Maguza 81 - Juli 2010

Verdwalen in je eigen geest

Dossier Dementie

maguzaZORGMAGAZINE VAN HET UZA – JULI 2010 – #81

Afgi

ftek

anto

or A

ntw

erpe

n X,

Mag

uza

81, T

ijdsc

hrift

– k

war

taal

blad

, jul

– a

ug –

sep

20

10, v

.u. J

ohnn

y Va

n de

r St

raet

en, U

nive

rsita

ir Zi

eken

huis

Ant

wer

pen,

Wilr

ijkst

raat

10

, 265

0 E

dege

m

longkankerKleine stapjes vooruit

goed gezien!Draag zorg voor je ogen

medische informatieHoe betrouwbaar is dr. Google?

WWW.MAGUZA.BE

Speciaalzaak leefcomfort

Met deskundig advies

RIZIV 1/6/10422/96/100 - 1/6/27017/88/200

www.schaeps.beO R T H O P E D I E • B A N D A G I S T E R I E • S C H O E N E N • I N V A L I D E N W A G E N S • H O M E C A R E • R E V A L I D A T I E

Comfort en mobiliteit

ORTHOPEDIST - BANDAGIST

ORTHOPEDIE ORTHOPEDISCHE SCHOENEN COMFOR TSCHOENEN

BANDAG IS T ER IE INVALIDE WAGENS T HUISV ER ZORG ING

Bezoek onze ruime toonzaal

Discrete pasruimte

Studiedienst

Goed uitgeruste werkplaatsen

Traditioneel maatwerk

Moderne technologieën en technieken

Grote keuze artikelen van hoogstaande kwaliteit

GRATISBij aankoop van 1 paardiabetische schoenen

1 paar diabetische kousen(tot eind september)

Turnhoutsebaan 92-94 • 2100 Deurne • Tel : 03/326 11 30 • fax: 03/326 06 79 • [email protected] • www.schaeps.beMaandag 10 - 18 u, Dinsdag tot vrijdag 9 - 18 u, zaterdag 9 - 13 u • Tram 10, bus 33, 410, 411 en 412 • GRATIS PARKING

advertentie

003maguza

Gekneld tussen budgettaire druk en gevraagde zorg.

Actie leidt tot bevrijding...

en onvoorziene neveneffecten.

de nieuWe ministeR

Gedelegeerd bestuurder Johnny Van der Straeten liet zich deze keer door de politieke actualiteit inspireren voor een rake cartoon. Een beeld zegt meer dan woorden, zeker in de gezondheidszorg...

advertentie

Wij adviseren u de ideale oplossing,

geheel vrijblijvend!

Huisliften

© w

ww

.mar

csch

eepe

rs.b

e

ThyssenKruppMonolift

Comfort voor nu en later

BEL 0800 94 365

GRATIS

Trapliften

www.thyssenkruppmonolift.be

Platformliften

Meer info?

advertentie

Nirwana verwent uen uw rug.

Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana op onafhanke lijke en transparante wijze oplossingen voor gezond liggen, zitten en gaan: van ergonomische slaap-systemen, stoelen, tafels en relaxzetels, tot en met kantoor- en kindermeubilair, babyproducten en schoenen. Nirwana verwent u en uw rug.

Open van dinsdag t.e.m. zaterdag van 10u00 tot 18u00. ONAFHANKELIJK ADVIES VAN ONZE KINESISTEN I DIENST NA VERKOOPD

C09

0202

© D

imit

ri C

oo

ls /

fo

to:

© G

etty

Im

ages

www.nirwana.be I De Bruynlaan 127 2610 Antwerpen I 03-820 98 30

Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana

DC

0902

02 ©

Dim

itri

Co

ols

/ f

oto

: ©

Get

ty I

mag

es

Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana Reeds meer dan twintig jaar selecteert en adviseert Nirwana

010409_UZAMag-NIRW-IC.indd 1 25-02-2009 12:06:03

maguza 005

in dit nummeR

medisch

Longkanker blijft een beenharde diagnose, maar dankzij nieuwe thera-pieën kunnen meer patiënten nog jaren een kwaliteitsvol leven leiden.

Vroegtijdige zaadlozing: niemand praat erover, maar toch komt het vaak voor. Het goede nieuws? Er bestaat ook een behandeling voor.

Nieuwe spelregels voor biobanken: lichaamsmateriaal noodzakelijk voor wetenschappelijk onderzoek.

Vruchtbaarheidsproblemen: zo vader, zo zoon?

gezond

Ogen zijn kwetsbaar, kijk er dus mee uit!

Sporten met een beperking: er zijn maar weinig ziektes of handicaps die sport onmogelijk maken.

zorg

UZA & engagement: van Antwerpen tot Chili, en verder

Medicatie in het ziekenhuis: mag ik u de huispil voorstellen?

Patiënten en internet: vraag het aan dr. Google!

010

014

016

017

029

032

034

036

042

010 longkanker

017 Vruchtbaarheidsproblemen

029 oogzorg

021 dossier dementie

040 Witjas

DOSSIER DEMENTIE021

Nu al lijden 165.000 Belgen aan dementie. Binnen 20 jaar dubbel zoveel.

015

018

040

en verder

U zegt? Longembolie

UZA 2020. Komt het gevaar uit de tropen?

Witjas: aan het hoofd van de schoonmaakploeg

Medicatie en begeleiding kunnen het leven van een patiënt een stuk draaglijker maken.

Prof. dr. Christine Van Broeckhoven

dooRgelicht

006

007maguza

fantoompijn ondeRdRukt

Een patiënt kreeg na de amputatie van een arm last van fantoompijn – pijn in een lichaamsdeel dat er niet meer is. Hij bood zich aan in het UZA en dankzij hersenstimulatie zag hij zijn levens-kwaliteit weer toenemen. Op de foto

ziet u onder de schedel van de patiënt sensoren zit-ten, ter hoogte van dat deel in de hersenschors waar de informatie uit het lichaam wordt verwerkt (somato-sensorische hersenschors). Een batterij in de buik van de patiënt stuurt constant stroomstootjes naar de elek-troden en dus naar het hersengebied in kwestie.‘Na een amputatie ontvangen de hersenen geen infor-matie meer van het geamputeerde lichaamsdeel. De hersenen reageren daarop door zelf informatie aan te maken,’ legt neurochirurg prof. dr. Dirk De Ridder uit. ‘Juist die overactiviteit veroorzaakt fantoompijn. Met elektrische pulsen kunnen we de overactiviteit en dus de pijn onderdrukken. ’ De techniek wordt van-daag in het UZA gebruikt bij de bestrijding van pijn en oorsuizen, maar in het onderzoeks- en behandel-centrum voor neuromodulatie, BRAI²N, van het UZA wordt volop onderzoek gedaan naar andere toepas-singsmogelijkheden.

008

koRt

420

Deze zomer gaan prof. dr. Marianne De Maeseneer en verpleegkundige Marina Roes van de dienst thorax en vaatheelkunde met een internationaal medisch team op missie naar Ecuador. Ze doen dat in het kader van het project Amigos de Salud y Amistad, dat zich inzet voor de inheemse bevolking in ZuidAmerika. Vaak heeft die groep weinig tot geen toegang tot gezondheidszorg. In juli strijken artsen en verpleegkundigen uit tal van disciplines voor tien dagen neer in Riobamba, een stad op 2800m hoogte in het centrum van Ecuador. De Maeseneer en Roes zullen voornamelijk patiënten met spataders en veneuze ulcera behandelen. Ze nemen de nodige uitrusting mee om ook foamsclerotherapie (schuimbehandeling onder echografi e) te kunnen uitvoeren, een therapie die heel goede resultaten oplevert in de behandeling van spataders.

info www.amigosdesalud.org

VAATHEELKUNDE in ecuador

Het UZA zet al jaren in op een goed borstvoe-dingsbeleid en kwaliteitszorg voor moeder en kind. Die inspanningen werden in juni opnieuw beloond met de internationale erkenning als Baby Friendly Hospital van Unicef en de Wereld-gezondheidsorganisatie. Dat betekent dat een baby in het UZA vanaf de geboorte de beste

Mijn longen zijn volgens de test 63 jaar. Dat is toch even schrikken.De 40-jarige Ange Demeutter liet haar longleeftijd testen in het UZA op de Werelddag tegen tabak op 31 mei. Het vol-ledige artikel leest u in de nieuwssectie op www.maguza.be.

Wil jij jouw tekening in de volgende Maguza zien ver-schijnen? Neem dan zeker deel aan onze tekenwedstrijd. Het thema is Kinderen in het ziekenhuis. Alle kinderen en jongeren tot zestien jaar kunnen deelnemen. We kiezen drie winnaars uit, in drie leeftijdscategorieën: zij win-nen elk twee tickets voor Plopsaland. Bovendien ver-schijnt hun tekening in de volgende Maguza.

Dus: maak een mooie tekening over kinderen in het ziekenhuis en schrijf op de achterkant je naam, leeftijd, adres en telefoonnummer. Je mag je inzending afge-ven op het secretariaat van de dienst pediatrie (route 113) in het UZA, doormailen naar [email protected] of

opsturen naar UZA, secretariaat dienst pediatrie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem.

Opgelet: je tekening moet vóór 15 augus-tus 2010 bij ons zijn. Veel tekenplezier!

JOUW TEKENING in maguza?

008

doe mee en Win

plopsa-tickets!

uza blijftBABYVRIENDELIJK ziekenhuis

maguza 009

INLOOPHUIS Vlaamse liga tegen kanker in antwerpen

VAATHEELKUNDE in ecuador

Zoveel warme maaltijden worden er elke dag in de UZAkeuken voor de patiënten bereid. Voor een deel gaat het om dieetmaaltijden, maar ook de gewone maaltijden worden samengesteld met aandacht voor gezonde vetten en correct zoutgebruik. Gevarieerd en gezond eten bevordert immers het genezingsproces. Elke patiënt heeft bovendien de keuze, bijvoorbeeld als hij of zij iets niet lust of liever een vegetarische maaltijd of een maaltijd zonder varkensvlees eet.

Sinds kort is er ook in Antwerpen een inloophuis van de Vlaamse Liga tegen Kanker. In dit open huis – een ontmoetingsplaats voor kanker-patiënten en hun partners, familie en vrienden – is iedereen welkom, in elk stadium van de ziekte. Het inloophuis wil opvang en steun bieden buiten het ziekenhuis, in een informele en warme sfeer. Tijdens de vaste openingsuren kun je er zonder afspraak terecht voor inlichtingen, een individueel gesprek of een bezoek aan de bibliotheek. Daarnaast worden er koffi emomenten, themanamiddagen, relaxatiesessies en andere groeps-activiteiten georganiseerd voor contact met lotgenoten.

info Inloophuis Antwerpen, Carnotstraat 136, 2060 Antwerpen, T 03 213 13 44, [email protected]. Openingsuren: elke werkdag doorlopend van 9.30 tot 16.30 uur. De agenda van activiteiten vindt u op www.tegenkanker.be/antwerpen.

16 september: DAG TEGENKANKERin het uzaDonderdag 16 september staat volledig in het teken van kankerpatiën-ten en hun omgeving. De UZA-medewerkers dragen die dag een geel lintje uit solidariteit met de kankerpatiënten. Ook bezoekers kunnen een lintje krijgen aan de stand van de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) in de inkomhal. U kunt er ook terecht voor een ondersteunend gesprek met de VLK-vrijwilligers of meer informatie over de VLK.

Het UZA organiseert die dag voor alle kankerpatiënten, ex-kankerpati-enten en hun naasten een speciale verwennamiddag. Er is immers leven tijdens en na kanker. Er zijn verschillende workshops: een kooksessie met een bekende kok, handmassagetechnieken, relaxatie-oefeningen, revali-datietips en make-uptechnieken. De toegang is gratis.

info Meer informatie en het volledige programma vindt u op http://verwendag.uza.be. Schrijf online in of bel naar T 03 821 44 58.

kansen op een optimale gezondheid krijgt. Om dat waar te maken volgen we de Tien vuistregels voor het welslagen van borstvoeding en beste-den we bijzondere aandacht aan de zorg voor zwangere vrouwen met de Mother Friendly Hos-pital Initiatives. Tot slot respecteert het UZA de internationale gedragscode rond kunstvoeding.

BABYVRIENDELIJK ziekenhuis

010

medisch

Longkanker: het blijft een beenharde

diagnose. Maar er is ook reden tot

voorzichtig optimisme. Dankzij de

nieuwe moleculaire therapieën

kunnen sommige patiënten met een

uitgezaaide tumor nog jaren een

kwaliteitsvol leven leiden. Intussen

wordt ook gezocht naar manieren om

longkanker vroeger op te sporen.

kleine stapjes VooRuit

patiënten bij wie een vlekje op de longen is ontdekt, staan voor

een bange periode. Meestal moeten ze één tot twee weken wachten op de diagnose. ‘Dat is zwaar, maar we kun-nen niet anders’, zegt pneumologe dr. Annelies Janssens. ‘Er moeten heel wat onderzoeken gebeuren voor we een antwoord hebben op belangrijke vra-gen: is het longkanker? En zo ja, welk type? In welk stadium bevindt de ziekte zich? Pas als we dat weten, kunnen we de patiënt precies zeggen hoe hij ervoor staat.’

Een exacte diagnose is essentieel doordat de behandeling meer dan ooit afhangt van het type kanker. ‘Lange tijd werd er alleen een onderscheid gemaakt tussen kleincellige en niet-kleincellige longkankers’, verduidelijkt pneumoloog prof. dr. Paul Germonpré. ‘Bij de kleincellige varianten zijn de kankercellen, zoals de naam zegt, klei-ner dan bij de niet-kleincellige longkan-kers. De laatste jaren maken we echter

bRoodnodige steun

Longkanker is altijd een zware dobber voor de

patiënt en zijn familie. Sinds kort heeft elke kan-

kerpatiënt recht op begeleiding door een psy-

choloog. Prof. dr. Paul Germonpré: ‘Wij hebben

een vaste psychologe voor de longkankerpati-

enten. Zij kan de patiënt en zijn familie onder-

steunen en helpen om beter met de ziekte om

te gaan. De meesten gaan op dat aanbod in.’

Ook bij de maatschappelijk werker kunnen

patiënten en hun familie terecht voor begeleiding.

Die kan mensen wegwijs maken in het aanbod

van sociale voorzieningen en tegemoetkomingen,

en biedt ook emotionele opvang. ‘Er is ook een

vaste verpleegkundige die bij de patiënten bloed

prikt en ze opvangt. Ook dat is voor de patiënten

een morele steun’, zegt dr. Annelies Janssens.

long

Prof. dr. Paul Germonpré

…

maguza 011

ook binnen die laatste groep een ver-dere opdeling. Sinds een tweetal jaar is dat onderscheid ook bepalend voor de therapiekeuze.’

De behandelingen zijn de afgelopen jaren sterk geëvolueerd. Zo gebeurt het nog maar zelden dat een patiënt alleen een operatie ondergaat. Meestal krijgt hij nadien ook chemotherapie, omdat die de resultaten verbetert. Ook zijn er nieuwe soorten chemotherapie bijgeko-men en krijgen meer patiënten met een uitgezaaide longtumor na hun eerste behandeling een onderhoudstherapie.

kankercellen na vier weken uitgeroeid De kans op volledige genezing blijft klein. Slechts vijftien procent van de patiënten is vijf jaar na de diagnose nog in leven. Toch is er ook hoopgevend nieuws. Er wordt veel verwacht van de zogenaamde doelgerichte moleculaire therapieën. Het gaat om medicijnen die zich, afhankelijk van het type tumor, op

specifi eke eigenschappen van de kan-kercel richten. De belangrijkste zijn de EGFR-remmers, die vooralsnog alleen worden ingezet bij patiënten met een uitgezaaide kanker. Bij een specifi eke subgroep met een bepaalde mutatie in de kankercellen – zo’n tien procent van alle longkankerpatiënten – heeft die therapie een spectaculair eff ect.

‘We hebben hier uitbehandelde pati-enten gezien bij wie de kankercellen na vier weken volledig verdwenen waren en die nu al jaren een goede levens-kwaliteit hebben’, zegt Germonpré. ‘Die mensen zullen wellicht vroeg of laat hervallen, maar als je weet dat de prognose bij een uitgezaaide longkan-ker gemiddeld minder dan een jaar is, betekent dat een geweldige vooruit-gang.’ Het is de bedoeling om de the-rapie ook te testen bij patiënten met minder ver gevorderde longkanker.Een ander medicijn waar onderzoek naar gebeurt, de zogenaamde ALK-inhibitor crizotinib, zou bij zo’n drie

De behandeling hangt meer dan ooit af van het type kanker.

kankeRKinderen van een longkankerpatiënt die zelf ook roken, hebben een kans van minstens 1 op 3 om longkanker te ontwikkelen.»

012

medisch

Roken blijft boosdoeneR nummeR één

In het begin van de 20e eeuw was longkanker een uiterst zeldzame ziekte.

Nu is het een van de meest voorkomende kankers. Alleen al in België krij-

gen jaarlijks 7.000 mensen een longtumor. Die opmars komt grotendeels

door het roken. ‘Mocht er niet meer worden gerookt, zou longkanker over

twintig of dertig jaar opnieuw een zeldzame ziekte zijn’, zegt prof. dr. Paul

Germonpré.

85 tot 90 procent van de longkankerpatiënten zijn rokers of ex-rokers. Een

gemiddelde roker heeft ongeveer 1 kans op 9 om ooit longkanker te ontwik-

kelen. Bij kinderen van een longkankerpatiënt die zelf ook roken, stijgt die

kans zelfs naar 1 op 3 of zelfs 1 op 2. ‘Die mensen spelen in feite Russische

roulette’, zegt Germonpré.

De dienst pneumologie biedt een rookstopprogramma aan:

T 03 821 35 37 of [email protected].

procent van de longkankerpatiënten effect kunnen hebben. Het gaat dan om patiënten met een wijziging in het ALK-gen. De kans is groot dat er op vrij korte termijn nog andere doelgerichte geneesmiddelen bijkomen. Nieuw is ook een vaccin tegen longkanker, dat wordt gegeven aan geopereerde pati-enten. Ongeveer een derde van hen heeft een type longtumor die daar gevoelig voor zou zijn. Onderzoek moet uitwijzen of zo’n vaccin de kans op her-val doet dalen.

knopen doorhakken In vergelijking met pakweg tien jaar geleden krijgen patiënten nu veel meer een behandeling op maat. Een multidisciplinaire aanpak is daardoor meer dan ooit cruciaal. Germonpré: ‘Wekelijks is er bij ons een patiënten-bespreking met de pneumoloog-onco-loog, de chirurg, de radiotherapeut, de patholoog-anatoom en de arts van de nucleaire geneeskunde. We bespreken dan nieuwe patiënten en hakken kno-pen door. Waar nemen we een stukje weefsel weg voor de diagnose? Gaan we opereren of bestralen? En opereren we meteen of geven we eerst chemo-therapie?’

Bij patiënten die worden geopereerd, wordt een stuk longweefsel, soms zelfs een volledige long, weggenomen. Toch is de levenskwaliteit na de behandeling doorgaans vrij goed. Germonpré: ‘We gaan uiteraard niet over één nacht ijs. Als we van oordeel zijn dat een operatie de levenskwaliteit te zeer zou aantas-ten, kiezen we voor radiotherapie.’

Wordt longkanker een chronische ziekte? Alle behandelingen ten spijt valt de grootste vooruitgang nog altijd te ver-wachten van vroegtijdige opsporing. Hoe vroeger de tumor wordt ontdekt,

info

advertentie

Geniet van het lage zwaartekracht gevoel• Ergonomische lighouding

Een genot voor elke ruglijder• Vermindert of voorkomt rugpijn• Stimuleert de bloedsomloop• Enz...

Kasteeldreef 149 - 2970 SchildeTel.: 03-354 43 88 - [email protected]

www.ergoform.be

OPEN: woe t.e.m. zat 10 - 18 u en elke eerste zondag van de maandOverige dagen en feestdagen gesloten of welkom na afspraak

Mogelijkheid tot vrijblijvende presentatie aan huis

Ergonomische... Relaxzetels - Massagezetels - Zero-gravity relaxen - Slaapcomfort - Bureaustoelen - enz.. en dit voor ieders budget.

Manueel of elektrisch verstelbaarOptie: 1 of 2 motors • Lift systeem • Verwarming

Ruime keuzeleder of stoffen

info Dienst longziekten, T 03 821 35 39 – Tabak Stop Lijn: 0800 111 00 of [email protected] – www.kanker.be

hoe groter de kans op volledige gene-zing. De meeste patiënten krijgen ech-ter pas klachten als de ziekte al verder gevorderd is. Bij ongeveer de helft is de kanker bij de diagnose al uitgezaaid.

Germonpré: ‘Ook screenen ligt niet voor de hand. Het probleem is dat je op een scan moeilijk het onderscheid kunt maken tussen een beginnende longtu-mor en bijvoorbeeld een goedaardig gezwel. En je kunt moeilijk tientallen patiënten opereren van wie er maar één longkanker heeft. Een alternatief zou kunnen zijn om het gezwelletje nauwgezet op te volgen, zodat je met-een kunt ingrijpen als het zou groeien.’

De tijd dat er aan longkanker niets te doen was, is alleszins voorbij. ‘De meeste patiënten kunnen we niet defi-nitief genezen, maar we kunnen wel proberen om ze zo lang mogelijk in een

goede conditie te hou-den’, zegt Germonpré. ‘We behandelen dan niet meer de kanker, maar de patiënt, en zullen bijvoorbeeld niet doorgaan met een therapie als die te veel nevenwerkingen heeft.’ ‘Patiënten grijpen elke kans op een betere prognose en meer levens-kwaliteit met beide handen aan’, zegt Janssens.

Germonpré is voorzichtig hoopvol voor de toekomst. ‘Nu al zijn er patiën-ten die tot vijf jaar overleven met een uitgezaaide longtumor. Dat zag je vroe-ger zo goed als nooit. Ik zeg niet dat longkanker op korte termijn naar een chronische ziekte zal evolueren, maar voor een kleine groep zal het wellicht wel zo zijn.’ Dr. Annelies Janssens

De tijd dat er aan longkanker niets te doen was, is alleszins voorbij.

medisch

014

Voor de medische wereld is een zaad-lozing vroegtijdig als ze optreedt

binnen de twee minuten na penetra-tie. Een subgroep ejaculeert binnen de minuut. De verklaring daarvoor ligt in de hersenen. ‘Vroeger beschouwde men het als een louter psychologische, tot zelfs psychiatrische aandoening,’ vertelt uroloog dr. Benny Verheyden. ‘Vanaf de jaren 70 dachten artsen dat het ging om een overgevoeligheid van de eikel en probeerden ze daar iets aan te doen. Vandaag gaan we echter uit van een

Naast erectiestoornissen is vroegtijdige

zaadlozing (ook wel premature ejaculatie

of PE) de meest voorkomende seksuele

stoornis bij mannen. Mannen die er last

van hebben, zoeken echter niet snel

hulp. En dat is jammer, want er bestaat

wel degelijk een behandeling voor.

VRoegtijdige zaadlozing 7/10

info Dienst urologie T 03 821 33 68

de mannen om hun bekkenbodem te gebruiken. Bij de seksuoloog leren ze die nieuwe kennis toepassen in hun seksualiteit. ‘Mannen met PE gaan vaak allerlei trucjes toepassen om hun zaad-lozing uit te stellen, zoals het opspan-nen van de bekkenbodem. Dat heeft echter juist een averechts effect. Ze moeten hun bekkenbodem leren con-troleren en ontspannen. Tijdens de behandeling is de patiënt onder invloed van de medicatie bij machte zijn ejacu-latie uit te stellen. Op dat moment kan hij leren zijn bekkenbodem goed te gebruiken, waardoor hij na verloop van tijd ook zonder medicatie zijn zaadlo-zing kan uitstellen.’

De drievoudige therapie van medi-cijnen, kinesitherapie en sekstherapie wordt al een aantal jaar met succes toe-gepast in het UZA. De therapie geeft in 70 % van de gevallen goede resultaten op lange termijn (meer dan 2 jaar). Met enkel paroxetine is dat 50 %. Overigens kunnen ook mannen zonder partner zich laten behandelen.

neurobiologische oorzaak, met name een onevenwicht tussen twee belang-rijke neurotransmitters, serotonine en dopamine, in de middenhersenen. Dat is ook het aanknopingspunt voor de ont-wikkeling van medicijnen.’

behandeling op 3 sporen Mannen of koppels die zich met PE aanbieden bij de dienst urologie in het UZA, volgen een drievoudige behan-deling: met medicijnen, kinesitherapie en sekstherapie. De behandeling duurt een half jaar tot een jaar. ‘Bepaalde medicijnen, met name paroxetine en dapoxetine, leveren goede resultaten op’, zegt Verheyden. ‘Uit een studie met paroxetine blijkt echter dat het probleem in ongeveer de helft van de gevallen opnieuw opduikt zodra met het medicijn wordt gestopt.’ Vandaar dat de behandeling in het UZA rui-mer is dan medicatie alleen. Het kan immers niet de bedoeling zijn om de medicijnen levenslang te nemen.

Bij de bekkenbodemtherapeut leren

015

is een longembolie?Bij een longembolie raakt een bloedvat in de longen verstopt door een bloedklonter, meestal aangevoerd vanuit de benen. De bloedklonter is het gevolg van een trombose. Een trombose kan ontstaan door langdurig stilliggen of stilzitten, bijvoorbeeld na een operatie, tijdens een lange vliegtuigreis of als iemand een hele tijd in het gips moet. Meestal is er echter geen duidelijke oorzaak. Aangekomen in de longen vormt de aangevoerde bloedprop een obstructie, waardoor de bloeddoorstroming van het hart naar de longen wordt belemmerd.

symptomen zijn er bij een longembolie?De patiënt is kortademig en kan nog maar amper inspanningen doen. Minder vaak voorkomende klachten zijn pijn in de borst en bloed ophoesten. Meestal treedt een longembolie acuut op, maar af en toe bouwen de klachten zich ook heel geleide-lijk op, soms zelfs in de loop van maanden.

bestaat de behandeling?Patiënten die met een embolie worden opgeno-men, krijgen gedurende een vijftal dagen inspuitin-gen met een geneesmiddel dat het bloed ontstolt. Daarna schakelen ze over op pillen. Die moeten ze, afhankelijk van hun toestand, drie maanden tot een jaar blijven nemen. Wie al eerder een embolie heeft gehad of een erfelijke aanleg heeft voor de ziekte, moet de medicatie levenslang nemen. De dienst pneumologie neemt momenteel deel aan een studie rond een nieuwe pil die de inspuitingen overbodig zou maken. Dat zou de behandeling minder omslachtig maken. Sommige patiënten moeten op intensieve zorg worden opge-nomen om klonteroplossende middelen te krijgen.

ernstig is een longembolie?Als patiënten met een acute longembolie zich meteen laten behandelen, kan het tij meestal nog worden gekeerd. Maar soms is een longembolie ook fataal. Als de bloedklonter heel groot is of als er meerdere zijn, kan de bloeddoorstroming van-uit het hart volledig geblokkeerd raken. Daarom moeten mensen een trombose in het been altijd zo snel mogelijk laten behandelen. Meestal gaat zo’n trombose gepaard met pijn en krampen, soms ook met roodheid en zwelling.

u zegt?

nieuw medicijn veelbelovend De medicijnen die vandaag in het UZA worden gebruikt, zorgen voor een beter evenwicht tussen serotonine en dopamine in de hersenen. ‘Paroxetine wordt al enige tijd gebruikt, maar is in oorsprong een antidepressivum. Een nieuwer product is dapoxetine, dat specifi ek is uitgewerkt voor PE. Ook dat medicijn werkt in op die neurotransmit-ters. Dapoxetine is kortwerkend en je neemt het on demand, enkele uren voor het seksueel contact. Wij hebben het middel enkele jaren geleden uitgetest in een studie. In een aantal Europese landen is het intussen al op de markt. België volgt waarschijnlijk ook.’

Dapoxetine wordt nu in een klinische studie ook uitgetest bij mannen met een combinatie van erectiestoornissen en PE. ‘Dat zie je vaak: mannen die PE heb-

info Dienst pneumologie, T 03 821 35 39

015

met succesbehandeld

maguza

In het UZA lopen momen-

teel twee medicijnen studies rond

vroegtijdige zaadlozing of prema-

ture ejaculatie (PE).

› In een studie met dapoxetine wordt nage-

gaan of het medicijn ook een oplossing biedt

voor mannen met een combinatie van PE en

erectieproblemen.

› In de PACE-studie wordt bij mannen met PE

het effect nagegaan van het medicijn trazo-

done.

Wilt u meer weten of deelnemen aan een van beide

studies? Neem contact op met studieverpleegkun-

dige Ingrid Van Neyghen, T 03 821 47 34.

In het UZA lopen momen-

teel twee medicijnen studies rond

vroegtijdige zaadlozing of prema-

em

bo

lie

longWat

Welke

WaaRuit

hoe

ben als ze jong zijn en tegen middelbare leeftijd erectieproblemen ontwikkelen. Als je zo’n man vervolgens behandelt met de klassieke erectiepillen, leidt dat weer tot PE. We hopen dat dapoxetine ook voor die groep een uitkomst biedt.’

de wet van 19 december 2008 op het menselijk lichaamsmateriaal

bepaalt dat lichaamsmateriaal dat bij een patiënt wordt weggenomen en over-blijft (‘residuair lichaamsmateriaal’) mag worden opgeslagen in een biobank en gebruikt voor wetenschappelijk onder-zoek. Een patiënt kan daartegen echter altijd verzet aantekenen. Het ethisch comité van het ziekenhuis waakt over het correcte gebruik van het materiaal.

Lichaamsmateriaal, bijvoorbeeld een weggenomen tumor, wordt eerst en vooral gebruikt voor de diagnose en behandeling van de patiënt. Restweef-sel is echter van onschatbare waarde voor onderzoekers. ‘Door het beschik-baar te stellen, helpen patiënten ook andere patiënten met dezelfde ziekte,’ zegt Elke Smits, wetenschappelijk pro-jectmanager in het UZA. Biobanken zijn vooral belangrijk voor het translationeel onderzoek, dat de resultaten van het basisonderzoek vertaalt naar medi-sche en klinische toepassingen, zoals

nieuwe behandelingen of medicijnen.

eén grote Vlaamse biobank Het lichaamsmateriaal zit momenteel verspreid over verschillende zieken-huizen en kennisinstituten. Geen ide-ale situatie. ‘Voor onderzoek naar een bepaalde kanker heb je al snel zo’n 500 stalen nodig,’ bevestigt Elke Smits. ‘Onderzoekers verliezen nu soms veel tijd met het zoeken naar materiaal.’ De Vlaamse overheid wil de bestaande biobanken daarom bundelen tot één Vlaamse biobank en heeft daarvoor het Centrum voor Medische Innovatie (CMI) opgericht. Bedoeling is om de bestaande activiteiten van onderzoeks-instellingen, ziekenhuizen en bedrijven beter op elkaar te laten aansluiten en de schaalgrootte te creëren die nodig is om statistisch relevant onderzoek te kunnen doen.

Het CMI wil ook een eenvormige informaticastructuur opzetten voor de data in de diverse biobanken en

tot eenvormige procedures komen op het vlak van dataverwerking, kwali-teitszorg en ethische afspraken. Elke Smits: ‘Nieuw is onder meer dat de fysieke stalen worden gekoppeld aan gecodeerde patiëntgegevens. Omdat je beschikt over een ruim aantal patiënten over een langere tijd, kunnen chroni-sche ziekten zoals kanker of obesitas worden opgevolgd in de tijd.’

tumorbank als proefproject In het UZA is een project gestart om de opslag van menselijk materiaal binnen het UZA centraliseren, om zo tot één grote biobank te komen, met bloed, tumorweefsel enzovoort. Vervolgens wordt de koppeling gemaakt naar pati-entendossiers, weliswaar gecodeerd en geanonimiseerd. De eerste realisa-tie wordt een tumorbank met tumor-weefsel en serummateriaal. Het UZA ontvangt daarvoor een subsidie in het kader van het Nationaal Kankerplan van de federale overheid.

016

nieuWe spelRegels VooR

biobanken

In ziekenhuizen zoals het UZA

wordt heel wat menselijk materiaal

opgeslagen, dat ook voor

wetenschappelijk onderzoek wordt

gebruikt. In 2008 kwam er een nieuwe

wettelijke regeling en zowel

de Vlaamse als de federale overheid

stimuleren een effi ciënter gebruik van

het materiaal, om wetenschappelijke

innovatie te bevorderen.

medisch

maguza 017

bij ICSI wordt één enkele zaad-cel tot in de eicel gebracht. De

techniek wordt onder meer toegepast bij sterk verminderde zaadkwaliteit. Brits-Duits onderzoek zou er echter op wijzen dat ICSI-zonen zelf een grotere kans hebben om verminderd vrucht-baar te zijn.

‘Een sterk verminderde zaadproduc-tie kan inderdaad erfelijk zijn’, zegt UZA-uroloog dr. Benny Verheyden, gespecialiseerd in mannelijke vrucht-baarheidsproblemen. ‘Het is dus mogelijk dat sommige ICSI-jongens de problemen van hun vader zullen erven. Maar de genetische oorzaken zijn nog maar nauwelijks gekend. Bovendien staat vast dat er nog andere factoren meespelen, waaronder het milieu en eventuele fysieke problemen, zoals niet-ingedaalde teelballen.’

Bij zo’n 40 % van de ICSI-bevruchtin-

gen heeft alleen de vrouw vruchtbaar-heidsproblemen en is er uiteraard geen probleem voor de jongens.

samen sterk In het centrum voor reproductieve geneeskunde van het UZA wijzen art-sen het koppel altijd op het risico van overerving van vruchtbaarheidspro-blemen. ‘Maar we mogen dat risico zeker niet overdrijven’, aldus Verhey-den. ‘Daarvoor zijn er te veel factoren bij betrokken. Het zou mij dan ook heel sterk verbazen als we over twintig jaar met een groot probleem zaten bij de mannelijke ICSI-generatie. Je mag trouwens niet vergeten dat veel van de partner afhangt. Een man met lichte vruchtbaarheidsproblemen die een normaal vruchtbare vrouw treft, kan perfect via de natuurlijke weg een kind verwekken.’

medisch

VRuchtbaaRheidspRoblemen

zo VadeR, zo zoon?Creëren vruchtbaarheids

technieken nieuwe vrucht

baarheidsproblemen?

Volgens recent onderzoek

zou via ICSI, een specifieke

vorm van proefbuis

bevruchting, verminderde

vruchtbaarheid worden

doorgegeven van vader

op zoon.

info Centrum voor reproductieve geneeskunde, T 03 821 36 84,

dienst urologie, T 03 821 33 68

uza 2020

018

moeten we ons bedreigd voelen door tropische ziekten?Van een echte bedreiging is geen sprake. Er zijn wel een aantal ziek-ten die we uit de tropen kunnen

info Dienst tropische geneeskunde, T 03 821 51 59 – Reisadvies: Instituut voor Tropische Geneeskunde – www.itg.be – FOD Buitenlandse Zaken – http://diplomatie.belgium.be

Valt Europa door de

klimaatverandering ten prooi

aan malaria? Brengen we uit

verre oorden dodelijke tropische

virussen en parasieten mee?

Prof. dr. Jef Van den Ende,

verbonden aan het UZA en aan

het Instituut voor Tropische

Geneeskunde, ziet geen reden

tot paniek, al moeten we

door onze huidige reislust wel

waakzaam blijven.

komt het gevaar

mee brengen en die we in de gaten moeten houden omdat er hier ook overdracht mogelijk is. Zo was er in 2007 in Noord-Italië een uitbraak van chikungunya, een virusziekte

maguza 019

Prof. dr. Jef Van den Ende, diensthoofd tropische geneeskunde

men we dat. Mensen die zelf nooit in de tropen zijn geweest, en toch malaria krijgen. Meestal is er dan ergens een onrechtstreekse link met iemand die op reis is geweest. Mala-ria dooft gelukkig uit als het kouder wordt. Wereldwijd neemt het aantal malariabesmettingen ook af, dankzij preventieve maatregelen, een betere behandeling en betere medicijnen.

de klimaatverandering zou een grote rol spelen bij de verspreiding van tropische ziekten?Als de temperatuur hier met 1 of 2°C stijgt, zal dat op het vlak van ziekten weinig invloed hebben. Op andere plaatsen in de wereld kan dat anders zijn. Hier bij ons speelt het toegeno-men internationale verkeer een veel grotere rol. Er is een onwaarschijn-lijke toename van het aantal verre reizen. Zo zijn we al eens ontsnapt aan een pestepidemie uit India. Hoe-wel er maatregelen genomen waren op de Indische luchthaven, is er toch iemand ziek op het vliegtuig kunnen stappen. Gelukkig bleek die geen pest te hebben, maar het had wel gekund en dan hadden we een enorm probleem gehad.

ziet u evoluties in de ziekten waar reizigers mee naar huis komen?Naast dengue en chikungunya zien we ook steeds meer mensen thuis-komen met leishmania, een parasiet

Dienst tropische geneeskunde, T 03 821 51 59 – Reisadvies: Instituut voor Tropische Geneeskunde – www.itg.be – FOD Buitenlandse Zaken – http://diplomatie.belgium.be

komt het gevaaruit de tropen?

die wordt doorgegeven via muggen. Dat was totaal onverwacht. We gaan ervan uit dat het in België niet kan, omdat het al erg warm moet zijn om die muggen in leven te houden. Den-gue is een gelijkaardige ziekte die ook buiten de tropen zou kunnen uitbreken. Dengue komt wereldwijd steeds meer voor, zodat steeds meer mensen de ziekte ook meebrengen, vooral vanuit Zuidoost-Azië en het Caraïbisch gebied. Zowel chikun-gunya als dengue zijn echter niet bijzonder gevaarlijk. Alleen in uit-zonderlijke gevallen zijn ze dodelijk.

een andere veelgenoemde ziekte is malaria. komt malaria naar europa?Het risico op een malaria-uitbraak is er altijd al geweest. Als het hier een lange periode heel warm is en er zijn muggen met malaria meegereisd in de laadruimte van een vliegtuig,

dan kunnen die hier voor een uitbraak zorgen. In een hele hete zomer heb-ben we al eens een alarm uitgestuurd om huisartsen

alert te maken. Er is ook al eens een kleine epidemie

geweest in Zaventem. Een aantal douaniers, maar ook mensen die

gewoon iemand hadden uitgewuifd op de luchthaven, zijn toen besmet geraakt en erg ziek geworden, met zelfs een dodelijk slachtoff er. Zo zijn er ook onuitgelegde gevallen van malaria: valiesmalaria noe-

verspreid door een zandvlieg die voorkomt aan de Middellandse Zee en in Zuid- en Midden-Amerika. Ook is er een toename van de gevallen van rickettsia, een tekenziekte uit Zuid-Afrika die heel typische huid-uitslag geeft. Ook die ziekten zijn echter goed behandelbaar.

Wat kunnen mensen doen om zich te beschermen?Wie vertrekt, moet degelijk reisad-vies inwinnen. Dat houdt inentin-gen in, maar ook informatie over de voorzorgen die je ter plaatse moet nemen. Bij terugkeer moet je oplet-tend zijn. Als je ziek wordt, moet je ervoor zorgen dat je arts denkt aan een tropische ziekte. Malaria wordt zeker niet altijd herkend en zo belanden mensen zelfs op inten-sieve. We hebben eens berekend dat de gemiddelde huisarts één keer op een eeuw een geval van malaria ziet … Wie koorts krijgt en net naar een gebied met malaria op reis is geweest, moet zijn huisarts erop attent maken dat zijn bloed meteen moet worden getest op malaria.

samengevat is er eigenlijk geen reden tot paniek?Nee. Wij vrezen geen epidemieën van tropische ziekten. Al zal veel afhangen van de evolutie van het klimaat. Natuurlijk kunnen er altijd nieuwe virussen opduiken, zoals hiv indertijd. Dat is jammer genoeg niet te voorspellen.

uit de tropen?verspreid door een zandvlieg die

tropische geneeskunde

advertentie

advertentie

Ontslag uit het ziekenhuis?Landelijke Thuiszorg

helpt gezinnen en bejaarden thuis

Bel 070/22 88 78 of kijk op www.landelijkethuiszorg.be

AdvertentieLT 200_132,5_08 13-08-2008 15:29 Pagina 1

Geïnteresseerd in een job bij het UZA?Neem ons vacaturekrantje mee

uit de displays in het ziekenhuis

of kijk op onze jobsite www.uzatrektaan.be.

vacat

Alle vacatures op een rij voor

Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici /Administratief of Technisch talent

UZA Topbedrijf

“Teamspirit doet wonderen”

lees verder >

jobkrant van UZA verschijnt driewekelijks

001editie sept 2009

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures.

UZA- TopbedrijfAls universitair ziekenhuis investeert het UZA niet alleen in innovatie en onderzoek, maar ook in medewerkers. Als je in het UZA aan de slag gaat, kom je terecht in een topbedrijf dat je uitdaagt om je talenten verder te ontwikkelen. Niet voor niets is het UZA de aantrekkingspool voor talent uit de wijde omgeving.

Samen één teamNaast kansen voor verdere vorming en gunstige loon- en arbeidsvoorwaarden geven we ook aandacht aan extra service zoals kinderopvang. Ook niet onbelangrijk is de open, joviale en vriendschappelijke sfeer onder collega’s. Teamspirit doet hier wonderen!

UZA: ‘Topbedrijf om voor te werken’Het UZA sleepte dit jaar voor de vierde keer op rij het label “Topbedrijf om voor te werken” in de wacht. Het UZA krijgt dat label na onderzoek van de Corporate Research Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie die bedrijven en organisaties kritisch doorlicht. Opmerkelijk is dat het UZA met maximumscores op arbeidsvoorwaarden,

bedrijfscultuur, opleiding en training de andere deelnemende ziekenhuizen achter zich laat.

AmbitieDe erkenning als topbedrijf inspireert ons om verder te gaan op de ingeslagen weg. Op alle niveau’s van ons personeelsbeleid willen we een ambitieuze organisatie zijn, zodat ambitieuze medewerkers bij ons voldoende inspiratie vinden om zich thuis te voelen en aangetrokken te worden tot het UZA.

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?Geef deze jobkrant dan door of laat hem of haar naar de website surfen:www.uzatrektaan.be

Ontdek wat jou aantrekt in het UZAWat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt in het UZA? Misschien is het wel die eigen cultuur van wetenschappelijk onderzoek, innovatieve methoden en aandacht voor zorgkwaliteit. Ze zullen ook de extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen wel interessant vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste collega’s.

Maar wat het ook is, één ding staat vast: aan de aan trek kings kracht van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat joù aantrekt in het UZA!

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures of lees er de verhalen van onze medewerkers.

vacat

Vacatures voor administratief of technisch talent

Medewerker schoonmaak Vanaf oktober 2009 neemt het UZA de schoonmaak in eigen beheer. Hiervoor gaat men over tot de aanwerving van een grote groep medewerkers schoonmaak.

Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering van de schoonmaak in het ziekenhuis. Je werkt volgens vastgelegde procedures en respecteert de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ingezet voor aanvullende werkzaamheden, zoals het aanvullen van sanitaire benodigdheden.

Op het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures. Surf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be.

‘Mijn blik verruimen. Werken en studeren combineren’

Evi, verpleegkundige:

Elk jaar zijn er opnieuw heel wat UZA-medewerkers die met steun van het ziekenhuis en de collega’s met succes een studie afronden. Evi, verpleegkundige op intensieve zorg, is één van hen: ‘Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen’..

Evi geniet van de opleidingskansen. ‘Nadat ik mijn bachelor verpleeg-kunde had behaald, ben ik onmiddellijk een banaba spoed en intensieve zorgen gaan volgen. Ik kreeg de kans hier deeltijds te werken zodat ik de twee perfect kon combineren.’ Uiteindelijk zwaaide Evi af als één van de eerste mentorcoaches van het UZA.

Ze combineerde de opleiding met de master verpleeg- en vroedkunde. ‘Vooral uit eigen interesse. Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen. Ik volg de opleiding voltijds wat betekent dat ik twee dagen per week in de les zit. Ik ben dan ook bewust minder gaan werken. Zo’n opleiding vraagt veel investering. Maar gelukkig zit je hier in een omgeving met een schat aan informatie. Je hoeft nooit ver te zoeken.’

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA op www.uzatrektaan.be

Surf naar www.uzatrektaan.bevoor meer details over onze vacatures.

V.U

.: H

ildeg

ard

Her

man

s, U

nive

rsita

ir Zi

eken

huis

Ant

wer

pen,

Wilr

ijkst

raat

10,

265

0 Ed

egem

N

iet o

p de

ope

nbar

e w

eg g

ooie

n a.

u.b.

Administratief medewerker ICT - 50%Je verleent administratieve ondersteuning aan de ICT afdeling op het vlak van bestellingen en leveringen (logistiek), opleidingen aan de eindgebruiker, postverwerking, communicatie en personeelsadministratie.

Medisch secretaris (-esse) voor het centraal medisch secretariaatAls medisch secretaris (-esse) sta je in voor het typen, verbeteren en verwerken van medische verslagen van verschillende specialismen. Om dit centraal te kunnen beheren, is opvolging en rap por tering in verschillende computerprogramma’s belangrijk.

Omdat je voor meer dere diensten werkt, is vergaderen, overleggen en samen werken met artsen en collega’s vereist. Hiervoor zoeken we iemand met zin voor initiatief, tact, assertiviteit en de nodige teamspirit.

Medewerker debiteuren - 75% (tijdelijk)Je werkt op de debiteuren-administratie. Je beheert de dos siers inzake verzekerings-aspecten, mutualiteit, opvolging van niet-betaalde facturen, ... Je staat één keer per week in voor de kassa in de inkomhal. Je staat patiënten telefonisch te woord mbt facturatie. Je zorgt voor de geautomatiseerde verzending van facturen.

Vacatures voor paramedici

07989_vacatUZA01.indd 1 04/09/09 10:49


Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici /Administratief of Technisch talent

UZA Topbedrijf


lees verder >

jobkrant van UZA verschijnt driewekelijks

001 editie sept 2009


UZA- TopbedrijfAls universitair ziekenhuis investeert het UZA niet alleen in innovatie en onderzoek, maar ook in medewerkers. Als je in het UZA aan de slag gaat, kom je terecht in een topbedrijf dat je uitdaagt om je talenten verder te ontwikkelen. Niet voor niets is het UZA de aantrekkingspool voor talent uit de wijde omgeving.

Samen één teamNaast kansen voor verdere vorming en gunstige loon- en arbeidsvoorwaarden geven we ook aandacht aan extra service zoals kinderopvang. Ook niet onbelangrijk is de open, joviale en vriendschappelijke sfeer onder collega’s. Teamspirit doet hier wonderen!

UZA: ‘Topbedrijf om voor te werken’Het UZA sleepte dit jaar voor de vierde keer op rij het label “Topbedrijf om voor te werken” in de wacht. Het UZA krijgt dat label na onderzoek van de Corporate Research Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie die bedrijven en organisaties kritisch doorlicht. Opmerkelijk is dat het UZA met maximumscores op arbeidsvoorwaarden,

bedrijfscultuur, opleiding en training de andere deelnemende ziekenhuizen achter zich laat.

AmbitieDe erkenning als topbedrijf inspireert ons om verder te gaan op de ingeslagen weg. Op alle niveau’s van ons personeelsbeleid willen we een ambitieuze organisatie zijn, zodat ambitieuze medewerkers bij ons voldoende inspiratie vinden om zich thuis te voelen en aangetrokken te worden tot het UZA.

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?Geef deze jobkrant dan door of laat hem of haar naar de website surfen:www.uzatrektaan.be

Ontdek wat jou aantrekt in het UZAWat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt in het UZA? Misschien is het wel die eigen cultuur van wetenschappelijk onderzoek, innovatieve methoden en aandacht voor zorgkwaliteit. Ze zullen ook de extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen wel interessant vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste collega’s.

Maar wat het ook is, één ding staat vast: aan de aan trek kings kracht van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat joù aantrekt in het UZA!

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures of lees er de verhalen van onze medewerkers.

vacat


Medewerker schoonmaak Vanaf oktober 2009 neemt het UZA de schoonmaak in eigen beheer. Hiervoor gaat men over tot de aanwerving van een grote groep medewerkers schoonmaak.

Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering van de schoonmaak in het ziekenhuis. Je werkt volgens vastgelegde procedures en respecteert de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ingezet voor aanvullende werkzaamheden, zoals het aanvullen van sanitaire benodigdheden.

Op het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures. Surf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be.

‘Mijn blik verruimen. Werken en studeren combineren’

Evi, verpleegkundige:

Elk jaar zijn er opnieuw heel wat UZA-medewerkers die met steun van het ziekenhuis en de collega’s met succes een studie afronden. Evi, verpleegkundige op intensieve zorg, is één van hen: ‘Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen’..

Evi geniet van de opleidingskansen. ‘Nadat ik mijn bachelor verpleeg-kunde had behaald, ben ik onmiddellijk een banaba spoed en intensieve zorgen gaan volgen. Ik kreeg de kans hier deeltijds te werken zodat ik de twee perfect kon combineren.’ Uiteindelijk zwaaide Evi af als één van de eerste mentorcoaches van het UZA.

Ze combineerde de opleiding met de master verpleeg- en vroedkunde. ‘Vooral uit eigen interesse. Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen. Ik volg de opleiding voltijds wat betekent dat ik twee dagen per week in de les zit. Ik ben dan ook bewust minder gaan werken. Zo’n opleiding vraagt veel investering. Maar gelukkig zit je hier in een omgeving met een schat aan informatie. Je hoeft nooit ver te zoeken.’

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA op www.uzatrektaan.be


V.U.: H

ildegard Herm

ans, Universitair Ziekenhuis A

ntwerpen, W

ilrijkstraat 10, 2650 Edegem

Niet op de openbare w

eg gooien a.u.b.

Administratief medewerker ICT - 50%Je verleent administratieve ondersteuning aan de ICT afdeling op het vlak van bestellingen en leveringen (logistiek), opleidingen aan de eindgebruiker, postverwerking, communicatie en personeelsadministratie.

Medisch secretaris (-esse) voor het centraal medisch secretariaatAls medisch secretaris (-esse) sta je in voor het typen, verbeteren en verwerken van medische verslagen van verschillende specialismen. Om dit centraal te kunnen beheren, is opvolging en rap por tering in verschillende computerprogramma’s belangrijk.

Omdat je voor meer dere diensten werkt, is vergaderen, overleggen en samen werken met artsen en collega’s vereist. Hiervoor zoeken we iemand met zin voor initiatief, tact, assertiviteit en de nodige teamspirit.

Medewerker debiteuren - 75% (tijdelijk)Je werkt op de debiteuren-administratie. Je beheert de dos siers inzake verzekerings-aspecten, mutualiteit, opvolging van niet-betaalde facturen, ... Je staat één keer per week in voor de kassa in de inkomhal. Je staat patiënten telefonisch te woord mbt facturatie. Je zorgt voor de geautomatiseerde verzending van facturen.


07989_vacatUZA01.indd 104/09/09 10:49

07989_vacatUZA01.indd 2 04/09/09 10:52

UZA Topbedrijf


UZA Topbedrijf


Alle vacatures op een rij voor Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici /Administratief of Technisch talent


vacat


V.U

.: Hild

egar

d H

erm

ans,

Uni

vers

itair

Ziek

enhu

is A

ntw

erpe

n, W

ilrijk

stra

at 1

0, 2

650

Edeg

em

Nie

t op

de o

penb

are

weg

goo

ien

a.u.

b.


pathologische anatomielaboratoriumtechnicus (50%)

Je onthaalt en registreert bezoekers. Je voert aanvragen en resultaten in. Je verzorgt de analyses in functie van de werkplanning en een optimale dienstverlening. Het uitvoeren van aanvullend onderzoek i.v.m. kwalitatieve verbeteringen

van de analyses behoort ook tot je takenpakket. Je staat in voor de ontvangst en registratie van monsters. Je bent verantwoordelijk voor de registratie en het behandelen van klachten.

‘Wat me meteen opviel, was dat de collega-verpleegkundigen graag de puntjes op de ‘i’ zetten.’

Stage

Of er nu iemand arts, verpleegkundige of boekhouder is, iedereen heeft het vak ooit moeten leren. Dagelijks tref je op de UZA-werkvloer meerdere stagiaires aan die één doel voor ogen hebben: hun toekomstige beroep onder de knie krijgen.


Projectleider ICTBinnen de Infrastructuurgroep leid je ICT-infrastructuurprojecten ten behoeve van de verschillende diensten binnen het UZA. Je rapporteert aan de ICT-manager Infrastructuur.

Je leidt ICT-infrastructuurprojecten en bent verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van realistische implementatietrajecten en het opmaken van de bijhorende documentatie. Het signaliseren van infrastructuurbehoeften en verbetertrajecten in de organisatie behoort ook tot je takenpakket.

Vacature in de kijker

medewerker schoonmaakJe bent verantwoordelijk voor de uitvoering van de schoon maak in het ziekenhuis. Je werkt volgens vastgelegde procedures en respecteert de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ook ingezet voor andere werkzaamheden, zoals het aanvullen van sanitaire benodigdheden. teamleider schoonmaakJe stuurt de schoonmaakploeg aan, stelt de taken-

en personeels planning op en stuurt die bij waar nodig. Je controleert en bewaakt de kwaliteit van het werk, stelt verslagen op en rapporteert aan je leidinggevende. Je geeft opleiding en werkt samen met drie collega-teamleiders.preventieadviseur arbeidsveiligheidJe zorgt er voor dat het UZA de bestaande wetgeving betreffende arbeidsveiligheid naleeft

(Codex, Arab, Vlarem, AREI, ...). Je volgt de bestaande en nieuwe regelgeving betreffende arbeidsveiligheid op de voet op. Je rapporteert aan het hoofd van de Interne Dienst voor Preventie.

UZA Comedy Clinic26 november

lees verder >

jobkrant van UZA verschijnt maandelijks

003editie nov 2009

003Joyce Wouters, tweedejaars verpleegkundige, doet voor het eerst

stage in het UZA. “In het begin was ik zenuwachtig” bekent ze. “Voor

het eerst werken met echte patiënten, en niet met poppen zoals op

school, vond ik heel spannend”. Wat me meteen opviel, was dat de

collega-verpleegkundigen graag de puntjes op de “i” zetten. Maak

je een kleine fout, zoals het beletlichtje niet aandoen, dan word je

daar meteen op gewezen. Dat is wel goed, want ik wil graag uit

mijn fouten leren.” “Op de afdeling zelf heeft elke stagiaire een hiervoor opgeleide coach. Hij/zij neemt je mee op ronde, volgt je van nabij en kan je op het einde ook beter evalueren.” “Ik hoop na mijn opleiding aan de slag te kunnen gaan op

pediatrie.” “Samen met enkele andere stagiaires van de Karel de Grote

Hogeschool, ga ik op donderdag 26 november naar UZa comedy

clinic. Studenten verpleging kunnen die avond gratis genieten van

optredens van verschillende stand-up comedians (o.a. Joost Van

Hyfte, the Lunatics, ...) en kunnen na afloop een informeel praatje

maken met de medewerkers van het UZA.” Info en inschrijvingen UZA Comedy Clinic: www.uzatrektaan.be

In het UZA zijn de arbeids voorwaarden van het paritair comité

van de privéziekenhuizen het uitgangspunt voor het niet-medisch personeel.

Daarnaast zijn er vergoedingen voor onregelmatige prestaties. Zo wordt er voor prestaties op zonen feestdagen een toeslag van

100% toegekend, voor zondagprestaties een toeslag van 26%, voor

nachtprestaties een toeslag van 35% en voor avondprestaties een

toeslag van 10%. Ook een wachtvergoeding (indien wacht bij de

dienstverlening hoort) en een oproepvergoeding zijn voorzien. Andere financiële voordelen die het UZA aan de medewerkers toekent

zijn o.a. de eindejaarpremie en de geschenkencheque. Extralegale

voordelen zoals een levensverzekering, een verzekering gewaarborgd

inkomen en een hospitalisatieverzekering zijn standaard.

Gunstige loon- en arbeids voorwaarden

medewerker afvalbeheer Je staat in voor het ophalen van afval en vuil linnen in het ziekenhuis. Je zorgt voor het correct sorteren van het afval (papier, risicohoudend medisch afval, vuilzakken, ...). Het proper houden van het containerpark en het reinigen en ontsmetten van de afvalbakken behoort tot je takenpakket. Je bent bereid om weekendwerk te verrichten (in een beurtrolsysteem).

Alle vacatures op een rij voor Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici / Administratief of Technisch talent


vacat


V.U.: H

ildegard Herm


ntwerpen, W



eg gooien a.u.b.


pathologische anatomielaboratoriumtechnicus (50%)

Je onthaalt en registreert bezoekers. Je voert aanvragen en resultaten in. Je verzorgt de analyses in functie van de werkplanning en een optimale dienstverlening. Het uitvoeren van aanvullend onderzoek i.v.m. kwalitatieve verbeteringen

van de analyses behoort ook tot je takenpakket. Je staat in voor de ontvangst en registratie van monsters. Je bent verantwoordelijk voor de registratie en het behandelen van klachten.

‘Wat me meteen opviel, was dat de collega-verpleegkundigen graag de puntjes op de ‘i’ zetten.’

Stage

Of er nu iemand arts, verpleegkundige of boekhouder is, iedereen heeft het vak ooit moeten leren. Dagelijks tref je op de UZA-werkvloer meerdere stagiaires aan die één doel voor ogen hebben: hun toekomstige beroep onder de knie krijgen.


Projectleider ICT Binnen de Infrastructuurgroep leid je ICT- infrastructuurprojecten ten behoeve van de verschillende diensten binnen het UZA. Je rapporteert aan de ICT-manager Infrastructuur. Je leidt ICT-infrastructuurprojecten en bent verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van

realistische implementatietrajecten en het opmaken van de bijhorende documentatie. Het signaliseren van infrastructuurbehoeften en verbetertrajecten in de organisatie behoort ook tot je takenpakket.


medewerker schoonmaak Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering van de schoon maak in het ziekenhuis. Je werkt volgens vastgelegde procedures en respecteert de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ook ingezet voor andere werkzaamheden, zoals het aanvullen van sanitaire benodigdheden. teamleider schoonmaak Je stuurt de schoonmaakploeg aan, stelt de taken-

en personeels planning op en stuurt die bij waar nodig. Je controleert en bewaakt de kwaliteit van het werk, stelt verslagen op en rapporteert aan je leidinggevende. Je geeft opleiding en werkt samen met drie collega-teamleiders.preventieadviseur arbeidsveiligheid Je zorgt er voor dat het UZA de bestaande wetgeving betreffende arbeidsveiligheid naleeft

(Codex, Arab, Vlarem, AREI, ...). Je volgt de bestaande en nieuwe regelgeving betreffende arbeidsveiligheid op de voet op. Je rapporteert aan het hoofd van de Interne Dienst voor Preventie.


lees verder >


003 editie nov 2009

003Joyce Wouters, tweedejaars verpleegkundige, doet voor het eerst

stage in het UZA. “In het begin was ik zenuwachtig” bekent ze. “Voor

het eerst werken met echte patiënten, en niet met poppen zoals op

school, vond ik heel spannend”. Wat me meteen opviel, was dat de

collega-verpleegkundigen graag de puntjes op de “i” zetten. Maak

je een kleine fout, zoals het beletlichtje niet aandoen, dan word je

daar meteen op gewezen. Dat is wel goed, want ik wil graag uit

mijn fouten leren.” “Op de afdeling zelf heeft elke stagiaire een hiervoor opgeleide coach. Hij/zij neemt je mee op ronde, volgt je van nabij en kan je op het einde ook beter evalueren.” “Ik hoop na mijn opleiding aan de slag te kunnen gaan op

pediatrie.” “Samen met enkele andere stagiaires van de Karel de Grote

Hogeschool, ga ik op donderdag 26 november naar UZa comedy

clinic. Studenten verpleging kunnen die avond gratis genieten van

optredens van verschillende stand-up comedians (o.a. Joost Van

Hyfte, the Lunatics, ...) en kunnen na afloop een informeel praatje

maken met de medewerkers van het UZA.” Info en inschrijvingen UZA Comedy Clinic: www.uzatrektaan.be

In het UZA zijn de arbeids voorwaarden van het paritair comité

van de privéziekenhuizen het uitgangspunt voor het niet-medisch personeel.

Daarnaast zijn er vergoedingen voor onregelmatige prestaties. Zo wordt er voor prestaties op zonen feestdagen een toeslag van

100% toegekend, voor zondagprestaties een toeslag van 26%, voor

nachtprestaties een toeslag van 35% en voor avondprestaties een

toeslag van 10%. Ook een wachtvergoeding (indien wacht bij de

dienstverlening hoort) en een oproepvergoeding zijn voorzien. Andere financiële voordelen die het UZA aan de medewerkers toekent

zijn o.a. de eindejaarpremie en de geschenkencheque. Extralegale

voordelen zoals een levensverzekering, een verzekering gewaarborgd

inkomen en een hospitalisatieverzekering zijn standaard.

Gunstige loon- en arbeids voorwaarden

medewerker afvalbeheer Je staat in voor het ophalen van afval en vuil linnen in het ziekenhuis. Je zorgt voor het correct sorteren van het afval (papier, risicohoudend medisch afval, vuilzakken, ...). Het proper houden van het containerpark en het reinigen en ontsmetten van de afvalbakken behoort tot je takenpakket. Je bent bereid om weekendwerk te verrichten (in een beurtrolsysteem).

08339_vacatUZA003_FINAL.indd 1

03/11/09 13:40


Alle vacatures op een rij voorVerpleegkundigen Administratief of Technisch talent

Alle vacatures op een rij voorVerpleegkundigen / Artsen / Paramedici Administratief of Technisch talent

Surf naar www.uzatrektaan.be

Alle vacatures op een rij voor Paramedici /

www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures. voor meer details over onze vacatures.

Alle vacatures op een rij voorVerpleegkundigen Administratief of Technisch talent



Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici /

Administratief of Technisch talent


vacat

V.U

.: H

ildeg

ard

Her

man

s, U

nive

rsita

ir Zi

eken

huis

Ant

wer

pen,

Wilr

ijkst

raat

10,

265

0 Ed

egem

Nie

t op

de o

penb

are

weg

goo

ien

a.u.

b.


Preventieadviseur arbeidsveiligheid

Je zorgt er voor dat het UZA de bestaande wetgeving betreff ende arbeidsveiligheid naleeft (Codex, Arab,

Vlarem, AREI, ...). Je volgt de bestaande en nieuwe regelgeving betreff ende arbeidsveiligheid op de voet op.

Je rapporteert aan het hoofd van de interne dienst voor preventie.


Communicatiemedewerker/ redactie

(60 of 70%)Je hoofdtaak bestaat uit het herschrijven van de

teksten voor de patiëntenbrochures in opdracht

van de diverse medische diensten in het UZA.

Je kneedt hun teksten tot een begrijpbare tekst

voor de patiënt. Naast het redactionele werk,

geef je input aan de interne en externe grafi sche

ontwerpers over layout en fotografi e. Je werkt nauw

met hen samen om tot een mooi eindproduct te

komen dat als einddoel heeft: een transparante,

duidelijke en eenvormige communicatie naar de

patiënten. Daarnaast coördineer je de productie

van deze drukwerken met diverse drukkers.

Elke 3 maanden sta je mee in voor de opvolging

van het driemaandelijkse patiëntenmagazine:

Maguza. Je bedenkt nieuwe onderwerpen,

woont de redactie bij, coördineert de foto grafi e

en verzorgt in overleg met de communicatie-

verantwoordelijke de eindredactie.

Je staat in voor de projectcoördinatie van

eenmalige publicaties zoals het jaarverslag en de

jaarrekening en het wetenschappelijk verslag.

Medewerker schoonmaak

Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering

van de schoon maak in het ziekenhuis. Je werkt

volgens vastgelegde procedures en respecteert

de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ook

ingezet voor andere werkzaamheden, zoals het

aanvullen van sanitaire benodigdheden.

Teamleider schoonmaak

Je stuurt de schoonmaakploeg aan, stelt de taken-

en personeels planning op en stuurt die bij waar

nodig. Je controleert en bewaakt de kwaliteit van

het werk, stelt verslagen op en rapporteert aan je

leidinggevende. Je geeft opleiding en werkt samen

met drie collega-teamleiders.

Medewerker opname en onthaal

Je staat in voor het onthaal van patiënten,

familieleden en bezoekers. Je bent verant woordelijk

voor de inschrijving van patiënten en de opvolging

van de eerste administratieve formaliteiten.

Heet van de naald

UZATOPBEDRIJF 2010

lees verder >


004editie dec 2009

004

Op het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures.

Surf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be.


UZA- TopbedrijfAls universitair ziekenhuis investeert het UZA niet alleen in innovatie en onderzoek, maar ook in

medewerkers. Als je in het UZA aan de slag gaat, kom je terecht in een topbedrijf dat je uitdaagt

om je talenten verder te ontwikkelen. Niet voor niets is het UZA de aantrekkingspool voor talent

uit de wijde omgeving.

Ontdek wat jou aantrekt

in het UZAWat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt in het

UZA? Misschien is het wel die eigen cultuur van wetenschappelijk

onderzoek, innovatieve methoden en aandacht voor zorgkwaliteit.

Ze zullen ook de extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen

wel interessant vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste

collega’s.

Maar wat het ook is, één ding staat vast: aan de aan trek kings kracht

van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat

joù aantrekt in het UZA!

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze

vacatures of lees er de verhalen van onze medewerkers.

Samen één team

Naast kansen voor verdere vorming en gunstige loon- en arbeids-

voorwaarden geven we ook aandacht aan extra service zoals

kinderopvang. Ook niet onbelangrijk is de open, joviale en vriend-

schappelijke sfeer onder collega’s. Teamspirit doet hier wonderen!

Het UZA mag zich voor de vijfde keer op rij

“Topbedrijf om voor te werken” noemen.

Het UZA krijgt dit label na onderzoek van de Corporate Research

Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie die bedrijven en orga ni-

saties kritisch doorlicht. Op de criteria Arbeidsvoorwaarden, Opleiding &

Training en Werksfeer en Omstandigheden behaalt het UZA de maxi-

mum score. Daarnaast behaalt het UZA ook een mooie score op Interne

Promotiekansen en Bedrijfscultuur.

Ambitie

De erkenning als topbedrijf inspireert om verder te gaan op de

ingeslagen weg. Op alle niveaus wil het UZA een ambitieuze

organisatie zijn, zodat ambitieuze medewerkers voldoende inspiratie

vinden om er zich thuis te voelen.

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?

Geef deze jobkrant dan door of laat hem of haar naar de website surfen:

www.uzatrektaan.be

08530_vacatUZA004.indd 1

30/11/09 10:04


Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici /

Administratief of Technisch talent


vacat

V.U.: H

ildegard Herm


ntwerpen, W



eg gooien a.u.b.


Preventieadviseur arbeidsveiligheid

Je zorgt er voor dat het UZA de bestaande wetgeving betreff ende arbeidsveiligheid naleeft (Codex, Arab,

Vlarem, AREI, ...). Je volgt de bestaande en nieuwe regelgeving betreff ende arbeidsveiligheid op de voet op.

Je rapporteert aan het hoofd van de interne dienst voor preventie.


Communicatiemedewerker/ redactie

(60 of 70%)Je hoofdtaak bestaat uit het herschrijven van de

teksten voor de patiëntenbrochures in opdracht

van de diverse medische diensten in het UZA.

Je kneedt hun teksten tot een begrijpbare tekst

voor de patiënt. Naast het redactionele werk,

geef je input aan de interne en externe grafi sche

ontwerpers over layout en fotografi e. Je werkt nauw

met hen samen om tot een mooi eindproduct te

komen dat als einddoel heeft: een transparante,

duidelijke en eenvormige communicatie naar de

patiënten. Daarnaast coördineer je de productie

van deze drukwerken met diverse drukkers.

Elke 3 maanden sta je mee in voor de opvolging

van het driemaandelijkse patiëntenmagazine:

Maguza. Je bedenkt nieuwe onderwerpen,

woont de redactie bij, coördineert de foto grafi e

en verzorgt in overleg met de communicatie-

verantwoordelijke de eindredactie.

Je staat in voor de projectcoördinatie van

eenmalige publicaties zoals het jaarverslag en de

jaarrekening en het wetenschappelijk verslag.

Medewerker schoonmaak

Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering

van de schoon maak in het ziekenhuis. Je werkt

volgens vastgelegde procedures en respecteert

de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ook

ingezet voor andere werkzaamheden, zoals het

aanvullen van sanitaire benodigdheden.

Teamleider schoonmaak

Je stuurt de schoonmaakploeg aan, stelt de taken-

en personeels planning op en stuurt die bij waar

nodig. Je controleert en bewaakt de kwaliteit van

het werk, stelt verslagen op en rapporteert aan je

leidinggevende. Je geeft opleiding en werkt samen

met drie collega-teamleiders.

Medewerker opname en onthaal

Je staat in voor het onthaal van patiënten,

familieleden en bezoekers. Je bent verant woordelijk

voor de inschrijving van patiënten en de opvolging

van de eerste administratieve formaliteiten.

Heet van de naald

UZATOPBEDRIJF 2010

lees verder >


004 editie dec 2009

004

Op het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures.

Surf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be.


UZA- TopbedrijfAls universitair ziekenhuis investeert het UZA niet alleen in innovatie en onderzoek, maar ook in

medewerkers. Als je in het UZA aan de slag gaat, kom je terecht in een topbedrijf dat je uitdaagt

om je talenten verder te ontwikkelen. Niet voor niets is het UZA de aantrekkingspool voor talent

uit de wijde omgeving.

Ontdek wat jou aantrekt

in het UZAWat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt in het

UZA? Misschien is het wel die eigen cultuur van wetenschappelijk

onderzoek, innovatieve methoden en aandacht voor zorgkwaliteit.

Ze zullen ook de extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen

wel interessant vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste

collega’s.

Maar wat het ook is, één ding staat vast: aan de aan trek kings kracht

van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat

joù aantrekt in het UZA!

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze

vacatures of lees er de verhalen van onze medewerkers.

Samen één team

Naast kansen voor verdere vorming en gunstige loon- en arbeids-

voorwaarden geven we ook aandacht aan extra service zoals

kinderopvang. Ook niet onbelangrijk is de open, joviale en vriend-

schappelijke sfeer onder collega’s. Teamspirit doet hier wonderen!

Het UZA mag zich voor de vijfde keer op rij

“Topbedrijf om voor te werken” noemen.

Het UZA krijgt dit label na onderzoek van de Corporate Research

Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie die bedrijven en orga ni-

saties kritisch doorlicht. Op de criteria Arbeidsvoorwaarden, Opleiding &

Training en Werksfeer en Omstandigheden behaalt het UZA de maxi-

mum score. Daarnaast behaalt het UZA ook een mooie score op Interne

Promotiekansen en Bedrijfscultuur.

Ambitie

De erkenning als topbedrijf inspireert om verder te gaan op de

ingeslagen weg. Op alle niveaus wil het UZA een ambitieuze

organisatie zijn, zodat ambitieuze medewerkers voldoende inspiratie

vinden om er zich thuis te voelen.

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?

Geef deze jobkrant dan door of laat hem of haar naar de website surfen:

www.uzatrektaan.be


30/11/09 10:04


30/11/09 10:09

0021maguza

RubRiek

VeRdWalen

in je

eigengeest

In België lijden 165.000 mensen

aan dementie. Tegen 2020

zijn dat er waarschijnlijk

200.000. Wat vroeger werd

afgedaan als een normaal

ouderdomsverschijnsel, is

vandaag uitgegroeid tot

een enorm maatschappelijk

probleem. Genezing is niet

mogelijk, al kunnen medicatie

en begeleiding het leven van

de patiënt en zijn familie een

stuk draaglijker maken.

maguza ZORGMAGAZINE VAN HET UZA – JULI 2010 – #81

dossieR dementie

eigengeest

mensen die de weg niet meer vin-den in hun eigen huis, hun fami-

lie niet meer herkennen of ’s nachts op pantoff els de straat op trekken: voor wie regelmatig met dementiepatiënten in contact komt, zijn het herkenbare verhalen.

Dementie betekent letterlijk: je geest verliezen. De helft tot drie kwart van de dementerenden heeft de ziekte van Alzheimer. In dat geval sterven de zenuwcellen van de hersenen geleide-lijk af. De oorzaak daarvan is de opeen-stapeling van het eiwit amyloïd tussen de zenuwcellen. Naast die zogenaamde seniele plakken ontstaan er ook afwijkin-gen in de zenuwcellen zelf, die bestaan uit kluwens van eiwitten van het skelet van de cel. De eerste tekenen doen zich gemiddeld voor rond 65 jaar. Heel uit-zonderlijk komt dementie al voor op jonge leeftijd, soms zelfs al bij derti-gers. Meestal gaat het dan om een erfe-lijke vorm van de ziekte.

‘Het eerste symptoom is doorgaans geheugenverlies’, zegt prof. dr. Patrick Cras, diensthoofd neurologie. ‘Vooral het kortetermijngeheugen wordt aangetast. Mensen herinneren zich bijvoorbeeld nog precies een telefoon-nummer van vroeger, maar vergeten wat iemand een minuut geleden heeft gezegd. Andere symptomen zijn taal-problemen, een toenemende onhan-digheid en plaatsen of voorwerpen niet meer herkennen.’ Bij de meerderheid

dossieR dementie

mlie niet meer herkennen of ’s nachts op pantoff els de straat op trekken: voor wie regelmatig met dementiepatiënten in contact komt, zijn het herkenbare verhalen.

Dementie betekent letterlijk: je geest verliezen. De helft tot drie kwart van de dementerenden heeft de ziekte van Alzheimer. In dat geval sterven de zenuwcellen van de hersenen geleide-lijk af. De oorzaak daarvan is de opeen-stapeling van het eiwit amyloïd tussen de zenuwcellen. Naast die zogenaamde seniele plakkengen in de zenuwcellen zelf, die bestaan uit kluwens van eiwitten van het skelet van de cel. De eerste tekenen doen zich gemiddeld voor rond 65 jaar. Heel uit-zonderlijk komt dementie al voor op jonge leeftijd, soms zelfs al bij derti-gers. Meestal gaat het dan om een erfe-lijke vorm van de ziekte.

‘Het eerste symptoom is doorgaans geheugenverlies’, zegt prof. dr. Patrick Cras, diensthoofd neurologie. ‘Vooral het kortetermijngeheugen wordt aangetast. Mensen herinneren zich bijvoorbeeld nog precies een telefoon-nummer van vroeger, maar vergeten wat iemand een minuut geleden heeft gezegd. Andere symptomen zijn taal-problemen, een toenemende onhan-digheid en plaatsen of voorwerpen niet meer herkennen.’ Bij de meerderheid

dossieR dementie

022

023maguza

Een behandeling die dementie geneest of vertraagt is er op dit moment niet.

treden er ook gedragsstoornissen op, zoals sociale ongeremdheid, agressie of een verlies van betrokkenheid. Voor de partner is het vaak heel moeilijk te aanvaarden dat de patiënt een totaal andere persoon is geworden.

In de laatste fase van de ziekte wordt de patiënt helemaal hulpeloos. Hij is volledig in de war, heeft geen benul meer van wat er om zich heen gebeurt en herkent zijn naaste familie niet meer. Op de duur kunnen patiënten zich niet meer aankleden, zelfstandig eten of zelfs lopen.

meer dan één soort dementie Behalve de ziekte van Alzheimer zijn er nog veel andere vormen van dementie. Dit zijn de belangrijkste: » Fronto-temporale dementie: een verza-

melnaam voor verschillende vormen. Bij één groep zijn er vooral taalproble-men, een andere subgroep vertoont voornamelijk gedragsstoornissen.

In de zoektocht naar een behande-

ling van dementie denken sommige

wetenschappers voorzichtig in de

richting van neuromodulatie. Met die

techniek worden bepaalde kernen in

de hersenen gestimuleerd of onder-

drukt, al dan niet door elektrodes in

de hersenen in te planten. Neuro-

modulatie wordt nu al succesvol toe-

gepast in de behandeling van onder

meer de ziekte van Parkinson.

‘Naar het effect van neuromodula-

tie op dementie is nog maar weinig

onderzoek gebeurd’, zegt prof. dr.

Dirk De Ridder, hoofd van het neu-

romodulatiecentrum BRAI²N. ‘Binnen

BRAI²N hopen we op termijn met

zo’n onderzoek te starten. Uit de wei-

nige studies die nu al zijn gedaan, is

onder meer gebleken dat het in the-

orie mogelijk is om iemands visuele

herkenningsvermogen te verhogen

en om het geheugen van gezonde

personen te stimuleren. Neuromodu-

latie kan de aftakeling van de herse-

nencellen niet tegengaan, maar in de

toekomst kan het misschien wel het

gebruik van de resterende hersen-

capaciteit optimaliseren en dus de

ziekte vertragen.’

info BRAI²N, T 03 821 45 38

In de zoektocht naar een behande-

ling van dementie denken sommige

wetenschappers voorzichtig in de

richting van neuromodulatie. Met die

techniek worden bepaalde kernen in

heRsenen heRpRogRammeRen?

» Vasculaire dementie: een relatief fre-quente vorm die het gevolg is van een gebrekkige doorbloeding. Het gaat om patiënten die bijvoorbeeld werden gereanimeerd na een hart-stilstand of die een herseninfarct doormaakten.

» Diff use Lewy Body Disease (DLBD): een ziekte die het midden houdt tus-sen de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.

Voor de diagnosestelling is het verhaal van de patiënt en zijn omgeving door-slaggevend. Scans en andere beeldvor-ming zijn vooral nuttig als bijkomende informatiebron. ‘Soms nemen we ook ruggenmergvocht af. De concentratie van bepaalde eiwitten daarin kan een sleutel zijn tot de diagnose. Ook gaan we vaak na of er verminderde door-bloeding is in de hersenen, wat kan wij-zen op een herseninfarct als oorzaak’, legt Cras uit.

afgeschreven? Een behandeling die dementie geneest of het ziekteproces vertraagt, is er op dit moment niet. Voor alzheimerpatiën-ten zijn er wel medicijnen die de symp-tomen vooral de eerste jaren in zekere mate onderdrukken. Zogenaamde cholinesteraseremmers werken in op geheugen, alertheid en gedrag. Maar naarmate de ziekte vordert, is het eff ect kleiner. Ook zijn er geneesmiddelen die specifi ek de gedragsproblemen aan-

ten. ‘Er zijn bepaalde risicofactoren’, aldus Cras. ‘Zo staat vast dat mensen met een te hoge bloeddruk of een ver-hoogd cholesterolgehalte meer risico lopen. Maar uiteindelijk is leeftijd veruit de grootste risicofactor, en daar kun je natuurlijk niets tegen beginnen. Ook genetische aanleg heb je niet in de hand. Een actief en gezond leven lei-den, is de beste manier om je risico te verkleinen.’

pakken, zoals antidepressiva.In het UZA worden patiënten met

dementie opgevangen in de geheugen-kliniek van de dienst neurologie. Nadat de diagnose is gesteld, komen ze regel-matig op raadpleging om het eff ect van de medicatie te evalueren en voor verdere begeleiding. De patiënt en zijn familie krijgen advies over hoe ze met de ziekte kunnen omgaan.

Familieleden zijn soms zo bescher-mend dat ze, zonder het zelf te beseff en, de patiënt niet meer laten meetellen. ‘Je ziet soms dat een patiënt een nobody wordt, iemand die zoge-zegd niks meer zelf kan. Dat is niet zo. Zeker in het beginstadium kunnen alzheimerpatiënten nog belangrijke beslissingen voor zichzelf nemen’, beklemtoont Cras. Voor de mantelzor-gers, en dan vooral de partner, bete-

dossieR dementie

Met een PET-scan, een techniek die spe-

cifi eke lichaamsprocessen in beeld brengt,

is het mogelijk de ziekte van Alzheimer in

het prille beginstadium op te sporen. ‘Alz-

heimerpatiënten ontwikkelen al heel vroeg

amyloïdplaques in de hersenen’, zegt dr.

Sarah Ceyssens van de dienst nucleaire

geneeskunde. ‘Door bij mensen een

radioactief gemarkeerde stof in te spuiten

die zich bindt aan het eiwit amyloïd, krijgen

we een beeld van de verspreiding ervan in

de hersenen. Bij alzheimerpatiënten komt

amyloïd meer en in specifi eke hersenregio’s

voor.’ De techniek wordt nu vooral gebruikt

in het kader van de diagnosestelling, voor-

lopig uitsluitend in studieverband.

In de nabije toekomst wordt het mogelijk

de ziekte op te sporen nog voor er klach-

ten zijn. ‘Dat is vooral belangrijk in het

kader van onderzoek naar nieuwe medi-

catie’, zegt prof. dr. Sigrid Stroobants,

diensthoofd nucleaire geneeskunde.

‘Momenteel worden er geneesmiddelen

ontwikkeld die bedoeld zijn om de plaques

op te lossen. Als die er zijn, wordt het zin-

vol om de ziekte heel vroeg te detecteren.’

info Dienst nucleaire geneeskunde,

T 03 821 35 68

alzheimeR VRoeg opspoRen

Je ziet soms dat een patiënt een nobody wordt. Dat is niet zo.

info Dienst neurologie, T 03 821 34 23, www.alzheimerliga.be, www.info-alzheimer.be

024

kent de ziekte een enorme belasting. Het is heel belangrijk dat hij of zij steun krijgt en tijdig aan de alarmbel trekt als het niet meer lukt.

leeftijd grootste risicofactor Intussen gebeurt er volop onderzoek naar nieuwe medicatie. Zo worden geneesmiddelen getest die de vorming van de amyloïdplakken voorkomen. Ook zijn er vaccins ontworpen die het teveel aan amyloïd moeten opruimen, maar het eff ect van die nieuwe midde-len moet nog worden aangetoond.

Het wetenschappelijk onderzoek boekt alleszins vooruitgang. In vergelij-king met twintig jaar geleden is er nu veel meer inzicht in de verschillende soorten dementie. Dat is nodig om tot een goede behandeling te komen. Ook over preventie is stilaan meer gewe-

025

De genetische puzzel rond de ziekte van Alzheimer is nog lang

niet compleet, maar er worden almaar meer stukjes gevonden.

‘Binnen een tweetal jaar zullen we wellicht 65 % van iemands

genetische risico op ouderdomsdementie kunnen bepalen’, zegt

moleculair genetica prof. dr. Christine Van Broeckhoven.

christine Van Broeckhoven is depar tementsdirecteur van het

Departement voor Moleculaire Gene-tica van het VIB (vroeger Vlaams Insti-tuut voor Biotechnologie), verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Met haar baanbrekende genetisch onder-zoek naar geheugenziekten kreeg ze internationale erkenning.

twee genetische vormen De afgelopen twintig jaar gaf de ziekte van Alzheimer heel wat genetische geheimen prijs. Er zijn nu drie causale genen voor de ziekte bekend. Dat wil zeggen dat wie een fout in een van die genen draagt, de ziekte bijna zeker krijgt. Het gaat in die gevallen om erfelijke vor-

neemt snel toegenetische kennis

dubbel zo veel patiënten over twintig jaar Vorig jaar werden drie bijkomende genetische risicofactoren voor alz-heimerdementie ontdekt, via een inter nationale studie waaraan de onderzoeksgroep van Van Broeckhoven deelnam. Daarmee is nu naar schatting 35 % van het genetische risico gekend. Die kennis zal ongetwijfeld bijdragen tot meer inzicht in de oorzaken van de ziekte en later tot vroegtijdige opspo-ring van ouderen met een hoog risico. ‘Maar dat laatste heeft uiteraard alleen maar nut zodra preventieve of vroege behandeling van de ziekte mogelijk is’, onderstreept Van Broeckhoven.

Van Broeckhoven hamert in dat kader op het belang van klinisch en funda-menteel wetenschappelijk onderzoek. ‘Nu al telt België 165.000 personen met dementie, en over twintig jaar zijn dat er naar schatting dubbel zo veel. Als we onze maatschappij ook voor oude-ren leefbaar willen houden, moeten we heel dringend meer investeren in het onderzoek naar dementie en andere neurologische hersenziekten.’

info [email protected]

men waarvan de symptomen op jongere leeftijd, tussen 30 en 60 jaar, hun intrede doen. Daarom wordt vandaag alleen bij patiënten met jongdementie op de aan-wezigheid van erfelijke fouten getest.

‘Maar de grote meerderheid van de dementiepatiënten is ouder dan 65’, zegt Van Broeckhoven. ‘Ook over ouder-domsdementie is genetisch al meer geweten. In dit geval spreken we ech-ter van een genetisch risicoprofiel. Dat wil zeggen dat wie een bepaalde com-binatie van genetische risicovarianten draagt, meer kans heeft om de ziekte te krijgen. Daarnaast spelen er ook omge-vingsfactoren mee. Dat samenspel van genetische en omgevingsfactoren is nog onvoldoende gekend.’

maguza

026

dossieR dementie

Sinds Jeannine (69) aan de ziekte

van Alzheimer lijdt, zijn zij en haar

man Paul (67) in alle betekenissen

van het woord onafscheidelijk.

Dankzij zijn steun en hun beider

optimisme gaat het nog vrij

goed. ‘Een geluk dat we zo goed

overeenkomen’, zegt Paul.

‘jij bent de Volgende’,een verrassing was het niet. ‘Mijn

moeder en haar vier zussen zijn ook allemaal dement geworden’, ver-telt Jeannine. ‘De dokter van mijn moeder zei het destijds nog: jij bent de volgende. Dus toen ik drie jaar geleden dezelfde diagnose kreeg, viel ik niet uit de lucht. Na verloop van tijd kwam er zelfs een zekere rust over mij. In de jaren voor de diagnose zat ik meer in spanning dan nu.’

Het begon tijdens een vakantie aan zee. Jeannine werd ’s nachts wakker en vond de badkamer niet meer. Er ging meteen een belletje rinkelen. ‘Kort daarna zaten we in het UZA op consul-tatie bij prof. Cras’, zegt Paul. ‘Jeannine heeft toen met tussenpozen allerlei psychologische tests afgelegd. Na onge-veer een half jaar kwam de diagnose alzheimer eruit. Ze lijdt bijna zeker aan een erfelijke vorm. Vanaf toen kreeg ze Aricept voorgeschreven. Dat houdt de symptomen een tijd tegen.’

In die periode werkte Paul nog en dat was niet gemakkelijk. Jeannine: ‘Mijn kortetermijngeheugen liet het toen al sterk afweten. Ik herinnerde me vaak niet wat ik moest doen en schreef de hele dag briefjes om dingen te kun-nen onthouden. Belde er iemand, dan schreef ik dat op.’ ‘En soms schreef je het dan een tweede keer op, omdat je dat eerste briefje vergeten was’, lacht Paul.

Waar zijn die papieren naartoe? Voor Jeannine was die periode zo zwaar dat ze in drie maanden tijd twaalf kilo afviel. Gelukkig ging Paul kort daarna met pensioen. ‘Dat was een groot geluk, omdat ik er vanaf toen altijd voor Jeannine kon zijn. Ze was meteen veel rustiger. Gaandeweg heb ik taken van haar overgenomen. Ik kook nu en betaal onze facturen. Ook documen-ten opbergen mag Jeannine niet meer doen, want dan vindt ze die niet terug.

info www.dementiecafé.be, www.omgaanmetdementie.be, www.dementie.be

027maguza

Veel oudere mensen zijn bang om

dement te worden. Is het wel normaal

dat ik zo vaak niet op mijn woorden

kan komen? Omdat de ene persoon

van nature vergeetachtiger is dan de

andere, is het moeilijk om een alge-

mene regel te stellen. ‘Ik raad mensen

aan om zich bij twijfel zeker te laten

onderzoeken’, zegt Sonny Smet van

het Dementiecafé. ‘Is er niets aan de

hand, dan zijn ze gerustgesteld. Is er

wel sprake van dementie, dan kunnen

mensen zich vroeg laten behandelen

en weet ook de familie waar ze aan

toe is. Soms voelen mantelzorgers

zich naderhand schuldig omdat ze

boos waren op hun familielid, terwijl

die niets aan zijn gedrag kon doen.’

Zeker als de klachten een impact

hebben op het normaal functioneren,

is het beter een dokter te raadplegen.

Een keer de draad van een uiteenzet-

ting verliezen is normaal; systematisch

geen gesprek meer kunnen volgen,

is dat niet. ‘Vaak zien we dat de pati-

ent zijn omgeving bewust op een

verkeerd spoor zet’, zegt Jurn Ver-

schraegen van het Expertisecentrum

Dementie Vlaanderen. ‘Dat is een

natuurlijk verdedigingsmechanisme.

Meestal is het dan ook niet de pati-

ent zelf, maar de familie die uiteindelijk

aan de alarmbel trekt.’

geWoon VeRstRooid of beginnende dementie?

zei de dokteR

Maar ze klasseert nog wel de rekening-uittreksels. Wat ze nog zelf kan, kan ze beter blijven doen. Zo blijven haar her-senen getraind. Om die reden houdt ze ook een dagboek bij.’

Doordat Paul nog bestuurslid is in zijn vroegere bedrijf, moet hij af en toe een dag weg. Dan gaat Jeannine ook de deur uit. ‘Als ik alleen ben, voel ik me ang-stig. Maar onze buren en vrienden zijn op de hoogte en steunen ons spontaan. Op die dagen kan ik altijd een kop kof-fi e gaan drinken bij een buurvrouw of ga ik naar een taverne in de buurt.’ Dat laatste zal ze in de loop van het gesprek nog vaak herhalen. ‘Sociaal contact is de beste manier om de ziekte te beteu-gelen. Ik stimuleer Jeannine regelmatig om mensen op te bellen’, zegt Paul.

‘liever euthanasie dan aftakelen’ Jeannine wil vooral niet eindigen als haar moeder en tantes. Daarvoor heeft ze te veel ellende gezien. Haar moeder die ’s nachts op straat ging zwerven, een tante die jarenlang wegkwijnde in een instel-ling … ‘Haar moeder en tante woonden in hetzelfde huis, maar op de duur her-kende haar moeder haar zus niet meer en beschouwde ze die als een inbreekster. Die twee begonnen zelfs te vechten’, her-innert Paul zich. ‘Merkwaardig was ook dat ze op een bepaald moment allemaal Frans met elkaar begonnen te praten. Alle zussen hadden als kind op een Franstalig internaat gezeten. Dat kwam op de duur weer naar boven’, vertelt Jeannine.

Het koppel merkt soms aan kleine

De raadplegingen in het UZA, om de zoveel maanden, zijn voor de twee een houvast. ‘We kunnen goed praten met prof. Cras en hij heeft ons al heel wat nuttig advies gegeven’, zegt Paul. ‘Dankzij hem kon Jeannine ook in een studie stappen en nieuwe medicatie proberen. Om medische redenen is ze daar spijtig genoeg moeten uitstappen.’

www.dementiecafé.be, www.omgaanmetdementie.be, www.dementie.be

Wat ze zelf nog kan, kan ze beter blijven doen. Zo blijven haar hersenen getraind.

dingen dat Jeannines toestand heel stil-letjes achteruitgaat. Een jaar geleden kon ze nog een kort boodschappen-lijstje onthouden, nu niet meer. Als ze Paul iets vraagt, is ze het antwoord vaak al na een minuutje vergeten. Ze hopen dat de ziekte niet te snel zal evolueren. In geen geval wil Jeannine helemaal aftakelen. ‘Als het echt niet meer gaat, wil ik euthanasie. We bekijken nu wat we daarvoor kunnen regelen. Evident is dat niet, want als je niet meer beslis-singsbekwaam bent, kan het niet meer.’

Op dit moment kunnen de twee de situ-atie nog vrij goed de baas. Ze zijn heel actief en gaan veel op vakantie. Paul steunt zijn vrouw door dik en dun. ‘We zijn altijd samen en zo lukt het goed. Een beetje zoals in het klooster. Uit een recente Franse studie met nonnetjes is gebleken dat sommige van die klooster-zusters volledig dement zijn. Maar die hel-pen elkaar zozeer dat niemand dat merkt. Wel, zo doen wij dat in zekere zin ook.’

hun omgeving kunnen er niet alleen terecht voor diagnose en behandeling, maar ook voor begeleiding. Sommige geheugenklinieken bieden “reality and orientation training” (ROT) aan, waarbij strategieën worden aangereikt om de symptomen beter te beheersen.

eilandgevoel doorbreken Ook buiten het ziekenhuis is er begelei-ding mogelijk. Zo telt Vlaanderen negen Regionale Expertisecentra Dementie, inloophuizen waar de betrokkenen langs kunnen gaan voor een gesprek of advies. In Antwerpen is er ook het Dementie-café, in congrescentrum ’t Elzenveld in de Lange Gasthuisstraat: ‘Eén keer per maand is daar een bijeenkomst voor dementerenden en hun familie. Er is tel-kens een gesprek met een mantelzorger of een patiënt, een zaalgesprek en een

dossieR dementie

Op een dag valt de diagnose

alzheimer. En wat dan? Naast

zorg en praktische hulp snakken

patiënten en hun familie vaak

naar begrip en contact met

lotgenoten. Initiatieven als het

Dementiecafé en inloophuizen

zijn dan een hart onder de riem.

leen Verbrugghe begeleidt als maatschappelijk werker regelmatig

alzheimerpatiënten en hun familie. Ze maakt hen wegwijs in het aanbod van sociale voorzieningen en tegemoetko-mingen. ‘Je ziet vaak schrijnende toe-standen. Agressief of ongeremd gedrag bij de patiënt, fi nanciële problemen, familieruzies, sociaal isolement … In de korte tijd dat de patiënt is opgeno-men, probeer ik hem en zijn familie ook emotioneel te ondersteunen.’

‘Het leven van een dementerende en zijn familie komt vaak op losse schroe-ven te staan. Ondersteuning is dan ook broodnodig’, zegt Patrick Gillis van de dienst patiëntenbegeleiding. Een hou-vast zijn de geheugenklinieken, vaak verbonden aan een ziekenhuis. In het UZA maakt de geheugenkliniek deel uit van de dienst neurologie. Patiënten en

interview met een deskundige. Bedoe-ling is vooral het eilandgevoel te door-breken’, zegt psychologe Sonny Smet van het Dementiecafé.

Sommige ziekenfondsen en woon- en zorgcentra organiseren ook gespreks-rondes. ‘En er is ook de Vlaamse Alzhei-mer Liga, die de patiënt en zijn familie in contact kan brengen met zelfhulp-groepen’, vult Gillis aan.

Ook in de thuissituatie is er hulp mogelijk. Via hun ziekenfonds kunnen patiënten en hun familie een beroep doen op bijvoorbeeld thuiszorg, dag- of nachtopvang, opvang in kortverblijf, huishoudelijke hulp of een oppas-dienst. De Provincie Antwerpen bracht een brochure voor dementiepatiënten en hun omgeving uit: Dementie, je staat er niet alleen voor. U kunt ze downloa-den via www.provant.be.

028

na de diagnose

info Dienst neurologie, T 03 821 34 23, dienst patiëntenbegeleiding, T 03 821 37 00

www.omgaanmetdementie.be, www.dementie.be, www.dementiecafe.be

« Leen Verbrugghe, maatschappelijk werkster, in gesprek met een patiënt.

maguza 029

gezond

k i j ku i t

m e tu W o g e nLiefst tachtig procent van alle informatie om ons heen

bereikt ons via onze ogen. We kunnen er dus maar beter

zorg voor dragen. Maar hoe doet u dat? We vroegen het

aan oogchirurg prof. dr. Veva De Groot.

1. eet gezond Eens onze jonge jaren voorbij zijn, neemt ons gezichtsvermogen langzaam maar zeker af. Onvermijdelijk sterven er elk jaar cellen van ons netvlies af. Door heel uw leven gezond te eten, houdt u uw gezichtsvermogen langer in goede conditie. Groenten, fruit en vis zitten boordevol vitaminen, mineralen en goede vetten, en die helpen onder meer macula-degeneratie te voorko-men of te vertragen. Die oogaandoe-ning zorgt ervoor dat uw focuspunt niet

langer scherp is, zelfs met een goede bril. Dat vooral wortels onze ogen in superconditie houden, is een fabeltje. Het klopt wel dat wortels boordevol bètacaroteen zitten, een provitamine die in ons lichaam wordt omgezet in vitamine A. Een chronisch tekort daar-aan kan leiden tot onder meer nacht-blindheid. Als u gezond eet, hebben vitaminesupplementen echter geen zin. Integendeel, een overdreven inname van onder meer vitamine A kan zelfs schadelijk zijn.

2. draag een zonnebril Onze ogen zijn van nature niet beschermd tegen ultraviolette zonne-stralen. Die zijn onzichtbaar maar scha-delijk. Zet daarom in de zon altijd een zonnebril met UV-filter op. Het gevaar is het grootst rond het middaguur en zeker in combinatie met sneeuw. Extreme blootstelling aan UV kan ervoor zorgen dat cataract en macula-degeneratie sneller optreden. Don-kerbruin, zwart, paars, roze of groen: niet de kleur of lichtdoorlaatbaarheid van uw zonnebrilglazen doet ertoe, wel het filtereffect. Dat u alleen goed beschermd bent met heel donkere gla-zen, is dus een misverstand.

3. ga op controle Omdat de lens in onze ogen met de jaren dikker en harder wordt, wordt scherpstellen moeilijker vanaf 45 jaar. Heel wat mensen krijgen dan behoefte aan een leesbril. Het is ook verstandig om vanaf uw veertigste tweejaarlijks uw ogen te laten testen op glaucoom, een sluipende en onomkeerbare oog-ziekte die pas in een gevorderd stadium klachten geeft. Bij glaucoom sterft de oogzenuw langzaam af. Een te hoge druk in de oogbol speelt doorgaans een belangrijke rol bij het ontstaan van de aandoening. Precies die oogdruk moet dus gecontroleerd worden. De oogarts kijkt ook zorgvuldig naar de oogzenuw.

Lijdt iemand in uw familie aan glau-coom, dan heeft u iets meer risico om die aandoening ook te ontwikkelen.

4. bewaar afstand Dat tv en pc stralen verspreiden die de ogen beschadigen, klopt niet. Wel raken uw ogen vermoeid als u er te dicht bij zit, omdat dichtbij focussen meer inspanning vergt. Ga daarom nooit met uw neus op een scherm zitten of boven een boek hangen. Zorg ook altijd voor voldoende licht. Zit u van negen tot vijf voor de pc, laat dan uw ogen geregeld even ontspannen door eens naar bui-ten te kijken.

Door u te concentreren gaat u onbe-wust ook minder knipperen, zodat uw ogen sneller uitdrogen, met prikkende of branderige ogen tot gevolg. Droge lucht of airconditioning werken dat nog meer in de hand. U kunt preventief op regelmatige tijdstippen een kunsttraan of een gel indruppelen.

5. hou uw lenzen netjes Draagt u contactlenzen, neem dan zeker een aantal hygiënemaatregelen in acht. Zorg voor propere handen en ontsmet de lenzen dagelijks in hun houder. Overschrijd de voorgeschreven draagtijd niet en respecteer altijd het vervangschema. De lenzen langer dan twaalf uur inhouden is belastend voor het hoornvlies. Wissel geregeld – bij-

voorbeeld ’s avonds na het werk – uw lenzen af met uw bril. Draag uw lenzen niet als uw ogen een dagje rood zien. Laat jaarlijks uw hoornvlies nakijken door de oogarts.

6. bescherm uw ogen U zou ervan versteld staan hoeveel ogen er jaarlijks verloren gaan door vermijdbare ongevallen. Het oog is kwetsbaar. Als een voorwerp met kracht tegen een oog aanvliegt, dringt

het er zeer makkelijk in, met onher-roepelijke beschadigingen, littekens en vaak blindheid tot gevolg. Zelfs een harde slag op het oog – bv. van een tennisbal, champagnestop, vuist … – kan de oogbol doen barsten. De zwaarste ongevallen gebeuren tijdens het werken met slijpschijven, boren en chemische producten. Draag dus altijd een veiligheidsbril. Zelfs werken in de tuin is veiliger met een lichte zonnebril op.

030

gezond

info Dienst oogheelkunde, T 03 821 44 28

Laat vanaf uw veertigste om de twee jaar uw ogen testen op glaucoom.

advertentie

SPECTRUMLEZINGENCYCLUS 2010-2011In september sart een nieuwe lezingenreeks (23 lezingen) georganiseerd door ActUA vzw (Actie Universiteit Antwerpen). Het programma kan u vinden op www.ua.ac.be/ActUA.

openingslezing 16 september ’10 Prof. dr. Alain Verschoren, rector Universiteit Antwerpen: In een sfeer van verdraagzaamheid studeren, lesgeven en onder-zoeken... dat is de Antwerpse Universiteit!

De heer Pascal Smet (onder voorbehoud van toezegging), Alumnus UA Fac. Rechten, Minister Onderwijs Vlaamse Regering: Samen grenzen verleggen voor elk talent

De openingslezing is gratis en is een kennismaking met ActUA vzw – Spectrum cyclus.

Het lidmaatschap is niet verplicht om deel te nemen, iedereen is van harte welkom.

SPECTRUM PLUS VIE CYCLUS – NAJAAR 2011

maandag 11 oktober ’10 20u00-22u00: Alechia ontvangt Herman Van Rompuy op de Stadscampus. Hij komt vertellen over zijn ervaringen in zijn eerste jaar als Europees president.

Dit is een organisatie van Alechiasamen met de studenten EKA en CDS en VVE (Vereniging voor Economie). Alleen ActUA-leden kunnen deelnemen.

dinsdag 23 november ’10 20u00: Concert: Baylor UniversityWaco Texas USA – School of Music – (Chamber Orchestra of the Baylor University) o.l.v. Stephen Heyde, dirigent, symphonic band en koor met solist uit Vlaanderen: Nikolaas Kende (piano) – programma: werken van Mendelssohn, Beethoven, Swertsen Copland

Locatie: AMUZ – Kammenstraat 81,2000 Antwerpen

Kaarten: ActUA-leden: € 10,00 /niet-leden: € 12,00 / personeel enstudenten AUHA, UA en UZA: € 8,00

Woensdag 15 december ’10 20u00: Bis-concert: UniversitairOrkest o.l.v. prof. dr. Joost Weyler

Locatie: Sint-Antoniuskerk Edegem

Kaarten: ActUA-leden: € 10,00 /niet-leden: € 12,00 / personeel enstudenten AUHA, UA en UZA: € 8,00

Inschrijven kan voor alle lezingen en activiteiten via secretariaat ActUA,Tel. 03 265 34 22, e-mail: [email protected] via www.ua.ac.be/ActUA

spectRum-lezingen-Reeks

advertentie

de Speelvogel kinderopvang

gratis professionele kin-deropvang tot 12 jaar alle werkdagen open

van 8.00 tot 17.30 uur

meer info aan het onthaal

032

sp Rten metSporten met een zwakke

rug, een hartkwaal of

een motorische handicap:

het is absoluut mogelijk.

‘Er zijn maar heel weinig

ziektes of handicaps die sport

blijvend in de weg staan’, zegt

prof. dr. Gaëtane Stassijns,

waarnemend diensthoofd

fysische geneeskunde.

gezond

033maguza

Vlak na een ongeval of in de acute fase van een ziekte is sport niet

aan de orde, maar dat verandert tijdens de revalidatie. ‘We moedigen patiënten altijd aan om de draad van hun leven weer op te pikken’, zegt Stassijns. ‘Daar hoort sport zeker bij. Het is gewoon goed: het versterkt de spieren, brengt hart en vaten in een betere conditie en verhoogt de beweeglijkheid en lenig-heid.’ ‘Ook psychisch heeft sport een bewezen positief effect’, vult dr. Thierry De Vroey aan. ‘En als patiënten mentaal sterker staan, verandert dat vaak ook hun pijnbeleving.’

zelf leren vliegen Sommige patiënten staan voor een lange weg terug. Wie lang immobiel is geweest, heeft immers verzwakte spieren, pezen en kraakbeen. Begelei-ding in een revalidatiecentrum of door een kinesitherapeut is vaak een must. Oefentherapie is immers een beetje als koorddansen. Doe je te weinig, dan bereik je niets. Doe je te veel of maak je de verkeerde bewegingen, dan raak je overbelast. Sommige pijn is in het begin normaal, andere niet. ‘Om al die redenen is begeleiding nodig. De bedoeling is echter wel dat de pati-ent uiteindelijk zelf leert vliegen’, zegt Stassijns. ‘Belangrijk is vooral dat hij weer een sport kan doen die hij graag doet. We zien trouwens regelmatig patiënten die na hun ongeval of ziekte juist sportiever worden’, voegt collega dr. Henk Dijs eraan toe.

Ziektes of handicaps die sport definitief van het lijstje schrappen, zijn er nauwe-lijks. Voor bijvoorbeeld rolstoelpatiënten zijn er tal van sportverenigingen. Van zwemmen en badminton tot volleybal en basketbal: het aanbod is groot, al is het soms wat zoeken. Stassijns: ‘Voor rugpatiënten is tennis bijvoorbeeld vrij belastend, maar dubbelspel kan meestal nog wel. We tonen ook hoe de patiënt zijn techniek kan aanpassen.’

hindeRnissenRolstoelgebruiker Jan Wachters (48)

wandelt en zwemt

‘het liefst deed ik

de dodentocht mee’

‘Ik heb een erfelijke spierziekte, waardoor ik sinds een

tiental jaar in een rolstoel zit. Vooral de laatste jaren doe

ik veel aan sport. Ik heb al van alles geprobeerd: fitness,

wheelen (koersen met de rolstoel), handbike (een soort

manueel aangedreven fiets), badminton, basket … Een

aantal sporten heb ik moeten opgeven wegens blessu-

res. Momenteel hou ik het vooral bij zwemmen en wan-

delen langs de dijken en rivieren van de Rupelstreek. Als

ik het bordje met Baksteenroute 49 km zie, moet ik mij

inhouden om niet de hele afstand te doen. Het liefst zou

ik eens de Dodentocht in Bornem meedoen, maar daar-

mee zou ik mijn lichaam geweld aandoen. Marc Herre-

mans, die als rolstoelgebruiker triatlons doet, vind ik een

ongelooflijke gast, en een heel joviale kerel bovendien.

Sport is echt belangrijk voor mij. Door te sporten voel ik

me fysiek en mentaal beter.’

Mohamed Benyahia (32)

voetbalt weer na rugschool

‘op teRmijn Wil ik WeeR

competitie spelen’

‘Tot voor enkele jaren speelde ik voetbal op competi-

tieniveau. Het was mijn leven: twee keer per week trai-

nen en match op zondag. Maar na een auto-ongeluk

sukkelde ik twee jaar lang met nek- en rugpijn. Of ik nu

stond, zat of lag, ik had altijd pijn. Ik zat in die periode

echt in de put. In het UZA werd vastgesteld dat ik twee

beginnende hernia’s had. Dr. Dijs beloofde me dat ik na

een paar maanden rugschool weer zou kunnen voetbal-

len. Bijna vier maanden ben ik twee keer per week naar

het ziekenhuis gegaan voor aangepaste oefeningen en

ergotherapie. En ik moet zeggen: mijn arts heeft gelijk

gekregen. Mijn rugpijn is zeker met de helft verminderd

en ik speel weer voetbal met vrienden. Ik ga minstens

twee keer per week fitnessen om de opgebouwde rug-

spieren te onderhouden. En op termijn wil ik zeker weer

competitie spelen.’

sport na hartinfarct: het moet Ook patiënten met hartproblemen worden vandaag meer dan ooit aan-gemoedigd om volop te bewegen. Uit een studie blijkt dat hartpatiënten die na hun revalidatie blijvend regelma-tig sporten, tot 38 % langer leven. Met andere woorden: sporten na een hart-infarct of hartoperatie mag niet, het moet. Topprestaties zijn niet nodig, wel regelmatig bewegen, liefst elke dag.

Of er beperkingen zijn? ‘Dat hangt af van patiënt tot patiënt’, zegt Paul Bec-kers, coördinator van de hartrevalida-tie in het UZA. ‘Een patiënt die perfect is hersteld na een hartinfarct of een bypassoperatie, kan in principe onbe-perkt sporten. Mensen met blijvende hartschade moeten wel bepaalde gren-zen respecteren. Zo moeten sommigen piekinspanningen vermijden.’ Trainen met een hartslagmeter kan nuttig zijn, maar hoeft niet. ‘Er is een eenvoudige regel’, zegt Beckers. ‘Als je tijdens het sporten niet meer kunt praten, ga je in het rood en moet je het rustiger aan doen. Pijn op de borst of het gevoel dat je flauwvalt, zijn uiteraard regelrechte alarmsignalen.’

Idealiter zou elke patiënt na zijn ingreep of hospitalisatie een revalida-tieprogramma moeten volgen in een multidisciplinair revalidatiecentrum of bij een kinesitherapeut. ‘Als de patiënt zijn revalidatie goed heeft doorstaan en het sportadvies van zijn arts of kine-sitherapeut opvolgt, mag hij weer op eigen houtje sporten. Dan kan er niks gebeuren’, zegt cardiologe prof. dr. Vivi-ane Conraads. Overmoedige patiënten afremmen is zeker niet de hoofdbekom-mernis van een cardioloog, beklemtoont ze. ‘Mensen die teveel doen en zo pro-blemen krijgen, vormen een uiterst kleine minderheid. Daar tegenover staat een massa patiënten die je een schop onder hun **** zou moeten geven omdat ze niets doen. Want die ondermij-nen pas echt hun gezondheid.’

info Dienst fysische geneeskunde, T 03 821 31 96 – Cardiale revalidatie, T 03 821 39 73 – Vlaamse Liga Gehandicaptensport, www.vlg.be.

« Hoewel Jan Wachters sinds 10 jaar in een rolstoel zit, doet hij toch veel aan sport.

zoRg

‘het mooiste in de mens’uza-medeWeRkeRs oVeR hun engagement

Heel wat UZAmedewerkers

zetten zich ook buiten het

ziekenhuis in voor het welzijn

van andere mensen. Zowel heel

dicht bij huis als aan de andere

kant van de aardbol zijn ze

actief. Maak kennis met enkele

bijzondere projecten.

034

jean-jacques Wyndaele en handicap inteRnational

Al meer dan twintig jaar stelt uroloog prof. dr. Wyndaele zijn kennis ten dien-ste van Handicap International, dat in Zuidoost-Azië een aantal centra voor behandeling en revalidatie van rug-genmergletsels heeft uitgebouwd. Bij die problematiek komen ook blaas- en seksuele problemen kijken. Aanvanke-lijk trokken Wyndaele en zijn collega’s zelf naar Azië om er lokale artsen op te leiden. Drie jaar geleden ging het teach-the-teacherproject van start, waarbij Vietnamese dokters en ver-pleegkundigen in het UZA de nodige knowhow verwerven, die ze op hun op hun beurt doorgeven aan hun collega’s in Vietnam.

‘Ik vind het belangrijk om hulp te bie-den in regio’s die het veel minder goed hebben. Het is een kwestie van terug-geven van wat je krijgt. Het geeft veel

voldoening om die mensen te leren op eigen benen staan. Het brengt je ook steeds weer in contact met nieuwe men-sen en je doet nog voortdurend nieuwe kennis op. Als mens geeft het ook veel vreugde om te zien hoe patiënten de draad van hun leven weer oppikken.’ www.handicapinternational.be

jan de cock VooR een beteR geVangenis-leVen

In 1987 ging pastoraal medewerker Jan De Cock voor het eerst aan de slag als vrijwilliger. In de krottenwijken van Chili hielp hij straatkinderen, die vaak achter de tralies waren beland. Sinds die ervaring, die hem erg diep raakte, breken De Cock en zijn vzw Within Wit-hout Walls een lans voor betere levens-omstandigheden voor gevangenen. Zo ging hij helpen in Haïti, Mexico en Madagascar, en liet hij zich vrijwillig opsluiten in een van Congo’s erbar-

melijkste gevangenissen. Hij werkte er mee aan de bouw van een menswaar-dige gevangenis en doet momenteel hetzelfde voor een jeugdgevangenis in La Paz, Bolivië.

‘Voorheen was er in Bolivië geen instelling voor jongeren, waardoor ze gewoon tussen de volwassenen achter de tralies belandden. Op de terugweg hebben we ook Chili aangedaan, waar net een tsunami had toegeslagen. Het menselijk leed was enorm en op zo’n moment vallen gevangenen extra uit de boot. Ik tracht altijd op zoek te gaan naar het mooiste in een mens. Als je je echt probeert in te leven in de leefwereld van de gedetineerden, dan ontdek je in ieder van hen iets moois. Je ziet ook vaak een enorme gastvrijheid, creativiteit, humor en vooral: een wil om elkaar te helpen. Ik vind het ook fantastisch hoeveel soli-dariteit ik ervaar van het UZA en van mijn naaste collega’s.’ www.prisoninfo.org

1

2

2

5

maguza 035

‘het mooiste in de mens’pieRRe Van damme en het gezondheids huis VooR antWeRpse pRostitutie

Van Damme stond in 1999 mee aan de wieg van Gh@pro, het Gezondheids-huis voor Antwerpse Prostitutie. Prostituees kunnen er terecht voor een medisch onderzoek, gezondheidsin-formatie en behandeling indien ze een geslachtsziekte hebben opgelo-pen. Intussen biedt het huis ook soci-ale hulpverlening, met name juridisch advies en hulp bij administratie. In totaal helpt Gh@pro nu 1138 prostitu-ees, waarvan er 200 à 300 ook sociaal worden begeleid. In 2009 waren er 3500 medische consultaties.

Pierre Van Damme is onbezoldigd voorzitter van de vzw Gh@pro en van de raad van bestuur. ‘Klinisch werk zoals in de beginjaren, doe ik nu niet meer. Mijn taak bestaat er nu in om

te zorgen dat GH@pro blijft draaien: opportuniteiten voor fi nanciering zoe-ken, het beleid volgen en coachen, er zijn als het team ons nodig heeft, een luisterend oor bieden … Ik doe het met plezier. Ons werk is noodzakelijk, want prostituees zijn een groep die vaak in de kou blijft staan. Veelal hebben ze geen huisdokter ofwel vertellen ze niet dat ze prostituee zijn. Door anoniem, gratis en met een lage drempel dienst-verlening aan te bieden, helpen we mensen die het echt nodig hebben.’ www.ghapro.be

thieRy chapelle en hetnaf-pRojectin aRmeniË

Al in 1988 gingen de eerste UZA-mede-werkers naar Armenië, om er na een zware aardbeving slachtoff ers met nier-beschadiging te behandelen. Die acute hulp mondde uit in de vzw Nephrology Armenia Flanders. Jarenlang kregen

plaatselijke artsen en verpleegkundi-gen opleiding op het vlak van nierdi-alyse en werd materiaal uit het UZA doorgegeven. Vanaf eind jaren 90 gaan transplantatiechirurgen, waaronder dr. Thiery Chapelle, geregeld ter plaatse om niertransplantaties uit te voeren en aan te leren. Intussen komt ook lever-chirurgie aan bod.

‘In november heb ik nog met eigen ogen vastgesteld dat de lokale artsen de niertransplantaties onder de knie hebben. Zo’n project helpt je relati-veren en beseff en dat wij met onze omkadering in een enorme luxepositie zitten. En dat we met ons budget in andere landen nog veel meer mensen zouden kunnen helpen. In een land als Armenië, zonder sociale zekerheid, is ziek worden voor heel wat mensen echt nog een kwestie van leven of dood. Het was mijn jeugddroom om met Artsen zonder Grenzen in de derde wereld te gaan werken. Met dit project maak ik die droom toch een beetje waar.’

nog Veel meeR engagement› 5 Hoofdorthoptiste Daisy Godts trok in 2009 naar

arme wijken in de Dominicaanse Republiek om te

helpen bij oogscreenings en -operaties. Ze bracht er

ook brillen naartoe die in het UZA werden ingezameld.

› 6 Diensthoofd gynaecologie Yves Jacquemyn is net

als 600 andere artsen en verpleegkundigen lid van Art-

sen Zonder Vakantie en trok vorig jaar naar Monsango

in Congo. › 7 Prof. dr. Wiebren Tjalma ging vorig jaar

in de Arabische wereld lezingen geven over borst-,

baarmoederhals- en eierstokkanker en hielp er mee

aan een degelijk preventiebeleid. › 8 Prof. dr. Marcel

Vercauteren en dr. Luc Sermeus van de dienst anes-

thesie deelden hun kennis in Moldavië en Roemenië.

› 9 Pediatrisch interventiecardioloog Bert Suys trok in

november 2009 voor de tweede keer naar Kigali om

er hartkatheterisaties uit te voeren bij kinderen.

3

4

Jan De Cock voor een beter gevangenis leven

3

4

16 9

8

7

036

zoRg

jo Swartenbroekx kijkt het even na: van Zocor, een bekende cho-

lesterolverlager, bestaan er maar liefst negen generische varianten. Dat wil zeggen: kopieën van het originele pro-duct met precies dezelfde samenstel-ling, op de markt gebracht nadat het patent op het oorspronkelijke medi-cijn was vervallen. Meteen is duidelijk waarom het voor een ziekenhuisapo-

In het ziekenhuis krijg je niet altijd

dezelfde medicatie als thuis. Niet zelden

wordt je vertrouwde pil vervangen door

een alternatief van een ander merk.

Vanwaar dat verschil? We vragen het

aan hoofdapotheker Jo Swartenbroekx

en verpleegkundig afdelingshoofd

Benito Vander Mast.

De tijd dat een patiënt in een ziekenhuis

per defi nitie werd betutteld, is voorbij.

‘Onze verpleegkundigen stimuleren zelf-

zorg’, zegt Benito Vander Mast. ‘We moe-

ten af van het idee dat een patiënt in een

ziekenhuis geen verantwoordelijkheid meer

voor zichzelf kan dragen. Een patiënt die

bij volle bewustzijn en verstand is, is waar-

schijnlijk perfect in staat om de medicatie

die hij thuis al nam, ook in het ziekenhuis

zelf verder te nemen. In dat geval kan

worden afgesproken dat hij die medicatie

gewoon bij zich houdt.’

Vander Mast beklemtoont dat patiënten bij

opname het best hun medicatie van thuis

bReng je medicijnen mee

medicatie in het ziekenhuis

mag ik u onze huispil VooRstellen?

info Apotheek, T 03 821 31 39, Dienst patiënten zorg, T 03 821 31 86

theek niet interessant is om alle mer-ken van eenzelfde geneesmiddel in huis te nemen.

‘We kiezen er één merk uit’, zegt Swar-tenbroekx. ‘Hetzij omdat dat het goed-koopst is, hetzij om praktische redenen. Bijvoorbeeld omdat je de pilletjes van één strip gemakkelijk afzonderlijk kunt geven, doordat telkens naam en vervaldatum staan vermeld. Want de patiënt krijgt maar zo veel pillen als hij nodig heeft. Soms is een bepaald merk ook interes-santer omdat het een breder gamma aan-biedt, bijvoorbeeld een tablet, siroop en zetpil van hetzelfde product.’

Ziekenhuizen zijn in principe vrij in hun keuze, maar onrechtstreeks oefent de overheid druk uit om voor het goed-koopste product te kiezen. Sinds 2006 is er namelijk een forfait ingevoerd voor medicatie voor gehospitaliseerde patiënten. Dan gaat de keuze algauw naar het goedkoopste product. Swar-tenbroekx: ‘Dat een generische variant altijd goedkoper zou zijn, is overigens achterhaald. Om te kunnen concur-reren met de nagemaakte producten,

laten farmaceutische fi rma’s de prijs van een oorspronkelijk product meestal zakken tot het niveau van het generi-sche medicijn.’

mag ik u onze huispil

maguza 037

column

Bart Paepen is verpleegkundige op de dienst

intensieve zorg. Elke nieuwe werkdag brengt hij

de zorg voor patiënten in de praktijk. Een kijk van

binnenuit op het reilen en zeilen in het UZA.

De timing kon niet slechter. Uitgerekend op de dag dat onze communautaire crisis eind april met het ontslag van de regering zijn orgelpunt bereikte, werden in Brussel twee promotiefilmpjes voor België voorgesteld. Met bitter toepasselijke baseline: ‘Belgium … Beyond expectations’. Speech, hapjes, deejay, vuurwerk … alle-maal afgebeld. ‘It’s my party and I cry if I want to’ moet Yves Leterme gedacht hebben, niet geheel onterecht.Maar ze zijn er dus: twee kortfilms die ons land

moeten promoten in het buitenland. De ene gericht op de zakenwereld, de andere op het grote publiek. Viewmaster-gewijs zie ik wat ik verwacht: België in al zijn clichés, gesublimeerd met een paar wist-je-datjes. Pralines, frieten en bier. De Waterloose Leeuw en Manneke Pis. Clijsters & Henin. Laagwater aan zee, hoogtij in onderzoek, wetenschap en technologie. His-torisch erfgoed naast hedendaagse kunst en zo ver je kunt kijken, zonder één uitzondering, immer stralende mensen, van diverse culturele makelij, die de vader-landsliefde scanderen in een eenstemmig: ‘Wat is het fijn om in België te zijn!’.Oké, ik beken: dat laatste heb ik erbij verzonnen.

Maar de eigen lof was waarlijk groots, zoals het promotiefilmpjes betaamt. Dat behoudens een kort screenshot van een CT-scan geen aandacht werd gegeven aan onze gezondheidszorg, lijkt mij een jam-merlijk gemiste kans. Sociale zekerheid, betaalbare geneeskunde, geen lange wachtlijsten en vrije keuze van arts en ziekenhuis: troeven waar we niet weinig trots op mogen zijn, toch? Dat ik mezelf op mijn eigen afdeling soms in Nederland waan, moge dat bewijzen.En voor zij die mij niet geloven, citeer ik graag uit

een interview met een Belgische Pool of een Poolse Belg (whatever): ‘Ik hoef hier niet bang te zijn om ziek te worden: ik weet dat ik door de beste specialisten zou worden verzorgd.’ Zo hoort u het ook eens van een ander. Een uitspraak die ik in weinig buitenland zou durven herhalen. Een mens zou al bang worden om op vakantie te vertrekken. Waarom ook, als je thuis bent in een land met zulk een klinkende base-line, vol immer stralende gezichten en een gezond-heidszorg waarover je best onbescheiden mag zijn?

Bart Paepen, verpleegkundige intensieve [email protected]

leve belgië

anders en toch hetzelfdeArtsen die medicatie voorschrijven voor een opgenomen patiënt, doen dat in het UZA elektronisch. Als het gevraagde product niet in de ziekenhuisapotheek wordt aangeboden, stelt het systeem automatisch een alternatief voor. Swar-tenbroekx: ‘Zo’n alternatief heeft altijd dezelfde bestanddelen en dosis als het geneesmiddel van thuis. Ook de toe-dieningsvorm, bijvoorbeeld tablet of siroop, is dezelfde.’

Toch kan het verschil voor patiënten verwarrend zijn. Waarom thuis een geel pilletje en in het ziekenhuis een rood? Een foutje is snel gemaakt. Wat als de patiënt het niet meer weet en thuis zowel het gele als het rode pilletje neemt? ‘Om dat soort vergissingen te voorkomen, is vooral een goede com-municatie belangrijk’, zegt verpleeg-kundig afdelingshoofd Benito Vander Mast. ‘Ook geven we zo weinig moge-lijk medicatie mee naar huis. De pati-ent krijgt net genoeg om toe te komen tot hij naar de huisarts kan. Bedoeling is dat die opnieuw de medicatie voor-schrijft. Zo kan de patiënt snel weer aanknopen met zijn vertrouwde medi-catieschema. ’

mag ik u onze huispil VooRstellen?

meebrengen. ‘Mensen denken dikwijls: in

het ziekenhuis hebben ze toch alles. Maar

zo eenvoudig ligt dat niet. Als de zieken-

huisapotheek het geneesmiddel niet in huis

heeft, moet het van buitenaf worden gele-

verd. En als de apotheek gesloten is, kun-

nen we ook niet zomaar elk geneesmiddel

uit het rek halen.’

De patiënt mag trouwens gerust zijn: medi-

catie van thuis wordt nooit per ongeluk

aangerekend op de ziekenhuisfactuur. Jo

Swartenbroekx: ‘We registreren die genees-

middelen wel om ze te kunnen vermelden in

het medisch dossier maar de patiënt moet

er uiteraard nooit voor betalen.’

Apotheek, T 03 821 31 39, Dienst patiënten zorg, T 03 821 31 86

D E B E S T E K W A L I T E I T I n f r A r o o D c A B I n E S - v A n 1 T o T 5 p E r S o n E n

Worldleader in the Infrared Sauna Industry since 1979

30

Meer info? Surf naar www.healthmate.be of bel je dichtstbijzijnde dealer voor een gratis brochure.

Getuigenis van Katrien Pauwels (43) uit Wondelgem

ww

w.a

mco

grou

p.be

Katrien pauwels is 9-voudig Belgisch kampioene kunstschaatsen en nam in de jaren ’80 twee keer deel aan de olympische Winterspelen. competities doet ze niet meer, maar ze geeft nog wel les aan gevorderde schaatsers. “Ik ging vroeger wel eens naar een gewone sauna, maar dat was toch niet hetzelfde. Je moest de verplaatsing maken, je afspraak respecteren... Sinds we thuis zelf zo’n Health Mate infraroodcabine hebben, is er een nieuwe wereld opengegaan. Je kiest zelf je saunamoment, je neemt je

favoriete muziek mee en je kunt je écht ontspannen. De infraroodstralen doen enorm deugd aan je spieren – als schaatser gebruik je ze allemaal! – en ook mentaal kom je tot rust. Het is tegelijk een moment van afzondering en bezinning. De warmte in een gewone sauna is bijna ondraaglijk, het is ‘afzien’. Mij krijg je er alleszins niet meer in. In een Health Mate cabine is het ‘genieten’. Ik neem er 2 à 3 keer per week de tijd voor. Liefst ’s avonds. Als een ritueel voor het slapen gaan. En geloof me, je bent zo rustig en

ontspannen na zo’n saunabeurt dat ook de kwaliteit van je slaap veel beter is. Je recupereert dus ook veel sneller!”

“ In een gewone sauna krijg je me niet meer in!”

DE NUMMER

ANTWERPEN: Arak Wellness NIjleN 03 295 50 25 | Schrauwen BRASSCHAAT 03 645 24 79 | LIMBURG: ‘t Hoveniertje WelleN 012 74 53 60 | Knapen DIeST 013 35 52 20 | Schrauwen GeNK 089 30 86 20 | WEST-VLAANDEREN: Aquatropic MAlDeGeM 050 71 93 92 | Spa-Wellness ZWeVeGeM 0477 59 58 13 | Ovalco OOSTKAMP 050 82 75 86 | Spysschaert KNOKKe-HeIST 050 62 80 44 | Delaere IZeGeM 051 30 11 82 | ’t Rozenrijk GISTel 059 27 61 84 | Florisan VeURNe 058 31 53 15 | Vanderhaeghe IePeR 057 21 37 23 | OOST-VLAANDEREN: Aquazure NINOVe 054 50 01 69 | Het Buitenhuis DeNDeRMONDe 052 25 61 16 | Tuindecor KRUISHOUTeM 09 383 70 83 | British Ornamentals BRAKel 055 42 76 08 | Van Poucke ZOTTeGeM 09 360 16 91 | Vepa ZelZATe 09 345 56 25 | BRABANT: Van Poucke leNNIK 02 582 35 03 | l’air et l’eau BeGIjNeNDIjK 016 41 42 66 | HENEGOUWEN: Van Poucke NIjVel 067 21 29 91

Heilzaam relaxen bij je thuis met een Health Mate® infraroodcabine

Een klassieke sauna kan deugd doen, maar is lang niet zo efficiënt als een infraroodcabine van Health Mate®.

De temperatuur in een Health Mate® infraroodcabine is comfortabel en het effect is groter omdat de infraroodstralen direct op je lichaam

inwerken. Je verliest niet alleen gifstoffen maar je verbrandt ook calorieën. Je lichaam komt tot rust, je spieren ontspannen en al na één beurt voel je je herboren. Geen wonder dat ook topsporters er graag gebruik van maken.

Opgelet: raadpleeg steeds je (huis)arts als je een infraroodcabine om medische redenenwilt gebruiken.

Meer info? Surf naar www.healthmate.be of bel ons voor een brochure: 03 295 50 25

Dat een regelmatige infraroodbeurt heilzaam is, wist je al. Maar dat er een hemelsbreed verschil is tussen mer-ken en types, wist je misschien niet. Daarom, àls je voor een infrarood-cabine gaat, kies dan voor de enige, echte Health Mate®.

• Uniek aan een Health Mate® is het gepatenteerd M-type incoloy stralingselement, met een veilige golflengte van precies 7.080 nm. Een bereik dat veel hoger ligt dan dat van andere stralingselementen.• De Health Mate® cabines zijn gemaakt van Western red Cedar.

Een mooi, geurig hout met een natuurlijk oliegehalte waardoor het perfect weerstaat aan zweet. Bovendien weerkaatst dit hout de infraroodstraling. Het blijft ook vormvast bij grote vocht- en temperatuurverschillen.• Health Mate® heeft meer dan 30 jaar ervaring en biedt levenslange garantie (behalve op de radio/cd- speler).• De nieuwste cabines hebben extra stralingselementen ter hoogte van de lage rug én vloerverwarming, voor nog meer comfort.

• Health Mate® is het enige merk dat in haar gamma een cabine met zitbanken op twee niveaus heeft en een cabine voor mindervaliden.• Elke cabine heeft standaard een Blaupunkt radio/cd-speler en een sterrenhemel voor kleurentherapie.• Health Mate® is het enige merk dat het FSC-certificaat kan voorleggen.

“Zeg nooit gewoon ‘sauna’ tegen een Health Mate®!”


Een Health Mate® infraroodsessie kan bijzonder heilzaam zijn bij tal van ongemakken:

verbetert je algemene conditie

verzacht spieren gewrichts- pijnen

verlicht nek- en rugklachten

vermindert hoofdpijn en verjaagt stress

verdrijft afvalstoffen uit je lichaam

verlicht astma en bronchitis

verbrandt calorieën

vermindert cellulitis

verbetert de bloeddoorstroming

verhelpt diverse huidproblemen

verbetert je algemene weerstand

vergroot je immuniteit

Spread_HealthMate_1_NL.indd 1-2 26-02-2010 08:46:26

advertentie

D E B E S T E K W A L I T E I T I n f r A r o o D c A B I n E S - v A n 1 T o T 5 p E r S o n E n


30

Meer info? Surf naar www.healthmate.be of bel je dichtstbijzijnde dealer voor een gratis brochure.

Getuigenis van Katrien Pauwels (43) uit Wondelgem

ww

w.a

mco

grou

p.be

Katrien pauwels is 9-voudig Belgisch kampioene kunstschaatsen en nam in de jaren ’80 twee keer deel aan de olympische Winterspelen. competities doet ze niet meer, maar ze geeft nog wel les aan gevorderde schaatsers. “Ik ging vroeger wel eens naar een gewone sauna, maar dat was toch niet hetzelfde. Je moest de verplaatsing maken, je afspraak respecteren... Sinds we thuis zelf zo’n Health Mate infraroodcabine hebben, is er een nieuwe wereld opengegaan. Je kiest zelf je saunamoment, je neemt je

favoriete muziek mee en je kunt je écht ontspannen. De infraroodstralen doen enorm deugd aan je spieren – als schaatser gebruik je ze allemaal! – en ook mentaal kom je tot rust. Het is tegelijk een moment van afzondering en bezinning. De warmte in een gewone sauna is bijna ondraaglijk, het is ‘afzien’. Mij krijg je er alleszins niet meer in. In een Health Mate cabine is het ‘genieten’. Ik neem er 2 à 3 keer per week de tijd voor. Liefst ’s avonds. Als een ritueel voor het slapen gaan. En geloof me, je bent zo rustig en

ontspannen na zo’n saunabeurt dat ook de kwaliteit van je slaap veel beter is. Je recupereert dus ook veel sneller!”

“ In een gewone sauna krijg je me niet meer in!”

DE NUMMER

ANTWERPEN: Arak Wellness NIjleN 03 295 50 25 | Schrauwen BRASSCHAAT 03 645 24 79 | LIMBURG: ‘t Hoveniertje WelleN 012 74 53 60 | Knapen DIeST 013 35 52 20 | Schrauwen GeNK 089 30 86 20 | WEST-VLAANDEREN: Aquatropic MAlDeGeM 050 71 93 92 | Spa-Wellness ZWeVeGeM 0477 59 58 13 | Ovalco OOSTKAMP 050 82 75 86 | Spysschaert KNOKKe-HeIST 050 62 80 44 | Delaere IZeGeM 051 30 11 82 | ’t Rozenrijk GISTel 059 27 61 84 | Florisan VeURNe 058 31 53 15 | Vanderhaeghe IePeR 057 21 37 23 | OOST-VLAANDEREN: Aquazure NINOVe 054 50 01 69 | Het Buitenhuis DeNDeRMONDe 052 25 61 16 | Tuindecor KRUISHOUTeM 09 383 70 83 | British Ornamentals BRAKel 055 42 76 08 | Van Poucke ZOTTeGeM 09 360 16 91 | Vepa ZelZATe 09 345 56 25 | BRABANT: Van Poucke leNNIK 02 582 35 03 | l’air et l’eau BeGIjNeNDIjK 016 41 42 66 | HENEGOUWEN: Van Poucke NIjVel 067 21 29 91

Heilzaam relaxen bij je thuis met een Health Mate® infraroodcabine

Een klassieke sauna kan deugd doen, maar is lang niet zo efficiënt als een infraroodcabine van Health Mate®.

De temperatuur in een Health Mate® infraroodcabine is comfortabel en het effect is groter omdat de infraroodstralen direct op je lichaam

inwerken. Je verliest niet alleen gifstoffen maar je verbrandt ook calorieën. Je lichaam komt tot rust, je spieren ontspannen en al na één beurt voel je je herboren. Geen wonder dat ook topsporters er graag gebruik van maken.

Opgelet: raadpleeg steeds je (huis)arts als je een infraroodcabine om medische redenenwilt gebruiken.

Meer info? Surf naar www.healthmate.be of bel ons voor een brochure: 03 295 50 25

Dat een regelmatige infraroodbeurt heilzaam is, wist je al. Maar dat er een hemelsbreed verschil is tussen mer-ken en types, wist je misschien niet. Daarom, àls je voor een infrarood-cabine gaat, kies dan voor de enige, echte Health Mate®.

• Uniek aan een Health Mate® is het gepatenteerd M-type incoloy stralingselement, met een veilige golflengte van precies 7.080 nm. Een bereik dat veel hoger ligt dan dat van andere stralingselementen.• De Health Mate® cabines zijn gemaakt van Western red Cedar.

Een mooi, geurig hout met een natuurlijk oliegehalte waardoor het perfect weerstaat aan zweet. Bovendien weerkaatst dit hout de infraroodstraling. Het blijft ook vormvast bij grote vocht- en temperatuurverschillen.• Health Mate® heeft meer dan 30 jaar ervaring en biedt levenslange garantie (behalve op de radio/cd- speler).• De nieuwste cabines hebben extra stralingselementen ter hoogte van de lage rug én vloerverwarming, voor nog meer comfort.

• Health Mate® is het enige merk dat in haar gamma een cabine met zitbanken op twee niveaus heeft en een cabine voor mindervaliden.• Elke cabine heeft standaard een Blaupunkt radio/cd-speler en een sterrenhemel voor kleurentherapie.• Health Mate® is het enige merk dat het FSC-certificaat kan voorleggen.

“Zeg nooit gewoon ‘sauna’ tegen een Health Mate®!”


Een Health Mate® infraroodsessie kan bijzonder heilzaam zijn bij tal van ongemakken:

verbetert je algemene conditie

verzacht spieren gewrichts- pijnen

verlicht nek- en rugklachten

vermindert hoofdpijn en verjaagt stress

verdrijft afvalstoffen uit je lichaam

verlicht astma en bronchitis

verbrandt calorieën

vermindert cellulitis

verbetert de bloeddoorstroming

verhelpt diverse huidproblemen

verbetert je algemene weerstand

vergroot je immuniteit

Spread_HealthMate_1_NL.indd 1-2 26-02-2010 08:46:26

040

eenschone job

Jeannine Stesmans, destijds

zelf gestart als poetsvrouw,

heeft vandaag als hoofd

van de schoonmaak een

enthousiast team van

130 mensen onder zich.

Witjas

bijna 28 jaar werkte Jeannine in de horeca. Ze begon als

poetsvrouw en klom geleidelijk op tot schoonmaakverantwoordelijke van twee hotels. Daarna werkte ze twee jaar in een groot ziekenhuis. Begin vorig jaar werd ze door het UZA aangenomen om er, na dertig jaar uitbesteding, de schoonmaak in eigen beheer op te starten. Vandaag bestaat het schoonmaak-

team uit vijf teamleiders, 120 poets-vrouwen en -mannen en een ploeg van vijf man voor afvalverwerking. Er wordt zeven dagen op zeven dagen gepoetst, 24 uur per dag. ’s Nachts worden onder meer de inkomhal en de gangen aangepakt. Jeannine heeft intussen de han-den vol met werkschema’s opstel-len, bestellingen doen, opleidingen plannen, mensen rekruteren, stages organiseren …

‘ik ben vaak een luisterend oor’Na een half jaar loopt alles zo goed als op wieltjes. De resultaten van een recente externe kwaliteitscontrole waren heel goed en dat doet deugd. ‘De verdienste van het hele team’, beklemtoont Jeannine. Naast smet-teloze gangen vindt ze ook tevre-den medewerkers heel belangrijk. Ze gaat er prat op iedereen bij naam én voornaam te kennen. ‘Ik

werk heel graag met mensen’, vertelt ze. ‘Dag na dag ben ik een luisterend oor. Schoonmaaksters staan hier aan mijn bureau als er problemen zijn thuis of op het werk en dan probeer ik in de mate van het mogelijke te helpen. Dicht bij je medewerkers staan, is de beste manier om ze te motiveren.’ Het enthousiasme van de ploeg

geeft haar veel voldoening. ‘Maar als het eens wat minder goed is, zeg ik het ook.’ Jeannine doet het werk met hart en ziel. Ze gaat pas naar huis als alles onder controle is. ‘Maandag en dinsdag begon er telkens een lading jobstudenten en toen was ik hier van zes uur ‘s mor-gens tot half elf ‘s avonds. Het moet gewoon goed zijn.’

Sinds vorig najaar organiseert het

UZA zijn schoonmaak zelf. Bij die

omschakeling kwam veel kijken,

zoals de aanwerving van meer dan

honderd schoonmaakkrachten.

‘We hebben wel honderd toestel-

len gekocht en alle producten en

materiaal uitvoerig getest’, vertelt

Jeannine Stesmans. ‘We heb-

ben ook werkmappen opgesteld,

waarbij we voor elke ruimte apart

de werktijd hebben bepaald. Dat

deden we ’s avonds en zelfs ’s

nachts, om de werknemers niet te

storen. In die werkmappen is ook

exact aangegeven wat er waar

moet gebeuren.’

In het begin was het voor ieder-

een aanpassen. ‘De schoonmaak-

ploeg heeft moeten leren om in

een welbepaalde volgorde te

werken en de werkmappen cor-

rect in te vullen. In vergelijking met

vroeger plannen we ook veel meer.

Even bellen om een grote schoon-

maak te laten doen, is er dus niet

meer bij. Maar intussen loopt dat

systeem goed.’

recente externe kwaliteitscontrole

Wat We zelf doen …

Witjas

Jeannine Stesmans,

hoofd van de schoonmaak

maguza 041

puzzel

puzzel & Win!

horizontaal 1 microbe – krampachtige samentrekking2 kunsttaal – cederkamfer – cirkel3 kleur – afwas – straat4 getroff en – zoogster – vruchtje – Romanum Imperium5 in memoriam – muzieknoot – dokter – gedachte6 springstof – geneeskrachtig drankje – vernauwing van het strottenhoofd7 dienstbode – Spaanse edelvrouw – kus8 loofboom – aantrekkelijk – brievenpost – mineraalwater9 ibidem – grondtoon – lang aangehouden – Ecuador (op auto’s)10 duivels – berg op Kreta – meterkast – pleisterkalk11 bedpan – mohammedaanse mansnaam

doe mee en Win!Heb je het letterwoord ontdekt? Mail het dan voor 10 augustus 2010 naar [email protected] of stuur een brief-kaart naar Maguza, UZA – afdeling Communicatie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem en maak kans op één van de vijf Vivaboxes-cadeaubonnen.

12 tabaksgebruiker – gravure – slaapziekte13 nummer – chemische vloeistof – Turkse

titel – Italiaans eiland14 loofboom – Griekse letter – Europese

munt – Oud Testament15 afsprakenboekje – plezier – rolsteen16 grootouder – kunst van het lekker eten

en drinken

Verticaal 1 inwendige klok – uitstulping van een tus-

senwervelschijf2 a dato – geheugenverlies – tuinkruid3 bewusteloosheid – titanium – stuk hout –

doping4 zware bijl – Denemarken (op auto’s) –

vogelsnavel – achter5 voormalige Europese munt – opsporings-

team – thans – vezel6 maatregelen die tot genezing leiden – klap7 hetzelfde – zeepwater – weg met bomen8 daar – hemellichaam – tafelgast – wanneer9 koop – aansporing – etage10 groente – overdreven – berooid mens – reuk11 antiblokkeersysteem – ambulance12 deel van een toneelstuk – maalstroom –

boksterm – snelle loop13 senior – majesteit – tenslotte – nieuw14 verkeerd – zachtste veren – spreekklank –

kilometer15 inkomgeld – doosvrucht – baken16 inenting tegen een infectieziekte

oplossing maguza 80Bloeddruk – A. D’Heldt, K. Kouba, M. Liang, W. Van Calsteren en G. Van de Sandewinnen elk een Vivabox-cadeaubon. De winnaars krijgen hun Vivabox- cadeaubon binnenkort in de bus!

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

1

28

31

4

510

62 7

7

89

9

104

113

12

135

1411

156

16

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

8

11

2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

1 k u u R o o R d j o g g e n2 o R k a o e R b o s V a a g3 m n t u R k a l t a a R e4 p e t t V ij k e R l p z5 R R a e o s R o o k i o6 e d a m m e R l i p o o m n7 s a e e g a d e o m e e d8 m u n t a l V e R p e c h9 c e l a a l e n o R m R e

10 o t u b a o n s a b u i11 n a R c o l e p s i e u R d12 d R a l t d k a s m o e s13 o m n i e R u t k k i l14 o R o s e e s p R i t n e15 m o e m i l d a u o R d e16 a m n e s i e s c a n n e R

9

3

5 2

1 8

4

7

6

info www.uza.be, www.maguza.be, www.betrouwbarebron.be

kans om correcte en uit-gebalanceerde informatie

aan te treff en. Bij websites die door gebruikers zelf wor-

den voorzien van teksten, zoals blogs en fora, is er minder controle op de juistheid van de informatie. Wees ook kritisch voor medische informatie afkomstig uit commerciële hoek, bij-voorbeeld van farmaceutische bedrij-ven. Vraag gerust aan uw eigen arts of de informatie die u hebt gevonden, betrouwbaar is. Een interessante web-site is alvast www.betrouwbarebron.be.

en het uza? Ook het UZA levert online heel wat inspanningen. Op de UZA-websites uza.be en maguza.be vindt u een schat aan informatie. De websites worden bovendien voortdurend aangevuld met nieuwe informatie. Zet ze alvast in uw favorieten!

zoRg

sinds de komst van het internet beschikken patiënten over een

gemakkelijk instrument om informatie in te winnen. ‘Je hoort het steeds vaker: patiënten die met hele stapels papier bij de dokter aankomen,’ zegt Geert Smits, directeur ICT van het UZA. Het internet maakt medische informatie op een laagdrempelige manier beschik-baar voor iedereen. Het grote voordeel voor patiënten is dat ze op die manier beter op de hoogte zijn van wat er met hen aan de hand is. ‘Wie verstandig met het internet overweg kan, kan op die manier zijn gezondheidstoestand beter begrijpen’, bevestigt dr. Léon Luyten, hoofd medische informatie. En dat is een goede zaak, want uit studies blijkt dat goed geïnformeerd zijn het genezingsproces vaak ten goede komt. Ook online contact met lotgenoten kan positieve eff ecten hebben. Geert Smits: ‘Door contact met anderen zijn patiën-

ten gemotiveerder om een behandeling aan te vatten of te verwerken.’

denk aan uw privacy Het is echter voor een leek niet mak-kelijk om een onderscheid te maken tussen correcte informatie en foutieve of zelfs misleidende informatie. Vaak is het ook moeilijk om medische informa-tie juist te interpreteren. Dat kan ver-velende gevolgen hebben. ‘Zo maken patiënten zich soms onnodig druk om wat ze online hebben gelezen’, zegt Paul Vanden Broucke van de dienst informatica. ‘En soms moeten dokters tijdens een consultatie heel wat tijd spenderen om foutieve informatie te ontkrachten.’ Bovendien zijn er ook risi-co’s met betrekking tot de privacy van de patiënt zelf. Geert Smits: ‘Sommi-gen gooien zonder erbij na te denken gedetailleerde persoonlijke informatie te grabbel op het net. Zo word je zeer kwetsbaar voor misbruik.’

op zoek naar de bron Als u medische informatie opzoekt, moet u eerst en vooral nagaan van wie de informatie afkomstig is. Op websites van ziekenhuizen, medische profes-sionals, beroepsverenigingen of pati-entenverenigingen hebt u de grootste

Rent u na een doktersbezoek ook

onmiddellijk naar de computer

om meer informatie op te

zoeken over wat er met u aan de

hand is? Het internet barst van

de medische informatie, maar

hoe betrouwbaar is dr. Google?

VRaag het aan

042

dr.

Patiënten maken zich soms onnodig druk om wat ze online hebben gelezen.

kans om correcte en uit-gebalanceerde informatie

aan te treff en. Bij websites die door gebruikers zelf wor-

den voorzien van teksten, zoals

ten gemotiveerder om een behandeling aan te vatten of te verwerken.’

denk aan uw privacy Het is echter voor een leek niet mak-kelijk om een onderscheid te maken

043maguza

column

Annemie Peeters is radiojour naliste en columnist, maar ook mama, partner, dochter, vriendin. Met twee voeten stevig in het leven heeft ze het in haar column over gezondheid, ziekte, lief en leed.

Annemie

100 vierkante meter, groter is hij niet, onze stadstuin. Toen we drie jaar geleden het huis kochten van een oud mevrouwtje dat naar het rusthuis vertrok, oogde het tuintje een beetje kneuterig-ouderwets, maar wel gezellig, met véél groen, bloemen, klimop en een hoekje plaveien waarop je net twee tuinstoelen kon zetten. Ik dacht: we verbouwen eerst het huis en dan pakken we dat tuintje aan. Ik had een strak terras in gedachten, waarvoor het groen dan wel zou moeten wijken. Zo’n terras zoals je in de boekjes ziet, waarop je met de hele familie kunt buiten eten. Dat is goed voor de mentale rust na hectische dagen.Maar tussen droom en daad staan in deze

vooral veel praktische bezwaren in de weg. Hoofdbezwaar is geld. Want wie verbouwt, moet prioriteiten stellen, en vóór de mentale rust komen fysieke belangrijkheden. Een mens heeft warmte nodig, en dus investeerden we in centrale verwarming, en in dubbel glas, een dak en isolatie. En toen waren de centen op.Het keurige tuintje van weleer was intussen

verworden tot een soort tropisch regenwoudje, met uitgeschoten boompjes, uitpuilende bloe-menperkjes en plaveien die je moest gaan zoe-ken tussen het groen. Groen heeft nu eenmaal de neiging om te groeien. Het strakke terras was verder weg dan ooit.Geld daarentegen groeit niet zomaar. Een

snoeischaar kost echter niet veel. Deze lente hebben we het groen gesnoeid tot het ook iets straks had. Bloemen weer binnen de perken gedwongen. Er pasten weer stoelen op de plaveien. En terwijl we daar zaten, in de eer-ste zon, zagen we hoe twee koolmezen, eerst voorzichtig het terrein verkenden, tevreden bleken met al dat groen (en al die insecten) en toen hun definitieve intrek namen in het vogelhuisje tegen de tuinmuur.Sinds kort hebben ze kindjes. Fin, koolmees-

jes dus. Ze vliegen nu af en aan met lekkers in hun bekjes, en als wij in het hoekje in de stoe-len zitten, horen we de kleintjes tsjilpen. Dat is fantastisch. Je kunt er uren zitten kijken en luisteren. Geen betere mentale verademing. Dat onze tuin werd uitverkoren, ontroert me

ook. De droom van het terras heb ik geschrapt. Ik wil de mezen terug, volgende zomer.

mentale VeRademing

info

colofon

Maguza – driemaandelijks tijdschrift van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen – jaargang 22, juli 2010 – Redactieadres: UZA, afdeling Communicatie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem, [email protected] – Verantwoordelijke uitgever: Johnny Van der Straeten – Hoofd-redacteur: Ann Segers – Redactiesecretariaat: Françoise Lippevelt – Redactieraad: Patrick Cras, Annick Deckers, Anneleen De Vos, Bart Paepen, Geert Roeyen, Ann Segers, Elke Smits, Kris Thieren, Paul Van Aken, Miranda Van De Wiele – Redactie & realisatie: Jansen & Janssen Customer Media, www.jaja.be – Fotografie: Eric De Mildt – Illustratie: p. 18 Debora Lauwers, p. 22 t.e.m. 28 Gudrun Makelberge – Kruiswoordraadsel: Freddy Roegiest – Reclameregie: Little Joe, www.littlejoe.be – De inhoud van de advertenties valt niet onder de redactionele verantwoordelijkheid van het UZA

www.maguza.be

tot uW dienst

nuttige telefoonnummers » algemeen nummer UZA: T 03 821 30 00» onthaal en opname: T 03 821 31 01» patiëntenbegeleiding: T 03 821 37 00 (maatschappelijk werk, vrijwilligers, intercultureel bemiddelaar,

transfer coördinator, levenbeschouwelijke begeleiding, tolken en tolken Vlaamse gebarentaal)

» ombudsdienst: T 03 821 31 60» inlichtingen facturen: T 03 821 31 28» mobiele medische urgentiegroep: T 03 821 38 06» school in het UZA: T 03 821 58 86

kinderopvang de speelvogel In de kinderopvang zijn kinderen van patiënten en bezoekers van harte welkom. U vindt De Speelvogel in de rechtervleugel op het gelijkvloers. Pijlen vanop de parking wijzen de weg. Meer info: T 03 821 38 87

gastenkamers ter Weyde Wilt u in de buurt van het ziekenhuis overnachten, dan kunt u terecht in onthaaltehuis Ter Weyde. Vrijwilligers bieden er een eenvoudig maar warm onthaal aan een billijke prijs. Ter Weyde bevindt zich op 200 meter van het UZA (Edegemsesteenweg 240, 2610 Wilrijk). Voor meer info: T 03 440 48 18. Let op: Ter Weyde zal gesloten zijn tussen 01/09/2010 en 06/12/2010 wegens verbouwingen.

Winkelgalerij In de inkomhal vindt u:» de cafetaria, in de week open van 8.30 tot 20 uur en in het week-

end van 12 tot 20 uur» een broodjeszaak, in de week open van 9.30 tot 14.30 uur» enkele shops (bloemen, geschenken, voeding, lectuur enz.) in de

week open van 8 tot 20 uur, zaterdag van 10 tot 19 uur, zondag van 13.30 tot 19 uur

» een bankautomaat

Restaurant Het restaurant vindt u op -1 op het einde van de bezoekersgang. Het is elke dag open van 12 tot 14 uur.

Toen Clement Mertens (88) aan

cataract (ook ‘staar’ genoemd)

moest worden geopereerd, liet

hij dat bewust in het UZA doen.

Met succes. ‘Het woord mirakel

gebruik ik niet graag, maar ik

had niet verwacht dat mijn zicht

weer bijna 100 % zou zijn.’

‘ mijn leesbril?geen idee waar die ligt’

opRoep! Hebt u ook iets bijzonders meegemaakt in het UZA? Laat het ons weten via [email protected]

geholpen?

gezeten in zijn veranda, die uitkijkt op zijn grote tuin en

een volgebouwd stukje Liedekerke, toont Clement met veel plezier hoe scherp hij kan zien. ‘Zie je de blaadjes aan die boom daar? De haan ginder op de kerktoren? De antennes op die politiewagen? Wel, vroeger zag ik daar niks van, nu zie ik het allemaal perfect.’Clements zicht begon een aantal

jaar geleden fl ink achteruit te gaan door voortschrijdende cataract. ‘Als hij hier zat te lezen bij twee grote lampen, zei hij nog het is hier don-ker. Op de duur stak ik dan maar de algemene verlichting aan’, vertelt zijn echtgenote Andrea. Clement: ‘Het ergste was dat ik op de duur niet meer kon lezen of televisie kijken. In de krant kon ik alleen nog maar de grote titels ontcijferen. Ik werkte nog wel in mijn tuin, maar de tekst op de zakjes met zaad moest Andrea voor mij lezen. Ik moest dik-wijls hulp vragen.’

net als koning albert‘De plaatselijke oogarts stelde voor te opereren en zei dat ik zo 80 % van mijn zicht zou herwinnen. Dat vond ik te weinig. Op het internet stuitte

ik op een artikel over prof. Tassignon van het UZA. Zij vond een nieuwe operatietechniek uit waarvoor ze internationaal erkenning heeft gekre-gen. Dat stond mij wel aan. En toen ik dan ook nog hoorde dat ze de koning had geopereerd, stond mijn besluit vast: ik ga naar het UZA.Zo’n twee jaar geleden heb ik mij

hier laten behandelen. Bij de eerste consultatie stond ik ervan te kijken hoe professioneel het er allemaal aan toe gaat. Vier verschillende dokters kwamen de voorbereidende onder-zoeken doen. Pas op het laatst kreeg ik prof. Tassignon te zien en die besliste wat er moest gebeuren. Niet lang na die eerste consultatie werd ik aan een eerste oog geopereerd. Nog eens een maand later, toen was gebleken dat die eerste ingreep goed was gelukt, kwam mijn tweede oog aan de beurt. De operatie zelf valt geweldig mee. Ze duurt maar een kwartiertje en doet geen pijn. Uit de controle achteraf is gebleken

dat mijn zicht bijna 100 % is. Dat is toch buitengewoon? Het is alsof er een nieuwe wereld voor mij is open-gegaan. Mijn leesbril heb ik niet meer nodig. Ik weet niet eens meer waar hij ligt.’

Maguza 81 - Juli 2010

Documents

Transcript of Maguza 81 - Juli 2010