luan van MA NAM CHI
-
Upload
dolphin192 -
Category
Documents
-
view
216 -
download
0
Transcript of luan van MA NAM CHI
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
1/103
B GIO DC V O TOTRNG I HC KINH T TP H CH MINH
M TH NAM CHI
RI RO LI SUT TRONG HOT NG
KINH DOANH TI CC NGN HNGTMCP VIT NAMTHC TRNG V GII PHP
Chuyn ngnh: Kinh t - Ti chnh - Ngn hngM s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HCPGS.TS. TRN HUY HONG
TP. H CH MINH NM 2008
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
2/103
MC LC
LI CAM OAN
DANH MC CC CHVIT TT
DANH MC CC BNG BIU
DANH MC CC TH
LI MU
CHNG I: CSL LUN ................................................................................. 1
1.1. Qun tr ri ro trong kinh doanh ngn hng ..................................................... 11.1.1. Nhng vn chung v ri ro ....................................................................... 1
1.1.1.1. Mt s khi nim ....................................................................................... 1
1.1.1.2. Qun tr ri ro ........................................................................................... 1
1.1.1.3. Cc nguyn nhn dn n ri ro ............................................................. 2
1.1.1.4. nh hng ca ri ro n hot ng kinh doanh ca ngn hng
v nn kinh t - x hi .................................................................................................. 2
1.1.2. Ri ro li sut trong kinh doanh ngn hng ................................................ 21.2. Qun tr TSN ......................................................................................................... 3
1.2.1. Nhng vn chung ...................................................................................... 3
1.2.1.1. Khi nim ................................................................................................... 4
1.2.1.2. Cc nguyn tc........................................................................................... 4
1.2.1.3. Mc ch ..................................................................................................... 4
1.2.2. Cc thnh phn ca TSN ............................................................................... 4
1.2.3. Cc nhn t quyt nh n quy m ngun vn huy ng tin gi ........... 6
1.2.4. c tnh chi ph cho ngun vn tin gi v phi tin gi ............................ 6
1.2.5. La chn gia chi ph v ri ro trong huy ng vn ................................. 7
1.2.6. Phng php qun tr TSN .......................................................................... 8
1.3. Qun tr TSC ....................................................................................................... 10
1.3.1. Nhng vn chung v qun tr TSC ca ngn hng .............................. 10
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
3/103
1.3.1.1. Khi nim v TSC v qun tr TSC ca ngn hng ............................. 10
1.3.1.2. Cc yu t tc ng n qun tr TSC .................................................. 11
1.3.1.3. Cc nguyn tc qun tr TSC ................................................................. 11
1.3.2. Cc thnh phn ca TSC ............................................................................. 11
1.3.3. Cc phng php qun tr TSC ................................................................. 14
1.3.3.1. Phn chia TSC qun l ...................................................................... 14
1.3.3.2. Qun tr dtr........................................................................................ 15
1.3.3.3. Xy dng mt chnh sch tn dng hiu qu ........................................ 171.3.3.4. Xy dng chnh sch u thiu qu................................................... 18
1.4. Qun tr TSN v TSC hn ch ri ro li sut .............................................. 19
1.4.1. Ri ro li sut ............................................................................................... 21
1.4.2. Mc tiu ca hot ng qun l ri ro li sut ......................................... 22
1.4.3. Qun l khe hnhy cm li sut .............................................................. 23
1.4.4. Qun l khe hk hn ................................................................................. 26
KT LUN CHNG I ........................................................................................... 29
CHNG II: THC TRNG KIM SOT RI RO LI SUT TRONG
HOT NG KINH DOANH TI CC NHTMCP VIT NAM ....................... 30
2.1. Tnh hnh li sut huy ng v cho vay trn th trng tin t tcui
nm 2006 n thng 06 nm 2008 ............................................................................. 30
2.1.1. Chnh sch iu hnh tin t ca NHNN t cui nm 2006 n
thng 06 nm 2008 ..................................................................................................... 31
2.1.2. Thc trng kim sot ri ro li sut ti cc NHTMCP ............................ 34
2.2. Nguyn nhn lm tng ri ro li sut trong qun tr TSN TSC ca cc
NHTMCP .................................................................................................................... 39
2.2.1. Nguyn nhn tchnh sch iu hnh tin t ca NHNN ........................ 39
2.2.2. Nguyn nhn tpha cc NHTMCP .......................................................... 44
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
4/103
2.3. Cc bin php c p dng Qun tr TSN TSC nhm hn ch ri
ro li sut ..................................................................................................................... 50
2.3.1. Ngn hng Nh nc ................................................................................... 50
2.3.2. Ngn hng TMCP trong nc .................................................................... 52
KT LUN CHNG II .......................................................................................... 54
CHNG III: GII PHP QUN TR TSN TSC HN CH RI
RO LI SUT CA CC NHTMCP ...................................................................... 553.1. Nhng thch thc i vi cc NHTMCP trong nc ...................................... 55
3.1.1. V cch qun l.......................................................................................... 55
3.1.2. V trnh cng ngh v nng lc ti chnh ............................................. 56
3.1.3. V hiu qu v cht lng hot ng ......................................................... 58
3.2. nh hng chin lc hi nhp kinh t quc t trong lnh vc Ngn
hng ............................................................................................................................. 58
3.2.1. Sp xp v nng cao nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP ................. 583.2.2. Nng cao nng lc iu hnh v qun l NHTMCP ................................ 59
3.2.3. Marketing, to dng uy tn cho ngn hng ............................................... 60
3.2.4. o to i ng cn b, nhn vin c nng lc p ng nhu cu hi
nhp ........................................................................................................................... 60
3.3. Mt s gii php hn ch ri ro li sut trong hot ng kinh doanh ca
cc NHTMCP ............................................................................................................. 60
3.3.1. i vi NHNN ............................................................................................... 60
3.3.2. i vi cc NHTMCP trong nc .............................................................. 62
3.4. Nhng xut nhm hn ch ri ro li sut trong hot ng kinh
doanh ti cc NHTMCP ............................................................................................ 63
3.4.1. Nhng xut i vi NHNN ..................................................................... 64
3.4.2. Nhng xut i vi NHTMCP ............................................................... 64
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
5/103
3.4.3. M hnh tham kho ...................................................................................... 64
3.4.3.1. Ccu ca hi ng Qun tr TSN TSC ........................................... 64
3.4.3.2. Quy trnh bo co .................................................................................... 65
3.4.3.3. Dliu cn c phn tch qun tr TSN v TSC ............................ 66
3.4.3.4. Cc bc phn tch ALM .................................................................. 66
3.4.3.5. Tnh ton cc t s ALM ........................................................................ 67
3.4.3.6. Nguyn tc kim tra ................................................................................ 70
KT LUN CHNG III ........................................................................................ 70
KT LUN
TI LIU THAM KHO
PH LC
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
6/103
LI CAM OAN
Ti xin cam oan lun vn ny do chnh ti thc hin.
Tt c cc thng tin, s liu trch dn c ngun gc ng tin cy.
Tc gi
M Th Nam Chi
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
7/103
DANH MC CC CHVIT TT
ABB : Ngn hng TMCP An BnhACB : Ngn hng TMCP Chu
AGRI : Ngn hng Nng nghip v pht trin nng thn Vit Nam
ALCO : Hi ng qun l TSN TSC
BCTC : Bo co ti chnh
BIDV : Ngn hng u t v pht trin Vit Nam
CKT : Cn i k ton
EAB : Ngn hng TMCP ng
EIB : Ngn hng TMCP Xut nhp khu Vit Nam
HBB : Ngn hng TMCP Nh H Ni
HDB : Ngn hng TMCP Pht trin Nh HCM
LNH : Lin ngn hng.
MB : Ngn hng TMCP Qun i
NHNN : Ngn hng Nh n
c
NHTM : Ngn hng Thng mi
NHTMCP : Ngn hng Thng mi c phn
SEAB : Ngn hng TMCP ng Nam
SCB : Ngn hng TMCP Si Gn
SGB : Ngn hng TMCP Si Gn Cng Thng
STB : Ngn hng TMCP Si Gn Thng Tn
TCB : Ngn hng TMCP K Thng Vit NamTCKT : T chc kinh t
TCTD : T chc tn dng
TSC : Ti sn c
TSN : Ti sn n
VCB : Ngn hng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
VIB : Ngn hng TMCP Quc T Vit Nam
VP : Ngn hng TMCP cc doanh nghip ngoi quc doanh
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
8/103
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1. Li sut huy ng ................................................................................ 31
Bng 2.2. Li sut cho vay ................................................................................... 31
Bng 2.3. T l % ngun vn vay LNH c s dng u t so vi tng ti sn
ca mt s NHTMCP ........................................................................................... 38
Bng 2.4. T l lm pht t nm 2002 n thng 07/2008 .................................. 40
Bng 2.5. Li sut LNH ....................................................................................... 42
Bng 2.6. T trng thu nhp li thun so vi tng thu nhp ................................ 45
Bng 2.7. Tc tng trng tn dng ti mt s NHTMCP ............................. 48
Bng 3.1. Quy m vn t c ca cc NHTMCP Vit Nam v mt s ngn hng
trong khu vc ....................................................................................................... 57
Bng 3.2. Bng cn i k ton: Gi tr s sch .................................................. 67
Bng 3.3. Bng cn i k ton: Gi tr th trng .............................................. 68
Bng 3.4. Bng cn i k ton: Gi tr th trng khi li sut gim 0.5% ......... 69
Bng 3.5. Bng cn i k ton: Gi tr th trng khi li sut tng 0.5% .......... 69Bng 3.6. Bng cn i k ton: Thay i ca gi tr th trng ......................... 69
Bng 3.7. Bng cn i k ton: Delta v nhy cm ca vn ........................ 70
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
9/103
DANH MC TH
th 2.1. Tnh hnh huy ng vn ca SCB ...................................................... 52 th 3.1. Quy m vn t c ca mt s ngn hng .......................................... 57
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
10/103
LI MU
1. Gii thiuHin nay, ton cu ha nn kinh t khng cn l vn xa l m v ang
tr thnh mt xu hng pht trin tt yu khch quan i vi nn kinh t ca
mt quc gia.
Chnh thc gia nhp T chc thng mi quc t (WTO) cng vi cc t
chc h p tc khu vc, Vit Nam ni chung v h thng ngn hng ni ring
ang tng bc n lc lm mi mnh, n u hi nhp. Trong , h thng NH
TMCP c nh gi l h thng kh nng ng trong tin trnh hi nhp kinh
t quc t. Tuy nhin, n thi im ny, chng ta chang giai on u ca
qu trnh hi nhp giai on chun b nhng iu kin tt nht bc vo
cuc cnh tranh thc s s din ra t sau nm 2010, khi m cc cam kt hi
nhp thc s bt u c hiu lc.
c th tn ti v pht trin bn vng trong cuc cnh tranh ny, cc
NHTMCP phi n lc nng cao nng lc cnh tranh v mi mt. Vi tng
ny, ti xin chn ti Ri ro li sut trong hot ng kinh doanh ti ccNHTMCP Vit Nam Thc trng v gii php vi hy vng c th gip cc
NHTMCP pht trin vng vng trong thi k hi nhp.
2. Mc tiu nghin cuMc tiu nghin cu ca ti nhm mc ch hn ch ri ro li sut trong
hot ng kinh doanh ca ngn hng.
3. i tng v phm vi nghin cui tng v phm vi nghin cu ca lun vn: Thc trng v gii php
hn ch ri ro li sut trong hot ng kinh doanh ca cc Ngn hng. C th l
cc Ngn hng: ABB, MSB, SCB, HDB, TCB, STB, SGB, HBB, SeaB trong
thi gian t cui nm 2006 n ht qu II nm 2008.
4. Tnh thc tin ca tiVic duy tr li sut n nh trong mt thi gian di ca NHNN lm cho
Nh qun tr cc NHTMCP ll cng tc phng ri ro li sut. Cho n cuinm 2007 u nm 2008, tnh hnh kinh t vm c nhiu din bin bt li do
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
11/103
lm pht gia tng cng vi chnh sch tht cht tin t ca NHNN y cc
NHTMCP vo cuc khng hong thanh khon, bt buc cc ngn hng bc
vo cuc ua li sut lm li sut lin tc tng cao. iu ny bc l mt yu kmtrong cng tc phng ri ro ca cc NHTMCP, c bit l ri ro li sut. Qua
vic nghin cu v hot ng ca cc NHTMCP, tc gi mong mun gip cc
ngn hng c nhn thc ng n v mi lin h gia cng tc Qun l TSN
TSC phng chng ri ro, trong c bit l ri ro li sut, gp phn nng
cao nng lc qun tr ri ro ca NHTMCP.
5. Phng php nghin cuLun vn s dng cc phng php nghin cu: Phng php tng hp s
liu, phng php nh lng, phng php nh tnh, phng php phn tch,
phng php nh gi.
6. Kh khn ca lun vnDo hu ht cc NHTMCP Vit Nam cha c s quan tm ng mc n vic
Qun l TSN TSC trnh ri ro li sut nn cc m hnh qun l hoc khng
c xy dng, hoc chc xy dng mt cch khi qut nn ti khng thnu chi tit m hnh tham kho, nh gi chi tit nhng m hnh c p
dng.
7. Kt cu ca ti ti c chia lm 3 chng:
Chng I: Csl lun.
Chng II: Thc trng kim sot ri ro li sut trong hot ng kinh doanh
ti cc NHTMCP Vit Nam
Chng III: Gii php qun tr TSN - TSC hn ch ri ro li sut ti cc
NHTMCP Vit Nam.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
12/103
- 1 -
CHNG I: CSL LUN
1.1. Qun tr ri ro trong kinh doanh ngn hng
1.1.1. Nhng vn chung v ri ro1.1.1.1. Mt s khi nim
Ri ro c th xut hin trong mi ngnh, mi lnh vc. N l mt yu t
khch quan nn con ngi khng th loi trc ht m ch c th hn ch
s xut hin ca chng cng nh nhng thit hi do chng gy ra. C rt
nhiu nh ngha khc nhau v ri ro nhng nhn chung c th chia lm 2quan im:
Theo quan im truyn thng: ri ro l nhng thit hi, mt mt, nguy
him hoc cc yu t lin quan n nguy him, kh khn, hoc iu khng
chc chn c th xy ra cho con ngi.
Theo quan im trung ha: Ri ro l s bt trc c tho lng c.
Ri ro va mang tnh tch cc va mang tnh tiu cc: Ri ro c th gy ra
nhng tn tht, mt mt, nguy him nhng cng c th mang n nhng c
hi, thi c. Nu tch cc nghin cu, nhn dng o lng ri ro, chng ta c
th tm ra c nhng bin php phng nga, hn ch nhng tiu cc v pht
huy c nhng chi tch cc mang li t ri ro.
Ri ro trong kinh doanh ngn hng l nhng bin c khng mong i m
khi xy ra s dn n s tn tht v ti sn ca ngn hng, gim st li nhun
thc t so vi d kin hoc phi b ra thm mt khon chi ph c th hon
thnh c mt nghip v ti chnh nht nh. Ri ro v li nhun k vng
ca ngn hng l hai i lng ng bin vi nhau trong mt phm vi nht
nh.
1.1.1.2. Qun tr ri roQun tr ri ro l qu trnh tip cn ri ro mt cch khoa hc, ton din v
c h thng nhm nhn dng, kim sot, phng nga v gim thiu nhng
tn tht, mt mt, nhng nh hng bt li ca ri ro. Qun tr ri ro bao
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
13/103
- 2 -
gm cc bc: Nhn dng ri ro, phn tch ri ro, o lng ri ro, kim sot,
phng nga ri ro v ti trri ro.
1.1.1.3. Cc nguyn nhn dn n ri roC ba nhm nguyn nhn dn n ri ro, gm: Nhng nguyn nhn thuc
v nng lc qun tr ca ngn hng; Cc nguyn nhn thuc v pha khch
hng; Cc nguyn nhn khch quan c lin quan n mi trng hotng
kinh doanh.
1.1.1.4. nh hng ca ri ro n hot ng kinh doanh ca ngnhng v nn kinh t - x hi.
Ri ro s gy tn tht v ti sn cho ngn hng: mt vn khi cho vay, gia
tng chi ph hot ng, gim st li nhun, gim st gi tr ca ti sn; khin
ngn hng thua l, ph sn, s nh hng n nhng khch hng gi tin
cng nh khch hng vay tin, lm gim nim tin ca cng chng vo h
thng ngn hng. T c th lm nn kinh t suy thoi, gi c tng, sc
mua gim, tht nghip, s ko theo s sp ca h thng ngn hng trong
nc, trong khu vc; Ngoi ra ri ro tn dng cng nh hng n nn kinht th gii trong iu kin hi nhp v ton cu ha kinh t th gii hin nay.
1.1.2. Ri ro li sut trong kinh doanh ngn hngTrong hot ng kinh doanh, cc Ngn hng lun phi i mt vi rt
nhiu ri ro nh: Ri ro tn dng, ri ro thanh khon, ri ro t gi hi oi v
ri ro li sut. Trong phm vi ti, ti ch nghin cu v ri ro li sut.
Ri ro li sut l loi ri ro xut hin khi c s thay i ca li sut th
trng hoc ca nhng yu t c lin quan n li sut dn n tn tht v ti
sn hoc lm gim thu nhp ca ngn hng.
Ri ro li sut xut hin khi c s khng cn xng v k hn gia TSC
v TSN; Do cc ngn hng p dng cc loi li sut khc nhau trong qu
trnh huy ng vn v cho vay: Trng hp ngn hng huy ng vn vi li
sut cnh nhng cho vay, u t vi li sut bin i. Khi li sut gim,
ri ro li sut s xut hin v chi ph li phi tr ln hn li thu c, lm
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
14/103
- 3 -
gim li nhun; Ngc li, khi ngn hng huy ng vn vi li sut bin i
nhng cho vay, u t vi li sut cnh. Khi li sut tng, ri ro li sut s
xut hin v chi ph li phi tr ln hn li thu c; Do c s khng ph hpv khi lng, thi hn gia ngun vn huy ng vi vic s dng ngun
vn cho vay; Do t l lm pht d kin khng ph hp vi t l lm
pht thc t lm cho vn ca ngn hng khng c bo ton sau khi cho
vay; Ngoi ra, khi li sut th trng thay i, ngn hng cn c th gp ri
ro gim gi tr ti sn.
Khi ri ro li sut xut hin s lm tng chi ph ngun vn ca ngn hng;
gim thu nhp t ti sn ca ngn hng; lm gim gi tr th trng ca TSC
v vn ch shu ca ngn hng.
Chng ta c thnh gi ri ro li sut thng qua cc ch s sau:
H s chnh lch li thun (cn gi l h s thu nhp li rng cn bin
NIM Net Interer Margin)
H s ri ro li sut ( R ) Khe hnhy cm li sut (Interest rate
sensitive gap)Khe hk hn (Duration gap):
Theo kinh nghim ca cc nc, kim sot ri ro li sut, cc ngn
hng thc hin cc bin php: Mua bo him ri ro li sut chuyn giao
ton b ri ro li sut cho cquan bo him chuyn nghi p; p dng cc
bin php cho vay thng mi (cho vay ngn hn) ngn hng c th linh
ng thay i li sut cho vay khi li sut th trng thay i theo chiu
hng tng; p dng chin lc chng trong qun tr ri ro li sut: Nu
ngn hng c th d bo c chiu hng thay i li sut, ngn hng c
th chng iu chnh khe hnhy cm li sut v khe hk hn mt cch
hp l; Vn dng cc k thut bo him li sut nh hp ng k hn, hp
ng tng lai, quyn chn, Swap.
1.2. Qun tr TSN
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
15/103
- 4 -
1.2.1. Nhng vn chung1.2.1.1. Khi nim
Qun tr TSN l qun tr ngun vn phi tr cho ngn hng nhm mbo cho ngn hng lun c ngun vn duy tr v pht trin mt cch
hiu qu hot ng kinh doanh ca mnh, ng thi p ng k p thi mi
nhu cu thanh khon vi chi ph thp nht.
1.2.1.2. Cc nguyn tcKhi huy ng vn, cc Ngn hng cn phi chp hnh cc quy nh ca
lut php v cc cquan qun l: T chc tn dng khng c huy ng
vn qu nhiu so vi vn t c nhm m bo kh nng chi tr (Theo Php
lnh ngn hng nm 1990, tng ngun vn huy ng ca ngn hng thng
mi phi nh hn hoc bng 20 ln vn t c), p dng li sut huy ng ph
hp so vi cch qun l v li sut ca ngn hng Nh nc,
Ngoi ra cc ngn hng phi m bo p ng mt cch kp thi nhu cu
thanh khon ca ngn hng, hn chn mc ti a s st gim t ngt v
ngun vn ca ngn hng vi chi ph thp nht. ng thi phi s dng cccng c huy ng vn a dng hn ch ri ro v ph hp vi c im
ca ngn hng.
1.2.1.3. Mc chTrong hot ng kinh doanh ngn hng, vic qun tr TSN tt s gip cc
ngn hng khai thc ti a ngun vn nhn ri trong x hi m bo s tng
trng ngun vn n nh, bn vng nng cao th phn, nhm p ng tt
nht nhu cu vn cho khch hng c v s lng, thi hn v li sut. Nhng
vn phi m bo kh nng thanh ton v nng cao hiu qu kinh doanh ca
ngn hng.
1.2.2. Cc thnh phn ca TSNThnh phn ca TSN gm c:
Cc ti khon giao dch: l nhng nhng ti khon c khch hng
mti ngn hng s dng nhng dch v thanh ton khng dng tin mt
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
16/103
- 5 -
nn ngn hng khng phi tr li sut cao. y l loi tin gi khng n nh
nn cc ngn hng thng s dng d tr, v mt phn dng cho vay
ngn hn. Gm: Ti khon tin gi khng k hn, ti khon vng li.
Cc ti khon phi giao dch: l nhng loi tin gi nh k nh nhng
khon tin gi c k hn ca cc TCKT, tin gi tit kim ca c nhn. Khi
khch hng mcc ti khon phi giao dch ti Ngn hng sc rt gc v
li theo k hn c quy nh trc nhng khng c tham gia thanh ton
khng dng tin mt. y l loi tin gi n nh nn ngn hng thng s
dng cho vay trung di hn. V khch hng gi tin sc hng li
tc vi li sut cao hn so vi tin gi khng k hn.
Vn vay trn th trng tin t: Cc ngn hng c th vay vn trn th
trng tin t bng cch vay v cho vay ln nhau thng qua th trng lin
ngn hng; Vay ngn hng Trung ng; Pht hnh chng ch tin gi; Pht
hnh k phiu, tri phiu ngn hng
Cc ti khon hn hp: L mt dng ti khon tin gi hoc phi tin
gi cho php kt hp thc hin cc dch v thanh ton, tit kim, mi giiu t, tn dng. Ngi mti khon sy thc dch v trn gi cho chuyn
vin qun l ti khon ti ngn hng. Loi ti khon ny em li nhiu tin
ch cho khch hng s dng. Theo , ti khon ca khch hng sc
qun l nhm mang li li ch ti a cho khch hng.
Vay ngn hn qua hp ng mua li (Repurchase agreement RP):
y l hp ng c k kt gia ngn hng vi khch hng (c ti khon ti
ngn hng) hoc vi ngn hng khc. Trong , ngn hng tha thun bn
tm thi chng khon cht lng vi tnh thanh khon cao (c phiu u i,
tri phiu chnh ph sp n hn thanh ton,) km theo tha thun s mua
li cc chng khon ny ti mt thi im trong tng lai vi mc gi xc
nh trong hp ng. Giao dch ny c th thuc loi qua m hoc n vi
thng, ty vo nhu cu vn ca ngn hng v kh nng ca ch th mua
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
17/103
- 6 -
chng khon. Thng thng li sut trong hp ng mua li rt thp so vi
li sut huy ng vn ca ngn hng.
Chi ph trli theo RP
= S tinvay
* Li sut hinhnh ca RP
* S ngy vaytheo hp ng
Bn nv chng khon ha cc khon cho vay: Khi c nhu cu thay
i mt TSC thnh ngun vn phc v kinh doanh, cc ngn hng c th
bn cc khon cho vay; chng khon ha cc khon cho vay v cc ti sn
khc.
1.2.3. Cc nhn t quyt nh n quy m ngun vn huy ng tingi
Ngoi cc nhn t khch quan quyt nh n quy m ngun vn huy
ng tin gi: chnh sch tin t, chnh sch ti chnh ca Chnh ph; thu
nhp v ng cca ngi gi tin, cn c cc nhn t ch quan nh:
Li sut: li sut cao s lm tng chi ph, gim thu nhp tim nng ca
ngn hng. Nhng trc p lc cnh tranh, cc ngn hng buc phi duy tr
li sut cnh tranh thu ht khch hng mi v gi chn khch hng c.Cht lng dch v ngn hng: Cc ngn hng c dch v tt v a
dng s c li th hn cc ngn hng khc; Tr skin c, phng gi tin an
ton, tin nghi cng to nn u th cho ngn hng; i ng nhn s rt quan
trng trong vic pht trin quan h gia ngn hng v khch hng. Vi i
ng nhn vin c o to chuyn nghip, cc khch hng s yn tm hn
khi nhn c s t vn ca h. iu lm hnh nh ca ngn hng c n
tng su sc trong lng khch hng.
Cc chnh sch ca ngn hng (chnh sch tn dng, chnh sch u t,
chnh sch ngn qu,) l mt tiu chun o lng quan trng nh gi
nng lc, trnh ca cc nh qun l ngn hng. Mt ngn hng lun ra
nhng chnh sch ng n sc khch hng tin tng khi giao dch.
1.2.4. c tnh chi ph cho ngun vn tin gi v phi tin gi
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
18/103
- 7 -
Chi ph huy ng vn l chi ph cao nht trong hot ng mt ngn hng.
c cu thnh bi chi ph li phi tr cho cc khon tin gi ca khch
hng v cc chi ph phi li pht sinh khc trong qu trnh huy ng vn. Vvy, cc ngn hng mun tng thu nhp th phi h thp chi ph tin gi. Tuy
nhin, cc ngn hng khng d dng h thp chi ph tin gi ca mnh v n
ph thuc vo nhiu yu t: cung tin gi, kh nng cnh tranh ca ngn
hng, li sut cho vay, quy m ca khon tin gi khng phi tr li v quan
trng nht l s chnh lch gia li sut tin gi v li sut i vay.
Chnh lch li sut l gi m ngi tiu dng thc tr cho cc dch v ti
chnh trung gian ca ngn hng. N c xc nh bi chi ph cho cng
ngh, chi ph cho vn, ph bo him ri ro ca cc khon vay, thu phi
np,. Mc chnh lch ny ph thuc vo sc p cnh tranh trong lnh vc
ngn hng v sc p t cc i th cnh tranh.
Thng thng, nhng loi tin gi khc nhau tng ng vi mc ri
ro khc nhau s quyt nh nhng li sut huy ng khc nhau. Nu ngn
hng huy ng c khi lng tin gi khng phi tr li cng nhiu th thunhp t li sut rng r cng ln v ngn hng cng c kh nng cnh tranh
mnh hn so vi cc i th.
C 3 cch c tnh chi ph cho ngun vn tin gi v phi tin gi, gm:
Phng php chi ph qu kh bnh qun, Phng php chi ph vn bin t,
Phng php chi ph huy ng vn hn hp.
1.2.5. La chn gia chi ph v ri ro trong huy ng vnTrn thc t, vic la chn ngun vn p ng nhu cu kinh doanh
ca ngn hng khng ch ph thuc vo chi ph ca mi ngun m cn ph
thuc vo mc ri ro ca mi ngun vn. Thng thng, ngun vn no
c huy ng vi chi ph thp th c th c ri ro cao v ngc li. Cc
ngn hng c th gp cc ri ro tc ng n ngun vn huy ng nh:
Ri ro li sut: Thng xut hin i vi nhng ngun vn huy ng
di hn. Khi li sut th trng gim, ngn hng s b thit do huy ng
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
19/103
- 8 -
ngun di hn vi li sut cao. Khi li sut th trng tng, ngi gi tin s
la chn u t vo lnh vc khc v li sut cao hn li sut gi tin ti ngn
hng.
Ri ro thanh khon: Xy ra khi c tnh trng rt tin hng lot ca
khch hng lm st gim nghim trng ngun vn (thng tin v ngn hng
khng tt, tnh trng tht nghip,)
Ri ro vn ch shu: Khi vn huy ng qu ln so vi vn ch s
hu, cc nh u t s lo lng n kh nng hon tr ca ngn hng v c th
h s rt vn khi ngn hng.
V vy, khi quyt nh phi huy ng ngun vn mi, nh qun tr phi
c s la chn ph hp cho mc tiu kinh doanh ca ngn hng khi nh i
gia ri ro v chi ph huy ng.
1.2.6. Phng php qun l TSN qun l TSN, cc Ngn hng cn:
Thc hin cc chnh sch v bin php ng b khi tng ngun
vn ca ngn hng, gm:+ Bin php kinh t: L bin php m ngn hng dng nhng n
by kinh t (li sut,qu tng,) khai thc v huy ng cc ngun vn
cn thit. Bin php ny rt linh hot, nhy bn c th gip ngn hng huy
ng c ngun vn trong trng hp cn thit v cp bch . Tuy nhin,
nu s dng khng ng s lm tng chi ph, nh hng n kt qu hot
ng kinh doanh ca ngn hng, gy ra nhng tn hi cho ngn hng.
+ Bin php k thut: y l bin php lu di, ch lc ca mingn hng mang li hiu qu c trong ngn hn v di hn: Trang b my
mc, cng ngh hin i, tin tin nhm m bo cho vic thanh ton c
nhanh chng, chnh xc, thun tin hn; a dng ha cc hnh thc huy ng
vn, to ra nhiu sn phm huy ng vn thu ht tin gi trn th trng;
Hon thin v pht trin mng li huy ng vn: mng li truyn thng
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
20/103
- 9 -
(chi nhnh, phng giao dch, im giao dch,), mng li hin i (ATM,
th thanh ton, th tn dng,)
+ Bin php tm l: L bin php tc ng vo tnh cm, tm lca khch hng to lp, cng c, duy tr v pht trin mi quan h tt p,
lu di, bn vng gia Ngn hng v khch hng. lm c iu ny,
Ngn hng cn tuyn truyn, qung co rng ri, o to i ng cn b ngn
hng vng chuyn mn, c kh nng giao tip ng x to ra hnh nh p
v ngn hng c ni dung v hnh thc.
S dng cc cng c cbn tm kim ngun vn: Khi pht sinh
nhu cu vn vt qu kh nng thanh khon, ngn hng vay theo th t sau:
Vay qua m; Vay ti cp vn ca NHNN; S dng cc hp ng mua li,
pht hnh cc chng ch tin gi c mnh gi ln huy ng vn,
a dng ha cc ngun vn huy ng v to ccu ngun vn sao
cho ph hp vi nhng c im hot ng ca ngn hng. C th, i vi
ngn hng bn l ch yu cho vay ngn hn b sung nhu cu tiu dng,
nhu cu vn lu ng nn u tin huy ng vn ngn hn. i vi ngn hngbn bun ch yu cho vay trung di hn nn u tin huy ng vn trung di
hn.
Tn dng ngun vn ngn hn cho vay trung, di hn theo quy
nh ca lut php: Cc ngn hng c th dng ngun vn ngn hn cho
vay trung, di hn nhng phi m bo t l theo quy nh ca php lut.
Hin nay, theo quyt nh 457/Q/NHNN ngy 19/04/2005, t l p dng
i vi NHTMl 40% v p dng i vi t chc khc l 30%.
Thc hin y cc ni dung cbn trong qun l TSN ca ngn
hng: Xy dng k hoch ngun vn ca ngn hng m bo cn i gia
ngun vn vi s dng vn v m bo kh nng thanh ton, m bo cn
i trng thi ng. Do , khi lp k hoch ngun vn nh qun tr phi
xut pht t ccu v quy m TSC quyt nh ccu, quy m TSN, ph
hp vi kh nng qun l v m bo c hiu qu kinh doanh ca ngn
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
21/103
- 10 -
hng. K hoch ngun vn ca ton h thng phi c xy dng trn cs
tng hp k hoch ngun vn ca cc chi nhnh v hi schnh. Sau khi k
hoch c duyt s giao ch tiu huy ng n tng chi nhnh; Thc hincng tc iu hnh vn trong ton h thng: giao k hoch ngun vn cho
tng chi nhnh, xc nh hn mc iu chuyn vn trong ni b h thng, li
sut iu chuyn vn,; Phn tch, nh gi tnh hnh thc hin k hoch
ngun vn trong tng thi k ca tng chi nhnh v ton h thng; Theo di
vic thc hin li sut, chnh lch li sut bnh qun cho vay v huy ng
ca tng chi nhnh cng nh ton b h thng.
Thc hin quy trnh qun l TSN ca ngn hng: Mi h thng ngn
hng u c quy trnh qun l TSN ring ca mnh nhng quy trnh ny vn
c nhng nt chung v xy dng k hoch ngun vn, lp k hoch ngun
vn, thc hin huy ng vn gn lin vi vic iu ha vn trong ton h
thng,
1.3.Qun tr TSC1.3.1. Nhng vn chung v qun tr TSC ca ngn hng1.3.1.1. Khi nim v TSC v qun tr TSC ca ngn hng
C quan im cho rng TSC l gi tr tin t ca cc ti sn m ngn hng
c quyn shu (bao gm cc quyn chim hu, s dng v nh hot) mt
cch hp php, chng l kt qu ca cc hot ng trc , hin ang c
s dng cho nhng mc ch khc nhau nhm mang li thu nhp cho ngn
hng, tnh n mt thi im nht nh.
mt gc tip cn khc, TSC l kt qu ca vic s dng vn ca
ngn hng, l nhng ti sn c hnh thnh t cc ngun vn ca ngn hng
trong qu trnh hot ng.
Phn loi TSC ca ngn hng:
Cn c vo hnh thc tn ti, TSC ca ngn hng c th tn ti
di dng ti sn thc, ti sn ti chnh v ti sn v hnh.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
22/103
- 11 -
Cn c vo ngun gc hnh thnh, ti sn ca ngn hng c
hnh thnh ch yu t ngun vn ch shu, vn tch ly trong qu trnh
kinh doanh, vn huy ng v vn i vay,
Cn c vo v tr trong bng Tng kt ti sn, ti sn ca ngn
hng bao gm ti sn ni bng v ti sn ngoi bng.
TSC = Vn ngn hng + TSN
Qun tr TSC l vic qun l cc danh mc s dng vn ca ngn hng
nhm to mt ccu TSC thch hp bao gm: ngn qu, tn dng, u t v
cc ti sn khc m bo ngn hng hot ng kinh doanh an ton v c li.
1.3.1.2. Cc yu t tc ng n qun tr TSCCc quy nh ca lut php: lut ngn hng, lut t ai, lut dn s,
lut tha k, lut doanh nghip,
Mi lin h tng h gia ngn hng vi khch hng: va l ngi i
vay va l ngi cho vay. Do c hai phi h trcho nhau.
Li nhun m ngn hng t c trong kinh doanh v nhu cu tng
c tc ca cc cng.
Hiu qu v s an ton ca ngn hng trong kinh doanh (p ng nhu
cu thanh khon)
1.3.1.3. Cc nguyn tc qun tr TSCa dng ha cc khon mc TSC phn tn ri ro.
Phi gii quyt tt nht mi quan h gia thanh khon v kh nng
sinh li trong mt khon mc TSC.
Phi m bo c s chuyn ha mt cch linh hot v mt gi tr
gia cc danh mc ca TSC nhm gip cho ngn hng lun c c mt
danh mc TSC ph hp vi nhng bin ng ca mi trng kinh doanh.
1.3.2. Cc thnh phn ca TSCTSC gm c cc thnh phn sau:
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
23/103
- 12 -
Ngn qu:L khon TSC tnh thanh khon cao m ngn hng phi
duy tr m bo an ton trong hot ng kinh doanh, bao gm tin mt ti
qu, tin gi ti cc ngn hng khc v d tr php nh.
Thng thng y l nhng ti sn khng sinh li, c duy tr ch yu
p ng nhu cu chi tr cho khch hng gi tin, chi ph cho hot ng
ca ngn hng, b p thiu ht trong thanh ton b tr v thc hin d tr
bt buc theo quy nh ca NHNN. Trong tng lai, khon mc ny c xu
hng gim do s pht trin ca h thng thanh ton khng dng tin mt,
trnh qun l ca ngn hng.
Khon mc u t: Trong hot ng kinh doanh ngn hng, cc ngn
hng huy ng vn v s dng ngun vn huy ng c u t (c th
u t trc tip hoc gin tip) nhm t li nhun nhng vn phi m bo
thanh khon. m bo an ton v kinh doanh c li, cc ngn hng cn
xy dng mt danh mc u t nhm:
n nh ha thu nh p: nhm m bo li nhun cho ngn hng.
Trong trng h p thu nhp t cho vay ca ngn hng gim xung th thunhp t chng khon s b p khon thiu ht .
B tr ri ro tn dng trong danh mc cho vay: cc ngn hng u
t vo cc chng khon cht lng cao, chc chn c thanh ton, c tnh
thanh khon cao.
Cung cp ngun thanh khon d phng cho ngn hng: Khi nhu
cu chi tr pht sinh m d phng scp khng p ng, ngn hng c
th bn cc chng khon u t trn th trng, hoc chit khu, ti chit
khu ti NHNN nhm m bo thanh khon.
Gip cho ngn hng gim s thu phi n p nhng vn tng thu
nhp, c bit l tri phiu th (l loi tri phiu c min thu thu nhp)
To ra s phng v cho ngn hng nhm ngn nga thit hi khi
ri ro xut hin. N gip cho ngn hng c th thay i c cu danh mc
TSC mt cch linh hot v ph hp vi mi trng kinh doanh.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
24/103
- 13 -
Chng khon u t gm c: cc cng c ca th trng tin t v cc
cng c ca th trng vn, c th:
Cc cng c ca th trng tin t: Nhng cng c ny c c
im chung: li tc thp, ngy o hn di 1 nm, tnh kh mi cao, mc
ri ro thp. Bao gm: Tri phiu ngn hn ca cc cng ty, x nghip; Tri
phiu th thi hn di 1 nm; Cc hi phiu, k phiu thng mi
c mt ngn hng xc nhn hoc qua t nht hai ln chuyn nhng;
Tn phiu kho bc; Tn phiu NHNN; Chng ch tin gi c thi hn di 1
nm.
Cc cng c ca th trng vn: Nhng cng c ny c c im
chung l li tc cao, thi gian o hn trn 1 nm, tnh kh mi thp, nhiu
ri ro: Tri phiu Chnh ph c thi hn trn 1 nm; Tri phiu th thi
hn trn 1 nm; K phiu ngn hng c thi hn trn 1 nm; Tri phiu di
hn ca cc cng ty, x nghip,..; Cng tri.
Khon mc tn dng: y l khon mc rt quan trng v n thu ht
khong 60-75% tng TSC ca Ngn hng, mang li 2/3 tng thu nh p chongn hng v l khon mc cha ng rt nhiu ri ro. Qua c thnh
gi c trnh v hiu qu kinh doanh ca ngn hng. Gi tr cc danh
mc ca khon mc tn dng cao hay thp ty thuc vo cc yu t sau:
c im ca khu vc th trng ni ngn hng ang hot ng
(khu dn c, khu cng nghip)
Quy m ca ngn hng, c bit l quy m vn t c. C th: i
vi ngn hng c quy m ln, vn nhiu ch yu cho vay cc doanh nghip
ln, thng thng l khon vay trung di hn. i vi nhng ngn hng
nh, vn t ch yu cho vay cc tng lp dn c hoc doanh nghip va v
nh nh cho vay tiu dng, cho vay b sung vn lu ng.
Kinh nghim v trnh qun l: cc ngn hng c kinh nghim
v hiu bit su v loi hnh tn dng no th s tp trung cho vay loi hnh
tn dng tng li nhun v gim thiu ri ro.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
25/103
- 14 -
Li nhun mong i ca mt khon tn dng: Ngn hng s tp
trung cho vay i vi nhng khon tn dng mang li li nhun ln sau khi
tnh ton chi ph v nhng khon thit hi do ri ro gy ra.
Danh mc tn dng ca ngn hng c cu thnh bi cc loi hnh tn
dng sau: Cho vay trc tip, Cho vay gin tip, Cho thu ti chnh, Bo lnh
ngn hng.
Ngoi ra cn c danh mc TSC khc, gm: ti sn cnh, cc khon
phi thu, chi ph,
1.3.3. Cc phng php qun tr TSC1.3.3.1. Phn chia TSC qun l
Ty theo c im, mc tiu ca mnh, cc ngn hng c th phn chia
TSC theo nhiu cch qun l, bao gm:
Cn c vo th tu tin ca cc khon mc TSC:
D tr scp: Nhm p ng nhu cu chi tr pht sinh hng ngy,
thng xuyn ti ngn hng. Gm tin mt, tin gi (bao gm tin gi
NHNN v tin gi vt mc ti thiu duy tr ti khon ti cc ngn hngkhc). y l TSC khng sinh li nn cc ngn hng ch d tr va .
D tr th cp: Dng cho nhng nhu cu mang tnh chu k hoc
t xut khi d tr scp khng p ng, l u tin th hai ca ngn
hng, c s dng khi d tr scp b cn kit. y l nhng chng khon
c tnh thanh khon cao m ngn hng ang u t, cc chng khon ny
phi tha mn ng thi ba iu kin: An ton (phi chc chn c thanh
ton khi n hn); Thi gian o hn ngn (di 1 nm); C tnh thanh
khon cao.
Tn dng: Bao gm cc khon cho vay, chit khu cc cng c
chuyn nhng v giy t c gi, cho thu ti chnh, bo lnh, bao thanh
ton,
u t: y l nhng khon u t v li tc gm cc tri phiu
ca cng ty, x nghip c thi hn di, li tc cao.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
26/103
- 15 -
TSC khc
Cn c vo c im v tnh cht ca ngun hnh thnh TSC: Da vo
nhng c im v tnh cht ca ngun hnh thnh ti sn, ngn hng c th
xy dng nn khon mc ca TSC thch hp.
i vi tin gi khng k hn: y l loi tin gi khng n nh,
li sut thp nn ngn hng s dng hu ht cho d tr scp, mt phn cn
li dng cho vay ngn hn.
i vi ngun vn huy ng c k hn: y l loi tin gi n
nh, ri ro th p, nhu cu d tr cho loi tin gi ny tng i th p nnphn ln ngun ny c dng cho vay trung di hn.
i vi vn iu l v cc qu: y l vn ch shu ca ngn
hng, tnh n nh ln nn nhu cu d tr cho ngun vn ny l khng cn
thit, thng c s dng mua sm ti sn c nh, hn vn, lin
doanh,
Phng php m hnh lp trnh tuyn tnh: Nh qun tr xc nh t
sut li nhun mang li ca tng loi TSC, sau xc nh khi lng ca
tng danh mc TSC m ngn hng phi u t ti a ha li nhun.
Khon mc T sut (%) Khi lng
1. D tr scp2. D tr th cp3. Tn dng4. u t5. Ti sn khc
2
4
8
6
1
X1
X2
X3
X4
X5
F(x) = 2X1 + 4X2 + 8X3 + 6X4 + X5 -> Max
1.3.3.2. Qun tr dtrD tr l mt b phn ti sn ca ngn hng, c duy tr song song
vi ti sn sinh li nhm m bo kh nng chi tr thng xuyn ca ngn
hng. lm c iu , TSC lun lun phi ln hn TSN. Nu xt kh
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
27/103
- 16 -
nng chi tr trong ngn hn, TSC ngn hn phi lun lun ln hn TSN ngn
hn.
Cc hnh thc d tr ca ngn hng:
Cn c vo yu cu d tr: gm d tr php nh v d tr thng
d. Trong , d tr php nh l khon d tr m NHTM phi thc hin
theo yu cu ca NHNN; d tr thng d l khon d tr bao gm khi
lng qu vt qu nhu cu d tr php nh v bt c s vn b sung no
m cc NHTM xem l cn thit cung ng thm ngun thanh khon cho
cc TSN.
Cn c vo cp d tr: gm d tr scp v d tr thc cp.
Cn c vo hnh thi tn ti: gm tin mt, tin gi ngn hng
khc v cc chng khon c tnh thanh khon cao.
Ti sn d tr v nhu cu d tr:
D tr php nh (d tr bt buc): l khon d tr m NHNN
buc cc TCTD hot ng ti Vit Nam phi duy tr trn ti khon tin gi
thanh ton ti NHNN. D tr bt buc c duy tr bo v quyn li ca
ngi gi tin vo ngn hng, m bo cho NHNN c th iu chnh
c kh nng to tin ca NHTM nhm thc hin chnh sch tin t ca
mnh.
Tin mt ti qu: c duy tr p ng nhu cu rt tin mt
hng ngy ca khch hng, chi tr li v cc khon tin gi n hn, cho vay
v thc hin cc khon chi tiu bng tin mt trong ngy ca ngn hng.
Hin nay Vit Nam, lng tin mt ti qu chim khong 5% tng TSC,
trong khi t l ny cc nc pht trin ch xp x 1%. Cc ngn hng ch
gi mt lng tin mt va m bo an ton v ti a ha li nhun.
Bn cnh , mc d tr tin mt ca NHTM ph thuc vo cc yu t:
khong cch t ngn hng n trung tm tin mt (NHNN, hi s ca
NHTM); thi quen s dng tin mt ca khch hng; nhu cu ca khch
hng ti tng thi im.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
28/103
- 17 -
Tin gi thanh ton ti ngn hng khc: y l loi tin gi khng
sinh li, tn km chi ph v ngn qu. Do , khi nhu cu chi tr cha pht
sinh, cc ngn hng ch m bo tin gi thanh ton mc va ,
thng mc s d ti thiu theo quy nh duy tr ti khon (chim
khong 1%-2% trong tng TSC ca ngn hng). Bao gm: tin gi khng k
hn ti NHNN v tin gi ti cc NHTM khc.
Tin ang chuyn: Khon tin ny khng ln, ch chim khong
1% tng TSC. Khi trnh hch ton k ton v lun chuyn chng t ngy
cng pht trin th khon tin ny s ngy cng gim i. Bao gm: tin ang
trong thi gian chi hon tt th tc lun chuyn chng t nh tin mt
np vo NHNN nhng cha nhn c giy bo c ca NHNN, cc tsc
m ngn hng l ngi th hng, np vo ngn hng chi tr nhng cha
c thanh ton,
1.3.3.3. Xy dng mt chnh sch tn dng hiu quChnh sch tn dng l h thng cc quan im, ch trng, nh hng
quy nh cho hot ng tn dng v u t ca ngn hng, do Hi ngqun tra ra ph hp vi chin lc pht trin ca ngn hng v nhng
quy nh php l hin hnh. Mc ch ca chnh sch tn dng:
Cung cp ng li c th ca ngn hng cho nhn vin tn dng
v cc nh qun tr khi a ra quyt nh cho vay i vi khch hng.
H trcho ngn hng hng ti mt danh mc cho vay c th kt
hp nhiu mc tiu khc nhau (tng li nhun; phng chng, kim sot ri
ro; tha mn cc yu cu v mt php l; ph hp vi th mnh ca ngn
hng)
xy dng mt chnh sch tn dng, chng ta cn:
Phi xc nh quy m tn dng: Xc nh t trng ca khon mc
tn dng trong danh mc TSC.
Cc thnh phn ca mt khon tn dng: hn mc tn dng, thi
hn cho vay, thi gian u i tn dng, thi gian tr n, k hn tr n,..
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
29/103
- 18 -
Quyn phn quyt v mc phn quyt: Quyn phn quyt thuc v
thnh vin ca ban iu hnh (gim c, ph gim c chi nhnh, tng gim
c, ph tng gim c, ch tch hi ng qun tr). Ngi c chc v cng
ln th quyn phn quyt cng cao v n gn lin vi trch nhim ca ngi
a ra phn quyt.
Xc nh xem nhng giy t, h sphp l no ca khch hng
i hi phi i km vi n xin vay v cn bo qun ti ngn hng.
Nhng nguyn tc tip nhn, nh gi v qun l ti sn th chp,
cm c.
Nhng tiu chun cht lng ti thiu p dng vi tt c cc
khon cho vay; trnh t, th tc gii quyt mt h svay vn ca ngn hng.
Xc nh r khch hng chin lc v ngnh hng chin lc ca
ngn hng.
Chnh sch u i khch hng: u i v li sut cho vay, v hn
mc tn dng, v ti sn m bo, phng thc cho vay v thi hn vay,
Chnh sch cnh tranh, marketing: Ngn hng qung b chnh sch
tn dng v iu kin vay vn nhm gip khch hng vay hiu v thc hin
ng, gim st vic trin khai thc hin ca cn b tn dng, thng tin ngc
li cho ngn hng bng cc xut, kin ngh cn sa cha v hon thin
chnh sch tn dng ca ngn hng.
Xc nh chnh sch li sut cho vay.
Chnh sch qun l ri ro tn dng: Phi m bo cc nguyn tc:
Phn tn ri ro; Quy trnh xt duyt cp tn dng phi qua nhiu cp, nhiu
ngi hoc tp th; Kim tra, gim st thng xuyn.
V vic phn tch tn dng cc ngn hng c th thc hin khc nhau
nhng u phn tch trn hai kha cnh l phn tch ti chnh, phn tch phi
ti chnh v mc ch chung u l xc nh kh nng, thnh ca khch
hng trong hon tr tin vay, li vay theo nhng iu khon ca hp ng tn
dng c k kt.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
30/103
- 19 -
1.3.3.4. Xy dng chnh sch u thiu qu xy dng mt chnh sch u t hiu qu, cc ngn hng da vo:
Cc nhn tnh hng n chnh sch u t ca ngn hng nh: t
sut li nhun k vng khi u t chng khon, t l thu nhp sau thu so
vi t l thu nhp trc thu, cc nhn t ri ro v li sut, ri ro v tn dng,
ri ro thanh khon, ri ro thu hi trc hn ca ngi pht hnh chng
khon, ri ro lm pht, ri ro v k hn nm gi chng khon.
Chnh sch u t ca ngn hng: Ngn hng cn c mt chnh sch
u t hu hiu, c a s cng thng qua v ban hnh di dng vn
bn, bao gm cc ni dung ch yu: nu r mc tiu hot ng u t ca
ngn hng, xc nh ccu danh mc chng khon, xc nh t trng ca
khon mc u t chng khon trong tng TSC ca ngn hng, xc nh r
kh nng cm c chng khon, chit khu hoc ti chit khu khi nhu cu
vn pht sinh,
Chin lc v k hn u t: Ngn hng phi phn phi cc loi
chng khon vi cu trc v mt thi hn sao cho c li nht.1.4. Qun tr TSN v TSC trnh ri ro li sut
Ngn hng l mt t chc rt phc tp, bao gm nhiu phng ban cung
cp cc loi dch v tin ta dng. Mt ngn hng c qun l tt, mi
quyt nh cn c phi hp vi nhau m bo sng b, thng nht
trong hot ng. Trong , cc danh mc TSC v TSN phi c nhn nhn
nh mt th thng nht trong qu trnh nh gi nh hng ca chng ti
mc tiu c ra, m bo kh nng sinh li vi mc ri ro c th
chp nhn. Qu trnh ra quyt nh mang tnh phi hp v tng hp nh vy
c gi l phng php qun l TSN v TSC ca ngn hng. Qun l tt
TSN v TSC s gip cc Ngn hng chng li nhng ri ro do s thay i li
sut.
Mc ch ca qun tr TSN v TSC l to lp v thc hin cc chin lc
cng c Bng cn i k ton, nhm m bo cho ngn hng: c th ti a
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
31/103
- 20 -
ha hoc t nht l n nh mc thu nhp t li (chnh lch gia thu t li v
chi t li); Ti a ha hoc t nht l bo v tr gi ti sn ca ngn hng (gi
c phiu) vi mc ri ro hp l.Trc y, khng phi ngn hng no cng c thnh gi ton din v
danh mc TSC TSN ca mnh. Bi vy, trong mt thi gian di, vi quan
im qun l ti sn, khch hng ca ngn hng l yu t chnh quyt nh
quy m v loi hnh ca cc ngun vn m ngn hng c th huy ng. Ngn
hng ch qun l qu trnh phn b cc ngun vn huy ng thng qua vic
quyt nh xem khch hng no sc vay vn v hp ng vay vn s
gm nhng iu khon no. n thp k 60 v 70, i ph vi xu hng
gia tng li sut v cnh tranh gay gt v ngun vn, cc ngn hng bt u
quan tm ti vic khi mnhng ngun vn mi, qun l cu trc v chi ph
ca tin gi cng nh ca cc ngun vn phi tin gi. y c gi l l
thuyt qun l TSN. Theo , ngn hng tng cng hot ng qun l
ngun vn: qun l cht ch gi c ca ngun vn hay li sut m ngn hng
phi thanh ton i vi cc khon tin gi v cc khon vn vay nhm tc mc tiu v chi ph, quy m v cu trc ca ngun vn. Nu nhu cu
vay vn vt qu lng vn kh dng, ngn hng c th tng li sut huy
ng ht vn. V ngc li, nu nhu cu vay vn thp hn lng vn kh
dng, ngn hng c th h thp li sut huy ng.
Cho n khi th trng xut hin s bt n nh trong li sut nh hng
ln n hot ng kinh doanh ca ngn hng, vic dung ha gia qun l
TSC v TSN mi c s dng. y c gi l chin lc qun l hn hp
vi nhng im chnh:
t c mc tiu k hoch ra, nh qun tr phi ch
trng kim sot quy m, cu trc, chi ph v thu nhp ca c hai bn TSC v
TSN.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
32/103
- 21 -
Qun tr TSN v TSC phi l mt qu trnh thng nht, h trln
nhau ti a ha thu nhp ca ngn hng ng thi gip kim sot cht ch
cc ri ro m ngn hng phi i mt.
Thu nhp v chi ph c th pht sinh t c TSC v TSN. Do ,
chnh sch ca ngn hng cn c iu chnh ph hp nhm ti a ha thu
nhp, ti thiu ha chi ph trong mi hot ng ca ngn hng d hot ng
xut pht t pha TSN hay TSC.
1.4.1. Ri ro li sutLi sut c th hiu l gi c ca tn dng, l gi m ngi cho vay t ra
nh i ly quyn s dng vn cho vay ca h. Hay li sut l t l gia
mc ph chng ta phi tr nhn c khon vay trn gi tr khon vay.
Mt ngn hng d ln hay nh cng ch l mt ch th c nhu cu i vay
v cho vay trn mt th trng c hng ngn ngi i vay v ngi cho vay
nn ngn hng khng th l ngi to gi m ch l ngi chp nhn gi,
chp nhn v lp k hoch hot ng trn csmc hin ti v khuynh
hng vn ng ca li sut. Mt s thay i li sut snh hng n gitr th trng ca TSC v TSN, lm thay i gi tr vn ch shu ca ngn
hng; tc ng trc tip n li nhun ca ngn hng.
Khi li sut thay i, ngn hng t nht phi ng u vi hai loi ri ro
li sut: ri ro v gi v ri ro ti u t. Ri ro v gi pht sinh khi li sut
th trng tng s lm gim gi tr cc khon u t di hn li sut cnh
ca ngn hng. Ri ro ti u t xut hin khi li sut th trng h khin
ngn hng phi chp nhn u t ngun vn ca mnh vo nhng TSC mc
sinh li thp hn, h thp thu nhp k vng trong tng lai ca ngn hng.
Cc b phn cu thnh li sut: Li sut ca mt khon vay c cu
thnh bi rt nhiu thnh phn:
Li sut th trng
ca mt khon vay
hay mt chng khon
=
Li sut thc ca cc
chng khon khng c ri
ro
+
Phn b
ri ro cho
vay
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
33/103
- 22 -
Trong :
Chng khon khng c ri ro: li sut tri phiu chnh hc iu
chnh theo lm pht.
Phn b ri ro cho vay: ri ro khng thu hi c n, ri ro lm pht,
ri ro k hn, ri ro v kh nng tiu th, ri ro thu hi,
Ngoi ra, mt yu t cu thnh cbn ca li sut l phn b k hn. Mt
khon cho vay di hn s c li sut cao hn v xc sut xy ra ri ro cao hn
so vi nhng khon vay ngn hn. Trn thc t, cc nh qun tr khng th
d bo chnh xc li sut th trng v vic d bo chnh xc li sut th
trng cn phi c kh nng d bo nhng thay i trong snh gi ca th
trng i vi tt c nhng nhn t cu thnh li sut c cp trn. Do
, cc ngn hng phi chp nhn rng ngn hng khng th kim sot v d
bo chnh xc v li sut nn ngn hng phi tm nhng bin php bo v
i ph vi ri ro li sut.
1.4.2. Mc tiu ca hot ng qun l ri ro li sutMc tiu quan trng trong hot ng qun l ri ro li sut l bo v thu
nhp d kin mc tng i n nh bt chp s thay i ca li sut.
t c mc tiu ny, ngn hng phi duy tr t l thu nh p li cn bin
(NIM) cnh. y l h s gip cho ngn hng d bo trc kh nng sinh
li ca ngn hng thng qua vic kim sot cht ch ti sn sinh li v tm
kim nhng ngun vn c chi ph thp nht. H s ny cho thy nu chi ph
huy ng vn tng nhanh hn li thu t cho vay v u t hoc li thu t cho
vay v u t gim nhanh hn chi ph huy ng vn s lm cho NIM b thu
hp li, ri ro li sut s ln.
Thu nhp li Chi ph liH s chnh lch li
thun (NIM)=
Tng TSC sinh li*100
Trong :
Thu nhp li: li cho vay, u t, li tin gi ti ngn hng khc, li
u t chng khon,
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
34/103
- 23 -
Chi ph li: chi ph huy ng vn, i vay,..
Tng TSC sinh li = Tng TSC Tin mt & Ti sn cnh
Nh vy, t l thu nhp li cn bin ca ngn hng chu s tc ng ca
nhiu yu t nh:
Nhng thay i trong li sut
Nhng thay i trong mc chnh lch gia li thu t TSC v chi ph
phi tr li cho TSN.
Nhng thay i v gi tr ti sn nhy cm li sut m ngn hng nm
gi khi mrng hay thu hp quy m hot ng ca mnh.Nhng thay i v gi tr TSN phi tr li m ngn hng s dng
ti trcho danh mc ti sn sinh li khi mrng hoc thu hp hot ng.
Nhng thay i v cu trc ca TSC v TSN m ngn hng thc hin
khi tin hnh chuyn i TSC, TSN gia li sut cnh v li sut thay i,
gia k hn ngn v k hn di, gia ti sn mang li mc thu nhp thp vi
ti sn mang li mc thu nhp cao.
Thng qua vic duy tr t l thu nhp li cn bin chng ta thy rng, vic
phi h p gia qun tr TSN v TSC phi lun lun c thc hin song
song, h tr ln nhau mi c th bo v thu nhp d kin ca Ngn hng
khi ri ro li sut. c th thy r hn quan h gia qun tr TSN v qun
tr TSC, chng ta xem xt cch phng chng ri ro li sut thng qua vic
xc nh - kim sot khe hnhy cm li sut v vic qun l khe hk hn
ca cc ngn hng.
1.4.3. Qun l khe hnhy cm li sut thc hin vic qun l khe hnhy cm li sut, ngn hng cn tin
hnh phn tch k hn, nh gi li cc chi gn vi nhng ti sn sinh li
ca ngn hng, nhng khan tin gi cng nh vi nhng khon vn vay
trn th trng. Ti bt c thi im no, ngn hng c th t bo v trc
nhng thay i ca li sut bng cch bo m cn bng sau:
Gi tr ti sn nhy cm li sut = Gi tr nnhy cm li sut
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
35/103
- 24 -
Trong :
Ti sn nhy cm li sut l nhng TSC thc nh gi li khi li
sut thay i: cc khon cho vay sp n hn, cc khon cho vay v chng
khon c li sut th ni,
Nnhy cm li sut l nhng khon vn m li sut c iu chnh
theo iu kin th trng: tit kim ngn hn, tin gi mang li sut th
ni,
Khi gi tr ti sn nhy cm li sut v gi tr nnhy cm li sut khng
cn bng, khe hnhy cm li sut c hnh thnh:
Khe h nhy
cm li sut (R)=
Gi tr ti sn nhy
cm li sut-
Gi tr n nhy
cm li sut
Trong mi giai on k hoch (ngy, tun, thng,), nu gi tr ti sn
nhy cm li sut ln hn gi tr nnhy cm li sut, ta c khe hnhy cm
li sut dng hay khe hnhy cm ti sn. V ngc li, nu gi tr ti sn
nhy cm li sut nh hn gi tr nnhy cm li sut, ta c khe hnhy
cm li sut m hay khe hnhy cm n.Trng h p R = 0: gi tr ti sn nhy cm li sut bng gi tr n
nhy cm li sut: khi li sut tng hay gim cng khng lm nh hng n
li nhun ca ngn hng.
Trng hp R > 0: gi tr ti sn nhy cm li sut ln hn gi tr n
nhy cm li sut: Khi li sut th trng tng, li nhun ca ngn hng s
tng. V ngc li, khi li sut th trng gim, thu nhp t li gim nhanh
hn chi ph li phi tr, ri ro li sut s xut hin lm gim li nhun ca
ngn hng.
Trng hp R < 0: Gi tr ti sn nhy cm li sut nh hn gi tr n
nhy cm li sut. Khi li sut th trng gim, li nhun ca ngn hng s
tng. V ngc li, khi li sut th trng tng, thu li tng chm hn chi ph
li, ri ro li sut xut hin lm gim li nhun ca ngn hng.
Nh vy:
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
36/103
- 25 -
Khi R = 0: Ri ro li sut khng xut hin
Khi R > 0: Ri ro li sut xut hin khi li sut th trng gim
v NIM gim. Lc , ngn hng c th khng lm g v nghli sut s tng
li hoc n nh; hoc ko di k hn ca TSC hoc thu hp k hn ca danh
mc TSN; hoc tng TSN nhy cm li sut hoc gim TSC nhy cm li
sut
Khi R < 0: Ri ro li sut xut hin khi li sut th trng tng
v NIM gim. Ngn hng c th khng lm g v ngh li sut s gim hoc
n nh; hoc thu hp k hn ca TSC hoc ko di k hn ca danh mc
TSN; hoc gim TSN nhy cm li sut hoc tng TSC nhy cm li sut.
Mc thay i li nhun = R * Mc thay i li sut.
Nu ngn hng tin vo kh nng d bo li sut ca mnh, h thng
xuyn thay i khe hnhy cm li sut, t ngn hng vo trng thi nhy
cm TSC hoc nhy cm TSN. y c gi l phng php qun l khe h
nng ng:
Nhng don ca ngn
hng v s
thay i ca
li sut.
Gi tr khe
hnhy
cm li
sut ti u
Phn ng ca cc nh qun
l
Kt qu (nu don
ng)
Li sut th
trng tng
Khe h
dng
Tng ti sn nhy cm li
sut
Gim nnhy cm li sut
Thu nh p li t TSC
s tng nhiu hn chi
ph tr li
Li sut th
trng gim
Khe h
m
Gim ti sn nhy cm li
sut
Tng nnhy cm li sut
Chi ph tr li cho cc
khon n s gim
nhiu hn thu li.
Tuy nhin, chin lc qun l nng ng buc cc ngn hng phi i
mt vi nhiu ri ro hn v kh nng don ng chiu hng thay i ca
li sut rt thp nn phn ln cc ngn hng ch s dng phng nga ri
ro ch khng phi tng thu nhp.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
37/103
- 26 -
Cc ngn hng ln ngy nay thng s dng my vi tnh xc nh gi
tr TSC nhy cm li sut v gi tr TSN nhy cm li sut trong nhng
khong thi gian khc nhau v qun l mc nhy cm li sut da trnquan im qun l ri ro v da trn s nhy cm v ri ro ca nhng ngi
qun l ngn hng. Tuy nhin, k thut qun l khe hnhy cm li sut cn
c nhiu hn ch. S la chn thi gian phn tch hon ton ty theo tng
ngn hng. ng thi, li sut trong hot ng ngn hng v li sut th
trng thay i vi nhng tc khc nhau. V cui cng, vic qun l khe
hnhy cm li sut khng nhm mc ch bo v gi tr TSC v c bit l
khng bo vc gi tr rng ca ngn hng. lm c vic , chng
ta phi i vo phn tch khe hk hn.
1.4.4. Qun l khe hk hn.c s dng khc phc nhc im ca vic da vo khe hnhy
cm li sut nh gi ri ro li sut l ch ch trng vo s liu trn s
sch k ton ca vn m khng nghin cu y tc ng ca ri ro li
sut n gi tr th trng ca vn. Hn na, qun l khe hnhy cm lisut khng a ra mt con s c th v mc ri ro li sut tng th ca
ngn hng.
i vo phn tch khe hk hn, trc tin chng ta lm quen vi khi
nim k hn hon vn v k hn hon tr.
K hn hon vn ca ti sn l thi gian trung bnh cn thit thu hi
khon vn b ra u t, l thi gian trung bnh da trn dng tin d
tnh s nhn c trong tng lai.
K hn hon tr ca TSN l thi gian trung bnh cn thit hon tr
khon vn huy ng, l thi gian trung bnh ca dng tin d tnh ra khi
ngn hng.
Tng nKhe h
k hn=
K hn hon
vn trung bnh
ca ti sn
-
K hn hon tr
trung bnh ca
n
*Tng ti sn
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
38/103
- 27 -
phng chng ri ro li sut, cc ngn hng thng c gng duy tr cn
i gia ti sn v ngun vn vay sao cho khe hk hn tin gn ti 0, lc
k hn hon vn trung bnh ca ti sn s gn bng k hn hon tr trungbnh ca ngun vn.
Bn cnh , trong mt ngn hng, gi tr TSC lun lun phi ln hn gi
tr TSN m bo kh nng thanh ton, nn nu ngn hng mun c khe h
k hn bng 0 cn phi m bo:
Tng gi tr TSNK hn hon vn
trung bnh theo gi
tr ti sn
=
K hn hon tr trung
bnh theo gi tr ca
TSN
*
Tng gi tr TSC
Nh vy, c th loi b ri ro li sut, gi tr vn vay phi thay i
nhiu hn gi tr TSC.
Theo cng thc, nu k hn hon vn trung bnh ca TSC khng tng
ng vi k hn hon tr trung bnh ca TSN th ngn hng s phi chu ri
ro li sut, c th:
Khi khe hk hn dng: K hn hon vn trung bnh ca ti sn lnhn K hn hon tr trung bnh n.
Nu li sut tng s lm gim gi tr rng ca ngn hng bi v gi
tr TSC gim nhiu hn gi tr TSN.
Nu li sut gim s lm tng gi tr rng ca ngn hng.
Khi khe hk hn m: K hn hon vn trung bnh ca ti sn nh
hn K hn hon tr trung bnh n.
Nu li sut tng s lm tng gi tr rng ca ngn hng.
Nu li sut gim s lm gim gi tr rng ca ngn hng.
Cng thc chun tnh k hn hon vn v k hn hon tr ca mt
cng c ti chnh l:
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
39/103
- 28 -
DA =
=
=
+
+n
tt
n
tt
YTMoooooooooooooooooooooooooooooooooo
YTM
tfffffffffffffffffffffffdddfffffffffffffffffffffffffffffff
1
1
)1( 1
)1(
Nh ta bit:
Gi tr rng ca
ngn hng=
Gi tr tng
ti sn-
Gi tr tng vn
huy ng
NW = A L
Khi li sut thay i th NW = A L
ng thi, L thuyt Danh mc u t trong lnh vc ti chnh ch rarng: Li sut tng s lm gim gi tr th trng ca cc ti sn v ca cc
khon nmang li sut cnh; V K hn ca TSC v ca TSN cng di th
gi tr th trng ca chng cng gim mnh khi li sut tng. V vy, mc
thay i gi tr rng di tc ng ca li sut ph thuc vo tng quan
v k hn gia ti sn v cc khon vn vay ca ngn hng. Ta c cng thc:
NW = - DA * r)(1
r
+
* A - (DL* r)(1
r
+
* L)
Trong :
NW: S thay i gi tr rng ca ngn hng
DA : K hn hon vn trung bnh theo gi tr ca danh mc ti sn
A: Tng gi tr Ti sn
DL: K hn hon tr trung bnh theo gi ca danh mc n
L: Tng gi tr n
r: S thay i li sut
i: Li sut ban u.
Mc d cc ngn hng c th s dng cng c khe hk hn mt cch d
dng nhng n vn tn ti mt s hn ch: rt kh khn trong vic tm kim
cc TSC, TSN c k hn hon vn v k hn hon tr ph hp vi yu cu
ca ngn hng; i vi mt s loi ti khon khng th xc nh c chnh
xc m hnh lung tin vo ra lm cho vic tnh k hn hon tr, k hn hon
Dng tin d tnh trong khong thi gian t *
Dng tin d tnh trong khong thi gian t *
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
40/103
- 29 -
vn rt kh khn. Tuy nhin, n vn c s dng gip cc ngn hng
hn ch ri ro li sut.
KT LUN CHNG 1
Ngn hng l mt t chc kinh doanh rt c bit. Hot ng kinh doanh
ca mt ngn hng c th lm nh hng n hot ng kinh doanh ca ton
h thng ngn hng v x hi v cc ch th gi tin v vay tin ca ngn
hng l nhng cc TCKT, cc tng l p dn c trong ton x hi. V vy,
trong hot ng kinh doanh ca mnh, cc ngn hng cn cao cng tc
qun tr ri ro bo v ngn hng, bo v khch hng.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
41/103
- 30 -
CHNG II: THC TRNG KIM SOT RI RO LI SUT TRONG
HOT NG KINH DOANH TI CC NHTMCP VIT NAM
2.1 Tnh hnh li sut huy ng v cho vay trn th trng tin t tcui nm 2006 n thng 06 nm 2008.
Li sut huy ng v li sut cho vay c duy tr kh n nh cho n
cui nm 2007. T thng 01/1008, do chnh sch tht cht tin t NHNN
thc hin nhiu bin php nhm gim lng tin trong lu thng. T, cc
Ngn hng bt u tng li sut huy ng vn, m bo thanh khon.
Tnh hnh li sut huy ng: Li sut huy ng VNc duy tr tng
i n nh t cui nm 2006 cho n thng 12/2007. Li sut huy ng cho
k hn 3 thng dao ng mc 7.80%/nm - 8.52%/nm; 6 thng (7.80
9.06%/nm); 12 thng (8.40 9.48%/nm). T u nm 2008, cc Ngn
hng ng lot tng li sut thu ht ngun tin gi t dn c. Li sut
bnh qun huy ng vo thng 04/2008 cho k hn 3 thng l 10.32%/nm
(tng khong 2%/nm so vi nm 2007); 6 thng l 10.50%/nm (tngkhong 1.5%/nm so vi nm 2007); 12 thng l 10.98%/nm (tng khong
1.5%/nm). Li sut tip tc tng cho n thng 08/2008, li sut huy ng
cho k hn 3 thng l 18.20%/nm; 6 thng l 18.00%/nm; 12 thng l
17.90%/nm. Nh vy, tnh n thng 08/2008, li sut huy ng VN tng
gp 2 ln so vi nm 2007.
Ring i vi li sut huy ng USD: p dng theo cch li sut th ni
gn vi li sut th trng tin t quc t, chu tc ng nh hng nhiu bi
cc t iu chnh, thay i li sut ca FED. n thng 05/2008, li sut
ca FED mc 2%/nm, tuy nhin, li sut tin gi USD Vit Nam ang
mc 7.2%/nm, cao hn 1.95% so vi mc li sut ca tri phiu chnh ph
1 nm ca M l 5.25%/nm.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
42/103
- 31 -
Bng 2.1. Li sut huy ng
VN USD VN USD VN USDLoi k hn 3 thng 7.80 - 8.52 3.80 - 4.25 7.20 - 8.82 4.50 - 5.00 6.49 - 17.3 6.34 - 6.95Loi k hn 6 thng 7.80 - 9.06 4.00 - 4.40 7.56 - 9.12 4.60 - 5.20 6.59 - 17.616.48 - 7.09Loi k hn 12 thng 8.40 - 9.48 4.52 - 5.20 7.84 - 9.45 4.60 - 5.40 6.97 - 17.51 6.52 - 7.10Ngun: Bo co ca NHNN
Ch tiuT12/06 (%/nm) T 12/2007 (%/nm) T6/2008 (%/nm)
Tnh hnh li sut cho vay: T cui nm 2006 n thng 12/2007, li sut
cho vay VN ngn hn khong 12%/nm; trung di hn khong 13.5%/nm.
Cho n thng 06/2008, li sut cho vay ngn hn, trung di hn u mc
21%/nm, tng gp 1.55 ln so vi nm 2007.
i vi USD, trong nm 2006 v nm 2007, li sut cho vay dao ng
trong khong 6%/nm 8.7%/nm. n thng 06/2008, li sut cho vay dao
ng trong khong 9.5%/nm 13%/nm, tng gp 1.5 ln so vi nm 2007.
Bng 2.2. Li sut cho vay
VN USD VN USD VN USD
Cho vay ngn hn 10.80 - 13.80 6.00 - 7.50 10.80 - 13.80 6.40 - 7.50 0.00 - 21.0 9.50 - 12.00Cho vay trung, di hn 12.00 - 15.48 6.50 - 8.70 12.36 - 15.48 7.00 - 7.80 21.00 9.50 - 13.00
Ngun: Bo co ca NHNN
Ch tiuT12/06 (%/nm) T 12/2007 (%/nm) T6/2008 (%/nm)
2.1.1 Chnh sch iu hnh tin t ca NHNN tcui nm 2006 n
thng 6 nm 2008.
Trong giai on t nm 2001-2006, mc tiu ca chnh ph Vit Nam l
u tin tng trng kinh t nn chnh sch ti kha v chnh sch tin t lin
tc c mrng. Lng cung tin mi nm tng 25% trong khi li sut v
t l d tr gi nguyn khng i.
T cui nm 2005 n 31/12/2007, li sut cbn, li sut ti cp vn, li
sut chit khu c duy tr mc 8.25%/nm 6.5%/nm 4.5%/nm.
Cui thng 05/2007, NHNN ban hnh Ch th 03/2007/CT-NHNN
ngy 28/05/2007 v vic kim sot quy m, cht lng tn dng v cho vay
u t kinh doanh chng khon nhm kim sot lm pht, thc y tng
trng kinh t trong khng ch d nvn cho vay, chit khu giy tc
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
43/103
- 32 -
gi u t, kinh doanh chng khon mc di 3% tng d nca t
chc tn dng, hn cht 31/12/2007 phi m bo t l ny.
Trong thng 06/2007, NHNN a vo lu thng 130 ngn tng
mua 8.1 t USD.
Ngy 01/06/2007, NHNN iu chnh tng t l d tr bt buc ln
gp i i vi c ni t v ngoi t: t 5% ln 10% i vi tin gi VND k
hn di 12 thng v t 2% ln 4% i vi k hn t 12 thng n 24 thng,
tng t 8% ln 10% i vi tin gi ngoi t k hn di 12 thng v t 2%
ln 4% i vi k hn t 12 thng n di 24 thng.
Ngy 30/01/2008, NHNN thng bo iu chnh cc li sut: li sut
cbn t 8.25%/nm tng ln 8.75% nm; li sut ti cp vn t 6,5%/nm
tng ln 7,5%/nm; li sut chit khu t 4,5%/nm tng ln 6.0%/nm.
Ngy 01/02/2008, tng d tr bt buc t 10% ln 11% i vi VND
v t 10% ln 11% i vi ngoi t, ng thi mrng k hn tin gi phi
thc hin DTBB t di 24 thng thnh tt c cc k hn (Quyt nh
187/Q-NHNN, p dng t 01/02/2008 ca NHNN). Ngy 13/02/2008 NHNN ra quyt nh s 346/Q-NHNN v vic
pht hnh tn phiu NHNN bt buc. Theo , bt buc cc t chc tn dng
mua tn phiu bt buc vi tng gi tr 20.300 tng, li sut 7.8%/nm,
ngy pht hnh 17/03/2008
Ngy 26/02/2008 thng qua cng in 02/C-NHNN ca NHNN Vit
Nam, cc NHTMphi iu chnh li sut huy ng vn khng vt qu
12%/nm; Cc NHTM nh nc tch cc tham gia nghip v th trng m
v cc knh ti cp vn khc ca NHNN m bo kh nng thanh ton v
h trvn cho cc NHTM trn th trng LNH vi li sut ti a bng li
sut nghip v th trng mti phin giao dch gn nht cng vi 1%/nm.
Ngy 24/04/2008, NHNN Vit Nam ban hnh cng vn s
3764/NHNN-CSTT v vic ti cp vn di hnh thc cho vay c bo m.
Theo , h trkh nng thanh ton cho cc ngn hng thng mi, c
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
44/103
- 33 -
bit l cc NHTM c quy m nh, NHNN Vit Nam xem xt, quyt nh ti
cp vn di hnh thc cho vay c bo m mt cch kp thi, trn cs
ngh ca NHTM, iu kin cung - cu vn thc t v mc tiu iu hnhchnh sch tin t, cch ti cp vn hin hnh.
Ngy 16/05/2008, NHNN thng bo iu chnh cc li sut: li sut
cbn t 8.75%/nm tng ln 12% nm; li sut ti cp vn t 7,5%/nm
tng ln 13%/nm; li sut chit khu t 6%/nm tng ln 11/nm. ng
thi, thng qua quyt nh s 16/2008/Q-NHNN ca NHNN Vit Nam,
theo cc TCTD n nh li sut kinh doanh bng VNi vi khch hng
khng vt qu 150% ca li sut cbn do NHNN Vit Nam cng b p
dng trong tng thi k.
Ngy 10/06/2008, NHNN thng bo iu chnh cc li sut: li sut
cbn t 12%/nm tng ln 14% nm; li sut ti cp vn t 13%/nm tng
ln 15%/nm; li sut chit khu t 11%/nm tng ln 15%/nm.
Ngy 11/06/2008, t gi bnh qun LNH tng mnh t mc
16.139VND/USD ln 16.461VND/USD, tng 322VND/USD.T qu II/2008, tip tc chuyn khong 52 ngn tng tin gi ca
kho bc ti cc ngn hng quc doanh v NHNN.
Ngy 26/06/2008, iu chnh li sut tn phiu bt buc, theo t
01/07/2008, li sut tn phiu NHNN bng VND di hnh thc bt buc
pht hnh ngy 17/03/2008 s tng t 7.8%/nm ln 13%/nm, p dng i
vi thi hn thanh ton cn li ca tn phiu (Quyt nh 1435/Q-NHNN
ngy 26/06/2008 ca NHNN).
Ngy 26/06/2008, NHNN iu chnh tng bin t +-1% ln +-2%
so vi t gi bnh qun lin ngn hn p dng cho ngy giao dch do NHNN
thng bo theo Quyt nh 1436/Q-NHNN.
Ngy 03/07/2008 ca NHNN Vit Nam ban hnh 6076/NHNN-TTR
v vic kim tra li sut huy ng bng ng Vit Nam ca cc TCTD, theo
, yu cu cc TCTD c mc huy ng vn bnh qun t 17.5%/nm trln
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
45/103
- 34 -
bo co phng n kinh doanh ph hp vi mc li sut huy ng vn v c
bin php x l kin quyt ph hp vi cc quy nh ca php lut i vi
cc TCTD c mc li sut huy ng vn mc cao, khng c kh nng b
p chi ph kinh doanh.
Ngy 19/08/2008, theo Quyt nh s 1849/Q-NHNN, cc t chc
tn dng n nh li sut huy ng v li sut cho vay bng ng Vit Nam
gia cc TCTD trn th trng LNH khng vt qu 150% li sut cbn do
NHNN cng b
Ngy 29/08/2008, iu chnh li sut tin gi d tr bt buc bng
ng Vit Nam i vi t chc tn dng: iu chnh t 1,2%/nm (theo
Quyt nh s 923/Q-NHNN ngy 20/7/2004) tng ln 3,6%/nm (Quyt
nh s 1907/Q-NHNN ngy 29/8/2008). Mc ch ca vic tng mc li
sut ny nhm h trcc t chc tn dng c iu kin gim li sut cho vay,
gp phn chia s cng doanh nghip v ngi vay tc ng thc y u t,
sn xut, kinh doanh pht trin.
Ngy 25/09/2008, NHNN ban hnh Quyt nh 2133/Q-NNNN theo mc li sut tin gi d tr bt buc bng ng Vit Nam i vi TCTD
c tng ln 5%; Quyt nh 2132/Q-NHNN theo , sa i Khon 7
iu 1 Quyt nh 346/Q-HNN nh sau:Tn phiu NHNN bt buc pht
hnh ngy 17/03/2008 c cm c vay vn, chit khu ti NHNN, c
s dng lm cng c cho nghip v th trng mdo NHNN thc hin theo
quy nh hin hnh.
2.1.2 Thc trng kim sot ri ro li sut ti cc Ngn hng TMCPTrong thc t, cc Ngn hng rt kh thuyt phc khch hng c th
huy ng ph hp vi chng trnh Qun l TSN v TSC ti Ngn hng.
Ngoi ra, i vi cc khon tin gi, tin tit kim, rt kh don c
khon tin ny s tng ln hay gim xung? V kh nng thu hi nn hn
ca khch hng cng khng chnh xc. Nn vic xy dng c mt dng
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
46/103
- 35 -
tin ra - vo cn xng k hn rt kh thc hin. V vy, ri ro li sut lun
lun tn ti trong mt ngn hng.
Hin nay, mt s ngn hng Qun l TSN - TSC bo v li nhun cangn hng trnh ri ro li sut bng biu lch. y l phng php o
lng bng biu , phng php ny th hin s vn chu ri ro li sut v
s vn theo tng thi k ti nh gi. Bng cch s dng khe hnhy cm li
sut cng vi vic phn loi cc TSN - TSC theo k hn ti nh gi lp
biu lch.
V d: Ta xc nh cc TSN TSC theo tng k hn ti nh gi nh sau:
VT: tng Nhm K hn ti nh gi Gi tr ca TSN Gi tr ca TSC
1 1 tun 100 110
2 1 tun 1 thng 320 240
3 1 thng 2 thng 400 470
4 2 thng 6 thng 720 700
5 6 thng 1 nm 650 670
6 1 nm 2 nm 560 670
7 2 nm 5 nm 980 1200
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
47/103
- 36 -
Ta c biu lch nh sau:
Biu lch
-1400-1300-1200-1100-1000
-900-800-700-600-500-400-300-200-1000
100200300400500600700800900
10001100
1w 1w -
1m
1m -
2m
2m -
6m
6m - 1y 1y - 2y 2y - 5y
1 2 3 4 5 6 7
Khn ti nh gi
Gitrtisn
Gi tr ca TSN
Gi tr ca TSC
Da vo biu lch trn Nh qun tr c th c ci nhn tng qut v
tnh hnh TSN TSC ca ngn hng, c thnh gi c tnh thanh khon
ca h thng ng vi tng thi im ri da vo kinh nghim ca bn thn,
din bin th trng c kt lun nh tnh v thu nhp ca ngn hng ch
khng c mt kt qunh lng trong trng hp li sut th trng bin
ng. Khi c mt s thay i li sut trn th trng, cc nh qun tr skhng th tnh ton c mc nh hng ca s thay i li sut n li
nhun ca ngn hng gy kh khn cho vic kim sot ri ro li sut.
Ngoi ra, cc Ngn hng nh ch qun l TSN TSC theo kinh nghim.
Da vo kinh nghim v s liu qu kh don mc thay i ca
dng tin vo, c bit l ngun vn huy ng. Sau , ty vo tng thi k
phn phi ngun vn ny theo t l thch hp i vi tin mt ti qu, u
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
48/103
- 37 -
t chng khon c tnh thanh khon cao, cho vay. Thng thng, ti cc
ngn hng khi d ncho vay chim khong 75%-90% tng ngun vn huy
ng s hn ch cho vay ng thi y mnh hn na cc bin php thuht ngun tin gi.
Bn cnh , vic kim sot ri ro li sut ti cc Ngn hng cn tn ti
nhng vn sau:
Chin lc qun l dng tin vo ra ca ngn hng TMCP u rt
bao qut. Cc NHTMCP cha c cng c ph hp lng ha ri ro, bo
co phc v qun l thanh khon ch yu l ngn hn (thng di 2 tun),
cc bo co v k hoch gii ngn, k hoch thu hi ntrong ngn hn c
lp nhng s liu bo co thng khng theo st thc t; cc bo co phn
tch di hn phc v mc tiu huy ng v s dng ngun vn hiu qu.
Mc d ccu t chc qun l ri ro thanh khon c xy dng nhng
vic vn hnh n cha hiu qu, vai tr ca ALCO cn mnht. Rt t t
chc tn dng xy dng k hoch i ph vi tnh trng khng hong thanh
khon, ri ro li sut nu c xy dng th cng cha c luyn tp v cpnht thng xuyn, lin tc.
Cc NHTM cha xy dng c chnh sch li sut ph hp vi mc
ri ro v hot ng ca Ngn hng, chnh sch li sut hin nay ca cc
Ngn hng rt d b dn dt bi cc yu t th trng; cha lng ha c
ri ro li sut cho ccu TSN - TSC hin ti ca Ngn hng.
H thng cng ngh thng tin qun l cha h trc vic lp bo
co phc v qun l ri ro li sut. Hu ht cc Ngn hng u cha c cc
cng c nhm phn tch nhy ca li sut xc nh nh hng ca vic
thay i li sut i vi kt qu hot ng kinh doanh khi th trng thay
i.
Nhiu ngn hng vay tin trn th trng LNH khng phi b p
thiu ht thanh khon tm thi m u t: Ngoi tr mt s t ngn hng
(TCB, STB, MSB) s dng ngun tin vay LNH m bo thiu ht thanh
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
49/103
- 38 -
khon tm thi, cn li a s cc ngn hng u s dng ngun vn vay
LNH u t, c ngn hng s dng ngun tin ny u t ln n 47%
tng ti sn. V vy mc ri ro trong kinh doanh ca cc NHTMCP trongthi gian qua rt cao nu ngun cung tin gim i, ng thi cng tc Qun
tr TSN TSC ti cc NHTMCP khng c quan tm hoc cc nh qun tr
cho rng nguy cngun cung tin gim i l khng c, bc lim yu km
v nng lc d bo ca nhng nh qun tr ngn hng. c th thy r mc
ri ro li sut, ta c th s dng s liu v ngun vn vay LNH c s
dng u t ti cc ngn hng (y l khon chnh lch gia tin gi v
vay ca TCTD khc vi tin gi v cho vay TCTD khc). Ngun vn vay
LNH thng c gi tr rt ln, mi khon vay trung bnh tr gi khong 50 t
ng, v vy khi ngun vn vay ny b rt v, nu khng th vay LNH tr
th vic huy ng vn t TCKT v dn c b p khon thiu ht ny
phi mt nhiu thi gian, iu ny d dng y cc ngn hng vo tnh trng
thiu thanh khon. Ta c s liu t l % ngun vn vay LNH c s dng
u t so vi tng ti sn ca mt s NHTMCP:Bng 2.3. T l (%) ngun vn vay LNH c sdng u tso vi
tng ti sn ca mt s NHTMCP
STT Ngn hng Nm 2006 Nm 2007 Qu I/08 Qu II/081 ABB - 9.46% 12.28% 1.01%
2 SCB 37.48% 7.97% 14.69% 12.55%
3 STB - - - 1.79%
4 HDB 17.54% 46.62% null 21.93%
5 TCB 3.54% - null -6 MSB null null 3.17% -
7 SGB 4.73% 6.81% null null
8 HBB 10.73% - null null
9 SEAB 14.87% 3.50% null null
Ngun: Tng hp t BCTC ca cc Ngn hngTrong hot ng kinh doanh ngn hng, vic thiu thanh khon rt nguy
him v n c thnh hng n ton h thng. Khi ngun vn vay LNH b
rt v trong khi cc khon u t cha n hn thu hi. Nu ngn hng c
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
50/103
- 39 -
th huy ng kp b p ngun vn LNH phi tr th ngn hng cng phi
i mt vi ri ro li sut rt cao s lm gim li nhun ngn hng v tc
tng cc khon li thu c tng chm hn nhiu so vi tc tng cckhon li phi tr.
Rt t cc NHTMCP s dng cng c phi sinh bo v li nhun
ngn hng trnh ri ro li sut. cc nghip v phi sinh cn mang tnh th
im v n l mc d chng c s dng tu nm 2000, mt s TCTD
c NHNN cho php thc hin cc cng c phi sinh nh: VCB, VIB,
ACB, TCB, MB, EIB, nhng doanh s v hot ng ny vn khng ng k
so vi doanh s cc hot ng truyn thng.
2.2 Nguyn nhn lm tng ri ro li sut trong qun tr TSN TSC cacc NH TMCP
2.2.1 Nguyn nhn tchnh sch iu hnh tin t ca NHNNm bo mc tiu tng trng kinh t, t nm 2003 n 2007, cung
tin mi nm tng 25% trong khi li sut v t l d tr bt buc gi nguyn
khng i khin lm pht lin tc mc cao, tnh trng d VN ko di,li sut th trng LNH gim, c thi im li sut huy ng LNH k hn 1
thng ch khong 4.2%/nm. Vi li sut thc m (gi vn qu r), cc nh
u t d dng vay tin u t vo bt ng sn v chng khon bt chp
ri ro. Ngay c cc ngn hng hu nh cng b qua cc bin php kim sot
ri ro tn dng, ri ro li sut (dng ngun vn ngn hn, vn vay trn th
trng LNH cho vay trung di hn) y mnh tng trng tn dng nhm
t c li nhun cao hn. C ngn hng d n tn dng cui nm 2007
tng 500% so vi nm 2006. Cui nm 2007, lm pht mc 12%. Tng d
ngia 2007 gn 1000 tng, tng hn ba ln so vi nm 2003 v bng
khong 90% GDP nm 2007.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
51/103
- 40 -
Bng 2.4. T l lm pht tnm 2002 n thng 7/2008
Nm Thng
2002 01/2008
2003 02/2008
2004 03/2008
2005 04/2008
2006 05/2008
2007 06/2008
07/2008
Ngun: Website www.gso.gov.vn ca Tng cc Thng k
19.78
9.19
11.6
15.96
18.44
Ch s lm pht t 7 thng nm 2008
so vi 12/2007T l lm pht (%)
2.38
6.02
7.8
8.3
7.5
8.3
Ch s lm pht t 2002 - 2007
(nm trc =100)T l lm pht (%)
3.9
3.1
T cui nm 2007, trc sc p lm pht NHNN buc phi thc hin
chnh sch tht cht tin t bng mt lot bin php: pht hnh tn phiu bt
buc ht tin trong lu thng v, chuyn tin gi ca Kho bc Nh nc
ti cc Ngn hng v NHNN, tng t l d tr bt buc, tng li sut cbn,
li sut ti cp vn, li sut chit khu, mrng bin t gi hi oi, tng
mnh t gi, khng ch d ntn dng,. ng l vi nhng bin php ny,NHNN c th kim chc lm pht nhng hnh ng ny ca NHNN
y cc NH TMCP vo cuc ua li sut m bo thanh khon mc d
bit trc ri ro li sut s xy ra rt cao. L do:
Trn thc t, tn ti mt nghch l: Li sut LNH thp nhng li
sut huy ng dn c v cc TCKT ti cc ngn hng vn tip tc tng.
Nghch l ny vn tn ti v kh nng tip cn vi khch hng cc ngn
hng khc nhau l khc nhau. Cc ngn hng TMCP nh ngun vn huy
ng khng p ng nhu cu vay vn nn phi tng li sut thu ht
khch hng. Trong khi , cc ngn hng c quy m ln, ngun vn huy
ng c vt nhu cu cho vay nhng vn gi li sut huy ng cao gi
khch.
Thc trng ny s gy kh khn cho vic thc thi chnh sch tin
t: Mt khi cn c cc ngn hng d tha vn trong khi cn c nhng ngn
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
52/103
- 41 -
hng thiu vn. Vic NHNN thay i cung tin, thay i li sut cbn
thc thi cc chnh sch tin t l rt kh khn. V mt l thuyt, khi ngun
vn ngn hn trn th trng tin t d tha, n nh li sut, NHNN phiht tin vm bo cung cu vn cn bng, khng gy p lc gim li
sut th trng v ngc li.
Ngoi ra, v cc ngn hng quy m ln, ngun vn huy ng vt
nhu cu cho vay, trong ccu tng ti sn lun dnh mt phn ngun vn
u t vo cc giy tc gi, c th tham gia vo th trng m vay vn
ca NHNN vi li sut thp tng tnh thanh khon cho Ngn hng. Trong
khi , cc ngn hng quy m nh, di p lc li tc cho cng khng
nhng s dng hu ht vn huy ng c m cn s dng vn vay LNH
y mnh cho vay tn dng m khng u t hoc u t rt t vo giy t
c gi nn khng th vay tin NHNN thng qua th trng m. Khi NHNN
ht mt lng ln tin lu thng trn th trng v, cc khon tin gi c k
hn ca cc Ngn hng khc b rt v s lm cho cc ngn hng nh b mt
cn i ngun vn trm trng, m bo thanh khon, cc ngn hng nhphi vay cc ngn hng c quy m ln vi li sut cao, c thi im ln n
gn 35%/nm v bt u cuc ua li sut b p khon tin gi b cc
Ngn hng khc rt v.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
53/103
- 42 -
Bng 2.5. Li sut LNH
n v tnh: %/nm
K hn T03/07 T07/07 T12/07 T01/08 T02/081 ngy 5.64 3.24 7.00 24.00 31.00
1 tun 6.24 3.48 9.20 15.00 25.002 tun 6.48 3.96 8.80 12.50 29.00
1 thng 7.56 4.20 9.50 18.00 28.00
2 thng 8.16 4.80 9.50 9.60 28.00
3 thng 8.40 6.24 9.00 23.50 28.00
6 thng 9.00 7.44 9.20 10.60 18.00
1 nm 9.60 8.16 10.00 10.55 16.00
K hn T03/08 T04/08 T05/08 T06/08 T07/08 T09/081 ngy 7.50 25.00 25.00 21.00 17.46 14.50
1 tun 14.00 25.00 26.00 21.00 19.00 15.002 tun 12.00 26.00 26.00 22.00 19.17 15.50
1 thng 15.00 22.00 26.00 22.00 19.33 16.00
2 thng 14.70 19.00 - - - 16.20
3 thng 14.50 18.00 - - 19.58 16.50
6 thng 13.00 16.00 - - 19.38 17.80
1 nm 16.00 18.00 - - 19.04 18.20Ngun: Bo co li sut LNH ti Ngn hng TMCP Thi Bnh Dng
NHNN khng nghin cu k, khng bao qut ht c tt c nhng
trng hp c th xy ra khi ra cc Quyt nh, ch th; khng tm hiu k
tnh hnh cc Ngn hng v kh nng cc Ngn hng c th thc hin c
khng? Tht vy, v lo ngi ri ro qu ln t cc khon cho vay bt ng sn
v c phiu v trc sc p ca lm pht NHNN thc hin chnh sch tht
cht tin t, cui thng 05 nm 2007, NHNN ban hnh Ch th 03/2007/CT-
NHNN v vic kim sot quy m, cht lng tn dng v cho vay u t
kinh doanh chng khon nhm kim sot lm pht, thc y tng trng
kinh t trong khng ch d nvn cho vay, chit khu giy tc gi
u t, kinh doanh chng khon mc di 3% tng d nca t chc tn
dng, hn cht 31/12/2007 phi m bo t l ny. i ngc li mong mun
ca NHNN. a s cc Ngn hng y mnh cho vay nhm lm tng tng d
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
54/103
- 43 -
nln m bo d ncho vay u t chng khon xung di mc 3%
tng d n. Vic tng qu nhanh d ncho vay ca cc NHTMCP km theo
l ni lng iu kin cho vay nn khng th c cht lng tn dng tt
c. y cng l nguyn nhn lm tng ri ro li sut ti cc NHTMCP do
pht sinh nqu hn, lm nh hng n k hoch qun l TSN - TSC ca
NHTMCP. Chng ta hy xem xt v d sau:
Ti Ngn hng TMCP ABC, s liu n ht 31/05/2007: Tng d ntn
dng t 1.575.138 triu ng; d ncho vay chng khon l 545.943 triu
ng, chim 34.66% tng d n, vt quy inh 31.66%. gim d ncho
vay chng khon xung, Ngn hng ABC thu hi cc khon nn hn
c 400.000 triu ng, i vi cc khon ncha n hn (145.943 triu
ng), vic thng lng thu hi ni vi khch hng rt kh khn nn
Ngn hng ABC y mnh tng trng tn dng nhm tng tng d nln
m bo cho vay u t chng khon xung di mc 3% tng d n. V
vy n 31/12/2007, d n tn dng ca ngn hng ln n 4.864.767 triu
ng, tng hn 200% so vi thi im 31/05/2007. Vi tc tng nhanh dn tn dng nh vy khng th trnh khi nhng lng lo trong khu xt
duyt h s, khch hng nn s pht sinh nqu hn, lm nh hng n k
hoch thu hi nca Ngn hng ABC.
Vic thay i lin tc cc quyt nh v li sut huy ng p dng ti cc
ngn hng TMCP ca NHNN (n nh li sut trn huy ng 12%/nm; thay
i li sut cbn t 8.75%/nm ln n 12%/nm, 13%/nm, 14%/ nm)
to tm l khng n nh cho khch hng gi tin, v vy khch hng ch gi
tin vi k hn ngn do k vng li sut s tng. iu ny lm nh hng
n k hoch kinh doanh ca cc Ngn hng, gy kh khn n cng tc
Qun tr TSN TSC ca ngn hng. V cc ngn hng ch yu huy ng
c cc ngun vn ngn hn, v khch hng sn sng rt tin t ch c li
sut thp sang ni c li sut cao, lm cc ngn hng bng trong hot ng
kinh doanh ca mnh.
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
55/103
- 44 -
2.2.2 Nguyn nhn tpha cc ngn hng thng miTheo Quyt nh 457/2005/Q-NHNN ngy 19 thng 4 nm 2005 ca
NHNN v vic ban hnh Quy nh v cc t l bo m an ton trong hot
ng ca t chc tn dng. Trong quy nh: T l ti a ca ngun vn
ngn hn NHTM c s dng cho vay trung hn v di hn l 40%. Nh
vy, theo quy nh khong 60% ngun vn huy ng c k hn di 12
thng c dng cho vay ngn hn m ch yu l cho vay k hn 12 thng,
40% ngun vn huy ng c k hn di 12 thng a sc s dng
cho vay trn 12 thng.
Trn thc t, cc NHTMCP thng gp kh khn trong vic huy ng
ngun vn trung di hn do xu hng gi tin ca khch hng. Bn cnh ,
trong nm 2007, cc ngn hng y mnh cho vay bt ng sn, t trng d
n cho vay bt ng sn chim 15% - 20% tng d n cho vay ca ngn
hng, c bit i vi cc ngn hng quy m nh, cc sn phm dch v cha
pht trin, tng li nhun ch c thy mnh tn dng trong tn dng
bt ng sn tng nhanh nht vi t trng t 50% - 70% tng d n.Theo thng k ca NHNN Vit Nam, ccu cho vay bt ng sn trung
di hn lun chim t trng khong 80% tng d ncho vay bt ng sn.
Trong iu kin th trng tin tn nh, ngun cung tin di do, vic s
dng 40% ngun vn ngn hn cho vay trung di hn c thm bo an
ton cho h thng v cc ngn hng c th d dng huy ng c ngun tin
gi ln, cho d a s ngun huy ng c u l ngun ngn hn. Nn hu
nh cc ngn hng u c khe hk hn dng (k hn hon vn trung bnh
ca ti sn ln hn k hn hon tr trung bnh ca n), iu ny c th lm
gim li nhun ca ngn hng nu li sut tng. Trong nhng thng u nm
2008, do NHNN thc hin chnh sch tht cht tin t, ngun cung tin gim.
m bo s d huy ng phc v cho vic duy tr cc khon cho vay bt
ng sn trung di hn, cc ngn hng phi cnh tranh quyt lit huy ng
vn vi cng c ch yu l li sut lm li sut huy ng tng lin tc
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
56/103
- 45 -
V cc ngn hng dng ngun vn huy ng ngn cho vay trung di
hn nn khi ngun cung tin gim, cng vi cc t tng li sut lin tip
lm nh hng n kh nng thanh khon v li nhun ca ngn hng. Hin
c mt s ngn hng TMCP phi iu chnh k hoch li nhun cho nm
2008. Cho n thng 07/2008, c mt s ngn hng TMCP cng biu
chnh k hoch li nhun: ABC iu chnh k hoch t 2.800 tng xung
2.500 t ng; EIB iu chnh k hoch t 1500 t ng xung 1.300 t
ng; ABB iu chnh k hoch t 555 tng xung 500 tng. So vi
k hoch d kin ban u, li nhun iu chnh trong nm 2008 ca mt s
ngn hng gim xung khong 10% - 20%.
Hin nay, hot ng cho vay ca ngn hng vn l ch yu, chim
khong 70% n 90% tng TSC v mt t l tng ng trong tng thu
nhp ca h thng ngn hng. Xem bng 1.5.
Bng 2.6. T trng thu nhp li thun so vi tng thu nhp mt s
NHTMCP
STT Ngn hng Nm 2006 Nm 2007 Qu I/08 Qu II/081 ABB 62.7% 76.9% 96.8% 99.1%
2 SCB 85.5% 64.4% 63.1% 75.4%
3 HDB 89.3% 77.3% null 59.0%
4 TCB 74.8% 76.1% null 69.8%
5 STB 71.0% 51.0% null null
6 SGB 89.0% 89.1% null null
7 HBB 57.2% 84.4% null null
8 MSB null null 87.6% 77.1%
9 SEAB 89.9% 84.9% null nullNgun: Tng hp t BCTC ca cc Ngn hng
Trong khi t l nxu ang c xu hng tng ln v: vic cho vay ch
yu da vo ti sn m bo, m th trng bt ng sn, th trng chng
khon bng bng; sc p cnh tranh v cch khon trong kinh doanh dn
ti ni lng iu kin vay vn lm cho cht lng tn dng thp, d pht sinh
nqu hn do khng thu hi c n, vic pht mi ti sn ca khch hng
thu hi ncng gp rt nhiu kh khn v mt nhiu thi gian. c bit
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
57/103
- 46 -
trong lnh vc bn l, cc ngn hng cho vay tn chp ln ti 300 triu ng
vi thi gian cho vay c th ln n 20 nm. Ri ro li sut xut hin v k
hn hon vn ln hn k hn hon tr. Trong khi qu t p trung vo tngtrng tn dng th nhng yu t bt li xut hin: gi c leo thang, doanh
nghip vay vn gp kh khn do chi ph tng, lm pht. Trc tnh hnh ,
Chnh ph phi thc hin chnh sch tht cht tin t bt buc 41 Ngn hng
mua 20.300 tng tn phiu bt buc, tng t l d tr bt buc, tng li
sut cbn, li sut ti cp vn, li sut chit khu, ng thi chuyn ht s
tin gn 52.000 tng ca kho bc nh nc gi ti cc Ngn hng Quc
doanh v lm cho cc ngn hng b mt cn i ngun vn v s dng vn.
m bo thanh khon, cc ngn hng tng li sut huy ng, ng ca tn
dng. Ri ro li sut tng ln v li sut huy ng tng nhanh hn, vt li
sut cho vay lm nh hng n li nhun ca ngn hng. C th:
Vo u thng 01/2008, li sut huy ng LNH k hn 1 nm chmc
10.55%/nm, li sut huy ng TCKT v dn c tnh thm d tr bt buc
mc khong 10.50%/nm, li sut cho vay khong 12.36%/nm. Nh vycc ngn hng c chnh lch li sut cho vay v huy ng khong 1.86%.
Phn chnh lch li sut ny c dng trang tri cc chi ph qun l v
to li nhun cho ngn hng. Vi cc hp ng tn dng li sut iu chnh 3
thng 1 ln hoc 6 thng 1 ln, hoc 1 nm 1 ln gii ngn vo u thng 1
hoc va iu chnh li vo u thng 1/2008 th n u thng 7 mi c th
iu chnh li sut. Trong khi , tu nm 2008, li sut huy ng tng
lin tc, n thng 02/2008 li sut huy ng tng ln n 12%/nm, nu
tnh thm li sut bt buc th li sut huy ng vo khong 13.48%/nm, so
vi li sut cho vay 12.36%/nm th ngn hng b l v s phi chu mc
l ny trong nhng thng cn li. Thm vo , li sut huy ng tng lin
tc v cho n thng 08/2008 mc 19%/nm (tnh thm d tr bt buc
l 21.35%/nm). Vi li sut huy ng 21.35%/nm, nu cc ngn hng c
thiu chnh li sut cho vay cng khng c vt 21%/nm. Nhn vo
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
58/103
- 47 -
nhng con s trn chng ta c th thy c s thay i li sut trong thi
gian quan nh hng nghim trng ti li nhun ca ngn hng. Mt s
ngn hng, trong hp ng tn dng, li sut iu chnh hng qu cng bnhhng nhng mc nh hng t hn.
Ngoi ra, vi vic khng ch t l tng trng tn dng khng qu 30%,
cc t chc tn dng trong qu I nm 2008 gii ngn vt mc t l tng
trng tn dng cho php khi c quyt nh ngng gii ngn, ch tp trung
thu hi n. Mt s khch hng ti hn tr nnhng khng tr v e ngi ngn
hng khng cho vay li v kh c th vay ti ngn hng khc trong iu kin
th trng tn dng hu nhng bng hoc nu vay li phi chu li sut qu
cao (li sut vay c khong 12%/nm, li sut pht qu hn l 18%/nm, thp
hn so vi li sut vay mi 21%/nm) nn khng tr n, ch p nhn n
qu hn. V vy, ngn hng mt mt phi cnh tranh quyt lit huy ng
vn m bo thanh khon (c thi im phi huy ng LNH vi li sut ln
n 35%/nm), mt mt khng th thu hi n lm xut hin khe hk hn
dng, vi li sut huy ng ngy cng tng lm nh hng n li nhunngn hng.
Chnh sch tin t ni lng ca NHNN (t nm 2003 2007, cung tin
tng trung bnh mi nm 25%, li sut cbn v t l d tr bt buc khng
i) lm tin trong lu thng d tha. Cc ngn hng d dng vay trn th
trng LNH, to tm l ch quan i vi cc nh qun tr ngn hng. Mt s
ngn hng s dng ngun vn vay trn th trng LNH (y l ngun vn
ch s dng h trkh nng thanh ton gia cc ngn hng) y mnh
cho vay. Tc tng trng tn dng rt cao: gn 50 TCTD c tc tng
trng d n tn dng trn 50% v gn 30 TCTD c tc tng trng tn
dng trn 100% (Xem bng 2.7)
-
8/7/2019 luan van MA NAM CHI
59/103
- 48 -
Bng 2.7. Tc tng trng tn dng ti mt s NHTMCP
STT Ni dung 2007 so vi 2006 Qu I/08 so vi 2007 Qu II/08 so vi 2007
1 ABB 509.07% 4.96% -3.13%2 SCB 131.10% 10.20% 8.10%
3 STB 145.90% 20.30% 11.00%
4 HDB 233.80% null -26.40%
5 TCB 135.60% null 31.60%
6 SGB 51.70% null null
7 HBB 57.00% null null
8 SEAB 227.80% null null
Ngun: Tng hp t BCTC ca cc Ngn hng
Trong khi , khng phi ngn hng no cng c tc tng trng huy
ng th trng 1 tng xng vi tc tng trng tn dng ca mnh. V
vy, khi nh nc thc hin chnh sch tht cht tin t, cc ngn hng khng
c thi gian huy ng mt s tin ln b p vo phn thiu ht do cc
khon tin gi LNH n hn u b rt v v khng th vay tin trn th
trng LNH. Lm mt cn i gia ngun vn v s dng vn, y cc ngn
hng vo cuc ua li sut m bo thanh khon vi ri ro li sut rt ln.
c ci nhn khch quan hn, ta hy xem tnh hnh ngun vn (gm:tin gi ca khch hng; cc cng c ti chnh khc; vn ti tr,