DE ROTTERDAMSE HAVEN GROEIT!

Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven in Nederland. De handel blijft toenemen en daarom is er een nieuw stuk haven bijgebouwd: Maasvlakte 2. In 2013 konden de eerste schepen in dit nieuwe havengedeelte aanleggen. Een deel van Maasvlakte 2 is nu in gebruik. Een deel nog niet.

In deze lesbrief leer je alles over het nieuwe stuk van de haven en waarom dat zo belangrijk is voor Nederland.

WAAR LIGT MAASVLAKTE 2?

Waar ligt de haven van Rotterdam eigenlijk? Kijk op de kaart van Nederland en beantwoord de volgende vragen. Gebruik je atlas of kijk op www.mv2movie.com/digi/kaart.html

■ 1. In welke provincie ligt de haven van Rotterdam?

■ 2. Kleur deze provincie in.

■ 3. Rotterdam is de stip bij welke kleine letter?

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS ONDERBOUWANTWOORDEN

1

2

3cbE

C

D

B

A

d

ef

a

h

g

l

m

k

i

j

4

5

7

6

8 9

12

10 11

Zuid-Holland

Kleine letter k

i

j 9

De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa en bestaat uit verschillende havengebieden. De Maasvlakte zorgde er al voor dat de Rotterdamse haven heel groot werd. En nu Maasvlakte 2 er is kunnen de grootste schepen van de wereld hun goederen in Rotterdam laden en lossen. De Nieuwe Waterweg verbindt de Noordzee met Rotterdam.

Maasvlakte 2 is op de kaart hieronder te zien bij A.

■ 4. Op de kaart van Nederland (van vorige pagina) is dat bij letter?

■ 5. De Nieuwe Waterweg is op de kaart hieronder te zien bij cijfer?

■ 6. De Maasvlakte is op de kaart te zien bij letter?

Kijk goed naar de plek van Maasvlakte 2.

■ 7. Waarom denk je dat Maasvlakte 2 juist op die plek is neergelegd?

ANTWOORDEN 2

1.2.

3.A B

C

Letter C

Cijfer 2

Een nieuw stuk haven kon het beste aan de bestaande haven gelegd worden, in zee.

Landinwaarts langs het water is niet of nauwelijks plek voor meer havengebied.

Groot voordeel van deze plek is dat schepen vanaf zee snel kunnen aanmeren.

Letter B

ANTWOORDEN 3

EEN DUURZAME TOEKOMST

De haven en Maasvlakte 2 zijn belangrijk voor Nederland. Nu én in de toekomst. Omdat Maasvlakte 2 nog heel lang mee moet gaan, wordt er extra gelet op de duurzaamheid.

Met duurzaamheid bedoelen we dat je bij alles wat je doet, mensen en dieren niet tot last bent. Nu niet én in de toekomst niet. Wat je dan moet doen, is zuinig zijn, zodat we niets helemaal opmaken. Zonne-energie en windenergie raken nooit op, dus hebben mensen in de toekomst er geen last van als wij het nu gebruiken.

Verder moeten we niet onnodig energie verbruiken en zo schoon mogelijk leven. Zo creëren we een omgeving waar we in de toekomst ook nog fijn kunnen wonen en leven.

Duurzaamheid staat dus hoog in het vaandel op Maasvlakte 2. Er wordt op natuurvriendelijke en energiezuinige manieren gewerkt. Een duurzaam idee is bijvoorbeeld om windmolens te plaatsen, die duurzame elektriciteit kunnen opwekken.

■ 8. Wat vind jij een geschikte plek voor windmolens op Maasvlakte 2 en waarom?

■ 9. Teken 20 windmolens op deze kaart.

Op de zeewering van Maasvlakte 2 is ruimte voor windmolens. Er staat veel wind en levert weinig overlast

op voor omwonenden. Op plekken waar het strand bedoeld is voor recreatie worden geen molens geplaatst.

ANTWOORDEN 4

■ 10. Noem twee andere vormen van duurzame energie. Beschrijf of jij denkt dat deze vormen ook op Maasvlakte 2 zouden kunnen.

Moderne containeroverslag. Op Maasvlakte 2 staan grote containerterminals. Dat zijn bedrijventerreinen met grote kranen, waar de containers op schepen geladen worden, of juist van de schepen afgehaald worden. Het laden en lossen van schepen en het doorvoeren van containers noemen we containeroverslag. Per jaar worden er miljoenen kilo’s goederen en grondstoffen die in containers zitten overgeslagen in Rotterdam.

■ 11. Containerschepen worden steeds groter. Leg uit waarom.

■ 12. De allergrootste containerschepen kunnen alleen niet in alle havens terecht. Leg uit waarom.

De grootste schepen ter wereld zijn ongeveer 400 meter lang! Maasvlakte 2 is hierop voorbereid. De havenbekkens op Maasvlakte 2 zijn 20 meter diep! De vaargebieden zijn ook nog eens 450 meter breed, waardoor je met twee schepen naast elkaar door de vaargeul kunt varen, zonder dat de schepen aan de kade hier last van hebben. Dat is handig, want dan hoeven de schepen niet op elkaar te wachten als ze elkaar willen passeren.

Ter vergelijking:400 meter is ongeveer 4 voetbalvelden achter elkaar.Zwembaden met een hoge duikplank zijn vaak zo’n 5 meter diep.

■ 13. Noem nog iets dat langer of hoger moet zijn op Maasvlakte 2 om containers van de reusachtige schepen te halen.

Zonne-energie (zonnepanelen kunnen in theorie overal geplaatst worden,

dus ook op Maasvlakte 2), Biomassa (er zou een biomassacentrale kunnen

komen op Maasvlakte 2), slimme warmte oplossingen (restwarmte doorgeven

en gebruiken gebeurt al in de haven van Rotterdam).

Dat is handig, want dan kun je met een vaartocht meer goederen vervoeren.

Deze schepen hebben natuurlijk veel ruimte nodig. De vaargeulen en havens moeten ook extra diep zijn,

omdat die enorme schepen heel diep in het water liggen.

1. Grotere containerschepen vragen hogere en langere kranen die ver kunnen reiken om alle containers van het schip te halen.

2. Omdat de schepen langer zijn moeten de kades ook langer zijn. De kranen zijn verrijdbaar, maar om meer containers tegelijk te lossen, kunnen er meer op een rij staan.

ANTWOORDEN 5

Containerterminals op Maasvlakte 2 RWG APMT

Op Maasvlakte 2 worden nieuwe en moderne technieken gebruikt om containers van de schepen te halen. Kijk maar eens naar het volgende fi lmpje: https://youtu.be/vRXQp8_yAko?t=120

Op Maasvlakte 2 zijn volledig geautomatiseerde container terminals in gebruik. Er staan automatische kranen die tijdens het zakken het gewicht van de zware, volle containers gebruiken om energie op te wekken.

De kranen op de containerterminals halen de containers van de schepen en plaatsen ze op robotwagens. De robot wagens brengen de containers vervolgens naar een andere kraan die de containers dan bijvoorbeeld op een treinstel zetten. De trein vervoert de container verder het land in. De bedrijven op Maasvlakte 2 moeten zo duurzaam mogelijk werken. Daarom worden meer en meer goederen verder vervoerd met treinen en kleinere binnenvaartschepen. Minder met vrachtwagens. Dat is beter voor het milieu!

Op oudere containerterminals worden de kranen nog allemaal door mensen bediend.

■ 14. In het fi lmpje zag je niet veel mensen. Wat deden de meeste mensen die in beeld waren voor werk? En waarom is dit duurzaam?

■ 15. Doordenkertje: Als je bedenkt dat robotwagens op de containerterminals duurzaam zijn, maar er ook mensen werken om de robotwagens in de gaten te houden, zijn er dus toch nog autoritjes nodig die niet duurzaam zijn. Hoe komt dat?

Technische mensen houden in ploegendienst het automatische proces 24 uur per dag en zeven dagen per

week in de gaten! Zo kunnen er op een duurzame manier dubbel zo veel containers verwerkt worden als

zonder de automatische terminals.

De mensen die er werken komen (deels) met de auto naar hun werk. Die autoritjes zijn niet (allemaal) duurzaam.

ANTWOORDEN 6

Wist je dat… Schepen met olie, graan of kolen aan boord op Maasvlakte 2 ook zonder aan te meren hun lading overslaan op een ander schip? Zoiets heet boord-boord overslag. De schepen gaan dan heel dicht bij elkaar liggen. Ze worden vastgelegd aan palen in het water en hun lading wordt van het ene naar het andere schip overgeladen. Op deze manier kunnen schepen heel snel laden en lossen en daarna meteen weer doorvaren! Bovendien is het op Maasvlakte 2 veiliger dan op open zee.

ECONOMIE OP MAASVLAKTE 2

Maasvlakte 2 is een groot gebied van 2000 hectare, ongeveer net zo groot als Schiphol of Disneyland Parijs! Heel veel van de goederen die we gebruiken komen via de haven van Rotterdam in Nederland binnen. Een deel wordt daarna doorgevoerd naar andere landen, vooral in Europa, zoals Duitsland en België. De haven is dus belangrijk voor de producten die we zelf gebruiken, voor de mensen die er werken en voor Nederland en andere landen vanwege de handel! Nu én in de toekomst.

■ 16. Noem drie producten die via de Rotterdamse haven Nederland inkomen.

Er zijn nu een paar bedrijven op Maasvlakte 2. Als in 2030 de hele Maasvlakte 2 in gebruik is, is de Rotterdamse haven 20% groter geworden. Rotterdam heeft de grootste haven van Europa en behoort in 2015 nog altijd tot de top 10 van grootste havens in de wereld.

1. Haven van Ningbo & Zhoushan, China – 873 miljoen ton2. Haven van Shanghai, China – 755 miljoen ton3. Haven van Singapore, Singapore – 581 miljoen ton4. Haven van Tianjin, China – 540 miljoen ton5. Haven van Tangshan, China – 501 miljoen ton 6. Haven van Guangzhou, China – 500 miljoen ton7. Haven van Qingdao, China – 480 miljoen ton8. Haven van Rotterdam, Nederland – 445 miljoen ton 9. Haven van Dalian, China – 420 miljoen ton10. Haven van Port Hedland, Australië – 372 miljoen ton

Van grondstoffen en chemicaliën, tot eindproducten zoals auto’s.

Je kunt het zo gek niet bedenken, of het wordt via de haven getransporteerd.

ANTWOORDEN 7

Lees de volgende beschrijvingen over Maasvlakte 2 en de haven van Rotterdam goed door.

■ 17. Welke redenering is juist? Onderstreep in de andere redeneringen de onjuistheden.

a. De haven van Rotterdam wil de economische positie vasthouden en versterken. Ze zeggen wel eens ‘stilstand is achteruitgang’, dus moet de haven mee veranderen. Bedrijven willen dat de grootste schepen dag en nacht kunnen aanmeren, zonder obstakels zoals sluizen. Maasvlakte 2 maakt dat mogelijk. Rotterdam heeft nu een streepje voor op andere Europese havens.

b. De haven van Rotterdam wil voorop lopen in de wereld op het gebied van duurzaamheid. Er zijn echter nog niet zo veel bedrijven die duurzaam kunnen werken, dus is Maasvlakte 2 nog niet volgebouwd. Duurzaamheid gaat ten koste van de efficiëntie, dus zal de containeroverslag iets teruglopen. De containers moeten zo veel mogelijk met treinen en binnenvaartschepen verder het land in vervoerd worden en dat is een positieve ontwikkeling voor het milieu en de leefbaarheid.

c. De haven van Rotterdam wil voorop lopen in de wereld op het gebied van innovatie. Daarom vind je de nieuwste technieken op Maasvlakte 2. Alleen de allergrootste en meest moderne schepen komen nog naar de haven van Rotterdam. Daarmee loopt Rotterdam voor op andere Europese havens. Zo kan de haven de economische positie vasthouden en versterken.

Op Maasvlakte 2 kunnen allerlei verschillende bedrijven zich vestigen. Nog voordat de bouw van Maasvlakte 2 startte waren er al verschillende bedrijven die een plek gereserveerd hadden.

■ 18. Kijk op www.maasvlakte2.com/bedrijvigheid en zoek op welke bedrijven in 2015 al op Maasvlakte 2 gevestigd zijn en wat hun functie is.

■ 19. Maasvlakte 2 is groot, toegankelijk, duurzaam en grotendeels geautomatiseerd. Veel werk wordt door machines en robots gedaan. Noem twee voordelen van het feit dat robots werk doen, dat vroeger door mensen gedaan werd. Noem ook twee nadelen.

1. RWG; Rotterdam World Gateway; containerterminal.

2. APM Terminals; containerterminal.

3. SIF Verbrugge; terminal voor offshore windenergie. Hier worden stalen fundaties voor windparken op de Noordzee geproduceerd en wordt het transport geregeld.

4. Pioneering Spirit; het grootste schip van de wereld, ligt in de Prinses Alexiahaven om afgebouwd te worden. Het bedrijf Allseas doet dat. Ook als het schip af is zal het vaak terugkeren naar deze haven. Het schip kan oude boorplatforms ophalen en nieuwe weer plaatsen.

Voordelen: - Geautomatiseerde processen zijn doorgaans efficiënter en sneller. Daardoor wordt tijd bespaard.

Robots kunnen non-stop 24 uur per dag en 7 dagen in de week doorwerken, zijn niet ziek, of te laat op het werk en hoeven geen salaris.

- Robots zijn minder afhankelijk van weersomstandigheden. Ze hebben geen licht nodig om te werken. Dat scheelt veel energie.

Nadeel: - Als er toch iets misgaat, valt het proces stil. Een robot gaat het probleem niet zelf oplossen. Het proces kan pas

weer verder als mensen het probleem verholpen hebben. Het eentonige werk dat robots doen, hoeven mensen niet meer te doen. Die banen verdwijnen, maar er komen andere banen voor in de plaats. Er zijn bijvoorbeeld meer technici en monteurs nodig.

ANTWOORDEN 8

■ 20. Hieronder staan verschillende stellingen over wat je in deze lesbrief geleerd hebt. Geef aan of de stellingen waar of niet waar zijn door het goede antwoord te omcirkelen.

- De Rotterdamse haven is met 445 miljoen ton vracht per jaar de grootste haven van Europa. Waar / Niet waar

- De grootste schepen ter wereld kunnen elkaar in de havengeulen van Maasvlakte 2 passeren, zonder dat ze last van elkaar hebben. Waar / Niet waar

- De werkzaamheden op Maasvlakte 2 zijn voor 50% geautomatiseerd. De andere werkzaamheden worden met de hand gedaan. Waar / Niet waar

- Robots brengen de containers op Maasvlakte 2 naar de plek waar ze worden opgeslagen/door worden gevoerd. Waar / Niet waar

- Boord - boord overslag betekent dat de bemanning van boord gaat voordat hun lading van hun schip gehaald wordt. Waar / Niet waar

- De eerste bedrijven die zich op Maasvlakte 2 vestigden, hadden al gereserveerd voordat de bouw was begonnen. Waar / Niet waar

- Vervoer van containers van Maasvlakte 2 naar het achterland moet meer met treinen en schepen dan met vrachtwagens. Waar / Niet waar

EEN KIJKJE OP MAASVLAKTE 2

Ben jij al eens op Maasvlakte 2 geweest? Je kunt naar het bezoekerscentrum FutureLand om het in het echt te zien. (www.futureland.nl). Kijk op www.maasvlakte2.com naar het filmpje over FutureLand om een indruk te krijgen van wat je daar allemaal kunt doen. Je kunt ook via internet een kijkje nemen op Maasvlakte 2.

■ 21. Ga op internet naar www.maps.google.nl. Typ in de zoekbalk “Maasvlakte 2” en druk op enter. Klik rechtsonder een paar keer op het minteken (uitzoomen), dan krijg je de kaart van Maasvlakte 2 te zien. Sleep het oranje poppetje rechtsonder naar een van de blauwe lijnen op de kaart van Maasvlakte 2 en laat het los. Als je op het scherm klikt zonder los te laten en de muis beweegt kun je het scherm laten bewegen.

Kun jij de plekken vinden die hiernaast met de sterretjes op de kaart staan aangegeven?

1. 5.

2. 6.

3. 7.

4.

ANTWOORDEN 9

Op die plekken kun je mooie, of interessante dingen zien! Wat vind jij het meest bijzondere dat je gezien hebt?

Ontwerpopdrachten Je hebt nu een goed beeld gekregen van Maasvlakte 2. Het mooie van Maasvlakte 2 is dat de haven voorlopig nog kan groeien. Maasvlakte 2 is namelijk nog niet helemaal in gebruik. Er is nog heel veel ruimte voor nieuwe bedrijvigheid.

■ 22. Voor even ben je de baas van Maasvlakte 2. Als jij het voor het zeggen zou hebben, welke bedrijven zijn er in 2035 dan op Maasvlakte 2 gevestigd? Wat voor soort bedrijven zijn het? Wat doen ze, of wat maken ze?

Waarom is het handig dat juist die bedrijven in de toekomst op Maasvlakte 2 werken?

Een van de voorwaarden voor bedrijven om zich op Maasvlakte 2 te vestigen is dat ze duurzaam en zuinig werken. Op welke manier voldoen jouw bedrijven aan deze voorwaarden?

Teken de bedrijven in op de kaart.

Groene chemische industrie (biochemie) heeft de toekomst.

Vertel uw leerlingen dat 80 hectare, ongeveer 55 voetbalvelden op Maasvlakte 2 wordt vrijgehouden, zodat geïnteresseerde bedrijven er direct aan de slag kunnen. Alles is erop voorbereid!

De bedoeling is bijvoorbeeld om bedrijven zo te plaatsen dat restafval van het ene bedrijf voor een ander bedrijf een grondstof kan zijn.

ANTWOORDEN 10

Op Maasvlakte 2 worden containers vol goederen door robotwagens van en naar schepen, treinen of vrachtwagens gebracht om verder vervoerd te worden. Dit is een automatisch proces.

■ 23. Het havenbedrijf Rotterdam wil graag dat verder vervoer richting het achterland zoveel mogelijk met treinen en binnenvaartschepen gebeurt. Dus minder met vrachtwagens. Bedenk wat ervoor nodig is om het makkelijker te maken om containers verder te vervoeren met treinen en schepen, in plaats van met vrachtwagens. Werk je oplossing uit met tekeningen, kaarten en een tekstuele toelichting.

■ 24. Het kan gebeuren dat dit proces door een storing of defect stil komt te liggen, waardoor vertraging in het vervoer ontstaat. Bedenk in groepjes van 3 of 4 een oplossing voor het geval er een storing ontstaat door een kapotte robot. Hoe kan ervoor gezorgd worden dat het werk op Maasvlakte 2 ondanks de storing toch door kan gaan?

Hoe ziet het plan eruit om de storing zo snel mogelijk op te lossen en hoe kan je ervoor zorgen dat één kapotte robotwagen de rest van het overslagproces zo min mogelijk verstoort?

Werk je oplossing uit met tekeningen, kaarten en een tekstuele toelichting.