Lunchbijeenkomst

DAP Horst

Hoe groeit een big?

Hoe groeit S.Suis ?

19 & 27 januari 2016

Merijn Veldkamp

Denkavit

• Nederlands familiebedrijf (sinds 1929)

• Hoofdactiviteiten:

– Voeders voor jonge dieren (± 420.000 ton kalvermelk en specialiteiten)

– Speciale ingrediënten voor mengvoederindustrie

– Vleeskalveren (± 500.000 kalveren in integratie in Europa)

• Internationaal actief

– Export: > 40 landen wereldwijd

• Onderzoeksbedrijven in Nederland en Frankrijk

• Praktijkonderzoek

• Omzet € 600 miljoen/jaar

Denkaveal Denkamilk Denkapig

Blank-vlees

productie

Eigen integratie /

vrije verkoop

Voeders en

ondersteuning

Opfokmelken voor

Fokkalveren

Rosé kalveren

Lammeren

(schapen/geiten)

Melken

Prestarters

Speenvoeders

Opfokvoeders

Denkavit IngredientsZuivel grondstoffen, Aminozuren, Vitaminen, Enzymen Pro(e)biotica, Organische zuren

Biggenvoer(en) vs. S. Suis

Hoe groeit een big?

S. Suis vs. biggenvoeding…

150

Voeropname is cruciaal voor gezonde darm!

spenen

Praktijk

Ideaal

+3

dagen

+7

dagen

250 gr

50 gr

150 gr

E. Coli

Gezonde

darmcellen

Beschadigde

darmcellen

Conditie darmcellen bepaalt weerstand

Strepto

coccus

suis

Villus

Crypt

Hoge voer opname:

Gezonde lange villi

Lage voer opname:

Villus atrophy

Effect van voer opname op darmvilli

Wat gebeurt er in de big…?

voer mest

Verteren fermenteren

Verteren Fermenteren

“Verteren is het kleiner makenvan de ingenomen nutriënten”

- Mechanisch- Zuren- Enzymatisch

“Fermenteren is het proces waarbij micro organismen de weefselstructuur van voedingsmiddelen veranderen zodat deze door de darm opgenomen kunnen worden”

Vertering: Stap voor stap

Bek

• Kauwen

– Verkleinen grove delen (indien aanwezig)

– Homogeniseren ingenomen voedsel

• Speeksel toevoegen

– Bevochtigen

– Antimicrobieel

– Glad maken van voedsel massa

– Amylase

• zetmeel maltose

(NB: maalfijnheid is belangrijke factor!)

Vertering stap voor stap: maag

Maag

Gal

dunne darm

SlokdarmleverLever

Galblaas

Darmwand

Dikke darmAbsorptie

nutriënten

pancreas

Bek (speeksel)pH=6,5

pH=2,5

Maag

• Opslag van voedsel

• Mengen van voedsel

• Aanzuren van voedsel

– Anti-bacteriëel (pH 2-3)

– Verbetering enzym-activiteit

– Denaturatie van eiwitten

• Enzymproductie

– Pepsinogeen - Pepsine

• Splitst grote eiwitten in kleinere eiwitten

Bij jonge biggen zuur-

productie nog niet

optimaal: pH ~ 4

Vertering stap voor stap: 12-vingerige darm

Maag

Gal

dunne darm

SlokdarmleverLever

Galblaas

Darmwand

Dikke darmAbsorptie

nutriënten

alvleesklier

Bek (speeksel)pH=6,5

pH=2,5

pH=6,5

• Lever

– Galzouten (geproduceerd in lever, opgeslagen in galblaas)

Vetdruppels verkleinen (emulgator)

• Alvleesklier

– Natrium-bicarbonaat

Neutraliseren (pH

– Amylase, Maltase, Sucrase, Lactase

Di-saccharides en zetmeel splisten tot aan enkelvoudige suikers

– Lipase

Glycerol en vetzuren splitsen

– Trypsine

Eiwitten knippen

– Protease

Eiwitten splitsen tot aan aminozuren

12-vingerige darmToevoegen van verteringssappen

pH > 6.5, dan

pas wordt

extra voeding

vanuit maag

doorgelaten

Vertering stap voor stap: (rest) dunne darm

Maag

Gal

dunne darm

SlokdarmleverLever

Galblaas

Darmwand

Dikke darmAbsorptie

nutriënten

alvleesklier

Bek (speeksel)pH=6,5

pH=2,5

pH=6,5

pH=7-8

Dunne darm

• Productie en afgifte verteringsenzymen

Vertering van:

Disacharides

Polypeptides

Andere substraten

• Opnemen nutriënten

Enkelvoudige suikers

Aminozuren

Vetzuren

Vitaminen

Mineralen

Groot oppervlak door:

• villi (vingers) en crypten (groeven)

• microvilli (‘haren’ op vingers)

Enzym productie

Dunne darm

Bron: The University of Waikato; www.sciencelearn.org.nz

Vertering stap voor stap: dikke darm

Maag

Gal

dunne darm

SlokdarmleverLever

Galblaas

Darmwand

Dikke darmAbsorptie

nutriënten

alvleesklier

Bek (speeksel)pH=6,5

pH=2,5

pH=6,5

pH=7-8

Dikke darm

• Veel bacteriën aanwezig

– > 400 soorten

– Fermentatie niet verteerde voedingsstoffen (pas op voor eiwit)

– Productie vluchtige vetzuren

• Opname vluchtige vetzuren

– Boterzuur:

• Dient als energie voor de darmwand voor o.a. opname

van electrolyten (Na/K-pomp)

– Proprionzuur

– Azijnzuur

• Re-absorptie

– Electrolieten (Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Cl– en HCO3– en PO43 -)

– Vitamine B en K (complexe vitamines)

– Water (±90%)

Dikke darmBuitenkant darm

(bloedbaan)

Binnenkant

darm

(voedsel)

Dikke darm

Resultaat = diarree

Goedebacteriën

Pathogenebacteriën

Biggenvoer(en) vs. S. Suis

Hoe groeit een big?

S. Suis vs. biggenvoeding…

Hoe problemen van s. suis

voorkomen / minimaliseren?

Inspelen op verteringscapaciteit van een big

Voeropname rondom spenen

Hoge verteerbaarheid eiwitbronnen

Kwaliteit van granen (micotoxinen, hectolitergewicht)

Zachte korrel, fijne structuur

Goede smaak Vet

Smaakmaker of smaakbederver?

Geraffineerde vetten

Hoge infectiedruk niet te

veel vet!

Ruw eiwit = verteerbaar + fermenteerbaar eiwit

14,4 14,4

3,6

1,60

2

4

6

8

10

12

14

16

Ileal digestible Fermentable

18% CP (80% dig.) 16% CP (90% dig.)

groei gezondheid

• Organische zuren

• Middellang ketenvetzuren

• Gist

• Planten extracten

• Ruwe celstof

Extra additieven voor meer veiligheid

(Organische)zuren

2 soorten werking:

1.) pH verlaging (fumaar-, citroen-, fosforzuur) in

maag, waardoor betere eiwitvertering.

(Pepsinogeen pepsine eiwit vertering)

2.) Antimicrobieel (beste zijn zuren met 1 hoge pKa-waarde).

• Water oplosbare (kleinere zuren) gram-

• Vet oplosbare (grotere zuren MCFA’s gram+

Bij pas-gespeende biggen liefst fumaarzuur en calcium-zouten en

lage buffercapaciteit.

Antimicrobiële werking

zuur -

zuur

H+

-alleen niet gedissocieerde zuren

-cel maakt buffer, kost energie

-denaturatie celwand

-DNA replicatie verstoord

• Organische zuren

• Middellang ketenvetzuren

• Gist

• Planten extracten

• Ruwe celstof

Extra additieven voor meer veiligheid

Middellangketen vetzuren

MCFA, C6 - C12

Antimicrobieel effect: Hoge pK-waarde

Dierick N., presentation Eurotier (2006)

Common name nC MW pKa MIC G+ MIC G-

ORGANIC ACIDS

Formic acid mierenzuur C1:0 46,0 3,75

acetic acid azijnzuur C2:0 60,1 4,76

propionic acid propionzuur C3:0 74,1 4,88

butyric acid boterzuur C4:0 88,1 4,82

Lactic acid melkzuur 90,1 3,83

Sorbic Acid sorbinezuur 112,1 4,76

Fumaric acid fumaarzuur 116,0 3,02

Citric acid citroenzuur 192,1 3,13

MEDIUM CHAIN FATTY ACIDSCaproic acid capronzuur C6:0 116,2 4,88

Caprylic acid caprylzuur C8:0 144,2 4,89

Capric acid caprinezuur C10:0 172,3 4,89

Lauric acid laurinezuur C12:0 200,3 4,96

LONG CHAIN FATTY ACIDSmyristic acid : C14:0 228,4

palmitic acid : C16:0 256,4

palmitoleic acid : C16:1 254,4

stearic acid : C18:0 284,5

oleic acid : C18:1 282,5

linoleic acid : C18:2 280,4

HA H+ + A-

• Organische zuren

• Middellang ketenvetzuren

• Gist

• Planten extracten

• Ruwe celstof

Extra additieven voor meer veiligheid

Gram-bacteriën binden aan gistcelwand (fimbriae)

Positieve

bacterie

E. coli

darmwand

gistproduct

• Organische zuren

• Middellang ketenvetzuren

• Gist

• Planten extracten

• Ruwe celstof

Extra additieven voor meer veiligheid

Plantextracten

Voorbeelden:

• Cinnemaldehyde (kaneel uit bast)

• Carvacrol / thymol (oregano van blad)

• Capsaicin (peper)

• Valeriaan (wortel)

• Kamille (bloem)

• Anijs (zaad)

In voer meestal te lage dosering voor anti-microbieeleffect

Wel effect op voeropname, enzymvorming, verteerbaarheid voer

• Organische zuren

• Middellang ketenvetzuren

• Gist

• Planten extracten

• Ruwe celstof

Extra additieven voor meer veiligheid

Ruwe celstof

• Vertraging maaglediging

– Betere werking dier eigen enzymen

• Verandering microbiota dikke darm

– Relatief meer boterzuur vorming, betere

darmwerking (reabsorptie van water)

Samengevat: S. Suis vs. biggenvoeding….

Stem het voer af op de verteringscapaciteit van de big

Geef een big smakelijke en goed verteerbare

grondstoffen

Ondersteun maag aanzuring van pas gespeende big

Middel langketen vetzuren (MCFA’s) hebben een

remmend effect op de groei van gram positieve

bacteriën (Denkacid XL)

Zorg voor een constante voeropname

Werk hygiënisch!

Bedankt voor

jullie aandacht!