereenstemming.

Traditionelegolfbanenzijnmeestalgeschoeidopeensterkeverenigingscultuurmetetiquette

entradities.Voornieuwevrijegolfersislidmaatschapvaneenvereniginggeenaantrekkelijk

waardebod.Zijzijnopzoeknaar:Kortergolf,golfmethethelegezin,eensushibaralsclubhuis,

golfalsonderdeelvanfitness,spelenopverschillendebaneneneenandernormen‐en

waardenstelsel.Denieuwegolferszijnmeerconsumentdan‘eigenaar’.Hetgevolgisdatclubs

indeoverigeregio’smoeitehebbenomhetbenodigdeaantalledenoppeiltehouden

waardoordeexploitatieonderdrukstaat.

OokindeRandstadbestaatdemismatchtussenhetgolfaanbodendegolfvraag.Degolfvraag

isdaarechterzogrootdatdatnoggeenproblemenveroorzaakt.Eenprobleemdatalwel

bedreigendis,isdeeconomischewaardevanderuimteendebestemmingdaarvan.Golfclubs

maken–ookmeteencompleetbezettebaan–nietgenoegwinstom60hectaregrondte

kunnenblijvenclaimen.Grondeigenarenkunnenmetbijvoorbeeldhuizenbouweenveelvoud

verdienen.Tenzijeenclubdegrondzelfbezit,zullenclubsmeteen18‐holesbaanverdwijnen

omdatdegrondoplucratieveremanierwordtbenut.

Degroeivanhetaantalgolfersnaar550.000in2020zalgeenoplossingbiedenvoor

bovenstaandebedreigingen.DegroeivindtvoornamelijkindeRandstadplaatsenbestaat

daarbijvoornamelijkuitvrijegolfersdieeenanderproductzoekendannuwordtgeboden.

Opzichisdebenodigderuimte(7200hectare)omaandegolfvraagin2020tevoldoenniet

eensheelgroot.Dezeruimteisechternietbeschikbaardoorderuimtelijkeordeningvan

Nederland.Debeschikbareruimteligtofopdeverkeerdeplekofisdoorstarre

bestemmingsplannenniettoegankelijk.Eeneerstepositieveontwikkelingisdatindevijfde

NotaRuimteopministerieelniveauwordtuitgesprokendatvoortaanontwikkelingsplanologie

inplaatsvanblauwdrukplanologiedevoorkeurheeft.Ditbiedtruimteomgolfbanenaante

leggeningebiedenwaardatnuverbodenis.Eentweedepositieveontwikkelingisdatzowelde

golfwereldalsdenatuurenmilieuorganisatiesinziendatsamenwerkenvoorbeidegrote

voordelenbiedt:“Golfalsmotorvandenatuur.”


(Commerciële)golfbaanexploitantenvoerensteedsvakereenprofessioneleorganisatie,

ondersteunddooreffectieveautomatisering–eenbelangrijkevoorwaardeomverandering

mogelijktemaken.

Ergo:Golfbaanexploitantenzullenhunaanbodmoetenaanpassenenuitbreiden.Hierbijisde

verwachtegroeivanhetaantalgolfersnietdeoplossingmaarookniethetgrootsteprobleem.

Hetuitgangspuntmoetzijnomeengedifferentieerdgolfaanbodtebiedenbinnende

economischeenecologischerandvoorwaarden.

Detweebelangrijkstekernonzekerhedenmethunbijbehorendeextremenzijn:

• Waardevanruimte:HoogenLaag(zoweleconomischalsecologisch)

eenclustervanontwikkelingen4,15,16,23,24,26,28en29

• Gedifferentieerdegolfbeleving:Intrinsiekwaarbijsportcentraalstaatenextrinsiek

waarbijgolfonderdeelisvaneensocialeactiviteit.

eenclustervanontwikkelingen13,19en20

Hierbijishetinteressantdathetbegrip‘waardevanruimte’betrekkingheeftopde

randvoorwaardendieaaneengolfaccommodatiegesteldwordenendathetbegrip

’gedifferentieerdegolfbeleving’juistbetrekkingheeftopdegebruiksfunctie.Ditbiedteen

mooiuitgangspuntvoordiverseencompletescenario’s(Figuur5).

Figuur5:Hetassenstelseldatdebasisvormtvoordescenario‐ontwikkeling.

34|Golf2028

Opeenaantalgolflocatieswordtopaleenspecifiekedoelgroepmetspecifiekedoelen

bediend.ZorichtDeScherpenberghzichalleenopbusinessgolfenisGolfRepublicnetzoveel

lounge‐alsgolfclub.DegolfwereldinNederlandlijktdedifferentiatielangzamerhandte

omarmen.

Scenario’sMetdekwadrantenalsbasiszijnzevenscenario’sgedefinieerd.Hetdefiniërenvande

scenario’siseencreatiefproceswaarbijdeopinievandegeïnterviewdeexpertsenhethuidige

aanbodvangolfbanenalsinspiratiezijngebruikt.

Vijfscenario’szijnrelevantvoorhetonderzoek(Figuur6)enwordenonderstaandbeschreven

eninhoofdstuk3uitgewerkttotgevalideerdegolfconcepten.Tweescenario’szijninhetkader

vanditonderzoeknietrelevant(voorgolfbaanontwikkelaars)enwordennietverder

uitgewerkt:

• Topgolf:EenscenariowaarbijdeNGFhetinitiatiefneemtomeennationaal

topgolfcentrum–alsTopzwemcentrumdeTongelreepinEindhoven

[www.tongelreep.nl]enhetFransenationaletopgolfcentrum,GolfNationalbijParijs

[www.golf‐national.com]–optezettenenteexploiteren.

• Opheffen:Eenscenariowaarbijdegrondeigenaardegolfbaansluitendegrond

verkooptomzoeenhogereopbrengsttegenererendanmethetexploiterenvande

golfbaanbereiktkanworden.

Figuur6:Hetassenstelselmetdevijfscenario's.


Scenario1:MotorvandeNatuurIndenunog‘verboden’groenegebiedenronddeBredeRandstadontstaanbanenvoordegolfersdie‘echt’golfwillenspelenmaardaarvoorin

deRandstadnietterechtkunnen.Dezeverenigingsbanenkomentotstandinsamenwerking

metnatuur‐enmilieuorganisatiesendeoverheid.Voorwaardeisdatderuimtegedeeldwordt

metandererecreantenenmetdenatuur.Degolfbaandraagtbijaanhetcreërenenbehouden

vanhetgehelegebieddoorgeldenonderhoud.

Scenario2:JustGolfIngebiedenwaarnumeer(verenigings)holesdanspelerszijn,richten

(clustersvan)banenzichophetontvangenvangolfgasten.Dezegolferskunnenzich

permanentvestigenmaarookeendagtripofvakantieboeken.Degolfbelevinglooptvanhet

boekenvaneenstarttijdenhotel,viaspelen,toteenuitnodigingvooreenvolgendbezoek.

Spelersvanalleniveauskunnenerterecht:Gevorderdevriendenclubs,sportievefamilies,GVB‐

in‐een‐week‐cursisten,schoolgolfgroepen,gepensioneerderesort‐bewoners,trainende

competitieteams...golfstaataltijdcentraal.

Scenario3:5SterrenLuxegolfbanenwaarnaastgolfookwellnessen/ofbusinessfaciliteitenaangebodenworden.Stellen/vriendinnenontsnappenaanhundrukke

leven–eenweekeindegenietenvandespa,restaurant,winkeleneneenrondjegolf.Een

directeurneemtzijnmanagementteamofgastenmeevooreenheidag.Degolfbaanischique,

goedonderhoudenenvooralgemakkelijkspeelbaar(feelgood)–eenexecutivecourse.Ook6

en9‐holesrondeszijnmogelijk.Hetontbreektdegastenaanniets,daarbetalenzedanook

graagvoor.Golfbanenkunnenwellnessenbusinessfaciliteitencreëren,maar

conferentieoordenkunnenviceversaookprimaeengolfbaanaanleggen.

Scenario4:Founded1908Alleenclubsmeteenbaanopeigengrondhouden

bestaansrechtindeBredeRandstad,bijvoorbeeldDeHilversumsche

[www.hilversumschegolfclub.nl],DeNoordwijkse[www.noordwijksegolfclub.nl]enDe

Eindhovensche[www.eindhovenschegolf.nl](onderdeelvan'deoude9').Dezeclubshebben

enhoudeneenexclusiefkarakter,spelenkanalleenopuitnodiging.Lidwordenisslechts

weggelegdvoordehappyfew,metbijbehorendedureparticipatiesenhoge

lidmaatschapsgelden.Lidzijnenhetclublevenzijnvaakbelangrijkerdangolf.Debanen

hebbeninternationaleallureenkunnengastheerzijnvangrotekampioenschappen.Uiteraard

kunnenooknieuwebanenenbanenbuitendeRandstadelitebaanzijn,zoalsDeLageVuursche

inDenDolderenDeNoord‐NederlandseGCCinGlimmen[www.nngcc.nl].

Scenario5:VirtueelGras‘Normale’banenzullenuitdeRandstadverdwijnen,omdatde

schaarsegrondvooranderedoeleindenwordtingezet.Omtochaandegrotegolfbehoeftein

deRandstadtevoldoen,zullenvirtuelegolfcentraontstaan,bolvanhoogwaardige

technologie.Enerzijdsgolfcentragerichtopdevervangingvangolfalssport:Lesnemen,

trainenenvoorbereidenopspeleninhet(buiten)land.Anderzijdsgolfcentraalsnieuwactief

uitjewaarnaastsportooksocialecontactenenvermaakcentraalstaan,vaakookin

combinatiemetfitnesscentrumenloungebar.Éénconceptmettweeuitwerkingen.

36|Golf2028


Hoofdstuk3GolfconceptenDescenario’szijnuitgewerkttotgolfconcepten.Dezezijnindithoofdstukbeschreven,waarbij

aandachtbesteedisaandrieaspecten:Verdieping,validatieenleidraad.

Degolfconceptenzijnuitgedieptdooreenserviceconcepteneenverschijningsvormte

omschrijven.Debasisvanhetserviceconceptwordtgevormddoortweepersonaeendedoor

hengewenstegebruiksfunctie.SamenvormendezegegevensdeCoreBenefitvanhet

serviceconcept.VervolgenszijndeoverigeC’svanhetgolfconceptbeschreven.Perconceptis

aangegevenmetwelkeC’seenaccommodatiezichonderscheidt.

Naastdegolfconceptenzelfiseenleidraadopgenomenwaarinhandvattenaanontwikkelaars

van(nieuwe)golfaccommodatieswordenaangebodenhoedegolfconceptentebenuttenbij

hetontwikkelingsprocesvanhunaccommodatie.

Alsbasisvoordeverschijningsvormiseenprocesdecompositie[Mulder1997,Hardjono2006]

vaneengolfaccommodatieuitgevoerd.Deuitkomstvandeprocesdecompositieiseen

onderverdelinginprimaireensecundaireprocesseneneendetailleringdaarvanineen

blauwdrukvoordeverschijningsvormvandegolfbaan.Degolfdecompositieisopgenomenin

bijlage3.Deuitwerkingvandeverschijningsvormvandeconceptenisinbijlage4opgenomen.

Omhetcreatieveprocestetoetsenenomdegolfconceptenaantescherpenzijndeconcepten

voorgelegdaaneenaantalexperts.Defeedbackisverwerktindeconcepten,alsleidraaden

alsaanbevelingenvoorvervolgonderzoek.Devolgendeexpertszijngeraadpleegd:

• RemcoBuisman–SeniorconsultantFutureconsult(scenarioschrijvers)

• JanMenzodeMuinckKeizer–Ex‐voorzitterDGCdeGelpenbergen

bedrijfseconoom/ondernemer

• KeesdeGraaf–RegioConsulCOGO(NGFcommissieontwikkelinggolf)

• JanWillemvanEijk–Golfondernemer,eigenaargolfbaanAssen

enJellePauw–SalesenEvents

• EwaldBreunesse–ScenaristShellNederland

• KeesvanOostenrijk–Interimmanager/econoom

• HarryBinda–OstheopaatnationaleNGF‐selecties


38|Golf2028

3.1. Golfconcept:MotorvandeNatuurIndenunog‘verboden’groenegebiedenronddeBredeRandstadontstaanbanenvoorde

golfersdie‘echt’golfwillenspelenmaardaarvoorindeRandstadnietterechtkunnen.Deze

verenigingsbanenkomentotstandinsamenwerkingmetnatuur‐enmilieuorganisatiesende

overheid.Voorwaardeisdatderuimtegedeeldwordtmetandererecreantenendenatuur.De

golfbaandraagtbijaanhetcreërenenbehoudenvanhetgehelegebieddoorgelden

onderhoud.

Ontwikkelingen

24 Samenwerkingmetnatuur‐enmilieuorganisatiesenoverheid

28 Innerlijkedrijfveerom‘groen’tebeheren

29 Functiestapeling

30 SpelenindenatuurisUSP


FelixHoutsma45jaarGetrouwdentweekinderenWoonplaats: VleuterweideWerklocatie: UtrechtGolfclub: NGCOtterlooGolftsinds: 2006Handicap: 21,3

FelixHoutsmaiseenervarengolferenalsindsdeopeninglid

vanNatuurgolfbaanOtterloo.Debaanligtzonderfilesop45

minutenrijdenvanzijnhuis.Felixislidvandewedstrijd‐

commissie–eensindemaandleidthijeenwedstrijd.

Elkedonderdagneemthijeenuurtjeeerdervrijomdeelte

nemenaande'Heerenavond'metzijnvrienden.Zondagspeelt

hijvaakmetzijncompetitieteamleden.Sporadischspeelthij

metzijnvrouwenzoon.Eensperjaarishijgastheervande

‘’Houtsma”‐cup–eengolfwedstrijdmetzijndriebroers.

OpdelaatsteALVheefthijechtertegenhetvoorstelgestemd

omhetaantalgreenfeespelersperdagteverruimenvan

twintignaarveertig.Demeesteledenvandevasteclubkern

kentFelixbijnaamentoenaam–datiswederzijds.Zijn

‘Palmpje’naeenrondehoefthijniettebestellen–datstaat

klaar.

Naastgolfisornithologieeenvanzijngrotehobby’s.De

vogelteldagopdebaanisdanookeenjaarlijkshoogtepunt.

PierJochems64jaarWeduwnaarvierkinderenenvijfkleinkinderenWoonplaats: OtterlooWerklocatie: ‐Golfclub: ‐Golftsinds: ‐Handicap: ‐

PierJochemsisgepensioneerdmachinist.Sindszijnvrouwis

overledenishijzeeractiefgewordenbinnendevisverenigingen

nuzelfsvoorzitter.Zijngrootstedaadalsvoorzitterishetver‐

plaatsenvanhetclubhuisnaarhetbezoekerscentrumvanhet

natuurgebied.

Elkkwartaalvoerthijoverlegmetdevoorzittervandegolf‐

verenigingendemanagervanhetbezoekerscentrumoverde

samenwerking,deactiviteitenkalenderenhetonderhoudvan

het(natuur)gebied.

Ondanksdatwandelaars,fietsersenanderenatuurliefhebbers

ookwelkomzijninhetgolfclubhuis,gevenzijvoorkoffiemet

appelgebakmeestaldevoorkeuraanhetgastvrijereen

goedkopereclubhuisvandevisvereniging.

40|Golf2028

Serviceconcept

CoreBenefit• Clubgolfersenhungastenzoekeneensportverenigingindenatuurmeteen

verenigingsleven.

• Natuurliefhebberszoekeneengroenrecreatiegebiedmetfaciliteiten.

• NatuurorganisatieszoekencreatieenbehoudvanfloraenfaunainNederland.

ConvenienceDegolfaccommodatiezallijkenopeenhuidigeverenigingsbaan.Hetgrootsteverschilisdat

hetnatuurgebiedgedeeldwordt–aandeenekantzullenanderegebruikersgroepengebruik

makenvandegedeeldefaciliteitenenaandeanderekantkunnengolfersookdeandere

recreatiemogelijkhedeninhetgebiedbenutten.Hetverzorgingsgebiedvande

golfaccommodatieisvaakgroterdannuhetgevalis.

ConditionsVoorledenisdepersoonlijke,enigszinsad‐hoc,(deels)vrijwilligeorganisatiegoedgenoeg.

Gastenwordenmatigondersteund.Deverenigingisvoorhulp‐eninformatievragenslecht

bereikbaarenmatigtoegankelijk.

ContactMedewerkerskennenveelledenpersoonlijkenhunkarakteristiekeeigenschappenzijn

bekend.Gastenwordentelefonischenopdeaccommodatiegoedontvangenentewoord

gestaan,maarwelbinnendebeperkteopeningstijden.

CommunicationsMond‐tot‐mondcommunicatieisbelangrijkbinnendevereniging.Daarnaastwordenledenvia

hetledendeelvandewebsiteenhetclubbladgeïnformeerd.Hetopenbaredeelvande

websiteisstatischenbevatbasisinformatievoorgasten.Reclamewordtniettotnauwelijks

gemaakt.

CosttotheclientPrijzenvanlidmaatschapengreenfeesliggenhogerdanop‘JustPlay’banen,maarzijn

bereikbaarvooreengrotegroepgolfers.Lidwordenisvoorveelgolfersweleeninvestering

waarovernagedachtwordt.

Deprijsvanbetaalbaargolfindenatuurisdatruimtesenfaciliteitengedeeldmoetenworden

metanderegasteninhetnatuurgebied,voorsommigegolferseenvoordeel,voorandere

golferseennadeel.

ComfortDegolfbaanisruimopgezet,goedonderhoudenenligtineennatuurgebied.Desfeeris

sportief,vriendelijkengemoedelijk–hetiseenontmoetingsplaatsvoorverenigingsgolfers.


3.2. Golfconcept:JustGolfIngebiedenwaarnumeer(verenigings)holesdanspelerszijn,richten(clustersvan)banenzich

ophetontvangenvangolfgasten.Dezegolferskunnenzichpermanentvestigenmaarookeen

dagtripofvakantieboeken.Degolfbelevinglooptvanhetboekenvaneenstarttijdenhotel,

viaspelen,toteenuitnodigingvooreenvolgendbezoek.Spelersvanalleniveauskunnener

terecht:Gevorderdevriendenclubs,sportievefamilies,'GVB‐in‐een‐week'cursisten,

schoolgolfgroepen,gepensioneerderesort‐bewoners,trainendecompetitieteams...golfstaat

altijdcentraal.

Ontwikkelingen

1/9 Toenamevanpercentagevrijegolfers

3/11Golfaantrekkelijkvoormeerdoelgroepen

12 Golfaantrekkelijkvoorgroterdeelmaatschappij

15 Professionalisering

17 Automatisering

42|Golf2028

AlexdeJong43jaarWoontsamenmetEveliengeenkinderen.Woonplaats: AmsterdamWerklocatie: AmsterdamGolfclub: VrijegolferGolftsinds: 2013Handicap: 15.1

AlexdeJongwerktisfiliaalmanagerbijING.Indewintertrainthijéén

oftweekeerperweekinhetindoorgolfcentrumbijSloterdijk.Evelien

gaatelkemaandweleenkeermee.

Indezomerspeelthijmeteenvriendengroepeen9‐holesavond‐

wedstrijdinAlkmaar.Zehebbeneen‘strippenkaart’voordiebaan.

Alexhoudteeneigenwebsitebijvoordevriendenclubwaarophijde

uitslagenpubliceerteneenranglijstbijhoudt.Viadewebsitegeven

dedeelnemersookelkeweekaanofzemeespelen,waarnaAlexde

starttijdenon‐lineboekt.Elkvoorjaargaateendeelvandevrienden‐

groepeenweekoptrainingskampinFrankrijk.Zeverblijvendanin

hettweedehuisvanKarin(eenvriendinvanEvelien)–vlaknaastde

golfbaaninCognac.Hetwedstrijdseizoenwordtafgeslotenmeteen

weekeindegolfinGolfkustGroningen.

AlexislidvanANWBgolf,omzijnhandicapteregistrerenenomelk

jaaraandeNoord‐Holland‐Noord‐Cupdeeltenemen.Vorigjaarheeft

Alexvoorheteerstsindsjareneensetmetgraphiteshaftsgekocht.

Naeenfittingsessieopdejaarsluitingheefthijdeclubson‐line

besteldbijGolfSmithindeVerenigdeStaten.

ZijnmooisterondjeooitheeftAlexgespeeldopdechampionchip

coursevanDeNoordwijkse–11bovenPAR.

ArieenCoraVriezema64en62jaardriekinderenenvierkleinkinderenWoonplaats: AppelschaGolfclub: ResidentieAppelschaGolfensinds: 2025en1978Handicap: 34en16,2

Arieissindseenjaargepensioneerdaccountantenheeftmetzijn

vrouwCoradestapgenomenomteverhuizennaarFriesland.Cora

heefthemovergehaaldomeindelijktegaangolfen–tennissenging

lichamelijknietmeer.Coraspeeltalsindshaarjeugd.Delaatste

achttienjaar–sindsdejongstedochteropkamersging–speeltze

fanatiekopdebaaninhunvorigewoonplaatsBreda.Eenmaalper

maandspeeltzijnogsteedsmethaarvriendinneninBreda.

In2026hebbenzeeenhuisgekochtinGolfresidentieAppelscha–een

golfresortmetdrie18‐holesbanen.Hetspeelrechtvandebanenzit

bijdekoopvanhethuisinbegrepen.Zespelenvierkeerperweekop

eenvandedriebanenvanderesidentie.Vaaksamen,maarookmet

huneigenvriendenclubjes.Arieneemtéénkeerpermaandprivéles,

Coranietmeer.Zezijneenbekendeverschijningindebrasserieopde

baan.Corazitdaarbijindecommissiedieelkemaandderesidentie‐

wedstrijdorganiseert–mettelkenseenanderthema.

JaarlijksorganiseertCoradefamiliegolfdagmetkinderen,klein‐

kinderenenaanhang.Opvakantiegaandegolfclubsmeeindecara‐

van.InmiddelszijnZweden,Duitsland,Frankrijk,SpanjeenEngeland

bezocht.StiekemvindtArietuinierenminstenszoleukalsgolf.


Serviceconcept

CoreBenefit• Lokalebewonerszoekeneenvastebetaalbaregolfbaan.

• Pensionado’szoekeneenbetaalbaresportieveensocialeoudedag.

• Golftoeristenzoekenbetaalbaregolfbanen,‐lesen‐shopsophunniveauvooreendag

toteenweek(vrienden,gezinnen,families,competitieteams,trainingskamp,

GVB‐kandidatenenbedrijven).

• Scholenzoekenaansprekendeinvullingvanhetbewegingsonderwijs.

ConvenienceDebaanen/ofhetgebiedademengolf.Vaakwerkenmeerbanen(meteen

anderkarakter)samen.Erwordtvoorzieninallegolfbehoeften:Baan,shop,les,kids‐golf...,

waarbijeenindividuelebaaneenaccentkanleggenopeenbepaaldtypegolfer.Zovariëren

baneninmoeilijkheidsgraadentype(links,bos,park,water,heide...).Derandvoorwaardenom

inhetgebiedtekomenenteverblijvenzijngoedgeregeld.Zokanindebuurtvandebaan

overnachtwordenenzijndetailsalsbewegwijzeringaanwezig.

ConditionsAdministratieveprocessenalsreserveren,inchecken,uitcheckenzijngeautomati‐

seerd,gemakkelijkenoveraltoegankelijk(on‐line,balie,telefonisch).Dehogebezettingsgraad

vandefaciliteitenlaatslechtsenigeruimtevoorflexibiliteit.Gedurendehunverblijfworden

gasten(digitaal)ondersteundomhunprogrammatebelevenen/of(tijdig)uittebreiden.Zo

kunnenzehetprogrammaendestarttijdenon‐lineenophunsmartphonebekijken.

ContactErwordtvoorafvooraldigitaalensporadischtelefonischcontantonderhouden.Op

locatieondersteunteenprofessionelezakelijkestafdegasten(vandirecteurtotwedstrijd‐

leidertotballenraper),maarerkanookveelzelfdigitaalviazuilen,computersensmartphones

geregeldworden.Voorhetorganiserenenbegeleidenvanevents,wedstrijdenenclinicszijn

professionelegastherenbeschikbaar.

CommunicationsErwordtveelreclamegemaakt.Informatieoveralleonderdelenvanhet

verblijfison‐linebeschikbaar.Gastenenlokalegolferskunnenzelfeenprogrammaopmaat

samenstellen.Communicatietussendeorganisatieendegastenverlooptdigitaal.

CosttotheclientDeprijs/kwaliteit‐verhoudingisgoed–defaciliteitenzijnbetaalbaarvoor

eengrootdeelvandebevolking.Erwordenveelcombinatie‐envoordeelarrangementen

aangeboden.Zowordtmeteenklantenkaartvaneenmuti‐courseownerkortingverkregenop

alhunbanenenlessenenzijnergolfpakkettenwaarbijvoorbeeldin5dagenop5banen

gespeeldkanworden.Behalvedelokalebewonersmoetendemeestegastenenigemoeite

doenombijdeaccommodatietekomen.

ComfortDeaccommodatiesrichtenzichopeenbreedpubliek–waarbijelkebaanzichopeen

eigensegmentricht.Desfeerissportiefenaantrekkelijkvoordatbredepubliek.Gebouwen,

hotelsenbanenzijngoedverzorgd,maarnietoverdrevenluxe.

44|Golf2028

3.3. Golfconcept:5SterrenLuxegolfbanenwaarnaastgolfookwellnessen/ofbusinessfaciliteitenaangebodenworden.

Stellen/vriendinnenontsnappenaanhundrukkeleven—eenweekeindegenietenvandespa,

restaurant,winkeleneneenrondjegolf.Eendirecteurneemtzijnmanagementteamofgasten

meevooreenheidag.Degolfbaanischique,goedonderhoudenenvooralgemakkelijk

speelbaar(feelgood)–eenexecutivecourse.Ook6en9‐holesrondeszijnmogelijk.Het

ontbreektdegastenaanniets,daarbetalenzegraagvoor.Golfbanenkunnenwellnessen

businessfaciliteitencreëren.Conferentieoordenkunnenviceversaookprimaeengolfbaan

aanleggen.

Ontwikkelingen


5/20Variatieinaccommodatieengebruiksfunctie

13 Golfalssportmetdubbelkarakter

14 Variatieintijdsbesteding

15 Professionalisering

17 Automatisering


JorisenMiekdeRooy‐Dekkers31en32jaarEenkindvan3Woonplaats: LeidenGolfclub: GC‘tGroeneHart (Joris)Golfensinds: 2016en2023Handicap: 5.9enGVB

JorisenMiekhebbenelkaarontmoettijdenshunstudierechtenin

Leiden.JoriswerktalsstrafadvocaatbijLoyens&Loeff.Miekis

bedrijfsadvocaatopdepersoneelsafdelingvanFortis.Zezijnin2021

getrouwdenhebbendriejaargeledenhuneerstekindgekregen.Au

pairAimeeuitFrankrijkzorgtdoordeweeksvoorNoortje.

Jorisgolftsindszijnjeugdfanatiek.Hijheeftophoogniveaugespeeld

inhetuniversiteitsteam.Sindshijwerktstijgtzijnhandicapgestaag

doorgebrekaantijd.HijislidopGC’tGroeneHart,maarkomtslechts

éénkeermaandaanspelentoe.

MiekspeeltalsindshaarjeugdhockeyinLeidenbijHCRoomburg.Met

haarjaarclubspeeltzenuindames8.Minimaaldriekeerperweek

werktzeaanhaarfiguurinfitnessschoolWaldorf.Als‘grap’heeftMiek

vandevriendenvanJorisalshuwelijkscadeaueenGVBcursus

gekregen.NahetbehalenvanhaarGVBspeeltzeeigenlijkalleenop

vakantie.

DitweekeindegaanMiekenJoriseenlangweekeindenaarGolfSpaDe

KersentuinbijMaastricht.OmapastopNoortje.Ophetprogramma

staanachttienholes,eenverwendaginhetkuuroordvoorhaar,een

masterclassmetIndervanWereltvoorhem,eendinereneenmiddag

shoppeninMaastrichtmetlunchopHetVrijthof.Miekheefthet

weekeindedriemaandengeledentelefonischgeboektvoorde

verjaardagvanJorisnaeentipvanfitness‐vriendinJacq.

MaartenNotermans48jaarGetrouwdentweestuderendekinderenWoonplaats: BornGolfclub: GCHerkenboschGolftsinds: 2010Handicap: ±22

MaartenNotermansisdivisiedirecteurbijDSMGeleen.Hijneemt

buitenlandsegastengraagmeenaarGolfSpaDeKersentuinbij

Maastricht–zakenmetgolfineenstijlvolleambiancetecombineren.

Maartenisgaangolfenalsonderdeelvanzijnpersoonlijk

ontwikkelingsplanbijDSM.NahetbehalenvanzijnGVBishijlid

gewordenvanGCHerkenbosch.Zakelijkgolfthijgemiddeldéénkeer

permaand.Daarnaastspeelthijsporadischmetzijnclubgenotenop

Herkenbosch.Zijnhandicapis22,diespeelthijeigenlijkalleenopde

executivecoursevanDeKersentuin.

EensindetweejaarkooptMaartendenieuwsteMizunoclubs(nu

MP57metstalenshafts)–terwijlzijnniveaueigenlijkommeer

vergevingsgezindeijzersvanCallawayvraagt.

MaarteniseenbekendegastinDeKersentuin.Zijnsecretaresse

DanielleNauta‐Geleijnsekanhetreguliere‘recept’doorgeven.De

KersentuinzorgtookvoorhetvervoervandegastenvanMaastricht

AkenAirportnaardegolfbaanenterugeneventueleovernachtingen

inhethotel.

46|Golf2028

Serviceconcept

CoreBenefit• Executiveszoekeneenlocatiemetcachetombusinessmetgolftecombineren.• Stellenenvrienden‐envriendinnengroepenzoekeneenverwenlocatiemetgolf.

ConvenienceHetserviceniveauiszeerhoog:Vanboekentotnazorg–ééntelefoontjeisgenoegomallesin

ordetemaken.High‐qualitytimevoordegasten.Dewensenvandegastenwordenomgezetin

eenverblijfopmaat.Degasten,hunprogrammaenhunvoorkeurenzijnbekendbijhet

personeelenwordenonthouden.

ConditionsDegastenmerkennietsvandeprocessenenproceduresdievoorhenachterdeschermen

vloeiendplaats(lijkente)vinden—eenhandtekeningbijvertrekisvoldoende.

ContactSuperbegastherenen‐vrouwen,bovendieninruimemateenaltijdaanwezig.Contactis

persoonlijk(inhoudentoonhoogte)endiscreet.

CommunicationsErwordtveelreclamegemaakt.Digitaleondersteuningisverzorgdenbevataantrekkelijke

basisinformatie,maarisniethetprimairecommunicatiemiddel.Digitalemiddelenenglossy

foldersnodigendegastenvooraluittotpersoonlijkcontact.'Aftersales'voorennahetbezoek

isvanhoogniveau–hetbezoekbegintnahetjust‐in‐timeontvangenvanderoutebeschrijving.

CosttotheclientDeprijzenzijnhoogmaarwel(éénofeenaantalmaalperjaar)betaalbaar.Overigekosten

(tijd,moeiteenvoorbereiding)zijntoteenminimumbeperkt.Zowordtvoorbuitenlandse

zakengasteneenairport‐shuttledienstaangeboden.

ComfortDegolffaciliteitenzijneropgerichtomdegasteneengoedgevoeltegeven–goedspelenen

scoren(lijktmoeilijkmaar)isgemakkelijk.Golfbanenzijngoedonderhoudeneneenfeestvoor

hetoog.Kamersenoverigefaciliteitenzijnchique,comfortabelenvanallegemakken

voorzien.


3.4. Golfconcept:Founded1908AlleenclubsmeteenbaanopeigengrondhoudenbestaansrechtindeBredeRandstad,

bijvoorbeeldDeHilversumsche,DeNoordwijkseenDeEindhovensche(onderdeelvan

'deoude9').Dezeclubshebbenenhoudeneenexclusiefkarakter,spelenkanalleenop

uitnodiging.Lidwordenisslechtsweggelegdvoordehappyfew,metbijbehorendedure

sharesenhogelidmaatschapsgelden.Lidzijnenhetclublevenzijnvaakbelangrijkerdangolf.

Debanenhebbeninternationaleallureenkunnengastheerzijnvangrotekampioenschappen.

UiteraardkunnenooknieuwebanenenbanenbuitendeRandstadelitebaanzijn,zoalsDeLage

VuurscheinDenDolderenDeNoord‐NederlandseGCCinGlimmen.

Ontwikkelingen

“Asis”

48|Golf2028

LenadeRooij–WesterikvanBassau57jaarGetrouwden3kinderenWoonplaats:WassenaarGolfclub:KHGCCGolftsinds:1980Handicap:14.7

HaarvaderwasrechterennamLenaalopjongeleeftijdmeenaar

deKoninklijkeHaagscheGolf&CountryClub.Opdeclubheeftze

haarmanlerenkennen–PieterdeRooij,directielidbijdeKLM.

MinstensdriekeerperweekvertoeftLenaopdeclub,somsomte

spelenmaarvooralvoordebridgeclub,ommethaarvriendinnen

teluncheninhetrestaurantentevergaderenmetde

toetredingscommissie.

Alszegolft,nodigtzedaarmeestalvriendinnenvanbuitendeclub

vooruit.Daarnaastdoetzegraagmeeaanceremoniële

non‐qualifyingwedstrijdenzoalsdekonninginnedagwedstrijd,

de‐derde‐dinsdag‐in‐september‐bokaalendehazenloop.

Deambitievanhetbestuuromjaarlijkseen(inter)nationaal

(jeugd)toernooiopdebaanteorganiserensteuntzeniet–dat

verstoorthetclublevenmaar.

MaaikeGoudsmit15jaarWoonplaats: BruinisseGolfclub: KHGCCGolftsinds: 2020Handicap: 0.9

MaaikeiséénvandetoptalentenvanNederland–momenteel2e

opdeEuropesejeugdranglijstvoormeisjestot18jaar.Zemaakt

deeluitvandeNGFtopsportjeugdselectie.DeHAVOhooptzedit

jaarafterondenomzichdaarnavolledigaangolftewijden.

Maarooknualspeeltentraintzezeskeerperweek:Driemaal

methaarclubcoach,éénmaalmetdeNGFophettopgolfcentrum

inLelystadentweemaalophaarthuisbaanbijBruinisse.

MaaikeheeftlerengolfenopGCGrevelingenhout,waarhaarook

getalenteerdeoudersenzusjenogsteedslidzijn.Haarmoederis

haarchauffeur.Zijmagtijdensdetrainingssessieswelgebruik

makenvanhetclubhuis,maarnietvandegolffaciliteiten.

DegrootsteprestatievanMaaikeisdetweedeplaatsinhet

NationaalOpen2027.Gemiddeldspeeltze20toernooienperjaar

inbinnen‐enbuitenland.

ZewordtgesponsorddoordeKHGCC,TitleistenFootjoy,

DaarnaastverzorgtKPN–éénvandegrotesponsorsinde

golfwereld–haarwebsite.


Serviceconcept

CoreBenefit• Deupperclasszoekteenbeslotensocialeomgevingendestatusvanhetlidzijnopeen

baanmetinternationaleuitstraling.• Golftalentenzoekeneencompetitievegolfomgevingentopcoaches.

ConvenienceDeaccommodatiebiedtnaasteentopklassegolfbaaneenambiancewaarindeledengraag

vertoeven.Deopeningstijdenzijnruimendemogelijkhedenquagolf,cateringenandere

activiteitenzijnluxeengroot.Eenspaarjaarisdebaaneenaantalwekenindebanvaneen

groot(inter)nationaletoernooi.

ConditionsLedenwordenondersteunddooreenprofessionelestafenup‐to‐dateautomatisering.Voor

buitenstaanderszijndefaciliteitenslechttoegankelijkdoorbarrièresindeproceduresen

regels.

ContactDegolfclubwordtgerunddooreenprofessionelestaf:Clubmanager,secretariaat,starter,

marshall,greenkeeper,professional,shopkeeper.Ookhetbedienendpersoneelisgoed

opgeleidenvanhogekwaliteit.Derelatiesmetgastenzijnpersoonlijkenhiërarchischvan

aard.

CommunicationsExternecommunicatieisgerichtopdestatusvandebaanenclubenrichtzichnietop

bezoekers.Netalsopeennatuurbaanismond‐tot‐mondcommunicatiebelangrijkbinnende

vereniging,aangevuldmethetledendeelvandewebsiteenhetclubblad.

CosttotheclientDekostenvanlidmaatschapenspelenzijnhoog–vooralbij‘nieuwe’clubs.Ledenkunnendit

opbrengen.Lidwordenenspelenzonderuitnodigingisvrijwelonmogelijk.Dezebarrières

houdendeledeninstand.

ComfortDelocatieisprachtig,indebuurtenbereikbaar.Debaanisvantopniveauenintopconditie.

Desfeerisupper‐class,rijkaantraditieenopdeledengericht.Debaanendeoefenfaciliteiten

zijnaantrekkelijkvoor(inter)nationaletopspelers–ledengenietenvanhunaanwezigheid.

50|Golf2028

3.5. Golfconcept:Virtueelgras‘Normale’banenzullenuitdeRandstadverdwijnen,omdatdeschaarsegrondvoorandere

doeleindenwordtingezet.OmtochaandegrotegolfbehoefteindeRandstadtevoldoen,

zullenvirtuelegolfcentraontstaan,bolvanhoogwaardigetechnologie.Enerzijdsgolfcentra

gerichtopdevervangingvangolfalssport:Lesnemen,trainenenvoorbereidenopspelenin

het(buiten)land.Anderzijdsgolfcentraalsnieuwactiefuitjewaarnaastsportooksociale

contactenenvermaakcentraalstaan,vaakookincombinatiemetfitnesscentrumen

loungebar.Éénconceptmettweeuitwerkingen[validatieBinda].

Ontwikkelingen


5/20Variatieinaccommodatieengebruiksfunctie

12 Golfaantrekkelijkvoorgroterdeelmaatschappij

13 Golfalssportmetdubbelkarakter

14 Variatieintijdsbesteding

17 Automatisering


EmielAchterweg32jaarSamenwonendmetMylèneVoorstratingWoonplaats: WeespGolfclub: IGCWibautGolftsinds: 2023Handicap: 9.2

EmielisDocentopdeHogeschoolvanAmsterdam.Hijheeftophoog

niveaugevoetbald.Eenpaarjaarnadeafrondingvanzijnstudieheeft

hijookhetgolfenopgepakt.Deaanleidingwaseengolfclinictijdens

hetjaarlijksedocenten‐uitje.

LidmaatschapvaneengolfclubindeRandstadkanhijzichniet

veroorloven.Daarbijheefthijgeenrijbewijs,zodatgolfbaneninde

groenezoneonbereikbaarzijn.HetIndoorGolfcentrumWibautin

Amsterdamiseenmooialternatief.Eensindetweewekenheefthij

les.Daarnaasttrainthijzelféénàtweekeerperweek.Golfeninde

buitenluchtdoethijopvakantieinhetbuitenlandensporadischbij

vriendeninLeeuwarden.

EmielgaatmeteencolleganaareenconferentieinOrlando,waaraan

zeeengolfweeekinFloridavastplakken.Alsvoorbereidingspelenze

debanenvanLakeNonaenBayHillalvastopdegolfsimulatorin

Amsterdam.Emielheefteenjaarabonnementwaarmeehijvrijmag

spelenindesimulatorenen10%kortingkrijgtoplessen.Het

abonnementiseenapplicatieopzijniPhone,diehijookgebruiktom

tebetalenindesportbarenbrasserie.

Emieliseenechtemateriaalfreak.Zijnclubszijnopmaatgemaakt.

VoordefittingsessieinLeeuwardenhadhijgraageenvrijedagover.

OokMylèneiszeersportief,maarhoudtnietvangolf.Afentoegaat

zealsintroducémeenaarIGCWibautomgebruiktemakenvanhet

fitnesscentrumendesauna.

ReiniervanderPlas28jaarAlleenstaandWoonplaats: AmsterdamGolfclub: ‐Golftsinds ‐Handicap: ‐

Reinierisformat‐ontwikkelaarbijID‐TVinAmsterdamNoord.Zijn

teamvantwaalfmensengaatalskick‐offvanhetnieuweTV‐seizoen

eendagjebrainstormen,golfeneneteninIGCWibaut.

Marleen,deofficemanager–golfstermethandicap28,heefthet

uitjeon‐linegeboekt.Zeheefteensessiegeplandineengoed

geoutilleerdevergaderzaalgevolgddooreensushi‐arrangement

bestaandeuiteenintroductie‐clinic,eengolftoernooivanéénuurop

driesimulatoren(TokyoInternationalGolfclub),afgeslotenmeteen

dinerindesushibar.

Reiniersquashtenheeftpastweekeereerdergegolftinzijnleven–

beidekerenineensimulator.OpadviesvanMarleenkoopthijinde

shopeenhandschoenenalssouvenireenGolf‐Amsterdammertje.

MarleenhaaltReinier,JosenStefanieoveromeenhalfuurtjelanger

tegolfen.Bijdereceptiewashetverlengenvandegolfreserveringen

hetuitstellenvanhetdinergeenprobleem.Deoverigeteamleden

kondenalvasteendrankjedrinkenindelounge.

52|Golf2028

Serviceconcept

CoreBenefit• CompetitievegolfersindeRandstadzoekeneentrainingsfaciliteit.

• Recreatieve“golfers”indeRandstadzoekeneenuitgaans‐ofvergaderfaciliteit.

ConvenienceDeaccommodatiesplooienzichbinnendedrukkelevensvandegasten,middelsruime

openingstijden,bereikbaarheid,aanbod,tijdsbeslagensecundairefaciliteiten.Zokanvan

zevenuurindemorgen(voorhetwerk)totmiddernachtgegolftwordeneniskinderopvang

aanwezig.

ConditionsDeadministratieisvollediggeautomatiseerd.Klantenbeschikkenovereenlidmaatschapskaart

waarmeeactiviteiten(ad‐hocofzelfsterplekke)wordengereserveerdenwaarmeealle

bestedingenwordenafgerekend.Dezekostenen(geplande)activiteitenzijnon‐line

inzichtelijk.Administratievehandelingenwordenveelaldoordespelerszelfuitgevoerden

nemenweinigtijdinbeslag.

ContactDesfeerisjong,hip&happening.Binnencentradiezichmeeropsportrichtenzulleneen

aantalgolfexperts(golfproenclubfitter)aanwezigzijn.Binnencentradiezichmeerop

entertainmentrichtenzalhetpersoneelmeerhorecamedewerkerzijn.Persoonlijkcontactis

minimaal,vanbezoekerswordtzelfwerkzaamheidgevraagd(viahetintranetofviainfozuilen

terplekke).

CommunicationsErwordtveelreclamegemaakt.Decentrabeschikkenovereeninteractievewebsitevoor

productinformatie,boekingeneninschrijvingenenvoorhetpersoonlijkuitgavenoverzicht.

Daarnaastwordennieuwsbrieven,SMS,etc.ingezetmetpersoonlijkeup‐to‐dateinformatieen

acties.

CosttotheclientDecentrazijnbetaalbaar–ookalsuitje.Voorfrequentegebruikersiseraantrekkelijk

voordeel:Abonnementen,strippenkaarten,kortingskaarten...Degolftijdsbestedingkan

variërenvan30minuten(trainen)toteendagdeel(trainenen/ofspelen),aldannietaangevuld

metanderesporten,vergaderingen,etenen/ofloungen.

ComfortCentrazijnverzorgdmaarnietluxe.Zeonderscheidenzichdoordesfeerdiegecreëerdwordt.


3.6. LeidraadDitonderzoekondersteuntontwikkelaarsvan(nieuwe)golfaccommodatiesbijhetmakenvan

keuzesoverdeinhoudelijkeaspectenvanontwikkelplannen.Inditonderzoekzijnvijf

golfconceptenbeschreven–onderstaandhandvattenhoedieindepraktijktebenutten.

Natuurlijkzijnvoorhetopstellenvaneenvolledigplaneencompleteinterneenexterne

analyseeneengoedbeeldvandeambitiesencompetentiesvandeontwikkelaarvanbelang.

Financiële,organisatorische,regionaleenpolitiekeaspecten[Adam2007]zijnhieronderdeel

van–dezevallenechterbuitendescopevanditonderzoek.

KiesvooréénconceptHetbelangrijksteadviesisomtekiezenvooréénconcept,waarbijproduct

(verschijningsvorm),serviceconcept(metalsfundamentgebruikersengebruiksfunctie)en

omgevingsamenhangen[validatieVanEijk,validatieVanOostenrijk].

Hetvrijelijkcombinerenvanelementenuitmeerderegolfconceptenbinnenéén

accommodatiemoetvermedenworden–ditleidttotontevredengebruikersen(opdenduur)

waarschijnlijktoteennietlevensvatbaregolfaccommodatie.Probeerbinneneentraditionele

verenigingsbaangeenJustGolfactiviteitenteontplooien,maarkiesvoordeledendooreen

Founded1908ofMotorvandeNatuurbaanteontwikkelenofkies–hoepijnlijkwellichtook–

voorgastendooreenJustGolfof5‐Sterrenbaantecreëren.

Zorgbijdeuitwerkingvanhetconcepttotgolfaccommodatiedatgrotelijnenendetailsin

overeenstemmingzijnmethetserviceconceptenverschijningsvorm.Zoisvooreen5‐Sterren

baaneengemakkelijkteonthoudentelefoonnummerbelangrijkenvanmeerbelangdanvoor

eenFounded1908baan.

OnderdeelvandefinitiestudieDekeuzevooreenserviceconceptmoetvroeginhetontwikkelprocesplaatsvinden[validatie

DeMuinckKeizer].

Teneersteomdathetsuccesvaneengolfaccommodatienetzozeerdoorinhoudelijkealsdoor

financiëleenprocesmatigeaspectenwordtbepaald–hetisdusbelangrijkomaldieaspecten

ineenvroegstadiumineenplansamentebrengen.

Tentweedegeefthetvroegtijdigkiezenvooreengolfconceptdemogelijkheidomdejuiste

stakeholdersteidentificerenenommetdiestakeholdersinoverlegtetreden.Zozullen

natuur‐enmilieuorganisatiesalleengeïnteresseerdzijnsamenwerkingbijeenMotorvande

Natuurbaan.Gemeentelijkeenprovincialeoverhedenzulleneerderwillenmeewerkenaan

eenJustGolfbaanalsdatconceptmeerwaardeheeftvoorderegio.

54|Golf2028

GeografieendemografieDoordeuniekedemografischesituatieinNederlandwordtdekeuzevooreengolfconcept

sterkbepaalddoordelocatie.GrofwegisNederlandin2028teverdelenindriegolfregio’s:

• Regio1–DeBredeRandstad:Doordehogeeconomischewaardevanruimtezijn

eigenlijkalleendegolfconceptenFounded1908enVirtueelgraslevensvatbaar.

• Regio2–Degroenecorridordaaromheen:Doordeecologischerandvoorwaardenis

alleenplaatsvoorhetgolfconceptMotorvandeNatuuromdatalleschaarsenatuurin

decorridorgedeeldmoetworden.

• Regio3–Deoverigegebiedenmetmeerrustenruimte:Doordelagerebevolkings‐en

(verenigings)golfersdichtheidmoetengolfaccommodatieszichnaastlokalegolfers

vooralrichtenopgasten–JustGolfen5‐Sterren.

Eenruweschetsvandedriegolfregio’sinNederlandin2028isinFiguur7weergegeven.

Figuur7:VerdelingvanNederlandindriegolfregio’sin2028


NuancesZoweldeserviceconceptenalsverschijningsvormenzijnmetstelligheidomschreven.Het

aantalentypegolfersinhetverzorgingsgebied,derandvoorwaardenendeconcurrentievoor

eenspecifiekgolfprojectzijnechternatuurlijkaltijdleidend.Zonderhetwezenvanhet

golfconceptaantetasteniserruimteomdeCoreBenefit(personaeengebruiksfunctie)en

regiotevariëren,waarbijhetonderliggendeserviceconceptendeverschijningsvormmee

veranderen.

• Zokaneen5‐Sterrenaccommodatiezichmeerrichtenopdezakelijkeofopde

wellnessmarkt.Bijeenzakelijkekeuzezoudanbijvoorbeeldeenverenigingmet

businessledenopgerichtkunnenworden–zoalsDeScherpenberghdoet.

• Zoisinelkeprovincie–ookbuitendeBredeRandstad–ruimtevooreenkleinaantal

Founded1908golfaccommodatiesmitshetverzorgingsgebiedvoldoende

kapitaalkrachtigegolfersherbergt[validatieBinda].

• ZoisinstudentenstedenalsGroningen,EnschedeenEindhovenmaarookin

AmsterdameenmarktvoorVirtueelGrasgerichtopstudenten.

• ZokaneenJustGolfbaandeverhoudingtussen‘vaste’spelersengastenvariëren.

Doordebaanonderdeeltemakenvaneenresortkaneengrootdeelvandeinkomsten

uit‘vaste’spelersbehaaldworden–zoalsGolfresidentieDrontendoet

[www.golfresidentiedronten.nl].

• ZokaninhetnatuurgebiedvaneenMotorvandeNatuurbaanruimtezijnvooreen

verzorgingstehuis.Dithuiskandansamenmetdegolfverenigingzorgdragenvoorde

exploitatiekostenvanhetgehelenatuurgebied–zokandegolfverenigingineen

verzorgingsgebiedmetmindergolfersrendabelzijn.

Ergo:Kiesvoorééngolfconcept.Voerdatinsamenwerkingmetdestakeholderstotin

detaildoor,waarbijdegebruikersenhundoelenendespecifiekerandvoorwaardenen

deregioleidendzijn.

56|Golf2028


Hoofdstuk4ConclusieDeonderzoekvraag“Kunnenserviceconcepteneenbijdrageleverenaandemarktontwikkeling

indeNederlandsegolfbranchetot2028?”kanpositiefbeantwoordworden.

ResultaatenvalidatieHetonderzoekheeftgeleidtotdevijfgolfconcepten:

• MotorvandeNatuur–eengolfbaanineennatuurgebieddatgedeeldwordtmet

anderenatuurliefhebbersenmetdenatuurzelf.

• JustGolf–eengolfbaandiezichrichtophetontvangenvangolfgasten.

• 5‐Sterren–eenwellness/conferentieoorddatgolfalséénvandeactiviteitenaanbiedt.

• Founded1908–eentraditioneleelitairegolfbaandienetzoveelsociëteitis.

• Virtueelgras–eengolfbaanmetkleinefootprint,gerichtopsportdanwelvermaak.

Deleidraadhoemetdezeconceptenomtegaankanalsvolgtsamengevatworden:Kiesvoor

ééngolfconcept.Voerdatinsamenwerkingmetdestakeholderstotindetaildoor,waarbijde

gebruikersenhundoelenendespecifiekerandvoorwaardenenderegioleidendzijn.

ZoweldegolfconceptenalsdeleidraadwordendoorexpertsbinnenhetNederlandse

golfdomeingezienalsrealistischeenwaardevolleinstrumentenvoorhetontwikkelenvan

(nieuwe)golfaccommodaties.Deserviceconcepttheorieiseenwaardevolinstrumentomde

golfwereldinNederlandvormtegeven.

KanttekeningenHierbijmoetwordenaangetekenddatdegolfwereldmomenteelnogdusdanigjongisdat

voorlopignaastserviceconceptenookdegolfproductenen‐dienstenzelfnogontwikkelingen

differentiatiebehoeven–ditintegenstellingtotwatHurts[2006]steltoverdetoepassingvan

deserviceconcepttheorie.

Eentweedeaantekeningistemakenbijdevormvandeleidraad.Inhoudelijkisdezenuttig,

maardoordevormnognietbruikbaardoordebeoogdedoelgroep–ontwikkelaarsen

bestuurdersvan(nieuwe)golfaccommodaties.Deleidraadbiedtopditmomentwellichtvoor

bestuurdersonvoldoendeconcretehandvattenvoorhetherkennenvandeeigensituatieen

voorhetkeuzeprocesvanéénvandegolfconcepten[validatieVanOostenrijk].

BodyofKnowledgeDegrootsteverdienstevanditonderzoekisnietdaternieuwekennisoftheorieënzijn

ontwikkeld,maardatbestaandekennis,theorieëneninzichtenzijnsamengebrachten

toepasbaarzijngemaaktvoordedoelgroep.

58|Golf2028

ScenariomethodeOmtotdegolfconceptentekomenisdescenariomethodesuccesvoltoegepast.Zowelde

tussenstap(dekernonzekerheden)alsheteindresultaat(degolfconcepten)zijnpositief

ontvangendoordeexpertsuithetgolfdomein.

DetoepassingvandemethodeisdoorscenaristenvanShell[validatieBreunesse]en

Futureconsult[validatieBuisman]getoetstenaccuraatbevonden.Eenopvallendaspectvande

uitkomstisdatdevijfontwikkeldegolfconcepteninNederlandinééntoekomstnaastelkaar

kunnenbestaan.Descenariomethodeleidtgebruikelijktotexclusievescenario’swaarvaner

ééngekozenwordt.InditonderzoekgeldtdatdusnietvoordeNederlandsegolfwereldals

geheelmaarwelvoorelkegolfaccommodatieafzonderlijk.

Normaaliseenmethodeslechtseenmiddelomhetdoeltebereiken.Inditonderzoekblijktde

methode(scenariomethode)minstenszoveelbijtedragenaandeuitkomstalsdegekozen

theorie(serviceconcepttheorie)omdeuitkomstuittewerken.Insoortgelijkeonderzoekenis

hetsamentoepassenvandescenariomethodeenserviceconcepttheorieaantebevelen.

GroeinietdebottleneckBijaanvangvanhetonderzoekwerddeverwachtegroeivanhetaantalNederlandsegolfers–

waarbijdevraaghetaanbodovertreft–alsbelangrijksteissuegezien.Aandeenekantals

probleemdatopgelostmoetwordenenaandeanderekantals(financiële)bronvoor

oplossingen.Nublijktdatdeverwachtegroeivanhetaantalgolfersslechtseen

randvoorwaardeisvoorteontwikkelengolfaccommodaties.Dewerkelijkeoplossingligtin

aanbiedenvangedifferentieerdeklantwaardebinnendeeconomischeenecologischewaarde

vanruimte.


4.1. What'snext?Alsvervolgopditonderzoekwordendevolgendeaanbevelingengedaan:

• Werkdeleidraaduittoteenbruikbaarstappenplanvoorontwikkelaarsenbestuurders

van(nieuwe)golfaccommodaties,waarmeezoweldeanalysevandehuidigesituatie

alsdeontwikkelingvanhetgolfconceptkanwordenuitgevoerd[validatieVan

Oostenrijk].

• Besteedindeleidraadaandachtaanbedrijfseconomischeenmacro‐economische

aspectenenaandemanagementvormvandeontwikkelingendeexploitatievaneen

golfbaan[validatieDeMuinckKeizer].

• VerfijnderegiokaartvanNederlanddoormeerdetailaantebrengenendoorde

huidigebanenenaantalentypespelersindeanalysetebetrekken[validatieVan

Oostenrijk,validatieKlootwijk].

• PasdescenariomethodeenserviceconcepttheorienogmaalstoeophetJustPlay

kwadrantomditnubredegolfconceptverdertedifferentiëren[validatieVan

Oostenrijk].

• MaakeendoelgroepsegmentatievandeNederlandsegolfersengebruikdeuitkomst

omeenretrofit‐analyseopdegolfconceptenuittevoerenendezeaantescherpen

[validatieKlootwijk,validatieDeGraaf].

• Doeditonderzoekelkevijfjaaropnieuw[validatieKlootwijk].

Amsterdam,10oktober2021,dooronzereporterJosineleSoleil

VrijweldaagsnadetoekenningvandeOlympischespelenvan2028aanAmsterdamisophet

tulpeilanddebouwvandenieuwstegolfbaanvanBransonR.Tudonavanstartgegaan.Tijdens

eenbescheidenceremoniestakenkroonprinsesAmaliaendedochtervanTudona,Anna,

gezamenlijkdeeerstespadeindegrondvoordebaandiein2028deOlympischegolfbaan

moetworden.

Tudona:"Ditisgeweldigvoordeverdereontwikkelingvanhettulpeiland,ditisgeweldigvoor

deontwikkelingvandegolfsport,ditisgeweldigvoorNederland".

Indezomervan2023zullenopdezebaandeeersteballengeslagenworden,nognietopde18‐

holeskampioenschapsbaan,maaralwelopdeexecutivecourse.Dekampioenschapsbaan

wordtaangelegddoorarchitectFrankPontdiedeopdrachtheeftgekregenomeenbaante

creërendieperfectinhetNederlandseduinlandschappast."Hetwordteenlinksbaaninde

bestetraditievanCarnoustie,TroonendeHaagsche",aldusPont."Doordeglooiingeninhet

landschapenderuimteopzetwordtheteenperfectebaanvoortoeschouwers,diekijkenvanaf

deduintoppenalshetwareeenarenain,waardespelershunbirdiesproberentemaken".

Ikkannietwachtenomerstraksmijneersterondjetespelen.

Golf2028‐Nederlandsgolfingoedebanen.

60|Golf2028


LiteratuurlijstAdam,M.,'Insighttotheroleofthearchitect,do’sanddont’sandthefuturetypologyof

coursesforthemarketplace'.PresentatietijdensTheEuropeanGolfBusinessConference,

Amsterdam,29nov.2007

Beckwith,R.,'Golf20/20'.PresentatietijdensTheEuropeanGolfBusinessConference,

Amsterdam,29nov.2007

Bottenburg,M.van,Verborgencompetitie,overdeuiteenlopendepopulariteitvansporten.

ArkoSportsMedia,Nieuwegein,2004

Bottenburg,M.van,'Golfin2020'.PresentatieaanGrontmij,Brummen,18okt.2007

Buisman,R.,J.Nekkers,'MasterclassAPS'.PresentatieaanAPS,Udenhout,26mei2008

Cooper,A.,Theinmatesarerunningtheasylum,whyhigh‐techproductsdriveuscrazyand

howtorestoretheSanity.SAMSPublishing,Indianapolis,1999

Engelsman,G.,J.Nekkers,Toekomstscenario,sportbonustegenbewegingsarmoedeen

beweegaanbodinsportsupermarkt.NISB,Arnhem2001

Fallers,L.A.,'ANoteonthe"TrickleEffect"'.ThePublicOpinionQuarterly,1954,314‐321

Farahmand,B.,G.Broman,U.deFaire,D.VågeröenA.Ahlbom,Golf:Agameoflifeanddeath

–reducedmortalityinSwedishgolfplayers,ScandinavianJournalofMedicine&Sciencein

Sports2008,BlackwellPublishing,Kopenhagen,Acceptedforpublication13March2008

Ford,E.,'Onverbiddelijketrend:IndoorGolf'.Golfetc.magazine,dec.‐jan.2007‐2008,76‐78

Louter,G.,'DetopvanNederland'.GOLFWeekly,12feb.2008,2‐9

Louter,G.,'DromenvandeRyderCupinNederland'.GOLFWeekly,17apr.2008,14‐15

Hardjono,T.,R.Bakker,ManagementvanProcessen,identificeren,besturen,beheersenen

vernieuwen.Kluwer,Deventer,2006

Heuvel,M.vanden,H.vanderPoel,SportinNederland,eenbeleidsgerichte

toekomstverkenning.DeVrieseborch,Haarlem,1999

HorwathHTL,GOSTA2007,GolfCourseStatistics,Kerncijfersvandemarktenfinanciële

situatievanNederlandsegolfbanen.Hilversum2007

Hurts,F.,DeOnmisbaarheidsfactor,inzevenstappenbereikendatklantennietmeerzonderu

willen.THEMA,Zaltbommel,2006

Klootwijk,L.,'Dreigtereentekortofoverschotaangolfbanen?'Sport&Strategie,okt.2007,

6‐7

MinisterievanVROM,Bestpracticesontwikkelingsplanologie.DenHaag,2003

MinisterievanVROM,VierdeNotaoverdeRuimtelijkeOrdeningExtra,DenHaag,1994

MinisterievanVROM,LNV,VenWenEZ,VijfdeNotaRuimte,ruimtevoorontwikkeling,deel4.

DenHaag,2006

MinisterievanVWS,Tijdvoorsport,bewegen,meedoen,presteren.DenHaag,2005

Mulder,F.A.,H.J.Tepper,Kwaliteitsmanagementenresultaatgerichtebedrijfsvoering.Kluwer

Bedrijfswetenschappen,Deventer,1997

NatuurenMilieufederatieUtrecht,Eengolfbaan,natuurlijk!.Utrecht,2008

62|Golf2028

NederlandseGolfFederatie,Vademecum.NGF,DeMeern,2001

NederlandseGolfFederatie,MeerjarenbeleidsplanNGF2007‐2011,DeMeern2007

NederlandseGolfFederatie,Jaarverslag2007,DeMeern2008

NederlandseGolfFederatie,Facts&figures,maart2008.NGF,DeMeern2008

Nekkers,J.Wijzerindetoekomst,werkenmettoekomstscenario’s.BusinessContact,

Amsterdam,2006

Nekkers,J.,M.Limpens,J.Jansen,W.MeijerenN.Boogaard,Scenario'svoorvergrijzend

Nederland2016,vanseniorwashtotsixtiesrevival&vanrollatortotrollsroyce.

Futureconsult,Amsterdam,2006

NederlandseVerenigingvanGolfaccommodatiesenVerenigingvanProfessionalsfor

Professionals,CAOGolfbranche.Amsterdam,DenHaag,2005

PineII,B.J.,J.H.Gilmore,DeBeleveniseconomie,werkistheaterenelkeondernemingcreëert

zijneigenpodium.AcademicService,DenHaag,2005

Poel,H.vander,TijdvoorVrijheid,inleidingtotdestudievandevrijheid.Boom,Amsterdam,

2004

Pont,F.,'DeHollandseeenheidsworst:Denoodzaakvoorsegmentatieindegolfwereld'.

PresentatietijdenshetNationaleGolfCongres&Beurs2006“Hospitalitee”,Zeist,16maart

2006

Porter,M.E.,CompetetiveStrategy,techniquesforanalyzingindustriesandcompetitors.The

FreePress,NewYork,1980

Ramsdale,S.,'Ironstest,48newironsetsfor2008testedforalltypesoffgolfers'.Today's

Golfer,Issue241,2008,36‐66

Sauerhaft,R.,'Clubtest2008,you'reguidetotheyear'shottestnewequipment'.Golf

Magazine,mei2008,96‐179

Shell,Shellenergyscenariosto2050.ShellInternationalBV,DenHaag,2008

Shell,Scenarios:AnExplorer’sGuide.ShellInternationalBV,DenHaag,2003

Tinkey,M.,'Programmingforprofit:AvoidingtheDeathSpiralforDiscounting'.Presentatie

tijdensTheEuropeanGolfBusinessConference,Amsterdam,29nov.2007

Velden,J.K.vander,'HotList2008,17topdrvivers'.GolfersMagazine,mei2008,59‐63

Westerbeek,H.,A.Smith,Sportbusinessindemondialemarkt.ArkoSportsMedia,Nieuwegein,

2003

Westerbeek,H.,R.HoyeenA.Smith,Sportmanagement:Grondbeginselenentoepassingen.

ArkoSportsMedia,Nieuwegein,2006


Overzichtvangeraadpleegdewebsites:www.am.nl

www.amsterdamoldcourse.nl

www.aparthoteldelden.nl

www.borchland.nl

www.burggolf.nl/golfbanen/emmen

www.burggolf.nl/golfbanen/purmerend

www.burggolf.nl/golfbanen/wijchen

www.dutchgolf.nl

www.ega‐golf.ch

www.eindhovenschegolf.nl

www.footjoy.com

www.frankpont.com

www.gbn.nl

www.golf2020.com

www.golfclub‐gaasterland.nl

www.golflagevuursche.nl

www.golfrepublic.nl

www.golfresidentiedronten.nl

www.gore‐tex.com

www.goyer.nl

www.hilversumschegolfclub.nl

www.hnsland.nl

www.indoorgolfarena.eu

www.intogolf.nl

www.kennemergolf.nl

www.landvanthorn.nl

www.linkup2golf.com

www.nationalelandschappen.nl

www.natuurenmilieunederland.nl

www.natuurmonumenten.nl

www.natuurwinst.nl

www.nngcc.nl

www.noordwijksegolfclub.nl

www.playgolfamerica.com

www.randa.org

www.scherpenbergh.nl

www.scholtenszathe.nl

www.shell.com/scenarios

www.skycaddie.com

www.staatsbosbeheer.nl

www.strandgolfscheveningen.nl

www.thedutch.nl

www.thermae.nl

www.topgolf.co.uk

www.usga.com

www.vondelparkopen.nl

64|Golf2028


BegrippenlijstA,B,CofD‐statusleden Statusvandebaan,EenA‐baanvoldoetaandehoogsteeisenvandeNGF.D‐leden

(verenigingen)beschikkennietovereeneigenhomecourse.

AID AlgemeneInspectieDienst.DeAIDstreefternaardatzoveelmogelijkmensenenondernemersderegelsophetgebiedvanvoedselveiligheid,dierenwelzijnennatuurbeschermingnaleven.

Beachgolf Golfophetstrand,meestaleenspeciaalgecreëerdebaanvooreeneendaagsevenement.

Clubfitter,fittingsessie Aanmetenvangolfclubsbijeenspelergebeurtdooreenfitterineenfittingsessie.

COGO CommissieGolfOntwikkeling,dezeNGFcommissiehoudtzichbezigmethetbeoordelenvanbanen(inclusiefadviesinhetvoorbereidingstraject)enhetevt.verlenenvandeaangevraagdestatus(A,B,C).

Championshipcourse Golfbaanvanhogekwaliteitwaareengrote(inter)nationalewedstrijdgespeeldkanworden.

CommittedtoGreen Programmawaarbijeengolfclub/baanzichkanlatencertificerenvoordewijzewaarophetfloraenfaunaonderhoudisgedocumenteerdenwordtuitgevoerd.

CRM CustomerRelationManagement.Geautomatiseerdsysteemdatwordtingezetomderelatiemetklantenopeenhogerpeiltebrengen.Vaakgekoppeldaaneendatabasemetgegevensoverdeklanten.

Earlyadapters Mensendieeentrendsnelnadeintroductieoppikken.

EGA EuropeanGolfAssociation,Europesegolfbond.InNederlandvertegenwoordigddoordeNGF(zieNGF).

EGCOA EuropeanGolfCourseOwnersAssociation.Europesekoepelorganisatie,inNederlandisdeNVGaangesloten(zieNVG).

EHS EcologischeHoofdStructuur.In1990gepubliceerderegio'svanNederlanddienatuurgebeidmoetenworden(goedgekeurdindevierdeNotaRuimteExtra,VINEXin1994).

Extensieverecreatie Recreatiemetweinigdynamiekdienauwelijksdrukuitoefentopdeomgeving,bijvoorbeeldwandelen,vissen,fietsen,nordicwalkingenmountainbiking.Erzijnweinigofgeengebouwennodigenhetaantalrecreanten(pertijdseenheidofoppervlakte‐eenheid)isbeperkt.

Executivecourse Gemakkelijkspeelbare,mooiuitziende,kortegolfbaan.Vaaktoegevoegdaaneengrotercomplex.

Gebiedsplannen UitgewerktestreekplannenvoorplanologieinNederland.Eenmaalvastgesteldlastigtewijzigen.

GolfteamHolland CommerciëlepartnervandeNGFdiejongetalentvolleprofessionalstijdensdeeerstejarenvanhunprofbestaanbegeleidtopelkgebiedvanhunbestaan.

Green(complexen) Degreenendeomgevingdaarvan(bunkers,ondulatiesetc.)

66|Golf2028

GOSTA Golfstatistieken,tweejaarlijksrapportdatdoorNVGenNGFsamenwordtgemaakt.

Handicap(registratie) Getaldatspeelsterkteaangeeft,hoelagerhoebeterdegolfer.Wordtviadeclubwaardespelerlidisgeregistreerd

Homecourse Thuisbaanenthuisbasisvaneengolfer,meestalalsverenigingslid,somsviaeenjaarkaart.

Intensieverecreatie Ontspanningsmogelijkheden,meestalopeenweinigkwetsbaarterrein,waarvoorveelvoorzieningennodigzijnenwaaraanveelmensentegelijkertijdopdezelfdeplekdeelnemen,bijvoorbeeldbezoekenvanattractiepark,sportwedstrijden,verblijveninbungalowparkengolf.

Kampioenschapsbaan Ziechampionshipcourse

Loyaltee‐lid/Loyalty‐lid KortingsystemenvanBurgGolfenGMGomgegevensoverhunklantenteverzamelenenzodoendeeengerichtCRMtekunnenvoeren.

Majors De4grotejaarlijksegolftoernooien(vergelijkmetGrandSlamtoernooienbijtennis).TheMasters,TheBritishOpen,TheUSOpenenhetUSPGAchampionship.

Marshall Ookwelplayersassistant.Zorgtvoorkaartcontroleendoorstromingindebaan.

Multi‐courseowners Eigenaarvanmeerdantweebanen(inNederlandGMG,BurgGolf,HetRijkvan).

SichtingNatuurwinst Stichtingdiezichinzetomnatuurtecreërenmiddelshetaanleggenvannatuurgolfbanen[www.natuurwinst.nl].

NGF NederlandseGolfFederatie.OverkoepelendorgaanvoorallegolfersvanNederland.

NGF‐regelexamens Examensdienodigzijnomspeelrechtopwedstrijdbanenteverkrijgenenomeenhandicaptelatenregistreren.

NOC*NSF NederlandsOlympischComité*NederlandseSportFederatie–isdebundelingvandegeorganiseerdesportinNederland.

NVG NederlandseVerenigingvanGolfaccommodaties.Fungeertvoorzowelverenigingencommerciëleexploitantalskennisreservoir.

‘OudeNegen’ DebanenvandetraditionelegolfeliteinNederland.

Pitch&putt AfgeleidevormvangolfmeteigenNederlandse(NPPB)enEuropesebond.

Procesdecompositie Techniekaandehandwaarvandeinformatieverzorgendeprocessenenbedrijfsprocessenvaneenorganisatieuiteenwordengerafeld.

R&A Royal&Ancient,gevestigdinSt.Andrews,Schotland.RegelgevendorgaanindegolfwereldsamenmetdeUSGA(zieUSGA)[www.randa.org].

Qualifyingkaart Kaartdiemeeteltvoordeberekeningvandespeelsterkte(handicap).

RFID‐technologie TechnologieomvaneenafstandinformatieopteslaanentelezenvanzogenaamdeRFID‐tagsdieopofinobjectenzitten.

Robustnesstest MethodedieShelltoepastomdeinterneconsistentievangeschrevenscenario'stetesten.


Scenario Eenscenarioiseenverhaaldateenmogelijktoekomstbeeldbeschrijft.Hetbenoemtsignificantegebeurtenissen,debelangrijkeactoren,hunbeweegredenenendeomgevingwaarbinnenhetscenarioplaatsheeft.

Serviceconcept Desamenhangtussendienstverleningendeverschillendeonderdelendiedetoegevoegdewaardevoordeklantbepaald

Shafts Stelenvangolfclubs.Bestaaninvelesoorten,voorelkegolferkangemetenwordenwatdemeestgeschikteversieis.

RyderCup Tweejaarlijksevenementtussende12bestespelersvanEuropaendeVS.Hetgrootstegolfevenementterwereld.

Sloperating Getaldatdemoeilijkheidsgraadvaneengolfbaanaangeeft.Ligttussen89en150(113isgemiddeld).

Speelbaarheid Hetgemakwaarmeeeengolfbaangespeeldkanworden.

Starter Functionarisdiespelersaanhetbeginvaneenrondegolf'wegstart'entegelijkertijdtoegangscontroleuitvoert,gastheerisenhetspeltempoindebaanregelt.

Streekplannen StapinhetplanologischeprocesinNederland–regionaleplannen,waarinnogniettotindetailwordtuitgewerkt(ziegebiedsplannen).

Singlegolf Golfals(nieuwe)economischedragervandeagrarischesector.Een18‐holesbaanwordtaangelegdop(agrarisch)landvanmeereigenarenwaarbijdeopbrengstnaarratowordtverdeeld.

Urbangolf Vormvangolfwaarbijvaakvooreenevenementeenprovisorischegolfbaanineenstadwordtuitgezet.

USGA UnitedStatesGolfAssociation.SamenmettheR&A(zieR&A)hetregelgevendeorgaanvoordegolfwereld[www.usga.com].

USP UniqueSellingProposition.Datgenewaarmeeeenproducentzichonderscheidtvandeconcurrentie.

Validatie Controlerenopmerites,(goed)keuren.

Verenigingsgolfer Golferdielidisvaneenverenigingmeteenthuisbaan(homecourse).Zieookvrijegolfer.

Vrijegolfer Golferdiegeenlidisvaneenverenigingofdielidisvaneenverenigingzonderhomecourse.Zieookverenigingsgolfer.

Wellness Locatieswaarontspannendeenverzorgendebehandelingenwordengegeven.Massages,pakkingen,peelings,sauna...

WitGVB Tot2002haddenledenvan(AenB)verenigingeneenoranjelidmaatschapspasvandeNGF.Deoverigegolfershaddeneenwittepas.Erislangneerbuigendoverdezegolfers(witteGVB‐ers)gesprokenbinnendegolfwereldinNederland.Methetinvoerenvaneenblauwepasvoorallegolfersendeinvoeringvandeterm'vrijegolfer'heeftdeNGFditstandsverschilopgeheven.

68|Golf2028


BijlagenBijlage1:Interviews....................................................................................................................71

Bijlage2:Validatiegesprekken ....................................................................................................99

Bijlage3:Procesdecompositie ..................................................................................................109

Bijlage4:Verschijningsvormgolfconcepten .............................................................................111

70|Golf2028


Bijlage1:InterviewsInterviewsalsonderdeelvandeanalysefase:

• ReinierHiddink–FranchisenemerMcDonald's

toegepastserviceconcept

25januari2008

• JosBaljet–ManagerBurgGolfWijchen

toegepastserviceconceptenontwikkelingengolfwereld

30januari2008

• GerritLasker–LicentiehouderAlbatrossBenelux

technologieengolfmanagementsoftware

8februari2008


visieenmissieNVGopNederlandsegolfwereld

10maart2008

• FrankPont–Golfbaanarchitect

visiearchitectopdeNederlandsegolfwereld

13maart2008

• RonaldBuiting–Bosbouwennatuurontwikkelingdeskundige

planologieennatuurontwikkeling

31maart2008

• HenkHeijster–DirecteurNGF

visieenbeleidNGF

3april2008

• JeroenStevens–TopsportcoördinatorNGF&DirecteurGolfTeamHolland

rolvantopgolf

22april2008

• MarcelSturkenboom–DirecteurNOC*NSF

visieNOC*NSFopdegolfsportinNederland

18juni2008

72|Golf2028

ReinierHiddink–FranchisenemerMcDonald'sEmmenenHardenberg

Datum:25januari2008

Plaats:McDonald'sRestaurantmetMcDriveEmmen

Doelstellingvanhetinterviewwasinzichtverkrijgenindepraktischeinvullingvanhet

serviceconceptbijMcDonald's.Deverslagleggingisgedaanperonderdeelvande

serviceconcepttheorie(7C's)metdaaraanvoorafgaandalgemeneinformatie

AlgemeenMcDonald'sEmmen:

Openingstijden:09:00–24:00uur(vr/zatot01:00uur)

Hetrestaurantiseenzogenaamde"stads‐drive"(anderetypeszijn"snelweg‐drives"en

"in‐storerestaurants"indebinnensteden):

• 80medewerkers(6management,14FTen60PT).Indelaatstecategorieishet

verloop50%

• Verzorgingsgebied120.000mensen

• MVO:Schoonmaakploeginstraalvanruim1kmrondhetrestaurant

• Sportsponsoring:€20.000,‐perjaar

• DehangplekinEmmenvoorjongerentussen16en25

BreakdownP&L: Foodcost 25%

Personeelskosten 25%

Franchisefee 20%

Administratie 10%

Overig 10%

Winst 10%

Gemiddeldebestedingislagerdanlandelijkgemiddelde(veelscholierenenkleineaankopen

doorjongeren)

Slogans: "Alleenmaardoenwaarjegoedinbent"

"Standaardisatieistotkunstverheven"

"KSK=W"Kwaliteit,ServiceenKraakhelderheidleverenWaarvoorjegeld

Technologischeontwikkeling:

Voornamelijkindekeukenapparatuur(bijv.)

• BOP‐line(BridgeOperatingPlatform),alleKVAproductenzijn"madeforyou"(typisch

McDonald’s)

• Zendersenbestelzuil

• Kassasysteem

• Pinnenenchippen(ongeveer15%vandetotaleomzet)


Concurrenten:

• AndereMcDonald'srestaurants

• BurgerKing

• Shoarmazaken

• Overigesnackbars

• Broodjeszaken(bijv.bakkerBart)

CoreBenefit

"GoodFood–FastService"

Allesisgerichtoprazendsnellebereidingenleveringvankwalitatiefzeerhoogstaandvoedsel

(onderworpenaanstrengecontroles).DeleveringenvandeverseproductendoorMLS

(McDonald'sLogistiekenService,overigenseenopzichzelfstaandbedrijf)iseropgerichtom

dieproductenvanafhetmomentdatzewordengeproduceerdnietmeerstiltelatenstaantot

hetmomentvanbereiding.

Sinds2002wordenerdaarom7dagenperweekleveringenaanrestaurantgedaan.

IedereenkomtbijMcDonald's.Nietiedereenisdaarevenopenover(vgl.lezenvan

roddelbladenbijdekapper).Hetiswelzodateropverschillendemomentenindeweek,

verschillendegasten(metverschillendebehoeftes)inhetrestaurantkomen:Gezinnenmet

kinderenopzondagmiddag,jongerenopdedoordeweekseavondenengastenmetzakelijke

afsprakenopdoordeweekseochtenden.

McDonald'spastgoedin(maarwordtookgezienalshetafschrikwekkendvoorbeeldvan)de

graai&snaaicultuur(snelmakkelijketen).

McDonald'sisook"emotie‐eten"—"lekkeretrek"

Tweedeslogan:"KSK=W" Kwaliteit,ServiceenKraakhelderheidleverenWaarvoorje

geldisdeoperationelestrategievanMcDonald's.

ConvenienceMcDonald'sisalruim30jaarmarktleider(indewereld).Maarookpionierenondervindt

derhalvedegevolgenvandewetvanderemmendevoorsprong.McDonald'skenmerktzich

dooreenstrakkemaarookstarreorganisatie.Erwordtoptweeplaatsenaanklantengeleverd

(kassaendrive)mitsterplekkebesteld.Telefonischebestellingenbezorgingisgeenoptie.

"Tijdaanjezelf".Na60secondenaandecounterof90secondenindedrivebenjevan

iedereenaf.

74|Golf2028

McDonald'srichtzichsterkopkinderen.Ineenrestaurantishetaltijdprettigonrustig,erzijn

ruimespeelmogelijkhedenenmiddelsdesamenwerkingmetDisney,PixarenMBzijnde

HappyMeal(verzamel)‐serieseensuccesvolinstrument

ConditionsDeroutingvoordedriveiseenrichtingsverkeer,uiterstoverzichtelijk.Bestellenbijeenzuil,

betalenbijmedewerker1,afhalenbijmedewerker2.Ingevalvaneenkortewachttijdzijner

uitwijk‐parkeerplaatsenomdedoorstromingniettebelemmeren.Inmiddelsishetmogelijkom

tepinnenenchippen(ongeveer15%vandeomzet,grotendeelsviapinnen).Redendatditveel

laterisingevoerddanbijoverigewinkelsishettijdsbeslagdiehetlangetijdnamomopdeze

wijzetebetalen.Endatpastnietinhetkengetalommensenbinnen60sectekunnen

bedienen(inclusiefafrekenen).Ookdaarombestaaterinhetrestauranteennabrengsysteem

(metingenieuzelampjes).

Desterktevanhetsysteem(goodfood,fastservice)kanbestaandooreenbeperkt

assortiment.Waarmeegelijkookdezwaktevanhetsysteemisaangegeven.Erisindeoperatie

geenruimtevoorimprovisatieofafwijkingen.Dehuidigeassortimentuitbreidingstaathaaks

opde"goodandfast"filosofie.Hetverhoogtdedrukopdemedewerkers.

ContactIneenrestaurantzijnervoordeklanttwee(korte)contactmomenten.Aandekassa(counter)

ofindeMcDrive."Daarnabenjealsklantoveralvanaf".Zieookdeopmerkingbij

convenience.

Deomgangsvormenenprocedures(zijnvoorallewerkzaamhedenvastgelegdmiddelsSOC's,

StationObservationChecklist).

Opeenaantalmomentenlooptereenhostindelobby,maaringevalvandrukteinde

productiewordtdiealsnelnaarachterdekassaverplaatst.

Verderzijnerkinderfeestjesopwoensdagmiddagenzaterdagintweevarianten,waarbijeen

medewerkereenverjaardagsfuifjevan90minutenverzorgtvoorgroepentot12kinderen.

Standaardblijktdatjongensindekeukenwerkenenmeidenindeserviceafdelingen.Dhr.

Hiddinkdraagtalsfranchisenemerzorgvooreenrespectvollesfeeronderdemedewerkers.

Vloekenisuitdenboze,collega'snoemenelkaarbijdevoornaam.

Demedewerkerszijnveelalscholieren,eendwarsdoorsnedevandeEmmenseschooljeugd.

Zichtbaretatoeagesenpiercingswordennietaangemoedigd,oorbellentergroottevan

maximaaleeneurozijntoegestaan.


CommunicationsWereldwijdformuleconceptmeteenheelsterkfranchiseconceptwaarindefranchisenemers

wordengepamperd.Randvoorwaardenzijnzeergoedgeorganiseerd.Erhoeftvrijwelniets

buitendeMcDorganisatieombesteld(MLS)engeregeldteworden.

Tochblijfteengrootgevoelvanvrijheidbestaan.

Europeesstylingvanrestaurants:"ObjetsTrouvees"waarbijfranchisenemersuittwaalf

verschillendestijlenkunnenkiezenomhunrestaurantvormtegeven.Diestijlenzijntotin

detailuitgewerktinclusiefdeprijsperm2(€700,‐tot€1.700,‐perm2)

Hierblijktletterlijkdat"standaardisatietotkunstisverheven".

Landelijkecampagnesoverproducten."Erisaltijdeenactie,erisaltijdreclame".Erisveel

TV‐reclame.Gerichtopvolwassenenmaarookopkinderen.DielaatstecategoriemagvanDhr.

Hiddinkaanbandenwordengelegd.

Sterkelandelijkewebsite.DeMopeenzuiliszeerherkenbaar,routebordenook.

Erzijnookregelmatigactiesopregionaalniveau.Bijvoorbeelddebouwsteentjes‐actieomgeld

intezamelenvoorhetnieuweRMD‐huisinGroningen.

Dehuisstijliszeerherkenbaar,ondanksdatdaarregelmatigkleinewijzigingeninworden

aangebracht.VoorNederlandisdezestijlondergebrachtbijeenreclamebureau.InEmmenis

dereclamegerichtophetbeslismomentbijdekassaenindedrive.Alsjeeenmaalzitwordtje

nietmeer"lastiggevallen"

DeHamburger‐formulewasmiddenjaren90uitgewerkt(na30jaar):

• Overstapnaargezonderimagomiddelshetnietmeertenkostevanalleswillen

super‐sizen

• Introductievansalades,fruit,gezonderedrankenennuvoorheteersteenbruin

broodje

• IntroductievanGo‐active,BewustkiezenendeNationalesportweek

HoewelhetimagovanMcDonald'seenstukgezonderisgeworden,lijktdattochnogsteeds

voorgastendelegitimatietezijnomeenlekkerevettebektehalen.Inanalogiehiermeeisde

huidigereclameoverworteltjesinjehappymeal(vieshè)heelsterk.

CosttotheclientDerestaurantsbevindenzichaltijdopA‐locaties.Zezijngoedbereikbaar,gastenkunnener

makkelijkparkerenenzijnaltijdopen

Erisnogsprakevantijdsgebondenschaamte:Opzondagmiddagishetprimaominhet

restaurantgezienteworden.Maarmaandagmorgenrond11uurmoetjeertocheigenlijkniet

zijn.DeMcDrivegarandeertgroteanonimiteit.

76|Golf2028

Hetprijsniveauligttenopzichtevanandererestaurantslagerenisvergelijkbaarmetde

belangrijksteconcurrenten.ZekeralsjejebeperkttotdedoorMcDonald’sbedachte

menu‐formuleseneuro‐knallers.

ComfortUitstraling(t/mdereclamezuilmetdeM)is“Dierentuin”

Schoontoilet

Kinderenwelkom,speelplaatsenballenbad

Goedbereikbaar,goede,veilige,schone,verlichte,ruimeparkeerplaats

Geengokkast,rookvrijsinds2006,geenalcohol

TweegroteTV‐schermenmetnarrowcasting

Restaurantswordenregelmatigals(zakelijk)meeting‐pointgebruikt.HetrestaurantinEmmen

heeftdaaromeenhot‐spot‐internet‐serviceenbiedtdegratiskrant"Metro"aan.


JosBaljet–ManagerBurgGolfWijchen

Datum:30januari2008

Plaats:BurgGolfWijchen(bijNijmegen)

Doelstellingvanhetinterviewisinzichtverkrijgenindepraktischeinvullingvanhet

serviceconceptbijBurgGolf.Deverslagleggingisgedaanperonderdeelvande

serviceconcepttheorie(7C's).Daarnaastwashetdoeltrendsinde(Nederlandse)golfwereldte

benoemenaandehandvandeDESTEPmethode.

CoreBenefitBurgGolfheeftzevenbaneninNederland,inMiddelburgenbijSchipholzijnbanenin

aanbouw.DaarnaastéénbaaninBelgiëenwordtersamengewerktmet25baneninFrankrijk.

LidmaatschappenzijnbijBurgGolfonderteverdelenindevolgendecategorieën:Privé‐

lidmaatschappen,zakelijkelidmaatschappen,abonnementperjaarvooréénbaan(€1.000,‐)

eneenabonnementvooralleBurgGolfbanen(€250,‐extra).

Loyalteelid(25.000leden,waarvan5.000ookprivélidopBurgGolfbanen)hebbenrechtop

handicapregistratie,voorrangbijboeken,korting,nieuwsbriefenacties.

EvenementenwordenvanAtotZgeregeld.NudoetelkeBurgGolfbaande

evenementenplanningzelfstandig.In2008wordtditeengecentraliseerdeorganisatiebinnen

BurgGolf.

BelangrijkkengetalvanBurgGolfisdeopbrengstpergespeelderonde.

ConditionsHetboekenvanrondesgolfgebeurtsindsmedio2007methetsysteem'IntoGolf'.Ditsysteem

bevatookhetvoorraadbeheersysteemvandeGolfshop,bovendienishetlandelijkgekoppeld

enviainternettoegankelijk.

ContactBurgGolforganiseerttrainingenvoorhoreca‐engolfreceptiemedewerkersenookvoorhet

management.Klantcontactisvastgelegdingestandaardiseerdeprocedures,BurgGolf

beschouwtzijnmedewerkersalshaarbelangrijkstekapitaal.

OpdeBurgGolfbanenzijnwelGolfclubsgevestigd,maarditzijngeenverenigingeninjuridische

zinvanhetwoord,deledenhebbendusgeenzeggenschap.Debanenwordengeleiddooreen

professioneleorganisatie.

CommunicationsEriseennieuwewebsiteontwikkeld,diesteedsbelangrijkerinhetklantcontactwordt.

Hiermeekunnenstarttijdenengolflessenwordengeboekt.Daarnaastishetmogelijkom

on‐linehetlidmaatschapaantevragen.Dealdusgegenereerdedatabasemetgegevens(ruim

78|Golf2028

100.000golfers)wordtgebruiktomgerichtedirectmailingteversturen(indewinter1xper

maand,indezomer1xperweek).OokdetraditionelegolfmediawordeningezetomBurgGolf‐

productenbekendtemaken.

CosttotheclientBijBurgGolfkanlaagdrempeligmetgolfenwordenkennisgemaakt.Dekledingvoorschriften

zijncasual,deinschrijfgeldenzijnverlaagdendejaarcontributieisgemiddeldgebleven.

Daarnaastzijndelestarievenrelatieflaag.

BurgGolfisookopenvoorniet‐golfers.Gastenzijnookwelkomvooralleeneenkopjekoffie,

enz.Elkezondagwordtereengratiskennismakingsclinicgeorganiseerd.Voordedeelnemers

eventueelgevolgddooreenaantrekkelijkgeprijsdlespakket.

OverigGreenkeepingenschoonmaakzijnuitbesteed.

Alleanderemedewerkerszijnindienst.

Het'BurgGolf(golf)banenplan':Hetkwaliteitsniveauvandebanen(maaihoogtes,rough,

hindernissen,greensnelheid)isvastgelegd.

Doelstelling:Goedspeelbaarensnelledoorstroming(260minutenvooreen4‐bal).

Perbaanwordentussen50.000en80.000rondesperjaargespeeld.

TrendsindeAmerikaansegolfwereld:

Kindergolf:kinderenspelenmetoudersopdezelfdebaanmaarhebbeneigenteeengreen.

Inzetvankinderbuggiesisinopkomst.

Familiegolf:

Vadergaatgolfen,echtgenoteenschoonmoedervermakenzichinhetwellnesscentrum.

Detijdsduurvandezeactiviteitenwordtopelkaarafgestemd,veelalleidtdittot9‐holes

rondes.

Anderegroepengolfersdiegeen18‐holesrondesmeerspelen,zijnmensendienogaanhet

arbeidsprocesdeelnemen.Deopkomstvandezapp‐cultuurmaaktdatmensenmindertijdaan

éénhobbywillenbesteden,maarweltijdaanmeeractiviteitenbesteden.

TrendsvolgensDESTEP–DemografieHetaantalgolfersgroeitmet20.000perjaar,daarvan3.000bijtraditioneleverenigingenen

17.000vrijegolfers.

Golfenmethetgezin.

School/jeugdgolfgroeit,metnamebinnendetraditioneleverenigingenvan5%naar8%van

hettotaleledenbestand.


TrendsvolgensDESTEP–EconomieDiscounting(kortinggeven)isgevaarlijk[Tinkey,2007].IndehuidigeNederlandseGolfmarkt

waarbijdeaanbodzijdeoverheerstiskortingnietwenselijkenonnodig.

TrendsvolgensDESTEP–SociaalcultureelMensengaangolfenomdatvriendenhetdoenendegrotemassasluitzichhierbijaan(zieook

VanBottenburg).Nieuwedoelgroepenzijnkinderen,vrouwenensenioren.Ookveel

tennissers,voetballersenhockeyersgaanoplatereleeftijdgolfen(minderbelastendvoorhet

lichaam).

TrendsvolgensDESTEP–TechnologieInJapanenAmerikawordenGPS‐systemenalopgroteschaaltoegepast.Ookafslaaningrote

'kooien'isdaarheelnormaal.InNederlandisdezetrendnognietingezet.Welzijnerinmiddels

ongeveervijfentwintigindoorlocaties,watgolfnietzalvervangen,maarmeeralsgrappig

substituutwordtgezien.Ditzelfdegeldtvoor'Pitch&Putt'banen.

InzetvanSMSdienstenvoordirectmarketing,maarookvoorwedstrijdinschrijvingenen

starttijden(bijvoorbeeldLadiesEuropeanTour).

TrendsvolgensDESTEP–EcologieWaterbeheerplannen.

Committedtogreen(beplantingsplan,bomenverbeterplan).

SamenwerkingmetNatuurmonumentenenStaatsbosbeheer.

Milieudefensieligtdwarsbijdeontwikkelingvan'natuurlijke'golfbanen.Hetiseenmachtige

engoedgeorganiseerdelobbyinNederland.Bezwarenzijngestoeldoponeigenlijkegronden.

TrendsvolgensDESTEP–PolitiekjuridischHettrajectvanbesluitvorming,vergunningenenbezwarenvergteenzeerlangeadem.Heel

Nederlandisreedsvastgelegdinbestemmingsplannen.InNederlandduurthetgemiddeldtien

jaarvoordatmetdebouwvaneengolfbaankanwordenbegonnen.

80|Golf2028

GerritLasker–LicentiehouderAlbatross(golfmanagementsoftware),Benelux

Datum:8febuari2008

Plaats:DGCdeGelpenberg,Aalden

Doelstellingvanhetinterviewishetinzichtverkrijgenindetechnologischeontwikkelingenin

de(Nederlandse)golfwereldinhetalgemeenendievangolfmanagementsoftwareinhet

bijzonder.

TrendsvolgensDESTEP–DemografieHetaantalNederlandsegolfersgroeitsterk.Hetaantalgolfersgroeitmet20.000perjaar,

daarvan3.000bijtraditioneleverenigingenen17.000vrijegolfers.Degroeiislokaalwel

verschillend.InNoordOostNederlandduidelijklagerdangemiddeld.DeNGFfaciliteertvrije

golferserggoed,menwildefederatiezijnvoorallegolfersinNederland.

Detotalegroeivanhetaantalgolfbanenkandezeontwikkelingnietbijhouden.Daardoorisde

golfdichtheidperholeinNederlanddegrootstevanEuropa.

InZwitserlandzijngeenvrijegolfers,lidwordenvandefederatiekanuitsluitendvia

verenigingen.Diehunwachtlijstengebruikenalswaarborgvanexclusiviteit.

TrendsvolgensDESTEP–EconomieGolfenwordtcommerciëler,datisooknoodzakelijkvanwegedehogegrondprijzen.

Bestaandetraditionelebanenhebbendegrondineigendom,waardoorzerelatiefgoedkoop

zijn.Maarjuistdaardoorlangewachtlijsten(enverkapteballotage)kennen.

Demeesteontwikkelingenvanbanengeschiedendoorzogenaamdemulti‐courseowners.Dit

zijnzonderuitzonderingcommerciëlebanendiezichsterkrichtenopdebuitenwereld.

TrendsvolgensDESTEPTechnologieOpautomatiseringsgebiedlooptdeNGFachterenbenutzijdemogelijkhedennietgoed.De

NGFlaatdeontwikkelingenaanmarktpartijenoverenlevertslechtseisenaanwaaraande

outputvandeautomatiseringspakkettenmoetvoldoen.

InDuitslandisdegolfbond(DGV)meerbepalendinhetautomatiseringsbeleid.Hieriseen

centraalledenbestandenhandicapsysteemopgezet,waarbijalleverenigingenenzodoende

ookallegolferszijnaangesloten.

HetAlbatrossgolfpakketheeft(netalsalleanderegolfpakketten)devolgendebasismodules:

Ledenadministratie,handicapadministratieenwedstrijdadministratie.Uiteraardisde

koppelingnaarhetinternetbeschikbaar,zodatallegolfershetsysteemvanuithuiskunnen

gebruiken.Hetgenererenvanmanagementinformatieiseenessentieelextraonderdeel.

Geziendeconcurrentieindemarktisopmaatgemaaktedienstverleningenmarketing

belangrijk.Hetopslimmemanierkoppelenvangegevensleidttotpersoonlijke

klantbenadering.

DezeCRM(customerrelationmanagement)functieleidttotnieuwsbrievenenpersoonlijke


SMS‐jes/E‐mailsmetaanbiedingen.Aanmeldenenafzeggen(wedstrijden,lessen,buggies)per

SMS/E‐mailismogelijk.Enookhetoverzichtvandefinanciëletransacties(horeca,lessen,

greenfee,oefenballenenz.)isvooralleledenbeschikbaar.

Overigetrends• DetoepassingvanRFID‐technologieisaanstaande(bijvoorbeeldgedifferentieerde

toegangscontrole).

• Starttijdenbordopdeeerstetee(digitalevervangingvandestarter).

• Leaderboardsoftware(bijvoorbeeldbijclubkampioenschappenofanderegrote

wedstrijden).

• Deeerstetweetrendsverhogendemanagementcontroleophetoperationeleproces.

• Dederdetrendkanhetspelplezier(ookvoortoeschouwers)verhogen.

• DeontwikkelingeninAmerikalopenvijftientottwintigjaarvooropdieinNederland

endaarmoetenwevanleren.

82|Golf2028

LodewijkKlootwijk–DirecteurNederlandseVerenigingvanGolfaccommodaties

Datum:10maart2008

Plaats:KantoorNVG,Amsterdam

DoelstellingvanhetinterviewisinzichtverkrijgeninderoldiedeNVGspeeltinde

Nederlandsegolfwereldenvanuitwelkevisiedezerolwordtvormgegeven.

CongresEGCOA,november2007Ophetcongres:'TheFutureofGolfbusiness'waren90%vandeEuropesemulti‐courseowners

aanwezig.

EnzelfsdeEngelseGolfUniongafeenpresentatie.TrendsinAmerika:

• 9‐holesgolf

• Kindergolf

• Familiegolf

• Websitesvoornon‐golfers:www.playgolfamerica.com,www.linkup2golf.com.

• Bundelingvaneconomischgolfonderzoek:www.golf2020.com.

WaaromgolfenNederlanders?Status,socialefunctieennetwerksport.Eengrotegroepnieuwejongegolfers(16tot30jaar)

wordtookaangetrokkendoornieuwesoortengolfproducten:

• Hipenhappening

• Urbangolf,beachgolf,indoorgolf,Pitch&Putt.

• Het'grijzeengrauwe'gaatvangolfenaf.Hoeweldaarvooruiteraardopdetraditionele

verenigingenvoldoendegelegenheidenruimteblijftbestaan.

SegmentatieindoelgroepengolfersErzijntweegrotegroepengolfersinNederland,verenigingsgolfersenvrijegolfers.Beide

ongeveer50%vandegolfpopulatieinNederland.Verenigingsgolfersspelenvijfendertigrondes

perjaarophunhomecourse.Vrijegolfers(25tot40‐jarigen)spelenminderdantienrondes

perjaar.PAR‐3banen(veertig),Pitch&Puttbanen(zeventien)enindoorgolflocaties(vijftien)

trekkenookeengedeeltevandenieuwevrijegolfersaan.Hunbelangrijkstemotiefvoordeze

keuzeisderelatiefkortetijdwaarinzijeengolfsessiekunnendoen.

Differentiatieingolfbanen/locatiesErontstaanverschillendesoortengolfbaneninNederland:Indoorbanen,Pitch&Puttbanen,

PAR‐3banenplusoefenfaciliteiten,PAR‐63banen,traditionele18‐holesbanen,enzeerluxe

kampioenschapbanen(LageVuurscheenTheDutch).

Hoeweldebehoefteaan9‐holesrondessteedsgroterwordt,wordenergeen9‐holesbanen

meeraangelegd.Een27‐holesbaanisimmersdriekeer9‐holes.Daarnaastwordenersteeds

meersecundairefaciliteitenaanbanentoegevoegd,zoalssauna,fitness,wellness,

cateringmogelijkhedenenvergaderfaciliteiten.


Planologie/vergunningenBottleneck?HetaantalrondesgroeitnietzohardalshetaantalgolfersinNederland.Degroeizitvoor85%

invrijegolfersendiespelenminderdantienrondesperjaar.

Mededoordesterkeregionaleverschilleningroeivanhetaantalspelers(ofbeternogrondes)

ontwikkeltdeNVGeenzogenaamdvlekkenplanvoorNederland.Erwordtperregioinkaart

gebrachthoeveelgolferserzijn,hoeveelrondesdie(willen)spelen,hoeveelbanenerzijnen

hoeveelerwordenaangelegd.Doorvraagenaanbodopelkaarteleggen,kanwordenbepaald

waarbehoefteisaannieuweprojecten.

Hettrajectvanbesluitvorming,vergunningenenbezwarenvergteenlangeadem.Heel

Nederlandisvastgelegdinbestemmingsplannen.InNederlandduurthetgemiddeldzeventot

elfjaarvoordatmetdebouwvaneengolfbaankanwordenbegonnen.Provincieskrijgen

mindermachtengemeentenkrijgenmeermachtbijbovengenoemdproces.

Trend:

Hetcombinerenvangolfbanenmetnatuurenandererecreatiefunctiesbinnenéén

natuurgebied.OpdezewijzewordtdebeperkteruimteinNederlandslimmeringezetenlijken

ooknatuur‐enmilieuorganisatiesmeetewillenwerkenaandeontwikkelingvandeze

recreatiegebieden.

AnderetrendsinNederland:• Omdevrijegolfers(meer)aanhetspelentekrijgenheeftdeNGFeenaantal

reglementswijzigingendoorgevoerd:Demogelijkheidomook9‐holesqualifying

kaartentekunnenspelenenhetafschaffenvanhetNGF‐regelexamen.

• DejaarlijkseNationaleOpenGolfdagisgeïntroduceerdinNederland.

• Deinvoeringvanhetmaandlidmaatschapenstrippenkaartendoortraditionele

golfbanenkomtvandegrond.

• Hetaantalgespeelderondesperjaargroeitminderharddanhetaantalnieuwegolfers

doetvermoeden.Vooreennieuwaanteleggen18‐holesbaanzijngeen1000maar

4000nieuwegolfersnodig.

• NieuwebaneninNederlandwordenaangelegddoormulti‐courseowners.

84|Golf2028

FrankPont–Golfbaanarchitect

Datum:13maart2008

Plaats:DGCDeGelpenberg,Aalden

Doelstellingvanhetinterviewisinzichtverkrijgeninderolvandearchitectbijdeontwikkeling

vannieuwegolfaccommodatiesendeaanpassingenaanbestaandebanen.Middelseen

zeventalvragenzijnverschillendeaspectenenraakvlakkenvanhetwerkaandearchitectaan

bodgekomen.

Waaromgolfenmensen?Degroeiiseensociologischfenomeen[VanBottenburg2004].Mensengenietenvandevrije

natuurterwijlzehunsportbeoefenen.

Differentiatieingolfbanen/locatiesErzijninNederlandteveelbanenvoordegemiddeldegolfer.Architectenkrijgenpasde

laatstevijfjaaropdrachtenombanenteontwikkelendieafwijkenvanditgemiddelde.Erzijn

zeshoofdvariabelen(uithetoogpuntvandearchitect)omgolfbanengedifferentieerdte

ontwikkelen:

• Lengte(lang,middellang,kortenklein).

• Greencomplexen(hard,geonduleerdofzwaarbewaakt)bepalendekeuzevoor

'targetgolf'of'bump&run'.

• Hindernissen(water,bomenenbunkers).

• Maaihoogtesen‐breedtes(Fairways,speelbaarheidvanderough).

• Hetuiterlijkvangolfbanen(beplanting,faunaenuitzicht).

• Despeelbaarheid(speeltempo,gemak).

Afhankelijkvandedoelgroependegebruiksfunctievandegolfbanenkanmetdeze

parameterswordengevarieerd.ErzijnookbaneninNederlanddiezogoedontworpenzijndat

spelersvanalleniveauserterechtkunnen.

USP'sOnderstaandeenaantalvoorbeeldenvanbanendiezichopeenvandehoofdvariabelen

onderscheiden:

• ParcSandur[www.burggolf.nl]–eyecandy,spectaculairmaargemakkelijkspeelbaar.

• Thorn[www.landvanthorn.nl]–kort,maarmoeilijkegreencomplexen.

• DeLangMors,Delden[www.aparthoteldelden.nl]–veelwateralsdecoratie,nadruk

oponderhoudgreens,kortespeelduur.

Vaakishetlastigomverschillendegebruiksfunctiesmetelkaartecombineren.Derolvande

architectisomdebelangrijkstegebruiksfunctiesprominentinhetontwerpnaarvorentelaten


komen.UitgangspuntvoorFrankPontdaarbijis:"Golfeniseenwandelingdoorhet

landschap".

KwaliteitvanonderhoudonderscheidendelementinNederland?InlandenwaardegolfontwikkelingvoorlooptopdieinNederland(GrootBrittanniëende

VerenigdeStaten)wordthetonderhoudvandebaaningezetomzichvandeconcurrentiete

onderscheiden.Met15FTEkaneenbaanintopconditiegehoudenworden(opvoorwaardedat

daarookinhetspeelschemarekeningmeewordtgehouden).InNederlandheeftgreenkeeping

–metgemiddeld5FTEper18‐holesbaan–nietdehoogsteprioriteit.Binnenhetgestelde

budgetwordtgepoogddekwaliteitzohoogmogelijktehouden.

Onderhoudsschema'szijnondergeschiktaandewedstrijdkalender.Erzijnweluitzonderingen.

OpbijvoorbeeldDeLageVuurschewordthetaantalwedstrijdenenrondesperjaarbewust

laaggehoudenomdekwaliteitvanonderhoudvandebaanophoogniveautehouden.

Isbaanaanlegbottleneckvoorgroei?Ja,datiseensymptoomvanhetgebrekaanacceptatievandegolfsportinNederland.Zieook

deGrontmij‐presentatie(golfin2020)vanMaartenvanBottenburg.DeStichtingNatuurwinst

doetvoorstellenoverdeinrichtingvanhetNederlandseLandschap(golfbanenzijnhierin

onderdeelvangrotererecreatieprojectenwaarinverschillendegebruiksfunctiesworden

samengebracht).

Natuurwinst[www.natuurwinst.nl]DeclaimopdebeperkteruimteinNederlandisgroot.Mensenwillenwandelen,fietsen,

wonen,sporten,golfen,recreërenenermoetleefgebiedzijnvoorfloraenfauna.Wanneeral

dezefunctiesnaastelkaarwordenaangelegdiserbijvoorbeeld500hectarelandnodig.Door

defunctiestecombinerenensamentebrengenineengebied(defunctiestestapelen)zou

bijvoorbeeld300hectarevoldoendekunnenzijnomallegebruiksfunctieseenplektegeven.

DezefunctiestapelingisdekerngedachtevandeStichtingNatuurwinst.

Financieringgeschiedtgedeeltelijkdoordeopbrengstvandegolfbanenengedeeltelijkdoorin

hetgebiedeenkleinaantal(verzorgings)huizentebouwen.Ditlaatstenoemtmen'roodvoor

groen'.

VisieStichtingNatuurwinstwileenruimtelijkeenrecreatieveproblemenInNederlandgeïntegreerd

aanpakken.

Allereerstiserhetprobleemdatergewoonteweinignieuwenatuurwordtontwikkeld.De

overheidheefterinveelgevallenhetgeldnietvoorenparticulierenpakkendedraadnietop

omdaternietgenoegincentiveszijnomteinvestereningroen.Hetresultaatisdat

bijvoorbeelddedoelstellingenvanderealisatievandeEcologischeHoofdStructuur(EHS)niet

gehaaldworden.

86|Golf2028

DaarnaastzijnerinNederlandteweiniggolfbanenvoordehuidigeentoekomstige

hoeveelheidgolfers(golfisdevierdesportvanNederland).Nietalleendat,maardebestaande

golfbanenzijnindemeestegevallenteklein,vrijonnatuurlijkennogalduuromoptespelen.

Ditheeftgeleidtoteenbeeldvaneenelitaireduresportdiebinnenafgeslotenenclaves

gespeeldwordt.

EnalslaatstegeefteengrootgedeeltevandeNederlandsebevolkingaangraaglandelijkte

willenwoneninhetgroen.Ditgecombineerdmethetfeitdathetlandelijkgebiedontvolkt

omdatveelboerenstoppenmethunbedrijf,geeftaandatereenmogelijkheidisommensen

dekanstegevendaartewonen.

DoelenDeStichtingNatuurwinstheefteendrietalduidelijkedoelenvoorogen:

• Opgroteschaalnatuurcreërenendaarnaookzorgdragenvoorhetonderhoud.

DaarnaastwildeStichtingookbestaandeverloederdenatuurgebiedenenpotentiële

natuurgebiedenzoalsmilitaireoefenterreinenweerinhunvolleglorieherstellen.

• Nieuwegolfbanenextensiefin‐oftegendezenatuurgebiedenaanleggen,waarbijde

golfbaanzo'nkleingedeeltevandetotaleoppervlaktezalzijndathetgeennegatieve

effectenzalhebbenopdenatuur.TevenswildeStichtingookbestaandegolfbanen

helpenmeernatuurrondenophunbaantecreëren

• Degolfsportverderdemocratiseren,doorhetookvoorminderdraagkrachtigen

mogelijktemakenomopeenvoorhunbetaalbarewijzevanprachtigegolfbaneninde

natuurtekunnengenieten.

Ditalleszalgefinancierdwordendooreencombinatievangiften,contributies,sponsoringdoor

bedrijven,subsidiesenindienmogelijkengewenstopbrengstenuitbeperktewoningbouw

PartnersStichtingNatuurwinstisopgerichtdoorvijforganisatiesdieeenbelangrijkerolspeleninde

verwezenlijkingvandeambitiesvanNatuurwinstendaarnaastookeentoonaangevende

positieindeNederlandsemarkthebben:

• BuitingBosontwikkelingheeftzichnaastdetraditionelebosbouwookgespecialiseerd

inhetontwikkelenvannatuuropenrondgolfbanen[www.buiting.nl].

• HNSLandschapsarchitectenwerktindefrontlinievanhaarvakgebied,waarbijdefocus

vaakligtophetopgroteschaalontwikkelenvannatuur[www.hnsland.nl].

• FrankPont‐GolfCourseArchitectheefteenleidendepositieinNederland,enis

gespecialiseerdinhetontwerpenvannatuurlijkeeninhetlandschapingepaste

golfbanen[www.frankpont.com].

• DutchGolfiseenvandesnelstgroeiendegolfexploitanteninNederlandmetvier

banenonderbeheereneengrootaantalbaneninontwikkeling[www.dutchgolf.nl].

• AMiseenvandegrootsteontwikkelaarsinNederlanddiezichintensiefbezighouden

metnatuurengroenbijhunprojecten[www.am.nl].


EenvoorbeeldvandiesamenwerkingisdietussendeStichtingNatuurwinstendeVereniging

voorNatuurmonumenten(directeurJan‐JaapdeGraaf).Ditzouzichkunnenvertalenineen

natuurgebiedmetbijbehorendbezoekerscentrumgecombineerdmeteengolfbaanin

hetzelfdestuknatuurgebied.Grootstruikelblokbijdezeplannenisdezeernon‐coöperatieve

opstellingvandemachtigemilieulobbyinNederland.

Overigeaandachtspunten• InNederlandontbreektnatuurvisieopministerieelniveau(zieookinterviewmet

RonaldBuiting.

• Andernadeligpuntishetfeitdatgolfisingedeeldindecategorieintensieverecreatie

(netalsmotorcrossen,pretparkenenPinkpop).Indelingindecategorieextensieve

recreatielijktveelpassender(vissen,mountainbikingenpaardrijden).

• BelangrijkeontwikkelingindeNederlandsegolfmarktisdeopkomstvandemulti‐

courseowners.

• DeNGFenNVGzoudenmarktonderzoekkunnendoenomdebrandingvanhet'merk'

golfinNederlandtekunnengestaltetegeven.

• Onderzoeknaardoelgroepsegmentatieiswaardevolvoordevisievormingbinnende

Nederlandsegolfwereld.

88|Golf2028

RonaldBuiting–DirecteurBuitingBosontwikkeling

Datum:31maart2008

Plaats:KantoorBuitingBosontwikkeling,Dieren

Doelstellingvanhetinterviewisinzichtverkrijgenindeplanologieennatuurontwikkelingin

Nederlandenmetnamederaakvlakkenvandezethema'smetdegolfwereld.

Differentiatieingolfbanen/locatiesBuitingrichtzichopdeinrichtingvanhetlandschapinNederland.Zijnbemoeienismet

golfbanenrichtzichopdeinrichtingvanfloraenfaunavanhet(natuur)gebiedwaarde

golfbaneninwordenaangelegd.Zijncredoluidt'Buitingmaaktschoonheid'.

Uitgewerkt:"Hetcreërenvannatuurbeleving"en"Exclusiviteitinomgeving".

Enkelevoorbeeldenvanontwerpopbasisvannatuurontwikkelingzijn:

• Hetcreërenvaneenoorspronkelijknatuurlijklandschap.

• Hetcreërenvancoulissenopdegolfbaanwaarhethelejaardooreenkleuraccent

overheerst.

• Hetcreërenvaneennatuurlijkehabitatvoor(water)vogelsenanderefaunaopenom

deholes.

Doordathijineenvroegstadiumbijhetontwerpvandebaanwordtbetrokken,kunnenzijn

ideeënaanpassingenvoorhetgolftechnischontwerptotgevolghebben.

Planologie/vergunningenBottleneck?InNederlandbestaatdeEHS(EcologischeHoofdStructuur).Dieisopministerieelniveau

vastgesteldindeVierdeNotaoverdeRuimtelijkeOrdeningExtra[ministerievanVROM1994].

DeprovincialeoverheidontwikkeltaandehandvandeEHSstreekplannendieworden

uitgewerktingebiedsplannen.Hierinwordendegebruiksfunctiesvanhetlandschap

vastgelegd(archeologie,dassenwoongebied,dekorenwolf,recreatie,bewoning,

sportgebieden).Dezegebiedsplannenzijnzogenaamdeblauwdrukplannen.Dezemaniervan

werkenisinNederlandzeerverdoorgeschoten(totwelvijftienverschillendefunctiesvanéén

stukland)waardoorenormeverstarringindeplanologieisontstaan.Beterzouzijnom

ontwikkelingsplanologietoetepassen,waarbijhetvoortschrijdendinzichtdeplanologiekan

aanpassenaandewensenvandezetijdzonderdaarbijdegrotelijnengeweldaantedoen.

DoordatgolfisingedeeldbijdeintensieverecreatieishetaanleggenvangolfbanenindeEHS

formeelnietmogelijk.IndevisievanBuitingkunnengolfbanenendenatuurgebiedenwaarin

zewordenaangelegdeenbelangrijkonderdeelvandeEHSvormenenishetvoorde

natuurontwikkelingvanNederlandbelangrijkdattoekomstigebanenindeEHSoftegende

EHSaanwordengelegd.VreemdgenoegzijnbijhetvaststellenvandeEHSveelreeds


bestaandegolfbanenwelindezestructuuropgenomen.Positiefishetfeitdatdeafgelopen5

jaar(opparticulierinitiatief)tweebanenindeEHSzijnontwikkeldDitzijnGolfsociëteitdeLage

VuurscheenGolfclubGaasterland.

SubsidiemogelijkhedenEssentiëlepuntenhierzijn:Golfmoetwordeningedeeldbijdeextensievei.p.v.deintensieve

recreatie.Opdatmomentisoverheidssubsidiemogelijk(alseengolfbaanindeEHSwordt

aangelegdenzodoendedenatuurinNederlandwordtverbeterd).

Inzetvanflora/faunaalsUSPOpditmomentgebeurtdatnogheelweinig.

Eenvandeeerstevoorbeeldenisde'Ullerberg':Een18holesgolfbaanophet250‐hectare

grotelandgoedUllerberg.Inhetplanwordtdegolfbaanvoorhetgrootstedeelopeen

afgewerktevuilstortgebouwd,waarbijdeomzomingbosis.Debaanzalafwisselendopenen

beslotenzijnwatlandschapbetreft,enenkelebijnaon‐Nederlandsehoogteverschillengaan

bevatten.Ookwordtveelaandachtbesteedaanhetinpassenindeomliggendenatuur,waarbij

metnameveelaandachtgeschonkenwordtaandefauna.

NatuurwinstDrieuitgangspunten:

• Revitaliseringvanbestaandenatuur(voorbeeldhetoudemilitaireterreinvan

Soesterberg).

• Ontwikkelingvangrootscheepsenieuwenatuurprojecten–ermoetinNederland

42.000hectarewordengecreëerd[MinisterievanVROM1994].

• Singlegolf(golfals(nieuwe)economischedragervandeagrarischesector).Een

18‐holesbaanwordtaangelegdop(agrarisch)landvanmeereigenarenwaarbijde

opbrengstnaarratowordtverdeeld.

Deontwikkelingvangolfbanenkanalskatalysatordienenvoordeeerstetweepunten.Het

strevenisomdekomendetwintigjaaréénàtweegolfbanenperjaaraanteleggen.

Erlijkteenomslagpuntbereikt.Verschillendebelangenorganisatiessteunendezemaniervan

werken:

• DeverschillendeNationaleLandschappen[www.nationalelandschappen.nl]

• Staatsbosbeheer[www.staatsbosheer.nl]

• Natuurmonumenten(directiewel,ledennogniet)[www.natuurmonumenten.nl]

• DeNationaleLandschapsarchitectbeweegtvoorzichtigindegoederichting.

• DeMilieufederatieszijnnognietovertuigd[www.natuurenmilieunederland.nl]

Andereandachtspunten• Nu2%golfdichtheidinNederland,verwachtingisdatdatdoorgroeitnaar4%.

90|Golf2028

• Danzijner200extragolfbanennodig,keer50hectare=10.000hectareland.Daaris

geenruimtevoor.Hetstapelenvandegolffunctiemetanderefunctiesvanhet

landschapkanhiervoorgrotewinstzorgen.Dezecombinaties(functiestapeling)zijnin

devisievanNatuurwinstheelgoedmogelijk.

• "Golfisdemotorvandebuitenruimte"

• HetplanOoievaar(1986,natuurontwikkelinglangsrivieren)overdeinrichtingvande

buitendijksegebieden,kaneenrolspelenbijhetcreërenvaneendeelvande

benodigderuimte.

• Overlegorgaan:"Golfbaannatuurlijk":NGF‐AlterraenUnievanMilieufederatie

BriefaanProvincialeStatenvanGelderlandvanRonaldBuiting

AandeledenvanGedeputeerdeStaten

VandeprovincieGelderland

Dieren,Maart2008

Betreft:GolfbanenendeEcologischeHoofdstructuur

Geachteheer,mevrouw,

Op23januarij.l.hebbeneenaantalledenvanProvincialeStatenopuitnodigingvande

StichtingNatuurwinsteenwerkbezoekaantweeNatuurwinstprojectengebracht:Uitbreiding

golfbaanlandgoedUllerberg(gemeenteErmelo)endeSingelgolfPilootinomgevingvan

Putten.DebelangrijkredevoorNatuurwinstomhetwerkbezoekteorganiserenishetvragen

vanaandachtvoordestormachtigegroeivandegolfsportinNederland.Jaarlijksneemthet

aantalgolfersmettussen20en25.000nieuwespelerstoe.Deverwachtingisdatditaantalin

2015isgegroeidtot500.000spelers.Omdegroeioptekunnenvangenishetnoodzakelijk

nieuwegolfbanenaandeleggen.AlleeninGelderlandisertussennuen2020eentekortvan

tussende20tot40banen.

Eentweedebelangrijkpunttijdenshetwerkbezoekwasdevoortgangvanderealisatievande

EHS.AanvankelijkzoudeEHSdoorverwervingeninrichtingenagrarischbeheergestalte

krijgen.Depraktijkvandeafgelopen15jaarleertechterdathetonhaalbaarisomopeen

dergelijkgroteschaalgebiedenaantekopen.Vandaardatdelaatstejareneenomslagtezien

is.Hetaccentismeerkomenteliggenopagrarischenparticuliernatuurbeheer.Doelstellingis

nuom40%(watgelijkstaataan292.000ha)terealiserendoorbeheer,waarvan75%(219.000

ha)doorparticuliernatuurbeheer.

OmdebeoogdeafrondingvandeEHSin2018tebereikenmoetnogveelgebeuren.Vooralde

realisatievannieuwenatuurdoorparticulierenlooptverachter.


StichtingNatuurwinstheefttijdenshetwerkbezoekaangegevendateencoalitietussende

vraagnaarnieuwegolfbanenendegrootschaligeontwikkelingvannieuwenatuurvoorde

handligt.NatuurwinstheeftdeledenvanProvincialeStatenlatenziendat‘golfbanenvolgens

hetNatuurwinstconcept’aanderealisatievandeEHSkunnenbijdragen.Doorgolfennatuur

aanelkaartekoppelenwilNatuurwinstdegolfsportvooreenbreedpubliekbereikbaarmaken

éneenbijdrageleverenaandegrotemaatschappelijkevraagnaarmeerkwalitatief

hoogwaardigenatuur.

Nieuwegolfbanenwordenopditmomentgerealiseerdopeenoppervlaktevanrondde50ha.

Zulkebanenzijntevensafgeslotenvoornietleden.Hierdooriserweinigtotgeenruimtevoor

natuurontwikkelingenrecreatiefmedegebruik.HetNatuurwinstconceptbepleitgolfbanenmet

eenoppervlaktevan150+ha.Hierdooriserveelruimtevoornatuurontwikkeling.Daarnaast

kaneenverwevingmetandererecreatievormenenagrarischgebruikdoordeaanwezige

ruimteeenvoudigwordengeorganiseerd.Grootvoordeelisdathetgolfgebiedkanworden

opengesteld.

Eenbelangrijkonderdeelbinnendediedaggevoerdediscussieisdevraagofdeontwikkeling

vangolfbanenbinnendeEHSmogelijkis.Natuurwinstheeftomdievraagtebeantwoordenin

Gelderlandeenanalyseuitgevoerd.DeanalyselaatziendatooknadeintroductievandeEHS

(1990)opverschillendelocatiesinNederland(enookinGelderland)golfbanenindeEHSzijn

gerealiseerdofuitgebreid.Demilieueffectrapportragesvandezeprojectentonenaltijdeen

toenamevannatuurwaardenaan.Verderblijktdatvrijwelallebestaandegolfbanenin1990in

deEcologischeHoofdstructuurzijnopgenomen(deanalyseisalsbijlagebijgevoegd).

NatuurwinstzietdanookgoedekansenomeengedeeltevandeparticuliereEHSmetgolfals

economischedragerwordenterealiseren.DaartoeheeftdeStichtingindeafgelopentweejaar

binnenGelderlandeenaantalinitiatievenontplooid.Totophedenishetechternietgeluktom

totaanlegvaneengolfbaanindeEHSofEHS‐verwevingtekomen.Debelangrijksteredenvoor

hetuitblijvenvansuccesisdatdeambtenarenvandeprovincieGelderlandgolfalseen

intensievevormvanrecreatiezien.VolgenshetStreekplanisvoorintensieverecreatieinEHSof

EHS‐verwevinggeenplaats.Doordekwalificatie’intensief’isdeaanlegvannieuwegolfbanen

indeEHSofEHS‐verwevingvrijwelonbespreekbaar.Erbestaatechternergenseenduidelijke

definitievanwatintensiefofextensiefis.Algemeenwordtaangenomendatwandelenen

fietsenextensiefzijnenwordenpretparken,motorcrossterreinen,campingsen

bungalowparkenalsintensiefbeschouwd.Bijandererecreatievormenishetminderduidelijk.

IndeogenvanNatuurwinstleidtdezehoudingtoteengemistekans.Deaanlegvaneen

golfbaanbiedtjuistprimamogelijkhedenomgrootschalignieuwenatuurteontwikkelenenis

zekernietintensief.Wewillenditgraagmeteenrekenvoorbeeldverduidelijken.Een

minicampingmet25plaatsenwordtalsextensiefbeoordeeld.Inhetseizoenissprakevaneen

92|Golf2028

bezettingvan50personenopeenoppervlaktevan2ha.Datisdus25personenperha.Een

golfbaanvan50haheeftgemiddeld100bezoekersperdag.Optopdagenzijndat200

bezoekers.Datis2totmaximaal4personenperha.Waaromwordtdatalsintensief

beoordeeld?

Conclusie

Wijvragenuom,nudeEHS‐contourwordtherzien,ookhetstandpuntomgolfperdefinitieals

eenintensievevormvanrecreatietebeschouwen,opnieuwtebezien.Dezewijzigingmaaktde

wegvrijvoordeaanlegvannieuwegolfbanenincombinatiemetgrootschalige

natuurontwikkelingbinnenEHS‐verwevingofzelfs(onderstrengevoorwaarden)indeEHS.

Natuurwinstvindtoverigensdatde“nee,tenzij”‐benaderingdievoorontwikkelingenbinnende

EHSgeldt,vantoepassingmoetblijven.Deaanlegvaneengolfbaanmagnooitleidentoteen

aantastingvandewezenlijkekenmerkenofwaardenvaneengebied.Persaldomoethetaltijd

eenverbeteringzijn!

Doorgolfnietalsintensieverecreatietebeschouwenverwordtdeontwikkelingvannieuwe

baneneenbelangrijkemotorbijdeontwikkeling.vangroteoppervlakteparticulierenatuurin

EHSenEHS‐verweving.Degrotevraagnaarnieuwebanenlevertopdiemaniereenbelangrijke

bijdrageaanderealisatievandeEHS.Eenkansdieinonzeogenmetbeidehanden

aangegrepenmoetworden.

Natuurlijkzijnwijbereiddezebriefineengesprektoetelichten.Wijzienuitnaaruw

antwoord!

Metvriendelijkgroet,

Ir.Ing.R.B.Buiting

VoorzitterStichtingNatuurwinst


HenkHeijster–DirecteurNederlandseGolfFederatie

Datum:20maart2008

Plaats:KantoorNGF,Vleuten

DoelstellingvanhetinterviewisinzichtverkrijgenindevisievandeNGFopdeontwikkelingen

indeNederlandsegolfwereldenhoedievisiewordtvormgegeveninhetNGF‐beleid.

NGF:FeitenencijfersZieGOSTA‐rapport[Horwath2007]:

• 183volwaardigebaneninNederland.

• 310.000golfersaangeslotenbijdeNGF,waarvan175.000bijverenigingenen135.000

alsvrijegolfer.

• Verwachtegroeinaar550.000in2020(85%vandiegroeiinvrijegolfers).

• 4%vandegolfersisjeugdlid(8%alsdevrijegolfersbuitenbeschouwingworden

gelaten).

• 34%vandegolfersisvrouw,66%isman.

• 85%vandeaangeslotenledenisopgeleidopHBOniveauofhoger.Gevolgiseengoed

ontwikkeldenzeerdeskundigvrijwilligersapparaat.

WaaromgolfenNederlandersVeelhockeyers,tennissersenvoetballerskomenuiteindelijkbijdegolfsportterecht.De

toenemendezapp‐cultuurinNederlandmaaktdatookdezejongesporters(20‐40jaar)golfals

tweedesportproberen.Hetbeoefenenvandegolfsportpastgoedbinnendeindividualisering

vandesamenleving.Ookdemogelijkheidomlidtewordenvaninternetclubsbiedteenplek

voorjongeaspirantgolfers.Debehoefteomlidtezijnvaneenverenigingmetgrotesociale

groepenwordthierdoorminder.

Desuccessenvandeprofessionals(Lafeber,DerksenenLuiten)alsmedehetbehaalde

wereldkampioenschapbijdeamateursbevestigenhetgroeiendegolfniveauinNederlanden

stimulerendegroeiverder.

Differentiatieingolfbanen/locaties• PAR‐3plus,inmiddels40baneninNederland.

• 9‐holesbanen,78baneninNederland.

• 18‐holesbanen,100baneninNederland.

• Indoorgolf,Pitch&Puttbanen,vindtdeNGFgeengolf(vergelijkmidgetgolf).Datis

hooguiteenaanleidingomaan'echte'golftebeginnen.Bovendienisgolfeniseen

buitensport.

Planologie/vergunningen–Bottleneck?Depolitiekiswispelturig,maarspeelteenbelangrijkerolbijhetstroomlijnen.Heijsterzietde

vandepolitiekgewenstesturenderolniettotstandkomen.Ontwikkelingvangolfbanen

gebeurtaltijdopparticulierinitiatiefwaarbijdemulti‐courseownerseenbelangrijkerol

94|Golf2028

spelen.Zijhebbenookdemogelijkhedenomvoldoendetelobbyenendebesluitvormingte

beïnvloeden.MetbanenenservicediekwalitatiefgelijkzijnaanbaneninPortugalenSpanje.

WordterdoordeNGF(trend)onderzoekgedaan?Degroeivanhetaantalspelersisbeschreven.

IndeNederlandsecalvinistischecultuurisdekwaliteitvandegolfbanenansichbelangrijk.

Menisminderbereidomtebetalenvoorluxeenserviceindeoverigefaciliteiten.De

ontwikkelingvandebanenwaareengroterematevanluxeenservicewordtaangeboden,is

eenkansommeergolfendetoeristennaarNederlandtehalen.Geziendepenetratieen

spreidingvangolfbaneninNoordNederlandachtHeijsterdezeregiobijuitstekgeschiktom

eentoeristischegolfzonetecreëren.AansluitendhieropgaatNederlandeenbiddoenomhet

grotetweejaarlijksegolfevenementvanwereldniveau,deRyderCup,in2018naarNederland

tehalen.

LangetermijnplanningvandeNGFDeNGFiseenA‐merkenmoetdatblijven.

DeNGFisnietopgroeiuit,maariservoordesport,hetspelendespeler.Enwildefederatie

blijvenvanallegolfers(oud,nieuwenvirtueel).NuisdeNGFeenfederatievanverenigingen

enopdiewijzeookdefederatievanallebijdieverenigingenaangeslotengolfers,inde

toekomstzaldietussenlaagverdwijnen.

EenanderedoelstellingvandeNGFisomdesamenwerkingmetdeoverigestakeholders(NVG,

overheid,commerciëlepartijenenz.)opgoedenintensiefniveautehouden.

AnderetrendsBelangrijkitemindetoekomstwordthetwaterbeheer.Erwordteenbeleidsnotitie

geschreven:'Dewaterkaderrichtlijn'.Ditomeenmogelijktoekomstigtekortenafnemende

waterkwaliteithethoofdtekunnenbieden.

Verenigingenennieuwebaaneigenarenmoetenproductengaanbiedendiedenieuwe

generatiewenst.HeijsterblijftnazijnpensioneringbijdeNGFbetrokkenomaanditproject

(adviserenvanbestuurdersovermarketingstrategie)invullingtegeven.DeNGFzalindezeook

haarrolblijvenvervullenendebenodigderegelwijzigingen(bijvoorbeeld9‐holesQ‐kaart,

afschaffenNGFregel‐examen)tijdiginteblijvenvoeren.

DeNGForganisatieblijftklein:Veertienprofessionalsophetfederatiekantoor,aangevuldmet

intotaal8FTEaanvrijwilligerswerk,ingevulddoorintotaal200vrijwilligers.Daarnaastzijner

zesnationalecoaches.


JeroenStevens–TopsportcoördinatorNGF,DirecteurGolfteamHolland

Datum:22april2008

Plaats:KantoorNGF,Vleuten

DoelstellingvanhetinterviewisinzichtverkrijgeninderoldietopgolfspeeltindeNederlandse

golfwereld,alsmedeinzichtverkrijgeninzijnvisieopdeontwikkelingenvangolfinNederland

inhetalgemeen.

WaaromgolfenNederlanders?Individualisering:

• Golfkanoveral

• Golfkaninverschillendegroepsgroottesenookalleen

• Golfiseennetwerksport

• Golfverenigingenbiedenhoogsociaalnetwerk

ProfielvandenieuweNederlandsegolfer• Nietmeerdetraditionele"gepensioneerdeverenigingsgolfer"

• Hoogopgeleid(HBO+)

• Tot45jaar

• Vrijegolfers(geenlidvaneenvereniging)

Quote:"Deessentievangolfisdebalinzominmogelijkslagenindeholeslaan.Bijdenieuwe

golfersisditnietdegrootsedrijfveer.Nevenaspectenalssocialecontacten,statusengenieten

zijnvoordenieuwegrootbelangrijk.Wezijngestoptmetgolfen"

RolvantopgolfindeontwikkelingvandeNederlandsegolfmarktInFiguur8wordendemissie,visieendeimplementatiedaarvanbeknoptweergegeven.

Figuur8:TopsportvisieenmissievandeNGF

96|Golf2028

DefocusvandeNGFoptopgolf(15%vandebegroting–ongeveer1miljoeneuro)iseen

vanzelfsprekendheidbinnendeNederlandsegolfwereldenbinnenNederlandalssportland.

Belangrijkpunthierbijisomondanksdetoenemendecomplexiteittochvoldoendeen

kwalitatiefhoogstaandebegeleidingtebiedenaandegolftalenteninNederland.Deze

begeleidingisinviercategorieënspecialismenenrandvoorwaardenonderteverdelen:

• Technischebegeleiding(shortgame,swing,coursemanagement…)

• Mentaleenfysiekebegeleiding

• Logistiekerandvoorwaarden(reizen,school,familie…)

• Financiëlerandvoorwaarden

Hierbijstemteen'playerdeveloper'voorelktalentindividueeldeinzetvandeverschillende

specialistenopelkaaraf.NadezeinitiëleopleidingdoordeNGFwordendegrootstetalenten

ophetmomentdatzeprofessionalworden,opgevangendoorGolfTeamHolland.GolfTeam

Hollandiseenparticuliereorganisatiedieexterngefinancierdwordtendusgeenbeslaglegt

opdeNGFbegroting.HetdoelvanGolfTeamHollandistweeledig:Teneerstetalentopeen

goedemanierdeprofessionelegolfwereldinleidenententweedeNederlandsespelerszoeen

hogepositieopdewereldranglijsttelatenbekledendatzekunnenmeespelenindeMajorsen

RyderCup."Wehebbenheldennodig!"Deverwachtingisdatditleidttotmeerenintensievere

mediaaandacht,dieeenkatalyserenderolgaatspelenbijdegroeivan(jeugd)golfin

Nederland.

SegmentatieingolfbanenDehuidigetoekenningvanA,BofCstatusaangolfbanengeschiedteenmaligenzegtniets

overdewerkelijkekwaliteitvandegolfbaan.Stevenssteltvoordatindetoekomsteen

NGF‐kwaliteitskeurmerkwordtontwikkeld,voorzoweldestaatvanonderhoudvandebaanals

voorspeltechnischkenmerken.Hiermeekunnenbanenzichdanbeteronderscheiden.Zolang

devraagnaargolfgroterisdanhetaanbodzalervanuitdegolfbanengeengroteinteressezijn

voorzo’nkeurmerk.DeCOGO[NGF2008,validatieDeGraaf]ondersteuntditinitiatiefalsmede

deinvoeringvaneenperiodiekekeuringomdestatusvasttestellen.

Planologie/vergunningen"DeNGFiservoordesporthetspelendespelers."DeNVG(NederlandseVerenigingvan

Golfaccommodaties)isdeaangewezenorganisatieomgolfbaanontwikkelaars,‐eigenaren

en‐exploitantenteondersteunen.BinnendeNGFisdanookweinigexpertiseophetgebied

vanhetontwikkelenenaanleggenvangolfbanenaanwezig.DeNGFzietdatalseentaakvoor

hetparticulierinitiatief.WelbestaatbinnendeNGFdecommissieCOGO,dieinitiatiefnemers

kanondersteunenbijhettrajectomeengolfbaanterealiseren(vanideetotopening).Daarbij

isvooralhetnetwerkvandeNGFwaardevol.


SubsidiemogelijkhedenDebegrotingvandeNGFbedraagtjaarlijks6.000.000euro.Hiervanwordt500.000euro

gesubsidieerddoordeoverheid(ministerievanVWS)endesportkoepelNOC*NSF.Daarvanis

75.000eurospecifiekbestemdvoortopsport.

Debijdragevangolfspelersbedraagt80%vandetotalebegroting.Deindividuelebijdragevan

golfersisechterlaag,slechts16europerpersoonperjaar(datwasin1980nog22,50euro).

Stevenssteltdatalbijeenverdubbelingvandezejaarlijksebijdrage,deNGFeenverregaande

voortrekkersrolkanspelenbijkwalitatievegroeivandegolfsport.Hierbijkunjedenkenaan

hetaantrekkenvantopspelersbijhetDutchOpen,aanhetuitzendenvangolfwedstrijdenop

deNederlandsetelevisie,aanuitgebreideremedia‐aandacht,aanhetopzettenvaneen

NederlandsNationaalGolfcentrum(zoalsGolfNationalvandeFransefederatiebijParijs)en

aanTigerWoodsinNederland.

WordterdoordeNGF(trend)onderzoekgedaan?VoorhettweejaarlijksedoorHorwarthuitgevoerdeGOSTA‐onderzoek(golfstatistieken)wordt

doordeNGFendeNVGopdrachtgegeven.

DeNGFheefteenmeerjarenbeleidsplan[NGF2007]waarineenaantalspeerpuntenworden

gedefinieerd:

• Jeugd(deNederlandsejeugddegelegenheidgevenomtegolfen)

• Topsport(meerNederlanderstopgolfers)

• Gebalanceerdegroei(metbehoudvankwaliteit)

• CommittedtoGreen(natuurenmilieu)

Ophetgebiedvantopsportwordtad‐hoctrendonderzoekgedaandoorbenchmarkingmet

buitenlandsecollega‐coaches.

OverigepuntenEenaantalopmerkingen:

• Golfenleerjeopbaan.

• Dekwaliteitenhetaanbodvanteachinggolfprofessionalsverdientverbetering.

• Jeugdcoaches(spelersmetamateurstatus)kunneneengrootaantaltakenvan

golfprofessionalsovernemenbijhetopleidenenenthousiasmerenvanjongegolfers.

• Bovenstaanderaaktaandegrenstussenamateursenprofessionelespelers.In

wedstrijdenzaldiescheidingopnationaalniveausnelvervagen.Dewerkelijke

beslissingomdezescheidingafteschaffen(zoalsditindetenniswereldreedslang

geledengebeurdis),ligtbijdeconservatieveR&AinSchotlandenzalvoorlopigniet

genomenworden.

98|Golf2028

MarcelSturkenboom–DirecteurNOC*NSF

Datum:18juni2008

Plaats:perE‐mail

Doelstellingvanhetkorteschriftelijkeinterviewisinzichtverkrijgenindevisievande

NOC*NSFopdegolfsportinNederland.

Vraag1:DeNGFontvangtjaarlijks€500.000,aansubsidieswaarvan€75.000,geoormerktvoortalentontwikkeling.Hoekomendezebedragentotstandenwie

beslistdaarover?Pertakvansportwordteenassessmentgemaaktdoordebondscoach/topsportcoördinator

ondersteunddooronzetechnischestaf.Ditassessment(beoordelingplaats,programma,

activiteiten,next‐step,gebenchedaandedirecteconcurrentendebeste)vormtdebasisvoor

hetPVAvoordeOlympischeperiodeendetoewijzingvanbasisbijdragen,tranings‐en

wedstrijdactiviteiten,bijdragenvoorcoaching‐staf,talentontwikkeling,innovatieetc.

Vraag2:HeeftNOC*NSFeenstandpunttenaanzienvandegolfsportinNederland?

Enzoja,welk?Waarblijktdatuit?Golfisvooronstopsport,maarnietOlympischenzwaarprofessioneel,d.w.z.marktgestuurd

en‐geïnitieerd.Degolfsportkanheelgoedopeigenbenenstaanenheeftdusnauwelijks

inhoudelijk,organisatorischenfinancieelsteunvanonsnodig.

Datgeldtnietvoortalentontwikkeling.Daarinwerkenwealjarensamenensteunenwede

NGFookfinancieel.

BijdevorigediscussiewarenhetdesportersdiegeenprioriteitgavenaanOlympische

deelname(geengeldteverdienen).

Vraag3:WatgaatNederlandstemmenalsdeOlympischekandidatuurvangolfvoor2016opdeIOCagendastaat?GolfOlympischzullenweondersteunenalssporters,coaches,privateinvesteerdersen

organisatiesdatsamenookwillen.


Bijlage2:ValidatiegesprekkenGesprekkenalsonderdeelvandecreatiefase:

• RemcoBuisman–23mei2008–SeniorconsultantFutureconsult(scenarioschrijvers)

• JanMenzodeMuinckKeizer–12juni2008–Ex‐voorzitterDGCdeGelpenbergen


• KeesdeGraaf–15juni2008–RegioConsulCOGOcommissieNGF

• JanWillemvanEijk–16juni–Golfondernemer,eigenaargolfbaanAssen

enJellePauw–SalesenEvents

• EwaldBreunesse–17juni2008–ScenaristShellNederland

• KeesvanOostenrijk–18juni2008–Interimmanager/econoom

• HarryBinda–20juni2008–OstheopaatnationaleNGF‐selecties

• LodewijkKlootwijk–23juni2008–DirecteurNVG

100|Golf2028

RemcoBuisman‐SeniorconsultantbijFutureconsult(scenarioschrijvers)

Datum:23mei2008

Plaats:KantoorFutureconsult,Amsterdam

Doelstellingvandevalidatie:Toetsenvandetoepassingvandescenariomethodeindit

onderzoek.

Opmerkingenoverhetonderzoek:• Demethodeisgoedenzuivertoegepastenuitgevoerd

• Onzekerheid‐Impact‐Analysezouoptimaalzijngeweestalsallegeïnterviewdeexperts

naafloopvandeanalysehunmeninghaddenkunnengevenoverdegevondentrends.

HetgevolgdeprocestijdensdeOIAendevalidatievandeuitkomstenachterafdoen

tochrechtaanhunmeningenengevenaandatderesultatengoedzijn.

• Deuitkomstenzijnvijfgolfconcepten(strategieën)dienaastelkaarkunnenbestaanin

eenverwachttoekomstbeeld.Descenariomethodelevertnormaalvier

toekomstbeeldenopwaarbinneneenstrategieopdoelmatigheidkanwordengetoetst.

Jezouhetresultaatopmicroniveaukunnenbekijken,waarbijervooreen

golfaccommodatievijfmogelijketoekomstbeeldenzijnendeoverlevingsstrategiekan

wordengetoetst.Danishetweereennormaleuitkomstvandescenariomethode.

• Waarom2028,onderbouwdekeuzevoorditjaartalbeter.


JanMenzodeMuinckKeizer–Ex‐voorzittervanDGCDeGelpenbergen


Datum:12juni2008

Plaats:KantoorJanMenzodeMuinckKeizer,Westenesch

Doelstellingvandevalidatie:Toetsenvandevijfconceptenvanuitbeleidsmakerperspectief.

Alsmedehettoetsenvandeanalyseenhetaanscherpenvandeleidraad,conclusiesen

vervolgonderzoeksmogelijkheden.

Vervolgonderzoek:Welkemanagementvormpastbijwelkeorganisatievorm,beschrevenindevijfvoorgestelde

concepten.

Opmerkingenoverhetonderzoek:• Degedefinieerdekernonzekerhedenendebinnendekwadrantengecreëerde

conceptenzijngoed.

• Waarom2028,lijktarbitrair?

• Semi‐overheidzalaltijdtegengasbiedenaandebeschrevenontwikkelingeninde

Randstad.

• Ditonderzoekkanvoorontwikkelaarsonderdeelvaneendefinitiestudiezijn.Hetishet

startpuntvanderichtingskeuzewelkconceptgekozenkanworden(naastinterne,

externeanalyse,ambitiesencompetentiesvandeontwikkelaar).

• Porter[1980]spreektinzijn5‐krachtenmodelovertweestrategieënommet

toetredendeconcurrentenoptegaan:Kostprijsstrategieenklantwaardeverhogen

doorgedifferentieerdaanbod.Inditonderzoekwordtdetweedeoptiemiddels

scenariomethodeendeserviceconcepttheorieuitgewerkt.

• Cruxvanditstuk:“Dezegevalideerdegolfconceptenzullensamenmeteenleidraad

eennuttighulpmiddelzijnvoorontwikkelaarsvan(nieuwe)golfaccommodatiesin

Nederland”.

• BeschrijvingvanAnalyseenCreatiefasebijaanpakkomenniethelemaalovereenmet

dehoofdstukindeling(hoofdstuk2enhoofdstuk3).

102|Golf2028

KeesdeGraaf–RegioconsulNoordoostCOGO(commissieontwikkelinggolf)–NGF

Datum:15juni2008

Plaats:DrentseGolfclubDeGelpenberg,Aalden

Doelstellingvandevalidatie:ToetsenvandevijfconceptenvanuitNGF‐perspectief.Alsmede

hettoetsenvandeanalyseenhetaanscherpenvandeleidraad,conclusiesen


Vervolgonderzoek:Analysedoenvanuitdegolfers,segmentatieonderzoek.OokgestelddoorPont

Opmerkingenoverhetonderzoek:• Deindelingvandeconceptenisdegoede.Allegolferskunnenbinnendezeindelingde

baanvanhungadingvinden.Personaezijnergsprekend.

• Deassenalsbasisvoordeconceptontwikkelingleverenmooiecontrasterende

golfaccommodatiesop.

• Elite(Founded1908)testerkgesteld.

• Invloedvandepolitiek/overheidkomtteweinigaanbodindeanalyse.Ook

subsidiemogelijkhedenvoorvestigingbijwoonwijkenkunnenaanbodkomen.

• COGOisergvoorperiodieke(status‐)keuringvanbanen(vergelijkdeAPKvoorauto’s).

Ookhetinvoerenvaneenkwaliteitscertificaat(bijv.eensterrensysteemalsvoor

restaurants)staatdeCOGOvoor.Keuringgeschiedtnuopbasisvanomschreven

enigszinssubjectievecriteriadooreenaantalgoedespelers.Metalsbelangrijkste

(achterhaalde)uitgangspuntoferopgoedniveaucompetitieopdeaccommodatie

gespeeldkanworden.

• IndelingA,B,CenDledenalsverenigingsgolfersdoorNGFistechnischjuist(stemrecht

indeALV)maarpragmatischniet.D‐ledenmoetenbijdevrijegolfersingedeeld

worden.DeprofielenvanD‐ledenenvrijgolferskomengeheelovereen.


JanWillemvanEijk–Eigenaar/DirecteurDGCC,AssenenJellePauw–SalesenEvents

Datum:16juni2008

Plaats:DrentscheGolf&CountryClub,Assen

Doelstellingvandevalidatie:Toetsenvandevijfconceptenvanuithetperspectiefvaneen

golfbaaneigenaar/ontwikkelaar

Opmerkingenoverhetonderzoek:• 'JustGolf'isvoorDGCCdetoekomst.Bijdeaanlegvandebaanhaddenwedirectvoor

ditconceptmoetenkiezen(nieténverenigingéncommerciëleactiviteiten)enalle

faciliteitendaaropafmoetenstemmen.Conclusie:"Kiesvooréénconceptenvoerdat

indeheleaccommodatiedoor".

• Schaalvergrotingdoormulti‐courseowners(GMG,Rijkvan,BurgGolf)of

samenwerkingdoorlokalebanenisvanbelangvoordetoekomstvandeNederlandse

golfwereld.

• Moeten'Founded1908'en'Motorvandenatuur'nietverwisseldwordeninhet

kwadrant?Natuuristocheensterkeextrinsiekemotivatieenopdetraditionele

'deoude9'wordttochnogsteedshetbestegolfvanNederlandgespeeld.

• Extrascenario:Regionalesamenwerkingdoorbanenvanverschillendeconcepten.

Sterkeproductdifferentiatieuitgevoerddoorééneigenaar/organisatie

• Virtueelgolfisgeengolf.Maarheeftwelbestaansrechtzoalsbijvoorbeelddefun

drivingrangeinWatford,opgezetdoorIMG.Doorballenmeteenchipkanvanafelk

puntopderangeeenbaanwordengespeeld[www.topgolf.co.uk].

• Interessanteenvoordegolfwereldnuttigeanalyse.Wewillenhetgraaglezenalshet

afis.

104|Golf2028

EwaldBreunesse–Shell,Scenarioplanning

Datum:17juni2008

Plaats:KantoorShellNederland,DenHaag

DoelstellingvanhetgesprekisinzichtverkrijgenindewijzewaaropShellmetscenarioplanning

omgaatenhoedekernvraag,descenario'sendetevolgenstrategieëntotstandkomen–om

aandehandhiervandeinditonderzoekgehanteerdeaanpakteevalueren.

Scenario'sScenario'sgevengeenantwoorden,maarstellenvragen.Scenario'skunnenmiddels

voortschrijdendinzichtwordenbijgesteld.Zegevenwelvoorstellingenvaneenplausibele

toekomst

MethodeBijShellwordteenscenariotrajectgestartdooraan5000experts(Shellmedewerkers)te

vragenwathunkernvraagisoverhettevorenbepaaldeonderwerp.Deantwoordenworden

gecategoriseerdengescoord.Uitditprocesblijftuiteindelijkéénvraagover:"Dekernvraag".

Trendonderzoekindeliteratuur,binnenverschillendewerkveldeneninterviewsmetexperts

(geobjectiveerdemeningen)leidttotverschillendescenario's(meestaldrie).Hierbijwordt

opgeletdatwensbeelden(droom‐endoemscenario's)wordenuitgesloten.

Eentussenstaphierbijisdataanwaarnemingenentrendsnogdieperliggendestructurenen

patronentengrondslagliggen.Shellzoektdezedieperliggendepatronenenstructurenals

basisvoordescenario's.Hierbijwordenook(zeerlangzaamveranderende)randvoorwaarden

alscultuurenmentalemodellenmeegewogen(diespelenvaakdezelfderolinelkscenario).

Detweedetussenstapisdatdegevondendieperliggendepatronenenstructuren(drijvende

krachten)wordenbeoordeeldophunbelangenonzekerheid.Hoehogerbeidefactoren

wordengescoordhoegroterhetbelangvandedrijvendekrachtindeverschillendescenario's.

Totslotwordteenvoorgesteldebedrijfsstrategiegetestbinnendeverschillendeontwikkelde

scenario's.Hoebeterdematchuitvalt,hoebeterdevoorgesteldestrategieindetoekomstige

wereldkanfunctioneren.

ValidatieValidatievanscenario'sgeschiedtmiddelsviermethodes.Teneerstewordtdeinterne

consistentievaneenscenariogecontroleerd(robustnesstest).Wanneerineenscenarioeen

democratischesamenlevingwordtbeschrevenwaarinzeerhiërarchischeelementeneen

belangrijkerolspelen,kandatopinconsistentieduiden.


Tentweedewordtgechecktofdebuurscenario'sweldeovereenkomstenbevattendieop

grondvanhunplaatsinhetassenstelselverwachtmogenworden(gaanbeideintrinsieke

golfscenario'swelvoldoendeover'golfalssport').Hetzelfdegeldtvoordeantagonisten,die

geenenkeleovereenkomstmetelkaarkunnenhebben.Uitzonderinghieropvormendetrends

diezo'zeker'zijndatzeeenrolspeleninelkscenario's(bijv.degroeivanhetaantalgolfersin

Nederland).

Dederdemethodeishetéénvooréénvoorleggenvandescenario'saanexperts.Devraagis

dan:"Isditeentoekomstbeelddatzoukunnenontstaan?"Belangrijkisdatditmetéén

scenariotegelijkgebeurt,andersgaatmendirectscenario'smetelkaarvergelijken.

Delaatsteenmoeilijkstevalidatiestapisvindenenmonitorenvanzgn.'EarlyWarningSignals'

(ookwelsignpostsgenoemd).Hierbijwordenbelangrijketrendsgedefinieerdenonderzocht

opredenendieeentrendbreukzoudenkunnenveroorzaken.

Bijvoorbeeld: Veiligheid Zoudentienbliksemslachtoffersopdebaan,hetaantal

golfersmindersneldoengroeien?

Buitenspelen Beïnvloedthetaantalurendatkinderenbuitenspelen(of

juistnietmeerbuitenspelen)dekeuzeomaaneen

buitensporttegaandoen?

Wanneerdezeoorzakentottrendbreukzijnvastgesteldkunnenzegedurendeaanaantaljaren

wordengescoord.Hiermeekandekeusvoorhetenescenariowaarschijnlijkerwordendan

voorhetanderescenario.

Linksendoorverwijzingen• KeesvanderHeijden:"Scenario's:Theartofstrategicconversation"

• PeterSchwarz:"Theartofthelongview"

• www.shell.com/scenarios(explorersguide)

• www.gbn.nl(globalbusinessnetwork)

WetenschappelijkewaardevandescenariomethodeDescenariomethodeisgeenexactewetenschap.Destappenenmethodeszijnechterwel

dusdanigcontroleerbaarenverifieerbaardatdemethodewetenschappelijkcachetheeft

gekregen.Hetgebruikvandemethodeomtoekomstigebedrijfsstrategieënteontwikkelen

heeftzichal40jaarvoorShellbewezen.Denieuwstescenario'stot2050zijnzojuist

gereedgekomen.

106|Golf2028

KeesvanOostenrijk‐Interimmanager/econoom

Datum:18juni2008

Plaats:Dalen

Doelstellingvandevalidatie:Toetsenvandevijfconceptenvanuitbeleidsmakerperspectief.

Alsmedehettoetsenvandeanalyseenhetaanscherpenvandeleidraad,conclusiesen


Vervolgonderzoek:• 'JustGolf'ishetmeestvooruitstrevendeenuitgebreidescenario.Daarzittenmeer

concepteninverborgen,eenextraanalysekandieverderuitkristalliseren

• Probeerdeleidraadomtewerkennaareeninstrumentwaarontwikkelaarsietsmee

kunnen.

Opmerkingenoverhetonderzoek:• Inleidingistemager,breiduitmetvoorbeeldCenterParcs.

• Iseronderzoeknaarwachtlijstenennaarwelkebaneneigengrondhebbenenwelke

degrondpachten(enonderwelkecondities)gedaan?

• Speeltdemobiliteitsfactor(dienusterkafneemt)eenrolbijdeconceptenwaarvan

eenreiswordtuitgegaan?

• Presenteerconceptennaastelkaaromtekunnenvergelijkeneninterneconsistentie

enoverlaptekunnenbeoordelen.Hetzelfdegeldtvoordeverschijningsvormen.Een

tabelwaarindeelfonderdelenvoorelkvandevijfconceptenineenpaarwoorden

wordengekarakteriseerd.

• Deopbasisvandeprocesdecompositieopgesteldetemplatevoordeverschijningvorm

iscompleetenbruikbaar.

• Hetmoetgeenbusinessplanworden.Deleidraadmoetgaanoverderesultatenindit

onderzoek.Economischeaspectenkunjebestnoemenindeleidraad,maaruitwerking

daarvanbiedtgeentoegevoegdewaarde.Indeleidraadmoethetgaanover:"Hoekies

jevoorwelkconcept?"

• Conclusiemoetzijn:"Kiesvooréénconceptenwerkhettotindedetailsuit.Nietop

tweepaardenblijvenwedden".

• VergelijkgolfmetIkeaenAlex(vanHurts)endegolfmarktinNederlandiseigenlijk

maarklein.Over10jaarspelen500.00mensengolf.Devoorgesteldedifferentiatiein

productenleidttoteenaantalnichemarkten,Hebbenserviceconcepten

(formuleconcepten)danwelzin?

• Interessanteenvoordegolfwereldnuttigeanalyse.Gaerdeboermeeop!


HarrieBinda–OstheopaatnationaleNGF‐selecties

Datum:20juni2008

Plaats:PraktijkvoorOstheopatie,Amsterdam

Doelstellingvandevalidatie:ToetsenvandevijfconceptenvanuithetperspectiefvanNGF‐

topsportbegeleiding

Opmerkingenoverhetonderzoek:• Jeugdbeleidwordtnietindeconceptengenoemd.Hetisnueenspeerpuntvande

NGF.

• Nunogtevroegvoorvirtueelgolf,heeftzekertoekomst.Deindoorgolfarenadievoor

2010geplandstaatkomttevroeg.

• ZoalshetVirtueelGrasconceptnubeschrevenis,zijnheteigenlijktweeverschillende

concepten.

• Founded1908zalaltijdblijvenbestaan.Naastde‘oudenegen’zijndatookbanenals

deGoyer,TheDutchenLageVuursche.

• Pasthet5‐sterrenconceptwelbijdecalvinistischenatuurvandeNederlander?

• 'Justplay'en'MotorvandeNatuur'zijngeloofwaardigeconcepten.

• Eentopgolfcentrumzitalindeplanning,maaropditmomentnietonderauspiciënvan

deNGF

• GolfTeamHollandenNGFzijntotaallosstaandvanelkaar.

• Extraruimbesparendconcept,spelenmet30%ballen.Echtebaanopveelkleinere

ruimte

108|Golf2028

LodewijkKlootwijk–DirecteurNVG

Datum:23juni2008

Plaats:GolfbaanAmelisweerd,Utrecht

Doelstellingvandevalidatie:ToetsenvandevijfconceptenvanuithetperspectiefvanNVGen

haarrolindeveranderendegolfwereldinNederland.Aanvullingopdeconclusiesen

vervolgonderzoek.

Vervolgonderzoek:• Gaangolfersnoglidwordenvaneenverenigingalszeouderworden(46+?)ofblijven

zehunhelegolflevenvrijegolfers.

• Golfconceptenzijnplausibel.Goedomovervijfjaarnogmaalsteonderzoeken.

• SegmentatieonderzoeknaarsoortengolfersinNederlandisookvanwaarde.

Opmerkingenoverhetonderzoek:• Typeringvandebanenisraak,personaezijnsprekend.

• Hetbegrip"BredeRandstad"inhetonderzoekiswellichtteruim.DedrukinBrabantis

nulangnietzogroot.EigenlijkishetAmsterdam,Rotterdam,DenHaag,Utrechtwaar

devraagduidelijkgroterisdanhetaanbod.

• Hetfijnslijpenvanhetvlekkenplanwaarbijaccommodaties,aantalentypegolfer

wordengecombineerd(vraagenaanbodvanrondesgolf)isvangrootbelang

• Multi‐courseownersspelenookinUSAenUKaleengroterol.

• DeaandelenvandegrondvanPurmerendzijninderdaadverkocht.LKkonniet

bevestigenofdehuizenbouwdaadwerkelijkspoediggaatstarten.Detrenddatbanen

indeRandstadindeverdrukkingrakendoordeoprukkendebebouwingonderschrijft

hij.AnderevoorbeeldenzijnBorchlandendeAmsterdamOldCourse.

• Verenigingsbanenkrijgenhetzwaarwanneerzehunproductaanbodnietveranderen.

HenkHeijsterblijfthetprojectwaarbijhijverenigingsbestuurdersblijftovertuigenvan

denoodzaaktotaanpassingooknazijnterugtredenalsdirecteurvandeNGF

uitvoeren.Overlegmethemoverdestrategieinhetkadervanditonderzoeklijkt

zinvol

DenieuweWetRuimtelijkeOrdeninggeeftgemeentesmeerenprovinciesmindermachtbij

vergunningenenvestigingsbeleid.LKverwachtdatBurgemeestersomdeverkeerderedenen

gaantoestaandatergolfbanenaangelegdmogenworden(status,groenebuffer,aantrekkelijk

voorbedrijfsleven)terwijlergeenlevensvatbaarheidvoordebaanis(waarmeehetgevaarvan

deFransesituatieontstaat).

LKverwachtookdatuiteencijfermeting(losvanGOSTA)komtdatdegemiddeldevrijegolfer

nogminderdannegenrondjesperjaarspeelt(wellichtzelfsmaarvijf).Hiervoorisnoggeen

onderbouwing.ImplicatieisdatdegroeiindeNederlandsegolfwereldmaximaaleenpaar

procentis.


Bijlage3:ProcesdecompositieDetemplatevandeverschijningsvormisvoortgekomenuiteenprocesdecompositie[Mulder

1997,Hardjono2006]vaneengolfaccommodatie.Deprocesdecompositieisinsamenwerking

metPierretenHolter–DirecteurTQMS–uitgevoerd.Deuitkomstvandeprocesdecompositie

iseenschematischeweergavevandeprimaireensecundaireprocessen(Figuur9),waaruit

vervolgensdetemplatevoordeverschijningsvormisafgeleid.

Procesdecompositiegolfaccommodatie

Figuur9:Procesdecompositievaneengolfaccommodatie

Templatevoordeverschijningvorm• Golffaciliteiten

• Clubhuis

• Catering

• Anderefaciliteiten

• Golfactiviteiten

• Golfspeelrecht

• Andereactiviteiten

• Bereikbaarheid

• Communicatie

• Organisatie

• Automatisering(back‐office)

• Medewerkersgolf(geschoold)ZieCAOgolfbranche[NVG2005]

• Medewerkersoverig

110|Golf2028


Bijlage4:VerschijningsvormgolfconceptenVandeinditonderzoekgedefinieerdegolfconceptenzijndevolgendeaspectenuitgewerkt:

personaeengebruiksfunctie(deCoreBenefit),hetserviceconceptendeverschijningsvorm.De

verschijningsvormvandegolfconceptenisindezebijlageopgenomen–deuitkomstvande

procesdecompositie(bijlage3)heefthierbijalsonderleggergediend.

Achtereenvolgens:

• MotorvandeNatuur

• JustGolf

• 5‐Sterren

• Founded1908

• VirtueelGras

112|Golf2028

Verschijningsvorm:MotorvandeNatuur

Figuur10:ImpressievaneenMotorvandeNatuurbaan.

Golffaciliteiten Deaccommodatiebeschiktovereenvolwaardigeenzeerruimopgezette18‐holesbaan.Daarnaastzalvaakeen(PAR‐3)oefenbaanaanwezigzijn.Debaanpastinhetnatuurgebiedwaarinhijligt–eenbelangrijkeredenomdebaantewillenspelen.

Debaanheefteenhogesloperating.Samenmethetgoedeonderhoudmaaktdatdebaanaantrekkelijkvoordebeteregolfer.Degreenkeeperszorgenvoorhetonderhoudvanhetgehelenatuurgebied.

Deoefenfaciliteitenzijngoedverzorgd,maarzullengeenUSPzijn.Ditgeldtookvoordelesfaciliteiten.Grofweg:Drivingrange,puttinggreen,chippinggreen,oefenbunkerenlesruimte.Detechnologischeondersteuningisniethoogstaand.

Clubhuis Hetclubhuisisgoedgeoutilleerd–inclusiefkleedruimte,lockersenprijzenkast–enruimgenoegomnaastgolfersookandererecreantenenclubstekunnenontvangeneneventueeltehuisvesten.Debalieendeadministratiezijngeïntegreerdenbeperktopen.

Degolfshopiskleinenvoorzietindebasisbehoeften–inclusieffitting,reparatie,clubverhuur,trolliesenbuggies(beperktaantal).

Catering Decateringrichtzichopallegasteninhetclubhuis.Ditkunnennaastgolfersendagrecreantenookandereclubszijn.Decateringheefthetniveauvaneenbrasserie.


Anderefaciliteiten Inhetgebiedisnaastgolfruimtevooranderenatuuractiviteitenalsfietsen,wandelen,vissenenwatersport.

Dezerecreantenenclubskunnengebruikmakenvanhetzelfdeclubhuis,maarkunnenookovereeneigenlocatiebeschikken.Vaakzalookeenbezoekerscentrum(vanStaatsbosbeheer)alsuitvalsbasisvoorhetgebiedaanwezigzijn.

Degolfbaandraagtbijaandeexploitatiekostenvanhetgehelenatuurgebied.

Inhetclubhuiszijnnaasteenvergader‐annexlesruimteweinigextrafaciliteitenaanwezig.

Golfactiviteiten Debaanisprimaireenverenigingsbaan:Wekelijkseverenigingsactiviteiten,twintiggrotewedstrijdenperjaar,NGFcompetitieengolflessenvanéénpro.Daarnaastwordtervrijgespeeld,waarbijgasten(zowelindividuenalsgroepen)beperktwelkomzijn.

Erisbeperktruimtevoorbedrijfsdagenenclinics.Eencombinatievangolfmetandere(natuur)activiteiteninhetgebiedisdaarvooreenmogelijkheid.

Golfspeelrecht Demeestegolferszullenlidzijnvandevereniging.Gastenbetaleneengreenfeeofwordengeïntroduceerd.

Andereactiviteiten Hetclubhuiskanookalssociëteitdienstdoenmetactiviteitenalsbridge,fundraisingenborrelen.

Insamenwerkingmetdeandereclubsinhetnatuurgebiedzaleenaantalmaalperjaareen(combinatie)activiteitgeorganiseerdworden–bijvoorbeeldeenvogelteldag.

Bereikbaarheid Declubisalleenbereikbaarperautoenfiets,waarbijdebewegwijzeringsummieris.

Debereikbaarheidvandeclubenbaanisbeperkt–minofmeerkantooruren.On‐linepresenceisondergeschiktaanpersoonlijkcontact.

Communicatie Decommunicatierichtzichineersteinstantieopdeledenviawebsite,clubbladenstamtafel.

Gastenkunnenbasisinformatieopdewebsitevindenenzijnverderaangewezenoppersoonlijkcontactmetdeclub(bijvoorbeeldomteinformerennaarstarttijden).

Organisatie Deorganisatievormiscomplex.Samenwerkingmetoverheid,grondeigenaar,natuurorganisatiesenmetandereclubsisvereist.Bijinitiatievanhetprojectzullenafsprakenenrandvoorwaardenvastgelegdworden.Naopleveringzalperiodiekoverlegplaatsvinden.

Automatisering Deautomatiseringsgraadvandegolfactiviteitenislaag.Hetbeheervandebaanzalwelondersteundwordenmetsoftwarevooronderhoudsplanning.

Medewerkers Binnendegolforganisatiewerkeneenaantalprofessionals(clubmanager,secretariaatenpro)aangevuldmeteenvrijwilligersapparaat.DeALVmetbestuurishethoogsteorgaanbinnendevereniging.

Degreenkeeping‐stafisgoedopgeleidengrootomhethelenatuurgebiedteonderhouden.

Degolfshopendecateringwordenverpacht.

114|Golf2028

Verschijningsvorm:JustGolf

Figuur11:ImpressievaneenJustGolfbaan.

Golffaciliteiten Deaccommodatiesbeschikkenoveréénofmeerbanenenruimeoefenfaciliteiten.Debanenvariërenvan18‐holeschampionshipcoursestotexecutivecoursesenPitch&Puttbanen.

Hetisookmogelijkdatverschillendebanenineenregiosamenwerken.Banenkunneneeneigenaccentleggenquatype(links,bos,park,water,heide...)enmoeilijkheidsgraad.Banenzullenzoontworpenwordendatgolfersvanalleniveauseenaangenamerondekunnenspelen(bijvoorbeelddoorachtafslagplaatsenperholeaanteleggen).

Banenwordengoedonderhouden,omzehetgehelejaarbespeelbaartemakenenomhetspeltempohoogtehouden.

Banenzettenstateofthearttechnologieintijdensgolflessenenhetaanmetenvangolfclubs.

Clubhuis Hetclubhuisisgeen‘clubhuis’–hetisingerichtophetontvangenenbedienenvanindividuelegastenengroepen.Kleedruimteszijnklein.

Degolfshopenbaliezijngeïntegreerd.Degolfshopisgroot,heefteenruimassortiment,verhuurtstokken,trolliesenbuggiesenbiedtfittingsessiesaan.

Degolfschoolheeftinhetclubhuiseenruimteomtheorielestegevenenexamensaftenemen.

Catering Decateringrichtzichopgastenenheefthetniveauvaneenbrasserie.Opeenmulti‐coursecomplexzijndiversecateringmogelijkheden–vaneenAmerikaansesportsbartoteenFransebistro.Ookwordtcateringindebaanaangeboden(verkoopautomatenofeenAmerikaansesnack‐buggy).

Bijtoernooienenevenementenkaneenbuffetaaneengrotegroepgolfersaangebodenworden.Verderishetvoorgastenmogelijkomcateringinhun‘huur’‐huizenophetresorttelatenleveren.


Anderefaciliteiten Golferswordenondersteundomopdebaanofindebuurtteverblijven:Resort(1ehuis,2ehuis,sharesenverhuur)enhotels.

Hotelsenresortshoudenrekeningmetdespecifiekewensendiegolfershebben,zoalsruimtevoorgolftasseneneen‘latecheckout’naeenrondegolfopdelaatstedagvanhetverblijf.

Golfactiviteiten Deactiviteitenzijndivers–alleeneenrijkclublevenontbreekt.Afhankelijkvanhettypeaccommodatiewordenéénofmeervandevolgendeactiviteitenaangeboden:

• Pay&Play• Bedrijfsdagen,clinicsenevenementen• Demaandelijkseresort‐cupvooromwonenden• Schoolgolf• Familiedagen• GVB‐opleidingen,kennismakingsclinics• Trainingskamp/week,metofzonderlessenvaneenpro• Weekenduitjesenvakantiewekenmetgreenfeesopverschillendebanen• Masterclassesmetofzondertechnologischeondersteuning

Golfspeelrecht Netalsdeactiviteitenisspeelrechtopveelmaniereneninverschillendeprijsklassenteverkrijgen:

• Pay&Play• Jaarkaartenvooréénofmeerbanen• Strippenkaartenvooréénofmeerbanen• Kortingskaartenvooréénofmeerbanen• Arrangementvoormeerbanenineenperiode(bijvoorbeeldvijfbanenineen

week)aldannietincombinatiemetovernachten• Speelrechtalsonderdeelvandeaankoopofhuurvaneenhuis• Schoolgolfprogramma

Andereactiviteiten Degolfaccommodatiesbiedennaastgolfgeenactiviteitenaan.Indebuurtenindehotelszijnwelandererecreatiemogelijkhedenvoorhanden–bijvoorbeeldpaardrijden,zwemmen,wellnessenwinkelen.

Bereikbaarheid Deaccommodatieszijngoedbereikbaar,zowelperautoalsvanafstationsenvliegvelden.Deinfrastructuurisingerichtopreizendegolfers–vanruimehuurauto’sengroteparkeerplaatsentottijdigebewegwijzeringopdesnelweg.

Openingstijdenzijnruimendeaccommodatieistelefonischenon‐line24/7tebereiken.

Communicatie Allemiddelenwordeningezetom‘golfgasten’aantetrekken:Reclame,website,nieuwsbrieven,SMS,editorials,sponsoringensamenwerkingmetdeVVV.

Contactmetdegastenverlooptprimairviadigitalekanalen,maarkanookuitstekendviatelefonischcontactofviamedewerkersachterdebalieplaatsvinden.

Veelaandachtwordtbesteedomhetdegastennaardezintemaken.Onderanderedoorgrotezorgaandecommunicatietebesteden:Voor,tijdensennahetverblijf.Bijvoorbeelddoorhetsturenvaneenroutebeschrijvingopdedagvooraankomsteneenaandenkenmetevaluatieformulierenkortingsbonvooreenvolgendverblijfnaafloop.

Organisatie Deorganisatiewordtgeheeldoorprofessionelemedewerkersgerund,meteendirectieteamaanhethoofd.Veelbanenzullenonderdeelzijnvangolfketens.

Opdebanenzijngeenverenigingenactief.

116|Golf2028

Automatisering Deinterneenexterneautomatiseringsgraadishoog,waardoorondanksdehogebezettingsgraadruimteblijftvoorenigeflexibiliteit.

Gastenkunnenhunarrangementthuis,inhethotelenbinnendeaccommodatieviainternet,zuilenensmartphonesboeken,bekijken,aanpassenenbetalen.

DeorganisatiebeschiktovereenuitgebreidautomatiseringspakketdatnaastdegolfprocessenookHRM,inkoopenverkoopondersteunt.

Medewerkers Vandirecteurtotwedstrijdleidertotballenraperzijnallemedewerkersgeschooldeprofessionals.


Verschijningsvorm:5Sterren

Figuur12:Impressievaneen5‐Sterrenbaan[www.thermae.nl].

Golffaciliteiten Deaccommodatiebeschiktovereen18‐holesbaan,waarbijookdemogelijkheidbestaatomkortererondestespelen.Debaanspeeltgemakkelijkenvlot:Holeszijnniettelang,roughisniethoogofnietaanwezigengreencomplexenzijnvriendelijk.

Debaanzietermooiuit,deomgevingisprachtigendebaanwordtgoedonderhouden.

Detrainingsfaciliteitenzijnbeperkt–erwordtvooralgespeeld.

Clubhuis Degolfaccommodatieisonderdeelvanhetgehelecomplex.Tassenenkofferswordenafgegevenbijde‘conciërge’.Alleonderdelenvanhetverblijfwordenbijdegemeenschappelijkebalieafgehandeld.Degolftassenstaanopdebuggyklaaralsderondeaanvangt.

Indeshopkunnenallegolfbenodigdhedenaangeschaftworden–hetassortimentisbeperkttotA‐merken.Verderwordenkledingensouvenirsmethetlogovandebaanaangeboden.

Essentiëlegolfbenodigdhedenkunnenookgehuurdworden:Tassen,stokken,schoenen,trollies,buggy...(allevanhogekwaliteit)

Degeheleaccommodatieisstijlvolenluxe–zozijnkleedkamersuitstekendgeoutilleerd.

Catering Decateringisvanhoogniveau.Binnenhetcomplexbestaanmeerrestaurantsenbarsmetverschillendeambianceenkaart–toegespitstopdeverschillendebezoekers.Dewijn‐ensigarenkaartisuitgebreid.Ookderoom‐service,decateringindebaanendeeventcateringzijnvanhetzelfdehogeniveau.

Anderefaciliteiten Deaccommodatieiseengeïntegreerdcomplex,waarbijdegolfbaannetalswellness,vergaderen,dinerenenovernachteneenonderdeelisvanhetgeheleaanbod.

Erzijnveelfaciliteitenbeschikbaar–allevanhoogniveau:Strijken,schoenpoetsen,businesscentrum,valet‐parking,nannyservice...

118|Golf2028

Golfactiviteiten Opdegolfbaanisgeenverenigingsleven.Hetmerendeelvandegolfactiviteitenzijnrondesdiegespeeldwordendoordegastenvanhetcentrum.Golflesismogelijk.Sporadischzullengolfclinicsenbedrijfsdagengeorganiseerdworden.

Doordeweekspelenvoornamelijkzakelijkegasten.inhetweekeindezullenvooralparticulierenspelen.

Golfspeelrecht Debaanisduur.

Demeesterondeszijnonderdeelvaneengroteréén‐ofmeerdaagsarrangementinhetcomplex.

Daarnaastishetvoorbedrijvenenparticulierenmogelijkomtespelen.DitkanzowelviaPay&Playalsviaabonnementen.

Andereactiviteiten Golfkanonderdeelzijnvanzakelijkebijeenkomstenentrainingenwaarbijvergaderden/ofgegetenwordt.Daarnaastkangolfonderdeelzijnvaneenwellness‐arrangementvanéénofmeerdagen,inclusiefdagtripsnaar‘attracties’indeomgeving.

Bereikbaarheid Hetcomplexisalleenbereikbaarperauto.Vanennaarstationsenvliegveldenindebuurtwordteenshuttle‐serviceaangeboden.

Dereceptieenconciërgezijndagennachtbemand–aankomenenuitcheckenkanvierentwintiguurperdag.

Communicatie Middelenwordenbewustingezetom‘gasten’aantetrekken:Website,nieuwsbrieven,editorials,sponsoringensamenwerkingmetdeVVV.

Contactmetdegastenverlooptprimairpersoonlijk.Ookdewebsiteleidttoteentelefoongesprek.

Veelaandachtwordtbesteedomhetdegastennaardezintemaken.Onderanderedoorgrotezorgaantecommunicatietebesteden:Voor,tijdensennahetverblijf–maarwelzodanigdatgastenzichdaarnietbewustvanzijn.

Organisatie Deorganisatiewordtdoorprofessionelemedewerkersgerundmeteendirectieteamaanhethoofd.

Automatisering Deautomatiseringsgraadishoogwaarbijdeback‐end(voordeorganisatie)geavanceerderenuitgebreiderisdandefront‐end(voordegasten).EenCRMapplicatieiseenessentieelonderdeelvandebedrijfsvoering–deinformatieisnodigomeengoede,maarookzakelijkverstandigegastheertezijn.

Medewerkers Vandirecteurtotschoonheidsspecialisttotballenraper,allemedewerkerszijngeschooldeenrepresentatieveprofessionals.

Ondanksdatgolfnietdeprimaireactiviteitis,isdegolfstafuitgebreid:Caddiemaster,caddies,starter,playersassistent(marshal),pro,clubfitterenevenementenorganisator.

Hetisnormaalomfooientegeven.


Verschijningsvorm:Founded1908

Figuur13:ImpressievaneenFounded1908baan[www.kennemergolf.nl].

Golffaciliteiten Degolfbaaniseenchampionshipcoursemetinternationaalaanzien.Eendroomvoordegemiddeldegolfer.Eventueelisereenderde9‐holeslus,eentweedebaanofeenexecutivecourse.

Onderhoudisvanhoogniveau–gerichtomgolfvanhoogniveautekunnenspelen.Voorinternationaletoernooienkandemoeilijkheidsgraadverhoogdworden.

Deoefenfaciliteitenzijnuitgebreidenstateoftheart,zodatnationaletoppershunvolledigetrainingsprogrammakunnenafwerken.

Clubhuis Hetclubhuisiseenlandmark.Hetiseenecht‘clubhuis’mettraditie,prijzenkasten(eigen)ruimtesvoordeclubsbinnendeclub.

Hetclubhuisiseentraditioneelgolfclubhuismetlockers,buggies,kleedruimteseneenbalie.

DeshopiskleinmaargoedgeoutilleerdmetA‐merken.Deshopeigenaaren/ofprokunnenstokkenopmaatmakenvoordetopgolfers.

Catering Hetrestaurantisuitstekendmetuitgebreidewijn‐,whisky‐ensigarenkaart.Voor(inter)nationaleevenementenwordtgebruikgemaaktvaneenexternecateraar.

Anderefaciliteiten Hetclubhuisisookdesociëteitvandevereniging.

Golfactiviteiten Debaanisprimaireenverenigingsbaan:Wekelijkseverenigingsactiviteiten,twintiggrotewedstrijdenperjaar,NGFcompetitieengolflessenvaneenaantaltoppro’s.Daarnaastwordtervrijgespeeld,waarbijgasten(zowelindividuenalsgroepen)zeerbeperktwelkomzijn.

Éénkeerperjaarwordteengrote(inter)nationalewedstrijdgeorganiseerdopdebaan.

120|Golf2028

Golfspeelrecht Opdebaanwordtdoordeledenenhunintroducésgespeeld.Greenfeesvoorgastenzijnschaarsenduur.

Lidwordenisalleenmogelijkopuitnodiging.Daarbijzijnparticipatie,entreeenlidmaatschapzekerbijjongeclubsergduur.

Andereactiviteiten Naastgolfzijnertalvanandereverenigingsactiviteiten:Schaakenbridgeclub,Rotary,whisky‐proeverij...

Bereikbaarheid Debaanisperautoenfietstebereiken.Traditioneelzijnerveelgereserveerdeparkeerplaatseneneenapartegastenparkeerplaats.Bewegwijzeringisminimaal.

Declubisaltijdbereikbaarvoorledenenalleentijdenskantoorurenvoorgasten.

Dewebsitebevatveelinformatieoverdebaanmaariservooralopgerichtomdestatusvandeclubenbaanuittedragen.

Communicatie Communicatieisinterngerichtviaclubblad,ledendeelwebsiteenstamtafel.Communicatiemetgastenverlooptpersoonlijk/telefonisch.

Organisatie Degolfclubwordtgerunddooreenprofessionelestaf:Clubmanager,secretariaat,starter,marshall,greenkeeper,professional,shopkeeper.Ookhetbedienendpersoneelisgoedopgeleidenvanhogekwaliteit.Derelatiesmetgastenzijnpersoonlijkenhiërarchischvanaard.

Hetverenigingslevenwordtgerunddooreenvrijwilligersapparaatondersteunddoordeprofessionelestaf.

Automatisering Voordeautomatiseringenwebsitewordtgebruikgemaaktvaneenprofessioneelstandaardgolfpakket.

Medewerkers Eenruimeprofessionelestafeneengrootvrijwilligersapparaat.Indeonderlingeverhoudingenisduidelijkdatdestafindienstisvandeclub.


Verschijningsvorm:Virtueelgras

Figuur14:ImpressievaneenVirtueelGrasbaan[www.indoorgolfarena.eu].

Golffaciliteiten Debasisvanhetgolfcentrumzijngolfsimulatorenenoefenfaciliteiten.Erisgeenvolwaardigegolfbaan.HooguiteenPAR‐3baanofkorter,eventueelopkunstgras.Vakerzalerhelemaalgeenbaanzijnenzalookdelengtevandedrivingrangegelimiteerdzijn.Inhetuiterstegevalishetgehelecentrumindoorenvirtueel.

Golfsimulatorenbiedenzoweldemogelijkheidom(veelalwereldberoemde)banentespelenalsdemogelijkheidomtetrainenwaarbijfeedbackwordtgegevenoverdiverseparametersvandegolfswing.

Zowelbinneneenfysiekealsvirtueledrivingrangewordtvanveeltechnologiegebruikgemaakt–omballentedistribuerenenopteteeënenomdespelersfeedbacktegeven.

Clubhuis Hetclubhuislijktmeeropeenfitnesscentrum/squashclubofpoolcentrumdanopeentraditioneelgolfclubhuis.Desfeerkanvariërenvansportieftotentertainment.

Deontvangstisgeïntegreerdmetdebar.Deshopiskleinenvoorzietalleeninbasisbehoeftenalsballen,handschoenen,gripsenclubverhuur.

Kleedruimteszijnnietaltijdaanwezigenwordengedeeldmetbeoefenaarsvananderesporteninhetcentrumindienaanwezig.Vastebespelerskunnenhungolfsetopslaanineenlocker.

Catering Inhetrestaurantwordteenbeperktekaartaangeboden.Afhankelijkvandesfeerishetrestaurantmeereen‘sportsbar’of‘sushibar’.Naasteenrestaurant/brasseriezalvaakookeenbarofloungeaanwezigzijn.

Derestaurantsenbarsbiedenuitzichtopdesporters.

Anderefaciliteiten Vaakkunneninhetcentrumnaastgolfookanderesportenalssquashoffitnessbeoefendworden.

Veelcentrazullenookzalenhebbenwaargoedgeoutilleerdvergaderdofeenfeestgeorganiseerdkanworden.

122|Golf2028

Golfactiviteiten Aandeenekantzijneractiviteitendiezichrichtenopgolfersdiewillentrainen:Lessenvanpro’s,vrijtrainen,voorbereidingopGVBexamen,wedstrijdenenspelenvantebezoeken‘echte’banen.

Aandeanderekantwordenactiviteitengeorganiseerdvoorgastendiezichwillenvermaken:Vrijspelen,clinics,kennismakingsles.

Statistiekenenrecordswordenvoorbanenenspelersbijgehoudenengepubliceerdopscorebordenenopdewebsite.

Golfspeelrecht Speelrechtkanopvelemanierenverkregenwordenvoordeverschillendefaciliteiten:Simulatoren,drivingrange,lessen,PAR‐3baan.

Zozijnerdiverseperiodiekeenkortingsabonnementenvoorverschillendedoelgroepen(bijvoorbeeldstudenten).Daarnaastisdetoegangonderdeelvanarrangementen(golfeneten,golfenvergaderen).TenslottekanviaPay&Playtoegangverkregenworden.

Deledenkaartkanalsmulti‐pasdienen,waarmeekortingverkregenwordtopdediensteninhetcentrumenbetaaldkanwordenbijdeverschillendeonderdelenvanhetcentrum.

Andereactiviteiten Binnenhetcentrumwordenfaciliteitenvoorgolf,anderesporten,vergaderenen/ofuitgaanaangeboden.Zowelvoorparticulierenalsbedrijvenwordencombinatiearrangementenaangebodenenopverzoekspecialeevenementengeorganiseerd.

Bereikbaarheid Decentraliggenaanderandenvandewoon‐ofwerkgebiedenenzijngoedbereikbaarperauto,openbaarvervoerenperfiets.

Hetcentrumkentruimeopeningstijdenwaarbijonderscheidgemaaktwordttussendal–enpiekuren.

Hetcentrumiszowelon‐linealstelefonischgoedbereikbaar(simulatorreserveren,lesboekeneninformatieaanvragen).

Communicatie Veelmiddelenwordeningezetom‘golfgasten’aantetrekken:Reclame,website,nieuwsbrievenenSMS.

Contactmetdegastenverlooptprimairviadigitalekanalen,maarkanookuitstekendviatelefonischcontactofmedewerkersachterdebalie.

Decommunicatiemetdegastenisgerichtophunterugkeer.

Organisatie Hetcentrumisparticulierbezitenkanonderdeelzijnvaneenketen.

Automatisering Deautomatiseringsgraadishoogzowelvoordefront‐endalsdeback‐end.Dehogebezettingsgraadlaatweinigruimtevoorflexibiliteit.

Klanteninformatiewordtverzameldengebruiktbijhetdefiniërenvanhetgolfaanbodenhetmakenvanreclame.

Medewerkers Hetcentrumwordtgerunddooreenprofessionelestaf,metveelalgemenehorecamedewerkerseneenaantalexpertsvoordeverschillendesporten.

marktontwikkeling door serviceconcepten

Documents

Transcript of marktontwikkeling door serviceconcepten