Marktonderzoek Bibliotheek Kalmthout - Eindrapport 18+

De rol van boeken en Bib Kalmthout

nog lang niet uitgespeeld!

De vraag en marktpositie van de bib in beeld. Volwassenen vanaf 18 jaar

Mei 2009 drs. Rudy Neggers dr. Hein Leemans

Marktonderzoek / Bibliotheek Kalmthout / volwassenen vanaf 18 jaar / versie 3 / 07-05-2009 / HL & RN 2

Inhoudsopgave

Samenvatting marktonderzoek onder volwassenen pag. 3

1. Aanleiding en doelstelling van het marktonderzoek pag. 7 1.1. Aanleiding pag. 7 1.2. Doelstellingen van het marktonderzoek pag. 7

2. Methode van onderzoek pag. 8 2.1. De vragenlijst pag. 8 2.2. De afname van het onderzoek pag. 8 2.3. De respons pag. 8 2.4. Opbouw van het rapport pag. 8

3. Een profiel van de steekproef pag. 9 3.1. Geslacht, leeftijd en leefsituatie pag. 9 3.2. Bezoek aan de bibliotheek pag. 10 3.3. Frequentie en duur van bibliotheekbezoek pag. 11 3.4 Redenen van niet bezoeken van de bibliotheek pag. 11 3.5 Bibliotheekgebruik pag. 12 3.6 Gebruik website van de bibliotheek pag. 13 3.7 Openingstijden pag. 13

4. Resultaten marktonderzoek: volwassenen vanaf 18 jaar pag. 14 4.1. Uitleg resultaten pag. 14 4.2. Informatieve boeken pag. 15 4.3. Informatieve tijdschriften pag. 16 4.4. Informatieve cd of dvd pag. 18 4.5. Informatief internetgebruik pag. 19 4.6. Ontspannende media pag. 20 4.7. Uitsplitsing romangenres pag. 22 4.8. Uitsplitsing tijdschriftengenres pag. 22 4.9. Uitsplitsing muziekgenres pag. 23 4.10. Uitsplitsing filmgenres op dvd pag. 23

5. De functie van de bibliotheek bij informatie en ontspanning. pag. 24 5.1. De informatieve functie pag. 24 5.2. De rol van de bibliotheek bij muziek, film en games pag. 25

Bijlagen pag. 27

Bijlage 1: de termen marktomvang en marktaandeel verklaard pag. 27

Bijlage 2: marktomvang en -aandeel in % en absolute aantallen pag. 28

Bijlage 3: adviezen op basis van resultaten marktonderzoek pag. 31


Samenvatting van het marktonderzoek onder volwassenen.

Aanleiding en doelstelling

Het marktonderzoek is primair bedoeld om de keuzes in dit eigen integrale collectieplan te baseren op informatie over de vraag en publieksbereik in het eigen werkgebied. Doel van het onderzoek is een actueel inzicht voor bibliotheek en gemeente in: 1. Omvang en samenstelling van de vraag naar bibliotheekdiensten in het werkgebied van de

bibliotheek, uitgesplitst naar leden en niet-leden. 2. Het (publiek) bereik dat de bibliotheek op haar kernfuncties realiseert. Methode

De meeste respondenten zijn digitaal geworven via een uitnodiging per mail naar de leden vanaf 18 jaar van de bibliotheek. Zij ontvingen in de mail een link naar de digitale vragenlijst. Aanvullend is in de bibliotheek en per post ook nog schriftelijk geworven. Uiteindelijk hebben 813 jongeren uit Kalmthout een vragenlijst ingevuld.

Steekproefprofiel

• De steekproef bestaat voor 55% uit vrouwen en voor 45% uit mannen. • De leeftijdsgroepen 51-60 jaar (32%) en 21-30 jaar (21%) zijn het beste

vertegenwoordigd. 5% is 20 jaar of jonger. • 56% heeft betaald werk. • 69% woont samen. Hiervan heeft iets meer dan de helft ook kinderen. • 79% heeft hoger secundair onderwijs of een hogere opleiding gevolgd. • De populairste culturele uitstapjes zijn die naar musea en tentoonstellingen (64%),

theatervoorstellingen (58%) en muziekconcerten (56%). • 32% is lid van de bibliotheek. 60% bezoekt bibliotheek Kalmthout. Van de leden bezoekt

97% de bibliotheek in Kalmthout. Verder bezoekt 10% o.a. de bibliotheek Antwerpen. • De belangrijkste redenen om de bibliotheek niet te zoeken zijn het feit dat men liever

elders internet dan in de bibliotheek en dat men liever media koopt dan leent. • De belangrijkste bezoekredenen zijn:

- het lenen van een roman (25% van de bevolking). - het lenen van een informatief boek (23% van de bevolking). - het lezen van een krant of tijdschrift (10% van de bevolking).

• 34% bezoekt de bibliotheek nooit en 19% minimaal eens per 3 weken. • 44% bezoekt wel eens de bibliotheekwebsite. Men doet dit voornamelijk om:

- media te reserveren of verlengen. - informatie over openingstijden. - informatie over de collectie.

• De populairste openingstijden zijn zaterdagochtend, maandagavond en woensdagmiddag.

De vraag naar producten en diensten van de bibliotheek (marktomvang):

Uit het marktonderzoek blijkt dat vanaf 18 jaar in Kalmthout de meeste vraag is naar: • Romans (87% van de bevolking vanaf 18 jaar) en specifiek naar de genres of soorten:

• detectives of thrillers (50%). • Waar gebeurde verhalen (48%). • In mindere mate spionage of avonturenromans (34%), politieke, sociale of

psychologische literatuur (31%) en (auto) biografische literatuur (30%). • De boekensoorten strips en makkelijk lezen (beide 30%).

• Informatieve boeken (83%) en specifiek naar de ZiZo hoofdcategorieën: • boeken over landen (63%). • Boeken over het dagelijks leven (57%). • Enigszins verrassend boeken over kunst (55%). • Boeken over de natuur (52%). • Eveneens enigszins verrassend boeken over wetenschap of techniek (48%). • Boeken over de mens (46%), vrije tijd (45%) en de samenleving (44%).


• Muziek cd / dvd (83%) en specifiek naar de genres of soorten:

• popmuziek in andere talen (69% van de bevolking vanaf 18 jaar). • Klassieke muziek (54%). • Nederlandstalige populaire muziek (48%). • Filmmuziek of musical (43%).

• Informatie van internet (80%) en specifiek naar de ZiZo hoofdcategorieën: • digitale informatie over kunst (66% van de bevolking vanaf 18 jaar). • Digitale informatie over landen (64%). • Digitale informatie over het dagelijks leven (58%). • Digitale informatie over wetenschap of techniek en de samenleving (beide 57%).

• Informatieve tijdschriften (76%) en specifiek naar de ZiZo hoofdcategorieën: • tijdschriften over het dagelijks leven (53% van de bevolking vanaf 18 jaar). • Tijdschriften over landen (54%). • Tijdschriften over de natuur (47%). • Tijdschriften over de samenleving (46%). • Tijdschriften over de mens en kunst (beide 43%).

• Film op dvd (74%) en specifiek de genres: • actie- of avonturenfilms (73% van de bevolking vanaf 18 jaar). • Detectives, thrillers of misdaadfilms (66%). • Komedie of humoristische films (65%). • Romantische films (63%). • In mindere mate historische films (49%) en oorlogsfilms (44%).

• Ontspannend internet zoals on line games en chatten (54%). • De ontspannende tijdschriftengenres woon en tuinbladen (44%), reis en recreatiebladen

(39%) en damesbladen of glossy’s (38%). Bovenstaande (deel) markten zij het interessantst uit het oogpunt van de locale vraag in Kalmthout. De minste behoefte (minder dan 20% van de bevolking vanaf 18 jaar) is er aan:

• informatieve cd’s en dvd’s in alle ZiZo hoofdcategorieën. • De typen en soorten romans:

• Grote letterboek (1% van de bevolking vanaf 18 jaar). • Horror of griezelverhaal (6%). • Gelegenheidsroman, sportverhaal of dierenboeken (13%). • Poëzie of toneel (14%). • Science fiction of fantasy (18%).

• Er zijn geen ZiZo hoofdcategorieën informatieve boeken met minder vraag dan 21%. • De muziekgenres:

• kinder of jeugdliedjes (11% van de bevolking vanaf 18 jaar). • Er zijn geen ZiZo hoofdcategorieën informatie van internet met minder vraag dan 21%. • De filmgenres:

• Erotische films (7% van de bevolking vanaf 18 jaar). • horror of griezelfilm (20%).

• De ontspannende tijdschriftengenres bladen met nieuwtjes over bekende personen (15%). Waar staat Bibliotheek Kalmthout eind 2008 / begin 2009?

Het marktonderzoek informeert ook over het marktaandeel of publieksbereik dat de bibliotheek bij de verschillende kernfuncties met hun dienstverlening behaalt. Het marktaandeel is het percentage klanten van de bibliotheek op de diverse (deel) markten.

a. Gebruik van de bibliotheek.

Veel mensen maken gebruik van de bibliotheek. Het aantal bezoekers bedraagt 32% van alle inwoners. Mensen willen anno 2007 met diverse media geïnformeerd worden over uiteenlopende onderwerpen. Dan blijkt dat de sterkte van de bibliotheek nog steeds ligt bij boeken. Het grootste deel van de bibliotheekbezoekers leent romans of informatieve boeken. Figuur 1 en 2 tonen het gebruik van de verschillende soorten dienstverlening van de bibliotheek:


Wat leende je het voorbije jaar in de bibliotheek?

83%

77%

21%

10%

5%

4%

1%

20%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Roman

Informatief boek

Strip

Muziek cd of dvd

Film

Cd of dvd met informatie

Computerspel

Krant of tijdschrif t

% v

anaf

18

jaar

% leden

Figuur 1: lenen in de bibliotheek (n=665)

Kwam je daarnaast ook voor andere zaken naar de bibliotheek?

31%

7%

7%

1%

3%

4%

5%

2%

7%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Lezen van krant of tijdschrif t

Internet in de bibliotheek

Raadplegen van databanken

Ander computergebruik

Literaire avond, boekpresentatie

Andere lezing of discussiebijeenkomst

Tentoonstelling, f ilm, concert of voorstelling

Computer of internetcursus

Andere reden

% v

anaf

18

jaar

% leden

Figuur 2: ander gebruik van de bibliotheek (n=665)

Marktpositie van de bibliotheek.

Het marktonderzoek laat zien hoeveel mensen gebruik maken van de bibliotheek voor informatie, ontspanning en cultuur en welke media zij daarbij gebruiken. Hierdoor is het marktaandeel (zie bijlage 1) op de diverse (deel) markten van de bibliotheek in kaart gebracht. Het ruime gebruik van de collectie boeken is terug te zien in een groot marktaandeel. Ongeveer 27% van de informatieve boekenlezers vanaf 18 jaar weet de bibliotheek te vinden. De marktaandelen variëren hier van 19% (boeken over de eigen gemeente, een onderdeel van boeken over landen) tot 39% (boeken over relaties, een onderdeel van boeken over de mens). Dit geldt ook bij romans: 29% van de romanlezers stilt de leeshonger met romans uit de bibliotheek. Bij de lezers van diverse soorten literaire romans is dat gemiddeld 29% op redelijk grote 30% (biografieën) tot grote markten 48% (waar gebeurd). Hiermee vervult de bibliotheek deels haar culturele taak. Bij de niet-literaire genres varieert het marktaandeel van bibliotheek Kalmthout van 14% bij strips (30% marktomvang) tot 37% bij thrillers en detectives (50% marktomvang) en zelfs 100% bij groot letterboeken (echter 1% marktaandeel).


Bij tijdschriften heeft bibliotheek Kalmthout een redelijke maar uit te bouwen positie. De marktaandelen variëren hier van 13% (bladen met verhalen en over dagelijks leven) tot 20% (tijdschriften over levensvisies). Bibliotheek Kalmthout heeft geen informatieve cd’s/dvd’s, muziek, film of games in de volwassenencollectie. In 2009 is de bibliotheek, mede naar aanleiding van dit marktonderzoek, begonnen met de opbouw van een collectie films op dvd. Over de marktpositie van bibliotheek Kalmthout bij deze media kan nu dus geen zinvolle informatie worden gegeven. Bij informatie van internet is nog een wereld te winnen. Het huidige marktaandeel van 4% is bepaald op basis van het internetgebruik in de bibliotheek. Dit ontwikkelt zich echter meer tot voorziening voor doelgroepen die thuis of op hun werk internet ontberen of voor bezoekers die vaker naar de bibliotheek gaan en daar langer blijven voor bijvoorbeeld het uitwerken van opdrachten voor school. Het gezamenlijk in de sector opbouwen van een digitale bibliotheek is waarschijnlijk effectiever. In Nederland heeft de opbouw van bibliotheek.nl. met diensten zoals de digitale vraagbaak van de bibliotheek al@din en schoolbieb tot een verhoging van het marktaandeel van de bibliotheek geleid tot ongeveer 25%1.

Onderstaande tabel geeft de marktomvang en marktaandelen compacter weer: Samenvattende tabel van marktomvang en marktaandelen.

Collectie onderdeel Markt omvang

Markt aandeel

Populairste genres / informatiedomeinen

informatieve boeken 83% 27% landen (63%), dagelijks leven (57%) en kunst (55%) informatieve tijdschriften 76% 14% landen (54%), dagelijks leven (53%) en natuur (47%) informatieve cd’s en dvd’s 17% 4% kunst (11%), de samenleving, vrijetijd en landen (allen 8%) informatief internet 80% 4% kunst (66%), landen (64%), dagelijks leven (58%)

romans 87% 29% detectives/thrillers (50%), waar gebeurd (48%), spionage/avonturen (34%) ontspannende tijdschriften 43% 13% woon/tuinbladen (44%), reis/recreatiebladen (39%), damesbladen (38%) strips 30% 14% muziek cd of dvd 83% 4% anderstalige pop (69%), klassiek muziek (54%), Nederlandstalige pop (48%) film op dvd 74% 2% actie/avonturen (73%), detective/thriller/misdaad (66%), komedie (65%)

ontspannend internet 54% 3% games 27% 1%

1 Bron: marktonderzoek Bibliotheek Hengelo 2008.


1. Aanleiding en doelstelling van het marktonderzoek. 1.1. Aanleiding

Bibliotheek Kalmthout neemt deel aan het project integraal collectieplan. Met dit plan wil de bibliotheek het collectiebeleid professionaliseren en effectiever inzetten. Het collectieplan is onder meer gebaseerd op de vraag van burgers. Dit marktonderzoek brengt de omvang en samenstelling van de locale vraag in kaart en de rol die de bibliotheek speelt om in deze vraag te voorzien. Dit is essentiële informatie voor vraag en resultaatgericht werken. In tegenstelling tot gebruikersonderzoek komen ook wensen van niet-bibliotheek bezoekers in beeld. Het marktonderzoek voorziet in de informatie om de keuzes in dit eigen integrale collectieplan te baseren op de locale vraag in Kalmthout en het publieksbereik van bibliotheek Kalmthout. De resultaten van dit eigen marktonderzoek vervangen de tot nog toe gebruikte Nederlandse cijfers. 1.2. Doelstellingen van het marktonderzoek

Doel van het onderzoek is een actueel inzicht voor bibliotheek en gemeente in: 1. omvang en samenstelling van de vraag naar bibliotheekdiensten in Kalmthout. 2. Het (publieks) bereik dat de bibliotheek op haar kernfuncties realiseert.

Marktonderzoek voorziet in het laatste stuk input voor succesvolle toepassing van het integrale collectieplan. Hierdoor wordt het collectieplan krachtiger en neemt het draagvlak ervoor toe. Ook kunnen bibliotheek en gemeente de resultaten gebruiken om de veronderstellingen in het beleidsplan te toetsen over de vraag van burgers naar bibliotheekdiensten en het verder invullen van dit beleidskader en voor promotie naar gebruikers en niet-gebruikers van de bibliotheek.

Het marktonderzoek geeft antwoord op de volgende vragen:

1. Hoe groot is de vraag van gebruikers én niet-gebruikers van bibliotheek Kalmthout naar diverse soorten informatie, cultuur en ontspanning?

2. In welke mate gebruiken burgers in Kalmthout hiervoor boeken, tijdschriften of digitale media zoals internet?

3. In welke mate gebruiken burgers hiervoor diensten van bibliotheek Kalmthout? 4. Hoe zitten de bezoekersstromen in elkaar? 5. Wie maakt wel en wie maakt geen gebruik van de bibliotheek (gebruikersprofiel)?


2. Methode van onderzoek.

2.1. De vragenlijst

De vragenlijst voor volwassenen vanaf 18 jaar bestaat uit 4 delen:

1) Deel 1 informeert naar interesses van burgers en de wijze van informatieverzameling.

2) Deel 2 gaat over ontspanning: in hoeverre lezen volwassenen romans of ontspannende tijdschriften, luisteren ze naar muziek, kijken ze naar films en spelen ze games?

3) Deel 3 bestaat uit vragen over het bibliotheekbezoek en -gebruik van volwassenen. 4) In deel 4 komen algemene persoonskenmerken aan bod.

2.2. De afname van het onderzoek

De doelgroep van het onderzoek bestaat uit alle inwoners van Kalmthout vanaf 18 jaar. De volwassenen zijn op 3 verschillende manieren benaderd om deel te nemen aan het onderzoek:

1) Via e-mail; bibliotheek Kalmthout beschikt over ongeveer 1.500 e-mail adressen van volwassenen en jeugdleden. Leden vanaf 18 jaar hebben per e-mail een uitnodiging ontvangen om mee te doen. Deze e-mail bevatte tevens de link naar de vragenlijst.

2) Via een knop op de website van de gemeente; bezoekers van de site konden kiezen voor de digitale jongeren of volwassenen enquête. Via de digitale nieuwsbrief van de gemeente is aan het onderzoek extra bekendheid gegeven.

3) Via een extra schriftelijke werving; responsanalyse leerde dat niet-leden waren ondervertegenwoordigd. Daarom is in overleg met de bibliotheek besloten onder deze doelgroep extra te werven. Uit een aselecte steekproef uit het bevolkingsregister van de gemeente Kalmthout van inwoners vanaf 14 jaar is opnieuw een aselecte steekproef van 200 niet-leden getrokken. Aan deze niet-leden is per post een vragenlijst gestuurd. 167 van deze 200 adressen betroffen volwassenen. Via een antwoordenvelop kon men de vragenlijst gratis terugsturen naar de bibliotheek.

2.3. De respons

767 volwassenen uit Kalmthout hebben een digitale vragenlijst ingevuld en 46 volwassenen een papieren lijst. De totale respons van het marktonderzoek onder volwassenen bedraagt daarmee 813 respondenten. Dit is een hoge respons voor een marktonderzoek. Van de 813 volwassenen zijn er 704 lid van de bibliotheek en 109 geen lid. Deze aantallen zijn (net) voldoende om een uitsplitsing te maken van de vraag van leden en niet-leden. Om de ondervertegenwoordiging van niet-leden te corrigeren zijn de data herwogen naar lidmaatschap.

2.4. Opbouw van het rapport

In hoofdstuk 3 geven we een beeld van de achtergrondkenmerken van de respondenten en het gebruik en bezoek van de bibliotheek. In hoofdstuk 4 geven we de marktomvang van de verschillende informatieve media in Kalmthout. Tevens rapporteren we het marktaandeel dat de bibliotheek in Kalmthout behaalt bij deze verschillende informatieve media. Met het oog op de hanteerbaarheid van de cijfers in het ICB model is ervoor gekozen de ZiZo categorieën uit het model aan te houden. Bijlage 2 geeft alle markgegevens in percentages en absolute aantallen. Hoofdstuk 5 geeft een korte samenvatting van de onderzoeksresultaten.

We geven in de tabellen over marktomvang de resultaten voor de totale steekproef en de uitsplitsing naar leden en niet-leden. Steeds is ook het aantal respondenten vermeld van de totale steekproef, de leden en de niet-leden (de n per vraag of item respons). Via een standaardnormale %-toets is bepaald in hoeverre verschillen afwijkingen tussen leden en niet-leden op toeval berusten of significant zijn bij een betrouwbaarheid van 95%. Als het verschil tussen leden en niet-leden significant is, zijn de resultaten vet gedrukt in de tabellen.

De resultaten met betrekking tot bibliotheekbezoek en –gebruik zijn niet uitgesplitst naar leden en niet-leden. Logisch betreft het hier voor het overgrote deel leden.


3. Een profiel van de steekproef.

3.1. Geslacht, leeftijd, leefsituatie en culturele participatie.

Tabel 1 geeft een overzicht van geslacht, leeftijd en leefsituatie van de deelnemers aan het onderzoek:

Tabel 1: Geslacht, leeftijd en leefsituatie van respondenten

n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout Vrouw 776 55% 675 65% 101 49% Man 776 45% 675 35% 101 51% 20 jaar of jonger 754 5% 658 10% 96 3% 21-30 jaar 754 21% 658 16% 96 23% 31-40 jaar 754 12% 658 14% 96 12% 41-50 jaar 754 18% 658 22% 96 16% 51-60 jaar 754 32% 658 25% 96 35% 61-70 jaar 754 8% 658 9% 96 7% Ouder dan 70 jaar 754 4% 658 3% 96 4% Studeert / gaat naar school 774 12% 673 16% 101 10% Heeft betaald werk 774 56% 673 56% 101 56% Is met pensioen 774 16% 673 17% 101 16% Anders 774 17% 673 12% 101 19% Alleenwonend 765 9% 666 8% 99 9% Inwonend bij ouder 765 16% 666 19% 99 14% Samenwonend zonder kinderen 765 33% 666 26% 99 35% Samenwonend met kinderen 765 36% 666 39% 99 34% Anders 765 7% 666 7% 99 7%

Tabel 1 laat zien dat: • 55% van de respondenten vrouw is. Onder de leden is 65% vrouw en onder niet-leden is

49% vrouw. Dit verschil is significant (en dus vet gedrukt). • De leeftijdsgroepen 51-60 jaar (32%) en 21-30 jaar (21%) het best vertegenwoordigd

zijn. Er zijn significant meer jongeren tot 20 jaar onder de leden (10% versus 3%) en onder de niet-leden zitten significant meer mensen van 51-60 jaar (35%-25%).

• Meer dan de helft van de respondenten betaald werk heeft (56%). Dit geldt voor zowel leden als niet-leden.

• In totaal bijna 70% samenwonend is. Iets meer dan de helft van deze samenwoners heeft ook één of meer kinderen. Onder de niet-leden bestaat de grootste groep uit mensen die samenwonen en geen kinderen hebben. Deze zijn niet significant.

Tabel 2: hoogst genoten opleiding

n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout Geen of lager onderwijs 652 4% 562 0% 90 6% Lager secundair onderwijs 652 17% 562 10% 90 20% Hoger secundair onderwijs 652 33% 562 31% 90 34% Hogere studies 652 46% 562 59% 90 40%

Uit tabel 2 blijkt dat: • 46% van de respondenten een hogere studie dan het hoger secundair onderwijs volgt of

heeft gevolgd. Slechts 4% heeft geen onderwijs of maximaal lager onderwijs gevolgd. • De percentages mensen met geen of lager onderwijs en met lager secundair onderwijs

onder de niet-leden significant hoger liggen dan onder de leden. Onder de leden daarentegen zitten significant meer mensen met een hogere opleiding. Dit is een gebruikelijk resultaat bij bibliotheekonderzoek.


Tabel 3 geeft een beeld van de deelname aan (populaire) cultuur in Kalmthout:

Tabel 3: culturele participatie

n % totaal n % leden n % niet-leden Gaat wel eens naar: totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout Lezingen 751 27% 660 34% 91 23% Discussiebijeenkomsten of debatten 751 14% 660 12% 91 15% Musea of tentoonstellingen 751 64% 660 70% 91 60% Theatervoorstellingen 751 58% 660 65% 91 55% (Pop)muziekconcerten 751 56% 660 59% 91 55% Filmhuisfilms (voor artistieke films) 751 12% 660 14% 91 11% Andere films 751 38% 660 41% 91 36% Computer- of internetcursussen 751 23% 660 16% 91 26% Culturele workshops of cursussen 751 8% 660 10% 91 8% Creatieve workshops of cursussen 751 24% 660 26% 91 23%

Tabel 3 laat zien dat voor culturele participatie in Kalmthout het volgende geldt: • opvallend veel Kalmthoutenaren bezoeken musea en tentoonstellingen (64%),

theatervoorstellingen (58%) en muziekconcerten (56%). • De minste animo is er voor culturele workshops of cursussen (8%) en filmhuisfilms (12%). • Leden bezoeken significant vaker een lezing dan niet-leden, terwijl niet-leden juist vaker

een computer- of internetcursus bezoeken.

3.2. Bezoek aan de bibliotheek. 32% van de volwassenen is lid van de bibliotheek of bezoekt de bibliotheek wel eens. Tabel 4 geeft een overzicht van de bezochte bibliotheken (100% is aantal bibliotheekbezoekers):

Tabel 4: bibliotheekbezoek Kalmthout:

n % bezoekers Kalmthout Centrale bibliotheek Kalmthout 97% 702 Jeugdbibliotheek Nieuwmoer 5% 702 Bibliotheek Antwerpen 17% 702 Bibliotheek Brasschaat 2% 702 Bibliotheek Essen 5% 702 Bibliotheek Kapellen 11% 702 Bibliotheek Stabroek 2% 702 Bibliotheek Wuustwezel 3% 702 Een andere bibliotheek 10% 702

Voor het bibliotheekbezoek in Kalmthout geldt: • Bijna elke lid / bezoeker in de steekproef bezoekt wel eens Bibliotheek Kalmthout (97%).

Bibliotheek Antwerpen wordt ook door een behoorlijke groep bezocht (17%). Hetzelfde geldt in mindere mate voor de bibliotheek in Kapellen (11%).

• 5% van de volwassenen Kalmthoutenaren bezoekt de jeugdvestiging in Nieuwmoer. • Weinig leden bezoekers gaan naar de bibliotheken in de nabije gemeenten Brasschaat

(2%), Essen (5%), Stabroek (2%) en Wuustwezel (3%). • 10% bezoekt wel eens een andere bibliotheek dan de genoemde bibliotheken. • De percentages tellen op tot meer dan 100% omdat sommige leden/bezoekers meerdere

bibliotheken bezoeken.


3.3. Frequentie en duur van bibliotheekbezoek. Tabel 5 toont hoe vaak volwassen leden en bezoekers uit Kalmthout de bibliotheek bezoeken en hoeveel tijd men gemiddeld doorbrengt in de bibliotheek (100% is aantal bibliotheekbezoekers): Tabel 5: frequentie en duur bibliotheekbezoek Kalmthout:

n % bezoekers Kalmthout Wekelijks of vaker 690 9% Twee- of driewekelijks 690 28% Maandelijks 690 39% Minder dan maandelijks 690 23% Tot een kwartier 657 14% Tussen een kwartier en een half uur 657 51% Tussen een half uur en een uur 657 31% Langer dan een uur 657 4% Uit tabel 5 blijkt dat:

• De meesten de bibliotheek maandelijks bezoeken (39%). • Veelbezoekers in de minderheid zijn (9% bezoekt wekelijks of vaker de bibliotheek). • 28% de bibliotheek eens per twee of drie weken bezoekt en 23% van de leden en

bezoekers de bibliotheek minder dan maandelijks. • 51% brengt per bezoek tussen een kwartier en een half uur doorbrengt in de bibliotheek. • 82% blijft tussen een kwartier en een uur.

3.4. Redenen van niet-bezoeken van de bibliotheek. Tabel 6 geeft een overzicht van de redenen waarom volwassenen uit Kalmthout de bibliotheek niet bezoeken. Het betreft hier alleen de niet-leden, die nooit een bibliotheek bezoeken en die deze vragen hebben ingevuld (relatief veel niet-leden/bezoekers hebben niets ingevuld): Tabel 6: redenen niet bezoeken van de bibliotheek

n % niet-leden niet-leden Kalmthout Te ver weg 53 4% Te weinig muziek en films 53 4% Slechte openingstijden 53 8% Leest geen boeken 53 17% Internet liever elders (thuis, werk, school) 53 51% Luistert weinig muziek cd’s of dvd’s 53 6% Kijkt weinig films op dvd 53 4% Heeft te weinig tijd 53 21% Voorkeur voor kopen boven lenen 53 51% Een andere reden 53 21% De 3 meest genoemde redenen voor het niet bezoeken van een bibliotheek zijn:

• men internet liever thuis, op het werk of op school in plaats van in de bibliotheek (51%). • Men prefereert het kopen van boeken en andere media boven lenen (51%). • Men zegt te weinig tijd te hebben (21%).


3.5. Bibliotheekgebruik

Figuur 1 geeft een overzicht van wat het voorbije jaar in de bibliotheek is geleend:

Wat leende je het voorbije jaar in de bibliotheek?

83%

77%

21%

10%

5%

4%

1%

20%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Roman

Informatief boek

Strip

Muziek cd of dvd

Film

Cd of dvd met informatie

Computerspel

Krant of tijdschrif t

% v

anaf

18

jaar

% leden

Figuur 1: lenen in de bibliotheek (n=665)

Figuur 1 laat zien dat: • het lenen van romans de voornaamste bezoekreden is: 83%. • ook informatieve boeken veel geleend worden: 77%. • 21% wel eens een strip leent in de bibliotheek en 20% een krant of tijdschrift. • 10% wel eens een muziek cd of dvd leent in de bibliotheek. • het lenen van films, informatieve cd’s en dvd’s en computerspelletjes niet of nauwelijks

redenen zijn om de bibliotheek te bezoeken (maximaal 5%). Bibliotheek Kalmthout heeft echter geen muziek, film, games of informatieve cd’s in de volwassenencollectie. Dit verklaart deze lage percentages.

Bibliotheekbezoekers komen niet alleen naar de bibliotheek om media te lenen. Figuur 2 geeft een overzicht van de overige redenen waarom ze het afgelopen jaar de bibliotheek bezochten:

Kwam je daarnaast ook voor andere zaken naar de bibliotheek?

31%

7%

7%

1%

3%

4%

5%

2%

7%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Lezen van krant of tijdschrif t

Internet in de bibliotheek

Raadplegen van databanken

Ander computergebruik

Literaire avond, boekpresentatie

Andere lezing of discussiebijeenkomst

Tentoonstelling, f ilm, concert of voorstelling

Computer of internetcursus

Andere reden

% v

anaf

18

jaar

% leden

Figuur 2: ander gebruik van de bibliotheek (n=665)

Uit figuur 2 blijkt duidelijk dat het lezen van kranten en tijdschriften de voornaamste andere reden is om de bibliotheek te bezoeken (31% van de leden en/of bezoekers).


3.6. Gebruik website van de bibliotheek. Tabel 7 geeft een overzicht van de frequentie waarmee volwassenen uit Kalmthout de bibliotheekwebsite bezoeken en wat zij op deze website doen:

Tabel 7: frequentie en redenen bezoek bibliotheekwebsite

n % totaal totaal Kalmthout Wekelijks of vaker 813 3% Twee of driewekelijks 813 8% Maandelijks 813 13% Minder dan maandelijks 813 20% Nooit 813 56% n in % website bezoekers website bezoekers Informatie over openingsuren. 357 52% Informatie over bibliotheekgebruik 357 23% Informatie over de collectie 357 46% Lezingen, cursus, ander activiteitenprogramma 357 6% Nieuws over de bibliotheek 357 28% Om media te reserveren of te verlengen 357 60% Voor links met andere websites 357 5% Iets anders 357 3%

N totaal zijn alle respondenten en n website bezoekers zijn alle websitebezoekers.

Voor het bezoek en gebruik van de website van Bibliotheek Kalmthout geldt: • meer dan de helft van de volwassen inwoners bezoekt nooit de website van de bibliotheek

(56%). Van de 44% websitebezoekers doet de grootste groep dit minder dan maandelijks. • De belangrijkste redenen om de bibliotheekwebsite te bezoeken zijn het reserveren en

verlengen van media (60% van de website bezoekers), informatie over de openingstijden (52%) en informatie over de collectie (46%).

3.7. Openingstijden. Tabel 8 geeft een overzicht van de tijdstippen waarop de bibliotheek het meest wordt bezocht:

Tabel 8: tijdstippen bibliotheekbezoek

n % bezoekers leden Kalmthout Maandag ochtend 648 1% Maandag middag 648 10% Maandag avond 648 20% Dinsdag ochtend 648 1% Dinsdag middag 648 13% Dinsdag avond 648 18% Woensdag ochtend 648 1% Woensdag middag 648 22% Woensdag avond 648 16% Donderdag ochtend 648 1% Donderdag middag 648 15% Donderdag avond 648 15% Vrijdag ochtend 648 7% Vrijdag middag 648 14% Vrijdag avond 648 10% Zaterdag ochtend 648 41% Zaterdag middag 648 10%

Tabel 8 laat zien dat: • de zaterdagochtend (41%), woensdagmiddag (22%) en maandagavond (20%) de

populairste tijden zijn om de bibliotheek te bezoeken. • Weinig leden ’s ochtends komen (Kalmthout is dan ook alleen vrijdagochtend open).


4. Resultaten marktonderzoek: volwassenen vanaf 18 jaar.

4.1. Uitleg resultaten

• In paragraaf 4.2-4.5 komen de resultaten van het marktonderzoek voor achtereenvolgens

informatieve boeken, informatieve tijdschriften, informatieve cd’s en dvd’s en informatief internet aan bod. Het gaat daarbij om zowel de vraag naar de verschillende soorten informatieve media (de marktomvang) als de rol die de bibliotheek speelt bij het vervullen van de behoeften aan deze media (het marktaandeel). In paragraaf 4.6 gebeurt hetzelfde voor de ontspannende media. Bijlage 1 licht de begrippen ‘marktomvang en –aandeel’ toe.

• In de paragrafen 4.7 tot en met 4.11 wordt vervolgens de marktomvang voor de verschillende media uitgesplitst naar de verschillende genres, zodat een specifieker beeld ontstaat van de marktvraag. Dit gebeurt in tabellen voor achtereenvolgens romangenres, tijdschriftengenres, muziekgenres, filmgenres en de verschillende vormen van digitale ontspanning.

• De grafieken tonen de resultaten voor de informatiegebieden volgens de ZiZo genre indeling die ook ICB model volgt. In de grafieken en tabellen van dit rapport staan alleen de resultaten voor de hoofdcategorieën van de ZiZo structuur weergegeven. Dit is gebeurd omwille van de overzichtelijkheid en vergelijkbaarheid. De gegevens over marktomvang en –aandeel voor de subcategorieën van de ZiZo indeling zijn echter wel berekend en verwerkt in het ICB model 2009 van bibliotheek Kalmthout.

• In alle gevallen geldt dat eerst een grafiek de resultaten voor de totale steekproef geeft. In een tabel volgt daarna een uitsplitsing van de marktomvang naar leden en niet-leden. Het marktaandeel is niet uitgesplitst naar lidmaatschap omdat in principe geldt dat niet-leden geen media lenen in de bibliotheek.

• De marktgegevens in de grafieken zijn uitgedrukt in percentages van de bevolking (marktomvang) of van de desbetreffende markt (marktaandeel). Met behulp van de bevolkingsgegevens van Kalmthout (in 2008 woonden er 13.869 volwassenen vanaf 18 jaar in Kalmthout) zijn deze percentages omgerekend naar aantallen personen. Bijlage 2 geeft een overzicht van marktomvang en marktaandeel uitgedrukt in personen.

• Elke combinatie van informatiecategorie en mediavorm (boek, tijdschrift, cd of dvd en internet) kent een eigen marktomvang en een eigen marktaandeel. Ook voor romans, ontspannende tijdschriften, muziek, films, games en ontspannend internet zijn de marktomvang en het marktaandeel bepaald. Iedere combinatie van marktomvang en marktaandeel geeft andere strategische opties voor de bibliotheek. Bibliotheek Kalmthout kan bijvoorbeeld een groot aandeel hebben op een grote of een kleine markt. De 1ste situatie duidt op een goed inspelen op de vraag en de 2de kan de vraag oproepen of er niet teveel aandacht is besteed aan een (te) kleine markt. Ook kan de bibliotheek een (te) klein aandeel hebben op een grote of op een kleine markt. In het eerste geval zijn er groeimogelijkheden en in het 2de geval kan er sprake zijn van een kleine maar beleidsmatig belangrijke doelgroep. Of juist van een markt waaraan terecht weinig aandacht is besteed. Bijlage 3 geeft een overzicht van de verschillende strategische adviezen op basis van de combinaties van marktomvang en marktaandeel.


4.2. Informatieve boeken

83% van de volwassenen uit Kalmthout raadpleegt of leest wel eens een informatief boek (marktomvang). Van deze groep leent 27% wel eens een informatief boek in de bibliotheek (marktaandeel). Figuur 3 toont de marktomvang en –aandeel van de informatieve (ZiZo) boekengenres:

Marktomvang en marktaandeel informatieve boeken

24%

44%

32%

48%

46%

45%

57%

52%

55%

21%

27%

63%

34%

26%

33%

30%

32%

30%

25%

28%

32%

29%

34%

31%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

levensvisies

de samenleving

opvoeding-onderwijs

wetenschap-techniek

de mens

vrijetijd

dagelijks leven

natuur

kunst

communicatie-talen

geschiedenis

landen

marktomvangmarktaandeel

Figuur 3: marktomvang en –aandeel bij informatieve boeken (n=774) De meeste vraag onder volwassenen is er naar informatieve boeken over:

• landen (63%). • Dagelijks leven (57%). • Kunst (55%). • Natuur (52%). • Wetenschap of techniek (48%).

De marktaandelen zijn het grootst bij boeken over:

• Levensvisies (34%). • Geschiedenis (34%). • Opvoeding of onderwijs (33%). • De mens (32%). • Kunst (32%).

Het hoge marktaandeel van 34% bij boeken over levensvisies wil zeggen dat van alle volwassenen uit Kalmthout, die wel eens een boek over levensvisies lezen, 34% hierover ook wel eens een boek leent in de bibliotheek. Het marktaandeel wordt dus uitgedrukt als een percentage van de marktomvang. Omdat de markt voor boeken over levensvisies met 24% vrij klein is, betreft het hoge marktaandeel in werkelijkheid ‘slechts’ 1.132 volwassenen. Ter vergelijking: door de grotere markt (57%) bij dagelijks leven komt een lager marktaandeel van 25% in absolute zin neer op 1.976 volwassenen. Bij het interpreteren van de gevonden marktaandelen moet dus ook altijd rekening gehouden worden met de marktomvang. In de grafieken staan marktomvang en –aandeel daarom direct onder elkaar. Alle gevonden marktgegevens zijn omgerekend naar het absolute aantal volwassen inwoners. Bijlage 2 geeft hiervan een overzicht. Tabel 9 geeft een uitsplitsing van de marktomvang voor informatieve boeken naar leden en niet-leden van de bibliotheek:


Tabel 9: marktomvang informatieve boeken uitgesplitst naar (niet) leden

Boeken over: n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout levensvisies 774 24% 665 31% 109 20% de samenleving 774 44% 665 46% 109 42% opvoeding-onderwijs 774 32% 665 43% 109 27% wetenschap-techniek 774 48% 665 56% 109 44% de mens 774 46% 665 60% 109 39% vrijetijd 774 45% 665 54% 109 41% dagelijks leven 774 57% 665 58% 109 56% natuur 774 52% 665 57% 109 50% kunst 774 55% 665 70% 109 48% communicatie-talen 774 21% 665 23% 109 19% geschiedenis 774 27% 665 36% 109 23% landen 774 63% 665 77% 109 56% Voor de vraag naar informatieve boeken in Kalmthout geldt dat:

• er bij zowel leden (77%) als niet-leden (56%) de meeste vraag is naar boeken over landen. • Eveneens 56% van de niet-leden wel eens een boek over dagelijks leven leest. • Bibliotheekleden in verhouding meer boeken lezen dan niet-leden. Dit geldt voor boeken in elke ZiZo-hoofdcategorie. Bibliotheekleden lezen significant meer boeken over: - Levensvisies. - Opvoeding of onderwijs. - Wetenschap of techniek. - De mens. - Vrijetijd. - Kunst. - Geschiedenis. - Landen.

4.3. Informatieve tijdschriften

76% van de volwassenen uit Kalmthout leest wel eens een informatief tijdschrift (marktomvang). Van deze groep leent of leest 14% wel eens een informatief tijdschrift van of in de bibliotheek (marktaandeel). Figuur 4 geeft een overzicht van de marktomvang en marktaandelen bij de verschillende soorten informatieve tijdschriften:

Marktomvang en marktaandeel informatieve tijdschriften

20%

46%

31%

40%

43%

39%

53%

47%

43%

18%

23%

54%

20%

14%

15%

16%

16%

17%

13%

14%

17%

16%

19%

15%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

levensvisies

de samenleving

opvoeding-onderwijs

wetenschap-techniek

de mens

vrijetijd

dagelijks leven

natuur

kunst

communicatie-talen

geschiedenis

landen


Figuur 4: marktgegevens informatieve tijdschriften (n=813)


De vraag naar informatieve tijdschriften (76%) is onder volwassenen iets kleiner dan de vraag naar informatieve boeken (83%). De meeste vraag is er naar informatieve tijdschriften over:

• landen (54%). • Dagelijks leven (53%). • Natuur (47%). • De samenleving (46%). • De mens (43%). • Kunst (43%).

De marktaandelen bij informatieve tijdschriften liggen een stuk lager dan bij informatieve boeken (14% tegenover 27%). De marktaandelen zijn het grootst bij tijdschriften over:

• levensvisies (20%). • Geschiedenis (19%). • Vrije tijd (17%). • Kunst (17%).

Ook hier geldt dat een groot aandeel op een kleine markt leidt tot relatief weinig gebruikers. Zo is weliswaar het marktaandeel bij tijdschriften over levensvisies het grootst (20%) maar uitgedrukt in personen bijna het kleinst (555 personen: alleen het aandeel bij tijdschriften over talen of communicatie is met 399 personen kleiner). Dit komt omdat de markt voor deze tijdschriften met 2.774 personen bijna het kleinst is. Omgekeerd leidt het kleinste marktaandeel bij tijdschriften over het dagelijkse leven (13%) tot 956 gebruikers. Dit komt omdat veel meer personen deze tijdschriften lezen (53%). Een procent van een grote markt is nu eenmaal meer mensen dan een procent van een kleine markt. Bijlage 2 geeft de marktomvang en marktaandeel van alle soorten informatieve tijdschriften in zowel percentages als personen.

Tabel 10 geeft een uitsplitsing van de marktomvang voor informatieve tijdschriften naar leden en niet-leden van de bibliotheek: Tabel 10: marktomvang informatieve tijdschriften uitgesplitst naar (niet) leden

Tijdschriften over: n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout levensvisies 813 20% 704 22% 109 18% de samenleving 813 46% 704 42% 109 48% opvoeding-onderwijs 813 31% 704 34% 109 30% wetenschap-techniek 813 40% 704 40% 109 40% de mens 813 43% 704 47% 109 41% vrijetijd 813 39% 704 41% 109 38% dagelijks leven 813 53% 704 48% 109 55% natuur 813 47% 704 45% 109 48% kunst 813 43% 704 47% 109 40% communicatie-talen 813 18% 704 19% 109 17% geschiedenis 813 23% 704 25% 109 22% landen 813 54% 704 55% 109 53% Voor de vraag naar informatieve tijdschriften in Kalmthout geldt dat:

• de vraag naar tijdschriften over landen het grootst is onder leden (55%). • Bij niet-leden de vraag naar tijdschriften over dagelijks leven het grootst is (55%). • Tijdschriften over communicatie of talen, levensvisies en geschiedenis het minst gevraagd zijn. Dit geldt voor zowel leden als niet-leden.

• De verschillen tussen leden en niet-leden zijn in geen enkel geval significant.


4.4. Informatieve cd of dvd

17% van de volwassenen uit Kalmthout gebruikt wel eens een informatieve cd of dvd (marktomvang). Van deze groep leent 4% wel eens een informatieve cd of dvd in de bibliotheek (marktaandeel). Bibliotheek Kalmthout heeft deze cd’s echter niet in de volwassenencollectie. Figuur 5 toont marktomvang en -aandeel bij de verschillende soorten informatieve cd’s en dvd’s:

Marktomvang en marktaandeel informatieve cd / dvd

4%

8%

5%

6%

4%

8%

7%

7%

11%

4%

3%

8%

11%

6%

7%

7%

7%

3%

3%

6%

6%

5%

13%

5%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

levensvisies

de samenleving

opvoeding-onderwijs

wetenschap-techniek

de mens

vrijetijd

dagelijks leven

natuur

kunst

communicatie-talen

geschiedenis

landen


Figuur 5: marktgegevens informatieve cd’s en dvd’s (n=774)

17% van de volwassenen in Kalmthout gebruikt wel eens een informatieve cd of dvd. De vraag naar deze media is hiermee veel kleiner dan de vraag naar informatieve boeken of tijdschriften (83% en 76%). De vraag is relatief het grootst bij informatieve cd’s of dvd’s over:

• kunst (11%). • De samenleving, vrije tijd en landen (allen 8%).

Van alle volwassenen gebruikers van informatieve cd of dvd’s, doet slechts een kleine groep dit ook in de bibliotheek (4%). Dit blijkt ook uit de lagere marktaandelen. Bibliotheek Kalmthout heeft geen cd’s. De mensen in de steekproef die (ook) andere bibliotheken met cd’s bezoeken zorgen dus voor deze kleine marktaandelen. De aandelen zijn het hoogst bij:

• geschiedenis (13%). • Levensvisies (11%). • Opvoeding of onderwijs, wetenschap of techniek en de mens (allen 7%).

Tabel 11 geeft een uitsplitsing van de marktomvang naar leden en niet-leden van de bibliotheek:

Tabel 11: marktomvang informatieve cd’s en dvd’s uitgesplitst naar (niet) leden

cd’s of dvd’s over: n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout levensvisies 774 4% 665 5% 109 3% de samenleving 774 8% 665 8% 109 7% opvoeding-onderwijs 774 5% 665 5% 109 5% wetenschap-techniek 774 6% 665 8% 109 6% de mens 774 4% 665 6% 109 4% vrijetijd 774 8% 665 7% 109 8% dagelijks leven 774 7% 665 7% 109 7% natuur 774 7% 665 8% 109 6% kunst 774 11% 665 13% 109 10% communicatie-talen 774 4% 665 4% 109 4% geschiedenis 774 3% 665 5% 109 2% landen 774 8% 665 7% 109 7%


Voor de vraag naar informatieve cd’s en dvd’s in Kalmthout geldt dat:

• de vraag naar cd’s/dvd’s over kunst het grootst is onder leden (13%) en niet-leden (10%). • De vraag naar cd’s/dvd’s over andere onderwerpen bij de leden uiteenloopt van 4% tot en met 8% en bij niet leden van 2% tot en met 8%.

• De minst gevraagde informatiedomeinen bij cd’s en dvd’s zijn communicatie of talen bij leden en geschiedenis bij niet-leden.

• De verschillen tussen leden en niet-leden zijn in geen enkel geval significant.

4.5. Informatief internetgebruik

80% van de volwassenen uit Kalmthout gebruikt wel eens internet om informatie op te zoeken (marktomvang). Van deze groep maakt 4% wel eens gebruik van internet in de bibliotheek (marktaandeel). De digitale bibliotheek is in Vlaanderen nog in ontwikkeling en kan alleen in een samenwerkingsvorm uitgroeien naar een goed gebruikte internet informatiebron. Dan zullen ook de hier de marktaandelen flink kunnen stijgen zo leren de Nederlandse marktonderzoeken. Figuur 6 geeft een overzicht van de marktomvang en marktaandelen bij de verschillende soorten informatief internetgebruik:

Marktomvang en marktaandeel informatief internet

21%

57%

39%

57%

48%

45%

58%

49%

66%

22%

27%

64%

7%

4%

4%

4%

5%

5%

3%

4%

4%

5%

6%

4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

levensvisies

de samenleving

opvoeding-onderwijs

wetenschap-techniek

de mens

vrijetijd

dagelijks leven

natuur

kunst

communicatie-talen

geschiedenis

landen


Figuur 6: marktgegevens informatief internet (n=813)

Volwassenen in Kalmthout gebruikten eind 2008/ begin 2009 iets minder vaak internet om informatie te vinden dan een boek (80% tegenover 83%). De vraag naar informatie op internet is dus net als bij informatieve boeken zeer groot. De meeste vraag is er naar digitale informatie over de volgende onderwerpen:

• kunst (66%). • Landen (64%). • Dagelijks leven (58%). • De samenleving (57%). • Wetenschap of techniek (57%).

Hoewel bij de volwassenen de vraag naar informatie van internet de vraag naar informatieve boeken bijna evenaart, is de positie van de bibliotheek bij informatief internet nog lang niet zo sterk als die bij informatieve boeken. Het totale marktaandeel bij informatief internet is 4%, terwijl dit aandeel bij informatieve boeken 27% bedraagt. De marktaandelen zijn nog het grootst bij informatie van internet over:

• levensvisies (7%). • Geschiedenis (6%).


Tabel 12 geeft een uitsplitsing van de marktomvang naar leden en niet-leden van de bibliotheek bij informatief internet:

Tabel 12: marktomvang informatief internetgebruik uitgesplitst naar (niet) leden

internet over: n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout levensvisies 813 21% 704 24% 109 19% de samenleving 813 57% 704 45% 109 62% opvoeding-onderwijs 813 39% 704 39% 109 39% wetenschap-techniek 813 57% 704 52% 109 60% de mens 813 48% 704 50% 109 47% vrijetijd 813 45% 704 43% 109 46% dagelijks leven 813 58% 704 46% 109 63% natuur 813 49% 704 47% 109 50% kunst 813 66% 704 59% 109 70% communicatie-talen 813 22% 704 21% 109 22% geschiedenis 813 27% 704 29% 109 26% landen 813 64% 704 61% 109 55% Voor de vraag naar informatief internet in Kalmthout geldt dat:

• onder de bibliotheekleden de vraag het grootst is naar internet t.b.v. informatie over landen (61%) en kunst (59%).

• De vraag onder de niet-leden het grootst is op de domeinen ‘kunst’ (70%) en ‘dagelijks leven’ (63%).

• niet-leden significant vaker het internet gebruiken om informatie te vinden over: - de samenleving. - Dagelijks leven. - Kunst.

4.6. Ontspannende media

Figuur 7 geeft een overzicht van de marktomvang en marktaandelen bij ontspannende media. Hieronder worden verstaan: romans, ontspannende tijdschriften, strips, muziek, films, games en ontspannend internetgebruik:

Marktomvang en marktaandeel ontspannende media

87%

43%

30%

83%

74%

54%

27%

29%

13%

14%

4%

2%

3%

1%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

romans

ontspannende tijdschriften

strips

muziek cd of dvd

film op dvd

ontspannend internet

games


Figuur 7: marktgegevens ontspannende media (n=730-813)


De vraag naar ontspannende media is onder de volwassenen in Kalmthout doorgaans groot: • 87% leest wel eens een roman. • 43% leest wel eens een ontspannend tijdschrift. • 30% leest wel eens een strip. • 83% luistert wel eens naar een muziek cd of dvd. • 74% kijkt wel eens naar een film op dvd. • 54% gebruikt wel eens internet ter ontspanning. • 27% speelt wel eens een game.

De positie die de bibliotheek inneemt is bij romans zeer behoorlijk. Bij de andere ontspannende media daarentegen vervult de bibliotheek een (te) kleine rol op de behoorlijk tot zeer grote markten. Dit blijkt uit de volgende marktaandelen:

• 29% bij romans. • 14% bij strips. • 13% bij ontspannende tijdschriften. • 4% bij muziek cd’s of dvd’s. • 3% bij ontspannend internet. • 2% bij films op dvd. • 1% bij games.

De hoge marktaandelen op de grote markten voor schriftelijke ontspannende media vereisen een andere strategie van de bibliotheek dan de lagere marktaandelen op de eveneens grote markten voor audiovisuele ontspannende media. Bijlage 3 geeft een overzicht van de verschillende adviezen, behorende bij verschillende combinaties van marktomvang en marktaandeel. Daarnaast lijkt de concurrentie van (illegaal) downloaden van muziek dermate groot te zijn dat alleen het uitmelken van een muziekcollectie een realistische beleidsoptie is. Voor Kalmthout is nu beginnen met een muziekcollectie af te raden. In hoofdstuk 5 gaan we hierop nader in. Tabel 13 splitst de marktomvang van ontspannende media uit naar leden en niet-leden:

Tabel 13: marktomvang ontspannende media uitgesplitst naar (niet) leden

n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout romans 813 87% 704 89% 109 77% ontspannende tijdschriften 813 43% 704 45% 109 42% strips 730 30% 642 20% 88 35% muziek cd of dvd 804 83% 698 87% 106 81% film op dvd 801 74% 692 80% 109 71% ontspannend internet 813 54% 704 58% 109 52% games 813 27% 704 25% 109 28% Voor de vraag naar ontspannende media in Kalmthout geldt dat:

• de vraag onder bibliotheekleden het grootst is naar romans (89%), terwijl de vraag onder de niet-leden het grootst is naar muziek cd’s en dvd’s (81%).

• De vraag naar games bij zowel leden (25%) als niet-leden (28%) veruit het kleinst is. • De vraag naar romans en films op dvd onder bibliotheekleden significant groter is dan onder niet-leden.

• De vraag naar strips daarentegen is significant groter onder de niet-leden.


4.7. Uitsplitsing romangenres

Tabel 14 geeft een beeld van de vraag naar de verschillende romangenres: Tabel 14: vraag naar romangenres uitgesplitst naar (niet) leden

romangenre n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout type romans (auto) biografische literatuur 781 30% 686 36% 95 27% politieke, sociale of psychologische literatuur 781 31% 686 29% 95 32% waar gebeurd 781 48% 686 51% 95 46% andere literatuur 781 33% 686 35% 95 33% familie of streekroman 781 30% 686 28% 95 31% romantisch verhaal, chicklit of doktersroman 781 24% 686 26% 95 23% detective of thriller 781 50% 686 63% 95 43% spionage- of avonturenroman 781 34% 686 40% 95 32% horror of griezelverhaal 781 6% 686 9% 95 4% science fiction of fantasy 781 18% 686 18% 95 18% gelegenheidsroman, sportverhaal of dierenboeken 781 13% 686 8% 95 16% soort romans poëzie of toneel 730 14% 643 14% 88 14% strip 730 30% 643 19% 88 35% makkelijk lezen boek 730 30% 643 19% 88 34% roman in een andere taal 730 24% 643 21% 88 24% grote letterboek 730 1% 643 1% 88 0%

Voor de vraag naar de verschillende typen roman in Kalmthout geldt dat: • de vraag naar detectives of thrillers (50%) en waar gebeurde verhalen (48%) het grootst is. • Dit geldt voor zowel leden als niet-leden. Niet-leden lezen meer waar gebeurde verhalen

dan detectives of thrillers. • De markt voor horror- en griezelverhalen het kleinst is. Dit geldt voor leden en niet-leden. • Leden significant meer detectives en thrillers lezen dan niet-leden. • Niet-leden significant meer gelegenheidsromans, sportverhalen of dierenboeken lezen.

Voor de vraag naar de verschillende soorten romans in Kalmthout geldt dat:

• strips en makkelijk lezen boeken het meest worden gelezen (beiden 30%). • Onder leden romans in een andere taal het meest worden gelezen. • Grote letterboeken door zowel leden als niet-leden niet of nauwelijks worden gelezen. Deze

boeken zijn bedoeld voor een beperkte maar groeiende, oudere doelgroep slechtzienden. • Niet-leden significant meer strips en makkelijk lezen boeken lezen dan leden.

4.8. Uitsplitsing tijdschriftengenres

Tabel 15 geeft een beeld van de vraag naar de verschillende tijdschriftengenres:

Tabel 15: vraag naar tijdschriftengenres uitgesplitst naar (niet) leden

tijdschriftengenre n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout damesbladen of glossy's 811 38% 702 40% 109 38% bladen met nieuwtjes over bekende personen 811 15% 702 19% 109 13% reis en recreatiebladen 811 39% 702 48% 109 35% woon en tuinbladen 811 44% 702 42% 109 45% bladen over gezondheid, kinderen of psychologie 811 28% 702 34% 109 26% bladen over koken en wijn 811 30% 702 32% 109 29% computer of sportbladen 811 28% 702 26% 109 29% een ander tijdschrift 811 28% 702 31% 109 27%


Voor de vraag naar de verschillende tijdschriftengenres in Kalmthout geldt dat:

• woon- en tuinbladen (44%) het meest worden gelezen, gevolgd door reis- en recreatiebladen (39%) en damesbladen of glossy’s (38%).

• Er de minste vraag is naar bladen met nieuwtjes over bekende personen (15%). • Bibliotheekleden significant meer reis- en recreatiebladen lezen dan woon- en tuinbladen. • Significant meer bibliotheekleden dan niet-leden reis- en recreatiebladen lezen.

4.9. Uitsplitsing muziekgenres

Slechts 12% van de volwassen inwoners uit Kalmthout zegt nooit naar muziek te luisteren. Van de muziekluisteraars doet 83% dit via een cd of dvd en 42% via een mp3-speler. Tabel 16 geeft een beeld van de vraag naar de verschillende muziekgenres:

Tabel 16: vraag naar muziekgenres uitgesplitst naar (niet) leden

muziekgenre n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout filmmuziek of musical 740 43% 645 42% 95 43% klassieke muziek 740 54% 645 54% 95 54% jazz, blues, folk of country 740 35% 645 41% 95 32% traditionele volksmuziek 740 26% 645 22% 95 27% Nederlandstalige populaire muziek 740 48% 645 48% 95 47% populaire muziek in andere talen 740 69% 645 71% 95 67% gelegenheidsmuziek, new-age/meditatie e.d. 740 25% 645 24% 95 25% kinder of jeugdliedjes 740 11% 645 14% 95 10% ander muziekgenre 740 18% 645 18% 95 18% Voor de vraag naar de muziekgenres in Kalmthout geldt dat:

• De meeste mensen luisteren naar buitenlandse popmuziek en klassieke muziek. Dit geldt voor zowel leden als niet-leden.

• Er de minste vraag is naar kinder- of jeugdliedjes(11%). • Er geen significante verschillen bestaan tussen leden en niet-leden in muziekvoorkeuren.

4.10. Uitsplitsing filmgenres op dvd

Tabel 17 geeft een overzicht van de vraag naar de verschillende filmgenres op dvd:

Tabel 17: vraag naar filmgenres op dvd uitgesplitst naar (niet) leden

filmgenre n % totaal n % leden n % niet-leden totaal Kalmthout leden Kalmthout niet-leden Kalmthout actie of avonturenfilm 634 73% 557 69% 77 75% teken of animatiefilm 634 51% 557 50% 77 52% biografische film 634 31% 557 43% 77 25% detective, thriller of misdaadfilm 634 66% 557 67% 77 66% erotische film 634 7% 557 9% 77 5% historische film 634 49% 557 49% 77 49% horror of griezelfilm 634 20% 557 15% 77 22% komedie of humoristische film 634 65% 557 65% 77 65% muziekfilm of musical 634 35% 557 36% 77 35% oorlogsfilm 634 44% 557 35% 77 48% politieke of sociale film 634 34% 557 42% 77 30% romantische film 634 63% 557 66% 77 61% science fiction of fantasy 634 30% 557 28% 77 31% ander filmgenre 634 4% 557 3% 77 4%

Voor de vraag naar de filmgenres op dvd in Kalmthout geldt dat: • de meeste mensen kijken naar actie- of avonturenfilms (73%) of detectives, thrillers of

misdaadfilms (66%). Ook komedies of humoristische films zijn populair (65%). • Er de minste vraag is naar andere filmgenres (4%) en erotische films (7%); • Significant meer bibliotheekleden een biografische film of politieke/sociale film bekijken. • Niet-leden significant vaker naar oorlogsfilms kijken dan leden.


5. De functie van de bibliotheek bij informatie en ontspanning. In dit hoofdstuk belichten we twee voor bibliotheken belangrijke onderwerpen:

1. de informatieve functie in te internet tijdperk.

2. De rol van de bibliotheek bij muziek, film en games. 5.1. De functie van de bibliotheek bij informatie

Bibliotheken hebben door het uitlenen en in de bibliotheek raadpleegbaar maken van boeken een belangrijke rol gespeeld om informatie voor burgers laagdrempelig toegankelijk te maken. Er gebruiken nu zoveel burgers regelmatig internet dat de vraag rijst of internet de informatieve functie van andere media heeft overgenomen. Met mobiel internet is digitale informatie overal te raadplegen. Dat lijkt voor gebruikers gemakkelijker dan lenen van boeken of tijdschriften. Figuur 7 in dit verslag maakt duidelijk dat met 87% volwassen lezers de positie van romans vooralsnog stevig is. Romans hebben bovendien een functie bij de overdracht van cultuur. Tabel 18 geeft een eerste beeld van de positie van internet ten opzichte van andere media: Tabel 18: % gebruikers vanaf 18 jaar van 4 media bij 4 informatiedomeinen

informatiedomein2: Boek Tijdschrift Internet Cd of dvd

vrije tijd 81% 62% 80% 10%

de mens 67% 66% 80% 7%

algemeen 68% 58% 83% 7%

cultuur 70% 54% 85% 14% Tabel 18 maakt duidelijk dat de meeste inwoners van Kalmthout inmiddels internet gebruiken als informatiebron. Het informatieve boek is echter nog springlevend, getuige de eveneens hoge percentages gebruikers. Dat geldt in iets mindere mate ook voor tijdschriften. De levenscyclus van informatieve dvd’s en zeker cd’s lijkt daarentegen op wat uitzonderingen na rap te eindigen. De hoge percentages gebruikers suggereren ook dat internet veeleer een informatiebron is naast boeken en in mindere mate tijdschriften en niet of nauwelijks een vervanger van deze media. Tabel 19 geeft daarom een overzicht van het percentage raadplegers van informatieve boeken die ook internet of een tijdschrift raadplegen. Om het beeld te completeren van ‘multimediagebruik’ tonen we ook het percentage internetgebruikers dat daarnaast ook (en dus niet in plaats van) een informatief boek of een tijdschrift raadplegen: Tabel 19: % informatieve boekenlezers dat ook een tijdschrift of internet raadpleegt

en % internetters dat ook een informatief boek of tijdschrift raadpleegt

informatiedomein: Boek Internet

Internet Tijdschrift Boek Tijdschrift

vrije tijd 75% 64% 76% 64%

de mens 78% 70% 63% 66%

algemeen 76% 65% 65% 57%

cultuur 80% 62% 66% 55%

2 Onder het informatiedomein ‘vrije tijd’ vallen de ZiZo categorieën: sport en spel, België, landen (bijv. voor vakanties),

creatief bezig (bijv. handenwerken), eten, drinken of koken, planten of tuin, (huis-) dieren, wonen en bladmuziek. Onder ‘de mens’ vallen: geld en werk, lichaam en gezondheid, kinderen en opvoeding, relaties, sexualiteit en man/vrouw, gedrag (problemen) en psychologie, kleding, uiterlijk en huishouden, de samenleving (bijv. welzijn), opleidingen en onderwijs, communicatie en talen, media. Onder ‘algemeen’ vallen: economie en bedrijf, wetenschap en techniek, aarde, weer, heelal en ruimtevaart, natuur en milieu, religie en spiritualiteit, filosofie, geschiedenis, de gemeente Kalmthout, computers en internet, verkeer, rijbewijs, auto’s motoren, politiek en overheid. Onder ‘cultuur’ vallen: kunststromingen en geschiedenis, architectuur en monumenten, teken, schilder en beeldhouwkunst, zelf kunst te maken, fotografie en foto’s/films maken, muziek, film, theater of dans, literatuur.


Tabel 19 maakt duidelijk driekwart of meer van de lezers / raadplegers van een informatief boek ook informatief internet gebruikt. Iets minder combinaties zijn er met tijdschriften. Andersom gebruikt ongeveer tweederde van de internetters ook een informatief boek. Bij het informatiedomein ‘vrije tijd‘ is dat 75%. Er zijn weer minder mensen die ook tijdschriften raadplegen. Tabel 19 laat zien dat tweederde of meer van de volwassen inwoners internet als informatiebron combineren met boeken. Voor tijdschriften geldt dat vanaf 55%. Een derde vraag is of het profiel van de informatieve internetter verschilt van het profiel van de mensen die een boek of tijdschrift raadplegen. Tabel 20 zet deze profielen naast elkaar: Tabel 20: profielen van gebruikers van informatieve boeken, tijdschriften en internet

persoonskenmerk: leest informatief boek leest informatief tijdschrift gebruikt internet ter info

vrouw 57% 57% 50%

man 43% 43% 50%

studeert/gaat naar school 13% 11% 13%

betaald werk 55% 54% 58%

pensioen 18% 18% 15%

anders 16% 18% 14%

geen of lager onderwijs 4% 3% 3%

lager secundair onderwijs 15% 17% 18%

hoger secundair onderwijs 30% 34% 34%

hogere studies 51% 46% 45%

20 jaar of jonger 6% 5% 6%

21-30 jaar 20% 18% 23%

31-40 jaar 12% 12% 11%

41-50 jaar 20% 19% 20%

51-60 jaar 30% 34% 31%

61-70 jaar 8% 8% 8%

ouder dan 70 jaar 4% 4% 3%

lid van de bibliotheek 36% 32% 30% Tabel 20 maakt duidelijk dat er alleen kleine (meestal niet-significante) verschillen zijn. 5.2. de rol van de bibliotheek bij muziek, film en games Sommige bibliotheken hebben wel en andere niet een collectie muziek, film en/of games naast een collectie romans. Bibliotheek Kalmthout is in 2009 begonnen met de opbouw van collectie film op dvd. Er is geen collectie muziek en games voor (jong) volwassenen. De teruglopende uitleningen van muziek op cd tonen aan dat investeringen in deze ogenschijnlijk nieuwe media nogal riskant kunnen zijn. Niet alleen kan de levensduur korter zijn dan gehoopt, maar ook kan er veel concurrentie zijn van (gratis) substituten zoals downloaden. Om een basis te bieden voor collectie en andere beleidsbeslissingen vanuit vraagoogpunt diept deze paragraaf de vraag naar muziek, film en games verder uit. Tabel 21 geeft een 1ste beeld:

Tabel 21: % gebruikers vanaf 18 jaar van muziek cd/dvd, mp3, spel cd en spelcomputers

Muziek op cd of dvd Muziek op mp3 Film op dvd spel cd spelcomputer

83% 42% 74% 19% 15%


Tabel 21 laat zien dat uit vraagoogpunt vooral muziek cd’s/dvd’s en films op dvd interessant zijn. De tabel maakt ook duidelijk dat muziek op mp3 inmiddels aardig is ingeburgerd. Games lijken minder gevraagd, zeker als in beschouwing wordt genomen dat 22% van de inwoners van Kalmthout games speelt via internet.

Bij muziek speelt een soortgelijke discussie als bij informatie op internet. Hier wordt (downloaden van muziek voor) mp3 steeds meer als een vervanger gezien van de muziek cd en in mindere mate de muziek dvd. Tabel 22 toont het percentage luisteraars naar muziek cd’s / dvd’s die luisteren naar muziek op het mp3-formaat:

Tabel 22: % luisteraars naar muziek cd’s/dvd’s dat ook naar mp3 luistert

Muziek op mp3

Muziek op cd of dvd 44%

Tabel 22 laat zien dat 44% van de luisteraars naar muziek cd’s ook wel eens naar muziek op mp3

luistert. Andersom geldt dat 87% van de luisteraars naar mp3-muziek ook wel eens naar een

muziek cd of dvd luisteren. Er zijn dus veel meer mensen die alleen naar muziek cd’s/dvd’s

luisteren dan mensen die alleen het mp3-formaat gebruiken.

Veelal wordt verondersteld dat games en muziek op mp3 van jongeren is. Tabel 23 geeft inzicht in de profielen van de gebruikers van deze ontspannende media:

Tabel 23: profielen van gebruikers van muziekluisteraars, kijkers naar film op dvd en gamers

persoonskenmerk: luistert muziek cd/dvd luistert mp 3 muziek kijkt films op dvd speelt games

vrouw 51% 45% 51% 42%

man 49% 55% 49% 58%

studeert/gaat naar school 12% 25% 14% 18%

betaald werk 57% 64% 61% 58%

pensioen 17% 5% 13% 9%

anders 15% 7% 13% 17%

geen of lager onderwijs 4% 2% 3% 3%

lager secundair onderwijs 16% 11% 15% 22%

hoger secundair onderwijs 34% 29% 32% 41%

hogere studies 46% 58% 50% 35%

20 jaar of jonger 5% 12% 6% 10%

21-30 jaar 22% 41% 26% 29%

31-40 jaar 13% 12% 12% 15%

41-50 jaar 19% 17% 19% 18%

51-60 jaar 30% 17% 28% 21%

61-70 jaar 8% 2% 7% 6%

ouder dan 70 jaar 4% 0% 3% 0%

lid van de bibliotheek 33% 29% 34% 29% Tabel 23 toont dat meer gebruikers van mp3 jonger zijn dan 30 jaar, naar school gaan of betaald werk hebben, hoger secundair onderwijs of hogere studies hebben gevolgd en minder gepensioneerden telt. Dat geldt ook voor gamers, waar mannen zijn oververtegenwoordigd.


Bijlage 1: de termen marktomvang en marktaandeel verklaard De volgende figuur licht de begrippen ‘marktomvang’ en ‘marktaandeel’ grafisch toe:

A = Marktomvang B = Marktaandeel

Hieronder geven wij als voorbeeld de markt voor boeken over de samenleving in Kalmthout. De marktomvang (A) meet de vraag in het werkgebied van de onderzochte bibliotheek. Dat wordt apart gemeten voor verschillende onderwerpen en genres en voor diverse media. Zo blijkt uit het marktonderzoek dat 44% van de volwassenen wel eens een boek over de samenleving leest. In het werkgebied van bibliotheek Kalmthout woonden in 2008 13.869 volwassenen vanaf 18 jaar. Dit houdt in dat in totaal 6.102 volwassenen (= 44% van 13.869 volwassenen) deze boeken lezen.

Het marktaandeel (B) is het percentage lezers van boeken over de samenleving, dat een dergelijk boek ook daadwerkelijk leent van de bibliotheek. In Kalmthout blijkt dat 26% van de volwassenen, die hierover wel eens een boek lezen, boeken over de samenleving lenen van de bibliotheek. Dit komt overeen met 1.587 (26% van 6.102) volwassenen. Het marktaandeel wordt dus uitgedrukt als percentage van de marktomvang.

A

B


Bijlage 2: marktomvang en marktaandeel in procenten en absolute aantallen (personen)


Bijlage 3. Adviezen op basis van de resultaten van het marktonderzoek Het marktonderzoek geeft een beeld van de vraag naar bibliotheekdiensten en de marktpositie in termen van het marktaandeel. Qua marktvraag is een driedeling te maken in:

1. bibliotheekdiensten waarnaar veel vraag is: meer dan 2/3 van de bevolking; 2. diensten waarnaar een gemiddelde vraag is: tussen 1/3 - 2/3 van de bevolking; 3. diensten waarnaar minder of weinig vraag is: minder dan 1/3

De driedeling van de marktpositie voor volwassenen ziet er als volgt uit:

1. bibliotheekdiensten waarvan meer dan 30% van de bevolking gebruik maakt; 2. diensten waarvan tussen 15% - 30% van de bevolking gebruik maakt; 3. diensten waarvan minder dan 15% van de bevolking gebruik maakt.

De driedelingen in de vraag naar bibliotheekdiensten en de marktpositie maken dat iedere

combinatie van marktomvang en -aandeel in een bepaalde cel van een 9 cellen matrix terecht

komt. Hieronder volgt per cel uit de cellenmatrix het strategische advies dat bij de betreffende

combinatie behoort.

Het overzicht op de volgende pagina maakt in één keer visueel duidelijk in welke cellen de verschillende media zitten. Onderstaand schema maakt duidelijk naar welke media de nummers in de figuur verwijzen:

9klein aandeel

weinig vraag

7gemiddeld aandeel

weinig vraag

4groot aandeelweinig vraag

8klein aandeel

gemiddelde vraag

5gemiddeld aandeel

gemiddelde vraag

2groot aandeel

gemiddelde vraag

6klein aandeel

veel vraag

3gemiddeld aandeel

veel vraag

1groot aandeel

veel vraag

100%

0%100% 33%66%aandeel

omvang

33%

66%


De adviezen die bij de verschillende cellen horen luiden als volgt:

Cel 1 (linksboven): groot marktaandeel / publieksbereik en veel vraag:

Advies: groot marktaandeel handhaven; (door samenwerking) efficiencywinst halen met behoud van kwaliteit.

Cel 2 (linkerkolom; middelste rij): groot marktaandeel en gemiddelde vraag

Advies: groot marktaandeel handhaven; (door samenwerking) meer efficiencywinst behalen met behoud van kwaliteit dan in cel1; sterker kiezen voor behoud van de positie op betere collectie onderdelen.

Cel 3 (middenkolom; bovenste rij): marktaandeel gemiddeld en veel vraag:

Advies: marktaandeel handhaven of licht stijgen indien benchmark dat aangeeft of de positie binnen cel 3 relatief zwak is (de combinatie zit dan aan de rechterzijkant van cel 3);

(door samenwerking) efficiencywinst halen, maar vooral winst in kwaliteit boeken; meer kiezen: speerpunten krijgen meer en slechtste onderdelen minder aandacht.


Cel 4 (linkerkolom; onderste rij): groot marktaandeel en weinig vraag:

Advies: marktaandeel handhaven indien speerpunt: anders mag het dalen; (door samenwerking) zeer sterke efficiencywinst halen.

Cel 5 (middenkolom en middelste rij): gemiddeld marktaandeel en gemiddelde vraag:

Advies: marktaandeel stabiel maar:stijgt licht op speerpunten of indien de benchmark dat aangeeft of de positie binnen cel 5 relatief zwak is (de combinatie zit dan aan de rechterzijkant van cel 5); de positie daalt licht op de minst aantrekkelijke combinaties (die onderin cel 5 zitten); (door samenwerking) efficiencywinst halen en winst in kwaliteit; kiezen: speerpunten krijgen meer en slechtste onderdelen minder aandacht.

Cel 6 (rechterkolom en bovenste rij): klein marktaandeel en grote vraag:

Advies: de grote kansen: marktaandeel stijgt op alle onderdelen indien de bibliotheken hiervoor (samen) voldoende middelen kunnen vrijmaken; anders alleen op speerpunten groeien; aandelen blijven (voorlopig) stabiel op combinaties die geen speerpunten zijn;

(door samenwerking) vooral grote sprong in kwaliteit maken.

Cel 7 (middenkolom en onderste rij): gemiddeld marktaandeel en weinig vraag:

Advies: marktaandeel stabiel op speerpunten of bij combinaties die nog voldoende inkomsten opleveren; afbouwen elders; (door samenwerking) vooral efficiencywinst halen; hier duidelijke keuzes maken.

Cel 8 (rechterkolom en middelste rij): klein marktaandeel en gemiddelde vraag:

Advies: moeilijker te benutten kansen: marktaandeel stijgt op speerpunten; marktaandeel blijft stabiel indien de combinatie inkomsten oplevert of aanbod nodig is

voor klantenbinding; op andere onderdelen activiteiten afbouwen; (door samenwerking) vooral grote sprong in kwaliteit maken; hier duidelijke keuzes maken.

Cel 9 (rechterkolom en rechterrij): klein marktaandeel en weinig vraag:

Advies: alleen marktaandeel behouden indien dit uit oogpunt van missie, politieke wensen of vanwege een compleet aanbod en promotioneel effect gewenst is; afbouwen of niet aan beginnen op andere onderdelen; dan eventueel terugvallen op netwerk (door samenwerking); hier zeer duidelijke keuzes maken.

Marktonderzoek Bibliotheek Kalmthout - Eindrapport 18+

Entertainment & Humor

Transcript of Marktonderzoek Bibliotheek Kalmthout - Eindrapport 18+