mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet...

32
mAAk kAbAAl DRAAI BOEK 17-18 maart

Transcript of mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet...

Page 1: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

mAAkkAbAAldrAAiboek

17-18 maart

Page 2: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

Maak Kabaal! Waarover? ... 03

Een zakdoekenslinger als symbool ... 04

3, 2,1… START ! ... 05

Alles begint met een superteam ... 06

De eerste bijeenkomst ... 06

Registreer je actie ... 07

Partners zoeken ... 07

Wie gaat dat betalen? ... 08

Soul food ... 09

Spel ... 10

Film ... 10

Andere ... 11

Randvoorwaarden voor een boeiende activiteit ... 11

Speel samen! ... 12

Soul food voor de jeugdraad - Samen ten strijde! ... 16

Kabaal maken doe je zo! ... 23

Palm de straat in! ... 24

Het standpunt van de jeugdraad ... 25

Trek de aandacht ... 26

Maak Kabaal over je actiedag ... 27

Een jaar vol kabaal ... 28

Top 7 van de meest vergeten dingen ... 29

Een duurzaam armoedebeleid? ... 30

© Paul Bert

Page 3: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

Waarover?

Je zult maar het geluk hebben om in België geboren te worden. Een land waar er voedsel genoeg is, een ziekenhuis in elke stad, scholen in elk dorp. Geen kinderen met opgezwollen buikjes in onze straten, geen hutjes van golfplaten in onze steden. En toch groeit in België één op de vijf kinderen op in armoede. Soms zichtbaar, maar vaak verborgen achter muren en deuren, ook in onze eigen straat.

In een rijk land zoals het onze is dat onaanvaardbaar. Armoede is een onrecht! En dat laten we niet zomaar gebeuren: we maken er spel van! Als jeugdbeweging zijn we een deel van de samenleving. Samen zijn we met meer dan 250 000 kinderen en jongeren. We dromen van een samenleving zonder armoede en uitsluiting en zullen dat luidkeels verkondigen tot iedereen ons hoort. Ouders, buren, pers en politici: iedereen zal weten dat we vinden dat het armoedeprobleem structu-reel moet aangepakt worden. We gaan voor maatregelen die armoede echt oplossen, geen doekjes voor het bloeden!

Maak Kabaal!

In het weekend van

17 en 18 maart 2012 maken we massaal kabaal.

In alle 308 gemeenten van Vlaanderen en in Brussel willen we aan-dacht vragen voor het thema armoede en iets in beweging zetten. Dit lokale actiemoment is dé kers op de jaarthemataart en een unieke kans om onze stem met z’n allen te laten horen. Jouw groep mag toch niet ontbreken?

Geen kabouters of onzichtbare monstertjes gaan dat voor ons fiksen, we rekenen op jullie om alles op poten te zetten! Voor één keer ma-ken we elkaar niet uit voor afgelikte frisco’s of boskakkers, maar slaan de lokale jeugdbewegingen de handen in elkaar. Dit draaiboek wijst je de weg richting het mAAk kAbAAlweekend: het legt je stapsgewijs uit hoe jullie je eigen kijk op armoede kunnen verdiepen, wie je daar-bij kan helpen en hoe jullie vervolgens de handen in elkaar kunnen slaan om samen de aandacht van anderen op het thema te vestigen.Dus, beste herrieschoppers: ga ervoor. Creëer tumult, veroorzaak op-schudding, maak lawaai, keet en heisa! Laat van je horen. We dagen je uit!

Maak kabaal!

Page 4: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

4 Draaiboek

een zakdoekenslinger als symbool

Knoop dit jaar een zakdoek aan je hemd, broek of rok. Vraag dat ook aan je leden, ouders, grootouders, schoontantes, nonkels en aanverwanten. Waarom? Vroeger legden mensen een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik je gewoon je gsm, maar dit jaar gebruiken wij weer onze zakdoek om niet te vergeten hoe oneerlijk armoede wel is.

Verzamel tijdens mAAk kAbAAl al die zakdoeken en maak er een reuzenzakdoekenslinger van. Dat is niet alleen een origi-nele versiering voor je plein: het toont ook hoeveel kinderen en jongeren in jouw gemeente van armoede een strijdpunt gemaakt hebben. Vraag dus aan alle kinderen en jongeren om op het actiemoment een kleurrijke (propere :-)) stoffen zakdoek mee te brengen, en knoop die allemaal aan elkaar. Bezorg die slinger na mAAk kAbAAl aan het secretariaat van één van de zeven jeugdbewegingen. We willen alle zakdoekenslingers verzamelen om ze te knopen tot een megareuzenzakdoekenslinger. Die gebruiken we op het slotmoment van ons jaarthema.

Wist je trouwens dat het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding elk jaar oproept om op 17 oktober een wit laken met een knoop erin uit je raam te hangen? Bij een geknoopt laken uit een raam denken we spontaan aan ie-mand die wil ontsnappen uit een gevangenis. Dat is ook wat mensen in armoede dagelijks proberen: ontsnappen uit de gevangenis die het leven in armoede is. De knoop in onze zakdoek is daar een miniversie van.

PiMP je zAkdoek

Laat iedereen een zakdoek pimpen! Op www.maakerspelvan.be vind je een handlei-ding om de jaarthemafiguurtjes erop te schilderen. Met kralen, touwtjes, schaar en stiften kunnen de deelnemers ook al heel wat doen om hun zakdoek superfancy te maken. Je kunt er ook je boodschap op kwijt.

Page 5: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

3, 2, 1 … StArt!

Page 6: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

6 Draaiboek

Alles begint met een superteam

Ben je gebeten door het mAAk kAbAAl-idee? Ideaal, maar alleen is maar alleen. Ga op zoek naar bondgenoten om samen een onvergetelijk actiemoment in elkaar te boksen.

- Vraag het aan je medeleiding. Wie van hen wil samen met jou de uitdaging aangaan?

- Ook de andere jeugdbewegingen in jouw gemeente kregen dit draaiboek. Spreek hen aan op school, op café of op de jeugdraad en hoor wat hun plannen zijn.

- Ga eens langs bij de jeugddienst. Zij zijn ook op de hoogte gebracht van mAAk kAbAAl. Neem deze bundel mee en bekijk samen wat de jeugdraad kan doen. Misschien kent de jeugdconsulent nog andere mensen die hun steentje kunnen bijdragen aan het actieweekend?

Bondgenoten gevonden? Steek dan de koppen bij elkaar!

De eerste bijeenkomst

Tijdens de eerste bijeenkomst moet je enkele knopen doorhakken. Het doel van het mAAk kAbAAl-weekend is om armoede onder de aandacht te brengen. Wie kabaal wil maken over armoede, moet natuurlijk wel weten waarover het gaat. Daarom vind je in dit draaiboek twee belangrijke elementen: je verdiepen in het thema armoede én er een aandachttrekkende actie rond breien. Lees het draaiboek daarom vóór de eerste bijeenkomst goed door. Op de bij-eenkomst kun je dan op zoek gaan naar jullie ideale mAAk kAbAAL-cocktail.

- start met een rondje. Wat spreekt iedereen rond de tafel het meeste aan? Wat lijkt voor iedereen de beste manier om zich te verdiepen in het thema? Op welke manier willen jullie de aandacht van de buitenwereld trekken? Noteer dat op twee flappen.

- Zet vervolgens een kritische bril op. Waar hebben jullie vragen bij? Wat denk je dat moeilijk zal zijn? Noteer ook dat op een flap.

- Wanneer je de drie flappen samen bekijkt, is het tijd om knopen door te hakken en te beslissen waar jullie geza-menlijk voor gaan. Zorg dat iedereen voldoende aan het woord komt, want het is – dat spreekt voor zich – super-belangrijk dat iedereen zich achter de keuze kan stellen en enthousiast is om eraan te beginnen.

- Ga vervolgens op zoek naar die zaken die nodig zijn om jullie plannen waar te maken. Hier kan de jeugddienst een centrale rol in spelen, maar ook andere partners uit jouw buurt kunnen heel wat betekenen (zie verder).

- Kies één of meerdere trekkers die het actiemoment co-ordineren. Zij roepen iedereen samen om te vergaderen, volgen de werkzaamheden op, zoeken de juiste leid(st)er voor de juiste job, en zijn op de hoogte van de hele boel. Superhelden dus!

- Bespreek kort hoe jullie dat praktisch gaan aanpakken. Komen jullie maandelijks bijeen of meer? Wie maakt er verslag? Wie stelt een agenda op? Hoe contacteer je andere verenigingen uit je gemeente? ...

Page 7: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

7

registreer je actie!

Heb je een eerste idee uitgewerkt? Laat het ons dan weten. Ga naar www.maakerspelvan.be en registreer jullie actie! Je krijgt in ruil een promopakket om je actie in de verf te zetten. Je vindt op de site een over-zicht van alle andere acties in Vlaanderen.

Partners zoeken

Kabaal maken over armoede? Dat doe je beter niet alleen. Betrek mensen in armoede bij je ideeën. Zij zijn uiteindelijk de experts en weten waarop je de kAbAAl-actie best focust.

Wie kun je contacteren om samen te werken? - Zoek in je eigen netwerk: een mama die coördinator is van een armoedevereniging, een leidster die stage doet bij een interessant project of een papa die zelf actief is in een vereniging waar armen het woord nemen.

- Ga langs bij de jeugddienst, het OCmw of Caw in jouw gemeente. Zij weten welke organisaties in de buurt aan-wezig zijn.

- Op www.vlaams-netwerk-armoede.be vind je een over-zicht van alle organisaties die erkend zijn als ‘vereniging waar armen het woord nemen’

- Overal in Vlaanderen vind je ‘welzijnsschakels’. Dat zijn vrijwilligersorganisaties die samen met mensen in armoede tegen armoede strijden. Telefoonnummers van de regionale secretariaten vind je op www.welzijnsscha-kels.be onder de tab ‘regio’s’.

- Uit de marge vzw kan je helpen om contactgegevens te vinden van jeugdwerkingen met maatschappelijk kwets-bare kinderen en jongeren. Neem een kijkje op www.uitdemarge.be voor meer info.

- Ook de websites www.samenlevingsopbouw.be en www.straathoekwerk.be kunnen je interessante samen-werkingspartners opleveren.

Ga op tijd op zoek naar partnerorganisaties. Goed gevulde agenda’s en andere prioriteiten zijn helaas niet het alleen-recht van de betere jeugdbewegingsleid(st)er. Geen partner gevonden? Spijtig, maar laat dat jullie enthousiasme om iets van het actieweekend te maken zeker niet temperen. Met de jeugdbewegingen samen, of zelfs als jeugdbewe-ging alleen zijn er voldoende mogelijkheden.

3, 2, 1 ... Start

Page 8: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

8 Draaiboek

Wie gaat dat betalen?

Hoe groter je plannen, hoe groter het kostenplaatje. Dat betalen jullie natuurlijk liever niet uit eigen kas. Ook een bijdrage vragen aan de deelnemers vermijd je het beste. Wat kun je dan wél doen?

1. MAAk een begroting oP

- Lijst op wat jullie nodig hebben om je plannen uit te voeren.

- Wat zullen jullie kostenposten zijn? Voor welke dingen zullen jullie moeten betalen en hoeveel? Probeer dat zo goed mogelijk in te schatten. Vraag offertes, zoek op websites naar prijzen of bekijk de uitgaven voor ge-lijkaardige activiteiten. Een voorbeeld van een aantal kostenposten zijn: promotie van de activiteit, knutselma-teriaal, voedingswaren, huur van materiaal, enz.

- Wat zullen eventuele inkomsten zijn? Bijvoorbeeld: verkopen jullie tijdens de activiteit drank of hapjes, hoeveel denken jullie dat dit zal opleveren?

2.gA oP zoek nAAr finAnciële of MAteriële onderSteuning

- Misschien is er in jouw gemeente wel een projectsubsi-die waar jullie activiteit voor in aanmerking komt?

- Zoek bij de handelaars in je gemeente naar sponsoring. Dat hoeft niet altijd over geld te gaan. Misschien kan je bakker broodjes sponsoren of de brouwer een koel-wagen? Maak duidelijke afspraken over wat zij in ruil verwachten.

- Wil je het heel groot aanpakken en hiervoor samenwer-ken met een armoedeorganisatie? Hou dan zeker de projectoproepen van de Koning Boudewijnstichting in de gaten. Let goed op de criteria waaraan je moet voldoen om in aanmerking te komen en besteed voldoende aan-dacht aan je subsidiedossier.

- een gouden tip: begin er op tijd aan! Subsidiepotten raken ooit leeg ...

3. zoek een PenningMeeSter

Maak duidelijke afspraken. Van waar komt het geld? Wie zal het geld beheren en hoe willen jullie onkosten vergoeden? Zorg dat voor alle werkgroepen en medewerk(st)ers duide-lijk is hoeveel alles mag kosten. Zo vermijd je een financiële kater. Hou tijdens de voorbereidingen en de activiteit de betalingsbewijzen goed bij.

Page 9: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

Soul food

Wie kAbAAl Wil MAken, Moet nAtuurlijk Wel Weten WAArover

hij of zij PrAAt. en lAAt de ArMoedeProbleMAtiek nu net geen

eenvoudig theMA zijn. je verdiePen in het theMA iS dAn ook

erg belAngrijk. die verdiePing kAn oP voorhAnd gebeuren of

tijdenS het MAAk kAbAAl-Weekend zelf.

Page 10: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

10 Draaiboek

Spel

Speciaal voor jou werden er twee kant-en-klare spelen uitgewerkt die je helpen om stil te staan bij het thema ar-moede. Ontknoop de zakdoek voor -12-jarigen en Platzak voor +12-jarigen.

heb je ze nog niet ontvangen? Informeer dan bij je natio-nale of regionale secretariaat hoe je ze kunt bestellen.

liever iets anders? Kijk dan op www.maakerspelvan.be voor meer ideeën.

film

Bekijk samen met je leidingsploeg of met de oudste leden een film die toont wat armoede allemaal kan betekenen. Vraag hen op voorhand enkele vragen in het achterhoofd te houden.

een voorbeeld …Bekijk samen la haine (1995) van Mathieu Kassovitz. Dat is een film over drie jongeren uit de buitenwijken van Parijs. Daar is er hoge werkloosheid, armoede en uitzichtloosheid. De jongeren hebben wel toekomstdromen, maar weinig perspectief om uit hun situatie te geraken en die dromen te verwezenlijken. Dat zorgt voor frustraties en soms haat tegen bijvoorbeeld de politie. Ze leven van dag tot dag, volgens het motto ‘tot nu toe gaat alles goed’. Maar wan-neer komt de dag dat het niet meer goed gaat? Het is geen feelgoodfilm, maar enkele grappige passages zorgen ervoor dat de film verteerbaar blijft.

Deel achteraf de groep in drieën: de eerste groep is Vince, de tweede groep Saïd en de derde Hubert.

Plaats je in de schoenen van het personage en beantwoord de volgende vragen. - Wat loopt er fout in mijn leven? - Wat loopt er fout in de samenleving? - Hoe reageer ik hierop? - Wat hoop ik te bereiken?

Mensen spreken vaak over ‘criminele jongeren’ als er relle-tjes zijn. Achter deze vormen van geweld schuilt altijd een verhaal. Vaak missen die jongeren perspectief.

la haine is geschikt voor jongeren vanaf 16 jaar en duurt ongeveer 95 minuten.

hoe rAAk ik AAn een goede filM en AAn ProjectieMAteriAAl? Heel wat films over armoede en sociale uitsluiting kun je verkrijgen via Bevrijdingsfims vzw (surf naar www.bevrijdingsfilms.be), een niet-commerciële verdeler van geëngageerde film- en videoprogramma’s. Als je dat wilt, regelen ze voor jou de betaling van de auteursrechten. Voor projectiemateriaal en schermen kun je ook bij hen terecht. Vergeet die niet te verzekeren tegen schade!

Kortfilm ‘Valies’: een pakkend verhaal over armoede

Wat zit er in jouw valies? Wat maakt hem zwaar of licht? Is het sleuren, trekken, duwen, huppelen, zwie-ren of gooien met die valies?

Deze vragen kregen de jongeren van Recht-Op voor-geschoteld. Recht-Op is een vereniging waar armen het woord nemen. Samen met Stampmedia/VideAntz maakten ze de kortfilm ‘Valies’. De jongeren hebben die film van scratch zelf gemaakt: fotograferen, ver-haal vertellen, concept bedenken, monteren, enz. Het resultaat duurt ongeveer 10 minuten. Je vindt het op www.videantz.be.

Page 11: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

11

Andere

Uiteraard zijn er nog 101 andere manieren om stil te staan bij het thema armoede: een inspirerend theaterstuk, een interessante babbel met mensen in armoede of …

Een interessante inspiratiebron is de ‘Online Grabbelbox’. Die bevat een aanbod van theater- en filmvoorstellingen, vorming, een verhelderend gesprek met iemand van een welzijnsschakel, kant-en-klare activiteiten, enz. voor leiding en +16-jarigen. Zo kun je op een ontspannende en/of diep-gaande manier bezig zijn met het thema armoede. Je vindt de Online Grabbelbox via www.maakerspelvan.be.

randvoorwaarden voor een boeiende activiteit

Informatieve activiteiten hoeven absoluut niet saai te zijn. Maar je moet er wel goed over waken dat je tussen al het speelse en leuke de inhoud niet uit het oog verliest.

De bedoeling van een informatieve activiteit is de deelne-mers dieper te doen nadenken over het thema armoede en hen te helpen een onderbouwde mening te vormen. Om dat te bereiken, hou je best rekening met de volgende tips.

- Het resultaat van je activiteit staat of valt met een goede voor- en/of nabespreking.

- Zorg voor een ‘veilige’ sfeer: je eigen mening uiten doe je liever niet in een groep waar met elke uitspraak gela-chen wordt.

- Werk met kleine groepen. Zelfs als je de activiteit in een grootschalige mAAk kAbAAl-actie giet, kun je door een creatieve groepsindeling met kleine groepen werken.

- Laat ruimte voor discussie. Niet iedereen hoeft dezelfde mening te hebben.

- Zorg voor een ‘expert’ die kritische vragen kan stellen en bepaalde elementen uit het spel of de film inhoudelijk kan kaderen. Waarschijnlijk leer je zelf ook nog heel wat bij. Die expert vind je zeker via de tips voor partnerorga-nisaties op p....

Meer tips en concrete methodieken voor een goede voor- en/of nabespreking vind je op www.maakerspelvan.be.

Soul food

Page 12: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

12 Draaiboek

Speel samen!

Een uitwisselingsactiviteit is de ideale ma-nier om te leren van elkaar. Sla de handen in elkaar met een organisatie voor kinderen en jongeren in armoede, leer elkaar kennen en wie weet zwier je op die manier wel enkele vooroordelen voorgoed de wereld uit.

STAP 1zoek een PArtnerorgAniSAtie

Uitwisselen, het woord zegt het zelf: je wisselt ervaringen – en een blik op je (leef)wereld – uit. En dat gebeurt in twee richtingen. Zeg dus niet: “Hallo, ik ben van jeugdbeweging Huppeldepup en wij hebben voor jullie een tof spel in elkaar gestoken.” Maak een spel samen met een armoe-deorganisatie, niet voor hen.De tips op p. 7 helpen je op weg.

Organiseer een uitwisselingsactiviteit omdat je het een uitdaging vindt of omdat je erin gelooft dat iedereen kan samenspelen. Extra subsidies of ‘het moet van de gemeente’ zijn geen goede motivatie.

1StAP

Page 13: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

13

STAP 2een toffe Activiteit

Zit vanaf het begin met de begeleiding van je samenwer-kingspartner rond de tafel en werk het geheel samen uit. Op die manier merk je ook meteen of het klikt en of jullie dezelfde verwachtingen hebben. Bespreek twijfels, vragen of een buikgevoel dat niet goed zit met elkaar. Open com-municatie is superbelangrijk.

Enkele aandachtspunten!

• • de Activiteit • •

- Zorg voor een activiteit die beide groepen aanspreekt.

- Kies een activiteit waarvan je weet dat ze meestal vlot verloopt. Mondt een namiddag taarten ver-sieren altijd uit in ruzie over het grootste stuk? Dan is dat niet de meest geschikte activiteit voor een uitwisselingsnamiddag.

- Kies een activiteit waarin iedereen moet samenwerken in plaats van iets competitiefs.

- Kies voor afwisselende opdrachten/spelelementen, zodat iedereen eens ergens goed in kan zijn.

- Denk na over het materiaal die je tijdens deze dag gebruikt. Schat in wat voor problemen kan zorgen. Eén hoelahoep voor tien kinderen? Negen plastieken ballen en één van leer? Daar komt gegarandeerd ruzie van. Leren delen is waardevol maar vandaag willen we elkaar vooral leren kennen.

- bereid je groep voor. Volgende week spelen jullie samen met een andere groep kinderen en jongeren. Voorspellen hoe het zal verlopen kun je niet. Vraag je leden om gewoon zichzelf te zijn en dan komt het wel goed.

• • groePSindeling en interActie • •

- hou de groep klein of verdeel in kleinere groepen. Zo leert iedereen elkaar ook echt kennen.

- Zorg dat beide groepen die elkaar leren kennen onge-veer even groot zijn en de deelnemers even oud.

- Hoe ga je de groepen mixen? Zijn er bepaalde kinde-ren/jongeren die je beter niet of net wel samen in een groep steekt? Zorg dat je de groepen tijdens de activi-teit nog kunt veranderen als dat nodig zou zijn.

- Zorg voor voldoende interactie tussen deelnemers van beide groepen. Laat hen bijvoorbeeld korte opdrachten per twee uitvoeren.

- Zorg voor eten en drinken. Een kop chocolademelk met een pannenkoek of wat cola en pizza: samen iets eten is de ideale manier om de eerste contacten te leg-gen. Een volle maag maakt gelukkig.

- Laat ook voldoende ruimte om in de eigen vertrouw-de groep terug te komen. Zorg voor afwisseling en vermijd situaties waarbij de deelnemers zich niet op hun gemak voelen.

• • de locAtie • •

- Ga je op verplaatsing of net niet?

- Zoek een locatie waar er voldoende ruimte is.

- Kies bij voorkeur een terrein waar niet te veel af-leiding is. Vrienden of familieleden die langslopen, kunnen het gedrag van de deelnemers beïnvloeden.

- Een bos, een vreemde stad, een grote binnen-ruimte of een school met binnenkoer zijn het ideale speelterrein.

Soul food

2StAP

Page 14: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

14 Draaiboek

STAP 3MAAk AfSPrAken

Elke organisatie heeft haar eigen gewoonten en gebruiken. Bespreek ze op voorhand, zo vermijd je misverstanden op de dag zelf.

- Hebben jullie dezelfde regels en afspraken? Maak eventueel aparte leefregels voor de dag zelf en geef die duidelijk door aan de kinderen/jongeren.

- Hoe gaan jullie om met kinderen die zich niet aan af-spraken houden? Begeleid je elk je eigen leden? Bij wie kun je dan terecht als er een probleem is met een kind of jongere?

- Zijn er kinderen/jongeren die een speciale aanpak vra-gen? Hoe zullen jullie dat aanpakken?

- Zorg voor voldoende begeleiding en maak op voorhand een duidelijke taakverdeling.

STAP 4SPelen en je AMuSeren!

Alles is tot in de puntjes voorbereid en niets kan nog mis-lukken ... en toch loopt het mis. Er zijn plots vijf kinderen minder dan verwacht of twee deelnemers kunnen het echt niet met elkaar vinden. Zorg dat je flexibel kunt omsprin-gen met je geplande activiteit. Is voetbal zo jaren 90 voor de heren en dames? Dan speel je toch gewoon boshockey?

Wát je doet, is niet belangrijk, wel hoe je het doet. Zorg dat je contact legt met de kinde-ren. Dat is van groter belang dan welk spel je speelt. Let op je houding als begeleid(st)er. Kinderen in armoede krijgen vaak veel nega-tiefs te horen: “Dat kun je niet goed”, “je bent te druk”, enz. Probeer zoveel mogelijk schou-derklopjes te geven. “Goed gedaan!”

43StAP StAP

Page 15: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

15

STAP 5evAlueer

Ga onmiddellijk na de activiteit met de hele begeleidings-ploeg nog iets drinken. Zo kun je al wat stoom aflaten en de eerste indrukken bespreken.

Zorg voor een goede nabespreking met de kinderen/jongeren. Dat doe je best apart in de twee groepen, zo kan iedereen vrijuit spreken. Niet iedereen hoeft het allemaal fantastisch te vinden! Het kan heel interes-sant zijn om de begeleiding van de andere groep bij de nabespreking aanwezig te laten zijn. Die kan zelf wat extra uitleg geven om bepaald gedrag of gewoonten te kaderen. Misschien hebben de deelnemers van de andere groep ook vragen voor jullie?

Spreek een tweetal weken na de activiteit nog eens af met alle begeleiding. Wat heb je geleerd? Op welke vlakken ging het goed, wat ging wat minder? Hoe reageerden de groepen achteraf? Wat hebben de leden hier uit gehaald?

STAP 6de toekoMSt

De eerste contacten zijn gelegd en iedereen heeft elkaar leren kennen. Misschien kunnen jullie in de toekomst nog meer voor elkaar betekenen?

- Is een ontmoetingsactiviteit voor herhaling vatbaar? Misschien kun je jaarlijks een soortgelijke activiteit organiseren?

- Kun je elkaar ondersteunen op andere vlakken? Koken tijdens een activiteit, samen een feest organiseren om geld in kas te brengen, het lokaal verhuren voor een activiteit?

- Misschien hebben jullie dezelfde belangen? Bundel je krachten om bijvoorbeeld meer speelruimte of meer groen in de buurt te krijgen!

5 6StAP StAP

Soul food

Page 16: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

16 Draaiboek

Soul food voor de jeugdraad Samen ten strijde!

mAAk kAbAAL is het ideale moment om met de jeugd-raad een boodschap naar de wereld, de pers, de kinderen en jongeren, en het stadsbestuur over te brengen. Laat je horen en verander het gemeentelijk beleid op het vlak van armoede en sociale uitsluiting. De volgende stappen zetten je op weg om je strijdpunt uit te werken.

STAP 1breng het oP de jeugdrAAd

Samen met andere leden van de jeugdraad vertolken jullie de stem van de kinderen en jongeren in jullie gemeente.

Dat is fantastisch, want op die manier verzeker je dat er binnen jullie gemeente voldoende aandacht gaat naar kin-deren en jongeren. Als je de optelsom maakt van alle leden van de organisaties die rond de tafel zitten op de jeugd-raad, kom je ongetwijfeld tot een mooi cijfer.

Maar heb je er al eens bij stilgestaan of álle kinderen en jongeren daar vertegenwoordigd zijn? Je zult merken dat de meeste van jullie leden uit dezelfde wijken komen, uit een zogenaamd middenklassegezin, en dat ze meestal een blanke huidskleur hebben. Hoe zit het met de anderen?

Page 17: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

17

MAAr Wij zijn heel diverS!

Op het eerste gezicht is elke organisatie heel divers.

Laura sport graag terwijl Wannes daar een gloeiende

hekel aan heeft. Kobe luistert naar R&B terwijl An liever

Vlaamse schlagers hoort. Met die verschillen in je

organisatie leer je leven, en meestal lukt dat vrij goed.

De eerste stap in diversiteit is dus al gezet. MAAR...

zijn jullie ook divers als het op de andere verschillen

aankomt?

een korte enquête:

- Hoeveel leden van jouw groep hebben hun secun-

dair onderwijs niet afgemaakt? (In Vlaanderen is dat

14,7% van de jongeren, ofwel 1 op de 7.)

- Hoeveel van je leden volgen a.s.o./bso/tso? (In

Vlaanderen volgt 29% van de jongeren in de derde

graad van het gewoon voltijds secundair onderwijs

een beroepsopleiding.)

- Hoeveel van je leden gaan niet jaarlijks op vakantie?

- Hoeveel ouders van je leden hebben het moeilijk om

hun huur te betalen (of het kampgeld)?

- Hoeveel van de mensen rond de tafel van de

jeugdraad zijn geen vertegenwoordigers van een

organisatie?

- Heb je op de jeugdraad al eens een onderwerp op

tafel gesmeten dat kinderen en jongeren in kansar-

moede aanbelangt?

Misschien is jullie organisatie toch niet zo divers als ge-

dacht? Of net wel? Deel je ervaringen met de rest van

de jeugdraad en via www.maakerspelvan.be.

Soul food

ArMoede? niet in onze geMeente

Geen armoede in jouw gemeente? Weet je dat heel zeker?

Leg contacten met het plaatselijke OCMW (vraag even-tueel aan de jeugdconsulent of de schepen van jeugd om dit voor jullie te doen) of met een gemeenteambte-naar die hier zicht op heeft. Vraag de cijfers op van kinderen en jongeren die in een kansarm gezin opgroeien. Stroken die cijfers met het beeld dat jullie hadden? Woon je in een gemeente met meerdere deelgemeenten? Vraag dan naast het alge-meen cijfer ook een cijfer per deelgemeente.

Armoede is geen ver-van-mijn-bedshow.

Page 18: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

18 Draaiboek

STAP 2zoek een StrijdPunt

Op mAAk kAbAAl willen we de stem van alle kinderen en jongeren laten horen. Met alle organisaties uit de jeugdraad bereik je er al een heleboel. Toch bereik je er ook een heel pak niet. Inspraak van iedereen realiseren is een hele klus maar laat mAAk kAbAAl een motivatie zijn om een extra inspanning te leveren.

Een interessant bezoek

Hoeveel mensen in jouw gemeente leven in armoede? Wat doet jouw gemeente voor kinderen en jongeren in ar-moede? Hoe werkt het OCMW? Hoe komt het dat kinderen in armoede het moeilijker hebben op school? Hoeveel mensen staan op de wachtlijst voor een sociale woning? Waarom is er zo’n grote nood aan budgetbegeleiding?

Om een antwoord te krijgen op die vragen ga je best te rade bij: een OCMW-medewerk(st)er, iemand die betrokken is bij een armoede-organisatie, iemand van samenlevings-opbouw, iemand van de dienst Welzijn, enz. Probeer ook contact te krijgen met mensen met armoede-ervaring. Misschien willen zij hun verhaal aan jou vertellen?

Maak op basis van wat je hoorde een overzicht van jouw gemeente. Wat loopt er goed voor mensen in armoede? Wat loopt minder goed? Ontbreekt er iets?

wat loopt goed en waar loopt het mank?

GOED KAN BETER

Mensen vinden hun weg naar het OCMW

Wachtlijsten hulpverlening

Derdebetalerssysteem zorgt voor betaalbare gezondheidszorg

Hoge huurprijzen en lange wacht-lijsten voor sociale woningen

Gemeente ondersteunt jeugdwer-king voor kinderen in armoede

De voetbalpleintjes liggen er ver-waarloosd bij

Kind & Gezin bereikt alle gezinnen Nood aan betaalbare kinderopvang

Gemeentelijke scholen beperken de kosten voor uitstappen

Scholen kunnen kinderen in ar-moede niet de nodige zorg bieden

Enz. Enz.

Page 19: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

19

Breng je gemeente in kaart

Door je gemeente in kaart te brengen, zie je in welke buurten je al veel kinderen bereikt en waar niet. In de buurten waar je weinig kinderen en jongeren bereikt, kun je actief op zoek gaan. Luister naar hen en je zult ongetwijfeld een heleboel andere ideeën en meningen krijgen dan die rond de tafel van je jeugdraad. Zijn er organisaties in de buurt bezig met die kinderen, jonge-ren of hun ouders? Betrek hen erbij, dat loont zeker de moeite!

benodigdheden - Een grote kaart van je gemeente, waarop alle straten duidelijk vermeld staan

- De ledenlijst van alle organisaties die deel uitmaken van de jeugdraad

- Een groot stuk piepschuim of een prikbord - Drie verschillende kleuren kopspelden of punaises

werkwijze - Bevestig de kaart op een prikbord of op een stuk piep-schuim en plaats ze ergens centraal in de ruimte. Geef nu aan elke organisatie punaises of prikbordspelden. Laat hen er een prikken op elke straat waar hun leden vandaan komen. Ze mogen één prikker plaatsen per vijf leden uit één straat.

- Iedereen klaar? Bekijk nu samen de kaart. Zijn er wijken waar je niemand bereikt? Hoe komt dat? Hoe is die wijk samengesteld (goed gemixt, sociale wonin-gen, villawijk, wijk waar veel migranten wonen, ...).

- Duid met punaises of prikbordspelden in een andere kleur die plekken aan waar volgens jullie de kinderen en jongeren te vinden zijn die jullie niet bereiken: rondhangplekken, cafés, park, pleintje, wijkhuis, enz. Met nog een andere kleur duid je organisaties aan die in de buurt bezig zijn met kinderen en jongeren of hun ouders.

Soul food

Ooievaarstraat - 5 leden

voorbeeld

Lievenspark

De Tandem vzw

Page 20: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

20 Draaiboek

STAP 3PlAnnen SMeden

Je verzamelde een hele boel informatie. Tijd voor een plan! Kies één of meerdere knelpunten en formuleer voorstellen over hoe het beter kan. Kies je voor één knelpunt, werk dat dan goed uit.

Waarschijnlijk zal niet heel de jeugdraad hier samen aan werken. Richt een werkgroepje ‘armoede’ op om de plan-nen uit te werken. Vraag aan je jeugdconsulent of hij/zij je hierin wil begeleiden en koppel voldoende terug.

Een werkgroepje voor armoede? Da’s wel héél serieus! Doe ook af en toe iets leuks met dat groepje, zodat jullie ‘een team’ worden en iedereen gemotiveerd blijft om deel te nemen.

STAP 4Schrijf een MeMorAnduM Met de jeugdrAAd

In oktober 2012 zijn er opnieuw lokale verkiezingen. Het ideale moment om jullie armoede-eisen over te brengen aan politici! Dat doe je door een memorandum te schrijven.

Wat is dat? Met een memorandum wil je de programma’s van meerdere politieke partijen beïnvloeden. Zet met de jeugdraad op een rijtje wat jullie willen zien gebeuren. Dat noe-men ze soms ook een ‘eisenbundel’.

Probeer je memorandum af te hebben tegen Nieuwjaar zodat de partijprogramma’s nog beïnvloed kunnen worden.

Als je even googelt, zie je dat heel wat lokale jeugdraden al eens een memorandum schreven. Meestal gaan ze over jeugdwerkthema’s als lokalen en subsidies. Maak deze keer kabaal over armoede. Je kunt het bijvoorbeeld hebben over huisvesting, onderwijs, openbare speelruimte of uit-gaansmogelijkheden, want armoede gaat niet alleen over geld.

Weet je niet goed hoe je aan een memorandum moet beginnen? Karuur vzw of Uit De Marge helpen je hiermee graag verder! Je kunt hen contacteren via [email protected] of [email protected].

Page 21: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

21

Vraag het aan ... een kind op straat

Kinderen spelen graag op pleintjes en straten. En jongeren hangen graag rond op ‘hun’ plekjes. Zeker voor kinderen die in kleine huisjes wonen, vaak zonder tuin, is spelen in de openbare ruimte zeer belangrijk. Vaak worden ze op straat scheef bekeken. Kinderen maken te veel lawaai. Jongeren zorgen voor overlast. Zegt men.

Maar wat vinden kinderen en jongeren hier zelf van? vraag het hen en maak een mini-docu!

Vragen voor kinderen op straat: - Waar spelen ze graag? Waar hangen ze graag rond? - Zijn er soms buren boos? Waarom? - Hoe reageren ze hierop? Is het terecht dat mensen klagen?

- Wat doet ‘de gemeente’? - Is er voldoende plaats om te spelen, worden voetbalveld-jes voldoende onderhouden?

- Hoe is het contact met parkwachters of politie? - Voelen ze zich soms onveilig? - Wat vinden ze van het verkeer? - Wat zouden zij het liefste hebben? Wat moet er volgens hen gebeuren?

Zo’n docu is een bewegend memorandum. Probeer je schepen van jeugd ervan te overtuigen (via de jeugddienst) om hem te tonen op de gemeenteraad.

Soul food

foto’s © Layla Aertscampagne Welzijnszorg vzw

Page 22: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

22 Draaiboek

bAng voor Politiek?

De agenda mee bepalen is ook een beetje aan politiek doen. Je zult hiermee interesse krijgen van politieke partijen. Enkele tips om hiermee om te gaan!

Kom naar buiten als jeugdraad en blijf voldoende terugkoppelen.

Je kunt ingaan op vragen van politieke partijen, maar probeer zoveel mogelijk partijen te bereiken. Wees voorzichtig dat je niet door één partij voor hun kar gespannen wordt of in een hoek gedrumd wordt.

Page 23: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

Kabaal maken

doe je zo! ArMoede in je geMeente onder de AAndAcht brengen kAn oP

verSchillende MAnieren. zorg dAt nieMAnd nog nAASt jullie

kAn kijken door in grote groeP het MArktPlein in te PAlMen,

SchreeuW oM PerSAAndAcht of overhAndig SAMen Met de

jeugdrAAd een boodSchAP AAn het StAdSbeStuur of de ge-

MeenterAAd.

Page 24: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

24 Draaiboek

Palm de straat in!

Soul food in een MAAk kAbAAl-jASjeJe verdiepen in het thema armoede kun je in de aanloop naar het kabaalweekend doen, maar je kunt het ook op het weekend zelf doen en er meteen alle aandacht mee trekken.

een jAArtheMASPel Met Alle jeugdbeWegingenEen informatief spel speel je best niet in een grote groep, want dan gaat je boodschap al snel verloren in de massa. Let erop dat je van armoede geen grap maakt als je het in een spel verwerkt. Met een creatieve groepsindeling en een paar kleine aanpassingen kun je de massa in kleine groep-jes verdelen en zo de jaarthemaspelen gebruiken.

Ontknoop de zakdoek (-12)

- doel: ontknoop zo snel mogelijk al jullie zakdoeken.

- spelregels: om een knoop los te maken, moet je de opdracht van het bijbehorende levensdomein win-nen tegen een andere groep. Een groep die uitgedaagd wordt, mag niet weigeren. De uitdagende groep kiest het levensdomein, de uitgedaagde groep kiest het verhaal. De groep die wint, mag zijn zakdoek ontknopen.

- stap 1: kies de verhaaltjes uit die je tijdens mAAk kAbAAl wilt gebruiken voor je spel. Zorg dat je per levensdomein minstens één verhaaltje kiest.

- stap 2: zorg voor verschillende posten. Afhankelijk van de grootte van je groep kun je de posten verdelen per levensdomein of per spelletje dat je wilt spelen. Op elke post heb je één begeleid(st)er nodig.

- stap 3: verdeel de groepen. Zorg dat je per groep mini-maal zes kinderen hebt.

- stap 4: hang per groep op een centrale plaats voor elk levensdomein een zakdoek met een knoop in. Gebruik een verschillende kleur wasknijper per groep.

- Het spel eindigt wanneer een groep al zijn zakdoeken ontknoopt heeft. Als je het spel vroeger beëindigt, wint de groep die het meeste zakdoeken ontknoopte.

Platzak (+12)

Verdeel de massa in kleinere groepjes en speel het spel per groepje.

filM in het PArkTover een park of pleintje in de buurt om tot openlucht-cinema. Vraag de deelnemers om een dekentje mee te nemen, installeer enkele vuurkorven en serveer wat warme hapjes. Het is in maart niet altijd droog en warm, dus voorzie een back-upplan om de film in een zaal of tent te kunnen tonen als het regent. Lijkt een nabespreking op die manier onmogelijk? Niets is minder waar: bierkaartjes met stellingen, in het fluo-oranje geklede ‘babbelaars’, een gezellige kleine nabesprekingsruimte, enz. Wie doordenkt, vindt zeker manieren om toch met kleine groepjes een nabespreking te houden.

nAcht zoekt dAkDe bovenstaande activiteiten kun je ook verwerken in het concept ‘Nacht zoekt dak’. Hujo, de humanistische jeugdvereniging, werkte in 2010 naar aanleiding van het Europees jaar tegen armoede en sociale uitsluiting ‘Nacht zoekt Dak’ uit om kinderen en jongeren op een speelse manier te doen stilstaan bij armoede en sociale uitsluiting.

Hoe gaat het in z’n werk? Overdag speel je een spel over armoede, ’s avond in het park kijk je naar een film en de nacht breng je samen met je leden door onder een stuk karton. Best leuk voor één nacht maar ook voor twee? Een week of een heel jaar?

Om een ‘Nacht zoekt Dak’ te organiseren, neem je contact op met Hujo. Dat kan via www.nachtzoektdak.be. Je kunt kiezen uit een lightversie en een ‘full’-versie.

De lightversie is gratis. Je krijgt een volledig uitgewerkt spel met fiches, een draaiboek voor de nacht en een uitgewerkt evaluatiemoment. In ruil onderteken je een engagementsverklaring waarin je belooft de activiteit niet te beperken tot een nachtje wildkamperen.

Voor de ‘full’-versie vraagt Hujo een financiële bijdrage. Die hangt af van welke modules of trajecten je kiest. Je kunt kiezen voor een vormingsmoment en voor wie wil is er een voor- en een na-traject.

Page 25: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

25Kabaal maken doe je zo

1 3

2

Het standpunt van de jeugdraad

Heb je met de jeugdraad een actie of standpunt over armoede uitgewerkt (zie p. 15)? Dan is het mAAk kAbAAl-weekend het ideale moment om dat standpunt met toeters en bellen aan het gemeentebestuur te overhandigen of jullie actie van alle (pers)aandacht te voorzien.Wat denk je van deze actie-ideeën? Te doen of te gek!?

Actie 1

verzAMel hAndtekeningen tegen ArMoede

Trek met een grote doos stoepkrijt naar het stadhuis. Laat de kinderen en voorbijgangers ‘hun hand tekenen tegen armoede’ op de stoep voor het stadhuis. Nodig de burgemeester en een aantal schepenen uit om een schilderij vol kinderhandjes in ontvangst te nemen (of wacht hen op vlak voor de gemeenteraad), geef een mooie speech (op www.maakerspelvan.be vind je inspi-ratie) en zing het jaarthemalied uit volle borst!

Actie 2

doe een gift

Ga op zoek naar een armoede-initiatief waar heel de jeugdraad achter staat. Bv.: vakanties voor kinderen in armoede, het sinterklaasfeest van het OCMW, een spelo-theek, enz. Ga gezamenlijk auto’s wassen, stoepen vegen en zolders schoonmaken, enz. Sluit desnoods je groeps-leiding op in een glazen huis, hou een zeepkistenrace waarbij de jeugdbewegingen het tegen elkaar opnemen en laat je sponsoren. Alles is goed, zolang het maar geld oplevert voor het armoede-initiatief.

Je kunt de cheque overhandigen in het bijzijn van een schepen of de burgemeester en met een speech en het jaarthemalied.

Actie 3

doorPrik de luchtbellen

Veel mensen denken dat armoede in onze samenle-ving niet voorkomt of ze kunnen zich niet voorstellen hoe dat is. Maak een visueel duidelijke ‘Wist je dat ... ’, ga ermee naar een drukke plaats en blaas met z’n allen zeepbellen. Laat het jaarthemalied weerklinken uit de gettoblaster.

WiSt je dAt

- x % van de kinderen in de gemeente in armoede leven?

- kinderen in armoede zich vaker niet goed voelen op school?

- x % van de gezinnen in de gemeente op de wachtlijst staan voor een sociale woning?

- enz.

Aansluitend hierop kun je een gezamenlijke infoavond organiseren voor ouders (en de burgemeester of sche-penen) waar iemand met een armoede-ervaring aan het woord komt. Kijk eens op www.armoede-in-zicht.be.

Page 26: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

26 Draaiboek

Trek de aandacht!

Een interessante activiteit of een straf standpunt is één ding. Maar als je gehoord wil worden, moet je natuurlijk ook volop de aandacht weten te trekken.

een boodSchAP Met een Strik Zorg voor een knappe inkleding. Maak een doek met het jaarthemalogo, voorzie plakkaten waarop je uitleg geeft over het evenement voor toevallige passanten, hang instrumenten en andere kabaalmakers op aan de bomen en struiken met de boodschap ‘maak er spel van!’, hang het programma en een plattegrond over heel het plein, zet overal bordjes om de weg te wijzen naar de wc’s of de bar, enz. Vergeet je actie niet te registeren op www.maakerspelvan.be, dan krijg je van ons een promopakket toegestuurd.

Nu je toch zo zichtbaar aanwezig bent in de gemeente, kun je net zo goed ineens wat promotie maken voor de jeugdbewegingen. Hang de vlaggen van de aanwezige jeugdbewegingen op het centrale plein.

MuSic MAeStro!Leer het jaarthemalied aan! Enkele gitaren, trompetten en drums doen wonderen. Misschien vind je wel een enthou-siaste groep dansmariekes die het lied begeleiden met dansjes? Misschien is er wel een lokaal bandje dat de boel wil opleuken met wat livemuziek en dat het jaarthemalied wil opnemen in hun repertoire? Of maak er een wedstrijd van en roep lokale bandjes of deejays op om een eigen re-mix/versie van het lied te maken. Een jury of decibelmeter geeft de uitslag! Wie durft het aan?

bikken en SlurPenEten en drinken moet iedereen doen, je kunt er zelfs een lokale groep of vereniging een centje mee laten verdienen.

kAbAAl tot AAn de toPDe burgemeester, de schepen van welzijn, enz.: een hoge pief op bezoek maakt altijd indruk. Nodig politici lang op voorhand uit om langs te komen. Misschien kun je wel een leuke actie bedenken waar zij aan kunnen deelnemen?

een Souvenir oM ArMoede niet te vergetenZorg ervoor dat je boodschap ook na het actieweekend niet vergeten wordt. Laat iets tastbaars achter als herinne-ring! Wat denk je van een betonblok waar alle mensen die passeren hun handen in kunnen zetten? Of een fotomuur met portretten van de kabaalmakende kinderen en jonge-ren? Of een graffitimuur waarop alle groepen hun goede voornemens op het gebied van armoede en sociale uitslui-ting kunnen schrijven?

Vergeet niet een verslag en foto’s op de site en in boekjes van de jeugdbewegingen en de gemeente te zetten. Zet je verslag ook op www.maakerspelvan.be. Je kunt alle deelnemers bedanken met een overzichtje van wat jullie bereikt hebben: hoeveel fruitsapjes er verkocht zijn, hoe-veel zakdoeken er in de slinger hangen, hoeveel verloren voorwerpen er gevonden zijn, enz. Maar vooral: wat jullie in beweging gezet hebben binnen het thema armoede.

Page 27: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

27

Maak kabaal over je actiedag

het Perfecte ProMoPlAnEen actiedag zonder volk is natuurlijk geen gezicht. Een stevige promocampagne helpt je om massaal volk op je actiemoment te krijgen.

- Maak gebruik van het promopakket dat je krijgt bij de registratie van je evenement. Je kunt nog promotiemate-riaal bijbestellen via www.maakerspelvan.be.

- Zet je affiche in het boekje van de gemeente en in de ledenboekjes van alle verenigingen.

- Gebruik altijd het logo van het jaarthema. Zo weet iedereen meteen dat deze actie in het kader van het jaarthema staat.

- Kondig het aan in de lokale pers.

- Maak een Facebook-evenement en post er je foto’s en filmpjes op.

- Stel een promoteam samen dat bij alle jeugdbewegin-gen en jongerenverenigingen langsgaat om reclame te maken.

- verdeel de affiches over de verenigingen zodat ze zelf ook reclame maken.

- Maak flyers waar de leiding zelf nog informatie (plaats, uur van afspraak, enz.) op kan schrijven. Die kunnen ze aan hun leden doorgeven.

- Misschien heb je wel budget om bij de uitnodiging een gadget te verspreiden?

hAAl de PerS erbij! Zij maken onze boodschap over aan al wie wil zien, horen en lezen.

- Leg een lijstje aan van alle kranten, radiozenders, regi-onale televisie en websites die je wil bereiken en zoek vooraf uit wie de lokale verslaggever is.

- Het geheim achter een goede aankondiging is het ababa-schema! Huh?

• actualiteit: breng je aankondiging niet te vroeg maar ook niet te laat in de pers.

• belangrijk: alle jeugdbewegingen komen samen naar buiten. Dat is belangrijk. Maak dat dan ook duidelijk, en leg uit waarom het gebeurt.

• afwijkend: de pers is geïnteresseerd in wat afwijkt van het alledaagse. Origineel positief nieuws valt op. Breng je nieuws vanuit een originele invalshoek.

• belangstelling: de jeugd die positief en geëngageerd in het nieuws komt, dat is pas interessant. Maak de lezer in één oogopslag nieuwsgierig.

• authenticiteit: maak de uitnodiging in je eigen stijl. Fris, jong en geëngageerd.

- Het gezamenlijk actiemoment is net gedaan en het was geweldig! Stuur een bericht naar de pers die er niet was met het verhaal van je dag. Een leuk en interes-sant onderwerp wordt heus wel opgepikt. Volg daarna je persbericht op, zo weet je waar het wel opgepikt is en waar niet. Enkele ingrediënten voor het perfecte persbericht:

• Een leuke maar sobere lay-out met bovenaan in vette letters ‘persbericht’. Vergeet het logo van het jaarthema niet!

• Daarna een kop die het nieuws moet samenvatten• Uiteraard je bericht zelf, liefst in snelle en vlotte taal,

zonder te veel afkortingen• Je wilt aandacht, maar overdrijf niet. Zet je tekst niet

vol uitroeptekens of sloganwoorden.• Citeer jezelf: “Leider Jan vertelt enthousiast: (...)”• Sluit af met wie de contactpersonen zijn voor de

pers en op welk nummer ze bereikbaar zijn.• Controleer de vijf W’s: een journalist wil snel weten

wie, wat, waar, wanneer en waarom.• Ben je zelf geen schrijftalent? Geen paniek: twee

weken voor het actiemoment vind je op www.maa-kerspelvan.be een voorbeeldtekst.

Bron: Bewegingswerk-Infofiches-Communicatie.

Kabaal maken doe je zo

Page 28: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

28 Draaiboek

een jaar vol kabaal

September 2011

een idee of tWeeOverleg met je groep, andere jeugdbewegingen, je jeugd-raad. Kies welke actie(s) jullie samen willen organiseren.

regiStreer je Actieop www.maakerspelvan.be en je krijgt het promopakket om je actie op te smukken!

verdeel het Werkdoor werkgroepen te maken, het beste met voor elke werk-groep een eindverantwoordelijke.

ShoW Me the Money!Maak een eerste raming van de kosten en klop aan bij de jeugddienst, de welzijnsraad, enz. voor financiële steun!

Oktober 2011

een Plek onder de zonBeslis welke de meest geschikte locatie is in jullie gemeen-te of stad! Vraag zo nodig op tijd toestemming aan het lokaal bestuur!

November 2011

de MAnnen vAn ’t StAdTrek aan de mouw van je stads- of gemeentebestuur: waarmee kunnen ze helpen? Dranghekken, versterkings-materiaal, projectiescherm, enz.?

December 2011

begrotingBekijk welke sponsors of inkomsten je al hebt, verdeel het geld over de nodige posten en communiceer er goed over met alle betrokkenen

Januari 2012

vele hAnden …Spreek medewerk(st)ers aan voor je actie: tappers, spel-begeleiding, handige harry’s, noem maar op. Natuurlijk vind je die bij je leiding en je (oudere) leden, maar waarom spreek je ook geen ouders, dorpsgenoten, sportverenigin-gen, enz. aan? Brief ze allemaal op tijd over wat ze precies moeten doen tijdens je actie!

rAndStAndjeSZorg zeker voor toiletten met voldoende wc-papier en voor afvalpunten. Drank- en eetstandjes zorgen voor extra sfeer!

ik orgAniSeer MAAk kAbAAl en ik neeM Mee Plan een knutselmoment om extra’s te maken, zoals wegwijzers, herkenningspunten, uurschema’s voor de helpers, kaartjes voor de deelnemers, vlaggen en meer van dat moois. Heel wat handige spullen kun je ontlenen bij gemeente, stad of provinciale uitleendienst!

Februari 2012

MAAk een drAAiboekOf anders gezegd: een overzicht van benodigdheden, medewerk(st)ers, timing, enz.

een uitgekiend ProMoPlAn Een must! De sleutel tot de perfecte promostrategie vind je in het draaiboek.

inSchrijvingenOrganiseer een inschrijvingsstand zodat je weet hoeveel kinderen en jongeren je actie gelokt heeft. Geef eventueel aan iedereen die zich inschrijft een flyer met wat er al-lemaal zal gebeuren.

de kASSANiet vergeten! Hoe groter je actie, hoe meer rekeningen en cash geld er in omloop kunnen zijn. Voorzie voldoende wisselgeld voor je eetkraam, dranktent, enz.

Maart 2012

de ultieMe voorbereidingDe laatste loodjes ... Voorzie een moment met alle ver-antwoordelijken van werkgroepen en/of deelnemende organisaties, om de hele actie nog eens te overlopen. Controleer of alle materiaal met zekerheid geregeld is!

AfterPArtyBedank alle betrokkenen én jezelf! Laat ons op www.maakerspelvan.be weten hoe je actie verlopen is!

WinSt of verlieS?Maak na de activiteit een overzichtje van wat alles nu echt gekost heeft en wat de inkomsten waren. Hebben jul-lie geld over? Spreek goed af wat je hiermee gaat doen. Misschien is er wel een organisatie in de gemeente die jul-lie steun kan gebruiken? Vergeet niet je financieel verslag in te dienen voor je subsidiërende weldoeners.

Page 29: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

29

van de meest vergeten

dingen

1. kenniSMAking

Start je vergadering met een leuke opener. Dat maakt het iets plezanter voor iedereen en het is ook een goeie manier om nieuwe leden te laten kennismaken met het

jaarthema en met elkaar.

2. Soigneer de helPerS!

Stuur leuke mailtjes om hen – nu al – te bedanken voor hun fantastische inzet, zorg voor eten en drinken tijdens

de dag, een leuk T-shirt of neklint dat ze kunnen aandoen, voorzie een leuke bedanking achteraf (een etentje, een

kaartje, een klein aandenken, enz.). Een gemotiveerd vrij-williger is er twee waard!

3. SAbAM en billijke vergoeding.

Het hoort erbij ...

4. verloren voorWerPen of kindjeS

zullen er altijd zijn. Voorzie je een plek voor hen?

5. nodig je buren uit!

Steek een brief in elke brievenbus om de buren te infor-meren over het evenement en om hen uit te nodigen om

eens een kijkje te komen nemen.

6. Wc-PAPier

7. kleine brol

Scharen, snelbinders, alcoholstiften, sponsjes en ander huishoudmateriaal, enz.

Kabaal maken doe je zo

toP

7

Page 30: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

30 Draaiboek

Een duurzaam armoedebeleid?

Waw. Jij hebt samen met andere geëngageerde jongeren iets betekend voor kinderen in armoede. Groot of klein, het maakt niet uit, maar jij hebt ‘een steen verlegd’ voor het armoedebeleid in jouw gemeente. Dat is sjiek! Misschien is dit ook de start van jouw carrière in het sociale veld of in de politiek ;-).

Deel je ervaringen via www.maakerspelvan.be

Maar: is armoede maar een thema voor één jaar? Natuurlijk niet. Ook na het gezamenlijk jaarthema willen we verder strijden tegen armoede omdat het een onrecht is. Ook na dit werkjaar willen we stilstaan bij armoede in het lokaal beleid.

Kun jij daar mee zorg voor dragen?

- Hou met de jeugdraad contact met je partners.

- Controleer af en toe de vorderingen in je gemeente: wat is er met de zaken van het memorandum gebeurd?

- Een duurzaam armoedebeleid heeft niet alleen oog voor de toegankelijkheid van organisaties, maar ook voor de bruikbaarheid van hun aanbod voor mensen in armoede.

- Zorg ervoor dat je de stem van kinderen en jongeren in armoede blijft horen in de jeugdraad. Er zijn tal van re-denen waarom ze niet in de jeugdraad zetelen. Denk na over hoe je hen toch kunt betrekken bij het jeugdbeleid. Organiseer bijvoorbeeld een bevraging van kinderen en jongeren in armoede over specifieke thema’s, in samen-werking met samenlevingsopbouw, een WMKJ of een vereniging waar armen het woord nemen. Je kunt ook met een vertegenwoordiger werken.

Page 31: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

colofon

eindredactie: Elke Sevens

schreven mee: Griet Speeckaert, Femke Vandormael,

Griet Peters, Mieke Nolf, Jan Vansantvoet, Mathijs

Wouters, Tijs Geerts en Kristel De Vos.

leverden inhoud en commentaar: An Vanderheyden,

Evy Hoeben, Liesbeth Van Tendeloo, Bert D’hondt, Mieke

Nolf en Pieter De Schepper, Louise Vandoorne, Sofie

Vettori en Steven Decuypere.

taalcorrectie: Bart Boone

met dank aan: Welzijnszorg, Decenniumdoelen2017, Uit

De Marge en ’t Hope.

lay-out: Echtgoed

druk: Bulckens|zwartopwit.be

verantwoordelijke uitgever: Elke Sevens

wettelijk depot: D/2011/2909/7

Dit is een publicatie in het kader van het gezamenlijk

jaarthema 2011-2012: “Armoede is een onrecht. Maak er

spel van!”.

Een samenwerking tussen Chirojeugd Vlaanderen,

Decenniumdoelen 2017, FOS Open Scouting, Jeugd Rode

Kruis, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ, Scouts en Gidsen Vlaanderen

en Wel Jong Niet Hetero.

Met steun van

Met medewerking van de Vlaamse Gemeenschap

© Paul Bert

Page 32: mAAk kAbAAl - Scouts en Gidsen Vlaanderen · 2011. 12. 6. · een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde, werd je eraan herinnerd. Nu gebruik

belAngrijke AdreSSen

Chirojeugd Vlaanderen

Kipdorp 30, 2000 Antwerpen

Tel. 03/231 07 95

Fax. 03/232 51 62

[email protected]

www.chiro.be

Decenniumdoelen 2017

p/a Welzijnszorg

Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel

Tel. 0474/25 48 80

[email protected]

www.decenniumdoelen.be

FOS Open Scouting

Kortrijksesteenweg 639, 9000 Gent

Tel. 09/245 45 86

Fax. 09/245 45 88

[email protected]

www.fosopenscouting.be

Jeugd Rode Kruis

Motstraat 40, 2800 Mechelen

Tel. 015/44 35 70

Fax. 015/44 33 01

[email protected]

www.jeugdrodekruis.be

KLJWaversebaan 99, 3050 Oud Heverlee

Tel. 016/47 99 99

Fax. 016/47 99 95

[email protected]

www.klj.be

KSJ-KSA-VKSJVooruitgangstraat 225, 1030 Brussel

Tel. 02/201 15 10

Fax. 02/201 04 74

[email protected]

www.ksj.be

Wel Jong Niet Hetero VZW

Kammerstraat 22, 9000 Gent

Tel. 09/335 41 87

[email protected]

www.weljongniethetero.be

Scouts en Gidsen Vlaanderen

Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen

Tel. 03/231 16 20

Fax. 03/232 63 92

[email protected]

www.scoutsengidsenvlaanderen.be