Madeline Buijs Stand van Transport Transport & Logistiek · 2017-11-21 · 2017 de koploper met...
18
…de transportsector in economisch perspectief Sector Advisory November 2017 Stand van Transport Transportsector heeft tij mee Madeline Buijs Sector Econoom Transport & Logistiek
Transcript of Madeline Buijs Stand van Transport Transport & Logistiek · 2017-11-21 · 2017 de koploper met...
Sector Advisory
…de transportsector in economisch perspectief Sector Advisory November 2017
Stand van Transport
Transportsector heeft tij mee
Madeline Buijs Sector Econoom
Transport & Logistiek
Stand van Transport – Transportsector heeft tij mee
Inhoudsopgave sheet
Macro-economie Mondiaal, eurozone, Nederland 2, 3 en 4
Stemmingsindicatoren Ondernemersvertrouwen, producenten- en consumentenvertrouwen 5 en 6
Omzetontwikkelingen Trends in omzet 7
Luchtvracht Vervoerde volumes door de lucht 8
Zeevaart en havens Toegevoegde waarde, nieuwbouw, orders, overslag 9 en 10
Wegvervoer Volume, dieselprijs, bouwproductie- en omzet, omzet detailhandel 12
Spoorvervoer Vervoerde volumes over het spoor 13
Binnenvaart Vervoerde volumes over het water 11
3
2
5
7
4
1
8
6
21 november 2017
Logistieke dienstverleners en opslag Tarieven, opname en aanbod 14 9
Arbeidsmarkt Aantal banen, vacatures, leeftijdsopbouw, maandloon 15 10
Bedrijfsdemografie Faillissementen, oprichtingen, opheffingen, fusies & overnames 16 11
Appendix Contactgegevens, disclaimer en extra informatie 17 A
Stand is positief (groen), neutraal (oranje) of negatief (rood)
Sector Advisory
Macro-economie - Mondiaal
Bronnen: CBS, Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO Economisch Bureau
1
Drie risico’s bedreigen het positieve mondiale beeld
Voor meer informatie over macro-economische trends, neem contact op met de macro-economen van ABN AMRO. Meer informatie via deze link: contact informatie.
De wereldeconomie heeft het de afgelopen kwartalen
goed gedaan en er was sprake van een flinke groei in
alle belangrijke regio’s. Er zijn nu geen tekenen van
vertragingen op de korte termijn.
Het economisch sentiment is momenteel relatief goed.
Maar diverse vertrouwensindicatoren laten per regio een
gemengd beeld zien. De PMI van de VS liet in een groot
deel van 2017 een stijgende lijn zien, maar in oktober
keerde deze trend en was er een daling te zien. De
inkoopmanagers in het VK zijn juist in oktober weer wat
positiever geworden waardoor de PMI steeg.
Voor de komende tijd zijn er drie belangrijke risico’s voor
de mondiale economie: 1) het beleid van Trump, 2) een
sterker dan verwachte groeivertraging in China en 3) de
normalisering van het monetaire beleid van de ECB.
Sector Advisory 2
98
99
100
101
102
2013 2014 2015 2016 2017
China macro-economische indicator
index (100=neutraal) 0
20
40
60
80
100
120
2013 2014 2015 2016 2017
Japan macro-economische indicator
index (100=neutraal) 45
50
55
60
2013 2014 2015 2016 2017
VS PMI sentiment inkoopmanagers
index (50=neutraal)
45
50
55
60
65
2013 2014 2015 2016 2017
VK PMI sentiment inkoopmanagers
index (50=neutraal)
Wereldeconomie
Wereldhandel
Opkomend Azië
Opkomend Europa Latijns-Amerika
MO/N.-Afrika
eurozone
VS
China
India
Brazilie
Rusland
Japan VK
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
0% 2% 4% 6% 8%
BBP groei 2017 (% j-o-j)
BB
P g
roe
i 2
01
8 (
% j-o
-j)
Macro-economie - eurozone
Bronnen: CBS, Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO Economisch Bureau
1
Stemmingsindicatoren eurozone blijven positief
Voor meer informatie over macro-economische trends, neem contact op met de macro-economen van ABN AMRO. Meer informatie via deze link: contact informatie.
Diverse stemmingsindicatoren in de eurozone blijven in
gunstig terrein staan en lijken erop te duiden dat de
eurozone-economie verder aan kracht zal winnen.
De meest gezaghebbende Europese indicator voor het
ondernemersvertrouwen is de Duitse Ifo-index. Na een
dip in september steeg deze indicator weer in oktober.
Ook in België en Frankrijk is het vertrouwen van
ondernemers groeiende. In België kwam het vertrouwen
over de ondernemersactiviteit voor het eerst sinds januari
weer boven nul uit. Ook in Frankrijk stijgt het industrieel
vertrouwen.
De politieke risico’s in de eurozone zijn afgenomen door
de verkiezingsuitslagen in Nederland en Frankrijk.
Sector Advisory 3
Frankrijk
Griekenland
Italie
Nederland
EUROZONE
Spanje
Ierland
Belgie
Duitsland
Finland
Oostenrijk
0%
1%
2%
3%
4%
5%
0% 1% 2% 3% 4% 5%
BB
P %
gro
ei (j-o
-j)
2018
BBP % groei (j-o-j) 2017
W
-20
-10
0
10
2013 2014 2015 2016 2017
eurozone industrieel vertrouwen netto balans
90
100
110
120
2013 2014 2015 2016 2017
Duitsland IFO, index (100=neutraal)
-20
-10
0
10
2013 2014 2015 2016 2017
Belgie ondernemersactiviteit, netto balans
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
2013 2014 2015 2016 2017
Frankrijk industrieel vertrouwen, netto balans
Macro-economie - Nederland
Bronnen: CBS, Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO Economisch Bureau
Economie groeit verder in derde kwartaal 2017
In het derde kwartaal groeide de Nederlandse economie
wat minder hard dan in het tweede kwartaal, wat een
uitzonderlijk goed kwartaal was. Het bruto binnenlands
product (bbp) steeg met 0,4% ten opzichte van het
voorgaande kwartaal (k-o-k) – volgens voorlopige cijfers
van het CBS. De bbp-stijging van de voorgaande drie
kwartalen is niet bijgesteld.
Groei is breed gedragen
Alle bestedingscomponenten zorgden voor de expansie in
het tweede kwartaal. De uitvoer van goederen en diensten
steeg harder dan in de eerste twee kwartalen van 2017,
met 6% j-o-j. Er werden vooral meer machines en
apparaten uitgevoerd. Ook de investeringen stegen flink,
met 6,2% j-o-j. Er werd vooral meer geïnvesteerd in
woningen, vliegtuigen en personenauto’s. De consumptie
van huishoudens steeg met 2,5% j-o-j. Deze stijging was
ook wat hoger dan in de eerste twee kwartalen.
Zakelijke Dienstverlening koploper
De Zakelijke Dienstverlening was in het derde kwartaal van
2017 de koploper met 6,2% j-o-j groei. Vooral de
uitzendbranche profiteert van de opleving van de
Nederlandse economie. Ook de industrie en de bouwsector
groeiden hard in het derde kwartaal van 2017. De
delfstoffenwinning liet een krimp van 12,3% j-o-j zien. Dit
heeft alles te maken met het steeds verder dichtdraaien
van de gaskraan in Groningen.
1
Ramingen economische groei Nederland voor 2017 flink omhoog
2015 2016 2017 2018
Bbp 2,3 2,1 3,1 2,5
Particuliere consumptie 2,0 1,5 2,2 2,2
Overheidsconsumptie -0,2 1,1 1,0 1,2
Investeringen 11,0 5,2 5,7 4,3
Uitvoer 6,5 4,1 5,3 4,8
Invoer 8,4 3,9 5,1 5,0
Consumentenprijzen (CPI) 0,6 0,3 1,4 1,4
Lonen particuliere sector 1,2 1,6 1,6 2,0
Voor meer informatie over macro-economische trends, neem contact op met de macro-economen van ABN AMRO. Meer informatie via deze link: contact informatie. Sector Advisory
60
70
80
90
100
110
120
-5%
-4%
-3%
-2%
-1%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Economische groei (l.as, BBP % j-o-j)
Economisch sentiment indicator (r.as, index)
4
Vertrouwensindicatoren – Nederland en transportbedrijven
Bronnen: CBS, TLN, Thomson Reuters Datastream
2
Ondernemersvertrouwen transportbedrijven stijgt verder
Het aantal positief gestemde ondernemers in de
transportsector is hoog. In het tweede kwartaal van 2017
steeg dit percentage van 49% naar 51%.
Zowel het producenten- als het consumentenvertrouwen
liggen op een hoog niveau. Het producentenvertrouwen
daalde licht in oktober, het consumentenvertrouwen bleef
stabiel. Dit reflecteert de gunstige vooruitzichten voor de
Nederlandse economie.
Het oordeel van transportondernemers over hun
orderpositie laat sinds eind 2013 een stijgende trend
zien. In het derde kwartaal van 2017 was het oordeel
voor het eerst sinds 2012 weer positief. Internationaal
blijven er onzekerheden voor transportondernemers,
zoals de Brexit. Dit kan in de toekomst effect hebben op
de orderpositie.
Sector Advisory
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Ondernemersvertrouwen
% ondernemers met veel vertrouwen
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
2013 2014 2015 2016 2017
Oordeel orderpositie Netto balans
80
90
100
110
120
2013 2014 2015 2016 2017
Economisch sentiment index (100=neutraal)
-10
-5
0
5
10
2013 2014 2015 2016 2017
Producentenvertrouwen netto balans
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
2013 2014 2015 2016 2017
Consumentenvertrouwen netto balans
5
Sectorbeeld
Bron: TLN, CBS
2
Transportondernemers blijven positief gestemd, vooral in vervoer bouwmaterialen
Aandeel
branches in
totale sector
transport
(% van
volume in mln
ton)
% van het
aantal
transport
ondernemers
dat belem-
meringen
ervaren
Oordeel van
ondernemers
naar type
vervoer
(Een hoge
indicator (max.
10) duidt op
veel
vertrouwen)
De stemming van transportondernemers laat een
stijgende lijn zien. Ondernemers die actief zijn in het
vervoer van bouwmaterialen hebben op dit moment
veel vertrouwen. Hun ondernemersvertrouwen steeg
in het tweede kwartaal van 2017 van 7,8 naar 8,3.
Dit heeft te maken met de goede vooruitzichten van
de bouwsector.
Het ondernemersvertrouwen van
transportondernemers die agrarische producten,
afvalstoffen en containers vervoeren daalde in het
tweede kwartaal van 2017. Het vertrouwen van
containervervoerders was in het tweede kwartaal
van 2017 het laagst, namelijk 6,2 (op een schaal
van 0-10). Wel zijn de vooruitzichten hiervoor
gunstig, gezien de sterke stijging van de
containeroverslag in de Rotterdamse haven.
Transportondernemers maken zich steeds meer
zorgen over het tekort aan arbeidskrachten. Het is
inmiddels de belangrijkste belemmering voor
transportondernemers.
Sector Advisory
Zeevaart 35,3%
Binnenvaart 18,8%
Wegvervoer 43,3%
Spoorvervoer 2,4%
Luchtvaart 0,1%
3
4
5
6
7
8
9
2013 2014 2015 2016 2017
Afvalstoffen Agrarisch Bouwmaterialen Container
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2017 april 2017 juli 2017 oktober
Andere oorzaken
Weersomstandigheden
Financiële beperkingen
Productiemiddelen, materiaal, ruimte
Tekort aan arbeidskrachten
Onvoldoende vraag
Geen belemmeringen
6
Omzetontwikkelingen
Bronnen: CBS
3
Omzetgroei in alle branches in eerste halfjaar van 2017
Alle
transport-
branches
profiteren
van
aantrekkende
economie
Groei totale
omzet
branches
transport
(Index
2010=100)
In het tweede kwartaal van 2017 steeg de omzet van goederenwegvervoerders het hardst, met 6,1% j-o-j. Ook de
binnenvaart (+5% j-o-j) en de logistieke dienstverleners (+5,4% j-o-j) lieten flinke omzetgroei zien. De omzet van
ondernemers in de zee- en kustvaart (+3,3% j-o-j) en opslagbedrijven (+1,2% j-o-j) steeg minder hard.
De balans over het eerste halfjaar van 2017 slaat positief uit. Ook in het eerste halfjaar van 2017 lieten de
goederenwegvervoerders de hoogste omzetgroei zien, van 6,9% j-o-j. De omzet binnenvaartondernemers steeg met
5,6% j-o-j en van logistieke dienstverleners met 5% j-o-j. De omzet van ondernemers in de zee- en kustvaart steeg met
4,6% j-o-j en van opslagbedrijven met 1,4% j-o-j.
Sector Advisory
Legenda:
= 12-mnd
voortschrijdend
gemiddelde
= lt gemiddelde
95
100
105
110
115
120
125
2013 2014 2015 2016 2017
Goederenwegvervoer
98
100
102
104
106
108
110
112
114
116
118
120
2013 2014 2015 2016 2017
Zee- en kustvaart
96
98
100
102
104
106
108
110
112
2013 2014 2015 2016 2017
Binnenvaart
96
98
100
102
104
106
108
110
112
114
2013 2014 2015 2016 2017
Opslag
100
102
104
106
108
110
112
114
116
118
2013 2014 2015 2016 2017
Logistieke dienstverleners
7
Trends in luchtvracht
Bronnen: CPB, Schiphol
Het Verre Oosten blijft voor Schiphol de belangrijkste bestemming voor vracht en blijft
gestaag doorgroeien. In de eerste tien maanden van 2017 werd er 8,1% j-o-j meer vracht
van en naar het Verre Oosten vervoerd.
Europa blijft de sterkste stijger wat betreft het vervoerde vrachtvolume, wel zakte het volume
in oktober wat weg. In de eerste tien maanden van 2017 steeg het vervoerde volume met
25,2% j-o-j. Zowel binnenkomende als uitgaande vracht steeg sterk. Belangrijkste oorzaak is
dat vracht naar het Verre Oosten via een andere Europese bestemming (veelal Baku of
Moskou) vervoerd wordt in plaats van rechtstreeks naar de eindbestemming.
Het vervoerde volume van en naar Afrika herstelde flink in oktober, maar in de eerste tien
maanden van 2017 daalde het volume met 7,3% j-o-j. De bloemenexport naar Nederland lijkt
te herstellen, want het binnenkomende volume nam weer toe in vergelijking met een maand
eerder. In het vervoer van en naar Noord-Amerika is er een duidelijk verschil zichtbaar
tussen binnenkomend (-3,7% j-o-j) en uitgaand (+7,2% j-o-j) vrachtvervoer. Dit is opvallend,
want de EUR/USD koers is wel gestegen in 2017.
4
Vrachtvluchten Schiphol nemen minder hard toe Europa blijft hardst groeien als bestemming
De wereldhandel trekt duidelijk aan, maar Schiphol groeit nog steeds harder. In de
eerste tien maanden van 2017 steeg het vervoerde volume via Schiphol met 7,3% j-o-j.
De wereldhandel steeg in de eerste acht maanden van 2017 met 4,4% j-o-j. Wel zakte
het vervoerde volume via Schiphol in oktober flink terug. Vooral het vervoer van en naar
Europa, Noord-Amerika en het Midden-Oosten liep terug. Het vervoer van en naar
Afrika herstelde, maar dat is voor Schiphol een kleinere bestemming.
Het aantal vliegbewegingen van vrachtvluchten steeg in de eerste tien maanden van
2017 met 2,4% j-o-j. In 2016 steeg het aantal vliegbewegingen nog met 6,2%. Eén van
de oorzaken is dat er steeds meer vracht met passagiersvluchten wordt vervoerd. Dat
zal het komende jaar ook doorzetten, want de capaciteit voor vrachtvluchten op
Schiphol is verminderd. Dit als gevolg van het feit dat Schiphol het maximum van
500.000 vliegbewegingen per jaar hoogstwaarschijnlijk in 2017 al gaat halen.
Vooral het uitgaande volume groeide hard, met 8,6% j-o-j. Het binnenkomende volume
steeg met 6,2% j-o-j.
Sector Advisory
Volume in tonnen : binnenkomend : uitgaand
8
-10
-5
0
5
10
15
20
2013 2014 2015 2016 2017
Schipholvolume Wereldhandel
% groei, j-o-j
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
2015 2016 2017
Europa
8.000
9.000
10.000
11.000
12.000
13.000
14.000
15.000
16.000
2015 2016 2017
Noord-Amerika
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
2015 2016 2017
Latjins-Amerika
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
2015 2016 2017
Afrika
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
9.000
10.000
11.000
12.000
13.000
2015 2016 2017
Midden-Oosten
15.000
17.000
19.000
21.000
23.000
25.000
27.000
29.000
31.000
2015 2016 2017
Verre-Oosten
Trends in de zeevaart
Bronnen: Maritieme monitor 2017, Clarksons
5
Zeevaart blijft het moeilijk houden, maar eerste lichtpuntjes zichtbaar
De toegevoegde waarde van de zeevaart daalde in 2016 met 12,7%. Ook
de offshore-industrie had het moeilijk in 2016. Hun toegevoegde waarde
daalde met 3,1%. De Nederlandse havens deden het goed. Hun
toegevoegde waarde steeg in 2016 met 15,7%. De havens zijn binnen de
maritieme sector veruit de belangrijkste branche.
Een van de oorzaken hiervoor is de overcapaciteit, waar de zeevaart lange
tijd mee te maken heeft gehad. Dit wordt wel langzaam minder. Dat is ook
terug te zien in het orderboek voor nieuwe schepen. Die daalt namelijk nog
steeds. Wel gaat de prijs van nieuwe schepen sinds januari 2017 weer
licht omhoog. Inmiddels zijn in 2017 de prijzen met 1,6% gestegen.
De containerexport groeit al langere tijd en naar verwachting zal dit ook de
komende jaren het geval blijven. Voor 2017 verwacht Clarksons een groei
van 5,2% en voor 2018 een groei van 5,3%. Hier kunnen de Nederlandse
havens van profiteren.
De Clarksea Index meet de inkomsten van de grote commerciële schepen.
Het is een gewogen index van de inkomsten van tankers, bulkcarriers,
containerschepen en schepen dei gas vervoeren. Al langere tijd ligt de
index tussen de USD 10.000 en USD 20.000 per dag, terwijl dit in 2008
nog USD 50.000 per dag was. In 2017 is de Clarksea Index wel met 11,1%
gestegen.
Sector Advisory
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Zeevaart OffshoreHavens Maritieme dienstverleningMaritieme toeleveranciers
In EUR mln
100
110
120
130
140
150
160
170
180
190
200
2008 2010 2012 2014 2016
Prijs nieuwbouw schepen Index jan 1988=100
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
2008 2010 2012 2014 2016
Orderboek schepen Aantal wereldwijd
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
2008-jan-04 2011-jan-04 2014-jan-04 2017-jan-04
Clarksea Index USD/per dag
100
120
140
160
180
200
220
2008 2010 2012 2014 2016 2018*
Containerexport Mln TEU wereldwijd
9
Trends in de haven van Rotterdam
Bronnen: Port of Rotterdam
5
Eerste drie kwartalen laten positief beeld zien
De overslag in de Rotterdamse haven blijft doorgroeien. In de eerste drie
kwartalen van 2017 steeg de overslag met 2% j-o-j. De groei zwakt
daarmee in het derde kwartaal wel wat af ten opzichte van de eerste twee
kwartalen van 2017. Er zijn grote verschillen in de segmenten.
Er was in de eerste drie kwartalen van 2017 een stijging te zien in de
overslag van droge bulk van 1,4% j-o-j. Vooral de overslag van agribulk
nam hard toe, met maar liefst 14,7% j-o-j. Hierbij gaat het om de overslag
van cacao, mais, granen en sojabonen. De overslag van ertsen nam licht
toe. De overslag van kolen liet een daling zien, van 2,6% j-o-j. Dit kwam
volgens de Rotterdamse haven door de sluiting van twee kolencentrales
in Rotterdam en vanwege de opmars van duurzame energie.
Er werd in de eerste drie kwartalen van 2017 4,2% minder natte bulk
overgeslagen in de Rotterdamse haven. Alleen de overslag van ruwe
aardolie steeg nog. Vooral de export van minerale olieproducten uit
Rusland viel tegen. Dit kwam door een toename in de uitvoerrechten
vanuit Rusland waardoor er minder minerale olieproducten uit Rusland
zijn geëxporteerd.
De containeroverslag is de uitblinker in de Rotterdamse haven. In de
eerste drie kwartalen van 2017 werden er 11,7% meer containers
overgeslagen.
Sector Advisory
-2
0
2
4
6
8
10
12
Groei totale overslag Rotterdam in %
-4-202468
10121416
Ert
sen
en
sch
root
Kole
n
Agri
bu
lk
Overig
dro
ge b
ulk
Tota
al
Droge bulk In % j-o-j jan-sep 2017
-14-12-10
-8-6-4-20246
Ru
we a
ard
olie
Min
era
le o
liepro
ducte
n
LN
G
Overig
natte
bulk
Tota
al
Natte bulk In % j-o-j jan-sep 2017
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14 Containers Groei in %
10
Trends in de binnenvaart
Bronnen: CBS, Interrijn
Het binnenvaartvolume daalde in de eerste drie kwartalen van
2017 met 1,5% in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar.
Wel ligt het volume nog ruim boven het
langetermijngemiddelde. Er werd in de eerste drie kwartalen
minder binnenlands vervoerd (-1,2% j-o-j), er was minder
afvoer (-2,9% j-o-j) en de doorvoer daalde in het eerste
kwartaal ook, met 1,4% j-o-j. Alleen de aanvoer van producten
steeg met 0,7% j-o-j. In het derde kwartaal was er een
duidelijke verbetering te zien. Toen steeg het vervoerde volume
weer, met 0,3% j-o-j.
In de eerste drie kwartalen van 2017 werd zowel minder droge
bulk als natte bulk vervoerd. In het vervoer van natte bulk was
in het derde kwartaal van 2017 wel een duidelijke verbetering te
zien. Toen steeg het vervoerde volume met 2,7% j-o-j. Net als
in de Rotterdamse haven doet het containervervoer het goed.
Het aantal containers dat door de binnenvaart werd vervoerd in
de eerste drie kwartalen van 2017 steeg met 5,3%. Hiervan
kunnen droge bulkschepen profiteren, want containers worden
in dezelfde schepen vervoerd. Nu het vervoer van droge bulk
blijft tegenvallen, is dit voor droge bulkschepen een goed
alternatief. Ook wordt droge bulk ook steeds vaker in containers
vervoerd, waardoor in de toekomst het containervervoer verder
kan stijgen ten kosten van het vervoer van droge bulk.
In 2015 was er een lange periode van laagwater waar
binnenvaartondernemers van hebben geprofiteerd, omdat er
dan minder lading per schip vervoerd kan worden. Dit had toen
een opwaarts effect op de prijs en omzet. In 2016 is er deels
sprake geweest van laagwater, maar het effect was minder dan
in 2015. Dat is ook te zien in de toename van het vervoerde
volume. In 2017 is er nog steeds sprake van laagwater, wat
gunstig is voor de omzetontwikkeling in de binnenvaart.
6
Ook in de binnenvaart blijven containers de uitschieter
Sector Advisory
27.500
28.000
28.500
29.000
29.500
30.000
30.500
31.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Binnenvaartvolume (x 1000 ton) Langetermijngemiddelde
-1,5%
-3,7%
-0,5%
5,3%
-5%
-4%
-3%
-2%
-1%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
Totaal Droge bulk Natte bulk Container
Binnenvaartvolume
11
Trends in wegvervoer
Bronnen: CBS, Thomson Reuters Datastream
7
Nederlandse vervoerders belangrijke spil in het web
Het grootste gedeelte van het vervoerde volume over de weg van en
naar Nederland wordt nog steeds door Nederlandse vervoerders
vervoerd. In 2016 werd 91,8% van de goederen door Nederlandse
transportbedrijven vervoerd. In 2010 was dit nog 93,4%. Midden- en
Oost-Europese (MOE-landen) vervoerders worden steeds actiever in
Nederland, maar hun aandeel in het vervoer blijft relatief beperkt. In
2016 werd 3,8% van de goederen door Oost-Europese vervoerders
van en naar Nederland gebracht. In 2010 was dit nog 1,9%.
De dieselprijs daalde in de periode januari-oktober 2017 weer licht,
met 1%. Wel is er sinds juni 2017 weer een stijging te zien. Sindsdien
is de dieselprijs weer met 3,8% gestegen.
Het wegvervoer profiteert van de sterke toename van de
bouwproductie- en omzet. In de eerste acht maanden van 2017 steeg
zowel de bouwproductie- als de omzet met 5,5% j-o-j. Het
detailhandelsvolume steeg in de eerste acht maanden van 2017 met
2,7% j-o-j. Voor 2017 wordt 2,7% groei van het verkoopvolume
verwacht en voor 2018 een groei van 2%. Vooral de omzet van
webwinkels groeide hard. In de eerste acht maanden van 2017 steeg
de omzet met 16,3% j-o-j.
Sector Advisory
93,4 93,5 93,2 93,0 92,8 92,4 91,8
1,9 2,0 2,1 2,5 2,8 3,2 3,8
4,7 4,6 4,7 4,6 4,4 4,4 4,4
86
88
90
92
94
96
98
100
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Nederlandse vervoerders Vervoerders MOE-landenVervoerders andere Europese landen
% aandeel in vervoer van en naar Nederland
0,8
0,9
1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
1,6
jan-13 jan-14 jan-15 jan-16 jan-17
Dieselprijs EUR per liter
80
85
90
95
100
105
110
115
2014 2015 2016 2017
Bouwproductie Omzet bouw
Bouwproductie- en omzet Index 2010=100
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
2013 2014 2015 2016 2017
Detailhandelsvolume Index 2010=100
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
190
2015 2016 2017
Omzet webwinkels Index 2013=100
12
Trends in het spoorvervoer
Bronnen: CBS
Het goederenvervoer over het spoor daalde in het eerste halfjaar van
2017 met 5,5%. Vooral het tweede kwartaal werd er minder over het
spoor vervoerd. Toen daalde het vervoerde volume met 10,8% j-o-j. In
het tweede kwartaal van 2016 werd overigens wel uitzonderlijk veel via
het spoor afgevoerd naar andere landen in Europa. Het vervoerde
volume ligt nog wel ruim boven het langetermijngemiddelde.
Ruim 93% van het volume werd in het eerste halfjaar van 2017
internationaal vervoerd. Duitsland en Italië zijn de belangrijkste
bestemmingen. In het eerste halfjaar van 2017 daalde het internationaal
vervoer met 7% j-o-j. De meeste goederen werden afgevoerd. De haven
van Rotterdam is hiervoor een belangrijk beginpunt. De afvoer van
goederen daalde wel met 10,7% j-o-j, ondanks dat de overslag in de
Rotterdamse haven toenam. Ook werden er minder goederen
aangevoerd (-2,9% j-o-j). Wel werden er meer goederen doorgevoerd
(+19,7% j-o-j) en meer goederen binnenlands vervoerd (+15,3% j-o-j).
8
Vervoerde volume over het spoor daalde in het eerste halfjaar van 2017
Sector Advisory
-5,5%
15,3%
-7,0% -10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
Totaal Binnenlands Internationaal
Groei H1 2017, j-o-j
-7,0%
-2,9%
-10,7%
19,7%
-15%
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
Internationaal Aanvoer Afvoer Doorvoer
13
7.000
7.500
8.000
8.500
9.000
9.500
10.000
10.500
11.000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Vervoerde volume Langetermijngemiddelde
x1000 ton
Trends in de logistieke dienstverlening en opslag
Bronnen: CBS, Dynamis
Logistieke dienstverleners en opslagbedrijven profiteren van de economische
groei. Echter, nog niet in elke branche is het daardoor mogelijk om hogere
tarieven te vragen. Er is een duidelijk onderscheid tussen opslagbedrijven en
logistieke dienstverleners. Opslagbedrijven kunnen hogere tarieven vragen
vanwege de toegenomen vraag. De tarieven van koelopslag stegen met 0,4%
j-o-j, terwijl de tarieven voor bulkopslag van vloeistoffen en gassen met 0,1%
j-o-j stegen. De logistieke dienstverleners hebben het nog moeilijker. Hun
tarieven daalden in het eerste halfjaar van 2017 met 1,9% j-o-j.
Dat het economisch beter gaat, blijkt ook uit het aanbod en de opname van
logistiek vastgoed. In 2016 werd er 907.600 m2 opgenomen. Dit is 18% minder
dan in 2015, maar het volume ligt nog wel flink boven het
langetermijngemiddelde. Het aanbod van logistiek vastgoed blijft ook dalen.
Per 1 januari 2017 is er 1.387.800 m2 logistiek vastgoed beschikbaar. Dit is
een afname van 13% ten opzichte van 2015. Veel van dit aanbod is verouderd.
Dynamis heeft berekend dat 50% van de opname in 2016 nieuwbouw betreft.
Veel marktpartijen kunnen geen geschikt bestaand logistiek vastgoed vinden
en laten daarom nieuwe panden neerzetten.
9
Logistieke dienstverlening en opslag profiteren van economische meewind
Sector Advisory
96
98
100
102
104
106
108
110
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017Transport Opslag koelhuizen
Bulkopslag vloeistoffen en gassen Vrachtbehandeling
Index tarieven, 2010=100
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
2013 2014 2015 2016
Opname Aanbod
In m2
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
350.000
400.000
Rotterdam Amsterdam Nijmegen Venlo Tilburg Breda
2013 2014 2015 2016
Aanbod, in m2
14
Arbeidsmarkt
Bronnen: CBS
10
Arbeidstekort loopt op, maar groei aantal banen blijft achter
Het arbeidstekort in de transportsector loopt steeds verder op. In het derde
kwartaal van 2017 gaf 16% van de transportondernemers aan dat zij een
tekort aan werknemers hebben. Dit percentage is nog nooit zo hoog geweest.
Er zijn grote verschillen tussen de transportbranches. Het goederenvervoer en
de binnenvaart hebben de grootste problemen. 29,1% van de wegvervoerders
geeft aan dat zij een tekort aan werknemers hebben. Dit komt door de snelle
groei van de Nederlandse economie. Ook binnenvaartondernemers geven
steeds vaker aan dat zij moeite hebben om goed personeel te vinden.
Inmiddels zegt 20,5% van de binnenvaartondernemers hier moeite mee te
hebben. De binnenvaart heeft naast economische groei ook te maken met
vergrijzing.
Het aantal banen in de transportsector was in mei 2017 stabiel op 370.000
banen. Wel is er een stijging van 1,9% in vergelijking met een jaar eerder te
zien. Gezien het arbeidstekort, is dit opvallend. Ook staan er steeds meer
vacatures open. In het tweede kwartaal van 2017 stonden er 8.400 vacatures
open. Een jaar eerder waren dit er nog 6.600, een stijging van 27,3%.
De gemiddelde leeftijd van werknemers in de transportsector blijft stijgen. In
mei 2017 was bijna 28% van de werknemers tussen de 45 en 55 jaar oud.
Ruim 22% van de werknemers is tussen de 55 en 65 jaar oud.
Werknemers in de transportsector zijn de afgelopen jaren gemiddeld meer
gaan verdienen. Het gemiddelde maandloon in mei 2017 lag op EUR 2.756,
het hoogste niveau sinds januari 2006.
Sector Advisory
355
360
365
370
375
380
2013 2014 2015 2016 2017
Aantal banen (x1000) Lt gemiddelde
Aantal banen x1000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2013 2014 2015 2016 2017
Openstaande vacatures x1000
0
5
10
15
20
25
30
15-25jr 25-35jr 35-45jr 45-55jr 55-65jr 65jr enouder
Banen naar leeftijd In %
2.350
2.400
2.450
2.500
2.550
2.600
2.650
2.700
2.750
2.800
2013 2014 2015 2016 2017
Maandloon In EUR
15
0
5
10
15
20
25
30
2014 2015 2016 2017
Transport GoederenwegvervoerZee- en kustvaart BinnenvaartOpslag Logistieke dienstverleners
% ondernemers dat tekort arbeidskrachten ervaart
Bedrijfsdemografie
Bronnen: CBS
11
Faillissementen transport in de eerste tien maanden van 2017 met 6,1% op jaarbasis gedaald
In de eerste tien maanden van 2017 bleef het aantal faillissementen
dalen. Het aantal daalde met 6,1% op jaarbasis. In totaal gingen in de
eerste tien maanden van 2017 168 transportbedrijven failliet. Het
aantal faillissementen daalt sinds eind 2013.
De meeste faillissementen zijn te zien in het goederenwegvervoer. In
de eerste tien maanden van 2017 gingen 68 wegvervoerders failliet.
In de maanden augustus, september en oktober nam het aantal
faillissementen weer toe. Waardoor uiteindelijk het aantal
faillissementen in de eerste tien maanden van 2017 met 3% j-o-j
toenam. In het spoorvervoer gingen in de eerste tien maanden van
2017 geen bedrijven failliet. Sterker nog, in het spoorvervoer zijn
sinds 2009 geen bedrijven meer failliet gegaan.
In de binnenvaart gingen in 2017 twee bedrijven failliet. In 2016
waren dit er in dezelfde periode nog vier. In de zee- en kustvaart
gingen in de eerste tien maanden van 2017 vijf bedrijven failliet. In de
eerste tien maanden van 2016 waren dit er twee.
Er gingen in de eerste tien maanden van 2017 23 logistieke
dienstverleners failliet. In dezelfde periode in 2016 waren dit er 36.
Sector Advisory
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2014 2015 2016 2017
Goederenwegvervoer Zee- en kustvaart Binnenvaart
Goederenluchtvervoer Opslag Logistieke dienstverleners
Aantal
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2013 2014 2015 2016 2017
Fusies en overnames Aantal
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
2013 2014 2015 2016 2017
Oprichtingen Aantal
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1.000
2013 2014 2015 2016 2017
Opheffingen Aantal
16
Appendix – Contactgegevens, disclaimer en extra informatie A
Disclaimer This document has been prepared by ABN AMRO. It is solely intended to provide financial and general information on the sector developments in the Netherlands. The information in this document is strictly proprietary and is being supplied to you solely for
your information. It may not (in whole or in part) be reproduced, distributed or passed to a third party or used for any other purposes than stated above. This document is informative in nature and does not constitute an offer of securities to the public, nor a
solicitation to make such an offer.
No reliance may be placed for any purposes whatsoever on the information, opinions, forecasts and assumptions contained in the document or on its completeness, accuracy or fairness. No representation or warranty, express or implied, is given by or on
behalf of ABN AMRO, or any of its directors, officers, agents, affiliates, group companies, or employees as to the accuracy or completeness of the information contained in this document and no liability is accepted for any loss, arising, directly or indirectly, from
any use of such information. The views and opinions expressed herein may be subject to change at any given time and ABN AMRO is under no obligation to update the information contained in this document after the date thereof.
Before investing in any product of ABN AMRO Bank N.V., you should obtain information on various financial and other risks and any possible restrictions that you and your investments activities may encounter under applicable laws and regulations. If, after
reading this document, you consider investing in a product, you are advised to discuss such an investment with your relationship manager or personal advisor and check whether the relevant product –considering the risks involved- is appropriate within your
investment activities. The value of your investments may fluctuate. Past performance is no guarantee for future returns. ABN AMRO reserves the right to make amendments to this material.
© ABN AMRO, 2017
Teksten zijn afgesloten op 17 november 2017
Voor meer sectorkennis, zie abnamro.insights.nl en volg ons op via ABNAMROSectorkennis
ABN AMRO Sector Advisory
Sander van Wijk Hoofd Sector Advisory [email protected]
Franka Rolvink-Couzy Hoofd Sector Research
Maria Gambin Andres Secretaresse [email protected]@nl.abnamro.com
Agrarisch Pierre Berntsen Sector Banker [email protected] Industrie David Kemps Sector Banker [email protected]
Jan de Ruyter Sector Banker [email protected] Casper Burgering Sector Econoom [email protected]
Nadia Menkveld Sector Econoom [email protected] Alexander Goense Sector Analist [email protected]
Martijn Leguit Sector Analist [email protected]
Bouw Petran van Heel Sector Banker [email protected] Food Rob Morren Sector Banker [email protected]
Madeline Buijs Sector Econoom [email protected] Nadia Menkveld Sector Econoom [email protected]
Bram van Amerongen Sector Analist [email protected] Martijn Leguit Sector Analist [email protected]
Transport & Logistiek Bart Banning Sector Banker [email protected] Retail Henk Hofstede Sector Banker [email protected]
Madeline Buijs Sector Econoom [email protected] Sonny Duijn Sector Econoom [email protected]
Bram van Amerongen Sector Analist [email protected] Saskia van de Scheur Sector Analist [email protected]
TMT Steven Peters Sector Banker [email protected] Leisure Stef Driessen Sector Banker [email protected]
Kasper Buiting Sector Econoom [email protected] Sonny Duijn Sector Econoom [email protected]
Justine Vijver Sector Analist [email protected] Saskia van de Scheur Sector Analist [email protected]
Zakelijke diensten Han Mesters Sector Banker [email protected] Grondstoffen:
Kasper Buiting Sector Econoom [email protected] - Industriele Metalen Casper Burgering Sector Econoom [email protected]
Justine Vijver Sector Analist [email protected] - Agricommodities Nadia Menkveld Sector Econoom [email protected]
