Van complexiteit naar opportuniteit

Hella Rogiers

03/06/2016

S O C I A L E C O M P L E X I T E I T I N R U I M T E L I J K E P R O J E C T E N

“De veilige illusie van beheersbaarheid” – Marcel Hertogh

Sociale complexiteit in ruimtelijke projecten

Marcel Hertogh, E. Westerveld (2010) ‘Playing with Complexity, Management and Organisation of Large Infrastructure

Projects’ (PhD): onderzoek naar een 25-tal complexe infrastructuurprojecten in Europa, vanuit vaststelling dat ze

voorlopgestelde budgetten en timing overschrijden.

Onderzoekers onderscheiden drie vormen van complexiteit:

• Bouwtechnische complexiteit

• Financieel-juridische complexiteit

• Sociale complexiteit

En stellen vast dat sociale complexiteit:

• het moeilijkst is om te managen, volgens projectdirecteurs

• het meest bepalend is voor al dan niet overschrijden van timing en budget

• het minst goed is ingebed in project- en processtructuren van complexe projecten

Onderzoekers spreken dan ook van ‘de veilige illusie van beheersbaarheid’

SOCIALE COMPLEXITEIT

Aanbevelingen

Nood aan procesregie met brede groep stakeholders/externe stakeholders:

• Niet enkel: overheden, georganiseerde middenveldorganisaties (Voka, Unizo, vakbonden, natuurorganisaties,…), aangestelde experts

• Maar ook: lokale wijkverenigingen/handelaarsverenigingen/burgerbewegingen, lokale afdelingen van georganiseerde middenveldorganisaties, niet-aangestelde experts, individuele burgers

• Breder stakeholdermanagement in type stakeholders (georganiseerd vs niet-georganiseerd) en geografische werking stakeholders (lokaal vs regionaal)

Nood aan omkering van de aanpak bij definiëring projecten:

• Niet vanuit overheden en administraties projecten definiëren en uitwerken, in samenwerking met experts en ev. georganiseerde middenveld, en die projecten ‘ter goedkeuring’ voorleggen aan niet-georganiseerde maatschappij

• Wel vanuit overheden en administraties probleemstelling en doelstellingen formuleren en samen met experts, georganiseerde middenveld én niet-georganiseerde middenveld projecten definiëren en uitwerken (cf. Rebuild by Design).

SOCIALE COMPLEXITEIT

Aanbevelingen

Nood aan betrekken van maatschappij in conceptfase van projecten, wanneer er nog openheid is naar de

concrete invulling:

• Mogelijkheid om verschillende en verscheiden belangen in kaart te brengen en mee te nemen in definiëring van het project. Dit moet er toe leiden dat lasten en lusten kunnen worden gecombineerd en dat een sectoroverschrijdende/geïntegreerde aanpak mogelijk wordt.

• Mogelijkheid om common ground te vinden tussen de belangen van verschillende stakeholders

• Joint fact finding, een werkwijze waarbij in een interactief proces meerdere partijen kennis en informatie ontvangen, bediscussiëren, aanvullen en opnieuw bespreken om zo tot consensus te komen.

Op zoek naar nieuwe instrumenten om aan management sociale complexiteit te doen:

• Opschaling

• Ontwerp/Ontwerpend onderzoek/Ontwerpprocessen à la Rebuild by Design

• Co-creatie/participatie/informeren/TAB/…

SOCIALE COMPLEXITEIT

Aanbevelingen

Nood aan inbedding van sociale complexiteit in project- en processtructuren complexe ruimtelijke

projecten:

• In definiëring van rollen en verantwoordelijkheden in complexe ruimtelijke projecten

• In uitzetten van een proces-stappenplan voor management van sociale complexiteit

• In regionale overlegstructuren

SOCIALE COMPLEXITEIT

“ruimte maken isruimte laten”

www.common-ground.eu