LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙCdaitangkinh.org/images/dtk-pdf/T089...

www.daitangkinh.org

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH

TAÄP 89

LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙC

SOÁ 1536 (QUYEÅN 1 20)

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH

www.daitangkinh.org

SOÁ 1536


Taùc giaû: Toân giaû Xaù Lôïi Töû. Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam Taïng Phaùp sö Huyeàn Traùng

QUYEÅN 1

Phaåm 1: DUYEÂN KHÔÛI

Moät thuôû noï, Ñöùc Theá Toân ñeán nguï taïi khu röøng Chieát-loä-ca, gaàn aáp huyeän Ba Ba, nôi sinh soáng cuûa soá ñoâng caùc löïc só.

Baáy giôø, trong aáp huyeän, taïi thoân Ñoâng Taây nôi caùc löïc só thöôøng ñeán tuï hoïp vui chôi goïi laø OÁt-baït-nhaõ-ca-cöïu-cheá-ña, vöøa môùi xaây xong moät ñaøi trang söùc baèng ngoïc quyù. Nôi naày chöa heà coù moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân, löïc só naøo ñeán ôû vaø söû duïng caùc tieän nghi. Khi bieát ñöôïc Ñöùc Theá Toân cuøng quyù Taêng só Bí-soâ vöøa ñeán nguï nôi khu röøng gaàn ñoù, thì hoï heát söùc vui möøng, hoäi hoïp nhau laïi vaø baøn: “Chuùng ta vöøa môùi söûa sang xaây döïng xong toøa ñaøi ñeïp tuyeät aáy. Vaäy tröôùc heát neân thænh Phaät cuøng caùc thaày Bí-soâ coù phöôùc ñieàn voâ thöôïng ñeán ôû taïi ñaây. Nhaân ñoù ngheà nghieäp cuûa chuùng ta seõ phaùt ñaït, coù bao nhieâu tieàn baïc ñeå chi duïng, do ñoù an oån vui söôùng, suoát ñeâm an giaác chaúng lo toan chi, nhö theá chaúng toát laém sao?”.

Caùc löïc só sau khi baøn luaän xong, ñeàu chieâu taäp baïn beø vaø baø con quyeán thuoäc cuøng ra khoûi aáp Ba Ba ñeán thaúng choã Nhö Lai. Ñeán nôi

4 BOÄ TYØ ÑAØM 1

cuøng leã döôùi chaân Phaät, ñi nhieãu quanh Phaät ba voøng roài cuøng ngoài sang moät phía.

Baáy giôø, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm duøng lôøi leõ hieàn hoøa dòu daøng thaêm hoûi an uûi caùc löïc só vaø baø con quyeán thuoäc cuûa hoï, laïi ñem ñuû caùc phaùp moân maàu nhieäm ñeå chæ baøy daïy baûo, vaø khích leä khen ngôïi heát söùc vui veû. Khi noùi xong thì Ñöùc Phaät im laëng ngoài yeân.

Ñaùm ngöôøi löïc só khi nghe Ñöùc Phaät noùi phaùp xong thì vui möøng hôùn hôû, lieàn ñöùng daäy vaø chaáp tay cung kính cuøng baïch Phaät:

- Löïc só chuùng con, trong aáp naày thöôøng ñeán tuï taäp vui chôi ôû thoân Ñoâng Taây nôi OÁt-baït-nhaõ-ca-cöïu-cheá-ña, vöøa môùi xaây döïng moät ñaøi trang söùc baèng ngoïc quyù, nhöng chöa coù vò Sa-moân hay Baø-la-moân vaø caùc löïc só naøo ñeán ôû ñoù caû. Nay mong Theá Toân thöông xoùt chuùng con, Ngaøi haõy cuøng quyù vò ñeä töû ñeán ôû nôi aáy, khieán chuùng con ñöôïc nhieàu lôïi ích, luoân ñöôïc an oån haïnh phuùc.

Khi aáy, Ñöùc Nhö Lai thöông xoùt hoï lieàn ñem chuùng ñeä töû ñeán ôû taïi ñaây. Nhaân ñaáy Ngaøi duøng phaùp aâm vi dieäu vì caùc löïc só giaûng noùi nhöõng söï sai khaùc cuûa quaû baùo boá thí, hoûi qua ñaùp laïi maõi ñeán ñeâm xuoáng ñaõ laâu. Ñaùm ngöôøi löïc só cuøng soá quyeán thuoäc ñöôïc nghe phaùp heát söùc vui möøng ñoàng leã Phaät roài ra veà.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo Toân giaû Xaù-lôïi-töû: - Löng Ta khaù ñau, caàn phaûi nghæ ngôi. Vaäy thaày haõy thay Ta giaûng

noùi caùc phaùp thieát yeáu cho chuùng Bí-soâ, chôù neân boû phí thôøi giôø voâ ích. Khi aáy, Toân giaû Xaù-lôïi-töû yeân laëng vaâng lôøi. Baáy giôø, Ñöùc Phaät

lieàn duøng boán lôùp OÁt-ñaùt-la-taêng traûi laøm ngoïa cuï, xeáp y laøm goái roài thaúng mình choàng chaân naèm nghieâng veà hoâng maët, thaâu giöõ taâm ñuùng phaùp nhaäp quang minh töôûng. Trong khi nhaäp ñònh vaãn ñaày ñuû caùc nieäm chaùnh tri nhöng taâm thì yeân laëng vöõng vaøng, baát ñoäng nhö ngoïn nuùi Ñaïi Baûo.

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo chuùng Bí-soâ: - Vuøng ñaát Ba Ba naày tröôùc ñaây coù moät vò Ñaïo só, giöõa choán ñoâng

ngöôøi ñaõ töï phong mình laø baäc Toân sö. Sau khi ngöôøi aáy qua ñôøi chöa ñaày moät thaùng thì caùc haøng ñeä töû baøy ra vieäc keát baïn thaønh töøng ñoâi moät. Caû hai ngöôøi maõi phaân vaân tranh caõi nhau, coù khi laïi mieät thò cheâ bai döõ doäi. Ai naáy töï baûo chæ mình laø keû thoâng suoát giaùo luaät cuûa thaày maø khoâng phaûi laø ai khaùc. Chæ coù mình hieåu roõ luaät phaùp aáy thì lôøi phaùn quyeát cuûa mình môùi ñuùng lyù hôïp nghi thöùc. Söï vieäc naày ñoái vôùi caùc oâng laø döùt phaàn. Theá laø nhöõng ñieàu thaày, daïy ai naáy töï cho laø cuûa rieâng mình, töï tieän ñoåi tröôùc ra sau, hoaëc theâm hoaëc bôùt, phaân chia chi li vuïn

SOÁ 1536 - LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙC - Quyeån 1 5

www.daitangkinh.org

vaët vaø laäp thaønh nhieàu moân phaùi khaùc nhau. Roài tranh giaønh ngoâi vò hôn thua, neân khích baùc, tranh luaän. Ñeå traùnh loãi laàm, khoù khaên, hoï caøng cheâ bai, baøi xích laãn nhau. Tuy coù tranh luaän, nhöng khoâng baøn veà ñaïo lyù maø chæ phun ra nhöõng dao maùc beùn nhoïn ñeå taøn haïi nhau. Nhöõng keû tín ñoà baïch y tin theo ñaïo ñoù thaáy ñaùm ñeä töû tranh choáng nhau nhö theá lieàn noåi giaän, khinh bæ boû ñi.

Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: - OÂng Ñaïo só ôû thoân Ba Ba lìa thaân toäc aáy chuû tröông: Noùi aùc laø

phaûi chòu khoå, chaúng theå ra khoûi (giaûi thoaùt), chaúng theå ñaït ñeán chaùnh giaùc. Ñaây laø phaùp hö hoaïi khoâng theå ñaït ñeán, khoâng theå nöông nhôø. Traùi laïi Ñöùc Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, laø vò Ñaïi sö cuûa chuùng ta, coù giaùo phaùp chuû tröông: Noùi thieän ñöôïc thieän, luoân ñöôïc giaûi thoaùt, xuaát ly, coù theå ñaït ñeán giaùc ngoä hoaøn toaøn (chaùnh giaùc), laø phaùp chaúng hö hoaïi, coù theå ñaït tôùi, coù choã nöông nhôø. Chuùng ta hieän nay ñöôïc nghe nhöõng giaùo phaùp Phaät noùi, hieän Ngaøi ñang coøn soáng ñaây, haõy hoøa hôïp keát taäp laïi thaønh phaùp Tyø-naïi-da. Chôù neân ñeå sau khi Nhö Lai nhaäp Nieát-baøn roài thì coù vieäc ñeä töû ñeä töû tranh caõi choáng ñoái nhau. Traùi laïi ta soáng raát hoøa thuaän, sieâng naêng tuaân giöõ caùc phaùp luaät phaïm haïnh thanh tònh. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thoï höôûng ñöôïc nhieàu phöôùc baùo an laïc thuø thaéng.

------------

Phaåm 2: MOÄT PHAÙP Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Toaøn theå quyù thaày

neân bieát Phaät laø ngöôøi ñaõ hieåu bieát moät caùch thaáu trieät ñaày ñuû veà phaùp moân duy nhaát, vaø ñaõ aân caàn giaûng noùi, daïy baûo chæ baøy cho toaøn theå ñeä töû, moân ñoà. Chuùng ta hieän nay caàn neân hoøa hôïp thu thaäp, keát taäp laïi ñaày ñuû. Ñeå sau naày khi Ñöùc Phaät dieät ñoä thì khoâng xaûy ra vieäc tranh caõi vaø khieán cho taát caû moïi ngöôøi neân hoøa thuaän tuaân giöõ caùc phaùp luaät vaø phaïm haïnh thanh tònh taïo caùc lôïi laïc laâu daøi cho voâ soá caùc loaøi höõu tình. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian khieán hoï thoï höôûng ñöôïc nhieàu phöôùc baùo an laïc thuø thaéng.

Theá naøo laø moät phaùp? Coù keä (OÁt-ñaø-nam) noùi:

Moät phaùp laø höõu tình Nöông aên, nöông nghieäp soáng Ñoái taát caû phaùp thieän Chôù phoùng daät laøm troïng.


Taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo vieäc aên uoáng maø soáng. Taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo nghieäp baùo (haønh) maø

soáng. Ñoái vôùi caùc phaùp thieän chôù neân khinh thöôøng, soáng phoùng daät... ñoù goïi laø “moät phaùp duy nhaát”.

Theá naøo laø taát caû loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo vieäc aên uoáng maø soáng? Coøn aên laø sao, maø noùi loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø vieäc aên uoáng maø soáng coøn.

Naày quyù thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Vieäc aên uoáng coù boán caùch, nhôø ñoù khieán nhieàu chuûng loaïi höõu tình ñöôïc yeân soáng vaø coù theå hoaït ñoäng giuùp ích cho caùc nhu caàu cuûa ñôøi soáng. Boán caùch aên uoáng aáy laø gì? (Söï nuoâi soáng aáy laø gì?)

1. Laø aên moät naém côm duø lôùn hay beù, nhieàu hay ít. 2. Laø aên baèng caùch xuùc chaïm. 3. Laø aên baèng yù töôûng nghó ñeán. 4. Laø aên baèng thöùc bieát.

Do boán caùch aên naày neân noùi caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø aên uoáng maø soáng.

Hoûi: Do nguyeân côù gì bieát ñöôïc caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nhôø aên uoáng maø soáng coøn?

Ñaùp: AÁy laø caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi thaân theå hoï do söï tuï hoïp taïo neân, vaø khi thöùc aên chöa ñaày ñuû laø nguyeân nhaân chính cho loaøi coù töôûng, vaø khi thöùc aên ñaày ñuû laø nguyeân nhaân chính cho loaøi coù töôûng, coù suy nghó laøm vieäc noùi naêng hoaït ñoäng soáng coøn, vaø bao nhieâu bieán chuyeån khaùc nhau... Traùi laïi cuõng ñoái vôùi loaøi höõu tình ñoù maø söï caïn kieät thieáu thoán thöùc aên laø nguyeân nhaân chính khieán caùc suy nghó hoaït ñoäng noùi naêng kia phaûi cheát choùc, tan naùt vaø bieán chuyeån ñoåi khaùc. Do ñoù bieát ñöôïc caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø thöùc aên maø soáng coøn.

Hoûi: Nhö theá, vôùi boán caùch aên uoáng ñoù, neân noùi ñoù laø höõu vi hay voâ vi?

Ñaùp: Neân noùi laø höõu vi. Hoûi: Nhö theá, vôùi boán caùch aên uoáng ñoù, neân goïi laø thöôøng hay voâ

thöôøng? Ñaùp: Neân noùi laø voâ thöôøng. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø coøn maõi laâu daøi hay chaúng laâu

daøi, coøn maõi? Ñaùp: Neân noùi laø chaúng laâu daøi maõi. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø bieán ñoåi hay chaúng bieán

ñoåi?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Neân noùi laø bieán ñoåi. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø do duyeân sinh hay noùi chaúng

phaûi do duyeân sinh? Ñaùp: Neân noùi laø do duyeân sinh ra. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi noù thuoäc veà danh hay thuoäc veà

saéc? Ñaùp: Veà ñoaøn thöïc thì noùi thuoäc veà saéc, coøn ba caùch aên kia thì neân

noùi thuoäc veà danh. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø höõu kieán hay baûo laø voâ

kieán? Ñaùp: Neân noùi laø voâ kieán. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø höõu ñoái hay laø voâ ñoái? Ñaùp: Vôùi ñoaøn thöïc (aên töøng naém) neân noùi laø höõu ñoái, coøn ba thöù

aên kia thì noùi laø voâ ñoái. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø taâm hay chaúng phaûi taâm, neân

noùi laø taâm sôû hay chaúng phaûi taâm sôû, neân noùi laø taâm töông öng hay noùi taâm chaúng phaûi töông öng?

Ñaùp: Vôùi ñoaøn thöïc neân noùi laø chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi taâm sôû, vaø taâm chaúng töông öng. Coøn aên baèng caùch xuùc chaïm vaø baèng yù nghó, neân noùi laø taâm sôû vaø taâm töông öng. Rieâng aên baèng thöùc bieát thì noùi ñoù laø taâm.

Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø thieän, baát thieän hay voâ kyù? Ñaùp: Vôùi ñoaøn thöïc neân noùi laø voâ kyù, coøn ba caùch aên kia neân noùi

laø thieän, hoaëc baát thieän, hoaëc laø voâ kyù. Hoûi: Theá naøo laø aên baèng caùch xuùc chaïm thieän? Ñaùp: Neáu xuùc chaïm coù phaùp thieän höõu laäu laøm ñieàu kieän thì coù theå

giuùp nuoâi lôùn caùc caên vaø theâm nhieàu ích lôïi ñoái vôùi thaân töù ñaïi. Nôi naøo caàn thaám ñöôïm thì ñöôïm thaám, nôi naøo caàn laøm cho töôi treû thì laøm cho töôi treû, caàn che chôû, chuyeån ñoåi, giöõ gìn thì saün saøng che chôû, chuyeån ñoåi, vaø giöõ gìn. Ñoù goïi laø caùch aên xuùc chaïm thieän.

Hoûi: Theá naøo laø aên baèng caùch xuùc chaïm baát thieän? Ñaùp: Neáu do xuùc chaïm baát thieän laøm ñieàu kieän thì töø ñoù coù theå

nuoâi lôùn caùc caên vaø thaân töù ñaïi ñöôïc nhieàu lôïi ích. Laïi hay thaám nhuaàn nhöõng choã (nhöõng luùc) caàn thaám nhuaàn..., cho ñeán chuyeån ñoåi, giöõ gìn v.v... thì ñoù goïi laø caùch aên xuùc chaïm baát thieän.

Hoûi: Theá naøo laø aên baèng caùch xuùc chaïm voâ kyù? Ñaùp: Neáu nhôø xuùc chaïm voâ kyù laøm ñieàu kieän, töø ñoù coù theå nuoâi

lôùn caùc caên thaân töù ñaïi ñöôïc theâm lôïi ích, laïi hay thaám ñöôïm nhöõng choã,


nhöõng choã caàn ñöôïc thaám ñöôïm cho ñeán chuyeån ñoåi, giöõ gìn..., thì goïi laø caùch aên xuùc chaïm voâ kyù.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán thieän? Ñaùp: Neáu luùc ñoù coù caùc phaùp thieän höõu laäu töông öng vôùi yù nghó,

nghó caùc vieäc ñang xaûy ra tröôùc maét, nghó nhöõng vieäc, nhöõng yù ñaõ nghó qua, nghó ñeán caùc loaïi yù nghieäp taïo neân taâm yù ñoù. Ñoù goïi laø caùch aên baèng yù töôûng nghó thieän.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán baát thieän? Ñaùp: Neáu chaïm vieäc baát thieän laïi öùng hôïp vôùi caùc yù nghó luùc ñoù,

maø nghó vieäc tröôùc maét v.v... cho ñeán nghó ñeán caùc yù nghieäp taïo ra neân taâm yù ñoù..., thì goïi ñoù laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán baát thieän.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán voâ kyù? Ñaùp: Neáu chaïm vieäc voâ kyù öùng hôïp vôùi caùc yù nghó luùc ñoù..., cho

ñeán nghó ñeán caùc yù nghieäp v.v... thì goïi laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán voâ kyù.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng thöùc bieát thieän? Ñaùp: Neáu coù phaùp thieän höõu laäu töông öng vôùi caùc taâm yù thöùc luùc

ñoù, thì goïi laø caùch aên baèng thöùc bieát thieän. Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng thöùc bieát baát thieän? Ñaùp: Neáu yù nghó baát thieän töông öng vôùi caùc taâm yù thöùc luùc ñoù, thì

goïi laø aên baèng thöùc bieát baát thieän. Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng thöùc bieát voâ kyù? Ñaùp: Neáu yù nghó voâ kyù töông öng vôùi taâm yù thöùc luùc ñoù, thì goïi laø

aên baèng thöùc bieát voâ kyù. Hoûi: Nhö theá, vôùi boán caùch aên ñoù, neân goïi laø hoïc hay voâ hoïc, hay

goïi laø phi hoïc phi voâ hoïc. Ñaùp: Neân noùi phi hoïc phi voâ hoïc. Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi thuoäc coõi Duïc, coõi Saéc hay coõi

Voâ saéc? Ñaùp: Veà ñoaøn thöïc neân noùi thuoäc coõi Duïc, coøn ba caùch aên kia thì

hoaëc thuoäc coõi Saéc hoaëc coõi Voâ saéc. Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø ñoaøn thöïc chaêng? Ñaùp: Chæ caùc ñoaøn thöïc thì ñeàu laø aên. Coù nhöõng caùi aên nhöng

khoâng caàn phaûi ñoaøn thöïc, töùc ba caùch aên kia vaø theá tuïc (soáng ôû ñôøi). Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø aên baèng xuùc chaïm chaêng? Ñaùp: Xuùc chaïm ñeàu laø aên, nhöng coù thöùc aên chaúng phaûi laø aên baèng

xuùc chaïm. Töùc laø ba caùch aên kia vaø theá tuïc. Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø aên baèng yù nghó chaêng?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Caùc yù nghó ñeàu laø aên, nhöng coù nhöõng thöùc aên chaúng phaûi aên baèng yù nghó. Töùc laø ba caùch aên kia vaø theá tuïc.

Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø aên baèng thöùc chaêng? Ñaùp: Caùch aên cuûa thöùc ñeàu laø aên, nhöng coù nhöõng thöùc aên chaúng

phaûi laø aên baèng thöùc. Töùc laø ba caùch aên khaùc kia vaø theá tuïc. Hoûi: Caùc phaàn aên töøng naém ñeàu laø aên chaêng? Ñaùp: Neân quy thaønh boán luaän chöùng: 1. Coù nhöõng naém töøng phaàn aên nhöng chaúng phaûi laø aên, laø coù caùc

phaàn aên naày laøm duyeân ñaáy nhöng caùc caên hö hoaïi, oám gaày, thaân theå bieán ñoåi hö hoaïi.

2. Laïi coù caùch aên nhöng chaúng caàn phaàn aên. Töùc laø ba caùch aên kia vaø theá tuïc.

3. Laïi coù phaàn aên maø cuõng laø aên, ñoù laø caùc phaàn aên naày laøm duyeân khieán caùc caên taêng tröôûng, thaân theå ñaày ñuû theâm hôn, vaø coù theå thaám ñöôïm nôi caàn thaám ñöôïm, cho ñeán tuøy söï giöõ gìn v.v...

4. Laïi coøn coù chaúng coù phaàn aên maø cuõng chaúng phaûi aên, töùc laø tröø töôùng tröôùc vöøa keå.

Hoûi: Caùc thöù chaïm xuùc ñeàu goïi laø aên chaêng? Ñaùp: Neân chia ra boán luaän chöùng: 1. Laø coù chaïm xuùc maø chaúng coù aên, töùc laø coù chaïm xuùc vôùi phaùp

voâ laäu vaø höõu laäu ñeå laøm duyeân, nhöng caùc caên laïi bò hao gaày, thaân theå bò bieán ñoåi hö hoaïi.

2. Laïi coù caùch aên maø chaúng caàn phaûi chaïm xuùc, laø khaùc vôùi ba caùch aên kia vaø theá tuïc.

3. Laïi coù xuùc chaïm maø cuõng laø aên, laø coù xuùc chaïm vôùi höõu laäu ñeå laøm duyeân, giuùp caùc caên theâm lôùn, thaân theå ñaày ñuû ích lôïi vaø laïi coù theå thaám ñöôïm tuøy nôi caàn thaám ñöôïm, cho ñeán giöõ gìn tuøy nôi caàn giöõ gìn v.v...

4. Laïi coù chaúng caàn xuùc chaïm maø chaúng phaûi laø aên, töùc laø tröø ba töôùng tröôùc vöøa keå.

Nhö caùch aên do xuùc chaïm coù boán thöù ñoù, caùch aên veà yù nghó vaø veà thöùc bieát thì cuõng nhö theá, neân bieát.

Hoûi: Laïi coù khi naøo do aên laøm ñieàu kieän roài sinh ra aên, sinh ra chaúng phaûi aên, hoaëc sinh ra aên nhöng chaúng phaûi aên chaêng?

Ñaùp: Coù sinh ra. Hoûi: Theá naøo laø do aên laøm duyeân maø sinh ra aên? Ñaùp: Khi coù phaàn aên laøm duyeân thì sinh ra ba thöù aên kia. Hoûi: Theá naøo laø do aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng phaûi aên?


aên?

Ñaùp: Do ñoaøn thöïc laøm duyeân maø sinh ra thoï, töôûng, taùc yù v.v... Hoûi: Theá naøo laø do aên laøm duyeân maø sinh ra aên nhöng chaúng phaûi

Ñaùp: Do ñoaøn thöïc laøm duyeân maø sinh ra ba thöù aên kia vaø thoï,

töôûng, taùc yù v.v... Hoûi: Laïi coù khi naøo chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng

phaûi aên, sinh ra aên, sinh ra aên maø chaúng phaûi aên chaêng? Ñaùp: Coù sinh ra. Hoûi: Theá naøo laø chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng phaûi

aên? Ñaùp: Nhö maét vaø saéc laøm duyeân thì sinh ra thoï, töôûng, taùc yù v.v... Hoûi: Theá naøo laø chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên? Ñaùp: Nhö maét vaø saéc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên veà chaïm

xuùc, yù nghó vaø thöùc bieát. Hoûi: Theá naøo laø chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên nhöng

chaúng phaûi aên? Ñaùp: Nhö maét vaø saéc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên veà chaïm

xuùc, yù nghó vaø thöùc bieát cuøng thoï, töôûng, taùc yù v.v... Hoûi: Laïi coù khi naøo aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng

phaûi aên, sinh ra aên, sinh ra aên chaúng phaûi aên chaêng? Ñaùp: Coù sinh ra. Hoûi: Theá naøo laø aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng

phaûi aên? Ñaùp: Nhö maét, saéc vaø nhaõn thöùc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên

veà xuùc chaïm, yù nghó vaø thöùc bieát cuøng thoï, töôûng, taùc yù v.v... Hoûi: Theá naøo laø aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên? Ñaùp: Nhö maét, saéc vaø nhaõn thöùc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên

veà xuùc chaïm, yù nghó vaø thöùc bieát. Hoûi: Theá naøo laø aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên chaúng

phaûi aên? Ñaùp: Nhö maét, saéc vaø nhaõn thöùc laøm duyeân thì sinh ra thoï, töôûng,

taùc yù v.v... Hoûi: Neáu ñoaøn thöïc (coù phaàn aên thöïc) ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì caùch

aên baèng chaïm xuùc cuõng nhö theá chaêng? Ñaùp: Neáu aên baèng caùch xuùc chaïm ñaõ döùt, ñaõ bieát caùch thì ñoaøn

thöïc cuõng theá. Coù ñoaøn thöïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép maø chaúng phaûi laø thöùc aên xuùc chaïm, töùc laø chæ môùi lìa duïc nhieãm, chöa lìa ñöôïc thöôïng nhieãm. Nhö laáy ñoaøn thöïc ñoái chieáu vôùi aên baèng xuùc chaïm, ñoái chieáu vôùi aên


www.daitangkinh.org

baèng yù nghó vaø thöùc bieát cuõng nhö theá. Hoûi: Neáu aên baèng chaïm xuùc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì aên baèng yù

nghó coù nhö theá chaêng? Ñaùp: Coù nhö theá. Neáu laáy caùch aên do chaïm xuùc maø ñoái chieáu vôùi

caùch aên baèng yù nghó thì ñoái vôùi caùch aên baèng thöùc cuõng nhö vaäy. Hoûi: Neáu aên baèng yù nghó ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì caùch aên baèng

thöùc cuõng nhö theá chaêng? Ñaùp: Cuõng nhö theá. Hoûi: Neáu ñoái vôùi söï aên uoáng ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì ñoù laø lìa ñöôïc

caùch nhieãm tröôùc coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc chaêng? Ñaùp: Neáu ñoái vôùi ñoaøn thöïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù chæ lìa

nhieãm tröôùc ôû coõi Duïc, chöù khoâng phaûi ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc. Coøn nhö ñoái vôùi caû ba caùch aên kia maø ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù ñaõ lìa ñöôïc caùc nhieãm ôû coõi Duïc, Saéc vaø Voâ saéc. Khi ñoù thì ñoái vôùi taát caû, taát caû söï vieäc, taát caû moïi thöù, taát caû ngoâi vò, taát caû choã, taát caû caùc raøng buoäc keát chaët ñeàu ñaõ lìa nhieãm oâ. Coøn taát caû loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông vaøo haønh maø soáng.

Hoûi: Theá naøo laø haønh maø noùi laø loaøi höõu tình phaûi nöông vaøo haønh maø soáng?

Ñaùp: Naày quyù thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Neáu caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi thaân theå mình, do tuï hoïp taïo neân, maø chaúng cheát maát, chaúng hao moøn, chaúng bò phaù vôõ, chaúng loãi laàm, chaúng lui suït..., thì ñeàu laø do ñôøi soáng (thoï) giöõ cho thaân xaùc (maïng caên) luoân lieân tuïc noái tieáp maõi. Cuoäc soáng (thoï) naày goïi laø haønh. Do caùi haønh ñoù maø caû loaøi höõu tình soáng coøn hoaït ñoäng ñöôïc chính haønh naày ñoái vôùi nhöõng vieäc caàn che chôû giöõ gìn hay chuyeån ñoåi thì noù seõ tuøy theo maø che chôû giöõ gìn chuyeån ñoåi. Do ñoù neân noùi taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông nhôø haønh maø soáng.

Hoûi: Do ñieàu kieän naøo maø bieát ñöôïc caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo haønh maø truï?

Ñaùp: Nghóa laø taát caû loaøi höõu tình ñoái vôùi thaân tuï hoïp naày, khi naøo cuoäc soáng cuûa haønh coøn ñaày ñuû laø nguyeân nhaân chính ñeå coù suy nghó, laøm vieäc, noùi naêng, hoaït ñoäng, soáng coøn vaø caùc söï chuyeån bieán khaùc nhau. Coøn nhö caùc loaøi höõu tình ñoù ñoái vôùi thaân tuï hôïp naày khi naøo cuoäc soáng cuûa haønh ñaõ thieáu vaéng laø nguyeân nhaân chính khieán caùc suy nghó noùi naêng hoaït ñoäng soáng coøn kia ñeàu phaûi cheát choùc tan naùt ruïi taøn vaø chuyeån bieán ñoåi khaùc. Do ñoù neân bieát caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø vaøo haønh maø soáng coøn.


Hoûi: Nhö theá maïng soáng phaûi noùi laø höõu vi hay voâ vi? Ñaùp: Neân noùi laø höõu vi. Hoûi: Vôùi maïng soáng neân noùi laø thöôøng hay voâ thöôøng? Ñaùp: Neân noùi laø voâ thöôøng. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø coøn maõi laâu daøi hay chaúng

coøn maõi laâu daøi? Ñaùp: Neân noùi laø chaúng coøn maõi laâu daøi. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø bieán ñoåi hay chaúng bieán

ñoåi? Ñaùp: Neân noùi laø bieán ñoåi. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø do duyeân sinh hay chaúng

phaûi do duyeân sinh ra? Ñaùp: Neân noùi laø do duyeân sinh ra. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi thuoäc veà saéc hay thuoäc veà

danh? Ñaùp: Neân noùi thuoäc veà danh. Hoûi: Nhö theá maïng soáng neân noùi laø coù thaáy hay chaúng thaáy? Ñaùp: Neân noùi khoâng thaáy. Hoûi: Nhö theá maïng soáng neân noùi laø coù ñoái hay khoâng coù ñoái? Ñaùp: Neân noùi khoâng ñoái. Hoûi: Nhö theá maïng soáng neân noùi laø taâm hay chaúng phaûi taâm, neân

noùi laø taâm sôû hay chaúng phaûi taâm sôû, neân noùi laø taâm töông öng hay taâm chaúng töông öng?

Ñaùp: Neân noùi laø chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi taâm sôû, vaø taâm chaúng töông öng.

Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø thieän, baát thieän hay voâ kyù?

Ñaùp: Neân noùi laø voâ kyù. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø höõu laäu hay voâ laäu? Ñaùp: Neân noùi laø höõu laäu. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø hoïc hay voâ hoïc? Ñaùp: Neân noùi laø chaúng phaûi laø hoïc cuõng chaúng phaûi laø voâ hoïc. Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi thuoäc coõi Duïc, coõi Saéc, hay

coõi Voâ saéc? Ñaùp: Neân noùi laø thuoäc coõi Duïc, hoaëc thuoäc coõi Saéc, hoaëc thuoäc

coõi Voâ saéc. Vì sao noùi laø thuoäc coõi Duïc? Vì ñoù laø maïng soáng ôû coõi Duïc. Vì sao noùi laø thuoäc coõi Saéc? Vì ñoù laø maïng soáng ôû coõi Saéc.


www.daitangkinh.org

Vì sao noùi laø thuoäc coõi Voâ saéc? Vì ñoù laø maïng soáng ôû coõi Voâ saéc. Hoûi: Neáu maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì maïng

soáng ôû coõi Saéc cuõng nhö theá chaêng? Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì maïng

soáng ôû coõi Duïc cuõng theá. Coù maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì chaúng phaûi laø maïng soáng ôû coõi Saéc. Nghóa laø ñaõ lìa ñöôïc caùi nhieãm ôû coõi Duïc, nhöng chöa lìa ñöôïc caùi nhieãm cuûa coõi Saéc.

Hoûi: Neáu maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì maïng soáng ôû coõi Voâ saéc cuõng nhö theá chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Voâ saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì maïng soáng ôû coõi Duïc cuõng nhö theá. Coù maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì chaúng phaûi laø maïng soáng ôû coõi Voâ saéc. Nghóa laø ñaõ lìa nhieãm coõi Duïc, nhöng chöa lìa ñöôïc nhieãm coõi Voâ saéc.

Hoûi: Neáu maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt ñaõ bieát khaép thì maïng soáng coõi Voâ saéc cuõng nhö theá chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Voâ saéc ñaõ döùt ñaõ bieát khaép, thì maïng soáng ôû coõi Saéc cuõng nhö theá. Coù maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt ñaõ bieát khaép thì chaúng phaûi laø maïng soáng ôû coõi Voâ saéc. Nghóa laø ñaõ lìa nhieãm coõi Saéc, nhöng chöa lìa ñöôïc nhieãm coõi Voâ saéc.

Hoûi: Neáu ñoái vôùi maïng soáng ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù coù lìa ñöôïc caùc nhieãm cuûa caû ba coõi Duïc, coõi Saéc vaø Voâ saéc chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù ñaõ lìa nhieãm ôû coõi Duïc, chaúng phaûi ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc. Neáu maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù chæ môùi lìa nhieãm ôû coõi Duïc, Saéc, chöù khoâng phaûi ôû coõi Voâ saéc. Coøn neáu maïng soáng ôû coõi Voâ saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì khi aáy noù ñaõ lìa heát caùc nhieãm cuûa caû ba coõi Duïc, Saéc vaø Voâ saéc. Baáy giôø, ñoái vôùi taát caû, taát caû söï vieäc, taát caû moïi thöù, taát caû ngoâi vò, taát caû choã, taát caû söï raøng buoäc, keát chaët ñeàu ñöôïc lìa taát caû oâ nhieãm.

Ñoái vôùi taát caû phaùp thieän khoâng coù buoâng lung. Theá naøo laø buoâng lung?

Ñaùp: Neáu ñoaïn döùt caùc phaùp baát thieän, thöïc hieän ñaày ñuû caùc phaùp thieän, luoân luoân luyeän taäp trau gioài, luùc naøo cuõng tu trì, luoân thöïc hieän caùc vieäc moät caùch beàn bæ, laâu daøi maõi maõi, tu trì nhieàu laàn nhieàu ngaøy khoâng bao giôø ngöng nghæ. Ñoù goïi laø chaúng buoâng lung hay laø baát phoùng daät.

--------------


Phaåm 3: HAI PHAÙP - Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo ñaïi chuùng: Taát caû quyù thaày neân bieát! Ñöùc Phaät laø ngöôøi ñaõ hieåu bieát thaáu suoát ñaày ñuû veà hai phaùp, ñaõ vì caùc haøng ñeä töû, moân ñoà aân caàn giaûng daïy chæ baøy. Vaäy nay chuùng ta caàn neân hoøa hôïp keát taäp laïi, ñeå sau naày khi Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng xaûy ra vieäc tranh caõi vaø khieán taát caû moïi ngöôøi caàn hoøa thuaän tuaân giöõ caùc phaùp luaät vaø phaïm haïnh thanh tònh ñeå taïo neân caùc lôïi laïc laâu daøi cho voâ soá caùc loaøi höõu tình. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thoï höôûng caùc phöôùc baùo an laïc thuø thaéng. Theá naøo laø hai phaùp? Keä noùi: (OÁt-ñaø-nam)

Hai phaùp laø Danh, Saéc, Cho ñeán Taän - Voâ sanh Goàm hai möôi baûy thöù Seõ giaûi thích chöông sau.

Coù hai phaùp goïi laø danh vaø saéc. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø voâ minh vaø höõu aùi. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø coù thaáy vaø khoâng thaáy. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø khoâng hoå, khoâng theïn. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø hoå vaø theïn. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø lôøi aùc, baïn aùc. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø lôøi laønh, baïn laønh. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø kheùo leùo gaây toäi vaø kheùo leùo thoaùt toäi. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø kheùo leùo nhaäp ñònh vaø kheùo leùo xuaát ñònh. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø giôùi haïn kheùo leùo vaø taùc yù kheùo leùo. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø thaät thaø ngay thaúng vaø hieàn hoøa. Laïi coù hai phaùp, kham nhaãn (nhaãn nhuïc) vaø luoân vui. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø hoøa thuaän vaø cuùng döôøng. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø nieäm ñuû vaø bieát ñuùng. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø söùc suy nghó choïn loïc vaø söùc tu taäp. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø chaúng giöõ gìn caên moân vaø aên chaúng bieát

löôøng ñuû. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø gioûi giöõ gìn caên moân vaø aên bieát löôøng ñuû. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø thieáu giôùi, thieáu kieán. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø phaù giôùi, phaù kieán. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø ñuû giôùi, ñuû kieán. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø tònh giôùi, tònh kieán. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø thaáy ñuùng, nhö lyù thuø thaéng.


www.daitangkinh.org

Laïi coù hai phaùp, ñoù laø chaùn ñuùng, nhö lyù thuø thaéng. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø ñoái vôùi phaùp thieän chaúng möøng ñuû vaø ñoái

vôùi söï ñoaïn döùt chaúng ngaên trôû. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø Xa-ma-tha vaø Tyø-baùt-xaù-na. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø saùng suoát vaø giaûi thoaùt. Laïi coù hai phaùp, ñoù laø trí taän vaø trí voâ sinh. Trong ñaây coù hai phaùp: Ñoù goïi laø danh - saéc. Hoûi: Theá naøo laø danh? Ñaùp: Ñoù laø thoï uaån, töôûng uaån, haønh uaån, thöùc uaån cuøng hö khoâng

traïch dieät vaø phi traïch dieät, ñoù goïi laø danh. Hoûi: Theá naøo laø saéc? Ñaùp: Thaân töù ñaïi (ñaát, nöôùc, gioù, löûa) vaø söï taïo ra saéc chaát. Laïi coù hai phaùp: Ñoù goïi laø voâ minh vaø höõu aùi. Hoûi: Voâ minh laø gì? Ñaùp: Nhö trong Luaän Phaùp Uaån noùi. Hoûi: Höõu aùi laø gì? Ñaùp: Caùc söï tham lam ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc vì tham lam neân caát

chöùa, giöõ gìn, ñam meâ ñaém vöôùng vaø yeâu thöông chaáp nhieãm, ñoù laø höõu aùi.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø coù thaáy (höõu kieán) vaø khoâng thaáy (voâ kieán).

Hoûi: Coù thaáy laø sao? Ñaùp: Nhö baûo coõi theá gian cuûa ta laø thöôøng coøn. Do ñoù phaùt khôûi

söï nhaän chòu ham thích nhìn thaáy, thì goïi ñoù laø coù thaáy. Hoûi: Khoâng thaáy laø sao? Ñaùp: Nhö baûo coõi theá gian cuûa ta laø ñoaïn dieät do ñoù khôûi leân söï

nhaän chòu ham thích nhìn thaáy, ñoù goïi laø khoâng thaáy. Laïi coù hai phaùp: Goïi laø khoâng hoå, khoâng theïn. Hoûi: Khoâng hoå laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Keû khoâng bieát xaáu hoå laø ñoái vôùi caùc

vieäc ñaùng xaáu hoå maø laïi khoâng bieát xaáu hoå. Caùc vieäc ñaùng xaáu hoå ñoù laø söï xaáu xa ñoäc aùc, chaúng laønh, laïi tuøy thuaän theo caùc thoùi oâ nhieãm xen taïp, tuøy thuaän vaøo kieáp sau bò caùc khoå naõo dò thuïc vaø tuøy thuaän theo cuoäc soáng ôû vò lai vôùi sinh, giaø, cheát, roài sau naày khi caùc vieäc aùc xaáu xa chaúng toát laønh sinh ra nhöng khoâng bieát xaáu hoå, khoâng coù ñieàu xaáu hoå, khoâng töï xaáu hoå rieâng mình, khoâng treõn (trô treõn), khoâng bò laøm treõn, khoâng coù hoå theïn, khoâng toân suøng kính troïng ai, khoâng ñöôïc toân suøng kính troïng, khoâng tuøy thuoäc ngöôøi khaùc, khoâng coù keû khaùc tuøy thuoäc


mình, ñoái vôùi mình luùc naøo cuõng luoân töï taïi khoâng heà bieát sôï seät aùy naùy... ñoù goïi laø khoâng xaáu hoå”.

Hoûi: Khoâng theïn laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Khoâng bieát theïn, ñoái vôùi caùc vieäc

ñaùng hoå theïn maø chaúng sinh loøng hoå theïn. Vieäc ñaùng hoå theïn ñoù laø caùc vieäc xaáu xa aùc ñoäc chaúng thieän cho ñeán tuøy thuaän coù thaân thôøi vò lai vôùi ñuû caû sinh, giaø, cheát, vaø sau naày khi caùc söï xaáu xa chaúng toát laønh sinh ra thì khoâng bieát hoå theïn, khoâng coù ñieàu kieän hoå theïn, chaúng töï theïn rieâng mình, khoâng bieát hoå theïn, khoâng coù ñieàu hoå theïn, cuõng chaúng bieát töï hoå theïn rieâng. Ñoái vôùi caùc toäi loãi ñaõ laøm maø chaúng heà bieát sôï haõi lo laéng, chaúng thaáy coù ñieàu chi sôï seät boái roái caû. Ñoù goïi laø chaúng bieát theïn”.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø bieát hoå, bieát theïn. Hoûi: Bieát hoå laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Coù keû bieát hoå laø ñoái vôùi caùc vieäc ñaùng

xaáu hoå thì sinh loøng xaáu hoå. Vieäc ñaùng xaáu hoå ñoù laø nhöõng vieäc xaáu xa chaúng thieän, cho ñeán tuøy thuaän, ñeán cuoäc soáng ôû töông lai coù ñuû sinh, giaø, cheát. Vaø sau naày khi caùc vieäc xaáu xa chaúng toát laønh sinh ra thì coù bieát xaáu hoå, coù ñieàu xaáu hoå, coù töï bieát xaáu hoå rieâng. Coù sai khieán, bò sai khieán, coù sai laàm rieâng. Coù toân suøng kính troïng vaø ñöôïc toân suøng kính troïng, coù tuøy thuoäc vaø ñöôïc ngöôøi khaùc tuøy thuoäc. Ñoái vôùi söï töï taïi thì bieát sôï seät, ñoù goïi laø bieát xaáu hoå”.

Hoûi: Bieát theïn laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Coù nhöõng keû bieát theïn laø ñoái vôùi caùc

vieäc ñaùng hoå theïn thì sinh loøng hoå theïn. Vieäc ñaùng hoå theïn töùc laø caùc vieäc xaáu xa ñoäc aùc chaúng toát laønh, cho ñeán gaây neân kieáp soáng ôû vò lai vôùi sinh, giaø, cheát. Vaø sau naày khi caùc vieäc aùc chaúng laønh ñoù sinh ra thì bieát hoå theïn, coù hoå theïn rieâng mình. Bieát hoå theïn caùc ñieàu ñaõ hoå theïn, coù söï hoå theïn rieâng mình. Ñoái vôùi caùc toäi aùc loãi laàm ñaõ gaây ra thì bieát sôï seät aùy naùy lo laéng, thaáy ñöôïc caùc vieäc ñaùng e deø sôï seät. Ñoù laø bieát theïn”.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø lôøi noùi xaáu aùc vaø baïn xaáu aùc. Hoûi: Theá naøo laø lôøi noùi xaáu aùc? Ñaùp: Nhö Luaän Phaùp Uaån noùi. Hoûi: Theá naøo laø baïn xaáu aùc? Ñaùp: Cuõng trong Luaän Phaùp Uaån ñaõ noùi. Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø lôøi noùi laønh vaø baïn laønh. Hoûi: Lôøi noùi laønh laø sao? Ñaùp: Trong cuøng moät haïng ngöôøi, ngheà nghieäp, khi naøo caàn thaân


www.daitangkinh.org

thieát chæ baøy daïy baûo nhau thì cuøng thaân thieát giuùp nhau ñeå ñöôïc nhö nhau. Khi naøo caàn duøng maãu möïc, thì cuõng tuøy thuaän maø thöïc hieän. Ñoái vôùi ngöôøi khaùc coù taøi ñöùc thì moät loøng kính troïng toân quyù, tin töôûng giao teá qua laïi ñeå trôû thaønh nhoùm baïn hieàn, ñuùng nhö phaùp maø khuyeân baûo nhau nhö noùi töø nay trôû ñi chôù laøm xaáu thaân nghieäp, chôù laøm xaáu ngöõ nghieäp, chôù laøm xaáu yù nghieäp, chôù laøm, soáng theo noù. Chôù neân gaàn guõi vôùi caùc baïn xaáu. Chôù neân gaây taïo caùc nghieäp aùc seõ bò ñoïa vaøo ba ñöôøng döõ. Cöù nhö theá maø khuyeân raên daïy baûo nhöõng lôøi hay yù ñeïp ñuùng luùc, ñuùng nôi. Coøn ñoái vôùi caùc vieäc tu haønh ñaïo phaùp thì caàn neân tuøy thuaän maø gia coâng beàn bæ kheùo leùo nhö maøi giuõa ngoïc quyù, ñeå ñaïo ñöùc ngaøy caøng trôû neân toân quyù ñeïp ñeõ hôn. Haõy giuùp ñôõ baïn beø nhöõng taøi saûn quyù baùu lôùn lao baèng nhöõng lôøi khuyeân raên daïy baûo quyù baùu, cuøng nhau meán yeâu, chia ngoït xeû buøi ñoàng caûm, ñoàng sôû thích, cuøng tin töôûng giuùp ñôõ nhau heát loøng. Chaúng laáy troäm, caùi gì cho môùi laáy ñaøng hoaøng. Khoâng neân choáng cöï nghòch thuø cuõng khoâng baét beû, choáng baùng cheâ bai nhau, hay baøi baùc haát huûi nhau taøn teä... Ñoù laø lôøi noùi laønh.

Hoûi: Coøn baïn laønh laø theá naøo? Ñaùp: Nhö Luaän Phaùp Uaån noùi. Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø kheùo leùo gaây toäi vaø kheùo leùo thoaùt toäi. Hoûi: Theá naøo laø kheùo leùo gaây toäi? Ñaùp: Toäi töùc laø coù naêm thöù toäi cuûa thaân nguõ uaån. Naêm thöù toäi ñoù

laø: 1. Laø hôn ngöôøi khaùc. 2. Nhieàu thöù khaùc. 3. Laø ñoïa vaøo ñòa nguïc bò naáu ñoát. 4. Laø ñoái thuù. 5. Laø laøm aùc.

Kheùo gaây toäi töùc laø ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ phaïm toäi hôn ngöôøi laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm nhieàu toäi khaùc laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm toäi chöng naáu laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm toäi ñoái thuù laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm toäi laøm aùc laø nhö theá.

Laïi caàn phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi hôn ngöôøi. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm nhieàu thöù toäi khaùc. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi bò ñoïa vaøo nôi naáu ñoát. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi ñoái thuù. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi laøm aùc.

Laïi caàn phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi hôn ngöôøi nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm nhieàu toäi khaùc nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi chöng naáu nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ


phaïm toäi ñoái thuù nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi laøm aùc nhö theá. Laïi caàn phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân

phaïm toäi hôn ngöôøi. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm nhieàu toäi khaùc. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi chöng naáu. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi ñoái thuù. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi laøm aùc.

Laïi phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Caùc thaày Bí-soâ ñaõ phaïm toäi hoaëc naëng hay nheï, hoaëc saâu hay caïn, hoaëc coù dö hay khoâng dö, hoaëc che giaáu hay khoâng che giaáu, hoaëc roõ raøng hay khoâng roõ raøng, hoaëc ñaõ phaùt loà hay chöa phaùt loà, hoaëc ñaõ dieät tröø heát hay chöa dieät tröø heát, hoaëc coù theå noùi hay khoâng noùi ñöôïc, hoaëc laøm ñöôïc hay chaúng theå laøm ñöôïc. Nhö theá maø gaây taïo ra caùc thöù toäi, laø ñaõ hieåu roõ raøng, hieåu taát caû, hieåu moïi vieäc gaàn guõi, hieåu roõ khaép moïi nôi, thaáy mình hieåu bieát löôïng ñònh kyõ, saùng suoát, tueä haïnh hieåu bieát thoâng toû Tyø-baùt-xaù-na... ñoù goïi laø kheùo leùo gaây toäi.

Hoûi: Theá naøo laø kheùo leùo thoaùt toäi? Ñaùp: Toäi laø naêm thöù toäi cuûa thaân nguõ uaån. Nhö tröôùc ñaõ noùi roõ.

Caùc toäi kheùo leùo, nghóa laø ñuùng nhö thaät maø hieåu bieát vôùi boán toäi sau ñaây thì coù theå thoaùt ra, ñoù laø: caùc thöù khaùc, chöng naáu, ñoái thuù, laøm aùc.

Vieäc thoaùt ra nhö theá naøo? Nhö noùi theá naày: Toâi laø... (nhö theá), töø tröôùc nay chöa heà baøy toû cuøng ai. Hoâm nay toân xin noùi lôøi naày ñeå trình baøy vieäc ñoù. Vôùi toäi loãi nhö theá nay xin thöa baøy... Toâi vöøa trình baøy xong, nay xin phaùt loà saùm hoái. Ñoái vôùi toäi nhö theá, nay xin laøm ñuùng theo phaùp ñaõ ñöôïc quy ñònh. Neáu khoâng phaùt loà saùm hoái thì chaúng ñöôïc tieâu tröø. Neân hoâm nay toâi xin trình baøy roõ raøng caùc vieäc nhö theá vaø xin chaân thaønh phaùt loà saùm hoái ñuùng nhö ñieàu quy ñònh vôùi toäi loãi nhö theá... nay phaùt loà saùm hoái nhö theá roài thì toäi loãi kia seõ ñöôïc tieâu tröø. Vaø nhö theá laø bieát ñöôïc raèng mình ñaõ thoaùt ra caùc toäi loãi..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù- na. Ñoù goïi laø thoaùt toäi moät caùch kheùo leùo.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 2

Phaåm 3: HAI PHAÙP - Phaàn 2

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø kheùo nhaäp ñònh vaø kheùo xuaát ñònh. Hoûi: Theá naøo laø kheùo nhaäp ñònh? Ñaùp: Ñònh nghóa laø taùm thöù yeân ñònh taùm uaån. Töùc laø boán phaùp

tónh löï thieàn vaø boán thöù ñònh voâ saéc. Kheùo nhaäp ñònh nghóa laø nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá,

nhaäp ñònh sô tónh löï Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán nhaäp ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, ñoái vôùi ñònh sô thieàn thì coù taùc yù kheùo leùo, Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá cho ñeán ñoái vôùi ñònh phi töôûng phi phi töôûng vaãn coù taùc duïng kheùo leùo.

Laïi nöõa, nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, nhaäp vaøo ñaïo sô thieàn Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán nhaäp vaøo ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, ñoái vôùi ñaïo sô thieàn coù taùc yù kheùo leùo vaø Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán ñoái vôùi ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù maø coù taùc yù kheùo leùo.

Vieäc ñoù nhö theá naøo? Nhö coù ngöôøi noùi lôøi naày, taùc yù nhö theá maø toâi taùc yù nhö vaày: ñoái vôùi ñònh sô thieàn cho ñeán ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù neân kheùo hieåu bieát taát caû, hieåu caùc vieäc ôû gaàn vaø kheùo phaân bieät, kheùo suy nghó vaø kheùo thoâng suoát. Toâi ñaõ nghó nhö theá, vaø quaùn thaáy nhö theá, hieåu bieát (thaéng giaûi) nhö theá, gìn giöõ töø nhö theá, phaân bieät nhö theá. Nhaäp vaøo ñònh sô thieàn cho ñeán nhaäp vaøo ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù maø kheùo hieåu bieát taát caû, cho ñeán kheùo thoâng suoát. Toâi nay nhö theá maø thaâu giöõ taâm, khuyeân gaéng taâm, ñieàu phuïc taâm, giöõ gìn taâm, khôûi taâm, buoâng boû taâm, cheá ngöï taâm, theo taâm. Khi nhaäp ñònh sô thieàn, cho ñeán khi nhaäp ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù thì seõ hieåu bieát taát caû cho ñeán kheùo thoâng ñaït. Toâi nay ñuùng theo phaùp nhö theá maø nhaäp


ñònh vaø kheùo gioûi nhaäp ñònh, nhöng laïi khoâng taùc duïng vaø khoâng coù lôïi ích, khoâng theå laøm ñöôïc nhieàu vieäc vì bò chöôùng ngaïi. Nay toâi ñoái vôùi phaùp naày maø hieåu bieát taát caû cho ñeán thoâng suoát vaø vôùi caùch nhö theá toâi nhaäp ñònh vaø nhaäp ñònh kheùo gioûi neân coù taùc duïng, coù lôïi ích, vaø laøm ñöôïc nhieàu vieäc maø khoâng bò chöôùng ngaïi.

Ñoái vôùi phaùp naày toâi kheùo hieåu bieát taát caû cho ñeán kheùo thaáy thoâng suoát. Vôùi caùch nhö theá maø nhaäp vaøo caùc thöù ñònh, hieåu bieát roõ raøng, hieåu bieát taát caû, hieåu bieát caùc vieäc gaàn, hieåu bieát khaép nôi. Thaáu trieät moïi suy xeùt thoâng minh, löôïng ñònh kyõ löôõng saùng suoát, tueä haïnh hieåu bieát thoâng minh, Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø nhaäp ñònh kheùo leùo.

Hoûi: Theá naøo laø xuaát ñònh kheùo leùo? Ñaùp: Ñònh töùc laø taùm thöù yeân ñònh taùm uaån. Töùc laø boán thöù thieàn

(tónh löï) vaø boán thöù ñònh voâ saéc. Xuaát ñònh kheùo leùo, nghóa laø ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát Boå-ñaëc-

giaø-la nhö theá, xuaát ñònh sô thieàn Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, phaûi neân nhö thaät maø thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, ñoái vôùi khi xuaát ñònh sô thieàn maø taùc yù kheùo leùo Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù vaãn coù taùc yù kheùo leùo.

Laïi nöõa, neân ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, khi xuaát ñònh sô thieàn Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, neân ñuùng nhö thaät bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, khi xuaát ñaïo sô thieàn maø coù taùc yù kheùo leùo Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán khi xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù, maø kheùo hieåu bieát taát caû, kheùo hieåu vieäc gaàn, kheùo phaân bieät, kheùo suy nghó, kheùo thoâng suoát. Toâi nay nghó nhö theá maø quaùn thaáy nhö theá, hieåu bieát nhö theá, giöõ gìn nhö theá, phaân bieät nhö theá. Khi xuaát ñònh sô thieàn cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù kheùo hieåu bieát taát caû, cho ñeán kheùo thoâng suoát vaø nhö theá maø toâi thaâu giöõ taâm, khuyeân gaéng (saùch taán) taâm, ñieàu phuïc taâm, giöõ gìn taâm, khôûi taâm, theo taâm, cheá ngöï taâm vaø buoâng boû taâm. Trong khi xuaát ñònh sô thieàn cho ñeán khi xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù maø kheùo hieát bieát taát caû cho ñeán kheùo thoâng suoát. Toâi ñuùng phaùp nhö theá maø xuaát ñònh, cho ñeán xuaát ñònh kheùo leùo maø khoâng coù taùc duïng, khoâng coù lôïi ích, khoâng laøm ñöôïc nhieàu vieäc vì bò chöôùng ngaïi. Nay ñoái vôùi phaùp naày toâi kheùo hieåu bieát taát caû, cho ñeán kheùo thoâng suoát. Cöù nhö theá maø bieát laø ñuû xuaát ra caùc thöù ñònh, cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø xuaát ñònh kheùo leùo.


www.daitangkinh.org

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø bieát giôùi kheùo leùo vaø taùc yù kheùo leùo. Hoûi: Bieát giôùi kheùo leùo laø sao? Ñaùp: Nhö coù Bí-soâ bieát ñuùng nhö thaät möôøi taùm giôùi. Ñoù laø maét,

maøu saéc vaø nhaõn thöùc. Tai, tieáng vaø nhó thöùc. Muõi, muøi höông vaø tyû thöùc. Löôõi, vò vaø thieät thöùc. Thaân, chaïm xuùc vaø thaân thöùc. YÙ, caùc phaùp vaø yù thöùc.

Laïi ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát saùu giôùi: Ñaát, nöôùc, gioù, löûa, khoâng vaø thöùc.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà saùu giôùi: Duïc, giaän, haïi, ra khoûi (xuaát ly), khoâng giaän, khoâng haïi.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà saùu giôùi. Ñoù laø vui, khoå, möøng, buoàn raàu buoâng xaû vaø voâ minh.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà boán giôùi. Ñoù laø thoï, töôûng, haønh, thöùc. Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi

Voâ saéc. Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø quaù khöù, vò lai vaø hieän

taïi. dieäu.

kyù.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø keùm, trung bình vaø vi

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø thieän, baát thieän vaø voâ

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà hai giôùi. Ñoù laø höõu laäu, voâ laäu. Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà hai giôùi. Ñoù laø höõu vi, voâ vi. Ñoái vôùi caùc thöù giôùi nhö theá maø bieát roõ, bieát taát caû, bieát gaàn, bieát

khaép, thaáu suoát, xeùt ñoaùn kyõ löôõng thoâng suoát, tueä haïnh hieåu bieát minh trí Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø bieát giôùi kheùo leùo.

Hoûi: Coøn taùc yù kheùo leùo laø sao? Ñaùp: Nhö Bí-soâ hoaëc thoï trì Toá-ñaùt-laõm, hoaëc thoï trì Tyø-naïi-da,

hoaëc thoï trì A-tyø-ñaït-ma, hoaëc nghe Thaân giaùo sö giaûng, hoaëc nghe thaày Luaät sö moâ phaïm daïy baûo, hoaëc nghe kho taøng môû, mang truyeàn thoï baûo, hoaëc nghe ngöôøi theo Lyù nhaát nhö noùi, y chæ nöông nhôø vaøo caùc ñieàu ñaõ keå daãn ñuùng lyù, caùc ñieàu nghe ñöôïc seõ taïo neân trí tueä saùng toû. Ñoái vôùi nhaõn giôùi ñeán yù thöùc giôùi maø kheùo leùo taùc yù (nghó töôûng) suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi duïc, giaän hôøn, toån haïi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.


Ñoái vôùi xuaát ly, chaúng giaän hôøn, chaúng toån haïi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi vui, khoå, möøng, buoàn raàu, buoâng boû, voâ minh, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi caùc giôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi saéc vaø voâ saéc, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø chaúng thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi dieät giôùi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø chaúng thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi quaù khöù, vò lai, hieän taïi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi keùm vaø trung bình, kheùo leùo taùc yù suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi toát (dieäu), taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi thieän, baát thieän vaø voâ kyù, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi hoïc vaø voâ hoïc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi phi hoïc phi voâ hoïc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi höõu laäu maø taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi voâ laäu giôùi maø taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi höõu vi giôùi maø kheùo leùo taùc yù suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi voâ vi giôùi maø kheùo leùo taùc yù suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Laïi nöõa, nhö coù Bí-soâ thaáy ñuùng nhö thaät veà quaù khöù, vò lai, hieän taïi maø taùc yù. Thieän, baát thieän vaø voâ kyù maø taùc yù, söï raøng buoäc vaøo coõi Duïc, coõi Saéc, coõi Voâ saéc maø taùc yù. Vôùi hoïc, voâ hoïc, phi hoïc phi voâ hoïc maø taùc yù. Ñoái vôùi thaáy maø ñoaïn döùt, tu maø ñoaïn döùt vaø chaúng phaûi söï ñoaïn döùt maø taùc yù. Ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø taùc yù hieåu roõ raøng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø taùc yù kheùo leùo.


www.daitangkinh.org

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø thaät thaø ngay thaúng vaø nhu hoøa. Hoûi: Thöïc thaø ngay thaúng laø sao? Ñaùp: Taâm chaúng cöùng raén, taâm chaúng maïnh baïo, taâm chaúng öông

ngaïnh, taâm thuaàn chaát, taâm chaùnh tröïc, taâm ñöôïm nhuaàn linh hoaït, taâm dòu daøng hieàn töø, taâm ñieàu hoøa thuaän hôïp. Ñoù goïi laø thöïc thaø ngay thaúng.

Hoûi: Nhu hoøa laø sao? Ñaùp: Thaân chaúng cöùng raén, thaân chaúng maïnh baïo, thaân chaúng

öông ngaïnh cöùng coûi, thaân laïi thuaàn chaát, thaân chaùnh tröïc, thaân ñöôïm nhuaàn linh hoaït, thaân dòu daøng hieàn töø, thaân ñieàu hoøa thuaän hôïp. Ñoù goïi laø hieàn hoøa, nhu hoøa.

Laïi coù hai phaùp: ñoù laø kham nhaãn vaø luoân vui. Hoûi: Kham nhaãn laø sao? Ñaùp: Töùc laø kheùo nhòn chòu, chòu ñöïng caùc thöù laïnh noùng, ñoùi khaùt,

gioù maët trôøi, ruoài muoãi, raén ñoäc, boø caïp v.v... Laïi coù theå nhòn chòu ñöôïc nhöõng lôøi chöûi maéng döõ tôïn, ñoäc aùc cuûa keû khaùc, laïi coù theå vì maõnh löïc cuûa quyeàn lôïi duø nhoû maø saün saøng ñöùng daäy nhaãn taâm chòu khoå keå caû phaûi boû maïng. Ñoù goïi laø kham nhaãn.

Hoûi: Luoân vui (trong moïi hoaøn caûnh) laø sao? Ñaùp: Giaû söû nhö coù vieäc xaûy ra khieán mình khoâng theå chòu ñöïng

noåi, khoâng theå kìm haõm ñöôïc mình, khoâng theå xoay chuyeån ñoåi dôøi, khoâng theå nhòn chòu ñöôïc. Nhöng ñoái vôùi söï vieäc, vôùi ngöôøi gaây söï thì mình chaúng heà döõ daèn baïo ngöôïc, chaúng heà thoâ bæ tuïc taèn vaø taøn baïo. Traùi laïi ñeàu coù theå boû qua maø vui veû. Laïi coù theå deã daøng chaáp nhaän vieäc chung soáng cuøng haïng ngöôøi aùc ñoù maø tìm caùch khaéc phuïc caùc toäi aùc. Nhö theá khi coù vieäc xaûy ñeán moät caùch baát traéc maø vaãn chòu ñöïng ñöôïc, vaãn luoân bình tónh kieàm cheá ñöôïc mình, coù theå xoay sôû chuyeån ñoåi, coù theå nhaãn naïi chòu ñöïng. Laïi nöõa, ñoái vôùi hoï vaãn khoâng heà taâm aùc baïo ngöôïc, cuõng chaúng thoâ tuïc döõ daèn cuûa thuù tính. Traùi laïi coù theå chòu ñöïng, bình tónh, vui veû trong baát cöù hoaøn caûnh tröôøng hôïp naøo. Laïi coù theå deã daøng chung soáng ñeå caûm hoùa ñöôïc hoï töø boû caùc toäi aùc. Ñoù goïi laø luoân vui.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø hoøa thuaän vaø cuùng döôøng. Hoûi: Hoøa thuaän laø sao? Ñaùp: Neáu coù nieàm vui naøo baát chôït xaûy ñeán khieán taát caû ñeàu vui

töôi haïnh phuùc chaúng chæ lôøi aên tieáng noùi dòu daøng eâm aùi deã thöông, maø coøn maët maøy töôi taén hieàn hoøa, noãi buoàn lo bieán maát. Tröôùc heát noùi lôøi an uûi voã veà thaêm hoûi moïi ngöôøi: Quyù vò hoâm nay ñeán ñaây coâng vieäc coù


deã daøng phaùt trieån toát chaêng? Cuoäc soáng coù vui veû thoaûi maùi chaêng? Soáng yeân khoâng beänh hoaïn vaø aên nguû ngon laønh ñaáy chöù? Cöù nhö theá ñem laïi nguoàn vui cho moïi ngöôøi baèng nhöõng lôøi leõ vui veû ñaày nuï cöôøi. Ñoù goïi laø hoøa thuaän.

Hoûi: Cuùng döôøng laø sao? Ñaùp: Cuùng döôøng (boá thí) coù hai loaïi: Moät laø cuùng döôøng tieàn cuûa

(taøi thí). Hai laø cuùng döôøng phaùp. Theá naøo laø cuùng döôøng tieàn cuûa? Laø tuøy yù thích maø duøng ñuû caùc

thöù saéc, thanh, höông, vò, xuùc, vaø vaûi voùc y phuïc, thöùc aên uoáng, giöôøng naèm, thuoác men, tieàn cuûa vaø moïi thöù vaät duïng caàn thieát haèng ngaøy ñem cung caáp ban thí cho taát caû moïi ngöôøi maëc tình söû duïng, chaúng baän loøng, vì ngöôøi naày coù theå buoâng xaû heát taát caû. Ñoù goïi laø cuùng döôøng tieàn cuûa.

Theá naøo laø cuùng döôøng phaùp? Laø duøng caùc phaùp nhö Toá-ñaùt-laõm, Tyø-naïi-da, hoaëc A-tyø-ñaït-ma, hoaëc caùc lôøi giaûng thuyeát daïy baûo cuûa caùc Thaân giaùo sö, cuûa caùc Luaät sö, thaày Sö phaïm, hoaëc trong caùc Taïng kinh ñieån trao truyeàn daïy doã, hay laø moät ñieàu gì khaùc ñaùng tin caäy..., maø ñem ra cung caáp boá thí ban boá giuùp ñôõ cho taát caû moïi ngöôøi khieán hoï cuõng nhö mình bieát boá thí vaø buoâng boû taát caû... Ñoù goïi laø cuùng döôøng phaùp. Goïi chung hai thöù naày vôùi moät teân laø cuùng döôøng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø nieäm ñuû vaø bieát ñuùng. Hoûi: Theá naøo laø nieäm ñuû? Ñaùp: Nhö y vaøo phaùp thieän laø xuaát ly, xa lìa, nhö nghó caùc thöù, nghó

tuøy theo, nghó chuyeân chuù taäp trung, nghó nhôù..., maø chaúng queân maát, boû soùt, rôi rôùt. Chaúng queân phaùp taùnh, taâm trí luoân saùng suoát ghi nhôù ñaày ñuû. Ñoù goïi laø nieäm ñuû.

Hoûi: Theá naøo laø bieát ñuùng? Ñaùp: Nhö y vaøo phaùp thieän laø xuaát ly, xa lìa. Ñoái vôùi phaùp choïn

löïc thì choïn löïa cuøng cöïc, choïn löïa roát raùo taän cuøng, neân hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu khaép. Thaáu suoát moïi ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt löôïng ñònh kyõ löôõng saùng suoát tueä haïnh hieåu bieát thoâng toû Tyø-baùt-xaù- na. Ñoù goïi laø bieát ñuùng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø söùc suy nghó choïn löïa vaø söùc tu haønh. Hoûi: Theá naøo laø söùc suy nghó choïn löïa? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, caùc ngöôøi ñeä

töû Phaät nghe nhieàu neân bieát ñoù laø hoïc”. Caùc vieäc laøm aùc do thaân gaây ra seõ chieâu caûm caùc quaû baùo xaáu dò

thuïc cho hieän ñôøi vaø caû ñôøi sau. Cho hay neáu thaân ta gaây ra nhieàu toäi


www.daitangkinh.org

aùc thì hieän ñôøi chính mình töï gheâ tôûm, töï haïi ñôøi mình, maø coøn bò ngöôøi khaùc, trôøi, thaàn, chö Phaät cheâ traùch, cuõng nhö bò ngöôøi trí vaø keû ñoàng tu phaïm haïnh khinh gheùt, vaø tieáng nhô seõ ñoàn khaép theá gian. Sau khi cheát seõ bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ ôû trong choán ñòa nguïc khoán khoå. Do bieát ñöôïc khi thaân gaây toäi aùc thì hieän ñôøi vaø caû ñôøi sau seõ bò nhieàu toäi khoå, neân sieâng naêng kìm giöõ khoâng ñeå thaân gaây toäi aùc nöõa. Traùi laïi coøn gia taâm sieâng tu caùc haïnh nghieäp toát cuûa thaân. Coøn ñoái vôùi nghieäp aùc cuûa lôøi noùi vaø nghieäp aùc cuûa yù nghó thì noùi roäng ra cuõng nhö theá. Cho ñeán caàn phaûi sieâng naêng tu taäp caùc haïnh nghieäp toát cuûa lôøi noùi vaø yù nghó. Neáu coù theå thöïc hieän caùi nhaân veà suy nghó choïn löïa nhö theá, thì neân nöông nhôø vaøo suy nghó choïn löïa vaø truï vaøo bieát suy xeùt tuyeån choïn kyõ löôõng. Nhö theá, ñeå luoân luoân ñoaïn döùt caùc phaùp baát thieän. Traùi laïi tu haønh ñaày ñuû caùc phaùp thieän. Noùi ñoù laø bieát suy nghó tuyeån choïn, cuõng goïi ñoù laø söùc, neân goïi laø söùc suy nghó choïn löïa.

Hoûi: Theá naøo laø söùc tu haønh? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát, nhöõng ñeä töû

nghe nhieàu (hoïc nhieàu) cuûa Phaät caøng phaûi tu haønh vaø nghó nhôù caùc giaùc chi (caùc ñieàu tænh giaùc) neân nöông nhôø vaøo söï chaùn sôï, nöông nhôø vaøo söï chia lìa, nöông nhôø vaøo söï dieät heát maø höôùng veà söï buoâng xaû. Haõy tu taäp kyõ löôõng caùc giaùc chi nhö: Söï choïn löïa, sieâng, vui, nheï nhaøng, ñònh vaø buoâng xaû..., neân nöông nhôø vaøo söï chaùn sôï, nöông nhôø vaøo söï chia lìa, nöông nhôø vaøo söï dieät heát maø höôùng veà söï buoâng xaû. Neáu gaây taïo caùi nhaân tu taäp nhö theá, roài nöông nhôø vaøo tu taäp vaø truï vaøo tu taäp ñeå luoân ñoaïn döùt caùc phaùp baát thieän, traùi laïi tu taäp nhieàu caùc phaùp thieän. Noùi ñoù laø tu taäp, cuõng goïi laø söùc. Neân goïi laø söùc tu taäp. Vì sao goïi laø söùc? Neáu vôùi caùi söùc ñoù maø chuùng ta nöông nhôø vaøo noù vaø truï vaøo noù thì coù theå ñoaïn döùt, coù theå nghieàn naùt, coù theå phaù tan caùc söï troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân vaø söï raøng buoäc cuûa tuøy phieàn naõo cho neân goïi ñoù laø söùc.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø chaúng bieát giöõ gìn caên moân vaø aên chaúng bieát löôïng ñònh.

Hoûi: Theá naøo laø chaúng bieát giöõ gìn caên moân? Ñaùp: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Theá Toân ñaõ noùi: Nhöõng phaøm

phu keùm hieåu bieát khi maét nhìn thaáy saéc, do nhaõn caên neân giöõ laáy caùi töôùng ham thích cuûa mình, chaúng giöõ gìn nhaõn caên, rôi vaøo choã chaúng caûnh giaùc phoøng hoä, neân loøng tham aùi khôûi leân, caùc maàm moáng xaáu aùc töø taâm phaùt trieån lôùn nhanh. Ñoù laø ñoái vôùi nhaõn caên chaúng bieát phoøng hoä baûo veä, cho neân noùi laø chaúng bieát giöõ gìn nhaõn caên. Vì chaúng giöõ gìn


nhaõn caên, neân tham saân si sinh tröôûng maïnh meõ. Noùi veà tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù cuõng gioáng nhö theá.

Vaû laïi, nhö noùi veà yù caên, khi yù hieåu bieát caùc phaùp, do yù caên neân chaáp chaët laáy töôùng tuøy söï ham thích cuûa mình, chaúng giöõ gìn yù caên, rôi vaøo choã chaúng caûnh giaùc phoøng hoä, neân loøng tham aùi khôûi leân baát chôït, theá laø maàm moáng xaáu aùc töø taâm phaùt trieån lôùn nhanh. Ñoù laø ñoái vôùi yù caên chaúng bieát baûo veä phoøng hoä, cho neân noùi laø chaúng bieát giöõ gìn yù caên. Vì chaúng giöõ gìn phoøng hoä yù caên, neân tham saân si sinh tröôûng maïnh meõ.

AÁy laø do phaùt khôûi leân söï suy nghó choïn löïa chaúng ñuùng lyù, neân khi maét nhìn thaáy caùc saéc, tai nghe caùc thöù tieáng, muõi ngöûi caùc muøi, löôõi neám caùc vò, thaân chaïm xuùc vaät, yù hieåu caùc phaùp... Vôùi saùu cöûa cuûa saùu caên (caên moân) nhö theá maø chaúng ñöôïc phoøng hoä baûo veä, chaúng canh chöøng moïi thöù, chaúng canh chöøng khaép moïi luùc moïi nôi, laïi chaúng giaáu kyõ, chaúng che, chaúng ñaäy, chaúng yeân tónh vaéng laëng, chaúng ñieàu phuïc, chaúng giöõ gìn, chaúng laøm chuû ñöôïc noù... Ñoù goïi laø chaúng giöõ gìn caên moân.

Hoûi: AÊn chaúng bieát löôøng laø sao? Ñaùp: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Theá Toân ñaõ noùi: Ngöôøi phaøm

phu keùm hieåu bieát chaúng bieát suy nghó choïn löïa maø aên. Vì söï maäp beùo khoûe maïnh, vì taùnh phoùng tuùng, vì dung maïo ñeïp ñeõ, vì daùng veû oai ng- hieâm..., maø aên caùc thöùc aên chaúng heà suy nghó löïa choïn, nghóa laø chaúng bieát suy nghó choïn löïa caùch ñuùng lyù, maø cöù aên caøn nhöõng thöùc aên gì chaúng caàn bieát.

Vì söï khoûe maïnh maäp beùo maø aên, töùc laø moät soá ngöôøi, khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ maäp maïp khieán thaân khoûe maïnh coù theå laøm ñöôïc nhöõng vieäc naëng nhoïc, hoaëc ñaûm traùch nhöõng söï vieäc quan troïng, cuûa caûi seõ coù nhieàu vaø soáng laâu treân ñôøi, coù theå ñaäp naùt moïi keû thuø vaø ngoài xe maø ñi khaép choán, roài laïi coù theå nhaûy xa neùm maïnh, laøm bieát bao troø ñuøa ôû choán theá gian naày...

Vì taùnh phoùng tuùng maø aên, laø moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Nay ta aên nhöõng thöùc aên naày taát seõ maäp maïp khieán ta thoûa chí oai veä bieát maáy. Vôùi loøng kieâu kyø, ta ñöùng leân laø taát caû seõ ñöùng theo, ta baøy ra caùi gì ôû ñaâu cuõng coù, cöù theá maø qua maët taát caû, roài maëc tình maø vui thuù, maëc söùc tung hoaønh.

Vì dung maïo ñeïp ñeõ maø aên, laø moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Nay ta aên thöùc aên naày taát seõ raát boå döôõng seõ khieán thaân ta dung maïo ñeïp ñeõ töôi taén, da deû mòn maøng trôn laùng...


www.daitangkinh.org

Vì daùng veû oai nghieâm maø aên, laø moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ raát boå döôõng, no ñuû, khieán thaân ta trôû thaønh moät hình daùng uy nghieâm ñeïp ñeõ baäc nhaát, khieán taát caû moïi ngöôøi ñeàu phaûi meán yeâu kính troïng.

Vì coù nhieàu ngöôøi coi troïng söï aên uoáng nhö vaäy, nhöng caùc thöùc aên ñaâu coù gioáng nhau maø laïi chaúng bieát löôïng ñònh, cuõng chaúng thoâng minh saùng suoát neân chaúng hieåu roõ söï töôùng cuûa noù cho neân khoâng theå töï mình caét giaûm soá löôïng. Neân ta chæ cöù theá maø aên. Ñoù laø aên chaúng bieát löôøng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø hay giöõ gìn caên moân vaø aên bieát löôïng ñònh.

Hoûi: Hay giöõ gìn caên moân laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Coù nhieàu ñeä

töû Phaät nghe nhieàu, hoïc nhieàu, khi maét nhìn thaáy saéc laø do nhaõn caên, nhöng chaúng chaáp giöõ töôùng ñoù, cuõng chaúng chaáp laáy söï ham thích, lieàn coù theå giöõ gìn ñöôïc nhaõn caên. Do coù söï giöõ gìn neân khoâng khôûi leân loøng tham aùi, caùc vieäc xaáu xa chaúng laønh, cuõng khoâng tuøy theo taâm maø sinh tröôûng. Ñoù laø bieát phoøng hoä baûo veä nhaõn caên. Do ñoù neân noùi gioûi giöõ gìn nhaõn caên. Vì hay giöõ gìn nhaõn caên neân tham saân si chaúng khôûi.

Tai, muõi, löôõi, thaân yù ñeàu cuõng nhö theá. Vaû laïi, nhö noùi veà yù caên. Khi yù ñaõ hieåu caùc phaùp laø do yù caên, nhöng chaúng chaáp laáy söï töôùng cuûa noù, cuõng chaúng chaáp laáy söï ham thích neân lieàn coù theå giöõ gìn ñöôïc yù caên. Do coù söï giöõ gìn neân loøng tham aùi khoâng theå khôûi leân ñöôïc, caùc vieäc xaáu xa chaúng laønh, cuõng khoâng tuøy taâm maø sinh tröôûng. Ñoù laø bieát phoøng hoä baûo veä yù caên. Do ñoù neân noùi laø gioûi giöõ gìn yù caên, vì gioûi giöõ gìn yù caên neân tham saân si chaúng khôûi.

AÁy laø do phaùt khôûi ñuùng lyù söï bieát suy xeùt choïn löïa. Khi maét thaáy caùc saéc, tai nghe tieáng, muõi ngöûi muøi, löôõi neám caùc vò, thaân chaïm caùc vaät, yù hieåu caùc phaùp, ñoái vôùi saùu caên moân ñoù maø gioûi giöõ gìn phoøng hoä hay canh chöøng moïi luùc moïi nôi, hay giaáu kín, hay che ñaäy, hay vaéng laëng, hay ñieàu phuïc kieàm cheá, hay phoøng hoä. Ñoù laø gioûi giöõ gìn caên moân.

Hoûi: Coøn aên bieát löôïng ñònh laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc ñeä töû ña

vaên cuûa Ñöùc Phaät neân bieát suy nghó choïn löïa maø aên. AÊn chaúng vì maïnh khoûe maäp beùo, chaúng vì kieâu ngaïo phoùng tuùng, chaúng vì dung maïo ñeïp ñeõ, cuõng chaúng vì hình daùng oai nghi, maø aên chæ vì taám hình haøi naày, chæ qua côn ñoùi khaùt taïm soáng nôi ñaây ñeå giöõ gìn phaïm haïnh maø aên thöùc aên


naày. Vì muoán döùt boû laõnh thoï cuõ neân khoâng khôûi yù thoï nhaän caùi môùi, soáng cuoäc soáng an laønh voâ toäi, ñeå ñöôïc truï vaøo nôi an laïc maø aên thöùc aên naày. Hay bieát suy xeùt choïn löïa maø aên, laø truï vaøo ñuùng lyù ñaõ keå bieát suy xeùt choïn löïa maø aên thöùc aên naày.

Chaúng vì söï maïnh khoûe beùo maäp maø aên, töùc chaúng phaûi nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ beùo maäp ra khieán thaân ta maïnh khoûe, coù theå laøm caùc vieäc naëng nhoïc vaø ñaûm traùch caùc söï vieäc quan troïng, coù nhieàu tieàn cuûa vaø soáng laâu treân coõi ñôøi naày. Laïi coù theå ñaäp naùt moïi keû thuø vaø dong ngöïa xe ñi khaép nôi, coù theå phoùng xa nhaûy cao vaø laøm bieát bao troø ñuøa ôû theá gian naày.

Chaúng vì kieâu ngaïo phoùng tuùng maø aên, töùc laø chaúng phaûi nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày töùc seõ maäp maïp khieán cho ta phæ chí anh haøo oai veä bieát maáy! Vôùi loøng kieâu kyø heã muoán ñöùng leân thì taát caû ñeàu ñöùng, muoán sinh ra thì taát caû ñeàu sinh, lieân tuïc nhö theá maø vöôït qua taát caû, roài maëc tình vui thuù, maëc söùc tung hoaønh.

Chaúng vì dung maïo ñeïp ñeõ maø aên, töùc laø chaúng nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ raát boå döôõng khieán cho thaân ta dung maïoñeïp ñeõ töôi taén, da deû mòn maøng trôn laùng.

Chaúng vì daùng veû oai nghieâm maø aên, töùc chaúng nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên nhöõng thöùc aên naày töùc seõ boå döôõng no ñuû, seõ khieán thaân ta trôû thaønh moät hình daùng uy nghieâm ñeïp ñeõ baäc nhaát, khieán taát caû moïi ngöôøi ñeàu phaûi kính troïng meán yeâu.

Chæ vì thaân hình naày taïm soáng choán naày maø aên thöùc aên naày, nghóa laø thaân theå cuõng goïi laø danh saéc, thaân caên cuõng goïi laø thaân, phaàn saéc cuûa naêm caên cuõng goïi laø thaân, boán ñaïi ñaát, nöôùc, gioù, löûa hoïp laïi taïo neân cuõng goïi laø thaân. Vôùi yù nghóa noùi laø do boán ñaïi hoïp laïi taïo thaønh thaân neân caùc ñeä töû cuûa chö Phaät khi aên thì chæ nghó ta aên thöùc aên naày ñeå boán ñaïi hoïp laïi taïo neân thaân naày. Taïm ôû maø ôû vaäy, chöù choã ôû gaàn nhaát, caàn thieát nhaát laø an truï, cho neân goïi laø taïm truù. Caùc ñeä töû Phaät khi aên chæ nghó ta aên thöùc aên naày ñeå khieán cho thaân do töù ñaïi hoïp laïi taïo neân ñöôïc soáng coøn. Tuøy cuoäc soáng neân choã naøo caàn giöõ gìn thì giöõ gìn baûo hoä, choã naøo caàn thay ñoåi chuyeån bieán thì chuyeån bieán, cho neân goïi laø cuoäc soáng.

Chæ vì muoán chaám döùt söï ñoùi khaùt maø aên. Vì söï ñoùi khaùt ôû ñaây gaây neân khoå sôû neân noùi laø ñoùi khaùt. Caùc ñeä töû Phaät khi aên thì chæ nghó: Ta aên thöùc aên naày laø coát ñeå söï ñoùi khaùt gaây khoå taïm thôøi döøng laïi, khoâng gaây khoå naõo nöõa.

Chæ vì vieäc tu trì phaïm haïnh maø aên, töùc laø lìa boû daâm duïc cuõng


www.daitangkinh.org

goïi laø phaïm haïnh, tu taùm chaùnh ñaïo cuõng goïi laø phaïm haïnh. Nghóa ôû ñaây noùi thì tu taùm chaùnh ñaïo goïi laø phaïm haïnh. Caùc ñeä töû Phaät khi aên thì chæ nghó: Vì muoán tu trì, tuøy thuaän laøm lôïi ích ñoái vôùi taùm chaùnh ñaïo maø thoâi.

Vì ñeå döùt söï laõnh thoï cuõ vaø chaúng daùm khôûi leân laõnh thoï môùi maø aên, töùc laø do ñieàu kieän duyeân khoâng aên maø chòu khoå, neân goïi laø laõnh thoï cuõ, coøn do duyeân aên, maø chòu khoå, neân goïi laø laõnh thoï môùi. Caùc ñeä töû Phaät khi aên chæ nghó ta aên thöùc aên naày laø vì ñoaïn döùt laõnh thoï caùi cuõ, vaø chaúng khôûi leân laõnh thoï caùi môùi, chöù chaúng phaûi laø vì muoán ñöôïc vui söôùng hay vì muoán cuoäc soáng khoâng toäi loãi maø aên thöùc aên naày.

Cuoäc soáng coù hai thöù, ñoù laø cuoäc soáng coù toäi vaø cuoäc soáng khoâng toäi loãi.

Theá naøo laø cuoäc soáng coù toäi? Nhö coù moät soá ngöôøi xaûo traù doái löøa maø laøm ra veû thieát tha caûm ñoäng, toái maét vì lôïi, chæ bieát kieám lôïi caàu ñöôïc aên uoáng. Vôùi phöông caùch hö voïng nhö theá khi ñöôïc aên uoáng roài thì khoaùi chí ta ñaây maëc tình ham aên, meâ muoäi tham aùi, ñaém chaáp maõi chaúng buoâng boû, khoâng thaáy ñöôïc loãi lôùn cuûa mình ñaõ laøm, chaúng bieát tìm caùch thoaùt ra..., nhö theá goïi laø cuoäc soáng coù toäi.

Theá naøo laø cuoäc soáng khoâng toäi loãi? Chaúng phaûi nhö keû doái löøa xaûo traù kia laøm ra veû thaønh thaät tha thieát, chæ bieát coù lôïi vaø chæ caém vaøo kieám lôïi ñeå mong ñöôïc aên uoáng. Duøng phöông tieän nhö thaät khi ñöôïc aên uoáng roài thì ñuùng phaùp maø thoï duïng, chaúng heà tham aùi meâ muoäi, chaúng ñam meâ ñaém tröôùc, thaáy ñöôïc loãi mình ñaõ qua maø coá tìm caùch ra khoûi, giaûi thoaùt. Ñoù goïi laø cuoäc soáng khoâng toäi loãi nhö theá maø aên thöùc aên naày.

Vì mong ñöôïc an vui maø aên, laø caùc haøng ñeä töû Phaät khi aên thì chæ nghó: Vì muoán cho söùc khoûe cuûa thaân khoâng bò giaûm suùt suy nhöôïc vaø taâm thaàn tænh taùo vui veû ñeå laøm moïi vieäc thieän.

Vì muoán ñöôïc an truï maø aên, töùc laø caùc haøng ñeä töû Phaät khi aên chæ bieát nghó aên thöùc aên naày laø ñeå caùc vieäc ñi ñöùng ngoài naèm vaø hoïc taäp ñoïc tuïng hay tu thieàn ñònh ñöôïc thaân taâm an laïc yeân oån. Caùc ngöôøi nhö theá thì khoâng heà quyù chuoäng vieäc aên uoáng. Ñoái vôùi caùc vieäc aên uoáng luoân coi laø bình thöôøng. Vaø coù taùnh bieát löôïng ñònh haïn cheá, coù trí tueä minh maãn saùng suoát, do ñoù maø gioûi hieåu roõ söï töôùng cuûa noù. Khi ñaõ hieåu roõ roài thì töï bieát caét giaûm: ta neân chæ aên nhö theá thoâi. Ñoù laø aên bieát löôïng ñònh.

Laïi coù hai phaùp: Töùc laø maát giôùi vaø maát kieán. Hoûi: Theá naøo laø maát giôùi?


Ñaùp: Töùc laø gieát haïi, troäm cöôùp vaø taø daâm, noùi doái, noùi lôøi ly giaùn chia lìa, noùi lôøi döõ daèn thoâ tuïc, noùi lôøi nhô baån.

Laïi nöõa, hoaëc gieát haïi, hoaëc troäm cöôùp, hoaëc taø daâm, chaúng phaïm haïnh, laïi nhö caùc ngöôøi chaúng coù giôùi thieän (giôùi baát thieän), caùc ngöôøi chaúng coù giôùi ñuùng lyù maø noùi, caùc ngöôøi coù giôùi thieàn ñònh bò chöôùng ngaïi thì ñoù laø maát (thieáu) giôùi.

Taïi sao goïi laø maát giôùi? Vieäc vieäc maát giôùi, töï taùnh cuûa noù chaúng ñaùng öa thích, chaúng ñaùng vui, chaúng ñaùng möøng, chaúng ñaùng ñeå yù, chaúng ñöôïc an oån, chaúng ngay thaúng, chaúng ñaùng möøng vui, chaúng vöøa yù thoûa loøng, vaø traùi chính lyù.

Hôn nöõa vieäc ñoù khieán coù caùc quaû chaúng ñaùng meán thích, quaû chaúng ñaùng vui, quaû chaúng ñaùng möøng, quaû chaúng ñaùng ñeå yù, quaû chaúng ngay thaúng, quaû chaúng ñaùng möøng vui, quaû chaúng vöøa yù thoûa loøng vaø vaø traùi chaùnh lyù.

Laïi nöõa, vieäc ñoù hay chieâu caûm caùc baùo dò thuïc chaúng ñaùng meán thích, baùo dò thuïc chaúng ñaùng vui, baùo dò thuïc chaúng ñaùng möøng, baùo dò thuïc chaúng ñaùng ñeå yù, baùo dò thuïc chaúng an oån, baùo dò thuïc chaúng ngay thaúng, baùo dò thuïc chaúng ñaùng möøng vui, baùo dò thuïc chaúng vöøa yù, baùo dò thuïc traùi chính lyù. Neân goïi laø maát giôùi.

Hoûi: Theá naøo laø maát kieán? Ñaùp: Coù nhöõng ngöôøi coù thaáy maø chaúng boá thí, khoâng coù aùi thaân,

khoâng coù cuùng teá, khoâng coù haïnh kheùo ñeïp, khoâng coù haïnh aùc, khoâng coù nghieäp quaû dò thuïc cuûa haïnh dieäu vaø haïnh aùc, khoâng coù ñôøi naày, khoâng coù kieáp khaùc, khoâng cha, khoâng meï, khoâng coù loaøi sinh hoùa höõu tình, khoâng coù quaû A-la-haùn, chaùnh chí chaùnh haïnh theá gian töùc laø ñôøi naày vaø ñôøi khaùc. Töï thaáu suoát laøm quaû chöùng vaø ñöôïc chöùng quaû hieåu bieát: “Ñôøi soáng ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, chaúng thoï thaân sau”.

Laïi coøn coù nhöõng ngöôøi coù caùi thaáy chaúng laønh, coù nhöõng keû coù caùi thaáy chaúng ñuùng lyù maø noùi, coù nhöõng keû coù caùi thaáy gaây chöôùng ngaïi cho thieàn ñònh. Ñoù laø maát kieán.

Taïi sao goïi laø maát kieán? Töï taùnh cuûa phaùp naày chaúng ñaùng meán thích..., ñeán..., traùi vôùi chaùnh lyù. Laïi vì vieäc ñoù bò quaû chaúng ñaùng meán thích..., cho ñeán..., quaû traùi chaùnh lyù.

Laïi coøn vieäc ñoù hay chieâu caûm caùc baùo dò thuïc chaúng ñaùng meán thích..., ñeán..., baùo dò thuïc traùi chaùnh lyù. Neân goïi laø maát kieán.

Cuõng nhö maát giôùi maát kieán, veà phaù giôùi phaù kieán cuõng nhö theá, neân bieát.


www.daitangkinh.org

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø ñuû giôùi vaø ñuû kieán. Hoûi: Theá naøo laø ñuû giôùi? Ñaùp: Töùc laø lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû taø daâm, lìa boû

noùi doái, noùi ly giaùn, noùi lôøi döõ daèn thoâ tuïc, vaø noùi nhô nhôùp. Laïi coøn lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû phi phaïm haïnh (taø daâm).

Laïi coøn coù nhöõng keû coù giôùi hoïc, nhöõng keû coù giôùi voâ hoïc, vaø nhöõng keû coù giôùi gioûi veà chaúng phaûi hoïc vaø chaúng phaûi voâ hoïc. Ñoù laø ñuû giôùi.

Vì sao goïi laø ñuû giôùi? Vì töï taùnh cuûa phaùp ñoù laø ñaùng meán thích, ñaùng vui, ñaùng möøng, ñaùng ñeå yù, ñaùng an oån, ngay thaúng, ñaùng vui möøng, yù thuaän theo chaùnh lyù.

Laïi coøn phaùp ñoù coù theå khieán ñöôïc quaû ñaùng meán thích, quaû ñaùng vui, quaû ñaùng möøng, quaû ñaùng ñeå yù, quaû ñöôïc an oån, quaû ngay thaúng, quaû ñaùng möøng vui, quaû yù vui thuaän theo chaùnh lyù.

Laïi coøn phaùp naày coù theå chieâu caûm caùc baùo dò thuïc ñaùng meán thích, baùo dò thuïc ñaùng vui, baùo dò thuïc ñaùng möøng, baùo dò thuïc ñaùng ñeå yù, baùo dò thuïc an oån, baùo dò thuïc ngay thaúng, baùo dò thuïc ñaùng möøng vui, baùo dò thuïc thuaän theo chaùnh lyù. Neân goïi laø ñuû giôùi.

Hoûi: Theá naøo laø ñuû kieán? Ñaùp: Caùc caùi thaáy coù boá thí, coù aùi thaân, coù cuùng teá, coù haïnh dieäu,

coù haïnh aùc, coù nghieäp quaû dò thuïc cuûa haïnh dieäu vaø haïnh aùc. Coù ñôøi naày vaø coù ñôøi khaùc, coù meï, coù cha, coù loaøi höõu tình hoùa sinh, coù baäc chöùng chaùnh chí chaùnh haïnh A-la-haùn ôû theá gian. Töùc laø töï thaáu suoát ñöôïc ñôøi naày vaø ñôøi khaùc, ñaõ chöùng quaû ñaày ñuû, ñuùng nhö thaät maø chöùng bieát: “Ñôøi soáng ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, khoâng nhaän thaân ñôøi sau”.

Laïi coøn coù nhöõng keû thaáy coù hoïc, coù nhöõng keû thaáy voâ hoïc, coù nhöõng keû kheùo thaáy chaúng phaûi hoïc chaúng phaûi voâ hoïc. Ñoù laø ñuû kieán.

Vì sao goïi laø ñuû kieán? Vì töï taùnh cuûa phaùp ñoù ñaùng meán thích... cho ñeán quaû traùi vôùi chaùnh lyù. Laïi vì vieäc ñoù bò quaû chaúng ñaùng meán thích..., cho ñeán quaû thuaän theo chaùnh lyù.

Laïi nöõa, vì phaùp naày chieâu caûm ñöôïc baùo dò thuïc ñaùng meán thích... cho ñeán baùo dò thuïc thuaän theo chaùnh lyù cho neân goïi laø ñuû kieán.

Veà tònh giôùi vaø tònh kieán cuõng gioáng nhö ñuû giôùi vaø ñuû kieán, neân bieát.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø thaáy ñuùng vaø nhö lyù thuø thaéng. Hoûi: Theá naøo laø thaáy ñuùng? Ñaùp: Töùc laø nöông vaøo phaùp thieän vaø xuaát ly, xa lìa. Ñoái vôùi phaùp


thieän choïn löïa thì phaûi choïn löïa cuøng cöïc, choïn löïa toät baäc. Hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu khaép. Thaáu suoát caùc ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt löôïng ñònh kyõ löôõng saùng suoát, tueä haïnh hieåu bieát thoâng toû Tyø-baùt-xaù- na.

Hoûi: Theá naøo laø nhö lyù thuø thaéng? Ñaùp: Nhö baûo coù thaày Bí-soâ ñuùng nhö söï thaáy cuûa oâng ta, nhö do

hình töôùng cuûa caùc haïnh laø nhö theá, neân thaáy roõ ôû theá gian caùc vieäc chöa sinh roài seõ sinh. Roài ñuùng lyù maø suy xeùt caùc töôùng maïo hình daïng cuûa caùc haïnh nhö theá, lieàn khieán cho Thaùnh ñaïo khôûi leân caùc vieäc caàn khôûi, sinh ra caùc ñieàu caàn sinh, chuyeån ñoåi ngay vôùi caùc vieäc caàn chuyeån ñoåi vaø tu taäp cho ñeán khi thaáy roõ ra. Ñoù goïi laø ñaïo nhö lyù thuø thaéng.

Laïi nöõa, neáu coù Bí-soâ nhö söï thaáy cuûa mình: Nhö do caùc hình töôùng cuûa caùc haïnh nhö theá, phaùp thieän laø tuøy theo moät phaùp xuaát ly vaø xa lìa, vieäc chöa sinh roài seõ sinh ra, ngöôøi ñoù ñuùng nhö lyù maø suy nghó xeùt caùc töôùng maïo hình daïng cuûa caùc haïnh nhö theá. Vì do ngöôøi aáy ñuùng lyù maø suy xeùt caùc töôùng maïo hình traïng cuûa caùc haïnh neân khieán Thaùnh ñaïo khôûi leân sinh ra moïi thöù, sinh ra nhöõng ñieàu chuyeån ñoåi ngay hieän ñôøi maø chuyeån ñoåi vaø tu taäp roõ. Ñoù goïi laø ñaïo nhö lyù thuø thaéng. Hai teân ñoù goïi chung laø Nhö lyù thuø thaéng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø chaùn ñuùng vaø nhö lyù thuø thaéng. Hoûi: Theá naøo laø chaùn? Ñaùp: Laø y vaøo boán thöù chaùn ñuùng phaùp maø sinh ra chaùn sôï. Hoûi: Theá naøo laø nhö lyù thuø thaéng? Ñaùp: Töùc laø do chaùnh tö duy (suy nghó ñuùng) maø daãn ñeán vieäc sinh

ra Thaùnh ñaïo. Boán phaùp chaùnh ñuùng phaùp laø gì? Ñoù laø: 1. Do mình suy toån vaø chaùn ñuùng phaùp. 2. Do ngöôøi khaùc suy toån maø chaùn ñuùng phaùp. 3. Do mình höng thònh maø chaùn ñuùng phaùp. 4. Do ngöôøi khaùc höng thònh maø chaùn ñuùng phaùp. Y vaøo “Do mình suy toån maø chaùn ñuùng phaùp”, maø sinh ra söï chaùn

nhö lyù thuø thaéng, laø nhö coù moät soá ngöôøi töï thaáy: Mình coù thaân laøm vieäc aùc, mieäng noùi lôøi aùc, yù nghó ñieàu aùc cuoái cuøng ñaõ nhieàu quaù möùc, neân nghó ta nhaân soáng quaù buoâng lung, nöông vaøo buoâng lung roài truï vaøo buoâng lung, do ñoù maø caøng buoâng lung, neân gaây taïo ra bieát bao ñieàu aùc. Ta nay neân khieán cho caùc ñieàu xaáu aùc ñoù, caùi naøo chöa sinh thì khieán ñöøng sinh, caùi naøo ñaõ sinh ra thì phaûi ñoaïn döùt haún. Do ñoù maø yù thoaùt ra raát maïnh meõ, cho ñeán sinh ra chaùn sôï. Ñoù goïi laø chaùn. Ñaõ chaùn sôï roài thì ñuùng nhö lyù maø suy tö tìm xeùt khieán cho Thaùnh ñaïo khôûi leân sinh ra


www.daitangkinh.org

moïi thöù, vaø chuyeån ñoåi ngay hieän ñôøi baøy ra vieäc tu haønh. Ñoù laø Ñaïo Nhö lyù thuø thaéng. Nhö theá goïi laø y vaøo söï mình suy toån maø chaùn ñuùng lyù thuø thaéng.

Y vaøo vieäc ngöôøi khaùc suy toån maø chaùn ñuùng phaùp, sinh ra söï chaùn sôï nhö lyù thuø thaéng laø nhö coù moät soá ngöôøi töï thaáy ngöôøi khaùc coù thaân laøm aùc, mieäng noùi lôøi aùc, yù nghó ñieàu aùc, cuoái cuøng ñaõ nhieàu quaù möùc lieàn nghó: Ngöôøi aáy do buoâng lung, nöông vaøo buoâng lung roài truï vaøo buoâng lung, do ñoù caøng buoâng lung, maø taïo ra caùc ñieàu xaáu aùc ñoù. Nay ñoái vôùi caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän ñoù, neáu caùi naøo chöa sinh thì ñöøng ñeå sinh ra, caùi naøo sinh ra roài thì phaûi ñoaïn döùt haún. Ngöôøi aáy do ñoù maø coù yù ra khoûi raát maïnh meõ. Do ñoù daãn ñeán sinh ra chaùn sôï, neân goïi laø chaùn. Khi ñaõ sinh ra chaùn roài thì ñuùng nhö Lyù laø suy tö tìm xeùt, neân khieán cho Thaùnh ñaïo khôûi leân sinh ra moïi thöù, vaø chuyeån ñoåi ngay hieän ñôøi maø baøy ra vieäc tu haønh. Ñoù goïi laø Ñaïo Nhö lyù thuø thaéng. Nhö theá goïi laø y vaøo söï suy toån cuûa ngöôøi khaùc maø chaùn ñuùng lyù thuø thaéng.

Y vaøo söï höng thònh cuûa mình chaùn ñuùng phaùp maø sinh ra söï chaùn nhö lyù thuø thaéng. Nhö noùi coù moät soá ngöôøi töï thaáy raèng: Mình coù thaân laøm haïnh toát, mieäng noùi lôøi toát, yù nghó toát..., cuoái cuøng ñaõ ñöôïc troøn ñaày thuaàn phuïc. Lieàn nghó: Ta nhaân chaúng soáng buoâng lung, nöông vaøo khoâng buoâng lung roài truï vaøo khoâng buoâng lung. Do chaúng buoâng lung naày maø laøm ñöôïc caùc vieäc toát ñeïp cao thöôïng nhö theá. Nay ta neân khieán caùc ñieàu toát ñeïp cao thöôïng aáy caùi naøo chöa sinh thì phaûi sinh ra, caùi naøo sinh ra roài thì caøng roäng nhieàu gaáp boäi. Ngöôøi aáy do ñoù maø coù yù xuaát ly maïnh meõ neân sinh ra chaùn sôï. Ñoù goïi laø chaùn. Sinh ra chaùn roài thì ñuùng lyù maø suy tö tìm xeùt lieàn khieán Thaùnh ñaïo khôûi leân sinh ra caùc thöù, sinh ra söï chuyeån ñoåi ngay hieän ñôøi vaø söï vieäc tu haønh roõ ra. Ñoù laø Ñaïo Nhö lyù thuø thaéng. Nhö theá goïi laø y vaøo söï mình höng thònh maø chaùn ñuùng lyù thuø thaéng.

Y vaøo söï höng thònh cuûa ngöôøi khaùc maø thuaän chaùn ñuùng phaùp, maø sinh ra söï chaùn nhö lyù thuø thaéng, töùc laø nhö coù moät soá ngöôøi töï thaáy ngöôøi khaùc coù thaân laøm ñieàu toát, mieäng noùi ñieàu toát, yù nghó toát, cuoái cuøng ñaõ ñöôïc troøn ñaày thuaàn thuïc, lieàn nghó: Ngöôøi aáy nhaân chaúng soáng buoâng lung phoùng tuùng, nöông vaøo chaúng buoâng lung vaø truï vaøo chaúng buoâng lung, do chaúng buoâng lung maø laøm ñöôïc caùc ñieàu toát ñeïp cao thöôïng naày. Ta nay neân khieán caùc ñieàu toát ñeïp cao thöôïng aáy, caùi naøo chöa sinh thì phaûi sinh ra, caùi naøo ñaõ sinh thì caøng theâm roäng lôùn gaáp boäi. Ngöôøi aáy do ñoù maø coù yù xuaát ly caøng maïnh meõ neân daãn ñeán söï chaùn sôï. Ñoù goïi laø chaùn sôï. Khi ñaõ sinh chaùn roài thì ñuùng lyù maø suy tö xeùt tìm,


khieán cho Thaùnh ñaïo khôûi leân sinh ra moïi thöù, vaø sinh ra söï chuyeån ñoåi ngay trong hieän ñôøi vaø söï vieäc tu haønh hieän roõ ra. Ñoù goïi laø Ñaïo Nhö lyù thuø thaéng. Nhö theá goïi laø y vaøo söï höng thònh cuûa ngöôøi khaùc maø chaùn ñuùng lyù thuø thaéng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø ñoái vôùi phaùp thieän chaúng möøng ñuû vaø ñoái vôùi phaùp ñoaïn chaúng ngaên trôû.

Hoûi: Ñoái vôùi phaùp thieän chaúng möøng laø ñuû laø sao? Ñaùp: Ñoái vôùi phaùp thieän chaúng neân möøng cho laø ñuû, töùc laø nhö

coù moät haïng ngöôøi chæ môùi ñöôïc moät chuùt giôùi lieàn möøng laø ñuû, chæ giöõ ñöôïc ít ñieàu caám lieàn möøng laø ñuû, chæ môùi lìa duïc lieàn möøng laø ñuû, chæ môùi ñöôïc quaùn baát tònh lieàn möøng laø ñuû, chæ môùi ñöôïc caùc nieäm tri tuùc lieàn möøng laø ñuû. Hoaëc chæ môùi ñöôïc sô thieàn cho ñeán ñeä töû thieàn lieàn möøng laø ñuû. Hoaëc chæ môùi ñöôïc Töø voâ löôïng cho ñeán Xaû voâ löôïng (Töø, Bi, Hyû, Xaû) lieàn möøng laø ñuû. Hoaëc chæ môùi ñöôïc ñònh Khoâng voâ bieân xöù cho ñeán ñònh Phi töôûng Phi phi töôûng xöù lieàn möøng laø ñuû. Hoaëc chæ môùi ñöôïc quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn, lieàn möøng laø ñuû, hoaëc chæ môùi ñöôïc Thaàn thoâng caûnh chöùng trí Thieân nhó thoâng chöùng trí, Tha taâm thoâng chöùng trí, Tuùc truï tuøy nieäm thoâng chöùng trí, Töû sinh thoâng chöùng trí, lieàn möøng cho laø ñuû. Nhöõng thöù ñoù ñeàu goïi laø ñoái vôùi phaùp thieän möøng laø ñuû.

Hoûi: Coøn ñoái vôùi phaùp thieän chaúng möøng laø ñuû thì theá naøo? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi chaúng chæ ñöôïc moät ít giôùi lieàn möøng

laø ñuû. Roäng noùi ñeán chaúng phaûi chæ ñöôïc Töû sinh thoâng chöùng trí lieàn möøng laø ñuû.

Keû aáy nghó: Ta tu caùc phaùp thieän cho ñeán khi chöa chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, thì trong suoát thôøi gian aáy troïn khoâng neân möøng cho laø ñuû. Ñoù goïi laø ñoái vôùi phaùp thieän chaúng neân möøng cho laø ñuû.

Hoûi: Coøn ñoái vôùi phaùp ñoaïn dieät khoâng bò ngaên trôû laø sao? Ñaùp: Ñoái vôùi phaùp ñoaïn dieät khoâng bò ngaên trôû ñoù laø: Nhö coù moät

soá ngöôøi vì muoán ñoaïn döùt phaùp chaúng thieän vaø vì muoán laøm troøn ñuû phaùp thieän..., neân maïnh meõ tinh taán haêng haùi ham thích sieâng naêng aân caàn tu taäp maõi khoâng nghæ, vaø coù yù nghó: Laøm theá naøo ñeå ta mau choùng ñöôïc chöùng caùc phaùp thieän ñuùng lyù. Do ñoù ngöôøi aáy caøng maïnh meõ tinh taán haêng haùi ham thích sieâng naêng aân caàn tu taäp maõi, trong khi aáy, vaãn chöa chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, lieàn nghó: Ta ñaõ tu phaùp ñoaïn (caùc phaùp baát thieän) maø laïi phí uoång coâng söùc, khoâng coù keát quaû, chaúng lôïi ích, voâ nghóa lyù, chaúng thuù vò gì, thaät laø voâ ích. Do ñoù maø keû aáy ñoái vôùi ñoaïn khoâng coù thaéng lôïi, lieàn cheâ bai cheá nhaïo. Nhö theá goïi laø ñoái


www.daitangkinh.org

vôùi phaùp ñoaïn bò ngaên trôû. Laïi moät haïng ngöôøi vì muoán ñoaïn döùt phaùp chaúng thieän vaø vì

muoán thöïc hieän troøn ñuû caùc phaùp thieän, neân maïnh meõ tinh taán haêng haùi ham thích sieâng naêng tu haønh maõi chaúng döøng, vaø nghó: Laøm theá naøo ñeå ta nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù? Roài ngöôøi aáy maïnh meõ tinh taán, haêng haùi ham thích sieâng naêng aân caàn tu taäp... nhöng trong khi chöa chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, hoaëc ñaõ chöùng roài nhöng chaúng hay bieát, roài lieàn nghó: Ta tu phaùp ñoaïn dieät thaät laø phí coâng uoång söùc, khoâng coù keát quaû, chaúng lôïi ích, voâ nghóa lyù, chaúng thuù vò gì, thaät laø voâ ích. Do ñoù maø ngöôøi aáy ñoái vôùi phaùp ñoaïn khoâng ñöôïc thaéng lôïi, lieàn sinh ra chaùn naûn roài cheâ bai cheá nhaïo. Nhö theá cuõng goïi laø ñoái vôùi phaùp ñoaïn bò ngaên trôû.



QUYEÅN 3

Phaåm 3: HAI PHAÙP, Phaàn 3

Ñoái vôùi phaùp ñoaïn khoâng bò ngaên trôû, laø nhö coù moät soá ngöôøi vì muoán ñoaïn tröø caùc phaùp baát thieän vaø hoaøn thaønh troøn ñuû caùc phaùp thieän neân maïnh meõ tinh taán, haêng haùi ham thích, sieâng naêng aân caàn tu taäp maõi chaúng thoâi. Roài nghó: “Laøm theá naøo ñeå ta nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù”. Neân ngöôøi aáy maïnh meõ tinh taán, haêng haùi ham thích sieâng naêng tu taäp. Trong khi aáy thì chöa chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, lieàn nghó: Nhö lôøi Theá Toân noùi thì khoâng coù ñieàu naøo chaúng ñaùng nghe theo. Naày caùc nam töû! haõy neân sieâng naêng tu taäp chaùnh haïnh nhöng chaúng chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, aáy laø do vieäc tu haønh cuûa ta chöa ñöôïc ñaày ñuû, theá neân chöa chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù maø thoâi. Chöù thaät ra vieäc tu haønh phaùp ñoaïn tröø cuûa ta chaúng uoång phí coâng lao. Chaéc chaén nhaát ñònh laø coù keát quaû coù lôïi, coù yù nghóa, thuù vò vaø raát coù ích. Do ñoù maø ngöôøi aáy ñoái vôùi phaùp ñoaïn ñaït ñöôïc thaéng lôïi, neân chaúng sinh loøng chaùn naûn maø cheâ bai traùch moùc. AÁy goïi laø ñoái vôùi phaùp ñoaïn khoâng bò ngaên trôû.

Laïi coù moät soá ngöôøi vì muoán ñoaïn tröø phaùp baát thieän vaø muoán hoaøn thaønh troïn veïn caùc phaùp thieän, neân maïnh meõ tinh taán, haêng haùi ham thích sieâng naêng tu maõi chaúng thoâi, vaø nghó: “Laøm theá naøo ñeå ta nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù”. Do ñoù ngöôøi aáy maïnh meõ tinh taán haêng haùi ham thích sieâng naêng tu taäp maõi chaúng döøng. Trong khi aáy chöa chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, hoaëc tuy ñaõ chöùng ñöôïc nhöng chaúng hay bieát, lieàn nghó: Nhö lôøi Theá Toân noùi chaúng coù lôøi naøo chaúng ñöôïc tuaân haønh nghe theo: Naày caùc Thieän nam ñang sieâng naêng tu chaùnh haïnh, nhöng chaúng chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, aáy laø vì vieäc tu chaùnh haïnh cuûa ta chöa thaät ñaày ñuû, do ñoù maø chöa chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù. Nhaát ñònh raèng vieäc tu phaùp ñoaïn cuûa ta khoâng heà phí coâng voâ ích, noù coù keát quaû lôïi ích, noù coù nghóa lyù vaø raát thuù vò


www.daitangkinh.org

höõu ích. Do ñoù maø ngöôøi aáy ñoái vôùi phaùp ñoaïn ñaït ñöôïc thaéng lôïi, neân khoâng sinh loøng chaùn naûn maø cheâ bai traùch moùc. Ñoù laø ñoái vôùi phaùp ñoaïn khoâng bò ngaên trôû.

Laïi coù moät soá ngöôøi vì muoán ñoaïn tröø caùc phaùp baát thieän vaø thöïc hieän ñaày ñuû caùc phaùp thieän, neân maïnh meõ tinh taán, haêng haùi ham thích, sieâng naêng tu taäp maõi chaúng döøng, maø nghó: “Laøm theá naøo ta nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù”. Neân ngöôøi aáy maïnh meõ, tinh taán, haêng haùi ham thích sieâng naêng tu taäp. Trong luùc ñoù thì chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng lyù, lieàn nghó: Nhaát ñònh vieäc tu phaùp ñoaïn cuûa ta khoâng heà luoáng uoång phí coâng, noù coù keát quaû lôïi ích, coù yù nghóa thuù vò vaø höõu ích. Do ñoù maø ngöôøi aáy ñoái vôùi phaùp ñoaïn ñaït ñöôïc thaéng lôïi, neân chaúng sinh loøng chaùn naûn vaø cheâ bai traùch moùc. Ñoù goïi laø ñoái vôùi phaùp ñoaïn chaúng bò ngaên trôû.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø Xa-ma-tha vaø Tyø-baùt-xaù-na. Hoûi: Theá naøo laø Xa-ma-tha? Ñaùp: Töùc laø kheùo chuù taâm vaøo moät caûnh. Hoûi: Theá naøo laø Tyø-baùt-xaù-na? Ñaùp: Laø töông öng vôùi Xa-ma-tha. Ñoái vôùi phaùp choïn löïa thì neân

choïn löïa cuøng cöïc vaø choïn löïa cuøng cöïc toät baäc. Cuøng hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn vaø hieåu khaép. Thaáu suoát caùc ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt löôïng ñònh thaät kyõ löôõng saùng suoát. Tueä haïnh hieåu bieát thoâng minh maãn tueä Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø Tyø-baùt-xaù-na. Nhö Theá Toân coù keä:

Chaúng coù ñònh khoâng tueä Chaúng coù tueä khoâng ñònh Caàn coù ñònh vaø tueä Môùi chöùng ñöôïc Nieát-baøn.

Chaúng coù ñònh naøo maø khoâng tueä laø neáu coù moät loaïi tueä nhö theá, taát phaûi coù ñöôïc moät thöù ñònh nhö theá. Neáu khoâng coù lôïi tueä ñoù, töùc nhieân cuõng chaúng coù ñöôïc thöù ñònh nhö theá, cho neân noùi chaúng coù ñònh naøo maø khoâng tueä.

Chaúng coù tueä naøo maø khoâng ñònh, nghóa laø neáu tueä maø coù ñöôïc laø do ñònh sinh ra, vì ñònh laø söï taäp trung. Vaäy duø laø thöù ñònh naøo thì ñeàu phaûi do yeân ñònh taäp trung maø sinh ra. Do ñoù maø, vôùi caùi ñònh nhö theá thì seõ ñöôïc caùi tueä nhö theá, coøn neáu khoâng coù ñònh thuoäc loaïi naøo thì cuõng seõ khoâng coù ñöôïc tueä thuoäc loaïi ñoù ñöôïc. Neân noùi: “Chaúng coù tueä naøo maø khoâng coù ñònh”.

Caàn coù tueä vaø ñònh, môùi chöùng ñöôïc Nieát-baøn, nghóa laø khi aùi duïc ñaõ döùt heát thì goïi laø Nieát-baøn. Khi ñoù caàn phaûi ñuû caû ñònh vaø tueä thì môùi


ñöôïc chöùng ñaéc, neáu trong ñoù, thieáu moät thöù thì khoâng theå chöùng ñöôïc. Do ñoù maø noùi laø: Caàn coù ñònh coù tueä môùi chöùng ñöôïc Nieát-baøn.

Laïi nöõa, hoaëc coù Boå-ñaëc-giaø-la chæ ñöôïc noäi taâm yeân döùt, nhöng chöa ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng, hoaëc coù Boå-ñaëc-giaø-la ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng nhöng chöa ñöôïc noäi taâm yeân döùt, hoaëc coù Boå-ñaëc-giaø-la chaúng ñöôïc noäi taâm yeân döùt maø cuõng chaúng ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng, hoaëc coù Boå-ñaëc-giaø-la ñöôïc caû noäi taâm yeân döùt vaø tueä quaùn cao thöôïng.

Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la chæ ñöôïc noäi taâm yeân döùt maø chöa ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng? Nhö Boå-ñaëc-giaø-la ñöôïc töù thieàn cuûa theá gian maø chöa ñöôïc Thaùnh tueä xuaát theá.

Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la chæ ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng maø chöa ñöôïc noäi taâm yeân döùt? Nhö Boå-ñaëc-giaø-la chæ ñöôïc Thaùnh tueä xuaát theá maø chöa ñöôïc töù thieàn cuûa theá gian.

Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la chaúng ñöôïc noäi taâm yeân döùt maø cuõng chaúng ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng? Nhö Boå-ñaëc-giaø-la chaúng ñöôïc töù thieàn theá gian maø cuõng chaúng ñöôïc Thaùnh tueä xuaát theá.

Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la ñöôïc caû noäi taâm yeân döùt vaø ñöôïc tueä quaùn cao thöôïng? Nhö Boå-ñaëc-giaø-la ñöôïc caû töù thieàn theá gian vaø ñöôïc caû Thaùnh tueä xuaát theá.

Nhö noùi khi töù thieàn theá gian ñaõ töông öng thì taâm truï ñeàu ñöôïc truï taát caû, nôi truï caàn thieát gaàn nhaát laø an truï. Khoâng heà taùn loaïn nhieáp giöõ thoâi döùt ñeàu ñöôïc hoä trì gìn giöõ.

Chuù taâm vaøo moät caûnh, ñoù laø chæ roõ noäi taâm ñöôïc yeân döùt. Nhö khi noùi ñöôïc Thaùnh tueä goàm thaâu töùc laø ñoái vôùi phaùp choïn löïa

thì choïn löïa cuøng cöïc vaø choïn löïa cuøng cöïc toät baäc. Hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu khaép. Thoâng suoát moïi ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt löôïng kyõ löôïng saùng suoát. Tueä haïnh hieåu bieát thoâng minh maãn tieäp Tyø-baùt-xaù-na. Ñaây laø chæ roõ tueä quaùn cao thöôïng, ñoù goïi laø Xa-ma-tha Tyø-baùt-xaù-na.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø minh vaø giaûi thoaùt. Hoûi: Theá naøo laø minh? Ñaùp: Ñoù laø ba thöù minh voâ hoïc. Ba thöù minh naøo? AÁy laø: 1. Laø minh voâ hoïc tuùc truï tuøy nieäm trí taùc chöùng. 2. Laø minh voâ hoïc töû sinh trí taùc chöùng. 3. Laø minh voâ hoïc laäu taän trí taùc chöùng. Ñoù goïi laø ba minh. Hoûi: Theá naøo laø giaûi thoaùt? Ñaùp: Coù ba thöù giaûi thoaùt. Ba thöù giaûi thoaùt naøo? Ñoù laø:

1. Laø taâm giaûi thoaùt. 2. Laø tueä giaûi thoaùt.


www.daitangkinh.org

3. Laø voâ vi giaûi thoaùt. Taâm giaûi thoaùt, töùc laø taâm töông öng vôùi caên thieän khoâng tham, ñaõ

ñöôïc hieåu roõ (thaéng giaûi), seõ ñöôïc hieåu roõ vaø ñang ñöôïc hieåu roõ. Ñoù goïi laø taâm giaûi thoaùt.

Tueä giaûi thoaùt, töùc laø taâm töông öng vôùi caên thieän khoâng ngu si, ñaõ ñöôïc hieåu roõ, seõ ñöôïc hieåu roõ vaø ñang ñöôïc hieåu roõ. Ñoù laø tueä giaûi thoaùt.

Voâ vi giaûi thoaùt töùc laø traïch dieät. Ñoù goïi laø voâ vi giaûi thoaùt. Trong ñoù, taâm giaûi thoaùt laïi coù hoïc, voâ hoïc vaø phi hoïc phi voâ hoïc. Taâm giaûi thoaùt hoïc laø sao? Töùc laø taâm töông öng vôùi caên thieän

khoâng tham, coù hoïc ñaõ hieåu roõ, seõ hieåu roõ, ñang hieåu roõ. Taâm giaûi thoaùt voâ hoïc laø sao? Töùc laø taâm töông öng vôùi khoâng

tham, voâ hoïc, ñaõ hieåu roõ, seõ hieåu roõ vaø ñang hieåu roõ. Taâm giaûi thoaùt phi hoïc phi voâ hoïc laø sao? Ñoù laø taâm töông öng vôùi

caên thieän, khoâng tham höõu laäu, ñaõ hieåu roõ, seõ hieåu roõ, vaø ñang hieåu roõ. AÁy laø phi hoïc phi voâ hoïc.

Tueä giaûi thoaùt cuõng coù hoïc, hoaëc voâ hoïc, hoaëc phi hoïc phi voâ hoïc.

Tueä giaûi thoaùt coù hoïc laø sao? Töùc laø taâm töông öng vôùi caên thieän, khoâng ngu si coù hoïc, ñaõ hieåu roõ, seõ hieåu roõ vaø ñang hieåu roõ.

Tueä giaûi thoaùt voâ hoïc laø sao? Töùc laø taâm töông öng vôùi caên thieän, khoâng ngu si voâ hoïc, ñaõ hieåu roõ, seõ hieåu roõ vaø ñang hieåu roõ.

Tueä giaûi thoaùt chaúng phaûi hoïc, chaúng phaûi voâ hoïc laø sao? AÁy laø taâm töông öng vôùi caên thieän, khoâng ngu si höõu laäu, ñaõ hieåu roõ, seõ hieåu roõ vaø ñang hieåu roõ. Ñoù laø chaúng phaûi hoïc chaúng phaûi voâ hoïc.

Voâ vi giaûi thoaùt chæ coù chaúng phaûi hoïc chaúng phaûi voâ hoïc. Ñoù goïi laø minh giaûi thoaùt.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø trí taän vaø trí voâ sinh. Hoûi: Trí taän laø sao? Ñaùp: Töùc laø bieát nhö thaät: Ta ñaõ bieát Khoå, ta ñaõ ñoaïn tröø Taäp, ta

ñaõ chöùng Dieät vaø ta ñaõ tu Ñaïo. Ñaây laø choã sinh ra trí thaáy saùng suoát vaø giaûi tueä saùng suoát. Ñoù goïi laø trí taän.

Hoûi: Trí voâ sinh laø sao? Ñaùp: Töùc laø bieát nhö thaät: Ta ñaõ bieát Khoå khoâng caàn bieát nöõa. Ta

ñaõ chöùng Dieät khoâng caàn phaûi chöùng nöõa. Ta ñaõ tu Ñaïo khoâng caàn phaûi tu nöõa. Ñaây laø choã sinh ra trí saùng suoát vaø giaûi tueä saùng suoát. Ñoù goïi laø trí voâ sinh.

Laïi coøn, neáu ñaõ bieát ñuùng nhö thaät ñaõ dieät heát duïc laäu, höõu laäu vaø


voâ minh laäu thì ñoù laø trí taän, coøn nhö thaät maø bieát söï dieät heát ba thöù laäu vöøa keå laø ñaõ heát saïch khoâng coøn sinh laïi nöõa thì ñoù laø trí voâ sinh.

Laïi coøn, neáu ñuùng nhö thaät maø bieát ñaõ dieät heát taát caû söï troùi buoäc cuûa caùc keát phöôïc tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo, thì goïi laø trí taän. Coøn ñuùng nhö thaät maø bieát ñaõ dieät heát taát caû söï troùi buoäc cuûa caùc keát phöôïc tuøy mieân tuøy phieàn naõo vaø chuùng khoâng coøn khôûi leân nöõa, thì ñoù laø trí voâ sinh.

---------------------------

Phaåm 4: BA PHAÙP, Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Taát caû quyù thaày neân bieát: Ñöùc Phaät töï mình ñaõ thaáu suoát veà ba phaùp, roài vì caùc haøng ñeä töû ñem ra giaûng daïy chæ baøy. Chuùng ta nay neân hoøa hôïp maø keát taäp laïi kyõ löôõng, ñeå khi Phaät dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi sau naày. Vaø neân khieán moïi ngöôøi caàn hoøa thuaän tuaân giöõ phaùp luaät vaø phaïm haïnh thanh tònh ñeå taïo lôïi laïc laâu daøi cho voâ soá loaøi höõu tình. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thoï höôûng caùc phöôùc baùo an laïc thuø thaéng. Ba phaùp ñoù laø gì? Coù naêm baøi keä tuïng.

Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) thöù nhaát noùi: Ba phaùp ñaàu coù möôøi Laø: caên, taàm, haønh, giôùi Ba phaùp tröôùc coù hai Moät phaùp sau coù boán.

Coù ba caên baát thieän vaø ba caên thieän, ba taàm baát thieän vaø ba taàm thieän, ba haïnh aùc vaø ba haïnh dieäu. Coù nhieàu thöù ba giôùi:

Ba giôùi: Duïc, giaän vaø haïi. Ba giôùi: Xuaát ly, khoâng giaän, khoâng haïi. Ba giôùi: Duïc giôùi, saéc giôùi, voâ saéc giôùi. Ba giôùi: Saéc, voâ saéc vaø dieät. Ba caên baát thieän: Ñoù laø tham lam, saân giaän, si meâ. Hoûi: Caên baát thieän tham laø sao? Tham laø gì? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc duïc caûnh maø tham lam, ham muoán taát

caû, caàm giöõ caát giaáu, phoøng hoä giöõ gìn, chaáp chaët, meán yeâu, ham thích, meâ muoäi, ñam meâ ham thích, ñam meâ ham thích khaép caû, roài troùi buoäc noäi taâm, öôùc muoán, mong caàu, ham ñaém, chieâu taäp caùc khoå, laø loaøi tham lam, thöù sinh ra tham lam..., goïi chung laø tham.

Theá naøo laø caên baát thieän? Töùc laø söï tham lam naày coù taùnh baát


www.daitangkinh.org

thieän vì noù hay gaây ra voâ soá caùc goác chaúng thieän khaùc, neân noù laø goác beänh, goác ung nhoït, goác teân ñoäc, goác khoå saàu, goác nhô nhôùp, goác caùc taïp nhieãm, goác chaúng trong saïch, goác chaúng maùt trong. Theá neân goïi laø caên baát thieän tham.

Hoûi: Caên baát thieän saân laø sao? Saân laø gì? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình muoán gaây ra söï toån haïi.

Loøng luoân oâm aáp söï taøn haïi, muoán gaây söï saàu naõo ñau khoå cho moïi ngöôøi. Ñaõ töøng saân giaän, seõ saân giaän, hieän ñang saân giaän, öa gaây toäi loãi, luoân luoân thích gaây toäi aùc, loøng luoân hôøn giaän cuøng cöïc. Ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình luoân traùi nhau vaø ñoät nhieân laïi gaây bao khoå naïn toäi aùc. Ñaõ töøng gaây toäi aùc, seõ gaây toäi aùc vaø hieän ñang gaây toäi aùc. Goïi chuùng laø saân giaän.

Theá naøo laø caên baát thieän? Nghóa laø söï saân giaän naày coù taùnh chaúng thieän vì noù gaây ra voâ soá caùc goác toäi aùc chaúng thieän khaùc. Theá neân noù laø goác beänh, goác ung nhoït, goác teân ñoäc, goác khoå saàu, goác nhô nhôùp, goác caùc taïp nhieãm, goác chaúng trong saïch, goác chaúng töôi maùt trong traéng. Theá neân goïi laø caên baát thieän saân.

Hoûi: Caên baát thieän si laø sao? Si laø gì? Ñaùp: Töùc laø phía tröôùc chaúng bieát, phía sau chaúng bieát, caû tröôùc

sau ñeàu chaúng bieát gì. Chaúng bieát trong, chaúng bieát ngoaøi, caû trong ngoaøi ñeàu chaúng bieát. Chaúng bieát nghieäp, chaúng bieát dò thuïc, chaúng bieát caû nghieäp cuûa dò thuïc. Ñoái vôùi nghieäp laøm thieän cuõng khoâng bieát, nghieäp taïo aùc cuõng chaúng hay, caû nghieäp taïo thieän aùc cuõng chaúng bieát gì. Khoâng bieát nhaân, khoâng bieát phaùp do nhaân sinh ra, khoâng bieát Phaät, khoâng bieát phaùp, khoâng bieát Taêng. Ñoái vôùi Khoå khoâng bieát, Taäp khoâng bieát, Dieät khoâng bieát, Ñaïo cuõng khoâng bieát. Khoâng bieát phaùp naøo coù toäi, phaùp naøo khoâng toäi, khoâng bieát phaùp naøo thieän, phaùp naøo baát thieän. Khoâng bieát phaùp naøo ñaùng tu, phaùp naøo chaúng ñaùng tu. Chaúng bieát phaùp naøo thaáp keùm, phaùp naøo laø cao quyù nhieäm maàu. Ñen cuõng chaúng bieát maø Traéng cuõng mòt muø. Chaúng hieåu phaùp naøo laø ñoái ñòch, phaùp naøo laø duyeân sinh. Ñoái vôùi saùu choã xuùc chaïm cuõng khoâng nhö thaät maø bieát. Cöù nhö theá maø hoaøn toaøn chaúng thaáy, chaúng bieát, chaúng nhìn xem. Taát caû ñeàu ñen toái ngu si, voâ minh, môø mòt. Luoân luoân bò uùp chuïp buoäc raøng trong moät maøn löôùi ñen toái, ngu muoäi ngôø ngheäch, vaån ñuïc ñaày caën caùu. Töø ñoù phaùt sinh ra ñui muø, voâ minh vaø ñaàn ñoän voâ trí, dieät maát heát trí tueä saùng suoát, chöôùng ngaïi caùc phaùp thieän, khieán khoâng chöùng ñöôïc Nieát- baøn. Noù laø laäu voâ minh, laø doøng soâng cuoàng baïo voâ minh, laø caùi aùch voâ minh naëng neà, goác ñoäc voâ minh, caønh ñoäc voâ minh, laù ñoäc voâ minh, hoa


ñoäc voâ minh, quaû ñoäc voâ minh. Si heát thaûy, si cuøng cöïc vaãn laø si taøn aùc, töø si sinh ra si, töø taøn aùc sinh ra taøn aùc... Ñeàu goïi chung laø si.

Theá naøo laø caên baát thieän? Vì caùi ngu si ñoù laø taùnh chaúng thieän, noù gaây ra bao nhieâu goác chaúng thieän khaùc. Theá neân noù laø goác beänh, goác ung nhoït, goác teân ñoäc, goác khoå saàu, goác dô nhôùp, goác caùc taïp nhieãm, goác chaúng trong saïch, goác chaúng maùt trong. Theá neân goïi laø caên baát thieän si.

Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä: Caùc aùc tham, saân, si Laøm naõo haïi taâm mình Nhö ruoät caây coù saâu Traùi vaø voû ñeàu hö.

Ba caên thieän: Ñoù laø caên thieän khoâng tham, caên thieän khoâng saân giaän, caên thieän khoâng si meâ.

Hoûi: Caên thieän khoâng tham, thì khoâng tham laø sao? Ñaùp: Töùc khoâng ham caûnh duïc, chaúng ngang haøng vôùi keû tham,

chaúng caát giaáu, chaúng canh chöøng giöõ gìn, chaúng chaáp chaët, chaúng meán, chaúng ham, chaúng meâ muoäi, chaúng ñam meâ ham thích, chaúng ñam meâ ham thích khaép caû, chaúng troùi coät noäi taâm, chaúng öôùc muoán mong caàu, chaúng ham ñaém. Chaúng phaûi khoå taäp, chaúng phaûi laø loaïi tham lam, chaúng phaûi laø thöù sinh ra tham lam... Goïi chung laø khoâng tham.

Theá naøo laø caên thieän? Vì söï khoâng tham naày laø taùnh thieän, noù coù theå cheá taïo ra voâ löôïng goác phaùp thieän. Theá neân noù khoâng phaûi laø goác beänh goác ung nhoït, khoâng phaûi laø goác teân ñoäc, goác nhô nhôùp, khoâng phaûi laø goác caùc taïp nhieãm. Noù laø goác trong saïch, laø goác maùt meû traéng trong. Theá neân goïi laø caên thieän khoâng tham.

Hoûi: Coøn caên thieän khoâng saân giaän laø sao? Khoâng saân giaän laø sao?

Ñaùp: Khoâng gaây toån haïi chuùng sinh, khoâng oâm loøng ñoäc haïi, khoâng gaây raéc roái khoå naõo cho hoï. Khoâng phaûi ñaõ, seõ hay ñang giaän. Khoâng öa gieo tai hoïa hay tai hoïa traàm troïng cho ai. YÙ khoâng giaän döõ, khoâng laøm traùi ngöôïc taøn baïo vôùi loaøi höõu tình. Khoâng muoán gaây tai hoïa cho hoï duø ñaõ, ñang hay seõ. Heát thaûy vieäc ñoù goïi chung laø khoâng saân haän.

Theá naøo laø caên thieän? Khoâng coù phaùp giaän döõ laø taùnh thieän. Khoâng giaän döõ coù khaû naêng laøm goác cho voâ löôïng phaùp thieän. Neân khoâng saân giaän seõ khoâng laøm ra goác beänh, khoâng laøm goác ung nhoït, goác teân ñoäc, khoâng phaûi laø goác nhô nhôùp hay goác cuûa caùc taïp nhieãm, maø laø goác trong saïch, goác töôi maùt trong traéng. Theá neân goïi laø caên thieän khoâng saân


www.daitangkinh.org

giaän. Hoûi: Caên thieän khoâng si meâ laø sao? Khoâng si meâ laø gì? Ñaùp: Töùc laø coù trí bieát phía tröôùc, coù trí bieát phía sau, coù trí bieát

caû tröôùc sau, coù trí bieát trong, trí bieát ngoaøi, trí bieát caû trong ngoaøi. Coù trí bieát nghieäp, trí bieát dò thuïc, trí bieát caû nghieäp cuûa dò thuïc. Coù trí bieát nghieäp laøm thieän, trí bieát nghieäp laøm aùc, trí bieát nghieäp laøm thieän aùc. Coù trí bieát nhaân bieát, nhaân sinh phaùp, coù trí bieát Phaät, bieát Phaùp, bieát Taêng, coù trí bieát Khoå, bieát Taäp, bieát Dieät, bieát Ñaïo, coù trí bieát phaùp thieän vaø phaùp baát thieän, trí bieát phaùp naøo coù toäi phaùp naøo khoâng toäi. Trí bieát phaùp naøo neân tu phaùp naøo chaúng neân tu, trí bieát phaùp naøo thaáp keùm, phaùp naøo cao quyù, trí bieát phaùp naøo ñen, phaùp naøo traéng. Trí bieát phaùp naøo coù ñoái ñòch, phaùp naøo laø duyeân sinh. Trí bieát saùu choã xuùc chaïm nhö thaät. Trí bieát nhö theá seõ thaáy saùng suoát, hieåu roõ raøng vôùi caùi nhìn giaûi tueä röïc saùng. Neân goïi chung laø khoâng si meâ.

Theá naøo laø caên thieän? Khoâng coù phaùp si meâ laø taùnh thieän, khoâng si meâ coù khaû naêng laøm goác cho voâ löôïng phaùp thieän, theá neân phaùp ñoù khoâng phaûi laø goác beänh, khoâng laøm goác ung nhoït hay goác teân ñoäc, khoâng phaûi laø goác nhô nhôùp hay laø goác caùc taïp nhieãm, maø noù laø goác trong saïch, goác töôi maùt traéng trong. Theá neân goïi laø caên thieän khoâng si meâ.

Ñöùc Theá Toân noùi keä: Neáu lìa tham saân si Thì goïi laø baäc trí Cuõng goïi laø Thöôïng só Töï taâm khoâng naõo haïi Theá neân phaûi xa lìa Tham saân laø voâ minh Sieâng tu, khôûi tueä saùng Ñöôïc mau heát caùc khoå.

Ba taàm baát thieän: Töùc laø taàm tham duïc, taàm giaän hôøn vaø taàm toån haïi.

Hoûi: Taàm tham duïc laø gì? Ñaùp: Töùc laø tham duïc töông öng vôùi taâm tìm kieám mong caàu, tìm

caàu gaàn, tìm caàu khaép, taâm saùng toû, raát saùng toû, saùng toû tröôùc maët raát roõ raøng. Bieát suy löôøng, vaïch keá hoaïch laøm vieäc bieát suy xeùt phaân bieät..., goïi chung laø taàm tham duïc.

Hoûi: Taàm giaän döõ laø gì? Ñaùp: Töùc laø saân giaän töông öng vôùi caùc tìm kieám mong caàu, tìm

caàu khaép, tìm caàu gaàn. Taâm saùng toû, raát saùng toû, roõ raøng saùng toû tröôùc


maët. Bieát suy löôøng, vaïch keá hoaïch laøm vieäc, bieát suy xeùt phaân bieät goïi chung laø taàm giaän döõ.

Hoûi: Taàm toån haïi laø gì? Ñaùp: Töùc laø söï toån haïi töông öng vôùi caùc taâm tìm kieám tìm caàu.

Tìm caàu khaép, tìm caàu gaàn. Taâm saùng toû raát saùng toû, saùng toû tröôùc maët. Bieát suy löôøng vaïch keá hoaïch laøm vieäc, bieát suy xeùt phaân bieät. Goïi chung laø taàm toån haïi. Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Taàm aùc phuïc chuùng sinh Khieán vieäc nhô thaáy saïch Caøng theâm lôùn tham aùi Coät troùi mình thaät chaët.

Ba taàm thieän: Ñoù laø taàm xuaát ly, taàm khoâng giaän döõ vaø taàm khoâng haïi.

Hoûi: Taàm xuaát ly laø gì? Ñaùp: Töùc laø suy nghó tìm xeùt veà caùc loãi laàm tai hoïa do taàm tham

duïc gaây ra. Do vì taàm tham duïc laø thöù baát thieän, chæ coù ñaùm haï tieän môùi laøm theo, coøn heát thaûy Nhö Lai, caùc haøng ñeä töû, nhöõng baäc hieàn quyù vaø caùc thieän só ñeàu cuøng cheâ traùch chaùn sôï noù, vì noù haïi mình, haïi ngöôøi khaùc vaø haïi taát caû. Noù laøm taét trí tueä, caûn trôû ñaïo phaåm vaø caû Nieát-baøn. Ai coù tham duïc thì khoâng sinh trí tueä saùng suoát, khoâng daãn ñeán Boà-ñeà vaø khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Nhö theá khi suy xeùt veà caùc loãi laàm tai hoïa cuûa taàm tham duïc thì caùc taâm tìm caàu, tìm caàu khaép, tìm caàu gaàn, taâm saùng toû raát saùng toû, roõ raøng tröôùc maët, roài suy löôøng, vaïch keá hoaïch laøm vieäc vaø suy xeùt phaân bieät..., neân goïi taàm xuaát ly.

Laïi coøn vì muoán ñoaïn döùt taàm tham duïc neân suy xeùt caùc coâng ñöùc cuûa taàm xuaát ly. Vì taàm xuaát ly laø phaùp thieän hôn heát, neân chæ coù caùc baäc cao quyù môùi tin hieåu nhôù chaéc. Taát caû Nhö Lai, caùc haøng ñeä töû, caùc baäc Hieàn quyù vaø Thieän só ñeàu cuøng ngôïi khen, do noù chaúng bao giôø haïi mình, haïi ngöôøi hay haïi taát caû. Noù cuõng khoâng laøm maát trí tueä vaø khoâng caûn trôû caùc ñaïo phaåm hay Nieát-baøn. Ai tuaân haønh phaùp naày, seõ phaùt sinh trí tueä saùng suoát, daãn ñeán quaû Boà-ñeà vaø coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Khi suy xeùt caùc coâng ñöùc cuûa taàm xuaát ly, thì caùc taâm seõ tìm caàu cho ñeán phaân bieät caùc vieäc..., neân goïi laø taàm xuaát ly.

Laïi nöõa, suy nghó maø thaáy taàm tham duïc nhö laø beänh ung nhoït, bò teân ñoäc, gaây khoå naõo laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ..., noù chuyeån ñoäng gaây neân bao nhieâu lao khoå nhoïc nhaèn, meät moûi suy yeáu raõ rôøi..., vì noù laø phaùp hö hö hoaïi. Noù vuït thoaùng qua nhanh choùng chaúng heà döøng nghæ, noù luoân suy taøn raõ muïc chaúng phaûi coøn hoaøi. Chaúng theå tin


www.daitangkinh.org

caäy ñöôïc, vì noù laø phaùp bieán ñoåi hö hoaïi. Khi suy nghó veà taàm tham duïc nhö theá thì caùc taâm luoân kieám tìm vaø ñeán caû vieäc phaân bieät goïi laø taàm xuaát ly.

Laïi nöõa, khi vì muoán ñoaïn tröø taàm tham duïc neân suy nghó dieät noù chính laø söï tòch tónh chaân thaät. Nhö theá khi suy nghó veà ñaïo dieät kia thì caùc taâm tìm caàm cho ñeán phaân bieät roõ goïi laø taàm xuaát ly.

Laïi coøn suy nghó veà ñònh taâm xaû vaø ñaïo taâm xaû töông öng vôùi ñònh laø ñònh voâ töôûng, ñònh dieät taän vaø traïch dieät. Khi suy nghó nhö theá thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät roõ raøng ñoù goïi laø taàm xuaát ly.

Laïi nöõa, khi suy nghó veà xuaát ly, vaø xuaát ly töông öng vôùi: Thoï, töôûng, haønh, thöùc, vaø khi ngöôøi ta khôûi thaân vaø ngöõ nghieäp maø taâm khoâng töông öng vôùi haønh..., thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät roõ goïi laø taàm xuaát ly.

Hoûi: Coøn taàm khoâng giaän döõ laø gì? Ñaùp: Töùc laø suy nghó veà tai hoïa cuûa taàm giaän döõ thì thaáy giaän döõ

laø phaùp chaúng thieän. Chæ coù keû haï tieän môùi tin töôûng laøm theo. Coøn taát caû Nhö Lai, caùc haøng ñeä töû, caùc baäc Hieàn quyù, vaø Thieän só ñeàu cuøng cheâ traùch, chaùn sôï, vì noù seõ laøm haïi mình, haïi ngöôøi khaùc vaø haïi taát caû. Noù laøm maát trí tueä vaø laøm caûn trôû caùc ñaïo phaåm vaø Nieát-baøn. Nhöõng ai öa giaän döõ thì khoâng phaùt sinh trí tueä, chaúng daãn ñeán Boà-ñeà vaø khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Khi suy xeùt caùc tai hoïa cuûa taàm giaän döõ gaây ra thì caùc taâm tìm caàu khaép, tìm caàu gaàn, taâm saùng toû, raát saùng toû, saùng toû tröôùc maët, roài suy löôøng vaïch keá hoaïch laøm vieäc, suy xeùt phaân bieät... Neân goïi laø taàm khoâng giaän döõ.

Laïi vì muoán ñoaïn döùt taàm giaän döõ, neân suy nghó ñeán caùc coâng ñöùc cuûa taàm khoâng giaän döõ. Vì taàm khoâng giaän döõ laø phaùp thieän cao quyù, neân chæ caùc baäc toân quyù tin töôûng thoï trì. Vì theá maø taát caû Nhö Lai vaø caùc haøng ñeä töû cuøng caùc baäc Hieàn quyù, Thieän só ñeàu cuøng ngôïi khen, do noù chaúng bao giôø laøm haïi mình, haïi ngöôøi khaùc hay haïi taát caû. Noù cuõng khoâng laøm maát trí tueä, chaúng laøm chöôùng ngaïi caùc ñaïo phaåm vaø quaû vò Nieát-baøn. Nhöõng ai tuaân haønh phaùp naày thì seõ phaùt sinh trí tueä, daãn ñeán Boà-ñeà vaø chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Khi suy nghó veà coâng ñöùc cuûa taàm khoâng giaän döõ nhö theá thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät roõ raøng goïi laø taàm khoâng saân döõ.

Laïi nöõa, khi suy nghó thaáy taàm giaän döõ nhö beänh ung nhoït, teân ñoäc, gaây khoå naõo laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ. Noù gaây ra bieát bao lao khoå nhoïc meät, suy yeáu raõ rôøi, vì noù laø phaùp hö hoaïi. Noù vuït thoaùng qua nhanh choùng chaúng heà döøng nghæ. Noù luoân suy yeáu raõ muïc chaúng phaûi


coøn maõi. Noù chaúng theå tin caäy ñöôïc, vì noù laø phaùp bieán dòch hö hoaïi. Khi suy nghó caùc taàm giaän döõ nhö theá, thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät goïi laø taàm khoâng giaän döõ.

Laïi nöõa, coøn vì muoán ñoaïn döùt taàm giaän döõ neân suy nghó dieät noù chính laø söï tòch dieät chaân thaät. Suy nghó ñaïo, aáy laø xuaát ly chaân thaät. Khi suy nghó Ñaïo, Dieät, thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät goïi laø taàm khoâng giaän döõ.

Laïi nöõa, khi tö duy ñeán ñònh Töø taâm taän ñaïo töø töông öng vôùi ñònh, ñònh voâ töôûng, ñònh dieät taän, traïch dieät. Khi caùc taâm tìm caàu suy nghó nhö theá cho ñeán phaân bieät goïi ñoù laø taàm khoâng giaän döõ.

Laïi suy nghó khoâng giaän döõ vaø khoâng giaän döõ töông öng vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø ngöôøi ta khi khôûi nghieäp thaân vaø ngöõ maø taâm khoâng töông öng vôùi haønh, thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät goïi laø taàm khoâng giaän döõ.

Hoûi: Taàm khoâng haïi laø gì? Ñaùp: Töùc laø suy nghó tai haïi cuûa taàm toån haïi thì thaáy noù laø phaùp

chaúng thieän. Chæ coù haïng ngöôøi thaáp keùm haï tieän môùi tin töôûng laøm theo. Coøn taát caû Nhö Lai, haøng ñeä töû, caùc baäc Hieàn quyù, Thieän só thì luoân cheâ traùch ñaùng sôï, vì noù seõ laøm haïi mình, haïi ngöôøi, haïi taát caû. Noù laøm hö maát trí tueä, laøm chöôùng ngaïi caùc ñaïo phaåm vaø quaû vò Nieát-baøn. Neáu ai thöôøng laøm vieäc toån haïi ñoù thì khoâng phaùt sinh ñöôïc trí tueä saùng suoát, chaúng daãn ñeán Boà-ñeà, khoâng theå chöùng Nieát-baøn. Khi suy tö veà caùc tai hoïa cuûa taàm toån haïi nhö theá, thì caùc taâm tìm caàu ñeán khaép caû, tìm caàu gaàn, taâm saùng toû, raát saùng toû, saùng toû tröôùc maét, roài suy löôøng vaïch keá hoaïch laøm vieäc, suy xeùt phaân bieät..., goïi laø taàm khoâng toån haïi.

Laïi vì muoán ñoaïn döùt taàm toån haïi neân suy nghó caùc coâng ñöùc cuûa taàm khoâng toån haïi, thì thaáy taàm khoâng toån haïi laø phaùp thieän cao quyù, chæ coù nhöõng baäc cao quyù môùi tìm hieåu thöïc haønh. Taát caû Nhö Lai vaø haøng ñeä töû cuøng caùc baäc Hieàn quyù, Thieän só ñeàu cuøng ngôïi khen. Vì noù chaúng haïi mình, haïi ngöôøi khaùc, chaúng haïi taát caû. Noù chaúng laøm maát trí tueä, chaúng chöôùng ngaïi caùc ñaïo phaåm vaø quaû vò Nieát-baøn. Nhöõng ai tuaân haønh phaùp naày thì phaùt sinh trí tueä saùng suoát, daãn ñeán giaùc ngoä vaø chöùng ñöôïc quaû Nieát-baøn. Khi suy xeùt caùc coâng ñöùc cuûa taàm khoâng toån haïi thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät roõ goïi laø taàm khoâng toån haïi.

Laïi nöõa, suy xeùt thaáy raèng taàm toån haïi nhö laø beänh ung nhoït, teân ñoäc, gaây khoå naõo laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ..., noù chuyeån ñoäng gaây neân bao lao khoå nhoïc nhaèn, suy yeáu raõ rôøi..., vì noù laø phaùp hö hoaïi. Noù vuït thoaùng qua nhanh choùng chaúng heà döøng nghæ. Noù luoân suy taøn raõ


www.daitangkinh.org

muïc chaúng phaûi coøn hoaøi. Noù khoâng theå tin caäy ñöôïc, vì noù laø phaùp bieán ñoåi hö hoaïi. Khi suy nghó veà taâm toån haïi nhö theá thì caùc taâm luoân taàm caàu tìm kieám cho ñeán phaân bieät roõ, ñoù goïi laø taàm khoâng toån haïi.

Laïi nöõa, vì muoán ñoaïn tröø taàm toån haïi, neân suy nghó ñeán dieät noù chính laø söï tòch tónh chaân thaät, vaø suy nghó ñaïo aáy thì ñoù laø söï xuaát ly chaân thaät. Nhö theá khi suy nghó veà ñaïo dieät kia thì caùi taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät ñöôïc ñoù laø taàm khoâng toån haïi.

Laïi nöõa, coøn suy nghó veà ñònh taâm bi vaø ñaïo ñònh taâm töông öng vôùi ñònh laø ñònh voâ töôûng, dieät, taän ñònh vaø traïch dieät. Khi suy nghó nhö theá thì caùc taâm seõ tìm caàm cho ñeán phaân bieät roõ, ñoù goïi laø taàm khoâng toån haïi.

Laïi nöõa, khi suy nghó veà khoâng toån haïi vaø noù töông öng vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc, vaø khi ngöôøi ta khôûi thaân veà ngöõ nghieäp maø taâm laïi khoâng töông öng haønh, thì caùc taâm tìm caàu cho ñeán phaân bieät roõ ñöôïc goïi laø taàm khoâng toån haïi.

Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä: Öa dieät caùc taàm aùc Sieâng tu quaùn baát tònh Luoân nghó dieät tham aùi Troùi chaéc, bò ñöùt tung.

Ba haïnh aùc: Ñoù laø thaân laøm aùc, mieäng noùi aùc vaø yù nghó aùc. Hoûi: Theá naøo laø thaân laøm aùc? Ñaùp: Töùc laø gieát haïi, troäm cöôùp, taø daâm. Laïi coøn noùi: Gieát haïi, troäm

cöôùp vaø khoâng phaïm haïnh. Cuõng noùi heát thaûy thaân nghieäp baát thieän, heát thaûy thaân nghieäp daãn ñeán khoâng ñuùng lyù, heát thaûy thaân nghieäp gaây chöôùng ngaïi thieàn ñònh. Noùi chung laø thaân laøm aùc.

Hoûi: Theá naøo laø mieäng laøm aùc? Ñaùp: Töùc laø noùi doái, noùi lôøi ly giaùn, noùi lôøi döõ daèn thoâ tuïc, noùi lôøi

nhô nhôùp toäi loãi. Laïi nöõa heát thaûy ngöõ nghieäp chaúng thieän, ngöõ nghieäp daãn ñeán traùi chaùnh phaùp, heát thaûy ngöõ nghieäp gaây chöôùng ngaïi thieàn ñònh. Goïi chung ñoù laø mieäng laøm aùc.

Hoûi: Theá naøo laø yù laøm aùc? Ñaùp: Töùc laø tham duïc, giaän döõ, taø kieán. Laïi nöõa heát thaûy yù nghieäp

chaúng thieän, heát thaûy yù nghieäp traùi chaùnh phaùp, heát thaûy yù nghieäp gaây chöôùng ngaïi thieàn ñònh..., goïi chung laø yù laøm aùc. Nhö Theá Toân noùi keä:

Neáu thaân cöù haønh aùc Mieäng, yù vaãn haønh aùc Chaúng tìm caùch ñoái trò


Taát phaûi ñoïa vaøo ñòa nguïc. Ba haïnh dieäu: Ñoù laø thaân laøm vieäc cao quyù, mieäng laøm vieäc cao

quyù, yù nghó vieäc cao quyù (haïnh cao quyù cuûa...). Hoûi: Thaân laøm vieäc cao quyù laø sao? Ñaùp: Töùc laø lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû taø daâm. Laïi

nöõa cuõng laø lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû phi phaïm haïnh. Laïi thaân nghieäp haøng Höõu hoïc vaø thaân nghieäp haøng Voâ hoïc vaø caùc thaân nghieäp cuûa haøng khoâng phaûi hoïc khoâng phaûi voâ hoïc. Goïi chung laø thaân laøm vieäc cao quyù.

Hoûi: Mieäng laøm vieäc cao quyù laø sao? Ñaùp: Töùc laø lìa boû noùi doái, lìa boû noùi lôøi ly giaùn, lìa boû noùi lôøi döõ

daèn thoâ tuïc, lìa boû noùi nhôùp nhô. Laïi coøn coù caùc ngöõ nghieäp cuûa haøng höõu hoïc, caùc ngöõ nghieäp cuûa haøng voâ hoïc vaø caùc ngöõ nghieäp cuûa haøng phi hoïc, phi voâ hoïc goïi chung laø mieäng laøm vieäc cao quyù.

Hoûi: YÙ laøm vieäc cao quyù laø sao? Ñaùp: Töùc laø khoâng tham, khoâng saân giaän maø thaáy bieát ñuùng. Laïi

coøn coù caùc yù nghieäp cuûa haøng höõu hoïc, caùc yù nghieäp cuûa haøng voâ hoïc, caùc yù nghieäp cuûa haøng phi hoïc, phi voâ hoïc, goïi chung laø yù laøm vieäc cao quyù. Nhö Theá Toân noùi keä:

Neáu thaân tu haïnh quyù Mieäng, yù laøm haïnh quyù Khoâng duyeân trôû ngaïi naøo Ñöôïc leân trôøi höôûng phöôùc.

Caùc lónh vöïc tham duïc, giaän döõ, toån haïi, caùc lónh vöïc xuaát ly, khoâng giaän döõ, khoâng toån haïi..., ñuùng nhö phaùp uaån maø luaän baøn. Coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc..., cuõng luaän baøn nhö phaùp uaån. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Neáu coù keû bieát khaép Coõi Duïc, Saéc, Voâ saéc Vöôït nöông vaøo taát caû Neân chaïm vaøo voâ dö. Thaân chöùng ñöôïc cam loà Voâ laäu chaúng nghó baøn Theá Toân noùi Nieát-baøn Vì ích lôïi quaàn sinh.

Coõi Saéc, coõi Voâ saéc vaø dieät giôùi..., thì cuõng neân theo ñuùng phaùp uaån maø luaän baøn. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Chuùng sinh ôû coõi Saéc


www.daitangkinh.org

Vaø ôû coõi Voâ saéc Chaúng chöùng ñöôïc phaùp dieät Nhaát ñònh coù kieáp sau. Neáu khaép bieát coõi Saéc Chaúng truï vaøo Voâ saéc Ñeán choã dieät roát raùo Töùc giaûi thoaùt sinh töû.

Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) thöù hai noùi: Hai, ba phaùp coù möôøi Theá ngoân y, xöù, haønh Taâm soá ñeán thöôïng toøa Tuï - cöû chaúng giöõ ba.

Ñaây noùi veà: Coù ba ñôøi, ba ngoân y, ba choã coù saéc, ba thöù haønh, ba thöù taâm, ba thöù boå-ñaëc-giaø-la, ba thöù thöôïng toøa, ba thöù khoái, ba vieäc gaây toäi, ba thöù khoâng giöõ gìn.

Ba ñôøi: Ñoù laø ñôøi quaù khöù, ñôøi vò lai vaø ñôøi hieän taïi. Hoûi: Ñôøi quaù khöù laø sao? Ñaùp: Laø caùc haïnh ñaõ khôûi, ñaõ cuøng khôûi, ñaõ sinh, ñaõ cuøng sinh, ñaõ

chuyeån ñoåi, ñaõ ñang chuyeån ñoåi, ñaõ tuï taäp, ñaõ xuaát hieän thì ñeàu taøn taï theo quaù khöù laø maát, dieät, lìa, bieán laø tính chaát quaù khöù, loaïi quaù khöù ñeàu thuoäc ñôøi quaù khöù. Ñoù goïi laø ñôøi quaù khöù.

Hoûi: Ñôøi vò lai laø sao? Ñaùp: Laø caùc haïnh chöa khôûi, chöa khôûi taát caû, chöa sinh ra, heát

thaûy chöa sinh ra, chöa chuyeån ñoåi, hieän chöa chuyeån ñoåi, chöa tuï hoïp, chöa xuaát hieän, thuoäc taùnh chöa coù, thuoäc loaïi chöa tôùi, thuoäc ñôøi vò lai. Ñoù goïi laø ñôøi vò lai.

Hoûi: Ñôøi hieän taïi thì sao? Ñaùp: Töùc laø caùc haønh ñaõ khôûi leân, cuøng khôûi leân, ñaõ sinh, cuøng

sinh, ñaõ chuyeån, ñaõ chuyeån hieän, tuï taäp xuaát hieän ñeå truï vaøo ñaõ taøn taï, chöa dieät heát, chöa lìa, bieán hoøa hôïp hieän tieàn, tính chaát hieän taïi, loaïi hieän taïi, hieän thuoäc veà ñôøi hieän taïi, nghóa laø ñôøi hieän taïi. Ñôøi (theá) laø nghóa theá naøo? Ñôøi laø chæ roõ caùc haønh, taêng lôøi noùi.

Ba thöù ngoân y: Töùc laø quaù khöù ngoân y, vò lai ngoân y vaø hieän taïi ngoân y.

Hoûi: Quaù khöù döïa vaøo lôøi noùi laø theá naøo? Ngoân laø gì, y laø gì maø noùi laø quaù khöù döïa vaøo lôøi noùi?

Ñaùp: Caùc haønh ñaõ khôûi, cuøng khôûi, ñaõ sinh, cuøng sinh, ñaõ chuyeån ñoåi, ñaõ hieän chuyeån ñoåi, ñaõ tuï taäp, ñaõ xuaát hieän, ñaõ taøn taï, ñaõ qua ñi,


ñaõ maát heát, chia lìa, bieán ñoåi, tính chaát quaù khöù, loaïi quaù khöù laø thuoäc ñôøi quaù khöù neân goïi laø quaù khöù, töùc nöông vaøo caùc haønh ñaõ khôûi trong quaù khöù, maø noùi, maø neâu baøy bình luaän, keâu goïi, tuyeân noùi, chæ baøy, daïy baûo, khuyeân raên. YÙ höôùng vaøo lôøi noùi, aâm höôûng cuûa lôøi noùi, nghieäp cuûa lôøi noùi, bieåu thò cuûa lôøi noùi..., ñeàu goïi laø lôøi noùi. Coøn nhö nhöõng ñieàu noùi ôû tröôùc, thì caùc haønh cuûa quaù khöù cuõng goïi laø y (nöông töïa). Laø noùi do coù caùi goác nhaân cuûa taàm nhìn neân caùc duyeân khôûi lieân tuïc phaùt sinh, coù theå laøm caùc sinh duyeân taäp hôïp cuøng khôûi leân, vì döïa vaøo haønh khôûi cuûa quaù khöù maø noùi. Do ñoù caùc haønh cuûa quaù khöù cuõng goïi laø quaù khöù döïa vaøo lôøi noùi.

Hoûi: Vò lai döïa vaøo lôøi noùi laø sao? Vò lai ngoân laø sao, y laø sao maø noùi laø vò lai ngoân y?

Ñaùp: Caùc haønh hoaøn toaøn chöa khôûi, hoaøn toaøn chöa cuøng khôûi, chaéc chaén chöa sinh, cuøng chöa sinh chaéc chaén, chöa chuyeån ñoåi, chöa chuyeån ñoåi vaøo hieän taïi, chöa tuï taäp, chöa xuaát hieän laø tính chaát vò lai, loaïi vò lai, noù thuoäc ñôøi vò lai, neân goïi laø chöa tôùi. Töùc döïa vaøo caùc haønh vò lai khôûi leân nhö theá maø noùi naêng, coù lôøi neâu baøy, bình luaän keâu goïi, tuyeân noùi, chæ baøy, daïy baûo, khuyeân raên. Luoàng lôøi noùi, aâm höôûng cuûa lôøi noùi, nghieäp lôøi noùi, bieåu thò cuûa lôøi noùi..., ñeàu goïi laø noùi. Töùc laø ñeàu noùi tröôùc veà caùc haønh vò lai, cuõng goïi laø nöông töïa. AÁy laø noùi do caùc goác nhaân cuûa taàm nhìn neân caùc duyeân khôûi lieân tuïc phaùt sinh, vì coù theå laøm sinh caùc duyeân taäp hôïp laïi cuøng khôûi leân, vì döïa vaøo caùc haønh cuûa vò lai maø noùi. Do ñoù caùc haønh cuûa vò lai cuõng goïi laø vò lai döïa vaøo lôøi noùi.

Hoûi: Hieän taïi döïa vaøo lôøi noùi laø sao? Hieän taïi ngoân laø sao? Y laø sao maø noùi laø hieän taïi ngoân y?

Ñaùp: Caùc haønh ñaõ khôûi, ñaõ cuøng khôûi, ñaõ sinh, ñaõ cuøng sinh, ñang chuyeån ñoåi, chuyeån ñoåi ngay trong hieän taïi ñang tuï taäp, ñang xuaát hieän, ñang taï töø ra ñi ñaõ maát heát, ñang chia lìa bieán ñoåi hieän thôøi tröôùc maét. Noù laø tính chaát hieän taïi, thuoäc loaïi hieän taïi, thuoäc ñôøi hieän taïi. Theá neân goïi laø hieän taïi. Töùc laø döïa vaøo caùc haønh hieän taïi ñaõ khôûi leân nhö theá maø noùi naêng, coù lôøi neâu baøy, bình luaän, keâu goïi, tuyeân noùi, chæ baøy, daïy baûo, khuyeân raên cuûa lôøi noùi, taâm höôûng cuûa lôøi noùi, nghieäp cuûa lôøi noùi, bieåu thò cuûa lôøi noùi..., ñeàu goïi laø noùi. Coøn laø ñieàu noùi tröôùc caùc haønh hieän taïi cuõng goïi laø nöông töïa. AÁy laø noùi do goác nhaân cuûa taàm nhìn, caùc duyeân khôûi lieân tuïc phaùt sinh. Vì coù theå laøm sinh caùc duyeân taäp hoïp laïi cuøng khôûi leân, vì döïa vaøo caùc haønh khôûi cuûa hieän taïi maø noùi. Do ñoù caùc haønh cuûa hieän taïi cuõng goïi laø hieän taïi döïa vaøo lôøi noùi.

“Khoâng coù caùi thöù tö, thöù naêm vì döïa vaøo höõu vi maø noùi”, nghóa


www.daitangkinh.org

laø phaùp höõu vi chæ coù ba thöù, maø khoâng theå coù caùi thöù tö, thöù naêm. Neáu noùi ñaây laø döïa vaøo taát caû phaùp maø noùi, thì caùc phaùp voâ vi töùc laø thuoäc vaøo lôøi noùi hieän taïi. Laïi khoâng coù caùi thöù tö, thöù naêm coù theå ñöôïc, nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Öa ngoân töôûng chuùng sinh Luoân truï vaøo ngoân töôûng Chöa bieát khaép ngoân töôûng Vaøo sinh töû voâ cuøng Neáu bieát khaép ngoân töôûng Vôùi noù, khoâng gì vui Cuõng chaúng öa noùi noù Thöôøng vui tu thieàn ñònh Tòch ñònh luoân sieâng naêng Thaáy bôø sinh töû heát Phaù tan caùc quaân ma Vöôït sinh töû, ñeán bôø kia.

Ba saéc xöù: Töùc laø ba lónh vöïc goàm thaâu taát caû saéc. Ba thöù ñoù laø gì? Ñoù laø:

1. Laø coù saéc coù thaáy coù ñoái. 2. Laø coù saéc khoâng thaáy coù ñoái. 3. Laø coù saéc khoâng thaáy khoâng ñoái. Theá naøo laø saéc coù thaáy coù ñoái? Ñoù laø moät lónh vöïc (xöù). Theá naøo laø saéc khoâng thaáy coù ñoái? Ñoù laø chín lónh vöïc. Theá naøo laø saéc khoâng thaáy khoâng ñoái? Ñoù laø phaàn ít cuûa moät lónh

vöïc. Ba thöù haønh: ñoù laø haønh cuûa thaân, haønh cuûa mieäng, haønh cuûa yù. Hoûi: Haønh cuûa thaân laø gì? Ñaùp: Thaân cuõng goïi laø thaân haønh, nghieäp cuûa thaân cuõng goïi laø

thaân haønh. Hít vaøo thôû ra cuõng goïi laø thaân haønh. Theo nghóa ôû ñaây thì yù muoán noùi thaân haønh laø hít thôû ra vaøo. Vì sao? Vì hít vaøo nghóa laø thôû ñöa khí töø ngoaøi vaøo trong thaân, coøn thôû ra töùc laø ñöa khí töø trong thaân ra ngoaøi. Do caùch theá ñoù maø khieán thaân chuyeån ñoäng thoâng suoát vaø ñöôïc yeân oån bình an. Do ñoù hít vaøo thôû ra noùi laø thaân haønh.

Hoûi: Haønh cuûa mieäng laø theá naøo? Ñaùp: Lôøi noùi cuõng goïi laø ngöõ haønh, ngöõ nghieäp cuõng goïi laø ngöõ

haønh, taàm töù cuõng goïi laø ngöõ haønh. Vôùi nghóa naày thì yù muoán noùi söï suy xeùt theo doõi laø ngöõ haønh. Vì sao? Vì caàn phaûi suy xeùt kyõ löôõng roài môùi phaùt ra lôøi noùi. Noùi thì ñeàu phaûi xem xeùt kyõ löôõng. Theá neân suy xeùt ñöôïc


goïi laø ngöõ haønh. Hoûi: Haønh cuûa yù laø theá naøo? Ñaùp: YÙ nghó cuõng laø yù haønh, yù nghieäp cuõng goïi laø yù haønh, suy nghó

tö töôûng cuõng goïi laø yù haønh. Theo nghóa trong ñaây thì yù noùi suy nghó tö töôûng laø yù haønh. Vì sao? Vì nghó töôûng vaø suy xeùt laø phaùp taâm sôû, noù döïa vaøo taâm vaø heä thuoäc vaøo taâm, noù nöông nhôø vaøo taâm nhöng laïi giuùp ñôõ phoø trôï cho taâm. Theá neân nghó töôûng suy xeùt goïi laø yù haønh.

Ba thöù taâm: 1. Laø taâm duï nhö ung nhoït gheû lôû. 2. Taâm duï nhö aùnh chôùp. 3. Laø taâm duï nhö kim cöông. Hoûi: Taâm duï nhö ung nhoït gheû lôû laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät

loaïi chuùng sinh coù baûn chaát raát hung döõ baïo aùc, noùi naêng döõ daèn thoâ tuïc, khi coù chuùt xích mích hay vieäc buoàn khoå nhoû nhaët naøo thì ñuøng ñuøng giaän döõ, keát oaùn gaây thuø, döõ daèn chöûi bôùi hung haêng, khaùc naøo ung nhoït gheû lôû khi vöøa bò vaät chaïm vaøo thì vôõ ra, tung chaûy maùu ñaàm ñìa khoâng thoâi. Vì taâm ñoù cuõng vaäy, chæ caàn phaûi chuùt nghòch duyeân laø laäp töùc giaän döõ buøng noå, haän oaùn trieàn mieân khoâng döùt.

Vì sao coi taâm aáy nhö laø ung nhoït gheû lôû? Vì taâm yù thöùc keû aáy môùi chaïm phaûi chuùt traùi duyeân thì laäp töùc bung ra bao thöù chaát dô baån hoâi haùm..., cho neân goïi laø taâm duï nhö beänh ung nhoït gheû lôû.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 4


Hoûi: Taâm duï nhö aùnh chôùp laø sao? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi, quyù thaày Bí-soâ neân bieát ôû treân ñôøi

coù moät loaïi chuùng sinh thöôøng ôû A-lan-nhaõ, hoaëc soáng beân caùc goác caây, hay ôû nôi vaéng veû, troáng traûi, sieâng naêng tu haønh vaø tu raát nhieàu, neân chöùng ñöôïc taâm ñònh tòch tónh. Vì nöông vaøo taâm ñònh aáy neân döùt ñöôïc naêm phaàn keát söû thuaän haï, vaø chöùng ñöôïc quaû Baát hoaøn, ñöôïc hoùa sinh baäc cao neân ñöôïc ôû coõi treân. Chöùng nhaäp Nieát-baøn khoâng coøn sinh laïi ôû coõi Duïc nöõa. Gioáng nhö trôøi cuoái haï sang ñaàu thu, treân ñaùm maây ñen ngoàn ngoän kia coù nhieàu aùnh chôùp, ñieän loùe saùng. Nhöng vöøa loùe saùng ñoù thì vuït taét ngay. Cuõng nhö coù loaïi chuùng sinh nhö theá, thöôøng ôû A- lan-nhaõ cho ñeán noùi roäng. Keû aáy coù taâm chöùng ñöôïc nhö aùnh ñieän chôùp chaêng? Taâm yù thöùc keû aáy ñaõ chöùng quaû Baát hoaøn, taïm thôøi loùe saùng, nhöng lieàn vuït taét ngay. Theá neân goïi laø taâm duï nhö aùnh ñieän chôùp vaäy.

Hoûi: Taâm duï nhö kim cöông laø sao? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi

coù moät loaïi chuùng sinh thöôøng ôû nôi A-lan-nhaõ, hoaëc soáng beân caùc goác caây hay ôû nôi troáng vaéng. Thöôøng sieâng naêng tu taäp vaø tu taäp thaät nhieàu cho neân chöùng ñöôïc taâm ñònh tòch tónh. Vì nöông theo taâm ñònh ñoù maø döùt heát caùc laäu hoaëc, chöùng ñöôïc giaûi thoaùt voâ laäu tueä taâm. ÔÛ trong hieän ñôøi nhôø coù thoâng tueä cao quyù, neân töï chöùng bieát vaø coù ñöôïc caùc coâng ñöùc vieân maõn, töï baûo raèng ta ñaõ chöùng bieát kieáp soáng naày ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc caàn laøm ñaõ laøm xong, chaúng coøn thoï nhaän kieáp sau nöõa. Khaùc naøo chaát kim cöông khoâng coù moät tí vaät naøo maø chaúng caét ñöùt, chaúng xuyeân thuûng, chaúng phaù naùt ra, nhöõng vaät ñoù duø laø saét, ngaø, xöông hay soø oác, hoaëc söøng, hoaëc chaâu ngoïc hay ñaù raén... Ñoù cuõng nhö loaïi chuùng sinh thöôøng nôi A-lan-nhaõ cho ñeán noùi roäng ra, keû aáy ñaõ coù ñöôïc taâm duï nhö kim cöông.


Vì sao noùi taâm keû aáy duï nhö kim cöông? Taâm yù thöùc cuûa keû aáy ñaõ chöùng ñöôïc quaû voâ hoïc, khoâng coøn caùc phieàn naõo raøng buoäc maø cuõng khoâng theå hö hoaïi. Theá neân goïi laø taâm duï nhö kim cöông.

Ba thöù chuùng sinh: 1. Chuùng sinh trí tueä bò che. 2. Chuùng sinh trí tueä baép veá. 3. Chuùng sinh trí tueä roäng lôùn.

Hoûi: Theá naøo laø chuùng sinh trí tueä bò che? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Treân ñôøi coù

moät loaïi chuùng sinh, vì muoán nghe phaùp neân quyø tröôùc Bí-soâ, Bí-soâ thöông tình maø giaûng noùi cho nghe caùc phaùp chính yeáu, chæ baøy caùc phaùp thieän tröôùc, giöõa, sau, lôøi vaên vaø yù nghóa raát hay ñeïp cao quyù, thuaàn nhaát ñaày ñuû, phaïm haïnh trong traéng. Nhöng keû aáy khi ngoài taïi phaùp toøa nghe caùc phaùp ñaõ noùi ñuû caùc phaàn: Tröôùc, giöõa, sau laïi chaúng hieåu gì caû. Vì sao nhö theá? Laø vì ngöôøi ñoù khoâng coù trí tueä, gioáng nhö moät caùi bình bò ñaäy kín, tuy roùt raát nhieàu nöôùc nhöng chaûy vaøo chaúng ñöôïc gioït naøo. Loaïi chuùng sinh ñoù, ñaõ quyø tröôùc Bí-soâ ñeå nghe phaùp... roäng noùi heát söùc nhöng keû aáy vì khoâng coù trí tueä, neân goïi laø chuùng sinh trí tueä bò che kín.

Vì sao goïi laø chuùng sinh trí tueä bò che kín? Vì ngöôøi ñoù coù loaïi trí tueä nhö theá, neân khi ngoài nghe phaùp taïi phaùp toøa, thì ñoái vôùi caùc giaùo phaùp goàm caùc phaàn: Tröôùc, giöõa, sau ñeàu muoán nghe hieåu, song vôùi trình ñoä trí tueä nhö theá neân chaúng theå hieåu ñöôïc gì. Ngöôøi ñoù coù trí tueä aáy ñaõ ñöôïc nghe ñuû caùc phaàn: tröôùc, giöõa sau song roài, duø raát muoán hieåu ñöôïc giaùo phaùp nhöng vì khoâng coù tueä (trí tueä) neân chaúng hieåu ñöôïc gì. Theá neân goïi laø chuùng sinh tueä bò che kín.

Hoûi: Theá naøo laø chuùng sinh trí tueä baép veá? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät

loaïi chuùng sinh vì muoán nghe phaùp neân quyø tröôùc Bí-soâ, vò Bí-soâ naày thöông xoùt vò ñoù maø noùi caùc phaùp quan yeáu, chæ baøy ñaày ñuû caùc phaùp thieän ñuû caùc phaàn, caùc trình ñoä tröôùc, giöõa, sau vôùi vaên nghóa raát hay, thuaàn nhaát vaø ñaày ñuû. Keû nghe phaùp coù phaïm haïnh trong traéng aáy khi nghe phaùp ñuû caùc phaàn: Tröôùc, giöõa, sau thì ñeàu hieåu roõ. Nhöng töø khi ñöùng daäy ra veà thì sau ñoù laïi queân maát caû. Gioáng nhö coù moät ngöôøi ñaët thöùc aên raát ngon laønh treân baép veá, khi voâ yù ñöùng leân thì taát caû thöùc aên ñeàu rôi ñoå heát. Cuõng nhö theá coù moät loaïi chuùng sinh ñöôïc nghe phaùp vôùi vò Bí-soâ..., sau ñoù queân maát caû, neân goïi laø chuùng sinh trí tueä baép veá.

Vì sao goïi chuùng sinh trí tueä baép veá? Khi keû aáy ôû taïi phaùp toøa ñöôïc


www.daitangkinh.org

nghe ñuû caùc phaàn giaùo phaùp: tröôùc - giöõa - sau, vôùi loaïi trí tueä ñoù neân khi ñang ngoài nghe thì ñeàu hieåu roõ. Nhöng khi nghe xong ñöùng daäy ra veà thì caùc giaùo phaùp duø tröôùc ñoù ñaõ hieåu roõ vaäy maø sau naày ñeàu queân maát caû neân coi nhö voâ trí chaúng hieåu ñöôïc gì, duø tröôùc coù hieåu nhöng nay queân caû roài. Theá neân goïi laø chuùng sinh trí tueä baép veá.

Hoûi: Theá naøo laø chuùng sinh trí tueä roäng lôùn? Ñaùp: Nhö Theá Toân noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Treân ñôøi coù moät

loaïi chuùng sinh, ñeán ngoài nghe phaùp cuøng moät vò Bí-soâ. Vò Bí-soâ thöông tình noùi caùc phaùp chính yeáu, chæ roõ caùc phaùp thieän, tröôùc, giöõa, sau, vaên nghóa raát hay, thuaàn nhaát vaø ñaày ñuû. Keû nghe phaùp phaïm haïnh trong traéng ñoù ñöôïc nghe ñuû vaø hieåu roõ caùc phaàn giaùo phaùp tröôùc, giöõa, sau. Khi ñöùng daäy ra veà thì vaãn coøn nhôù vaø hieåu roõ caùc giaùo phaùp ñuû caùc phaàn ñaõ noùi, laïi hieåu raát tinh xaùc caùc nghóa lyù, yù chæ cao xa. Gioáng nhö caùc thieáu nöõ con nhaø quyù toäc giaøu coù hoaëc haøng Baø-la-moân, hay con caùc nhaø Tröôûng giaû, cö só..., duøng nöôùc saïch ñeå taém goäi roài thoa xöùc caùc thöù daàu thôm chaûi caét toùc tai, trang ñieåm dung nhan, maëc quaàn aùo ñeïp, ñeo chuoãi ngoïc voøng vaøng, ñeå saéc ñeïp caøng loäng laãy. Chæ coøn thieáu vaønh hoa vaø chieác muõ ñoäi ñaàu. Baáy giôø coù nhieàu keû giaøu coù sang troïng caàm ñuû caùc vaønh hoa quyù ñeïp nhö OÁt-baùt-ra, Ñôûm-baïc-ca v.v... ñem daâng cho caùc naøng tuøy yù öa thích. Khi aáy caùc coâ gaùi heát söùc haõnh dieän vui möøng traân troïng nhaän laáy caùc vaønh hoa caøi vaét leân ñaàu, loøng raát sung söôùng haân hoan maõi chaúng queân. Cuõng nhö theá, coù moät loaïi chuùng sinh ñöôïc nghe phaùp vôùi thaày Bí-soâ, hieåu bieát ñaày ñuû caùc nghóa thuù thuø thaéng, ñoù goïi laø chuùng sinh trí tueä roäng lôùn.

Vì sao goïi laø chuùng sinh trí tueä roäng lôùn? Vì keû ñoù vôùi trí tueä aáy khi ôû choã phaùp toøa nghe ñuû giaùo phaùp caùc phaàn tröôùc giöõa sau, vôùi thöù trí tueä ñoù muoán hieåu ñieàu gì thì ñeàu hieåu roõ. Keû ñoù vôùi trí tueä ñoù, khi nghe phaùp xong ñöùng daäy ra veà thì nhôø coù trí tueä ñoù maø caùc phaùp ñaõ noùi tröôùc giöõa sau taát caû ñeàu nhôù vaø hieåu bieát roõ raøng ñaày ñuû, hieåu caû nhöõng nghóa lyù saâu xa cao sieâu... Cho neân goïi ñoù laø chuùng sinh trí tueä roäng lôùn. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Tueä che khoâng thoâng minh Tuy nhieàu phen nghe phaùp Khoâng trí neân chaúng hieåu Nhö cheá nöôùc bình kín. Tueä baép veá khaù hôn Ngoài nghe duø hieåu roõ Ñöùng daäy thì queân heát


Nhö ñeå côm treân veá. Tueä roäng quyù hôn heát Ngoài nghe hoaëc ñöùng leân Vaên nghóa ñeàu hieåu ñuû Nhö gaùi toùc caøi hoa Ñuû bieän taøi nhôù hieåu Öa tu tònh, boû nhieãm Döùt kieâu maïn, buoâng lung Thì lìa caùc ñöôøng aùc.

Ba thöù thöôïng toøa: Ñoù laø thöôïng toøa lôùn tuoåi, thöôïng toøa theá tuïc vaø thöôïng toøa phaùp taùnh.

Hoûi: Theá naøo laø thöôïng toøa lôùn tuoåi? Ñaùp: Coù nhieàu ngöôøi ñaõ giaø caû lôùn tuoåi, neân goïi laø thöôïng toøa lôùn

tuoåi. Hoûi: Theá naøo laø thöôïng toøa theá tuïc? Ñaùp: Nhö coù nhieàu ngöôøi hoïc ñaïo maø voán tröôùc kia laø keû giaøu coù,

Tröôûng giaû, ngöôøi laøm luaät hay nhöõng keû nhieàu tieàn, quaû vò cao, hoaëc doøng hoï lôùn, theá löïc lôùn, baø con vaø boïn thuoäc haï ñoâng ñaûo..., hôn ta moïi maët, neân ta suy toân laø thöôïng toøa, maø cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen ca tuïng... Do lyù do ñoù maø tuy tuoåi môùi hai möôi, hai möôi laêm tuoåi nhöng bieát roõ giaùo phaùp maø coù cuûa caûi, doøng hoï, theá löïc lôùn lao cao quyù, hoaëc coù baø con vaø tay chaân thuoäc haï ñoâng ñaûo thì ñeàu hoøa hôïp maø suy toân laø thöôïng toøa ñöôïc cung kính cuùng döôøng toân troïng khen ngôïi. Nhö caùc nôi xaõ aáp, quaän huyeän, thaønh ñoâ trong nöôùc maø coù nhöõng keû hoïc roäng taøi cao, bieát tính toaùn, luaän thuyeát gioûi, thô vaên chöõ vieát, veõ, in ñeïp hoaëc tinh xaûo kheùo gioûi trong moïi ngaønh ngheà, taát caû ñeàu hôn ngöôøi khaùc thì cuøng hoøa hôïp maø suy toân laø thöôïng toøa vaø ñöôïc cuùng döôøng cung kính toân troïng ngôïi khen. Hoaëc nhö trong haøng buoân baùn, nhöõng keû giaøu coù nhaát cuõng ñöôïc moïi ngöôøi cuøng hoøa hôïp suy toân laø thöôïng toøa vaø cung kính cuùng döôøng toân troïng khen ngôïi. Hoaëc nhö caùc baäc vua chuùa, ñaïi thaàn quan lôùn..., cuõng ñöôïc daân chuùng cuøng cung kính cuùng döôøng toân troïng khen ngôïi. Nhö chuyeän vua Nan-ñaø cuøng muoán ñaùnh nhau vôùi doøng vua toùc daøi (Tröôøng Phaùt) neân chieâu taäp Maõ thaéng vöông doøng Saùt-ñeá-lôïi ñeán ñeå ban thöôûng tieàn cuûa chaâu baùu, khieán hoï bieåu dieãn heát taøi ngheä. Khi vua bieát mình thua neân baûo vôùi quaàn thaàn: Caùc vò neân bieát, ta muoán kính laïy döôùi chaân Maõ thaéng vöông doøng Saùt-ñeá- lôïi. Ñaïi thaàn taâu: Trôøi chaúng baèng loøng ñeå vua kính laïy döôùi chaân Maõ thaéng vöông doøng Saùt-ñeá-lôïi. Vì sao? Vì boïn aáy voán laø thaàn daân phaûi


www.daitangkinh.org

phoø taù haàu haï nhaø vua, vua ñaâu neân laïy döôùi chaân haøng thaàn daân ñöôïc. Caùc vieäc nhö theá nhieàu voâ soá. Nay yù muoán noùi doøng vua toùc daøi nhö vua Nan-ñaø aáy laø thöôïng toøa theá tuïc.

Hoûi: Thöôïng toøa phaùp taùnh laø sao? Ñaùp: Nhöõng baäc tröôûng thöôïng giaø caû ñaõ thoï giôùi cuï tuùc roài thì goïi

laø thöôïng toøa phaùp taùnh. ÔÛ ñaây cuõng keå caùc thöôïng toøa lôùn tuoåi. Vì sao? Nhö Phaät noùi: Keû xuaát gia thoï giôùi cuï tuùc thì noùi ñoù laø ñôøi soáng chaân chaùnh. Hoaëc nhö caùc Bí-soâ ñaõ chöùng quaû A-la-haùn, döùt heát caùc laäu hoaëc nhöõng vieäc laøm ñaõ xong, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng maø ñöôïc lôïi mình, döùt heát caùc kieát söû phieàn naõo maø ñöôïc trí chaùnh giaùc vaø giaûi thoaùt taâm luoân ñöôïc töï taïi..., ñoù laø yù muoán noùi ôû ñaây ñeå chæ cho thöôïng toøa phaùp taùnh. Nhö khi Ñöùc Theá Toân noùi veà caùc thöôïng toøa thì noùi keä:

Taâm ñoäng noùi theâu deät YÙ nhieãm nghó lung tung Tuy aån laâu röøng thaúm Chaúng phaûi chaân thöôïng toøa. Ñuû giôùi, trí, chaùnh nieäm Tòch tónh, taâm giaûi thoaùt Quan saùt ñuùng caùc phaùp Ñoù laø chaân thöôïng toøa.

Ba thöù tuï: Töùc laø taø taùnh ñònh tuï, chaùnh taùnh ñònh tuï vaø baát ñònh tuï.

Hoûi: Taø taùnh ñònh tuï laø sao? Ñaùp: Töùc laø taïo naêm toäi ñoïa vaøo ñòa nguïc voâ giaùn. Hoûi: Chaùnh taùnh ñònh tuï laø sao? Ñaùp: Töùc laø phaùp höõu hoïc vaø voâ hoïc. Hoûi: Baát ñònh tuï laø sao? Ñaùp: Töùc laø tröø boû naêm toäi voâ giaùn, tröø boû caùc phaùp höõu laäu vaø

ñöôïc voâ vi. Ba thöù keå toäi: Ñoù laø do thaáy maø keå toäi, do nghe maø keå toäi, do nghi

maø keå toäi. Hoûi: Do thaáy maø keå toäi laø sao? Sao laø thaáy, sao laø keå toäi, sao laø söï,

maø noùi laø do thaáy maø keå toäi? Ñaùp: Thaáy, töùc laø thaáy coù Bí-soâ coá yù gieát haïi, troäm cöôùp, laøm

chaúng ñuùng phaïm haïnh, daâm duïc. Bieát roõ maø noùi, maø doái traù neân nghó ra caùc vieäc chaúng thieän nhö: aên phi thôøi, uoáng caùc thöù röôïu, töï tay ñaøo ñaát, chaët phaù caây coû, ca muùa, ñôøn ñòch, ñoäi maõo, giaét caøi hoa, chôi bôøi phoùng daät... Ñoù goïi laø thaáy maø keå toäi.


Goïi naêm thöù keå toäi: ñoù laø 1. Xeùt bieát maø keå toäi. 2. Nhôù nghó maø keå toäi. 3. Laøm phaùp yeát ma maø keå toäi. 4. Khi Boá saùi tha maø laäp vieäc keå toäi. 5. Töï yù neâu thôøi khaéc laäp vieäc keå toäi.

Theá naøo laø xeùt bieát maø keå toäi? Nghóa laø xeùt bieát thaày Bí-soâ ñoù maø noùi: Cuï thoï (thaày) ñaõ phaïm toäi ñoù nhö theá, caàn neân phaùt loà chôù neân che giaáu. Neáu phaùt loà seõ ñöôïc an oån, khoâng phaùt loà thò toäi caøng naëng theâm. Ñoù goïi laø xeùt bieát maø keå toäi.

Theá naøo laø nhôù nghó maø keå toäi? Nghóa laø coù daïy baûo ngöôøi khaùc, khieán hoï tröïc nhôù laïi, baûo raèng cuï thoï, thaày ñaõ töøng phaïm toäi ñoù nhö theá, haõy neân phaùt loà, chôù coù che giaáu, neáu phaùt loà thì seõ ñöôïc an oån, khoâng phaùt loà toäi laïi naëng theâm. Ñoù goïi laø nhôù nghó maø keå toäi.

Theá naøo laø laøm phaùp yeát ma maø keå toäi? Töùc laø neân baûo raèng: Naày thaày kia, chôù neân chaúng khieán ta bieát maø laøm thinh. Thaày haõy ra ñaây ta seõ noùi vôùi thaày vaøi lôøi... Ñoù goïi laø laøm phaùp yeát ma maø keå toäi.

Theá naøo laø khi Boá saùi tha maø keå toäi? Goïi laø khi Boá saùi tha maø laäp vieäc keå toäi, thì noùi nhö vaày: Chuùng Bí-soâ ñaây haõy hoøa hôïp cuøng ngoài xuoáng ñaây. Toâi laø Bí-soâ teân..., nay vì choã sai phaïm... Ñoù goïi laø khi Boá saùi tha maø laäp vieäc keå toäi.

Theá naøo laø töï yù neâu thôøi khaéc laäp vieäc keå toäi? Nghóa laø khi töï yù neâu thôøi khaéc keå choã sai phaïm thì noùi theá naày: Chuùng Bí-soâ ñaây neân hoøa hôïp cuøng ngoài xuoáng ñaây töï yù maø keå vieäc. Toâi laø Bí-soâ teân..., nay töï yù keå caùc sai phaïm cuûa chuùng... AÁy goïi laø töï yù neâu thôøi khaéc laäp neân vieäc keå toäi.

Coøn vieäc keå toäi, töùc laø do thaáy vieäc phaïm toäi tröôùc ñoù, neân goïi laø söï vieäc. Nhö theá laø goàm caû vieäc do thaáy maø keå toäi.

Hoûi: Theá naøo laø do nghe maø keå toäi? Nghe maø keå toäi, thì nghe laø sao, keå toäi laø sao, söï laø sao, maø noùi laø do nghe maø keå toäi?

Ñaùp: Nghe, töùc laø nghe coù thaày Bí-soâ nghó ñeán vieäc gieát haïi, troäm cöôùp, laøm chaúng hôïp phaïm haïnh, daâm duïc. Bieát roõ maø noùi lôøi doái traù, cho neân nghó ra caùc vieäc chaúng thieän nhö aên phi thôøi, uoáng röôïu, töï tay ñaøo ñaát, chaët phaù caây coû, ca muùa ñôøn ñòch, ñoåi maõo giaét hoa caøi toùc, soáng buoâng lung... Ñoù goïi laø do nghe maø keå toäi. Töùc cuõng coù naêm thöù keå toäi nhö tröôùc ñaõ noùi. Coøn vieäc keå toäi, thì töùc laø nghe vieäc phaïm toäi töø tröôùc ñaây neân goïi ñoù laø söï vieäc. Nhö theá goäp laïi goïi do nghe maø keå toäi.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Theá naøo laø do nghi maø keå toäi? Nghi maø keå toäi, thì nghi laø sao, keå toäi laø sao, söï vieäc laø sao, maø noùi laø nghi maø keå toäi?

Ñaùp: Nghi, töùc laø do naêm ñieàu kieän maø sinh ra nghi: 1. Laø do saéc. 2. Laø do thanh. 3. Laø do höông. 4. Laø do vò. 5. Laø do xuùc.

Do saéc, thì töùc laø thaáy coù thaày Bí-soâ luùc phi thôøi maø vaøo hoaëc ra khoûi thoân xoùm, hoaëc cuøng vôùi ngöôøi nöõ maø vaøo ra khoûi toøng laâm, hoaëc giao du thaân thieát vôùi ngoaïi ñaïo, hoaëc giao du chôi giôõn vôùi boïn phieán ñeá baùn traïch ca, hoaëc giao du thaân thieát vôùi Bí-soâ ni, vôùi daâm nöõ, vôùi caùc chaøng trai treû, vôùi gaùi giaø, vôùi goùa phuï..., thaáy caùc vieäc ñaùng nghi ngôø nhö theá, roài sinh nghi khi nhìn thaáy ngöôøi (cuï thoï) ñoù hieän laøm caùc vieäc chaúng toát ñeïp thanh tònh nhö theá, ñoù chaúng phaûi laø Sa-moân, khoâng phaûi laø haïnh tuøy thuaän. Nhö theá laø Thaày ñaây nhaát ñònh ñaõ phaïm toäi veà traùi phaïm haïnh. Ñoù goïi laø do saéc maø sinh nghi.

Do thanh maø sinh nghi, nghóa laø nghe vieäc thaày Bí-soâ luùc phi thôøi maø vaøo hoaëc ra khoûi thoân xoùm, hoaëc nghe noùi cuøng ngöôøi vaøo vaø ra khoûi toøng laâm, hoaëc nghe noùi ñaõ giao du thaân thieát vôùi boïn ngoaïi ñaïo vôùi boïn phieán ñeá baùn traïch ca, hoaëc vôùi Bí-soâ ni, hay vôùi daâm nöõ, hay treû em trai, vôùi gaùi giaø hay vôùi quaû phuï..., nghe nhöõng vieäc ñaùng nghi nhö theá lieàn sinh nghi thaày naày ñaõ laøm nhöõng vieäc xaáu xa khoâng thanh tònh, khoâng phaûi haïnh Sa-moân, haïnh tuøy thuaän. Nhö vaäy Thaày ñoù nhaát ñònh ñaõ phaïm toäi traùi phaïm haïnh. Ñoù laø do maø sinh nghi.

Do höông maø sinh nghi laø sao? Töùc laø nhö coù Bí-soâ hoaëc vì röûa tay hoaëc vì röûa maët hay uoáng nöôùc hoaëc vì moät lyù do naøo ñoù maø vaøo choã ôû cuûa caùc Bí-soâ khaùc, ôû ñoù coù muøi hoâi ñaëc bieät nhö laø muøi cuûa ñaøn baø con gaùi, muøi röôïu thòt, hay muøi daàu thôm thoa xöùc, xoâng xòt, hoaëc moät thöù muøi thôm hoâi naøo khaùc cuûa söï daâm daät..., aáy laø do muøi höông maø sinh nghi raèng: Thaày naày ñaõ ñeán ôû choã naøo, ñaõ laøm caùc vieäc xaáu xa chaúng thanh tònh nhö theá, chaúng phaûi muøi höông cuûa Sa-moân hoaëc haïnh tuøy thuaän. Nhaát ñònh laø Thaày ñoù ñaõ phaïm toäi traùi phaïm haïnh. Ñoù laø do höông maø sinh nghi.

Do vò maø sinh nghi laø sao? Töùc laø nhö coù Bí-soâ hoaëc do röûa tay hay röûa maët hoaëc uoáng nöôùc, hoaëc vì moät lyù do naøo ñoù phaûi vaøo choã ôû cuûa caùc Bí-soâ khaùc neân thaày ví ñoù trong mieäng coù ngaâm nhai nhöõng chaát coù vò ñaëc bieät nhö chaát ñam-boå-la, long naõo, ñaäu khaáu, hoaëc nhöõng chaát


khaùc coù muøi vò cuûa daâm daät. Thaáy vò Bí-soâ aáy coù muøi vò ñoù roài lieàn sinh nghi raèng vò naày nay ñaõ neám caùc muøi vò chaúng thanh tònh nhö theá khoâng phaûi laø muøi vò cuûa Sa-moân, cuûa tuøy thuaän, nhaát ñònh ñaõ phaïm toäi traùi phaïm haïnh. Ñoù goïi laø do vò maø sinh nghi.

Do xuùc maø sinh nghi laø sao? Töùc laø nhö coù Bí-soâ vì röûa tay hoaëc röûa maët, uoáng nöôùc hoaëc vì moät lyù do naøo ñoù phaûi vaøo choã ôû cuûa caùc Bí-soâ khaùc, neân thaáy vò Bí-soâ aáy naèm treân giöôøng coù höông thôm, trang söùc baèng nhöõng luïa laø eâm aùi trôn laùng, vaø gaám voùc nhung luïa traûi laøm ngoïa cuï. ÔÛ hai ñaàu giöôøng ñeàu coù ñaët moät chieác goái ñoû vaø duøng ca laêng giaø haït maø phuû leân. ÔÛ choã ngöôøi aáy laïi coù coâ gaùi treû tuoåi myõ mieàu hoaëc naèm hay ngoài. Thaáy vieäc aáy roài thì nghi raèng: nay thaân cuûa ngöôøi ñoù ñaõ laøm nhöõng vieäc khoâng thanh tònh khoâng phaûi laø söï xuùc chaïm cuûa baäc Sa-moân hay haïnh tuøy thuaän, nhaát ñònh laø Thaày aáy ñaõ phaïm toäi traùi phaïm haïnh. Ñoù goïi laø xuùc maø sinh nghi. Ñoù goïi laø vì nghi maø keå toäi. Cuõng coù naêm thöù keå toäi nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi, aáy goïi laø söï keå toäi, töùc laø caùc söï nghi ngôø phaïm toäi ôû tröôùc thì goïi laø söï. Nhö theá laø goäp chung goïi laø do nghi maø keå toäi.

Ba söï chaúng che giaáu: Töùc laø ba nghieäp cuûa chö Nhö Lai ñeàu khoâng coù laàm loãi, naøo phaûi che giaáu e ngöôøi khaùc bieát ñöôïc, cho neân goïi laø chaúng lo giöõ gìn.

Hoûi: Ba thöù ñoù laø gì? 1. Laø heát thaûy thaân nghieäp cuûa Nhö Lai luoân hieän haønh thanh tònh,

khoâng choã naøo laø chaúng thanh tònh khi thaân nghieäp hieän ra vieäc gì maø sôï keû khaùc bieát ñöôïc, môùi caàn phaûi che giaáu giöõ gìn.

2. laø heát thaûy ngöõ nghieäp cuûa Nhö Lai hieän haønh thanh tònh, khoâng vieäc gì laø khoâng thanh tònh. Khi ngöõ nghieäp hieän ra vieäc gì maø sôï ngöôøi khaùc bieát ñöôïc môùi caàn phaûi che giaáu giöõ gìn.

3. Laø heát thaûy yù nghieäp cuûa Nhö Lai hieän haønh thanh tònh, khoâng vieäc gì laø khoâng thanh tònh. Khi yù nghieäp hieän ra vieäc gì maø sôï ngöôøi khaùc bieát ñöôïc, môùi caàn phaûi che giaáu giöõ gìn.

Ñaùp: Thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh, töùc laø lìa gieát haïi, lìa troäm caép, vaø lìa daâm duïc taø haïnh. Laïi coøn goïi laø: Lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm caép, lìa boû traùi phaïm haïnh. Laïi coøn thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh coù hoïc, thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh voâ hoïc vaø thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Goïi chung laø thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh. YÙ ôû ñaây muoán noùi veà nghóa laø Nhö Lai coù thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh voâ hoïc vaø coù thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Nhö Lai ñaõ thaønh töïu thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh


www.daitangkinh.org

raát ñaày ñuû vieân maõn toaøn veïn, cho neân noùi Nhö Lai coù thaân nghieäp hieän haønh thanh tònh.

Hoûi: Theá naøo laø Nhö Lai coù thaân nghieäp hieän haønh khoâng coù choã naøo laø khoâng thanh tònh?

Ñaùp: Thaân nghieäp hieän haønh khoâng thanh tònh, ñoù laø gieát haïi, troäm cöôùp, daâm duïc taø haïnh. Laïi coøn gieát haïi, troäm cöôùp, traùi phaïm haïnh. Laïi coøn, coù thaân nghieäp chaúng thieän, coù thaân nghieäp daãn ñeán choã phi lyù (chaúng ñuùng chaùnh lyù), coù thaân nghieäp gaây chöôùng ngaïi cho thieàn ñònh. Goïi chung ñoù laø thaân nghieäp hieän haønh khoâng thanh tònh. Ñoái vôùi thaân nghieäp hieän haønh khoâng thanh tònh naày thì Nhö Lai ñaõ ñoaïn döùt, ñaõ bieát khaép, gioáng nhö tieâu dieät reã coû daïi vaø chaët ngoïn caây ña la, khieán noù cheát tieät, khoâng coøn soáng laïi nöõa. Do ñoù Nhö Lai khoâng caàn che giaáu, caát giöõ, che chaén... “Chôù ñeå ngöôøi khaùc thaáy ñöôïc thaân nghieäp nhô baån oâ ueá cuûa ta”. Cho neân noùi Nhö Lai luoân luoân hieän haønh thaân nghieäp ñeàu laø thanh tònh.

Hoûi: Theá naøo laø Nhö Lai coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh? Ñaùp: Ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh ñoù laø lìa caùc söï noùi doái, noùi

ly giaùn, noùi hung döõ thoâ tuïc, noùi dô baån. Laïi coøn coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh coù hoïc, coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh voâ hoïc vaø coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Noùi chung laø ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh.

YÙ ôû ñaây laø noùi veà nghóa Nhö Lai coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh voâ hoïc vaø coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Nhö Lai ñaõ thaønh töïu ñaày ñuû veïn toaøn caùi ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh. Cho neân noùi Nhö Lai coù ngöõ nghieäp hieän haønh thanh tònh.

Hoûi: Vì sao noùi Nhö Lai luoân luoân hieän haønh ngöõ nghieäp ñeàu laø thanh tònh?

Ñaùp: Ngöõ nghieäp hieän haønh chaúng thanh tònh, ñoù laø noùi doái, noùi ly giaùn, noùi döõ daèn thoâ tuïc, noùi nhô baån. Laïi coøn coù ngöõ nghieäp chaúng thieän, coù ngöõ nghieäp daãn ñeán vieäc phi lyù, coù ngöõ nghieäp laøm chöôùng ngaïi thieàn ñònh. Goïi chung laø ngöõ nghieäp hieän haønh khoâng thanh tònh. Ñoái vôùi ngöõ nghieäp hieän haønh khoâng thanh tònh ñaây thì Nhö Lai ñaõ ñoaïn döùt, ñaõ bieát khaép (bieát roõ taát caû). Gioáng nhö phaù reã coû daïi hay chaët ngoïn caây ña la, khieán noù cheát tieät khoâng coøn sinh laïi nöõa. Do ñoù Nhö Lai khoâng caàn che giaáu, caát giöõ, che chaén... “Chôù ñeå ngöôøi khaùc thaáy ñöôïc ngöõ nghieäp dô baån naày cuûa ta”. Cho neân noùi Nhö Lai coù ngöõ nghieäp luoân hieän haønh thanh tònh.

Hoûi: Theá naøo laø coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh?


Ñaùp: YÙ nghieäp hieän haønh thanh tònh, ñoù laø khoâng tham, khoâng saân giaän vaø nghó ñuùng. Laïi coøn coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh coù hoïc, coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh voâ hoïc vaø coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Goïi chung laø yù nghieäp hieän haønh thanh tònh. YÙ ôû ñaây laø muoán noùi veà nghóa Nhö Lai coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh voâ hoïc vaø coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Nhö Lai ñaõ thaønh töïu ñaày ñuû toaøn veïn caùi yù nghieäp hieän haønh thanh tònh. Cho neân noùi Nhö Lai coù yù nghieäp hieän haønh thanh tònh.

Hoûi: Vì sao Nhö Lai luoân luoân coù yù nghieäp hieän haønh ñeàu laø thanh tònh?

Ñaùp: YÙ nghieäp hieän haønh chaúng thanh tònh, töùc laø goàm tham lam, saân giaän vaø taø kieán. Laïi coøn coù yù nghieäp chaúng thieän, coù yù nghieäp daãn ñeán phi lyù, coù yù nghieäp laøm chöôùng ngaïi thieàn ñònh. Goïi chung laø yù nghieäp hieän haønh chaúng thanh tònh.

Ñoái vôùi yù nghieäp nghieäp hieän haønh khoâng thanh tònh ñaây thì Nhö Lai ñaõ ñoaïn döùt, ñaõ bieát roõ taát caû. Gioáng nhö phaù reã coû daïi hay chaët ngoïn caây ña la, khieán sau noù cheát tieät khoâng coøn sinh laïi nöõa. Do ñoù Nhö Lai khoâng caàn che giaáu, giaáu gieám ngaên che giöõ gìn... “Chôù ñeå ngöôøi khaùc thaáy ñöôïc yù nghieäp dô baån naày cuûa ta. Cho neân noùi Nhö Lai coù yù nghieäp luoân hieän haønh ñeàu laø thanh tònh”.

Baøi keä tuïng thöù ba noùi: Ba: ba phaùp coù chín Laø ba aùi, laäu, caàu Vaø coù - haéc aùm thaân Sôï, caùc: Thoï khoå kieâu.

Goàm coù: Ba thöù aùi, ba thöù laäu, ba thöù caàu, ba thöù höõu, ba thöù thaân ñen toái, ba thöù sôï, ba thöù thoï, ba thöù taùnh khoå, ba loaïi kieâu maïn.

Ba thöù aùi: Ñoù laø aùi duïc, aùi saéc, aùi voâ saéc. Hoûi: AÙi duïc laø theá naøo? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc duïc coù nhöõng caùi tham naøo thì ñeàu tham

lam ham muoán taát caû, roài sinh ra naém giöõ, chöùa caát, giaáu gieám, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët. Ñoù goïi laø aùi duïc.

Laïi coøn bò raøng buoäc trong coõi Duïc cuøng caùc thöù: möôøi taùm giôùi, möôøi hai xöù vaø naêm uaån neáu coù nhöõng caùi tham naøo thì ñeàu tham lam ham muoán taát caû, roài naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ chaáp tröôùc, yeâu meán, dính chaët... Ñoù goïi laø aùi duïc.

Laïi coøn, döôùi keå töø ñòa nguïc Voâ giaùn, treân ñeán coõi trôøi Tha-hoùa- töï-taïi, goàm thaâu caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc..., coù nhöõng caùi tham naøo


www.daitangkinh.org

ñeàu tham taát, roài naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët. Ñoù goïi laø aùi duïc.

Hoûi: AÙi saéc laø sao? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc saéc, coù nhöõng caùi tham naøo ñeàu tham

lam, ham muoán taát caû, roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø aùi saéc. Laïi coøn bò raøng buoäc trong coõi Saéc cuøng vôùi möôøi boán giôùi, möôøi xöù vaø naêm uaån neáu coù nhöõng caùi tham naøo thì ñeàu tham taát caû, roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø aùi saéc. Laïi coøn, döôùi töø coõi trôøi Phaïm chuùng, treân leân ñeán coõi trôøi Saéc cöùu caùnh, goàm theâm caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, coù nhöõng caùi tham naøo ñeàu tham taát, roài naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët. Ñoù goïi laø aùi saéc.

Hoûi: AÙi voâ saéc laø sao? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc thöù: Voâ saéc coù nhöõng caùi tham naøo ñeàu

tham lam ham muoán taát caû, roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø aùi voâ saéc. Laïi coøn bò raøng buoäc trong coõi Voâ saéc cuøng vôùi hai xöù, boán uaån, trong ñoù coù nhöõng caùi tham naøo thì ñeàu tham taát, roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø aùi voâ saéc.

Laïi nöõa, nhö coõi Duïc vaø coõi Voâ saéc thì nhaát ñònh caùc choã nôi thöù baäc treân döôùi cao thaáp coù sai khaùc nhau, khoâng theå laãn loän nhau ñöôïc. Coøn ôû coõi Voâ saéc thì khoâng gioáng nhau nhö theá, nhöng ñoái vôùi nhöõng caùi caàn phaûi nöông nhôø y chæ thì nhaát ñònh laø phaûi coù nöông nhôø y chæ neân sinh ra caùc söï hôn keùm maø noùi coù treân döôùi. Do ñoù maø döôùi töø coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù, treân leân ñeán coõi trôøi Phi töôûng phi phi töôûng, goàm thaâu caùc thöù thoï, töôûng, haønh, thöùc. Trong ñoù coù nhöõng caùi tham naøo thì ñeàu tham taát, roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø aùi voâ saéc. Nhö Theá Toân noùi keä:

Nhöõng keû naøo coù aùi Nhieàu ñôøi luoân löu chuyeån Nhieàu phen khoå trong thai Laãn quaån nôi caùc coõi. Keû naøo ñoaïn heát aùi Doøng thaùc luõ ngöøng chaûy Vì khoâng aùi trôï löïc Chaúng xoay voøng kieáp sau.

Laïi coù ba thöù ham thích (AÙi):


1. Laø ham thích duïc. 2. Laø ham thích söï coù. 3. Laø ham thích söï khoâng coù.

Hoûi: Ham thích duïc laø sao? Ñaùp: Ñoái vôùi caùc duïc trong ñoù coù nhöõng thöù tham naøo ñeàu ham

thích öa muoán taát caû roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø ham thích duïc.

Hoûi: Ham thích söï coù laø sao? Ñaùp: Ñoái vôùi coõi Saéc vaø Voâ saéc coù nhöõng caùi tham naøo ñeàu ham

thích öa muoán taát caû roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu dính chaët... Ñoù goïi laø ham thích söï coù.

Hoûi: Ham thích söï khoâng coù laø sao? Ñaùp: Töùc laø möøng vui vôùi söï khoâng coù. Ñoái vôùi khoâng coù, neáu coù

nhöõng caùi tham naøo thì ñeàu ham thích öa muoán taát caû, roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët... Ñoù goïi laø ham thích söï khoâng coù. Ñieàu naày nhö theá naøo? Thí duï nhö coù ngöôøi luoân luoân bò caùc söï sôï haõi lo laéng böùt ngaët, gaây khoå saàu, vaø bò caùc noãi buoàn raàu ñau khoå böùt ngaët gaây khoå..., neân luoân luoân coù caûm giaùc khoå sôû. Do ñoù maø nghó: Laøm theá naøo thaân ta khi cheát roài thì tan maát, döùt heát khoâng coù gì nöõa theá laø döùt haún caùc beänh haù chaúng sung söôùng vui laém sao? Theá laø ngöôøi vui vôùi söï khoâng coù. Cho neân trong khoâng coù thì coù nhieàu ham thích öa muoán roài sinh ra naém giöõ, caát giaáu, giöõ gìn, ñam meâ, chaáp tröôùc, meán yeâu, dính chaët. Theá neân goïi laø ham thích söï khoâng coù. Nhö Theá Toân coù noùi keä:

Keû naøo coøn chaáp aùi Taâm tham coù, khoâng coù Ma aùch ñoùng aùch vaøo Thaân luoân khoâng an laïc. Xoay voøng trong caùc coõi Sinh ra roài giaø, cheát Nhö ngheù con ham söõa Theo meï buù maõi thoâi.

Ba thöù laäu: Ñoù laø duïc laäu, höõu laäu, vaø voâ minh laäu. Hoûi: Duïc laäu laø sao? Ñaùp: Tröø coõi Duïc bò coät chaët vaøo voâ minh, coøn caùc coõi Duïc khaùc

thì bò raøng buoäc do tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo, neân goïi laø duïc laäu. Hoûi: Höõu laäu laø sao? Ñaùp: Tröø coõi Saéc vaø Voâ saéc bò coät chaët vaøo voâ minh, coøn caùc coõi


www.daitangkinh.org

Saéc vaø Voâ saéc khaùc bò raøng buoäc do tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo, neân goïi laø höõu laäu.

Hoûi: Voâ minh laäu laø sao? Ñaùp: Caû ba coõi ñeàu ngu meâ khoâng coù trí tueä, ñoù goïi laø voâ minh laäu.

Ñöùc Theá Toân noùi keä: Neáu Bí-soâ ñaõ ñoaïn Laäu duïc, höõu, voâ minh Caùc laäu ñaõ döùt haún Nhaäp Nieát-baøn khoâng boùng.

Ba thöù caàu mong: Ñoù laø caàu mong duïc, caàu mong höõu vaø caàu mong phaïm haïnh.

Hoûi: Caàu mong duïc laø sao? Ñaùp: Truï ôû coõi Duïc thì ñoái vôùi caùc phaùp ôû coõi Duïc, phaùp naøo chöa

ñöôïc thì mong cho ñöôïc. Caùc thöù caàu mong tuøy theo ñoù maø mong caàu, mong caàu ñeàu nhau (bình ñaúng), sôï maø caàu, vui maø caàu mong, suy nghó maø mong caàu, sieâng maø mong caàu v.v... Ñoù goïi laø mong caàu duïc.

Hoûi: Caàu mong höõu laø sao? Ñaùp: Truï ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc thì ñoái vôùi caùc phaùp ôû coõi Saéc vaø Voâ

saéc, phaùp naøo chöa ñöôïc thì mong caàu cho ñöôïc. Caùc thöù caàu mong ñoù... cho ñeán sieâng naêng mong caàu. Ñoù goïi laø mong caàu söï coù (Höõu).

Hoûi: Caàu mong phaïm haïnh laø sao? Ñaùp: Nghóa laø hai thöù giaùo hoäi thì noùi laø phaïm haïnh, taùm chaùnh

ñaïo cuõng goïi laø phaïm haïnh. Vôùi nghóa trong ñaây thí yù noùi veà taùm chaùnh ñaïo phaïm haïnh. Ñoái vôùi taùm chaùnh ñaïo coù nhöõng caùi naøo chöa ñöôïc thì mong cho ñöôïc, caùc thöù caàu mong..., cho ñeán sieâng naêng maø caàu, thì ñoù goïi laø mong caàu phaïm haïnh.

Laïi coøn duïc caàu thì khoâng phaûi laø mong caàu sau khi cheát roài seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi, maø laø ñoái vôùi cuoäc soáng hieän taïi thì ham thích caùc thöù saéc, thanh, höông, vò, xuùc, y phuïc, aên uoáng, giöôøng naèm (ngoïa cuï), thuoác men, tieàn baïc, vaät duïng haèng ngaøy..., thöù naøo chöa ñöôïc thì mong cho ñöôïc. Caùc thöù caàu mong..., cho ñeán sieâng caàu, ñoù goïi laø duïc caàu.

Coøn höõu caàu (mong caàu caùc höõu), töùc laø coù naêm thöù uaån chaáp. Töùc laø saéc uaån chaáp, thoï uaån chaáp, töôûng uaån chaáp, haønh uaån chaáp, thöùc uaån chaáp. Ví duï coù loaïi ngöôøi nghó: Laøm theá naøo maø ôû ñôøi vò lai ta seõ coù ñöôïc caùc loaïi saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc nhö theá. Ngöôøi aáy sau khi cheát roài seõ sinh leân caùc coõi ñoù, vaø vôùi naêm uaån saéc, thoï v.v... ñoù maø coù caùc mong caàu..., cho ñeán sieâng naêng caàu mong... Ñoù goïi laø höõu caàu.

Coøn mong caàu phaïm haïnh laø sao? Töùc laø töø phaùp theá ñeä nhaát khi


höôùng ñeán khoå phaùp trí nhaãn thì coù caàu mong phaïm haïnh cuõng chaúng phaûi coù phaïm haïnh. Vì sao nhö theá? Laø vì phaïm haïnh chính laø taùm chi Thaùnh ñaïo (taùm chaùnh ñaïo). Khi ñoù ñoái vôùi phaïm haïnh thì chöa ñöôïc hoaëc chöa gaàn ñöôïc, chöa coù, chöa hieän coù. Khi töø khoå phaùp trí nhaãn höôùng ñeán khoå phaùp trí thì coù mong caàu phaïm haïnh lieàn coù phaïm haïnh. Vì sao? Vì phaïm haïnh laø taùm chaùnh ñaïo. Baáy giôø, ñoái vôùi phaïm haïnh thì ñaõ ñöôïc, ñaõ gaàn ñöôïc, ñaõ coù, ñaõ hieän coù. Nhö theá, neáu töø khoå phaùp trí höôùng ñeán khoå loaïi trí nhaãn, roài töø khoå loaïi trí nhaãn höôùng ñeán khoå loaïi trí, vaø töø khoå loaïi trí höôùng ñeán taäp phaùp trí nhaãn, roài töø taäp phaùp trí nhaãn höôùng ñeán taäp phaùp trí, roài töø taäp phaùp trí höôùng ñeán taäp loaïi trí nhaãn, roài töø taäp loaïi trí nhaãn höôùng ñeán taäp loaïi trí, vaø töø taäp loaïi trí höôùng ñeán dieät phaùp trí nhaãn, roài töø dieät phaùp trí nhaãn trí höôùng ñeán dieät phaùp trí, roài töø dieät phaùp trí höôùng ñeán dieät loaïi trí nhaãn, roài töø dieät loaïi trí nhaãn höôùng ñeán dieät loaïi trí, vaø töø dieät loaïi trí höôùng ñeán ñaïo phaùp trí nhaãn, roài töø ñaïo phaùp trí nhaãn, höôùng ñeán ñaïo phaùp trí, vaø töø ñaïo phaùp trí höôùng ñeán ñaïo loaïi trí nhaãn, roài töø ñaïo loaïi trí nhaãn höôùng ñeán ñaïo loaïi trí, vaø töø ñaïo loaïi trí höôùng ñeán ñaïo loaïi trí. Hoaëc khi höôùng ñeán caùc trí voâ laäu khaùc thì coù mong caàu phaïm haïnh lieàn coù phaïm haïnh. Vì sao? Vì taùm chi Thaùnh ñaïo noùi laø phaïm haïnh. Neân luùc ñoù ñoái vôùi phaïm haïnh thì ñaõ ñöôïc, ñaõ gaàn ñöôïc, ñaõ coù, ñaõ hieän coù.

Laïi coøn, neáu laø ñaïo ôû theá gian, khi ñaõ chöùng ñöôïc quaû Nhaát lai hay quaû Baát hoaøn thì coù mong caàu phaïm haïnh thì chaúng coù phaïm haïnh. Vì sao? Vì phaïm haïnh laø taùm chi Thaùnh ñaïo. Baáy giôø ñoái vôùi phaïm haïnh vaãn chöa ñöôïc, chöa gaàn ñöôïc, chöa coù, chöa hieän coù. Neáu ñoái vôùi ñaïo voâ laäu maø chöùng ñöôïc quaû Döï löu, hoaëc khi chöùng ñöôïc caùc quaû vò Nhaát lai, Baát hoaøn vaø A-la-haùn thì coù mong caàu phaïm haïnh lieàn ñöôïc phaïm haïnh. Vì sao? Vì phaïm haïnh laø taùm chi Thaùnh ñaïo. Baáy giôø, ñoái vôùi phaïm haïnh laø ñaõ ñöôïc, ñaõ gaàn ñöôïc, ñaõ coù, ñaõ hieän coù. Nhö Theá Toân noùi keä:

Ñuû nieäm ñònh chaùnh tri Chaân ñeä töû chö Phaät Chaùnh bieát caàu ñaïo Thaùnh Troïn chaúng caàu vieäc khaùc. Neáu mong caàu ñaõ döùt Thaùnh ñaïo cuõng tuyeät ñöôøng Bí-soâ mong caàu döùt Nhaäp Nieát-baøn khoâng boùng.

Ba thöù höõu: Ñoù laø duïc höõu, saéc höõu, voâ saéc höõu.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Duïc höõu laø gì? Ñaùp: Neáu nghieäp thuoäc coõi Duïc maø chaáp laøm ñieàu kieän, thì seõ coù

ñöôïc caùi nghieäp cuûa dò thuïc ñoù, goïi laø Duïc höõu. Hoûi: Saéc höõu laø gì? Ñaùp: Neáu nghieäp thuoäc coõi Saéc maø chaáp laøm ñieàu kieän, thì seõ coù

ñöôïc caùi nghieäp cuûa dò thuïc ñoù, goïi laø saéc höõu. Hoûi: Voâ saéc höõu laø gì? Ñaùp: Neáu nghieäp thuoäc coõi Voâ saéc maø chaáp laøm ñieàu kieän, thì seõ

coù ñöôïc caùi nghieäp cuûa dò thuïc aáy, ñoù goïi laø voâ saéc höõu. Ba thöù thaân haéc aùm: Ñoù laø thaân haéc aùm quaù khöù, thaân haéc aùm vò

lai vaø thaân haéc aùm hieän taïi. Hoûi: Thaân haéc aùm quaù khöù. Quaù khöù laø gì, haéc aùm laø gì, thaân laø gì,

maø goïi laø thaân haéc aùm quaù khöù? Ñaùp: Quaù khöù, nghóa laø caùc haønh ñaõ khôûi, cuøng khôûi leân, ñaõ sinh,

ñeàu cuøng sinh ra, ñaõ chuyeån, ñaõ hieän chuyeån, ñaõ tuï taäp, ñaõ xuaát hieän, ñaõ töø taï ra ñi, qua ñi, dieät maát, chia lìa, bieán ñoåi thuoäc taùnh quaù khöù, loaïi quaù khöù, thuoäc ñôøi quaù khöù, neân goïi laø quaù khöù.

Haéc aùm laø gì? Nghóa laø ñoái vôùi caùc haïnh quaù khöù maø phaùt khôûi caùc thöù mong caàu caùc thöù tueä hieåu bieát laï luøng khaùc nhau. Noùi roäng cho ñeán thöù teân ñoäc cuûa nghi ngôø do döï. Ñoù goïi laø haéc aùm.

Coøn thaân laø gì? Coù ngöôøi noùi nghi töông öng vôùi voâ minh thì goïi laø thaân. ÔÛ nghóa trong ñaây thì nghi goïi laø thaân. Taïi sao? Vì haéc (ñen) laø ngu si voâ trí, do haéc neân coù aùm neân goïi laø haéc aùm. Ñaây laø nghi, töùc laø boû caùi ñen toái naày maø goïi laø thaân. Cho neân noùi thaân haéc aùm quaù khöù.

Hoûi: Thaân haéc aùm vò lai. Vò lai laø gì, haéc aùm laø gì, thaân laø gì maø goïi laø thaân haéc aùm vò lai?

Ñaùp: Vò lai: Nghóa laø caùc haønh chöa khôûi, cuøng chöa khôûi leân, chöa sinh cuøng chöa sinh ra, chöa chuyeån, hieän chöa chuyeån, chöa tuï taäp, chöa xuaát hieän, thuoäc taùnh vò lai, loaïi vò lai, thuoäc ñôøi vò lai. Theá neân goïi laø vò lai.

Haéc aùm (ñen toái) laø gì? Nghóa laø ñoái vôùi caùc haønh vò lai maø phaùt khôûi caùc thöù mong caàu caùc thöù tueä hieåu bieát laï luøng khaùc nhau. Roäng noùi cho ñeán thöù teân ñoäc cuûa nghi ngôø do döï. Ñoù goïi laø haéc aùm.

Coøn thaân, töùc laø thuyeát noùi khi töông öng vôùi voâ minh goïi laø thaân. Theo nghóa ñoù thì nghi laø thaân. Vì sao? Laø vì ñen laø ngu si voâ trí, do ñen neân coù toái. Ñaây töùc laø nghi, do ñen toái ñoù maø goïi laø thaân. Cho neân noùi laø thaân haéc aùm vò lai.

Hoûi: Thaân haéc aùm hieän taïi. Hieän taïi laø gì, haéc aùm laø gì, thaân laø gì


maø noùi laø thaân haéc aùm hieän taïi? Ñaùp: Hieän taïi, nghóa laø caùc haønh ñang khôûi, cuøng khôûi leân, ñaõ sinh,

cuøng sinh ñang chuyeån ñoåi, hieän ñang chuyeån, ñang truï ôû tuï taäp vaø xuaát hieän, ñang töø taï ra ñi, ñang dieät maát, ñang chia lìa bieán ñoåi hoøa hôïp ôû hieän tieàn, thuoäc taùnh hieän taïi, loaïi hieän taïi, thuoäc ñôøi hieän taïi. Ñoù goïi laø hieän taïi.

Haéc aùm laø gì? Nghóa laø ñoái vôùi caùc haønh hieän taïi maø khôûi leân caùc thöù mong caàu caùc thöù tueä hieåu bieát khaùc laï. Noùi roäng cho ñeán thöù teân ñoäc cuûa nghi ngôø do döï ñoù laø haéc aùm.

Coøn thaân, töùc laø coù thuyeát noùi nghi töông öng vôùi voâ minh goïi laø thaân theo nghóa ñoù thì nghi laø thaân. Vì sao? Ñen töùc laø ngu si voâ trí, do ñen neân coù toái. Neân noùi laø ñen toái (haéc aùm). Ñaây töùc laø nghi, töùc laø do ñen toái naày maø goïi laø thaân. Cho neân noùi thaân haéc aùm hieän taïi.

Ba thöù sôï haõi: Ñoù laø sôï beänh, sôï giaø, sôï cheát. Hoûi: Sôï beänh laø gì? Ñaùp: Beänh laø: Thí duï nhö ñau ñaàu v.v... Nhö trong phaùp uaån maø

noùi goïi laø beänh. Sôï laø sao? Nhö coù moät soá ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc beänh thì heát söùc run sôï, töï nghó: Thaân ta cuõng laø phaän ñoù, cuõng coù tính chaát ñoù, cuõng hieän töôïng ñoù. Vaø chöa theå vöôït qua hieän töôïng ñoù neân hoï heát söùc sôï seät haõi huøng, sôï ñeán sôûn gai oác, döïng toùc gaùy! Ñoù goïi laø sôï. Do beänh maø sôï haõi neân goïi laø sôï beänh.

Hoûi: Sôï giaø laø sao? Ñaùp: Giaø laø toùc baïc, ruïng v.v..., neân theo phaùp uaån maø baøn, ñoù laø

giaø. Sôï laø sao? Nhö coù ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc giaø khuï thì hoaûng sôï... Noùi roäng ra nhö sôï döïng toùc gaùy. Ñoù laø sôï. Do vì giaø maø sôï haõi, neân goïi laø sôï giaø.

Hoûi: Sôï cheát laø theá naøo? Ñaùp: Cheát laø sao? Laø moïi ngöôøi moïi vaät ñang soáng hoaït ñoäng, tuï

hoïp, dôøi ñoåi..., laïi boãng döng trôû neân baát ñoäng cheát maát hö hoaïi neân baøn veà cheát choùc theo phaùp uaån maø baøn ñoù goïi laø cheát. Sôï laø sao? Nhö coù soá ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc cheát ñi thì hoaûng vía, noùi roäng ra nhö sôï ñeán döïng toùc gaùy. Ñoù goïi laø sôï. Do cheát choùc maø sôï haõi, neân goïi laø sôï cheát. Nhö Theá Toân noùi keä:

Caùc dò sinh tuy sôï Nhöõng thöù beänh, giaø, cheát Maø chaúng theå nhö thaät Chaùn sôï veà thaân naày Ta vì chaùn thaân naày


www.daitangkinh.org

Hieåu saâu hieän töôïng ñoù Neân chaúng ham ôû laâu Mau nhaäp voâ dö y Ta xeùt thaáy moïi thöù Tuoåi treû khoâng beänh, cheát Beänh, giaø, cheát huûy hoaïi Chæ xuaát ly an oån Ta ñaõ luoân sieâng naêng Thaáu suoát ñöôøng roát raùo Neân chaúng ham theo duïc Buoâng xaû, tu phaïm haïnh.



QUYEÅN 5


Ba thöù thoï nhaän: Thoï nhaän vui, thoï nhaän khoå, thoï nhaän chaúng khoå, chaúng vui.

Hoûi: Thoï nhaän vui laø gì? Ñaùp: Töùc laø tieáp xuùc thoï nhaän caùc ñieàu thuaän vui neân khieán thaân

vaø taâm ñeàu vui maø nhaän ñeàu xuùc caûm. Ñoù laø caûm xuùc vui. Laïi coøn khi tu Sô thieàn, Nhò thieàn vaø Tam thieàn thì cuõng coù nhöõng caûm giaùc, caûm xuùc vui cuûa thaân vaø taâm nhö theá. Neân goïi laø thoï nhaän vui.

Hoûi: Thoï nhaän khoå laø gì? Ñaùp: Töùc laø tieáp xuùc thoï nhaän caùc ñieàu thuaän khoå neân khieán thaân

vaø taâm ñeàu khoå maø nhaän ñeàu caûm xuùc. Ñoù laø caûm xuùc khoå. Hoûi: Thoï nhaän chaúng khoå chaúng vui laø gì? Ñaùp: Töùc laø tieáp xuùc thoï nhaän caùc ñieàu thuaän vôùi chaúng khoå chaúng

vui khieán thaân vaø taâm buoâng xaû, khoâng nhaän ñeàu, khoâng phaûi khoâng nhaän ñeàu caûm xuùc. Nhö Theá Toân noùi lôøi keä:

Ñuû nieäm, ñònh, chaùnh tri Chaân ñeä töû chö Phaät Neân bieát ñuùng caùc thoï Khieán moïi tham chaúng sinh. Ñoái caùc thoï vaø ñaïo Ñeàu khieán thaûy maát daàn Bí-soâ heát caùc thoï Laø Nieát-baøn voâ aûnh.

Ba thöù taùnh khoå: Töùc laø tính chaát khoå khoå, tính chaát hoaïi khoå vaø tính chaát haønh khoå.

Hoûi: Theá naøo laø tính chaát khoå khoå? Ñaùp: Caùc haønh ôû coõi Duïc do khoå choàng leân nhau neân phaûi khoå. Hoûi: Theá naøo laø tính chaát hoaïi khoå?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Caùc haønh ôû coõi Saéc do hoaïi khoå neân coù khoå. Hoûi: Theá naøo laø tính chaát haønh khoå? Ñaùp: Caùc haønh ôû coõi Voâ saéc do haønh khoå neân coù khoå. Laïi coøn caùc haønh naøo chaúng vöøa yù laø do khoå khoå cho neân coù khoå.

Coøn caùc haønh naøo vöøa yù maø bò hoaïi khoå cho neân coù khoå. Coøn caùc haønh naøo thuaän vôùi vieäc buoâng xaû maø do haønh khoå neân coù khoå.

Laïi coøn, neáu coù caûm xuùc khoå, neáu phaùp ñoù töông öng thích hôïp, neáu phaùp ñoù ñeàu coù, neáu töø noù sinh ra, neáu nhö nhöõng caùi ñoù khieán mình khoâng meán thích ñöôïc quaû dò thuïc..., thì ñoù laø do khoå maø coù khoå

Neáu coù caùc caûm xuùc vui, neáu phaùp ñoù töông öng thích hôïp, neáu phaùp ñoù ñeàu coù, neáu töø noù sinh ra, neáu caùc thöù ñoù khieán khoâng theå meán thích ñöôïc quaû dò thuïc, aáy laø do hoaïi khoå neân coù khoå.

Neáu caûm xuùc chaúng khoå chaúng vui, neáu phaùp ñoù töông öng thích hôïp, neáu phaùp ñoù ñeàu coù, neáu töø noù sinh ra, neáu caùc thöù ñoù chaúng phaûi ñaùng öa chaúng phaûi khoâng ñaùng öa quaû dò thuïc. AÁy laø do haønh khoå cho neân coù khoå.

Hoûi: Laïi coøn tính chaát khoå khoå laø theá naøo? Ñaùp: Caùc thaân xaùc naày maø coù ñaây laø do khoå khoå maø khoå. Vì sao?

Vì chính töø thaân naày maø coù giaø, beänh, cheát vaø bieát bao nhieâu thöù khoå. Hoûi: Coøn tính chaát hoaïi khoå laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi nhö tình beø baïn thaém thieát, tình ruoät thòt

thaân yeâu vaø bao nhieâu caûnh vaät, bao söï vieäc raát hôïp yù vui loøng... Neáu khi gaëp phaûi söï bieán ñoåi hö hoaïi, hoaëc gaëp phaûi söï huûy baùng cheâ bai, khinh cheâ mieät thò... Roài thì phaùt sinh ra bao nhieâu saàu khoå ñau buoàn, bi thöông nhuïc nhaõ. Chính luùc ñoù laø do hoaïi khoå taïo ra khoå.

Hoûi: Tính chaát cuûa haønh khoå laø sao? Ñaùp: Tröø tính chaát khoå khoå vaø tính chaát hoaïi khoå, taát caû caùc haønh

höõu laäu ñeàu thuoäc veà haønh khoå maø coù khoå. Ba thöù kieâu ngaïo:

1. Kieâu ngaïo vì ta hôn. 2. Kieâu ngaïo vì ta baèng hoï. 3. Kieâu ngaïo vì ta thua keùm.

Hoûi: Vì ta hôn maø kieâu ngaïo laø sao? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi nghó: Keå ra veà gioáng noøi, hình daïng, ngheà

nghieäp, söï kheùo leùo, tieàn cuûa, ñòa vò, tuoåi thoï, söùc khoûe..., cuûa ta, duø nhìn chung hay rieâng bieät, taát caû ñeàu vöôït hôn ngöôøi aáy. Do ñoù maø khôûi leân kieâu ngaïo phaùch loái. Ñaõ kieâu ngaïo seõ caøng kieâu ngaïo hôn maõi, loøng luoân töï cao töï ñaïi luoân veânh vaùo, caäy theá, mieät thò khinh thöôøng taát caû.


Ñoù laø kieâu ngaïo vì ta hôn. Hoûi: Kieâu ngaïo vì ta baèng hoï laø sao? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi nghó: Keå ra veà gioáng noøi, hình daùng, ngheà

nghieäp, taøi ngheä, tieàn cuûa, ñòa vò, tuoåi thoï, theá löïc, söùc khoûe..., cuûa ta, duø nhìn chung hay rieâng bieät, taát caû ñeàu ngang baèng vôùi keû ñoù. Do moät lyù do rieâng maø khôûi leân kieâu ngaïo, ñaõ kieâu ngaïo roài thì seõ caøng phaùch loái hôn leân, loøng luoân töï cao töï ñaïi, luoân veânh vaùo, caäy theá, mieät thò coi thöôøng taát caû. Ñoù laø kieâu ngaïo vì ta baèng hoï.

Hoûi: Kieâu ngaïo vì ta thua keùm laø sao? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi nghó: Keå veà gioáng noøi, hình daùng, ngheà ng-

hieäp, taøi ngheä, tieàn cuûa, ñòa vò, tuoåi thoï, söùc khoûe, theá löïc..., cuûa ta, duø nhìn chung hay rieâng bieät thì ta ñeàu thua haún caû. Nhöng vì moät lyù do rieâng maø khôûi leân loøng kieâu ngaïo, ñaõ kieâu ngaïo thì laïi caøng kieâu ngaïo phaùch loái hôn leân, loøng luoân töï cao töï ñaïi, luoân veânh vaùo caäy theá, mieät thò coi thöôøng taát caû. Ñoù laø kieâu ngaïo vì ta keùm thua.

Baøi keä thöù tö noùi (OÁt-ñaø-nam): Boán: Ba phaùp coù möôøi Laø: Löûa, phöôùc, duïc, laïc Vaø tueä, caên, maét, phuïc Saùu moät, löûa tueä hai.

Coù ba thöù löûa, ba phöôùc nghieäp, ba duïc sinh, ba laïc sinh, ba thöù tueä, ba thöù caên, ba thöù maét, ba thöù phuïc, löûa tueä moãi thöù coù hai, coøn saùu thöù khaùc moãi thöù coù moät.

Ba thöù löûa: Ñoù laø löûa tham, löûa saân, löûa si. Hoûi: Löûa tham laø sao? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi söï tham lam trong caùc caûnh duïc maø ham

thích ham muoán taát caû roài sinh ra giaáu caát, giöõ gìn, chaáp chaët, yeâu thích, meâ maån lo laéng ñam meâ, töï coät troùi noäi taâm, öôùc muoán, mong caàu, ham thích. Laø nôi chieâu taäp caùc khoå, noù laø loaïi tham lam, thöù sinh ra tham lam. Goïi chung laø tham lam. Tham aùi naày, che chaén ngaên laép maø phaùt sinh ra caùc thöù böùt röùt noùng naûy cho thaân vaø taâm, hoaëc caû thaân taâm, noù thieâu ñoát thaân hoaëc taâm hoaëc caû thaân taâm, noù naõo haïi phaù roái thaân hoaëc taâm hoaëc caû thaân taâm. Do bò tham aùi noù coät troùi raøng ròt neân suoát caû ngaøy ñeâm luoân luoân gaëp bao nhieâu thöù buoàn raàu phieàn muoän chaúng vui thích, chaúng thoûa loøng vôùi quaû dò thuïc. Theá neân goïi laø löûa tham.

Hoûi: Löûa saân giaän laø sao? Ñaùp: Laø coá yù muoán laøm toån haïi loaøi höõu tình, loøng luoân oâm moái

taøn ñoäc thích gaây ñau buoàn cho moïi ngöôøi. Ñaõ saân giaän, ñang giaän vaø


www.daitangkinh.org

seõ giaän döõ maõi. Thích gaây ra toäi aùc tai hoïa, laïi caøng höøng haåy taïo theâm. Loøng maõi giaän döõ hung aùc, neân laïi caøng traùi khuaáy döõ daèn gaây tai hoïa cho moïi ngöôøi. Ñaõ gaây tai hoïa, seõ gaây tai hoïa vaø hieän ñang gaây tai hoïa. Goïi chung laø giaän. Giaän naày che chaén ngaên laáp maø phaùt sinh ra caùc thöù böùt röùt noùng naûy cho thaân hoaëc taâm hoaëc caû thaân taâm, noù thieâu ñoát naõo haïi thaân hoaëc taâm hoaëc caû thaân taâm. Do vì bò saân giaän coät troùi raøng ròt neân suoát caû ngaøy ñeâm luoân luoân gaëp bao thöù buoàn raàu phieàn muoän, chaúng vui thích, chaúng thoûa loøng vôùi quaû dò thuïc. Ñoù laø löûa saân.

Hoûi: Löûa si meâ laø theá naøo? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi phía tröôùc hay phía sau, hoaëc caû hai phía

tröôùc sau chaúng bieát gì. Noùi roäng ra laø cho ñeán thuoäc loaïi si meâ, thöù sinh ra si meâ, ñeàu goïi chung laø si. Ngu si naày che chaén, ngaên laép maø phaùt sinh ra caùc thöù böùt röùt noùng naûy cho thaân hoaëc taâm hoaëc caû thaân taâm, noù thieâu ñoát, naõo haïi quaáy nhieãu cho thaân hoaëc taâm hay caû thaân taâm. Laïi bò söï ngu si troùi coät raøng buoäc neân suoát caû ngaøy ñeâm luoân luoân gaëp bao thöù buoàn raàu phieàn muoän, chaúng vui thích, chaúng thoûa loøng vôùi quaû dò thuïc. Ñoù goïi laø löûa si. Nhö Theá Toân noùi keä:

Coù nhieàu keû ngu si Löûa ñoát tham saân si Ñaém meâ caùc caûnh duïc Haïi ñôøi, gheùt phaùp Phaät. Ba löûa ñoäc thieâu ñoát Neáu chaúng bieát nhö thaät Beøn tham ñaém coù thaân Chaúng ñeán ñöôïc tòch dieät. Taø quaáy ngaên loái ñi Ñoïa vaøo ba ñöôøng döõ Luaân hoài, chòu khoå naõo Chaúng thoaùt khoûi löôùi ma. Ñeä töû baäc Chaùnh giaùc Suoát ñeâm ngaøy sieâng naêng Töø tueä dieät töôûng xaáu Cuøng daäp taét ba löûa. Do ñoù vaøo Thaùnh ñaïo Haøng phuïc caùc quaân ma Chöùng ñöôïc hai Nieát-baøn Maùt meû khoâng laäu hoaëc.

Coù ba thöù löûa: Ñoù laø löûa neân phuïng söï, löûa neân ban thí caáp döôõng,


löûa neân cuùng döôøng. Hoûi: Theá naøo laø löûa neân phuïng söï? Ñaùp: Cha meï laø nhöõng ngöôøi ñaùng ñöôïc thôø kính phuïng söï, nhö

Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi vôùi thaày Baø-la-moân coù thaân hình cao ñeïp. Theá naøo laø löûa neân phuïng söï? Nghóa laø, ôû ñôøi thì cha meï nhöõng keû ñaùng ñöôïc höôûng thuï moïi söï cung phuïng ñaày ñuû, vui veû cuûa con mình. Vaø tuøy luùc, tuøy nôi maø cung phuïng khoâng laàm loãi traùi yù. Theá naøo laø ngöôøi con duøng moïi thöù ñaày ñuû vaø vui veû tuøy luùc tuøy nôi maø cung phuïng khoâng traùi yù laø löûa neân phuïng söï? Nghóa laø chaøng trai treû doøng doõi öu tuù do söùc cuûa caàn maãn sieâng naêng, cuûa ñoâi tay chaân maïnh meõ, cuûa moà hoâi nöôùc maét vaø maùu maø hoïp phaùp taïo ra nhöõng cuûa caûi tieàn baïc, caùc söï ñaày ñuû vui veû, tuøy luùc tuøy nôi maø phuïng döôõng thôø kính khoâng loãi laàm traùi yù cha meï. Vì sao goïi laø löûa ñaùng neân phuïng söï? Töùc do cha meï sinh ra, vaø nuoâi lôùn ngöôøi trai treû aáy nay ñöôïc thaønh ñaït, theá neân chö Phaät noùi cha meï raát ñaùng ñöôïc phuïng söï thôø kính cung phuïng.

Hoûi: Theá naøo laø löûa neân ban thí caáp döôõng? Ñaùp: AÁy laø vôï con, noâ tyø keû giuùp vieäc vaø beø baïn, phaûi ñöôïc chuû

nhaø ban thí caáp döôõng, nhö Theá Toân ñaõ noùi vôùi thaày Baø-la-moân coù thaân hình cao lôùn. Theá naøo laø löûa ban thí caáp döôõng? Töùc laø ôû ñôøi thì coù vôï con noâ tyø keû giuùp vieäc vaø beø baïn phaûi ñöôïc gia chuû tuøy luùc tuøy nôi maø ban thí cung caáp moïi thöù ñaày ñuû vaø vui veû khoâng loãi laàm nghòch yù. Vì sao chuû nhaø phaûi duøng caùc thöù ñaày ñuû vaø vui veû maø tuøy luùc tuøy nôi khoâng loãi laàm traùi yù maø cung caáp ban thí löûa ñang cung caáp ban thí? Nghóa laø chaøng trai treû doøng doõi kia do söùc cuûa sieâng naêng vôùi ñoâi tay chaân maïnh meõ vaø vôùi moà hoâi nöôùc maét vaø caû maùu ñeå taïo ra cuûa caûi tieàn baïc moät caùch hôïp phaùp maø cung caáp ñaày ñuû vaø vui veû, tuøy luùc tuøy nôi khoâng heà loãi laàm traùi yù cho vôï con, noâ tyø keû giuùp vieäc vaø caû baïn beø. Vì sao goïi laø löûa cung caáp ban thí? Nghóa laø chaøng trai treû doøng doõi kia khi ôû nhaø haõy ñuùng phaùp maø phuïng söï khoâng loãi laàm traùi yù vôï con nhö daïy baûo chæ veû caùch laøm vieäc, caùc vieäc neân laøm, khieán cho khoâng loãi laàm thieáu huït vaø hoaøn thaønh nhanh choùng. Theá neân chö Phaät noùi laø vôï con, noâ tyø keû giuùp vieäc vaø beø baïn laø löûa neân cung caáp ban thí.

Hoûi: Theá naøo laø löûa ñaùng neân cuùng döôøng? Ñaùp: Caùc baäc Sa-moân Baø-la-moân chaân chaùnh ñaùng ñöôïc caùc thí

chuû cung kính cuùng döôøng nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi vôùi thaày Baø-la-moân coù thaân hình cao lôùn. Vì sao goïi laø löûa ñaùng neân cuùng döôøng? Nghóa laø caùc baäc Sa-moân Baø-la-moân neáu ñaõ lìa boû tham lam hoaëc ñaõ tu haønh ñieàu phuïc thoùi taät tham lam, hoaëc ñaõ lìa boû saân giaän hay tu haønh ñieàu


www.daitangkinh.org

phuïc thoùi taät saân giaän, hoaëc ñaõ lìa boû si meâ hay ñang tu haønh ñieàu phuïc thoùi taät si meâ. Caùc baäc Sa-moân Baø-la-moân nhö theá ñaùng thoï höôûng caùc vui veû ñaày ñuû cuûa thí chuû tuøy luùc tuøy nôi maø cuùng döôøng khoâng traùi lyù. Vì sao thí chuû duøng caùc thöù ñaày ñuû vui veû ñeå tuøy luùc tuøy nôi maø cuùng döôøng ñuùng lyù töùc löûa ñaùng cuùng döôøng? AÁy laø vì chaøng trai treû doøng doõi kia do söùc luoân sieâng naêng, söùc cuûa ñoâi tay chaân khoûe maïnh hay söùc cuûa moà hoâi nöôùc maét vaø maùu ñeå taïo ra caùc cuûa caûi tieàn baïc moät caùch hôïp phaùp maø coù ñaày ñuû caùc thöù vui töôi ñeå tuøy luùc tuøy nôi maø cuùng döôøng khoâng nghòch lyù loãi laàm caùc baäc Sa-moân Baø-la-moân nhö ñaõ noùi tröôùc ñaây. Vì sau goïi laø löûa ñaùng neân cuùng döôøng? Vì chaøng trai treû doøng doõi aáy ñaùng neân cuùng döôøng caùc baäc A-la-haùn vaø nhöõng baäc höõu hoïc, chính hoï laø ruoäng phöôùc chaân chaùnh ôû theá gian ñeå caùc thí chuû ôû ñoù maø gieo troàng caây phöôùc ñöùc, ñeå chieâu caûm ñöôïc quaû dò thuïc giaøu sang haïnh phuùc ôû ñôøi naày vaø ñôøi khaùc cuõng nhö quaû giaûi thoaùt. Theá neân chö Phaät noùi caùc baäc Sa-moân chaân chaùnh, Baø-la-moân chaân chaùnh laø löûa ñaùng cuùng döôøng.

Caùc loaïi löûa khaùc ôû theá gian, chaúng ñaùng phuïng söï, cung caáp ban thí vaø cuùng döôøng, vì noù khoâng theå giuùp caùc loaøi höõu tình coù ñöôïc caùc quaû baùo cao quyù. Theá neân Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Baäc trí gioûi ñuùng phaùp Thôø cuùng ba thöù löûa Sinh vui veû treân ñôøi Chöùng giaûi thoaùt heát khoå.

Coù ba söï phöôùc nghieäp: Ñoù laø söï phöôùc nghieäp boá thí, söï phöôùc nghieäp trì giôùi vaø söï phöôùc nghieäp tu haønh.

Hoûi: Söï phöôùc nghieäp boá thí: Thí laø gì, phöôùc laø gì, nghieäp laø gì, söï laø gì maø goïi laø söï phöôùc nghieäp boá thí?

Ñaùp: Nghóa laø thí chuû boá thí cho caùc baäc Sa-moân, Baø-la-moân, nhöõng keû ngheøo khoå, tu khoå haïnh vaø keû aên xin caùc thöù nhö: thöùc aên, thuoác men, y phuïc, hoa caøi ñaàu, caùc chaát thôm ñeå thoa xöùc, hoaëc nhaø cöûa phoøng oác, giöôøng naèm, ngoïa cuï, ñeøn ñuoác moïi thöù vaät duïng..., ñoù laø nhöõng vaät boá thí.

Laïi do thaân maø boá thí, nghóa laø hoaëc boá thí thaân, boá thí vieäc laøm cuûa thaân nghieäp, hoaëc boá thí maø mình buoâng xaû. Do mieäng maø boá thí, nghóa laø boá thí lôøi noùi, boá thí ngöõ nghieäp, hoaëc boá thí vaät maø mình buoâng xaû. Do yù maø boá thí, nghóa laø boá thí taâm yù, boá thí yù nghieäp hoaëc boá thí taâm buoâng xaû. Ñoù goïi laø boá thí caùc loaïi.

Phöôùc laø sao? Nghóa laø boá thí ñeàu caùc haïnh cuûa thaân vaø lôøi noùi ñeàu


coù khuoân pheùp vaø ñôøi soáng thanh tònh, goïi ñoù laø phöôùc. Coøn nghieäp laø sao? Nghóa laø boá thí ñeàu laø haïnh cuûa caùc tö töôûng, suy nghó, ñang suy nghó, ñaõ suy nghó, caùc loaïi suy nghó taïo neân yù nghieäp. Ñoù laø nghieäp. Coøn söï, thì ñoù laø ngöôøi boá thí, keû nhaän vaø vaät boá thí, ñoù goïi laø söï.

Trong ñaây thì vaät boá thí (loaïi thí) goïi laø thí loaïi, cuõng goïi laø phöôùc, laø nghieäp, laø söï. Coøn phöôùc ôû ñaây thì goïi laø phöôùc, cuõng goïi laø nghieäp, laø söï, laø loaïi boá thí. Coøn nghieäp thì goïi laø nghieäp, cuõng goïi laø söï, laø vaät thí, laø phöôùc. ÔÛ ñaây chæ coù söï thì goïi laø söï maø thoâi.

Hoûi: Söï phöôùc nghieäp trì giôùi: Giôùi loaïi laø gì, phöôùc laø gì, nghieäp laø gì, söï laø gì maø goïi laø: Söï phöôùc nghieäp trì giôùi?

Ñaùp: Caùc thöù giôùi töùc laø: Töø boû gieát haïi, töø boû troäm cöôùp, lìa daâm duïc taø haïnh, lìa noùi doái, lìa boû uoáng chaát Toát-la-meâ-leä-gia-maït-ñaø, buoâng lung choán röôïu cheø..., ñoù goïi laø caùc thöù giôùi (giôùi loaïi). Phöôùc, töùc laø trì giôùi thì ñeàu laø caùc haïnh cuûa thaân vaø mieäng ñeàu coù khuoân pheùp, ñôøi soáng thanh tònh. Ñoù laø phöôùc. Nghieäp, trì giôùi ñeàu laø haïnh cuûa caùc söï suy nghó, hieän ñang suy nghó, ñaõ suy nghó, caùc loaïi suy nghó taïo neân yù nghieäp. Ñoù laø nghieäp. Coøn söï, töùc laø ngaên ngöøa, giöõ gìn, ngaên caám hoaëc töø boû gieát haïi thì ñoù laø söï lìa boû gieát haïi. Neáu ngaên caám hoaëc lìa boû troäm cöôùp, thì ñoù laø söï lìa boû troäm cöôùp. Coøn neáu ngaên caám hoaëc lìa boû taø haïnh thì ñoù laø söï lìa boû taø haïnh. Neáu ngaên caám lìa boû noùi doái thì ñoù laø söï lìa boû noùi doái. Neáu ngaên caám lìa boû vieäc uoáng Toát-la-meâ-leä-gia maït-ñaø, phoùng daät choán röôïu cheø thì töùc laø söï lìa boû uoáng caùc thöù röôïu. Ñoù goïi laø söï.

ÔÛ ñaây giôùi loaïi thì goïi laø giôùi loaïi, cuõng goïi laø phöôùc, laø nghieäp, laø söï, laø giôùi loaïi. Coøn nghieäp ôû ñaây cuõng goïi laø nghieäp, laø phöôùc, laø söï, laø giôùi loaïi. Vaø söï ôû ñaây cuõng goïi laø söï, laø giôùi loaïi, laø phöôùc, laø nghieäp.

Hoûi: phöôùc nghieäp tu haønh: Tu loaïi laø gì, phöôùc laø gì, nghieäp laø gì, söï laø gì maø goïi laø Söï phöôùc nghieäp tu haønh?

Ñaùp: Caùc thöù tu haønh töùc laø Töø, Bi, Hyû, Xaû boán thöù taâm voâ löôïng. Ñoù goïi laø tu loaïi. Phöôùc laø boán thöù voâ löôïng ñoù ñeàu laø caùc haïnh cuûa thaân vaø mieäng coù khuoân pheùp vaø ñôøi soáng thanh tònh, ñoù goïi laø phöôùc. Coøn nghieäp, töùc laø thöù voâ löôïng ñoù ñeàu laø haïnh cuûa caùc tö töôûng suy nghó, hieän ñang suy nghó, ñaõ suy nghó, caùc thöù suy nghó taïo neân yù nghieäp, ñoù goïi laø nghieäp. Coøn söï, nghóa laø caùc söï duyeân ñeán ñeå khôûi leân boán thöù voâ löôïng taâm, ñoù goïi laø söï. ÔÛ ñaây thì phöôùc cuõng goïi laø phöôùc, cuõng goïi laø nghieäp, laø söï, laø tu loaïi. Coøn nghieäp goïi laø nghieäp, cuõng goïi laø söï, laø phöôùc, laø tu loaïi. Rieâng söï ñaây chæ goïi laø söï maø thoâi. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:


www.daitangkinh.org

Baäc trí nöông vaøo phaùp Sieâng hoïc thí, giôùi, tu Khieán theá gian khoâng khoå Nhaän ba thöù quaû vui.

Ba thöù duïc sinh: Coù caùc loaïi chuùng sinh (höõu tình) ham thích thoï nhaän caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ hieän tieàn, vì ôû trong caùc duïc caûnh hieän tieàn, hoï ñöôïc giaøu sang töï taïi, goïi ñoù laø ngöôøi coù toaøn laø ngöôøi coù moät phaàn trôøi ñoù laø duïc sinh thöù nhaát (coõi Duïc).

Coù caùc loaøi höõu tình laïi öa thích töï mình hoùa ra caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ. Vì ôû trong caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ töï hoùa ñoù, hoï trôû neân giaøu sang töï taïi, goïi ñoù laø coõi trôøi Laïc-bieán-hoùa, ñoù laø duïc sinh thöù hai.

Coù caùc loaøi höõu tình laïi öa thích caùc bieán hoùa duïc caûnh ñeïp ñeõ cuûa ngöôøi khaùc, noù ñoái vôùi caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ vì trong ñoù hoï trôû neân giaøu sang töï taïi, neân goïi laø coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, ñoù laø duïc sinh thöù ba.

Caùc loaøi höõu tình noùi ôû ñaây, laø caùc höõu tình theo nghóa ñeá nghóa thaéng, thì khoâng naém baét ñöôïc, chaúng theå gaàn ñöôïc, noù khoâng coù, cuõng chaúng hieän höõu, maø chæ laø caùc uaån, giôùi vaø xöù. Do caùc yù töôûng nghó ra neân giaû ñaët goïi ñoù laø höõu tình laø Na-la yù, sinh beù thô, maïng laø soáng, nuoâi döôõng laø só phu, Boå-ñaëc-giaø-la..., do ñoù neân noùi coù caùc loaïi höõu tình öa thích höôûng thuï caûnh vui hieän tieàn. Coøn caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ, ñoù töùc laø nhöõng loaøi höõu tình luoân thích thoï höôûng nhöõng thöù ñaõ ñöôïc caát giaáu, giöõ gìn, chaát chöùa, tuï taäp, gôûi gaám, ñaët ñeå... vaø tuøy theo goác cuûa noù maø sinh ra caùc duïc caûnh hieän tieàn.

Trong caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ hieän tieàn hoï giaøu sang töï taïi, töùc laø caùc loaøi höõu tình ñoù ñoái vôùi caùc thöù thoï höôûng ñöôïc caát chöùa giöõ gìn chöùa nhoùm gôûi gaém, ñaët ñeå, tuøy goác cuûa noù sinh ra caùc duïc caûnh hieän tieàn, thì coù quyeàn ñöôïc tuøy yù thoï höôûng.

Noùi toaøn laø ngöôøi laø chæ cho taát caû ngöôøi. Moät phaàn trôøi laø chæ boán coõi trôøi döôùi cuûa coõi Duïc. Soá moät, töùc laø tuøy theo söï tính ñeám daàn daàn lieân tuïc theo thöù töï thì

ñoù laø choã ôû soá moät. Duïc sinh, laø coõi Duïc maø sinh ra. Laïi coøn, coù caùc loaøi höõu tình, töùc laø noùi caùc loaøi höõu tình ñoù neáu

theo nghóa ñeá, nghóa thaéng thì khoâng theå naém baét ñöôïc, noùi roäng nhö tröôùc.

Öa thích höôûng thuï caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ töï mình bieán hoùa ñoù, töùc laø coõi trôøi Laïc-bieán-hoùa coù theå bieán hoùa taïo ra caùc nghieäp loaïi nhö theá vaø chính do caùc nghieäp ñoù maø tuøy yù thích coù theå bieán hoùa ra caùc thöù vaät


duïng keå caû nam nöõ ñeå maø vui chôi. Hoaëc thieân nöõ thì hoùa laøm thieân nam ñeå töï ñuøa vui, hoaëc thieân nam cuõng hoùa laøm thieân nöõ ñeå töï vui ñuøa.

Ñoái vôùi caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ do töï bieán hoùa ra hoï ñöôïc sung söôùng töï taïi, nghóa laø coõi trôøi Laïc-bieán-hoùa taïo taùc taêng theâm caùc nghieäp loaïi nhö theá laø do caùc nghieäp aáy hoï tuøy thích bieán hoùa ra nam nöõ caùc thöù roài coù quyeàn ñöôïc töï do tuøy yù höôûng thuï.

Noùi “Coõi trôøi Laïc-bieán-hoùa” laø chæ coõi trôøi bieán hoùa ra moïi thöù vui. “Laø baäc thöù hai” (Duïc sinh thöù hai) töùc laø tuøy theo söï tính ñeám daàn daàn lieân tuïc theo thöù töï, thì ñaây laø baäc thöù hai.

“Duïc sinh” ñaây laø coõi Duïc maø sinh ra. Laïi coøn coù caùc loaøi höõu tình, goïi caùc loaøi höõu tình neáu theo nghóa

ñeá nghóa thaéng thì khoâng theå naém baét ñöôïc, noùi roäng nhö tröôùc. Öa thích thoï höôûng caùc duïc caûnh do ngöôøi khaùc bieán hoùa ra thì

nghóa laø coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi taïo ra taêng theâm caùc nghieäp loaïi nhö theá vaø do caùc nghieäp ñoù cuøng vôùi caùc trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, tuy laø ñoàng moät loaïi thaân ôû chung moät coõi, ñoàng moät cuoäc soáng, ñoàng moät ñöôøng höôùng tieán tôùi, nhöng coù cao thaáp hôn keùm khaùc nhau. Caùc ngöôøi ôû coõi trôøi thaáp keùm thì phaûi bieán hoùa ñuû moïi thöù; saéc, thanh, höông vò, xuùc caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ ñeå cho caùc ngöôøi ôû coõi trôøi cao hôn höôûng thuï söû duïng.

Ñoái vôùi caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ do ngöôøi khaùc bieán hoùa ra thì hoï trôû neân giaøu sang töï taïi, coù nghóa laø coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi phaûi taïo ra taêng theâm caùc nghieäp lôïi nhö theá vaø do caùc nghieäp ñoù maø tuøy sôû thích khieán caùc ngöôøi ôû caùc coõi trôøi thaáp keùm phaûi taïo taùc, bieán hoùa ra caùc thöù saéc, thanh, höông vò, xuùc, caùc duïc caûnh ñeïp ñeõ ñeå ngöôøi ôû caùc coõi trôøi cao hôn coù quyeàn ñöôïc töï do tuøy yù thoï höôûng söû duïng caûnh aáy. Thí duï nhö trôøi Phaïm thieân tuy laø ñoàng moät loaïi ñoàng ôû moät coõi, ñoàng moät ñôøi soáng, ñoàng moät nôi tieán tôùi... Nhöng laïi coù hôn keùm cao thaáp khaùc nhau. Nhö coõi trôøi Phaïm chuùng thì thaáp keùm, coøn coõi trôøi Phaïm phuï thì cao hôn. Coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi thieân cuõng vaäy, taïo taùc taêng theâm caùc nghieäp loaïi nhö theá, vaø hoï do nghieäp ñoù... nhö tröôùc ñaõ noùi roäng. Goïi Tha-hoùa- töï-taïi thieân, laø chæ roõ taát caû Tha-hoùa-töï-taïi thieân vaäy. Coøn “laø baäc thöù ba” (Ñeä tam duïc sinh), töùc laø tuøy theo söï tính ñeám daàn daàn lieân tuïc theo thöù töï thì noù thuoäc baäc thöù ba. Duïc sinh, töùc laø ôû coõi Duïc maø sinh ra.

Ba thöù laïc sinh: 1. Coù caùc loaøi höõu tình ly sinh hyû laïc, neân khaép thaân hoï ñeàu ñöôïc

nhuaàn thaém, ñeàu ñöôïc vui thích, ñeàu ñöôïc ñaày ñuû. Khi thaám nhuaàn ñeán ñaày ñuû ñaõ xong thì ñöôïc truï vaøo an laïc maõi. Ñoù laø coõi trôøi Phaïm chuùng, laø laïc sinh soá moät.


www.daitangkinh.org

2. Coù caùc loaøi höõu tình töø ñònh sinh hyû laïc thì thaân hoï nhuaàn thaém khaép caùc vui ñoù ñeàu ñöôïc vui thích, ñeàu ñöôïc ñaày ñuû. Khi thaám nhuaàn ñeán ñaày ñuû ñaõ xong thì ñöôïc truï vaøo an laïc maõi. Ñoù laø coõi trôøi Cöïc quang tònh, laø laïc sinh thöù hai.

3. Coù caùc loaøi höõu tình ñaõ lìa taát caû moïi söï vui möøng ham thích neân khaép thaân ñeàu ñöôïc nhuaàn thaém, ñeàu ñöôïc vui thích, ñeàu ñöôïc ñaày ñuû. Khi thaám nhuaàn ñeán ñaày ñuû ñaõ xong thì ñöôïc truï vaøo an laïc maõi. Ñoù laø coõi Bieán tònh, laø laïc sinh thöù ba.

Trong ñaây noùi caùc loaøi höõu tình, nghóa laø caùc loaøi höõu tình theo nghóa ñeá nghóa thaéng thì chaúng theå naém baét ñöôïc, chaúng theå gaàn ñöôïc, khoâng phaûi coù, cuõng khoâng phaûi hieän höõu, maø chæ laø caùc uaån, giôùi vaø xöù. Nhöng do tö töôûng nghó ra maø giaû ñaët teân goïi laø höõu tình, laø Na-la yù sinh beù thô, maïng laø soáng, nuoâi döôõng laø só phu, Boå-ñaëc-giaø-la. Do ñoù cho neân noùi caùc loaøi höõu tình.

Töùc nhö laø thaân, thì thaân goïi laø thaân, thaân nghieäp cuõng goïi laø thaân, thaân caên cuõng goïi laø thaân, naêm caên coù saéc cuõng goïi laø thaân, boán ñaïi hôïp nhau cuõng goïi laø thaân. Theo nghóa trong ñaây, laø thaân do boán ñaïi hôïp nhau, cho neân noùi töùc nhö laø thaân.

Ly sinh hyû laïc: Töùc laø töø baäc sô thieàn, töùc laø ñaõ coù ñöôïc caùi vui bình nhieân (bình ñaúng töï nhieân) theá neân goïi laø ly sinh hyû laïc, neân khaép thaân ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn vui ñoù. Vui thích vaø ñaày ñuû, laø ôû coõi trôøi Phaïm chuùng ñoái vôùi ly sinh hyû laïc kia, tuøy yù muoán maø ñöôïc, khoâng chuùt khoù khaên cöïc khoå chi. Khi coù ly sinh hyû laïc ñoù roài thì muoán khôûi laø khôûi, muoán sinh laø sinh caùc söï tuï taäp xuaát hieän, neân coù theå khieán cho thaân do boán ñaïi hôïp thaønh ñoù khaép choã cuûa thaân ñeàu ñöôïc nhuaàn thaém, ñeàu vui thích, ñeàu ñaày ñuû. Khi ñaõ nhuaàn thaém ñeán ñaày ñuû roài thì seõ ñöôïc truï vaøo an laïc. Thaân vaø taâm khoâng khoå naõo töùc laø truï vaøo an laïc.

Nhö trong kinh Phaân Bieät Sinh Kyù, Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí- soâ neân bieát, nhö ngöôøi tu thieàn ñònh thì töø coõi naày cheát ñi seõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi Phaïm chuùng maø nhieàu laàn ñöôïc ly sinh hyû laïc”. Tröôùc ñaây khi truï hoï vaøo Sô thieàn thì cuõng ñaõ ñöôïc nhieàu laàn ñöôïc ly sinh hyû laïc. Ly sinh hyû laïc ñaõ nhaän ñöôïc tröôùc hay sau thì khoâng coù gì laï luøng hay sai khaùc nhau caû. Neáu nhö y vaøo thieàn ñònh, nghóa laø tröôùc ñaây coù ôû trong baäc Sô thieàn, coøn nhö coù luyeän taäp tu haønh, coù laøm raát nhieàu vieäc thì sau naày seõ sinh leân coõi trôøi Phaïm chuùng. Caû hai thöù ly sinh hyû laïc ñoù, phaåm loaïi chuùng gioáng nhau. Trôøi Phaïm chuùng cuõng chæ coù baäc Sô thieàn. Coøn trôøi Phaïm chuùng laø soá moät, laø theo söï tính ñeám daàn daàn lieân tuïc theo thöù töï thì noù ôû haøng thöù nhaát.


Laïc sinh, nghóa laø khi ôû choã naày sinh ra maø lôùn leân, höôûng ñöôïc nhieàu vui veû an oån, lìa söï khoå vui, chæ öa thích höôûng ñöôïc caùc söï vui maø thoâi cho neân goïi laø laïc sinh (ñôøi soáng vui).

Laïi coøn noùi coù caùc loaøi höõu tình, töùc laø theo nghóa ñeá nghóa thaéng thì loaøi höõu tình laø chaúng theå naém baét ñöôïc nhö tröôùc ñaõ noùi roäng.

“Töùc nhö thò thaân” laø thaân goïi laø thaân, cho ñeán noùi roäng. Coøn “Thieàn ñònh sinh hyû laïc” nghóa laø khi nhaäp nhò thieàn thì ñöôïc vui bình ñaúng töï nhieân, caùc thoï nhaän ñeàu thaâu giöõ. Theá neân noùi thieàn ñònh sinh vui möøng. Khaép thaân ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn, ñeàu vui thích, ñeàu ñaày ñuû, töùc laø coõi trôøi Cöïc quang tònh. Ñoái vôùi ñònh sinh hyû laïc naày tuøy yù muoán maø coù ñöôïc, khoâng khoù khaên nhoïc nhaèn chi. Ñònh naày sinh ra vui möøng ñoù roài thì muoán khôûi laø khôûi, muoán sinh laø sinh caùc söï tuï taäp xuaát hieän, neân coù theå khieán cho thaân do boán ñaïi hôïp thaønh ñoù, khaép thaân ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn, ñeàu vui thích, ñeàu ñaày ñuû. Khi ñaõ thaám nhuaàn cho ñeán ñaày ñuû roài thì seõ ñöôïc truï vaøo an laïc. Nghóa laø ngay luùc ñoù do ñònh maø sinh vui möøng, thaân taâm khoâng khoå naõo töùc laø truï vaøo an laïc.

Nhö trong kinh Phaân Bieät Sinh Kyù, Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, nhö keû tu thieàn ñònh thì töø coõi naày cheát ñi seõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi Cöïc quang tònh, nhieàu laàn ñöôïc höôûng ñònh sinh vui möøng”. Tröôùc ñaây khi truï vaøo Nhò thieàn, thì hoï cuõng nhieàu laàn ñöôïc ñònh sinh nieàm hoan laïc. Ñònh sinh nieàm hoan laïc ñaõ nhaän ñöôïc tröôùc hay sau, khoâng coù gì laï luøng hay sai khaùc nhau. Y vaøo thieàn ñònh neân goïi tröôùc ñaây coù ôû trong baäc Nhò thieàn, coøn nhö coù luyeän taäp tu haønh, coù laøm raát nhieàu vieäc thì sau naày seõ sinh leân coõi Trôøi Cöïc quang tònh. Caû hai thöù höôûng ñöôïc ñònh sinh hoan laïc ñoù, phaåm loaïi chuùng gioáng nhau. Cöïc quang tònh thieân laø cuõng chæ cho baäc Nhò thieàn. Coøn noùi coõi Trôøi Cöïc quang tònh laø baäc thöù hai aáy, laø tuøy theo söï tính ñeám daàn daàn lieân tuïc theo thöù töï thì noù ôû haøng thöù hai.

Laïc sinh (ñôøi soáng vui) nghóa laø khi ôû choã naày sinh ra vaø lôùn leân thì höôûng ñöôïc nhieàu vui veû an oån, lìa söï khoå vui, chæ öa thích höôûng ñöôïc caùc söï vui maø thoâi, neân goïi laø laïc sinh (ñôøi soáng vui).

Laïi coøn noùi caùc loaøi höõu tình, neáu theo nghóa ñeá nghóa thaéng thì khoâng theå naém baét ñöôïc hoï nhö tröôùc ñaõ noùi roäng.

Coøn “Töùc nhö thò thaân” laø thaân goïi laø thaân, cho ñeán nhö roäng noùi. Coøn ly sinh hyû laïc laø khi nhaäp Tam thieàn thì ñöôïc vui bình ñaúng töï nhieân, caùc thoï nhaän ñeàu nhieáp giöõ. Theá neân goïi laø ly sinh hyû laïc. Coøn khaép thaân ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn, ñeàu vui thích, ñeàu ñaày ñuû, ñoù laø coõi trôøi Bieán tònh. Ñoái vôùi ly sinh hyû laïc naày tuøy yù muoán maø coù, khoâng


www.daitangkinh.org

khoù khaên nhoïc nhaèn chi, töùc laø vui lìa hoan laïc naày muoán khôûi thì khôûi, muoán sinh laø sinh, caùc söï tuï taäp xuaát hieän, neân coù theå khieán cho thaân do boán ñaïi hôïp thaønh, khaép thaân ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn, ñeàu vui thích, ñeàu ñaày ñuû. Khi thaám nhuaàn cho ñeán ñaày ñuû ñaõ xong thì seõ ñöôïc truï vaøo an laïc, laø ngay luùc ñoù do ly sinh hyû laïc, thaân taâm khoâng coøn khoå naõo töùc laø truï vaøo an laïc.

Nhö trong kinh Phaân Bieät Sinh Kyù, Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí- soâ neân bieát! Nhö ngöôøi tu thieàn ñònh, töø coõi naày cheát roài seõ sinh leân coõi trôøi Bieán tònh nhieàu laàn ñöôïc höôûng vui ly sinh hyû laïc”. Tröôùc ñaây khi truï vaøo Tam thieàn, thì hoï cuõng ñaõ nhieàu laàn höôûng ñöôïc ly sinh hyû laïc. Vui ly sinh hyû laïc ñaõ nhaän ñöôïc tröôùc hay sau thì khoâng coù gì laï luøng hay sai khaùc nhau. Neáu nhö y vaøo thieàn ñònh, nghóa laø neân goïi tröôùc ñaây coù ôû trong baäc Tam thieàn, coøn nhö coù luyeän taäp tu haønh, coù laøm raát nhieàu vieäc thì sau naày seõ sinh leân coõi trôøi Bieán tònh. Caû hai thöù ly sinh hyû laïc, phaåm loaïi ñeàu gioáng nhau. Goïi Bieán tònh laø cuõng chæ cho baäc Tam thieàn. Coøn noùi Bieán tònh laø baäc thöù hai, thì ñoù laø theo söï tính ñeám daàn daàn lieân tuïc theo thöù töï, thì noù ôû haøng thöù ba

Laïc sinh laø khi ôû choã naày sinh vaø lôùn leân thì höôûng ñöôïc nhieàu vui veû an oån, lìa söï khoå vui, chæ öa thích höôùng ñöôïc caùc söï vui maø thoâi, neân goïi laø laïc sinh (ñôøi soáng vui).

- Ba thöù tueä ñaàu: Ñoù laø tueä do nghe maø coù, tueä do suy tö maø coù, tueä do tu maø coù.

Hoûi: Theá naøo laø tueä do nghe maø coù? Ñaùp: Nhöng vì nghe, nöông vaøo nghe, do nghe maø laäp neân. Cho

neân ôû ñoù coù khaû naêng thaáu trieät hieåu bieát ñuùng ñaén töï taïi nhaát. Vieäc ñoù nhö theá naøo? Ví nhö coù vò Bí-soâ hoaëc thoï trì caùc phaùp nhö Toá-ñaùt-laõm, Tyø-naïi-da hay A-tyø-ñaït-ma, hoaëc nghe baäc thaân giaùo sö daïy baûo, hay thaày luaät sö, thaày moâ phaïm noùi, hoaëc caùc lôøi giaûng xoay vaàn truyeàn trao nhau maø noùi, hoaëc nghe theo lyù nhaát nhö maø noùi. Ñoù goïi laø nghe.

Nhaân nghe ñoù, döïa vaøo nghe ñoù, do nghe ñoù maø laäp neân. Do ñoù ñoái vôùi moïi ñieàu ñeàu thaáu trieät hieåu bieát ñuùng ñaén töï taïi, neân goïi laø tueä do nghe maø coù.

Hoûi: Theá naøo laø tueä do suy tö maø coù? Ñaùp: Nhaân suy nghó, döïa vaøo suy nghó, do suy nghó maø laäp ra, neân

noù coù khaû naêng thaáu trieät hieåu bieát ñuùng ñaén töï taïi nhaát. Vieäc ñoù nhö theá naøo? Nghóa laø coù ngöôøi ñuùng theo lyù nhaát nhö maø suy tö, maø bieân cheùp, suy ñoaùn, tính toaùn, aán ñònh, hoaëc suy nghó veà nghieäp cuûa caùc vieäc ñaõ laøm..., ñoù goïi laø suy nghó.


Nhaân suy tö ñoù, nöông vaøo vaøo suy tö ñoù, do suy tö ñoù maø laäp ra, neân coù khaû naêng thaáu trieät hieåu bieát ñuùng ñaén töï taïi moïi vaán ñeà, neân goïi laø tueä do suy tö maø coù.

Hoûi: Theá naøo laø tueä do tu maø coù? Ñaùp: Nhaân tu, nöông vaøo tu, do tu maø laäp ra neân coù khaû naêng thaáu

trieät hieåu bieát ñuùng ñaén töï taïi nhaát. Vieäc ñoù nhö theá naøo? Nghóa laø nhö theo phöông tieän kheùo leùo hieäu quaû nhaát maø sieâng naêng tu taäp caùc ñaïo, lìa moïi loãi laàm oâ nhieãm. Do söï tu haønh lìa nhieãm, maø töø boû ñöôïc aùi duïc vaø caùc phaùp xaáu aùc, chaúng thieän, laïi coù suy tìm (taàm) vaø quaùn xeùt kyõ löôõng (töù) lìa caùc ñoäng cô sinh ra caùc nieàm hoan laïc maø truï vaøo Sô thieàn moät caùch hoaøn haûo ñaày ñuû. Keå roäng ra cho ñeán vieäc truï vaøo Töù thieàn moät caùch hoaøn toaøn ñaày ñuû..., thì ñoù goïi laø tu.

Nhaân tu ñoù, nöông vaøo tu ñoù, do tu ñoù maø laäp ra, neân ñeàu thaáu trieät hieåu bieát ñuùng ñaén töï taïi moïi choã. Neân goïi laø tueä do tu maø coù vaäy. Coù ngöôøi noùi: Ñaây cuõng goïi laø tueä do tö duy suy tö maø coù chöa ñuùng: Vì sao? Vì chæ döïa vaøo phaùp ñaëc bieät (Phaùp baát coäng) cuûa phaùp Phaät maø tu haønh thì môùi goïi ñöôïc laø do tu maø thaønh ñöôïc tueä. Nay ôû ñaây coù nghóa laø döïa vaøo caùc ñieàu ñaõ keå maø khôûi leân caùi tueä tòch tónh, thì ñeàu goïi laø tueä do tu maø coù.

- Ba thöù tueä sau: Ñoù laø tueä cuûa haøng höõu hoïc, tueä cuûa haøng voâ hoïc vaø tueä cuûa haøng chaúng phaûi höõu hoïc, chaúng phaûi voâ hoïc.

Hoûi: Theá naøo laø tueä cuûa haøng höõu hoïc? Ñaùp: Hoïc laø taùc yù, töông öng, laø vôùi pheùp choïn löïa thì phaûi choïn

löïa thaät kyõ löôõng, voâ cuøng kyõ löôõng ñeå hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu khaép heát. Vaø thaáu suoát caùc ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt ñònh löôïng kyõ löôõng saùng suoát. Duøng hoaït ñoäng cuûa tueä hieåu bieát thoâng suoát Tyø-baùt- xaù-na. Ñoù goïi laø tueä cuûa haøng höõu hoïc.

Hoûi: Theá naøo laø tueä cuûa haøng voâ hoïc? Ñaùp: Vôùi haøng voâ hoïc maø taùc yù, töông öng, laø ñoái vôùi phaùp choïn

löïa keå daøi ñeán Tyø-baùt-xaù-na, thì ñoù goïi laø tueä cuûa haøng voâ hoïc. Hoûi: Theá naøo laø tueä cuûa haøng phi hoïc, phi voâ hoïc? Ñaùp: Nghóa laø vôùi höõu laäu maø taùc yù töông öng. Nghóa laø ñoái vôùi

phaùp choïn löïa keå daøi ñeán Tyø-baùt-xaù-na, thì ñoù goïi laø tueä cuûa haøng phi hoïc, phi voâ hoïc.

- Ba thöù caên: Ñoù laø caên chöa bieát seõ bieát, caên ñaõ bieát vaø caên bieát ñaày ñuû. Döïa vaøo phaùp uaån maø luaän saâu xa roäng veà caùc töôùng cuûa chuùng, nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Hoïc laø hoïc caùc caên


www.daitangkinh.org

Luoân theo ñaïo chính tröïc Thöôøng sieâng naêng tinh taán Giöõ gìn kyõ taâm mình. Tueä caên ñaàu khoâng döùt Sinh tueä caên thöù hai Coøn tueä caên thöù ba Giaûi thoaùt roài môùi coù. Ngoâi giaûi thoaùt chaúng ñoäng Caùc kieát söû döùt heát Caên voâ laäu troøn ñaày Öa ngaên tröø caùc caên. Truï saâu vaøo tòch dieät Nhaän giöõ thaân sau cuøng Haøng phuïc chuùng quaân ma Chöùng thöôøng laïc roát raùo.

- Ba thöù nhaõn: Ñoù laø nhuïc nhaõn (maét traàn), thieân nhaõn, Thaùnh tueä nhaõn.

Hoûi: Nhuïc nhaõn (maét traàn) laø sao? Ñaùp: Ñoù laø do xöông thòt, maùu saïch cuûa boán ñaïi taïo ra, goàm coù

nhaõn giôùi, nhaõn xöù vaø nhaõn caên, neân goïi laø nhuïc nhaõn. Hoûi: Thieân nhaõn (maét trôøi) laø sao? Ñaùp: Chaúng do caùc thöù xöông thòt maøu taïp nhaïp, maø phaûi thaät saïch

cuûa boán ñaïi taïo neân, goàm coù: nhaõn giôùi, nhaõn xöù vaø nhaõn caên, neân goïi laø thieân nhaõn.

Hoûi: Thaùnh tueä nhaõn laø sao? Ñaùp: Töùc laø caùc thöù tueä höõu hoïc, tueä voâ hoïc, cuøng taát caû caùc thöù

tueä phi hoïc, phi voâ hoïc. Ñoù goïi laø Thaùnh tueä nhaõn. Theá Toân coù noùi keä:

Nhuïc nhaõn laø keùm nhaát Thieân nhaõn coù khaù hôn Thaùnh tueä nhaõn quyù nhaát Ba thöù ñoù khaùc nhau Tueä thieän ôû theá gian Coù khaû naêng löïa choïn Hoïc, khoâng hoïc, bieát ñuùng Heát sinh, giaø, beänh cheát Ñaïi giaùc coõi trôøi ngöôøi Danh xöng raát cao xa


Ñeàu do tueä chöùng nhanh Dieäu giaùc trang nghieâm thaân.

- Ba thöù nöông nhôø: Goàm coù: Nöông nhôø nghe, nöông nhôø lìa boû, nöông nhôø tueä.

Hoûi: Nöông nhôø nghe laø sao? Ñaùp: Laø nghe hoïc nhieàu, nhôù chaéc, chöùa nhoùm caùc ñieàu nghe thaáy.

Caùc phaùp thieän ñöôïc noùi ra, ñuû caùc phaàn tröôùc giöõa sau vôùi lôøi leõ nghóa lyù cao sieâu kheùo leùo, thuaàn nhaát, ñaày ñuû, phaïm haïnh trong saïch..., vôùi caùc phaùp nhö theá thì neân laéng nghe thaät kyõ löôõng ñaày ñuû roài ghi nhôù thaät chính xaùc ñaày ñuû roõ raøng caùc lôøi giaûng daïy ñoù vaø chuyeân taâm suy xeùt phaùn ñoaùn tìm hieåu caën keû ñeå thaáu suoát trieät ñeå caùc nghóa lyù cao saâu. Theá neân goïi laø nghe. Nhaân nghe ñoù, nöông caùi nghe ñoù, do xaây döïng nghe nhö theá, cho neân coù theå ñoaïn tröø taát caû caùc phaùp xaáu xa baát thieän maø kheùo tu caùc phaùp thieän. Ñoù goïi laø nghe, cuõng goïi laø nöông nhôø, cuõng goïi laø nöông nhôø söï nghe hoïc. Ñoù goïi laø nöông nhôø nghe.

Hoûi: Nöông nhôø söï lìa boû laø sao? Ñaùp: Töùc laø lìa boû aùi duïc, caùc ñieàu xaáu xa baát thieän, coù tìm toøi

suy xeùt (taàm) coù quaùn xeùt (töù) lìa boû caùi goác sinh ra nieàm vui hoan laïc maø truï vaøo sô thieàn moät caùch hoaøn maõn (ñaày ñuû) roäng keå cho ñeán ñeä töù thieàn..., ñoù goïi laø söï lìa boû. Nhaân lìa boû ñoù, nöông vaøo söï lìa boû ñoù, do xaây döïng söï lìa boû nhö theá, neân coù theå ñoaïn tröø ñöôïc caùc phaùp chaúng thieän vaø gioûi tu caùc phaùp thieän. Ñoù goïi laø söï lìa boû, cuõng goïi laø nöông nhôø, söï nöông nhôø lìa boû, cho neân goïi laø nöông nhôø söï lìa boû

Hoûi: Nöông nhôø tueä laø sao? Ñaùp: töùc laø hieåu bieát nhö thaät ñaây laø khoå thaùnh ñeá, ñaây laø Taäp

thaùnh ñeá, ñaây laø söï dieät khoå thaùnh ñeá, ñaây laø con ñöôøng ñeán ñaïo dieät khoå thaùnh ñeá. Ñoù goïi laø tueä. Nhaân tueä ñoù, y vaøo tueä ñoù vaø xaây döïng tueä nhö theá, cho neân coù theå ñoaïn tröø caùc phaùp chaúng thieän vaø kheùo tu caùc phaùp thieän. Ñoù goïi laø tueä, cuõng goïi laø nöông nhôø, hay nöông nhôø vaøo tueä. Do ñoù goïi laø nöông nhôø tueä, nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Nöông nghe laø keùm nhaát Nöông lìa thì khaù hôn Nöông tueä laø toái thaéng Söùc tinh taán ñaày ñuû. Luoân nhaäp ñònh laïc tònh Bieát theá gian sinh dieät Giaûi thoaùt vôùi taát caû Taát sang ñeán bôø kia.


www.daitangkinh.org

Baøi tuïng thöù naêm: Naêm: Ba phaùp coù möôøi Laø hoïc, tu, truï, ñònh Ñaïo, tònh, maëc, taêng thöôïng Voâ thöôïng vaø ba minh.

Goàm coù: ba thöù hoïc, ba thöù tu, ba thöù truï, ba thöù ñònh, ba thöù thò ñaïo, ba thöù thanh tònh, ba thöù tòch maëc, ba thöù voâ thöôïng vaø ba thöù minh.

- Ba thöù hoïc: Goàm coù giôùi hoïc taêng thöôïng, taâm hoïc taêng thöôïng, tueä hoïc taêng thöôïng.

Hoûi: Giôùi hoïc taêng thöôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø an truï vaøo giôùi luaät ñaày ñuû, giöõ gìn caùc luaät nghi giaûi

thoaùt ñaëc bieät. Caùc phaùp taéc luaät leä ra laøm taát caû ñeàu ñaày ñuû ñuùng ñaén cho neân duø moät loãi laàm raát nhoû maø coi nhö moät ñaïi söï lo laéng maõi khoân nguoâi. Choã naøo hoïc ñöôïc ñeàu luoân ñeán caàu hoïc. Ñoù goïi laø giôùi hoïc taêng thöôïng.

Hoûi: Taâm hoïc taêng thöôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø lìa caùc aùi duïc, caùc phaùp xaáu xa chaúng thieän, luoân luoân

tìm toøi (taàm) vaø suy xeùt (töù) ñeå lìa caùi goác sinh ra nieàm hoan laïc maø nhaäp vaøo ñònh sô thieàn moät caùch hoaøn maõn troïn veïn. Roäng keå cho ñeán nhaäp truï veïn toaøn vaøo caû ñeä Töù thieàn. Ñoù goïi laø taâm hoïc taêng thöôïng.

Hoûi: Tueä hoïc taêng thöôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø ñuùng nhö thaät maø hieåu bieát ñaây laø khoå thaùnh ñeá, ñaây

laø Thaùnh ñeá chieâu taäp khoå. Ñaây laø Thaùnh ñeá söï dieät khoå, ñaây laø Thaùnh ñeá ñaïo (con ñöôøng) daãn ñeán söï dieät khoå. Ñoù goïi laø tueä hoïc theâm cao (taêng thöôïng) Theá Toân ñaõ noùi keä:

Bí-soâ ñuû ba hoïc Öa tu haønh ñuùng lyù Giôùi - Taâm - Tueä theâm leân Luoân lieân tuïc hieän haønh. Ñaày ñuû söùc tinh taán Vaø saùng ñaày thieàn ñònh Luoân gìn giöõ caùc caên Sieâng tu, chaúng buoâng lung. Ngaøy sao ñeâm cuõng vaäy Ñeâm vaäy ngaøy cuõng theá Tröôùc sao sau cuõng vaäy Sau sao tröôùc cuõng theá.


Döôùi treân nhö theá naøo Treân döôùi cuõng nhö vaäy Nöông nhôø moïi choã toát Do ñònh chaúng phoùng daät. Ñaây noùi laø hoïc ñaïo Chaúng phoùng tuùng, maø truï Do hay hieåu, gioûi xaû Neân ñöôïc taâm giaûi thoaùt. Ñôøi baûo laø baäc giaùc Duõng maõnh ñeán bôø giaùc Haïnh saùng ñeàu troøn ñaày Luoân truï choã khoâng queân. Maïng caên khoâng noái tieáp AÙi döùt neân giaûi thoaùt Nhö ñeøn löûa Nieát-baøn Taâm giaûi thoaùt roát raùo.

- Ba thöù tu: Ñoù laø tu giôùi, tu ñònh vaø tu tueä. Hoûi: Tu giôùi laø sao? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc giôùi luaät cao quyù neân gaàn guõi reøn taäp

thaät nhieàu, lieân tuïc aân caàn quyù troïng sieâng naêng tu haønh chaúng ngôi nghæ. Ñoù goïi laø tu giôùi.

Hoûi: Tu ñònh laø sao? Ñaùp: Töùc laø ñoái vôùi caùc phaùp thieàn ñònh cao quyù neân gaàn guõi reøn

taäp thaät nhieàu lieân tuïc aân caàn quyù troïng vaø sieâng naêng tu haønh khoâng ngôi nghæ. Ñoù goïi laø tu ñònh.

Hoûi: Tu tueä laø sao? Ñaùp: Töùc laø ñoái vôùi caùc trí tueä cao quyù neân gaàn guõi reøn taäp thaät

nhieàu, lieân tuïc aân caàn quyù troïng vaø sieâng naêng tu haønh khoâng ngôi nghæ. Ñoù goïi laø tu tueä. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Kheùo tu giôùi - ñònh - tueä Ñeán roát raùo taän cuøng Ñaõ döùt haún caùc höõu Khoâng loãi cuõng chaúng lo. Thoaùt khoûi caùc chaáp tröôùc Ñuû ñònh lôïi tueä saâu Vöôït khoûi caûnh giôùi ma Nhö maët trôøi chieáu khaép.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 6


- Ba thöù truï: Thieân truï, Phaïm truï, Thaùnh truï. Hoûi: Thieân truï laø gì? Ñaùp: Nghóa laø boán thöù thieàn (tónh löï). Boán phaùp naøo? Nghóa laø

lìa aùi duïc, caùc phaùp xaáu xa baát thieän coù taàm, coù töù, lìa söï sinh ra vui möøng.

Khi nhaäp sô thieàn ñaày ñuû maø truï. Roäng noùi cho ñeán nhaäp vaøo Töù thieàn ñaày ñuû maø truï. Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi cho thaày Baø-la-moân Pheä- na-boå-leâ: “Naày Phaïm chí neân bieát! Nhö khi Ta nhaäp töù thieàn ôû theá gian, thì cöù chaêm chæ theo moät thöù thieàn ñònh tónh löï maø thöïc haønh. Khi ñoù thì ta vì thieân truï (ôû coõi trôøi) maø thöïc haønh. Nhö khi ta ôû theá gian maø truï nhaäp vaøo töù thieàn, cöù tuøy theo moät thöù thieàn maø truï nhaäp keå caû khi ñi, ñöùng, ngoài naèm. Chính khi ñoù ta laø thieân truï maø truï duø coù ñi, ñöùng, ngoài naèm. Nhö vaäy khi ôû theá gian ta truï vaøo töù thieàn thì cöù moät thöù thieàn ñònh tónh löï maø gaàn guõi luyeän taäp nhieàu laàn aân caàn quyù troïng lieân tuïc, sieâng tu khoâng ngôi nghæ. Ñoù goïi laø Thieân truï”.

Hoûi: Phaïm truï laø theá naøo? Ñaùp: Töùc laø boán thöù voâ löôïng. Boán thöù voâ löôïng laø gì? Ñoù laø Töø-

Bi-Hyû-Xaû, nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi vôùi thaày Baø-la-moân Pheä-na-boå-leâ: “Naày Phaïm chí neân bieát! Nhö khi Ta tu boán thöù taâm voâ löôïng, thì cöù chuyeân taâm vaøo moät thöù taâm voâ löôïng maø thöïc haønh. Chính khi ñoù maø ta phaïm truï (truï vaøo thanh tònh) maø thöïc haønh. Nhö khi ta tu boán taâm voâ löôïng thì ta cöù chuyeân taâm vaøo moät thöù voâ löôïng taâm maø thöïc haønh keå caû khi ñi, ñöùng, ngoài naèm. Chính khi ñoù ta laø phaïm truï maø truï duø coù ñi, ñöùng, ngoài, naèm, nhö vaäy khi ñoù ta cöù moät thöù voâ löôïng taâm maø gaàn guõi luyeän taäp nhieàu laàn aân caàn quyù troïng lieân tuïc, sieâng tu maõi khoâng ngôi nghæ. Ñoù goïi laø Phaïm truï”.

Hoûi: Thaùnh truï laø theá naøo?


Ñaùp: Töùc laø ñoái vôùi boán nieäm truï, boán chaùnh ñoaïn, boán thaàn tuùc, naêm caên, naêm löïc, baûy giaùc chi, taùm Thaùnh ñaïo... Nhö Theá Toân ñaõ noùi vôùi thaày Baø-la-moân Pheä-na-boå-leâ: “Naày Phaïm chí neân bieát! Nhö ôû trong nhöõng phaùp thieän sinh ra töø yù nieäm xuaát ly, xa lìa, thì ta theo moät phaùp thieän aáy maø thöïc haønh. Chính khi ñoù ta laø Thaùnh truï (truï vaøo thaùnh vò) maø thöïc haønh. Nhö ta duøng phaùp thieän sinh ra töø xuaát ly, xa lìa, chuyeân taâm vaøo moät phaùp thieän ñoù maø truï, keå caû vieäc ñi, ñöùng, ngoài naèm. Chính khi ñoù ta laø Thaùnh truï maø truï hoaëc ñi, ñöùng, ngoài naèm. Nhö vaäy ta cöù chuyeân taâm phaùp thieän do xuaát ly, xa lìa sinh ra aáy maø gaàn guõi reøn taäp nhieàu laàn, aân caàn quyù troïng lieân tuïc, sieâng tu maõi khoâng ngôi nghæ. Ñoù goïi laø Thaùnh truï”.

- Ba thöù ñònh: Ñònh coù taàm coù töù, ñònh khoâng taàm chæ coù töù, ñònh khoâng coù taàm töù.

Hoûi: Theá naøo laø ñònh coù taàm coù töù? Ñaùp: Neáu ñònh maø coù ñuû caû taàm vaø töù, thì taàm khôûi leân, töù cuõng

seõ khôûi leân, taàm töông öng, töù cuõng seõ töông öng. Nöông vaøo taàm töù maø chuyeån taâm truï vaøo ñoù. Vaø roäng noùi cho ñeán khi taâm chæ chuù vaøo moät caûnh. Thì ñoù goïi laø ñònh coù taàm coù töù.

Hoûi: Theá naøo laø ñònh khoâng coù taàm chæ coù töù? Ñaùp: Neáu ñònh maø khoâng coù taàm, chæ coù töù thì khoâng coù taàm khôûi,

chæ coù töù khôûi, vaø taàm khoâng töông öng maø chæ coù töù töông öng thoâi. Khi taàm ñaõ thoâi döùt ngôi nghæ thì chæ coù y vaøo töù maø chuyeån taâm truï vaøo thoâi. Vaø roäng noùi cho ñeán khi taâm chæ chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø ñònh khoâng taàm coù töù.

Hoûi: Theá naøo laø ñònh khoâng coù taàm vaø töù? Ñaùp: Neáu ñònh maø khoâng coù caû taàm vaø töù, thì chaúng phaûi taàm hay

töù khôûi, maø taàm vaø töù cuõng khoâng töông öng. Neáu taàm vaø töù ñeàu ñaõ thoâi döùt ngôi nghæ thì taâm cuõng truï vaøo ñoù. Roäng noùi cho ñeán khi taâm chæ chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø ñònh khoâng taàm khoâng töù.

- Ba thöù chæ baøy: 1. Do thaàn thoâng bieán hoùa chæ baøy. 2. Do taâm ghi nhôù chæ baøy. 3. Do lôøi daïy raên chæ baøy.

Hoûi: Do thaàn thoâng bieán hoùa chæ baøy laø sao? Thaàn thoâng bieán hoùa laø gì, chæ baøy laø gì maø noùi laø duøng thaàn bieán ñeå chæ baøy?

Ñaùp: Thaàn thoâng bieán hoùa, töùc laø caùc loaïi thaàn thoâng bieán hoùa ñang bieán, ñaõ bieán, seõ bieán, töùc coù theå bieán moät thaønh nhieàu, hoaëc nhieàu thaønh moät, hoaëc roõ raøng hoaëc kín ñaùo, hoaëc bieát, hoaëc thaáy...,


www.daitangkinh.org

nhö moïi ngaên caûn cuûa töôøng vaùch, nuùi non, soâng bieån..., thaân vaãn ñi qua ñöôïc heát. Nhö theá noùi roäng vaø keå ñeán hieän ra thaân caùc trôøi thaàn chuyeån bieán töï do. Ñoù goïi laø thaàn thoâng bieán hoùa.

Chæ daãn laø sao? Nghóa laø coù thaày Bí-soâ tuy ñaõ roõ bieát caùc thöù thaàn thoâng bieán hoùa nhöng khoâng ñeå cho ai thaáy bieát caû. Thì ñoù goïi laø thaàn bieán töï taïi chöù khoâng goïi laø chæ daãn. Nhö neáu Bí-soâ naøo roõ bieát caùc thöù thaàn thoâng bieán hoùa maø laïi khieán cho ngöôøi khaùc ñeàu thaáy bieát ñöôïc caû, thì goïi laø thaàn bieán töï taïi maø cuõng goïi laø chæ daãn. Theá neân khi noùi laø coù thaàn thoâng bieán hoùa chæ daãn, thì caàn phaûi khieán cho ngöôøi khaùc thaáy taát caû, hieåu bieát taát caû roài tuøy theo ñoù maø ñieàu phuïc daïy doã, thì môùi goïi laø thaàn bieán, cuõng goïi laø chi daãn. Do ñoù maø noùi do thaàn thoâng bieán hoùa chæ daãn, chæ baøy.

Hoûi: Do taâm ghi nhôù chæ baøy: Taâm ghi nhôù laø sao? Chæ baøy laø sao maø noùi taâm ghi nhôù chæ baøy?

Ñaùp: Taâm ghi nhôù, nhö Theá Toân ñaõ daïy: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, coù moät loaïi ngöôøi hoaëc do xem thaáy hình töôùng hoaëc do nghe noùi naêng roài tuøy theo ñoù maø ghi nhôù taâm ngöôøi khaùc, yù noù nhö vaày, nhö kia, yù noù thay ñoåi ra sao, hoaëc nhôù caùc vieäc quaù khöù, vò lai, hoaëc ñang xaûy ra, hoaëc nhôù caùc vieäc laøm, caùc lôøi noùi ñaõ laâu. Hoaëc chæ nhôù chuùt ít thì goïi laø taâm ghi nhôù. Hoaëc nhôù ñöôïc nhieàu thì goïi laø phaùp taâm sôû. Caùc thöù ghi nhôù taát caû nhö thaät thì ñeàu laø nhö thaät.

Hoaëc coù moät loaïi ngöôøi chaúng do xem töôùng, hay nghe noùi maø vaãn ghi nhôù ñöôïc taâm ngöôøi khaùc. Nhöng aáy laø do thieân thaàn hoaëc ma quyû (phi nhaân) nghe tieáng noùi neân ghi nhôù ñöôïc taâm ngöôøi khaùc, yù noùi theá naày theá kia, yù noù thay ñoåi ra sao, noùi roäng nhö tröôùc ñaõ keå.

Hoaëc coù moät loaïi ngöôøi chaúng do thieân thaàn hay phi nhaân nghe tieáng noùi maø ghi nhôù ñöôïc taâm keû khaùc, song chính laø do noäi taâm thaáy bieát taâm taùnh cuûa ngöôøi coù caùc nghó ngôïi suy tö (taàm töù) neân ghi nhôù taâm ngöôøi khaùc, yù noùi theá naày theá kia bieán ñoåi ra sao..., noùi roäng nhö tröôùc.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi chaúng phaûi do noäi taâm bieát roõ taùnh tình cuûa ngöôøi khaùc coù suy tö nghó ngôïi gì. Song do hieän thaáy taâm taùnh ñang truï vaøo Tam-ma-ñòa khoâng taàm khoâng töù. Thaáy roài thì nghó: Nhö theá laø vò naày ñaõ khoâng taàm töù, yù haïnh raát maàu nhieäm. Nhö theá vò naày khi xuaát ñònh cöù neân khôûi yù nhö theá, taàm töù nhö theá, nhöõng ñieàu ghi nhôù taát caû nhö thaät ñeàu laø nhö thaät.

Nhö theá laø vò ñoù töø ñoù xuaát ñònh seõ khôûi yù nhö theá, taàm töù nhö theá caùc ñieàu ghi nhôù taát caû laø nhö thaät thì ñeàu laø nhö thaät. Ñoù goïi laø taâm ghi


nhôù Chæ daãn laø sao? Nghóa laø nhö coù vò Bí-soâ tuy do xem töôùng hoaëc do

nghe noùi naêng roài ghi nhôù taâm ngöôøi khaùc, roäng noùi cho ñeán: Vò naày nhö theá töø ñònh xuaát ra seõ khôûi yù nhö theá, taàm töù nhö theá. Caùc ñieàu ghi nhôù taát caû laø nhö thaät thì ñeàu laø nhö thaät. Neáu chaúng ñeå cho ngöôøi khaùc bieát thì ñoù goïi laø taâm ghi nhôù töï taïi chaúng goïi laø chæ daãn. Coøn nhö coù Bí-soâ do xem töôùng hoaëc do nghe noùi naêng roài tuøy theo ñoù maø ghi nhôù taâm ngöôøi khaùc. Noùi roäng cho ñeán nhö theá laø vò naày töø ñaây xuaát ñònh, taát seõ khôûi yù nhö theá, taàm töù nhö theá. Caùc ñieàu ghi nhôù taát caû laø nhö thaät thì ñeàu laø nhö thaät, laïi coøn khieán cho ngöôøi khaùc bieát ñöôïc, thì ñoù goïi laø taâm ghi nhôù töï taïi (do ôû mình) cuõng goïi laø chæ daãn. Theá neân noùi taâm ghi nhôù chæ daãn. Ñieàu caàn laø phaûi khieán cho ngöôøi khaùc thaáy taát caû, bieát taát caû hieåu taát caû roài tuøy theo maø daïy doã ñieàu phuïc, thì môùi goïi laø ghi nhôù, cuõng goïi laø chæ daãn. Do ñoù maø goïi laø do taâm ghi nhôù maø chæ baøy.

Hoûi: Do raên daïy chæ baøy: Raên daïy laø sao, chæ daãn laø sao maø goïi laø do raên daïy maø chæ baøy?

Ñaùp: Raên daïy, nhö Theá Toân noùi: “Naày caùc Bí-soâ neân bieát! Nhö coù Bí-soâ vì ngöôøi khaùc noùi, ñaây laø Khoå thaùnh ñeá caàn phaûi bieát roõ. Ñaây laø khoå taäp (söï gaây khoå) Thaùnh ñeá phaûi dieät cho heát. Ñaây laø khoå dieät (söï heát khoå) Thaùnh ñeá caàn neân chöùng. Ñaây laø Ñaïo daãn ñeán söï dieät khoå Thaùnh ñeá, caàn phaûi tu taäp. Ñoù goïi laø raên daïy”.

Chæ daãn (baøy) laø sao? Nghóa laø coù Bí-soâ tuy cuõng vì ngöôøi khaùc noùi ñaây laø khoå Thaùnh ñeá, caàn phaûi bieát caën keõ. Ñaây laø söï gaây khoå Thaùnh ñeá caàn phaûi dieät cho heát. Ñaây laø söï dieät heát khoå caàn phaûi chöùng. Ñaây laø Ñaïo daãn ñeán söï dieät khoå caàn phaûi tu haønh. Nhöng khi ngöôøi aáy nghe xong thì laïi khoâng chaáp nhaän cho ñoù laø ñuùng thaät chaúng coù ñöôïc trí tueä ñeå quan saùt caùc vieäc ôû ñôøi. Neân chæ goïi ñoù laø lôøi raên daïy töï taïi, chöù khoâng goïi laø chæ daãn.

Neáu coù Bí-soâ coù khaû naêng vì ngöôøi khaùc noùi: Ñaây laø khoå Thaùnh ñeá, neân hieåu bieát caën keû... cho ñeán ñaây laø Ñaïo daãn ñeán söï dieät khoå Thaùnh ñeá, caàn phaûi tu taäp, nhöng laïi khieán moïi ngöôøi khi nghe xong thì lieàn chaáp nhaän cho laø ñuùng thaät vaø coù ñöôïc trí tueä quan saùt moïi vieäc ôû ñôøi ñuùng ñaén, neân goïi laø söï raên daïy töï taïi cuõng goïi laø söï chæ baøy. Theá neân noùi do raên daïy chæ baøy laø phaûi khieán ngöôøi khaùc thaáy taát caû, hieåu taát caû ñeå tuøy theo ñoù maø raên daïy ñieàu phuïc hoï, neân môùi goïi laø söï raên daïy cuõng goïi laø chæ baøy. Do ñoù maø noùi do raên daïy maø chæ baøy.

- Ba thöù thanh tònh: Thaân thanh tònh, ngöõ thanh tònh vaø yù thanh tònh.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Thaân thanh tònh laø gì? Ñaùp: Ñoù töùc laø khoâng gieát haïi, khoâng troäm cöôùp, khoâng daâm duïc

taø haïnh, hoaëc noùi laø lìa gieát haïi, lìa troäm cöôùp, lìa phi phaïm haïnh. Laïi coøn coù caùc thaân nghieäp haïng coù hoïc, coù thaân nghieäp haïng voâ hoïc vaø coù caùc thaân nghieäp haïng kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Taát caû nhö theá goïi laø thaân thanh tònh.

Hoûi: Ngöõ thanh tònh laø gì? Ñaùp: Töùc lìa lôøi noùi doái, lôøi ly giaùn, lôøi thoâ tuïc döõ daèn, lôøi caáu ueá,

laïi coøn coù caùc ngöõ nghieäp haïng coù hoïc, caùc ngöõ nghieäp haïng voâ hoïc vaø caùc ngöõ nghieäp kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Taát caû nhö theá goïi laø ngöõ thanh tònh.

Hoûi: YÙ thanh tònh laø gì? Ñaùp: Töùc laø khoâng tham lam, khoâng saân giaän, thaáy bieát ñuùng. Laïi

coøn coù caùc yù nghieäp haïng coù hoïc, coù caùc yù nghieäp haïng voâ hoïc vaø coù caùc yù nghieäp kheùo phi hoïc phi voâ hoïc. Taát caû nhö theá goïi laø yù thanh tònh. Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Thaân, ngöõ, yù thanh tònh Ta noùi voâ laäu tònh Goïi thanh tònh veïn toaøn Tònh ñöôïc caùc thöù aùc.

- Ba thöù vaéng laëng (Tòch maëc): Ñoù laø thaân vaéng laëng, ngöõ vaéng laëng, yù vaéng laëng.

Hoûi: Thaân vaéng laëng laø sao? Ñaùp: Töùc laø pheùp taéc luaät nghi cuûa thaân thuoäc loaïi khoâng hoïc, neân

goïi laø thaân vaéng laëng. Hoûi: Ngöõ vaéng laëng laø sao? Ñaùp: Töùc laø pheùp taéc luaät nghi cuûa ngöõ thuoäc loaïi khoâng hoïc, neân

goïi laø ngöõ vaéng laëng. Hoûi: YÙ vaéng laëng laø sao? Ñaùp: Töùc laø pheùp taéc luaät nghi cuûa yù thuoäc loaïi khoâng hoïc, neân goïi

laø yù vaéng laëng. Nhö Theá Toân noùi keä: Thaân, ngöõ, yù vaéng laëng Ta noùi voâ laäu laëng Goïi vaéng laëng veïn toaøn Vaéng laëng caùc thöù aùc.

- Ba thöù vöôn leân (taêng thöôïng): Ñoù laø ñôøi vöôn leân, töï mình vöôn

leân, phaùp vöôn leân.


Hoûi: Ñôøi vöôn leân laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: “Coù caùc Bí-soâ thöôøng ôû A-lan-nhaõ,

hoaëc nguï beân goác caây hay ôû choã vaéng veû ñaõ hoïc nhöõng giaùo phaùp ñaùng hoïc hoûi, neân nghó: Coõi theá gian naày coù raát nhieàu ngöôøi taäp hôïp, vaø chaéc chaén ôû nhöõng choã ñoâng ñaûo ñoù phaûi coù nhieàu trôøi thaàn. Caùc vò naày coù thieân nhaõn vaø trí bieát roõ loøng daï ngöôøi khaùc, daàu gaàn hay xa ñeàu thaáy roõ raøng, taâm ai xaáu toát cao thaáp ñeàu am töôøng, nay neáu ta nghó ngôïi (taàm töù) caùc vieäc chaúng thieän, taát nhieân laø caùc ñam meâ chaáp tröôùc baát thieän seõ ñeo baùm vaøo taâm ta. Neáu caùc thieân thaàn chö Thieân thaáy bieát ta nhö theá taát seõ cuøng baûo nhau: Haõy xem anh hieàn laønh kia, ñaõ töøng chaùn ñôøi kính ñaïo maø xuaát gia, taïi sao nay laïi nghó ngôïi chi caùc ñieàu xaèng baäy baát thieän ñeå cho caùc ñam meâ chaáp tröôùc aùc kia coù dòp baùm chaéc vaøo. Laïi trong coõi theá gian ñaây nôi ñaïi chuùng thöôøng tuï hoïp ñoù thì hoaëc hieän coù chö Phaät vaø caùc haøng ñeä töû cuûa Ngaøi hoaëc ñaõ coù thieân nhaõn vaø trí thaáu hieåu loøng ngöôøi khaùc, duø gaàn hay xa thaûy ñeàu bieát roõ, taâm ai toát xaáu cao thaáp cuõng am töôøng. Nay neáu ta nghó ngôïi lung tung ñeán caùc ñieàu chaúng toát laønh ñeå bò caùc ñam meâ chaáp tröôùc aùc kia noù baùm chaët. Taát nhieân chö Thaùnh chuùng seõ thaáy bieát ta. Bieát roài seõ cuøng baûo nhau: Haõy nhìn kyõ ngöôøi trai treû hieàn laønh kia, ñaõ töøng chaùn ñôøi töï tin ñaïo xuaát gia, taïi côù sao nay laïi nghó ngôïi nhöõng ñieàu chaúng toát laønh ñeå caùc ñaém meâ chaáp tröôùc xaáu xa quaáy nhieãu ta. Vaø laïi nghó: Caùc ngöôøi trong theá gian duø coù thaáy bieát ta nhö nhöng ñaâu baèng chính ta töï phaùn xeùt hieåu bieát. Vaäy nay ta caàn phaûi töï xeùt neùt chôù neân sinh ra caùc nghó ngôïi xaèng baäy baát thieän nhö theá, ñeå bò caùc ñam meâ chaáp tröôùc kia chi phoái. Ngöôøi aáy nhaân ñoù töï xeùt bieát tìm hieåu theo doõi mình, roài sieâng naêng tinh taán tu taäp hôn leân khieán thaân taâm tieán ñeán choã nheï nhaøng thö thaùi, xa lìa caùc hoân traàm meâ muoäi maø truï vaøo chaùnh nieäm, taâm chí quyeát moät ñieàu laø cheá phuïc söï ngu si doát naùt. Do theá gian giuùp söùc vöôn leân nhö theá neân ñoaïn tröø ñöôïc caùc phaùp baát thieän kheùo tu caùc phaùp thieän. Nhö theá laø nhôø söùc theá gian (ñôøi) vöôn cao maø khôûi leân caùc phaùp thieän höõu laäu hoaëc ñaïo voâ laäu. Theá neân goïi laø ñôøi vöôn leân”.

Hoûi: Töï mình vöôn leân laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Coù nhöõng Bí-soâ thöôøng ôû nôi A-lan-

nhaõ, hoaëc taïm truù beân goác caây hay ôû choán vaéng veû, ñaõ hoïc caùc phaùp ñaùng hoïc hoûi, neân nghó: Ta nay ñaõ chaùn ñôøi tuïc tin ñaïo, xuaát gia, chaúng neân sinh ra caùc nghó ngôïi lung tung veà caùc ñieàu xaèng baäy baát thieän, ñeå cho caùc ñam meâ chaáp tröôùc chi phoái ta. Haõy luoân luoân neân töï xeùt neùt, chôù neân nghó ngôïi lung tung xaèng baäy nhö theá, ñeå cho caùc thöù ñam meâ


www.daitangkinh.org

ham thích xaáu kia loâi cuoán ta. Do ñoù ngöôøi aáy töï theo doõi xeùt neùt mình, roài sieâng naêng tieán tu ñeå thaâm taâm ñöôïc khinh an thoaûi maùi, lìa mình ra hoân traàm meâ muoäi, an truï vaøo chaùnh nieäm ñònh taâm moät höôùng cheá ngöï ngu si. AÁy laø do söùc vöôn cao cuûa chính mình, neân coù theå caét ñöùt caùc phaùp baát thieän, gioûi tu caùc phaùp thieän. Nhö theá laø do chính söùc vöôn cao cuûa chính mình maø coù theå khôûi leân caùc phaùp thieän höõu laäu hoaëc ñaïo voâ laäu. Ñoù goïi laø töï mình vöôn leân”.

Hoûi: Phaùp vöôn leân laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Coù nhieàu thaày Bí-soâ soáng nôi A-lan-

nhaõ hoaëc ôû beân goác caây nôi thanh vaéng, ñaõ töøng hoïc caùc phaùp ñaùng hoïc neân nghó: Taát caû phaùp maø chö Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc noùi laø kheùo noùi nhöõng gì hieän thaáy. Ñaây laø lìa mình ra khoûi nhieät naõo ñuùng luùc. Caùc baäc trí ñeán quan saùt vaø thöôûng thöùc thì noäi taâm ñeàu chöùng ngoä. Chaùnh phaùp nhö theá, ta ñeàu hieåu bieát, khoâng neân sinh nghó ngôïi lung tung caùc vieäc chaúng toát laønh, khieán caùc ñam meâ ham thích xaáu quaáy nhieãu ta. Do ñoù ngöôøi aáy töï xeùt hieåu mình roài, sieâng naêng tieán tu khieán thaân taâm khinh an thoaûi maùi, xa lìa caùc hoân traàm meâ muoäi vaø an truï vaøo chaùnh nieäm, ñònh taâm moät möïc, cheá ngöï ngu si ñaàn ñoän. Chính nhôø söùc vöôn cao cuûa chaùnh phaùp, neân coù theå caét ñöùt caùc ñieàu xaáu baát thieän vaø kheùo tu caùc phaùp thieän. Nhö theá laø do chính söùc vöôn cao cuûa chaùnh phaùp, coù theå khôûi leân caùc phaùp thieän höõu laäu hoaëc ñaïo voâ laäu. Ñoù goïi laø phaùp vöôn cao”. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Keû soáng khoâng coù trí Öa laøm caùc nghieäp aùc Hoï gioûi töï thaáu suoát Nhö thaät vaø hö voïng. Baäc hieàn thieän chöùng ñöôïc Chaúng neân töï khinh mình Töï tænh aùc cuûa mình Coù loãi, khoâng giaáu gieám. Ñôøi hieän coù thieân thaàn Phaät vaø ñeä töû Phaät Luoân thaáy bieát keû ngu Gaây taïo caùc nghieäp aùc. Ñoù laø ñôøi vöôn cao Mình vaø phaùp vöôn cao Gioûi tröø phaùp chaúng thieän Tu haønh laøm theo phaùp.


Ta noùi keû maïnh meõ Kheùo haøng phuïc quaân ma Vöôït sinh giaø beänh cheát Chöùng tòch dieät maõi maõi.

- Ba thöù voâ thöôïng: Ñoù laø haïnh voâ thöôïng, trí voâ thöôïng vaø giaûi thoaùt voâ thöôïng.

Hoûi: Haïnh voâ thöôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø voâ hoïc taùm chi Thaùnh ñaïo (Taùm Thaùnh ñaïo) Hoûi: Trí voâ thöôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø taùm thöù trí voâ hoïc goïi laø trí voâ thöôïng. Hoûi: Giaûi thoaùt voâ thöôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø taän trí vaø voâ sinh trí thì goïi laø giaûi thoaùt voâ thöôïng. - Ba minh: Laø voâ hoïc ba minh:

1. Trí saùng cuûa baäc voâ hoïc tuøy söùc maø nhôù veà ñôøi tröôùc. 2. Trí saùng cuûa baäc voâ hoïc veà sinh töû. 3. Trí saùng cuûa baäc voâ hoïc veà laäu taän.

Hoûi: Theá naøo laø trí saùng cuûa baäc voâ hoïc tuøy söùc maø nhôù veà ñôøi tröôùc?

Ñaùp: Nhö nhôù bieát ñuùng nhö thaät caùc söï vieäc ñôøi tröôùc, nghóa laø nhôù bieát caùc vieäc ñôøi quaù khöù ñuùng nhö thaät, hoaëc moät ñôøi, hay möôøi ñôøi, traêm ñôøi, ngaøn ñôøi, traêm ngaøn ñôøi, hoaëc nhieàu traêm ngaøn, nhieàu ngaøn ñôøi, nhieàu traêm ngaøn ñôøi. Hoaëc kieáp hoaïi hay kieáp thaønh, hoaëc kieáp hoaïi vaø thaønh, hoaëc nhieàu kieáp hoaïi, nhieàu kieáp thaønh, hoaëc kieáp hoaïi thaønh. Ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình soáng trong caùc ñôøi ñoù, teân gì hoï gì, doøng hoï naøo, aên nhöõng thöùc aên gì, ñau khoå vui söôùng ra sao, soáng giaø hay treû, höôûng thoï ñöôïc nhieàu ít khi naøo thì cheát..., vaø ta cuõng vaäy, chính ta hoaëc moïi ngöôøi, soáng nôi khaùc cheát roài sinh leân nôi naày, hoaëc ôû nôi naày sinh leân choã khaùc, cho ñeán hình daïng, caùch noùi naêng, vieäc laøm..., vôùi bao nhieâu thöù cuûa caùc ñôøi tröôùc ñoù, chæ caàn moät yù nghó laø ta bieát thaät roõ raøng ñaày ñuû ñuùng y nhö thaät. Ñoù goïi laø trí saùng cuûa baäc voâ hoïc tuøy söùc nhôù maø bieát vieäc ñôøi tröôùc. Vì sao goïi laø minh? Töùc laø trí thaáy bieát roõ raøng caùc vieäc ôû ñôøi tröôùc moät caùch lieân tuïc ñoù laø minh.

Hoûi: Theá naøo laø trí saùng cuûa baäc voâ hoïc veà sinh töû? Ñaùp: Do thieân nhaõn thanh tònh maø nhìn thaáy suoát taát caû moïi ngöôøi.

Thaáy roõ caùc loaøi höõu tình luùc môùi sinh, luùc cheát hay hình daïng ñeïp, xaáu hoaëc gioûi, cao sang hay thaáp keùm, dôû doát, hoaëc sinh vaøo coõi cao quyù hay bò ñoïa vaøo choán aùc ñaïo. Caùc loaøi höõu tình ñoù coù thaân, mieäng, yù ñaõ laøm caùc ñieàu toäi loãi xaáu aùc gì, hoaëc khôûi leân taø kieán, coù nhöõng quan ñieåm


www.daitangkinh.org

nhaän xeùt baäy baï, hoaëc cheâ bai choáng baùng Thaùnh taêng, caùc baäc hieàn só. Do caùc taø kieán sai quaáy, gaây nghieäp taïo nhaân, do caùc nguyeân nhaân ñoù maø sau khi cheát roài taát phaûi rôi vaøo ñöôøng döõ ñoïa vaøo ñòa nguïc. Vaø cuõng coù caùc loaøi höõu tình coù thaân, ngöõ vaø yù ñaõ thaønh töïu caùc haïnh toát ñeïp thanh tònh nhieäm maàu, phaùt khôûi chaùnh kieán laø nhöõng tö töôûng, nhaän thöùc saùng suoát, gaây taïo nghieäp thaân. Do nhaân duyeân ñoù maø khi cheát roài thì ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän nhö caùc coõi trôøi. Taát caû caùc loaïi nghieäp quaû toát, xaáu sai khaùc nhau cuûa taát caû chuùng sinh thì ñeàu bieát ñuùng nhö thaät. Theá neân goïi laø trí saùng cuûa baäc voâ hoïc veà sinh töû. Minh ôû ñaây laø sao? Laø trí hieåu bieát caùc nghieäp quaû cuûa mình, ñoù goïi laø minh.

Hoûi: Theá naøo laø trí saùng cuûa baäc voâ hoïc veà laäu taän? Ñaùp: Töùc laø bieát ñuùng nhö thaät ñaây laø khoå Thaùnh ñeá, ñaây laø nhaân

gaây khoå Thaùnh ñeá, ñaây laø söï dieät heát khoå Thaùnh ñeá vaø ñaây laø Ñaïo daãn ñeán söï dieät khoå Thaùnh ñeá. Ñuùng nhö thaät maø bieát nhö theá, thaáy nhö theá, bieát roõ caùc taâm giaûi thoaùt, nhö taâm ñaõ giaûi thoaùt caùc duïc laäu, taâm ñaõ giaûi thoaùt caùc höõu laäu. Ta bieát moät caùch ñuùng nhö thaät: “Ñôøi soáng cuûa ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, chaúng thoï thaân sau”. Theá neân goïi laø trí saùng cuûa baäc voâ hoïc veà laäu taän. Minh ôû ñaây nghóa laø gì? Töùc laø trí bieát caùc laäu hoaëc ñaõ döùt heát theá neân goïi laø minh. Nhö Theá Toân noùi keä:

Maâu-ni bieát ñôøi tröôùc Thaáy caùc coõi toát xaáu Hieåu sinh töû ñaõ heát Ñöôïc trí tueä roát raùo. Bieát taâm haèng giaûi thoaùt Khoûi tham saân... caùc laäu Thaønh töïu ba thöù minh Goïi laø ñuû ba minh.

--------------

Phaåm 5: BOÁN PHAÙP, Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Quyù thaày neân bieát: Ñoái vôùi boán phaùp, Ñöùc Phaät ñaõ thaáu suoát hieåu bieát raát töôøng taän ñaày ñuû, sau ñoù ñem ra giaûng daïy chæ baøy cho taát caû haøng ñeä töû. Nay chuùng ta caàn neân hoøa hôïp keát taäp laïi, ñeå sau naày khi Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng coù vieäc tranh caõi. Vaø taát caû ñeàu tuaân haønh giöõ gìn giôùi luaät phaïm haïnh ñeå ñem laïi voâ löôïng lôïi laïc laâu daøi cho taát caû chuùng sinh höõu tình. Chuùng


ta neân thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi khieán hoï thoï höôûng ñöôïc nhieàu nghóa lyù thuø thaéng vaø moïi söï lôïi ích an laïc ñeïp ñeõ.

Boán phaùp laø gì? Ñaây laø naêm baøi tuïng (OÁt-ñaø-nam): Baøi tuïng thöù nhaát noùi:

Moät: Boán phaùp coù möôøi Nieäm, ñoaïn, thaàn, löï, ñeá Töôûng, voâ löôïng, voâ saéc Thaùnh chuûng, quaû coù boán.

Coù boán nieäm truï, boán chaùnh ñoaïn, boán thaàn tuùc, boán tónh löï, boán Thaùnh ñeá, boán töôûng, boán voâ löôïng, boán voâ saéc, boán thaùnh chuûng, boán quaû Sa-moân.

- Boán nieäm truï: Thaân nieäm truï, thoï nieäm truï, taâm nieäm truï vaø phaùp nieäm truï.

1. Thaân nieäm truï laø sao? Ñaùp: Coù möôøi thöù saéc xöù vaø phaùp xöù thuoäc veà saéc. Ñoù goïi laø thaân

nieäm truï. 2. Thoï nieäm truï laø sao? Ñaùp: Töùc laø saùu caûm xuùc (thoï) cuûa thaân, nhö maét thaáy vaät thì sinh

ra nhaän bieát caûm xuùc. Cho ñeán yù xuùc phaùp sinh ra thoï v.v... Ñoù goïi laø thoï nieäm truï.

3. Taâm nieäm truï laø sao? Ñaùp: Töùc laø saùu thöùc cuûa thaân, töùc laø nhaõn thöùc cho ñeán yù thöùc. Ñoù

goïi laø taâm nieäm truï. 4. Phaùp nieäm truï laø sao? Ñaùp: Thoï uaån chaúng thaâu giöõ ñöôïc phaùp voâ saéc. AÁy goïi laø phaùp

nieäm truï. Laïi coøn, thaân vöôn leân (taêng thöôïng) maø sinh ra caùc phaùp thieän

höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu. Theá neân goïi laø thaân nieäm truï. Thoï vöôn leân, thì sinh ra caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, neân goïi laø thoï nieäm truï. Taâm vöôn leân thì sinh ra caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, neân goïi laø taâm nieäm truï. Phaùp vöôn leân thì sinh ra caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, neân goïi laø phaùp nieäm truï.

Laïi coøn khi duyeân nôi thaân tueä thì goïi laø thaân nieäm truï. Tueä duyeân nôi thoï thì goïi laø thoï nieäm truï. Tueä duyeân nôi taâm thì goïi laø taâm nieäm truï. Tueä duyeân nôi phaùp thì goïi laø phaùp nieäm truï.

- Boán chaùnh ñoaïn: Goàm coù: 1. Neáu caùc ñieàu aùc baát thieän ñaõ sinh thì phaûi coá ñoaïn tröø, luoân

luoân khôûi söï sieâng naêng tinh taán ñeå khuyeán khích vaø gìn giöõ taâm nhö


www.daitangkinh.org

theá maõi. 2. Neáu caùc ñieàu aùc baát thieän chöa sinh thì phaûi coá söùc khieán chuùng

ñöøng sinh, luoân luoân sieâng naêng tinh taán khuyeán khích vaø gìn giöõ taâm nhö theá maõi.

3. Neáu caùc ñieàu thieän chöa sinh, thì phaûi coá gaéng khieán chuùng sinh ra, luoân luoân sieâng naêng tinh taán khuyeán khích vaø giöõ taâm nhö theá maõi.

4. Neáu caùc ñieàu thieän ñaõ sinh ra roài thì phaûi gaéng giöõ gìn thaät beàn bæ khoâng bao giôø xao laõng, phaûi luoân tu trì boài boå khieán caùc phaùp thieän aáy caøng roäng lôùn gaáp boäi, ñeå chöùng ñöôïc trí tueä lôùn. Luoân luoân sieâng naêng tinh taán khuyeán khích vaø gìn giöõ taâm nhö theá maõi.

- Ñoái vôùi caùc phaùp xaáu xa chaúng thieän ñaõ sinh ra roài thì phaûi gaéng söùc ñoaïn tröø, neân phaûi sieâng naêng tinh taán maø khuyeán khích vaø gìn giöõ taâm nhö theá maõi. Vaäy “Chaùnh ñoaïn” laø gì? Töùc laø caét ñöùt caùc phaùp baát thieän ñaõ sinh ra vaø coá gaéng heát söùc ñeå khôûi tu caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, nhö theá goïi laø chaùnh ñoaïn thöù nhaát.

- Ñoái vôùi caùc aùc phaùp chöa sinh ra thì phaûi coá gaéng ngaên ngöøa ñöøng ñeå noù sinh ra vaø phaûi sieâng naêng tinh taán khuyeán khích vaø gìn giöõ taâm maõi nhö theá. Chaùnh ñoaïn laø gì? Töùc laø phaûi ngaên ngöøa khoâng ñeå caùc phaùp xaáu aùc, chaúng thieän sinh ra vaø phaûi coá gaéng vöôn leân khôûi tu caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu. Nhö theá goïi laø chaùnh ñoaïn thöù hai.

- Ñoái vôùi caùc phaùp thieän chöa sinh phaûi coá gaéng khieán cho noù sinh ra, luoân luoân sieâng naêng tinh taán maø khuyeán khích vaø giöõ gìn taâm maõi nhö theá. Chaùnh ñoaïn laø gì? Nghóa laø ñoái vôùi caùc phaùp thieän chöa sinh ra thì phaûi coá gaéng vöôn leân tieán tu caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu. Nhö theá goïi laø chaùnh ñoaïn thöù ba.

- Ñoái vôùi caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì phaûi giöõ gìn thaät beàn vöõng khoâng chuùt xao laõng boû queân, phaûi luoân tu trì boài boå khieán caùc phaùp thieän aáy caøng roäng lôùn gaáp boäi ñeå ñöôïc chöùng trí tueä lôùn. Luoân luoân sieâng naêng tinh taán khuyeán khích vaø giöõ gìn taâm nhö theá maõi. Chaùnh ñoaïn laø gì? Ñoái vôùi caùc phaùp thieän ñaõ sinh ra roài thì caøng coá söùc vöôn leân ñeå tieán tu caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu. Nhö theá goïi laø chaùnh ñoaïn thöù tö.

Boán thaàn tuùc: Goàm coù: 1. Thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu duïc Tam-ma-ñòa. 2. Thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu caàn Tam-ma-ñòa. 3. Thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu taâm Tam-ma-ñòa.


4. Thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu quaùn Tam-ma-ñòa. - Theá naøo laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu duïc Tam-ma-ñòa? Ñaùp: Nghóa laø do duïc vöôn cao (taêng thöôïng) maø sinh ra caùc phaùp

thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu. Theá neân goïi laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu duïc Tam-ma-ñòa.

- Theá naøo laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu caàn Tam-ma-ñòa? Ñaùp: Caàn (sieâng naêng) vöôn cao seõ sinh ra caùc phaùp thieän höõu laäu

vaø ñaïo voâ laäu. Theá neân goïi laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu caàn Tam- ma-ñòa.

- Theá naøo laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu taâm Tam-ma-ñòa? Ñaùp: Taâm vöôn cao seõ sinh ra caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ

laäu. Theá neân goïi laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu taâm Tam-ma-ñòa. - Theá naøo laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu quaùn Tam-ma-ñòa? Ñaùp: Quaùn vöôn cao seõ sinh ra caùc phaùp thieän vaø ñaïo voâ laäu. Theá

neân goïi laø thaàn tuùc ñoaïn haïnh thaønh töïu quaùn Tam-ma-ñòa. Boán tónh löï (Thieàn): Töùc laø tónh löï thöù nhaát, tónh löï thöù hai, tónh löï

thöù ba vaø tónh löï thöù tö. 1. Theá naøo laø tónh löï thöù nhaát? Ñaùp: Tónh löï thöù nhaát thaâu giöõ naêm uaån thieän. 2. Theá naøo goïi laø tónh löï thöù hai? Ñaùp: Tónh löï thöù hai thaâu giöõ naêm uaån thieän. 3. Theá naøo laø tónh löï thöù ba? Ñaùp: Tónh löï thöù ba thaâu giöõ naêm uaån thieän. 4. Theá naøo goïi laø tónh löï thöù tö? Ñaùp: Tónh löï thöù tö thaâu giöõ naêm uaån thieän. Boán Thaùnh ñeá: Töùc laø khoå Thaùnh ñeá, khoå taäp Thaùnh ñeá, khoå dieät

Thaùnh ñeá, vaø khoå dieät ñaïo Thaùnh ñeá (ñaïo ñöa ñeán söï dieät khoå Thaùnh ñeá).

1. Khoå Thaùnh ñeá laø sao? Ñaùp: Laø chaáp chaët vaøo naêm uaån, töùc chaáp chaët saéc uaån, chaáp chaët

thoï uaån, chaáp chaët töôûng uaån, chaáp chaët haønh uaån, chaáp chaët thöùc uaån. Ñoù goïi laø khoå Thaùnh ñeá.

2. Khoå taäp Thaùnh ñeá laø sao? Ñaùp: Chính caùc nhaân höõu laäu noù chieâu taäp taïo neân caùc khoå. 3. Khoå dieät Thaùnh ñeá laø sao? Ñaùp: Choïn löïa phaùp dieät vaø voâ vi, neân goïi laø khoå dieät Thaùnh ñeá 4. Ñöa ñaïo ñeán söï dieät khoå Thaùnh ñeá laø sao? Ñaùp: Goàm caùc phaùp höõu hoïc vaø caùc phaùp voâ hoïc laø con ñöôøng


www.daitangkinh.org

(ñaïo) ñöa ñeán choã dieät khoå. Boán töôûng: Goàm coù:

1. Nghó töôûng nhoû. 2. Nghó töôûng lôùn. 3. Nghó töôûng voâ löôïng. 4. Khoâng coù töôûng.

- Nghó töôûng nhoû laø sao? Ñaùp: Töùc laø khôûi yù (taùc yù) suy nghó tìm hieåu caùc saéc nhoû nhö nghó

tröôùc thaây ma baàm, noàng naëc, reäu raõ, vôõ toaùng, sình chöông, nghó veà caùc haøi coát, söï ruïc raõ cuûa haøi coát, hoaëc nghó veà ñaát, veà nöôùc, veà löûa, veà gioù, hoaëc nghó veà maøu xanh, maøu vaøng, ñoû hoaëc traéng, hoaëc nghó veà tai hoïa toäi aùc cuûa aùi duïc, tham duïc, hoaëc suy nghó veà caùc coâng ñöùc cuûa söï xuaát ly (giaûi thoaùt)... cuøng caùc thöù ñoù maø khôûi leân caùc yù töôûng, nhö töôûng caùc vieäc hieän taïi, caùc vieäc ñaõ qua hay chöa ñeán. Ñoù goïi laø nghó töôûng nhoû.

- Nghó töôûng lôùn laø sao? Ñaùp: Töùc taùc yù suy nghó tìm hieåu moät caùch roäng raõi veà caùc saéc

nhöng khoâng phaûi to lôùn ñeán khoâng coù beán bôø bieân vöïc. Ví nhö cuõng nghó veà thaây cheát baàm xanh, noùi roäng nhö tröôùc ñaõ noùi. Ñoù goïi laø nghó töôûng lôùn.

- Nghó töôûng voâ löôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø taùc yù suy nghó, tìm hieåu roäng lôùn veà caùc saéc, khoái

löôïng cuûa noù lôùn ñeán voâ bieân, thí duï nhö suy nghó veà thaây cheát baàm xanh. Noùi roäng nhö tröôùc, neân goïi laø nghó töôûng voâ löôïng.

- Khoâng coù nghó töôûng laø sao? Ñaùp: Ñaây töùc laø chæ roõ khoâng coù vieäc nghó töôûng chi caû. Boán voâ löôïng: Ñoù laø töø voâ löôïng, bi voâ löôïng, hyû voâ löôïng vaø xaû

voâ löôïng. 1. Töø voâ löôïng laø sao? Ñaùp: Töùc caùc thöù töø aùi vaø loøng töông öng vôùi thoï, töôûng, haønh,

thöùc. Nhö khi ngöôøi aáy khôûi thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp hoaït ñoäng töø haïnh nhöng ñoàng thôøi cuõng khôûi taâm baát töông öng haønh, coù nghóa laø duø thaân vaø ngöõ laøm haïnh töø nhöng taâm khoâng ñoäng, khoâng ñeå yù gì ñeán, thì ñoù goïi laø töø voâ löôïng.

2. Bi voâ löôïng laø sao? Ñaùp: Töùc caùc thöù bi vaø loøng thöông töông öng vôùi thoï, töôûng, haønh,

thöùc. Nhö khi ngöôøi aáy khôûi thaân vaø ngöõ nghieäp hoaït ñoäng bi haïnh nhöng ñoàng thôøi cuõng khôûi taâm baát töông öng nghóa laø thaân vaø ngöõ laøm haïnh bi nhöng taâm khoâng chaáp tröôùc ñeå yù ñeán, thì ñoù goïi laø bi voâ löôïng.


3. Hyû voâ löôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø thöù nieàm vui taâm vui töông öng vôùi thoï, töôûng, haønh,

thöùc. Nhö khi ngöôøi aáy khôûi thaân vaø ngöõ nghieäp hoaït ñoäng hyû haïnh, nhöng ñoàng thôøi cuõng khôûi taâm baát töông öng haønh. Nghóa laø thaân vaø ngöõ laøm haïnh hyû, nhöng taâm khoâng chaáp tröôùc ñeå yù ñeán, thì ñoù goïi laø hyû voâ löôïng.

4. Xaû voâ löôïng laø sao? Ñaùp: Töùc laø caùc thöù xaû, vaø xaû töông öng vôùi thoï, töôûng, haønh,

thöùc. Nhö khi ngöôøi aáy khôûi thaân vaø ngöõ nghieäp hoaït ñoäng xaû haïnh, nhöng ñoàng thôøi cuõng khôûi taâm baát töông öng haønh. Nghóa laø thaân vaø ngöõ laøm haïnh xaû, nhöng taâm khoâng chaáp tröôùc, ñeå yù ñeán. Ñoù goïi laø xaû voâ löôïng.

Boán voâ saéc: 1. Khoâng voâ bieân xöù. 2. Thöùc voâ bieân xöù. 3. Voâ sôû höõu xöù. 4. Phi töôûng phi phi töôûng xöù.

- Khoâng voâ bieân xöù: Toùm löôïc coù hai thöù: 1. Ñònh. 2. Sinh.

Heát thaûy sinh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc goïi ñoù laø Khoâng voâ bieân xöù.

- Thöùc voâ bieân xöù laø sao? Ñaùp: Thöùc voâ bieân xöù toùm löôïc coù hai thöù ñònh vaø sinh. Heát thaûy

thoï, töôûng, haønh, thöùc cuûa ñònh - sinh thì goïi ñoù laø Thöùc voâ bieân xöù. - Voâ sôû höõu xöù laø sao? Ñaùp: Voâ sôû höõu xöù toùm löôïc coù hai thöù ñònh vaø sinh. Heát thaûy thoï,

töôûng, haønh, thöùc cuûa ñònh - sinh thì goïi laø Voâ sôû höõu xöù. - Phi töôûng phi phi töôûng xöù laø sao? Ñaùp: Phi töôûng phi phi töôûng xöù toùm löôïc coù hai thöù ñònh vaø sinh.

Neáu heát thaûy thoï, töôûng, haønh, thöùc cuûa ñònh - sinh thì goïi ñoù laø Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Vaø coù moät thöù ñònh khi khôûi taâm baát töông öng haønh ñoù laø ñònh dieät töôûng. Ñoù goïi laø Phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Boán Thaùnh chuûng: 1. Laø nhö moät vò Bí-soâ khi coù ñöôïc y phuïc lieàn vui möøng cho laø

ñaày ñuû roài, vui, khen ngôïi laø ñuû chaúng caàn caàu tìm y phuïc, khieán cho ngöôøi ñôøi baøn taùn khen cheâ. Neáu caàu chaúng ñöôïc thì laïi khoâng chòu cam phaän, maø laïi troâng ngoùng kieám tìm, ñaám ngöïc böïc töùc buoàn raàu. Coøn


www.daitangkinh.org

nhö nhöõng vò naøo khi ñaõ caàu ñöôïc roài, ñuùng phaùp thoï duïng, khoâng sinh loøng ñam meâ, ñaém chaáp, ham thích, giaáu giöõ caát chöùa. Trong khi thoï duïng, thaáy ñöôïc caùc loãi laàm, roài hieåu bieát chæ mong caàu vieäc xuaát ly giaûi thoaùt. Do vaäy ngöôøi naày ñöôïc y phuïc laø ñaùng möøng vui, nhöng khoâng heà yû mình maø mieät thò khen cheâ keû khaùc. Traùi laïi luùc naøo cuõng sieâng naêng tinh taán chuyeân taâm thieàn ñònh chaùnh tri. Ñoù goïi laø söï an truï vaøo doøng Thaùnh (Thaùnh chuûng) coå xöa.

2. Laø nhö thaày Bí-soâ coù ñöôïc vieäc aên uoáng lieàn sinh vui möøng cho laø ñuû, nhö tröôùc ñaõ noùi ñaày ñuû.

3. Laø nhö thaày Bí-soâ coù ñöôïc ngoïa cuï, giöôøng chieáu lieàn sinh vui möøng cho laø ñaày ñuû, nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi ñaày ñuû.

4. Laø nhö thaày Bí-soâ ñaõ ñoaïn heát söï ham muoán vui thích laïi sieâng naêng caàu hoïc caùc caùch ñoaïn tröø aùi laïc, ham thích caùc vui cuûa tu, sieâng naêng chuyeân caàn hoïc taäp caùc caùch tu ñaày an vui. Nhö theá ngöôøi naày daàn daàn ñaït ñeán trình ñoä khoâng caàn phaûi tu pheùp ñoaïn aùi laïc nöõa, cuõng khoâng coøn phaûi hoïc haønh chi nöõa, maø cuõng chaúng mieät thò khinh cheâ ai. Traùi laïi coøn luoân luoân sieâng naêng khuyeán khích taâm mình chuù taâm vaøo chaùnh tri. Ñoù goïi laø ñöôïc an truï vaøo doøng Thaùnh coå xöa.

Hoûi: Theá naøo laø do caùc y phuïc ñöôïc vui möøng maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh?

Ñaùp: Khi coù ñöôïc y phuïc thì vui möøng vôùi söùc coá gaéng vöôn leân ñeå taïo ra voâ soá phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, thì ñoù goïi laø do y phuïc sinh vui möøng maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh.

Hoûi: Khi ñöôïc aên uoáng sinh vui möøng maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh laø sao?

Ñaùp: Khi coù ñöôïc y phuïc thì vui möøng vaø vôùi söùc coá gaéng vöôn leân ñeå taïo ra caùc phaùp thieän vaø ñaïo voâ laäu. Thì ñoù goïi laø do ñöôïc aên uoáng sinh vui möøng maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh.

Hoûi: Khi ñöôïc ngoïa cuï giöôøng naèm sinh vui möøng maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh laø sao?

Ñaùp: Khi coù ñöôïc ngoïa cuï giöôøng naèm thì vui möøng vaø vôùi söùc coá gaéng vöôn leân ñeå taïo ra voâ soá phaùp thieän vaø ñaïo voâ laäu. Thì ñoù goïi laø do coù ñöôïc ngoïa cuï sinh vui möøng maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh.

Hoûi: Theá naøo laø tu ñoaïn aùi laïc maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh? Ñaùp: Khi tu ñoaïn tröø aùi laïc thì caøng coá gaéng vöôn leân seõ sinh ra caùc

phaùp thieän vaø ñaïo voâ laäu. Theá neân goïi laø tu phaùp ñoaïn aùi laïc maø ñöôïc vaøo doøng Thaùnh.

Boán quaû Sa-moân: Ñoù laø quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn,


quaû A-la-haùn. Theá naøo laø quaû Döï löu? Ñaùp: Quaû Döï löu coù hai thöù, töùc laø höõu vi vaø voâ vi, nghóa laø khi

chöùng quaû Döï löu roài, nhöng coøn hoïc hoûi caùc phaùp, hoaëc ñaõ ñöôïc, ñang ñöôïc hay seõ ñöôïc. Ñoù goïi laø quaû Döï löu höõu vi. Coøn quaû Döï löu voâ vi laø khi ñoù coù ñöôïc traïch dieät, hoaëc ñaõ ñöôïc, ñang ñöôïc hay seõ ñöôïc. Ñoù goïi laø quaû Döï löu voâ vi.

Quaû Nhaát lai vaø quaû Baát hoaøn cuõng nhö theá. Hoûi: Theá naøo laø quaû A-la-haùn? Ñaùp: Quaû A-la-haùn cuõng coù hai thöù höõu vi vaø voâ vi. Quaû A-la-haùn

höõu vi, töùc laø khi chöùng quaû A-la-haùn roài thì vaãn coøn hoïc hoûi caùc phaùp, hoaëc ñaõ ñöôïc, ñang ñöôïc hay seõ ñöôïc. Ñoù goïi laø quaû A-la-haùn höõu vi. Coøn quaû A-la-haùn voâ vi töùc laø khi chöùng quaû A-la-haùn thì coù traïch dieät, hoaëc ñaõ ñöôïc, ñang ñöôïc hay seõ ñöôïc. Ñoù goïi laø quaû A-la-haùn voâ vi.

Baøi keä tuïng (OÁt-ñaø-nam) thöù hai: Hai: Boán phaùp coù chín Laø chi, tònh, trí, löïc Xöù, uaån, y, phaùp tích Coøn boán trí coù hai.

Goàm coù: Boán chi Döï löu, boán thöù chöùng tònh, boán thöù trí, boán thöù löïc, boán thöù xöù, boán thöù uaån, boán thöù y, boán thöù phaùp tích, vaø trí coù hai thöù, coøn taùm thöù kia moãi thöù coù moät thöù.

Boán chi Döï löu: 1. Gaàn guõi baäc thieän só. 2. Laéng nghe chaùnh phaùp. 3. Taùc yù (nghó ngôïi) ñuùng lyù. 4. Phaùp tuøy, phaùp haønh.

- Gaàn guõi baäc Thieän só laø sao? Ñaùp: Baäc Thieän só ñoù laø Phaät vaø caùc ñeä töû Phaät, hoaëc laø caùc Boå-

ñaëc-giaø-la ñaày ñuû giôùi vaø ñöùc, ñaõ lìa heát caùc loãi laàm caáu baån (caùc phieàn naõo), hoaøn thaønh caùc phaùp thieän, ñuû khaû naêng tieáp quaû vò cuûa Thaày ñeå thaønh töïu caùc ñöùc haïnh cao quyù. Bieát sai, aên naên chöõa loãi, bieát gìn giöõ caùc phaùp thieän, ham hoïc taäp caùc ñieàu caàn yeáu môùi laï, thaáy bieát ñaày ñuû moïi vieäc. Ham suy tö, choïn, thích khen ngôïi taùn döông, öa xeùt neùt quan saùt, baûn taùnh thoâng minh nhanh nhaïy, hieåu bieát saùng suoát ñaày ñuû. Coù trí tueä, khoâng coøn ham thích mong caàu. Khoâng chìm ñaém trong coõi tham vì caùc tham lam ñaõ saïch. Khoâng ñaém chìm trong coõi saân, vì saân giaän ñaõ döùt. Khoâng ñaém chìm trong choán si meâ vì caùc si meâ ñaõ tieâu tröø. Luoân


www.daitangkinh.org

luoân soáng trong caûnh ñieàu hoøa thuaän hôïp, bao giôø cuõng troáng vaéng yeân laëng vaø giaûi thoaùt maõi maõi. Ñaày ñuû caùc coâng ñöùc tuyeät dieäu cao quyù nhö theá neân goïi laø baäc Thieän só. Neáu ai ñoái vôùi baäc Thieän só ñaõ coù ñuû caùc ñöùc taùnh ñoù maø gaàn guõi phuïng söï cung kính cuùng döôøng..., thì goïi laø gaàn guõi baäc Thieän só.

- Laéng nghe chaùnh phaùp laø gì? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi nhöõng choã naøo chöa hieåu bieát saùng toû maø

ñöôïc caùc baäc Thieän só nhö vöøa keå, chaùnh phaùp giaûi baøy chæ roõ ñuùng ñaén thì goïi laø chaùnh phaùp. Nhöõng choã naøo chöa ñöôïc khai ngoä thaáu ñaùo thì giuùp cho khai ngoä hieåu roõ ñuùng ñaén. Do trí tueä thoâng suoát vôùi bao nhieâu caâu vaên yù nghóa hay ho haáp daãn, cao sieâu tuyeät dieäu maø duøng maø moïi phöông caùch thích hôïp kheùo leùo ñeå vì ngöôøi khaùc maø dieãn giaûng giaûi baøy, saép ñaët, trình baøy chæ daïy cho hieåu bieát, laáy voâ löôïng phaùp moân maø trình baøy chæ daïy cho hieåu bieát ñuùng ñaén nhö la khi noùi khoå thì ñuùng laø khoå, khi noùi veà taäp thì ñuùng laø taäp, dieät thì ñuùng laø dieät, ñaïo thì ñuùng laø ñaïo..., caùc thöù nhö theá ñeàu goïi laø chaùnh phaùp.

Neáu ñoái vôùi chaùnh phaùp ñaõ noùi nhö theá maø thích chuù yù laéng nghe, ham thích tu trì, thích choã roát raùo cuøng toät, öa hieåu bieát, thích quan saùt tìm hieåu, ham tö duy suy tìm, nghieân cöùu, luoân mong öôùc ñöôïc thaáu suoát moïi leõ, thích giao teá tieáp xuùc, coi quyù troïng quaû chöùng vaø mong caàu ñöôïc chöùng quaû. Vì muoán ñöôïc nghe chaùnh phaùp neân khoâng sôï gian khoå cay ñaéng, deã nhôù chaéc maø laøm neân luoân söû duïng loã tai raát nhieàu vaø ñoái vôùi phaùp aâm (tieáng giaûng ñaïo) thì phaùt trieån nhó thöùc thaät tinh xaûo. Nhö theá goïi laø laéng nghe chaùnh phaùp.

- Taùc yù (nghó ngôïi) ñuùng lyù laø sao? Ñaùp: Khi tai ñaõ nghe thì nhó thöùc seõ thaáu suoát caùc nghóa lyù cuûa giaùo

phaùp raát chính xaùc khoâng heà laàm laãn. Do nghe hieåu (nhó thöùc) seõ khieán taâm chuyeân chuù gom giöõ caùc ñieàu caàn thieát roài khôûi yù nghó ngôïi suy xeùt chaùnh tö duy, taâm taùnh tænh saùng. Nhö theá goïi laø nghó ngôïi ñuùng lyù.

- Caùch ñuùng theo phaùp maø tu haønh laø sao? Ñaùp: Ñuùng lyù maø nghó ngôïi taùc yù seõ daãn ñeán yù nieäm xuaát ly, xa lìa,

laø nôi sinh ra caùc phaùp thieän cao caû, tu taäp thaät beàn bæ chaéc chaén sieâng naêng khoâng giaùn ñoaïn, khoâng xao laõng. Nhö theá goïi laø ñuùng theo phaùp maø tu haønh.

Boán thöù chöùng tònh: Nhö Kheá kinh coù noùi: Neáu ñaõ ñöôïc thaønh töïu boán phaùp thì goïi laø Döï löu. Coù boán phaùp naøo? Ñoù laø: Phaät chöùng tònh, Phaùp chöùng tònh, Taêng chöùng tònh vaø giôùi ñöôïc baäc Thaùnh yeâu meán.

1. Phaät chöùng tònh laø sao?


Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi caùc thaày Bí-soâ neân bieát, caùc ñeä töû Phaät caàn neân nöông nhau maø luoân luoân nhôù nghó ñeán chö Phaät, Ñöùc Theá Toân ñaây chính laø Nhö Lai, ñaõ chöùng quaû A-la-haùn, Chaùnh ñaúng giaùc, Minh haïnh vieân maõn, Thieän theä, Theá gian giaûi, Voâ thöôïng só, Ñieàu ngöï tröôïng phu, Thieân nhaân sö, Phaät, Baïc-giaø-phaïm. Caùc vò neân laáy hình töôùng ñoù ñeå nghó nhôù ñeán chö Phaät. Söï thaáy bieát laø chöùng trí caên baûn, töông öng vôùi söï tin töôûng vaø tính chaát cuûa loøng tin. Tính chaát cuûa nieàm tin hieän tieàn ñöôïc tuøy thuaän chaáp nhaän nôi loøng aùi moä vaø tính chaát cuûa loøng aùi moä. Khi naøo taâm ñöôïc laéng yeân khoâng coøn quaáy ñoäng nöõa thì luùc ñoù laø taâm thanh tònh, neân goïi laø Phaät chöùng tònh.

2. Phaùp chöùng tònh laø sao? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi, caùc thaày Bí-soâ neân bieát caùc haøng ñeä

töû cuûa Phaät caàn phaûi nöông nhau maø nghó nhôù ñeán Chaùnh phaùp. Do vì chö Phaät thuyeát Chaùnh phaùp voâ cuøng haáp daãn kheùo leùo, hieän luùc ñoù ai nghe thaáy ñöôïc, ñeàu ñöôïc töôi maùt vaø ñuùng luùc höôùng daãn nhöõng keû trí thöôøng gaàn guõi quan saùt seõ ñöôïc noäi chöùng. Caùc vò nhôø ñoù maø tuøy nay luoân nghó nhôù ñeán chaùnh phaùp. Söï thaáy bieát laø chöùng trí caên baûn, töông öng vôùi söï tin töôûng vaø tính chaát cuûa söï tin töôûng, tính chaát cuûa nieàm tin hieän tieàn seõ tuøy thuoäc ñöôïc chaáp nhaän cuûa söï meán moä vaø tính chaát meán moä. Khi naøo taâm ñöôïc laéng yeân khoâng coøn bò quaáy ñoäng nöõa thì luùc ñoù taâm ñöôïc thanh tònh. Ñoù goïi laø Phaùp chöùng tònh.

3. Taêng chöùng tònh laø sao? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, caùc haøng ñeä

töû Phaät caàn phaûi nöông nhau maø nghó nhôù ñeán chö Thaùnh Taêng. Hoï laø nhöõng haøng ñeä töû cuûa Phaät ñaày ñuû caùc ñaïo haønh nhieäm maàu vaø haïnh thaønh thaät ngay thaúng, haïnh ñuùng lyù, haïnh phaùp tuøy phaùp, haïnh hoøa kænh, haïnh tuøy phaùp. Ñoái vôùi Taêng ôû ñaây thì coù Döï löu höôùng vaø quaû Döï löu, coù höôùng Nhaát lai vaø quaû Nhaát lai, coù höôùng Baát hoaøn vaø quaû Baát hoaøn, coù höôùng A-la-haùn vaø quaû A-la-haùn. Nhö theá thì keå chung coù boán ñoâi vaø taùm caëp Boå-ñaëc-giaø-la, laø chuùng ñeä töû cuûa Phaät coù ñaày ñuû giôùi luaät, ñaày ñuû thieàn ñònh, ñaày ñuû trí tueä, ñaày ñuû giaûi thoaùt, tri kieán giaûi thoaùt ñaày ñuû, ñaùng kính môøi, ñaùng phuû phuïc (raïp mình toân kính), coù voâ thöôïng phöôùc ñieàn raát ñaùng toân quyù cung kính ñöôïc moïi ngöôøi ôû theá gian ngöôõng moä cuùng döôøng. Ngöôøi aáy neân laáy ñoù maø tuøy theo ñeå nhôù nghó ñeán chö Taêng. Söï thaáy bieát laø trí chöùng caên baûn, noù töông öng vôùi söï tin töôûng vaø tính chaát cuûa tin töôûng. Ñoái vôùi tính chaát nieàm tin hieän tieàn ñöôïc tuøy thuaän, ñöôïc chaáp nhaän meán moä vaø tính chaát cuûa meán moä. Khi taâm ñaõ laéng yeân khoâng bò quaáy ñoäng nöõa thì taâm seõ thanh tònh. Ñoù


www.daitangkinh.org

goïi laø Taêng chöùng tònh. 4. Theá naøo laø giôùi luaät cuûa caùc Thaùnh meán thích? Ñaùp: Khi thaân vaø ngöõ coù pheùp taéc luaät nghi voâ laäu thì ñôøi soáng seõ

thanh tònh. Ñoù goïi laø chö Thaùnh thích trì giôùi. Hoûi: Vì sao noùi laø caùc Thaùnh meán thích giôùi luaät? Ñaùp: Chö Thaùnh töùc laø chö Phaät vaø haøng ñeä töû Phaät caùc vò aáy ñoái

vôùi giôùi luaät voâ cuøng meán moä, haân hoan tin nhaän thuaän theo khoâng bao giôø daùm traùi nghòch choáng ñoái. Theá neân goïi laø chö Thaùnh meán thích giôùi luaät. Caùc haøng Döï löu thaønh töïu ñöôïc boán vieäc nhö theá.



QUYEÅN 7


- Boán thöù trí: Töùc laø phaùp trí, loaïi trí, tha taâm trí vaø theá tuïc trí. 1. Phaùp trí laø gì? Ñaùp: Laø trí duyeân nôi coõi Duïc, taïo caùc haønh voâ laäu; laø trí duyeân

nôi coõi Duïc taïo nhaân cho caùc thöù voâ laäu; laø trí duyeân nôi coõi Duïc haønh phaùp dieät cuûa voâ laäu, laø trí duyeân nôi coõi Duïc haønh ñaïo naêng ñoaïn cuûa voâ laäu. Laïi nöõa, trí duyeân nôi phaùp trí, lónh vöïc phaùp trí ñoù goïi laø phaùp trí.

2. Loaïi trí laø gì? Ñaùp: Laø trí duyeân nôi coõi Saéc, Voâ saéc taïo caùc haønh voâ laäu, laø trí

duyeân nôi coõi Saéc, Voâ saéc taïo nhaân cho caùc thöù voâ laäu; laø trí duyeân nôi coõi Saéc, Voâ saéc haønh phaùp dieät cuûa voâ laäu; laø trí duyeân nôi voâ laäu haønh ñaïo naêng ñoaïn cuûa voâ laäu. Laïi nöõa, trí duyeân nôi loaïi trí, lónh vöïc loaïi trí, ñoù goïi laø loaïi trí.

3. Tha taâm trí laø gì? Ñaùp: Neáu nhö tu trí thì seõ thaønh quaû tu (tu ñeå chöùng quaû). Neáu y

chæ vaøo tu haønh maø chaúng coù loãi laàm, thì coù theå bieát ñöôïc taâm vaø taâm sôû cuûa ngöôøi khaùc, trong hieän taïi laø coõi Duïc vaø coõi Saéc hoøa hôïp vaø bieát ñöôïc moät phaàn taâm vaø taâm sôû voâ laäu cuûa ngöôøi khaùc. Theá neân goïi laø tha taâm trí (trí bieát taâm ngöôøi khaùc).

4. Theá tuïc trí laø gì? Ñaùp: Laø trí tueä höõu laäu. Laïi coù boán thöù trí: Ñoù laø khoå trí, taäp trí, dieät trí, ñaïo trí. Hoûi: Khoå trí laø gì? Ñaùp: Ñoù laø ñoái vôùi naêm thuû uaån suy nghó noù laø voâ thöôøng, khoå,

khoâng, voâ ngaõ maø khôûi leân trí voâ laäu. Ñoù goïi laø khoå trí. Hoûi: Taäp trí laø gì? Ñaùp: Ñoái vôùi caùc nhaân höõu laäu suy nghó veà ñieàu kieän sinh cuûa noù


www.daitangkinh.org

maø phaùt trí voâ laäu. Ñoù goïi laø taäp trí. Hoûi: Dieät trí laø gì? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc thöù traïch dieät, tö duy suy xeùt ñeán caùi

dieät thanh tònh maàu nhieäm nhaát lìa xa noù, do ñoù khôûi sinh ra trí voâ laäu. Ñoù goïi laø dieät trí.

Hoûi: Ñaïo trí laø gì? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi ñaïo voâ laäu suy tö con ñöôøng ra khoûi (sinh töû)

nhö theá naøo, ñoù laø phaùt sinh ra trí voâ laäu. Theá neân goïi laø ñaïo trí. - Coù boán thöù söùc (löïc): Ñoù laø söùc tin, söùc tinh taán, söùc ñònh vaø söùc

tueä. 1. Söùc maïnh cuûa loøng tin laø gì? Ñaùp: Laø nöông vaøo chö Phaät Nhö Lai Ñaïi Giaùc Ngoä (Chaùnh Ñaúng

Giaùc) maø troàng nieàm tin trong saïch, neân goác reã noù beàn vöõng, taát caû caùc baäc Sa-moân hay Baø-la-moân cuøng caùc haøng Thieân, Ma, Phaïm, hoaëc ôû caùc coõi khaùc (theá gian) ñeàu khoâng theå keùo ñoå, cöôùp ñoaït nieàm tin aáy ñöôïc. Ñoù goïi laø söùc maïnh cuûa loøng tin.

2. Söùc maïnh cuûa tinh taán laø gì? Ñaùp: Tröø boû ñieàu aùc, baát thieän ñaõ coù, sieâng naêng giöõ taâm naém yù

cheá ngöï ñieàu aùc, baát thieän chöa coù, ñeå noù khoâng ñöôïc sinh ra. Sieâng naêng giöõ taâm naém yù laøm cho ñieàu thieän chöa sinh, ñöôïc

sinh. Sieâng naêng nhö vaäy, laøm cho vöõng beàn truï chaéc khoâng queân ñoái vôùi ñieàu thieän ñang coù. Tu ñaày ñuû gaáp hai roäng ra ñeå trí chöùng ñöôïc söï thaät. Sieâng naêng giöõ taâm naém yù goïi laø söùc tinh taán.

3. Söùc thieàn ñònh laø gì? Ñaùp: Nghóa laø phaûi lìa boû tham duïc vaø caùc ñieàu xaáu aùc baát thieän,

coù taàm coù töù, ly sinh hyû laïc. Nhaäp vaøo Sô thieàn ñaày ñuû maø truï, laàn löôït cho ñeán nhaäp truï vaøo ñeä Töù thieàn toaøn veïn ñaày ñuû. Ñoù goïi laø söùc thieàn ñònh.

4. Söùc trí tueä laø gì? Ñaùp: Nghóa laø hieåu bieát ñuùng nhö thaät ñaây laø Khoå thaùnh ñeá, ñaây

laø Khoå taäp thaùnh ñeá, ñaây laø Khoå dieät thaùnh ñeá, ñaây laø Thaùnh ñeá chæ baøy ñaïo laø con ñöôøng daãn ñeán söï dieät khoå. Ñoù goïi laø söùc trí tueä.

Vì sao goïi laø “Söùc”? Vì nhaân coù caùc söùc ñoù, nöông vaøo söùc ñoù, truï vaøo caùc söùc ñoù thì coù khaû naêng caét ñöùt, nghieàn naùt, phaù tung taát caû caùc thöù troùi buoäc cuûa kieát sö,û nhöõng quaán thaét cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo. Theá neân goïi laø söùc.

- Boán xöù: Goàm coù tueä xöù, ñeá xöù, xaû xöù, tòch tónh xöù. 1. Theá naøo laø tueä xöù?


Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Luïc Giôùi Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm coù noùi vôùi Cuï thoï Trì Kieân: Bí-soâ neân bieát! Lónh vöïc cuûa tueä cao caû laø laäu taän trí. Theá neân caùc Bí-soâ caàn phaûi thaønh töïu laäu taän trí ñoù. Neáu thaønh töïu noù thì goïi laø thaønh töïu lónh vöïc tueä toái thaéng. Do ñoù goïi laø tueä xöù.

2. Theá naøo laø ñeá xöù? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Luïc Giôùi Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

noùi vôùi Cuï thoïï Trì Kieân: Bí-soâ neân bieát! Lónh vöïc cuûa Ñeá cao caû, laø giaûi thoaùt baát ñoäng. Ñeá coù nghóa laø phaùp ñuùng nhö thaät, traùi vôùi noù laø doái traù laø hö giaû chaúng thaät. Theá neân caùc Bí-soâ caàn phaûi thaønh töïu baát ñoäng giaûi thoaùt. Neáu thaønh töïu noù thì goïi laø thaønh töïu lónh vöïc cuûa ñeá toái thaéng. Ñoù goïi laø ñeá xöù.

3. Theá naøo goïi laø xaû xöù? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Luïc Giôùi Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

noùi vôùi Cuï thoï Trì Kieân: Bí-soâ neân bieát! Tröôùc heát söï chaáp chaëc vaøo voâ trí, voâ minh noù seõ ñaåy ta ra khoûi con ñöôøng chaùnh phaùp. Vaäy nay ta caàn phaûi buoâng boû, neùm boû taát caû nhöõng chaáp tröôùc giöõ chaëc aáy ñi. Naày caùc Bí-soâ neân bieát, lónh cuûa cao caû ñoù laø buoâng boû taát caû moïi thöù nöông nhôø, khi aùi ñaõ döùt, taäp nhieãm ñaõ lìa thì ñaït Nieát-baøn haèng dieät. Theá neân caùc Bí-soâ neân thaønh töïu Nieát-baøn ñoù. Khi ñaõ thaønh töïu noù thì goïi laø ñaõ thaønh töïu lónh vöïc cuûa toái thaéng. Theá neân goïi laø xaû xöù.

4. Tòch tónh xöù laø gì? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Luïc Giôùi Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

noùi vôùi Cuï thoï Trì Kieân: Bí-soâ neân bieát! Tham lam laøm nhô baån vaø naõo haïi baûn taâm khieán khoâng theå giaûi thoaùt ñöôïc. Saân giaän vaø ngu si cuõng laøm nhô baån vaø naõo haïi baûn taâm khieán khoâng theå giaûi thoaùt ñöôïc. Caùc Bí-soâ neân bieát, phaûi tröø dieät cho thaät heát caùc tham saân si ñoù ñöøng ñeå soùt tí naøo, phaûi tröø cho heát, phaûi tröø boû quaêng neùm noù thaät xa. Khi aùi ñaõ döùt, taïp nhieãm ñaõ lìa, hoaøn toaøn troáng vaéng saïch seõ thì ñoù goïi laø tòch tónh vaéng laëng chaân thaät. Theá neân caùc Bí-soâ neân thaønh töïu tòch tónh chaân thaät ñoù. Khi ñaõ thaønh töïu noù thì goïi laø ñaõ thaønh töïu ñöôïc lónh vöïc cuûa tòch tónh toái thaéng. Ñoù goïi laø tòch tónh tònh xöù.

- Boán thöù uaån: Goàm coù giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån vaø giaûi thoaùt uaån.

1. Giôùi uaån laø sao? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Tam Uaån Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Caùc Bí-soâ neân bieát! Ta noùi giôùi luaät baäc höõu hoïc, hoaëc giôùi luaät baäc voâ hoïc, hay taát caû giôùi luaät kheùo chaúng hoïc chaúng voâ hoïc thì ñeàu laø


www.daitangkinh.org

giôùi uaån. Ñoù goïi laø giôùi uaån. 2. Ñònh uaån laø sao? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Tam Uaån Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Caùc Bí-soâ neân bieát! Ta noùi hoaëc thieàn ñònh baäc höõu hoïc, hoaëc thieàn ñònh baäc voâ hoïc, hoaëc taát caû thieàn ñònh kheùo chaúng hoïc chaúng voâ hoïc thì ñeàu laø ñònh uaån. Theá neân goïi laø ñònh uaån.

3. Tueä uaån laø sao? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Tam Uaån Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Caùc Bí-soâ neân bieát! Ta noùi tueä baäc höõu hoïc, hoaëc tueä baäc voâ hoïc, hoaëc taát caû tueä kheùo chaúng hoïc chaúng voâ hoïc thì ñeàu laø tueä uaån caû. Theá neân goïi laø tueä uaån.

4. Theá naøo goïi laø giaûi thoaùt uaån? Ñaùp: Nhö trong kinh Bieän Tam Uaån Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Caùc Bí-soâ neân bieát! Ta noùi giaûi thoaùt baäc höõu hoïc, hoaëc giaûi thoaùt cuûa baäc voâ hoïc, hoaëc taát caû giaûi thoaùt kheùo chaúng hoïc chaúng voâ hoïc thì ñeàu laø giaûi thoaùt uaån. Theá neân goïi laø giaûi thoaùt uaån.

Boán thöù y (nöông nhôø): Goàm coù: 1. Suy nghó choïn löïa moät caùch neân traùnh xa. 2. Suy nghó choïn löïa moät caùch neân thoï duïng. 3. Suy nghó choïn löïa moät caùch neân tröø boû. 4. Suy nghó choïn löïa moät caùch neân chòu ñöïng.

- Theá naøo laø suy nghó choïn löïa moät caùch neân traùnh xa? Ñaùp: Nhö trong kinh Phoøng Chö Laäu Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ caàn phaûi phaùn xeùt, suy nghó choïn löïa..., caùc caùch traùnh xa caùc loaøi voi hung, ngöïa döõ, traâu ñieân, choù döõ, traâu nöôùc hung baïo v.v... Phaûi xeùt bieát maø traùnh xa caùc caây ñoäc, gai ñoäc, haàm hoá, bôø vöïc, hang saâu, gieáng, haàm xí, soâng saâu v.v... Phaûi neân suy xeùt maø traùnh xa caùc vieäc hung döõ, haønh ñoäng cöû chæ baïn aùc, caùc ñaùm baïn beø xaáu xa laøm aùc, choã soáng cuûa toäi aùc, caùc ngoïa cuï xaáu aùc, caàn phaûi laùnh xa. Caùc ngoïa cuï xaáu aùc, töùc laø khi thoï duïng thöù ngoïa cuï ñoù thì baäc trí giaû vaø caùc baïn ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng leõ chaúng ñaùng phaân bieät, suy löôøng, nghi kî..., laïi sinh ra phaân bieät, suy löôøng, nghi kî, ngôø vöïc. Neân Ta noùi ñoù laø caùi ngoïa cuï xaáu aùc. Caùc thaày Bí-soâ caàn phaûi laùnh xa noù ñi... Nhö theá goïi laø suy nghó choïn moät phaùp neân laùnh xa.

- Theá naøo laø suy nghó choïn moät caùch neân thoï duïng? Ñaùp: Nhö trong kinh Phoøng Chö Laäu Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Naøy caùc thaày Bí-soâ caàn phaûi phaùn xeùt, suy nghó choïn löïa kyõ moät caùch veà söï thoï duïng. Phaûi neân ñuùng nhö phaùp maø thoï duïng y phuïc. Ñoù


chaúng phaûi vì muoán duõng kieän, vì kieâu ngaïo haùch dòch, vì saéc ñeïp, vì thaân hình oai veä..., maø chæ vì muoán che chaén noùng laïnh, ngaên ngöøa raén rít ruoài muoãi chaâm chích caén moå vaø nhaát laø ñeå che chaén hình haøi xaáu xa ñaùng maéc côõ naøy maø thoï duïng y phuïc naøy. Caùc thaày cuõng neân xeùt bieát, suy tính choïn löïa caùch ñuùng nhö phaùp maø aên uoáng. AÊn uoáng ñaây chaúng phaûi laø ñeå duõng kieän, hay vì kieâu ngaïo hay vì nhan saéc thaân hình ñeïp ñeõ oai veä..., maø chæ vì muoán giöõ cho hình haøi naøy taïm soáng qua ngaøy, thoaùt ñöôïc caùi ñoùi khaùt, an taâm tu trì phaïm haïnh, traùnh thoï nhaän caùi cuõ (ñoùi khaùt), chaúng daùm thoï nhaän caùi môùi ñeå soáng ñôøi soáng khoâng loãi laàm voâ toäi vaø ñöôïc truï vaøo an laïc. Caùc thaày cuõng neân suy xeùt choïn löïa caùch duøng ngoïa cuï ñuùng phaùp laø khoâng phaûi vì duõng kieän, vì kieâu ngaïo hay saéc ñeïp cuûa maët maøy, thaân hình oai veä..., maø chæ ngaên ngöøa gioù möa laïnh noùng vaø coát ñeå ngoài thieàn ñònh ñaït ñeán choã tòch tónh an oån cao quyù nhaát.

Caùc thaày cuõng neân suy xeùt choïn löïa caùch duøng thuoác men ñuùng phaùp laø khoâng phaûi vì söï duõng kieän, vì kieâu ngaïo, vì nhan saéc ñeïp ñeõ, thaân hình oai veä..., maø chæ muoán trò caùc beänh ñang haønh haï hoaëc ngaên ngöøa caùc beänh taät ñeå thaân taâm an oån maø tu nghieäp thieän. Ñoù goïi laø suy nghó choïn löïa moät caùch neân thoï duïng ñuùng phaùp.

- Theá naøo laø suy xeùt choïn löïa moät caùch neân tröø boû? Ñaùp: Nhö trong kinh Phoøng Chö Laäu Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Naøy caùc thaày Bí-soâ, ai ñaõ khôûi caùc thöù taàm nhö tham duïc, giaän döõ gaây toån haïi..., thì chôù neân giaáu gieám, haõy neân mau mau ñoaïn tröø cho thaät heát, haõy oùi möûa ra, haõy tröø khöû tieâu dieät chuùng ñöøng ñeå soùt. Ñoù laø suy xeùt choïn löïa moät caùch neân tröø boû.

- Theá naøo laø suy xeùt choïn löïa moät caùch neân chòu ñöïng? Ñaùp: Nhö trong kinh Phoøng Chö Laäu Kyù Bieät, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm

coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ caàn phaûi coá gaéng noã löïc sieâng naêng, maïnh meõ gaéng söùc, chaúng neân lìa mình ra khoûi coã xe phaùp thieän, cho duø nhö thaân ta maùu thòt khoâ kieät, chæ coøn da xöông chaèng chòt maø taïm soáng. Neáu chaùnh phaùp cao caû kia chöa ngoä ñöôïc thì phaûi sieâng naêng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Nhö khi quaù coá gaéng maø thaân taâm coù meät moûi thì cuõng khoâng vì theá maø treã naõi bieáng löôøi. Phaûi traân mình chai lì chòu ñöïng ñöôïc caùc thöù laïnh noùng ñoùi khaùt raén rít ruoài muoãi gioù möa baõo taùp... Roài laïi phaûi raùng chòu ñöïng bao cay ñaéng maø keû khaùc haønh haï, laøm nhuïc, caû ñeán gieát haïi... Ñoù goïi laø suy xeùt choïn löïa moät caùch neân chòu ñöïng.

Boán thöù phaùp tích: Töùc laø: 1. Voâ tham phaùp tích; 2. Voâ saân phaùp


www.daitangkinh.org

tích; 3. Chaùnh nieäm phaùp tích; 4. Chaùnh ñònh phaùp tích. 1. Khoâng tham phaùp tích laø sao? Ñaùp: Khoâng tham töùc laø ñoái vôùi caùc duïc caûnh khoâng tham, ñeàu

khoâng ham muoán, roäng noùi cho ñeán chaúng phaûi thuoäc loaïi tham lam, chaúng phaûi laø thöù sinh ra tham lam..., neân goïi laø khoâng tham. Phaùp tích thì khoâng tham cuõng goïi laø phaùp maø cuõng goïi laø tích (daáu veát). Theá neân goïi laø khoâng tham phaùp tích.

2. Khoâng saân phaùp tích laø sao? Ñaùp: Khoâng saân giaän, töùc laø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình khoâng coá yù

gaây toån haïi. Khoâng oâm loøng taøn ñoäc neân chaúng muoán gaây buoàn lo ñau khoå cho ai. Roäng noùi cho ñeán chaúng töøng gaây tai hoïa, seõ gaây tai hoïa hoaëc ñang gaây tai hoïa cho ai. Theá neân goïi laø khoâng saân giaän. Coøn phaùp tích thì khoâng saân giaän cuõng goïi laø phaùp vaø cuõng goïi laø tích. Theá neân goïi laø khoâng saân giaän phaùp tích.

3. Chaùnh nieäm phaùp tích laø sao? Ñaùp: Chaùnh nieäm nghóa laø nöông töïa vaøo phaùp thieän do xuaát ly vaø

xa lìa sinh ra. Caùc yù nghó tuøy theo choã vaø vieäc maø ghi nhôù. Roäng noùi cho ñeán taâm coù trí nhôù raát saùng suoát. Ñoù goïi laø chaùnh nieäm. Coøn phaùp tích thì chaùnh nieäm cuõng goïi laø phaùp vaø cuõng goïi laø tích, cuõng goïi laø phaùp tích. Theá neân goïi laø chaùnh nieäm phaùp tích.

4. Chaùnh ñònh phaùp tích laø gì? Ñaùp: Laø nöông vaøo phaùp thieän do xuaát ly vaø xa lìa sinh ra, caùc

ñònh khieán cho taâm luoân ñöôïc an truï. Roäng noùi cho ñeán khi taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø chaùnh ñònh. Phaùp tích: Nghóa laø chaùnh ñònh cuõng goïi laø phaùp, cuõng goïi laø tích, cuõng goïi laø phaùp tích. Theá neân goïi laø chaùnh ñònh phaùp tích.

- Boán phaùp chöùng ñöôïc: 1. Hoaëc coù phaùp do thaân chöùng ñöôïc. 2. Coù phaùp do nieäm chöùng ñöôïc. 3. Coù phaùp do maét chöùng ñöôïc. 4. Coù phaùp do tueä chöùng ñöôïc.

- Phaùp do thaân chöùng ñöôïc laø gì? Ñaùp: Töùc laø taùm thöù giaûi thoaùt, laø thaân chöùng ñöôïc. - Phaùp do nieäm chöùng ñöôïc laø gì? Ñaùp: Töùc laø caùc vieäc thuoäc caùc ñôøi tröôùc, laø nieäm chöùng ñöôïc. - Phaùp do maét chöùng ñöôïc laø gì? Ñaùp: Töùc laø caùc vieäc sinh töû maø maét chöùng ñöôïc. - Phaùp do tueä chöùng ñöôïc laø gì?


Ñaùp: Ñoù laø caùc trí laäu taän thì tueä caàn neân chöùng. Baøi tuïng OÁt-ñaø-nam thöù ba noùi:

Ba: Boán phaùp coù chín, Haïnh, tu, nghieäp, thoï, aùch, Ly heä vaø boäc löu, Thuû, heä moãi thöù boán.

Goàm coù: Boán thöù haïnh, boán thöù tu ñònh, boán thöù nghieäp, boán thöù phaùp thoï, boán thöù aùch, boán thöù ly heä, boán thöù boäc löu, boán thöù thuû vaø boán thöù thaân heä.

- Boán thöù haïnh: 1. Khoå trì thoâng haïnh. 2. Khoå toác thoâng haïnh. 3. Laïc trì thoâng haïnh. 4. Laïc toác thoâng haïnh.

- Khoå trì thoâng haïnh laø gì? Ñaùp: Khi thieàn ñònh chaúng thaâu giöõ ñöôïc phaàn thoâ (haï phaåm) cuûa

naêm caên, neân goïi laø Khoå trì thoâng haïnh. - Khoå toác thoâng haïnh laø gì? Ñaùp: Khi thieàn ñònh chaúng thaâu giöõ ñöôïc phaàn teá (thöôïng phaåm)

cuûa naêm caên. - Laïc trì thoâng haïnh laø gì? Ñaùp: Khi thieàn ñònh thaâu giöõ ñöôïc phaàn thoâ (haï phaåm) cuûa naêm

caên.

caên.

- Laïc toác thoâng haïnh laø gì? Ñaùp: Khi thieàn ñònh thaâu giöõ ñöôïc phaàn teá (thöôïng phaåm) cuûa naêm

- Boán thöù haïnh: 1. Haïnh chaúng chòu ñöïng ñöôïc. 2. Haïnh chòu ñöïng ñöôïc. 3. Haïnh ñieàu phuïc. 4. Haïnh tòch tónh.

- Haïnh chaúng chòu ñöïng ñöôïc laø sao? Ñaùp: Nghóa laø chaúng theå chòu ñöïng ñöôïc caùc thöù laïnh noùng ñoùi

khaùt raén rít ruoài muoãi möa gioù khi gaëp phaûi v.v... Laïi cuõng khoâng theå chòu ñöïng noåi vieäc bò ngöôøi khaùc taïo neân söï cay ñaéng khoå sôû cho thaân theå nhö baèng caùch chöûi maéng ñaùnh ñaäp haønh haï hay gieát cheát v.v... Caùc thöù nhö theá chaúng theå chòu ñöïng ñöôïc, neân goïi laø haïnh chaúng chòu ñöïng


www.daitangkinh.org

ñöôïc. - Haïnh chòu ñöïng ñöôïc laø sao? Ñaùp: Nghóa laø coù theå chòu ñöïng ñöôïc caùc thöù laïnh noùng ñoùi khaùt

raén rít ruoài muoãi möa gioù v.v... khi gaëp phaûi. Laïi cuõng coù theå chòu ñöïng ñöôïc khi bò ngöôøi khaùc laøm nhuïc chöûi maéng haønh haï ñaùnh ñaäp hay gieát cheát. Nhöõng vieäc nhö theá goïi laø haïnh chòu ñöïng ñöôïc.

- Haïnh ñieàu phuïc laø sao? Ñaùp: Thí duï khi maét thaáy saéc thì chuyeân taâm giöõ yù laïi, canh chöøng

giöõ gìn nhaõn caên, kìm giöõ ñieàu phuïc laøm chuû taâm mình. Khoâng ñeå cho noù khôûi leân caùc thöù phieàn naõo vaø caùc nghieäp aùc. Cuõng nhö khi tai nghe tieáng, muõi ngöûi muøi höông, löôõi neám vò, thaân ñuïng chaïm, yù hieåu phaùp v.v..., thì kòp thôøi giöõ gìn taâm yù, ngaên ngöøa canh chöøng giöõ gìn nhó caên v.v..., cho ñeán ngaên ngöøa giöõ gìn yù caên, kìm giöõ, ñieàu phuïc laøm chuû taâm mình khoâng ñeå cho noù khôûi leân caùc thöù phieàn naõo vaø caùc nghieäp aùc. Ñoù goïi laø haïnh ñieàu phuïc.

- Haïnh vaéng laëng tòch tónh laø sao? Ñaùp: Nghóa laø boán thöù nieäm truï, boán thöù chaùnh ñoaïn, boán thöù thaàn

tuùc, naêm caên, naêm löïc, baûy giaùc chi, taùm chi Thaùnh ñaïo, boán thöù thoâng haïnh, boán thöù phaùp tích... Xa-ma-tha, Tyø-baùt-xaù-na..., ñoù goïi laø haïnh tòch tónh vaéng laëng.

Hoûi: Vì sao laïi noùi ñoù laø haïnh tòch tónh? Ñaùp: Vì chính caùc haïnh ñoù maø reøn luyeän tu taäp hoaëc thöïc hieän

thaät nhieàu thì coù theå khieán cho caùc tham duïc, saân giaän, ngu si, kieâu maïn v.v..., ñaõ sinh ra thì phaûi bò tieâu tröø yeân laëng troáng vaéng vaø voâ cuøng vaéng laëng. Theá neân goïi laø haïnh vaéng laëng tòch tónh.

- Boán thöù tu ñònh: 1. Neáu tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän vaø laøm vieäc thaät nhieàu thì ñôøi

naøy seõ ñöôïc truï vaøo phaùp an laïc. 2. Neáu coù tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän vaø laøm vieäc thaät nhieàu thì seõ

chöùng ñöôïc tri kieán thuø thaéng nhaát. 3. Neáu coù tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän vaø laøm vieäc thaät nhieàu thì seõ

chöùng ñöôïc tueä phaân bieät thuø thaéng nhaát. 4. Neáu coù tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän vaø laøm vieäc thaät nhieàu thì

caùc laäu ñeàu döùt heát. - Vì sao maø tu ñònh coù tu taäp reøn luyeän, laøm vieäc nhieàu thì ñôøi naøy

seõ ñöôïc truï vaøo phaùp laïc? Ñaùp: ÔÛ baäc sô thieàn ñaõ thaâu giöõ ñöôïc phaùp ly sinh hyû laïc, taâm

hoaøn toaøn chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Tu taäp beàn bæ, luùc naøo cuõng sieâng


naêng chuyeân caàn tu taäp khoâng moät giaây phuùt xao laõng. Theá neân goïi laø tu ñònh maø tu taäp vaø laøm ñöôïc nhieàu vieäc thì ñôøi naøy truï vaøo phaùp laïc.

- Theá naøo laø tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän, laøm vieäc thaät nhieàu seõ chöùng ñöôïc tri kieán toái thaéng?

Ñaùp: Ñoái vôùi töôûng quang minh maø chuyeån hoaøn toaøn taâm vaøo moät caûnh, cöù theá maø tu taäp reøn luyeän beàn bæ, sieâng naêng tu taäp maõi chaúng moät giaây phuùt xao laõng thì seõ chöùng ñöôïc tri kieán cao caû nhaát.

- Theá naøo laø tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän laøm vieäc thaät nhieàu thì seõ chöùng ñöôïc tueä phaân bieät cao caû nhaát?

Ñaùp: Neáu ñoái vôùi thoï töôûng maø taàm xeùt vaø quan saùt kyõ maø ñi ñeán taâm chuyeân nhaát vaøo moät choã (nhaát taâm baát loaïn). Cöù theá maø tu taäp beàn bæ, sieâng naêng tu taäp maõi chaúng moät phuùt xao laõng thì goïi laø tu ñònh maø tu taäp vaø laøm ñöôïc nhieàu vieäc thì seõ chöùng ñöôïc tueä phaân bieät toái thaéng.

- Theá naøo laø tu ñònh maø tu taäp reøn luyeän vaø laøm ñöôïc khaù nhieàu vieäc thì caùc laäu ñeàu döùt tröø heát?

Ñaùp: Ñeä Töù thieàn goàm thaâu caû thanh tònh, xaû, nieäm, caâu haønh, ñaïo quaû A-la-haùn khoâng giaùn ñoaïn vaø luoân nhaát taâm baát loaïn, cöù nhö theá maø tu taäp reøn luyeän beàn bæ, luoân luoân sieâng tu maõi chaúng heà xao laõng. Theá neân goïi laø tu ñònh maø reøn luyeän tu taäp vaø laøm vieäc thaät nhieàu, caùc hoaëc laäu döùt saïch.

Nhö trong kinh Ba La Dieãn Noa, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm noùi keä: Ñoaïn duïc töôûng lo sôï, Lìa hoân traàm, meâ nguû, Vaø traïo cöû, oá taùc, Ñöôïc xaû nieäm thanh tònh. Phaùp luaân laø cao toät, Ñöôïc chaùnh trí giaûi thoaùt, Ta noùi voâ minh döùt, Ñöôïc thaéng tueä phaân bieät.

- Boán thöù nghieäp: Goàm coù: 1. Nghieäp cuûa dò thuïc ñen cuûa ñen. 2. Nghieäp cuûa dò thuïc traéng cuûa traéng. 3. Nghieäp cuûa dò thuïc ñen traéng traéng ñen. 4. Nghieäp cuûa dò thuïc chaúng phaûi traéng chaúng phaûi ñen, coù khaû

naêng döùt ñöôïc caùc nghieäp. - Theá naøo laø nghieäp dò thuïc ñen cuûa ñen? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi thaày Boá-thích-noa, ngöôøi giöõ caâu


www.daitangkinh.org

chi giôùi veà boø: Taát caû neân bieát kyõ löôõng! ÔÛ ñôøi coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù gaây toån haïi. Khi ñaõ gaây caùc haïnh toån haïi ñoù roài lieàn chöùa nhoùm tích tuï laøm taêng tröôûng söï toån haïi. Khi ñaõ chöùa nhoùm taêng tröôûng toån haïi thì gaây toån haïi cho töï theå, khi töï theå mình bò toån haïi thì gaây toån haïi cho caû theá gian. Khi theá gian ñaõ bò toån haïi roài thì gaëp va chaïm, gaây toån haïi va chaïm, khi va chaïm ñaõ bò toån haïi roài thì gaëp thoï gaây toån haïi thoï. Thaät laø moät möïc chaúng ñaùng öa, chaúng ñaùng vui, chaúng ñaùng möøng, chaúng vöøa yù. Nhö caùc loaïi höõu tình Na laïc giaø sinh ra töø caùc loaïi ñoù roài cuõng gaëp caùc xuùc, thoï nhö theá v.v... Theá neân Ta noùi caùc loaïi höõu tình ñoù töï mình taïo nghieäp. Taát caû haõy neân bieát: Ñoù laø nghieäp dò thuïc ñen cuûa ñen.

Taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù gaây toån haïi laø gì? Laø taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù chaúng thieän. ÔÛ nghóa trong naøy yù noùi caùc haønh thaân, ngöõ, yù chaúng thieän ñoù töùc laø caùc haønh thaân, ngöõ, yù gaây toån haïi. Khi ñaõ taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù gaây toån haïi roài thì chöùa caát vaø laøm taêng tröôûng theâm söï toån haïi, coù nghóa laø taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù chaúng thieän roài thì gaây taïo theâm ra caùc phaùp chaúng xa lìa. Nghóa ôû ñaây laø khi noùi gaây taïo theâm caùc phaùp chaúng xa lìa thì chæ cho vieäc tích tuï chöùa nhoùm theâm nhieàu söï toån haïi. Khi chöùa nhoùm theâm nhieàu söï toån haïi thì seõ gaây toån haïi cho töï theå cuûa mình. Coù nghóa laø khi gaây taïo theâm lôùn caùc phaùp chaúng xa lìa roài thì seõ bò quaû baùo ñoïa vaøo ñòa nguïc. Nghóa ôû ñaây yù noùi: Bò ñoïa vaøo ñòa nguïc töùc laø chæ cho vieäc töï theå bò toån haïi. Taïi sao nhö theá? Nghóa laø khi ôû trong ñoù roài thì maét thaáy saéc, tai nghe tieáng, muõi ngöûi muøi, löôõi neám vò, thaân ñuïng chaïm, yù hieåu phaùp. Taát caû ñeàu khoâng vöøa yù, yù khoâng vui, khoâng phaûi vöøa yù, khoâng coù töôùng vöøa yù, khoâng coù töôùng bình ñaúng, luoân khoâng bình ñaúng... Do caùc söï kieän nhö theá maø phaûi chòu khoå saàu.

Khi ñaõ röôùc haïi cho töï theå thì seõ sinh toån haïi caû theá gian. Coù nghóa laø khi gaây nhaân ñòa nguïc thì taát phaûi bò ñoïa vaøo ñòa nguïc. YÙ noùi ñoïa vaøo ñòa nguïc ôû ñaây laø chæ vieäc toån haïi theá gian. Vì sao theá? Nghóa laø khi ñoïa vaøo ñòa nguïc roài thì maét thaáy saéc..., cho ñeán yù hieåu phaùp, taát caû ñeàu chaúng vöøa yù thoûa loøng, roäng noùi cho ñeán chaúng bình ñaúng vaø khoâng coù töôùng bình ñaúng..., do caùc söï kieän ñoù maø luoân thaáy ñau khoå.

Noù sinh toån haïi theá gian roài thì seõ gaëp caùc xuùc toån haïi, nghóa laø khi ñoïa vaøo ñòa nguïc thì taát phaûi gaëp xuùc ôû ñòa nguïc. YÙ noùi ñòa nguïc ñaây laø chæ vieäc bò toån haïi.

Khi gaëp xuùc toån haïi roài thì taát phaûi nhaän toån haïi, nghóa laø khi gaëp xuùc loaïi ñoù thì phaûi coù caùi thoï loaïi ñoù. Khi xuùc thuaän hôïp vôùi khoå thì thoï cuõng phaûi khoå. Do ñoù neân noùi gaëp xuùc coù toån haïi roài thì coù thoï toån haïi,


chaúng theá naøo coù vieäc vui thích, ñaùng ham muoán, vöøa yù thoûa loøng caû, laø vôùi thoï khoå ñoù thì taát caû chuùng sinh ñeàu khoâng theå naøo ham thích vui möøng vöøa yù caû. Do ñoù cho neân noùi laø luoân luoân chaúng ñaùng ham thích vaø vöøa loøng.

Nhö loaøi höõu tình Na-laïc-ca, ñaây laø chæ cho loaøi höõu tình theá gian gaây toäi aùc ñaùng bò ñoïa vaøo ñòa nguïc. Do ñoù maø noùi nhö loaøi höõu tình Na-laïc-ca.

Noù do loaïi naøy sinh ra loaïi ñoù, laø loaøi höõu tình gaây taïo caùc vieäc coù nhaân duyeân ñoù thì phaûi sinh nhö theá. Do ñoù maø noùi noù thuoäc loaïi naøo thì sinh ra loaïi ñoù.

Khi ñaõ sinh roài thì gaëp xuùc loaïi ñoù, nghóa laø sinh ra ôû ñòa nguïc thì gaëp xuùc ôû ñòa nguïc. Do ñoù maø noùi ñaõ sinh ra roài thì gaëp xuùc loaïi ñoù.

Theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình chính mình gaây taïo caùc nghieäp. Nghóa laø giaû söû hoaëc coù taïo caùc haønh thaân khaåu yù coù toån haïi, hoaëc

khoâng taïo, hoaëc coù chöùa nhoùm theâm caùc toån haïi, hoaëc khoâng coù chöùa nhoùm, hoaëc coù chöùa nhoùm theâm lôùn caùc toån haïi thì chieâu caûm töï theå bò toån haïi hoaëc khoâng chöùa nhoùm thì töï theå khoâng bò toån haïi, neáu töï theå bò toån haïi thì gaây toån haïi cho theá gian, hoaëc töï theå khoâng toån haïi thì khoâng gaây toån haïi cho theá gian. Neáu ñaõ sinh toån haïi theá gian thì gaëp xuùc toån haïi, hoaëc khoâng gaây toån haïi theá gian thì khoâng gaëp xuùc toån haïi. Neáu gaëp xuùc toån haïi thì bò toån haïi, hoaëc khoâng gaëp xuùc toån haïi thì khoâng gaëp toån haïi, chaúng caàn phaûi noùi.

Theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình ñoù töï mình taïo nghieäp, vì gaây taïo caùc haønh thaân-khaåu-yù coù toån haïi, thì tích chöùa theâm lôùn caùc söï toån haïi. Neáu chaúng taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù toån haïi thì laøm sao tích chöùa theâm lôùn caùc thöù toån haïi ñöôïc? Coøn nhö chöùa nhoùm theâm lôùn caùc söï toån haïi thì taát phaûi gaây toån haïi cho töï theå. Coøn neáu chaúng chöùa nhoùm theâm caùc toån haïi thì laøm sao gaây toån haïi cho töï theå ñöôïc? Coøn nhö ñaõ gaây toån haïi cho töï theå thì seõ sinh toån haïi cho theá gian. Neáu chaúng gaây toån haïi cho töï theå thì laøm sao gaây toån haïi cho theá gian ñöôïc? Coøn nhö ñaõ gaây toån haïi cho theá gian thì phaûi gaëp xuùc toån haïi, neáu chaúng gaây toån haïi theá gian thì laøm sao gaëp xuùc toån haïi ñöôïc. Coøn nhö gaëp xuùc toån haïi thì taát phaûi nhaän thoï toån haïi, neáu chaúng gaëp xuùc toån haïi thì ñaâu coù nhaän thoï toån haïi ñöôïc? Chính ñieàu naøy môùi ñaùng noùi, ñaùng ñeå yù. Theá neân, Ta noùi caùc loaøi höõu tình ñoù chính mình taïo nghieäp. Ñoù goïi laø nghieäp dò thuïc ñen cuûa ñen, nghóa laø chính nghieäp naøy laø xaáu aùc chaúng thieän cho neân chieâu caûm nghieäp dò thuïc xaáu xa chaúng vui veû öa thích ñöôïc vaäy!

- Theá naøo laø nghieäp dò thuïc traéng cuûa traéng?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi vôùi thaày Boá-thích-noa, ngöôøi giöõ caâu chi giôùi veà boø. Taát caû neân bieát ôû ñôøi coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi, noù taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi roài thì chöùa nhoùm taêng theâm caùc thöù khoâng toån haïi. Khi ñaõ chöùa nhoùm caùc thöù khoâng toån haïi roài thì coù ñöôïc töï theå khoâng toån haïi. Khi coù ñöôïc töï theå khoâng toån haïi roài thì khoâng sinh toån haïi cho theá gian. Khi ñaõ sinh ra khoâng toån haïi theá gian thì gaëp xuùc khoâng toån haïi. Khi gaëp xuùc khoâng toån haïi thì nhaän ñöôïc thoï khoâng toån haïi. Theá laø cöù moät möïc meán thích vui veû möøng rôõ vaø thoûa yù vöøa loøng. Ñaây chính laø caùc höõu tình ôû caùc coõi trôøi khoâng caàn phaûi aên uoáng. Noù töø loaïi naøy, neân sinh ra loaïi ñoù. Ñaõ sinh roài thì gaëp xuùc loaïi ñoù. Theá neân Ta noùi caùc loaïi höõu tình ñoù töï mình taïo nghieäp, taát caû neân bieát, ñoù laø nghieäp dò thuïc traéng cuûa traéng.

Taïo haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi laø taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù toát laønh, nghóa trong naøy yù noùi haïnh thieän cuûa thaân, ngöõ, yù töùc laø caùc haïnh khoâng toån haïi cuûa thaân, ngöõ, yù. Noù taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi roài thì chöùa nhoùm theâm caùc thöù khoâng toån haïi, laø taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù toát laønh roài thì gaây taïo theâm lôùn caùc phaùp xa lìa, töùc laø noùi chöùa nhoùm theâm lôùn caùc thöù khoâng toån haïi.

Chöùa nhoùm theâm lôùn caùc thöù khoâng toån haïi roài thì seõ ñöôïc caùi töï theå khoâng toån haïi laø gaây taïo theâm lôùn caùc phaùp xa lìa ñöôïc sinh vaøo coõi Saéc. YÙ trong naøy noùi coõi Saéc laø chæ cho töï theå khoâng coù toån haïi. Vì sao nhö theá? Vì khi ñaõ truï ôû ñoù thì maét thaáy saéc, tai nghe tieáng, thaân ñuïng chaïm, yù hieåu vieäc (phaùp) thì taát caû ñeàu vöøa yù, chaúng theå khoâng vöøa yù ñöôïc, taát caû ñeàu vui, ñeàu ñuùng yù, ñeàu bình ñaúng, maø khoâng theå naøo khoâng vui, khoâng ñuùng lyù, khoâng bình ñaúng ñöôïc, chính söï kieän ñoù neân toaøn laø vui veû thoûa loøng.

Noù ñaõ ñöôïc töï theå khoâng toån haïi neân sinh ra theá gian khoâng toån haïi, nghóa laø ñaõ chieâu caûm coù coõi Saéc roài thì seõ sinh leân coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi. YÙ ôû ñaây noùi coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi chính laø theá gian khoâng toån haïi ñoù. Vì sao nhö theá? Vì sinh vaøo coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi, thì maét thaáy saéc cho ñeán. yù bieát phaùp taát caû ñeàu vöøa yù, roäng noùi cho ñeán töôùng bình ñaúng ñeàu ñöôïc bình ñaúng. Do söï kieän naøy neân hoaøn toaøn nhaän ñöôïc söï vui möøng vöøa yù.

Do sinh ra theá gian khoâng toån haïi neân gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi, nghóa laø khi sinh ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi roài thì gaëp xuùc ôû coõi Saéc. YÙ ôû ñaây noùi xuùc coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi laø xuùc khoâng toån haïi.

Khi noù gaëp xuùc khoâng toån haïi thì seõ nhaän ñöôïc thoï khoâng toån haïi, laø gaëp ñöôïc loaïi xuùc nhö theá thì nhaát ñònh nhaän ñöôïc thoï (caûm xuùc) nhö


theá, töùc laø xuùc ñaõ thuaän vui thì thoï cuõng vui söôùng. Do ñoù maø noùi gaëp xuùc khoâng toån haïi thì nhaän ñöôïc thoï khoâng toån haïi.

Nhö theá laø cöù moät möïc meán thích, vui möøng, thoûa yù, nghóa laø vôùi thoï vui söôùng ñoù thì voâ löôïng loaøi höõu tình naøo cuõng ñeàu meán thích, vui veû, vöøa yù. Do ñoù neân noùi taát caû ñeàu moät möïc vui thích thoûa loøng.

Nhö caùc loaøi höõu tình ôû caùc coõi trôøi khoâng aên uoáng, nghóa laø noùi theá gian höôùng veà coõi Saéc. Do ñoù neân noùi loaøi höõu tình chö Thieân khoâng caàn aên uoáng.

Noù do loaïi naøy thì sinh ra loaïi ñoù, nghóa laø chính caùc söï vieäc cuûa loaøi höõu tình ñoù coù nhaân duyeân ñoù maø sinh ra nhö vaäy. Do ñoù neân noùi noù do loaïi naøo thì sinh ra loaïi ñoù.

Sinh ra gaëp xuùc loaïi ñoù, nghóa laø ñaõ sinh vaøo coõi Saéc thì gaëp xuùc cuûa coõi Saéc. Do ñoù maø noùi ñaõ sinh ra roài thì laïi gaëp xuùc cuûa loaïi ñoù.

Theá neân Ta noùi loaøi höõu tình ñoù töï mình taïo nghieäp, nghóa laø giaû söû nhö taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi, hoaëc chaúng taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi, thì ñeàu chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù khoâng toån haïi. Neáu chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù khoâng toån haïi, thì seõ chieâu caûm töï theå khoâng toån haïi, hoaëc chaúng chieâu caûm ñöôïc töï theå khoâng toån haïi. Neáu nhö coù ñöôïc töï theå khoâng toån haïi hoaëc chaúng coù ñöôïc töï theå khoâng toån haïi thì seõ sinh ra theá gian khoâng toån haïi, hoaëc chaúng sinh ra theá gian khoâng toån haïi. Neáu ñaõ sinh ra theá gian khoâng toån haïi, hoaëc chaúng sinh ra theá gian khoâng toån haïi thì seõ gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi hoaëc chaúng gaëp xuùc khoâng toån haïi. Neáu gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi, hoaëc chaúng gaëp xuùc khoâng toån haïi thì seõ nhaän ñöôïc thoï khoâng toån haïi. Ñieàu naøy chaúng ñaùng noùi.

Theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình ñoù töï mình taïo nghieäp. Vì neáu taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi, thì chöùa nhoùm taêng theâm caùc thöù khoâng toån haïi. Chaúng taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù khoâng toån haïi thì chaúng chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù khoâng toån haïi, thì coù ñöôïc töï theå khoâng toån haïi. Neáu chaúng chöùa nhoùm theâm caùc thöù khoâng toån haïi thì cuõng chaúng coù ñöôïc töï theå khoâng toån haïi. Neáu caûm ñöôïc töï theå khoâng toån haïi thì sinh ra theá gian khoâng toån haïi. Khoâng caûm ñöôïc töï theå khoâng toån haïi thì cuõng khoâng sinh ra theá gian khoâng toån haïi. Neáu sinh ra theá gian khoâng toån haïi thì gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi, coøn nhö chaúng sinh ra theá gian khoâng toån haïi thì cuõng chaúng gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi. Neáu gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi thì nhaän ñöôïc thoï khoâng toån haïi. Coøn nhö khoâng gaëp ñöôïc xuùc khoâng toån haïi thì cuõng khoâng nhaän ñöôïc thoï khoâng toån haïi. Ñaây laø ñieàu ñaùng noùi, theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình


www.daitangkinh.org

ñoù töï taïo nghieäp. Ñoù goïi laø nghieäp dò thuïc traéng cuûa traéng, nghóa laø caùc nghieäp toát

laønh naøy chieâu caûm ñöôïc quaû dò thuïc ñaùng vui möøng meán thích. - Theá naøo goïi laø nghieäp dò thuïc traéng ñen cuûa traéng ñen? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi thaày Boá-thích-noa, ngöôøi giöõ caâu

chi giôùi veà boø: Taát caû neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Noù taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi roài thì chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc phaùp toån haïi vaø khoâng toån haïi. Noù chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc phaùp toån haïi vaø khoâng toån haïi roài lieàn chieâu caûm töï theå coù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Khi noù ñaõ chieâu caûm töï theå coù toån haïi vaø khoâng toån haïi thì noù seõ sinh ra coõi theá gian coù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Khi ñaõ sinh ra coõi theá gian coù toån haïi vaø khoâng toån haïi thì seõ gaëp ñöôïc xuùc coù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Khi ñaõ ñöôïc caùi xuùc coù toån haïi vaø khoâng toån haïi thì nhaän ñöôïc caùi thoï coù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Noù xen vaøo nhau laãn loän nhö loaøi höõu tình vöøa laø ngöôøi vöøa laø moät phaàn trôøi pha laãn vaøo. Do loaïi naøy maø sinh ra loaøi ñoù. Ñaõ sinh roài thì seõ gaëp loaïi xuùc ñoù. Theá neân Ta noùi, loaøi höõu tình ñoù do chính mình taïo nghieäp. Taát caû ñeàu neân bieát ñoù laø nghieäp dò thuïc traéng ñen cuûa traéng ñen.

Taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi, laø taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù thieän vaø chaúng thieän. YÙ ôû ñaây noùi taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù thieän vaø chaúng thieän thì goïi laø taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi roài thì chöùa nhoùm taêng theâm nhieàu caùc thöù toån haïi vaø khoâng toån haïi ñoù, nghóa laø ñaõ taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù thieän vaø chaúng thieän roài thì taïo taùc taêng theâm caùc phaùp xa lìa vaø chaúng xa lìa. Nghóa trong naøy, yù noùi gaây taïo theâm nhieàu caùc phaùp xa lìa vaø chaúng xa lìa thì goïi laø chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù toån haïi vaø khoâng toån haïi ñoù. Chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù toån haïi vaø khoâng toån haïi aáy roài thì chieâu caûm ñöôïc töï theå toån haïi vaø khoâng toån haïi ñoù, nghóa laø gaây taïo theâm nhieàu caùc phaùp xa lìa vaø chaúng xa lìa roài thì lieàn chieâu caûm ñöôïc coõi Duïc cuûa ngöôøi vaø trôøi. YÙ ôû ñaây noùi coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi thì goïi laø töï theå coù toån haïi vaø khoâng toån haïi. Vì sao? AÁy laø vì khi truï ôû trong coõi ñoù thì maét thaáy saéc, tai nghe tieáng, muõi ngöûi muøi, löôõi neám vò, thaân ñuïng chaïm vaø yù bieát phaùp, taát caû coù khi laø vöøa yù coù khi chaúng vöøa yù, yù vui vaø cuõng coù khi yù chaúng vui, coù töôùng vöøa yù, maø coù khi coù töôùng khoâng vöøa yù, coù khi bình ñaúng töï nhieân maø cuõng coù khi chaúng töï nhieân bình ñaúng... Do caùc söï kieän nhö theá maø hoaëc vui hoaëc buoàn laãn loän.


Khi chieâu caûm ñöôïc töï theå toån haïi vaø khoâng toån haïi thì seõ sinh ra coõi theá gian toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, coù nghóa laø chieâu caûm ñöôïc ôû trong coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi roài thì chaéc chaén seõ sinh vaøo coõi Duïc ñoù. YÙ ôû ñaây noùi coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi thì goïi laø theá gian toån haïi hoaëc khoâng toån haïi. Vì sao? Vì khi ñaõ sinh laøm trôøi vaø ngöôøi trong coõi Duïc roài thì maét thaáy saéc..., cho ñeán yù bieát phaùp taát caû ñeàu laø hoaëc vöøa yù hoaëc chaúng vöøa yù, roäng noùi cho ñeán ñöôïc bình ñaúng töï nhieân hoaëc chaúng bình ñaúng töï nhieân. Do caùc söï kieän ñoù maø coù vui khoå xen laãn nhau. Khi sinh coõi theá gian coù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi thì seõ gaëp xuùc coù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, coù nghóa laø khi sinh vaøo coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi roài thì gaëp xuùc ôû coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi. YÙ ôû ñaây noùi caùi xuùc coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi thì ñoù laø caùi xuùc coù toån haïi vaø khoâng toån haïi.

Khi gaëp xuùc coù toån haïi vaø khoâng toån haïi roài thì seõ nhaän ñöôïc thoï coù toån haïi vaø khoâng toån haïi, coù nghóa laø vôùi loaïi xuùc nhö theá thì nhaát ñònh phaûi nhaän ñöôïc loaïi thoï nhö theá. Khi xuùc ñaõ thuaän khoå vaø laïc thì taát nhieân thoï cuõng phaûi khoå vaø laïc. Do ñoù cho neân noùi gaëp xuùc coù toån haïi hay khoâng toån haïi roài thì seõ nhaän ñöôïc thoï coù toån haïi vaø khoâng toån haïi, xen laãn vaøo ñoù, coù nghóa laø khoå vaø vui noù xen laãn vaøo nhau maø hieän ra ngay trong khi ñoù. Do ñoù neân noùi laø noù chen nhau, xen laãn vaøo nhau.

Do loaïi naøy thì sinh ra loaïi ñoù, nghóa laø caùc söï vieäc maø loaøi höõu tình ñoù y vaøo thì coù nhaân ñoù duyeân ñoù maø sinh ra noù. Do ñoù maø noùi do loaïi naøy sinh ra loaïi ñoù.

Khi ñaõ sinh ra roài thì seõ gaëp xuùc loaïi ñoù, nghóa laø khi sinh vaøo coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi roài thì seõ gaëp xuùc ôû coõi Duïc cuûa trôøi vaø ngöôøi. Do ñoù maø noùi khi sinh ra roài thì seõ gaëp xuùc loaïi ñoù.

Theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình ñoù töï mình taïo nghieäp coù nghóa laø giaû söû: Neáu nhö taïo caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi, hoaëc chaúng taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi thì ñeàu chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc chaúng chöùa nhoùm theâm nhieàu thöù coù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi. Neáu chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc khoâng chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc thöù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, thì seõ chieâu caûm ñöôïc töï theå coù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc khoâng chieâu caûm ñöôïc töï theå coù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi. Neáu ñaõ coù ñöôïc töï theå toån haïi, hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc chaúng coù ñöôïc töï theå toån haïi, hoaëc khoâng toån haïi thì seõ sinh ra coõi theá gian coù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc chaúng sinh ra coõi theá gian toån haïi hoaëc khoâng toån haïi. Neáu ñaõ sinh ra coõi theá gian coù toån haïi vaø khoâng toån haïi, hoaëc khoâng sinh ra coõi theá gian toån


www.daitangkinh.org

haïi hoaëc khoâng toån haïi thì seõ gaëp ñöôïc caùc xuùc toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc khoâng gaëp caùc xuùc toån haïi hoaëc khoâng toån haïi. Neáu gaëp caùc xuùc toån haïi hoaëc khoâng toån haïi, hoaëc khoâng gaëp ñöôïc caùc xuùc toån haïi hoaëc khoâng toån haïi thì nhaän ñöôïc thoï toån haïi hoaëc khoâng toån haïi. Ñaây thì chaúng caàn phaûi noùi.

Theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình aáy töï mình ñaõ taïo caùc nghieäp.



QUYEÅN 8


Vì neáu taïo ra caùc haønh thaân, ngöõ, yù coù toån haïi vaø khoâng toån haïi thì chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc phaùp toån haïi vaø khoâng toån haïi, coøn neáu chaúng taïo caùc haønh thaân, mieäng, yù toån haïi hoaëc khoâng toån haïi thì chaúng chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc phaùp toån haïi vaø khoâng toån haïi. Neáu ñaõ chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc phaùp toån haïi vaø khoâng toån haïi thì chieâu caûm ñöôïc töï theå toån haïi vaø khoâng toån haïi. Coøn neáu chaúng chöùa nhoùm theâm nhieàu caùc phaùp toån haïi vaø khoâng toån haïi thì chieâu caûm ñöôïc töï theå toån haïi vaø khoâng toån haïi, seõ sinh ra coõi theá gian toån haïi vaø khoâng toån haïi. Coøn neáu chaúng chieâu caûm ñöôïc töï theå toån haïi vaø khoâng toån haïi thì chaúng sinh ra coõi theá gian toån haïi vaø khoâng toån haïi. Neáu ñaõ sinh ra coõi theá gian toån haïi vaø khoâng toån haïi thì seõ gaëp ñöôïc xuùc toån haïi vaø khoâng toån haïi. Coøn neáu chaúng sinh ra coõi theá gian toån haïi vaø khoâng toån haïi thì chaúng gaëp ñöôïc xuùc toån haïi vaø khoâng toån haïi. Neáu ñaõ gaëp ñöôïc xuùc toån haïi vaø khoâng toån haïi thì seõ nhaän ñöôïc thoï toån haïi vaø khoâng toån haïi. Neáu khoâng gaëp ñöôïc xuùc toån haïi vaø khoâng toån haïi thì cuõng khoâng nhaän ñöôïc thoï toån haïi vaø khoâng toån haïi. Theá neân Ta noùi caùc loaøi höõu tình aáy töï mình taïo nghieäp.

Theá neân goïi laø nghieäp dò thuïc traéng ñen cuûa traéng ñen, nghóa laø nghieäp naøy thieän hoaëc chaúng thieän, chieâu caûm ñöôïc dò thuïc ñaùng meán thích vaø chaúng ñaùng meán thích.

- Theá naøo laø khoâng coù nghieäp dò thuïc chaúng ñen cuõng chaúng traéng laø nghieäp coù theå dieät heát caùc nghieäp?

Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi thaày Boá-thích-noa, ngöôøi giöõ caâu chi giôùi veà boø: Taát caû neân bieát, hoaëc coù theå dieät heát ñöôïc caùc nghieäp suy nghó dò thuïc ñen cuûa ñen (toaøn ñen), hoaëc coù theå dieät heát ñöôïc caùc nghieäp dò thuïc traéng cuûa traéng (toaøn traéng), hoaëc coù theå dieät heát ñöôïc caùc nghieäp suy nghó dò thuïc ñen traéng cuûa ñen traéng. Ñoù goïi laø coù theå


www.daitangkinh.org

dieät heát caùc nghieäp khoâng coøn nghieäp dò thuïc chaúng ñen chaúng traéng. Chaúng ñen ôû ñaây, nghóa laø nghieäp naøy chaúng phaûi nhö nghieäp

chaúng thieän. Vì chaúng coù yù laø ñen maø noùi laø ñen, neân goïi laø chaúng ñen.

Chaúng traéng, nghóa laø nghieäp naøy chaúng phaûi nhö nghieäp thieän höõu laäu. Do vöøa yù vôùi traéng maø noùi laø traéng, cho neân baûo laø chaúng traéng.

Khoâng phaûi laø dò thuïc, nghóa laø nghieäp naøy chaúng phaûi nhö ba nghieäp tröôùc coù theå chieâu caûm ñeán dò thuïc, cho neân goïi laø khoâng phaûi nghieäp dò thuïc.

Hay dieät heát caùc nghieäp, nghóa laø nghieäp naøy hoïc vaø suy nghó thì coù theå höôùng ñeán söï toån giaûm. Vì sao? Nghóa laø neáu hoïc vaø suy nghó maø coù theå höôùng ñeán (bò) söï toån giaûm thì ñoái vôùi nghieäp tröôùc coù theå döùt heát, khaép heát vaø theo ñoù maø ñöôïc heát vónh vieãn. Vôùi nghóa trong naøy thì yù goïi ñoù laø nghieäp coù theå dieät heát caùc nghieäp. Do ñoù neân noùi khoâng coù nghieäp dò thuïc chaúng ñen chaúng traéng laø nghieäp coù theå dieät heát caùc nghieäp.

Boán thöù phaùp thoï: Goàm coù: 1. Coù phaùp thoï coù khaû naêng caûm ñöôïc dò thuïc hieän taïi vui, sau

khoå. vui.

khoå.

vui.

2. Coù phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi khoå, sau

3. Coù phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi khoå, sau

4. Coù phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi vui vaø sau

- Theá naøo laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi vui,

sau khoå? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù

moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la cuøng vôùi nieàm vui söôùng maø gieát haïi, troäm cöôùp, daâm duïc, taø haïnh, noùi doái, noùi lôøi ly giaùn, noùi lôøi hung aùc, noùi lôøi caáu ueá, tham duïc, saân giaän, taø kieán. Noù gieát haïi..., cho ñeán taø kieán, laáy caùc vieäc ñoù laøm ñieàu kieän maø ñöôïc vui söôùng. Nhöng caùc thöù thaân vui, taâm vui nhö theá ñeàu laø vieäc chaúng thieän. Cuoái cuøng bò caùc thöù baát thieän ñoù thaâu giöõ ñieàu khieån neân noù laøm chöôùng ngaïi caùc trí tueä saùng suoát, noù chöôùng ngaïi caùc thöù giaùc ngoä, töùc laø noù chöôùng ngaïi Nieát-baøn. Theá neân goïi laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi vui, sau khoå.

- Theá naøo laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi khoå, sau vui?


Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù moät soá Boå-ñaëc-giaø-la cuøng vôùi buoàn khoå maø töø boû vieäc gieát haïi, boû troäm cöôùp, boû daâm duïc, taø haïnh, lìa boû noùi doái, noùi ly giaùn, noùi lôøi hung aùc, noùi lôøi caáu ueá, khoâng tham khoâng saân giaän vaø chaùnh kieán. Hoï lìa boû gieát haïi cho ñeán chaùnh kieán, laáy ñoù laøm ñieàu kieän maø bò ñau khoå buoàn raàu. Caùc thöù khoå cuûa thaân taâm nhö theá laø ñieàu thieän. Loaïi toát laønh roát raùo ñoù thaâu giöõ ñieàu khieån neân coù theå daãn ñeán trí tueä saùng suoát (thoâng tueä), chöùng ñöôïc giaùc ngoä vaø ñaït ñaïo Nieát-baøn. Theá neân goïi laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm hieän taïi khoå, sau vui.

- Theá naøo laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi khoå vaø sau cuõng khoå?

Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la cuøng vôùi khoå buoàn vaø chuyeân gieát haïi troäm cöôùp, daâm duïc, taø haïnh hoaëc noùi doái, noùi lôøi ly giaùn, noùi lôøi hung aùc, noùi lôøi caáu ueá, hoaëc tham duïc giaän döõ vaø taø kieán. Ngöôøi naøy laáy gieát haïi..., cho ñeán taø kieán laøm ñieàu kieän cho söï buoàn khoå. Vaø caùc söï ñau khoå cuûa thaân vaø taâm nhö theá ñeàu laïi laø chaúng thieän, khi bò caùc ñieàu chaúng thieän naøy thaâu giöõ ñieàu khieån taát seõ gaây chöôùng ngaïi cho trí tueä saùng suoát, chöôùng ngaïi cho giaùc ngoä vaø caû ñaïo quaû Nieát-baøn. Theá neân goïi laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi khoå vaø sau cuõng khoå.

- Theá naøo laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi vui vaø sau cuõng vui?

Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù moät soá Boå-ñaëc-giaø-la raát vui möøng sung söôùng khi lìa döùt gieát haïi, troäm cöôùp, daâm duïc taø haïnh, hoaëc lìa boû noùi doái, noùi ly giaùn, noùi lôøi hung aùc, noùi lôøi caáu ueá, vui söôùng khi khoâng coøn tham lam saân giaän vaø ñöôïc chaùnh kieán. Ngöôøi naøy lìa boû gieát haïi... cho ñeán ñöôïc chaùnh kieán, laáy ñoù laøm ñieàu kieän maø ñöôïc vui veû sung söôùng. Vaø caùc thöù vui söôùng cuûa thaân taâm nhö theá ñeàu laø toát laønh. Khi caùc söï toát laønh naøy thaâu giöõ ñieàu khieån thì seõ daãn ñeán trí tueä saùng suoát, chöùng ñöôïc giaùc ngoä vaø Nieát-baøn. Theá neân goïi laø phaùp thoï coù khaû naêng chieâu caûm dò thuïc hieän taïi vui vaø sau naøy cuõng vui.

Coù boán thöù aùch: Ñoù laø aùch duïc, aùch höõu, aùch kieán, aùch voâ minh. 1. Theá naøo laø aùch duïc? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù raát nhieàu

phaøm phu ngu si, boïn dò sinh doát naùt khoâng hoïc, ñoái vôùi duïc thì chieâu taäp gaây taïo caùc thöù cheát choùc maát maùt, caùc tai hoïa laøm haïi cho giaûi thoaùt (xuaát ly) laøm maát trí tueä khoâng bieát ñuùng nhö thaät. Ñoái vôùi duïc maø coù


www.daitangkinh.org

nhöõng tính chaát nhö vöøa keå thì goàm coù caùc thöù nhö tham duïc, tình duïc, thaân thieát duïc, aùi duïc, laïc duïc (ham vui), muoän duïc (buoàn thöông meâ muoäi) ñam meâ ham thích, ham vui möøng, ham caát giaáu, ham ñua ñoøi huøa theo..., caùc thöù ñoù noù troùi chaët taâm mình. Neân goïi laø aùch duïc.

2. Theá naøo laø aùch höõu? Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc loaøi phaøm

phu ngu si vaø boïn dò sinh thaát hoïc ñoái vôùi caùc höõu thì chieâu taäp gaây taïo caùc thöù maát maùt cheát choùc, caùc tai hoïa laøm haïi söï giaûi thoaùt, laøm maát trí tueä khoâng bieát ñuùng nhö thaät. Caùc thöù höõu coù tính chaát nhö vöøa keå thì goàm coù caùc thöù nhö: Coù tham, coù tình duïc, coù thaân thieát, coù yeâu thöông, coù vui söôùng, coù meâ maån, coù ñam meâ, coù ham thích, coù möøng vui, coù chöùa caát, coù huøa theo (baét chöôùc)... Nhöõng thöù ñoù noù troùi chaët taâm mình. Neân goïi laø aùch höõu.

3. Theá naøo laø aùch kieán? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng

phaøm phu ngu si vaø boïn dò sinh thaát hoïc ñoái vôùi söï thaáy bieát thöôøng chieâu taäp gaây taïo caùc thöù cheát choùc maát maùt, gaây caùc tai hoïa cho söï giaûi thoaùt laøm maát trí tueä khoâng bieát ñuùng nhö thaät... Ñoái vôùi caùc thaáy bieát maø coù nhöõng tính chaát nhö vöøa keå treân thì goàm coù caùc thöù nhö: Thaáy chaáp vaøo tham lam, duyeân nôi tình duïc, duyeân nôi söï thaân thieát, duyeân nôi söï yeâu thöông, duyeân nôi vui söôùng, duyeân nôi meâ maån, duyeân nôi ñam meâ, duyeân nôi ham thích, duyeân nôi vui möøng, duyeân nôi chöùa chaáp, duyeân nôi huøa theo... Nhöõng thöù ñoù noù troùi chaët taâm mình neân goïi laø aùch kieán.

4. Theá naøo laø aùch voâ minh? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc loaøi phaøm

phu ngu si, ñaùm dò sinh thaát hoïc ñoái vôùi saùu thöù xuùc (saéc, thanh, höông…) thöôøng chieâu taäp gaây taïo caùc khoå aùch. Ñoái vôùi saùu thöù chaïm xuùc ñoù maø ñam meâ chaáp tröôùc, voâ minh ngu si khoâng trí tueä neân tuøy mieân caøng theâm lôùn. Theá neân goïi laø aùch voâ minh. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Höõu tình mang aùch duïc, AÙch höõu, kieán töông öng, Do ngu si daãn ñaàu, Chìm maõi trong sinh töû.

Boán thöù côûi troùi (ly heä): 1. Thoaùt khoûi aùch duïc. 2. Thoaùt khoûi aùch höõu. 3. Thoaùt khoûi aùch chaáp giöõ.


4. Thoaùt khoûi aùch voâ minh. - Theá naøo laø côûi troùi (thoaùt khoûi) aùch duïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng

ñeä töû hoïc roäng cuûa Phaät lìa xa caùc thöù duïc chieâu taäp gaây taïo söï cheát choùc maát maùt, gaây tai hoïa cho giaûi thoaùt, ñeå coù trí tueä bieát ñuùng nhö thaät. Ñoái vôùi caùc thöù duïc nhö: Tham duïc, tình duïc, thaân thieát duïc, aùi duïc, laïc duïc, tham meâ maån, ñam meâ ham thích, ham möøng vui, ham caát giaáu, ham huøa theo... Taát caû caùc thöù ñoù khoâng heà gaây vöôùng baän raøng buoäc taâm mình. Theá neân noùi laø thoaùt khoûi aùch duïc.

- Theá naøo laø thoaùt khoûi aùch höõu? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng ñeä

töû hoïc roäng cuûa Ñöùc Phaät thöôøng lìa xa caùc thöù coù chieâu taäp gaây taïo caùc thöù cheát choùc maát maùt, gaây tai hoïa cho söï giaûi thoaùt, ñeå coù trí tueä bieát ñuùng nhö thaät. Ñoái vôùi caùc thöù coù (höõu) nhö coù tham, coù tình duïc, coù thaân thieát, coù yeâu thöông, coù vui söôùng, coù meâ muoäi, coù ñam meâ, coù ham thích, coù möøng vui, coù caát chöùa, coù huøa theo... Taát caû nhöõng thöù coù ñoù khoâng heà gaây vöôùng baän raøng buoäc taâm mình. Theá neân noùi laø thoaùt khoûi aùch coù.

- Theá naøo laø thoaùt khoûi aùch kieán? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng

ñeä töû hoïc roäng cuûa Ñöùc Phaät thöôøng lìa xa caùc thöù chaáp giöõ maø noù chieâu taäp gaây taïo ra caùc thöù cheát choùc maát maùt, gaây tai hoïa cho söï giaûi thoaùt, ñeå coù trí tueä bieát ñuùng nhö thaät. Ñoái vôùi caùc thöù thaáy nhö chaáp giöõ tham lam, chaáp giöõ tình duïc, chaáp giöõ thaân thieát, chaáp giöõ yeâu thöông, chaáp giöõ vui söôùng, chaáp giöõ meâ maån, chaáp giöõ ñam meâ, chaáp giöõ ham thích, chaáp giöõ möøng vui, chaáp giöõ chaát chöùa, chaáp giöõ huøa theo... Taát caû nhöõng thöù thaáy chaáp giöõ ñoù khoâng heà gaây vöôùng baän raøng buoäc taâm mình. Theá neân noùi laø thoaùt khoûi aùch chaáp giöõ.

- Theá naøo laø thoaùt khoûi aùch voâ minh? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng ñeä

töû hoïc roäng cuûa Ñöùc Phaät thöôøng bieát ñuùng nhö thaät vaø saùu thöù chaïm xuùc gaây ra caùc thöù cheát choùc maát maùt, gaây tai hoïa cho giaûi thoaùt. Caùc thöù chaáp tröôùc ñam meâ do ngu si voâ minh voâ trí ñoái vôùi saùu thöù xuùc chaïm ñoù khoâng heà laøm vöôùng baän hoaëc raøng buoäc taâm mình. Theá neân goïi laø thoaùt khoûi aùch voâ minh. Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi keä:

Neáu ñoaïn aùch duïc höõu, Vaø vöôït khoûi aùch kieán, Xa lìa aùch voâ minh,


www.daitangkinh.org

Lieàn ñöôïc vui an oån. ÔÛ trong phaùp hieän taïi, Chöùng vaéng laëng vónh vieãn, Xa lìa heát thaûy aùch, Taát chaúng ñeán ñôøi sau.

Boán doøng thaùc: 1. Doøng thaùc duïc. 2. Doøng thaùc höõu. 3. Doøng thaùc kieán. 4. Doøng thaùc voâ minh.

- Theá naøo laø doøng thaùc duïc? Ñaùp: Tröø coõi Duïc bò raøng buoäc vôùi caùc nhaän thöùc (kieán) voâ minh,

coøn caùc coõi Duïc khaùc thì bò söï raøng buoäc thaät chaët cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo. Theá neân goïi laø doøng thaùc cuûa duïc.

- Theá naøo laø doøng thaùc cuûa höõu? Ñaùp: Coõi Saéc vaø Voâ saéc troùi buoäc vôùi caùc nhaän thöùc voâ minh. Coøn

caùc coõi Saéc vaø Voâ saéc khaùc thì bò söï raøng buoäc thaät chaët cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo. Theá neân goïi laø doøng thaùc cuûa höõu.

- Theá naøo laø doøng thaùc cuûa kieán? Ñaùp: Goàm coù naêm thöù:

1. Chaáp giöõ coù thaân. 2. Chaáp giöõ thieân leäch moät beân. 3. Chaáp giöõ taø kieán. 4. Kieán thuû coù chaáp tröôùc. 5. Giôùi caám thuû.

Ñoù laø naêm thöù kieán. Vì theá neân goïi laø doøng thaùc kieán. - Theá naøo laø doøng thaùc cuûa voâ minh? Ñaùp: Caû ba coõi Duïc, Saéc, Voâ saéc ñeàu ngu si khoâng coù trí tueä. Cho

neân goïi laø doøng thaùc cuûa voâ minh. Boán thöù chaáp giöõ:

1. Chaáp giöõ duïc. 2. Chaáp giöõ kieán. 3. Chaáp giöõ giôùi caám. 4. Chaáp giöõ lôøi mình.

- Theá naøo laø chaáp giöõ duïc? Ñaùp: Tröø caùc chaáp giöõ vaø caùc chaáp giöõ giôùi caám ôû coõi Duïc naøy, thì

nhöõng troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo ôû caùc coõi Duïc khaùc ñeàu goïi laø chaáp giöõ duïc.


- Theá naøo laø chaáp giöõ kieán? Ñaùp: Coù boán thöù chaáp giöõ:

1. Thaân kieán. 2. Bieân kieán. 3. Taø kieán. 4. Kieán thuû.

Caû boán thöù kieán ñoù goïi chung laø kieán thuû. - Theá naøo laø chaáp giöõ giôùi caám? Ñaùp: Nhö coù moät soá ñieàu raên caám, neáu ai giöõ ñuùng caùc ñieàu raên

caám naøy thì seõ ñöôïc thanh tònh, seõ ñöôïc giaûi thoaùt, seõ ñöôïc ra khoûi, seõ ñöôïc thoaùt khoûi khoå vui, seõ vöôït khoûi beán bôø cuûa vui khoå. Coøn traùi laïi ñoái vôùi giôùi maø sai laàm cho raèng giöõ gìn hoaëc moät hai ñieàu, hoaëc giöõ ñaày ñuû taát caû caùc ñieàu raên caám do hoï ñaët ra ñoù ñeå ñöôïc thanh tònh, ñöôïc giaûi thoaùt, ñöôïc ra khoûi, ñöôïc thoaùt khoûi khoå vui, ñöôïc vöôït ra thoaùt voøng vui khoå..., ñoù goïi laø giôùi caám thuû.

- Theá naøo laø Chaáp giöõ lôøi mình? Ñaùp: Tröø coõi Saéc vaø Voâ saéc bò troùi buoäc vôùi caùc chaáp sai laàm vaø

chaáp giöõ giôùi caám, thì nhöõng coät chaët do tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo ôû caùc coõi Saéc vaø Voâ saéc khaùc ñeàu goïi laø chaáp giöõ lôøi mình.

Boán thöù troùi buoäc thaân: Ñoù laø 1. Tham troùi buoäc thaân. 2. Saân giaän troùi buoäc thaân. 3. Chaáp giôùi caám troùi buoäc thaân. 4. Chaáp ñaây laø thaät troùi buoäc thaân.

- Theá naøo laø tham troùi buoäc thaân? Ñaùp: Tham, töùc laø ñoái vôùi caùc thöù tham cuûa duïc caûnh maø tham

muoán cho ñeán caùc loaïi tham, caùc thöù sinh ra tham..., ñoù goïi laø tham. Coøn thaân bò troùi buoäc, nghóa laø khi caùc thöù tham ñoù chöa bò caét ñöùt, chöa ñöôïc bieát khaép. Ñoái vôùi moïi loaøi höõu tình, moïi thöù thaân, moïi thöù nhoùm hoïp tuï taäp, moïi thöù coù ñöôïc..., thì ñeàu laáy töï theå laøm nhaân laøm duyeân maø troùi buoäc. Hoaëc laø troùi buoäc rieâng leû, hoaëc buoäc dính chuøm vaøo nhau, buoäc tieáp noái maõi, buoäc nhö theá caøng chaéc caøng laâu. Gioáng nhö moät ngöôøi thôï kheùo keát toùc hay ñaùm hoïc troø oâng ta gom caùc thöù hoa ñeå tröôùc maët roài laáy moät sôïi chæ tô daøi chaéc maø xaâu keát laïi thaønh caùc thöù traøng hoa ñeå caøi leân toùc. Caùc thöù hoa ñoù thì duøng moät sôïi tô ñeå laøm ñieàu kieän maø xaâu keát dính chaët vaøo nhau. Hoaëc buoäc rieâng leû, buoäc dính chuøm, buoäc keá tieáp môùi taïo neân moät traøng hoa ñeïp. Söï tham lam ôû ñaây cuõng theá, vì chöa ñoaïn tröø heát, chöa bieát khaép, neân ñoái vôùi moïi thöù höõu tình, moïi thöù


www.daitangkinh.org

thaân, moïi thöù nhoùm hoïp, tuï taäp, moïi thöù coù ñöôïc, thì laáy töï theå laøm ñieàu kieän maø buoäc vaøo nhau, hoaëc buoäc rieâng leû, buoäc dính chuøm, buoäc keá nhau môùi beàn chaéc laâu daøi. Theá neân goïi laø tham troùi buoäc thaân.

- Theá naøo laø saân giaän troùi buoäc thaân? Ñaùp: Saân giaän, töùc laø coá yù gaây toån haïi cho loaøi höõu tình. Roäng noùi

cho ñeán hieän ñang gay tai hoïa toäi aùc, ñoù goïi laø saân giaän. Coøn thaân bò troùi buoäc thì nhö vöøa môùi noùi.

- Theá naøo laø chaáp giöõ giôùi caám troùi buoäc thaân? Ñaùp: Söï chaáp giöõ giôùi caám vaø söï troùi buoäc thaân thì nhö tröôùc ñaõ

noùi roài. - Theá naøo laø chaáp ñaây laø thaät troùi buoäc thaân? Ñaùp: Chaáp ñaây laø thaät nghóa laø hoaëc chaáp coù ta vaø coõi theá gian naøy

coøn hoaøi, cho raèng ñieàu naøy ñuùng thaät coøn caùc yù khaùc ñeàu sai laàm. Hoaëc chaáp coù ta vaø coõi theá gian naøy khoâng thöôøng coøn, cho raèng chæ ñieàu naøy laø thaät, coøn caùc yù khaùc ñeàu sai laàm hö voïng.

Hoaëc chaáp ta vaø coõi theá gian naøy cuõng thöôøng maø cuõng khoâng thöôøng, chæ ñieàu naøy laø thaät, coøn caùc ñieàu khaùc laø sai laàm giaû taïo.

Hoaëc chaáp ta vaø coõi theá gian naøy coù giôùi haïn, chæ coù ñieàu naøy laø thaät, coøn caùc ñieàu khaùc laø sai laàm giaû taïo.

Hoaëc chaáp ta vaø coõi theá gian naøy laø khoâng coù giôùi haïn, chæ coù ñieàu naøy laø thaät coøn caùc ñieàu khaùc laø sai laàm giaû taïo.

Hoaëc chaáp ta vaø coõi theá gian naøy coù giôùi haïn maø cuõng khoâng coù giôùi haïn, chæ ñieàu naøy laø thaät, coøn caùc ñieàu khaùc laø sai laàm giaû taïo.

Hoaëc chaáp maïng soáng töùc laø thaân, chæ ñieàu naøy laø thaät, coøn caùc ñieàu khaùc laø sai laàm.

Hoaëc chaáp maïng soáng laø khaùc vôùi thaân, chæ ñieàu naøy laø thaät, caùc ñieàu khaùc laø sai laàm.

Hoaëc chaáp laø Nhö Lai cheát roài thì coù, chæ coù ñieàu naøy laø thaät, caùc ñieàu khaùc laø sai laàm.

Hoaëc chaáp Nhö Lai cheát roài laø chaúng phaûi coù, chæ coù ñieàu naøy laø thaät, caùc ñieàu khaùc laø sai laàm.

Hoaëc chaáp Nhö Lai sau khi cheát roài thì cuõng coù cuõng chaúng coù, chæ ñieàu naøy laø thaät, caùc ñieàu khaùc laø sai laàm.

Hoaëc chaáp Nhö Lai cheát roài thì chaúng phaûi coù cuõng chaúng phaûi khoâng coù, chæ coù ñieàu naøy laø thaät, caùc ñieàu khaùc laø sai laàm. Cöù nhö theá..., coøn goïi ñieàu naøy laø ñuùng thaät söï noùi veà troùi buoäc thaân, nghóa laø “Chaáp ñieàu naøy laø ñuùng thaät”, chöa ñöôïc ñoaïn tröø, chöa ñöôïc bieát khaép, ñoái vôùi moïi loaøi höõu tình v.v..., nhö tröôùc ñaõ noùi roõ. Neân goïi laø troùi buoäc


thaân. Baøi keä tuïng (OÁt-ñaø-nam) thöù tö noùi:

Boán: boán phaùp coù möôøi, Laø ñaïi chuûng, thaät, truï, AÙi khoâng neân hoûi ñeán, Thí, nhieáp, sinh töï theå.

Goàm coù: Boán thöù ñaïi, boán caùch aên, boán thöù thöùc truï, boán thöù aùi, boán thöù chaúng neân laøm maø laøm, boán thöù kyù vaán, boán thöù thí, boán thöù nhieáp söï, boán caùch sinh, boán caùch ñöôïc töï theå.

Boán thöù ñaïi: Töùc laø ñaát, nöôùc, löûa, gioù. Boán thöù naøy ñaõ noùi trong phaùp uaån, veà phaàn saùu giôùi tröôùc ñaây roài.

Boán caùch aên: 1. Ñoaøn thöïc hoaëc thoâ hay teá. 2. Xuùc thöïc. 3. YÙ thöïc. 4. Thöùc thöïc.

- Theá naøo laø ñoaøn thöïc hoaëc thoâ hay teá? Ñaùp: Vì phaàn aên chính laø ñieàu kieän ñeå giuùp nuoâi soáng caùc cô quan

(caên) vaø thaân theå (töù ñaïi) theâm lôùn, laïi thaám nhuaàn töôi nhuaän, giuùp ñaày ñuû vui veû khaép trong cô theå vaø baûo veä, chuyeån ñoåi, löu thoâng, giöõ gìn nôi naøo caàn thieát, ñoù goïi laø ñoaøn thöïc.

Vì sao laïi noùi vieäc aên thoâ teá? Ñoù laø caên cöù vaøo thöùc aên caàn thieát ñeå nuoâi soáng caùc loaøi höõu tình, caùc thöù ñoù hoaëc lôùn nhoû, seõ laàn löôït trình baøy.

Vieäc aên thoâ teá laø gì? Nhö loaøi thuù Ñaêng-kyø-la thì aên thoâ, loaøi thuù Ni-daân-kyø-la thì aên teá. Nhöng loaøi Ni-daân-kyø-la laïi aên thoâ, loaøi thuù Neâ- di laø aên teá. Loaøi Neâ-di laïi aên thoâ, loaøi caù Quy-tuøy laø aên teá. Loaøi caù Quy- tuøy thì aên thoâ, loaøi tröùng sinh trong nöôùc laø aên teá. Cuõng nhö voi, ngöïa, traâu thì aên thoâ, loaøi deâ, nai, heo thì aên teá. Loaøi deâ, nai, heo aên thoâ, loaøi daõ can (choàn) choù thì aên teá. Roài loaøi daõ can, choù laïi aên thoâ, coøn loaøi nhaïn, khoång töôùc (coâng) laø aên teá. Vaø loaøi nhaïn, khoång töôùc laïi aên thoâ, coøn caùc loaøi truøn soáng treân ñaát laïi aên teá. Coøn nhö caùc loaøi aên caùc thöù caây coái, caønh laù, haït v.v... thì aên thoâ, so vôùi loaøi aên côm, chaùo laø teá. Loaøi aên chaùo laïi aên thoâ hôn, loaøi aên daàu, söõa thì aên teá.

Laïi nhö caùc loaøi höõu tình duøng mieäng, moû, löôõi ñeå laáy thöùc aên maø nhai gaëm, nhaám, nuoát ñoù laø thöùc aên to, thoâ. Nhöng ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coøn naèm trong thai, trong tröùng chæ huùt laáy caùc chaát nöôùc boå döôõng töø cuoáng roán vaøo ñeå nuoâi thaân theå thì ñoù laø thöùc aên nhoû teá.


www.daitangkinh.org

Laïi coøn coù caùc loaøi höõu tình aên roài laïi coù tieåu tieän vaø phoùng ueá thì ñoù laø aên thoâ. Traùi laïi caùc loaøi aên roài maø khoâng coù phoùng ueá thì laø aên teá. Nhö coù loaøi aên muøi vò thôm toâ ñaø, tuy coù aên nhöng khoâng coù phoùng ueá. Nhö theá maø keå ra neân coù thöùc aên thoâ teá.

- Theá naøo laø xuùc thöïc? Ñaùp: Nhö coù loaøi laáy söï tieát ræ ra vaø ñuïng chaïm laøm ñieàu kieän ñeå

nuoâi lôùn caùc cô quan vaø thaân theå, laïi cuõng laøm thaám nhuaàn cô theå cho ñeán giöõ gìn v.v..., thì ñoù goïi laø xuùc thöïc.

Vieäc xuùc thöïc naøy nhö theá naøo? Nhö caùc loaøi ngan, ngoãng, nhaïn, khoång töôùc, anh vuõ (vaïc), yeång, saùo, nhoàng, yeán, ly hoaøng, maïng, maïng v.v... Khi ñaõ ñeû tröùng thì luoân luoân aáp uû che chôû, luoân giöõ cho aám aùp khieán sinh ra söï ñuïng chaïm vui veû. Neáu caùc tröùng ñöôïc sinh ra maø khoâng ñöôïc luoân luoân aáp uû che chôû giöõ aám khieán coù söï ñuïng chaïm vui veû thì tröùng aáy seõ bò ung thoái. Coøn nhö aáp uû che chôû giöõ aám luoân thì tröùng seõ phaùt trieån nôû con... Caùc loaøi nhö theá goïi laø xuùc thöïc (aên baèng söï aáp uû ñuïng chaïm).

- Theá naøo laø aên baèng yù nghó? Ñaùp: Nhö coù loaøi do söï naûy ra yù töôûng, söï nghó nhôù laøm ñieàu kieän

(duyeân) ñeå nuoâi lôùn caùc cô quan vaø thaân theå caøng phaùt trieån. Laïi cuõng coù theå thaám nhuaàn töôi nhuaän khaép nôi, cho ñeán giöõ gìn duy trì söï soáng thì ñaây laø aên baèng yù nghó.

Vieäc aên baèng yù nghó naøy nhö theá naøo? Nhö caùc loaøi caù Quy-tuøy, loaøi Thaát-thuû-ma-la-boä-lö-ca v.v... (caùc loaøi ruøa, ba ba, vích) leân bôø ñaøo caùt ñeû tröùng vaø laáp caùt laïi roài boø xuoáng nöôùc. Neáu caùc tröùng naøy luoân nhôù meï khoâng bao giôø queân thì seõ khoâng bò ung thoái. Coøn nhö khoâng nghó nhôù ñeán meï thì ñeàu bò thoái röõa. Caùc loaøi ñoù thì goïi laø aên baèng yù nghó.

- Theá naøo laø aên baèng thöùc? Ñaùp: Neáu nhö coù loaøi do söï tieát loä yù thöùc laøm ñieàu kieän ñeå nuoâi

lôùn caùc cô quan vaø phaùt trieån thaân theå. Vaø cuõng laïi töï thaám nhuaàn khaép nôi..., cho ñeán giöõ gìn duy trì söï soáng..., thì goïi laø aên baèng thöùc.

Vieäc aên baèng thöùc nhö theá naøo? Nhö trong kinh Phaû Laëc Lö Na Kyù, Ñöùc Theá Toân coù daïy: Naày thaày Phaû Laëc Lö Na! Neân bieát vieäc aên baèng thöùc coù theå khieán khôûi sinh coù ñôøi sau. Caùc loaøi nhö theá goïi laø aên baèng thöùc.

Boán thöù thöùc truï: Ñoù laø saéc thöùc truï, thoï thöùc truï, töôûng thöùc truï vaø haønh thöùc truï.

Theá naøo laø saéc thöùc truï?


Ñaùp: Nhö caùc saéc höõu laäu tuøy thuaän theo caùc thöù maø chaáp tröôùc. Ñoái vôùi caùc saéc ñoù, trong caùc ñôøi hoaëc quaù khöù, hieän taïi hay vò lai maø taâm yù thöùc khôûi leân caùc thöù ham muoán veà tham, saân hay si, hoaëc tuøy theo moãi moãi taâm sôû ñeàu coù tuøy phieàn naõo tham döï vaøo, thì ñoù goïi laø saéc thöùc truï.

Caùc thöù thoï, töôûng, haønh thöùc truï cuõng ñeàu gioáng nhö theá maø suy ra.

Boán thöù aùi: Töùc laø coù boán thöù: 1. Coù Bí-soâ hoaëc Bí-soâ ni v.v..., nhaân ham thích y phuïc, neân luùc

ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï thì truï, ñaùng caàm giöõ thì caàm giöõ. 2. Coù Bí-soâ hoaëc Bí-soâ ni v.v..., nhaân ham thích aên uoáng, neân luùc

ñaùng sinh thì sinh, ñaùng truï thì truï, ñaùng caàm giöõ thì caàm giöõ. 3. Coù Bí-soâ hay Bí-soâ ni v.v..., nhaân ham thích ngoïa cuï, neân luùc

ñaùng sinh lieàn sinh, luùc ñaùng truï thì truï, ñaùng caàm giöõ thì caàm giöõ. 4. Coù Bí-soâ hay Bí-soâ ni v.v..., nhaân ham thích vieäc coù vaø khoâng,

neân luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï vaø ñaùng caàm giöõ lieàn caàm giöõ.

- Theá naøo laø coù Bí-soâ, Bí-soâ ni v.v..., nhaân ham thích y phuïc maø luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï vaø ñaùng caàm giöõ lieàn caàm giöõ...?

Ñaùp: Y phuïc noùi ôû ñaây, ñoù chính laø caùc loâng thuù deät thaønh, hoaëc do phieán na, hay coû gai, hay sôïi gai deät thaønh, hoaëc laø Kieän-coå-la, hoaëc sôïi tô taèm, sôïi boâng vaûi hay daï næ taïo thaønh, hoaëc do Kieàu-chaâm-baø, hay Ñoät-luû-la, hoaëc A-giaù-laïn-ñaø may thaønh. Coøn y phuïc tieáng goïi chung caùc thöù ñeå che thaân nhö aùo choaøng, aùo khoaùc, aùo maëc ngoaøi, maëc trong, aùo laù vaø quaàn ñôn, quaàn keùp, quaàn ngaén quaàn daøi, khoá khaäu ñeå che chaén... Ñoái vôùi caùc thöù y phuïc nhö theá maø tham lam ham thích caát chöùa giöõ gìn, chaáp chaët meán yeâu meâ maån... Theá neân noùi Bí-soâ, Bí-soâ ni nhaân ham thích y phuïc neân luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï vaø ñaùng caàm giöõ lieàn caàm giöõ.

- Theá naøo laø Bí-soâ vaø Bí-soâ ni nhaân ham thích aên uoáng, neân luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï vaø luùc ñaùng caàm giöõ lieàn caàm giöõ?

Ñaùp: AÊn uoáng noùi ôû ñaây, töùc laø naêm thöù ñaùng aên vaø naêm thöù ñeå duøng böõa. Naêm thöù ñaùng aên ñoù laø cuû, reã, thaân, caây, ñoït, laù, rau, hoa vaø quaû haït... Coøn naêm thöù duøng böõa laø côm, chaùo, buùn khoâ, caù thòt vaø canh thòt... Vôùi caùc thöùc aên nhö theá maø tham lam ham muoán roài chöùa caát giöõ gìn, chaáp chaët, öa thích meâ maån... Theá neân noùi Bí-soâ hay Bí-soâ ni nhaân ham thích aên uoáng neân luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï thì truï vaø ñaùng


www.daitangkinh.org

caàm giöõ thì caàm giöõ. - Theá naøo laø Bí-soâ vaø Bí-soâ ni nhaân ham thích ngoïa cuï maø luùc

ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï, ñaùng caàm giöõ thì caàm giöõ? Ñaùp: Ngoïa cuï noùi ôû ñaây coù nghóa laø: Nhaø cöûa, phoøng xaù, ñeàn ñaøi,

laàu caùt, haønh lang roäng daøi, maùi hieân, coâng vieân, hang hoác, maùi tranh vaùch ñaát hoaëc saûnh ñöôøng loäng laãy, hoaëc am thaát lôïp coû laù hay hang hoá baèng ñaát ñaù.

Ngoïa cuï coøn coù nghóa laø giöôøng choõng, neäm thaûm, taám luïa traûi giöôøng, meàn ñôn meàn keùp, baèng len daï næ nhung luïa gaám, hoaëc vaûi thoâ vaûi gai, goái naèm, goái oâm, vaø caùc thöù gheá ñaúng saïp guï v.v... Caùc thöù nhö theá maø ham thích roài chöùa caát giöõ gìn meâ ñaém yeâu thích meâ maån. Theá neân goïi Bí-soâ, Bí-soâ ni nhaân ham thích ngoïa cuï maø luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï, ñaùng caàm giöõ lieàn caàm giöõ.

- Theá naøo laø Bí-soâ, Bí-soâ ni nhaân ham meâ coù vaø khoâng coù maø luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï vaø ñaùng caàm giöõ thì caàm giöõ?

Ñaùp: Caùi coù ôû ñaây töùc laø naêm thöù uaån, töùc laø chaáp chaët vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Coøn khoâng coù töùc laø naêm thuû uaån trong töông lai seõ ñoaïn dieät. Nhö coù moät soá ngöôøi nghó: Ta mong ôû kieáp sau seõ sinh ra coù ñuû naêm uaån. Laïi coù moät soá ngöôøi khaùc laïi nghó toâi mong raèng sau khi cheát thì naêm uaån cuûa toâi seõ dieät maát. Nhö theá ñoái vôùi coù vaø khoâng coù maø tham lam ham muoán roài caát giaáu giöõ gìn ñaém tröôùc yeâu thích meâ maån. Theá neân goïi Bí-soâ, Bí-soâ ni nhaân ham thích coù vaø khoâng coù maø luùc ñaùng sinh lieàn sinh, ñaùng truï lieàn truï, ñaùng caàm giöõ thì caàm giöõ vaäy.

Boán thöù chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm: 1. Tham duïc chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm. 2. Saân giaän chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm. 3. Ngu si chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm. 4. Sôï haõi chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm.

- Theá naøo laø tham duïc chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm? Ñaùp: Nhö moät loaïi ngöôøi laø thaân giaùo sö, hoaëc Quyõ phaïm sö (thaày

luaät sö) hoaëc ngang haøng vôùi thaân giaùo sö hoaëc luaät sö, vaø hoï cuøng nhau giao teá chôi thaân nhö baïn beø... Trong khi ñoù ôû trong Taêng chuùng coù söï tranh caõi, keû aáy nghó: Neáu ta cuøng caùc sö tröôûng noùi treân maø giao du laøm baïn thì bò rôi vaøo phi phaùp. Coøn neáu khoâng cuøng laøm baïn vôùi caùc thaày thì laïi mang tieáng laø baát nghóa. Daàu nghó nhö theá, song vaãn bò tham duïc sai khieán thuùc ñaåy cho neân vaãn khôûi leân caùc haønh ñoäng vaø lôøi noùi (thaân ngöõ) aùc. Theá neân noùi vì tham duïc chaúng ñaùng laøm maø vaãn cöù laøm.

- Theá naøo laø saân giaän chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm?


Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi coù keû oaùn thuø ghen gheùt, ôû trong chuùng ta coù söï tranh caõi. Ngöôøi aáy nghó: Neáu ta giuùp ñôõ keû oaùn thuø ghen gheùt ta thì loøng chaúng thích, nhöng neáu khoâng giuùp ñôõ thì traùi ñaïo lyù. Tuy laø nghó theá, nhöng vì bò saân giaän sai khieán thuùc ñaåy che laáp lyù trí neân vaãn khôûi leân haønh ñoäng vaø lôøi noùi xaáu aùc. Ñoù goïi laø vì saân giaän chaúng ñaùng laøm maø vaãn cöù laøm.

- Theá naøo laø ngu si chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm? Ñaùp: Nhö coù moät loaïi ngöôøi coù baåm taùnh ngu ñoän hoaëc laø thaân

giaùo sö hay thaày moâ phaïm (luaät sö), hoaëc ngang haøng (gioáng nhö) thaân giaùo sö hay thaày moâ phaïm, hoaëc cuøng hoï giao teá thaân thieát nhö baïn beø. Khi ñoù ôû trong chuùng Taêng coù söï tranh caõi vaø ngöôøi aáy nghó: Ta nay chaúng bieát theá naøo phaûi traùi toát xaáu, vaäy caàn phaûi cuøng laøm baïn nhôø söï giuùp ñôõ cuûa caùc thaân giaùo sö v.v... Nhöng vì keû aáy bò ngu si che laáp lyù trí, sai khieán thuùc ñaåy, neân vaãn khôûi leân caùc haønh ñoäng vaø lôøi noùi xaáu aùc. Ñoù goïi laø vì ngu si chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm.

- Theá naøo laø sôï haõi chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi laø baïn beø cuûa vua chuùa, baïn beø cuûa

caùc ñaïi thaàn quan chöùc lôùn hoaëc beø baïn vôùi ñaùm giaëc cöôùp. Khi ôû trong chuùng Taêng coù vieäc tranh caõi thì ngöôøi aáy töï nghó: Neáu ta nay khoâng chòu giuùp ñôõ keû coù theá löïc thì vì lyù do aáy ta coù theå bò maát taát caû danh lôïi, bò maát y baùt, vaø coù theå maát caû maïng. Vì theá nhaát ñònh laø ta caàn phaûi giuùp ñôõ huøa theo vôùi nhöõng keû coù theá löïc. AÁy laø do ngöôøi naøy bò sôï haõi che laáp lyù trí, noù sai khieán thuùc ñaåy, neân vaãn khôûi leân caùc haønh ñoäng vaø lôøi noùi xaáu aùc. Ñoù goïi laø vì sôï haõi chaúng ñaùng laøm maø cöù laøm. Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi keä:

Keû coù tham saân si, Vaø sôï neân traùi phaùp, Lo sôï maát danh lôïi, Nhö ñeâm coù chuùt traêng.

Boán caùch thöa hoûi ghi nhôù: 1. Neân moät möïc thöa hoûi ghi nhôù. 2. Neân phaân bieät thöa hoûi ghi nhôù. 3. Neân vaán naïn thöa hoûi ghi nhôù. 4. Neân buoâng xaû söï thöa hoûi ghi nhôù.

- Theá naøo laø neân moät möïc thöa hoûi ghi nhôù? Ñaùp: Nhö coù keû thöa hoûi: Ñöùc Theá Toân coù phaûi laø Nhö Lai, A La

Haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Vieân Maõn, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Tröôïng Phu, Ñieàu Ngöï Só, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Baïc


www.daitangkinh.org

Giaø Phaïm chaêng? Phaùp cuûa Phaät noùi thaät laø toát laønh kheùo leùo. Hieän ñôøi naøy coù söï

thanh löông, höôùng daãn hôïp thôøi thì nhöõng keû trí gaàn guõi quan saùt seõ ñöôïc taâm chöùng chaêng? Caùc ñaïo haïnh nhieäm maàu ñaày ñuû cuûa caùc ñeä töû Phaät, coù phaûi laø caùc haïnh ngay thaúng chaùnh tröïc, laø haïnh ñuùng chaân lyù, laø haïnh phaùp tuøy phaùp, laø haïnh hoøa kính, laø haïnh tuøy phaùp chaêng? Khoå, taäp, dieät, ñaïo coù phaûi laø Thaùnh ñeá chaêng?

Taát caû haønh ñeàu laø voâ thöôøng chaêng? Taát caû haønh ñeàu laø voâ ngaõ chaêng? Nieát-baøn coù phaûi laø tòch dieät chaêng? Nhö theá maø moät möïc thöa hoûi ghi nhôù voâ soá caùc phaùp moân nhö Theá Toân coù phaûi laø Nhö Lai A-la- haùn chaêng? Roäng noùi cho ñeán Nieát-baøn coù phaûi laø tòch tónh vaéng laëng chaêng v.v...? Theá neân goïi laø cöù moät möïc thöa hoûi ghi nhôù.

Vì sao laïi baûo raèng cöù moät möïc thöa hoûi ghi nhôù? Vì vôùi caùch thöa hoûi nhö theá maø moät möïc ghi nhôù thì coù theå coù ñöôïc (daãn ñeán) caùc nghóa lyù lôïi ích, daãn ñeán caùc phaùp thieän, coù theå daãn ñeán phaïm haïnh, coù theå daãn ñeán söï thoâng tueä (trí tueä hieåu bieát saùng suoát), coù theå giaùc ngoä vaø chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Neân goïi ñoù laø caùch moät möïc thöa hoûi ghi nhôù.

- Theá naøo laø neân phaân bieät maø thöa hoûi ghi nhôù? Ñaùp: Neáu coù ngöôøi hoûi: Theá naøo goïi laø phaùp? Khi coù lôøi hoûi naøy

thì neân phaân bieät maø ghi nhôù. Vì phaùp coù nhieàu thöù, hoaëc thôøi quaù khöù, hieän taïi hay vò lai, hoaëc toát laønh, hoaëc xaáu aùc, hoaëc voâ kyù, hoaëc lieân heä vôùi coõi Duïc, coõi Saéc, coõi Voâ saéc, hoaëc hoïc, voâ hoïc, phi hoïc phi voâ hoïc, hoaëc thaáy phaùp ñoaïn (söï ñoaïn dieät), hoaëc tu phaùp ñoaïn, hoaëc chaúng phaûi phaùp ñoaïn. Caùc phaùp nhö theá v.v... coù voâ löôïng phaùp moân, neân caàn phaân bieät maø ghi nhôù. Theá neân goïi laø neân phaân bieät maø thöa hoûi ghi nhôù.

Vì sao neân phaân bieät thöa hoûi maø ghi nhôù? Vì vôùi caùch thöa hoûi maø phaân bieät ghi nhôù thì coù theå daãn ñeán caùc nghóa lyù lôïi ích, coù theå daãn ñeán caùc phaùp thieän, coù theå daãn ñeán phaïm haïnh, coù theå daãn ñeán trí tueä hieåu bieát saùng suoát (thoâng tueä), coù theå giaùc ngoä vaø chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Neân goïi ñoù laø neân phaân bieät maø thöa hoûi ghi nhôù.

- Theá naøo neân caät vaán thöa hoûi maø ghi nhôù? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi hoûi: Vì toâi maø noùi phaùp, vaäy xin cho pheùp toâi

ñöôïc gaïn hoûi (caät vaán) ñeå ghi nhôù. Phaùp coù nhieàu thöù vaäy nay oâng noùi phaùp naøo? Laø phaùp quaù khöù, hieän taïi hay vò lai? Laø phaùp thieän, hay phaùp xaáu aùc hay voâ kyù (chaúng thieän chaúng aùc), laø coù lieân heä ñeán caùc coõi Duïc, coõi Saéc, hay Voâ saéc, laø coù hoïc, voâ hoïc hay phi hoïc phi voâ hoïc, laø coù thaáy phaùp ñoaïn dieät, tu phaùp ñoaïn dieät, hay chaúng phaûi phaùp ñoaïn


dieät. Cöù caùc phaùp nhö theá coù voâ löôïng phaùp moân, neân gaïn hoûi laïi maø ghi nhôù. Ñoù goïi laø neân gaïn hoûi laïi ñeå ghi nhôù.

Vì sao phaûi gaïn hoûi laïi maø ghi nhôù? Vì vôùi caùch gaïn hoûi caät vaán laïi ñeå ghi nhôù thì coù theå daãn ñeán caùc nghóa lyù lôïi ích, coù theå daãn ñeán caùc phaùp toát laønh, coù theå daãn ñeán phaïm haïnh, coù theå daãn ñeán trí tueä hieåu bieát saùng suoát (thoâng tueä), coù theå ñöôïc giaùc ngoä vaø chöùng ñöôïc Nieát- baøn. Cho neân noùi laø neân gaïn hoûi laïi maø ghi nhôù.

- Theá naøo laø buoâng boû söï thöa hoûi vaø ghi nhôù? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi hoûi: Theá gian coù thöôøng coøn hoaøi chaêng, hay

voâ thöôøng hay chaúng phaûi thöôøng cuõng chaúng phaûi voâ thöôøng chaêng? Theá gian coù giôùi haïn hay khoâng giôùi haïn? Hay cuõng coù giôùi haïn maø cuõng khoâng giôùi haïn chaêng? Hay chaúng phaûi coù giôùi haïn maø cuõng chaúng phaûi khoâng giôùi haïn chaêng? Maïng soáng coù phaûi laø thaân, hay laø khaùc thaân? Nhö Lai cheát roài vaãn coøn coù, hay chaúng phaûi coù? Hay laø cuõng coù maø cuõng chaúng phaûi coù? Hay laø chaúng phaûi coù cuõng chaúng phaûi chaúng coù...? Ñoái vôùi caùc thöù nhö theá chaúng ñuùng lyù maø hoûi thì neân buoâng boû ñöøng ghi nhôù chi caû. Nghóa laø neân nhôù ñieàu naøy: Phaät noùi söï thöa hoûi naøy laø khoâng neân ghi nhôù. Vì thöôøng hay voâ thöôøng thì ñeàu chaúng ñuùng chaân lyù. Theá neân noùi buoâng boû khoûi ghi nhôù.

Vì sao söï thöa hoûi naøy neân buoâng boû khoûi ghi nhôù? Vì buoâng boû loái hoûi aáy môùi coù theå daãn ñeán caùc nghóa lyù lôïi ích, coù theå daãn ñeán caùc phaùp toát laønh, coù theå daãn ñeán Phaïm haïnh, coù theå phaùt sinh ra trí tueä saùng suoát (thoâng tueä), noù chöùng ñöôïc giaùc ngoä vaø Nieát-baøn. Theá neân noùi caùi hoûi naøy thì neân buoâng boû khoâng caàn nhôù. Ñöùc Theá Toân coù noùi keä:

Cöù moät möïc hoûi nhôù, Neân phaân bieät hoûi nhôù, Neân gaïn hoûi ghi nhôù, Neân buoâng xaû ghi nhôù. Vôùi boán caùch hoûi ñoù, Bieát caùch maø ghi nhôù, Seõ hieåu nghóa, phaùp thieän, Vaø phaïm haïnh cao khieát. Cao saâu ñeàu haøng phuïc, Bieát caû nghóa, phi nghóa, Buoâng caû nghóa, phi nghóa, Xeùt roõ laø baäc trí.

Coù boán thöù boá thí: 1. Coù vieäc boá thí, ngöôøi cho thanh tònh, keû nhaän khoâng thanh tònh.


www.daitangkinh.org

2. Coù vieäc boá thí, ngöôøi nhaän thanh tònh, keû cho khoâng thanh tònh. 3. Coù vieäc boá thí, ngöôøi cho vaø keû nhaän ñeàu thanh tònh. 4. Coù vieäc boá thí, ngöôøi cho keû nhaän ñeàu khoâng thanh tònh. - Theá naøo laø coù vieäc boá thí maø ngöôøi cho thanh tònh, keû nhaän

khoâng thanh tònh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù

ngöôøi laøm vieäc boá thí, giôùi haïnh thanh tònh, tuaân haønh caùc ñieàu raên caám ñaày ñuû. Soáng coù quan saùt suy tö vaø ñaït ñöôïc keát quaû thaáy bieát, neáu y vaøo söï thaáy bieát ñuùng ñaén ñoù maø noùi nhö theá..., thì nhaát ñònh ñoù laø coù boá thí vaø ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Traùi laïi ngöôøi nhaän cuûa vaø phaùp boá thí laïi khoâng tuaân haønh giôùi luaät, soáng khoâng ñuùng phaïm haïnh thanh tònh. Nhö theá quyeát ñònh laø vieäc boá thí ñoù seõ khoâng thaâu ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Theá neân noùi coù vieäc boá thí maø ngöôøi cho thì thanh tònh coøn keû nhaän thì khoâng thanh tònh.

Vì sao trong vieäc boá thí naøy thì ngöôøi cho laø thanh tònh, keû nhaän laïi khoâng thanh tònh? Caùc giaùo phaùp chi phaàn vaø caùc cuûa caûi tieàn baïc nuoâi soáng khi ñem boá thí caàn phaûi ñöôïc hôïp phaùp. Trong khi caùc chi phaàn vaø cuûa caûi boá thí cuûa ngöôøi boá thí thì ñaõ tu taäp thaønh töïu. Coøn caùc thöù chi phaàn giaùo phaùp cuûa caûi cuûa ngöôøi nhaän ñaùng leõ phaûi ñöôïc tu taäp ñaày ñuû thì laïi khoâng ñöôïc thaønh töïu. Do ñoù maø trong vieäc boá thí naøy thì ngöôøi cho laø thanh tònh, maø keû nhaän laïi khoâng thanh tònh.

- Theá naøo laø coù vieäc boá thí maø ngöôøi nhaän ñöôïc thanh tònh, coøn ngöôøi boá thí laïi khoâng thanh tònh?

Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Neáu coù ngöôøi laøm vieäc boá thí nhöng khoâng tuaân haønh caùc giôùi luaät, phaïm haïnh khoâng ñöôïc thanh tònh, khoâng nöông vaøo söï quan saùt thaáy bieát neân khoâng coù keát quaû thaáy bieát. Neáu y vaøo vieäc thaáy bieát nhö theá maø noùi, thì nhaát ñònh ñoù laø khoâng coù vieäc boá thí vaø khoâng ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Trong khi ngöôøi nhaän laïi tuaân haønh luaät phaùp, soáng theo phaïm haïnh thanh tònh. Coù nöông vaøo söï quan saùt thaáy bieát vaø coù keát quaû thaáy bieát. Neáu y vaøo vieäc thaáy bieát ñoù maø noùi thì nhaát ñònh ñoù laø coù boá thí vaø ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Theá neân goïi laø ngöôøi nhaän thì thanh tònh coøn ngöôøi cho laïi khoâng thanh tònh.

Vì sao trong vieäc boá thí naøy ngöôøi nhaän thì thanh tònh maø ngöôøi cho laïi khoâng thanh tònh? Vì caùc giaùo phaùp (chi phaàn) vaø cuûa caûi ñem boá thí caàn phaûi ñöôïc tu taäp ñuùng phaùp. Caùc chi phaàn cuûa caûi cuûa ngöôøi cho chaúng phaûi tu taäp ñöôïc thaønh töïu, coøn caùc chi phaàn vaø cuûa caûi cuûa ngöôøi nhaän thì coù tu taäp ñöôïc thaønh töïu. Theá neân vieäc boá thí naøy thì


ngöôøi nhaän thanh tònh coøn ngöôøi cho khoâng thanh tònh vaäy. - Theá naøo laø coù vieäc boá thí maø caû keû thí vaø ngöôøi nhaän ñeàu ñöôïc

thanh tònh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Neáu coù keû

boá thí ñeàu tuaân giöõ giôùi luaät, soáng ñôøi phaïm haïnh thanh tònh. Coù nöông vaøo söï quan saùt thaáy bieát vaø ñaït ñöôïc keát quaû cuûa söï thaáy bieát ñoù. Neáu y vaøo söï thaáy bieát ñoù maø noùi thì nhaát ñònh ñoù laø coù boá thí vaø coù ñaït ñöôïc quaû vò Phaät. Coøn ngöôøi nhaän cuûa boá thí cuõng tuaân giöõ giôùi luaät, soáng ñôøi phaïm haïnh thanh tònh. Coù nöông vaøo söï quan saùt thaáy bieát vaø ñaït ñöôïc keát quaû cuûa söï thaáy bieát ñoù. Neáu y vaøo vieäc thaáy bieát ñoù maø noùi thì nhaát ñònh ñoù laø coù boá thí vaø coù ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Theá neân noùi vieäc boá thí naøy caû ngöôøi cho vaø keû nhaän ñeàu ñöôïc thanh tònh.

Vì sao vieäc boá thí naøy caû ngöôøi cho vaø keû nhaän ñeàu ñöôïc thanh tònh? Caùc thöù giaùo phaùp chi phaàn vaø caùc cuûa caûi cuûa ngöôøi cho ñeàu ñöôïc tu taäp reøn luyeän vaø caùc chi phaàn cuûa caûi aáy ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Coøn caùc chi phaàn vaø cuûa caûi cuûa ngöôøi nhaän cuõng coù tu taäp reøn luyeän vaø cuõng ñöôïc thaønh töïu. Theá neân noùi trong vieäc boá thí naøy caû ngöôøi cho vaø keû nhaän ñeàu ñöôïc thanh tònh.

- Theá naøo laø coù vieäc boá thí maø ngöôøi cho vaø keû nhaän ñeàu khoâng ñöôïc thanh tònh?

Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Neáu coù ngöôøi boá thí maø khoâng tuaân giöõ giôùi luaät, khoâng soáng ñôøi phaïm haïnh thanh tònh. Khoâng nöông vaøo söï quan saùt thaáy bieát vaø khoâng ñaït ñöôïc keát quaû cuûa söï thaáy bieát ñoù. Y vaøo söï thaáy bieát ñoù maø noùi thì quyeát ñònh laø khoâng coù söï boá thí vaø khoâng ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Coøn ngöôøi nhaän cuûa boá thí cuõng chaúng tuaân giöõ luaät phaùp, chaúng soáng ñôøi phaïm haïnh thanh tònh, khoâng nöông vaøo söï quan saùt thaáy bieát vaø khoâng ñaït ñöôïc keát quaû cuûa söï thaáy bieát ñoù. Y vaøo söï thaáy bieát ñoù maø noùi thì quyeát ñònh ñoù laø coù boá thí vaø coù ñaït ñöôïc quaû dò thuïc. Theá neân noùi coù vieäc boá thí maø caû ngöôøi cho laãn ngöôøi nhaän ñeàu khoâng thanh tònh.

Vì sao vieäc boá thí naøy caû ngöôøi cho vaø ngöôøi nhaän ñeàu khoâng thanh tònh? Vì caùc chi phaàn giaùo phaùp vaø cuûa caûi cuûa ngöôøi cho caàn phaûi ñöôïc tu taäp reøn luyeän, nhöng caùc chi phaàn vaø cuûa caûi aáy chaúng ñöôïc thaønh töïu cuõng nhö caùc chi phaàn vaø cuûa caûi cuûa ngöôøi nhaän cuõng khoâng ñöôïc tu taäp reøn luyeän thaønh töïu. Theá neân noùi trong vieäc boá thí naøy caû ngöôøi cho vaø ngöôøi nhaän ñeàu khoâng ñöôïc thanh tònh vaäy.

Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi keä: (Keû) cho dö giôùi, nhaän thieáu (giôùi),


www.daitangkinh.org

Thanh tònh maø chöùng phaùp, Tín nghieäp quaû dò thuïc, Chæ keû thí: thanh tònh. (Keû) cho thieáu giôùi, nhaän ñuû (giôùi), Chaúng tònh, thaønh phi phaùp, Cheâ nghieäp quaû dò thuïc, Chæ keû nhaän laø tònh. Keû cho, nhaän ñeàu thieáu (giôùi), Chaúng tònh ñeàu phi phaùp, Cheâ nghieäp quaû dò thuïc, Ta noùi quaû khoâng lôùn. (Keû) cho, nhaän ñeàu ñuû giôùi, Thanh tònh maø chöùng phaùp, Tin nghieäp quaû dò thuïc, Ta noùi coù quaû lôùn. Tin nghieäp quaû dò thuïc, Toân troïng vieäc boá thí, Cha meï vaø con caùi, Baäc trí ñeàu ngôïi khen. Thaân, ngöõ, yù khoâng chaáp, Tu haïnh dieäu Sa-moân, Chaúng mong mình giaøu sang, Vaãn roäng thí keû khaùc. Caùc coõi ñeàu lìa duïc, Thí xong cuõng lìa duïc, Ta noùi thí nhö theá, Toät baäc cuûa taøi thí.



QUYEÅN 9


Boán thöù nhieáp söï: 1. Boá thí nhieáp söï. 2. AÙi ngöõ nhieáp söï. 3. Lôïi haønh nhieáp söï. 4. Ñoàng söï nhieáp söï.

- Theá naøo laø boá thí nhieáp söï? Ñaùp: Boá thí noùi ôû ñaây, nghóa laø ngöôøi thí chuû boá thí cuùng döôøng

cho caùc Sa-moân, Baø-la-moân, nhöõng keû ngheøo khoå, ngöôøi tu haønh khoå haïnh, keû aên xin v.v... caùc thöù aên uoáng, thuoác thang, y phuïc, traøng hoa caøi toùc, caùc chaát thôm ñeå thoa xöùc, nhaø cöûa phoøng oác, ngoïa cuï ñeøn ñuoác cuøng caùc thöù caàn duøng. Ñoù laø boá thí.

Laïi nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi Tröôûng giaû Thuû: “Naøy Tröôûng giaû! Neân bieát trong caùc thöù boá thí thì phaùp thí laø toái thöôïng”. Ñoù laø boá thí.

Coøn nhieáp söï, laø do vieäc boá thí naøy maø thaân caän gaàn guõi thaâu nhieáp khieán cho moïi ngöôøi cuøng thaân thieát yeâu meán nghe lôøi nhau. Nhö theá laø boá thí cho caùc loaøi höõu tình thì coù theå gaàn guõi thaâu nhieáp khieán moïi ngöôøi cuøng thaân thieát meán yeâu phuïc tuøng nhau. Theá neân goïi laø boá thí nhieáp söï.

- Theá naøo laø aùi ngöõ nhieáp söï? Ñaùp: AÙi ngöõ noùi ôû ñaây coù nghóa laø lôøi noùi vui veû, thuù vò haáp daãn,

maët maøy töôi taén deã nhìn, lôøi noùi eâm aùi khoâng buoàn phieàn hôøn giaän, luoân luoân mæm cöôøi tröôùc khi caát tieáng. Tröôùc heát neân noùi lôøi vui veû an vui voã veà, noùi lôøi eâm aùi deã meán haáp daãn quyeán ruõ moïi ngöôøi. Thí duï noùi: Quyù vò môùi ñeán ñaây vieäc ñôøi coù deã chòu chaêng? Coù luoân ñöôïc an laïc chaêng? Caùc vieäc aên uoáng y phuïc ngoïa cuï, tieàn cuûa vaø caùc thöù vaät duïng khaùc coù khoù khaên laém chaêng? Caùc vieäc nhö theá neân duøng lôøi thaêm hoûi an uûi ñem an oån vui veû ñeán cho moïi ngöôøi neân goïi laø lôøi daãn duï (thieän


www.daitangkinh.org

lai ngöõ). Nhöõng ñieàu vöøa noùi ôû ñaây hoaëc noùi ôû tröôùc thì goïi chung laø aùi ngöõ caû.

Laïi nöõa, nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi oâng Tröôûng giaû Thuû: “Neân bieát trong caùc lôøi noùi thì aùi ngöõ laø quyù baùu cao caû nhaát ñoù”, nghóa laø khuyeân baûo höôùng daãn caùc Thieän nam tín nöõ cuøng baø con quyeán thuoäc haõy laéng tai chuù yù nghe phaùp, luoân luoân dieãn giaûng phaùp maàu, luùc naøo cuõng tìm caùch khuyeân raên daïy baûo, luoân luoân phaûi coù moät ñònh höôùng, moät lyù töôûng ñeå thöïc hieän hoaøn thaønh (quyeát traïch). Ñoù goïi laø aùi ngöõ.

Coøn nhieáp söï, töùc laø do aùi ngöõ ñoái vôùi taát caû maø coù theå gaàn guõi thaâu nhieáp khieán moïi ngöôøi ñeàu thaân thieát tuaân phuïc meán yeâu nhau. Nhö theá maø duøng caùch aùi ngöõ ñoái vôùi taát caû chuùng höõu tình ñeå thöïc hieän söû duïng caùc muïc ñích treân. Theá neân goïi laø aùi ngöõ nhieáp söï.

- Theá naøo laø lôïi haønh nhieáp söï? Ñaùp: Lôïi haønh noùi ôû ñaây nghóa laø khi coù ngöôøi laâm phaûi troïng

beänh hoaëc chaúng may gaëp phaûi nhöõng tai aùch khoán ñoán khoå sôû khoâng ai cöùu giuùp..., thì lieàn khôûi loøng töø bi maø ñeán nôi thaêm vieáng, duøng haønh ñoäng vaø lôøi noùi vôùi moïi phöông caùch kheùo leùo maø nuoâi naáng phuïng döôõng saên soùc chaêm nom, hay tìm phöông caùch cöùu giuùp ñeå cho thoaùt khoûi. AÁy goïi laø lôïi haønh.

Laïi nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi oâng Tröôûng giaû Thuû: “Naày Tröôûng giaû! OÂng neân bieát lôïi haønh laø moät phöông caùch quyù baùu cao caû nhaát. Vì ñoái vôùi keû chaúng coù loøng tin, chaúng bieát tin, hieåu ñieàu phaûi traùi thì neân khuyeân duï höôùng daãn thaâu phuïc, xaây döïng loøng tin cho hoï ñöôïc ñaày ñuû veïn toaøn. Neáu gaëp keû phaù giôùi thì vôùi lôïi haønh seõ khuyeân baûo khuyeán duï xaây döïng cho hoï coù giôùi haïnh ñaày ñuû. Coøn gaëp keû keo kieät tham lam thì cuõng tìm caùch khuyeán duï xaây döïng cho loøng boá thí roäng lôùn. Khi gaëp keû ñaàn ñoän ngu si coù trí tueä xaáu teä thì cuõng tìm caùch khuyeán duï xaây döïng cho hoï moät trí tueä saùng suoát troøn ñaày... Caùc vieäc nhö theá ñeàu goïi laø lôïi haønh”.

Nhieáp söï laø sao? Nghóa laø do söï lôïi haønh naøy ñoái vôùi moïi ngöôøi maø coù theå gaàn guõi thaâu nhieáp khieán ai cuõng tuaân phuïc meán yeâu nhau. Nhö theá maø duøng lôïi haønh ñoái vôùi moïi ngöôøi ñeå ñaït caùc keát quaû treân vaø khieán moïi ngöôøi ñeàu thöông yeâu tuaân phuïc. Theá neân goïi laø lôïi haønh nhieáp söï.

- Theá naøo laø ñoàng söï nhieáp söï? Ñaùp: Ñoàng söï noùi ôû ñaây nghóa laø raát chaùn gheùt söï gieát haïi. Tìm

moïi caùch kheùo leùo giuùp ñôõ baïn beø ñeå hoï cuøng chöøa boû söï gieát haïi. Laïi cuõng raát chaùn gheùt söï troäm cöôùp, vaø kheùo leùo giuùp ñôõ baïn beø ñeå hoï cuøng


traùnh boû vieäc troäm cöôùp. Ñoái vôùi daâm duïc taø haïnh cuõng raát laø chaùn gheùt, neân tìm caùch giuùp baïn beø cuøng traùnh boû. Ñeán nhö vieäc noùi doái cuõng raát gheùt, vieäc uoáng caùc thöù röôïu cuõng raát gheùt, neân tìm caùch kheùo leùo giuùp baïn beø cuøng töø boû. Caùc vieäc nhö theá v.v... ñeàu goïi laø ñoàng söï.

Laïi nhö Ñöùc Theá Toân noùi vôùi oâng Tröôûng giaû Thuû: “Naày Tröôûng giaû! OÂng neân bieát ñoàng söï laø phöông caùch quyù baùu cao caû nhaát, nghóa laø caùc quaû A-la-haùn, Baát hoaøn, Nhaát lai vaø Döï löu ñeàu cuøng laøm vieäc ñoàng söï naøy caû neân goïi laø ñoàng söï”.

Coøn nhieáp söï laø sao? Nghóa laø do ñoàng söï naøy ñoái vôùi moïi ngöôøi maø coù theå gaàn guõi thaâu nhieáp khieán ai cuõng tuaân phuïc meán yeâu nhau. Nhö theá maø duøng ñoàng söï, ñoái vôùi moïi ngöôøi ñeå ñaït keát quaû treân vaø khieán moïi ngöôøi cuøng thöông yeâu tuaân phuïc. Theá neân goïi laø ñoàng söï nhieáp söï, nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Boá thí vaø aùi ngöõ, Lôïi haønh cuøng ñoàng söï, Nhö ñuùng choã neân noùi, Goàm thaâu caû theá gian. Boán nhieáp söï nhö theá, Neáu theá gian khoâng coù, Thì con ñoái cha meï, Cuõng chaúng coù hieáu döôõng. Vì coù caùc nhieáp söï, Maø coù phaùp tuøy chuyeån, Neân keû ñöôïc ñaïi theå, Thaáy coù ích neân noùi.

Boán loaøi (boán caùch sinh): Ñoù laø noaõn sinh, thai sinh, thaáp sinh vaø hoùa sinh.

1. Theá naøo laø noaõn sinh? (Sinh töø tröùng) Ñaùp: Nghóa laø tröôùc heát ôû trong tröùng, voû tröùng bao boïc sau ñoù

môùi phaù vôõ tröùng maø chui ra. Ñaây laø nhö caùc loaøi naøo? Ñoù laø nhö caùc loaøi vòt, ngoãng, chim choùc, chim seû, nhoàng saùo, anh vuõ (veït, keùt) chim yeán, ly hoaøng, maïng maïng v.v... Caùc thöù chim, vaø moät loaøi roàng (boø saùt thaèn laèn), khuûng long coù caùnh, cuøng moät loaøi ngöôøi, vaø coù nhieàu sinh vaät cuõng ñeû tröùng..., töùc laø ñaàu tieân thì ôû trong tröùng, voû tröùng raøng ròt bao boïc, sau ñoù môùi phaù vôõ tröùng maø chui ra, ñeàu goïi laø noaõn sinh (sinh töø tröùng).

2. Theá naøo laø thai sinh? Ñaùp: Neáu caùc loaøi sinh vaät sinh baèng thai, thì ñaàu tieân ôû trong baøo


www.daitangkinh.org

thai naèm trong töû cung, sau ñoù môùi phaù boïc nöôùc maø chui ra. Ñaây laø nhö loaïi naøo? Ñoù laø nhö caùc loaøi voi ngöïa, laïc ñaø, löøa, deâ, nai, traâu nöôùc, heo v.v.. vaø moät loaøi roàng, moät loaøi coù caùnh, moät loaøi quyû, moät loaøi ngöôøi vaø cuõng coù nhieàu sinh vaät khaùc sinh baèng thai. Töùc laø ñaàu tieân ôû trong baøo thai, naèm trong töû cung, sau ñoù môùi phaù boïc nöôùc maø chui ra... thì ñeàu goïi laø thai sinh.

3. Theá naøo laø thaáp sinh (sinh nôi aåm thaáp, öôùt aùt)? Ñaùp: Nhö caùc loaøi sinh vaät xoay vaàn ôû nôi aám aùp, xoay vaàn nôi

thaám ñöôïm, xoay vaàn tuï hoïp, hoaëc taäp hôïp ôû choã phaân dô, hay nôi nöôùc ñoïng, hoaëc haàm xí caáu ueá, hay choã thòt caù sình thoái, hoaëc côm chaùo ñoå ngoaøi ñaát hay caùc buïi raäm coû raùc, hoaëc nöông choán röøng raäm, hay coû öôùt, hoaëc nöông vaøo caùc ñoáng laù trong hang hoá, hay ao ñaàm, vuõng hoà hay soâng suoái, bieån caû hoaëc nôi ñaát aåm öôùt..., maø sinh ra. Ñaây laø nhö caùc loaïi naøo? Ñoù laø nhö caùc loaïi: Deá meøn, böôùm ngaøi, ruoài muoãi, moái ve, caùc truøng trong caây gai v.v..., vaø coù moät loaïi roàng, moät loaïi coù caùnh, moät loaïi ngöôøi vaø caùc loaøi sinh vaät khaùc thöôøng bu quanh (xoay vaàn) choã aám aùp, roäng keå cho ñeán nöông vaøo bieån caû hoaëc nôi ñaát aåm öôùt..., maø sinh ra, ñeàu goïi laø thaáp sinh.

4. Theá naøo laø hoùa sinh? Ñaùp: Nhö coù caùc loaøi sinh vaät coù caùc boä phaän (chi phaàn) ñeàu ñaày

ñuû, caùc cô quan (caên) khoâng thieáu soùt, nhöng khoâng coù choã döïa, nöông vaøo aùnh saùng maø sinh ra. Ñaây laø nhö loaøi naøo? Ñoù laø taát caû caùc loaøi Trôøi, caùc loaøi ôû ñòa nguïc, caùc loaøi trung höõu thaân, vaø coù moät phaàn roàng, moät phaàn coù caùnh, moät phaàn quyû, moät phaàn ngöôøi. Laïi coù caùc loaøi sinh vaät khaùc, caùc boä phaän ñaày ñuû, caùc cô quan khoâng thieáu soùt, khoâng coù choã naøo döïa, nöông vaøo aùnh saùng maø sinh ra, thì ñeàu goïi laø hoùa sinh.

Coù boán thöù ñöôïc töï theå (maïng soáng): 1. Coù ñöôïc töï theå, chæ töï mình haïi mình, khoâng do ngöôøi khaùc haïi. 2. Coù ñöôïc töï theå chæ do ngöôøi khaùc haïi, chaúng phaûi mình töï haïi; 3. Coù ñöôïc töï theå, maø mình vaø ngöôøi ñeàu haïi. 4. Coù ñöôïc töï theå mình vaø ngöôøi khaùc ñeàu khoâng theå haïi. - Theá naøo laø coù ñöôïc töï theå, chæ töï mình haïi mình chöù khoâng do

ngöôøi khaùc haïi? Ñaùp: Neáu nhö coù caùc loaøi höõu tình chính mình coù theá löïc maïnh coù

theå töï huûy maïng soáng mình maø keû khaùc duø coù theá löïc maïnh vaãn khoâng gieát ñöôïc hoï. Ñaây laø theá naøo? Nhö coù coõi Duïc coù nhieàu keû do ham vui chôi maø queân nghó nhôù ñeán caùc trôøi. Hoaëc khi ñi daïo chôi vì quaù vui thuù, traûi qua thôøi gian quaù laâu neân thaân theå meät moûi vaø yù nieäm queân maát. Do


nguyeân côù naøy maø phaûi cheát. Hoaëc coù coõi Duïc vôùi ngöôøi oâm loøng giaän döõ caùc trôøi. Hoaëc trong khi giaän döõ laïi voâ cuøng böïc töùc buoàn khoå, tröøng maét nhìn nhau maõi raát laâu, do ñoù maø ñaønh boû maïng. Laïi coù caùc loaøi höõu tình khaùc nöõa töï mình coù theå gieát cheát laáy mình chöù khoâng coù quyeàn löïc naøo coù theå gieát cheát ñöôïc hoï. Theá neân noùi laø coù ñöôïc töï theå chæ töï haïi mình, chöù khoâng do keû khaùc haïi.

- Theá naøo laø coù ñöôïc töï theå chæ do ngöôøi khaùc haïi maø mình khoâng töï haïi?

Ñaùp: Neáu coù caùc loaøi höõu tình töï mình khoâng coù theá löïc maïnh ñeå töï huûy, nhöng keû khaùc coù theá löïc maïnh seõ laøm haïi maïng soáng mình. Vieäc naøy ra sao? Nhö loaøi sinh vaät ñang ôû trong tröùng hay naèm trong baøo thai (coøn laø baøo thai) cuûa meï, hoaëc laø Yeát-thích-lam, AÙt-boä-ñaøm, Beá-thi, Kieän-nam, hoaëc Baùt-la-xa-khö..., caùc caên chöa ñaày ñuû, hoaëc chöa hoaøn haûo (thuïc). Hoaëc coù caùc loaøi höõu tình khaùc töï mình khoâng coù söùc löïc töï haïi maïng mình, nhöng keû khaùc coù theá löïc maïnh laøm haïi maïng soáng mình..., thì goïi laø coù ñöôïc töï theå chæ do ngöôøi khaùc haïi maø mình khoâng töï haïi.

- Theá naøo laø coù ñöôïc töï theå maø mình vaø ngöôøi ñeàu haïi? Ñaùp: Nhö coù caùc loaøi höõu tình coù theá löïc maïnh coù theå töï huûy maø

cuõng coù theå gieát cheát keû khaùc ñöôïc. Ñaây laø loaøi naøo? Töùc laø caùc loaøi nhö voi, ngöïa, laïc ñaø, traâu, boø, löøa, deâ, nai, traâu nöôùc v.v... Laïi coù caùc loaøi höõu tình khaùc töï mình coù theå töï gieát haïi maïng mình maø cuõng gieát haïi ñöôïc keû khaùc ñöôïc. Ñoù goïi laø coù töï theå maø mình vaø ngöôøi ñeàu haïi ñöôïc.

- Theá naøo laø coù töï theå maø caû mình vaø ngöôøi ñeàu khoâng theå haïi ñöôïc?

Ñaùp: Nhö coù caùc loaøi höõu tình töï mình khoâng coù theá löïc maïnh ñeå töï huûy maø cuõng khoâng theå gieát haïi ngöôøi khaùc ñöôïc. Ñoù laø nhöõng loaøi naøo? Ñaáy laø caùc trôøi coõi Saéc vaø Voâ saéc, caùc loaøi höõu tình ñang truï vaøo ñònh voâ töôûng, ñònh dieät taän vaø töø ñònh, hay caùc loaøi höõu tình ñang truï vaøo ñôøi soáng (höõu) sau cuøng, Phaät khieán Phaät thoï kyù (kyù) cho caùc vua Chuyeån luaân Thaùnh vöông vaø meï Luaân vöông ñang mang thai. Hoaëc thaân sau cuøng cuûa Boà-taùt vaø meï cuûa Boà-taùt khi ñang mang thai Ngaøi. Con oâng Tröôûng giaû Caêng-kyø-la-oát-ñaùt-la-baø-la-ni-tö, con oâng Tröôûng giaû thaønh Vöông-xaù laø Da-xaù ñoàng maïng, Long vöông Ai-la-phaït-noa, Long vöông Thieän truï, Maõ vöông Ba-la-hoâ, Dieãn Ma vöông v.v... vaø taát caû nhöõng ñòa nguïc. Laïi caùc loaøi höõu tình khaùc töï mình khoâng theå gieát haïi mình hoaëc gieát haïi ngöôøi khaùc ñöôïc. Ñoù goïi laø coù ñöôïc töï theå maø


www.daitangkinh.org

mình vaø ngöôøi ñeàu khoâng haïi ñöôïc. Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) thöù naêm:

Naêm: Boán phaùp coù taùm, Laø löu, lôïi, thöù, khoå, Boán aùc, dieäu, ngöõ, haïnh, Boán phi vaø boán Thaùnh ngoân.

Goàm coù: Boán thöù haïnh thuaän löu Boå-ñaëc-giaø-la, boán thöù haïnh töï lôïi Boå-ñaëc-giaø-la, boán thöù töø toái ñeán nôi toái Boå-ñaëc-giaø-la, boán thöù töï khoå Boå-ñaëc-giaø-la, boán thöù haïnh AÙc ngöõ, boán thöù haïnh Dieäu ngöõ, boán phi Thaùnh ngoân, boán Thaùnh ngoân.

Boán thöù haïnh thuaän löu Boå-ñaëc-giaø-la: 1. Haïnh thuaän löu Boå-ñaëc-giaø-la. 2. Haïnh nghòch löu Boå-ñaëc-giaø-la. 3. Töï truï Boå-ñaëc-giaø-la. 4. Ñaùo bæ ngaïn Boå-ñaëc-giaø-la.

- Theá naøo laø haïnh thuaän löu Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la quen soáng theo caùc thoùi duïc, gaây taïo caùc nghieäp xaáu aùc chaúng thieän. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la haïnh thuaän löu.

Vì sao goïi laø haïnh thuaän löu Boå-ñaëc-giaø-la? AÙi duïc laø doøng thaùc sinh töû, loaïi Boå-ñaëc-giaø-la naøy thuaän theo doøng ñoù maø ñi. Chuùng maïnh daïn ñi vaøo choán aáy vì ñoù laø loái moøn chuùng thöôøng qua laïi, laø nôi in daáu chaân quen thuoäc cuûa chuùng. Cho neân goïi laø haïnh thuaän löu Boå-ñaëc-giaø- la (Boå-ñaëc-giaø-la xuoâi doøng).

- Theá naøo haïnh nghòch löu Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la thaáy roõ tính chaát hung tôïn döõ daèn cuûa tham saân si, luoân luoân gheâ tôûm sôï haõi tai hoïa cuûa tham saân si neân thöôøng sinh loøng lo laéng buoàn khoå. Do chuùng luoân luoân chaùn sôï lo laéng cho neân bao giôø cuõng aân caàn sieâng naêng tu taäp cho maõi ñeán hôi thôû cuoái cuøng, luùc naøo cuõng thuaàn nhaát veïn toaøn, luoân soáng ñôøi phaïm haïnh trong traéng. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la ngöôïc doøng (haïnh nghòch löu).

Vì sao goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la ngöôïc doøng? AÙi duïc laø doøng thaùc sinh töû. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la naøy ñaõ döùt tröø ñöôïc aùi duïc, cho neân chæ tuøy thuaän maø ñi vaøo choán aáy. Nôi aáy cuõng laø con ñöôøng maø hoï thöôøng qua laïi vaø nôi in daáu chaân quen thuoäc. Cho neân goïi ñoù laø Boå-ñaëc-giaø-la ngöôïc doøng.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la töï truï?


Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la thöôøng ôû nôi A-lan-nhaõ hoaëc truù nôi coäi caây, hay ôû nhöõng nôi yeân tónh vaéng veû, thöôøng reøn luyeän tu taäp, laøm voâ soá caùc haïnh, luoân tö duy suy tìm chaân chaùnh, neân chöùng ñöôïc ñònh taâm yeân vaéng tòch tónh. Do ñònh taâm naøy maø ñoaïn tröø ñöôïc naêm phaàn döôùi cuûa kieát söû (phaàn thoâ) vaø seõ ñöôïc hoùa sinh, töùc laø ôû ngay trong coõi sinh töû maø chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Chaúng coøn phaûi sinh laïi trong coõi Duïc naøy nöõa. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la töï truï.

Vì sao goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la töï truï? Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la naøy ôû trong coõi hoùa sinh maø chöùng ñöôïc Nieát-baøn, chaúng coøn sinh trôû laïi coõi Duïc naøy nöõa. Cho neân goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la töï truï.

- Theá naøo goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la ñaùo bæ ngaïn? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la thöôøng ôû nôi A lan nhaõ hoaëc truù beân goác caây, hay ôû nhöõng choán yeân tónh vaéng veû, thöôøng reøn luyeän tu taäp, laøm voâ soá caùc haïnh. Luoân tö duy suy tìm chaân chaùnh, neân chöùng ñöôïc ñònh taâm yeân vaéng tòch tónh. Chính do ñònh taâm naøy maø döùt saïch taát caû laäu hoaëc, chöùng ñöôïc voâ laäu. Taâm trí ñaõ giaûi thoaùt. ÔÛ trong hieän ñôøi maø chöùng ñöôïc trí tueä saùng suoát. Nhaän bieát ñaày ñuû caùc moân, thaáu suoát taát caû caùc phaùp moät caùch ñuùng ñaén chaân thaät. “Ñôøi soáng cuûa ta ñaõ heát, Phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc ñaõ laøm xong, khoâng thoï thaân sau”. Theá neân goïi laø Boå-ñaëc- giaø-la ñaùo bæ ngaïn.

Vì sao goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la ñaùo bæ ngaïn? Coù thaân sinh töû neân goïi laø bôø naøy. Khi caùc aùi duïc ñaõ döùt, lìa boû taát caû nhieãm tröôùc phieàn naõo, chöùng ñöôïc Nieát-baøn tòch dieät mieân vieãn..., goïi ñoù laø bôø kia. Loaïi Boå- ñaëc-giaø-la naøy ñaõ döùt aùi, lìa nhieãm, yeân laëng vónh vieãn. Theá neân bôø Nieát-baøn kia ñaõ tôùi ñöôïc, ñaõ leân ñöôïc, ñaõ sôø chaïm ñöôïc roài. Do ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la ñaùo bæ ngaïn (giaùc ngoä). Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi keä:

Chöa dieät lìa aùi duïc, Cheát chìm trong aùi duïc, Ta baûo laø thuaän doøng, Luoân luoân chòu sinh töû. Neáu truï vaøo chaùnh nieäm, Chaúng nhieãm thoùi aùi duïc, Lo laéng lìa xa duïc, Ta baûo laø ngöôïc doøng. Ñoaïn döùt naêm phieàn naõo, Luoân ñoaïn tröø naêm phaùp,


www.daitangkinh.org

Taâm ñöôïc ñònh cao caû, Ta baûo laø töï truï. Khaép caùc phaùp hôn keùm, Giaûi thoaùt, khoâng coøn chi, Keû trí ñaõ giaûi thoaùt, Ta baûo ñeán bôø kia.

Boán thöù Boå-ñaëc-giaø-la tö lôïi: 1. Boå-ñaëc-giaø-la coù haïnh töï lôïi, khoâng coù haïnh lôïi tha. 2. Boå-ñaëc-giaø-la coù haïnh lôïi tha, khoâng coù haïnh töï lôïi. 3. Boå-ñaëc-giaø-la coù caû haïnh töï lôïi vaø lôïi tha. 4. Boå-ñaëc-giaø-la khoâng coù haïnh töï lôïi vaø haïnh lôïi tha. - Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la coù haïnh töï lôïi, khoâng coù haïnh lôïi tha? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät

loaïi Boå-ñaëc-giaø-la coù khaû naêng vaø tính chaát hieåu bieát nhanh choùng, thaåm ñònh ñuùng ñaén chaéc thaät taát caû caùc phaùp thieän. Do hieåu bieát thaáu ñaùo caën keõ caùc nghóa lyù cuûa caùc giaùo phaùp, neân sieâng gaéng tu taäp reøn luyeän ñaày ñuû caùc haïnh thieän nhö haïnh phaùp tuøy phaùp, haïnh hoøa kính, haïnh tuøy phaùp v.v..., nhöng vì caùch noùi naêng dieãn giaûng chöa kheùo leùo haáp daãn, trình baøy lôøi vaên nghóa lyù chöa ñöôïc saùng suûa toaøn veïn. Ngöôøi naøy chöa thaønh töïu ñöôïc lôøi noùi cuûa baäc thöôïng thuû laø lôøi noùi hoa myõ, lôøi noùi roõ raøng, khoâng toái nghóa toái yù, lôøi noùi deã hieåu; ngöôøi naøy coù lôøi noùi khoâng coù caên cöù, khoâng chính xaùc, lôøi noùi khoâng döùt khoaùt, noùi loøng voøng... Ngay caû khi muoán chæ roõ nghóa lyù cho ngöôøi khaùc hieåu thì cuõng khoâng theå trình baøy, höôùng daãn chæ daïy ñöôïc, khoâng theå khuyeán khích, an uûi uûy duï, hay ngôïi khen keû khaùc baèng nhöõng lôøi, nhöõng caùch an uûi khuyeán khích ngôïi khen kheùo leùo ñuùng choã ñuùng luùc, ñuùng yù. Chæ bieát tu taäp caùc phaùp thieän maø thoâi chöù khoâng theå dieãn giaûng thuyeát phaùp cho boán chuùng, moïi ngöôøi ñöôïc. Theá neân goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la coù haïnh töï lôïi, khoâng coù haïnh lôïi tha.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la coù haïnh lôïi tha, khoâng coù haïnh töï lôïi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñoái vôùi caùc phaùp thieän thì khoâng coù khaû naêng hieåu bieát nhanh choùng, thaåm ñònh saùng suoát ñöôïc. Ñoái vôùi caùc phaùp, ngöôøi naøy cuõng khoâng bieát ñöôïc nghóa lyù cuõng chaúng hieåu roõ caùc phaùp. Laïi chaúng chòu coá gaéng reøn luyeän tu taäp caùc haïnh phaùp tuøy phaùp, haïnh hoøa kính, haïnh tuøy phaùp... Traùi laïi phaàn noùi naêng lôøi leõ thì heát söùc kheùo leùo, nghóa lyù ñaày ñuû. Ngöôøi naøy cuõng thaønh töïu ñöôïc lôøi noùi cuûa haøng thöôïng thuû laõnh ñaïo vôùi lôøi hoa myõ, lôøi tuyeät dieäu, lôøi roõ raøng deã hieåu


deã nhôù, lôøi noùi khoâng caàn lôïi döôõng, lôøi noùi khoâng loøng voøng. Ngay nhö khi muoán ñem nghóa lyù chæ daãn cho moïi ngöôøi hieåu bieát thì ñeàu coù theå trình baøy, höôùng daãn, khích leä, an uûi vaø ngôïi khen kheùo leùo. Ñoái vôùi vieäc tu trì caùc phaùp thieän thì coù theå dieãn giaûng thuyeát phaùp cho boán chuùng nghe hieåu. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la laøm lôïi cho ngöôøi, khoâng laøm lôïi cho mình.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la laøm lôïi mình, lôïi ngöôøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät haïng Boå-ñaëc-giaø-la coù khaû naêng thaáu hieåu nhanh choùng vaø thaåm ñònh ñuùng ñaén caùc phaùp thieän. Ngöôøi naøy thaáu suoát nghóa lyù vaø raønh reõ caùc phaùp. Laïi luoân coá gaéng tu taäp reøn luyeän ñuû caùc haïnh nhö haïnh phaùp tuøy phaùp, haïnh hoøa kính, haïnh tuøy phaùp vaø noùi naêng lôøi leõ raát kheùo leùo haáp daãn, nghóa lyù ñaày ñuû... Ngöôøi naøy cuõng thaønh töïu ñöôïc lôøi noùi cuûa haøng thöôïng thuû laõnh ñaïo, vôùi lôøi noùi hoa myõ tuyeät dieäu, lôøi roõ raøng deã hieåu deã nhôù, lôøi noùi khoâng caàn lôïi döôõng, lôøi noùi khoâng loøng voøng... Ngay nhö khi muoán ñem nghóa lyù chæ daãn cho moïi ngöôøi hieåu bieát thì ñeàu coù theå trình baøy, höôùng daãn, khích leä, an uûi hoaëc ngôïi khen raát kheùo leùo. Ñoái vôùi vieäc tu trì caùc phaùp thieän thì cuõng coù theå dieãn giaûng thuyeát phaùp cho boán chuùng cuøng nghe hieåu. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la laøm lôïi mình, lôïi ngöôøi.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la caû haïnh töï lôïi vaø lôïi tha ñeàu khoâng coù? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi

coù moät haïng Boå-ñaëc-giaø-la khoâng hieåu bieát nhanh choùng cuõng khoâng thaåm ñònh ñuùng ñaén caùc phaùp thieän. Do khoâng bieát phaùp, nghóa phaùp neân khoâng theå sieâng naêng tu taäp reøn luyeän caùc haïnh nhö haïnh phaùp tuøy phaùp, haïnh hoøa kính, haïnh tuøy phaùp vaø noùi naêng lôøi leõ khoâng ñöôïc kheùo leùo, trình baøy nghóa lyù cuõng thieáu soùt khoâng troïn veïn, cuõng khoâng thaønh töïu ñöôïc lôøi noùi cuûa haøng thöôïng thuû, lôøi noùi hoa myõ, tuyeät dieäu. Vaø caùch trình baøy vaãn khoâng roõ raøng, deã hieåu deã nhôù. Cho ñeán vieäc muoán chæ baøy cho ngöôøi khaùc chuùt ñænh nghóa lyù thì cuõng khoâng theå naøo trình baøy höôùng daãn khuyeán khích an uûi hay khen ngôïi ñöôïc. Ñoái vôùi caùc phaùp thieän ñeå tu trì cuõng khoâng theå naøo trình baøy thuyeát giaùo cho ai ñieàu chi. Ñoù laø Boå-ñaëc-giaø-la maø caû haïnh töï lôïi vaø lôïi tha ñeàu khoâng coù.

Coù boán loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã toái: AÁy laø: 1. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã toái. 2. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã saùng. 3. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töø choã saùng ñeán choã toái. 4. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töø choã saùng ñeán choã saùng.


www.daitangkinh.org

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã toái? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät

haïng Boå-ñaëc-giaø-la chaúng may sinh vaøo gia ñình baàn tieän ngheøo heøn goïi laø nhaø chieân ñaø la hay nhaø Boå-yeát-baø, hoaëc trong caùc gia ñình thôï thuyeàn, gia ñình kyõ nhaïc, hoaëc thuoäc moät chuûng loaïi khaùc maø heát söùc baàn cuøng, khoán khoå, haï tieän. Luoân luoân côm aên aùo maëc ñeàu thieáu thoán, taâm thaàn laïi xaáu xí, heøn moïn neân ai cuõng khinh khi nhôøm tôûm. Do ñoù moïi ngöôøi gaùn cho caùi teân laø toái ñen. Ngöôøi naøy töø choã xaáu xa ñen toái ñoù maø taïo ra caùc haønh ñoäng vieäc laøm lôøi noùi vaø yù nghó ñeàu xaáu heát. Vì taïo caùc nghieäp aùc ñoù neân khi cheát roài thì bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, sinh vaøo choán ñòa nguïc. Neân bieát haïng Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá gioáng nhö ngöôøi töø choán toái taêm naøy laïi ñeán choã toái taêm khaùc, töø haàm xí dô baån thoái tha naøy laïi rôi vaøo haàm tieâu hoâi haùm khaùc, töø doøng thaùc luõ cuoàng baïo naøy laïi laën huïp vaøo doøng thaùc luõ kinh hoàn khaùc. Môùi vöøa thoaùt khoûi choán lao tuø naøy laïi chui ngay vaøo nguïc thaát kieân coá khaùc. Khaùc naøo laáy chaát maùu muû thoái tha naøy ñeå röûa chaát maùu muû hoâi tanh kia. Töø thaân baàn tieän khoán cuøng naøy maø taïo ra caùc toäi aùc, caùc nghieäp chaúng thieän thì cuõng gioáng nhö theá. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã toái.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã saùng? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät haïng Boå-ñaëc-giaø-la sinh vaøo choán baàn tieän goïi laø Chieân-ñaø-la, roäng noùi cho ñeán goïi laø toái ñen. Nhöõng ngöôøi aáy töø choã toái taêm ñoù maø taïo ra caùc nghieäp haïnh toát ñeïp veà thaân, ngöõ, yù. Do nhaân duyeân toát ñeïp ñoù, sau khi cheát ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän nhö ñöôïc sinh leân caùc cung trôøi. Neân bieát loaøi Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá gioáng nhö ngöôøi töø ñaát leân ngoài treân gheá, töø gheá leân ngoài treân toøa, töø toøa leân ngoài treân kieäu, treân xe, töø xe leân ngoài treân ngöïa, töø ngöïa leân ngoài treân voi, töø voi leân ngöï treân ñieän. Töø thaân baàn cuøng haï tieän maø taïo ra caùc haïnh nghieäp toát ñeïp thì cuõng nhö theá. Ñoù goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã toái ñeán choã saùng.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã saùng ñeán choã toái? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät soá haïng Boå-ñaëc-giaø-la sinh vaøo nhaø giaøu sang goïi laø gia ñình doøng doõi Saùt-ñeá-lôïi, hoaëc doøng doõi Baø-la-moân, hoaëc doøng doõi Tröôûng giaû, hoaëc caùc doøng doõi cö só lôùn, hoaëc moät trong nhöõng doøng doõi lôùn khaùc. Trong gia ñình coù ñuû caùc thöù ngoïc baùu, y phuïc thöùc aên ñoà uoáng, ñaày tôù keû haàu, voi ngöïa, traâu deâ, kho taøng, tieàn cuûa, thoùc luùa cuøng taát caû vaät duïng caàn thieát khaùc ñeàu ñaày ñuû. Ngöôøi trong nhaø thì hình töôùng ñeïp ñeõ ñoan chính, noùi naêng oai veä ai cuõng kính meán goïi laø saùng. Nhöng keû naøy


töø choã saùng rôõ ñoù, taïo ra caùc haïnh xaáu xa ñoäc aùc cuûa thaân, ngöõ, yù. Do caùc nghieäp naøy, maø khi cheát bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, bò nhoát vaøo ñòa nguïc. Neân bieát loaïi Boå-ñaëc-giaø-la naøy gioáng nhö ngöôøi töø ñeàn thôø böôùc xuoáng ngoài voi roài xuoáng ngoài ngöïa, roài ngoài kieäu xe, roài ngoài xuoáng toøa, ngoài gheá vaø xuoáng ñaát maø naèm! Töø thaân giaøu sang maø taïo ra caùc haïnh aùc cuõng gioáng nhö theá. Ñoù laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töø choã saùng ñeán choã toái.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã saùng ñeán choã saùng? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù

moät soá Boå-ñaëc-giaø-la sinh vaøo nôi giaøu sang töùc laø nhö gia ñình doøng doõi Saùt-ñeá-lôïi, roäng keå cho ñeán goïi laø saùng. Ngöôøi naøy töø choã saùng maø taïo ra caùc haïnh nghieäp toát ñeïp cuûa thaân, ngöõ, yù vaø chính vì caùc haïnh thieän ñoù maø ñöôïc sinh vaøo caùc choán toát ñeïp nhö ôû caùc coõi trôøi chaúng haïn. Vaäy neân bieát loaïi Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá gioáng nhö ngöôøi töø gheá naøy sang ngoài gheá khaùc, töø ngöïa sang ngöïa, töø voi sang voi, töø ñieän naøy ñi ñeán ñeàn kia. Töùc laø töø thaân giaøu sang roài phaùt sinh caùc haïnh thieän toát ñeïp thì cuõng nhö theá. Ñoù laø Boå-ñaëc-giaø-la töø choã saùng naøy ñeán nôi saùng khaùc.

Nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä: 1. Coù nhöõng keû ngheøo heøn,

Khoâng loøng tin, giaän döõ, Tham lam öa laøm aùc, Öa voïng töôûng taø kieán. Thaáy Sa-moân, Phaïm chí, Keû ñuû giôùi ña vaên, Khoâng kính coøn cheâ maéng, Noùi ta chaúng cuùng thí. Cheâ thí nhaän vaät thí, Hoï tuøy nghieäp sinh töû, Ñoïa ñöôøng aùc ñòa nguïc, Laø töø toái sang toái.

2. Coù nhöõng keû baàn tieän, Coù loøng tin khoâng giaän, Bieát hoå theïn, chaùnh kieán, Öa thí, lìa tham lam. Thaáy Sa-moân, Phaïm chí, Keû ñuû giôùi ña vaên, Vui möøng maø ñoùn tieáp,


www.daitangkinh.org

Cung kính vaø cuùng döôøng. Khen thí nhaän vaät thí, Hoï tuøy nghieäp sinh töû, Sinh coõi laø thieân cung, Laø töø toái sang saùng.

3. Coù nhöõng keû giaøu sang, Khoâng tin laïi giaän döõ, Tham lam öa laøm aùc, Meâ voïng töôûng taø kieán. Thaáy Sa-moân Phaïm chí, Keû ñuû giôùi ña vaên, Chaúng kính coøn cheâ cöôøi, Noùi ta khoâng cuùng thí. Cheâ thí nhaän vaät thí, Hoï tuøy nghieäp sinh töû, Ñoïa ñöôøng aùc ñòa nguïc, Laø töø saùng sang toái.

4. Coù nhöõng keû sang giaøu, Coù loøng tin, khoâng giaän, Bieát hoå theïn, chaùnh kieán, Öa thí, lìa tham lam. Thaáy Sa-moân Phaïm chí, Keû ñuû giôùi ña vaên, Vui möøng ñeán ñoùn tieáp, Cung kính vaø cuùng döôøng. Khen thí nhaän vaät thí, Hoï tuøy nghieäp sinh töû, Sinh coõi thieän cung trôøi, Laø töø saùng ñeán saùng.

Boán loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töï laøm khoå: Goàm coù: 1. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töï laøm mình khoå nhöng khoâng laøm khoå keû

khaùc. 2. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la laøm keû khaùc khoå nhöng khoâng laøm mình

khoå. 3. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töï laøm mình vaø keû khaùc ñeàu khoå. 4. Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la khoâng laøm khoå mình vaø ngöôøi khaùc. - Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la (chuùng sinh) töï laøm khoå mình

nhöng khoâng laøm ngöôøi khaùc khoå?


Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! ÔÛ ñôøi coù moät soá chuùng sinh soáng cuoäc soáng theo caùch tu haønh khoå haïnh. Nhö soáng traàn truoàng khoâng maëc quaàn aùo, khoâng ôû trong nhaø cöûa, duøng tay boác aên voác uoáng chaúng caàn ñoà ñöïng. Khi aên thì ngoài chung trong ñoáng göôm ñao gaäy goäc, noài chaûo, boàn chaäu. Khoâng phaûi choù nhöng cöù ngoài xoåm tröôùc cöûa maø chôø chöïc xin aên, chaúng keå ruoài bu kieán ñaäu, baát keå dô baån, vuïn naùt, raøng ròt coät chaët hay che ñaäy..., coù ngöôøi trao cho thöùc aên thì cuõng chaúng theøm noùi ñeán ñaây ñi, ñi hay ñöùng laïi. Haïng ngöôøi naøy chæ nhaän thöùc aên töø ngöôøi khoâng mang thai, khoâng phaûi môùi sinh ñeû, khoâng phaûi ñaøn baø cho con buù. Khoâng taïo ra cuõng khoâng laøm hö hoûng vaät gì caû. Khoâng aên thòt, khoâng aên caù hay thòt phôi khoâ, cuõng khoâng uoáng röôïu hay caùc thöù nöôùc uoáng. Hoaëc khoâng aên uoáng chi caû, hoaëc aên moät laàn, hai laàn, ba laàn, boán, naêm, saùu, baûy laàn..., hoaëc chæ xin aên moät nhaø, hai nhaø, ba nhaø, hoaëc boán, naêm, saùu, baûy nhaø; hoaëc chæ aên moät naém, hai naém, ba naém, hoaëc boán, naêm, saùu, baûy naém maø thoâi. Hoaëc aên caùch moät ngaøy, caùch hai ngaøy, ba, boán, naêm, saùu, baûy ngaøy; hoaëc caùch nöûa thaùng hay moät thaùng aên moät laàn. Hoaëc chæ aên rau coû hoaëc aên phaân boø, aên traùi caây hoa coû, hay aên voû traáu luùa leùp, hay aên gaïo teû hoaëc luùa maïch (boät mì) hay ñaäu loã, hoaëc aên caùc thöù reã caây hay caùc loaïi cuû nôi ñoàng troáng, hoaëc aên caùc thöù quaû rôi laù ruïng... Coøn nhö vieäc maëc thì chæ maëc soâ gai, vaûi thöa xaáu hay coû tranh, coû boà, hoaëc maëc thöù luïa loäc, hay aùo vaûi thoâ baèng loâng, hoaëc len daï deät baèng boâng, hay maëc da thuù, hay loâng chim hoaëc duøng caùc sôïi tre truùc ñan nhau, hoaëc duøng coû caây maø maëc.

Veà toùc tai thì coù ngöôøi ñeå toùc daøi, hoaëc cuoän toùc boàng leân treân ñaàu, hoaëc buùi laïi thaønh nhöõng buùi nhoû hoaëc lôùn. Coù ngöôøi thì ñeå raâu maø caïo toùc, coù ngöôøi laïi caïo raâu maø ñeå toùc, hoaëc raâu toùc cuøng ñeå, hoaëc cuøng caïo saïch caû. Coù ngöôøi khoâng caïo maø nhoå, hoaëc chæ nhoå toùc hoaëc raâu, hoaëc raâu toùc ñeàu nhoå caû.

Coù ngöôøi thì luoân ñöa hai tay leân trôøi, coù keû cöù maõi kieãng moät chaân maø ñöùng. Coù keû chæ thích ñöùng hoaøi, keû khaùc thì naèm maõi treân giöôøng. Ngöôøi laïi ngoài xoaïc ñuøi ra maø tu khoå haïnh, coù ngöôøi naèm treân gai, hoaëc naèm treân tro buïi, hoaëc naèm treân maáy khuùc caây ngaén (chaøy) hoaëc treân maáy taám vaùn, hoaëc laáy phaân boø boâi treân ñaát roài naèm leân, hoaëc coù ngöôøi thích thôø löûa, coù khi moãi ngaøy cuùng thôø ñeán ba laàn. Coù ngöôøi thích naèm treân nöôùc (bôi ngöûa treân nöôùc), moãi ngaøy bôi ñeán ba laàn. Coù keû co moät chaân nhaûy coø coø maø ñi, böûa sau ñoåi chaân khaùc. Coù voâ soá söï coá gaéng chòu khoå nhö theá, chính mình töï haønh haï mình laøm khoå laáy mình. Ñoù laø loaïi chuùng sinh töï laøm khoå mình, nhöng khoâng laøm khoå ngöôøi khaùc.


www.daitangkinh.org

Taïi sao loaïi chuùng sinh ñoù laïi töï laøm khoå mình maø khoâng laøm khoå ngöôøi khaùc? Vì hoï töï laøm khoå ñeå töï sinh soáng. Neân goïi teân nhö theá.

- Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la (chuùng sinh) laøm khoå ngöôøi khaùc maø chaúng töï laøm khoå mình?

Ñaùp: Nhö nhöõng keû gieát moå heo, deâ, gaø, vòt..., hoaëc baét chim baét caù hoaëc saên thuù, hoaëc laøm giaëc, hoaëc laø keû caàm ñaàu (laùi) thaùi thòt laøm nem, chaû hoaëc laøm ngheà yeám maïch hay teân tuø coi nguïc, hoaëc naáu thòt choù, hoaëc ñaët baãy löôùi. Ñoù laø loaïi chuùng sinh laøm khoå keû khaùc nhöng chaúng laøm khoå mình.

Vì sao loaïi chuùng sinh ñoù goïi laø loaïi chuùng sinh laøm khoå ngöôøi khaùc maø chaúng laøm khoå mình? Do hoï laøm khoå keû khaùc laø ñeå sinh soáng cho neân goïi teân nhö theá.

- Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la töï laøm khoå mình maø cuõng laøm khoå ngöôøi khaùc?

Ñaùp: Nhö coù vò vua chuû teá leã, khi muoán cuùng teá daâng leã thì tröôùc heát trong noäi thaønh phaûi xaây döïng trang trí caùi ñaøn traøng ñeå cuùng teá roài duøng caùc thöù daàu vaø söõa, kem thoa khaép thaân theå, xoõa toùc ñeå loä ñænh ñaàu, mình maëc lôùp da nai ñen, tay caàm söøng nai chaø khaép thaân theå. Hoaëc khi cuùng thôø löûa, hoaëc khi teá leã trôøi thì ôû treân ñaøn traøng maø nhòn ñoùi töï ñaøy ñoïa thaân mình. Roài laáy chaát vaøng hoøa vôùi söõa traâu meï vaø ngheù con, taïo neân moät chaát söõa ñaëc bieät duøng ñeå cuùng teá thaàn löûa vaø teá trôøi. Sau vò chuû teá thì ñeán vua, hoaøng haäu, caùc vò ñaïi thaàn teå töôùng, roài keá ñoù laø caùc baø con thaân thích ôû trong ñaøn traøng cuùng teá cuøng gieát haïi caùc loaøi traâu chuùa, traâu nöôùc, traâu caùi (traâu meï) traâu ngheù vaø caùc thöù gaø, vòt, heo, deâ, caùc loaøi thuù..., vaø maéng chöûi traùch cöù hình phaït khuûng boá baø con thaân thích caùc keû haàu caän (taû höõu) khieán hoï phaûi khoùc loùc buoàn raàu lo laéng saàu than. Ñoù goïi laø loaïi chuùng sinh töï laøm khoå mình vaø laøm khoå caû ngöôøi khaùc.

Vì sao loaïi chuùng sinh ñoù laïi töï laøm khoå mình vaø laøm khoå ngöôøi khaùc? Hoï laøm nhö theá vì ñeå sinh soáng. Theá neân goïi laø keû töï laøm khoå mình vaø laøm khoå ngöôøi khaùc.

- Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la khoâng laøm khoå mình vaø cuõng chaúng laøm khoå ai?

Ñaùp: Ñaây chính laø chö Nhö Lai, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Baïc Giaø Phaïm xuaát hieän ra ñôøi noùi chaùnh phaùp giaûng daïy chæ baøy caùc ñieàu thieän ñuû moïi trình ñoä töø thaáp, trung bình ñeán cao. Vaên chöông nghóa lyù raát tuyeät, nhaát quaùn ñaày ñuû veïn toaøn, phaïm


haïnh thanh tònh trong traéng. Toaøn theå thieän nam tín nöõ khi nghe caùc phaùp ñoù thì khôûi loøng tin töôûng thanh tònh saâu xa. Khi ñaõ tin töôûng thanh tònh roài thì suy tö tìm hieåu thaáy raèng neáu ôû nhaø thì voâ soá söï vieäc voâ nghóa caáu ueá noù böùc baùch troùi buoäc giam nhoát nhö choán lao tuø, coøn khi xuaát gia thì nhö daïo chôi thaêm thuù choán ñoàng hoang baùt ngaùt hay giöõa khoaûng khoâng meânh moâng, vì ñaõ lìa xa moïi ñieàu noùi naêng taïp nhaïp... Keû naøo coøn ham meâ baän bòu gia ñình nhaø cöûa thì khoâng theå naøo suoát ñôøi heát mình sieâng naêng tu taäp reøn luyeän moät caùch tinh thuaàn troïn veïn ñöùc phaïm haïnh thanh tònh traéng trong. Vì theá töø nay ta caàn phaûi tin töôûng chaùnh phaùp caïo boû raâu toùc, maëc aùo caø sa. Lìa boû ñôøi soáng baän bòu gia ñình, leân ñöôøng gia nhaäp vaøo cuoäc du haønh khaép choán... Sau khi tính suy caën keõ thì bao nhieâu taøi saûn ñòa vò baø con thaân thuoäc duø nhieàu hay ít, lôùn beù ñeàu töø boû xa lìa. Roài do taâm chaùnh tín maø caïo boû raâu toùc khoaùc aùo caø sa, xa lìa cuoäc soáng gia ñình baän bòu, gia nhaäp vaøo ñoaøn du taêng khaát só. Khi ñaõ xuaát gia thì thoï trì tuaân giöõ giôùi haïnh thanh tònh, sieâng naêng giöõ gìn caùc luaät leä thích hôïp (bieät giaûi). Caùc phaùp taéc tuaân haønh ñeàu toaøn veïn ñaày ñuû, theá neân duø moät loãi laàm beù nhoû cuõng heát söùc kieân deø lo laéng giöõ gìn. ÔÛ nôi naøo coù dieãn giaûng daïy hoïc ñeàu tìm tôùi xin thoï giaùo heát loøng. Khoâng bao giôø saùt sinh haïi vaät, xa haún caùc thöù binh khí dao gaäy, coù loøng töø bi traøn treà, luoân xaáu hoå xeùt loãi mình. Ñoái vôùi caùc sinh vaät töø loaøi tröùng kieán haï ñaúng beù xíu cuõng heát loøng thöông xoùt, chaúng heà gaây toån haïi, vì ñaõ quyeát döùt haún söï gieát haïi. Cuõng khoâng heà troäm cöôùp, traùi laïi coøn öa thích laøm vieäc boá thí. Ñoái vôùi caùc vaät ñöôïc cuùng döôøng boá thí trong saïch thì löôïng söùc mình maø thoï duïng. Ñoái vôùi caùc vaät duïng ñang coù khoâng heà meâ ñaém nhieãm tröôùc. Luoân luoân giöõ gìn töï theå mình luùc naøo cuõng thanh tònh khoâng loãi laàm toäi loãi, vì ñaõ quyeát döùt haún söï troäm cöôùp. Boû haún vieäc daâm duïc taø haïnh, luoân tu taäp reøn luyeän phaïm haïnh vaø caùc haïnh cao xa, caùc haïnh nhieäm maàu, ñeå taâm trí luoân ñöôïc thanh khieát trong saïch, maø xa haún muøi dô cuûa daâm duïc, vì ñaõ quyeát lìa haún loái soáng traùi phaïm haïnh. Töø boû khoâng bao giôø noùi doái, chæ thích noùi lôøi thaønh thöïc, nhöõng lôøi ñuùng ñaén chaéc thaät, lôøi ñaùng tin, lôøi ñaùng tuaân haønh thöøa nhaän, nhöõng lôøi leõ khoâng bao giôø gaây hieåu laàm tranh caõi, vì quyeát döùt haún lôøi doái traù. Vaø khoâng bao giôø noùi lôøi ly giaùn vaø phaù hoaïi keû khaùc. Chaúng choïc bò thoùc thoïc bò gaïo, chaúng ñem lôøi hai beân noùi xaáu nhau maø noùi cho nhau nghe. Traùi laïi thöôøng tìm caùch keát hôïp laïi nhöõng keû ñaõ chia lìa. Nhöõng keû naøo ñaõ thuaän thaûo meán thöông nhau thì caøng giuùp cho theâm gaén boù beàn chaët. Luoân luoân thích noùi lôøi keát hôïp maø chaúng khi naøo noùi lôøi phaân caùch hai beân, vì ñaõ quyeát lìa boû noùi lôøi ly


www.daitangkinh.org

giaùn. Laïi boû haún noùi nhöõng lôøi döõ daèn thoâ tuïc. Khoâng bao giôø noùi lôøi thoâ tuïc döõ daèn, cuõng khoâng gaây söï khoå sôû khieán ngöôøi khaùc hôøn gheùt nhau. Do ñoù cuõng khieán nhieàu ngöôøi khoâng meán, khoâng thích, khoâng möøng, khoâng vui... laøm chöôùng ngaïi söï tu taäp thieàn ñònh, quyeát ñònh phaûi döùt boû haún nhöõng lôøi noùi ñoäc aùc döõ daèn thoâ tuïc ñoù. Traùi laïi chæ noùi nhöõng lôøi leõ oân toàn eâm aùi dòu daøng vöøa tai öng yù vaø vui veû, hoa myõ kheùo leùo nhöng thanh tònh veïn toaøn. Lôøi noùi roõ raøng deã hieåu khieán moïi ngöôøi thích nghe, khoâng caàn lôïi döôõng, khoâng noùi loøng voøng khieán moïi ngöôøi ñeàu ham thích vui möøng. Vôùi lôøi noùi kheùo leùo hoa myõ cuoán huùt haáp daãn coù moät söùc ñaëc bieät thuùc ñaåy moïi ngöôøi haêng haùi tu taäp caùc thieàn ñònh, aáy laø do ñaõ quyeát döùt boû lôøi noùi döõ daèn thoâ tuïc, laïi theâm khoâng bao giôø noùi lôøi caáu ueá taïp nhaïp. Khi noùi thì ñuùng luùc ñuùng nôi, coøn trình baøy giaùo phaùp vôùi nghóa lyù cao sieâu, chaân thaät, tòch tónh..., moät caùch lôùp lang thöù töï, coù nguyeân côù söï kieän ñaày ñuû, ñuùng lyù hôïp leõ, khoâng laãn loän taïp nhaïp, khoâng loãi laàm caáu ueá. Do ñoù maø daãn ñeán caùc nghóa lyù raát ích lôïi caàn thieát. Ñoù laø quyeát yù döùt haún lôøi noùi caáu ueá taïp nhaïp. Ngoaøi ra coøn khoâng tham döï vaøo caùc vieäc buoân baùn, traùo ñaáu, söûa caân, aên gian, caân, ñong, ño ñeám..., cuõng khoâng nuoâi suùc vaät nhö voi, ngöïa, traâu, löøa, gaø, heo, choù..., caû ñeán nhöõng keû haàu haï giuùp vieäc, ñaày tôù trai gaùi lôùn beù maø keát laøm baïn beø thaân thuoäc. Cuõng khoâng nhaän chöùa caát luùa thoùc, ñaäu neáp v.v..., cho ñeán vaøng baïc chaâu baùu cuõng chaúng caát giöõ. Khoâng aên sai buoåi (sau giôø ngoï) hoaëc aên moät thöù duy nhaát. Khoâng ñuùng choã ñuùng luùc thì khoâng bao giôø böôùc chaân ñeán. Caû khi noùi naêng hay im laëng ñeàu khoâng gaây söï hieåu laàm nghi kî baøn luaän khen cheâ dò nghò. Maëc thì chæ thích vaûi gai thöa xaáu coát ñeå che thaân, coøn aên thì chæ duøng vöøa ñuû cho qua côn ñoùi khaùt. Phaøm khi ñi hay ngôi nghæ thì y baùt vaãn ôû beân mình, nhö loaøi chim kia ñoâi caùnh vaãn dính saùt vaøo thaân duø bay hay ñaäu. Chính caùc vieäc nhö vöøa keå maø ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc uaån giôùi luoân luoân kín ñaùo giöõ gìn caên moân, vaø an truï vaøo chính nieäm. Do söùc chính nieäm naøy maø haøng phuïc laøm chuû ñöôïc taâm mình. Cho neân duø maét thaáy saéc, tai nghe tieáng, muõi ngöûi muøi thôm thoái, löôõi neám vò, thaân ñuïng chaïm, yù bieát caùc phaùp... Nhöng chaúng heà chaáp töôùng, khoâng meâ ñaém vaøo caùc thöù ñeïp ñeõ vöøa yù. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá luoân vöõng vaøng tuaân haønh giôùi phaùp chaët cheõ, ngaên chaän trieät ñeå khoâng ñeå cho taâm töï do phaùt trieån caùc söï u saàu tham muoán hay caùc loãi xaáu xa chaúng thieän khaùc... Ngöôøi naøy ñaõ ñaït ñöôïc phaàn giôùi haïnh saâu kín neân luoân luoân ngaàm giöõ gìn caùc caên moân. Daãu raèng coù ñuû moïi vieäc noùi naêng ñi ñöùng tôùi lui co duoãi cuùi ñaàu ngaång maët, ñaép y mang baùt..., nhöng bao giôø cuõng truï vaøo chaùnh nieäm, chaùnh


tri; do ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc giôùi haïnh saâu kín thanh tònh, luùc naøo cuõng ngaàm kín giöõ gìn caên moân kieåm soaùt yù thöùc, luoân luoân truï vaøo chaùnh nieäm chaùnh tri, cho neân duø ôû choã naøo trong thaønh aáp thoân xoùm, töø saùng tinh söông khi ñaép y oâm baùt laø ñaõ giöõ gìn phoøng hoä caùc caên, yù thöùc luoân an truï trong chaùnh nieäm, luoân giöõ gìn oai nghi cöû chæ ñoäng taùc, luoân luoân tìm hoïc tu haønh vaø khaát thöïc... Moãi khi khaát thöïc trôû veà, aên xong thì röûa baùt, röûa tay chaân saïch seõ, xong roài thì mang toïa cuï ñeán nôi A-lan-nhaõ hoaëc nôi nuùi non, ñoàng troáng vaéng veû, traùnh xa caùc loaøi aùc thuù hay moïi ngöôøi ñoâng ñaûo, chæ choïn nhöõng nôi vaéng veû yeân tónh, nhöõng nôi chæ coù ñaùm phi nhaân truù nguï, roài ñeán beân goác caây to maø traûi toïa cuï ngoài kieát giaø, löng thaät ngay thaúng. Baây giôø deïp heát moïi ñieàu nghó ngôïi, deïp heát caùc duyeân taïp loaïn roài chuyeân chuù vaøo moät ñieåm ôû tröôùc maët nhö ñaàu choùt muõi chaúng haïn. Taâm chuyeân chuù lìa boû caùc loãi laàm tham lam, saân giaän, hoân meâ nguû guïc hoaëc thaân maõi cöû ñoäng nhuùc nhích, taâm nghó xaèng baäy lung tung hoaëc nghi ngôø do döï... Caùc thöù tuøy phieàn naõo ñoù noù phaù hoaïi döõ doäi caùc phaùp thieän, noù khieán cho söùc trí tueä suy yeáu, keùm saùng suoát khoâng theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn maø phaûi laën huïp hoaøi trong bieån sinh töû. Vì lyù do ñoù ta phaûi coá gaéng lìa boû tham duïc vaø moïi aùc phaùp chaúng thieän cho ñeán nhaäp ñònh töø Sô thieàn ñeán Töù thieàn. Ngöôøi naøy do taâm thieàn ñònh, yeân tónh tuyeät vôøi cao caû nhö theá, neân caùc loãi laàm caáu ueá ñeàu saïch heát, trôû neân thuaàn khieát traéng trong, khoâng coøn soùt tí naøo tuøy phieàn naõo. Luoân eâm aùi dòu daøng truï vaøo voâ ñoäng, taâm trí höôùng veà söï dieät heát caùc laäu hoaëc ñeå ñöôïc trí tueä saùng suoát. Cho neân thaáy bieát ñuùng nhö thaät, ñaây laø Khoå thaùnh ñeá, ñaây laø Taäp thaùnh ñeá, ñaây laø Dieät thaùnh ñeá vaø ñaây laø Ñaïo daãn ñeán dieät thaùnh ñeá. Vì thaáy nhö theá, bieát roõ nhö theá neân taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùc duïc laäu, caùc höõu laäu vaø voâ minh laäu. Khi ñaõ giaûi thoaùt ñöôïc caùc thöù ñoù roài thì seõ bieát ñuùng nhö thaät raèng ñôøi soáng cuûa ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, khoâng coù thaân sau. Theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la (chuùng sinh) khoâng laøm khoå mình cuõng chaúng laøm khoå ai.

Vì sao loaïi chuùng sinh naøy goïi laø khoâng töï laøm khoå mình cuõng chaúng laøm ai khoå? Loaïi naøy laøm nhö theá laø ñeå nuoâi soáng maïng mình, theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la khoâng töï laøm khoå mình cuõng chaúng laøm khoå ai.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 10


Boán haïnh aùc veà lôøi noùi: 1. Noùi doái. 2. Noùi ly giaùn. 3. Noùi lôøi döõ thoâ tuïc. 4. Noùi lôøi baån thæu.

- Theá naøo laø haïnh xaáu noùi doái? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Hoaëc ôû

tröôùc choã caàn lôøi noùi thaønh thaät, hoaëc ôû giöõa ñaïi chuùng, ôû tröôùc nhaø vua, ôû tröôùc quan toøa, ôû taïi nhaø baïn beø..., muoán nhôø mình laøm chöùng veà söï thöïc, neân coù lôøi noùi: “Naøy chaøng trai hieàn laønh, gaéng maø nhôù kyõ, neáu bieát thì noùi, khoâng bieát thì ñöøng noùi, neáu thaáy sao thì noùi vaäy, khoâng thaáy thì ñöøng noùi”.

Khi ñöôïc hoûi ñieàu aáy thì ngöôøi naøy, laïi coù chuyeän khoâng bieát nhöng cöù noùi laø bieát, hoaëc bieát nhöng noùi khoâng bieát. Khoâng thaáy vaãn noùi laø thaáy, hoaëc thaáy nhöng baûo laø khoâng thaáy. Ngöôøi naøy noùi nhö theá laø vì chính mình, vì ngöôøi khaùc hoaëc vì tieàn cuûa quyeàn lôïi, cho neân duø bieát ñuùng bieát roõ nhöõng maø vaãn noùi doái.

ÔÛ ñaây noùi veà vieäc noùi doái ñoù, coù nghóa laø khoâng bao giôø lìa boû vieäc noùi doái, khoâng tìm caùch ñoaïn tröø, khoâng heà bieát chaùn gheùt gheâ tôûm, luoân luoân soáng trong söï noùi doái, laáy laøm haõnh dieän vì hoaøn thaønh xuaát saéc taøi ngheä noùi doái. Ñoù goïi laø coù noùi doái.

Hoaëc ôû tröôùc choã caàn noùi thaønh thöïc, nghóa laø nhö ôû choán thoân queâ, ôû choã thaønh aáp hay nôi kinh ñoâ caùc ñaïi quoác caàn lôøi noùi thaønh thöïc ñeå thaåm tra thì hoaëc laø gaëp maët roài noùi nhau, hoaëc laø hoøa hôïp (ñoàng yù xaùc ñònh nhö theá) hoaëc vieäc xaûy ra tröôùc maét. Ñoù goïi laø ôû tröôùc choã caàn lôøi noùi thaønh thaät.

Hoaëc ôû giöõa ñaïi chuùng nhö tröôùc soá ñoâng haøng Saùt-ñeá-lôïi, haøng


Baø-la-moân, haøng Tröôûng giaû, hoaëc haøng Sa-moân..., goïi ñoù laø ñaïi chuùng. Cuõng gaëp gôõ maø hoûi hay xaùc ñònh, hoaëc xaûy ra tröôùc maét nhö tröôùc...

Hoaëc ôû tröôùc nhaø vua. Coù nghóa laø coù caùc quoác vöông, caùc ñaïi thaàn quan lôùn ngoài bao quanh cuõng gaëp gôõ, hoøa hôïp, chuyeän xaûy ra tröôùc maét...

Hoaëc ôû taïi toøa aùn, quan toøa (quan caàm luaät) nghóa laø ôû giöõa choã tuï hoïp ñoâng ñaûo baøn thaûo nghò luaän cuûa caùc nhaø caàm luaät hoaëc cuøng gaëp gôõ, hoøa hôïp hay vieäc xaûy ra tröôùc maét...

Hoaëc taïi nhaø baïn beø, nghóa laø coù ñoâng ñaûo baïn beø tuï hoïp ñeå baøn luaän, cuøng gaëp gôõ hoøa hôïp hoaëc vieäc xaûy ra tröôùc maét...

Vì muoán nhôø mình laøm chöùng veà söï thaät neân coù lôøi hoûi aáy, nghóa laø môøi thænh khuyeán khích ngöôøi aáy neân noùi raát thaønh thaät chaéc chaén. Vì muoán quyeát ñoaùn söï phaûi traùi ñuùng sai neân moïi ngöôøi ñeàu cuøng xeùt hoûi: “Naøy chaøng trai hieàn laønh ngay thaúng, haõy neân nhôù thaät kyõ, bieát sao noùi vaäy, khoâng bieát thì ñöøng noùi baäy, thaáy sao noùi vaäy, khoâng thaáy chôù noùi caøn”. Nghóa laø baûo neân nhôù kyõ theo ñuùng caûnh vaät maø noùi thaät ñeå laøm baèng chöùng roõ raøng saùng toû, do ñoù khuyeân neân noùi thaät ñoái vôùi caùc vieäc ñaõ thaáy nghe hieåu bieát theá naøo thì neân trình baøy ñaày ñuû. Coøn caùc vieäc naøo chaúng thaáy nghe hieåu bieát thì xin chôù trình baøy xaùc ñònh nhaàm laãn. Cho neân baûo raèng: Naøy chaøng trai treû hieàn laønh gaéng nhôù thaät kyõ, bieát sao noùi vaäy, khoâng bieát chôù noùi caøn, thaáy sao baûo vaäy, khoâng thaáy ñöøng noùi baäy. Nhöng ngöôøi kia khi nghe hoûi lôøi aáy thì khoâng bieát vaãn noùi laø bieát, hoaëc bieát noùi laø khoâng bieát. Khoâng thaáy maø vaãn baûo laø thaáy, hoaëc thaáy nhöng laïi noùi khoâng thaáy.

Trong naøy noùi veà chaúng bieát maø noùi laø bieát, nghóa laø caùc ñieàu maø nhó thöùc nhaän ñöôïc, nhó thöùc hieåu bieát ñöôïc thì noùi laø söï nghe bieát, thaät ra nhó thöùc cuûa ngöôøi aáy chöa nghe chöa bieát, maø laïi che giaáu yù töôûng ñoù, söï nhaän hieåu thaáy bieát ñoù, söï thaønh thaät ngay thaúng ñoù..., maø noùi laø toâi ñaõ coù nghe, thì ñaây goïi laø chaúng bieát maø noùi bieát. Coøn bieát maø noùi chaúng bieát, nghóa laø nhó thöùc cuûa ngöôøi ñoù ñaõ nhaän ñöôïc, hieåu bieát ñöôïc, nhöng laïi che giaáu yù töôûng ñoù, söï nhaän hieåu thaáy bieát ñoù, söï thaønh thaät ngay thaúng ñoù, maø baûo raèng toâi chaúng nghe chi caû. Ñoù ñeàu goïi laø bieát maø noùi chaúng bieát.

Coøn chaúng thaáy maø noùi thaáy nghóa laø nhöõng thöù nhaän ñöôïc vaø hieåu bieát cuûa nhaõn thöùc maø che giaáu yù töôûng ñoù, söï nhaän hieåu thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù, roài noùi toâi chaúng thaáy. Nhö theá goïi laø thaáy maø noùi khoâng thaáy. Ngöôøi aáy hoaëc vôùi chính mình, hoaëc vì ngöôøi khaùc, hoaëc vì tieàn cuûa quyeàn lôïi, neân duø bieát ñuùng bieát roõ nhöng laïi cöù noùi doái.


www.daitangkinh.org

Trong naøy noùi veà vieäc ngöôøi ño vì mình maø noùi doái nghóa laø: Nhö coù moät ngöôøi vöøa troäm cöôùp vaø bò baét giaûi leân vua. Vua ñích thaân tra hoûi naøy gaû kia! Chính nhaø ngöôi troäm cöôùp vaät naøy phaûi khoâng? Ngöôøi aáy thaàm nghó neáu cöù thöa thaät thì lôõ vua giaän döõ phaït toäi naëng theâm nhö ñaùnh ñaäp cuøm troùi hoaëc ñuoåi ra khoûi nöôùc, hoaëc tòch thu taát caû taøi saûn, hoaëc gieát cheát luoân thì sao? Do ñoù ta phaûi töï giaáu, giaáu taát caû, choân chaët, choái phaêng taát caû vaø nhaát ñònh laø phaûi noùi doái môùi mong thoaùt ñöôïc tai hoïa, hình phaït. Nghó theá roài, lieàn taâu cuøng vua: “Thaät tình toâi khoâng heà troäm caép vaät ñoù, mong beä haï saùng suoát thaáu soi, toâi thaät khoâng phaûi keû troäm”. Ñoù laø noùi doái vì chính mình.

Hoaëc vì ngöôøi khaùc maø noùi doái: Nhö coù moät ngöôøi baïn cuûa mình laø keû troäm caép (giaëc cöôùp) bò baét giaûi leân vua. Vua ñích thaân tra hoûi nhöng khoâng tìm ra söï thaät. Muoán coù chöùng côù ñaày ñuû roõ raøng neân sai ngöôøi goïi ñeán hoûi: Baïn nhaø ngöôi coù phaûi laø teân giaëc cöôùp chaêng? Ngöôøi naøy nghó thaàm raèng: Neáu ta noùi thaät thì nhaø vua seõ noåi giaän, seõ khieán baïn ta gaëp phaûi hình phaït naëng neà, hoaëc bò ñaùnh ñaäp baét giöõ, troùi coät, hoaëc bò ñuoåi ra khoûi nöôùc, hoaëc bò tòch thu saûn nghieäp, coù khi coøn bò gieát cheát laø khaùc. Nay ta haõy vì baïn ta maø giaáu gieám choân chaët, choái phaêng taát caû..., caàn phaûi noùi doái môùi mong thoaùt ñöôïc hình phaït. Nghó roài lieàn taâu vua: Mong beä haï saùng suoát chieáu soi, baïn toâi khoâng phaûi laø teân giaëc cöôùp, anh aáy khoâng laáy cuûa caûi tieàn baïc naøy. Nhö vaäy laø noùi doái vì ngöôøi khaùc.

Hoaëc vì tieàn cuûa quyeàn lôïi maø noùi doái, nhö coù moät ngöôøi loøng ñaày tham duïc, töï nghó: Ta phaûi baøy ñaët ra nhöõng maùnh khoùe noùi doái gaït ñeå laøm phöông caùch vô veùt maø höôûng thoï, bieát bao nhieâu thöù haáp daãn cuûa saéc, thanh, höông, vò, xuùc naøo laø y phuïc, thöùc aên uoáng, ngoïa cuï, thuoác men vaø voâ soá tieàn cuûa vaät duïng khaùc... Nghó roài lieàn ra söùc tìm kieám. Lyù do ñoù maø coá tình noùi doái. Ñoù laø vì tieàn cuûa quyeàn lôïi maø noùi doái.

Bieát roõ, bieát ñuùng maø noùi doái, laø xeùt ñoaùn quyeát ñònh xong thì cöù noùi hoaøi noùi maõi, caùch noùi ñoù laø chæ roõ noùi doái. Ñoù laø bieát ñuùng maø noùi doái chaúng lìa boû noùi doái, nghóa laø ñoái vôùi taâm aùc ñoäc, taâm chaúng thieän khi khôûi leân caùc vieäc laøm aùc chaúng thieän seõ bò söï noùi doái chi phoái ñieàu khieån, theá maø chaúng chòu lìa boû tieâu tröø, chaúng gheâ tôûm chaùn gheùt, chaúng chòu ngôi nghæ ñöøng laøm. Cöù nhö theá maø noùi, noùi ngaâm nga bình luaän, tieáng noùi, söï baøy toû baèng lôøi noùi (ngöõ loä), nghieäp cuûa lôøi noùi, bieåu thò cuûa lôøi noùi v.v..., ñoù laø haïnh xaáu aùc cuûa lôøi noùi.

- Theá naøo caùi xaáu cuûa lôøi noùi ly giaùn? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Keû noùi


lôøi ly giaùn, töùc laø ñem lôøi noùi cuûa ngöôøi naøy ñeán noùi vôùi ngöôøi kia, ñem lôøi noùi cuûa ngöôøi kia ñeán noùi vôùi ngöôøi naøy ñeå phaù hoaïi caû hai beân. Neáu hai beân ñang thuaän thaûo hoøa hôïp nhau thì khieán hoï choûi nhau, xa lìa nhau. Khi ñaõ traùi lìa nhau thì khieán hoï phaûi vónh vieãn caùch bieät nhau. Nhieàu keû ham thích söï ly giaùn, noùi lôøi ly giaùn, chaúng bao giôø boû döùt lôøi ly giaùn”.

Treân ñaây laø noùi keû noùi lôøi ly giaùn, nghóa laø chaúng lìa boû, chaúng chòu tìm caùch tieâu dieät lôøi ly giaùn, chaúng chaùn gheùt kinh tôûm lôøi ly giaùn, luoân soáng trong söï ly giaùn vaø hoaøn thaønh tuyeät haûo ngheä thuaät ly giaùn. Ñoù goïi laø keû noùi lôøi ly giaùn.

Nghe lôøi ngöôøi naøy ñeán noùi vôùi ngöôøi kia laø ñeå phaù hoaïi ngöôøi naøy, nghóa laø nghe lôøi noùi naøo cuûa ngöôøi naøy coù yù phaù hoaïi, coù yù khoâng chaéc (noùi chôi), coù yù voâ tình khoâng deø daët, coù yù khoâng vui v.v..., lieàn ñem noùi vôùi ngöôøi kia. Khi nghe ñöôïc nhöõng lôøi ñoù roài thì ñaâm ra nghòch thuø phaûn nhau. Ñoù laø nghe lôøi ngöôøi naøy ñeán noùi vôùi ngöôøi kia laø ñeå phaù hoaïi ngöôøi naøy.

Coøn nghe lôøi ngöôøi kia ñeán noùi vôùi ngöôøi naøy laø ñeå phaù hoaïi ngöôøi kia, nghóa laø nghe ngöôøi kia noùi coù nhöõng lôøi naøo coù yù hôïp vôùi söï phaù hoaïi, hôïp vôùi söï khoâng chaéc, khoâng e deø giöõ yù töù, coù yù khoâng vui lieàn ñem noùi vôùi ngöôøi naøy, khieán ngöôøi naøy nghe roài thì ñaâm ra nghòch thuø phaûn nhau. Ñoù laø nghe lôøi ngöôøi kia ñeán noùi vôùi ngöôøi naøy laø ñeå haïi ngöôøi kia.

Neáu hai beân ñang thuaän thaûo hoøa hôïp nhau thì khieán hoï traùi xa nhau, nghóa laø hai beân ñang hoøa thuaän vui veû, meán thích khoâng tranh caõi nhau thì cöù tôùi lui caû hai beân roài tìm ñuû moïi caùch phaù haïi khieán hoï traùi nghòch thuø gheùt nhau vaäy.

Khi ñaõ traùi nghòch nhau roài thì khieán hoï lìa nhau vónh vieãn, nghóa laø khi hai beân ñaõ traùi nghòch nhau thì cöù tôùi lui caû hai beân roài baûo nhau raèng: Maáy oâng nghòch nhau, xa nhau maø caøng toát ñaáy! Vì sao nhö vaäy? Vì caùc oâng caøng ngaøy caøng cheâ bai choáng baùng nhau thì khi noùi ra coøn ai tin ñöôïc nöõa, roài ngaên caûn vieäc hoïc haønh nghe phaùp, hao toån maát maùt trí tueä... Cho neân thaø laø xa nhau luoân ñi caøng toát. Theá laø hai beân traùi nghòch xa lìa nhau vónh vieãn.

Öa thích söï ly giaùn, nghóa laø khi thaáy hai beân ñaõ traùi nghòch xa nhau roài laïi caøng thích thuù khoaùi chí, cho neân khoâng bao giôø chaùn gheùt, khoâng bao giôø lìa boû söï ly giaùn caû.

Noùi lôøi ly giaùn, nghóa laø luoân luoân giaûng giaûi, trình baøy, chæ baûo, ñeà cao lôøi noùi ly giaùn.


www.daitangkinh.org

Chaúng lìa boû lôøi ly giaùn, nghóa laø taâm aùc ñoäc, taâm chaúng thieän, luoân quaùi aùc, khi khôûi leân caùc haïnh nghieäp ñoäc aùc chaúng thieän thì noù thaâu goàm caû lôøi noùi ly giaùn. Theá maø chaúng bao giôø lìa boû ñoaïn tröø chaùn gheùt gheâ tôûm vaø ngöng nghæ lôøi noùi ly giaùn. Cöù theá maø noùi naêng, ngaâm nga, bình luaän phaùt aâm (ngöõ aâm) baøy toû lôøi noùi, hoaït ñoäng noùi naêng (ngöõ nghieäp) bieåu thò cuûa lôøi noùi... Ñoù laø haïnh xaáu cuûa lôøi ly giaùn.

- Theá naøo laø caùi xaáu cuûa lôøi döõ, thoâ tuïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù

ngöôøi noùi lôøi döõ thoâ tuïc laø khi ngöôøi naøy phaùt bieåu noùi naêng thì seõ gaây bao nhieâu buoàn raàu ray röùt thaéc maéc, khieán ngöôøi khaùc phaûi ñaéng cay ñau khoå giaän hôøn. Vôùi nhöõng lôøi noùi aáy khoâng ai coù theå yeâu meán thích thuù vui veû möøng rôõ ñöôïc maø khieán taâm hoàn phaûi quay cuoàng ñieân loaïn, laøm chöôùng ngaïi söï tu trì giaûi thoaùt. Luoân luoân noùi lôøi hung döõ coäc caèn thoâ tuïc chaúng heà chöøa boû”.

Trong naøy noùi veà lôøi noùi döõ thoâ tuïc ñoù, coù nghóa laø khoâng heà lìa boû lôøi noùi döõ daèn thoâ tuïc, khoâng tìm caùch dieät tröø, khoâng heà chaùn gheùt gheâ tôûm, luoân luoân soáng trong lôøi noùi döõ thoâ baïo vaø hoaøn thaønh caùch thöùc söû duïng lôøi leõ döõ thoâ baïo. Neân goïi ñoù laø noùi lôøi döõ thoâ tuïc.

Khi ngöôøi naøy phaùt ngoân thì gaây bao nhieâu buoàn khoå, nghóa laø nhöõng lôøi noùi ra raát hung döõ thoâ tuïc. Coøn gaây ray röùt thaéc maéc cöôõng eùp nghóa laø lôøi noùi ra chaúng linh hoaït dòu daøng eâm aùi cuõng khoâng thuaän hôïp cuøng ai.

Khieán ngöôøi khaùc phaûi ñaéng cay, nghóa laø lôøi noùi ra khieán keû nghe khoâng coù lôïi ích vui veû chi.

Khieán ngöôøi khaùc phaûi giaän hôøn, nghóa laø lôøi noùi ra tröôùc heát khieán mình phaûi giaän hôøn saàu naõo lo aâu maø cuõng khieán ngöôøi khaùc töùc giaän.

Khoâng ai (chuùng sinh) coù theå yeâu meán thích thuù vui veû möøng rôõ. Nghóa laø lôøi noùi ra khieán nhieàu ngöôøi ñeàu khoâng yeâu meán thích thuù vui veû möøng rôõ.

Khieán taâm hoàn luoân quay cuoàng baán loaïn, laøm chöôùng ngaïi söï tu trì giaûi thoaùt, nghóa laø nhöõng lôøi noùi ra khieán taâm hoàn xaùo ñoäng baán loaïn buoàn lo ñen toái khoâng ñöôïc an oån yeân tónh, neân goïi laø laøm chöôùng ngaïi söï tu trì giaûi thoaùt.

Luoân noùi lôøi döõ daèn thoâ baïo, nghóa laø thöôøng xuyeân dieãn giaûi trình baøy, chæ baûo ñeà cao lôøi noùi döõ daèn thoâ baïo.

Chaúng lìa boû lôøi hung aùc coäc caèn, nghóa laø taâm aùc ñoäc, taâm chaúng thieän, khi khôûi leân caùc haïnh nghieäp (haønh ñoäng) ñoäc aùc chaúng thieän thì noù goàm caû lôøi noùi hung aùc coäc caèn. Theá maø chaúng chòu lìa boû, ñoaïn tröø,


chaùn gheùt gheâ tôûm vaø ngöng nghæ lôøi noùi aùc ñoäc thoâ baïo. Cöù theá maø noùi naêng, ngaâm nga, bình luaän, phaùt aâm baøy toû lôøi noùi, sinh hoaït noùi naêng (ngöõ nghieäp) vaø bieåu thò lôøi noùi. Ñoù laø caùi xaáu cuûa lôøi noùi aùc ñoäc thoâ baïo loãi laàm.

- Theá naøo laø caùi xaáu cuûa lôøi noùi caáu ueá loän xoän? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Vieäc

noùi lôøi caáu ueá taïp nhaïp, töùc laø noùi khoâng ñuùng luùc, khoâng ñuùng söï thöïc chaân chaùnh. Lôøi noùi voâ boå khoâng coù giaùo phaùp, khoâng nghóa lyù, lôøi noùi khoâng tòch tónh. Noùi khoâng coù thí duï, khoâng giaûi thích ñaày ñuû, khoâng töông öng, khoâng cuøng loaïi gaàn nhau, loän xoän lung tung khoâng coù pheùp taéc giaùo phaùp thöù töï daãn ñeán söï voâ nghóa traùi lyù. Luoân luoân noùi lôøi caáu ueá loãi laàm loän xoän, chaúng heà lìa boû”.

Trong naøy noùi veà lôøi noùi caáu ueá laàm loãi loän xoän, coù nghóa laø khoâng chòu lìa boû lôøi caáu ueá laàm loãi loän xoän, khoâng tìm caùch ñoaïn tröø, khoâng heà chaùn gheùt gheâ tôûm, luoân soáng trong caûnh noùi lôøi caáu ueá laàm laãn loän xoän, thaønh töïu moät caùch tuyeät haûo ngheä thuaät noùi lôøi caáu ueá laàm laãn loän xoän... Neân goïi ñoù laø lôøi noùi caáu ueá laàm laãn loän xoän.

Noùi khoâng ñuùng luùc (phi thôøi), nghóa laø lôøi noùi traùi thôøi chaúng phaûi luùc, khoâng ñuùng tieát muïc, phaân ñoaïn cuûa noù.

Lôøi noùi khoâng thöïc, laø lôøi noùi ra khoâng thaønh thöïc, khoâng ñuùng söï thöïc.

Lôøi noùi khoâng chaân chaùnh, laø lôøi noùi ra hö voïng, luoân ñoåi khaùc. Lôøi noùi voâ boå khoâng coù giaùo phaùp, voâ nghóa lyù, laø lôøi noùi ra ñöôïc

trình baøy tuyeân noùi, chæ baøy môû roäng giaûng giaûi toaøn laø nhöõng vieäc khoâng ñuùng giaùo phaùp chaân chaùnh. Lôøi noùi naøy cuõng laø voâ nghóa lyù, khoâng boå ích.., duø ñöôïc trình baøy môû roäng tuyeân noùi ñaày ñuû...

Lôøi noùi khoâng vaéng laëng, laø nhöõng ñieàu noùi ra khoâng heà duøng trí tueä ñeå suy xeùt kyõ caøng tröôùc roài caên cöù vaøo ñoù maø noùi.

Lôøi noùi khoâng thanh tònh, laø noùi nhieàu noùi maõi, heát ra leänh chæ baûo vieäc naøy ñeán baøn luaän huyeân thuyeân vieäc khaùc, loän xoän taïp nhaïp voâ ích.

Nhöõng ñieàu noùi ra ñeàu khoâng coù thí duï, khoâng giaûi thích kyõ löôõng roõ raøng, ñaày ñuû.

Lôøi noùi ra khoâng töông öng, laø nghóa chaúng öùng hôïp vôùi vaên, khoâng töông öng vôùi nghóa.

Lôøi noùi khoâng gaàn nhau, laø lôøi noùi tröôùc sau khoâng lieân tuïc, yù nghóa khaùc nhau hoaëc traùi nhau.

Lôøi noùi loän xoän lung tung, laø lôøi noùi baát nhaát, khi thì noùi theá naøy,


www.daitangkinh.org

luùc thì noùi theá khaùc khoâng nhaát ñònh. Neáu lôøi noùi thuaàn nhaát khoâng thay ñoåi thì khoâng goïi laø lôøi loän xoän lung tung.

Lôøi noùi voâ boå khoâng coù giaùo phaùp, laø lôøi noùi vöôït ra ngoaøi caùc phaùp Toá-ñaùt-laõm vaø Tyø-naïi-da, A-tyø-ñaït-ma.

Lôøi noùi daãn ñeán vieäc voâ nghóa, laø lôøi noùi daãn ñeán voâ soá nhöõng vieäc khoâng coù lôïi ích, khoâng caàn thieát.

Noùi lôøi laàm loãi caáu ueá loän xoän, töùc laø noùi nhieàu laàn, giaûng giaûi chæ baøy toaøn laø nhöõng lôøi leõ loän xoän laàm loãi caáu ueá.

Khoâng lìa boû lôøi noùi taïp ueá (laàm loãi caáu ueá loän xoän): Nghóa laø khi taâm ñoäc aùc chaúng toát laønh khôûi leân, thì bao nhieâu haïnh xaáu aùc chaúng thieän goàm caû lôøi noùi caáu ueá laàm loãi loän xoän, nhöng chaúng chòu xa lìa töø boû, chaúng tìm caùch dieät tröø, khoâng chaùn cheâ gheâ tôûm hay döøng laïi ñöøng noùi nöõa... Cöù nhö theá maø noùi naêng ngaâm nga bình luaän phaùt ra tieáng ra lôøi, phoâ baøy bieåu thò, hoaït ñoäng noùi naêng (ngöõ nghieäp). Neân goïi laø caùi xaáu cuûa lôøi caáu ueá loän xoän.

Boán thöù lôøi noùi toát ñeïp: Töùc laø khoâng noùi doái, khoâng noùi lôøi ly giaùn, khoâng noùi lôøi döõ daèn thoâ baïo vaø khoâng noùi lôøi loãi laàm loän xoän caáu ueá.

1. Theá naøo laø haïnh toát laønh khi lìa boû lôøi noùi doái? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caàn (coù

vieäc) phaûi ñoaïn tröø vaø lìa boû haún söï noùi doái. Phaûi noùi ñuùng thaät (ñeá ngöõ), phaûi noùi nhöõng lôøi noùi vui veû, thaønh thöïc ñaùng tin caäy, coù baûo ñaûm vaø khoâng gaây söï hieåu laàm tranh caõi treân cuoäc ñôøi naøy. Nhö theá laø khoâng noùi doái”.

Trong naøy noùi veà ñoaïn tröø vaø lìa boû noùi doái. Coù nghóa laø ñoaïn döùt söï noùi doái, lìa boû haún, chaùn gheùt gheâ tôûm an truï trong choã khoâng noùi doái, khoâng bao giôø coá yù thaønh töïu vieäc noùi doái. Ñoù goïi laø ñoaïn tröø lìa boû söï noùi doái.

Noùi lôøi ñuùng thöïc (ñeá ngöõ), töùc laø lôøi noùi ñuùng thöïc khoâng phaûi laø chaúng ñuùng thöïc, chaân chaùnh thaønh thöïc vaø ñeàu chaân chaùnh thaønh thöïc. Chaúng hö voïng, dôøi ñoåi khaùc laï thì goïi laø lôøi noùi ñuùng thöïc.

Lôøi noùi vui veû thaønh thöïc, ñaùng tin caäy, coù baûo ñaûm, khoâng gaây hieåu laàm tranh caõi ôû theá gian naøy. Coù nghóa laø do noùi lôøi ñuùng thöïc maø hoaëc laø chö Thieân, Ma vöông, Phaïm thieân, Sa-moân, Baø-la-moân hoaëc caùc haøng trôøi, ngöôøi, chuùng sinh khaùc ñeàu tin caäy, hoaøn toaøn soáng trong caûnh thuaän hoøa khoâng heà tranh caõi. Nhöõng lôøi nhö theá, töùc laø luoân luoân tuyeân boá noùi naêng, dieãn giaûng chæ daãn trình baøy khoâng heà doái traù.

Lìa boû söï noùi doái, nghóa laø ñoái vôùi caùc thieän taâm vaø taâm ñieàu hoøa


eâm aùi dòu daøng khi khôûi leân thì goàm nhieáp caû söï lìa boû söï noùi doái, khoâng coøn phaûi lo ñeán vieäc lìa boû, ñoaïn tröø, chaùn gheùt, gheâ tôûm hay chaúng döøng nghæ söï noùi doái. Cöù nhö theá maø noùi naêng, ngaâm nga bình luaän, phaùt aâm, phaùt bieåu, trình baøy vaø hoaït ñoäng veà ngöõ nghieäp..., theá neân goïi laø khoâng noùi doái (lìa boû söï noùi doái).

2. Theá naøo laø haïnh toát laønh khoâng noùi lôøi ly giaùn? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù vieäc

ñoaïn tröø vaø lìa boû haún söï noùi lôøi ly giaùn, laø vì khoâng muoán phaù haïi ai. Neân chaúng nghe lôøi ngöôøi naøy maø ñeán noùi vôùi ngöôøi kia, hay nghe lôøi ngöôøi kia maø ñeán noùi vôùi ngöôøi naøy. Traùi laïi neáu ai ñaõ traùi nghòch nhau thì ñeán tìm caùch giuùp cho hai beân ñöôïc hoøa hôïp. Coøn ai ñaõ hoøa thuaän haûo hôïp roài thì caøng khieán cho theâm beàn chaéc. Khi noùi nhöõng lôøi vui veû meán thích thöông yeâu hoøa thuaän nhau thì ñoù laø lìa boû söï noùi lôøi ly giaùn”.

Trong naøy noùi veà vieäc ñoaïn tröø, lìa boû noùi lôøi ly giaùn..., nghóa laø phaûi dieät tröø, lìa boû, chaùn gheùt gheâ tôûm, khoâng soáng trong moâi tröôøng cuûa söï ly giaùn, cuõng nhö khoâng bao giôø taïo thaønh caùch thöùc ly giaùn. Theá neân goïi laø ñoaïn tröø, lìa boû söï noùi ly giaùn.

Chaúng muoán phaù hoaïi ai, nghóa laø chæ muoán coù söï hoøa hôïp, neân chaúng nghe lôøi ngöôøi naøy roài ñeán noùi vôùi ngöôøi kia.

Vì khoâng muoán phaù haïi ngöôøi naøy, nghóa laø nghe ngöôøi naøy noùi nhöõng ñieàu gì hôïp vôùi yù phaù haïi hoaëc lôøi khoâng chaéc chaén hôïp yù, khoâng e deø giöõ yù töù, coù yù khoâng vui..., thì chaúng neân noùi vôùi ngöôøi kia, ñöøng ñeå cho ngöôøi aáy nghe roài lieàn nhaân ñoù maø nghòch thuø phaûn nhau. Ñoù laø chaúng nghe lôøi ngöôøi naøy maø ñem noùi vôùi ngöôøi kia. Vì khoâng phaù haïi ngöôøi naøy neân chaúng nghe lôøi ngöôøi kia ñem noùi vôùi ngöôøi naøy.

Vì khoâng phaù haïi ngöôøi kia, coù nghóa laø khi nghe lôøi ngöôøi kia noùi coù nhöõng yù gì hôïp vôùi söï phaù haïi, hôïp vôùi söï khoâng chaéc, hôïp vôùi söï khoâng deø daët yù töù, hôïp vôùi söï khoâng vui..., roài traùnh khoâng ñem noùi cho ngöôøi naøy. Chôù neân ñeå ngöôøi naøy nghe roài lieàn nhaân ñoù maø nghòch thuø phaûn nhau. Ñoù goïi laø khoâng nghe lôøi ngöôøi kia maø ñem noùi vôùi ngöôøi naøy.

Vì ñeå phaù tröø vieäc khieán hai beân thuø nghòch khoâng hoøa thuaän cuøng nhau, laø qua laïi hai beân ñang thuø nghòch nhau vaø tìm moïi phöông caùch giuùp hoï hieåu bieát thoâng caûm cuøng nhau ñeå ñi ñeán söï hoøa hôïp thuaän thaûo, thöông yeâu vui veû vôùi nhau. Khi ai ñaõ vui veû hoøa thuaän nhau roài thì khieán hoï caøng theâm khaéng khít beàn chaët maõi, nghóa laø qua laïi hai beân lieân heä vôùi nhau khieán hoï vui veû yeâu meán khoâng tranh caõi nhau. Thí nhö


www.daitangkinh.org

baûo: Quyù hoùa voâ cuøng, neáu quyù vò ñaõ thuaän hoøa vui veû hieåu nhau khoâng coøn tranh caõi... Vì sao? Neáu caùc vò luoân thaáy ñöôïc vaø khen ngôïi söï ñeïp ñeõ sôû tröôøng cuûa nhau thì söï noùi naêng thuyeát giaûng seõ caøng ñaày ñuû hoaøn haûo, loøng tin töôûng cuûa moïi ngöôøi caøng theâm thanh tònh, vaø söï trì giôùi ña vaên (hoïc), haïnh boá thí (buoâng xaû) vaø trí tueä seõ phaùt trieån toát, do ñoù khoâng coù gì ñeå traùi nhau, tranh caõi nhau theá laø quaù hay! Caû hai beân nghe xong thì cuøng trôû neân hoøa hôïp thuaän thaûo vui veû khoâng coøn tranh caõi nhau nöõa. Theá neân noùi ñaõ hoøa thuaän khieán theâm beàn chaët.

Meán yeâu vui veû hoøa hôïp nhau, laø hai beân hoøa thuaän vui veû khoâng tranh caõi laïi caøng theâm thöông meán khaéng khít vui veû hôn, khoâng heà chaùn, khoâng heà rôøi nhau.

Noùi nhöõng lôøi nhö theá, laø trong moïi luùc noùi naêng dieãn giaûng chæ baøy ñeàu khoâng heà ñuïng ñeán lôøi ly giaùn. Lìa boû haún lôøi ly giaùn nghóa laø taâm luùc naøo cuõng ñieàu hoøa thuaän hôïp dòu daøng nhu hoøa. Caùc haïnh thieän dòu daøng nhu hoøa ñeàu lìa boû lôøi noùi ly giaùn, cho neân khoâng caàn phaûi ñeå yù ñeán vieäc lìa boû, ñoaïn tröø, chaùn gheùt gheâ tôûm vaø phaûi döøng nghæ ñöøng noùi lôøi ly giaùn. Cöù nhö theá maø noùi naêng ca ngaâm bình luaän, phaùt aâm, leân tieáng bieåu loä, chæ baøy vaø hoaït ñoäng veà ngöõ nghieäp. Cho neân goïi laø haïnh toát laønh cuûa lôøi noùi khoâng ly giaùn.

3. Theá naøo laø haïnh toát laønh cuûa söï khoâng noùi hung baïo thoâ aùc? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù ngöôøi

ñoaïn tröø, lìa boû haún lôøi noùi hung baïo thoâ aùc, laø khi ngöôøi aáy leân tieáng, phaùt ngoân thì khoâng coù loãi laàm maø laïi vui tai maùt loøng vôùi taát caû caùc

ñieàu cao sieâu hay ho vaø ñeïp ñeõ roõ raøng saùng suûa, deã hieåu, thích nghe, deã nhôù, ñaùng quyù chuoäng, khoâng vöôùng maéc vaø taát caû ai cuõng yeâu meán, haân hoan, möøng rôõ..., cho neân taâm khoâng bò loaïn ñoäng, raát thuaän lôïi cho vieäc tu trì..., haõy neân noùi nhöõng lôøi lìa boû söï thoâ baïo hung aùc nhö theá”.

Trong naøy khi noùi: Coù ngöôøi ñoaïn tröø, lìa boû haún lôøi noùi thoâ baïo hung aùc, thì coù nghóa laø phaûi lìa boû haún ñoaïn tröø, chaùn gheùt gheâ tôûm, khoâng soáng trong moâi tröôøng vaø hoaøn thaønh tuyeät dieäu ngheä thuaät veà lôøi noùi hung baïo döõ daèn.

Ngöôøi ñoù khi leân tieáng thì khoâng loãi laàm, laø nhöõng lôøi noùi ra khoâng khuùc maéc cong queo dô baån, xaáu xa, cuõng khoâng ngang taøng cöông ngaïnh, neân goïi laø khoâng laàm loãi.

Vui tai, töùc laø nhöõng lôøi noùi ra khieán ngöôøi nghe ñöôïc nhieàu lôïi ích an laïc.

Maùt loøng, töùc laø nhöõng lôøi noùi ra khieán taâm trí ñöôïc thoaùt khoûi taát caû moïi troùi buoäc che laáp cuûa tuøy phieàn naõo vaø truï vaøo an oån, yeân tònh.


Cao sieâu, töùc laø lôøi noùi nhö thaønh quaùch cung ñieän. Ngöôøi ôû trong cung thaønh (choán kinh ñoâ) noùi ra thì coù giaù trò cao quyù hôn, ñaëc bieät hôn lôøi noùi cuûa nhöõng ngöôøi trong caùc thaønh aáp khaùc. Lìa boû lôøi noùi hung baïo döõ daèn cuõng theá. Nghóa laø noù cao quyù giaù trò ñaëc bieät hôn caùc lôøi noùi khaùc.

Lôøi noùi hay ñeïp, töùc laø lôøi noùi khoâng sô saøi, thöa thôùt hoaëc quaù chaèng chòt raéc roái, khoâng quaù saâu kín cuõng khoâng laém loä lieãu.

Lôøi noùi roõ raøng saùng suûa, laø lôøi noùi khoâng quaù haáp taáp voäi vaøng, cuõng khoâng aäm aø dai nhaùch.

Lôøi noùi deã hieåu, töùc laø lôøi noùi giaûn dò deã hieåu deã nhôù. Lôøi noùi thích nghe, töùc laø lôøi noùi oân toàn dòu daøng, löu loaùt haáp daãn

loâi cuoán ñieàu hoøa hôïp lyù. Lôøi noùi ñaùng chuoäng, töùc laø lôøi noùi ñaùng quyù chuoäng cuùng döôøng. Lôøi noùi khoâng coù yù ñònh, töùc laø lôøi noùi ra khoâng mang caàu danh

lôïi. Taát caû ai cuõng meán thích möøng vui, laø khi noùi ra thì khieán ñoâng

ñaûo ngöôøi nghe ñeàu möøng vui meán thích. Lôøi noùi khieán taâm trí khoâng xaùo ñoäng, laø lôøi noùi ra khieán taâm luoân

ñöôïc yeân tònh, khoâng xaùo ñoäng laêng xaêng cuõng khoâng buoàn lo phieàn giaän (tröôïc).

Lôøi noùi thuaän lôøi cho vieäc tu trì, laø khi lôøi noùi ra thì ngöôøi nghe xong taâm trí luoân ñöôïc yeân tònh khoâng coøn bò xaùo ñoäng laêng xaêng, cuõng khoâng buoàn lo phieàn giaän.

Cöù nhö theá maø noùi naêng, töùc laø trong moïi luùc noùi naêng, dieãn giaûng höôùng daãn chæ baøy ñeàu khoâng bao giôø duøng lôøi döõ daèn thoâ baïo.

Lìa boû lôøi döõ daèn thoâ baïo, nghóa laø khi khôûi caùc taâm thieän, taâm oân toàn hieàn dòu thì bao goàm caû caùch noùi naêng khoâng coù lôøi döõ daèn thoâ baïo, laïi kheùo leùo dòu daøng. Vì ñaõ lìa boû lôøi thoâ baïo döõ daèn neân chaúng caàn phaûi ñeå yù ñeán vieäc phaûi lìa boû ñoaïn tröø chaùn gheùt gheâ tôûm vaø chaám döùt..., lôøi noùi thoâ baïo döõ daèn. Cöù nhö theá maø noùi naêng, ngaâm nga bình luaän phaùt aâm leân tieáng, bieåu loä trình baøy vaø caùc hoaït ñoäng veà ngöõ nghieäp... Theá neân goïi ñoù laø haïnh toát laønh cuûa khoâng noùi lôøi döõ daèn thoâ baïo.

4. Theá naøo laø haïnh toát laønh khoâng noùi lôøi loãi laàm caáu ueá loän xoän? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù ngöôøi lìa

boû, ñoaïn tröø lôøi noùi loãi laàm, caáu ueá loän xoän. Nghóa laø khi ngöôøi ñoù noùi laø noùi thaønh thaät chaân chaùnh, lôøi noùi coù giaùo phaùp coù nghóa lyù, coù vaéng laëng coù yeân ñeïp, coù thí duï coù giaûi thích, coù öùng hôïp töông öng vaø gaàn guõi gioáng nhau, khoâng laãn loän, xaùo ñoäng maø coù pheùp taéc daãn ñeán nghóa


www.daitangkinh.org

lyù toát laønh. Ñoù laø lìa boû lôøi noùi loãi laàm, caáu ueá loän xoän”. Trong naøy noùi veà coù ngöôøi lìa boû, ñoaïn tröø lôøi noùi loãi laàm, caáu ueá

loän xoän, coù nghóa laø phaûi lìa boû ñoaïn tröø, chaùn gheùt gheâ tôûm vaø khoâng coù yù thaønh töïu tuyeät dieäu ngheä thuaät noùi lôøi loãi laàm, caáu ueá loän xoän.

Ngöôøi aáy noùi ñuùng luùc, nghóa laø noùi ñuùng luùc, khoâng traùi thôøi maø ñuùng thôøi tieát coù phaàn ñoaïn nhieàu ít nhanh chaäm...

Noùi lôøi thaønh thaät, töùc laø lôøi noùi ra ñuùng söï thaät lìa boû lôøi khoâng thaät. Lôøi noùi chaân chaùnh, thaønh thaät töùc laø khoâng hö voïng troáng roãng, khoâng bieán dôøi khaùc laï.

Lôøi noùi coù giaùo phaùp (ñuùng phaùp), laø lôøi noùi ra khi trình baøy, dieãn giaûng chæ baûo môû roäng..., toaøn laø ñuùng theo chaùnh phaùp.

Lôøi noùi coù nghóa lyù, töùc laø lôøi noùi ra khi dieãn giaûng trình baøy chæ baûo, môû roäng..., thuaàn laø nhöõng ñieàu coù nghóa lyù boå ích.

Lôøi vaéng laëng (tòch) laø lôøi noùi ra nhaéc nhuû nhöõng ngöôøi trí tröôùc heát phaûi suy nghó caën keõ roài môùi noùi chôù khoâng hôø höõng noùi caøn.

Lôøi noùi yeân ñeïp, laø lôøi noùi vaéng taét haøm xuùc, khoâng noùi huyeân thuyeân, chæ baûo baøy veû loän xoän nhieàu chuyeän.

Lôøi noùi coù thí duï coù giaûi thích, töùc laø coù so saùnh thí duï, vaø coù giaûi thích nhöõng choã khoù hieåu hay deã laøm.

Lôøi noùi coù töông öng, laø lôøi noùi ra coù nghóa hôïp vôùi vaên, töông öng vôùi nghóa.

Lôøi noùi gaàn nhau, töùc laø lôøi noùi tieáp noái lieân tuïc, nhaát quaùn coù yù nghóa khoâng khaùc nhau.

Lôøi noùi khoâng laãn loän, nghóa laø lôøi noùi ra toaøn thuaàn nhaát, coá ñònh khoâng laãn loän. Neáu nhöõng lôøi noùi ra baát nhaát, khi theá naøy khi theá khaùc khoâng coá ñònh thuaàn nhaát thì goïi laø lôøi noùi roái loaïn.

Lôøi noùi coù giaùo phaùp (ñuùng phaùp) nghóa laø lôøi noùi khoâng vöôït ra ngoaøi caùc phaùp Toá-ñaùt-laõm, Tyø-naïi-da vaø A-tyø-ñaït-ma...

Lôøi noùi coù nghóa lyù, töùc laø lôøi noùi daãn ñeán nhöõng vieäc coù yù nghóa lôïi ích caàn thieát.

Cöù nhö theá maø noùi, nghóa laø trong moïi luùc noùi naêng dieãn giaûng, höôùng daãn chæ baøy ñeàu khoâng bao giôø duøng lôøi laàm loãi caáu ueá loän xoän.

Khi ñaõ xa lìa loaïi lôøi noùi ñoù roài thì taâm thieän, taâm oân toàn dòu daøng khôûi leân, taát seõ kheùo leùo thöïc haønh söï dòu daøng oân toàn eâm aùi vaø lìa haún lôøi noùi laàm loãi caáu ueá loän xoän. Cho neân khoâng caàn phaûi lìa boû, khoâng phaûi ñoaïn tröø, khoâng phaûi chaùn gheùt gheâ tôûm, khoâng phaûi chaám döùt..., khoâng noùi lôøi laàm loãi caáu ueá loän xoän. Cöù nhö theá maø noùi naêng ngaâm nga bình luaän phaùt aâm leân tieáng bieåu loä, chæ thò vaø hoaït ñoäng veà ngöõ


nghieäp... Theá neân goïi laø haïnh toát laønh khoâng noùi lôøi laàm loãi caáu ueá loän xoän.

Boán lôøi khoâng phaûi Thaùnh noùi: 1. Chaúng thaáy maø noùi thaáy 2. Chaúng nghe maø noùi nghe 3. Chaúng hieåu maø noùi hieåu 4. Chaúng bieát maø noùi bieát.

- Theá naøo laø khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Chaúng thaáy maø noùi thaáy? Ñaùp: Khi nhaõn thöùc coù thaâu nhaän coù hieåu bieát vieäc gì ñoù thì goïi laø

“Coù thaáy”. Nhöng coù khi ñang thaät coù nhaõn thöùc ñoù maø laïi khoâng thaâu nhaän ñöôïc gì, chöa hieåu bieát ñöôïc gì, roài laïi che giaáu yù nghó ñoù cuøng nhöõng caùi nhaän ñoù, caùi thaáy ñoù, söï thöïc ñoù..., maø noùi: “Toâi ñaõ thaáy”. Ñoù goïi laø khoâng thaáy maø noùi thaáy, thì chaúng phaûi laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng neáu khi ñaõ coù thaät thaáy roài maø khôûi yù nghó laø chaúng coù thaáy vaø che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän ñoù, caùi thaáy ñoù, söï thaät ñoù maø noùi “Toâi ñaõ thaáy”. Thì ôû tröôøng hôïp naøy tuy goïi laø chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng goïi laø chaúng thaáy maø noùi thaáy, vì thaät söï ngöôøi ñoù ñaõ coù thaáy roài.

- Theá naøo laø khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Khoâng nghe maø noùi nghe?

Ñaùp: Khi nhó thöùc coù thaâu nhaän coù hieåu bieát vieäc gì ñoù thì goïi laø coù nghe. Nhöng coù khi ñang thaät coù nhó thöùc ñoù maø laïi khoâng thaâu nhaän khoâng hieåu bieát ñöôïc gì, roài laïi che giaáu caùi yù nghó ñoù vaø nhöõng caùi nhaän thöùc ñoù, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi toâi ñaõ nghe. Ñoù goïi laø chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi. Khoâng nghe maø noùi laø nghe. Nhöng neáu khi ñaõ coù thaät nghe roài maø khôûi yù nghó laø chaúng coù nghe vaø che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc ñoù caùi thaáy bieát veà söï vieäc ñoù. Nhö theá tuy goïi laø khoâng phaûi Thaùnh noùi, nhöng laïi khoâng goïi laø khoâng nghe maø noùi laø nghe, vì thaät söï ngöôøi ñoù ñaõ coù nghe roài.

- Theá naøo laø khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Chaúng hieåu maø noùi hieåu? Ñaùp: Khi ba thöùc coù thaâu nhaän coù hieåu bieát thì goïi laø coù bieát.

Nhöng coù khi ñang thaät coù ba thöùc maø laïi khoâng thaâu nhaän khoâng hieåu bieát ñöôïc gì, roài laïi che giaáu caùi yù nghó ñoù vaø caùi nhaän thöùc ñoù, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù. Nhö theá goïi laø chaúng phaûi Thaùnh noùi, khoâng hieåu maø noùi laø hieåu, roài che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc ñoù, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi laø ta ñaõ bieát. Nhö theá tuy goïi laø khoâng phaûi laø Thaùnh noùi, nhöng cuõng chaúng goïi laø chaúng bieát maø noùi bieát, vì ngöôøi ñoù thaät ra ñaõ bieát roài.

- Theá naøo laø khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Khoâng bieát maø noùi laø


www.daitangkinh.org

bieát? Ñaùp: Khi yù thöùc coù thaâu nhaän, coù hieåu bieát thì noùi laø coù bieát. Nhöng

coù khi ñang thaät coù yù thöùc ñoù maø laïi khoâng thaâu nhaän khoâng hieåu bieát chi caû, roài laïi che giaáu caùi yù nghó ñoù, caùi nhaän thöùc ñoù, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi: “Toâi ñaõ bieát”. Nhö theá chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Khoâng bieát maø noùi laø bieát. Coøn khi thaät coù bieát roài, nhöng laïi khôûi caùi töôûng chaúng bieát, roài che giaáu caùi yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc ñoù, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi toâi ñaõ bieát. Nhö theá tuy goïi khoâng phaûi laø Thaùnh noùi, nhöng cuõng chaúng goïi laø khoâng bieát maø noùi laø bieát, vì thaät ra ngöôøi aáy ñaõ bieát roài.

Boán lôøi Thaùnh noùi: Khoâng thaáy noùi laø khoâng thaáy, khoâng nghe noùi laø khoâng nghe, khoâng hieåu noùi laø khoâng hieåu, khoâng bieát noùi laø khoâng bieát.

1. Theá naøo laø khoâng thaáy noùi laø khoâng thaáy, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi nhaõn thöùc coù thaâu nhaän coù hieåu bieát thì goïi laø “Coù thaáy”.

Nhöng coù khi coù nhaõn thöùc ñoù maø laïi chaúng thaâu nhaän hieåu bieát chi. Ngöôøi naøy chaúng giaáu gieám yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc ñoù, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù... maø noùi laø “Toâi khoâng thaáy”, thì ñoù laø khoâng thaáy noùi laø khoâng thaáy, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng khi ñaõ thaät coù thaáy roài, vaø laïi khôûi caùi töôûng chaúng thaáy, thì ngöôøi naøy cuõng khoâng giaáu gieám yù nghó ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi toâi chaúng thaáy. Nhö theá tuy goïi laø lôøi Thaùnh noùi, maø cuõng khoâng goïi laø khoâng thaáy maø noùi khoâng thaáy, vì ngöôøi ñoù ñaõ thaät coù thaáy roài.

2. Theá naøo laø chaúng nghe noùi laø chaúng nghe, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi nhó thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì noùi laø coù nghe.

Nhöng coù khi thaät coù nhó thöùc nhöng chaúng thaâu nhaän hieåu bieát chi. Ngöôøi aáy chaúng che giaáu yù töôûng naøy, caùi nhaän thöùc naøy, caùi thaáy naøy, söï thaät naøy maø noùi “Toâi chaúng nghe”, nhö theá laø khoâng nghe thì noùi khoâng nghe, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi ñaõ thaät coù nghe nhöng laïi khôûi yù töôûng (nghó) mình chaúng nghe thaáy chi. Ngöôøi naøy cuõng chaúng heà che giaáy yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi laø toâi chaúng thaáy nghe chi. Nhö theá tuy goïi laø lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng goïi laø chaúng nghe maø noùi chaúng nghe, vì thaät ra anh ta ñaõ coù nghe thaáy roài.

3. Theá naøo laø chaúng hieåu noùi laø chaúng hieåu, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi ba thöùc thaâu nhaän hieåu bieát thì goïi laø coù hieåu. Nhöng coù

khi ñaày ñuû caû ba thöùc maø chaúng thaâu nhaän hieåu bieát chi. Ngöôøi naøy cuõng chaúng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù


maø noùi “Toâi chaúng hieåu gì caû”. Nhö theá goïi laø chaúng hieåu noùi laø chaúng hieåu, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi laïi thaät coù bieát roài laïi nghó khoâng bieát, nhöng ngöôøi naøy khoâng heà giaáu gieám yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi toâi chaúng hieåu bieát chi caû. Nhö theá tuy noùi laø lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng goïi laø chaúng hieåu maø noùi laø chaúng hieåu, vì thaät ra anh aáy ñaõ thaät coù hieåu roài.

4. Theá naøo laø chaúng bieát noùi laø chaúng bieát, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi yù thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì noùi laø “coù bieát”.

Nhöng coù khi duø coù yù thöùc nhöng laïi khoâng coù thaâu nhaän hieåu bieát chi. Ngöôøi naøy cuõng chaúng che giaáu, yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thöïc ñoù maø noùi: “Toâi khoâng hieåu bieát chi caû”. Nhö theá thì noùi chaúng bieát noùi laø chaúng bieát, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi laïi thaät coù bieát roài, nhöng laïi nghó khoâng bieát. Vaø ngöôøi naøy cuõng chaúng che giaáu caùi yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thöïc ñoù, vaø noùi: “Toâi chaúng thaáy bieát chi caû”. Nhö theá thì tuy noùi laø lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng goïi laø chaúng bieát noùi chaúng bieát, vì ngöôøi naøy thaät ra ñaõ coù bieát roài.

Laïi coù boán thöù chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Ñoù laø thaáy noùi khoâng thaáy. Nghe noùi khoâng nghe. Hieåu noùi khoâng hieåu. Bieát noùi khoâng bieát.

1. Theá naøo laø chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi: Thaáy noùi khoâng thaáy? Ñaùp: Khi nhaõn thöùc coù thaâu nhaän hieåu bieát thì noùi laø “Coù thaáy”.

Nhöng coù khi coù nhaõn thöùc thaät söï thaâu nhaän hieåu bieát nhöng laïi che giaáu yù töôûng naøy, caùi nhaãn naøy, caùi thaáy bieát naøy, sö thaät naøy maø noùi: “Toâi chaúng thaáy”. Nhö theá goïi laø chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi, thaáy noùi chaúng thaáy. Nhöng laïi coù khi thaät chaúng thaáy maø laïi nghó laø coù thaáy. Ngöôøi naøy khoâng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi laø “Toâi chaúng thaáy chi caû”. Nhö theá, tuy noùi chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi, nhöng chaúng goïi laø thaáy maø noùi khoâng thaáy, vì thaät ra anh ta chaúng thaáy chi caû.

2. Theá naøo laø nghe noùi khoâng nghe, chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi nhó thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì goïi laø coù nghe.

Nhöng coù khi thaät coù nhó thöùc coù thaâu nhaän hieåu bieát, maø laïi che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù, vaø noùi laø “Toâi chaúng nghe thaáy chi caû”. Nhö theá thì goïi laø nghe maø noùi laø khoâng nghe, maø laïi nghó laø khoâng nghe. Ngöôøi naøy khoâng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thöïc ñoù vaø noùi laø “Toâi chaúng nghe thaáy chi caû”. Nhö theá, tuy goïi chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi, nhöng cuõng chaúng noùi laø nghe maø noùi chaúng nghe, vì thaät söï ngöôøi ñoù chaúng coù nghe.


www.daitangkinh.org

3. Theá naøo laø hieåu maø noùi khoâng hieåu, chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi ba thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì goïi laø “Coù hieåu”.

Nhöng coù khi thaät coù ba thöùc vaø laïi ñaõ coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát, nhöng laïi che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi “Toâi chaúng hieåu chi caû”. Nhö theá thì goïi laø hieåu maø noùi khoâng hieåu, khoâng phaûi laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi thaät chaúng hieåu chi maø laïi

töôûng laø ñaõ hieåu. Ngöôøi naøy che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi: “Toâi chaúng hieåu chi caû”. Nhö theá, duø goïi laø

khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng theå goïi ñoù laø hieåu maø noùi laø chaúng hieåu, vì thaät ra anh ta chaúng hieåu chi caû.

4. Theá naøo laø bieát maø noùi chaúng bieát, khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi yù thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì noùi laø: “Coù bieát”.

Nhöng coù khi laø thaät coù yù thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát maø laïi che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi: “Toâi chaúng bieát chi caû”. Nhö theá laø bieát maø noùi chaúng bieát laø khoâng phaûi lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi thaät chaúng bieát chi maø laïi coù yù töôûng ñaõ bieát. Ngöôøi naøy laïi che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi: “Toâi chaúng bieát chi caû”. Nhö theá tuy noùi laø chaúng phaûi lôøi Thaùnh noùi, nhöng cuõng khoâng goïi laø bieát maø noùi chaúng bieát, vì ngöôøi naøy thaät söï chaúng bieát chi caû.

Laïi coù boán lôøi Thaùnh noùi: Ñoù laø thaáy thì noùi thaáy, nghe thì noùi nghe, hieåu thì noùi hieåu vaø bieát thì noùi bieát.

1. Theá naøo laø thaáy thì noùi thaáy, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi nhaõn thöùc coù thaâu nhaän, coù hieåu bieát thì goïi laø “Coù thaáy”.

Nhöng coù khi nhaõn thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát. Ngöôøi naøy chaúng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù..., maø noùi: “Toâi ñaõ coù thaáy”. Nhö theá laø thaáy thì noùi laø thaáy, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi thaät chaúng thaáy maø laïi coù yù töôûng laø ñaõ thaáy. Ngöôøi naøy khoâng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù vaø noùi laø “Toâi ñaõ thaáy roài”. Nhö theá, tuy noùi laø lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng goïi laø thaáy thì noùi thaáy, vì anh ta thaät ra chaúng thaáy chi caû.

2. Theá naøo laø nghe thì noùi nghe, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi nhó thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì noùi laø “Coù nghe”.

Nhöng coù khi nhó thöùc thaät coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát. Ngöôøi naøy cuõng chaúng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù, vaø noùi laø “Toâi ñaõ nghe roài”. Nhö theá goïi laø nghe thì noùi nghe, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi thaät chaúng coù nghe chi maø töôûng laø ñaõ nghe. Ngöôøi naøy cuõng khoâng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy


bieát ñoù, söï thaät ñoù, vaø noùi laø “Toâi coù nghe roài”. Nhö theá tuy noùi laø lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng theå goïi laø nghe thì noùi nghe. Vì ngöôøi naøy thaät ra chaúng nghe thaáy chi caû.

3. Theá naøo laø hieåu thì noùi hieåu, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi ba thöùc coù thaâu nhaän vaø hieåu bieát thì goïi laø coù hieåu.

Nhöng coù khi thaät coù ba thöùc thaät coù thaâu nhaän coù hieåu bieát vaø ngöôøi aáy chaúng giaáu gieám yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù maø noùi: “Toâi ñaõ hieåu”. Nhö theá thì goïi laø hieåu thì noùi hieåu, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi thaät chaúng hieåu chi, maø töôûng laø ñaõ hieåu. Song ngöôøi naøy cuõng chaúng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù, maø noùi: “Toâi ñaõ hieåu roài”. Nhö theá thì tuy goïi laø lôøi Thaùnh noùi, nhöng khoâng theå goïi laø hieåu thì noùi laø hieåu, vì thaät ra ngöôøi naøy chaúng hieåu bieát chi caû.

4. Theá naøo laø bieát thì noùi bieát, laø lôøi Thaùnh noùi? Ñaùp: Khi yù thöùc coù thaâu nhaän vaø coù hieåu bieát thì goïi laø coù bieát.

Nhöng coù khi yù thöùc thaät coù thaâu nhaän coù hieåu bieát, maø ngöôøi naøy cuõng chaúng che giaáu yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù, maø noùi laø: “Toâi ñaõ hieåu”. Nhö theá thì goïi laø bieát thì noùi bieát, laø lôøi Thaùnh noùi. Nhöng coù khi thaät chaúng bieát chi, maø töôûng laø bieát. Song ngöôøi naøy chaúng giaáu gieám yù töôûng ñoù, caùi nhaän thöùc, caùi thaáy bieát ñoù, söï thaät ñoù, maø noùi: “Toâi ñaõ bieát”. Nhö theá thì tuy goïi laø lôøi Thaùnh noùi, song chaúng theå baûo laø bieát thì noùi bieát, vì anh naøy thaät ra chaúng hieåu bieát chi caû.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 11

Phaåm 6: NAÊM PHAÙP, Phaàn 1

Khi aáy, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo vôùi ñaïi chuùng: Toaøn theå caùc thaày neân bieát, Ñöùc Phaät hieåu bieát roõ raøng caën keõ naêm phaùp. Khi ñaõ thaáu suoát roài Ngaøi vì caùc haøng ñeä töû maø daïy baûo chæ baøy, nay chuùng ta caàn phaûi hoøa hôïp maø keát taäp laïi, ñeå sau khi Phaät dieät ñoä roài thì khoâng coù söï tranh caõi nhau. Do ñoù cuõng neân tuøy thuaän cuøng tuaân giöõ Phaïm haïnh vaø caùc giôùi luaät ñeå coù lôïi ích laâu daøi cho voâ soá chuùng höõu tình. Haõy thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian naøy maø khieán hoï höôûng nhaän ñöôïc nhieàu lôïi ích an laïc thuø thaéng.

Naêm phaùp laø gì? ÔÛ ñaây coù hai baøi Tuïng (OÁt-ñaø-nam) seõ noùi roõ. Baøi tuïng (OÁt-ñaø-nam) thöù nhaát noùi:

Moät: Naêm phaùp coù möôøi, Laø uaån, thuû, dieäu, duïc, Xan, thuù, caùi, taøi, phöôïc, Naêm keát phaàn treân döôùi.

Goàm coù: Naêm thöù uaån, naêm thöù thuû uaån, naêm thöù dieäu duïc, naêm thöù keo kieät, naêm thöù thuù (coõi - ñöôøng), naêm thöù maøn che, naêm thöù taâm gieo troàng, naêm thöù taâm troùi buoäc, naêm thöù keát thuaän phaàn döôùi vaø naêm thöù keát thuaän phaàn treân.

Naêm uaån: Goàm saéc uaån, thoï uaån, töôûng uaån, haønh uaån, thöùc uaån. 1. Theá naøo laø saéc uaån? Ñaùp: Töùc laø caùc thöù saéc..., ôû quaù khöù, vò lai, hieän taïi, hoaëc trong

hay ngoaøi, thoâ hay teá, keùm hay hôn, xa hay gaàn..., taát caû nhöõng thöù nhö theá toùm taét goïi chung moät khoái laø Saéc uaån.

2. Theá naøo laø thoï uaån? Ñaùp: Töùc laø taát caû caùc thöù thoï nhaän cuûa caùc thôøi quaù khöù, vò lai,

hieän taïi, hoaëc trong hay ngoaøi, thoâ hay teá, keùm hay hôn, xa hay gaàn..., taát caû nhöõng thöù nhö theá, toùm taét goïi chung moät khoái laø Thoï uaån.


3. Theá naøo laø töôûng uaån? Ñaùp: Töùc laø taát caû caùc thöù yù nghó (töôûng), ôû caùc thôøi quaù khöù, vò lai,

hieän taïi hoaëc trong hay ngoaøi, thoâ hay teá, keùm hay hôn, xa hay gaàn..., taát caû nhöõng thöù nhö theá toùm taét goïi chung moät khoái laø Töôûng uaån.

4. Theá naøo laø haønh uaån? Ñaùp: Töùc laø taát caû caùc thöù haønh, ôû caùc thôøi quaù khöù, vò lai, hieän

taïi hoaëc trong hay ngoaøi, thoâ hay teá, keùm hay hôn, xa hay gaàn..., taát caû nhöõng thöù nhö theá toùm taét goïi chung moät khoái laø Haønh uaån.

5. Theá naøo laø thöùc uaån? Ñaùp: Töùc laø taát caû caùc thöù thöùc, ôû caùc thôøi quaù khöù, vò lai, hieän

taïi hoaëc trong hay ngoaøi, thoâ hay teá, keùm hay hôn, xa hay gaàn..., taát caû nhöõng thöù nhö theá toùm taét goïi chung moät khoái laø Thöùc uaån.

Trong naøy noùi heát thaûy saéc. Heát thaûy caùc thöù saéc laø gì? Heát thaûy caùc thöù saéc ñoù laø boán ñaïi: Ñaát, nöôùc, löûa, gioù vaø taát caû caùc thöù do chuùng taïo ra. Ñoù laø taát caû caùc thöù saéc.

Laïi taát caû caùc thöù saéc coøn coù möôøi lónh vöïc cuûa saéc, vaø saéc goàm thaâu do lónh vöïc cuûa phaùp. Vì theá goïi laø taát caû caùc thöù saéc.

Veà caùc thôøi quaù khöù, vò lai vaø hieän taïi. Theá naøo laø saéc thôøi quaù khöù? Neáu nhöõng saéc naøo ñaõ coù (khôûi) hay

ñaõ coù cuøng khôûi, ñaõ sinh hay sinh taát caû, ñaõ chuyeån ñoåi hay ñang chuyeån ñoåi, ñaõ tuï taäp, ñaõ xuaát hieän, ñaõ taï töø qua ñi, ñaõ bieán maát hay chia lìa bieán ñoåi, coù töï taùnh ñaõ qua, gioáng loaïi quaù khöù, tuøy thuoäc ñôøi quaù khöù... Ñoù goïi laø saéc thôøi quaù khöù.

Theá naøo laø saéc thôøi vò lai? Nhö caùc loaïi saéc chöa khôûi, chöa cuøng khôûi, chöa sinh, chöa sinh taát caû, chöa chuyeån ñoåi, chöa ñang chuyeån ñoåi, chöa tuï taäp, chöa xuaát hieän. Thuoäc töï taùnh vò lai, gioáng loaïi vò lai, tuøy thuoäc ñôøi vò lai... Ñoù goïi laø saéc thôøi vò lai.

Theá naøo laø saéc thôøi hieän taïi? Nhö caùc loaïi saéc ñaõ khôûi, ñaõ cuøng khôûi, ñaõ sinh, ñaõ sinh taát caû, ñaõ chuyeån ñoåi, ñang chuyeån ñoåi, ñang tuï taäp, ñang xuaát hieän, truï vaøo choã, hieän ñang ra ñi. Hieän ñang dieät maát, hieän ñang bieán ñoåi vaø hoøa hôïp ngay trong hieän tieàn, baûn taùnh hieän taïi, gioáng loaïi hieän taïi, thuoäc ñôøi hieän taïi... Ñoù goïi laø saéc thôøi hieän taïi.

Hoaëc trong hay ngoaøi. Theá naøo laø saéc trong? Neáu saéc ôû choã noái tieáp lieân tuïc ñaõ ñöôïc maø chaúng maát, thì ñoù goïi laø saéc trong (noäi saéc).

Saéc ngoaøi laø theá naøo? Neáu ôû choã noái tieáp lieân tuïc hoaëc xöa voán chöa ñöôïc hoaëc ñaõ ñöôïc nhöng laïi maát ñi, hoaëc laø noái tieáp nhau hoaëc thuoäc loaïi khoâng coù tinh thaàn tình caûm thì ñoù goïi laø saéc ngoaøi (voâ cô).

Saéc hoaëc thoâ hay teá laø baøy ra (thi thieát), veà saéc thoâ, saéc teá laø theá


www.daitangkinh.org

naøo? Töùc laø quaùn ñaõi (ñoái) ñaët ra saéc thoâ vaø teá. Noù nhö theá naøo? Neáu nhö quaùn ñaõi saéc khoâng thaáy maø coù ñoái hay saéc coù thaáy, coù ñoái, thì goïi ñoù laø thoâ (to). Coøn neáu quaùn ñaõi saéc coù thaáy coù ñoái hay saéc khoâng thaáy maø coù ñoái, thì ñoù laø teá.

Hoaëc quaùn ñaõi saéc khoâng thaáy khoâng coù ñoái, hay saéc khoâng thaáy maø coù ñoái, thì goïi laø thoâ. Coøn neáu quaùn ñaõi saéc khoâng thaáy maø coù ñoái hay saéc khoâng thaáy khoâng coù ñoái, thì goïi laø teá.

Neáu quaùn ñaõi saéc cuûa coõi Saéc thì saéc cuûa coõi Duïc laø thoâ. Coøn quaùn ñaõi saéc cuûa coõi Duïc, thì saéc cuûa coõi Saéc laø teá. Neáu quaùn ñaõi caùi saéc khoâng bò raøng buoäc heä luïy, thì saéc coõi Saéc laø thoâ. Coøn nhö quaùn ñaõi saéc coõi Saéc thì saéc khoâng bò raøng buoäc heä luïy laø teá. Nhö theá maø laäp ra, coù saéc thoâ vaø saéc teá. Neân goïi laø saéc thoâ vaø teá.

Saéc hoaëc keùm hay hôn. Laäp ra saéc keùm saéc hôn nhö theá naøo? Laø quaùn ñaõi maø laäp ra saéc keùm vaø saéc hôn.

Noù nhö theá naøo? Neáu quaùn ñaõi saéc bò ngaên che hay voâ kyù thì saéc baát thieän laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi saéc chaúng thieän thì saéc bò ngaên che vaø saéc voâ kyù laø hôn. Neáu quaùn ñaõi saéc khoâng bò ngaên che khoâng voâ kyù thì saéc coù bò ngaên che vaø voâ kyù laø keùm. Coøn quaùn ñaõi saéc coù bò ngaên che vaø voâ kyù, thì saéc khoâng bò ngaên che, khoâng voâ kyù laø hôn.

Neáu quaùn ñaõi saéc thieän höõu laäu, thì saéc khoâng bò ngaên che vaø khoâng voâ kyù laø keùm, coøn nhö quaùn ñaõi saéc khoâng bò ngaên che, khoâng voâ kyù thì saéc thieän höõu laäu laø hôn. Neáu quaùn ñaõi saéc thieän voâ laäu, thì saéc thieän höõu laäu laø keùm. Coøn quaùn ñaõi saéc thieän höõu laäu, thì saéc thieän voâ laäu laø hôn.

Neáu quaùn ñaõi saéc ôû coõi Saéc, thì saéc ôû coõi Duïc laø keùm, coøn quaùn ñaõi saéc coõi Duïc, thì saéc coõi Saéc laø hôn. Neáu quaùn ñaõi saéc chaúng bò raøng buoäc, thì saéc ôû coõi Saéc laø keùm, coøn neáu quaùn ñaõi saéc ôû coõi Saéc thì saéc khoâng bò raøng buoäc laø hôn... Nhö theá maø thaønh laäp (thi thieát) ra coù saéc keùm saéc hôn, cho neân goïi laø saéc coù keùm hoaëc hôn.

Saéc hoaëc gaàn vaø xa. Theá naøo laø saéc xa? Ñoù laø saéc ôû quaù khöù vaø vò lai.

Theá naøo laø saéc gaàn? Ñoù laø saéc ôû hieän taïi. Laïi, theá naøo laø saéc xa? Neáu saéc ôû thôøi quaù khöù vaãn coøn hoaøi (khoâng

lieân tuïc maát maõi) vaø saéc ôû thôøi vò lai khoâng khôûi leân ôû tröôùc maét, thì ñoù laø saéc xa.

Theá naøo laø saéc gaàn? Neáu saéc ôû thôøi quaù khöù maát luoân roài, vaø saéc ôû thôøi vò lai khôûi leân tröôùc maét, thì ñoù laø saéc gaàn.

Taát caû nhö theá toùm taét goïi chung thaønh moät khoái. Taát caû toùm taét


laøm moät khoái laø sao? Nghóa laø suy luaän tìm xeùt, löôïng ñònh quan saùt thaáy noù tuï hôïp laïi thaønh moät khoái.

Vì sao goïi laø saéc uaån? Saéc uaån naøy chæ baøy roõ raøng saéc, uaån, thaân vaø söï tích töïu chöùa nhoùm. Neân goïi laø saéc uaån.

Taát caû caùc thöù thoï. Taát caû caùc thöù thoï laø gì? Heát thaûy caùc thöù thoï thì goàm coù saùu thoï

cuûa thaân. Saùu thöù thoï naøo? Ñoù laø khi maét coù chaïm xuùc (vôùi caûnh saéc) thì sinh

ra thoï. Vaø caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù... Khi chaïm xuùc thì sinh ra thoï nhaän. Ñoù laø saùu thöù (taát caû) thoï.

Caùc thoï ôû thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi. Theá naøo laø thoï ôû thôøi quaù khöù? Neáu caùc thoï ñaõ khôûi, ñaõ cuøng khôûi,

ñaõ sinh, ñaõ cuøng sinh, ñaõ chuyeån ñoåi vaø ñaõ ñang coøn chuyeån ñoåi, ñaõ tuï hôïp vaø ñaõ xuaát hieän, ñaõ taï töø ra ñi, ñaõ qua roài, ñaõ maát heát roài, ñaõ raõ lìa bieán ñoåi khaùc roài, caùc thoï aáy coù tính chaát quaù khöù, thuoäc gioáng loaïi quaù khöù, thuoäc ñôøi quaù khöù. Ñoù goïi laø Thoï quaù khöù.

Theá naøo laø thoï ôû thôøi vò lai? Neáu caùc thoï chöa khôûi, chöa cuøng khôûi, chöa sinh, chöa cuøng sinh, chöa chuyeån ñoåi, chöa chuyeån ñoåi taát caû, chöa heà tuï taäp, chöa heà xuaát hieän. Noù coù tính chaát vò lai (chöa xaûy ra), thuoäc gioáng loaïi vò lai, thuoäc ñôøi vò lai. Ñoù laø thoï thôøi vò lai.

Theá naøo laø thoï ôû thôøi hieän taïi? Neáu caùc thoï ñaõ ñang khôûi, ñang cuøng khôûi, ñaõ ñang sinh, ñang cuøng sinh, ñaõ ñang chuyeån ñoåi, ñang chuyeån ñoåi trong hieän taïi, ñang tuï taäp nhoùm hoïp vaø ñang xuaát hieän, ñang truï, ñang töø taï ra ñi, ñang dieät maát töø töø, ñang lìa raõ vaø bieán ñoåi caùi hoøa hôïp tröôùc maét. Caùc thoï naøy coù tính chaát hieän taïi, thuoäc gioáng loaïi hieän taïi vaø thuoäc ñôøi hieän taïi. Ñoù goïi laø thoï cuûa ñôøi hieän taïi.

Hoaëc caùc thoï trong hay ngoaøi. Theá naøo laø thoï ôû trong? Neáu caùc thoï ôû ñaây cöù maõi noái tieáp nhau ñaõ

coù ñöôïc maø khoâng maát ñi, thì goïi laø thoï ôû trong. Theá naøo laø thoï ôû ngoaøi? Neáu caùc thoï noái tieáp nhau hoaëc töø xöa

chöa coù, hoaëc ñaõ coù nhöng laïi bò maát ñi roài, hoaëc coù caùc noái tieáp khaùc, thì goïi laø thoï ôû ngoaøi.

Hoaëc caùc thoï thoâ hay teá. Caùc thoï thoâ hay teá ñöôïc thaønh laäp nhö theá naøo? Neáu khi quaùn ñaõi

caùc thoï khoâng coù taàm maø chæ coù töù thì caùc thoï coù taàm coù töù ñöôïc coi laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùc thoï coù taàm vaø töø thì thoï khoâng taàm, chæ coù töù laø teá. Neáu quaùn ñaõi thoï khoâng taàm, chæ coù töù thì thoï khoâng taàm khoâng töù laø teá. Neáu khi quaùn ñaõi thoï coõi Saéc thì thoï coõi Duïc laø thoâ, coøn neáu quaùn


www.daitangkinh.org

ñaõi thoï coõi Duïc thì thoï coõi Saéc laø teá. Neáu khi quaùn ñaõi thoï coõi Voâ saéc thì thoï coõi Saéc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi thoï coõi Saéc thì thoï coõi Voâ saéc laø teá. Neáu khi quaùn ñaõi thoï chaúng bò raøng buoäc (heä), thì thoï coõi Voâ saéc laø thoâ, coøn khi quaùn ñaõi thoï coõi Voâ saéc thì thoï khoâng bò raøng buoäc laø teá. Cöù nhö theá maø thaønh laäp baøy ra caùc thoï thoâ vaø teá.

Hoaëc caùc thoï keùm hay hôn. Caùc thoï keùm vaø hôn ñöôïc thaønh laäp nhö theá naøo? Neân quaùn ñaõi ñeå

thaønh laäp baøy ra (thi thieát) caùc thoï keùm vaø hôn. Noù nhö theá naøo? Neáu khi quaùn ñaõi caùc thoï bò ngaên che vaø voâ kyù thì thoï chaúng thieän laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi thoï baát thieän thì thoï bò che laáp vaø voâ kyù laø hôn. Neáu khi quaùn ñaõi thoï khoâng bò che vaø voâ kyù, thì thoï bò che vaø voâ kyù laø keùm. Coøn quaùn ñaõi thoï bò che vaø voâ kyù, thì thoï khoâng bò che vaø voâ kyù laø hôn. Neáu khi quaùn ñaõi thoï thieän höõu laäu thì thoï khoâng bò che vaø voâ kyù laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi thoï khoâng bò che vaø voâ kyù thì thoï thieän höõu laäu laø hôn. Neáu khi quaùn ñaõi thoï thieän voâ laäu, thì thoï thieän höõu laäu laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi thoï thieän höõu laäu, thì thoï thieän voâ laäu laø hôn. Neáu quaùn ñaõi thoï coõi Saéc thì thoï coõi Duïc laø keùm, coøn khi quaùn ñaõi thoï coõi Duïc thì thoï coõi Saéc laø hôn. Neáu khi quaùn ñaõi thoï coõi Voâ saéc, thì thoï coõi Saéc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi thoï coõi Saéc thì thoï coõi Voâ saéc laø hôn. Neáu khi quaùn ñaõi thoï khoâng bò raøng buoäc, thì thoï coõi Voâ saéc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi thoï coõi Voâ saéc thì thoï khoâng bò raøng buoäc laø hôn. Cöù nhö theá maø thaønh laäp baøy ra caùc thoï hôn keùm.

Hoaëc caùc thoï xa vaø gaàn. Theá naøo laø caùc thoï xa? Laø caùc thoï ôû thôøi quaù khöù vaø vò lai. Theá naøo laø caùc thoï gaàn? Laø caùc thoï ôû thôøi hieän taïi. Laïi nöõa, theá naøo laø caùc thoï xa? Neáu caùc thoï thôøi quaù khöù khoâng

lieân tuïc dieät haún (töùc vaãn coøn) vaø caùc thoï thôøi vò lai chöa khôûi leân trong hieän taïi, thì ñoù laø caùc thoï xa.

Theá naøo laø caùc thoï gaàn? Neáu caùc thoï ôû thôøi quaù khöù ñaõ dieät haún, coøn caùc thoï ôû ñôøi vò lai ñang hieän khôûi tröôùc maét thì goïi ñoù laø caùc thoï gaàn.

Cöù nhö theá taát caû toùm taét thaønh moät teân laø khoái tuï taäp. Theá naøo laø taát caû toùm taét thaønh moät khoái? Do suy löôøng, tìm xeùt,

löôïng ñònh, thaåm xeùt, quan saùt thì thaáy noù tuï hoïp laïi thaønh moät khoái. Vì sao goïi laø thoï uaån? ÔÛ ñaây, thoï uaån naøy chæ baøy thoï, uaån, thaân

vaø söï tích töïu chöùa nhoùm. Neân goïi laø thoï uaån. Taát caû caùc thöù töôûng. Taát caû caùc thöù töôûng laø gì? Heát thaûy caùc thöù töôûngï thì goàm coù saùu


töôûng cuûa thaân. Saùu thöù töôûng naøo? Töùc laø khi maét tieáp xuùc (vôùi saéc caûnh) thì sinh

ra töôûng. Caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù khi chaïm xuùc thì sinh ra töôûng. Ñoù laø caùc thöù töôûng.

Caùc töôûng ôû thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi. Theá naøo laø töôûng ôû thôøi quaù khöù? Neáu caùc töôûng ñaõ khôûi, ñaõ cuøng

khôûi, ñaõ sinh, ñaõ cuøng sinh, ñaõ chuyeån ñoåi vaø ñang chuyeån ñoåi, ñaõ tuï taäp, ñaõ xuaát hieän, ñaõ töø taï ra ñi, qua ñi, tieâu maát, lìa raõ vaø bieán dôøi. Caùc töôûng tính chaát quaù khöù, thuoäc gioáng loaïi quaù khöù, thuoäc ñôøi quaù khöù. Ñoù laø töôûng quaù khöù.

Theá naøo laø töôûng vò lai? Neáu caùc töôûng chöa khôûi, chöa cuøng khôûi, chöa sinh, chöa cuøng sinh, chöa chuyeån ñoåi, chöa hieän roõ chuyeån ñoåi, chöa tuï taäp, chöa xuaát hieän. Coù tính chaát vò lai, thuoäc gioáng loaïi vò lai, thuoäc ñôøi vò lai. Ñoù laø töôûng vò lai.

Theá naøo laø töôûng hieän taïi? Neáu caùc töôûng ñaõ ñang khôûi, ñang cuøng khôûi, ñang sinh, ñang cuøng sinh, ñang chuyeån ñoåi, hieän ñang chuyeån ñoåi, ñang tuï taäp vaø ñang xuaát hieän. Ñang töø taï ra ñi, ñang tieâu maát daàn, ñang raõ lìa, bieán dôøi vôùi söï hoøa hôïp tröôùc maét. Noù thuoäc tính chaát hieän taïi, gioáng loaïi hieän taïi, thuoäc ñôøi hieän taïi. Ñoù laø töôûng hieän taïi.

Caùc töôûng trong vaø ngoaøi. Theá naøo laø töôûng trong? Neáu caùc töôûng noái tieáp nhau ñaõ ñöôïc maø

chaúng maát thì goïi laø töôûng trong. Theá naøo laø töôûng ngoaøi? Neáu caùc töôûng ñangï noái tieáp, hoaëc töø xöa

chöa coù ñöôïc, hoaëc ñöôïc roài maø laïi maát, hoaëc coù caùc noái tieáp khaùc thì goïi laø töôûng ngoaøi.

Caùc töôûng hoaëc thoâ hay teá. Caùc töôûng thoâ vaø teá ñöôïc thaønh laäp ñaët ra nhö theá naøo? Do quaùn

ñaõi maø laäp ra caùc töôûng thoâ vaø teá. Nhö theá laø sao? Neáu khi quaùn ñaõi töôûng khoâng taàm, chæ coù töù thì

caùi töôûng coù taàm coù töù laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi töôûng coù taàm coù töù, thì caùi töôûng khoâng taàm chæ coù töù laø teá. Neáu quaùn ñaõi caùi töôûng khoâng taàm khoâng töù, thì caùi töôûng khoâng taàm chæ coù töù laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi töôûng khoâng taàm chæ coù töù thì caùi töôûng khoâng taàm khoâng töù laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûngï coõi Saéc, thì töôûng coõi Duïc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi töôûng coõi Duïc, thì töôûng coõi Saéc laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng coõi Voâ saéc thì töôûng coõi Saéc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi töôûng coõi Saéc thì töôûng coõi Voâ saéc laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng khoâng bò raøng buoäc, thì töôûng coõi Voâ saéc


www.daitangkinh.org

laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi töôûng coõi Voâ saéc, thì töôûng khoâng bò raøng buoäc laø teá. Cöù nhö theá maø thaønh laäp baøy ra caùc töôûng thoâ vaø teá.

Caùc töôûng keùm hoaëc hôn. Caùc töôûng keùm hay hôn ñöôïc thaønh laäp ra sao? Quaùn ñaõi ñeå thaønh laäp caùc töôûng keùm vaø hôn. Ñaây laø sao? Neáu khi quaùn ñaõi töôûng bò ngaên che vaø voâ kyù thì töôûng chaúng thieän laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi töôûng chaúng thieän, thì töôûng bò ngaên che vaø voâ kyù laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng khoâng bò ngaên che vaø voâ kyù, thì töôûng coù bò ngaên che vaø voâ kyù laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi töôûng bò ngaên che vaø voâ kyù, thì töôûng khoâng bò ngaên che vaø voâ kyù laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng thieän höõu laäu thì töôûng khoâng bò ngaên che vaø voâ kyù laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi töôûng khoâng bò ngaên che vaø voâ kyù, thì töôûng thieän höõu laäu laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng thieän voâ laäu thì töôûng thieän höõu laäu laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi töôûng thieän höõu laäu, thì töôûng thieän voâ laäu laø hôn.

Neáu quaùn ñaõi töôûng coõi Saéc thì töôûng coõi Duïc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi töôûng coõi Duïc thì töôûng coõi Saéc laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng coõi Voâ saéc, thì töôûng coõi Saéc laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi töôûng coõi Saéc thì töôûng coõi Voâ saéc laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi töôûng khoâng bò raøng buoäc thì töôûng coõi Voâ saéc laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi töôûng coõi Voâ saéc thì töôûng khoâng bò raøng buoäc laø hôn.

Cöù nhö theá maø thaønh laäp ñaët ra caùc töôûng thoâ vaø teá. Caùc töôûng xa hoaëc gaàn. Theá naøo laø töôûng xa? Caùc töôûng ôû thôøi quaù khöù vaø vò lai laø xa. Theá naøo laø töôûng gaàn? Caùc töôûng ôû thôøi hieän taïi laø gaàn. Laïi nöõa, theá naøo laø töôûng xa? Neáu caùc töôûng quaù khöù khoâng lieân

tuïc dieät haún (töùc vaãn coøn) vaø caùc töôûng thôøi vò lai chöa khôûi leân trong hieän taïi, thì ñoù laø töôûng xa.

Theá naøo laø töôûng gaàn? Neáu caùc thoï ôû thôøi quaù khöù ñaõ dieät haún, coøn caùc töôûng thôøi vò lai ñang hieän khôûi tröôùc maét thì goïi ñoù laø töôûng gaàn.

Cöù theá taát caû toùm taét thaønh moät teân laø khoái. Theá naøo laø taát caû toùm taét thaønh moät khoái? Do suy löôøng, tìm xeùt,

löôïng ñònh, quan saùt thì thaáy noù tuï hoïp thaønh moät khoái. Vì sao goïi laø Töôûng uaån? Töôûng uaån ôû ñaây laø laøm saùng toû töôûng,

uaån, thaân vaø söï tích tuï chöùa nhoùm. Neân goïi laø Töôûng uaån. Taát caû caùc thöù haønh.


Taát caû caùc thöù haønh laø gì? Heát thaûy caùc thöù haønh thì goàm coù saùu haønh cuûa thaân(I).

Saùu thöù haønh naøo? Töùc laø khi maét tieáp xuùc (vôùi saéc caûnh) thì sinh ra haønh. Caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù khi tieáp xuùc thì cuõng sinh ra caùc thöù haønh. Ñoù laø taát caû caùc thöù haønh.

Caùc haønh ôû thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi. Theá naøo laø haønh ôû thôøi quaù khöù? Neáu caùc haønh ñaõ khôûi, ñaõ cuøng

khôûi, ñaõ sinh, ñaõ cuøng sinh, ñaõ chuyeån ñoåi vaø ñang chuyeån ñoåi, ñaõ tuï taäp, ñaõ xuaát hieän, ñaõ töø taï ra ñi, ñaõ qua ñi, tieâu maát, lìa raõ vaø bieán dôøi. Noù coù tính chaát quaù khöù, thuoäc gioáng loaïi quaù khöù, thuoäc ñôøi quaù khöù. Ñoù laø haønh quaù khöù.

Theá naøo laø haønh thôøi vò lai? Neáu caùc haønh chöa khôûi, chöa cuøng khôûi, chöa sinh, chöa cuøng sinh, chöa chuyeån ñoåi vaø chöa hieän roõ chuyeån ñoåi, chöa tu taäp, chöa xuaát hieän. Coù tính chaát vò lai, thuoäc gioáng vò lai, thuoäc ñôøi vò lai. Ñoù laø haønh ôû thôøi vò lai.

Theá naøo laø haønh ôû thôøi hieän taïi? Neáu caùc haønh ñang khôûi, ñang cuøng khôûi, ñang sinh, ñang cuøng sinh, ñang chuyeån ñoåi, hieän ñang chuyeån ñoåi. Ñang tuï taäp vaø xuaát hieän, ñang töø taï ra ñi, ñang tieâu maát daàn. Ñang raõ lìa bieán dôøi vôùi söï hoøa hôïp hieän taïi tröôùc maét. Noù thuoäc tính chaát hieän taïi, gioáng loaïi hieän taïi, thuoäc ñôøi hieän taïi. Ñoù laø haønh hieän taïi.

Hoaëc caùc haønh trong vaø ngoaøi. Theá naøo laø haønh ôû trong? Neáu caùc haønh ôû ñaây noái tieáp maõi ñaõ coù

ñöôïc maø chaúng maát ñi thì goïi laø haønh ôû trong. Theá naøo laø haønh ôû ngoaøi? Neáu caùc haønh noái tieáp nhau hoaëc töø

xöa chöa coù, hoaëc ñaõ coù nhöng ñaõ maát, hoaëc coù caùc noái tieáp khaùc, hoaëc khoâng phaûi loaïi höõu tình thì goïi laø haønh ôû ngoaøi.

Hoaëc caùc haønh thoâ vaø teá. Caùc töôûng thoâ hay teá ñöôïc thaønh laäp ñaët ra nhö theá naøo? Quaùn ñaõi

maø ñaët ra caùc haønh thoâ vaø teá. Noù nhö theá naøo? Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh khoâng taàm maø chæ coù

töù, thì caùi haønh coù töù coù taàm goïi laø thoâ. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi haønh coù taàm coù töù thì caùi haønh khoâng taàm chæ coù töù laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh khoâng taàm khoâng töù, thì caùi haønh khoâng taàm chæ coù töù laø thoâ. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi haønh khoâng taàm chæ coù töù thì caùi haønh khoâng taàm khoâng töù laø teá.

Neáu quaùn ñaõi caùi haønh cuûa coõi Saéc, thì caùi haønh cuûa coõi Duïc laø thoâ. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi haønh coõi Duïc thì caùi haønh cuûa coõi Saéc laø teá.

Neáu quaùn ñaõi caùi haønh cuûa coõi Voâ saéc, thì caùi haønh cuûa coõi Saéc laø


www.daitangkinh.org

thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh cuûa coõi Saéc thì caùi haønh cuûa coõi Voâ saéc laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh khoâng bò raøng buoäc, thì caùi haønh coõi Voâ saéc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh coõi Voâ saéc thì caùi haønh khoâng bò raøng buoäc laø teá. Cöù nhö theá maø thaønh laäp ñaët ra caùc haønh thoâ vaø teá.

Hoaëc caùc haønh keùm hoaëc hôn. Caùc haønh hôn vaø keùm ñöôïc thaønh laäp ñaët ra nhö theá naøo? Neân

quaùn ñaõi maø ñaët ra caùi haønh hôn vaø keùm. Noù nhö theá naøo? Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh bò ngaên che vaø voâ kyù

thì caùi haønh chaúng thieän laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh chaúng thieän thì caùi haønh bò ngaên che voâ kyù laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh khoâng bò ngaên che voâ kyù thì caùi haønh bò ngaên che voâ kyù laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh bò ngaên che voâ kyù thì caùi haønh khoâng bò ngaên che voâ kyù laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh thieän höõu laäu thì caùi haønh khoâng bò ngaên che voâ kyù laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh khoâng bò ngaên che voâ kyù thì caùi haønh thieän höõu laäu laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh thieän voâ laäu thì caùi haønh thieän höõu laäu laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh thieän höõu laäu thì caùi haønh thieän voâ laäu laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh coõi Saéc, thì caùi haønh coõi Duïc laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi haønh cuûa coõi Duïc thì caùi haønh cuûa coõi Saéc laø hôn.

Neáu quaùn ñaõi caùi haønh coõi Voâ saéc thì caùi haønh cuûa coõi Saéc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh coõi Saéc, thì caùi haønh cuûa coõi Voâ saéc laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi haønh chaúng bò raøng buoäc thì caùi haønh coõi Voâ saéc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi haønh coõi Voâ saéc, thì caùi haønh chaúng bò raøng buoäc laø hôn.

Cöù nhö theá maø baøy ra caùc thöù haønh hôn hoaëc keùm. Hoaëc caùc haønh xa vaø gaàn: Theá naøo laø haønh xa? Haønh thôøi quaù khöù vaø vò lai. Theá naøo laø haønh gaàn? Laø haønh thôøi hieän taïi. Laïi, theá naøo laø caùc haønh xa? Haønh quaù khöù tieáp noái maõi chaúng döùt,

hoaëc haønh vò lai chöa khôûi leân trong hieän taïi. Ñoù laø haønh xa. Theá naøo laø haønh gaàn? Neáu caùc haønh quaù khöù lieân tuïc ñaõ ñöùt maát

hoaëc caùc haønh vò lai hieän khôûi leân trong hieän taïi thì goïi laø haønh gaàn. Taát caû nhö theá toùm taét thaønh moät khoái. Theá naøo laø taát caû toùm taét thaønh moät khoái? Do suy löôøng tìm xeùt


löôïng ñònh quan saùt thì thaáy noù tuï hoïp laïi thaønh moät khoái. Vì sao noùi laø Haønh uaån? Haønh uaån laø ôû ñaây laøm saùng toû haønh, uaån,

thaân vaø söï tích tuï chöùa nhoùm. Neân goïi laø Haønh uaån. Taát caû caùc thöù thöùc. Taát caû caùc thöù thöùc laø gì? Heát thaûy caùc thöù thöùc thì goàm coù saùu

thöùc nôi thaân. Saùu thöùc naøo? Töùc laø khi maét coù tieáp xuùc (vôùi saéc caûnh) thì sinh

ra caùc thöùc. Caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù khi tieáp xuùc cuõng sinh ra caùc thöùc. Nhö theá laø taát caû caùc thöù thöùc.

Hoaëc caùc thöùc ôû thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi. Theá naøo laø thöùc ôû thôøi quaù khöù? Neáu caùc thöùc ñaõ khôûi, cuøng khôûi,

ñaõ sinh cuøng sinh, ñaõ chuyeån ñoåi vaø hieän ñang chuyeån ñoåi. Ñaõ tu taäp, ñaõ xuaát hieän, ñaõ töø taï ra ñi, ñaõ qua ñi, ñaõ tieâu maát, ñaõ raõ lìa bieán dôøi. Noù coù tính chaát quaù khöù, thuoäc gioáng loaïi quaù khöù, thuoäc ñôøi quaù khöù. Neân goïi laø thöùc thôøi quaù khöù.

Theá naøo laø thöùc thôøi vò lai? Neáu caùc thöùc chöa khôûi, chöa cuøng khôûi, chöa sinh, chöa cuøng sinh, chöa chuyeån ñoåi, chöa hieän roõ chuyeån ñoåi tröôùc maét. Chöa tuï taäp vaø chöa xuaát hieän. Noù coù tính chaát cuûa vò lai, gioáng loaïi vò lai, thuoäc ñôøi vò lai. Neân goïi laø thöùc thôøi vò lai.

Theá naøo laø thöùc thôøi hieän taïi? Neáu caùc thöùc ñang khôûi, ñang cuøng khôûi, ñang sinh, ñang cuøng sinh, ñang chuyeån ñoåi, hieän ñang chuyeån ñoåi tröôùc maét. Ñang tuï taäp vaø xuaát hieän, ñang truï, ñang töø taï ra ñi, ñang dieät maát töø töø, ñang lìa raõ vaø bieán ñoåi caùi hoøa hôïp tröôùc maét. Caùc thöùc naøy coù taùnh hieän taïi, gioáng loaïi hieän taïi vaø thuoäc ñôøi hieän taïi. Ñoù laø thöùc cuûa thôøi hieän taïi.

Hoaëc caùc thöùc trong vaø ngoaøi. Theá naøo laø thöùc trong? Neáu caùc thöùc cöù maõi noái tieáp nhau, ñaõ coù

ñöôïc maø khoâng maát ñi thì goïi laø thöùc ôû trong. Theá naøo laø thöùc ôû ngoaøi? Neáu caùc thöùc noái tieáp nhau, hoaëc töø xöa

chöa coù, hoaëc ñaõ coù nhöng ñaõ maát ñi, hoaëc coù caùc thöù noái tieáp khaùc, thì goïi laø thöùc ôû ngoaøi.

Hoaëc caùc thöùc thoâ vaø teá. Caùc thöùc thoâ hay teá ñöôïc thaønh laäp ñaët ra nhö theá naøo? Neân quaùn

ñaõi maø ñaët ra caùc thöùc thoâ vaø teá. Noù nhö theá naøo? Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng coù taàm maø chæ

coù töù, thì caùi thöùc coù taàm coù töù laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc coù taàm coù töù, thì caùi thöùc khoâng taàm chæ coù töù laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng taàm khoâng töù thì caùi thöùc khoâng


www.daitangkinh.org

taàm chæ coù töù laø thoâ. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng taàm chæ coù töù, thì caùi thöùc khoâng taàm khoâng töù laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Saéc thì caùi thöùc coõi Duïc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Duïc thì caùi thöùc coõi Saéc laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Voâ saéc thì caùi thöùc coõi Saéc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Saéc, thì caùi thöùc coõi Voâ saéc laø teá.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng bò raøng buoäc thì caùi thöùc coõi Voâ saéc laø thoâ. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Voâ saéc thì caùi thöùc khoâng bò raøng buoäc laø teá.

Cöù nhö theá maø baøy ra caùc thöùc thoâ vaø teá. Hoaëc caùc thöùc keùm vaø hôn ñöôïc thaønh laäp ñaët ra nhö theá naøo? Neân

quaùn ñaõi ñeå thaønh laäp caùc thöùc hôn vaø keùm. Noù nhö theá naøo? Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc bò ngaên che vaø voâ kyù thì caùi thöùc chaúng thieän laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc chaúng thieän thì caùi thöùc bò ngaên che vaø voâ kyù laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng bò ngaên che voâ kyù thì caùi thöùc bò ngaên che voâ kyù laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc bò ngaên che voâ kyù, thì caùi thöùc khoâng bò ngaên che voâ kyù laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc thieän höõu laäu, thì caùi thöùc khoâng bò ngaên che voâ kyù laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng bò ngaên che voâ kyù thì caùi thöùc thieän höõu laäu laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc thieän voâ laäu thì caùi thöùc thieän höõu laäu laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc thieän höõu laäu thì caùi thöùc thieän voâ laäu laø hôn.

Neáu khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Saéc, thì caùi thöùc coõi Duïc laø keùm. Coøn neáu quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Duïc thì caùi thöùc coõi Saéc laø hôn.

Neáu quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Voâ saéc, thì caùi thöùc coõi Saéc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Saéc, thì caùi thöùc coõi Voâ saéc laø hôn.

Neáu quaùn ñaõi caùi thöùc khoâng bò raøng buoäc thì caùi thöùc coõi Voâ saéc laø keùm. Coøn khi quaùn ñaõi caùi thöùc coõi Voâ saéc thì caùi thöùc khoâng bò raøng buoäc laø hôn.

Cöù nhö theá maø thaønh laäp baøy ra caùc thöùc hôn vaø keùm. Hoaëc caùc thöùc xa vaø gaàn. Theá naøo laø thöùc xa? Laø caùc thöùc thôøi quaù khöù vaø thôøi vò lai. Theá naøo laø thöùc gaàn? Laø caùc thöùc ôû thôøi hieän taïi. Laïi, theá naøo laø caùc thöùc xa? Neáu caùc thöùc thôøi quaù khöù khoâng tieáp

noái maõi chaúng döùt, hoaëc thöùc vò lai chöa khôûi leân trong hieän taïi. Ñoù laø thöùc xa.


Theá naøo laø thöùc gaàn? Neáu caùc thöùc quaù khöù tieáp noái ñaõ ñöùt maát, hoaëc caùc thöùc vò lai hieän khôûi leân trong hieän taïi, thì goïi laø thöùc gaàn.

Taát caû nhö theá toùm taét thaønh moät khoái. Theá naøo laø taát caû toùm taét thaønh moät khoái? Do xeùt tìm, suy löôøng,

löôïng ñònh quan saùt thì thaáy noù tuï hoïp laïi thaønh moät khoái. Vì sao noùi laø Thöùc uaån? Vôùi Thöùc uaån ôû ñaây, noù laøm saùng toû veà

thöùc, uaån, thaân vaø söï tích tuï chöùa nhoùm. Neân goïi laø Thöùc uaån. Coù naêm thöù chaáp uaån: Ñoù laø chaáp saéc uaån, chaáp thoï uaån, chaáp

töôûng uaån, chaáp haønh uaån vaø chaáp thöùc uaån. 1. Theá naøo laø chaáp saéc uaån? Ñaùp: Neáu nhö coù caùc thöù saéc höõu laäu roài theo ñoù maø chaáp chaët

suoát caùc thôøi quaù khöù, vò lai hay hieän taïi ñeå sinh ra caùc thöù hoaëc tham, saân hay si, hay taát caû caùc taâm sôû khaùc cuûa tuøy phieàn naõo..., thì ñoù goïi laø chaáp saéc uaån.

2. Theá naøo laø chaáp thoï uaån? Ñaùp: Neáu khi coù caùc thöù thoï höõu laäu roài theo ñoù maø chaáp chaët suoát

caùc thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeå sinh ra caùc thöù hoaëc tham, saân hay si hoaëc taát caû caùc thöù taâm sôû khaùc cuûa tuøy phieàn naõo..., thì ñoù laø chaáp thoï uaån.

3. Theá naøo laø chaáp töôûng uaån? Ñaùp: Neáu khi coù caùc thöù töôûng höõu laäu, roài theo ñoù maø chaáp chaët

suoát caùc thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeå phaûi sinh ra caùc thöù hoaëc tham, saân hay si, hay taát caû caùc taâm sôû khaùc cuûa tuøy phieàn naõo..., thì ñoù laø chaáp töôûng uaån.

4. Theá naøo laø chaáp haønh uaån? Ñaùp: Neáu khi coù caùc haønh höõu laäu, roài theo ñoù maø chaáp chaët suoát

caùc thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeå sinh ra caùc thöù hoaëc tham, saân hay si, hoaëc taát caû caùc thöù taâm sôû khaùc cuûa tuøy phieàn naõo..., thì ñoù laø chaáp haønh uaån.

5. Theá naøo laø chaáp thöùc uaån? Ñaùp: Neáu khi coù caùc thöùc höõu laäu, roài theo ñoù maø chaáp chaët suoát

caû caùc thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeå sinh ra caùc thöù hoaëc tham, saân hay si hoaëc taát caû caùc taâm sôû khaùc cuûa tuøy phieàn naõo..., thì ñoù laø chaáp thöùc uaån.

Naêm thöù dieäu duïc (ham muoán saâu xa): Töùc laø: 1. Khi maét nhaän bieát ñöôïc caùc saéc thì sinh ra moïi thöù yeâu meán, vui

möøng, thích chí. Chính caùi saéc ñaùng yeâu meán ñoù seõ daãn ñeán caùc vieäc ham muoán ñeo ñuoåi, ñam meâ chaáp tröôùc. Ñoù laø dieäu duïc cuûa maét nhaän


www.daitangkinh.org

bieát saéc. 2. Khi tai nhaän thöùc hieåu ñöôïc caùc loaïi tieáng vang thì sinh ra moïi

thöù yeâu meán, vui möøng, thích chí. Chính caùi tieáng ñaùng yeâu meán ñoù noù daãn ñeán caùc vieäc ham muoán ñeo ñuoåi (tuøy thuaän) ñam meâ, chaáp tröôùc. Ñoù laø dieäu duïc cuûa tai nhaän bieát tieáng.

3. Khi muõi nhaän thöùc bieát ñöôïc caùc thöù muøi thôm thoái thì sinh ra caùc thöù yeâu meán, vui möøng, thích chí. Chính caùi muøi höông ñaùng yeâu meán ñoù noù daãn ñeán caùc vieäc ham muoán ñeo ñuoåi, ham meâ, chaáp tröôùc. Ñoù laø dieäu duïc cuûa muõi nhaän bieát muøi höông.

4. Khi löôõi nhaän thöùc bieát ñöôïc caùc vò maën ngoït..., thì sinh ra caùc thöù yeâu meán, vui möøng, thích chí. Chính caùi vò ñaùng yeâu meán ñoù noù daãn ñeán caùc vieäc ham muoán, ñeo ñuoåi, ham meâ, chaáp tröôùc. Ñoù laø dieäu duïc cuûa löôõi nhaän bieát vò.

5. Khi thaân nhaän bieát ñöôïc söï ñuïng chaïm thì sinh ra caùc thöù yeâu meán, vui möøng, thích chí. Chính söï ñuïng chaïm ñaùng yeâu meán ñoù noù daãn ñeán caùc vieäc ham muoán ñeo ñuoåi, ñam meâ, chaáp tröôùc. Ñoù laø dieäu duïc cuûa thaân nhaän bieát söï ñuïng chaïm.

Theá naøo laø dieäu duïc khi maét nhaän bieát saéc? Ñaùp: Neáu caùc saéc ôû coõi Duïc maø maét tieáp xuùc roài thì sinh loøng yeâu

meán ñeå laøm ñieàu kieän, thì ñoù goïi laø dieäu duïc khi maét nhaän bieát saéc. Theá naøo laø dieäu duïc khi tai nhaän bieát tieáng? Ñaùp: Neáu caùc thöù tieáng ôû coõi Duïc maø tai tieáp xuùc ñöôïc roài sinh

loøng yeâu meán ñeå laøm ñieàu kieän, thì ñoù goïi laø dieäu duïc khi tai nhaän bieát tieáng.

Theá naøo laø dieäu duïc khi muõi nhaän bieát muøi höông? Ñaùp: Neáu caùc thöù muøi höông ôû coõi Duïc maø muõi tieáp xuùc roài sinh

loøng yeâu meán ñeå laøm ñieàu kieän, thì ñoù goïi laø dieäu duïc khi muõi nhaän bieát muøi.

Theá naøo laø dieäu duïc khi löôõi nhaän bieát vò? Ñaùp: Neáu caùc thöù vò ôû coõi Duïc maø löôõi tieáp xuùc roài sinh ra loøng

yeâu meán ñeå laøm ñieàu kieän, thì ñoù goïi laø dieäu duïc khi löôõi nhaän bieát vò. Theá naøo laø dieäu duïc khi thaân nhaän bieát söï ñuïng chaïm? Ñaùp: Neáu coù caùc thöù ñuïng chaïm ôû coõi Duïc maø thaân tieáp xuùc roài

sinh loøng yeâu meán ñeå laøm ñieàu kieän, thì ñoù goïi laø dieäu duïc khi thaân nhaän bieát söï ñuïng chaïm.

Coù naêm thöù xan tham (tham lam keo kieät): Goàm coù: 1. Xan tham choã ôû. 2. Xan tham nhaø cöûa.


3. Xan tham saéc ñeïp vaø tieáng khen. 4. Xan tham lôïi döôõng. 5. Xan tham phaùp.

- Theá naøo laø laø xan tham choã ôû? Ñaùp: Nhö ngay choã ôû thì sinh loøng ham muoán luyeán tieác. Thí duï

nhö coù ngöôøi nghó: Öôùc mong sao choã ôû naøy thuoäc veà cuûa ta chôù khoâng laø ai khaùc. ÔÛ choã naøy ta seõ ñi kinh haønh vaø baøy bieän saép ñaët. Ta seõ ôû maõi nôi ñaây maø thoï höôûng caùc thöù vaät duïng vaø bao nhieâu caùi khaùc nöõa. Ngöôøi aáy sinh loøng meán thích baùm rieát vaøo choã aáy, neân ngaên caûn caám ngaët caùc ngöôøi khaùc thoï höôûng. Khoâng heà giuùp ñôõ chia chaùc nhöôøng choã hay ban phaùt cho ai caû, cuõng khoâng xa lìa töø boû hay buoâng xaû taát caû. Ñoù goïi laø xan tham choã ôû.

- Theá naøo laø xan tham nhaø cöûa? Ñaùp: Nhö nhaø cöûa cuûa thí chuû maø sinh loøng ham muoán luyeán tieác.

Thí duï nhö coù ngöôøi nghó: Mong sao caùc nhaø cöûa cuûa thí chuû ñaây thuoäc veà ta chöù khoâng ai khaùc. ÔÛ nhaø naøy chæ rieâng ta ra vaøo, tôùi lui, ñi veà thaân thích töï taïi. Ta seõ ôû ñaây maõi ñeå thoï höôûng caùc thöù vaät duïng vaø bao nhieâu thöù khaùc nöõa.

Ngöôøi aáy sinh loøng meán thích baùm rieát vaøo caùi nhaø cuûa thí chuû ñoù, neân ngaên caûn caám ngaët caùc ngöôøi khaùc thoï höôûng. Khoâng heà giuùp ñôõ chia chaùc nhöôøng choã hay ban phaùt cho ai caû, cuõng khoâng xa lìa töø boû hay buoâng xaû taát caû. Ñoù goïi laø xan tham nhaø cöûa.

- Theá naøo laø xan tham saéc ñeïp vaø tieáng khen? Ñaùp: Nhö ñoái vôùi saéc ñeïp vaø lôøi khen ngôïi thì sinh loøng ham muoán

luyeán tieác. Thí duï nhö coù ngöôøi nghó: Öôùc mong sao chæ rieâng ta coù saéc ñeïp tuyeät traàn, ai cuõng thích nhìn ngaém saéc ñeïp vaø thaân hình töôùng maïo oai huøng cuûa ta. Ta seõ laø moät tuyeät theá giai nhaân, moät ngöôøi huøng khoâi ngoâ tuaán tuù seõ khoâng coù moät nhan saéc dung maïo naøo saùnh kòp ñöôïc ta. Ngoaøi ra, ta öôùc mong sao chæ rieâng ta coù tieáng taêm löøng laãy vôùi bao nhieâu lôøi khen tieáng toát tuyeät vôøi vaø khaép caû möôøi phöông, toaøn coõi theá gian naøy ñeàu cuøng khen ngôïi toân suøng khoâng moät ai saùnh kòp. Chæ rieâng coù mình ta am töôøng vieäc höôûng thuï, aên uoáng cuõng nhö caùch bieán cheá veà caùc thöùc aên hieám coù ñaëc bieät noåi tieáng nhaát vaø tuøy luùc maø aên uoáng boài döôõng ñeå dung nhan töôi ñeïp, da deû mòn maøng. Taát caû ai cuõng meán thích vaø khoâng ai saùnh kòp. Vaø chæ rieâng ta môùi bieát söû duïng thôøi trang nhö y phuïc, noùn muõ, giaøy deùp vaø caùc vaät duïng, caùc caùch trang söùc, trang ñieåm ñeå khieán saéc ñeïp caøng cöïc kyø loäng laãy yeâu kieàu khoâng moät ai coù theå saùnh ñöôïc... Ngöôøi ñoù coù taâm ham thích luyeán tieác saéc ñeïp vaø tieáng


www.daitangkinh.org

khen nhö theá, neân luoân tìm caùch ngaên caûn keû khaùc, khoâng heà giuùp ñôõ, nhöôøng chia hay ban phaùt cho ai caû, cuõng khoâng xa lìa töï boû hay buoâng xaû taát caû. Ñoù goïi laø xan tham saéc ñeïp vaø tieáng khen.

- Theá naøo laø xan tham lôïi döôõng? Ñaùp: Nhö ñoái vôùi lôïi döôõng thì sinh loøng ham muoán luyeán tieác,

nhö coù ngöôøi nghó: Öôùc ao sao chæ rieâng ta laø coù ñuû taát caû moïi thöù lôïi döôõng treân coõi ñôøi naøy, coøn nhöõng ngöôøi khaùc thì khoâng theå ñöôïc. Chæ rieâng mình toâi laø coù ñöôïc nhöõng lôïi döôõng khaùc thöôøng, laï luøng hôn nhöõng ngöôøi khaùc, chæ bieát coù rieâng mình laø keû coù phöôùc ñöùc vaø trí tueä to lôùn ñaày ñuû nhaát, tuøy thôøi maø ñaùng ñöôïc daâng cuùng caùc thöù y phuïc aên uoáng ngoïa cuï, thuoác men vaø bao thöù tieàn cuûa saûn vaät khaùc, taát caû moïi ngöôøi treân theá gian naøy khoâng ai saùnh baèng ta ñöôïc. Ngöôøi naøy coù loøng ham muoán ñaém meâ lôïi döôõng nhö theá neân luoân tìm caùch ngaên caûn keû khaùc, khoâng san seû chia nhöôøng, khoâng boá thí ban phaùt aân tueä gì. Khoâng bao giôø bieát xa lìa töø boû hay buoâng xaû taát caû. Ñoù goïi laø xan tham lôïi döôõng.

- Theá naøo laø xan tham phaùp? Ñaùp: Nhö ñoái vôùi giaùo phaùp thì sinh loøng ham muoán luyeán tieác.

Nhö coù ngöôøi nghó: Mong sao cho rieâng mình ta laø coù theå dieãn noùi chaùnh phaùp, coøn ai khaùc thì khoâng theå laøm ñöôïc. Chæ coù mình ta môùi baûo ñöôïc nhieàu ngöôøi khaùc nghe lôøi tuïng nieäm kinh ñieån, maø khoâng ai baûo ñöôïc. Chæ coù rieâng mình ta laø hoûi ñaùp huøng bieän, quyeát ñoaùn nhanh choùng, coøn thì chaúng ai laøm ñöôïc. Chæ rieâng moãi mình ta laø thoï trì ñöôïc caùc phaùp Toá-ñaùt-laõm vaø Tyø-naïi-da hay A-tyø-ñaït-ma, coøn thì khoâng ai laøm ñöôïc. Mong sao chæ rieâng mình ta môùi coù theå phaân bieät vaø giaûi thích roõ raøng kheùo leùo caùc nghóa lyù cuûa giaùo phaùp. Vaø chính rieâng ta laø ngöôøi bieän luaän taøi gioûi nhaát cuõng nhö soaïn thaûo ñöôïc nhöõng luaän phaåm tuyeät vôøi noåi tieáng nhaát. Coøn thì taát caû khoâng ai coù theå laøm ñöôïc caùc vieäc aáy. Ngöôøi ñoù ñoái vôùi giaùo phaùp coù loøng ham muoán baùm chaéc nhö theá, cho neân thöôøng ngaên caûn gaây chöôùng ngaïi cho bao nhieâu ngöôøi khaùc, maø khoâng bao giôø giuùp ñôõ, chia sôùt ban phaùt aân tueä cho ai caû, cuõng chaúng bieát xa lìa töø boû hay buoâng xaû taát caû. Theá neân goïi laø xan tham phaùp.

Coù naêm ñöôøng (coõi): 1. Coõi ñòa nguïc. 2. Coõi baøng sinh. 3. Coõi ngaï quyû. 4. Coõi ngöôøi. 5. Coõi trôøi;


- Theá naøo laø coõi ñòa nguïc? Ñaùp: Caùc coõi ñòa nguïc ñeàu coù moät thöù tính chaát, chuûng loaïi gioáng

nhau (chuùng ñoàng phaän) veà nöông nhôø, söï vieäc vaø nôi choán. Nhöõng ai soáng trong ñòa nguïc roài thì caùc thöù saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu laø loaøi khoâng bò che laáp voâ kyù. Ñoù goïi laø coõi ñòa nguïc. Laïi coøn ñaây laø do thaân, ngöõ vaø yù taïo aùc nhieàu nhaát, xaáu aùc nhaát. Neáu do reøn luyeän, söûa ñoåi vaø laøm nhieàu vieäc aùc thì seõ ñeán choán ñòa nguïc, sinh vaøo ñòa nguïc vaø keát thaønh ñôøi soáng ñòa nguïc, neân goïi laø coõi ñòa nguïc. Vaû laïi coõi ñòa nguïc thì coù nhieàu teân goïi, nhieàu caùch noùi khaùc hôn, nhieàu hôn... ñeàu do yù töôûng, töôûng töôïng neâu baøy ra maø noùi. Theá neân goïi laø coõi ñòa nguïc.

- Theá naøo laø coõi baøng sinh? Ñaùp: Caùc coõi baøng sinh ñeàu coù chung moät thöù tính chaát, chuûng

loaïi gioáng nhau veà nöông nhôø, söï vieäc vaø nôi choán. Nhöõng keû ôû trong coõi baøng sinh thì caùc thöù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeàu laø loaøi khoâng bò che laáp voâ kyù. Ñoù goïi laø coõi baøng sinh. Laïi coøn ñaây laø do ngu si ñaàn ñoän taïo ra caùc haïnh xaáu veà thaân ngöõ yù neân daãn ñeán choán baøng sinh, sinh vaøo coõi baøng sinh vaø keát thaønh kieáp soáng baøng sinh. Neân goïi laø coõi baøng sinh. Vaû laïi coõi baøng sinh thì coù nhieàu teân goïi, nhieàu caùch noùi khaùc hôn, nhieàu hôn..., ñeàu do yù töôûng, töôûng töôïng neâu baøy ra maø noùi. Theá neân goïi laø coõi baøng sinh.

- Theá naøo laø coõi ngaï quyû? Ñaùp: Caùc coõi quyû ñeàu coù chung moät thöù tính chaát, chuûng loaïi gioáng

nhau veà nöông nhôø, söï vieäc vaø nôi choán. Nhöõng keû soáng ôû coõi quyû roài thì saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu laø loaïi khoâng bò che laáp voâ kyù. Ñoù goïi laø coõi quyû. Laïi coøn ñaây laø do keo kieät bieån laän maø taïo ra caùc haïnh aùc veà thaân ngöõ yù, hoaëc do reøn taäp, söûa ñoåi hay laøm nhieàu vieäc aùc thì seõ daãn ñeán coõi quyû, sinh vaøo coõi quyû. Vaû laïi coõi quyû thì coù nhieàu teân goïi, nhieàu caùch noùi khaùc nhau, nhieàu hôn..., ñeàu do yù töôûng, töôûng töôïng ñaët ra maø noùi. Neân goïi laø coõi quyû.

- Theá naøo laø coõi ngöôøi? Ñaùp: Caùc coõi ngöôøi ñeàu coù chung moät tính chaát, chuûng loaïi gioáng

nhau veà nöông nhôø, söï vieäc vaø nôi choán. Nhöõng keû soáng trong coõi ngöôøi roài thì caùc thöù saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu laø loaïi khoâng bò che laáp voâ kyù. Ñoù goïi laø coõi ngöôøi. Laïi coøn ñaây laø do söï taïo taùc caùc haïnh thieän thaáp keùm nhaát cuûa thaân ngöõ yù, laïi do reøn luyeän, tu taäp vaø laøm ñöôïc nhieàu vieäc thieän neân daãn ñeán coõi ngöôøi, sinh vaøo coõi ngöôøi vaø keát thaønh kieáp soáng cuûa loaøi ngöôøi. Neân goïi laø coõi ngöôøi

- Theá naøo laø coõi trôøi?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Caùc coõi trôøi ñeàu coù moät tính chaát, chuûng loaïi gioáng nhau veà nöông nhôø, söï vieäc vaø nôi choán. Nhöõng keû soáng trong coõi trôøi roài thì caùc thöù saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu laø loaïi khoâng bò che laáp voâ kyù. Ñoù goïi laø coõi trôøi. Laïi coøn ñaây laø do söï taïo taùc caùc haïnh thieän cao ñeïp cuûa thaân ngöõ yù. Laïi coøn do reøn luyeän, tu taäp vaø laøm nhieàu vieäc thieän khaùc neân daãn ñeán coõi trôøi, sinh vaøo coõi trôøi vaø keát thaønh kieáp soáng cuûa loaøi trôøi. Neân goïi laø coõi trôøi. Vaû laïi coõi trôøi thì coù nhieàu teân goïi, nhieàu caùch noùi khaùc hôn, ñeàu do yù töôûng, töôûng töôïng ñaët ra maø noùi. Neân goïi laø coõi trôøi.



QUYEÅN 12


Coù naêm thöù maøn che (Naêm caùi): Ñoù laø maøn che tham duïc, maøn che giaän döõ, maøn che hoân traàm meâ nguû, maøn che traïo cöû hoái haän, maøn che nghi ngôø.

1. Theá naøo laø maøn che tham duïc? Ñaùp: Tham duïc: Töùc laø ñoái vôùi caùc caûnh duïc luoân luoân tham meâ

ham ñaém vaø chuïp giöït, giaáu caát, giöõ gìn, chaáp chaët, yeâu thích, say ñaém, ñam meâ, meâ ñaém khaép caû, töï troùi buoäc taâm, troâng mong, tìm caàu, meâ maån, chieâu taäp caùc khoå, laø loaïi tham lam, söï sinh ra tham... Ñoù goïi laø tham duïc.

Maøn che tham duïc laø do söï tham duïc naøy maø noù ngaên che taâm, ñeø neùn giaáu kín taâm, bao truøm raøng buoäc taâm ta. Neân goïi laø maøn che tham duïc.

2. Theá naøo laø maøn che giaän döõ? Ñaùp: Giaän döõ laø sao? Loøng luoân muoán gaây toån haïi cho moïi loaøi.

Luùc naøo cuõng oâm aáp söï taøn haïi chæ chöïc gaây ra söï khoå naõo öu phieàn. Ñaõ giaän döõ thì seõ giaän döõ vaø hieän ñang luùc naøo cuõng giaän döõ. Thích gaây tai hoïa raát thích gaây tai hoïa, vì yù nghó luoân luoân giaän döõ, cho neân ñoái vôùi moïi loaøi ñeàu luoân ñi ngöôïc laïi ñeå coá tình gaây thaûm hoïa. Moät khi ñaõ gaây tai hoïa roài thì seõ gaây tai hoïa nöõa vaø luùc naøo cuõng ñang gaây tai hoïa. Ñoù laø giaän döõ.

Maøn che cuûa giaän döõ laø sao? Chính do caùi taâm giaän hôøn naøy noù ngaên che taâm mình, noù ñeø neùn choân kín caùi taâm, noù bao truøm kín mít, raøng buoäc chaët cheõ taâm ta, cho neân goïi laø maøn che cuûa giaän döõ.

3. Theá naøo laø maøn che hoân traàm meâ nguû? Hoân traàm laø sao? Nghóa laø thaân coù töï taùnh naëng neà, taâm cuõng coù töï

taùnh naëng neà. Caû thaân vaø taâm ñeàu chaúng ñieàu hoøa dòu daøng. Thaân hoân traàm vaø taâm cuõng hoân traàm (meâ môø), mòt môø roái raém buoàn lo. Ñoù goïi


www.daitangkinh.org

laø hoân traàm. Meâ nguû (nguû nghæ): Laø taâm oâ nhieãm loãi laàm coù söï meâ nguû moäng

mò, khoâng coù taâm thaùo vaùc laøm vieäc maø laïi coù taùnh meâ môø yeáu ôùt. Neân goïi laø meâ nguû.

Theá naøo laø maøn che cuûa hoân traàm meâ nguû? Do thöù hoân traàm meâ nguû naøy noù ngaên che taâm trí, noù ñeø naëng choân saâu taâm ta, noù che laáp bao truøm kín mít vaø raøng buoäc chaët cheõ taâm ta. Neân goïi laø maøn che cuûa hoân traàm meâ nguû.

4. Theá naøo laø maøn che traïo cöû hoái haän? Traïo cöû (luoân ñoäng ñaäy): Töùc laø caùc thöù khieán taâm khoâng ñöôïc

yeân tònh vaéng laëng, taâm luoân lay ñoäng, boàn choàn, xoân xao, laêng xaêng. Neân goïi laø traïo cöû.

Hoái haän (oá taùc): Trong taâm oâ nhieãm loãi laàm, khieán loøng luoân aên naên hoái caûi vieäc laøm aùc, tính chaát laøm aùc, neân goïi laø oá taùc (hoái haän).

Theá naøo laø maøn che traïo cöû hoái haän? Vì do söï traïo cöû hoái haän naøy noù ngaên che taâm ta, noù ñeø neùn choân chaët caùi taâm, noù bao truøm kín mít vaø raøng buoäc chaët cheõ caùi taâm, neân goïi laø maøn che traïo cöû hoái haän.

5. Theá naøo laø maøn che cuûa nghi ngôø? Nghi ngôø laø sao? Töùc laø ñoái vôùi Phaät Phaùp Taêng vaø Khoå, Taäp,

Dieät, Ñaïo sinh loøng nghi ngôø thaønh hai phaàn, hai ngaõ khaùc nhau (nöûa tin, nöûa ngôø). Vì truø tröø do döï, vì muõi teân ñoäc do döï, neân chaúng thích laøm, chaúng quyeát ñònh suy löôøng (quyeát ñoaùn), chaúng ngoä nhaäp ñöôïc. Ñaõ khoâng luoân luoân tieán leân, seõ khoâng luoân luoân tieán böôùc thì hieän ñaïi cuõng khoâng theå moät möïc tieán leân maø khoâng heà do döï. Ñoù goïi laø nghi ngôø.

Theá naøo laø maøn che nghi ngôø? Do söï nghi ngôø naøy noù ngaên che taâm ta, noù ñeø neùn choân chaët taâm mình, noù bao truøm kín mít, noù troùi buoäc chaët cheõ taâm ta. Theá neân goïi laø maøn che cuûa nghi ngôø.

Coù naêm thöù taâm môùi gieo troàng (taøi): Caùc thaày neân bieát naêm thöù aáy laø:

1. Nhö moät soá ngöôøi ñoái vôùi caùc baäc Ñaïi sö haõy coøn nghi ngôø do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh. Neáu ñoái vôùi baäc Ñaïi sö maø haõy coøn nghi ngôø do döï chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, khoâng tin töôûng thanh tònh thì goïi laø haïng thöù nhaát, töùc laø ñoái vôùi baäc Ñaïi sö taâm môùi gieo troàng, chöa ñoaïn dieät, chöa ñöôïc bieát khaép (Giaùc ngoä).

2. Nhö moät soá ngöôøi ñoái vôùi chaùnh phaùp haõy coøn nghi ngôø do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh.


Neáu ñoái vôùi chaùnh phaùp haõy coøn nghi ngôø do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh thì goïi laø haïng thöù hai, töùc laø ñoái vôùi chaùnh phaùp taâm môùi gieo troàng, chöa ñoaïn döùt, chöa ñöôïc bieát khaép.

3. Nhö moät soá ngöôøi ñoái vôùi caùc söï hoïc taäp, moân hoïc mình hoïc haõy coøn nghi ngôø do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh. Ñoù laø haïng thöù ba, laø ñoái vôùi choã hoïc cuûa mình taâm môùi gieo troàng, chöa ñoaïn dieät, chöa ñöôïc bieát khaép.

4. Nhö moät soá ngöôøi ñoái vôùi caùc giaùo phaùp, giôùi luaät haõy coøn nghi ngôø do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh. Neáu nhö theá, thì ñoù laø haïng thöù tö, töùc laø ñoái vôùi giaùo phaùp giôùi luaät (giaùo giôùi) taâm vöøa môùi gieo troàng, chöa ñoaïn dieät, chöa ñöôïc bieát khaép.

5. Nhö moät soá ngöôøi ñoái vôùi caùc baäc Bí-soâ Thöôïng toøa trí tueä saùng suoát, ñaõ tu haønh phaïm haïnh vaø theå nhaäp phaùp Phaät töø laâu xa, caû ñeán caùc baäc Ñaïi sö, caùc vò Ñaïi trí... maø nhöõng baïn ñoàng tu phaïm haïnh ñeàu cuøng nhau khen ngôïi taùn döông, giuùp ñôõ hoä trì vaø kính meán. Nhöng soá ngöôøi naøy laïi ñoái vôùi caùc baäc phaïm haïnh ñaïi trí neâu treân maø giaän döõ chöûi bôùi, xuùc phaïm laøm nhuïc gaây caùc söï naõo haïi, neân chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh. Neáu laøm caùc vieäc nhö theá thì ñoù laø haïng thöù naêm, töùc laø ñoái vôùi caùc baäc trí tueä phaïm haïnh thì taâm vöøa môùi gieo troàng chöù chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép.

- Neáu ñoái vôùi baäc Ñaïi sö, haõy coøn nghi ngôø do döï chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng, thì goïi laø haïng thöù nhaát, vì ñoái vôùi caùc baäc Ñaïi sö chæ laø taâm môùi gieo troàng, chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép ñoù.

Theá naøo laø baäc Ñaïi sö? Ñaùp: Ñaïi sö laø chæ cho chö Phaät Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Theá naøo laø ñoái vôùi baäc Ñaïi sö haõy coøn nghi ngôø do döï? Nghóa laø

ñoái vôùi chö Nhö Lai, baäc Chaùnh ñaúng giaùc maø sinh ra caùc thöù nghi ngôø do döï.

Theá naøo laø chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tònh tín? Neáu ñoái vôùi caùc baäc Ñaïi sö maø sinh ra caùc thöù nghi ngôø do döï, thì ngöôøi naøy chöa theå naøo thöïc hieän söï ñoaïn dieät cuõng nhö caùc thöù tuøy thuaän nhö taâm tuøy thuaän, yù muoán tuøy thuaän, loøng tin tuøy thuaän, söï hieåu bieát quyù baùu roõ raøng tuøy thuaän vaø keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø saép tôùi. Theá neân goïi laø chöa ngoä nhaäp, chöa thaät hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø haïng thöù nhaát? Daàn daàn thuaän theo thöù töï, lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù laø haïng thöù nhaát.

Theá naøo laø ñoái vôùi baäc Ñaïi sö thì taâm vöøa môùi gieo troàng? Ñoái vôùi Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc, sinh ra caùc thöù nghi ngôø do döï, thì ñoái vôùi taâm cuûa ngöôøi aáy töï taïo ra söï gieo troàng. Ví nhö ngöôøi noâng daân tuy coù ruoäng ñaát toát maø chaúng chòu khai khaån caøy caáy ñeå cho ñaát chai cöùng khoâ caèn, ngay nhö caùc gioáng coû daïi coøn chaúng moïc ñöôïc huoáng laø caùc maàm luùa quyù. Cho neân ñoái vôùi caùc baäc Ñaïi sö maø haõy coøn nghi ngôø do döï chöa tin chaéc thì cuõng nhö theá. Vì noù che laáp caùi taâm mình khieán taâm trí trôû thaønh chai cöùng caèn coãi khoâng theå troàng troït ñöôïc. Vôùi caùi taâm nhö theá coøn khoâng thöïc hieän ñöôïc caùc vieäc sai traùi laàm laïc, huoáng laø chaùnh phaùp ñuùng ñaén. Theá neân goïi laø ñoái vôùi baäc Ñaïi sö laø taâm môùi gieo troàng.

Theá naøo laø chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép? Vì caùi taâm ñeå gieo troàng cuûa ngöôøi aáy chöa ñöôïc haïng phuïc cheá ngöï laøm chuû ñöôïc, neân caùi haïi haõy coøn daøi.

- Neáu ñoái vôùi chaùnh phaùp haõy coøn nghi ngôø, do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu roõ, chöa tònh tín, thì goïi laø haïng thöù hai. Töùc laø ñoái vôùi chaùnh phaùp taâm môùi gieo troàng, chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép.

Theá naøo laø chaùnh phaùp? Ñaùp: Chaùnh phaùp laø aùi duïc ñaõ döùt, lìa boû, tòch dieät, Nieát-baøn roát

raùo. Theá naøo laø ñoái vôùi chaùnh phaùp haõy coøn nghi ngôø do döï? Neáu nhö

ñoái vôùi söï aùi duïc ñaõ döùt, lìa boû, tòch dieät, Nieát-baøn roát raùo maø sinh ra caùc thöù nghi ngôø do döï, thì ñoù laø ñoái vôùi chaùnh phaùp haõy coøn nghi ngôø do döï.

Theá naøo laø chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu roõ, chöa tònh tín? Neáu ñoái vôùi chaùnh phaùp maø sinh ra caùc thöù nghi ngôø do döï thì ngöôøi naøy döùt boû heát vaø khoâng theå khôûi leân ñöôïc caùc thöù tuøy thuaän veà taâm, veà yù muoán, veà loøng tin, veà söï hieåu bieát roõ raøng quyù baùu, keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø saép tôùi. Theá neân goïi laø chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng vaø chöa tin töôûng thanh tònh.

Theá naøo laø haïng thöù hai? Töùc laø daàn daàn theo thöù töï lieân tuïc tính maõi leân, thì noù laø haïng thöù hai.

Theá naøo laø ñoái vôùi chaùnh phaùp thì taâm vöøa môùi gieo troàng? Töùc laø ñoái vôùi söï aùi duïc, lìa boû, tòch dieät, Nieát-baøn roát raùo... maø sinh ra caùc thöù nghi ngôø do döï, thì ôû taâm cuûa ngöôøi aáy taïo ra söï gieo troàng. Cuõng nhö keû noâng daân duø coù ñaát toát, nhöng khoâng chòu caøy böøa troàng troït, ñeå cho ñaát


chai cöùng khoâ caèn, ngay nhö caùc gioáng coû daïi coøn khoâng moïc noåi huoáng laø caùc maàm luùa quyù? Cho neân ñoái vôùi chaùnh phaùp maø coøn nghi ngôø do döï thì cuõng nhö theá. Vì noù che laáp taâm mình, khieán taâm trí trôû thaønh chai cöùng caèn coãi khoâng theå gieo troàng ñöôïc. Vôùi taâm nhö theá coøn khoâng thöïc hieän ñöôïc caùc ñieàu sai traùi loãi laàm, huoáng laø chaùnh phaùp ñuùng ñaén. Theá neân goïi laø ñoái vôùi chaùnh phaùp taâm môùi gieo troàng.

Theá naøo laø chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép? Vì caùi taâm ñeå gieo troàng cuûa ngöôøi aáy chöa ñöôïc haïng phuïc cheá ngöï ñöôïc, neân caùi haïi coøn hoaøi. Theá neân goïi laø chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép.

- Neáu ñoái vôùi söï hoïc taäp (kieán thöùc) cuûa mình maø haõy coøn nghi ngôø do döï, chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh thì goïi laø haïng thöù ba. Töùc laø ñoái vôùi söï hoïc taäp cuûa mình thì taâm môùi gieo troàng, chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép.

Theá naøo laø söï hoïc taäp, caùc kieán thöùc? Ñaùp: Nhö chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, hieåu ñuùng, thaáy

ñuùng vaø baøy ra caùc moân hoïc taäp. Nhö noùi: Ta hoïc nhö theá vôùi caùc moân hoïc ñöôïc ñoù, ñoái vôùi chaùnh lyù cuûa caùc phaùp thieän thì khoâng theå chöùng ñöôïc. Coøn ta hoïc nhö theá naøy, vôùi caùc moân hoïc veà söï vieäc naøy..., thì môùi chöùng ñöôïc caùc phaùp thieän ñuùng chaùnh lyù.

Theá naøo laø ñoái vôùi söï hoïc taäp coøn nghi ngôø do döï? Ñoái vôùi chö Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, baøy ra caùc caùch hoïc, moân hoïc maø nghi ngôø do döï.

Theá naøo laø chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh? Ñoái vôùi caùc söï, caùc moân hoïc taäp maø nghi ngôø do döï thì ngöôøi naøy döùt boû vaø khoâng theå naøo khôûi leân ñöôïc caùc thöù tuøy thuaän veà taâm, veà yù muoán, veà loøng tin, veà söï hieåu bieát roõ raøng quyù baùu, keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø saép tôùi.

Theá naøo laø haïng thöù ba? Laø theo thöù töï daàn daàn lieân tuïc tính maõi leân, thì noù ôû haïng thöù ba.

Theá naøo laø ñoái vôùi söï hoïc taäp thì taâm vöøa môùi gieo troàng? Töùc laø ñoái vôùi söï hoïc taäp moân hoïc maø chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc do ñaõ hieåu ñuùng, thaáy ñuùng vaø baøy ra tmaø laïi nghi ngôø do döï, khoâng tin, thì ôû taâm cuûa ngöôøi aáy seõ töï taïo ra nôi ñeå gieo troàng. Cuõng nhö ngöôøi noâng daân duø coù ñaát ruoäng toát, nhöng chaúng chòu caøy böøa, troàng troït, ñeå cho ñaát chai cöùng caèn coãi. Ngay nhö caùc thöù coû daïi coøn chaúng moïc ñöôïc, huoáng laø caùc maàm luùa quyù. Cho neân ñoái vôùi caùc söï hoïc taäp maø coøn nghi ngôø do döï chöa tin chaéc thì noù cuõng nhö theá. Vì noù che laáp taâm mình, khieán taâm trí trôû neân chai cöùng caèn coãi khoâng troàng troït chi ñöôïc caû. Vôùi


www.daitangkinh.org

taâm nhö theá, caùc vieäc sai traùi laàm laïc, coøn khoâng thöïc hieän ñöôïc huoáng laø chaùnh phaùp ñuùng ñaén. Theá neân goïi laø ñoái vôùi söï hoïc taäp chæ laø taâm môùi gieo troàng. Vì caùi taâm ñeå gieo troàng cuûa ngöôøi aáy chöa ñöôïc haïng phuïc cheá ngöï, neân caùi haïi vaãn coøn laâu daøi.

- Neáu ñoái vôùi giaùo phaùp giôùi luaät maø coøn nghi ngôø do döï, thì chöa theå ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh thì ñoù laø haïng thöù tö. Töùc laø ñoái vôùi giaùo phaùp vaø giôùi luaät chæ coù taâm vöøa môùi gieo troàng chöù chöa ñöôïc ñoaïn dieät vaø chöa bieát khaép.

Theá naøo laø giaùo giôùi? Ñaùp: Töùc laø chö Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, hieåu ñuùng thaáy

ñuùng cöù moãi nöûa thaùng noùi ra kinh giôùi bieät giaûi thoaùt. Ñoù goïi laø giaùo phaùp giaùo luaät. Nhö noùi ta ñaõ giöõ giôùi caám nhö theá, giöõ caùc giôùi caám naøy neân ñoái vôùi chaùnh lyù cuûa phaùp thieän khoâng theå chöùng ñöôïc. Nhöng khi ta giöõ giôùi caám, vôùi caùc giôùi caám naøy thì ñaït ñöôïc chaùnh lyù cuûa caùc phaùp thieän.

Theá naøo laø ñoái vôùi giaùo giôùi coøn nghi ngôø do döï? Chö Phaät Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, cöù moãi nöûa thaùng noùi nhaéc laïi caùc kinh giôùi bieät giaûi thoaùt, nhöng ñoái vôùi caùc giaùo giôùi thì laïi nghi ngôø do döï. Ñoù laø ñoái vôùi giaùo giôùi haõy coøn nghi ngôø do döï.

Theá naøo laø chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh? Neáu ñoái vôùi caùc ñieàu giôùi caám maø coøn nghi ngôø do döï, thì ngöôøi naøy döùt boû haún neân khoâng theå naøo khôûi leân caùc thöù tuøy thuaän nhö veà taâm (taâm tuøy thuaän), veà yù muoán, veà loøng tin, veà söï hieåu bieát roõ raøng quyù baùu, keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø saép tôùi. Theá neân goïi laø chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh.

Theá naøo laø haïng thöù tö? Cöù thuaän theo thöù töï daàn daàn lieân tuïc tính maõi leân thì noù laø haïng thöù tö.

Theá naøo laø ñoái vôùi giaùo giôùi (caùc giôùi luaät) thì taâm vöøa môùi gieo troàng? Ñoái vôùi caùc kinh giôùi bieät giaûi thoaùt maø chö Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ thaáy ñuùng, bieát ñuùng, vaø moãi nöûa thaùng noùi ra, thì laïi maõi nghi ngôø do döï, thì ôû taâm cuûa ngöôøi ñoù töï taïo ra söï gieo troàng. Ví nhö coù keû noâng daân, duø coù ñaát ruoäng toát, nhöng khoâng chòu caøy caáy, troàng troït maø ñeå cho ñaát ñai chai cöùng khoâ caèn thì ngay nhö caùc loaøi coû daïi cuõng chaúng moïc ñöôïc, huoáng chi laø caùc maàm luùa quyù? Cho neân ñoái vôùi caùc giôùi luaät maø coøn nghi ngôø do döï chöa tin chaéc thì cuõng nhö theá. Vì noù che laáp taâm mình, khieán taâm trí bò chai cöùng caèn coãi khoâng theå troàng troït ñöôïc gì. Vôùi caùi taâm nhö theá, caùc vieäc sai traùi laàm laïc, coøn khoâng thöïc hieän ñöôïc huoáng chi laø chaùnh phaùp ñuùng ñaén? Theá neân goïi laø ñoái


vôùi giaùo giôùi (giôùi luaät) chæ laø taâm vöøa môùi gieo troàng. Theá naøo goïi laø chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép? Vì caùi taâm ñeå gieo

troàng cuûa ngöôøi aáy chöa ñöôïc haïng phuïc cheá ngöï, neân caùi haïi haõy coøn laâu daøi.

- Neáu ñoái vôùi caùc vò Bí-soâ Thöôïng toøa trí tueä saùng suoát ñaõ töø laâu xa tu haønh caùc phaïm haïnh vaø theå nhaäp phaùp Phaät..., cho ñeán caùc baäc Ñaïi sö, caùc baäc ñaïi trí maø nhöõng baïn ñoàng tu phaïm haïnh ñeàu khen ngôïi, khen ngôïi giuùp ñôõ hoä nieäm vaø kính meán... Nhöng soá ngöôøi ñoù laïi ñoái vôùi caùc baäc phaïm haïnh, ñaïi trí ñoù maø giaän döõ chöûi bôùi, xuùc phaïm laøm nhuïc, gaây ra caùc söï naõo haïi, neân chöa ngoä nhaäp, chöa hieåu bieát roõ raøng, chöa tin töôûng thanh tònh, thì goïi laø haïng thöù naêm. Vì ñoái vôùi caùc baäc phaïm haïnh ñaïi trí chæ laø taâm vöøa môùi gieo troàng chöù chöa ñoaïn dieät, chöa ñöôïc bieát khaép.

Theá naøo laø Ñaïi sö? Ñaùp: Töùc laø chö Phaät Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc. Theá naøo laø ngöôøi coù trí ñoàng tu phaïm haïnh? Ñoù laø chö vò Toân giaû

Xaù Lôïi Töû, Ñaïi Thaùi Thuùc Thò, Ñaïi Doanh Caáu Thò, Ñaïi AÅm Quang, Ñaïi Chaáp Taøng, Ñaïi Kieáp Phæ Na, Ñaïi Ca Ña Dieãn Na, Ñaïi Chuaån Ñaø, Ñaïi Thieän Kieán, Ñaïi Loä, Ñaïi Danh, Voâ Dieät Duïc Laïc, Kim Tyø La v.v... vaø caùc baäc Thaùnh hieàn ñeä töû cuûa Phaät, ñoù goïi laø caùc baäc coù trí ñoàng tu phaïm haïnh.

Neáu laø Ñaïi sö vaø caùc baäc ñaïi trí ñoàng tu phaïm haïnh cuøng khen ngôïi, giuùp ñôõ hoä trì, kính meán, thì ñoù goïi laø caùc Bí-soâ Thöôïng toøa trí tueä saùng suoát ñaõ töøng tu phaïm haïnh vaø theå nhaäp phaùp Phaät laâu xa. Töùc laø caùc Bí-soâ naøy goïi laø baäc coù trí tu phaïm haïnh.

Vì sao ñoái vôùi caùc baäc coù trí tu phaïm haïnh nhö theá maø laïi giaän döõ chöûi maéng, xuùc phaïm, laøm nhuïc, gaây bao naõo haïi? Ñoái vôùi ngöôøi ñoù, ôû choã caùc baäc coù trí tu phaïm haïnh maø khôûi leân giaän döõ, noùi ra nhöõng lôøi leõ khoâng tuøy thuaän. Vì nhöõng lôøi leõ khoâng tuøy thuaän (hoøa thuaän vui veû) seõ bieåu thò söï cheâ bai xuùc phaïm laøm nhuïc döõ daèn. Theá neân goïi laø ôû choã baäc coù trí tu phaïm haïnh maø giaän döõ chöûi maéng, xuùc phaïm laøm nhuïc gaây moïi söï naõo haïi.

Theá naøo laø chaúng ngoä nhaäp, khoâng hieåu bieát roõ raøng, khoâng tin töôûng thanh tònh? Neáu ôû choã (ñoái vôùi) caùc baäc coù trí tu phaïm haïnh maø giaän döõ, chöûi maéng, xuùc phaïm, laøm nhuïc, hoån aåu gaây naõo haïi..., thì ngöôøi naøy laïi döùt haún, khoâng theå naøo khôûi leân ñöôïc caùc thöù tuøy thuaän nhö veà taâm, veà yù muoán, veà loøng tin, veà söï hieåu bieát roõ raøng quyù baùu. Keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø caùc hieåu bieát saép tôùi. Theá neân goïi laø khoâng


www.daitangkinh.org

ngoä nhaäp, khoâng hieåu bieát vaø khoâng coù tin töôûng thanh tònh. Theá naøo goïi laø haïng thöù naêm? Töùc laø thuaän theo thöù töï daàn daàn

lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haïng thöù naêm. Theá naøo laø ôû choã caùc baäc coù trí tu phaïm haïnh chæ laø taâm môùi gieo

troàng? Neáu ôû choã baäc coù trí tu phaïm haïnh maø khôûi leân giaän döõ chöûi maéng xuùc phaïm laøm nhuïc vaø gaây caùc söï buoàn khoå, thì taâm ngöôøi aáy laø nôi gieo troàng. Ví nhö ngöôøi noâng daân duø coù ñaát ruoäng toát nhöng chaúng chòu caøy böøa gieo troàng khieán ñaát trôû neân chai cöùng khoâ caèn, thì ngay nhö caùc coû daïi coøn chaúng moïc ñöôïc huoáng chi laø nhöõng maàm luùa quyù? Cho neân ôû choã baäc coù trí tu phaïm haïnh maø laïi giaän döõ chöûi maéng, xuùc phaïm, laøm nhuïc vaø gaây caùc söï buoàn khoå thì cuõng nhö theá. Vì noù che laáp taâm mình khieán taâm trí trôû thaønh chai cöùng caèn coãi khoâng theå troàng troït ñöôïc. Vôùi caùi taâm nhö theá coøn khoâng thöïc hieän ñöôïc caùc ñieàu sai traùi loãi laàm, huoáng laø caùc chaùnh phaùp ñuùng ñaén. Theá neân goïi laø ôû choã baäc coù trí tu phaïm haïnh chæ môùi gieo troàng.

Theá naøo laø chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép? Vì caùi taâm ñeå gieo troàng cuûa ngöôøi aáy chöa ñöôïc haïng phuïc cheá ngöï ñöôïc, neân caùi haïi coøn daøi laâu. Neân goïi laø chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép.

Coù naêm thöù raøng buoäc taâm: Caùc thaày neân bieát naêm thöù aáy laø: 1. Nhö moät soá ngöôøi, thaân mình chöa lìa boû ñöôïc caùc thöù tham lam,

daâm duïc, söï thaân thieát, söï yeâu thöông, söï theøm khaùt... Vôùi caùi thaân nhö theá maø caøng höøng haãy laøm theâm maõi khoâng bao giôø yeân tónh vaéng laëng neân khoâng theå chöùng ñöôïc caùc nghóa lyù cao xa. Do ñoù taâm trí khoâng ñöôïc ngoä nhaäp, khoâng coù nieàm tin trong saïch, khoâng an truï, khoâng hieåu bieát thoâng suoát... Neáu bò nhö theá thì laø haïng thöù nhaát, töùc laø thaân chöa lìa boû ñöôïc tham v.v... neân taâm bò raøng buoäc, khoâng theå ñieàu phuïc laøm chuû ñöôïc, do ñoù noù taùc haïi laâu daøi.

2. Laïi nöõa, caùc thaày neân bieát, moät soá ngöôøi ñoái vôùi caùc caûnh duïc chöa lìa boû ñöôïc caùc thöù tham lam, daâm duïc, söï thaân thieát, söï yeâu thöông, söï theøm khaùt. Do ngöôøi naøy chöa lìa boû ñöôïc caùc thöù nhö theá maø laïi caøng höøng haãy laøm theâm maõi, khoâng bao giôø ñöôïc vaéng laëng yeân tónh neân khoâng chöùng ñöôïc caùc nghóa lyù cao xa. Do ñoù taâm trí khoâng ñöôïc ngoä nhaäp khoâng coù loøng tin trong saïch, khoâng an truï yeân oån, khoâng hieåu bieát thaáu suoát... Neáu bò nhö theá thì thuoäc haïng thöù hai, töùc laø ñoái vôùi duïc chöa lìa boû ñöôïc tham v.v... neân taâm bò raøng buoäc, khoâng theå haïng phuïc laøm chuû ñöôïc, neân bò khoå haïi laâu daøi.

3. Laïi nöõa, caùc thaày neân bieát, moät soá ngöôøi coù caû taïi gia vaø xuaát gia ôû cuøng nhau, vui buoàn söôùng khoå cuøng höôûng, möøng giaän cuøng chia,


taát caû moïi vieäc cuøng chung laøm, cuoái cuøng trôû neân khaéng khít khoâng theå lìa xa nhau. Do vì hoï thích taïi gia xuaát gia cuøng soáng chung laãn loän nhö theá, maø caøng höøng haãy laøm theâm maõi, neân khoâng bao giôø ñöôïc yeân tónh vaéng laëng ñeå coù theå chöùng ñöôïc nghóa lyù cao xa. Do ñoù maø taâm trí chaúng theå ngoä nhaäp, khoâng coù loøng tin trong saïch, khoâng ñöôïc an truï trong yeân oån, khoâng hieåu bieát thaáu suoát... Neáu laø nhö theá thì thuoäc haïng thöù ba, töùc laø thích ôû laãn loän vôùi nhau, neân taâm bò raøng buoäc, khoâng theå haïng phuïc laøm chuû ñöôïc, neân bò khoå haïi laâu daøi.

4. Laïi nöõa, caùc thaày neân bieát, moät soá ngöôøi ñoái vôùi caùc thöù luaän thuyeát chaân chaùnh cuûa chö Phaät Thaùnh nhaân, ñeå dieät tröø caùc laàm loãi, ñeå höôùng taâm mình vaøo ñoù maø lìa boû caùc nieàm vui traàn tuïc thaáp keùm. Nhö caùc luaän thuyeát veà giôùi luaät, veà thieàn ñònh, veà trí tueä, veà giaûi thoaùt, veà giaûi thoaùt tri kieán. Hoaëc caùc luaän thuyeát veà thieåu duïc (ít ham muoán), veà tri tuùc (bieát vöøa ñuû tri tuùc), veà luaät hao moøn, veà söï tænh giaùc (tænh söï), caùc luaän thuyeát veà ñoaïn döùt hoaøn toaøn, veà lìa caùc oâ nhieãm, veà tòch dieät, veà söï phaùt khôûi caùc duyeân tuøy thuaän vaø duyeân töï taùnh... Khi ñöôïc dieãn giaûng caùc luaän thuyeát ñoù, thì soá ngöôøi aáy khoâng heà traân troïng cung kính maø nghe, khoâng laéng tai nghe, khoâng chuù taâm nghe lôøi daïy baûo, chaúng tuaân haønh phaùp tuøy phaùp, vöôït boû lôøi raên daïy cuûa baäc Ñaïi sö. ÔÛ nhöõng nôi giaûng daïy, nhöõng phaùp moân thì khoâng thích hoïc taäp. Do khi giaûng noùi caùc luaän thuyeát nhö theá nhöng ngöôøi naøy chaúng cung kính laéng nghe, maø caøng höøng haãy laøm thoùi nhö theá maõi, neân khoâng bao giôø ñöôïc yeân tónh vaéng laëng ñeå coù theå chöùng ñöôïc caùc nghóa lyù cao quyù. Do ñoù maø taâm trí chaúng theå ngoä nhaäp, khoâng coù nieàm tin trong saïch, khoâng ñöôïc an truï trong yeân oån, khoâng hieåu bieát thaáu suoát... Neáu laø nhö theá thì thuoäc haïng thöù tö, töùc laø ñoái vôùi caùc luaän thuyeát chaân chaùnh, taâm luoân bò raøng buoäc, khoâng theå haïng phuïc laøm chuû ñöôïc, neân bò khoå haïi laâu daøi.

5. Laïi nöõa, caùc thaày neân bieát, coù moät soá ngöôøi môùi chöùng ñöôïc chuùt ít, tuy sau ñoù coù moät thôøi gian laøm caùc vieäc cao quyù toát ñeïp, nhöng nöûa chöøng thì boû dôõ. Do ngöôøi aáy chöùng ñöôïc chuùt ít maø caøng höøng haãy laøm theâm maõi, khoâng bao giôø ñöôïc yeân tónh vaéng laëng ñeå coù theå chöùng ñöôïc caùc nghóa lyù cao xa. Do ñoù maø taâm trí khoâng theå ngoä nhaäp, khoâng coù nieàm tin trong saïch, khoâng ñöôïc an truï trong yeân oån, khoâng hieåu bieát thaáu suoát... Neáu laø nhö theá thì thuoäc haïng thöù naêm, töùc laø sau moät ít thôøi gian laøm caùc vieäc toát ñeïp cao quyù, neân taâm bò raøng buoäc, khoâng theå haïng phuïc, laøm chuû ñöôïc neân bò khoå haïi laâu daøi.

ÔÛ ñaây noùi veà thaân chöa lìa boû ñöôïc caùc thöù tham lam, daâm duïc thaân thieát, yeâu thöông, theøm khaùt..., coù nghóa laø chæ roõ söï quaù thöông


www.daitangkinh.org

yeâu thaân mình khieán taâm bò raøng buoäc khoâng ñöôïc vöôït thoaùt. Neân noùi thaân chöa lìa boû caùc thöù tham, daâm v.v... maø caøng haêng

haùi laøm theâm maõi khieán khoâng bao giôø ñöôïc yeân tónh vaéng laëng ñeå chöùng ñöôïc nghóa lyù cao quyù.

Theá naøo laø caøng höøng haãy theâm? Coù nghóa laø caøng thöông yeâu baûn thaân hôn, nhieàu hôn nöõa maø boû haún vieäc chuyeân caàn tinh taán, maïnh meõ khích leä neân chaúng cheá phuïc, ñieàu khieån ñöôïc taâm mình moät caùch lieân tuïc, neân goïi laø höøng haãy, ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng coù vui veû gì, neân goïi laø höøng haãy.

Theá naøo laø cöù maõi laøm theâm? Nghóa laø caøng yeâu meán baûn thaân, thì caøng phaûi ñoaïn dieät, caøng phaûi reøn luyeän, tu taäp laøm raát nhieàu vieäc, neân goïi laø cöù maõi laøm theâm (gia haønh). Trong hoaøn caûnh ñoù ngöôøi aáy chaúng heà vui veû öa thích, neân noùi cöù laøm theâm maõi.

Theá naøo laø döùt haún? Töùc laø caøng yeâu meán baûn thaân neân caøng lìa haún taùm thöù ñaïo Thaùnh (Taùm chaùnh ñaïo), neân goïi laø döùt haún. Ngöôøi trong caûnh ñoù chaúng heà vui thích gì, do ñoù maø noùi laø döùt haún.

Theá naøo laø yeân tónh vaéng laëng? Töùc laø neáu caøng thöông meán baûn thaân thì xa lìa maõi vieäc ôû choán yeân tónh vaéng veû, neân noùi laø vaéng veû yeân tónh. Vì ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng öa thích gì, do ñoù noùi laø yeân tónh vaéng laëng.

Theá naøo laø chöùng ñöôïc nghóa lyù cao xa? Töùc laø neáu caøng yeâu meán baûn thaân thì vónh vieãn xa lìa vieäc chöùng ñöôïc aùi duïc heát saïch, xuaát ly, tòch dieät vaø Nieát-baøn. Ñoù goïi laø chöùng ñöôïc nghóa lyù cao xa. Vì ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng öa thích gì, do ñoù noùi laø chöùng ñöôïc caùc nghóa lyù cao xa.

Taâm chaúng ngoä nhaäp, khoâng loøng tin trong saïch, chaúng ñöôïc an truï trong yeân oån, khoâng hieåu bieát thaáu suoát, nghóa laø caøng yeâu meán baûn thaân thì ngöôøi aáy caét ñöùt vónh vieãn, chaúng bao giôø phaùt khôûi caùc söï tuøy thuaän nhö veà taâm, veà yù muoán, veà loøng tin, veà hieåu bieát thaáu suoát, keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø saép tôùi.

Haøng thöù nhaát, töùc laø theo thöù töï daàn daàn cöù lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haïng thöù nhaát.

Ñoái vôùi thaân chöa lìa boû tham v.v... neân taâm bò raøng buoäc, nghóa laø neáu ñoái vôùi thaân caøng theâm meán yeâu saâu xa, thì taâm cuûa ngöôøi ñoù caøng bò troùi chaët, troùi buoäc raát chaët cheõ, nhö bò moät ngöôøi treû raát maïnh meõ, laáy daây raát chaéc, troùi buoäc thaät chaët, raát chaët roài cheá theâm nöôùc vaøo daây cho thaät deõo thaät chaéc. Ñoù goïi laø bò troùi buoäc raát chaët cheõ. Nhö vaäy, neáu caøng yeâu meán baûn thaân thì taâm seõ bò troùi buoäc raát chaët cheõ nhö theá.


Noùi veà söï chöa ñöôïc haïng phuïc, laøm chuû neân bò khoå haïi laâu daøi, nghóa laø chöa ñoaïn dieät, chöa bieát khaép.

Coøn ñoái vôùi duïc maø chöa lìa boû caùc tham v.v... thì taâm bò raøng buoäc troùi chaët, noùi roäng ra cuõng nhö theá.

Vieäc öa soáng laãn loän giöõa ngöôøi taïi gia vaø xuaát gia, nghóa laø keû xuaát gia taïi gia cuøng soáng laãn loän chung nhau vôùi taát caû nghóa tình thì vui buoàn cuøng höôûng, khoå söôùng cuøng chia, nghóa laø coù vieäc vui thì cuøng vui, coù vieäc khoå thì cuøng chòu khoå, coù vieäc vui möøng thì cuøng vui möøng, coù vieäc lo aâu saàu khoå thì cuøng saàu khoå lo aâu. Coù nhöõng coâng vieäc thì cuøng laøm, cuøng thöïc hieän. Cuoái cuøng trôû neân khaéng khít nhau chaúng rôøi, nghóa laø ñoái vôùi moïi söï vieäc cuøng thöïc hieän thì thaân taâm cuøng giuùp ñôõ nhau khoâng heà bieáng treã. Caùc vieäc khaùc thì nhö tröôùc ñaõ noùi.

Ñoái vôùi caùc luaän thuyeát chaân chaùnh. Theá naøo laø luaän thuyeát? Nghóa laø caên cöù vaøo vieäc xuaát ly, (vöôït

thoaùt) xa lìa töø boû ñeå sinh ra caùc phaùp thieän maø leân tieáng baøn luaän, noùi naêng ñeà xöôùng, bình phaåm nghò luaän ñeå laøm saùng toû, hay traùch cöù khen cheâ, bieän thuyeát tuyeân boá... Taát caû thuoäc veà ngöõ nghieäp. Ñoù goïi laø luaän thuyeát chaân chaùnh.

Noùi laø Thaùnh, thì coù hai thöù goïi laø Thaùnh, töùc laø caùc phaùp thieän goïi laø Thaùnh, maø voâ laäu cuõng goïi laø Thaùnh, Thaùnh noùi ôû ñaây laø chæ cho caùc phaùp thieän, chöù khoâng phaûi voâ laäu.

Tröø boû caùc thieáu soùt, laø vôùi caùc luaän thuyeát chaân chaùnh naøy, suoát ngaøy ñeâm suy tö aùp duïng thì coù theå ñöa ñeán cuoäc soáng thieåu duïc hyû tuùc, töùc laø soáng ñôøi giaûn ñôn, deã ñuû deã soáng. Do luoân luoân bieát giaûm tröø bôùt, maø ñöôïc nhieàu coâng ñöùc, bieát löôïng ñònh, soáng trong saïch. Cho neân goïi laø tröø bôùt loãi laàm.

Hay höôùng taâm veà choã lìa boû söï ngaên che bao kín ñeå coù ñöôïc an laïc, vôùi nghóa trong naøy khi noùi veà caùi taâm thì coù nghóa laø vôùi caùc luaän thuyeát chaân chaùnh naøy seõ khieán taâm ñoaïn tröø ñöôïc söï ngaên che bao kín ñeå ñöôïc trong saïch an laïc. Do ñoù maø noùi höôùng taâm veà choã lìa boû söï ngaên che ñeå ñöôïc an laïc.

Luaän thuyeát veà giôùi luaät, töùc laø vôùi luaän thuyeát chaân chaùnh naøy seõ chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa söï phaù giôùi vaø coâng ñöùc cuûa söï trì giôùi.

Luaän thuyeát veà thieàn ñònh, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà caùc tai hoïa cuûa söï phaân taùn loaïn ñoäng vaø coâng ñöùc cuûa chaùnh ñònh.

Luaän thuyeát veà trí tueä, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy


www.daitangkinh.org

ñuùng ñaén veà caùc tai hoïa cuûa tueä aùc vaø coâng ñöùc cuûa chaùnh trí tueä tuyeät dieäu.

Luaän thuyeát veà giaûi thoaùt, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa taø giaûi thoaùt vaø coâng ñöùc cuûa chaùnh giaûi thoaùt.

Luaän thuyeát veà giaûi thoaùt tri kieán, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa trí tueä baát chaùnh vaø coâng ñöùc cuûa trí tueä chaân chaùnh.

Luaän thuyeát veà thieåu duïc (ít ham muoán), töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa nhieàu ham muoán vaø coâng ñöùc cuûa thieåu duïc.

Luaän thuyeát veà hyû tuùc (tri tuùc bieát vöøa ñuû), töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa söï chaúng bieát vöøa ñuû vaø coâng ñöùc cuûa söï bieát ñuû.

Luaän thuyeát veà söï giaûm bôùt, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén tai hoïa cuûa söï theâm nhieàu sinh töû vaø coâng ñöùc cuûa söï giaûm bôùt sinh töû.

Luaän thuyeát veà söï ít vieäc, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa ña ñoan coâng chuyeän vaø coâng ñöùc cuûa ít vieäc.

Luaän thuyeát veà vónh ñoaïn, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà tai hoïa cuûa kieát söû vaø coâng ñöùc cuûa söï vónh ñoaïn kieát söû

Luaän thuyeát veà lìa boû söï meâ ñaém, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà caùc tai hoïa cuûa söï tham ñaém vaø coâng ñöùc cuûa söï lìa boû söï meâ ñaém.

Luaän thuyeát veà tòch dieät, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy chæ baøy ñuùng ñaén veà caùc tai hoïa cuûa söï coù thaân xaùc naøy vaø coâng ñöùc cuûa söï khoâng coù thaân xaùc.

Luaän thuyeát veà tuøy thuaän cuûa duyeân taùnh vaø duyeân khôûi, töùc laø luaän thuyeát chaân chaùnh naøy tuyeân noùi, baøy ra, laäp neân vaø chæ baøy roõ raøng raèng do caùc duyeân hoïp laïi khôûi leân maø sinh ra caùc phaùp vaø söï kheùo leùo nhaãn nhuïc chòu ñöïng.

Trong khi dieãn noùi caùc luaän thuyeát aáy thì ngöôøi naøy chaúng traân troïng cung kính cuùng döôøng chuù yù laéng tai nghe. Chaúng chuù taâm hoïc taäp, khoâng thi haønh phaùp tuøy phaùp maø vöôït boû lôøi raên daïy cuûa baäc Ñaïi sö.

Caùc nôi coù giaûng daïy khoâng ham thích ñeán xin hoïc hoûi, nghóa laø bò troùi chaët vì sai laàm, troùi chaët caùc luaän thuyeát chaân chaùnh neân khoâng cung kính laéng tai nghe.


Lieàn caøng höøng haãy, nghóa laø do bò troùi chaët vì sai laàm, noù troùi chaët caû caùc luaän thuyeát chaân chaùnh neân chaúng caàn phaûi cung kính laéng tai nghe. Do ñoù ñoaïn döùt söï tinh taán sieâng naêng maïnh meõ, neân khoâng theå khích leä ñieàu phuïc laøm chuû taâm mình lieân tuïc hoaøi hoaøi, ñoù goïi laø höøng haãy haêng haùi. Ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng heà vui thích. Do ñoù maø noùi caøng höøng haãy.

Caøng höøng haãy theâm leân maõi, nghóa laø do bò troùi chaët vì sai laàm, troùi chaët caùc luaän thuyeát chaân chaùnh, khoâng chòu cung kính laéng tai nghe v.v..., neân lieàn ñoaïn döùt caùc söï reøn luyeän tu taäp hoaëc laøm nhieàu vieäc neân goïi laø caøng höøng haãy laøm theâm. Ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng heà vui thích, do ñoù maø noùi caøng höøng haãy laøm theâm maõi.

Coøn vieäc ñoaïn döùt vónh vieãn laø vì bò troùi chaët vì sai laàm, noù troùi chaët caùc luaän thuyeát chaân chaùnh, neân chaúng cung kính laéng tai nghe v.v..., lieàn ñoaïn döùt caû taùm chaùnh ñaïo, ñoù goïi laø ñoaïn döùt. Ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng heà vui thích, do ñoù maø noùi laø ñoaïn döùt (döùt boû haún).

Veà söï yeân laëng vaéng veû, töùc laø ngöôøi naøy ñoái vôùi caùc luaän thuyeát chaân chaùnh, bò troùi chaët trong sai laàm neân khoâng cung kính laéng tai nghe, neân xa lìa vieäc soáng nôi vaéng veû yeân laëng. Ñoù goïi laø yeân laëng vaéng veû. Ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng heà vui thích, do ñoù maø noùi laø yeân laëng vaéng veû.

Lieàn chöùng ñöôïc nghóa lyù cao xa laø do caùc luaän thuyeát chaân chaùnh bò troùi chaët trong sai laàm neân chaúng chòu cung kính laéng tai nghe, neân bò caét ñöùt vieäc chöùng ñöôïc söï döùt haún aùi duïc, söï xuaát ly, söï tòch dieät vaø Nieát-baøn. Ñoù goïi laø söï chöùng ñöôïc nghóa lyù cao xa. Ngöôøi trong caûnh ñoù khoâng heà vui thích. Do ñoù neân noùi laø chöùng ñöôïc nghóa lyù cao saâu (thaâm dieäu).

Taâm chaúng ngoä nhaäp, khoâng coù loøng tin thanh tònh, khoâng ñöôïc an truï trong yeân oån, khoâng hieåu bieát thaáu suoát laø do bò troùi chaët trong sai laàm ñoái vôùi caùc luaän thuyeát chaân chaùnh, neân chaúng cung kính laéng tai nghe v.v..., do ñoù lieàn bò ñoaïn döùt maõi maõi vieäc khôûi leân caùc thöù tuøy thuaän nhö veà taâm, veà loøng tin, veà yù muoán veà taâm hieåu roõ, keå caû caùc hieåu bieát ñaõ qua vaø saép tôùi. Theá neân noùi taâm chaúng ngoä nhaäp v.v... Ñoù laø haïng thöù tö. Vaø taâm bò troùi buoäc nhö ñaõ noùi tröôùc ñaây.

Chæ chöùng ñöôïc chuùt ít duø sau naøy coù laøm caùc vieäc toát ñeïp cao quyù, nhöng laïi boû dôû nöûa chöøng.

Theá naøo laø chöùng ñöôïc chuùt ít? Töùc laø nhö coù moät soá ngöôøi giöõ ñöôïc moät soá giôùi caám lieàn möøng cho laø ñuû, hoaëc cho ñeán chæ chöùng ñöôïc moät phaàn raát ít veà trí thoâng sinh töû, lieàn cho laø ñuû. Nhö theá ñeàu goïi laø


www.daitangkinh.org

chöùng ñöôïc chuùt ít. Tuy veà sau coù laøm caùc vieäc toát ñeïp cao quyù, töùc laø ngöôøi naøy chöa

döùt heát phieàn naõo, cuõng chöa chöùng ñöôïc caùch ñoaïn dieät phieàn naõo. Do ñoù neân noùi: Tuy sau naøy coù laøm caùc vieäc quyù ñeïp.

Nhöng boû dôû nöõa chöøng, laø boû vieäc tu thieän, pheá boû söï chuyeân caàn tinh taán. Do ñoù maø noùi laø boû dôû nöûa chöøng.

Lieàn bò höøng haãy (thieâu ñoát) nghóa laø ñoái vôùi coõi naøy chöa laøm ñöôïc caùc vieäc khoù nhoïc, chöa caét ñöùt ñöôïc kieát söû, thì bò caét ñöùt vieäc sieâng naêng chuyeân caàn, coá gaéng maïnh meõ heát söùc, neân chaúng ñieàu phuïc laøm chuû ñöôïc taâm moät caùch lieân tuïc hoaøi hoaøi. Ñoù goïi laø höøng haãy. Vaø ngöôøi trong caûnh ñoù cuõng khoâng heà vui thích, do ñoù maø cuõng goïi laø höøng haãy.

Coøn cöù laøm theâm maõi, doù ñoù maø döùt haún söï yeân tónh vaéng laëng ñeå chöùng ñöôïc nghóa lyù cao quyù, ñeàu gioáng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Goïi ñoù laø haïng thöù naêm, töùc laø theo thöù töï daàn daàn lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haïng thöù naêm.

Sau naøy ñaõ laøm caùc vieäc toát maø taâm bò troùi buoäc, laø ôû coõi naøy chöa laøm ñöôïc caùc vieäc khoù nhoïc laém, chöa ñoaïn döùt heát phieàn naõo kieát söû, neân taâm bò troùi chaët, voâ cuøng chaët, nhö bò moät ngöôøi trai treû maïnh khoûe laáy daây thaät chaët ñem nhuùng nöôùc roài troùi goâ laïi thaät chaët. Ñoù goïi laø bò troùi chaët, voâ cuøng chaët.

Veà sau ñoù laøm caùc vieäc quyù ñeïp, laø ôû coõi naøy chöa laøm ñöôïc caùc vieäc khoù nhoïc, chöa ñoaïn döùt heát caùc kieát söû, neân bò taâm troùi chaët, thaät chaët.

Chöa haïng phuïc laøm chuû ñöôïc, neân coøn bò khoå haïi daøi laâu. Nghóa laø chöa ñoaïn heát, chöa bieát khaép.

Naêm thöù keát thuaän phaàn döôùi: 1. Tham duïc keát phaàn. 2. Giaän döõ keát phaàn. 3. Thaáy coù thaân (Höõu thaân kieán) keát phaàn. 4. Giôùi caám thuû keát phaàn. 5. Nghi ngôø keát phaàn.

- Tham duïc keát thuaän phaàn döôùi: Tham duïc laø sao? Töùc laø ñoái vôùi duïc caûnh coù nhöõng caùi tham naøo

thì ñeàu ham muoán caû, roäng noùi cho ñeán loaïi tham lam, thöù sinh tham lam, ñoù goïi laø tham duïc.

Keát thuaän phaàn döôùi, thì phaàn döôùi laø coõi Duïc, coøn phaàn treân laø coõi Saéc. Do tham duïc chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, cho neân lieàn ñeán coõi


Duïc, sinh vaøo coõi Duïc vaø keát thaønh ñôøi soáng coõi Duïc. Neân goïi laø tham duïc keát thuaän phaàn döôùi.

- Giaän döõ keát thuaän phaàn döôùi: Giaän döõ laø sao? Töùc laø luoân coù yù muoán laøm toån haïi caùc loaøi höõu

tình. Roäng noùi cho ñeán hieän taïi ñang gaây hoïa, neân goïi laø giaän döõ keát thuaän phaàn döôùi. Roäng noùi nhö tröôùc.

- Chaáp thaân keát thuaän phaàn döôùi: Chaáp thaân laø sao? Ñoái vôùi naêm thöù chaáp uaån thì theo ñoù maø chaáp

thaáy coù ta vaø caùi cuûa ta (ngaõ sôû). Vaø töø ñoù maø khôûi leân caùc söï thaáy coù nhaän chòu, ham muoán vaø trí tueä nhìn thaáy... Ñoù goïi laø chaáp coù thaân keát thuaän phaàn döôùi vaø caùc vieäc roäng noùi nhö tröôùc.

- Giôùi caám thuû keát thuaän phaàn döôùi: Giôùi caám thuû (chaáp caùc giôùi caám) laø sao? Nhö coù moät soá ngöôøi

chaáp chaët caùc ñieàu raên caám, cho raèng do giöõ caùc giôùi caám naøy thì coù theå ñöôïc thanh tònh, giaûi thoaùt vaø xuaát ly (vöôït thoaùt), hoaëc vöôït ra ngoaøi caùc khoå vui vaø chöùng ñöôïc quaû vò (choã) vöôït ra ngoaøi caùc khoå vui... Moät soá ngöôøi khaùc thì laïi baûo giöõ caùc giôùi caám naøy ñöôïc thanh tònh vöôït khoå vui; soá khaùc nöõa thì chaáp nhöõng giôùi caám khaùc..., môùi chöùng ñöôïc nhö theá v.v..., ñoù goïi laø giôùi caám thuû keát thuaän phaàn döôùi. Cuõng roäng noùi nhö tröôùc.

- Nghi ngôø keát thuaän phaàn döôùi: Nghi ngôø laø sao? Töùc laø ñoái vôùi Phaät, Phaùp, Taêng vaø Töù ñeá Khoå,

Taäp, Dieät, Ñaïo maø nghi ngôø chaúng tin töôûng... Roäng noùi cho ñeán khoâng hieän coù moät coõi naøo... Ñoù laø nghi ngôø keát thuaän phaàn döôùi.

Phaàn döôùi laø coõi Duïc. Phaàn treân laø coõi Saéc vaø Voâ saéc. Do vì coù caùi nghi ngôø naøy maø chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép. Cho neân lieàn ñeán coõi Duïc, sinh vaøo coõi Duïc vaø keát thaønh ñôøi soáng coõi Duïc. Cho neân goïi laø nghi ngôø keát phaàn döôùi.

Coù naêm thöù keát thuaän phaàn treân: 1. Tham saéc. 2. Tham voâ saéc. 3. Traïo cöû (luoân ñoäng ñaäy khoâng yeân). 4. Kieâu maïn. 5. Voâ minh.

- Tham saéc keát thuaän phaàn treân: Tham saéc laø sao? ÔÛ trong coõi Saéc maø tu phaùp ñoaïn dieät, ñeå dieät

tröø taát caû caùc thöù ham muoán, tham lam vaø moïi söï giöõ gìn, caát giaáu, ñam meâ, tham aùi... Ñoù goïi laø tham saéc.


www.daitangkinh.org

Coøn keát thuaän phaàn treân: Phaàn döôùi laø coõi Duïc, phaàn treân laø coõi Saéc vaø Voâ saéc. Chính do caùi tham saéc naøy maø chöa ñoaïn dieät vaø chöa bieát khaép. Cho neân lieàn ñeán coõi Saéc, sinh vaøo coõi Saéc vaø keát thaønh kieáp soáng ôû coõi Saéc, neân goïi laø tham saéc keát thuaän phaàn treân.

- Tham voâ saéc keát thuaän phaàn treân: Tham voâ saéc laø sao? ÔÛ trong coõi Voâ saéc maø tu phaùp ñoaïn dieät, ñeå

dieät tröø taát caû thöù ham muoán, tham lam vaø moïi söï giöõ gìn, caát giaáu, ñam meâ, tham aùi. Ñoù goïi laø tham voâ saéc.

Coøn keát thuaän phaàn treân, thì phaàn döôùi laø coõi Duïc, phaàn treân laø coõi Saéc vaø Voâ saéc. Do tham voâ saéc naøy maø chöa ñoaïn dieät vaø chöa bieát khaép, cho neân lieàn ñeán coõi Voâ saéc, sinh vaøo coõi Voâ saéc vaø keát thaønh kieáp soáng ôû coõi Voâ saéc. Neân goïi laø tham voâ saéc keát thuaän phaàn treân.

- Traïo cöû keát thuaän phaàn treân: Traïo cöû laø sao? ÔÛ trong coõi Saéc vaø Voâ saéc maø tu phaùp ñoaïn dieät,

ñeå ñoaïn döùt taát caû thöù khoâng yeân tònh vaéng laëng, döùt thaät saïch caùc thöù raát nhoû nhaët gaây maát yeân tónh vaéng laëng, dieät caû nhöõng caùi sinh ra traïo cöû, coù töï taùnh sinh ra traïo cöû, töùc laø taâm luoân xao ñoäng noùng naûy, bò quaáy roái. Ñoù laø traïo cöû.

Keát thuaän phaàn treân, thì phaàn döôùi laø coõi Duïc, coøn phaàn treân laø coõi Saéc vaø Voâ saéc. Do traïo cöû naøy maø chöa ñoaïn dieät vaø chöa bieát khaép, cho neân lieàn ñeán coõi Saéc vaø Voâ saéc, sinh vaøo coõi Saéc vaø Voâ saéc, keát thaønh kieáp soáng ôû coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc. Neân goïi laø traïo cöû keát thuaän phaàn treân.

- Kieâu maïn keát thuaän phaàn treân: Kieâu maïn laø sao? ÔÛ coõi Saéc vaø Voâ saéc thöôøng tu phaùp ñoaïn dieät,

ñeå dieät heát taùnh hoãn laùo, mieät thò caäy mình, taùnh töï cao töï ñaïi, khinh thöôøng mieät thò keû khaùc. Ñoù laø kieâu maïn. Coøn keát thuaän phaàn treân, nhö tröôùc ñaõ noùi roõ.

- Voâ minh keát thuaän phaàn treân: Voâ minh laø sao? ÔÛ coõi Saéc vaø Voâ saéc thöôøng tu phaùp ñoaïn dieät ñeå

dieät tröø caùc thöù ngu si, khoâng coù trí, ñaàn ñoän, toái taêm... Ñoù laø voâ minh. Keát thuaän phaàn treân, thì phaàn döôùi laø coõi Duïc, coøn phaàn treân laø coõi

Saéc vaø Voâ saéc. Do voâ minh naøy chöa ñöôïc ñoaïn dieät, chöa bieát khaép, cho neân lieàn ñeán coõi Saéc vaø Voâ saéc, sinh vaøo coõi Saéc vaø Voâ saéc vaø keát thaønh kieáp soáng ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc. Neân goïi laø voâ minh keát thuaän phaàn treân.



QUYEÅN 13


Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) thöù hai (sau) noùi: Sau, naêm phaùp möôøi boán Laø chaúng nhaãn vaø nhaãn Giaûm bôùt vaø ñaày ñuû Baøy lôøi, khoâng choã ñöôïc (naêng) Chi thaéng, giaûi thoaùt töôûng Giaûi thoaùt xöù, caên, löïc Baát hoaøn vaø Tònh cö Xuaát ly coõi coù naêm.

Goàm coù: Naêm loãi chaúng chòu ñöôïc, naêm coâng ñöùc chòu ñöôïc, naêm thöù giaûm bôùt, naêm thöù ñaày ñuû, naêm thöù baøy lôøi, naêm lónh vöïc khoâng kham noåi, naêm thaéng chi, naêm caùch thaønh thuïc töôûng giaûi thoaùt, naêm thöù giaûi thoaùt, naêm caên naêm löïc, naêm thöù Baát hoaøn, naêm coõi trôøi Tònh cö, naêm coõi xuaát ly.

Naêm loãi laàm chaúng chòu ñöôïc: 1. Baïo aùc.

2. Buoàn lo hoái tieác. 3. Chuùng sinh khoâng meán öa. 4. Tieáng xaáu ñoàn xa khaép möôøi phöông. 5. Cheát roài bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc ñòa nguïc.

- Theá naøo laø baïo aùc? Ñaùp: Töùc laø coù nhöõng chuùng sinh (Boå-ñaëc-giaø-la) chaúng chòu ñöôïc

vaø caùc nhaân duyeân (söï vieäc) chaúng chòu noãi (chaúng chaáp nhaän ñöôïc) luoân luoân caát chöùa dao gaäy saün saøng laøm haïi keû khaùc.

- Theá naøo laø buoàn lo hoái tieác? Ñaùp: Töùc laø coù nhöõng chuùng sinh vaø caùc vieäc khoâng theå chaáp nhaän

ñöôïc, vì noù luoân gaây caùc nghieäp döõ veà thaân ngöõ yù. Khi ñaõ laøm caùc vieäc


www.daitangkinh.org

aùc ñoù roài thì lo buoàn hoái tieác, thaân taâm luoân noùng naõy böùt röùt khoå saàu. - Theá naøo laø chuùng sinh chaúng meán thích? Ñaùp: Töùc laø caùc chuùng sinh vaø caùc söï vieäc chaúng theå chaáp nhaän

ñöôïc ñoù heã maéng chöûi thì noù chöûi maéng laïi, ai giaän hôøn, ñaùnh ñaäp, taøn haïi hoaëc ñuøa chôi thì noù laäp töùc giaän hôøn, ñaùnh ñaäp, gieát haïi, hoaëc ñuøa chôi laïi ngay... Do caùi taät aên mieáng traû mieáng ñoù maø chuùng sinh khoâng meán thích.

- Theá naøo laø tieáng xaáu ñoàn xa khaép möôøi phöông? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh vaø caùc söï vieäc chaúng theå chaáp nhaän

ñöôïc luùc naøo cuõng ñaáu tranh ñaùnh caõi nhau. Hoï thích cuøng noùi chuyeän tranh caõi khinh khi coi thöôøng, choïc gheïo, ñuøa vui, cheâ bai, mieät thò nhau. Do caùi taät (duyeân) öa tranh caõi ñaáu tranh ñoù maø tieáng xaáu lan xa khaép möôøi phöông.

- Theá naøo laø khi cheát roài thì phaûi ñoïa vaøo ñöôøng aùc ñòa nguïc? Ñaùp: Caùc chuùng sinh vaø caùc nhaân duyeân khoù theå chaáp nhaän ñöôïc

luoân luoân gaây raát nhieàu caùc haïnh nghieäp xaáu aùc veà thaân, ngöõ, yù, khi gaây quaù nhieàu haïnh nghieäp xaáu ñoù roài thì khi cheát phaûi bò ñoïa vaøo ñöôøng döõ ñaïi ñòa nguïc chòu khoå voâ cuøng, neân noùi cheát roài seõ phaûi bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc ñòa nguïc.

Naêm coâng ñöùc chòu ñöïng ñöôïc (chaáp nhaän ñöôïc): 1. Khoâng baïo aùc. 2. Khoâng lo buoàn hoái tieác. 3. Chuùng sinh meán thích. 4. Tieáng laønh lan khaép möôøi phöông. 5. Cheát roài ñöôïc sinh leân coõi trôøi.

- Theá naøo laø khoâng baïo aùc? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh do gioûi chòu ñöïng neân khoâng heà caát

chöùa dao gaäy, cuõng chaúng gaây haïi cho ai. - Theá naøo laø khoâng lo buoàn hoái tieác? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh gioûi chòu ñöïng, do gioûi chòu ñöïng gaây

taïo caùc nghieäp thieän toát ñeïp veà thaân-ngöõ-yù. Khi ñaõ taïo caùc nghieäp thieän roài thì ñaâu coù lo raàu hoái tieác, traùi laïi thaân taâm maùt meû thoaûi maùi.

- Theá naøo laø chuùng sinh meán thích? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh gioûi chòu ñöïng, do gioûi chòu ñöïng neân

khi hoï bò maéng chöûi, thì khoâng heà chöûi laïi, bò giaän hôøn, bò ñaùnh ñaäp, bò taøn haïi, bò choïc gheïo, ñuøa phaù, thì khoâng heà giaän hôøn ñaùnh ñaäp, taøn haïi, choïc gheïo, ñuøa phaù laïi. Do ñoù maø ñöôïc ai naáy meán thích. Vì khoâng aên mieáng traû mieáng ñoù neân ai cuõng meán thích.


- Theá naøo laø tieáng laønh lan khaép möôøi phöông? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh gioûi chòu ñöïng, do gioûi chòu ñöïng neân

khoâng bao giôø tranh ñaáu caõi coï nhau, hoï khoâng noùi chuyeän ñeå tranh caõi, coi nheï, choïc gheïo, cheâ bai, khinh reû, mieät thò. Do ñoù maø tieáng laønh lan xa khaép möôøi phöông.

- Theá naøo laø khi cheát roài seõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh gioûi chòu ñöïng, do gioûi chòu ñöïng neân

hoï luoân gaây taïo nhieàu haïnh thieän, toát ñeïp veà thaân-ngöõ-yù, khi ñaõ gaây taïo nhieàu haïnh thieän ñoù roài thì khi cheát seõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi, höôûng voâ soá phuùc thieän vui veû.

Naêm thöù toån giaûm: 1. Baø con bò toån giaûm. 2. Tieàn cuûa bò hao huït. 3. Söùc khoûe bò giaûm bôùt. 4. Giôùi haïnh bò giaûm bôùt. 5. Söï thaáy bieát bò giaûm bôùt.

- Theá naøo laø baø con bò toån giaûm? Ñaùp: Töùc laø nhö coù baø con thaân quyeán bò caùc tai naïn nhö gaëp phaûi

vua quan, giaëc cöôùp, hay löûa, nöôùc troâi maø cheát ñi. Hoaëc coù ít baø con thì cuõng goïi laø baø con bò hao huït.

Vì sao goïi laø baø con bò hao huït? Vì vôùi vieäc nhö theá thì khieán khoâng ai öa thích vui veû hay chòu ñöïng ñöôïc. Neáu khoâng coù ai cöùu giuùp maø phaûi xa lìa maát maùt neân chaúng vöøa yù. Neân goïi laø baø con bò hao huït.

- Theá naøo laø tieàn cuûa bò giaûm suùt? Ñaùp: Neáu tieàn cuûa giaøu sang thình lình gaëp phaûi caùc tai naïn nhö

bò vua quan, giaëc cöôùp, hay bò löûa chaùy nöôùc troâi, keû oaùn thuø khieán maát heát. Hoaëc nhö khoâng coù nhieàu tieàn cuûa thì cuõng goïi laø tieàn cuûa bò giaûm suùt hao huït.

Vì sao laïi baûo laø tieàn cuûa bò giaûm suùt? Vì chính caùc vieäc nhö theá thì chaéc chaén raèng khoâng ai öa thích vui veû vaø vöøa yù ñöôïc caû. Caùc vieäc khaùc nhö tröôùc ñaõ noùi.

- Theá naøo laø söùc khoûe (khoâng beänh) bò giaûm bôùt? Ñaùp: Nhö vieäc thaân thöôøng gaëp beänh hoaïn luoân, nhö beänh ñau ñaàu

v.v... nhö tröôùc ñaõ noùi roõ. Laïi trong mình thöôøng coù beänh cuõng noùi laø söùc khoûe bò hao huït giaûm bôùt.

Vì sao noùi söùc khoûe bò giaûm suùt? Vì chính caùc vieäc ñoù khoâng ai öa thích..., nhö tröôùc ñaõ noùi.

- Theá naøo laø giôùi haïnh bò giaûm suùt?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Nhö gieát haïi, troäm cöôùp, daâm duïc taø haïnh, noùi doái, noùi ly giaùn, noùi hung döõ, noùi lôøi loãi laàm loän xoän..., vaø goàm caû caùc thöù khoâng thuaän lôïi cho giôùi haïnh, nhö coù nhöõng giôùi daãn ñeán vieäc traùi lyù (phi lyù) hoaëc caùc giôùi laøm chöôùng ngaïi cho thieàn ñònh, taát caû nhö theá goïi laø laøm giôùi haïnh bò giaûm suùt.

Vì sao laïi baûo giôùi haïnh bò giaûm suùt? Vì chính caùc vieäc ñoù khoâng ai öa thích, vui veû, chaáp nhaän ñöôïc caû. Neáu khoâng ai giuùp ñôõ cöùu hoä cho thì bò keùm coûi maát maùt neân khoâng ai vöøa yù. Vì caùc vieäc nhö theá chaéc chaén khoâng phaûi keát quaû ñaùng yeâu meán, ñaùng vui möøng, thích chí thoûa loøng. Vôùi caùc söï vieäc (phaùp) nhö theá haún khoâng phaûi laø caùc quaû dò thuïc ñaùng meán thích vui möøng, ñaùng thích chí thoûa loøng. Theá neân goïi laø giôùi haïnh bò giaûm suùt.

- Theá naøo laø söï thaáy bieát bò giaûm suùt? Ñaùp: Coù nhöõng caùi thaáy nhö khoâng coù boá thí taëng bieáu, khoâng coù

cuùng teá, cuõng khoâng coù vui veû meán yeâu, cho ñeán nhö ñaõ roäng noùi ñaày ñuû töø tröôùc roài. Laïi coù nhöõng caùi thaáy chaúng thieän, chaúng thuaän lôïi nhö coù nhöõng caùi thaáy daãn ñeán söï phi lyù (caùi ñaïo lyù hoaëc coù nhöõng caùi thaáy laøm chöôùng ngaïi thieàn ñònh. Taát caû nhö theá ñeàu goïi laø töï thaáy bieát toån giaûm hao huït).

Vì sao laïi baûo töï thaáy bieát bò hao huït? Vì caùc vieäc nhö theá thì chaúng ñaùng meán thích vui veû chi cho ñeán quaû dò thuïc chaúng vui loøng. Theá neân goïi laø söï thaáy bieát giaûm suùt hao huït.

Coù naêm thöù ñaày ñuû: 1. Baø con ñaày ñuû. 2. Tieàn cuûa ñaày ñuû. 3. Söùc khoûe ñaày ñuû. 4. Giôùi haïnh ñaày ñuû. 5. Thaáy bieát ñaày ñuû.

- Theá naøo laø baø con ñaày ñuû? Ñaùp: Töùc laø trong thaân toäc baø con khoâng coù ai bò tai naïn phaûi cheát

choùc maát maùt vì caùc vua quan, giaëc cöôùp, hay löûa chaùy nöôùc troâi. Coøn nhö ngöôøi coù baø con ñoâng ñaûo thì cuõng noùi laø baø con ñaày ñuû.

Vì sao laïi baûo laø baø con ñaày ñuû? Vì caùc vieäc nhö theá thì ai cuõng meán öa vui thích. Neáu gaëp tai naïn thì coù ngöôøi cöùu giuùp, khoâng bò cheát choùc giaûm maát neân luoân ñöôïc vöøa yù thoûa loøng.

- Theá naøo laø tieàn cuûa ñöôïc ñaày ñuû? Ñaùp: Töùc laø tieàn cuûa khoâng bò maát maùt hao toán vì gaëp caùc tai naïn

vì vua quan giaëc cöôùp vaø keû thuø hoaëc bò nöôùc troâi löûa chaùy..., keû coù


nhieàu tieàn cuûa thì cuõng goïi laø tieàn cuûa ñaày ñuû. Vì sao laïi baûo laø cuûa tieàn ñöôïc ñaày ñuû? Vì khi ñöôïc caùc vieäc naày

thì ai cuõng meán öa vui thích vöøa yù caû. Caùc vieäc khaùc nhö tröôùc ñaõ noùi roài.

- Theá naøo laø söùc khoûe ñaày ñuû? Ñaùp: Neáu trong thaân khoâng bò caùc beänh nhö ñau ñaàu nhöùc moûi ñaõ

noùi ñaày ñuû nhö tröôùc ñaây. Keû naøo ít beänh hoaïn thì cuõng goïi laø söùc khoûe ñaày ñuû.

Vì sao noùi laø söùc khoûe ñaày ñuû? Vì caùc vieäc nhö theá ai cuõng meán öa vui thích, ñaõ noùi roõ ôû tröôùc.

- Theá naøo laø giôùi haïnh ñaày ñuû? Ñaùp: Töùc laø khoâng bao giôø gieát haïi, troäm cöôùp, taø daâm, khoâng noùi

doái, noùi ly giaùn, noùi hung döõ, noùi laàm loãi loän xoän. Laïi coøn ñaày ñuû caùc ñieàu thuaän lôïi cho giôùi haïnh (thieän giôùi) nhö caùc giôùi caám ñuùng lyù, caùc giôùi caám khoâng laøm trôû ngaïi cho thieàn ñònh. Taát caû nhö theá goïi laø giôùi haïnh ñaày ñuû.

Vì sao noùi laø giôùi haïnh ñaày ñuû? Vì caùc söï vieäc nhö theá thì ai cuõng meán öa vui thích. Coù ngöôøi giuùp ñôõ hoä trôï khieán khoâng maát giaûm neân raát vöøa yù. Vì vieäc ñoù coù caùc keát quaû ñaùng meán öa vui thích, thoûa yù vöøa loøng. Vì caùc vieäc ñoù coù ñöôïc caùc quaû dò thuïc ñaùng meán öa thích, thoûa yù vöøa loøng. Theá neân goïi laø giôùi haïnh ñaày ñuû.

- Theá naøo laø söï thaáy bieát ñaày ñuû? Ñaùp: Coù nhöõng söï thaáy bieát coù boá thí ban taëng, coù cuùng teá, coù meán

thích... cho ñeán ñaõ noùi roõ ôû tröôùc. Laïi coù nhieàu söï thuaän lôïi cho söï thaáy bieát nhö coù caùc söï thaáy bieát ñuùng lyù, coù caùc söï thaáy bieát khoâng laøm trôû ngaïi cho vieäc thieàn ñònh. Taát caû nhö theá goïi laø söï thaáy bieát ñaày ñuû.

Vì sao noùi söï thaáy bieát ñaày ñuû? Vì caùc vieäc ñoù raát ñaùng meán öa vui thích..., cho ñeán coù caùc quaû dò thuïc vöøa yù thoûa loøng. Theá neân noùi laø söï thaáy bieát ñaày ñuû.

Coù naêm caùch toû baøy lôøi noùi: 1. Noùi ñuùng luùc vaø chaúng ñuùng luùc (phi thôøi). 2. Noùi lôøi ñuùng thöïc vaø khoâng ñuùng thöïc. 3. Noùi lôøi coù nghóa lyù boå ích vaø khoâng coù nghóa lyù. 4. Noùi lôøi eâm aùi dòu daøng hoaëc lôøi hung aùc. 5. Noùi lôøi hieàn töø hoaëc giaän döõ.

- Theá naøo laø noùi lôøi ñuùng luùc vaø khoâng ñuùng luùc? Hoûi: Noùi lôøi chaúng ñuùng luùc laø sao? Ñaùp: Caùch naày coù hai thöù laø trong vaø ngoaøi.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø noùi chaúng ñuùng luùc beân trong? Töùc laø khi coù Bí-soâ muoán keå toäi cuûa ngöôøi khaùc maø trong loøng laïi bò aûnh höôûng ñieàu khieån do caùc thöù hoaëc laø tham, saân hay si hoaëc ñang gaëp khoå döõ hay laâm troïng beänh, hoaëc khoâng theå chuyeän troø baøn baïc vôùi ngöôøi khaùc ñöôïc..., thì ñoù goïi laø noùi khoâng ñuùng luùc thuoäc veà trong.

Theá naøo laø noùi chaúng ñuùng luùc beân ngoaøi? Töùc laø nhö coù thaày Bí- soâ keå toäi ngöôøi khaùc maø keû muoán keå toäi naày laïi ñang bò aûnh höôûng ñieàu khieån do caùc thöù hoaëc tham, saân hay si hoaëc ñang gaëp khoå döõ, hay bò ñau naëng hoaëc khoâng theå noùi naêng luaän baøn vôùi ngöôøi khaùc ñöôïc, hoaëc chöa nhaän ñöôïc ñaày ñuû söï soáng trong hieän taïi cuûa moät Boå-ñaëc-giaø-la thì goïi laø chaúng ñuùng luùc beân ngoaøi.

Trong ñaây coù noùi chaúng ñuùng luùc beân trong vaø ngoaøi nhöng goïi chung laøm moät laø noùi khoâng ñuùng luùc.

Hoûi: Theá naøo laø noùi ñuùng luùc? Ñaùp: Caùch naày cuõng coù hai thöù trong vaø ngoaøi. Noùi ñuùng luùc beân trong laø sao? Nhö caùc thaày Bí-soâ keå toäi ngöôøi

khaùc maø vò naày khoâng bò aûnh höôûng cuûa caùc thöù hoaëc tham, saân hay si cuõng khoâng bò ñau naëng vaø coù khaû naêng luaän baøn troø chuyeän vôùi ngöôøi khaùc..., thì goïi laø noùi ñuùng luùc thuoäc trong.

Noùi ñuùng luùc beân ngoaøi laø sao? Nhö coù thaày Bí-soâ keå toäi ngöôøi khaùc, nhöng ngöôøi muoán keå toäi laïi khoâng bò aûnh höôûng raøng buoäc do caùc thöù hoaëc tham, saân hay si hay bò khoå döõ, cuõng khoâng laâm troïng beänh vaø laïi coù khaû naêng noùi chuyeän luaän baøn vôùi ngöôøi khaùc, cuõng nhö ñaõ thoï nhaän ñaày ñuû söï soáng hieän taïi cuûa moät Boå-ñaëc-giaø-la (chuùng sinh). Thì ñoù laø noùi ñuùng luùc thuoäc ngoaøi.

Trong ñaây coù noùi ñuùng luùc beân trong vaø ngoaøi, nhöng toùm taét goïi chung laøm moät laø noùi ñuùng luùc thoâi. Theá neân goïi laø noùi ñuùng luùc vaø khoâng ñuùng luùc.

- Theá naøo laø noùi lôøi ñuùng thöïc vaø chaúng ñuùng thöïc? Hoûi: Noùi lôøi chaúng ñuùng thöïc laø sao? Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ keå toäi ngöôøi khaùc, nhöng laïi khoâng thaáy,

khoâng nghe, khoâng nghi ngôø chi veà vieäc ngöôøi kia phaïm giôùi, phaïm söï thaáy bieát, phaïm caùc quy ñieàu phaùp taéc hay ñôøi soáng trong saïch. Thì ñoù goïi laø noùi khoâng ñuùng thöïc.

Hoûi: Noùi lôøi ñuùng thöïc laø sao? Ñaùp: Nhö coù vò Bí-soâ keå toäi ngöôøi khaùc maø thaät coù thaáy nghe vaø

nghi ngôø veà caùc toäi ñaõ phaïm giôùi, phaïm söï thaáy bieát vaø caùc quy ñieàu pheùp taéc cuõng nhö ñôøi soáng trong saïch. Vaäy ñoù laø noùi lôøi ñuùng thöïc.


- Theá naøo laø noùi lôøi coù nghóa lyù boå ích vaø khoâng nghóa lyù? Hoûi: Noùi lôøi khoâng coù nghóa lyù boå ích laø sao? Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ keå toäi caùc ngöôøi khaùc ñaõ phaïm giôùi, thaáy

phaïm, phaïm caùc quy taéc vaø ñôøi soáng thanh tònh..., song. thaày Bí-soâ phaïm caùc toäi ñoù ñaõ phaùt loà, trình baøy, thuù toäi, baøy toû xin saùm hoái vôùi caùc baäc Thöôïng thuû roài vaø khoâng coøn coù ñieàu gì ñaùng noùi nöõa caû. Thì lôøi noù keå toäi ñoù coi nhö khoâng nghóa lyù boå ích.

Hoûi: Coøn lôøi noùi coù nghóa lyù boå ích laø sao? Ñaùp: AÁy laø nhö vò Bí-soâ keå toäi thaày Bí-soâ khaùc phaïm giôùi vaø söï

thaáy bieát, phaïm caùc quy taéc vaø ñôøi soáng thanh tònh..., maø ngöôøi naày chöa heà phaùt loà trình baøy keâ khai baøy toû xin saùm hoái vôùi ai caû, hoaëc coøn coù nhöõng ñieàu chöa noùi heát. Thì ñoù laø lôøi noùi coù nghóa lyù boå ích.

- Theá naøo laø lôøi noùi dòu daøng eâm aùi vaø lôøi noùi döõ daèn hung aùc? Hoûi: Lôøi noùi döõ daèn hung aùc laø sao? Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ naày coù aùc yù giaän hôøn hung döõ vôùi thaày kia

neân noùi nhö vaày: OÂng ñaõ thaáy bieát mình ñaõ phaïm toäi nhö theá, roõ raøng oâng laø moät Sa-moân xaáu xa, moät Sa-moân ngu ñoän khoâng bieát xaáu hoå, laø moät Sa-moân ngoan coá khoù daïy. OÂng phaûi mau keâ khai ñaày ñuû caùc toäi loãi ra ñi, chôù coù giaáu gieám... Ñoù laø lôøi noùi hung döõ.

Hoûi: Lôøi noùi dòu daøng eâm aùi laø sao? Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ ñeán choã thaày Bí-soâ khaùc maø noùi: Thaày ñaõ

phaïm phaûi caùc loãi laàm nhö theá, vaäy neân trình baøy phaùt loà saùm hoái chôù neân che giaáu. Neáu trình baøy xong taát seõ ñöôïc an laïc, coøn chöa trình baøy seõ khoâng ñöôïc an laïc. Ñoù laø lôøi noùi eâm aùi dòu daøng.

- Theá naøo laø lôøi noùi hieàn töø thöông meán hoaëc giaän döõ Hoûi: Lôøi noùi giaän döõ laø sao? Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ ñeán choã thaày Bí-soâ khaùc vôùi loøng ñaày giaän

hôøn ñoäc haïi maø keå toäi thaày ñoù ñaõ phaïm giôùi, phaïm kieán, phaïm caùc quy ñieàu pheùp taéc vi phaïm ñôøi soáng thanh tònh..., ñoù laø nhöõng lôøi noùi giaän hôøn.

Hoûi: Coøn lôøi noùi hieàn töø thöông meán laø sao? Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ ñeán choã thaày Bí-soâ khaùc vôùi taát caû taám

loøng thöông meán traøn ñaày khi ñeán nôi chæ baøy caùc loãi laàm ñaõ phaïm giôùi, vi phaïm söï thaáy bieát, phaïm caùc quy ñieàu pheùp taéc vaø ñôøi soáng thanh tònh v.v... Ñoù laø lôøi hieàn töø thöông meán.

Coù naêm vieäc khoâng kham chòu ñöôïc: Laø naêm ñieàu gì? Nhö Baäc Bí-soâ A-la-haùn caùc laäu hoaëc ñaõ döùt heát neân: 1. Khoâng theå chòu ñöôïc vieäc nghó ñeán söï gieát haïi maïng soáng.


www.daitangkinh.org

laïc.

2. Khoâng theå chòu ñöôïc khi nghó ñeán vieäc troäm cöôùp. 3. Khoâng theå chòu ñöôïc nghó ñeán caùc vieäc daâm duïc taø haïnh. 4. Khoâng theå chòu ñöôïc khi bieát ñuùng maø laïi noùi doái. 5. Khoâng theå chòu ñöôïc vieäc chöùa nhoùm vaø thoï höôûng caùc thöù duïc

Vò Bí-soâ A-la-haùn ñaõ döùt heát caùc laäu hoaëc neân khoâng theå chòu

ñöôïc khi nghó ñeán vieäc gieát haïi maïng soáng, töùc laø vì lyù do ñoù neân vò naày nghó ñeán vieäc phaûi chaám döùt sinh maïng Bí-soâ A-la-haùn (töï saùt) vaø do ñoù maø caùc laäu cuõng chaám döùt. Ñoái vôùi vò ñoù vónh ñoaïn ñaõ bieát khaép. Cuõng gioáng nhö vieäc ñaøo bôùi caét ñöùt reã caùi vaø beû ngoïn caây ña la, khieán cho ñôøi sau khoâng coøn caùch sinh laïi nöõa.

Vò Bí-soâ A-la-haùn ñaõ döùt heát caùc laäu hoaëc neân khoâng chòu ñöôïc coøn nghó ñeán vieäc troäm cöôùp hay soáng traùi phaïm haïnh quen thoùi daâm daät cuõng nhö vieäc bieát ñuùng maø laïi noùi doái... thì cuõng nhö theá.

Vò Bí-soâ A-la-haùn ñaõ döùt heát caùc laäu neân khoâng chòu ñöôïc caùc vieäc chöùa nhoùm vaø höôûng thuï caùc thöù duïc laïc nghóa laø do nhaân duyeân chöùa nhoùm vaø höôûng thuï duïc laïc aáy maø Bí-soâ A-la-haùn döùt heát caùc laäu vaø ñaõ ñöôïc vónh ñoaïn, ñaõ ñöôïc bieát khaép, gioáng nhö vieäc ñaøo bôùi caét ñöùt reã caùi vaø beû ngoïn caây ña la khieán khoâng coøn sinh laïi kieáp sau nöõa.

Coù naêm söï soáng ñaùng quyù: Ñoù laø naêm ñieàu gì? 1. Quyù thaày neân bieát, caùc haøng ñeä töû Phaät thöôøng ôû choã Nhö Lai

maø tu taäp gieo troàng tònh tín vaø an truï vaøo sinh caên, thì chaúng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân, caùc Thieân vöông, Ma vöông vaø Phaïm thieân hoaëc caùc coõi theá gian khaùc ñuùng phaùp ruû reâ cöôùp ñoaït. Ñoù laø söï soáng quyù thöù nhaát.

2. Laïi nöõa quyù vò, caùc haøng ñeä töû chö Phaät, luoân coù taùnh ngay thaúng khoâng heà dua nònh doái löøa. ÔÛ choã baäc Ñaïi sö vaø caùc keû trí ñoàng tu phaïm haïnh thì ñuùng nhö thaät trình baøy roõ raøng. Ñaây laø söï soáng thöù hai.

3. Laïi nöõa quyù thaày, caùc haøng ñeä töû chö Phaät thöôøng ít taät khoâng beänh hoaïn, buïng daï chaéc chaén, khoâng noùng quaù hay laïnh quaù. Thôøi tieát khí haäu luoân ñieàu hoøa khoâng coù caùc söï khoå naõo buoàn lo, do ñoù maø aên uoáng deã tieâu hoùa. Ñoù laø söï soáng quyù thöù ba.

4. Laïi nöõa quyù thaày, caùc haøng ñeä töû chö Phaät luoân luoân soáng trong sieâng naêng caàn maãn, haêng haùi maïnh meõ beàn bæ, ñoái vôùi caùc phaùp thieän khoâng bao giôø traùi pheùp taéc. Giaû söû nhö chæ coøn da boïc xöông coøn maùu thòt ñeàu khoâ toùp heát thì vaãn moät daï mong caàu ñöôïc chöùng phaùp thieän quyù baùu thuø thaéng maø luoân coá gaéng heát mình, sieâng naêng chuyeân caàn haêng haùi maïnh daïn beàn bæ khoâng bao lìa boû vieäc tu taäp phaùp thieän. Neáu


chöa chöùng ñöôïc thì laïi caøng noå löïc sieâng ñeán cuøng, quyeát khoâng boû dôû nöõa chöøng. Ñoù laø söï soáng quyù thöù tö.

5. Laïi nöõa quyù thaày, caùc haøng ñeä töû Phaät, luoân soáng an truï thaønh töïu theá gian coù trí tueä sinh Thaùnh tueä, xuaát tueä vaø trí tueä thoâng ñaït thaáu suoát taát caû. Trí tueä ñöôïc taïo neân cuõng nhö caû caùi chaùnh tueä dieät heát caùc khoå. Ñoù laø söï soáng quyù thöù naêm.

- ÔÛ choã Nhö Lai luoân tuï taäp gieo troàng tònh tín laø: Theá naøo laø Nhö Lai? Vì laø baäc Giaùc ngoä cao toät nhaát (Chaùnh Ñaúng

Giaùc) neân goïi laø Nhö Lai. Tònh tín laø sao? Nhö laø caùc söï tin töôûng raèng neáu nöông vaøo söï

xuaát ly vaø lìa boû thì seõ sinh ra caùc phaùp thieän. Nhö töï taùnh cuûa caùc thöù nieàm tin, söï tuøy thuaän, söï aân khaû. Vaø tính chaát ñaõ meán thích, seõ meán thích vaø ñang meán thích. Cuõng nhö töï taùnh cuûa taâm thanh tònh, neân goïi laø tònh tín. Töùc laø do söï tònh tín naày maø ôû choã Nhö Lai ñaõ töøng tu taäp gieo troàng, seõ tu taäp gieo troàng vaø hieän ñang tu taäp gieo troàng. Do ño neân noùi ôû choã Nhö Lai thöôøng tu taäp gieo troàng nieàm tin thanh tònh (tònh tín).

Caên sinh laø theá naøo? Nghóa laø tònh tín naày coù hai thöù caên: moät laø trí voâ laäu, hai laø caên thieän voâ laäu neân goïi laø caên sinh.

Noùi veà an truï töùc laø do haønh töôùng cuûa caên sinh nhö theá thì lieàn do ñoù maø coù haønh töôùng an truï nhö theá. Vaø neáu do coù haønh töôùng an truï nhö theá thì lieàn coù ngay haønh töôùng cuûa caên sinh nhö theá. Neân goïi laø an truï.

Khoâng theå duï doã töôùc ñoaït ñöôïc: Töùc laø vì ñaõ thaønh töïu tònh tín nhö theá, neân taát caû theá gian naày hoaëc trôøi, ma, Phaïm thieân, hoaëc Sa-moân, Baø-la-moân hoaëc caùc loaïi chuùng sinh, trôøi ngöôøi ñeàu khoâng theå daãn ñi (duï doã)? Vaø chieám ñoaït ñöôïc. Khoâng theå duï doã chieám ñoaït, khoâng theå laät ñoå, khoâng theå khuynh ñaûo laät ñoå taát caû, vaø duø raát coá gaéng cuøng cöïc cuõng chaúng theå laät ñoå khuynh ñaûo ñöôïc tyù naøo, khoâng theå lay ñoäng, lay ñoäng taát caû, lay ñoäng cuøng cöïc, khoâng theå ñoäng ñaäy, ñoäng ñaäy taát caû, ñoäng ñaäy cuøng cöïc. Theá neân noùi laø chaúng theå duï doã chieám ñoaït ñöôïc.

Ñoù goïi laø thöù nhaát, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù laø haøng thöù nhaát.

Noùi laø söï soáng ñeàu raát quyù: Töùc laø do loøng tin thanh tònh theâm nhieàu neân taát caû thieän nam tín nöõ sau naày daàn daàn trôû neân cao quyù toát ñeïp, neân goïi laø söï soáng quyù baùu.

- Noùi khoâng dua nònh. Dua nònh laø sao? Nghóa laø taát caû loøng daï coù töï taùnh hieåm aùc, gian traù, quanh co khuùc maéc, taïp loaïn, khoâng ngay thaúng, roõ raøng, khoâng ñieàu hôïp vôùi taùnh thieän..., ñieàu goïi laø sieåm nònh.


www.daitangkinh.org

Neáu khoâng sieåm nònh nhö theá thì goïi laø khoâng dua nònh. Noùi khoâng löøa doái. Löøa doái laø sao? Nghóa laø löôøng caân söûa ñaáu,

traùo thö traû lôøi. Ñoái vôùi moïi ngöôøi thì giaû hình ñoåi daïng giaû boä taøi tình, giaû boä laõo luyeän ñuùng kyõ thuaät ngheà nghieäp, giôõn chôi choïc gheïo, meâ hoaëc quyeán ruõ... Taát caû ñeàu goïi laø löøa doái. Neáu khoâng coù caùc ñieàu vöøa noùi thì goïi laø khoâng doái löøa.

Taùnh thuaàn ngay thaúng, nghóa laø luoân quyù troïng söï saùng suûa roõ raøng, khoâng sieåm nònh, khoâng löøa doái, neân noùi laø taùnh thuaàn ngay thaúng.

ÔÛ choã baäc Ñaïi sö vaø caùc ngöôøi trí tu phaïm haïnh thì ñuùng nhö thaät töï hieän baøy ñoù.

Ñaïi sö laø sao? Ñaïi sö laø chæ cho caùc Ñöùc Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc.

Keû trí ñoàng tu phaïm haïnh laø sao? Töùc laø chæ cho caùc Toân giaû Xaù Lôïi Töû, Ñaïi Thaùi Thuùc Thò, Ñaïi Quaõng Caáu thò, Ñaïi Ca Dieáp Ba, Ñaïi Chaáp Taøng, Ñaïi Kieáp Phæ Na, Ñaïi Ca Ña Dieãn Na, Ñaïi Chuaån Ñaø, Ñaïi Thieän Kieán, Ñaïi Loä, Ñaïi Danh, Voâ Dieät Duïc Laïc, Kim Tyø La v.v...

Ñeàu coù ngöôøi trí ñoàng tu phaïm haïnh: Neáu quyù vò naøo nhieàu tham saân si coù traùi phaïm loãi laàm thì neân ôû choã baäc Ñaïi sö vaø caùc keû trí ñoàng tu Phaïm haïnh maø ñuùng nhö thaät trình baøy ñaày ñuû roõ raøng, khai ra phaùt loà saùm hoái, khoâng chuùt che giaáu. Do ñoù neân noùi ôû choã Ñaïi sö vaø caùc ngöôøi trí ñoàng tu Phaïm haïnh ñuùng nhö thaät maø trình baøy roõ raøng.

Laø ñieàu thöù hai: Töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù hai.

Noùi laø söï soáng quyù: Laø vì khoâng coù dua nònh löøa doái theâm nhieàu, neân caùc thieän nam hoaëc tín nöõ sau naày daàn daàn trôû neân cao quyù. Neân noùi laø söï soáng quyù baùu.

- Noùi laø ít beänh, nhieàu beänh laø sao? Töùc laø nhö ñau ñaàu v.v... roäng noùi theâm ñaày ñuû. Vaø caùc thöù beänh hoaïn böùc baùch eùp ngaët haønh haï khoå sôû khaùc hay taïo ra caùc thöù chaïm xuùc chaúng an oån, coøn trong thaân thì coù nhieàu beänh taät. Nhö vaäy neáu thaân khoâng coù caùc beänh taät thì goïi laø ít beänh.

Noùi laø khoâng beänh hoaïn, laø noùi theâm veà ít taät beänh (nhaán maïnh theâm) nhö ñeå chæ vieäc buïng daï khoâng laïnh quaù hay noùng quaù vaø thôøi tieát ñieàu hoøa khoâng coù caùc söï khoå naõo buoàn lo. Do ñoù maø aên uoáng deã tieâu hoùa, laø ngöôøi aáy ñaõ thaønh töïu ñöôïc vieäc khoâng laïnh quaù hay noùng quaù. Luoân thaønh töïu bình thöôøng, (bình ñaúng) hai taïng soáng chín.

Neáu khi coù caùi taïng laïnh quaù, thì caùc thöùc aên uoáng chaäm chaïp khoù tieâu, khieán thaân theå naëng neà, khoâng theå chòu ñöïng vaø laøm vieäc toát ñöôïc,


khoâng theå sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp caùc haïnh ñoaïn dieät cao quyù. Neáu khi coù caùi taïng quaù noùng, thì caùc thöùc aên uoáng mau (chín) tieâu

hoùa quaù nhanh, khieán thaân theå oám gaày suy yeáu, khoâng theå chòu ñöïng laøm vieäc ñöôïc, khoâng theå sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp phaùp ñoaïn dieät cao quyù. Do ngöôøi ñoù thaønh töïu ñöôïc hai taïng soáng chín khoâng laïnh quaù noùng quaù vaø thôøi tieát (giôø giaác) ñieàu ñoä ñieàu hoøa khoâng coù caùc söï khoå naõo buoàn lo, neân khi aên uoáng thì deã tieâu hoùa, khieán thaân theå khoûe maïnh maäp maïp, laøm ñöôïc nhieàu vieäc vaø coù theå sieâng naêng gaéng söùc chuyeân caàn tu taäp haïnh ñoaïn dieät cao quyù.

Ñoù goïi laø haøng thöù ba: Töùc laø thuaän theo thöù töï maø lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù ba.

Goïi laø söï soáng cao quyù, laø do söï ít taät beänh naày caøng nhieàu theâm thì caùc thieän nam tín nöõ sau naày caøng trôû neân cao quyù. Do ñoù maø goïi laø söï soáng cao quyù.

- Luoân truï trong chuyeân caàn sieâng gaéng. Tinh taán laø sao? Neáu ñoái vôùi phaùp xuaát ly vaø lìa boû ñeå sinh ra caùc

phaùp thieän maø coá gaéng sieâng naêng, chuyeân caàn haêng haùi, maïnh meõ beàn bæ, loøng luoân tieán böôùc khoâng gì ngaên caûn ñöôïc thì goïi laø tinh taán. Do ñaõ thaønh töïu ñöôïc söï tinh taán nhö theá neân ngöôøi ñoù coù theå tu taäp reøn luyeän ñöôïc caùc haïnh cao quyù toát ñeïp. Luoân sieâng gaéng tieán böôùc ñeán khi chöùng nhaäp ñöôïc, neân goïi laø chuyeân caàn sieâng gaéng.

Noùi luoân truï trong chuyeân caàn, laø ngöôøi naày ñaõ sieâng naêng gaéng söùc ñaày ñuû ñaït thöôïng phaåm.

Coù chuyeân caàn, laø hieåu baøy roõ raøng söï sieâng gaéng chaéc chaén beàn bæ.

Coù haêng haùi maïnh meõ beàn bæ, laø do ñaõ thaønh töïu ñöôïc söùc tinh taán sieâng naêng ñoù roài, neân quyeát maïnh giöõ chaéc söï kieân trì beàn bæ, giöõ chaéc caùc lôïi ích lôùn, giöõ chaéc caùc thöù caàn giöõ chaët. Ñoù laø kheùo leùo khoâng laàm loãi tuøy theo moãi söï chaáp chaët coù ích maø luoân giöõ maõi chaúng rôøi. Cuõng nhö khi ñaõ döïng ñöôïc nöôùc nhaø roài thì kheùo cai trò giöõ gìn. Neân goïi laø coù söùc haêng haùi maïnh meõ beàn bæ.

Ñoái vôùi caùc phaùp thieän khoâng bao giôø buoâng boû caùc quy taéc laø luoân sieâng naêng beàn bæ chuyeân caàn tu taäp caùc phaùp thieän khoâng giaùn ñoaïn.

Vì mong caàu ñöôïc chöùng phaùp thieän quyù baùu thuø thaéng, neáu chöa chöùng ñöôïc thì caøng sieâng naêng haêng haùi noå löïc heát mình quyeát khoâng boû dôû nöõa chöøng. Nghóa laø neáu chöa chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn thì luoân sieâng naêng haêng haùi coá gaéng heát möùc chöù khoâng bieáng löôøi boû dôû. Do ñoù neân noùi laø vì mong caàu ñöôïc chöùng phaùp thieän. Neáu chöa chöùng ñöôïc


www.daitangkinh.org

thì caøng chuyeân caàn sieâng naêng coá gaéng haêng haùi quyeát khoâng boû dôû nöûa chöøng.

Laø haøng thöù tö: Töùc laø thuaän theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù tö.

- Noùi laø söï soáng cao quyù. Do söï tinh taán chuyeân caàn theâm nhieàu, neân caùc thieän nam, tín nöõ sau naày seõ trôû neân cao quyù. Neân goïi laø söï soáng cao quyù.

An truï trong trí tueä ñaày ñuû. Tueä laø gì? Töùc laø nöông vaøo söï xuaát ly, lìa boû ñeå sinh ra caùc phaùp thieän, maø ñoái vôùi caùc phaùp töôùng thì phaân bieät tuyeån choïn, tuyeån choïn kyõ heát möùc. Roäng noùi cho ñeán Tyø-baùt-xaù- na. Thì goïi laø tueä.

Noùi an truï, laø do ñaõ thaønh töïu ñöôïc tueä nhö theá, cho neân ñoái vôùi caùc phaùp töôùng coù theå thöïc hieän ñöôïc caùc haïnh cao quyù ñeå tieán ñeán söï chöùng quaû, giaùc ngoä. Do ñoù maø noùi laø an truï trong cuï tueä (trí tueä ñaày ñuû).

Thaønh töïu ñöôïc trí tueä sinh dieät cuûa theá gian, theá gian thì töùc laø naêm uaån, ñoù laø Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc caùc uaån ñoù luoân bò chaáp chaët. Vì ngöôøi ñoù ñaõ thaønh töïu ñöôïc caùi tueä nhö theá neân bieát ñuùng nhö thöïc veà söï sinh ra vaø bieán ñoåi hö maát cuûa naêm uaån chaáp aáy. Do ñoù neân noùi thaønh töïu ñöôïc caùi tueä coù sinh dieät cuûa theá gian.

Noùi veà Thaùnh tueä thì coù hai loaïi Thaùnh: moät laø thieän neân goïi laø Thaùnh, hai laø voâ laäu cuõng goïi laø Thaùnh. Tueä ñaày ñuû naày goàm caû hai thöù Thaùnh ñoù neân goïi laø Thaùnh tueä.

Noùi veà xuaát tueä, laø ngöôøi ñoù ñaõ thaønh töïu ñöôïc tueä nhö theá neân coù theå vöôït thoaùt ra khoûi coõi Duïc vaø coù theå xuaát ly caû coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc nöõa. Neân noùi laø xuaát tueä.

Tueä kheùo thoâng ñaït thaáu suoát, laø ngöôøi ñoù ñaõ thaønh töïu ñöôïc tueä nhö theá, neân ñoái vôùi caùc ñeá khoå-taäp-dieät-ñaïo ñeàu thaáu suoát roõ raøng caùc töôùng cuûa khoå taäp dieät ñaïo, kheùo leùo, gioûi thaáu suoát vaø phaân bieät ñöôïc taát caû moïi thaáu suoát thoâng ñaït cho neân goïi laø tueä kheùo thoâng ñaït thaáu suoát.

Tueä ñöôïc taïo neân (sôû taùc), nghóa laø ngöôøi nay do hoïc maõi caùc ñaïo haïnh khoâng giaùn ñoaïn neân ñöôïc trí tueä tuyeät dieäu, neân trong ñaây goïi ñoù laø tueä do ngöôøi aáy taïo neân.

Chaùnh tueä dieät heát caùc khoå. Chaùnh laø gì? Töùc laø chæ cho caùc nhaân, caùc phaùp moân, caùc lyù thuù, caùc haønh töôùng..., neân goïi laø chaùnh.

Tueä dieät heát caùc khoå, thì naêm uaån chaáp goïi laø khoå. Trí tueä naày khieán naêm uaån aáy döùt heát, cuøng heát, heát khaép taát caû, tôùi ñöôïc söï vónh


taän. Neân goïi laø tueä döùt heát caùc khoå. Ñoù laø haøng thöù naêm, töùc laø theo thöù töï ñeám daàn leân lieân tuïc thì noù

laø haøng thöù naêm. Noùi laø söï soáng cao quyù, töùc laø trí tueä ñaày ñuû (cuï tueä) naày caøng

theâm nhieàu, neân caùc thieän nam, tín nöõ daàn daàn sau naày seõ trôû neân cao quyù, neân goïi laø söï soáng cao quyù.

Coù naêm thöù töôûng thaønh thuïc giaûi thoaùt: 1. Töôûng voâ thöôøng. 2. Töôûng khoå voâ thöôøng. 3. Töôûng khoå voâ ngaõ. 4. Töôûng chaùn gheùt aên uoáng. 5. Töôûng veà cheát.

- Theá naøo laø töôûng voâ thöôøng? Ñaùp: Taát caû caùc haønh ñeàu voâ thöôøng. Ñoái vôùi caùc haønh voâ thöôøng

töø choã voâ thöôøng ñoù maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt caùc töôûng hieän ñang xaûy ra tröôùc maét, caùc töôûng ñaõ qua, caùc töôûng saép tôùi, vaø caùc töôûng hieän taïi, neân goïi laø töôûng voâ thöôøng.

- Theá naøo laø töôûng khoå voâ thöôøng? Ñaùp: Taát caû caùc haønh ñeàu voâ thöôøng, do vì voâ thöôøng neân coù khoå.

Do coù haønh khoå cho neân coù caùc töôûng khoå. Nay ñuùng lyù maø suy tö tìm xeùt caùc töôûng hieän ñang xaûy ra tröôùc maét, maø töôûng veà caùc töôûng ñaõ qua, chöa tôùi vaø ñang trong hieän taïi, neân goïi laø töôûng khoå voâ thöôøng.

- Theá naøo laø töôûng khoå voâ ngaõ? Ñaùp: Taát caû caùc haønh ñeàu voâ thöôøng. Vì voâ thöôøng cho neân khoå,

vì khoå neân voâ ngaõ. Ñoái vôùi voâ ngaõ cuûa caùc haønh voâ ngaõ maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt caùc töôûng ñang xaûy ra tröôùc maét, maø töôûng veà caùc töôûng ñaõ qua, caùc töôûng chöa ñeán vaø caùc töôûng trong hieän taïi, neân goïi laø töôûng khoå voâ ngaõ.

- Theá naøo laø töôûng chaùn gheùt söï aên uoáng? Ñaùp: Taát caû caùc thaày Bí-soâ ñeàu caàn phaûi aên uoáng, vaäy neân töø caùc

thöùc aên ñoù maø khôûi leân caùc yù nieäm chaùn gheùt, caùc yù nieäm gheâ tôûm cheâ boû haõy laáy caùi töôûng baát tònh maø töôûng xeùt veà caùc thöùc aên.

Vieäc ñoù nhö theá naøo? Nhö ñoái vôùi côm vaø chaùo nhöø thì neân lieân töôûng ñeán söï sình chöôùng cuûa thaây cheát. Coøn ñoái vôùi chaùo, canh thòt, thì neân lieân töôûng tôùi phaân loûng cuûa ngöôøi. Caùc thöù söõa, toâ laïc coøn töôi thì lieân töôûng tôùi oác naõo. Coøn caùc thöù söõa, daàu môõ, ñöôøng, maät ñaõ chín thì lieân töôûng tôùi môõ sa, môõ nöôùc. Caùc thöù gaïo khoâ (buùn gaïo) thì lieân töôûng tôùi xöông naùt vuïn, coøn baùnh thì lieân töôûng tôùi da ngöôøi, muoái thì töôûng


www.daitangkinh.org

laø raêng bò naùt vuïn. Coøn caùc thöù cuû reã coïng ñoït cuûa rau töôi, caønh laù thì neân lieân töôûng tôùi toùc moïc treân ñaàu laâu, soï ngöôøi. Caùc thöù nöôùc uoáng ñöôïc thì nghó tôùi maùu muû... ñoù laø ñoái vôùi phaàn aên uoáng maø khôûi leân caùc yù töôûng gheâ tôûm, chaùn gheùt, do duøng caùi quaùn baát tònh maø nhìn xeùt thöùc aên. Cöù luoân nghó töôûng nhö theá ôû tröôùc maét, hay ñaõ saép tôùi vaø trong hieän taïi... ñoù goïi laø töôûng chaùn gheùt söï aên uoáng.

- Theá naøo laø töôûng veà söï cheát? Ñaùp: Ñoái vôùi thaân theå maïng soáng ñang raát ñeïp ñeõ maø khôûi yù töôûng

suy xeùt ñeán söï voâ thöôøng vôùi caùc töôûng nhö theá ôû tröôùc maét, trong quaù khöù, ôû töông lai vaø trong hieän taïi.

Ñoù laø naêm thöù töôûng thaønh thuïc giaûi thoaùt. Vì sao laïi goïi naêm thöù ñoù laø töôûng thaønh thuïc giaûi thoaùt? Giaûi thoaùt

coù ba thöù: Laø taâm giaûi thoaùt, Trí tueä giaûi thoaùt vaø voâ vi giaûi thoaùt. Do naêm thöù töôûng giaûi thoaùt höõu vi naày, neáu ai chöa coù thì neân khieán chuùng sinh ra. Neáu ñaõ coù roài thì neân khieán noù caøng theâm beàn chaéc to roäng hôn. Do ñoù maø nhanh choùng chöùng ñöôïc voâ vi giaûi thoaùt. Do nhaân duyeân (lyù do) naày neân goïi laø töôûng thaønh thuïc giaûi thoaùt.



QUYEÅN 14


Coù naêm lónh vöïc giaûi thoaùt: 1. Quyù vò neân bieát! Neáu caùc Bí-soâ hay caùc Bí-soâ ni ñöôïc hoaëc baäc

Ñaïi sö noùi caùc phaùp yeáu, hoaëc moät vò coù trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng nhö baäc Ñaïi sö noùi caùc phaùp yeáu, hoaëc vì coù trí ñoàng tu phaïm haïnh noùi caùc phaùp yeáu. Caùc phaùp yeáu nhö theá ngöôøi aáy ñeàu hieåu bieát ñuùng ñaén. Do hieåu bieát ñuùng ñaén hoaëc phaùp hoaëc nghóa neân lieàn sinh vui, vì vui neân sinh möøng. Taâm möøng vui neân thaân nheï nhaøng khoan khoaùi, thaân nheï nhaøng khoan khoaùi neân nhaän ñöôïc nieàm hoan laïc. Do coù hoan laïc neân taâm yeân ñònh, taâm yeân ñònh neân thaáy bieát nhö thaät, thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt, vì chaùn gheùt môùi lìa boû, vì lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt. Ñoù laø lónh vöïc giaûi thoaùt thöù nhaát. Theá neân caùc vò Bí-soâ, Bí-soâ ni neân an truï vaøo lónh vöïc ñoù. Neáu ai nieäm chöa truï thì neân truï vaøo chaùnh nieäm, taâm chöa ñònh thì neân truï vaøo chaùnh ñònh, laäu chöa döùt thì neân döùt tröø caùc laäu, chöa chöùng ñöôïc Nieát-baøn an oån voâ thöôïng thì haõy nhanh choùng chöùng ngoä.

2. Laïi nöõa quyù vò, neáu caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni, duø khoâng coù baäc Ñaïi sö hay moät vò coù trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng quyù troïng ñeå noùi caùc phaùp yeáu. Nhöng chính mình thöôøng lôùn tieáng ñoïc tuïng caùc phaùp yeáu roát raùo ñaõ töøng ñöôïc nghe. Do vì ñaõ lôùn tieáng ñoïc tuïng nhö theá neân hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp hoaëc nghóa cuûa caùc phaùp yeáu aáy. Do ñoù maø sinh vui, vì vui neân möøng, vì taâm möøng neân thaân nheï nhaøng khoan khoaùi, vì thaân nheï nhaøng khoan khoaùi neân nhaän ñöôïc nieàm hoan laïc. Do coù hoan laïc neân taâm yeân ñònh, taâm yeân ñònh neân thaáy bieát nhö thaät, thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt, vì chaùn gheùt neân lìa boû, vì lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt. Ñaây laø lónh vöïc giaûi thoaùt thöù hai. Theá neân caùc vò Bí-soâ, Bí-soâ ni haõy neân an truï vaøo lónh vöïc ñoù. Neáu ai nieäm chöa truï thì neân truï vaøo chaùnh nieäm, taâm chöa ñònh thì neân truï vaøo chaùnh ñònh, laäu chöa döùt thì


www.daitangkinh.org

neân döùt tröø caùc laäu, chöa chöùng ñöôïc Nieát-baøn an oån voâ thöôïng thì haõy nhanh choùng chöùng ngoä.

3. Laïi nöõa quyù vò, neáu coù caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni khoâng coù baäc Ñaïi sö hay moät vò coù trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng ñeán noùi phaùp yeáu, cuõng khoâng lôùn tieáng ñoïc tuïng caùc phaùp yeáu ñaõ töøng ñöôïc nghe maø chæ thöôøng vì ngöôøi khaùc maø dieãn giaûng chæ baøy caùc ñieàu, caùc phaùp yeáu roát raùo ñaõ töøng ñöôïc nghe. Do vì dieãn giaûng chæ baøy cho ngöôøi khaùc caùc phaùp yeáu neân ñaõ hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp hoaëc nghóa cuûa chuùng. Do ñoù maø sinh vui, vì vui neân möøng, vì taâm möøng neân thaáy nheï nhaøng khoan khoaùi, vì thaân nheï nhaøng khoan khoaùi neân nhaän ñöôïc nieàm hoan laïc. Do coù hoan laïc neân taâm yeân ñònh, taâm yeân ñònh neân thaáy bieát nhö thaät, thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt. Vì chaùn gheùt neân lìa boû, vì lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt. Ñoù goïi laø lónh vöïc giaûi thoaùt thöù ba. Theá neân quyù vò Bí-soâ, Bí-soâ ni haõy neân an truï vaøo lónh vöïc ñoù. Ai maø nieäm chöa truï thì neân truï vaøo chaùnh nieäm, taâm chöa ñònh thì neân truï vaøo chaùnh ñònh, laäu chöa döùt thì neân dieät tröø caùc laäu, chöa chöùng ñöôïc Nieát-baøn an oån voâ thöôïng thì haõy nhanh choùng chöùng ngoä.

4. Laïi nöõa quyù vò, neáu caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni, tuy khoâng coù Ñaïi sö hoaëc moät baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng khaùc ñeán noùi phaùp yeáu cuõng khoâng lôùn tieáng ñoïc tuïng hay vì ngöôøi khaùc maø dieãn giaûng roäng noùi chæ baøy caùc phaùp yeáu, maø chæ rieâng ôû nôi vaéng veû moät mình töï suy nghó xeùt löôøng quan saùt caùc ñieàu phaùp yeáu roát raùo ñaõ töøng ñöôïc nghe qua. Do chæ rieâng mình suy nghó xeùt löôøng quan saùt caùc phaùp yeáu roát raùo neân ñaõ hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp vaø nghóa cuûa caùc phaùp yeáu aáy. Do ñoù maø sinh vui, vì vui neân möøng, vì taâm möøng neân thaân nheï nhaøng khoan khoaùi, thaân nheï nhaøng khoan khoaùi roài neân nhaän ñöôïc nieàm hoan laïc. Do coù hoan laïc neân taâm yeân ñònh, taâm yeân ñònh neân thaáy bieát nhö thaät, thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt. Vì chaùn gheùt neân môùi lìa boû, vì lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt. Ñoù goïi laø lónh vöïc giaûi thoaùt thöù tö. Theá neân quyù vò Bí-soâ, Bí-soâ ni haõy neân truï vaøo lónh vöïc ñoù. Ai coù nieäm chöa truï thì neân truï vaøo chaùnh nieäm, taâm chöa ñònh thì neân truï vaøo chaùnh ñònh, laäu chöa döùt thì neân döùt tröø caùc laäu, chöa chöùng ñöôïc Nieát-baøn an oån voâ thöôïng thì haõy nhanh choùng chöùng ngoä.

5. Laïi nöõa quyù vò, neáu caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni tuy khoâng coù Ñaïi sö hay baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh khaùc ñaùng toân troïng ñeán noùi caùc phaùp yeáu, cuõng khoâng lôùn tieáng ñoïc tuïng caùc phaùp yeáu hay vì giaûng noùi chæ baøy caùc phaùp yeáu, cuõng khoâng ôû choã vaéng veû chæ moät mình suy tö xeùt löôøng quan saùt caùc phaùp yeáu roát raùo ñaõ töøng nghe ñöôïc, nhöng coù bao nhieâu


nghóa lyù saâu xa thì kheùo leùo giöõ gìn tuaân haønh vaøo moät töôùng nhaát ñònh. Vaø vôùi caùi töôùng ñoù maø luoân luoân kheùo leùo suy tö tìm hieåu roài hieåu bieát roõ raøng vaø thoâng suoát thaáu ñaùo. Do ñoù maø hieåu ñuùng ñaén veà phaùp hoaëc nghóa cuûa caùc phaùp yeáu roát raùo ñoù. Do ñoù maø sinh vui, vì vui neân möøng. Vì taâm möøng neân thaân nheï nhaøng khoan khoaùi, thaân nheï nhaøng khoan khoaùi neân nhaän ñöôïc nieàm hoan laïc. Vì coù hoan laïc neân taâm yeân ñònh, taâm yeân ñònh neân thaáy bieát nhö thaät, thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt, vì chaùn gheùt neân môùi lìa boû, vì lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt. Ñoù laø lónh vöïc giaûi thoaùt thöù naêm. Theá neân quyù vò Bí-soâ, Bí-soâ ni haõy neân truï vaøo lónh vöïc ñoù. Ai coù nieäm chöa truï thì neân truï vaøo chaùnh nieäm, taâm chöa ñònh thì neân truï vaøo chaùnh ñònh, laäu chöa döùt thì haõy döùt tröø caùc laäu, chöa chöùng ñöôïc Nieát-baøn an oån toät baäc thì haõy nhanh choùng chöùng ngoä.

ÔÛ trong ñaây khi noùi baäc Ñaïi sö hay baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng ñeán noùi phaùp yeáu.

Ñaïi sö aáy laø ai? Ñaïi sö ñoù chính laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.

Baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng ñoù laø ai? Ñoù laø caùc Toân giaû: Kieàu Traàn Na, Maõ Thaéng, Hieàn Thaéng, Vuï Khí, Ñaïi Danh, Na Xaù, Vieân Maõn, Voâ Caáu, Dieäu Tyù, Ngöu Chuû, Xaù Lôïi Töû, Ñaïi Thaùi Thuïc Thò, Ñaïi Ca Dieáp Ba, Ñaïi Kieáp Phæ Na, Ñaïi Quaûn Caáu Thò, Ñaïi Ca Ña Dieãn Na, Ñaïi Chaáp Taøng, Ñaïi Thieän Kieán, Ñaïi Loä, Tuøy Thuaän Voâ Dieät Duïc Laïc, Kim Tyø La v.v... ñeàu goïi laø baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng.

Phaùp laø gì? Laø danh töø, caâu noùi, caâu vaên thì goïi laø phaùp. Töùc laø tröôùc ñaây baäc Ñaïi sö vaø caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng ñaõ duøng caùc thöù danh töø, caâu noùi, caâu vaên ñeå noùi giaûng cho moïi ngöôøi trình baøy, laäp neân caùc luaän thuyeát, giaûi baøy phaân bieät, chæ daãn roõ raøng. Do ñoù maø noùi laø phaùp yeáu. Nhö caùc phaùp yeáu do caùc Ñaïi sö vaø caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh ñaùng toân troïng noùi ra nhö theá, nhö theá..., thì ngöôøi aáy hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp hoaëc nghóa.

Hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp laø sao? Vôùi danh töø, caâu noùi, caâu vaên thì goïi laø phaùp. Ngöôøi aáy ñoái vôùi caùc phaùp ñoù maø hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu roõ raøng, thaáu suoát söï sai khaùc veà phaåm chaát vaø chuûng loaïi cuûa noù. Vì ñaõ chöùng ñöôïc trí khoâng hai vaø khoâng lui suït, neân coù theå hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp.

Hieåu bieát ñuùng ñaén veà nghóa laø sao? Ñöôïc danh töø, caâu noùi, caâu vaên chæ baøy noùi veà noù, noùi khaép taát caû ñeå trình baøy, chæ roõ, bieåu thò thì


www.daitangkinh.org

goïi laø nghóa. Ñoái vôùi nghóa naày, ngöôøi ñoù hieåu bieát taát caû, hieåu gaàn, hieåu roõ raøng, thaáu suoát ñöôïc choã sai khaùc veà phaåm chaát vaø chuûng loaïi cuûa noù. Vì ñaõ chöùng ñöôïc trí khoâng hai vaø khoâng lui suït, neân coù theå hieåu bieát ñuùng ñaén veà nghóa.

Do hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp hoaëc nghóa neân sinh ra vui, töùc laø ñaàu tieân thì sinh ra möøng goïi laø vui. Vôùi nieàm vui naày ngöôøi ñoù khôûi taát caû, sinh taát caû, ñang chuyeån ñoåi, tu taäp vaø xuaát hieän. Do ñoù maø noùi sinh ra vui.

Vì vui neân sinh ra möøng, nghóa laø vui heát möïc thì goïi laø möøng. Ñoái vôùi möøng naày, ngöôøi aáy khôûi taát caû, sinh taát caû, ñang chuyeån ñoåi tu taäp vaø xuaát hieän. Do ñoù maø noùi vui sinh ra möøng. Taâm möøng neân thaân nheï nhaøng khoan khoaùi, ngöôøi aáy töø vui sinh ra taâm möøng, neân trong phaùp hieän ñôøi thì thaân naëng neân coù tính chaát bò ñoaïn dieät: Taâm naëng cuõng bò ñoaïn dieät. Thaân chòu ñöïng laøm vieäc ñöôïc, taâm cuõng chòu ñöïng laøm vieäc ñöôïc. Neáu thaân tinh teá linh hoaït thì taâm cuõng theá, thaân nheï nhaøng khoan khoaùi thì taâm cuõng vaäy. Thaân lìa söï che laáp, taâm cuõng theá, thaân bieáng löôøi taâm cuõng theá, thaân khoâng moûi meät beâ treã taâm cuõng theá. Do ñoù maø noùi taâm vui möøng thì thaân cuõng khoan khoaùi nheï nhaøng.

Thaân khoan khoaùi nheï nhaøng neân nhaän ñöôïc nieàm hoan laïc. Nghóa laø thaân ñaõ chòu ñöïng ñöôïc, laøm ñöôïc thì thaân cuõng chòu ñöïng laøm vieäc ñöôïc... Roäng noùi cho ñeán thaân khoâng moûi meät taâm cuõng theá, thaân coù nieàm vui thì taâm cuõng vui möøng tuyeät dieäu. Do ñoù neân noùi thaân nheï nhaøng khoan khoaùi neân nhaän ñöôïc hoan laïc.

Vì coù hoan laïc neân taâm yeân ñònh, nghóa laø vì coù hoan laïc neân xa lìa ñöôïc moïi cöïc nhoïc meät moûi. Vì khoâng cöïc nhoïc meät moûi neân phaùp haïnh bình ñaúng, cho neân taâm truï ñöôïc an truï vaøo taát caû, truï gaàn nhaát vaø moät höôùng tieán ñeán ñöôïc Tam-ma-ñòa. Do ñoù neân noùi coù hoan laïc thì taâm yeân ñònh.

Taâm ñònh neân thaáy bieát ñuùng nhö thaät, nghóa laø ngöôøi aáy khi coù taâm ñaõ truï vaøo choã khoâng coù hai, khoâng coù chuyeån ñoåi. Baáy giôø thì ñoái vôùi khoå thì thaáy bieát nhö thaät ñoù laø khoå. Ñoái vôùi caùc thöù taäp, dieät, ñaïo cuõng thaáy bieát nhö thaät ñoù laø taäp, dieät, ñaïo. Do ñoù neân noùi taâm ñònh neân thaáy bieát ñuùng nhö thaät.

Vì thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt, laø khi ngöôøi aáy ñoái vôùi khoå bieát nhö thaät ñoù laø khoå, ñoái vôùi taäp, dieät, ñaïo cuõng thaáy bieát nhö thaät ñoù laø taäp, dieät, ñaïo, thì luùc ñoù ñoái vôùi naêm uaån lieàn sinh chaùn gheùt nghòch yù. Do ñoù maø noùi thaáy bieát nhö thaät neân sinh chaùn gheùt.

Vì chaùn gheùt neân lìa boû, laø khi ngöôøi ñoù ñoái vôùi naêm uaån sinh yù


chaùn gheùt traùi nghòch thì baáy giôø ñoái vôùi ba goác toäi aùc laø tham, saân, si coù theå laøm cho moûng bôùt, nheï bôùt ñi. Gioáng nhö ngöôøi ñem caùc aùo maøu xanh, vaøng nhuùng nöôùc roài phôi döôùi aùnh maët trôøi choùi chang thì caùc maøu saéc aáy seõ phai nhanh. Nhö theá vì ñaõ chaùn gheùt naêm uaån maø laøm giaûm nheï bôùt ba goác ñoäc tham, saân, si, neân noùi laø vì chaùn neân lìa boû.

Vì lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt, laø khi ngöôøi aáy ñaõ giaûm nheï ñi ba goác ñoäc thì taâm ngöôøi aáy ñoái vôùi tham, saân, si seõ ñöôïc giaûi thoaùt.

Ñoù laø haøng thöù nhaát, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù nhaát.

Lónh vöïc giaûi thoaùt. Vì sao ôû ñaây goïi laø lónh vöïc giaûi thoaùt? Trong ñaây coù baûy thöù goïi laø lónh vöïc giaûi thoaùt ñoù laø:

1. Hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp. 2. Hieåu bieát ñuùng ñaén veà nghóa. 3. Vui. 4. Möøng. 5. Nheï nhaøng khoan khoaùi. 6. An laïc. 7. Ñònh.

Theá neân caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni v.v..., aáy laø khuyeân neân hoïc ñaïo lyù khoâng giaùn ñoaïn. Ñoái vôùi nghóa trong ñaây noùi caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni neân an truï vaøo lónh vöïc ñoù. Nghóa laø neân truï vaøo lónh vöïc ñoù, cuøng truï, truï gaàn. Neân noùi laø an truï vaøo lónh vöïc ñoù.

Ai coù nieäm chöa truï thì neân truï vaøo chaùnh nieäm, töùc neân truï vaøo töù nieäm truï (töù nieäm xöù).

Taâm chöa ñònh thì neân truï vaøo chaùnh ñònh, töùc neân truï vaøo boán thöù thieàn ñònh.

Laäu chöa döùt thì neân döùt tröø caùc laäu. Caùc laäu laø gì? Coù ba thöù laäu, ñoù laø duïc laäu, höõu laäu vaø voâ minh

laäu. Ngöôøi naày, ñoái ba thöù laäu ñoù döùt heát, cuøng döùt, döùt khaép, hieän ñang döùt, seõ döùt vaø döùt tröø nhanh choùng. Do ñoù maø noùi laäu chöa döùt thì neân döùt tröø caùc laäu.

Chöa chöùng ñöôïc Nieát-baøn an oån toät baäc thì haõy nhanh choùng chöùng ngoä, nghóa laø caùc aùi duïc ñaõ döùt heát, lìa boû, tòch dieät vaø Nieát-baøn, neân noùi laø Nieát-baøn an oån toät baäc, ngöôøi aáy nhanh choùng ôû trong ñoù maø ñöôïc tuøy thuaän vôùi Nieát-baøn, tieáp xuùc vôùi Nieát-baøn vaø chöùng ñöôïc Nieát- baøn. Do ñoù maø noùi chöa chöùng Nieát-baøn an oån toät baäc thì neân nhanh choùng chöùng ngoä.

Gioûi lôùn tieáng ñoïc tuïng caùc phaùp yeáu roát raùo ñaõ töøng ñöôïc nghe


www.daitangkinh.org

theo, nghóa laø duøng aâm thanh to lôùn maø ñoïc tuïng caùc phaùp yeáu nhö ñaõ nghe tröôùc ñaây.

Maø hay vì ngöôøi khaùc maø roäng noùi dieãn giaûng chæ baøy caùc phaùp yeáu roát raùo, ñaõ töøng nghe, nghóa laø ngöôøi aáy gioûi vì ngöôøi khaùc maø noùi, trình baøy laäp neân caùc luaän thuyeát, toû baøy phaân bieät, giaûng giaûi roõ raøng caùc phaùp yeáu nhö ñaõ nghe tröôùc ñaây.

Gioûi ôû rieâng choã vaéng veû yeân tònh moät mình suy xeùt, tính löôøng, quan saùt theo caùc phaùp yeáu roát raùo ñaõ töøng ñöôïc nghe.

Coù bao nhieâu nghóa lyù saâu xa, töùc laø rieâng moät mình ôû choã vaéng veû yeân tònh maø suy nghó tìm xeùt khaép caùc phöông dieän, choïn löïa kyõ caøng, quan saùt tinh teá nhö caùc nghóa lyù saâu xa cuûa caùc phaùp yeáu roát raùo maø ñaõ töøng ñöôïc nghe tröôùc ñaây.

Laïi kheùo tuaân haønh giöõ gìn moät töôùng nhaát ñònh, ñoái vôùi töôùng nhaát ñònh aáy ngöôøi ñoù kheùo suy tö tìm hieåu, laïi kheùo hieåu bieát roõ raøng vaø thoâng suoát thaáu ñaùo, nghóa laø kheùo giöõ gìn nhaát ñònh vaø caùc ñònh töôùng. Ñoái vôùi töôùng nhaát ñònh aáy, ngöôøi naày hay kheùo suy tö tìm hieåu, laïi hieåu bieát roõ raøng vaø thoâng suoát thaáu ñaùo raønh reõ vieäc nhaäp truï xuaát töôùng. Coøn caùc ñieàu khaùc thì nhö tröôùc ñaõ noùi.

- Coù naêm caên: 1. Tín caên. 2. Tinh taán caên. 3. Nieäm caên. 4. Ñònh caên. 5. Tueä caên. Ñaây laø töôùng cuûa naêm caên, nhö tröôùc ñaõ noùi

nhieàu. - Coù naêm löïc:

1. Tín löïc. 2. Tinh taán löïc. 3. Nieäm löïc. 4. Ñònh löïc. 5. Tueä löïc.

- Tín löïc laø sao? Ñaùp: ÔÛ choã Nhö Lai luoân tu taäp gieo troàng caùc thöù tònh tín sinh caên

vaø an truï. Chaúng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân hoaëc Trôøi, Ma, Phaïm thieân hay caùc coõi theá gian khaùc daãn duï chieám ñoaït. Ñoù goïi laø tín löïc.

- Tinh taán löïc laø sao? Ñaùp: Ñoái vôùi mình khi sinh ra caùc ñieàu baát thieän thì phaûi coá gaéng

dieät tröø cho döùt haún. Do ñoù maø caàn phaûi sieâng naêng coá gaéng luoân luoân,


cho ñeán ñaõ roäng noùi veà boán thöù chaùnh ñoaïn. Ñoù laø söùc tinh taán (tinh taán löïc).

- Nieäm löïc laø sao? Ñaùp: Ñoái vôùi noäi thaân maø truï, maø luoân theo gioûi quan saùt cho ñeán

roäng noùi veà boán thöù nieäm truï (töù nieäm xöù). Neân goïi laø nieäm löïc. - Ñònh löïc laø sao? Ñaùp: Lìa boû caùc aùc duïc vaø phaùp chaúng thieän, cho ñeán roäng noùi veà

boán thöù tónh löï (töù thieàn). Ñoù goïi laø ñònh löïc. - Tueä löïc laø sao? Ñaùp: Töùc laø hieåu bieát ñuùng nhö thaät raèng ñaây laø khoå thaùnh ñeá, ñaây

laø khoå taäp thaùnh ñeá, ñaây laø khoå dieät thaùnh ñeá, ñaây laø ñöôøng ñi ñeán choã heát khoå thaùnh ñeá. Ñoù laø tueä löïc.

Vì sao laïi goïi laø löïc (söùc)? Ñaùp: Nhaân vì söùc nhö theá, nöông vaøo caùc söùc nhö theá, truï vaøo caùc

söùc nhö theá..., thì taát caû moïi söï troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo ñeàu coù khaû naêng caét ñöùt coù theå caét ñöùt, ñaäp naùt, cheá phuïc, phaù hoaïi noù ñi..., cho neân goïi laø söùc.

Coù naêm thöù chaúng trôû laïi (Baát hoaøn): 1. Trung baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la. 2. Sinh baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la. 3. Höõu haønh baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la. 4. Khoâng haønh baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la. 5. Thöôïng löu baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la.

- Theá naøo laø Trung baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh (Boå-ñaëc-giaø-la) ôû trong hieän ñôøi ñaõ

ñoaïn döùt naêm keát thuaän phaàn döôùi, maø chöa ñoaïn döùt ñöôïc naêm keát thuaän phaàn treân, cho neân coøn taïo taùc theâm nhieàu maø khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø caùc nghieäp sinh dò thuïc. Do ñoù sau khi cheát, ngöôøi naày coù khôûi yù ôû trong coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi xong lieàn ñöôïc caùc ñaïo löïc voâ laäu nhö theá, roài tieán ñeán vieäc ñoaïn tröø thaät heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn. Theá neân goïi laø Trung baùt Nieát-baøn chuùng sinh.

Hoûi: Vì sao laïi goïi laø Trung baùt Nieát-baøn chuùng sinh? Ñaùp: Do vì loaïi chuùng sinh naày coù caùc trình ñoä raát maïnh meõ, coøn

caùc kieát söû thì yeáu ôùt moûng nheï, ñaõ vöôït thoaùt khoûi coõi Duïc, nhöng chöa ñeán ñöôïc coõi Saéc. ÔÛ trong khoaûng giöõa ñoù (coõi Duïc vaø coõi Saéc) maø ñöôïc caùc ñaïo löïc voâ laäu nhö theá, roài tieán ñeán vieäc ñoaïn tröø thaät heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn, neân goïi laø Trung Baùt Nieát-baøn chuùng sinh.


www.daitangkinh.org

- Theá naøo goïi laø Sinh baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Coù caùc chuùng sinh, ôû trong hieän phaùp, ñoái vôùi naêm keát thuaän

phaàn döôùi thì ñaõ ñoaïn döùt vaø bieát khaép, coøn naêm keát thuaän phaàn treân thì chöa ñoaïn döùt vaø bieát khaép. Cho neân coøn taïo taùc theâm nhieàu maø khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Do ñoù sau khi cheát vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi neân ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi, sau khi ôû ñoù chaúng bao laâu thì chöùng ñöôïc ñaïo löïc voâ laäu nhö theá, roài tieán ñeán vieäc ñoaïn tröø thaät heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn, neân goïi laø Sinh baùt Nieát-baøn chuùng sinh.

Hoûi: Vì sao goïi laø Sinh baùt Nieát-baøn chuùng sinh? Ñaùp: Do vì loaïi chuùng sinh naày vöøa môùi sinh chöa ñöôïc bao laâu thì

lieàn coù ñöôïc caùc ñaïo löïc voâ laäu nhö theá, roài tieán ñeán vieäc ñoaïn tröø thaät heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn. Neân goïi laø Sinh baùt Nieát-baøn chuùng sinh. Laïi coù choã noùi loaïi chuùng sinh ñoù vöøa môùi sinh chöa ñöôïc bao laâu lieàn coù ñöôïc caùc ñaïo löïc voâ laäu nhö theá, roài tieán ñeán vieäc ñoaïn tröø thaät heát caùc kieát söû coøn soùt, sau ñoù phaûi soáng heát kieáp roài môùi nhaäp vaøo coõi Nieát-baøn voâ dö, neân goïi laø Sinh Baùt Nieát-baøn chuùng sinh.

- Theá naøo laø Höõu haønh baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Coù nhöõng chuùng sinh ôû hieän phaùp ñoái vôùi naêm keát thuaän

phaàn döôùi thì ñaõ ñoaïn döùt vaø ñaõ bieát khaép, coøn naêm keát thuaän phaàn treân thì chöa ñoaïn vaø chöa bieát khaép. Cho neân coøn taïo taùc theâm nhieàu maø khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Do ñoù sau khi cheát vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi neân ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi. Sau ñoù nöông vaøo ñaïo höõu haønh vaø nhôø söùc sieâng naêng chuyeân caàn vaø khôûi yù coù sieâng gaéng, luoân tu taäp chaúng nghæ ngôi ñaïo gia haïnh, roài tieán ñeán vieäc dieät tröø heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn. Theá neân goïi laø Höõu haønh baùt Nieát-baøn chuùng sinh.

Hoûi: Vì sao goïi laø Höõu haønh baùt Nieát-baøn chuùng sinh? Ñaùp: Do vì loaïi chuùng sinh naày y vaøo ñaïo höõu haønh nhôø phaàn haønh

vaø caàn taùc yù (söùc sieâng naêng chuyeân caàn maø khôûi yù coù sieâng gaéng) tu taäp maõi khoâng thoâi caùi ñaïo gia haønh roài tieán ñeán vieäc döùt tröø heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn. Neân goïi laø Höõu haønh baùt Nieát-baøn chuùng sinh. Laïi coù choã noùi loaïi chuùng sinh naày nöông vaøo ñònh duyeân höõu vi maø tieán ñeán vieäc döùt tröø thaät heát caùc kieát söû coøn soùt maø chöùng nhaäp Nieát-baøn. Neân goïi laø Höõu haønh baùt Nieát-baøn chuùng sinh.

- Theá naøo laø Khoâng haønh baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Coù caùc chuùng sinh ôû trong hieän phaùp, ñoái vôùi naêm keát thuaän


phaàn döôùi thì ñaõ ñoaïn döùt vaø ñaõ bieát khaép, coøn naêm keát thuaän phaàn treân thì chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, cho neân coøn taïo taùc theâm nhieàu maø khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Do ñoù sau khi cheát roài, vì coù khôûi yù ôû coõi Saéc neân ñöôïc sinh leân coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi. Sau ñoù nöông vaøo ñaïo voâ haønh, nhôø haïnh voâ caàn, vaø taùc yù voâ caàn, tu taäp maõi khoâng thoâi, nghó Ñaïo gia haïnh, roài tieán ñeán vieäc dieät tröø heát caùc kieát söû khaùc maø chöùng nhaäp Nieát-baøn. Neân goïi laø Khoâng haønh baùt Nieát-baøn chuùng sinh. Laïi coù choã noùi: Do vì loaïi chuùng sinh naày döïa vaøo ñònh, duyeân nôi voâ vi maø tieán ñeán vieäc dieät tröø heát caùc kieát söû khaùc roài môùi vaøo coõi Nieát-baøn voâ dö. Cho neân goïi laø Khoâng haønh baùt Nieát-baøn chuùng sinh.

- Theá naøo goïi laø Thöôïng löu baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la? Ñaùp: Coù caùc chuùng sinh ôû hieän phaùp, ñoái vôùi naêm keát thuaän phaàn

döôùi thì ñaõ ñoaïn döùt vaø ñaõ bieát khaép, coøn naêm keát thuaän phaàn treân thì chöa ñoaïn döùt vaø chöa bieát khaép. Cho ñeán hieän vaøo tu xen taïp caû loaïi tónh löï (Thieàn) thöù tö cuûa theá tuïc. Ñeán khi saép cheát thì haï xuoáng ba baäc thieàn, chæ truï vaøo sô thieàn maø cheát. Do ñoù maø taïo taùc theâm lôùn khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø sinh dò thuïc, cho neân khi cheát ñi thì khôûi yù vaøo coõi trôøi Saéc, vaø ñöôïc sinh vaøo coõi Saéc Phaïm Chuùng thieân. Sau khi sinh roài thì hieän nhaäp vaøo ñeä nhò thieàn cuûa theá tuïc. Ñeán khi cheát thì taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát khôûi yù vaøo coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi neân ñöôïc vaõng sinh leân coõi Saéc Quang AÂm thieân. Sau khi sinh ôû ñoù roài hieän nhaäp vaøo ñeä tam thieàn cuûa theá tuïc. Khi cheát vì taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát vì khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi neân ñöôïc vaõng sinh vaøo coõi Saéc Bieán Tònh thieân. Sau khi sinh roài thì hieän nhaäp vaøo ñeä töù thieàn cuûa theá tuïc. Khi cheát vì taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi neân ñöôïc vaõng sinh vaøo coõi Saéc coõi trôøi Voâ Phieàn. Sau khi sinh roài hieän nhaäp vaøo Trung phaåm taïp tu ñeä töù thieàn cuûa theá tuïc. Khi cheát vì taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát roài vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi neân ñöôïc vaõng sinh vaøo coõi Saéc coõi trôøi Voâ Nhieät. Sau khi sinh roài thì hieän nhaäp vaøo Thöôïng phaåm taäp tu ñeä töù thieàn cuûa theá tuïc. Khi cheát vì taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát roài vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi coõi trôøi Thieän Hieän. Sau khi sinh roài thì hieän nhaäp vaøo Thöôïng Thaéng phaåm taïp tu ñeä töù thieàn cuûa theá tuïc. Khi cheát vì


www.daitangkinh.org

taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát roài vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi, neân ñöôïc vaõng sinh vaøo coõi Saéc nôi coõi trôøi Thieän Kieán. Sau khi sinh roài thì hieän nhaäp vaøo Thöôïng thöôïng phaåm toái cöïc vieân maõn taïp tu ñeä töù thieàn cuûa theá tuïc. Khi cheát vì taïo taùc theâm nhieàu neân khôûi leân caùc nghieäp cuûa dò thuïc vaø nghieäp sinh dò thuïc. Sau khi cheát roài vì coù khôûi yù ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi, neân ñöôïc vaõng sinh vaøo coõi trôøi Saéc cöùu caùnh. Sau khi sinh roài thì môùi ñöôïc caùc ñaïo löïc voâ laäu nhö theá, roài tieán ñeán vieäc dieät tröø thaät heát caùc kieát söû khaùc coøn soùt xong môùi chöùng nhaäp vaøo coõi Voâ dö y baùt Nieát-baøn. Theá neân goïi laø Thöôïng löu baùt Nieát-baøn Boå-ñaëc-giaø-la.

Hoûi: Vì sao goïi laø Thöôïng löu chuùng sinh? Ñaùp: Coù hai thöù löu (doøng). Ñoù laø nghieäp sinh töû vaø phieàn naõo.

Ngöôøi naày ñoái vôùi hai thöù ñoù ñeàu chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép. Do nhaân duyeân ñoù maø phaûi ñi treân con ñöôøng aáy, troâi laên laën huïp trong doøng thaùc cuûa sinh töû vaø phieàn naõo aáy. Cho neân goïi laø Thöôïng löu chuùng sinh.

Laïi coù nôi noùi: Do vì loaïi chuùng sinh baát hoaøn (chaúng trôû laïi) naày daàn daàn tieán boä maõi leân sau naày chöùng ñöôïc thieàn ñònh neân coù theå laõnh thoï (hieåu ñöôïc chöùng ñöôïc) ñöôïc caùc phaùp cao quyù vónh vieãn khoâng coøn lui suït nöõa. Cho neân goïi laø Thöôïng löu (baäc treân).

Laïi coøn, thöôïng löu toùm taét coù hai thöù, ñoù laø: 1. Haønh coõi Saéc. 2. Haønh coõi Voâ saéc.

Haønh coõi Saéc, töùc laø xem coõi trôøi Saéc cöùu caùnh laø choã cao toät nhaát.

Haønh coõi Voâ saéc, töùc laø xem coõi Phi töôûng phi phi töôûng xöù laø choã cao toät nhaát.

Coù naêm coõi trôøi Tònh Cö: 1. Coõi trôøi Voâ Phieàn. 2. Coõi trôøi Voâ Nhieät. 3. Coõi trôøi Thieän Hieän. 4. Coõi trôøi Thieän Kieán. 5. Coõi trôøi Saéc Cöùu Caùnh.

- Theá naøo laø coõi trôøi Voâ Phieàn? Ñaùp: Nghóa laø ôû treân coõi trôøi Voâ Phieàn thì moïi ngöôøi cuøng xem

nhau nhö moät, laø baïn beø thaân thieát cuøng chung soá phaàn soáng vôùi nhau, töùc cuøng nöông nhôø söï vieäc caùc nôi ôû ñeàu gioáng nhau. Laïi neáu sinh vaøo coõi trôøi Voâ Phieàn thì heát thaûy saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeàu voâ phuù voâ


kyù. Neân goïi laø coõi trôøi Voâ Phieàn. Laïi coøn vì laø coõi trôøi Voâ Phieàn neân ñoái vôùi khoå thì thaáy laø khoå, vôùi

taäp thì thaáy laø taäp, vôùi dieät thì thaáy laø dieät, vôùi ñaïo thì thaáy laø ñaïo. Neân goïi laø coõi trôøi Voâ Phieàn.

Laïi nöõa vì laø coõi trôøi Voâ Phieàn neân thaân vaø taâm khoâng heà bò buoàn phieàn nhieãu loaïn. Vì thaân taâm khoâng bò phieàn nhieãu neân nhaän ñöôïc söï yeân vaéng tòch tónh, khaép nôi ñeàu trong saïch vaø caùc thoï nhaän ñeàu voâ laäu vi dieäu, neân goïi laø coõi trôøi Voâ Phieàn. Laïi coøn ôû coõi aáy thì taát caû ñeàu gioáng nhau ngöôøi naày ngöôøi kia chæ khaùc nhau veà teân goïi vaø caùc yù nghó neân ñaët ra maø noùi naêng..., vaø goïi laø coõi trôøi Voâ phieàn.

- Theá naøo laø coõi trôøi Voâ Nhieät? Ñaùp: Nghóa laø ôû treân coõi trôøi Voâ nhieät thì moïi ngöôøi nhö moät laø

baïn beø thaân thích cuøng chung soá phaàn soáng nhö nhau, cuøng nöông nhôø söï vieäc, nôi ôû... ñeàu gioáng nhau. Laïi neáu sinh vaøo coõi ñoù thì heát thaûy saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu voâ phuù voâ kyù neân goïi laø coõi trôøi Voâ Nhieät.

Laïi coøn vì laø coõi trôøi Voâ Nhieät neân ñoái vôùi khoå thì thaáy laø khoå, ñoái vôùi taäp, dieät, ñaïo..., cuõng thaáy roõ laø taäp, dieät, ñaïo. Laïi coøn sinh leân coõi aáy thì thaân vaø taâm khoâng heà bò noùng naûy buoàn raàu (nhieät naõo) do thaân taâm khoâng bò buoàn raàu noùng naûy neân laõnh thoï ñöôïc söï yeân vaéng tòch tónh, khaép nôi ñeàu trong saïch vaø caùc thoï nhaän ñeàu voâ laäu vi dieäu neân goïi laø coõi trôøi Voâ Nhieät.

Laïi coøn ôû coõi naày thì moïi ngöôøi ñeàu gioáng nhau chæ khaùc nhau veà teân goïi vaø yù nghó..., neân ñaët ra maø noùi naêng..., vaø goïi laø coõi trôøi Voâ nhieät.

- Theá naøo laø coõi trôøi Thieän Hieän? Ñaùp: Nghóa laø ôû coõi trôøi Thieän Hieän thì moïi ngöôøi ñeàu nhö moät, laø

baïn beø thaân thích cuøng chung soá phaàn soáng nhö nhau, cuøng nöông nhôø söï vieäc nôi ôû ñeàu gioáng nhau. Laïi neáu sinh vaøo coõi trôøi Thieän Hieän thì heát thaûy saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu voâ phuù voâ kyù. Laïi nöõa, vì laø coõi trôøi Thieän Hieän neân ñoái vôùi khoå thì thaáy laø khoå, vôùi taäp dieät ñaïo cuõng thaáy roõ laø taäp dieät ñaïo. Laïi nöõa, vì laø coõi trôøi Thieän Hieän neân ngöôøi ôû ñoù coù hình saéc raát ñeïp ñeõ tuyeät dieäu, thanh tònh uy nghieâm moïi ngöôøi ñeàu thích nhìn ngaém, ñeïp ñeõ hôn caû hai coõi trôøi Voâ Phieàn, Voâ Nhieät nhieàu, neân goïi laø Thieän Hieän. Laïi coøn ôû coõi naày thì moïi ngöôøi ñeàu gioáng nhau. Chæ khaùc nhau veà teân goïi vaø yù nghó... Neân ñaët ra maø noùi naêng vaø goïi laø coõi trôøi Thieän Hieän.

- Theá naøo laø coõi trôøi Thieän Kieán? Ñaùp: Nghóa laø ôû coõi trôøi Thieän kieán thì moïi ngöôøi ñeàu nhö moät, laø


www.daitangkinh.org

baïn beø thaân thích cuøng chung soá phaàn soáng nhö nhau cuøng nöông nhôø söï vieäc nôi ôû ñeàu gioáng nhau. Laïi neáu sinh vaøo coõi ñoù thì heát thaûy saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu voâ phuù voâ kyù. Laïi coøn, vì laø coõi trôøi Thieän kieán neân ñoái vôùi khoå thì thaáy laø khoå, vôùi taäp dieät ñaïo cuõng thaáy roõ laø taäp dieät ñaïo. Laïi nöõa vì laø Thieän kieán neân ngöôøi ôû coõi ñoù hình saéc chuyeån ñoåi (trôû neân) ñeïp ñeõ tuyeät dieäu, raát thanh tònh oai nghieâm, moïi ngöôøi ñeàu raát thích nhìn ngaém, ôû ñaây coøn hôn caû ba coõi Voâ Phieàn, Voâ nhieät vaø Thieän hieän nhieàu, neân goïi laø Thieän kieán. Laïi coøn ôû coõi naày thì moïi ngöôøi ñeàu gioáng nhau, chæ khaùc nhau veà teân goïi vaø caùc yù nghó..., neân ñaët ra vaø noùi naêng vaø goïi laø coõi trôøi Thieän Kieán.

- Theá naøo laø coõi trôøi Saéc Cöùu Caùnh? Ñaùp: Nghóa laø ôû coõi trôøi Saéc Cöùu Caùnh thì moïi ngöôøi ñeàu nhö moät,

laø baïn beø thaân thích cuøng chung soá phaàn soáng nhö nhau cuøng nöông nhôø söï vieäc nôi ôû ñeàu gioáng nhau. Laïi neáu sinh vaøo coõi ñoù thì caùc thöù saéc thoï töôûng haønh thöùc ñeàu voâ phuù voâ kyù. Laïi coøn vì laø coõi trôøi Saéc Cöùu Caùnh neân ñoái vôùi Khoå thì thaáy laø Khoå, thaáy Taäp Dieät Ñaïo cuõng thaáy roõ laø Taäp Dieät Ñaïo. Laïi nöõa vì laø coõi Saéc Cöùu Caùnh thieän neân coù ñöôïc töï theå laø ñoái vôùi caùi saéc ñeïp ñeõ thì thuoäc vaøo haøng cao quyù baäc nhaát neân goïi laø Saéc Cöùu Caùnh. Coõi naày cuõng goïi laø Ngaïi Cöùu Caùnh thieân. Ngaïi nghóa laø coù ngaïi vi coù thaân nhöng ñaây laø choã coù thaân ngaïi roát raùo toát ñeïp nhaát, neân goïi laø Ngaïi Cöùu Caùnh thieân. Laïi coøn, ôû coõi naày thì moïi ngöôøi ñeàu gioáng nhau chæ khaùc veà teân goïi vaø caùc yù nghó neân ñaët ra vaø noùi naêng vaø goïi laø coõi trôøi Saéc Cöùu Caùnh hoaëc laø coõi trôøi Ngaïi cöùu caùnh. Ñoù laø coõi Saéc Cöùu Caùnh thieân hoaëc Ngaïi Cöùu Caùnh thieân.

Coù naêm lónh vöïc xuaát ly: Nhöõng gì laø naêm? 1. Quyù thaày neân bieát! Coù caùc haøng ñeä töû Phaät ña vaên coù söï thaáy

bieát raát tinh teá nhaïy beùn. Nhö khi nghó veà caùc duïc thì taâm ñoái vôùi caùc duïc khoâng ñi saâu vaøo, khoâng thích thuù tin öa, khoâng soáng trong ñoù, khoâng hay bieát chi caû maø co laïi, laïi khoâng daùm ñuoåi theo noù, töø choái buoâng boû taát caû, gheâ tôûm khinh bæ, cheá ngöï caùc sai traùi. Cuõng gioáng caùc sôïi gaân hay loâng chim co ruùt laïi khi bò ñoát chaùy vaäy. Nhöõng haøng ñeä töû Phaät ña vaên coù söï thaáy bieát nhanh nhaïy tinh töôøng neân ñoái vôùi caùc duïc thì taâm khoâng chaïy theo noù. Nhöng khi nghó ñeán söï xuaát ly vöôït thoaùt ra ba coõi thì loøng tin töôûng vui veû thaâm nhaäp ngay vaøo, an truï trong ñoù, coù hieåu bieát roõ, khoâng heà co laïi maø thoaûi maùi ung dung, loøng khoâng chaùn gheùt maø thaùo vaùc lanh lôïi taâm luoân an laïc deã daøng thuaän lôïi cho vieäc tu taäp. Ñoái vôùi caùc ñieàu kieän cuûa duïc khôûi leân caùc laäu hoaëc gaây neân bao toån haïi ñau buoàn thì hoï ñeàu giaûi thoaùt caû. Töø choã xa lìa duïc maø


giaûi thoaùt moïi troùi buoäc thì khoâng coøn tieáp nhaän caùc thoï nhaän cuûa caùc nhaân duyeân cuûa chuùng nöõa. Nhö theá goïi laø Duïc xuaát ly. Ñoái vôùi giaän döõ khoâng coøn giaän döõ nöõa vôùi taøn haïi cuõng khoâng taøn haïi nöõa, ñoái caùc saéc laø khoâng saéc. Phaûi neân bieát nhö theá.

2. Quyù thaày neân bieát! Coù caùc haøng ñeä töû Phaät ña vaên (hoïc roäng) coù söï thaáy bieát raát nhaïy beùn tinh töôøng nhö khi nghó veà söï hieän höõu cuûa thaân, thì ñoái vôùi thaân taâm khoâng heà vui veû tin töôûng höôûng öùng thaâm nhaäp vaøo, khoâng soáng trong ñoù, khoâng heà hay bieát chi caû, maø co laïi chaúng daùm ñuoåi theo noù, töø choái, buoâng boû taát caû, gheâ tôûm, khinh bæ, cheá ngöï caùc sai traùi. Co ruùt laïi gioáng nhö caùc sôïi gaân hay loâng chim khi bò ñoát chaùy. Caùc ñeä töû cuûa Phaät ña vaên, coù söï thaáy bieát tinh töôøng ñoái vôùi yù nghó veà söï coù thaân thì khoâng ham chaïy theo noù. Nhöng khi nghó veà chaám döùt söï coù thaân ñeå ñöôïc Nieát-baøn thì loøng tin töôûng vui veû thaâm nhaäp vaø an truï vaøo ngay, coù hieåu bieát roõ khoâng coøn co laïi maø thö thaùi ung dung, loøng khoâng coøn chaùn gheùt maø thaùo vaùc lanh lôïi. Taâm luoân an laïc, deã daøng thuaän lôïi cho vieäc tu taäp. Khi caùc duyeân cuûa vieäc coù thaân khôûi leân caùc laäu, gaây bao toån haïi ñau buoàn thì ñeàu ñöôïc giaûi thoaùt caû. Keå töø khi khôûi leân söï xa lìa caùc troùi buoäc ñeå ñöôïc giaûi thoaùt thì khoâng coøn tieáp nhaän caùc thoï nhaän cuûa caùc nhaân duyeân cuûa chuùng nöõa. Nhö theá goïi laø söï xuaát ly cuûa coù thaân.

- ÔÛ ñaây noùi veà söï hieän höõu thì chæ cho ngöôøi coù teân hoï ñoù, gioáng loaïi ñoù coù aên uoáng, coù nhaän bieát khoå vui, coù ñôøi soáng, coù soáng cheát... thì goïi laø caùc höõu.

- Ña vaên, nghóa ñöôïc nghe nhieàu chaùnh phaùp, töùc laø Kheá kinh goàm nhieàu loaïi nhö ÖÙng tuïng, Kyù bieät, Keä tuïng, Töï noùi, Nhaân duyeân, Thí duï, Boån söï, Boån sinh, Phöông quaûng, Phaùp hieám coù (vò taèng höõu), Nghò luaän v.v... nghe caùc phaùp ñoù neân goïi laø ña vaên.

- Ñeä töû caùc Thaùnh. Thaùnh ñaây chính laø chö Phaät, ñeä töû Phaät thì goïi laø ñeä töû Thaùnh. Nhöõng ai ñaõ quy y Phaät, Phaùp, Taêng, taát caû ñeàu ñöôïc goïi laø ñeä töû cuûa Thaùnh.

- Haøng ñeä töû Phaät coù söï thaáy bieát tinh töôøng nhaïy beùn. Theá naøo laø tinh töôøng nhaïy beùn? Ñoù laø troøn ñuû vaøo haøng thöôïng phaåm.

Theá naøo laø söï thaáy bieát (kieán)? Ñoù laø nöông vaøo phaùp thieän ñöôïc phaùt sinh do xuaát ly (giaûi thoaùt) xa lìa töø boû. Ñoái vôùi söï tuyeån choïn caøng tuyeån choïn kyõ caøng..., roäng noùi cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na... Neân goïi laø söï thaáy bieát.

- Nhö khi nghó ñeán caùc duïc. Caùc duïc laø sao? Duïc cuõng goïi laø caùc duïc, cuõng goïi laø caùc duïc, naêm caûnh duïc laïc hôn heát cuõng goïi laø caùc duïc.


www.daitangkinh.org

Nghóa ñaây noùi laø veà naêm caûnh duïc laïc hôn heát goïi laø caùc duïc. Do ñoù neân noùi khi nghó ñeán caùc duïc, loøng khoâng vui thích tin töôûng thaâm nhaäp vaøo ñoù maø laø an truï hieåu bieát, nghóa laø ñoái vôùi caùc caûnh duïc laïc hôn heát ñoù, caùc ñeä töû Phaät khi coi söï khen ngôïi taùn döông cuøng moïi taùc yù tra, suy xeùt, thì khoâng khôûi taâm tuøy thuaän ñeo ñuoåi noù vaø cuõng chaúng tin töôûng, öôùc muoán theo noù hay chuù yù hieåu bieát ñaõ hieåu bieát vaø seõ hieåu bieát roõ. Do ñoù neân noùi laø ñoái vôùi caùc duïc thì taâm vui veû tin töôûng thaâm nhaäp an truï vaø hieåu bieát, maø co laïi chaúng duoãi theo noù, laø ñoái vôùi caùc duïc laïc hôn heát ñoù, caùc ñeä töû Phaät coi söï khen ngôïi taùc yù suy tö tìm xeùt thì ñeàu töø choái buoâng boû taát caû chuùng, laïi chaùn gheùt khinh bæ gheâ tôûm, quyeát ñieàu phuïc ñi ngöôïc, neân noùi laø truï vaøo choã buoâng boû chaùn gheùt cheâ bai gheâ tôûm vaø quyeát ñieàu phuïc, ñi ngöôïc, nhö xuaát ly.

- Xuaát ly laø sao? Xuaát ly cuõng goïi laø xuaát ly coõi xuaát ly cuõng goïi laø xuaát ly, caên thieän coõi Saéc, cuõng goïi laø xuaát ly. Sô thieàn cuõng goïi laø xuaát ly. Nay ôû ñaây yù noùi veà sô thieàn goïi laø xuaát ly. Do ñoù neân noùi khi nghó ñeán xuaát ly, thì ñoái söï xuaát ly taâm lieàn thaâm nhaäp saâu xa.

- Vui veû, tin töôûng an truï vaø coù hieåu bieát, laø caùc ñeä töû Phaät ñoái söï xuaát ly naày vì hieåu bieát roõ khi cuøng taùc yù suy tö tìm xeùt thì lieàn sinh taâm tuøy thuaän ñeo ñuoåi vaø tin töôûng öôùc muoán theo noù, hay chuù yù hieåu bieát, ñaõ hieåu bieát vaø seõ hieåu bieát roõ. Do ñaây cho neân noùi ñoái vôùi söï xuaát ly thì taâm vui veû, tin töôûng thaâm nhaäp saâu vaøo vaø an truï ôû ñoù.

- Coù hieåu bieát, ñaõ khoâng co laïi maø thö thaùi ung dung, nghóa laø caùc ñeä töû Phaät ñoái vôùi söï xuaát ly, coi söï khen ngôïi khi cuøng khôûi yù tìm xeùt suy tö, thì ñeàu khôûi taâm vui veû an truï vaø höôùng veà thaâm nhaäp vaøo, neân noùi laø chaúng co laïi maø thö thaùi ung dung.

- Taâm chaúng chaùn gheùt maø thaùo vaùc lanh lôïi, laø caùc ñeä töû Phaät ñoái vôùi söï xuaát ly naày maø khen ngôïi cuøng laøm vaø khi khôûi yù suy xeùt tìm hieåu thì khoâng phaûi nhö ñoái vôùi duïc, taâm khoâng thích truï vaøo ñoù maø laïi chaùn gheùt, khinh bæ gheâ tôûm, vaø quyeát ñieàu phuïc ñi ngöôïc. Do ñoù neân noùi taâm chaúng chaùn gheùt maø thaùo vaùc lanh lôïi.

- Taâm luoân an laïc, laø caùc ñeä töû Phaät ngay luùc aáy taâm hoï raát an laïc, khoâng cöïc nhoïc hao toån neân khoâng moûi meät. Do ñoù neân noùi taâm raát an laïc.

- Deã daøng tu taäp, laø caùc ñeä töû Phaät ngay luùc aáy luoân luoân tu taäp, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi söï tu taäp neân goïi laø deã daøng tu taäp.

- Kheùo gioûi tu taäp, laø caùc ñeä töû Phaät ngay luùc ñoù vì coù ñuû caùc thöù nhaân, phaùp moân, chaùnh lyù vaø ñaïo haïnh maø aân caàn toân troïng tu taäp, kieân trì beàn bæ tu taäp, cung kính tu taäp, taùc yù tu taäp. Neân goïi laø gioûi tu taäp.


- Ñoái vôùi caùc ñieàu kieän noåi daäy laäu, gaây bao toån haïi thì ñeàu ñöôïc giaûi thoaùt laø töø khi khôûi leân vieäc lìa boû söï raøng buoäc maø ñöôïc giaûi thoaùt, thì caùc ñeä töû Phaät, do nhaân duyeân naày neân taâm luoân ñöôïc giaûi thoaùt. Keå töø khi lìa boû caùc raøng buoäc neân ñöôïc giaûi thoaùt. Do ñoù neân noùi ñoái vôùi caùc duïc, laøm ñieàu kieän khôûi leân caùc laäu, gaây bao toån haïi, ñeàu ñöôïc giaûi thoaùt khoûi chuùng.

- Chaúng tieáp nhaän caùc nhaän bieát cuûa caùc nhaân duyeân aáy, laø ñoái vôùi caùc laäu neáu chöa ñoaïn döùt chöa bieát khaép thì seõ nhaän laáy caùc khoå naõo. Coøn nhö ñaõ ñoaïn döùt ñaõ bieát khaép roài thì chaúng coøn nhaän caùc thoï khoå nöõa. Do ñoù neân noùi chaúng tieáp nhaän caùc thoï cuûa nhaân duyeân aáy nöõa. Nhö theá goïi laø ñoái vôùi duïc ñaõ xuaát ly.

Nay ôû trong ñaây caùi gì ñöôïc goïi laø xuaát ly? Ñoaïn döùt haún caùc duïc cuõng goïi laø xuaát ly, vöôït qua caùc coõi Duïc cuõng goïi laø xuaát ly, lìa boû coõi traàn tuïc cuõng goïi laø xuaát ly, caên thieän coõi Saéc cuõng goïi laø xuaát ly, Sô thieàn cuõng goïi laø xuaát ly. Nay ôû ñaây yù noùi Sô thieàn goïi laø xuaát ly.

- Ñoái vôùi giaän döõ khoâng giaän döõ. Giaän döõ laø sao? Giaän döõ cuõng goïi laø giaän döõ, caûnh giôùi giaän döõ

cuõng goïi laø giaän döõ. Trong ñaây yù noùi laø lónh vöïc giaän döõ goïi laø giaän döõ.

Khoâng giaän döõ laø sao? Khoâng giaän döõ cuõng goïi laø khoâng giaän döõ, lónh vöïc khoâng giaän döõ cuõng goïi laø khoâng giaän döõ, ñònh töø taâm cuõng goïi laø khoâng giaän döõ. Nay nghóa trong ñaây yù noùi taâm töø oån ñònh goïi laø khoâng giaän döõ.

- Ñoái vôùi taøn haïi khoâng taøn haïi. Taøn haïi laø sao? Haïi cuõng goïi laø haïi, lónh vöïc taøn haïi cuõng goïi laø

taøn haïi. Nay nghóa trong ñaây yù noùi lónh vöïc taøn haïi goïi laø taøn haïi. Khoâng taøn haïi laø sao? Khoâng taøn haïi cuõng goïi laø khoâng taøn haïi,

lónh vöïc khoâng taøn haïi cuõng goïi laø khoâng taøn haïi, taâm bi oån ñònh cuõng goïi laø khoâng taøn haïi. Nay nghóa trong ñaây yù noùi taâm bi oån ñònh laø khoâng taøn haïi.

- Ñoái vôùi saéc laø khoâng saéc. Saéc laø sao? Saéc cuõng goïi laø saéc, lónh vöïc saéc, cuõng goïi laø saéc, töù

thieàn cuõng goïi laø saéc. Nay nghóa trong ñaây yù noùi Töù thieàn laø saéc. Khoâng saéc laø sao? Khoâng saéc cuõng goïi laø khoâng saéc, boán thöù khoâng

saéc cuõng goïi laø khoâng saéc. Nay nghóa trong ñaây yù noùi boán thöù khoâng saéc goïi laø khoâng saéc.

- Coù caùc ñeä töû Phaät ña vaên coù söï thaáy bieát raát tinh töôøng nhaïy beùn, thì nhö tröôùc ñaõ noùi roài.


www.daitangkinh.org

- Nhö nghó veà coù thaân, thì coù thaân cuõng goïi laø coù thaân, naêm thuû uaån cuõng goïi laø coù thaân. Nay nghóa trong ñaây yù noùi naêm thuû uaån goïi laø coù thaân.

- Lieàn ñoái vôùi söï coù thaân, taâm chaúng höôùng nhaäp vaøo v.v... nhö tröôùc ñaõ noùi veà duïc.

- Neáu nghó veà vieäc chaám döùt coù thaân, thì coù thaân dieät maát cuõng goïi laø dieät, traïch dieät, cuõng goïi laø dieät. Nay nghóa trong ñaây yù noùi Traïch dieät goïi laø dieät chaúng phaûi gì khaùc.

-------------

Chuù thích: Theo chuù thích ôû cuoái trang thì quyeån naày (14) caû boán baûn Toáng - Nguyeân

- Minh - Cung vua..., ñeàu khoâng coù. ÔÛ treân laïi ghi: Quyeån naày baûn ñôøi Toáng ôû trang (böùc) thöù 8, haøng thöù 89

noùi laø: Coù khôûi yù sinh veà coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi ñoù (phaàn döôùi lieàn noùi) khi cheát roài, ôû coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi aáy... (cho ñeán trang thöù 9 caû 5 haøng) Boå-ñaëc- giaø-la. Laïi nöõa, (ôû döôùi coù noùi) ñaõ vaõng sinh vaøo coõi Saéc... (cho ñeán trang thöù 11, haøng thöù 7) nghieäp thaân sinh dò thuïc (ôû döôùi coù noùi). Sau ñoù coù lôøi noùi aáy v.v...

Ba tieát ñoaïn nhö theá, vaên nghóa döùt goïn khoâng lieân heä gì nhau. Nay kieåm tra hai baûn, thì thaáy baûn ñôøi Toáng laàm ñem Sinh dò thuïc nghieäp thaân xuoáng döôùi phaàn: Hoaïi maïng chung Bæ Saéc giôùi thieân cho ñeán Boå-ñaëc-giaø-la Phuïc v.v...

Coù ñoaïn vaên treân 34 haøng vieát: Bæ Saéc giôùi thieân trung höõu khôûi “ôû döôùi” Kieáp töông trung höõu khôûi “phaàn döôùi” dó vaõng sinh Saéc giôùi “roài môùi” Sinh dò thuïc nghieäp thaân v.v... vaø ñoaïn vaên luøi 34 haøng maø ghi Boå-ñaëc-giaø-la, Phuïc “ôû döôùi Chí linh nhö thò”. Nay y vaøo hai boån tieán thoaùi maø söûa cho ñuùng.

ÔÛ trang thöù 12 nguyeân caû 6 haøng: Thieän hieän Thieàn trung Sôû höõu voâ (chi la). Boån trong cung (quoác) vaø beân ñôøi Toáng ñeàu noùi laø “Thoaùt Phuùc voâ kyù” cho ñeán “Tieän chaêng chö duïc taâm” v.v... goàm coù ñoaïn vaên 35 haøng. Nay y theo rieâng moät baûn laø ñuû (heát chuù thích).



QUYEÅN 15

Phaåm 7: SAÙU PHAÙP, Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Quyù thaày neân bieát! Ñöùc Phaät ñoái vôùi phaùp saùu ñieàu, chính Ngaøi hieåu bieát raát roõ raøng thoâng suoát moïi leõ, sau ñoù môùi ñem ra chæ baøy giaûng daïy cho caùc ñeä töû. Nay chuùng ta neân hoøa hôïp maø kieát taäp oân laïi, ñeå sau khi Phaät dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi nhau. Vaø chuùng ta caàn neân tu phaïm haïnh vaø tuaân haønh luaät phaùp ñeå laøm lôïi ích laâu daøi cho voâ löôïng chuùng höõu tình. Neân thöông xoùt haøng trôøi ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thaâu nhaän ñöôïc nhieàu lôïi ích an laïc cao quyù.

Saùu phaùp laø gì? Trong ñaây coù hai baøi keä tuïng: Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) thöù nhaát noùi:

Moät: Saùu phaùp coù möôøi Laø noäi, ngoaï, thöùc, xuùc Vaø thoï, töôûng, tö, aùi Thoaùi, chaúng thoaùi ñeàu saùu.

Goàm coù: Saùu lónh vöïc beân trong, saùu lónh vöïc beân ngoaøi, saùu thöùc cuûa thaân, saùu xuùc chaïm cuûa thaân, saùu caên thoï cuûa thaân, saùu töôûng cuûa thaân, saùu tö cuûa thaân, saùu aùi cuûa thaân, saùu phaùp thuaän thoaùi, saùu phaùp khoâng thuaän thoaùi.

Saùu lónh vöïc beân trong: 1. Lónh vöïc beân trong cuûa maét. 2. Lónh vöïc beân trong cuûa tai. 3. Lónh vöïc beân trong cuûa muõi. 4. Lónh vöïc beân trong cuûa löôõi. 5. Lónh vöïc beân trong cuûa thaân. 6. Lónh vöïc beân trong cuûa yù.

Hoûi: Theá naøo laø lónh vöïc beân trong cuûa maét? Ñaùp: Nhö maét ñoái vôùi caùc saéc ñaõ thaáy, ñang thaáy vaø seõ thaáy, hoaëc


www.daitangkinh.org

caùc thöù gioáng nhö noù thì goïi laø lónh vöïc beân trong cuûa maét. Veà caùc thöù lónh vöïc beân trong cuûa tai, muõi, löôõi, thaân, yù cuõng tuøy

choã maø trình baøy thaät roõ raøng. Saùu lónh vöïc beân ngoaøi:

1. Lónh vöïc saéc beân ngoaøi. 2. Lónh vöïc tieáng beân ngoaøi. 3. Lónh vöïc höông beân ngoaøi. 4. Lónh vöïc vò beân ngoaøi. 5. Lónh vöïc xuùc chaïm beân ngoaøi. 6. Lónh vöïc phaùp beân ngoaøi.

Hoûi: Theá naøo laø lónh vöïc saéc beân ngoaøi? Ñaùp: Nghóa laø saéc naøo ñaõ bò maát hoaëc nhìn thaáy, hieän ñang nhìn

thaáy hay seõ nhìn thaáy hoaëc nhöõng thöù gioáng nhö theá thì goïi laø lónh vöïc beân ngoaøi cuûa saéc.

Veà caùc thöù lónh vöïc ôû ngoaøi cuûa tieáng, höông, vò, xuùc chaïm, phaùp thì neân tuøy choã maø roäng noùi.

Saùu thöùc cuûa thaân: 1. Nhaõn thöùc cuûa thaân. 2. Nhó thöùc cuûa thaân. 3. Tyû thöùc cuûa thaân. 4. Thieät thöùc cuûa thaân. 5. Thaân thöùc cuûa thaân. 6. YÙ thöùc cuûa thaân.

Hoûi: Theá naøo laø nhaõn thöùc cuûa thaân? Ñaùp: Maét vaø caùc saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc. Trong ñoù

maét laø taêng thöôïng (vai troø chính) coøn saéc laø ñoái töôïng. Ñoái vôùi saéc thì maét nhaän bieát roõ caùc thöù veà taùnh lieãu bieät, taùnh raát lieãu bieät vaø phaân bieät roõ raøng veà caùc tính chaát cuûa caùc saéc. Ñoù goïi laø nhaõn thöùc cuûa thaân.

Coøn caùc thöù thöùc cuûa thaân nhö: nhó, tyû, thieät, thaân, yù thì neân tuøy nôi maø trình baøy kyõ.

Saùu xuùc cuûa thaân: 1. Nhaõn xuùc cuûa thaân. 2. Nhó xuùc cuûa thaân. 3. Tyû xuùc cuûa thaân. 4. Thieät xuùc cuûa thaân. 5. Thaân xuùc cuûa thaân. 6. YÙ xuùc cuûa thaân.

Hoûi: Theá naøo laø nhaõn xuùc cuûa thaân?


Ñaùp: Maét vaø caùc saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc. Ba caùi ñoù hoøa hôïp nhau laïi maø goïi laø xuùc (tieáp xuùc). ÔÛ ñaây maét laø chuû theå nhaän bieát, saéc laø ñoái töôïng ñöôïc nhaän bieát). Khi maét nhaän bieát caùc saéc thì ñoái töôïng phaûi coù nhöõng tieáp xuùc cuøng tieáp xuùc, tính chaát cuûa tieáp xuùc..., ñaõ tieáp xuùc vaø ñang tieáp xuùc. Ñoù goïi laø maét laø caùi ñeå thaân tieáp xuùc.

Coøn veà caùc thöù ñeå thaân tieáp xuùc nhö nhó, tyû, thieät, thaân, yù thì tuøy choã trình baøy kyõ.

Saùu thöù nhaän bieát (thoï) cuûa thaân: 1. Maét tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát. 2. Tai tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát. 3. Muõi tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát. 4. Löôõi tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát. 5. Thaân tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát. 6. YÙ tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát.

Hoûi: Theá naøo laø maét tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát? Ñaùp: Maét vaø caùc saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc. Ba thöù hoøa

hôïp laïi goïi laø xuùc. Xuùc laø ñieàu kieän neân coù nhaän bieát (thoï). Trong ñaây maét laø taêng thöôïng (quan troïng nhaát, chuû ñoäng), caùc saéc laø ñoái töôïng, söï tieáp xuùc cuûa maét laøm nhaân söï tieáp xuùc cuûa maét hoaït ñoäng (khôûi) gioáng loaïi cuûa maét tieáp xuùc sinh ra cuûa nhaõn xuùc. Khi söï tieáp xuùc cuûa maét hoaït ñoäng maø coù söï töông öng vôùi yù nghó, coù yù thöùc (taùc yù) thì khi maét nhaän bieát caùc saéc seõ coù ñöôïc caùc thoï (söï caûm xuùc nhaän bieát) caùc thoï ôû hieän taïi, ôû quaù khöù vaø ôû vò lai. Theá neân goïi maét tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát.

Ñoái vôùi caùc thöù tieáp xuùc khieán thaân nhaän bieát veà nhó, tyû, thieät, thaân, yù thì neân tuøy choã maø trình baøy kyõ.

Saùu thöù töôûng cuûa thaân: 1. Maét tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân. 2. Tai tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân. 3. Muõi tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân. 4. Löôõi tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân. 5. Thaân tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân. 6. YÙ tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân.

Hoûi: Theá naøo laø maét tieáp xuùc sinh ra töôûng cuûa thaân? Ñaùp: Maét vaø caùc saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc. Caû ba thöù

hoøa hôïp laïi goïi laø xuùc. Xuùc laøm ñieàu kieän neân coù töôûng. ÔÛ ñaây maét laø taêng thöôïng saéc laø ñoái töôïng. Söï tieáp xuùc cuûa maét laøm nhaân, söï tieáp xuùc cuûa maét hoaït ñoäng, caùc gioáng loaïi cuûa nhaõn xuùc, söï sinh ra cuûa nhaõn


www.daitangkinh.org

xuùc. Khi nhaõn xuùc hoaït ñoäng thì coù taùc yù (coù yù thöùc, yù nghó) töông öng, neân khi maét nhaän bieát caùc saéc thì coù caùc töôûng hoaït ñoäng. Caùc töôûng trong hieän taïi, caùc töôûng ñaõ qua vaø caùc töôûng saép tôùi. Theá neân goïi laø maét tieáp xuùc sinh ra caùc töôûng cuûa thaân.

Ñoái vôùi caùc thöù tieáp xuùc sinh ra caùc töôûng cuûa thaân vaø tai, muõi, löôõi thaân yù thì tuøy choã maø trình baøy kyõ.

Saùu thöù tö (tö duy) cuûa thaân: 1. Maét tieáp xuùc sinh ra caùc tö cuûa thaân. 2. Tai tieáp xuùc sinh ra tö cuûa thaân. 3. Muõi tieáp xuùc sinh ra tö cuûa thaân. 4. Löôõi tieáp xuùc sinh ra tö cuûa thaân. 5. Thaân tieáp xuùc sinh ra tö cuûa thaân. 6. YÙ tieáp xuùc sinh ra tö cuûa thaân.

Hoûi: Theá naøo laø maét tieáp xuùc sinh ra tö cuûa thaân? Ñaùp: Maét vaø caùc saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc. Caû ba thöù

hoøa hôïp laïi goïi laø xuùc. Xuùc laøm ñieàu kieän neân coù töôûng. Trong ñoù maét laø taêng thöôïng, saéc laø ñoái töôïng. Söï tieáp xuùc cuûa maét laøm nhaân, söï tieáp xuùc cuûa maét hoaït ñoäng (khôûi). Caùc gioáng loaïi cuûa nhaõn thöùc, söï sinh ra cuûa nhaõn thöùc. Khi nhaõn xuùc hoaït ñoäng thì coù taùc yù (yù nghó, coù yù thöùc) töông öng, neân khi maét nhaän bieát caùc saéc thì coù caùc tö hoaït ñoäng. Caùc tö trong hieän taïi, caùc tö ñaõ qua vaø caùc tö saép tôùi maø taïo ra caùc nghieäp cuûa taâm yù. Theá neân goïi laø maét tieáp xuùc thì sinh ra caùc tö cuûa thaân.

Coøn caùc thöù tieáp xuùc sinh ra caùc tö cuûa thaân veà nhó, tyû, thieät, thaân, yù thì neân tuøy choã maø trình baøy kyõ.

Saùu thöù meán yeâu cuûa thaân: 1. Maét tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu. 2. Tai tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu. 3. Muõi tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu. 4. Löôõi tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu. 5. Thaân tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu. 6. YÙ tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu.

Hoûi: Theá naøo laø maét tieáp xuùc khieán thaân meán yeâu? Ñaùp: Maét vaø caùc saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc. Caû ba thöù

hoøa hôïp laïi goïi laø xuùc (tieáp xuùc). Xuùc laøm ñieàu kieän khieán coù nhaän bieát (thoï), thoï laøm ñieàu kieän neân khieán coù meán yeâu. Trong ñaây maét laø taêng thöôïng, caùc saéc laø ñoái töôïng. Ñoái vôùi caùc saéc maét nhaän bieát, neân sinh ra caùc tham lam ham thích, roài baùm laáy giöõ gìn, caát giaáu, ñam meâ, yeâu meán. Ñoù laø maét tieáp xuùc khieán thaân yeâu thích.


Coøn caùc thöù tieáp xuùc khieán thaân yeâu thích cuûa tai, muõi, löôõi, thaân, yù thì neân tuøy choã maø trình baøy kyõ.

Saùu phaùp thuaän theo lui suït: 1. Chaúng cung kính chö Phaät. 2. Chaúng cung kính chaùnh phaùp. 3. Chaúng cung kính chö taêng. 4. Chaúng cung kính vieäc hoïc hoûi. 5. Ñaày ñuû lôøi noùi aùc. 6. Chôi vôùi baïn döõ.

Hoûi: Theá naøo laø chaúng cung kính chö Phaät? Theá naøo laø baûn chaát khoâng cung kính Phaät?

Ñaùp: Coù tính chaát khoâng cung kính chö Phaät Theá Toân, khoâng cung kính taùnh bình ñaúng, khoâng thích hôïp vôùi taùnh töï taïi, khoâng thoûa hôïp cuøng taùnh bình ñaúng töï taïi. Ñoù goïi laø taùnh khoâng cung kính chö Phaät.

Ñoái vôùi chaùnh phaùp, ñoái vôùi Taêng vaø vôùi söï hoïc hoûi thì cuõng nhö theá.

Ñaày ñuû lôøi noùi aùc. Theá naøo laø tính chaát lôøi noùi aùc? Nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi veà lôøi noùi aùc (aùc ngöõ).

Chôi vôùi baïn aùc. Theá naøo laø tính chaát baïn aùc? Nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi veà baïn aùc.

Saùu phaùp thuaän khoâng lui suït: 1. Soáng cung kính chö Phaät. 2. Soáng cung kính chaùnh phaùp. 3. Soáng cung kính chö Taêng. 4. Soáng cung kính söï hoïc hoûi. 5. Ñaày ñuû lôøi noùi thieän. 6. Chôi vôùi baïn laønh.

Hoûi: Soáng cung kính chö Phaät. Theá naøo laø coù taùnh cung kính chö Phaät?

Ñaùp: Laø coù tính chaát cung kính chö Phaät Theá Toân, taùnh coù cung kính, coù thích hôïp vôùi taùnh töï taïi, coù lo sôï söï theo ñuoåi, ñoåi taùnh töï taïi. Ñoù goïi laø coù taùnh cung kính chö Phaät.

Ñoái vôùi chaùnh phaùp, ñoái vôùi Taêng, ñoái vôùi söï hoïc hoûi cuõng nhö theá.

Hoûi: Ñaày ñuû lôøi noùi thieän. Theá naøo laø tính chaát lôøi noùi thieän? Ñaùp: Lôøi noùi thieän nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi ñaày ñuû. Hoûi: Chôi vôùi baïn laønh. Tính chaát baïn laønh laø sao? Ñaùp: Baïn laønh chính laø Phaät vaø ñeä töû cuûa Ngaøi hay roäng noùi cho


www.daitangkinh.org

ñeán caùc vieäc laøm coù tính caùch lìa boû söï ngu si, hay haïnh ñieàu phuïc cheá ngöï ngu si. Ñoù laø tính chaát cuûa baïn laønh. Ñoái vôùi caùc baïn laønh nhö theá maø gaàn guõi reøn taäp, thaân thieát giao du, cung kính thôø phuïng haàu haï..., thì ñoù goïi laø chôi vôùi (gaëp gôõ) baïn laønh.

Baøi tuïng (OÁt-ñaø-nam) thöù hai noùi: Sau saùu phaùp: möôøi boán Laø hyû öu xaû haèng Giôùi xuaát caên hyû thoâng Minh nieäm thöôïng quaùn loaïi.

Goàm coù: Saùu haønh vui gaàn, saùu haønh lo gaàn, saùu haønh buoâng xaû gaàn, saùu thöù luoân an truï, saùu giôùi, saùu coõi xuaát ly, saùu phaùp traùnh caên, saùu phaùp ñaùng möøng, saùu thoâng, saùu phaàn töôûng thuaän saùng, saùu tuøy nieäm, saùu phaùp voâ thöôïng, saùu quaùn ñaõi, saùu loaïi sinh.

Saùu haønh vui gaàn: 1. Maét thaáy saéc thuaän vui haønh saéc gaàn. 2. Tai nghe tieáng thuaän vui haønh tieáng gaàn. 3. Muõi ngöûi muøi thuaän vui haønh muõi gaàn. 4. Löôõi neám vò thuaän vui haønh vò gaàn. 5. Thaân bieát chaïm thuaän vui haønh xuùc gaàn. 6. YÙ hieåu phaùp thuaän vui haønh phaùp gaàn.

Maét thaáy saéc thuaän vui haønh saéc gaàn, nghóa laø khi maét thaáy saéc roài thì ñoái vôùi saéc cöù moät möïc ñaùng yeâu thích, vui möøng, vöøa yù thoûa loøng nhöng vôùi saéc ñoù cöù maõi vui möøng khôûi yù nghó suy hoaøi. Neáu cöù vui veû nghó tôùi lui nhö theá thì sinh ra hyû thoï (caûm xuùc vui). Theá neân goïi laø maét thaáy saéc thuaän vui haønh saéc gaàn.

Ñoái vôùi caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù vui haïnh gaàn cuõng nhö theá. Saùu haønh lo gaàn:

1. Maét thaáy saéc thuaän lo haønh saéc gaàn. 2. Tai nghe tieáng thuaän lo haønh tieáng gaàn. 3. Muõi ngöûi muøi thuaän lo haønh muøi gaàn. 4. Löôõi neám vò thuaän lo haønh vò gaàn. 5. Thaân bieát chaïm thuaän lo haønh xuùc gaàn. 6. YÙ hieåu phaùp thuaän lo haønh phaùp gaàn.

Maét thaáy saéc thuaän lo haønh saéc gaàn, nghóa laø khi maét ñaõ thaáy saéc roài thì ñoái vôùi saéc cöù moät möïc chaúng ñaùng yeâu thích, vui möøng, vöøa yù thoûa loøng. Vaø vì ñoái vôùi saéc ñoù cöù maõi lo buoàn khôûi yù suy nghó hoaøi. Neáu cöù lo buoàn nghó tôùi luoân nhö theá thì seõ sinh ra öu thoï (caûm xuùc buoàn lo). Theá neân noùi maét thaáy saéc thuaän lo haønh saéc gaàn. Ñoái vôùi caùc thöù tai,


muõi, löôõi, thaân, yù lo haønh gaàn cuõng nhö theá. Saùu haønh buoâng xaû gaàn:

1. Maét thaáy saéc thuaän buoâng xaû haønh saéc gaàn. 2. Tai nghe tieáng thuaän buoâng xaû haønh tieáng gaàn. 3. Muõi ngöûi muøi thuaän buoâng xaû haønh muøi gaàn. 4. Löôõi neám vò thuaän buoâng xaû haønh vò gaàn. 5. Thaân bieát chaïm thuaän buoâng xaû haønh xuùc chaïm gaàn. 6. YÙ hieåu phaùp thuaän buoâng xaû haønh phaùp gaàn.

Maét thaáy saéc thuaän buoâng xaû haønh saéc gaàn, laø khi maét thaáy saéc roài thì ñoái vôùi saéc ñoù khoâng coù vieäc ñaùng hay chaúng ñaùng meán yeâu, vui möøng, vöøa yù thoûa loøng chi caû. Vì ñoái vôùi saéc aáy noù thuaän vôùi söï buoâng xaû chaúng ñeå yù suy tö nhôù nghó chi neân sinh ra xaû thoï (caûm xuùc trô, khoâng vui buoàn). Theá neân noùi maét thaáy saéc thuaän buoâng xaû haønh saéc gaàn.

Ñoái vôùi caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù buoâng xaû haønh gaàn cuõng nhö theá.

Saùu thöù luoân an truï: 1. Maét thaáy saéc chaúng vui, chaúng buoàn, ñuû nieäm chaùnh tri, luoân an

truï vaø buoâng xaû. 2. Tai nghe tieáng khoâng vui khoâng buoàn ñuû nieäm chaùnh tri luoân an

truï vaøo buoâng xaû. 3. Muõi ngöûi muøi khoâng vui khoâng buoàn ñuû nieäm chaùnh tri luoân an

truï vaøo buoâng xaû. 4. Löôõi neám vò khoâng vui khoâng buoàn, ñuû nieäm chaùnh tri, luoân an

truï vaøo buoâng xaû. 5. Thaân bieát xuùc chaïm, khoâng vui khoâng buoàn ñuû nieäm chaùnh tri

luoân an truï vaøo buoâng xaû. 6. YÙ hieåu phaùp khoâng vui khoâng buoàn, ñuû nieäm chaùnh tri, luoân an

truï vaøo buoâng xaû. Maét thaáy saéc maø khoâng vui khoâng buoàn ñuû nieäm chaùnh tri luoân an

truï vaøo buoâng xaû, laø maét thaáy saéc ñoái vôùi vieäc ñaùng yeâu thích vui möøng haøi loøng thoûa yù thì khoâng yeâu thích vui möøng haøi loøng thoûa yù, hoaëc laø nöông nhôø, hoaëc taát caû ñeàu khoâng giaùn ñoaïn, hoaëc laø duyeân vaøo ñoù, ôû vaøo ñoù (ñoái töôïng duyeân, sôû xöù) hoaëc laø saéc taêng thöôïng maø thuaän vôùi söï buoâng xaû khôûi yù suy nghó. Neáu ñoái vôùi loaïi saéc ñoù maø luoân khôûi yù nghó maõi tôùi söï buoâng xaû thì sinh ra dieäu xaû, töùc söï buoâng xaû tuyeät dieäu nhieäm maàu. Theá neân noùi maét thaáy maø khoâng vui khoâng buoàn, ñuû nieäm chaùnh tri, luoân an truï vaøo buoâng xaû.

Ñoái vôùi caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù maø luoân an truï thì cuõng nhö


www.daitangkinh.org

theá. Trong ñaây noùi veà buoâng xaû laø sao? Noùi buoâng xaû töùc laø chæ cho

taâm coù taùnh bình ñaúng taâm coù taùnh chaùnh tröïc ngay thaúng, taâm khoâng khinh sôï maø nhanh nheïn thaùo vaùc.

Laïi coù choã noùi: Saùu thöùc töông öng cuøng duyeân nôi caùc caûnh cuûa saéc-thanh-höông-vò-xuùc-phaùp maø coù xaû thoï (caûm xuùc buoâng xaû) thì goïi laø buoâng xaû. Nay nghóa trong ñaây laø yù noùi ñeán xaû cuûa taâm bình ñaúng, taâm ngay thaúng, taâm khoâng kinh sôï maø laïi nhanh nheïn thaùo vaùc, laïi luoân luoân xaû thì goïi laø xaû.

Coù saùu lónh vöïc (Giôùi): 1. Lónh vöïc cuûa ñaát. 2. Lónh vöïc cuûa nöôùc. 3. Lónh vöïc cuûa löûa. 4. Lónh vöïc cuûa gioù. 5. Lónh vöïc cuûa hö khoâng. 6. Lónh vöïc cuûa thöùc. Neân lónh vöïc cuûa phaân bieät caùc lónh

vöïc naày ñuùng phaùp uaån luaän. Coù saùu lónh vöïc xuaát ly: 1. Nhö coù moät thaày baûo: Ñoái vôùi ñònh taâm töø, duø toâi ñaõ luyeän taäp

tu haønh vaø coá gaéng laøm ñuû moïi caùch, nhöng taâm toâi haõy coøn bò giaän döõ troùi chaët. Haõy neân baûo vò aáy: Ñöøng neân noùi nhö theá! Vì sao? Vì neáu vò naøo ñoái vôùi ñònh taâm töø maø reøn luyeän tu haønh vaø laøm ñuû moïi caùch vôùi voâ nieäm maø taâm ngöôøi aáy cuõng coøn bò giaän döõ troùi chaët thì khoâng theå naøo coù chuyeän ñoù ñöôïc! Vì ai ñaõ coù ñònh taâm töø thì nhaát quyeát laø phaûi xuaát ly vöôït thoaùt ra ngoaøi taát caû moïi söï troùi buoäc cuûa giaän döõ.

Xuaát ly ôû ñaây laø sao? Khi ñoaïn döùt söï troùi coät cuûa giaän döõ cuõng goïi laø xuaát ly, khi vöôït thoaùt ñöôïc söï troùi buoäc cuûa giaän döõ cuõng goïi laø xuaát ly, nhöõng ngöôøi coù ñònh taâm töø cuõng goïi laø xuaát ly. Nay nghóa trong ñaây yù noùi chöõ xuaát ly cuûa nhöõng keû coù ñònh taâm töø.

2. Nhö coù thaày baûo: Ñoái ñònh taâm bi, duø toâi ñaõ luyeän taäp tu haønh vaø coá gaéng laøm ñuû moïi caùch, nhöng taâm toâi vaãn coøn bò söï taøn haïi troùi chaët. Haõy neân baûo vò aáy ñöøng neân noùi nhö theá! Vì sao? Vì neáu vò naøo ñoái vôùi ñònh taâm bi maø reøn luyeän tu haønh vaø laøm ñuû moïi caùch vôùi voâ nieäm nhöng taâm ngöôøi aáy cuõng coøn bò taøn haïi troùi chaët thì ñeàu ñoù khoâng theå naøo coù! Vì neáu ai ñaõ coù ñònh taâm bi thì nhaát quyeát laø phaûi xuaát ly vöôït thoaùt khoûi taát caû moïi söï troùi buoäc cuûa taøn haïi.

Xuaát ly ôû ñaây coù nghóa theá naøo? Döùt haún söï raøng buoäc cuûa taøn haïi cuõng goïi laø xuaát ly, vöôït thoaùt söï raøng buoäc cuûa taøn haïi cuõng goïi laø xuaát


ly, caùc ngöôøi coù ñònh taâm bi cuõng goïi laø xuaát ly. Nay nghóa trong ñaây yù noùi nhöõng keû coù ñònh taâm bi goïi laø xuaát ly.

3. Nhö coù thaày baûo: Ñoái vôùi ñònh taâm hyû toâi ñaõ reøn luyeän tu taäp vaø laøm ñuû moïi caùch nhöng taâm toâi vaãn coøn bò söï khoâng vui (chaúng an laïc) troùi chaët. Haõy neân baûo vôùi thaày ñoù: Ñöøng neân noùi nhö theá! Vì sao? Vì neáu vò naøo ñoái vôùi ñònh taâm hyû maø ñaõ reøn luyeän tu taäp vaø coá gaéng laøm ñuû moïi caùch vôùi voâ nieäm nhöng taâm ngöôøi aáy vaãn coøn bò khoâng an laïc troùi chaët thì ñieàu ñoù khoâng theå naøo coù ñöôïc. Vì neáu ñaõ coù ñònh taâm hyû thì nhaát quyeát laø phaûi xuaát ly vöôït thoaùt taát caû moïi söï troùi chaët cuûa söï khoâng vui (an laïc).

Trong ñaây xuaát ly laø nghóa theá naøo? Ñoaïn döùt chaúng vui cuõng goïi laø xuaát ly, vöôït thoaùt khoûi söï khoâng vui cuõng goïi laø xuaát ly. Caùc ngöôøi coù ñònh taâm hyû cuõng goïi laø xuaát ly. Nay nghóa trong ñaây yù noùi ngöôøi coù ñònh taâm hyû goïi laø xuaát ly.

4. Coù thaày laïi baûo: Ñoái vôùi ñònh taâm xaû, duø toâi ñaõ reøn luyeän tu taäp vaø ñaõ laøm ñuû moïi caùch nhöng taâm toâi vaãn coøn bò duïc, tham vaø saân troùi chaët. Haõy neân baûo vôùi thaày ñoù: Ñöøng neân noùi nhö theá! Vì sao? Vì neáu vò naøo ñoái vôùi ñònh taâm xaû maø reøn luyeän tu taäp vaø ñaõ laøm ñuû moïi caùch, vôùi voâ nieäm, nhöng taâm ngöôøi aáy vaãn coøn bò duïc tham vaø saân troùi chaët, thì ñieàu ñoù khoâng theå naøo xaûy ra ñöôïc. Vì neáu ai ñaõ coù ñònh taâm xaû thì nhaát quyeát laø phaûi xuaát ly vöôït khoûi taát caû moïi troùi buoäc cuûa duïc tham vaø saân giaän.

Chöõ xuaát ly ôû ñaây coù nghóa theá naøo? Ñoaïn döùt haún duïc tham vaø saân cuõng goïi laø xuaát ly, vöôït thoaùt moïi duïc tham vaø saân cuõng goïi laø xuaát ly. Caùc ñònh taâm xaû thì cuõng goïi laø xuaát ly. Nay nghóa trong ñaây yù muoán noùi caùi xuaát ly coù ñònh taâm xaû.

5. Coù thaày laïi baûo: Ñoái vôùi taâm ñònh voâ töôùng, duø toâi ñaõ reøn luyeän tu taäp vaø ñaõ laøm ñuû moïi caùch, nhöng taâm toâi vaãn coøn bò troùi chaët cuûa thöùc tuøy töôùng. Haõy neân baûo vôùi vò ñoù: Ñöøng noùi nhö theá! Vì sao? Vì neáu vò naøo ñoái vôùi taâm ñònh voâ töôùng ñaõ reøn luyeän tu taäp vaø ñaõ laøm ñuû moïi caùch, vôùi voâ nieäm nhöng taâm ngöôøi aáy vaãn coøn bò thöùc tuøy töôûng raøng buoäc chaët thì ñeàu naày khoâng theå naøo xaûy ra ñöôïc. Vì neáu ai ñaõ ñònh taâm voâ töôùng thì nhaát quyeát laø phaûi xuaát ly vöôït thoaùt taát caû thöùc tuøy töôùng.

Chöõ xuaát ly ôû ñaây coù nghóa nhö theá naøo? Döùt heát thöùc tuøy töôùng cuõng goïi laø xuaát ly, vöôït khoûi thöùc tuøy töôùng cuõng goïi laø xuaát ly, coù ñöôïc ñònh taâm voâ töôùng cuõng goïi laø xuaát ly. Nay nghóa trong ñaây yù muoán noùi caùi xuaát ly khi coù ñöôïc ñònh taâm voâ töôùng.


www.daitangkinh.org

6. Laïi coù thaày baûo: Duø toâi ñaõ lìa boû ngaõ maïn, khoâng coøn nhìn thaáy ngaõ vaø ngaõ sôû, nhöng taâm toâi vaãn coøn bò teân ñoäc cuûa nghi ngôø do döï troùi chaët vaø laøm toån haïi. Xin noùi vôùi vò ñoù: Ñöøng neân noùi nhö theá! Vì sao? Vì neáu vò naøo ñaõ lìa boû heát ngaõ maïn, khoâng coøn thaáy ngaõ vaø ngaõ sôû vôùi voâ nieäm nhöng taâm ngöôøi aáy vaãn coøn bò teân ñoäc cuûa nghi ngôø do döï troùi chaët vaø laøm toån haïi thì ñieàu ñoù khoâng theå naøo xaûy ra ñöôïc. Vì neáu ai ñaõ lìa boû ngaõ maïn, khoâng coøn nhìn thaáy ngaõ vaø ngaõ sôû thì nhaát quyeát laø phaûi xuaát ly vöôït thoaùt caùc teân ñoäc cuûa nghi ngôø do döï.

Chöõ xuaát ly ôû ñaây coù nghóa nhö theá naøo? Döùt haún ngaõ maïn cuõng goïi laø xuaát ly, vöôït thoaùt khoûi ngaõ maïn cuõng goïi laø xuaát ly. Nay nghóa trong ñaây yù noùi veà xuaát ly khi ñaõ vöôït thoaùt khoûi ngaõ maïn.

Coù saùu thöù goác tranh caõi: 1. Coù moät soá ngöôøi hay giaän döõ. Vì neáu coù giaän döõ thì ñoái vôùi

baäc Ñaïi sö khoâng theå naøo cung kính, cuùng döôøng toân troïng, ngôïi khen ñöôïc. Do vaäy maø khoâng hieåu ñöôïc chaùnh phaùp. Neáu khoâng thaáy ñöôïc chaùnh phaùp thì coøn ñoaùi hoaøi gì ñeán ñôøi soáng cuûa Sa-moân? Neáu khoâng ñoaùi hoaøi ñeán ñôøi soáng cuûa Sa-moân thì lieàn khôûi leân söï ñam meâ nhieãm, maõi ñuøa giôõn tranh caõi. Do baùm döïa vaøo loái soáng ñoù neân laøm cho nhieàu chuùng sinh khoâng ñöôïc nghóa lyù lôïi ích maø phaûi chòu nhieàu khoå naõo, voâ löôïng haøng trôøi, ngöôøi cuõng khoâng höôûng ñöôïc lôïi ích maø phaûi chòu nhieàu söï khoå naõo. Neáu quyù thaày thaáy roõ ñöôïc caùc coäi goác tranh caõi hoaëc ôû trong hay ôû ngoaøi coù choã naøo chöa ñoaïn tröø, thì haõy neân hoøa hôïp tu taäp maø sieâng naêng chuyeân caàn tìm ñuû moïi phöông caùch maø ñoaïn tröø, khoâng neân chôi bôøi phoùng daät nöõa. Quyù thaày caàn neân ñoaïn thaät heát saïch caùc coäi goác tranh caõi, ñöøng ñeå soùt tí naøo nhö tröôùc ñaây haõy coøn thanh tònh chöa khôûi goác tranh caõi. Quyù thaày ñaõ thaáy roõ hoaëc trong hoaëc ngoaøi, caùc goác tranh caõi ñaõ ñöôïc ñoaïn tröø thaät heát roài thì neân phaùt khôûi leân chaùnh nieäm vaø chaùnh tri. Vaø vôùi taâm haêng haùi maïnh meõ luoân sieâng naêng chuyeân caàn gìn giöõ khieán cho maõi ñeán ñôøi sau noù vónh vieãn khoâng bao giôø hieän ra nöõa, thì ñoù laø chaùnh ñoaïn, ñoaïn dieät kheùo leùo taøi tình caùc goác tranh caõi nhö theá.

2. Ñaây laø coù giaän hôøn. Coøn nhö neáu coù che giaáu buoàn phieàn, neáu coù ganh tî keo kieät, neáu coù doái traù dua nònh, neáu coù taø kieán ñaûo kieán (thaáy bieát sai laàm) thì cuõng roäng noùi nhö theá.

Laïi coù moät soá ngöôøi chaáp chaët vaøo quan ñieåm chaáp thaät cöùng chaéc beàn bæ khoâng theå naøo khuyeân daïy khoâng boû ñöôïc. Neáu ngoan coá nhö theá thì ñoái vôùi baäc Ñaïi sö khoâng theå naøo cung kính cuùng döôøng toân troïng ngôïi khen ñöôïc. Do vaäy khoâng theå thaáy ñöôïc chaùnh phaùp. Neáu chaúng


thaáy ñöôïc chaùnh phaùp thì ñaâu coù ñoaùi hoaøi chi tôùi ñôøi soáng cuûa baäc Sa- moân. Neáu khoâng ñoaùi hoaøi ñeán ñôøi soáng cuûa baäc Sa-moân thì lieàn khôûi ñam meâ nhieãm tröôùc, maõi lo chôi bôøi vaø tranh caõi. Vì chæ soáng trong ñam meâ nhieãm tröôùc, tranh caõi neân khieán bao nhieâu chuùng sinh khoâng ñöôïc nghóa lyù lôïi ích maø phaûi chòu nhieàu khoå naõo, voâ soá haøng trôøi ngöôøi cuõng khoâng höôûng nhôø nghóa lyù lôïi ích maø phaûi chòu bao nhieâu khoå naõo. Neáu quyù thaày ñaõ thaáy roõ goác tranh caõi ñoù hoaëc trong hoaëc ngoaøi coù choã naøo chöa ñoaïn tröø heát thì haõy neân hoøa hôïp tuï taäp laïi maø sieâng naêng chuyeân caàn coá tìm moïi phöông caùch ñeå ñoaïn dieät cho thaät heát saïch, khoâng neân chôi bôøi phoùng daät nöõa. Quyù thaày cuõng neân coá gaéng dieät thaät heát goác tranh caõi ñöøng ñeå soùt tí naøo, nhö tröôùc ñaây haõy coøn thanh tònh chöa khôûi goác tranh caõi. Quyù thaày khi ñaõ thaáy roõ hoaëc trong hay ngoaøi caùc goác tranh caõi ñeàu ñaõ ñöôïc ñoaïn dieät thaät heát roài thì haõy phaùt khôûi chaùnh nieäm vaø chaùnh tri. Vaø vôùi loøng haêng haùi maïnh meõ, luoân sieâng naêng chuyeân caàn gìn giöõ, khieán cho taän maõi ôû ñôøi sau noù vónh vieãn khoâng coøn sinh laïi nöõa. Thì ñoù laø chaùnh ñoaïn, ñoaïn dieät kheùo leùo taøi tình caùc goác tranh caõi nhö theá.

3. Ñaây laø noùi veà ngöôøi coù giaän hôøn, coøn nhö neáu coù che giaáu, buoàn raàu, neáu coù ganh tî keo kieät, neáu coù löøa doái dua nònh, neáu coù thaáy bieát ñieân ñaûo sai laàm, thì taát caû ñeàu nhö tröôùc vöøa noùi.

4. Coù taø kieán ñaûo kieán (coù thaáy bieát ñieân ñaûo sai laàm). Theá naøo laø taø kieán? Neáu coù thaáy bieát maø chaúng chòu boá thí ban

taëng, khoâng cuùng leã, khoâng meán thích..., roäng noùi cho ñeán ñôøi ta ñeán ñaây ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, chaúng coøn phaûi kieáp sau nöõa, khoâng bieát lyù ñoù thì goïi ñoù laø taø kieán.

5. Coøn ñaûo kieán laø sao? Töùc laø coù taø kieán vaø söï thaáy bieát laàm laãn nghòch lyù ngöôïc ñôøi.

6. Chaáp giöõ söï thaáy bieát cuûa mình, chaáp giöõ thaät cöùng chaéc beàn bæ, raát khoù khuyeân daïy buoâng boû ñöôïc.

Theá naøo laø chaáp chaët quan ñieåm mình? Chaáp ngaõ vaø theá gian naày thöôøng coøn maõi, chæ coù ñieàu ñoù laø ñuùng thöïc, caùc ñieàu khaùc laø ngu doát, sai laàm, hö voïng. Roäng noùi cho ñeán vieäc chaáp: Nhö Lai sau khi cheát roài khoâng phaûi coù maø cuõng khoâng phaûi khoâng coù, chæ coù ñieàu naày laø ñuùng thöïc, caùc yù kieán khaùc ñeàu ngu doát, sai laàm, hö voïng. Ñoù goïi laø chaáp chaët quan ñieåm mình.

Theá naøo laø chaáp giöõ thaät cöùng chaéc beàn bæ? Töùc laø do chaáp chaët quan ñieåm mình theá neân khôûi leân chaáp chaët cöùng chaéc beàn bæ.

Theá naøo laø khoù buoâng boû khuyeân daïy? Do khôûi leân söï meán thích,


www.daitangkinh.org

meán thích luoân luoân, meán thích taát caû, hieän ñang maõi maõi meán thích quan ñieåm mình. Theá neân raát khoù khuyeân daïy söï chaùn gheùt, lìa boû vaø giaûi thoaùt.

Coù saùu phaùp ñaùng möøng: 1. Nhö coù vò Bí-soâ, ôû choã baäc Ñaïi sö vaø caùc baäc trí ñoàng tu phaïm

haïnh maø phaùt khôûi tu thaân nghieäp töø bi, ñoù laø phaùp ñaùng möøng thöù nhaát. Do phaùp naày cho neân hay phaùt sinh ra söï ñaùng meán yeâu, ñaùng toân troïng, ñaùng vöøa yù, vaø daãn ñeán moïi söï meán thích toân troïng vöøa yù thoûa loøng neân thaâu giöõ ñöôïc söï vui möøng hoan laïc moät möïc khoâng heà traùi nghòch tranh caõi nhau.

2. Laïi coù vò Bí-soâ ôû choã baäc Ñaïi sö vaø caùc baäc coù trí ñoàng tu phaïm haïnh maø phaùt khôûi söï tu ngöõ nghieäp töø bi. Ñoù laø phaùp ñaùng möøng thöù hai. Do phaùp naày cho neân hay phaùt sinh ra söï ñaùng yeâu meán. Roäng noùi cho ñeán moät möïc khoâng heà tranh caõi.

3. Laïi coù vò Bí-soâ ôû choã baäc Ñaïi sö vaø caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh maø khôûi tu yù nghieäp töø bi töùc laø phaùp ñaùng möøng thöù ba. Do phaùp naày cho neân hay phaùt sinh ra söï ñaùng yeâu meán. Roäng noùi cho ñeán moät möïc khoâng heà tranh caõi.

4. Laïi coù vò Bí-soâ do nhôø phaùp maø thaâu nhaän moät soá lôïi döôõng hôïp phaùp, ít nhaát nhö caùc thöùc aên uoáng nhaän ñöôïc trong baùt khi khaát thöïc. Vôùi soá lôïi döôõng naày thì cuøng vôùi caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh chia nhau maø thoï höôûng chung, chöù khoâng heà giaáu rieâng. Ñoù goïi laø phaùp ñaùng möøng thöù tö. Do phaùp naày cho neân phaùt sinh ra söï ñaùng yeâu meán. Roäng noùi cho ñeán moät möïc khoâng heà tranh caõi.

5. Laïi coù vò Bí-soâ coù bao nhieâu giôùi haïnh khoâng heà thieáu soùt, khoâng laãn loän. Ñaùng ñöôïc öùng cuùng (cuùng döôøng) laø baäc thieän khoâng chaáp tröôùc, baäc thieän roát raùo, ñaùng ñöôïc caùc ngöôøi trí khen ngôïi khoâng heà cheâ bai huûy baùng. Vôùi caùc giôùi haïnh nhö theá cuøng vôùi caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh, cuøng nhau thoï trì tuaân giöõ khoâng heà giaáu gieám. Ñoù laø phaùp ñaùng möøng thöù naêm. Do phaùp naày cho neân phaùt sinh ra caùc söï ñaùng yeâu meán. Roäng noùi cho ñeán moät möïc khoâng heà tranh caõi.

6. Laïi coù vò Bí-soâ coù nhöõng nhaän thöùc, söï thaáy bieát laø söï xuaát ly cuûa Thaùnh nhaân (Phaät) coù theå kheùo thoâng ñaït thaáu suoát taát caû, neáu thaät hieän ñöôïc caùch ñoù thì chính thöùc döùt heát caùc khoå. Vôùi söï thaáy bieát nhö theá cuøng vôùi caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh, cuøng nhau tu taäp khoâng che giaáu. Ñoù laø phaùp ñaùng möøng thöù saùu. Do phaùp naày cho neân phaùt sinh ra caùc söï ñaùng yeâu meán, ñaùng toân troïng, ñaùng thích yù. Coù theå daãn ñeán moïi söï yeâu thích, toân troïng vöøa yù thoûa loøng neân thaâu nhaän ñöôïc söï vui möøng


hoan khoâng heà traùi nghòch tranh caõi. Ñoái vôùi baäc Ñaïi sö. Theá naøo laø Ñaïi sö? Ñaïi sö laø chæ cho taát caû Nhö

Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh. Theá naøo laø caùc baäc trí ñoàng tu

phaïm haïnh? Caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh laø chæ cho caùc Toân giaû Giaûi Kieàu Traàn Na cho ñeán roäng keå caùc vò khaùc nöõa...

Khôûi tu thaân nghieäp veà töø bi. Thaân nghieäp töø bi laø sao? Töùc laø nhöõng hoaït ñoäng phaán chaán, thöông xoùt moïi loaøi cuûa thaân nghieäp. Trong ñaây yù noùi thaân nghieäp töø bi ôû choã caùc baäc Ñaïi sö laø nhöõng keû trí ñoàng tu phaïm haïnh thì noù hoøa hôïp trong cuoäc soáng hieän taïi. Do ñoù neân noùi laø ôû choã baäc Ñaïi sö vaø caùc baäc trí ñoàng tu phaïm haïnh maø khôûi tu thaân nghieäp töø bi. Ñoù laø phaùp ñaùng möøng thöù nhaát. Nghóa laø vôùi phaùp ñoù thì neân tuøy thuaän theo ñuoåi vaø ñaùng meán thích cung kính cuùng döôøng nuoâi lôùn thaân theå ñeïp ñeõ trang nghieâm vôùi moïi thöù vaät duïng caàn thieát. Theá neân goïi laø phaùp ñaùng möøng.

Coù theå (hay) phaùt sinh söï ñaùng yeâu meán, töùc laø do phaùp naày maø coù theå phaùt sinh söï ñaùng yeâu meán.

Cuõng do phaùp naày maø coù theå phaùt sinh caùc söï ñaùng toân troïng, ñaùng vöøa yù.

Coù theå daãn ñeán moïi söï ñaùng yeâu toân troïng thích yù thoûa loøng neân thaâu giöõ ñöôïc söï möøng vui hoan laïc moät möïc khoâng heà traùi nghòch tranh caõi. Nghóa laø chính do phaùp naày daãn ñeán söï meán yeâu toân troïng, vöøa yù vui loøng ñeå nhaän ñöôïc söï möøng vui hoan laïc khoâng heà traùi nghòch tranh caõi, nghóa laø hoøa hôïp thuaän thaûo nhau.

Noùi laø moät möïc (nhaát thuù), laø moät caûnh, moät coõi, moät moâi tröôøng hoaøn caûnh hieän taïi (vò).

Cuõng nhö thaân nghieäp töø bi, caùc ngöõ nghieäp vaø yù nghieäp töø bi cuõng y nhö theá.

Nhôø chaùnh phaùp maø nhaän ñöôïc caùc lôïi döôõng hôïp phaùp laø sao? Neáu caùc lôïi döôõng naøo chaúng do löøa doái maø ñöôïc, chaúng do doái traù löøa ñaûo, chaúng do giaû boä hieän töôùng ñaøng hoaøng, chaúng do kích thích maø coù ñöôïc, cuõng chaúng phaûi do vò lôïi döôõng coá yù mong caàu lôïi döôõng maø ñöôïc vaø caû ngay trong luùc thoï duïng laïi khoâng coù taïo ra nhöõng loãi laàm toäi loãi naøo thì ñoù goïi laø nhôø chaùnh phaùp maø nhaän ñöôïc caùc lôïi döôõng.

Ít nhaát laø caùc thöùc aên uoáng nhaän ñöôïc trong baùt, nghóa laø caùc thöùc aên uoáng döôùi ñaùy baùt coøn chia nhau thoï duïng huoáng laø tieàn baïc vaø caùc vaät duïng khaùc...

Taát caû caùc thöù lôïi döôõng naày ñeàu cuøng caùc baäc trí ñoàng tu phaïm


www.daitangkinh.org

haïnh. Cuøng chung thoï duïng khoâng giaáu gieám duøng rieâng, töùc laø caùc lôïi döôõng do chaùnh phaùp maø thaâu nhaän ñöôïc moät caùch hôïp lyù thì goïi laø “caùc thöù lôïi döôõng naày”. Neáu caùc Bí-soâ, Bí-soâ ni cuøng caùc ngöôøi chaùnh thöùc coù tu hoïc sieâng naêng chuyeân caàn, duø laø nam nöõ cö só thì ñeàu goïi laø caùc ngöôøi coù trí ñoàng tu phaïm haïnh. Nhôø chaùnh phaùp maø ñöôïc caùc lôïi döôõng hôïp phaùp thì neân cuøng vôùi caùc ngöôøi trí ñoàng tu phaïm haïnh maø chung nhau thoï duïng, chaúng neân giaáu gieám ñeå duøng rieâng.

Neân goïi laø phaùp ñaùng möøng thöù tö, nhö ñaõ ñöôïc noùi roõ ôû tröôùc. Coù bao nhieâu giôùi haïnh laø sao? Töùc laø coù thaân nghieäp, ngöõ nghieäp

voâ laäu vaø ñôøi soáng thanh tònh, taát caû ñeàu goïi laø coù giôùi haïnh khoâng thieáu soùt, khoâng laãn loän xen taïp, nghóa laø caùc giôùi haïnh naày luoân luoân ñöôïc tuaân haønh vaâng giöõ vaø chuyeån ñoåi, cuøng bình ñaúng thi haønh vaø chuyeån ñoåi, cho neân goïi laø khoâng thieáu soùt loän xoän taïp baån.

Ñaùng cuùng döôøng (öùng cuùng), nghóa laø caùc höõu tình naøo coøn tham saân si thì noùi laø caáp döôõng, coøn nhöõng ai ñaõ lìa boû ñöôïc tham saân si, thì goïi laø öùng cuùng, ñaùng ñöôïc nhaän thoï moãi thöù caáp döôõng nhö y phuïc, thöùc aên uoáng, ngoïa cuï giöôøng naèm, thuoác men thöôøng ñem ñeán daâng cuùng döôøng.

Khoâng chaáp tröôùc, laø caùc ñeä töû Phaät ñoái vôùi giôùi haïnh khoâng khôûi leân söï chaáp tröôùc.

Thieän roát raùo, laø ñoái vôùi caùc giôùi haïnh naày kheùo leùo caån thaän kyõ löôõng giöõ gìn ñeán cuøng cöïc roát raùo.

Kheùo nhaän ñöôïc, laø ñoái vôùi caùc giôùi haïnh naày maø aân caàn toân troïng cung kính, giöõ gìn caån thaän thì ñuû, nhaän ñöôïc caùc baäc trí khen ngôïi khoâng cheâ bai huûy baùng.

Nghóa laø chö Phaät vaø caùc ñeä töû Phaät thì goïi laø baäc Trí, caùc baäc trí naày ñeàu cuøng ngôïi khen, khoâng heà quôû traùch.

Vôùi caùc giôùi haïnh nhö theá thì cuøng caùc baäc trí ñoàng tu Phaïm haïnh chung nhau tuaân giöõ thoï trì khoâng heà che giaáu.

Giôùi haïnh nhö theá laø sao? Nghóa laø caùc giôùi bình ñaúng, giôùi bình ñaúng chính laø taùm Thaùnh ñaïo, trong ñoù chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng thì goïi laø giôùi bình ñaúng, cuøng caùc baäc trí ñoàng tu Phaïm haïnh, töùc laø caùc Toân giaû Giaûi Kieàu Traàn Na v.v...

Cuøng tuaân giöõ thoï trì, khoâng heà che giaáu, laø cuøng caùc baïn ñoàng tu Phaïm haïnh, cuøng chung moät muïc ñích ñöôøng loái, cuøng moät nghóa lyù lôïi ích, noù ñeàu gioáng nhau caû.

Goïi laø phaùp ñaùng möøng thöù naêm. Nhö tröôùc ñaõ noùi roài. Coù bao nhieâu nhaän thöùc, söï thaáy bieát laø sao? Neáu y vaøo söï xuaát ly,


maø lìa boû söï sinh ra caùc phaùp thieän thì ñoái vôùi caùc phaùp töôùng, caùc phaùp tuyeån choïn caøng tuyeån choïn kyõ löôõng cuøng cöïc, cho ñeán roäng noùi...

Laø söï xuaát ly cuûa Thaùnh nhaân (Phaät v.v...) thì nhö tröôùc ñaõ roäng noùi.

Vôùi söï thaáy bieát ñoù maø cuøng vôùi baäc trí ñoàng tu Phaïm haïnh cuøng chung tu hoïc khoâng heà che giaáu.

Theá naøo laø söï thaáy bieát nhö theá? Nghóa laø söï thaáy bieát veà bình ñaúng, töùc laø söï thaáy bieát vaø taùm Thaùnh ñaïo vaäy. Coøn caùc ñieàu khaùc thì nhö tröôùc ñaõ noùi. Ñoù laø saùu phaùp ñaùng möøng.

Coù saùu phaùp thaàn thoâng: 1. Thaàn caûnh trí chöùng thoâng. 2. Thieân nhó trí chöùng thoâng. 3. Tha taâm trí chöùng thoâng. 4. Tuùc truï trí chöùng thoâng. 5. Töû sinh trí chöùng thoâng. 6. Laäu taän trí chöùng thoâng.

- Theá naøo laø Thaàn caûnh trí chöùng thoâng? Ñaùp: Laø laõnh thoï hieåu bieát vaø thò hieän bieán hoùa ra moïi thöù thaàn

thoâng bieán hoùa..., cho ñeán roäng noùi. Chöõ thoâng ôû ñaây coù nghóa theá naøo? Nghóa laø ñoái vôùi caùc thöù thaàn

thoâng bieán hoùa ñoù thì coù trí bieát raát tuyeät dieäu. - Theá naøo laø Thieân nhó trí chöùng thoâng? Ñaùp: Do tai cuûa caùc trôøi nghe ñöôïc caùc thöù tieáng, nhö tieáng noùi cuûa

loaøi ngöôøi, loaøi khoâng phaûi ngöôøi, tieáng xa, tieáng gaàn v.v... Chöõ thoâng ôû ñaây coù nghóa theá naøo? Töùc laø coù trí tuyeät vôøi ñoái vôùi

caùc thöù tieáng cuûa tai trôøi. - Theá naøo laø tha taâm thoâng trí chöùng? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi taâm coù taàm töù cuûa chuùng höõu tình Boå-ñaëc-

giaø-la thì ñeàu bieát ñuùng nhö thaät. Nhö coù taâm tham thì bieát ñuùng laø taâm tham, taâm ñaõ lìa boû tham thì bieát ñuùng laø taâm ñaõ lìa boû tham. Cuõng nhö theá taâm coù saân giaän hay lìa boû saân giaän, taâm coù si hay lìa boû si, taâm toùm löôïc, taâm phaân taùn, taâm ñöa xuoáng, taâm höôùng leân, taâm luoân xao ñoäng hay khoâng xao ñoäng, taâm laëng yeân hay khoâng laëng yeân, taâm khoâng ñònh hay ñònh, taâm tu hay khoâng tu, taâm giaûi thoaùt hay khoâng giaûi thoaùt..., ñeàu bieát ñuùng nhö thaät.

Chöõ thoâng ôû ñaây coù nghóa theá naøo? Nghóa laø ñoái vôùi söï bieát roõ loøng ngöôøi thì coù trí bieát tuyeät dieäu.

- Theá naøo laø Tuùc truï trí chöùng thoâng?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Nghóa laø coù theå nhôù laïi ñöôïc caùc vieäc, caùc kieáp soáng ñôøi tröôùc cuûa voâ löôïng ñôøi quaù khöù, hoaëc moät kieáp hoaëc nhieàu kieáp..., cho ñeán nhö ñaõ roäng noùi.

Chöõ thoâng ôû ñaây coù nghóa theá naøo? Ñoái vôùi caùc vieäc ôû ñôøi tröôùc thì coù trí bieát thaät tuyeät dieäu.

- Theá naøo sinh töû trí chöùng thoâng? Ñaùp: Nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi roài. - Theá naøo laäu taän trí chöùng thoâng? Ñaùp: Cuõng nhö tröôùc ñaây ñaõ raát roõ raøng roäng raõi roài.



QUYEÅN 16

Phaåm 7: SAÙU PHAÙP, Phaàn 2

Coù saùu thöù töôûng thuaän phaàn minh: 1. Töôûng voâ thöôøng. 2. Töôûng voâ thöôøng khoå. 3. Töôûng khoå voâ ngaõ. 4. Töôûng chaùn aên. 5. Töôûng taát caû theá gian khoâng theå vui. 6. Töôûng veà cheát.

Naêm töôûng trong ñaây thì ñaõ noùi roõ trong töôûng thaønh thuïc giaûi thoaùt tröôùc ñaây roài (nay khoâng noùi laïi).

Hoûi: Theá naøo laø töôûng taát caû theá gian chaúng theå vui? Ñaùp: Theá gian töùc laø naêm thuû uaån, töùc saéc uaån v.v... ñeán thöùc thuû

uaån. Nhö coù caùc vò Bí-soâ ñoái vôùi naêm thöù thuû uaån naày maø luoân khôûi yù nghó tìm hieåu xeùt löôøng thì thaáy ñaùng sôï haõi, thaáy chaúng ñaùng yeâu meán, cuõng chaúng ñaùng vui möøng chi. Khi suy nghó ñeán naêm uaån thì luoân thaáy caùc töôûng nhö theá ngay ôû tröôùc maét trong hieän taïi, ñaõ qua hay saép tôùi... Theá neân goïi laø töôûng taát caû theá gian khoâng theå vui.

Hoûi: Vì sao laïi noùi töôûng thuaän phaàn saùng? Ñaùp: Minh, coù ba thöù minh:

1. Voâ hoïc tuùc truï trí chöùng minh. 2. Voâ hoïc sinh töû trí chöùng minh. 3. Voâ hoïc laäu taän trí chöùng minh.

Do saùu töôûng tröôùc ñoù, neáu ai thaáy ba minh naày chöa sinh thì haõy khieán chuùng phaùt sinh, neáu ñaõ sinh roài thì neân khieán chuùng caøng lôùn roäng hôn. Neân noùi laø töôûng thuaän phaàn minh.

Coù saùu thöù tuøy nieäm: 1. Tuøy nieäm Phaät. 2. Tuøy nieäm Phaùp.


www.daitangkinh.org

3. Tuøy nieäm Taêng. 4. Tuøy nieäm giôùi. 5. Tuøy nieäm xaû. 6. Tuøy nieäm thieân.

- Theá naøo laø tuøy nieäm Phaät? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng ñeä

töû Phaät ôû choã Theá Toân do töôùng nhö theá naày maø theo ñoù nghó nhôù ñeán chö Phaät nhö: Ñöùc Theá Toân ñaày chính laø Nhö Lai A-la-haùn, roäng noùi cho ñeán laø Phaät, Baïc-giaø-phaïm. Neáu caùc haøng ñeä töû Phaät töø töôùng nhö theá, tuøy theo ñoù nghó nhôù ñeán chö Phaät baèng thaáy bieát laøm caên baûn, töông öng vôùi chaùnh trí. Caùc nieäm nhö nieäm tuøy theo, nieäm rieâng bieät, nieäm nhôù nghó. Tính chaát cuûa yù nieäm, tính chaát cuûa tuøy nieäm (söï nghó nhôù theo) tính chaát cuûa söï nghó nhôù rieâng reõ (bieät nieäm), tính chaát söï chaúng queân, taùnh chaúng queân caùc giaùo phaùp, taâm saùng suoát, taùnh ghi nhôù roõ raøng..., ñoù laø tuøy nieäm Phaät.

- Theá naøo laø tuøy nieäm phaùp? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Coù caùc

haøng ñeä töû Ñöùc Phaät do töôùng nhö theá maø tuøy theo nghó nhôù ñeán chaùnh phaùp töùc laø chaùnh phaùp do Phaät ñaõ kheùo leùo trình baøy dieãn giaûng cho ñeán baäc trí ñaõ ñöôïc noäi chöùng... Neáu caùc haøng ñeä töû Phaät do töôùng nhö theá maø tuøy theo ñoù maø nghó nhôù ñeán chaùnh phaùp. Do thaáy bieát laøm caên baûn, cuøng vôùi chöùng trí töông öng nhau... Roäng noùi nhö tröôùc. Ñoù laø tuøy nieäm phaùp.

- Theá naøo laø tuøy nieäm Taêng? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Coù caùc haøng

ñeä töû Phaät do töôùng nhö theá maø tuøy theo nghó nhôù ñeán chö Taêng, ñoù laø nhöõng haøng ñeä töû Phaät ñaày ñuû caùc haïnh dieäu. Roäng noùi cho ñeán laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû theá gian ñaùng ñöôïc cuùng döôøng. Neáu caùc haøng ñeä töû Phaät theo töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán chö Taêng. Do thaáy bieát laøm caên baûn cuøng chöùng trí töông öng nhau... Roäng noùi nhö tröôùc. Ñoù laø tuøy nieäm Taêng.

- Theá naøo laø tuøy nieäm giôùi? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng ñeä töû

Phaät do töôùng nhö theá maø tuøy theo ñoù nghó nhôù ñeán giôùi haïnh cuûa mình, nhö laø giôùi haïnh naày thanh tònh khoâng heà thieáu soùt... Roäng noùi cho ñeán caùc baäc trí luoân khen ngôïi khoâng heà quôû traùch cheâ bai. Neáu caùc haøng ñeä töû Phaät do töôùng nhö theá maø theo ñoù nghó nhôù ñeán caùc giôùi haïnh cuûa mình. Do thaáy bieát laøm caên baûn, cuøng vôùi chöùng trí töông öng nhau.


Roäng noùi nhö tröôùc, ñoù laø tuøy nieäm giôùi. - Theá naøo laø tuøy nieäm xaû? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng ñeä töû

Phaät do töôùng nhö theá maø tuøy theo ñoù nghó nhôù ñeán söï buoâng xaû cuûa mình. Nhö baûo: Toâi hieän nay khoâng coøn meâ ñaém cuûa caûi tieàn baïc nöõa. Ñoái vôùi taät xaáu tham lam keo kieät buoäc chaët moïi ngöôøi thì toâi ñaõ lìa boû ñöôïc noù, taâm toâi khoâng coøn ñam meâ vöôùng víu nöõa. Haõy dang roäng tay maø boá thí ban taëng taát caû nhöõng tieàn baïc cuûa caûi coù ñöôïc cho moïi ngöôøi. Buoâng boû taøi saûn tieàn cuûa khoâng moät chuùt tieác nuoái ñoaùi hoaøi. Phaân chia tieàn cuûa ban taëng khaép nôi loøng khoâng thieân leäch phe phaùi... Neáu caùc haøng ñeä töû Phaät neân vôùi caùi töôùng nhö theá maø theo ñoù nhôù nghó tôùi söï buoâng xaû cuûa mình. Do thaáy bieát laøm caên baûn cuøng vôùi chöùng trí töông öng nhau. Roäng noùi nhö tröôùc. Ñoù laø tuøy nieäm xaû.

- Theá naøo laø tuøy nieäm caùc coõi trôøi? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Caùc haøng ñeä töû

Phaät do töôùng nhö theá maø tuøy theo ñoù nghó nhôù ñeán caùc coõi trôøi. Nhö coù chuùng trôøi Töù Ñaïi vöông, coù trôøi Ba Möôi Ba... Trong ñoù coù caùc coõi nhö coõi trôøi Daï-ma, coõi trôøi Ñoå-söû-ña, coõi trôøi Laïc-bieán-hoùa, coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi. Neáu ngöôøi naøo ñaõ thaønh töïu ñöôïc tín giôùi khoâng ñieân ñaûo vaø nghe hoïc ñöôïc trí tueä buoâng xaû (xaû tueä) thì sau khi cheát ñaõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi ñoù. Toâi cuõng thaønh töïu ñöôïc tín giôùi khoâng ñieân ñaûo, ñaõ nghe hoïc ñöôïc kheùo leùo xaû tueä, vì sao toâi chaúng ñöôïc sinh leân coõi trôøi ñoù? Neáu caùc ñeä töû Phaät do töôùng nhö theá theo ñoù maø nghó nhôù ñeán caùc coõi trôøi. Do thaáy bieát laøm caên baûn, cuøng vôùi chöùng trí töông öng nhau. Caùc nieäm lieân tuïc, nieäm rieâng bieät, nieäm nghó nhôù, taùnh nieäm, taùnh tuøy nieäm, taùnh nghó rieâng bieät, taùnh khoâng laõng queân, taùnh khoâng laõng queân chaùnh phaùp, taùnh taâm saùng suoát ghi nhôù laâu... Ñoù laø tuøy nieäm thieân hay caùc coõi trôøi.

Coù saùu phaùp voâ thöôïng: 1. Thaáy voâ thöôïng. 2. Nghe voâ thöôïng. 3. Lôïi voâ thöôïng. 4. Hoïc voâ thöôïng. 5. Haønh voâ thöôïng. 6. Nieäm voâ thöôïng.

- Theá naøo laø thaáy voâ thöôïng? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Nhö coù moät soá

Boå-ñaëc-giaø-la ñeán ngaém xem caùc voøng baùu, voi baùu, ngöïa baùu, ngoïc


www.daitangkinh.org

chaâu baùu, nöõ baùu, chuû kho taøng, quan baùu, vua chuùa, binh lính, quan haàu quyù baùu... Hoaëc laïi ñeán vieáng thaêm nhìn ngaém hoaëc Sa-moân hay Baø- la-moân coù taø kieán vaø haïnh taø kieán..., thì ta baûo soá Boå-ñaëc-giaø-la ñoù tuy laø coù thaáy chöù khoâng phaûi chaúng thaáy. Nhöng ñoù laø caùi thaáy thaáp heøn coù baûn taùnh cuûa haøng phaøm phu dò sinh chöù khoâng phaûi cuûa baäc Thaùnh hieàn, coøn nhö nhöõng keû coù tu haønh, coù gieo troàng söï tín, aùi thanh tònh vaø ñeán thaêm vieáng nhìn xem Nhö Lai vaø caùc ñeä töû Phaät, ta noùi soá ngöôøi ñoù coù caùi thaáy voâ thöôïng, vì coù theå töï gaây ñöôïc lôïi ích cho mình vaø giuùp mình ñöôïc an laïc. Cuõng khieán cho töï thaân mình ñöôïc yeân oån, vöôït ra khoûi caùc tai naïn saàu khoå, dieät tan heát caùc söï ñau buoàn vaø nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp yeáu ñuùng lyù. Ñoù goïi laø thaáy voâ thöôïng.

- Theá naøo laø nghe voâ thöôïng? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù moät

soá Boå-ñaëc-giaø-la ñeán nghe caùc thöù tieáng cuûa voi, tieáng ngöïa, tieáng xe chaïy, tieáng böôùc chaân ñi, tieáng thoåi tuø vaø, tieáng troáng lôùn beù, tieáng keâu goïi, tieáng ca haùt, tieáng ñaøn haùt aâm nhaïc. Hoaëc ñeán nghe Sa-moân, hoaëc Baø laø moân phaùt khôûi taø kieán vaø haïnh taø kieán, noùi caùc phaùp taø, thì ta baûo raèng soá Boå-ñaëc-giaø-la ñoù tuy laø coù nghe chöù chaúng phaûi khoâng nghe. Nhöng ñoù laø caùi nghe thaáp heøn coù töï taùnh cuûa phaøm phu dò sinh chöù khoâng phaûi laø cuûa Thaùnh hieàn. Coøn nhö nhöõng ngöôøi coù tu haønh, bieát gieo troàng söï tín, aùi thanh tònh ñeán thaêm vieáng nghe Nhö Lai vaø caùc ñeä töû Phaät dieãn noùi chaùnh phaùp. Ta baûo soá ngöôøi ñoù coù caùi nghe voâ thöôïng, vì coù theå töï gaây ñöôïc lôïi ích cho mình... Roäng noùi cho ñeán nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp yeáu ñuùng lyù. Ñoù goïi laø nghe voâ thöôïng.

- Theá naøo laø lôïi voâ thöôïng? Ñaùp: Nhö Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù moät

soá Boå-ñaëc-giaø-la, hoaëc coù ñöôïc vôï con hoaëc coù nhieàu ngoïc quyù, tieàn baïc hay luùa thoùc, hoaëc nhieàu baïn beø thaân höõu. Hoaëc ñoái vôùi Sa-moân hay Baø-la-moân coù phaùt khôûi taø kieán vaø haïnh taø kieán vaø soá ngöôøi ñoù laïi tin yeâu saâu xa, thì ta baûo raèng soá Boå-ñaëc-giaø-la ñoù tuy goïi laø ñöôïc lôïi nhöng khoâng phaûi laø ñöôïc lôïi, maø ñoù laø lôïi thaáp heøn cuûa phaøm phu dò sinh, chöù khoâng phaûi laø lôïi cuûa baäc Thaùnh hieàn. Coøn nhö nhöõng ngöôøi coù tu haønh, bieát gieo troàng söï tín aùi thanh tònh laïi hay ñeán choã Nhö Lai vaø caùc ñeä töû Phaät maø sinh loøng tin töôûng aùi moä saâu xa, thì ta baûo raèng soá ngöôøi ñoù ñöôïc caùi lôïi voâ thöôïng vì coù theå gaây ñöôïc ích lôïi cho mình. Roäng noùi cho ñeán nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp yeáu ñuùng lyù. Ñoù goïi laø lôïi voâ thöôïng.

- Theá naøo laø hoïc voâ thöôïng?


Ñaùp: Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù moät soá Boå-ñaëc-giaø-la, hoaëc hoïc côõi voi, côõi ngöïa, hoaëc hoïc baén cung, phoùng teân, hoaëc hoïc caàm caâu moùc, hoaëc caàm daây, caàm theû baøi hoaëc hoïc leân xe hay xuoáng xe, hoaëc hoïc phoùng chaïy hay nhaûy xa, nhaûy cao, hoaëc hoïc vieát saùch, soá hoïc, tính toaùn, toaùn soá v.v... Hoaëc hoïc vôùi Sa-moân hay Baø- la-moân coù taø kieán vaø taø haïnh laáy ñoù ñem ra daïy hoïc..., thì ta baûo raèng soá Boå-ñaëc-giaø-la ñoù tuy coù choã hoïc chôù khoâng phaûi khoâng hoïc, nhöng ñoù laø caùi hoïc coù töï taùnh thaáp heøn cuûa phaøm phu dò sinh chöù khoâng phaûi caùi hoïc cuûa caùc baäc Thaùnh hieàn. Coøn nhö nhöõng keû coù tu haønh, gieo troàng söï tín aùi thanh tònh, thöôøng hay hoïc caùc moân hoïc cuûa Nhö Lai vaø caùc ñeä töû Phaät ñaõ hoïc. Ta baûo raèng soá ngöôøi ñoù coù caùi hoïc voâ thöôïng, vì coù theå töï gaây ñöôïc ích lôïi cho mình. Roäng noùi cho ñeán nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp yeáu ñuùng lyù. Ñoù laø hoïc voâ thöôïng.

- Theá naøo laø haønh voâ thöôïng? Ñaùp: Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö moät soá

Boå-ñaëc-giaø-la, hoaëc laøm vieäc ñieàu phuïc huaán luyeän voi, ngöïa, hoaëc laøm vieäc luyeän ngöôøi, luyeän traâu, hoaëc laøm caùc vieäc thôø löûa, hoaëc thôø maët traêng, thôø maët trôøi, thôø thuoác, thôø ngoïc chaâu, thôø tinh tuù, thôø cung ñieän v.v... caùc vieäc hoaëc laøm Sa-moân, Baø-la-moân coù taø kieán vaø haïnh taø kieán vaø ñeán xin thoï hoïc laøm vieäc ñoù... Ta baûo raèng soá Boå-ñaëc-giaø-la ñoù tuy laø coù vieäc chöù chaúng phaûi khoâng laøm. Nhöng ñoù laø vieäc laøm coù töï taùnh thaáp heøn cuûa dò sinh phaøm phu chöù khoâng phaûi cuûa baäc Thaùnh hieàn. Coøn nhö coù nhöõng ngöôøi coù tu haønh, gieo troàng söï tín aùi thanh tònh, thöôøng hay laøm nhöõng vieäc laøm cuûa Nhö Lai vaø caùc ñeä töû Phaät ñaõ laøm. Ta baûo raèng soá ngöôøi naày coù söï laøm vieäc (haønh) voâ thöôïng, vì coù theå töï gaây ñöôïc lôïi ích cho mình. Roäng noùi cho ñeán nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp yeáu ñuùng lyù. Ñoù laø haønh voâ thöôïng.

- Theá naøo laø nieäm voâ thöôïng? Ñaùp: Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Nhö coù moät

soá Boå-ñaëc-giaø-la hoaëc nhôù nghó vôï con hay tieàn cuûa luùa thoùc, hoaëc nghó nhôù baïn beø, hoaëc nghó nhôù Sa-moân hay Baø-la-moân laø nhöõng keû coù taø kieán vaø haïnh taø kieán (laøm vieäc taø kieán) vaø pheùp taø cuûa hoï. Ta baûo raèng soá Boå-ñaëc-giaø-la ñoù tuy coù nhôù nghó chöù chaúng phaûi khoâng nhôù nghó. Nhöng ñoù laø söï nhôù nghó coù töï taùnh thaáp heøn cuûa phaøm phu dò sinh chöù khoâng phaûi cuûa baäc Thaùnh hieàn. Coøn nhö nhöõng keû coù tu haønh, gieo troàng söï tín aùi thanh tònh, thöôøng hay nghó nhôù ñeán Nhö Lai vaø caùc vò ñeä töû Phaät. Ta baûo soá ngöôøi naày coù söï nghó nhôù (nieäm) voâ thöôïng, vì coù theå töï gaây ñöôïc söï lôïi ích cho mình, coù theå töï giuùp mình ñöôïc an laïc, cuõng


www.daitangkinh.org

coù theå khieán töï thaân mình luoân ñöôïc an oån maø soáng. Vaø vöôït thoaùt khoûi tai naïn cuûa saáu lo, dieät tröø döùt heát caùc lo buoàn khoå naõo. Nhanh choùng chöùng ñöôïc caùc phaùp yeáu ñuùng lyù. Ñoù laø nieäm voâ thöôïng.

Ñöùc Theá Toân noùi baøi keä: Neáu ñöôïc lìa töông öng An oån thaáy voâ thöôïng Nghe, lôïi, hoïc, laøm, nhôù Taát ñeán ñöôïc khoâng saàu.

Coù saùu phaùp quaùn ñaõi (Quaùn ñoái): 1. Quaùn ñaõi saéc. 2. Quaùn ñaõi thanh. 3. Quaùn ñaõi höông. 4. Quaùn ñaõi vò. 5. Quaùn ñaõi xuùc. 6. Quaùn ñaõi phaùp.

Hoûi: Theá naøo laø quaùn ñaõi saéc? Ñaùp: Neáu thöù saéc höõu laäu coù chaáp tröôùc, vôùi caùc saéc naày ôû caùc

thôøi, hoaëc quaù khöù, vò lai hoaëc hieän taïi, hoaëc coù duïc, hoaëc tham, hoaëc saân, hoaëc si, hoaëc tuøy moãi moãi taâm sôû vaø tuøy phieàn naõo maø ñuùng luùc sinh ra... Thì ñoù goïi laø quaùn ñaõi saéc.

Caùc thöù: thanh, höông, vò, xuùc, phaùp cuõng nhö theá. Hoûi: Theá naøo laø quaùn ñaõi? Ñaùp: Neáu nhö phaùp höõu laäu coù chaáp tröôùc, thì ñoái vôùi caùc phaùp ñoù

hoaëc ôû quaù khöù, hoaëc vò lai hay ôû hieän taïi, hoaëc coù duïc, hoaëc tham, hoaëc saân hay si, hoaëc tuøy moãi moãi taâm sôû hay tuøy phieàn naõo maø ñuùng luùc sinh ra, thì ñoù goïi laø quaùn ñaõi.

Coù saùu loaïi sinh: 1. Coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen sinh phaùp ñen. 2. Coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen sinh phaùp traéng. 3. Coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen sinh phaùp Nieát-baøn khoâng ñen

khoâng traéng. 4. Coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng sinh phaùp traéng. 5. Coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng sinh phaùp ñen. 6. Coù loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng sinh phaùp Nieát-baøn khoâng ñen

khoâng traéng. - Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen sinh phaùp ñen? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi sinh vaøo moät soá nhaø ngheøo heøn baàn

tieän goïi laø chieân ñaø la... Roäng noùi cho ñeán nhö nhaø ngheøo thieáu aên thieáu


maëc. Ngöôøi naày sinh vaøo nhaø ñoù, hình dung xaáu xí, khoâng ai thích nhìn, moïi ngöôøi cuøng khinh gheùt. Phaàn lôùn ñeàu laøm möôùn cho keû khaùc, baát cöù vieäc gì. Cho neân goïi laø ñen, vaø töø loaïi ñen nhö theá, hoï laïi taïo ra caùc nghieäp xaáu aùc veà thaân, ngöõ, yù. Ñeán khi cheát roài thì bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ neân phaûi sinh vaøo choán ñòa nguïc ñeå chòu bao ñau khoå cuøng cöïc. Neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen sinh phaùp ñen.

2. Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen sinh phaùp traéng? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi sinh vaøo nhaø ngheøo heøn baàn tieän, goïi laø

nhaø chieân traø la, roäng noùi laø nhaø ngheøo thieáu aên, thieáu maëc. Ngöôøi naày sinh vaøo choán aáy, hình dung xaáu xí, khoâng ai thích nhìn laïi hay quôû traùch cheâ traùch. Phaàn lôùn ñeàu phaûi laøm möôùn cho keû khaùc, baát cöù vieäc gì, neân goïi laø ñen. Nhöng ngöôøi naày laïi bieát taïo ra caùc haïnh nghieäp toát laønh veà thaân, ngöõ, yù. Do nhaân duyeân ba nghieäp thieän ñoù neân sau khi cheát roài ñöôïc sinh vaøo coõi thieän, ôû trong caùc coõi trôøi maø höôûng bao ñieàu vui thuù tuyeät dieäu. Ñoù goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen maø sinh phaùp traéng.

3. Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi ñen maø sinh ra phaùp Nieát-baøn khoâng ñen, khoâng traéng?

Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi sinh vaøo nhaø ngheøo heøn baàn khoå, goïi laø nhaø Chieân-traø-la. Roäng noùi nhö laø nhaø thieáu aên, thieáu maëc. Ngöôøi naày sinh vaøo choán aáy hình dung xaáu xí, khoâng ai thích nhìn laïi coøn quôû traùch chöûi maéng. Phaàn lôùn ñeàu phaûi laøm möôùn cho keû khaùc baát cöù vieäc gì, neân goïi laø ñen. Vôùi cuoäc ñôøi ñen ñuùa buoàn thaûm nhö theá, ngöôøi naày nghe bieát Ñöùc Nhö Lai vì moïi chuùng sinh giaûng daïy caùc chöùng phaùp nhö thaät Tyø-naïi-da lieàn ñeán nghe phaùp. Sau khi nghe roài sinh loøng tin töôûng thanh tònh. Vôùi taâm tònh tín ñoù, ngöôøi aáy suy nghó thaáy raèng ôû nhaø bieát bao söï raøng buoäc böùc baùch, khaùc naøo choán lao tuø vôùi bieát bao phieàn toaùi lo toan khoå naõo. Coøn thoaùt khoûi gia ñình thì khaùc naøo phoùng mình vaøo choán hö khoâng meânh moâng baùt ngaùt, töï do thoaûi maùi vaø taát caû caùc nhaân phaùp thieän seõ naûy sinh lôùn maïnh. Laïi nghó cöù maõi baän bòu gia ñình thì chaúng coøn raõnh rang maø tu ít phaùp thieän ôû ñôøi, huoáng hoà laø ñem heát caû cuoäc ñôøi mình sieâng naêng chuyeân caàn tu hoïc thuaàn nhaát veïn toaøn moät cuoäc soáng phaïm haïnh trong traéng. Vaäy thì, ta caàn neân caïo boû raâu toùc, mình maëc phaùp phuïc vôùi loøng chaùnh tín maïnh meõ ñöa thaân vaøo cuoäc soáng khoâng nhaø, sieâng naêng tu taäp phaïm haïnh. Sau khi nghó kyõ, anh ta lieàn quyeát yù xa boû heát söï saûn, tieàn baïc vaø ngöôøi thaân, caïo boû raâu toùc, mình maëc phaùp y, loøng tin vöõng chaéc, soáng kieáp theânh thang khoâng baän bòu gia ñình xin thoï trì giôùi phaùp ngaøy ñeâm sieâng naêng chuyeân caàn giöõ gìn giôùi haïnh giaûi thoaùt ñaëc bieät. Taát caû caùc quy ñieàu pheùp taéc tuaân haønh


www.daitangkinh.org

nghieâm ngaët. Duø moät loãi nhoû cuõng heát söùc aùy naùy lo aâu. Luoân ñeán tìm hoïc ôû moïi nôi khoâng heà traùi phaïm. Tuaân giöõ caùc giôùi haïnh saâu kín sieâng naêng tu giôùi luaät..., daàn daàn chöùng ñöôïc Töù thieàn. Do vì taâm ñònh neân caùc laäu döùt heát. Neân chöùng ñöôïc tueä taâm giaûi thoaùt voâ laäu. Roäng noùi cho ñeán khoâng coøn phaûi nhaän thaân ñôøi sau nöõa. Theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc- giaø-la ñôøi ñen maø sinh phaùp Nieát-baøn khoâng ñen khoâng traéng.

4. Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng sinh phaùp traéng? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi sinh vaøo nhaø giaøu sang nhö caùc loaïi giai

caáp lôùn cuûa caùc haøng Saùt ñeá lî, Baø-la-moân hay caùc doøng doõi lôùn nhö Tröôûng giaû, cö só, hoaëc sinh vaøo moät gia ñình giaøu coù sang troïng naøo khaùc, nhieàu tieàn laém cuûa, kho taøng ñaày aáp. Ngöôøi naày sinh vaøo choán aáy, hình daïng ñeïp ñeõ, uy nghi ai cuõng thích nhìn, moïi ngöôøi ñeàu kính troïng khen toát. Neân goïi laø traéng. Vôùi cuoäc ñôøi saùng töôi traéng treûo nhö theá, anh ta laïi gaây taïo caùc haïnh nghieäp toát laønh veà thaân, ngöõ, yù. Do nhaân duyeân ba nghieäp thieän ñoù, neân sau khi cheát thì ñöôïc sinh vaøo caùc ñöôøng thieän, ôû trong caùc coõi trôøi maø höôûng moïi phöôùc baùu vui thuù tuyeät dieäu. Theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng sinh phaùp traéng.

5. Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng sinh phaùp ñen? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi sinh vaøo nhaø giaøu sang quyeàn quyù nhö

caùc giai caáp lôùn cuûa caùc haøng Saùt ñeá lî, Baø-la-moân hay caùc doøng doõi cao sang cuûa Tröôûng giaû, cö só hoaëc moät loaïi gia theá giaøu coù sang troïng naøo khaùc, laém tieàn nhieàu cuûa, kho laõm ñaày aáp. Ngöôøi ñoù sinh vaøo choán aáy hình dung ñeïp ñeõ uy nghi ai cuõng thích ngaém nhìn, khen ngôïi laø toát. Cho neân goïi laø traéng. Vôùi cuoäc ñôøi saùng töôi traéng treûo nhö theá, anh ta laïi gaây taïo ra caùc haïnh nghieäp xaáu aùc veà thaân, ngöõ, yù. Do nhaân duyeân ba nghieäp xaáu aùc naày neân sau khi cheát roài phaûi ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, ôû trong ñòa nguïc chòu bao nhieâu khoán khoå cöïc hình. Ñoù goïi laø loaïi Boå- ñaëc-giaø-la ñôøi traéng maø sinh phaùp ñen.

6. Theá naøo laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng maø sinh phaùp Nieát-baøn khoâng ñen khoâng traéng?

Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi ñöôïc sinh vaøo nhaø giaøu sang quyeàn quyù nhö caùc giai caáp lôùn cuûa caùc haøng Saùt-ñeá-lôïi, Baø-la-moân hoaëc caùc doøng doõi lôùn, nhö tröôûng giaû, cö só hay moät loaïi gia theá giaøu coù sang troïng naøo khaùc, laém tieàn nhieàu cuûa kho taøng ñaày aáp..., neân goïi laø traéng. Vôùi cuoäc ñôøi saùng töôi traéng treûo nhö theá, ngöôøi naày nghe ñoàn coù Ñöùc Nhö Lai dieãn giaûng ñuùng nhö thaät caùc chöùng phaùp Tyø-naïi-da, lieàn ñeán nghe phaùp. Khi ñaõ nghe xong lieàn ñöôïc tín taâm thanh tònh. Ngöôøi naày ñaõ thaønh töïu ñöôïc loøng tin töôûng thanh tònh roài thì töï nghó ôû nhaø seõ gaëp


bieát bao söï raøng buoäc böùc baùch khaùc naøo choán lao tuø vôùi bao nhieâu lo toan phieàn toaùi khoå naõo. Coøn thoaùt khoûi gia ñình thì khaùc chi phoùng mình giöõa choán hö khoâng meânh moâng töï taïi vaø caùc nhaân cuûa phaùp thieän seõ naûy sinh vaø lôùn maïnh. Laïi nghó cöù maõi baän bòu vöôùng víu gia ñình thì chaúng coøn raõnh rang maø tu chuùt ít phaùp thieän ôû ñôøi, huoáng hoà laø daønh caû cuoäc ñôøi mình ñeå sieâng naêng chuyeân caàn tu hoïc thuaàn nhaát moät cuoäc soáng phaïm haïnh trong traéng. Vaäy thì ta caàn neân caïo boû raâu toùc, maëc phaùp yù. Vôùi loøng chaùnh tín maïnh meõ, ta soáng moät cuoäc soáng khoâng nhaø, sieâng gaéng tu taäp phaïm haïnh. Sau khi nghó kyõ anh ta lieàn quyeát yù töø boû taát caû taøi saûn tieàn baïc, ngöôøi thaân thích, caïo boû raâu toùc, maëc phaùp y, loøng tin vöõng chaéc, soáng kieáp theânh thang khoâng baän bòu gia ñình. Xin thoï trì giôùi phaùp, ngaøy ñeâm sieâng naêng chuyeân caàn giöõ gìn giôùi haïnh veà giaûi thoaùt ñaëc bieät. Taát caû quy ñieàu pheùp taéc tuaân giöõ nghieâm ngaët duø moät loãi nhoû cuõng heát söùc aùy naùy aâu lo, luoân ñeán tìm hoïc ôû moïi nôi khoâng heà traùi phaïm. Luoân giöõ gìn caùc giôùi haïnh saâu kín sieâng tu giôùi luaät, ñeán khi ñaày ñuû caùc nieäm chaùnh tri thaáy bieát ñuùng thöïc dieät heát söï ngaên che, chöùng ñöôïc Töù thieàn. Do ñoù daàn daàn ñeán khi caùc laäu döùt haún, chöùng ñöôïc taâm giaûi thoaùt, vaø tueä giaûi thoaùt. Ngay trong hieän ñôøi ñöôïc chöùng caùc thoâng tueä hieåu ñaày ñuû: Ñôøi soáng ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, khoâng nhaän thaân ñôøi sau nöõa. Ñoù goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñôøi traéng maø sinh phaùp Nieát-baøn khoâng ñen khoâng traéng.

---------------

Phaåm 8: BAÛY PHAÙP, Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Quyù thaày neân bieát! Coù baûy phaùp Ñöùc Phaät hieåu bieát raát ñaày ñuû roõ raøng, thaáu suoát moïi leõ roài ñem ra giaûng daïy chæ baøy cho haøng ñeä töû cuûa Ngaøi. Nay chuùng ta caàn neân hoøa hôïp keát taäp oân laïi, ñeå sau khi Ñöùc Phaät dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi. Chuùng ta cuõng neân cuøng nhau tu phaïm haïnh tuaân giöõ giôùi luaät ñeå taïo lôïi ích laâu daøi cho voâ löôïng chuùng höõu tình. Haõy xoùt thöông haøng trôøi, ngöôøi trong coõi theá gian, khieán hoï höôûng nhaän ñöôïc nhieàu lôïi ích an laïc cao quyù. Baûy phaùp laø gì? Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) noùi:

Caùc chi - cuï - taøi - löïc Dieäu, phi dieäu hai thöù Thöùc truï vaø tuøy mieân Söï khoâng tranh goàm baûy.

Goàm coù: Baûy thöù giaùc chi, baûy loaïi Boå-ñaëc-giaø-la, baûy thöù ñònh cuï,


www.daitangkinh.org

baûy thöù taøi, baûy thöù löïc, baûy khoâng phaûi phaùp dieäu, baûy phaùp dieäu, baûy phaùp khoâng dieäu thöù hai, baûy phaùp dieäu thöù hai, baûy thöù thöùc truï, baûy thöù tuøy mieân, baûy söï khoâng laàm loãi, baûy phaùp ngaên tranh caõi.

Coù baûy giaùc chi: 1. Nieäm giaùc chi. 2. Traïch phaùp giaùc chi. 3. Tinh taán giaùc chi. 4. Hyû giaùc chi. 5. Khinh an giaùc chi. 6. Ñònh giaùc chi. 7. Xaû giaùc chi.

- Theá naøo laø nieäm giaùc chi? Ñaùp: Caùc ñeä töû Phaät ñoái vôùi khoå suy nghó xeùt tìm hieåu veà khoå, ñoái

vôùi taäp suy nghó xeùt tìm veà taäp, ñoái vôùi dieät suy nghó xeùt tìm veà dieät, ñoái vôùi ñaïo suy nghó xeùt tìm veà ñaïo voâ laäu. Luoân taùc yù töông öng vôùi caùc nieäm tuøy nieäm..., roäng noùi cho ñeán taâm saùng suoát ghi nhôù roõ raøng. Ñoù goïi laø nieäm giaùc chi.

- Theá naøo laø traïch phaùp giaùc chi? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät, ñoái vôùi khoå suy nghó tìm hieåu veà

khoå, ñoái vôùi taäp suy nghó tìm hieåu veà taäp. Ñoái vôùi dieät suy nghó tìm hieåu veà dieät. Ñoái vôùi ñaïo suy nghó tìm hieåu veà ñaïo voâ laäu. Luoân taùc yù töông öng vôùi söï tuyeån choïn caùc phaùp. Roäng noùi cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø traïch phaùp giaùc chi.

- Theá naøo laø tinh taán giaùc chi? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå suy nghó tìm hieåu veà

khoå, ñoái vôùi taäp suy nghó tìm hieåu veà taäp. Ñoái vôùi dieät suy nghó tìm hieåu veà dieät, ñoái vôùi ñaïo suy nghó tìm hieåu veà ñaïo voâ laäu. Luoân taùc yù töông öng vôùi söï sieâng naêng chuyeân caàn. Roäng noùi cho ñeán loøng luoân coá gaéng heát söùc khoâng lôi loûng. Ñoù goïi laø tinh taán giaùc chi.

- Theá naøo laø hyû giaùc chi? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå suy nghó tìm hieåu veà

khoå, ñoái vôùi taäp suy nghó tìm hieåu veà taäp, ñoái vôùi dieät suy nghó tìm hieåu veà dieät, ñoái vôùi ñaïo suy nghó tìm hieåu veà ñaïo voâ laäu. Taùc yù töông öng taâm vui raát vui töï taùnh cuûa vui, caùc loaïi vui möøng khoaùi chí, thích yù, thoûa loøng, möøng rôõ, caûm xuùc vui möøng, vui thích, khoan khoaùi, thoaûi maùi, khoaùi laøm vieäc, möøng vui khoaùi traù v.v... Ñoù goïi laø hyû giaùc chi.

- Theá naøo laø khinh an giaùc chi? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät, ñoái vôùi khoå suy nghó tìm hieåu veà


khoå, ñoái vôùi taäp suy nghó tìm hieåu veà taäp, ñoái vôùi dieät suy nghó tìm hieåu veà dieät, ñoái vôùi ñaïo suy nghó tìm hieåu veà ñaïo voâ laäu. Luoân taùc yù töông öng vôùi söï khinh an cuûa thaân vaø cuûa taâm, tính chaát cuûa khinh an, caùc loaïi khinh an. Ñoù goïi laø khinh an giaùc chi.

- Theá naøo laø ñònh giaùc chi? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå suy nghó tìm hieåu veà

khoå, ñoái vôùi taäp suy nghó tìm hieåu veà taäp, ñoái vôùi dieät suy nghó tìm hieåu veà dieät, ñoái vôùi ñaïo suy nghó tìm hieåu veà ñaïo voâ laäu. Luoân taùc yù töông öng vôùi choã truï cuûa taâm. Roäng noùi cho ñeán taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø ñònh giaùc chi.

- Theá naøo laø xaû giaùc chi? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå suy tö tìm hieåu veà khoå,

ñoái vôùi taäp suy tö tìm hieåu veà taäp, ñoái vôùi dieät suy tö tìm hieåu veà dieät, ñoái vôùi ñaïo suy tö tìm hieåu veà ñaïo voâ laäu. Luoân taùc yù töông öng vôùi söï bình ñaúng, taâm ngay taùnh thaúng, taâm khoâng tìm bieát taùnh luoân truï trong yeân laëng tòch tónh. Ñoù goïi laø xaû giaùc chi.

Coù baûy loaïi Boå-ñaëc-giaø-la: 1. Boå-ñaëc-giaø-la tuøy tín haønh. 2. Boå-ñaëc-giaø-la tuøy phaùp haønh. 3. Boå-ñaëc-giaø-la tín thaéng giaûi. 4. Boå-ñaëc-giaø-la kieán chí. 5. Boå-ñaëc-giaø-la thaân chöùng. 6. Boå-ñaëc-giaø-la tueä giaûi thoaùt. 7. Boå-ñaëc-giaø-la caâu phaàn giaûi thoaùt.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la tuøy tín haønh? Ñaùp: Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la (chuùng sinh) tuøy tín haønh naày, tröôùc ñaây

khi coøn ôû quaû vò phaøm phu thì coù raát nhieàu veà caùc taùnh: tinh töôûng, yeâu meán, trong saïch thanh tònh, hieåu bieát vaø töø maãn thöông xoùt, nhöng laïi coù raát ít veà suy tö so löôøng, quan saùt, choïn löïa, suy tìm... Ngöôøi naày do coù nhieàu veà tin töôûng kính meán thanh tònh, hieåu bieát vaø töø maãn neân ñöôïc gaëp Nhö Lai vaø haøng ñeä töû Phaät giaûng noùi chaùnh phaùp, daïy baûo truyeàn trao, khuyeân raên... ñem voâ löôïng phaùp moân maø phaân bieät chæ baøy. Khoå thì ñuùng laø khoå, taäp ñuùng laø taäp, dieät ñuùng laø dieät, ñaïo ñuùng thöïc laø ñaïo. Ngöôøi naày nghó: quyù baùu thay nhöõng lôøi giaûng noùi chaéc thaät nhaát ñònh khoâng hö voïng hö voïng. Khoå taäp dieät ñaïo ñuùng thöïc laø khoå taäp dieät ñaïo. Ta nay aân caàn sieâng naêng quan saùt veà caùc haønh laø voâ thöôïng, haønh höõu laäu laø khoå (haønh khoå höõu laäu), taát caû caùc phaùp ñeàu laø khoâng vaø voâ ngaõ. Nghó nhö theá roài lieàn aân caàn sieâng naêng quan saùt caùc phaùp vöøa noùi.


www.daitangkinh.org

Neân sau naày chính mình tu taäp lieàn ñöôïc phaùp baäc nhaát treân ñôøi (theá ñeä nhaát). Töø ñoù luoân khoâng giaùn ñoaïn sinh ñöôïc trí nhaãn khoå phaùp, töông öng Thaùnh ñaïo maø quan saùt caùc hoaït ñoäng ôû coõi Duïc naày laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ... tuøy theo moãi thöù thaáy roõ tröôùc maët. Cho ñeán khi duø chöa khôûi yù nghó veà ñaïo, thì trí ñaõ hieän ra tröôùc maët. Nhö theá, khi ñoù goïi laø tuøy tín haønh (do loøng tin maø tu haønh). Neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø- la tuøy tín haønh.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la tuøy phaùp haønh? Ñaùp: Loaïi Boå-ñaëc-giaø-la tuøy phaùp haønh naày, tröôùc ñaây khi coøn ôû

ôû quaû vò phaøm phu thì baåm taùnh coù nhieàu söï suy tö, suy löôøng quan saùt, choïn löïa, xeùt tìm nhöng laïi raát ít loøng tin söï aùi moä, ít thanh tònh, hieåu bieát vaø töø maãn. Do vì coù nhieàu suy tö so löôøng, quan saùt, choïn löïa, xeùt tìm neân ñöôïc gaëp Nhö Lai vaø haøng ñeä töû Phaät dieãn giaûng chaùnh phaùp, daïy baûo truyeàn trao, khuyeân raên duøng voâ löôïng phaùp moân maø phaân bieät chæ baøy raèng: Khoå ñuùng thöïc laø khoå, taäp ñuùng thöïc laø taäp, dieät ñuùng thöïc laø dieät, ñaïo ñuùng thöïc laø ñaïo. Ngöôøi naày nghó: Thaät laø quyù hoùa, nhöõng ñieàu noùi ra ñoù chaéc chaén ñuùng thöïc nhaát ñònh khoâng hö voïng hö voïng aáy laø khoå taäp dieät ñaïo ñuùng thöïc laø khoå taäp dieät ñaïo. Ta nay aân caàn sieâng naêng quan saùt veà caùc haønh laø voâ thöôïng, haønh höõu laäu laø khoå, taát caû caùc phaùp ñeàu laø khoâng vaø voâ ngaõ. Nghó nhö theá roài, lieàn aân caàn sieâng naêng quan saùt caùc phaùp vöøa noùi. Neân veà sau naày chính mình tu taäp lieàn ñöôïc phaùp baäc nhaát treân ñôøi. Töø ñoù luoân luoân khoâng giaùn ñoaïn sinh ñöôïc trí nhaãn khoå phaùp roài töông öng vôùi Thaùnh ñaïo maø quan saùt caùc haïnh soáng ôû coõi Duïc naày laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ..., tuøy theo moãi thöù hieän tröôùc maët. Cho ñeán khi duø chöa khôûi yù nghó veà ñaïo, thì trí ñaõ hieän ra tröôùc maët. Khi ñoù goïi laø tuøy phaùp haønh. Ñoù goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la tuøy phaùp haønh.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la tín thaéng giaûi? Ñaùp: Töùc laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la tuøy tín haønh ñaõ ñöôïc ñaïo loaïi trí,

cho neân buoâng xaû caû tính chaát cuûa tuøy tín haønh maø nhaäp vaøo soá loaïi cuûa tín thaéng giaûi. Theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la tín thaéng giaûi.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la kieán chí? Ñaùp: Töùc laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la tuøy phaùp haønh ñaõ ñöôïc ñaïo loaïi trí,

cho neân buoâng xaû caû tính chaát cuûa tuøy phaùp haønh maø nhaäp vaøo soá loaïi cuûa kieán chí. Theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la kieán chí.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la thaân chöùng? Ñaùp: Neáu Boå-ñaëc-giaø-la naøo duø ñoái vôùi taùm giaûi thoaùt, thaân ñaõ

chöùng ñöôïc cuï tuùc truï nhöng chöa duøng trí tueä ñeå döùt haún caùc laäu, theá


neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la thaân chöùng. - Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la tueä giaûi thoaùt? Ñaùp: Neáu Boå-ñaëc-giaø-la naøo duø ñoái vôùi taùm giaûi thoaùt, thaân chöa

chöùng ñöôïc cuï tuùc truï, nhöng ñaõ duøng trí tueä maø dieät döùt haún caùc laäu, theá neân goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la Tueä giaûi thoaùt.

- Theá naøo laø Boå-ñaëc-giaø-la caâu phaàn giaûi thoaùt? Ñaùp: Neáu Boå-ñaëc-giaø-la naøo ñoái vôùi taùm giaûi thoaùt duø thaân ñaõ

chöùng ñöôïc cuï tuùc truï roài coøn duøng ñeå dieät thaät döùt heát caùc laäu thì ñoù goïi laø loaïi Boå-ñaëc-giaø-la caâu phaân giaûi thoaùt (moïi phaàn ñeàu giaûi thoaùt).

Vì sao laïi noùi caâu phaàn giaûi thoaùt Boå-ñaëc-giaø-la? Coù hai thöù chöôùng phaàn:

1. Laø chöôùng phaàn phieàn naõo. 2. Laø chöôùng phaàn giaûi thoaùt, neân goïi laø caâu phaàn (ñuû caû hai phaàn).

Caû hai phaàn aáy loaïi Boå-ñaëc-giaø-la naày taâm ñeàu ñöôïc giaûi thoaùt, giaûi thoaùt cuøng cöïc, giaûi thoaùt vónh vieãn. Theá neân goïi laø Boå-ñaëc-giaø-la caâu phaàn giaûi thoaùt.

Coù baûy thöù ñònh cuï: 1. Chaùnh kieán. 2. Chaùnh tö duy. 3. Chaùnh ngöõ. 4. Chaùnh nghieäp. 5. Chaùnh maïng. 6. Chaùnh caàn. 7. Chaùnh nieäm.

Ñoù laø baûy thöù, töùc laø baûy chi Thaùnh ñaïo. Neân bieát töôùng aáy moãi moãi ñeàu ñöôïc noùi rieâng, neân goïi laø ñònh cuï (ñònh ñaày ñuû).

Hoûi: Vì sao goïi laø ñònh cuï? Ñaùp: Ñònh cuï chính laø chaùnh ñònh, do baûy chi Thaùnh ñaïo vaây quanh

giuùp ñôõ trôï löïc khieán noù caøng theâm ñaày ñuû maïnh meõ, vaän chuyeån raát töï taïi vaø veïn toaøn roát raùo nhaát, neân goïi laø ñònh cuï.

Coù baûy thöù taøi (tieàn cuûa): 1. Tín taøi. 2. Giôùi taøi. 3. Taøm taøi. 4. Quyù taøi. 5. Vaên taøi. 6. Xaû taøi. 7. Tueä taøi.


www.daitangkinh.org

- Theá naøo laø tín taøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Coù ñeä töû

Phaät ôû choã Nhö Lai tu haønh gieo troàng tònh tín, sinh caên an truï nôi khoâng theå bò caùc Sa-moân hay Baø-la-moân, hoaëc Trôøi, Ma, Phaïm, hay coõi theá gian khaùc daãn duï cöôùp ñoaït. Neân goïi laø tín taøi (cuûa caûi cuûa ñöùc tin).

- Theá naøo laø giôùi taøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Caùc ñeä töû

Phaät lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû daâm duïc taø haïnh, lìa boû noùi doái, lìa boû uoáng röôïu. Theá neân goïi laø giôùi taøi.

- Theá naøo laø taøm taøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Ngöôøi coù ñaày ñuû söï bieát xaáu hoå

thì thöôøng xaáu hoå ñoái vôùi caùc phaùp chaúng thieän xaáu aùc. Vì coù nhöõng taïp nhieãm khieán coù theå chieâu caûm ñeán thaân ñôøi sau maø chòu quaû dò thuïc voâ cuøng khoå sôû, laïi hay daãn ñeán caùc söï sinh, giaø, cheát ôû ñôøi sau, vaäy neân sinh taâm xaáu hoå xaáu xa. Ñoù goïi laø taøm taøi.

- Theá naøo laø quyù taøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Nhöõng ngöôøi soáng bieát theïn thuøng

thì luoân luoân xaáu hoå ñoái vôùi caùc phaùp xaáu aùc chaúng thieän. Vì coù nhöõng taïp nhieãm khieán coù theå chieâu caûm thaân ñôøi sau, maø chòu quaû dò thuïc voâ cuøng khoå sôû, laïi coù khaû naêng daãn ñeán caùc söï sinh giaø cheát ôû ñôøi sau. Vaäy haõy neân sinh loøng theïn thuøng xaâu xa. Ñoù goïi laø quyù taøi.

- Theá naøo laø vaên taøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Coù ñeä töû

Phaät ña vaên thöôøng hay nghe hoïc nhieàu vaø ghi nhôù thaät kyõ caùc ñieàu ñaõ nghe. Nghóa laø caùc phaùp yeáu voâ thöôïng maø Phaät ñaõ giaûng noùi trình baøy caùc phaùp thieän thaáp, trung bình, cao caáp vôùi vaên nghóa raát tuyeät vôùi kheùo leùo haáp daãn maø laïi thuaàn nhaát toaøn veïn, phaïm haïnh trong traéng. Ngöôøi naày ñoái vôùi caùc phaùp yeáu voâ thöôïng ñoù ñaõ nghe hoïc ñaày ñuû, nhôù ñuû lôøi vaên vaø nghóa lyù, hieåu bieát thoâng suoát tinh töôøng, taâm khoâng taùn loaïn neân söï thaáy hieåu bieát caøng thaáu ñaùo. Ñoù goïi laø vaên taøi.

- Theá naøo laø xaû taøi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Coù ñeä töû

Phaät bò taät tham lam keo kieät troùi chaët. Vaäy maø ôû giöõa ñaïi chuùng vò ñoù ñaõ lìa boû ñöôïc taät xaáu ñoù. Tuy ôû taïi nhaø nhöng taâm khoâng heà meâ ñaém vöôùng víu, laïi hay thi aân boá ñöùc ban taëng, dang tay boá thí, luoân öa thích vieäc buoâng xaû vaø cuùng teá. Ban ôn boá thí ñaày ñuû vaø boá thí phaân chia bình ñaúng khoâng thieân vò. Ñoù goïi laø xaû taøi.

- Theá naøo laø tueä taøi?


Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù vò Bí-soâ neân bieát! Coù ñeä töû Phaät hay bieát ñuùng nhö thaät ñaây laø khoå thaùnh ñeá, ñaây laø choã taäp hôïp caùc khoå thaùnh ñeá, ñaây laø dieät khoå thaùnh ñeá ñaây laø con ñöôøng daãn ñeán söï dieät khoå thaùnh ñeá. Ñoù laø tueä taøi.

Ñöùc Theá Toân noùi keä: Chaøng trai hay coâ gaùi Ñuû, tin, giôùi, taøm, quyù Vaên, xaû, tueä taøi ñoù Neân bieát thaät giaøu sang. Ta baûo Ñaïi só aáy Chaúng soáng phí moät ñôøi Thöôøng ôû coõi trôøi, ngöôøi Höôûng giaøu sang an laïc.

Coù baûy thöù löïc: 1. Tín löïc. 2. Tinh taán löïc. 3. Taøm löïc. 4. Quyù löïc. 5. Nieäm löïc. 6. Ñònh löïc. 7. Tueä löïc.

- Theá naøo laø tín löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Coù haøng

ñeä töû Phaät ôû choã Ñöùc Nhö Lai tu haønh gieo troàng tinh taán (ñöùc tin thanh tònh)…, cho ñeán roäng noùi: Ñoù laø tín löïc (söùc maïnh cuûa ñöùc tin).

- Theá naøo laø tinh taán löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Vì muoán ñoaïn tröø taát caû caùc söï xaáu

aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra cho neân khôûi leân yù muoán maïnh meõ quyeát taâm. Cho ñeán keå caû boán thöù Chaùnh thaéng. Ñoù goïi laø tinh taán löïc (söùc maïnh cuûa sieâng gaéng).

- Theá naøo laø taøm löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Nhöõng ngöôøi naøo ñaày ñuû ñöùc bieát

hoå theïn thì luoân xaáu hoå vôùi caùc phaùp xaáu aùc, chaúng thieän, cho ñeán roäng noùi. Ñoù goïi laø taøm löïc (söùc maïnh cuûa xaáu hoå).

- Theá naøo laø quyù löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Nhöõng ngöôøi naøo truï (soáng) vaøo

ñöùc bieát tuûi theïn thì luoân xaáu hoå vôùi caùc phaùp xaáu aùc chaúng thieän, cho ñeán roäng noùi ñoù goïi laø quyù löïc (söùc maïnh cuûa ñöùc tuûi theïn).


www.daitangkinh.org

- Theá naøo laø nieäm löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Ngay ôû trong noäi thaân maø luoân

theo doõi ñeå yù quan saùt xem xeùt. Roäng noùi cho ñeán boán thöù nieäm truï (Töù nieäm xöù) ñoù goïi laø nieäm löïc (söùc maïnh cuûa yù nieäm quan saùt).

- Theá naøo laø ñònh löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Haõy lìa söï ham muoán moïi phaùp

xaáu aùc chaúng thieän. Taâm luoân coù taàm coù töø töùc coù suy nghó tìm xeùt lìa boû söï sinh ra möøng vui, luoân truï vaøo sô thieàn troïn veïn ñaày ñuû. Roäng noùi cho ñeán truï vaøo baäc töù thieàn troïn veïn ñoù laø ñònh löïc.

- Theá naøo laø tueä löïc? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Coù haøng

ñeä töû Phaät hay bieát ñuùng nhö thaät ñaây laø khoå thaùnh ñeá v.v... cho ñeán roäng noùi. Ñoù goïi laø tueä löïc.

Ñeán ñaây Nhö Lai noùi keä: Neáu coù caùc Bí-soâ Ñuû tín-caàn-taøm-quyù Vaø löïc-nieäm-ñònh-tueä Mau döùt ñöôïc caùc khoå.



QUYEÅN 17

Phaåm 8: BAÛY PHAÙP, Phaàn 2

Coù baûy phaùp khoâng toát (phi dieäu): 1. Baát tín. 2. Khoâng hoå. 3. Khoâng theïn. 4. Bieáng löôøi. 5. Maát chaùnh nieäm. 6. Khoâng ñònh. 7. AÙc tueä (tueä xaáu).

- Theá naøo laø baát tín (khoâng tin)? Ñaùp: Goàm caùc loaïi chaúng tin, tính chaát cuûa baát tín, taùnh chaúng tin

ôû tröôùc maét, khoâng tuøy thuaän, khoâng aán ñònh quyeát chaéc, ñaõ khoâng vui nhaãn, seõ khoâng vui nhaãn, hieän khoâng vui nhaãn, loøng luoân khoâng thanh tònh. Ñoù goïi laø baát tín.

- Theá naøo laø voâ taøm? (Khoâng bieát xaáu hoå) Ñaùp: Töùc laø caùc thöù chaúng bieát xaáu hoå, cho ñeán roäng noùi. Ñoù goïi

laø voâ taøm. - Theá naøo laø voâ quyù? (Khoâng bieát tuûi theïn) Ñaùp: Caùc thöù chaúng bieát tuûi theïn, xaáu hoå, maéc côõ..., cho ñeán roäng

noùi. Ñoù laø voâ quyù. - Theá naøo laø bieáng löôøi? Ñaùp: Töùc laø tính chaát cuûa caùc thöù döôùi möùc tinh taán, tinh taán keùm,

ngaùn tinh taán, sôï tinh taán..., roäng noùi cho ñeán söï bieáng löôøi, töï taùnh bieáng löôøi taâm khoâng haêng haùi maïnh meõ coá gaéng sieâng naêng chuyeân caàn. Ñoù goïi laø bieáng löôøi.

- Theá naøo laø thaát nieäm? (Maát chaùnh nieäm) Ñaùp: Töùc laø tính chaát cuûa caùc thöù khoâng nghó ngôïi, chuù yù, nghó nhôù

caùc vieäc gì caû hoaëc nghó ngôïi lang mang, maát chaùnh nieäm, nieäm ôû ngoaøi


www.daitangkinh.org

taâm. Ñoù laø thaát nieäm. - Theá naøo laø baát ñònh? Ñaùp: Töùc laø taâm taùn loaïn. Tính chaát cuûa taâm taùn loaïn laø sao? Töùc

laø caùc tính chaát phaân taùn cuûa taâm nhö taâm loaïn ñoäng roái raém, taâm luoân xao ñoäng hoài hoäp, bò quaáy nhieãu, taâm laêng xaêng lang thang, chaïy nhaûy, khoâng chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng ñöùng yeân. Ñoù laø taùnh taùn loaïn cuûa taâm.

- Theá naøo laø aùc tueä? Ñaùp: Töùc laø tuyeån choïn nhöõng ñieàu khoâng ñuùng lyù chaáp chaët cho

laø ñuùng, coøn nhöõng vieäc ñuùng lyù thì baûo laø sai. Theá neân goïi laø aùc tueä (tueä xaáu).

Ñoù laø baûy phaùp khoâng toát. Do nguyeân nhaân naøo maø noùi baûy phaùp naày laø khoâng toát? Khoâng

toát (dieäu) töùc laø khoâng phaûi haïng ngöôøi toát laønh. Caùc phaùp naày goïi laø khoâng toát, nghóa laø vôùi caùc phaùp naày thì chæ coù nhöõng keû khoâng toát ñaøng hoaøng meán thích chuoäng laáy maø thoâi. Vì keû aáy hieän coù neân goïi laø baûy thöù khoâng toát.

Coù baûy thöù phaùp toát: 1. Tín. 2. Taøm. 3. Quyù. 4. Tinh taán. 5. Nieäm. 6. Ñònh. 7. Tueä.

- Theá naøo laø tín? Ñaùp: Caùc thöù ñöùc tin, tính chaát cuûa ñöùc tin, söï tin töôûng tröôùc maét,

söï tuøy thuaän, söï aán ñònh quyeát chaáp (lôøi höùa coù uy tín) ñaõ vui chòu ñöïng (nhaãn) seõ vui chòu ñöïng, hieän ñang vui chòu ñöïng. Taâm luoân thanh tònh. Ñoù goïi laø tín.

- Theá naøo laø taøm? (xaáu hoå vôùi ngöôøi) Ñaùp: Laø caùc thöù maéc côõ, xaáu hoå, tính chaát veà söï xaáu hoå, cho ñeán

roäng noùi. Ñoù laø taøm (hoå). - Theá naøo laø quyù? Ñaùp: Caùc thöù tuûi theïn, taùnh cuûa tuûi theïn, cho ñeán noùi roäng. Ñoù laø

quyù (töï theïn vôùi mình). - Theá naøo laø tinh taán? Ñaùp: Töùc caùc thöù baäc döôùi cuûa sieâng naêng tinh taán, tính chaát söï


tinh taán cho ñeán roäng noùi. Ñoù laø tinh taán (coá söùc sieâng gaéng). - Theá naøo laø nieäm? Ñaùp: Laø caùc thöù nieäm, tuøy nieäm. Roäng noùi cho ñeán taâm saùng suoát

taùnh ghi nhôù. Ñoù laø nieäm. - Theá naøo laø ñònh? Ñaùp: Laø caùc thöù taâm truï. Roäng noùi cho ñeán tính chaát taâm chuyeân

chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø ñònh. - Theá naøo laø tueä? Ñaùp: Töùc laø tuyeån choïn hieåu bieát caùc ñieàu naøo ñuùng lyù thì cho laø

ñuùng lyù, ñieàu naøo khoâng ñuùng lyù thì baûo laø sai. Ñoù goïi laø tueä. Ñoù laø baûy phaùp toát. Do nguyeân nhaân naøo noùi laø baûy phaùp naày toát?

Toát laø chæ cho haïng ngöôøi toát ñaøng hoaøng. ÔÛ ñaây noùi caùc phaùp aáy toát, coù nghóa laø chæ coù nhöõng keû ñaøng hoaøng toát môùi meán thích chuoäng laáy caùc phaùp ñoù maø thoâi. Nay caùc keû aáy hieän coù, neân goïi ñoù laø baûy phaùp toát.

Laïi coù baûy phaùp khoâng toát: 1. Chaúng bieát phaùp. 2. Khoâng bieát nghóa. 3. Khoâng bieát thôøi gian. 4. Khoâng bieát ñoä löôïng. 5. Khoâng bieát chính mình. 6. Khoâng bieát veà caùc nhoùm ngöôøi. 7. Khoâng bieát Boå-ñaëc-giaø-la naøo hôn keùm.

- Theá naøo laø khoâng bieát phaùp? Ñaùp: Nghóa laø khoâng bieát giaùo phaùp cuûa Nhö Lai goïi laø Kheá kinh,

goàm caùc thöù nhö: Vaên ñoïc tuïng, lôøi thoï kyù, keä tuïng, töï noùi, nhaân duyeân, thí duï, boån söï, boån sinh, phöông quaûng, phaùp hieám coù, nghò luaän... Ñoù goïi laø khoâng bieát phaùp.

- Theá naøo laø khoâng bieát nghóa? Ñaùp: Töùc laø chaúng hieåu bieát ñöôïc ñieàu aáy, nhöõng lôøi noùi coù nghóa

lyù aáy, nghóa laø vôùi lôøi noùi nhö theá, nhö theá, thì coù nghóa lyù nhö theá, nhö theá. Ñoù goïi laø chaúng bieát nghóa.

- Theá naøo laø khoâng bieát thôøi gian? Ñaùp: Nghóa laø khoâng bieát ñuùng luùc hay khoâng ñuùng luùc, laø nhö luùc

naày thì neân tu phaùp ngaên tröø thoâi döùt. Luùc naày thì neân tu phaùp khôûi söï haønh ñoäng, luùc kia thì neân tu haïnh buoâng xaû v.v... Ñoù goïi laø khoâng bieát thôøi gian.

- Theá naøo laø khoâng bieát ñoä löôïng? Ñaùp: Nghóa laø khoâng hieåu bieát caùc thöù phaân löôïng nhö caùc thöùc aên


www.daitangkinh.org

uoáng hay caùch aên uoáng, nhö vieäc ñi ñöùng naèm ngoài, nhö vieäc thöùc nguû, noùi naêng im laëng, hoaëc caùch giaûi tröø phieàn muoän v.v..., phaûi coù chöøng möïc. Theá neân goïi laø khoâng bieát ñoä löôïng.

- Theá naøo laø khoâng töï bieát mình? Ñaùp: Laø khoâng töï bieát mình ñaïo ñöùc nhieàu ít nhö caùc thöù: Ñöùc tin,

giôùi haïnh, vieäc nghe hoïc, vieäc buoâng xaû, trí tueä hoaëc giaùo phaùp, caùc quaû chöùng, caùc yù nieäm doøng doõi taøi naêng, naêng khieáu cuûa mình v.v..., goïi laø khoâng töï bieát veà mình.

- Theá naøo laø khoâng bieát veà caùc nhoùm ngöôøi? Ñaùp: Laø chaúng hieåu bieát veà caùc nhoùm ngöôøi ai hôn ai keùm, nhö theá

naøo veà caùc chuùng Saùt-ñeá-lôïi, Baø-la-moân, Tröôûng giaû, cö só hay Sa-moân hoaëc ngoaïi ñaïo... ôû trong caùc nhoùm ngöôøi aáy thì ta phaûi laøm nhö theá naøo nhö phaûi ñöùng ngoài ra sao, noùi naêng im laëng theá naøo v.v... Ñoù goïi laø khoâng bieát veà caùc nhoùm ngöôøi.

- Theá naøo laø khoâng bieát veà Boå-ñaëc-giaø-la naøo hôn keùm? Ñaùp: Nghóa laø khoâng bieát caùc Boå-ñaëc-giaø-la ñöùc haïnh cuûa ai hôn

hay keùm. Töùc laø caùc Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá nhö theá thì ñöùc haïnh nhö theá nhö theá laø keùm hay hôn. Ñoù goïi laø khoâng bieát roõ Boå-ñaëc-giaø-la hôn keùm.

Ñoù laø baûy phaùp khoâng toát. Do nguyeân nhaân naøo noùi baûy phaùp ñoù chaúng toát laønh? Chaúng toát laø chæ cho ngöôøi khoâng toát, khoâng ñaøng hoaøng. Caùc phaùp naày sôû dó goïi laø khoâng toát vì chæ coù haïng ngöôøi aáy meán öa chuoäng laáy maø thoâi. Cho neân ñaây laø baûy phaùp khoâng toát.

Laïi coù baûy phaùp toát: 1. Bieát phaùp. 2. Hieåu nghóa. 3. Bieát luùc. 4. Bieát ñoä löôïng. 5. Bieát mình. 6. Bieát caùc nhoùm ngöôøi. 7. Bieát Boå-ñaëc-giaø-la hôn keùm.

- Bieát phaùp, nghóa laø hieåu bieát ñuùng veà giaùo phaùp cuûa Nhö Lai. Ñoù laø Kheá kinh goàm coù caùc thöù: ÖÙng tuïng, Thoï kyù, Vaên xuoâi, Vaên vaàn, (caùc keä tuïng), Töï noùi, Nhaân duyeân, Thí duï, Boån söï, Boån sinh, Phöông quaûng, Phaùp hieám coù, Nghò luaän... Ñoù goïi laø bieát phaùp.

- Hieåu nghóa, laø hieåu bieát ñuùng ñaén ñieàu ñoù, lôøi vaên coù nghóa lyù ñoù. Töùc laø nhöõng lôøi nhö theá thì coù yù nghóa nhö theá. Ñoù goïi laø hieåu nghóa.

- Bieát luùc, laø bieát ñuùng luùc vaø chaúng ñuùng luùc. Töùc laø luùc naày thì


neân tu phaùp chæ töôùng, luùc kia thì neân tu phaùp cöû töôùng, vaø luùc noï neân tu phaùp xaû töôùng v.v... nhö theá goïi laø bieát luùc bieát thôøi.

- Bieát ñoä löôïng, laø hieåu bieát ñuùng ñaén coù thöù phaân löôïng, töùc nhö caùc thöùc aên uoáng hay caùch aên uoáng thöôûng thöùc, hoaëc khi ñi ñöùng naèm ngoài, khi thöùc nguû, noùi naêng im laëng, hoaëc khi giaûi lao, giaûi buoàn v.v... moãi thöù ñeàu coù möùc haïn ñònh..., ñeàu bieát roõ caû.

- Töï bieát mình, laø hieåu bieát ñuùng ñaén veà ñöùc ñoä cuûa mình nhieàu, hay ít. Töùc laø nhöõng thöù mình ñaõ coù. Nhö veà ñöùc tin, uy tín, giôùi haïnh, nghe hoïc, söï buoâng xaû, hoaëc trí tueä, giaùo phaùp, caùc quaû chöùng, caùc yù nieäm, hoaëc veà doøng doõi, naêng khieáu, taøi naêng v.v..., thì goïi bieát mình.

- Bieát caùc nhoùm ngöôøi, laø bieát roõ caùc nhoùm ngöôøi naøo laø hôn hay keùm, nhö caùc nhoùm ngöôøi thuoäc caùc doøng Saùt ñeá lî, Baø-la-moân, Tröôûng giaû, cö só, ñaây laø Sa-moân, ñaây laø ngoaïi ñaïo..., thì ta phaûi xöû söï nhö theá naøo, phaûi ñöùng ngoài ra sao, khi naøo neân noùi vaø neân yeân laëng. Ñoù goïi laø bieát caùc nhoùm ngöôøi.

- Bieát haïn Boå-ñaëc-giaø-la naøo hôn hay keùm, laø bieát roõ haïng Boå- ñaëc-giaø-la naày coù ñöùc haïnh hôn hay keùm. Töùc laø khoái Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá thì coù ñöùc haïnh nhö theá laø keùm hay hôn... Ñoù goïi laø bieát Boå- ñaëc-giaø-la hôn hay keùm.

Ñoù laø baûy phaùp toát. Vì sao laïi goïi baûy phaùp naày laø toát? Toát ñaây laø chæ cho baäc Thieän só, keû ñaøng hoaøng. Caùc phaùp ñoù goïi laø toát vì chæ coù nhöõng keû toát ñaøng hoaøng ñoù meán öa chuoäng laáy maø thoâi. Cho ñeán goïi caùc phaùp naày laø toát.

Coù baûy thöùc truï: 1. Nhö coù loaøi höõu tình coù saéc, coù caùc thöù thaân vaø caùc thöù töôûng

nhö loaøi ngöôøi vaø moät phaàn coõi trôøi. Ñoù laø truï thöùc thöù nhaát. 2. Laïi coù loaøi höõu tình coù saéc, coù caùc thöù thaân, nhöng chæ coù moät

thöù töôûng nhö coõi trôøi Phaïm chuùng, khôûi laäp töø kieáp xöa, goïi laø truï thöùc thöù hai.

3. Laïi coù loaøi höõu tình coù saéc, coù moät thöù thaân nhöng coù nhieàu thöù töôûng nhö coõi trôøi Quang AÂm thì goïi laø coõi trôøi thöù ba.

4. Laïi coù loaøi höõu tình coù saéc, coù moät thöù thaân vaø moät thöù töôûng nhö coõi trôøi Bieán tònh, thì goïi laø truï thöùc thöù tö.

5. Laïi coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ngoaøi taát caû saéc töôûng, dieät heát caùc ñoái töôûng chaúng coøn suy nghó caùc thöù töôûng vaø nhaäp vaøo khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù. Nhö coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù. Goïi ñoù laø truï thöùc thöù naêm.

- Laïi coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ngoaøi taát caû vaøo Khoâng


www.daitangkinh.org

voâ bieân xöù maø nhaäp vaøo thöùc voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù. Nhö coõi trôøi Thöùc voâ bieân xöù. Goïi ñoù laø truï thöùc thöù saùu.

- Laïi coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ngoaøi taát caû Thöùc voâ bieân xöù maø nhaäp vaøo voâ sôû höõu truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù. Nhö coõi trôøi Voâ sôû höõu xöù. Goïi ñoù laø truï thöùc thöù baûy.

Chöõ coù saéc ôû ñaây, nghóa laø loaøi höõu tình aáy coù saéc, hieän baøy ra thaân coù saéc, coù ñuû caû xöù coù saéc, giôùi coù saéc vaø uaån coù saéc, neân goïi laø coù saéc.

Loaøi höõu tình: Töùc laø theo nghóa chaéc thaät cao toät. Vì caùc loaøi höõu tình khoâng nhaän ñöôïc, khoâng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhöng döïa vaøo caùc uaån, xöù, giôùi maø giaû laäp ra coù loaøi höõu tình. Roài coù caùc töôûng töôûng ra ñaët ra noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø loaøi höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh maïng nhu ñoàng (treû con) coù sinh ra, coù nuoâi döôõng thaønh tröôïng phu Boå-ñaëc-giaø-la, neân goïi laø loaøi höõu tình.

Coù caùc thöù thaân, nghóa laø loaøi höõu tình ñoù coù nhieàu thöù saéc thaân hieän baøy roõ raøng, ñuû caùc thöù töôùng, ñuû caùc thöù hình chöù khoâng phaûi coù moät saéc, moät töôùng, moät hình. Cho neân goïi laø caùc thöù thaân.

Coù caùc thöù töôûng, laø loaøi höõu tình aáy coù caùc töôûng vui, töôûng khoå, hay töôûng khoâng vui khoâng khoå. Cho neân goïi laø caùc thöù töôûng.

Nhö ngöôøi vaø moät phaàn coõi trôøi, laø chæ chung veà loaøi ngöôøi vaø coõi trôøi thuoäc Duïc giôùi.

Goïi ñoù laø thöù nhaát, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám tôùi thì noù ôû haøng thöù nhaát.

Truï laø gì? Töùc laø vôùi söï phieàn luïy ñoù coù ñuû caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc neân goïi chung laø thöùc truï.

Coù saéc, laø loaøi höõu tình coù saéc ñoù môùi baøy ra caùi thaân coù saéc, coù caùc thöù xöù coù saéc, giôùi coù saéc vaø uaån coù saéc. Neân goïi laø coù saéc.

Höõu tình, töùc laø theo nghóa chaéc thaät cao quyù. Daàu loaøi höõu tình thaät ra khoâng nhaän ñöôïc, khoâng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhöng döïa vaøo caùc uaån, giôùi, xöù maø giaû laäp ra loaøi höõu tình. Roài vôùi caùc töôûng töôûng ra, ñaët ra noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø loaøi höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh maïng nhu ñoàng, coù sinh, coù döôõng trôû thaønh tröôïng phu Boå-ñaëc-giaø-la. Neân goïi laø höõu tình.

Coù caùc thöù thaân, laø loaøi höõu tình ñoù coù nhieàu thöù saéc thaân hieän baøy roõ raøng, ñuû caùc thöù hình töôùng chöù khoâng phaûi chæ coù moät saéc, moät töôùng moät hình. Neân goïi laø caùc thöù thaân.

Coù moät thöù töôûng, laø caùc loaøi höõu tình aáy coù thôøi gian vaø thaân phaän soáng (coù maïng soáng trong moät thôøi gian nhaát ñònh). Neân khi theá giôùi


naày kieáp soáng saép hoaïi thì phaàn nhieàu ñeàu vaõng sinh leân coõi trôøi Quang aâm cuøng chung söï vôùi nhau. ÔÛ ñoù coù ñaày ñuû taâm yù vaø saéc thaân, caùc caên khoâng thieáu soùt, caùc chi phaàn boä phaän ñeàu troïn veïn ñaày ñuû, hình töôùng roõ raøng thanh tònh möøng vui maø aên uoáng, maïng soáng daøi laâu coù thôøi gian phaàn soá. ÔÛ theá gian ñoù khi kieáp xöa luùc môùi thaønh laäp, ôû phía döôùi khoâng trung coù moät soá cung ñieän troáng roãng, boãng nhieân moïc leân. Khi ñoù coù moät ngöôøi (höõu tình) do thoï maïng ñaõ heát, nghieäp ñaõ döùt, phöôùc ñaõ taøn, laø ngöôøi ñaàu tieân cuøng chung soáng ôû coõi trôøi Quang aâm cheát ñi vaø sinh xuoáng ôû taïi cung ñieän troáng khoâng coõi Phaïm theá, chæ rieâng moät mình khoâng coù ai khaùc theo haàu nhöng coù tuoåi thoï raát daøi. Ngöôøi naày soáng ôû ñoù trong thôøi gian raát laâu, laâu laém. Roài boãng nhieân laïi sinh ra loøng aùi duïc vaø buoàn ruõ röôïi, neân nghó: Phaûi chi coù nhieàu höõu tình khaùc cuøng chung soá phaàn ñeán soáng cuøng laøm baïn vôùi ta! Khi ngöôøi naày ñang öôùc ao nhö theá thì coù moät soá höõu tình khaùc do tuoåi thoï ñaõ taøn, nghieäp ñaõ döùt, phöôùc ñaõ heát cuõng ôû coõi trôøi Quang aâm ñoù cheát ñi vaø sinh vaøo cung ñieän ôû coõi Phaïm theá ñeå cuøng laøm baïn vôùi höõu tình tröôùc ñoù. Ngöôøi sinh tröôùc ôû coõi aáy nghó: Töø xöa khi ta sinh leân ñaây chæ coù moät mình khoâng coù ai caû tuoåi thoï raát cao, vaø ôû ñaây raát laâu boãng nhieân sinh aùi duïc vaø buoàn röôøi röôïi, neân nghó laøm theá naøo ñeå coù caùc chuùng höõu tình khaùc cuõng gioáng nhö ta sinh vaøo choán naày ñeå cuøng ta laøm baïn. Khi ta öôùc ao nhö theá thì coù caùc höõu tình khaùc lieàn sinh vaøo ñaây ñaùp öùng yù ta vaø cuøng ta laøm baïn. Vaäy thì soá höõu tình chính ta hoùa ra. Nhö theá thì ñoái vôùi nhöõng keû aáy vaø caùc theá gian khaùc ta laø keû töï coù töï taïi, ta laø keû laøm ra, hoùa ra, sinh ra. Thaät ra ñaùng toân leân laøm Toå phuï. Ngay luùc ñoù nhoùm höõu tình kia cuõng nghó: Boïn ta ñaõ töøng thaáy oâng aáy soáng, moät mình ôû ñaây vôùi soá tuoåi raát cao, vaø soáng ôû ñaây raát laâu, laâu laém. Roài boãng nhieân phaùt sinh loøng aùi duïc vaø naûy ra moät noãi buoàn lôùn vaø baûo öôùc ao coù caùc höõu tình khaùc cuøng gioáng nhö ta sinh leân ñaây cuøng laøm baïn vôùi ta. Khi oâng aáy mong öôùc ñieàu ñoù thì boïn ta lieàn sinh leân ñoù cuøng chung soá phaàn ñeå cuøng laøm baïn thieát vôùi oâng aáy. Vaäy thì boïn ta chính do oâng aáy hoùa ra. Ñoái vôùi loaøi höõu tình vaø caùc vaät treân coõi naày, thì khi oâng aáy laø keû töï taïi, laø keû ñaõ hoùa ra, laøm ra, sinh ra, thaät oâng aáy ñaùng toân leân laøm Toå phuï..., cho neân goïi laø coù moät thöù töôûng.

Nhö coõi trôøi Phaïm chuùng, laø ôû ñaây laø ñeå goïi chung nhöõng ngöôøi sinh leân ôû cung trôøi Phaïm chuùng.

Coù nhieàu thöù thaân nhöng chæ coù moät thöù töôûng ñaõ khôûi truï töø kieáp xa xöa, laø khi kieáp xöa sinh ra thì goïi laø baäc thöù hai, töùc theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù hai.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Vì sao goïi laø thöùc truï? Ñaùp: Töùc laø vôùi thaân phieàn luïy naày coù ñuû caùc thöù uaån, saéc, thoï,

töôûng, haønh, thöùc, neân goïi chung laø thöùc truï. Coù saéc, nghóa laø ñoái vôùi loaøi höõu tình coù saéc aáy baøy laäp ra caùi thaân

coù saéc, coù caùc thöù xöù coù saéc, giôùi coù saéc uaån coù saéc. Neân goïi laø coù saéc. Höõu tình, ñoù laø nghóa chaéc thaät cao quyù. Duø caùc loaøi höõu tình khoâng

nhaän ñöôïc, khoâng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhöng y vaøo caùc uaån, giôùi, xöù maø giaû laäp ra loaøi höõu tình. Roài vôùi caùc töôûng töôûng ra maø ñaët noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh ra maïng nhu ñoàng, coù sinh ra coù nuoâi döôõng ñeå thaønh nhöõng tröôïng phu Boå-ñaëc-giaø-la. Cho neân goïi laø höõu tình.

Coù moät thöù thaân, laø loaøi höõu tình aáy coù moät saéc thaân roõ raøng coù moät phaàn töôùng. Khoâng coù caùc thöù saéc, khoâng coù nhieàu thöù töôùng, nhieàu thöù hình. Neân goïi laø moät thöù thaân.

Coù nhieàu thöù töôûng nghóa laø loaøi höõu tình aáy coù töôûng vui vaø töôûng chaúng khoå chaúng vui. Neân goïi laø nhieàu thöù töôûng.

Nhö coõi trôøi Quang aâm, töùc chæ chung cho caùc trôøi ôû coõi Quang aâm. Ñoù goïi laø haøng thöù ba. Töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù ba.

Thöùc truï laø gì? Töùc laø vôùi caùi thaân phieàn luïy naày coù ñuû caùc uaån saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc neân goïi chung laø thöùc truï.

Coù saéc, nghóa laø loaøi höõu tình coù saéc aáy baøy laäp ra thaân coù saéc vaø caùc thöù xöù coù saéc, giôùi coù saéc, uaån coù saéc, cho neân goïi laø coù saéc.

Höõu tình, laø thuoäc nghóa chaéc thaät vaø cao toät, duø caùc loaøi höõu tình chaúng theå thaâu nhaän ñöôïc, chaúng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhöng y vaøo caùc uaån, giôùi, xöù maø giaû laäp ra loaøi höõu tình. Roài vôùi caùc töôûng töôûng ra maø ñaët ra noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh ra maïng nhu ñoàng, coù sinh ra, coù nuoâi döôõng ñeå thaønh Boå-ñaëc-giaø-la, neân goïi laø höõu tình.

Coù moät thöù thaân, laø caùc loaøi höõu tình aáy coù moät saéc thaân roõ raøng, coù moät hình, moät töôùng. Khoâng coù nhieàu thöù saéc, khoâng coù nhieàu thöù töôùng, nhieàu thöù hình. Neân goïi laø moät thöù thaân.

Coù moät thöù töôûng, laø coù loaøi höõu tình chæ coù töôûng vui maø thoâi, cho neân goïi laø moät thöù töôûng.

Nhö coõi trôøi Bieán tònh, töùc laø söï chæ chung cho caùc trôøi ôû coõi Bieán tònh, ñoù laø haøng thöù tö. Töùc theo thöù töï lieân tuïc daàn ñeám leân thì noù ôû haøng thöù tö.

Theá naøo laø thöùc truï? Töùc laø vôùi caùi thaân phieàn luïy naày coù ñuû caùc


uaån saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Neân goïi laø thöùc truï. Khoâng coù saéc, laø loaøi höõu tình aáy khoâng coù saéc maø laäp ra thaân

khoâng saéc, khoâng coù caùc thöù xöù coù saéc, giôùi coù saéc, uaån coù saéc. Cho neân goïi laø khoâng coù saéc.

Höõu tình, töùc laø theo nghóa chaéc thaät cao toät, duø caùc loaøi höõu tình chaúng theå thaâu nhaän ñöôïc, khoâng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhöng y vaøo caùc uaån, giôùi xöù maø giaû laäp ra loaøi höõu tình. Roài vôùi caùc töôûng töôûng ñaët ra noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø loaøi höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh ra maïng nhu ñoàng, coù sinh ra, coù nuoâi döôõng ñeå trôû thaønh caùc Boå-ñaëc-giaø-la. Neân goïi laø höõu tình.

Vöôït taát caû caùc saéc töôûng, laø vöôït taát caû nhaõn thöùc, thaân töông öng vôùi töôûng.

Dieät heát söï coù ñoái töôûng, laø dieät caû boán thöùc cuûa thaân töông öng vôùi töôûng.

Chaúng suy nghó caùc thöù töôûng, laø khoâng coù naêm thöùc cuûa thaân, daãn ñeán töông öng vôùi yù thöùc duyeân nôi saéc v.v... Caùc thöù gaây chöôùng ngaïi cho ñònh töôûng (töôûng veà ñònh), nhaäp vaøo voâ bieân khoâng, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù.

Nhö laø coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù, laø chæ chung veà coõi trôøi khoâng voâ bieân. Ñoù goïi laø haøng thöù naêm. Töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn maõi thì noù ôû haøng thöù naêm.

Hoûi: Truï thöùc laø gì? Ñaùp: Töùc laø vôùi caùi thaân phieàn luïy naày, coù ñuû caû caùc uaån saéc, thoï,

töôûng, haønh, thöùc, neân goïi chung laø thöùc truï. Khoâng coù saéc, laø loaøi höõu tình aáy khoâng saéc aáy laäp ra thaân khoâng

coù saéc, khoâng coù xöù coù saéc, khoâng coù giôùi coù saéc, khoâng coù uaån coù saéc, cho neân goïi laø khoâng coù saéc.

Höõu tình, töùc laø theo nghóa chaéc thaät cao toät, duø caùc loaøi höõu tình khoâng thaâu nhaän ñöôïc, khoâng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhöng y vaøo caùc uaån-giôùi-xöù maø giaû laäp ra loaøi höõu tình. Vaø vôùi caùc töôûng töôûng ñaët ra noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø loaøi höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh ra maïng nhu ñoàng, coù sinh ra, coù nuoâi döôõng ñeå trôû thaønh Boå-ñaëc-giaø-la. Neân goïi laø höõu tình.

Vöôït taát caû Khoâng voâ bieân xöù maø nhaäp vaøo thöùc voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù, nhö coõi trôøi Thöùc voâ bieân xöù, nghóa laø chæ chung coõi trôøi Thöùc voâ bieân xöù.

Ñoù laø haøng thöù saùu, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn maõi leân thì noù vaøo haøng thöù saùu.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Thöùc truï laø gì? Ñaùp: Töùc laø vôùi thaân phieàn luïy naày coù ñuû caû caùc uaån saéc, thoï,

töôûng, haønh, thöùc. Goïi chung laø thöùc truï. Khoâng coù saéc, laø loaøi höõu tình khoâng coù saéc aáy, ñaët laäp ra, thaân

khoâng coù saéc, khoâng coù caùc thöù xöù coù saéc, giôùi coù saéc, uaån coù saéc, cho neân goïi laø khoâng coù saéc.

Höõu tình, töùc laø theo nghóa chaéc thaät cao toät. Vì duø caùc loaøi höõu tình khoâng theå thaâu nhaän ñöôïc, chaúng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu, nhö y vaøo caùc uaån, xöù giôùi maø giaû laäp ra loaøi höõu tình. Vôùi caùc töôûng töôûng ñaët ra noùi laø coù chuyeån ñoåi maø goïi laø loaøi höõu tình theo yù ngöôøi. Roài coù sinh ra maïng nhu ñoàng, coù sinh ra, coù nuoâi döôõng ñeå trôû thaønh Boå-ñaëc-giaø-la. Neân goïi laø höõu tình.

Vöôït taát caû Thöùc voâ bieân xöù maø nhaäp vaøo voâ sôû höõu truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù, nhö coõi trôøi Voâ sôû höõu xöù. Nghóa laø chæ baøy chung cho coõi trôøi Voâ sôû höõu xöù.

Ñoù laø haøng thöù baûy, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù laø haøng thöù baûy.

Hoûi: Thöùc truï laø gì? Ñaùp: Töùc laø vôùi caùi thaân phieàn luïy naày coù ñuû caû caùc uaån saéc, thoï,

töôûng, haønh, thöùc, goïi chung laø thöùc truï. Coù baûy thöù tuøy mieân:

1. Tham duïc tuøy mieân. 2. Saân giaän tuøy mieân. 3. Coù tham tuøy mieân. 4. Maïn tuøy mieân. 5. Voâ minh tuøy mieân. 6. Kieán tuøy mieân. 7. Nghi tuøy mieân.

- Tham duïc tuøy mieân laø sao? Ñaùp: Neáu ñoái vôùi caùc duïc maø tham lam ham hoá, cho ñeán roäng noùi.

Neân goïi laø tham duïc tuøy mieân. - Theá naøo laø saân giaän tuøy mieân? Ñaùp: Neáu ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình muoán gaây caùc toån haïi. Cho ñeán

roäng noùi, thì goïi laø saân giaän tuøy mieân. - Theá naøo laø coù tham tuøy mieân? Ñaùp: Ñoái vôùi coù saéc hay khoâng saéc maø tham lam. Cho ñeán roäng

noùi, thì goïi laø coù tham tuøy mieân. - Theá naøo laø maïn tuøy mieân?


Ñaùp: Bò caùc thöù kieâu maïn hoãn laùo bao vaây coät chaët. Cho ñeán roäng noùi thì goïi laø maïn tuøy mieân.

- Theá naøo laø voâ minh tuøy mieân? Ñaùp: Khaép trong ba coõi ñeàu khoâng coù trí, thì goïi laø voâ minh tuøy

mieân. - Theá naøo laø kieán tuøy mieân? Ñaùp: Coù naêm thöù chaáp thì goïi laø kieán tuøy mieân. - Theá naøo laø nghi ngôø tuøy mieân? Ñaùp: Ñoái vôùi caùc chaân lyù, caùc ñieàu chaéc thaät maø coøn do döï nghi

ngôø thì goïi laø nghi tuøy mieân. Coù baûy söï khoâng laàm loãi: 1. Quyù vò neân bieát: Coù haøng ñeä töû Phaät ôû choã Nhö Lai tu taäp gieo

troàng caùc thöù tònh tín, sinh caên, an truï neân khoâng bò caùc Sa-moân hay Baø- la-moân hoaëc Thieân ma phaïm hay moät coõi theá gian khaùc daãn duï cöôùp ñoaït, ñoù goïi laø söï khoâng laàm loãi thöù nhaát.

2. Laïi quyù vò neân bieát: Coù haøng ñeä töû cuûa Phaät luoân an truï soáng trong giôùi haïnh thanh tònh, chuyeân caàn sieâng naêng gìn giöõ caån thaän caùc giôùi luaät Bieät giaûi thoaùt, caùc quy taéc ñieàu leä, trong moïi hoaït ñoäng vieäc laøm ñeàu tuaân haønh ñaày ñuû. Ñoái vôùi caùc loãi raát nhoû nhöng aùy naùy lo sôï raát lôùn... Thöôøng tìm hoïc ñuû caùc moân hoïc (ôû nhöõng nôi coù daïy) vaø luoân tuaân giöõ ñuùng ñaén khoâng heå huûy phaïm. Ñoù laø söï khoâng laàm loãi thöù hai.

3. Laïi quyù vò neân bieát: Coù haøng ñeä töû Phaät luoân gaàn guõi keát baïn vôùi caùc baïn laønh, cuøng kheùo leùo söû söï khi giao teá chôi thaân. Ñoù laø söï khoâng laàm loãi thöù ba.

4. Vaø quyù vò neân bieát: Coù haøng ñeä töû Phaät thöôøng thích ôû nhöõng nôi vaéng veû yeân tònh ñaày ñuû caû hai thöù lìa boû töùc laø caùc söï lìa boû cuûa thaân cuûa taâm. Ñoù goïi laø söï khoâng laàm loãi thöù tö.

5. Laïi quyù vò neân bieát: Coù haøng ñeä töû Phaät luoân soáng an truï trong söï sieâng naêng chuyeân caàn. Luoân coù söùc haêng haùi coá gaéng raát maïnh meõ beàn bæ kieân trì. Ñoái vôùi caùc phaùp thieän khoâng bao giôø buoâng boû caùc nguyeân taéc baét buoäc. Ñoù goïi laø söï khoâng laàm loãi thöù naêm.

6. Laïi nöõa quyù vò neân bieát: Coù haøng ñeä töû Phaät luoân an truï trong cuï nieäm, thaønh töïu tuyeät dieäu caùc thöôøng döïa vaøo caùc chi nieäm. Nhöõng vieäc laøm ñaõ laâu, nhöõng lôøi noùi ñaõ xöa ñeàu nhôù raát kyõ. Ñoù laø söï khoâng laàm loãi thöù saùu.

7. Vaø quyù thaày neân bieát: Coù haøng ñeä töû Phaät luoân an truï soáng trong cuï tueä (tueä toaøn veïn ñaày ñuû), thaønh töïu toát caùc thöù tueä, nhö tueä coù sinh maét theá gian, thaùnh tueä, xuaát tueä, tueä kheùo thoâng ñaït, tueä bæ sôû


www.daitangkinh.org

taùc (do noù taïo ra) vaø tueä chaùnh taän khoå... Ñoù goïi laø ñieàu khoâng laàm loãi thöù baûy.

ÔÛ choã Nhö Lai maø tu haønh gieo troàng tònh tín. Nhö Lai laø gì? Nhö Lai laø baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc (Ñaáng giaùc ngoä hoaøn toaøn).

Tònh tín laø gì? Töùc laø döïa vaøo caùc phaùp thieän, caùc loaïi ñöùc tin, tính chaát cuûa ñöùc tin do xuaát ly vaø xa lìa sinh ra. Roäng noùi cho ñeán tính chaát thanh tònh taâm, neân goïi laø tònh tín. Vôùi caùi tònh tín ñoù ôû choã Nhö Lai maø ñaõ ñang hay seõ ra söùc tu haønh vaø gieo troàng.

Thuoäc haøng thöù nhaát, töùc laø theo thöù töï vaø lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù nhaát.

Söï khoâng loãi laàm, nghóa laø chæ roõ caùi tình traïng ñaõ ñöôïc thanh tònh, ñaõ ñoaïn döùt vónh vieãn caùc laàm loãi...

Luoân soáng an truï trong tònh giôùi (giôùi haïnh thanh tònh) Hoûi: Theá naøo laø tònh giôùi? Ñaùp: Töùc laø caùc nghieäp ñaõ laøm nghóa laø giöõ thaân nghieäp, ngöõ

nghieäp ñuùng pheùp taéc giôùi luaät vaø coù ñôøi soáng thanh tònh, neân goïi laø tònh giôùi.

An truï, nghóa laø thaønh töïu ñöôïc tònh giôùi, luoân tu haønh caùc haïnh cao quyù, thaúng tieán ñeán choã chöùng ngoä. Ñoù goïi laø an truï.

Chuyeân caàn sieâng naêng giöõ gìn caùc giôùi luaät bieät giaûi thoaùt. Hoûi: Theá naøo laø bieät giaûi thoaùt? Ñaùp: Nghóa laø caùc Nhö Lai baäc chaùnh ñaúng giaùc roäng noùi cho ñeán

Phaät, Baït giaø phaïm ñaõ töï mình thaáy bieát, vì caùc vò Bí-soâ cöù moãi nöûa thaùng thöôøng tuyeân noùi caùc Kheá kinh ñieàu luaät bieät giaûi thoaùt.

Hoûi: Do nguyeân nhaân naøo maø noùi laø bieät giaûi thoaùt? Ñaùp: Töùc laø caùc phaùp thieän cao quyù nhaát thöôøng laáy ñaây, (giôùi

luaät) laøm cöûa vaøo, caùc giôùi luaät laø phaùp moân ñöùng ñaàu cao quyù nhaát, noù cuõng laø ñieàu kieän ñaàu tieân, caàn phaûi laøm rieâng, ôû rieâng do ñoù neân ñaët teân laø bieät giaûi thoaùt.

Sieâng naêng giöõ gìn giôùi luaät naày, nghóa laø ñoái vôùi caùc phaùp bieät giaûi thoaùt maø luoân tuaân haønh laø theo nhö theá xoay chuyeån theo.

Caùc quy taéc ñieàu leä cuûa caùc hoaït ñoäng ñeàu tuaân giöõ ñaày ñuû. Nghóa laø toaøn chuùng Bí-soâ coù naêm vieäc traùi vôùi quy ñieàu luaät leä, vaø naêm choã khoâng neân ñi ñeán.

Naêm vieäc traùi vôùi quy taéc ñieàu leä laø: 1. Toäi hôn ngöôøi khaùc. 2. Toäi khaùc ñaïi chuùng. 3. Toäi bò ñoïa, bò naáu ñoát.


4. Toäi ñaàu rieâng. 5. Toäi laøm aùc.

Naêm choã khoâng neân ñi ñeán: 1. Cung vua. 2. Nhaø laøm aùc. 3. Nhaø gaùi daâm (thanh laâu). 4. Nhaø coù aâm nhaïc. 5. Quaùn röôïu.

Haøng ñeä töû Phaät ñoái vôùi naêm vieäc chaúng neân laøm, naêm nôi khoâng neân ñeán maø luoân xa lìa töø boû khoâng bao giôø laøm. Coøn ñoái vôùi caùc quy ñieàu chaân chaùnh caùc vieäc ñuùng ñaùng vaâng giöõ ñaùng laøm thì luoân tuaân haønh thaønh töïu ñaày ñuû.

Ñoái vôùi caùc loãi nhoû nhöng lo sôï aùi naùy lôùn, laø ñoái vôùi caùi toäi raát nhoû khi khôûi leân thì voâ cuøng lo aâu aùi naùy sôï seät.

Thöôøng tìm hoïc caùc moân hoïc khoâng heà cheâ bai sai phaïm, laø caùc ñeä töû Phaät thì khoâng neân baûo: Vôùi moân hoïc naøo thì ta caàn sieâng naêng tu hoïc, coøn vôùi moân hoïc kia thì ta khoâng caàn phaûi sieâng naêng tu hoïc... maø caùc ñeä töû Phaät neân thöôøng nghó: Taát caû chö Phaät Nhö Lai öùng chaùnh ñaúng giaùc, roäng keå cho ñeán Phaät, Baïc-giaø-phaïm vaø nhöõng baäc thaáy bieát ñaày ñuû ñuùng ñaén cho neân taát caû nhöõng ñieàu ñaët ra döïng neân, taát caû caùc moân hoïc, ta ñeàu phaûi hoïc vaø luoân luoân khoâng bao giôø cheâ bai, sai phaïm.

Ñoù laø haøng thöù hai, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù laø haøng thöù hai.

Söï (ñieàu) khoâng laàm loãi, laø chæ roõ söï ñöôïc thanh tònh, vaø döùt heát caùc loãi laàm.

Gaàn guõi vôùi baïn laønh. Theá naøo laø baïn laønh? Baïn laønh laø chæ cho taát caû caùc Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû Phaät, cuõng chæ cho caùc Boå-ñaëc-giaø-la coù ñaày ñuû giôùi vaø ñöùc. Ñoái vôùi caùc baïn laønh ñoù maø gaàn guõi, gaàn guõi maõi, lieân tuïc thöôøng xuyeân cuøng cöïc vaø tuøy thuaän thôø phuïng haàu haï cuùng döôøng cung kính. Theá neân noùi laø gaàn guõi thaân caän baïn laønh.

Theá naøo goïi laø kheùo keát baïn thaân? Töùc laø caùc thöù gieát haïi, troäm cöôùp, daâm duïc taø haïnh, noùi doái hoaëc uoáng caùc thöù röôïu..., ñeàu luoân xa lìa, döùt tröø töø boû, chaùn sôï, gheâ tôûm vaø döùt tröø thaät heát haún neân goïi laø thieän. Vaø cuøng vôùi nhöõng ngöôøi thieän ñoù maø keát laøm baïn thaân, tuøy thuaän höôùng ñeán choã thaân taâm khoâng coøn thaáy coù hai. Theá neân noùi kheùo keát laøm baïn.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø kheùo söû söï giao teá? Ñoái vôùi caùc baäc ñaày ñuû ñöùc tin, uy tín, giôùi haïnh, ña vaên hoïc nhieàu, ñaày ñuû buoâng xaû, trí tueä vaø tuøy theo cuøng xoay sôû, chuyeån dôøi, leä thuoäc, phuï trôï, tuøy thuaän khoâng traùi nghòch. Laïi coøn nhö ñoái vôùi phaùp thieän, ñaày ñuû phaùp, töø boû, xa lìa vaø tuøy theo cuøng xoay chuyeån, leä thuoäc, tuøy thuaän khoâng traùi nghòch. Vaø laïi ñoái vôùi ñaày ñuû phaùp thieän xuaát ly v.v..., xa lìa maø duø moät nieàm vui, moät söï ham muoán, moät vui möøng moät yeâu meán..., thì ñeàu cuøng vui, muoán, möøng, yeâu..., cho neân goïi laø kheùo giao teá xöû söï.

Ñoù laø haøng thöù ba, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haøng thöù ba.

Khoâng coù söï laàm loãi, töùc laø chæ vieäc ñaõ ñoaïn döùt vaø ñöôïc thanh tònh.

Theá naøo goïi laø thích ôû nôi thanh vaéng? Caùc choã naøo khoâng coù nhaø cöûa thì goïi laø choã thanh vaéng. Neáu ôû nôi ñoù maø luoân vui veû meán thích, chaúng saàu lo taâm khoâng naûn sôï, thì goïi laø thích ôû choã thanh vaéng.

Ñuû hai thöù xa lìa töùc laø thaân vaø taâm ñeàu lìa boû, nghóa laø ôû nôi thanh vaéng maø thöôøng sieâng naêng tu hoïc, trong noäi taâm luoân vaéng laëng ngöøng nghæ thoâi döùt, nhöng laïi khoâng lìa tónh löï, thieàn ñònh vaø thaønh töïu söï quan saùt tuyeät dieäu. ÔÛ choã thanh vaéng khoâng coù nhaø cöûa ñoâng ñuùc maø sieâng tu caùc nghóa lyù cuûa mình.

Gioûi sieâng naêng tu hoïc, noäi taâm luoân yeân laëng, thoâi, döùt, nghóa laø ôû nôi ñoù luoân chuyeân caàn sieâng gaéng, tu hoïc boán thöù thieàn ñònh cuûa theá gian.

Chaúng lìa boû tónh löï thieàn ñònh, laø ôû trong theá gian vôùi boán thöù thieàn ñònh luoân luoân sieâng naêng suy tö khoâng thaáp keùm hay giaùn ñoaïn boû pheá, neân noùi laø chaúng coù khoù khaên vieäc tónh löï thieàn ñònh.

Thaønh töïu söï quan saùt tuyeät dieäu, laø ñoái vôùi boán thöù thieàn ñònh ôû theá gian luoân töông öng vôùi trí tueä tuyeät dieäu thaønh töïu ñaày ñuû.

Luoân ôû nôi vaéng veû khoâng nhaø cöûa, laø ôû nôi vaéng veû khoâng nhaø cöûa ñoâng ñuùc, do söùc choïn löïa toát maø luoân vui veû meán thích khoâng heà saàu lo buoàn chaùn, laïi hay theâm lôùn caùc phaùp thieän cho thaân vaø taâm. Neân noùi laø thích ôû nôi vaéng khoâng nhaø cöûa.

Sieâng tu caùc nghóa lyù cuûa mình, nghóa laø goác aùi duïc ñaõ tröø, lìa boû, dieät ñoä vaø Nieát-baøn goïi laø nghóa cao toät nhaát, ñoù cuõng laø nghóa lyù cuûa mình, ñoái vôùi nghóa ñoù sieâng naêng tu hoïc, mong caàu nhanh choùng ñöôïc chöùng caùc quaû vò, neân noùi laø sieâng tu töï nghóa.

Ñoù laø haøng thöù tö, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù tö.


Söï khoâng laàm loãi, töùc laø chæ roõ söï thanh tònh trong saïch caøng nhieàu cuûa lôøi noùi, truï vaøo söï sieâng naêng chuyeân caàn.

Theá naøo laø tinh taán? Ñoái vôùi phaùp thieän sinh ra töø xuaát ly, xa lìa, sieâng naêng maïnh meõ coá gaéng noå löïc luoân, khuyeán khích taâm gaéng söùc maõi khoâng gì ngaên caûn ñöôïc thì goïi laø tinh taán. Do ngöôøi aáy thaønh töïu ñöôïc söï tinh taán nhö theá, neân ñoái vôùi söï tu taäp, thöôøng hay laøm ñöôïc caùc haïnh cao quyù, thaúng tieán ñeán choã chöùng ngoä.

Truï vaøo theá maïnh, laø ngöôøi aáy sieâng naêng ôû möùc cao veïn toaøn neân goïi laø coù theá löïc.

Coù chuyeân caàn, töùc laø chæ roõ söï sieâng naêng chaéc chaén beàn bæ, neân goïi laø coù chuyeân caàn.

Coù haêng haùi maïnh meõ, laø do ñaõ thaønh töïu ñöôïc söùc tinh taán ñoù cho neân maïnh meõ quyeát chaéc, beàn bæ kieân trì vaø lanh lôïi duõng caûm maø chaáp chaët maø giöõ laáy. Caùc ñieàu giöõ laáy chaáp chaët ñoù ñeàu laø phaùp thieän khoâng xaáu xa toäi loãi, neân tuøy theo hình töôùng ñoù chaáp laáy, giöõ gìn maõi khoâng buoâng boû, nhö chieám ñöôïc nöôùc khaùc thì phaûi kheùo leùo giöõ gìn.

Ñoái vôùi caùc phaùp thieän luoân luoân khoâng boû caùc nguyeân taéc baét buoäc, laø ñoái vôùi caùc phaùp thieän khoâng buoâng boû söï chuyeân caàn luoân haêng haùi sieâng naêng khoâng giaùn ñoaïn.

Ñoù laø haøng thöù naêm, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haøng thöù naêm.

Söï khoâng loãi laàm, laø chæ baøy roõ söï thanh tònh. An truï vaøo cuï nieäm. Theá naøo laø nieäm? Neáu döïa vaøo phaùp thieän

sinh ra do xuaát ly, xa lìa maø caùc nieäm theo ñoù nhôù nghó maõi, cho ñeán roäng noùi thì goïi ñoù laø nieäm.

Thaønh töïu tuyeät dieäu caùc vieäc döïa vaøo (thöôøng uûy) chi nieäm, nghóa laø taùm chi Thaùnh ñaïo thì goïi laø thöôøng uûy Nieäm ñaây laø moät trong taùm chi ñoù, töùc laø chi chaùnh nieäm.

Vieäc laøm vaø lôøi noùi laâu xa ñeàu nhôù kyõ, laø do nieäm naày maø caùc vieäc ñaõ laøm qua thì khoâng heà queân maát maø ghi nhôù roõ raøng.

Ñoù laø haøng thöù saùu, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haøng thöù saùu.

Söï khoâng loãi laàm, laø chæ baøy cho vieäc lôøi noùi ngaøy caøng thanh tònh.

An truï vaøo cuï tueä. Theá naøo goïi laø tueä? Neáu döïa vaøo phaùp thieän sinh ra do xuaát ly, töø boû vaø ñoái vôùi caùc phaùp töôùng laïi gioûi choïn löïa, tuyeån choïn cuøng cöïc... Roäng noùi cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na neân goïi ñoù laø tueä.


www.daitangkinh.org

Noùi an truï, laø do ñaõ thaønh töïu ñöôïc tueä ñoù roài, neân ñoái vôùi caùc phaùp töôùng thöôøng hay laøm ñöôïc caùc haïnh cao quyù, thaúng tieán ñeán choã chöùng ngoä.

Thaønh töïu ñöôïc tueä xuaát moät ôû theá gian. Theá gian nghóa laø naêm uaån. Naêm uaån ñoù laø: Saéc, thoï, töôûng, haønh,

thöùc. Do vì ñaõ thaønh töïu ñöôïc tueä nhö theá neân coù theå bieát ñuùng thöïc naêm thuû uaån naày sinh ra vaø bieán ñoåi, tan maát ñi. Do ñoù neân noùi laø caùi tueä xuaát moät ôû theá gian.

Thaùnh tueä, coù hai thöù: Moät laø toát laønh neân goïi laø thaùnh vaø hai laø voâ laäu cuõng goïi laø thaùnh. Thöù tueä naày coù ñuû hai thöù thaùnh ñoù, neân goïi laø thaùnh tueä.

Xuaát tueä, laø do ñaõ thaønh töïu ñöôïc tueä nhö theá, neân coù theå xuaát ly, vöôït thoaùt ra khoûi coõi Duïc vaø caû coõi Saéc, coõi Voâ saéc nöõa, neân goïi laø xuaát tueä.

Tueä kheùo thoâng suoát, laø do thaønh töïu ñöôïc tueä aáy roài cho neân ñoái vôùi caùc ñeá khoå-taäp-dieät-ñaïo vaø do caùc töôùng khoå taäp dieät ñaïo maø gioûi thaáu suoát hieåu bieát roõ raøng moät caùch kheùo leùo, gioûi giang, rieâng bieät töøng thöù, neân goïi laø tueä kheùo thoâng suoát.

Tueä töï gaây neân (do noù laøm ra), laø do ngöôøi aáy hoïc ñaïo khoâng giaùn ñoaïn cho neân coù ñöôïc tueä cao quyù ñoù. ÔÛ ñaây goïi ñoù laø tueä do noù laøm ra.

Tueä chaùnh taän khoå (tueä dieät heát khoå). Theá naøo laø chaùnh? Ñoù laø nhaân, laø cöûa vaøo ñaïo, laø lyù thuù (lyù ñöôïc höôùng tôùi), laø haønh töôùng cuûa ñaïo. Theá neân goïi laø chaùnh.

Taän khoå tueä (tueä dieät khoå). Naêm thöù uaån goïi laø khoå. Vì tueä naày coù theå dieät heát naêm thuû uaån, dieät heát, heát taát caû, heát troïn veïn vaø chöùng ñöôïc söï dieät heát vónh vieãn, cho neân goïi laø tueä dieät heát khoå.

Ñoù laø haøng thöù baûy, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù baûy.

Söï khoâng loãi laàm, laø chæ baøy lôøi noùi caøng thanh tònh. Trong ñaây Theá Toân noùi keä:

Ñuû tín, giôùi, baïn laønh ÔÛ choã vaéng sieâng naêng Thaønh töïu nieäm, bieát ñuùng Laø baûy söï khoâng loãi.

Coù baûy phaùp ngaên vieäc tranh caõi: 1. Hieän tieàn Tyø-naïi-da. 2. Nhôù nghó Tyø-naïi-da.


3. Baát si Tyø-naïi-da. 4. Caàu töï taùnh Tyø-naïi-da. 5. Nhaän giöõ lôøi cuûa nhieàu ngöôøi Tyø-naïi-da. 6. Nhaän giöõ lôøi mình noùi Tyø-naïi-da. 7. Nhö coû che maët ñaát Tyø-naïi-da.

Ñoù laø baûy phaùp ngaên söï tranh caõi. Hoûi: Vì sao laïi goïi laø baûy phaùp ngaên söï tranh caõi? Ñaùp: Tranh caõi nghóa laø coù kia coù ñaây, coù ngöôøi coù ta neân coù tranh

caõi, tranh giaønh nghòch thuø nhau... Do baûy phaùp naày moät khi hieän ra thì coù theå khieán vieäc tranh caõi ñoù ngöng laïi, döùt ñi. Do ñoù maø goïi laø phaùp ngaên tranh caõi.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 18

Phaåm 9: TAÙM PHAÙP, Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo ñaïi chuùng: Quyù vò neân bieát! Vôùi taùm phaùp Ñöùc Phaät ñaõ chính mình hieåu bieát thaáu suoát kyõ caøng, roài ñem giaûng daïy chæ baøy cho haøng ñeä töû cuûa Ngaøi. Nay chuùng ta neân hoøa hôïp keát taäp oân laïi, ñeå sau khi Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi vôùi nhau. Vaø chuùng ta neân tu phaïm haïnh, tuaân giöõ phaùp luaät ñeå ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho voâ soá chuùng sinh. Haõy neân thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thaâu nhaän ñöôïc nhieàu nghóa lyù lôïi ích vaø söï an laïc quyù baùu ñaëc bieät.

Taùm phaùp laø gì? Baøi keä (OÁt-ñaø-nam) noùi: Caùc chi ñaïo vaø thí Bieáng löôøi, tinh taán, phöôùc Chuùng, theá phaùp, giaûi thoaùt Thaéng xöù, ñeàu coù taùm.

Goàm coù: Taùm chi ñaïo, taùm loaïi Boå-ñaëc-giaø-la, taùm thöù boá thí, taùm thöù bieáng löôøi, taùm thöù tinh taán, taùm thöù sinh ra phöôùc, taùm thöù chuùng, taùm theá phaùp, taùm thöù giaûi thoaùt, taùm thöù thaéng xöù.

Coù taùm chi Thaùnh ñaïo: 1. Chaùnh kieán. 2. Chaùnh tö duy. 3. Chaùnh ngöõ. 4. Chaùnh nghieäp. 5. Chaùnh maïng. 6. Chaùnh caàn. 7. Chaùnh nieäm. 8. Chaùnh ñònh.

Ñaây laø taùm chi Thaùnh ñaïo nhö tröôùc ñaõ noùi nhieàu. Coù taùm loaïi Boå-ñaëc-giaø-la:


1. Chöùng quaû höôùng Döï löu. 2. Chöùng quaû Döï löu. 3. Chöùng quaû höôùng Nhaát lai. 4. Chöùng quaû Nhaát lai. 5. Chöùng quaû höôùng Baát hoaøn. 6. Chöùng quaû Baát hoaøn. 7. Chöùng quaû höôùng A-la-haùn. 8. Chöùng quaû A-la-haùn.

Ñoù laø taùm loaïi Boå-ñaëc-giaø-la, haõy ñuùng phaùp maø luaän noùi saâu xa veà caùc töôùng cuûa noù.

Coù taùm thöù boá thí: 1. Boá thí khi coù ngöôøi ñeán xin. 2. Boá thí vì sôï haõi. 3. Boá thí vì mong baùo ñeàn. 4. Boá thí mong thí laïi. 5. Boá thí vì thoùi quen töø tröôùc. 6. Boá thí vì caàu danh. 7. Boá thí vì muoán sinh leân trôøi. 8. Boá thí vì taâm trang nghieâm, vì taâm giuùp ñôõ, vì hoã trôï cho

Du-giaø, vì muoán ñöôïc trí tueä saùng, vì nghóa cao toät Boà-ñeà, Nieát-baøn, cho neân thí.

- Theá naøo laø boá thí khi coù ngöôøi ñeán xin? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi öa boá thí cho nhöõng ngöôøi haøng xoùm,

thí cho nhöõng ngöôøi gaàn guõi thaân thích, thí cho nhöõng keû ñang ñeán xin. Hoï nghó: Khi coù ngöôøi hieän ñang tôùi xin maø sao laïi khoâng boá thí? Ñoù goïi laø boá thí cho ngöôøi ñeán xin.

- Theá naøo laø boá thí vì sôï haõi? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi vì sôï haõi maø boá thí, vì sôï haõi bò troùi buoäc

(bò vua baét giam) neân phaûi boá thí, ban aân. Hoï töï nghó: Neáu khoâng boá thí thì seõ khoâng ñöôïc caùc vieäc nhö theá, seõ bò hao toån nhö theá... Ñoù laø boá thí vì sôï haõi.

- Theá naøo laø boá thí ñeå traû ôn? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi nghó: Ngöôøi aáy ñaõ töøng boá thí cho ta

nhö theá, caùc vaät nhö theá... Nay ta cuõng neân boá thí taëng bieáu laïi ngöôøi aáy nhöõng vaät nhö heá. Ñaâu laïi chaúng ñeàn ñaùp aân nghóa chaêng? Ñoù laø boá thí vì ñeàn ôn.

- Theá naøo laø boá thí mong thí laïi? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi nghó: Ta nay boá thí cho ngöôøi ñoù nhö


www.daitangkinh.org

theá, caùc vaät nhö theá, thì ngöôøi ñoù cuõng seõ boá thí bieáu taëng laïi cho ta nhö theá, caùc vaät nhö theá. Mong öôùc ngöôøi khaùc ñeàn traû laïi maø boá thí, thì goïi laø boá thí mong thí laïi.

- Theá naøo laø boá thí vì tuïc xöa? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi nghó: OÂng cha ta thöôøng hay boá thí, nhaø

ta suoát ñôøi luoân boá thí khoâng heà giaùn ñoaïn. Ta nay sinh vaøo gia ñình coù tín coù thí. Nhaø ta xöa nay thöôøng öa boá thí neáu nay ta khoâng boá thí seõ laøm maát danh döï cuûa doøng hoï. Vì giöõ gìn truyeàn thoáng cuûa doøng hoï maø boá thí vì tuïc leä xöa.

- Theá naøo laø boá thí caàu danh? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi vì muoán coù tieáng toát danh thôm ñöôïc

khen ngôïi thaùn phuïc xa gaàn khaép nôi neân boá thí. Ñoù laø boá thí caàu danh.

- Theá naøo boá thí mong ñöôïc sinh leân trôøi? Ñaùp: Nhö coù moät soá ngöôøi vì muoán coù ñöôïc quaû dò thuïc toát ñeïp

ñöôïc sinh leân coõi trôøi maø boá thí. Nghóa laø khi cheát roài, ta seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi trôøi. Do ñoù nay maø boá thí thì seõ ñöôïc höôûng phöôùc vui tuyeät vôøi ôû choán thieân cung. Theá neân goïi laø boá thí ñeå caàu sinh leân trôøi.

- Theá naøo laø boá thí vì ñeå trang nghieâm cho taâm, ñeå giuùp ñôõ taâm, vì hoã trôï cho Du-giaø, vì ñeå ñöôïc trí tueä saùng, vì nghóa lyù cao thöôïng Boà-ñeà, Nieát-baøn?

Ñaùp: Laø nhö coù moät soá ngöôøi nghó taâm hoàn ta töø laâu ñaõ dính baån do caùc thöù tham saân si, taâm ñaõ bò taïp nhieãm dô nhôùp thì tình cuõng bò taïp nhieãm. Coøn neáu taâm thanh tònh thì tình cuõng seõ trong saïch thanh tònh. Coøn nhö khi laøm vieäc boá thí thì seõ phaùt sinh nieàm vui, vì vui neân taâm möøng, vì taâm möøng neân thaân nheï nhaøng khoan khoaùi, thaân khoai khoaùi neân coù hoan laïc, vì hoan laïc neân taâm ñònh, taâm ñònh neân thaáy bieát nhö thöïc, thaáy bieát nhö thöïc neân sinh chaùn sôï, chaùn sôï neân lìa boû, lìa boû neân ñöôïc giaûi thoaùt, giaûi thoaùt neân chöùng Nieát-baøn. Nhö theá vieäc boá thí daàn daàn caøng laøm theâm lôùn caùc phaùp cao quyù tuyeät dieäu, vaø daàn daàn seõ chöùng ñöôïc Boà-ñeà, Nieát-baøn coù nghóa lyù vi dieäu nhaát.

Ñöùc Theá Toân noùi keä: Vôùi caùc töôùng ñaày ñuû Neân lìa boû xan tham Thí chaát tröïc ñuùng luùc Nhaän ñöôïc quaû baùo lôùn. Baäc trí taâm tònh thieän Thí thaät ñaùng kính meán


Do vì taâm thanh tònh Neân chöùng ñöôïc nieàm vui. Lieàn töø taâm vui naày Phaùt sinh ra hyû quyù Do taâm hyû quyù aáy Maø thaân ñöôïc nheï nhaøng. Töø thaân nheï nhaøng naày Baäc trí taâm ñöôïc vui Do taâm nhaän ñöôïc vui Neân taâm ñònh moät caûnh. Coù ñònh quyù nhö theá Neân taâm saïch khoâng caáu Ñieàu thuaän coù kham naêng Neân thaáy bieát nhö thaät. Do thaáy bieát nhö thaät Lieàn chaùn gheùt hoïa thaân Ñaõ chaùn hoïa cuûa thaân Keû trí gioûi lìa boû. Vì ñaõ gioûi lìa boû Giaûi thoaùt tham saân si Keû trí töï neân bieát Phaïm haïnh laäp, ñôøi heát. Lôïi ích lôùn nhö theá Neân bieát do boá thí Neáu tu toát duyeân naày Chöùng ñöôïc vui maõi maõi.

Coù taùm thöù löôøi bieáng: 1. Quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi soáng gaàn caùc thaønh aáp

hoaëc thoân xoùm, buoåi saùng ñaép y mang baùt vaøo thaønh aáp laàn löôït ñi khaát thöïc. Khi ñi khaát thöïc ngöôøi aáy nghó: Mong sao ñöôïc nhieàu thöùc aên ngon quyù. Neáu khoâng ñöôïc toaïi loøng thì nghó: Nay ta aên quaù ít, thaân theå gaày yeáu, khoâng theå tieán tu caùc thaéng haïnh cao quyù phaûi tu. Vaäy ta haõy naèm yeân ñaây vì mình saép cheát roài! Nghó theá roài lieàn khoâng theøm chuyeân caàn sieâng gaéng nöõa. Nhöõng ñieàu mong ñöôïc thì chöa ñöôïc, nhöõng khoå mong ñeán vaãn chöa ñi ñeán ñaâu, nhöõng quaû mong chöùng cuõng chaúng chöùng ñöôïc gì. Ñoù laø söï bieáng löôøi thöù nhaát.

2. Quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi soáng gaàn caùc thaønh aáp hay thoân xoùm, buoåi saùng ñaép y mang baùt vaøo thaønh aáp laàn löôït ñi khaát


www.daitangkinh.org

thöïc. Khi ñi khaát thöïc ngöôøi aáy nghó: Mong sao ñöôïc nhieàu thöùc aên ngon quyù. Neáu ñöôïc nhö yù thì lieàn nghó: Nay ta aên quaù nhieàu, thaân theå phì noän, beùo maäp naëng neà khoù theå tieán tu caùc thaéng haïnh cao quyù phaûi tu. Vaäy haõy naèm yeân ñaây vì mình saép cheát roài! Nghó theá roài lieàn khoâng chòu sieâng naêng coá gaéng nöõa. Neân nhöõng gì mong ñöôïc ñeàu chöa ñöôïc, nhöõng choã mong ñeán ñeàu chaúng ñeán ñaâu. Nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc gì. Ñoù laø söï bieáng löôøi thöù hai.

3. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi suoát ngaøy ñaûm nhieäm troâng nom, neân nghó: Suoát ngaøy ta baän bao nhieâu coâng vieäc, thaân theå raát moûi meät, nay ñeâm ñeán thì khoâng theå tieán tu ñöôïc thaéng haïnh cao quyù phaûi tu. Vaäy nay ta cöù naèm yeân ñaây vì mình saép cheát roài! Nghó theá roài lieàn khoâng chòu coá gaéng sieâng naêng nöõa, neân nhöõng gì mong ñöôïc ñeàu chöa ñöôïc, nhöõng choã mong ñeán ñeàu chöa ñeán ñöôïc nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc gì. Ñoù laø söï löôøi bieáng thöù ba.

4. Laïi nöõa, quyù thaày neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi tính ngaøy mai seõ nhaän laøm caùc vieäc, lieàn nghó: Ngaøy mai ta ñaõ phaûi laøm caùc vieäc roài, vaäy khoâng theå tieán tu ñöôïc caùc thaéng haïnh cao quyù phaûi tu. Vaäy nay ta cöù naèm yeân ñaây boài boå söùc khoûe thaân theå. Nghó theá roài lieàn khoâng coøn coá gaéng sieâng naêng nöõa. Neân nhöõng gì mong ñöôïc ñeàu chöa ñöôïc, nhöõng choã mong ñeán ñeàu chöa ñeán. Nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc chi. Ñoù laø söï löôøi bieáng thöù tö.

5. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi, ban ngaøy phaûi ñi treân ñöôøng nghó: Suoát ngaøy ta phaûi ñi ñöôøng xa, thaân theå nhoïc meät. Nay ñeâm ñeán thì khoâng theå tieán tu caùc thaéng haïnh phaûi tu. Vaäy ta haõy naèm yeân ñaây ñeå nghæ cho khoûe. Khi nghó theá roài lieàn khoâng coøn coá gaéng sieâng naêng nöõa, neân nhöõng gì mong ñöôïc ñeàu chöa ñöôïc, nhöõng choã mong ñeán ñeàu chöa ñeán ñöôïc, nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc gì. Ñoù laø söï löôøi bieáng thöù naêm.

6. Laïi nöõa, quyù thaày neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi, coù haïn ñeán ngaøy mai laø phaûi leân ñöôøng, lieàn nghó: Ñeán ngaøy mai laø ta phaûi leân ñöôøng roài, thì khoâng theå tieán tu ñöôïc caùc thaéng haïnh cao quyù phaûi tu. Vaäy ta haõy naèm yeân ñaây maø boài boå söùc khoûe cho thaân theå. Nghó theá roài khoâng coøn, sieâng naêng coá gaéng nöõa. Neân nhöõng gì mong ñöôïc ñeàu chöa ñöôïc, nhöõng choã mong ñeán ñeàu chöa ñeán ñaâu caû, nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc gì. Ñoù laø söï löôøi bieáng thöù saùu.

7. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi ñang luùc bò beänh buûa vaây troùi coät, neân nghó: Ta nay ñang bò beänh hoaïn haønh haï thaân theå gaày yeáu suy nhöôïc, khoâng theå ñaûm nhaän vieäc tieán tu caùc thaéng haïnh cao


quyù phaûi tu. Vaäy ta haõy naèm yeân ñaây maø nghæ cho khoûe. Khi nghó theá roài lieàn khoâng coøn sieâng naêng coá gaéng nöõa. Nhöõng gì mong ñöôïc, ñeàu chöa ñöôïc gì, nhöõng choã mong tôùi ñeàu chaúng ñeán ñöôïc ñaâu, nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc chi. Ñoù laø söï löôøi bieáng thöù baûy.

8. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi bò beänh hoaïn buûa vaây haønh haï vaø môùi thieän chöa ñöôïc bao laâu, neân nghó: Ta bò beänh khoå haønh haï tuy môùi thieän chöa ñöôïc bao laâu, thaân theå haõy coøn gaày yeáu, chaúng theå naøo ñaûm nhaän vieäc tieán tu caùc thaéng haïnh cao quyù phaûi tu. Vaäy ta cöù naèm yeân ñaây maø nghæ ngôi cho khoûe. Khi nghó theá roài lieàn khoâng chòu coá gaéng sieâng naêng nöõa, neân nhöõng ñieàu mong ñöôïc ñeàu chöa ñöôïc chi, nhöõng choã mong tôùi ñeàu chaúng tôùi ñaâu caû, nhöõng quaû mong chöùng ñeàu chaúng chöùng ñöôïc chi. Ñoù laø söï löôøi bieáng thöù taùm.

Ñoù laø taùm thöù löôøi bieáng. Hoûi: Vì sao taùm thöù naày goïi laø löôøi bieáng? Ñaùp: Bieáng löôøi töùc laø laøm bieáng treã naûi. Do vì taùm thöù naày chöa

sinh thì ñaõ sinh ra, ñaõ sinh ra roài thì laïi caøng phaùt trieån roäng lôùn maõi, neân goïi ñoù laø bieáng löôøi.

Coù taùm vieäc sieâng naêng: 1. Quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi soáng gaàn thaønh aáp hoaëc

thoân xoùm. Buoåi saùng ñaép y mang baùt vaøo thaønh aáp ñi khaép nôi khaát thöïc. Khi ñi khaát thöïc ngöôøi aáy nghó: Mong sao ñöôïc nhieàu thöùc aên ngon quyù. Neáu chaúng toaïi loøng thì laïi nghó: Nay ta aên tuy ít neân thaân theå nheï nhaøng, do ñoù coù theå kham ñöôïc vieäc tieán tu caùc haïnh cao quyù. Nghó theá roài lieàn caøng haêng haùi sieâng naêng, mong ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong tôùi nhöõng choã chöa tôùi, mong chöùng nhöõng quaû chöa chöùng. Ñoù goïi laø söï sieâng naêng thöù nhaát.

2. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi soáng gaàn choán thaønh aáp hoaëc thoân xoùm. Buoåi saùng ñaép y mang baùt vaøo thaønh ñi khaép nôi khaát thöïc. Khi ñi khaát thöïc ngöôøi aáy nghó: Mong sao coù ñöôïc nhieàu thöùc aên ngon quyù. Neáu nhö ñuùng nhö yù nguyeän thì ngöôøi aáy nghó: Ta nay ñaõ aên uoáng ñöôïc nhieàu thaân theå caøng khoûe maïnh, coù theå kham ñöôïc vieäc tieán tu caùc haïnh cao quyù. Nghó theá roài lieàn haêng haùi coá gaéng sieâng naêng mong ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong tôùi ñöôïc nhöõng choã chöa tôùi, mong chöùng ñöôïc nhöõng quaû chöa chöùng. Ñoù goïi laø söï sieâng naêng thöù hai.

3. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi ban ngaøy laøm nhieàu vieäc, neân nghó: Trong suoát ngaøy ta ñaõ phaûi laøm khaù nhieàu vieäc, khoâng coù thôøi gian tu hoïc giaùo phaùp cuûa caùc baäc Ñaïi sö, nay ñeâm ñaõ veà,


www.daitangkinh.org

ta phaûi coá gaéng heát söùc ñeå boài boå laïi thôøi gian ñaõ maát tröôùc ñaây. Khi nghó theá roài lieàn thì caøng haêng haùi sieâng naêng, caàu mong ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong ñeán nhöõng choã chöa ñeán, mong chöùng ñöôïc nhöõng quaû chöa chöùng. Ñoù goïi laø söï sieâng naêng thöù ba.

4. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi coù heïn ñeán ngaøy mai seõ laøm caùc vieäc, lieàn nghó: Ñeán ngaøy mai naày laø ta seõ phaûi laøm vieäc roài ñaâu coøn raûnh rang ñeå tu hoïc caùc giaùo phaùp cuûa baäc Ñaïi sö. Nay khi ñeâm veà ta phaûi heát söùc coá gaéng chuyeân caàn ñeå boå tuùc laïi thôøi gian saép maát ñaây. Nghó theá roài neân caøng haêng haùi sieâng naêng caàu mong ñeán ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong ñeán ñöôïc nhöõng choã chöa ñeán, mong chöùng ñöôïc nhöõng quaû chöa chöùng. Ñoù goïi laø söï sieâng naêng thöù tö.

5. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi suoát ngaøy phaûi ñi ñöôøng, neân nghó: Ta suoát ngaøy ñaõ phaûi ñi ñöôøng xa, khoâng raûnh rang ñeå tu hoïc caùc thaùnh giaùo cuûa caùc baäc Ñaïi sö. Nay ñeâm ñaõ veà, ta haõy heát söùc coá gaéng chuyeân caàn ñeå boå tuùc laïi thôøi gian ñaõ maát tröôùc ñaây. Nghó theá roài neân caøng haêng haùi sieâng naêng mong caàu ñöôïc caùc ñieàu chöa ñöôïc, mong ñeán ñöôïc nhöõng nôi chöa ñeán vaø mong chöùng ñöôïc caùc quaû chöa chöùng. Ñoù laø söï sieâng naêng thöù naêm.

6. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi heïn ñeán ngaøy mai seõ phaûi leân ñöôøng, lieàn nghó: Ñeán ngaøy mai laø ta ñaõ phaûi leân ñöôøng roài, ñaâu coù raûnh rang maø tu hoïc ñöôïc caùc thaùnh giaùo cuûa caùc baäc Ñaïi sö. Vaäy nay ôû trong ñeâm ta caàn phaûi coá gaéng heát söùc ñeå boå tuùc laïi nhöõng thôøi gian saép maát ñaây. Nghó nhö theá roài neân caøng haêng haùi sieâng naêng ñeå mong caàu ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong ñeán ñöôïc nhöõng choã chöa ñeán ñöôïc vaø mong chöùng ñöôïc caùc quaû chöa chöùng. Ñoù laø söï sieâng naêng thöù saùu.

7. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi ñang luùc bò caùc beänh vaây haõm haønh haï, lieàn nghó ta ñaõ bò caùc beänh khoå bao vaây haønh haï. Neáu beänh caøng naëng maø phaûi cheát ñi thì ñoái vôùi caùc giaùo phaùp daïy baûo cuûa caùc baäc Ñaïi sö ta chaúng coù ñöôïc chuùt gì. Nghó nhö theá roài neân caøng haêng haùi coá gaéng heát söùc sieâng naêng maø mong ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong ñeán nhöõng choã chöa ñeán ñöôïc vaø mong chöùng ñöôïc caùc quaû chöa chöùng. Ñoù laø söï sieâng naêng thöù baûy.

8. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi bò beänh chöa laønh ñöôïc bao laâu, lieàn nghó: Ta bò beänh vaø vöøa khoûi beänh khoâng ñöôïc bao laâu, neáu nhö beänh aáy taùi phaùt trôû laïi, ruûi ro phaûi cheát ñi thì caùc ñieàu daïy baûo cuûa baäc Ñaïi sö ta chaúng ñöôïc chuùt gì caû. Nghó nhö theá roài neân caøng heát söùc sieâng naêng haêng haùi, mong ñöôïc nhöõng ñieàu chöa ñöôïc, mong


ñeán ñöôïc nhöõng choã chöa ñeán, mong chöùng ñöôïc caùc quaû chöa chöùng. Ñoù laø söï sieâng naêng thöù taùm.

Nhö theá laø taùm ñieàu sieâng naêng. Hoûi: Vì sao laïi goïi ñaây laø taùm ñieàu sieâng naêng? Ñaùp: Sieâng naêng laø coá gaéng heát söùc mình laøm vieäc. Do taùm vieäc

naày chöa sinh maø sinh ra. Khi ñaõ sinh ra roài thì caøng phaùt trieån lôùn maïnh. Do ñoù neân goïi laø söï sieâng naêng.

Coù taùm vieäc sinh phöôùc ñöùc: 1. Quyù thaày neân bieát: Nhö coù moät soá ngöôøi cuùng thí cho caùc vò

Sa-moân hoaëc Baø-la-moân nhöõng keû ngheøo khoå, tu khoå haïnh, baäc ñaïi haïnh, keû aên xin cuøng khoå caùc thöù y phuïc, thöùc aên uoáng, caùc loaïi höông hoa nhaø cöûa, phoøng oác, ngoïa cuï, giöôøng naèm, ñeøn ñuoác vaø caùc thöù caàn duøng... Laïi thaáy coù nhöõng ngöôøi giaøu sang thì lieàn nghó do söï boá thí naày maø coù ñöôïc caùc caên thieän. Öôùc mong sao ñôøi sau toâi ñöôïc laø loaïi ngöôøi giaøu sang. Do ñoù ngöôøi aáy coá taâm tu taäp laøm ñöôïc nhieàu vieäc toát, luùc ñaàu coøn ham vui chôi giôõn neân coù phaàn keùm suùt taïp nhaïp. Nhöng veà sau thì caøng vui veû mong caàu söï thanh vaéng cao quyù. Nhaân ñoù maø khi cheát roài, ngöôøi aáy ñöôïc trôû laïi laøm ngöôøi vaø sinh vaøo choán giaøu sang. Tuy ñaõ ñöôïc giaøu sang töï taïi an laïc, nhöng ngöôøi aáy luoân giöõ giôùi haïnh veïn toaøn ñaày ñuû, taâm nguyeän luoân ñöôïc thanh tònh, aáy laø do thaân ñôøi tröôùc giôùi haïnh thanh tònh. Theá neân goïi laø ñieàu sinh phöôùc ñöùc thöù nhaát.

Nhö ñieàu mong öôùc ñöôïc sinh laøm ngöôøi giaøu coù sang troïng, do ñoù cuõng nhö mong öôùc ñöôïc sinh laøm caùc trôøi Töù Thieân vöông hay coõi trôøi Ba Möôi Ba (Trôøi Ñao-lôïi), nhö trôøi Daï-ma, trôøi Ñoå-söû-ña, trôøi Laïc- bieán-hoùa, trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, trôøi Phaïm Chuùng, neân bieát cuõng nhö theá. Rieâng coõi trôøi Phaïm chuùng thì coù sai khaùc neân noùi laø phaûi lìa boû duïc.

Trong ñaây noùi töø thöù nhaát ñeán thöù taùm, laø theo thöù töï cöù lieân tuïc ñeám daàn maõi leân thì noùi ôû haøng thöù nhaát cho ñeán haøng thöù taùm.

Hoûi: Vì sao laïi noùi ñaây goïi laø söï sinh ra phöôùc? Ñaùp: Vì caùc söï thuoäc veà quaû phöôùc thì ñeàu do choã naày sinh ra neân

goïi laø vieäc sinh ra phöôùc. Coù taùm thöù chuùng:

1. Chuùng Saùt-ñeá-lôïi. 2. Chuùng Baø-la-moân. 3. Chuùng Tröôûng giaû. 4. Chuùng Sa-moân. 5. Chuùng trôøi Töù Thieân vöông. 6. Chuùng trôøi Ba Möôi Ba.


www.daitangkinh.org

7. Chuùng Thieân ma. 8. Chuùng Phaïm thieân.

- Theá naøo laø chuùng Saùt-ñeá-lôïi? Ñaùp: Hieån baøy roõ raøng caùc saéc, caùc uaån vaø caùc boä cuûa noù, thì goïi

chuùng laø Saùt-ñeá-lôïi. Cho ñeán caû chuùng Phaïm thieân thì cuõng nhö theá. Coù taùm phaùp ôû ñôøi:

1. Ñöôïc. 2. Khoâng ñöôïc. 3. Huûy (cheâ bai). 4. Döï (khen). 5. Xöng (ca tuïng). 6. Cô (cheâ, laøm nhuïc). 7. Khoå. 8. Laïc (vui).

- Theá naøo laø ñöôïc? Ñaùp: Neáu ñoái vôùi caùc thöù ñaùng öa thích meán yeâu nhö saéc, thanh,

höông, vò, xuùc vaø caùc thöù y phuïc, thöùc aên uoáng, ngoïa cuï, thuoác men, caùc vaät duïng caàn thieát, maø coù caùc thöù ñoù, rieâng coù ñöôïc, ñaõ coù, saép coù v.v... thì goïi laø ñöôïc.

- Theá naø o laø khoâng ñöôïc? Ñaùp: Neáu ñoái vôùi caùc thöù ñaùng öa thích meán yeâu nhö saéc, thanh,

höông, vò, xuùc vaø caùc thöù y phuïc, thöùc aên uoáng, ngoïa cuï, thuoác men, caùc vaät duïng caàn thieát khaùc maø chaúng coù ñöôïc, chaúng coù rieâng, ñaõ khoâng coù, cuõng khoâng saép coù, thì goïi laø khoâng ñöôïc.

- Theá naøo laø huûy (cheâ bai)? Ñaùp: coù caùc thöù aån kín giaáu gieám khoâng hieän ra tröôùc, khoâng khen

ngôïi ñeà cao, cuõng khoâng ca tuïng maø laïi baûo: Caùc thöù tín, giôùi, vaên, xaû, tueä v.v..., cuûa ngöôøi aáy ñeàu thieáu soùt, neân goïi laø huûy (cheâ bai).

- Theá naøo laø döï (khen)? Ñaùp: Coù caùc thöù giaáu kín khoâng hieän baøy ra tröôùc moïi ngöôøi maø

ñöôïc ngôïi khen, ñeà cao, noùi toát cuõng laïi ñöôïc ca tuïng: caùc thöù tín, giôùi, vaên, xaû, tueä v.v..., cuûa ngöôøi aáy ñeàu ñaày ñuû raát ñaùng khen thì goïi laø döï (khen).

- Theá naøo laø xöng (ca tuïng)? Ñaùp: Coù caùc thöù khoâng aån kín maø hieän baøy roõ raøng tröôùc moïi

ngöôøi, nhöng khoâng quôû traùch cheâ bai chöûi maéng laøm nhuïc maø laïi ngôïi khen taùn döông noùi toát vaø ca tuïng: Caùc thöù tín, giôùi, vaên, xaû, tueä v.v... cuûa Ngaøi thaät laø toaøn veïn, raát ñaùng khaâm phuïc. Ñoù goïi laø xöng.


- Theá naøo laø cô (cheâ, laøm nhuïc)? Ñaùp: Coù caùc thöù khoâng aån kín giaáu che maø hieän baøy ra tröôùc moïi

ngöôøi, vaø laïi cheâ traùch quôû maéng nhuïc maï, khoâng khen ngôïi chaúng ca tuïng chi caû, maø baûo: Caùc thöù tín, giôùi, vaên, xaû, tueä v.v..., cuûa nhaø ngöôi ñeàu thieáu soùt, thaät ñaùng cheâ. Ñoù goïi laø cô (cheâ).

- Theá naøo laø goïi laø khoå? Ñaùp: Coù caûm xuùc (thoï) ñau khoå khi giao teá tieáp xuùc ñuïng chaïm

maø khieán thaân vaø taâm coù nhöõng caûm xuùc ñau khoå baát bình..., thì goïi laø khoå.

- Theá naøo laø goïi laø vui? Ñaùp: Coù caûm xuùc vui khi giao teá, tieáp xuùc maø khieán thaân vaø taâm

coù nhöõng caûm xuùc vui veû vaø bình ñaúng..., thì goïi ñoù laø vui. Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Ñöôïc, khoâng ñöôïc, cheâ, khen Vaø khen, cheâ, vui, khoå Voâ thöôøng, yù ham muoán Phaùp bieán hoaïi khoù giöõ. Ngöôøi trí bieát nhö thöïc Hieän thaáy sinh töû nuùp Vôùi söï yeâu, khoâng yeâu Taâm chaúng heà möøng giaän. Duø coù gaëp thuaän, nghòch Maø giaûi buoâng vaø döùt Ñoái taát caû giaûi thoaùt Ñeán taän cuøng bôø kia.

Coù taùm thöù giaûi thoaùt: 1. Neáu coù saéc quaùn caùc saéc, laø loaïi giaûi thoaùt thöù nhaát. 2. Beân trong khoâng saéc töôûng quaùn caùc saéc ngoaøi, laø loaïi giaûi thoaùt

thöù hai. 3. Tònh giaûi thoaùt thaân chöùng truï ñaày ñuû laø giaûi thoaùt thöù ba. 4. Vöôït leân taát caû saéc töôûng, dieät tröø ñoái töôûng, khoâng suy nghó caùc

thöù töôûng, nhaäp vaøo khoâng voâ bieân vaø truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù, ñoù laø loaïi giaûi thoaùt thöù tö.

5. Vöôït leân taát caû Khoâng voâ bieân xöù, maø nhaäp vaøo thöùc voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù, laø loaïi giaûi thoaùt thöù naêm.

6. Vöôït leân treân taát caû Thöùc voâ bieân xöù, nhaäp vaøo voâ sôû höõu, truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù, laø loaïi giaûi thoaùt thöù saùu.

7. Vöôït leân treân taát caû Voâ sôû höõu xöù, nhaäp vaøo phi töôûng truï ñaày


www.daitangkinh.org

ñuû vaøo Phi töôûng phi phi töôûng xöù, laø loaïi giaûi thoaùt thöù baûy. 8. Vöôït leân treân taát caû Phi töôûng phi phi töôûng xöù maø nhaäp vaøo

töôûng thoï dieät, thaân chöùng truï ñaày ñuû laø loaïi giaûi thoaùt thöù taùm. Neáu coù quaùn caùc saéc laø ñoái vôùi moãi thöù saéc töôûng rieâng bieät maø

chöa lìa boû, chöa rieâng lìa boû, chöa ñieàu phuïc, chöa rieâng ñieàu phuïc, chöa dieät maát, chöa phaù hoaïi... Do ñoù chöa nhö theá vaø nhôø söùc hieåu bieát cao (thaéng giaûi) nhìn thaáy caùc thöù saéc ôû ngoaøi hoaëc töø söï taùi meùt cuûa thaây ma, hoaëc maùu muû nhaày nhuïa, thaây ñoù hoaëc raõ, hoaëc lìa tan, hoaëc bò moå aên, hoaëc ñoåi maøu ñoû, hoaëc xöông xoùc hay xöông vuïn. Ñoù goïi laø coù saéc quaùn caùc saéc.

Thöù nhaát, nghóa laø trong caùc ñònh theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù nhaát.

Giaûi thoaùt laø trong ñònh naày, heát thaûy caùc thöù thaân, saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc thieän. Ñoù goïi laø giaûi thoaùt.

Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn saéc beân ngoaøi laø: beân trong, caùc saéc ñoù coù khaùc nhau, vaø xa lìa, ñaõ rieâng lìa xa, ñaõ ñieàu phuïc, ñaõ rieâng ñieàu phuïc, ñaõ dieät, ñaõ rieâng dieät hö. Do saéc töôûng beân trong ñaõ lìa xa, ñaõ rieâng lìa xa, ñaõ ñieàu phuïc, ñaõ rieâng ñieàu phuïc, ñaõ dieät, ñaõ rieâng dieät hö, do söùc hieåu bieát cao maø quaùn caùc saéc beân ngoaøi töø baàm xanh öù ñeán tan noàng naëc, hoaëc raõ, hoaëc tan ra, hoaëc bò quaï moå aên, hoaëc ñoåi maøu ñoû, hoaëc thaønh xöông, xöông vuïn. Ñoù goïi laø beân trong khoâng coù saéc töôûng quaùn caùc saéc beân ngoaøi.

Thöù hai laø trong caùc ñònh, theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù hai.

Giaûi thoaùt laø ôû trong ñònh naày, heát thaûy caùc thöù thieän saéc thoï töôûng haønh thöùc thieän goïi laø giaûi thoaùt.

Tònh giaûi thoaùt thaân chöùng truï ñaày ñuû. Hoûi: Gia haïnh tònh giaûi thoaùt naày laø gì, keû tu haïnh quan saùt do

phöông tieän naøo maø nhaäp vaøo ñònh tònh giaûi thoaùt? Ñaùp: Ngöôøi môùi tu caùc nghieäp, khi môùi tu quaùn thì naém chaéc laáy

töôûng cuûa caây xanh, nhö ñoït non, caønh xanh, laù xanh, hoa xanh, quaû xanh, hoaëc laáy maøu aùo xanh khaùc. Khi coù caùi maøu xanh aáy roài, do söùc hieåu bieát cao maø suy töôûng nghó nhôù maõi, quan saùt, xaùc laäp tin hieåu saéc ñoù laø maøu xanh cuûa vaät gì. Vì do nghó nhôù tìm bieát noù laø maøu xanh cuûa vaät gì neân taâm lieàn taùn loaïn xao ñoäng, luoân bay nhaûy chaïy theo caùc töôùng maø khoâng theå truï dính vaøo moät choã nhaát ñònh. Do vì suy nghó saéc naày laø xanh chôù khoâng phaûi maøu khaùc, neân taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy khaép caùc töôùng, khoâng theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, neân chöa


theå truï taâm nhaäp vaøo Tònh giaûi thoaùt ñöôïc. Vaø vì muoán nhieáp giöõ taâm loaïn ñoäng luoân bay nhaûy, cho neân ñoái vôùi moät maøu xanh ñoù maø chuù taâm nghó, nhôù suy nghó maõi, baûo maøu xanh ñoù chaúng phaûi caùi khoâng xanh. Cöù maõi sieâng naêng chuyeân caàn suy nghó maõi caùi töôùng xanh ñoù, ñeán khi khieán taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù maø nhaäp vaøo ñònh tònh giaûi thoaùt. Maõi sieâng tu taäp gia haïnh coù thaät nhieàu laàn xong roài laïi khieán tu ñònh phöông tieän naày, laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø nhieàu phen tu taäp reøn luyeän laøm vieäc thaät nhieàu. Khi ñaõ raát nhieàu laàn tu taäp reøn luyeän gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo roài thì taâm lieàn an truï truï vaøo caùc truï, truï gaàn. Vaø luoân lieân tuïc coát taâm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh, suy nghó maõi caùc saéc ñoù nhaát ñònh laø maøu xanh. Do taâm ñaõ an truï, truï vaøo caùc truï, truï gaàn..., vaø lieân tuïc coät taâm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh, suy nghó maõi töôùng xanh aáy moät caùch khoâng hai, khoâng ñoåi..., thì môùi chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh Tònh giaûi thoaùt.

Coøn muoán duøng maøu vaøng traéng ñoû..., thì cuõng quaùn noù nhö maøu xanh ñaõ noùi.

Haøng thöù ba, nghóa laø caùc ñònh trong ñaây, theo thöù töï ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù ba.

Giaûi thoaùt nghóa laø trong ñònh naày thì coù caùc saéc thoï töôûng haønh thöùc thieän, ñoù goïi laø giaûi thoaùt.

Hoûi: Vöôït taát caû caùc saéc töôûng laø saéc töôûng gì? Ñaùp: Töùc laø nhaõn thöùc cuûa thaân töông öng vôùi caùc töôûng cuøng tính

chaát cuûa töôûng, tính chaát ñang töôûng, tính chaát ñaõ töôûng hay saép töôûng ñeán... ñoù goïi laø saéc töôûng. Laïi coù choã noùi naêm thöùc cuûa thaân töông öng vôùi caùc töôûng, cuøng töôûng. Cho ñeán roäng noùi thì goïi laø saéc töôûng. Nay nghóa trong ñaây laø nhaõn thöùc cuûa thaân töông öng vôùi caùc töôûng, cho ñeán roäng noùi, neân goïi laø saéc töôûng. Khi nhaäp vaøo ñònh naày thì ñoái vôùi saéc töôûng ñeàu coù theå vöôït leân söï sieâu vieät bình ñaúng vaø sieâu vieät cuøng cöïc, cho neân noùi laø vöôït leân taát caû caùc saéc töôûng dieät.

Hoûi: Coù ñoái töôûng ñoái töôûng laø gì? Ñaùp: boán thöùc cuûa thaân töông öng vôùi caùc töôûng cuøng töôûng, cuøng

töôûng. Cho ñeán roäng noùi thì goïi laø coù ñoái töôûng. Laïi coù choã noùi naêm thöùc cuûa thaân töông öng vôùi caùc töôûng, cho ñeán roäng noùi thì goïi laø coù ñoái töôûng. Coøn ôû choã baûo laø söï giaän töông öng vôùi caùc töôûng, cuøng caùc töôûng, cho ñeán roäng noùi thì goïi laø coù ñoái töôûng. Nay nghóa trong ñaây laø boán thöùc cuûa thaân töông öng vôùi caùc töôûng, cuøng caùc töôûng, cho ñeán roäng noùi thì goïi laø coù ñoái töôûng. Khi nhaäp vaøo ñònh naày, thì coù ñoái töôûng ñoù ñaõ ñoaïn döùt, ñaõ bieát khaép, ñaõ lìa boû, ñaõ rieâng lìa boû, ñaõ ñieàu phuïc,


www.daitangkinh.org

ñaõ rieâng ñieàu phuïc, ñaõ dieät maát, ñaõ phaù hoaïi. Theá neân noùi laø dieät heát söï coù ñoái töôûng.

Ñaùp: Khoâng nghó baøn caùc thöù töôûng. Caùc thöù töôûng laø gì? Ñaùp: Vì coù söï che laáp, troùi coät maø coù bieát bao söï nhieãm oâ toäi loãi.

Vaø saéc töôûng, thanh töôûng, höông töôûng, vò töôûng, xuùc töôûng..., vôùi bao nhieâu thöù töôûng, cuõng nhö coù bao nhieâu töôûng chaúng thieän, hoaëc coù caùc thöù töôûng traùi lyù daãn ñeán vieäc laøm chöôùng ngaïi cho ñònh. Nhö theá goïi laø taát caû caùc thöù töôûng. Khi nhaäp ñònh naày thì ñoái vôùi caùc thöù töôûng ñoù khoâng daãn phaùt, khoâng cuøng daãn phaùt, khoâng tuøy daãn phaùt. Khoâng suy nghó, khoâng ñaõ, seõ laø hieän ñang suy nghó. Do ñoù neân noùi chaúng suy nghó caùc thöù töôûng.

Nhaäp khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù. Hoûi: Giaûi thoaùt gia haïnh cuûa Khoâng voâ bieân xöù naày laø sao? Ngöôøi

tu haïnh quan saùt do phöông tieän naøo maø nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Khoâng voâ bieân xöù?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp thì khi môùi tu quaùn thì tröôùc nhaát phaûi suy tö ñeä töù thieàn laø chöôùng thoâ khoå (khoå to), sau ñoù môùi suy tö veà Khoâng voâ bieân xöù laø söï lìa boû tónh tuyeät dieäu. Vì ngöôøi aáy laøm nhö theá neân taâm lieàn taùn loaïn xao ñoäng, luoân bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå coät dính taâm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh maø tö duy veà Khoâng voâ bieân xöù. Vì taâm luoân bay nhaûy neân chöa theå truï vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Khoâng voâ bieân xöù ñöôïc. Vaø vì muoán nhieáp giöõ caùi taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy, neân phaûi chuyeân chuù coät nieäm maø suy tö veà töôùng cuûa Khoâng voâ bieân xöù. Phaûi sieâng naêng chuyeân caàn maïnh meõ suy nghó maõi maõi töôùng ñoù cho ñeán khi khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï laâu vaøo moät choã. Do gia haïnh maø nhaäp ñöôïc vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Khoâng voâ bieân xöù. Maõi sieâng naêng tu taäp gia haïnh ñoù thaät nhieàu xong roài, môùi tieán tu ñònh phöông tieän naày, laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø nhieàu phen tu taäp reøn luyeän vaø laøm raát nhieàu vieäc. Khi ñaõ raát nhieàu laàn tu taäp reøn luyeän gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo roài thì taâm lieàn an truï, truï vaø caùc truï, truï gaàn. Vaø luoân lieân tuïc coät taâm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh, suy nghó maõi veà Khoâng voâ bieân xöù nhö theá moät caùch khoâng hai, khoâng ñoåi, thì lieàn coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Khoâng voâ bieân xöù.

Haøng thöù tö, nghóa laø trong caùc ñònh ñaây, cöù theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù tö.

Giaûi thoaùt, laø trong ñònh naày, coù bao nhieâu saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc thieän thì ñeàu goïi laø giaûi thoaùt.


Hoûi: Vöôït taát caû Khoâng voâ bieân xöù. Theá naøo laø vöôït taát caû Khoâng voâ bieân xöù?

Ñaùp: Khi saép muoán nhaäp vaøo Thöùc voâ bieân xöù thì ñoái vôùi taát caû töôûng Khoâng voâ bieân xöù ñeàu coù theå vöôït leân, coù theå sieâu vieät, sieâu vieät bình ñaúng, sieâu vieät toät cuøng. Theá neân noùi laø vöôït taát caû Khoâng voâ bieân xöù.

Nhaäp thöùc voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù. Hoûi: Gia haïnh giaûi thoaùt cuûa Thöùc voâ bieân xöù naày nhö theá naøo?

Ngöôøi tu haønh quan saùt do phöông tieän naøo maø nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Thöùc voâ bieân xöù?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi môùi tu quaùn thì tröôùc heát phaûi tö duy suy nghó veà Khoâng voâ bieân xöù laø caùi chöôùng thoâ khoå, sau ñoù môùi tö duy suy nghó veà Thöùc voâ bieân xöù laø..., söï lìa boû caùi yeân tónh tuyeät dieäu. Vì ngöôøi ñoù ñaõ tö duy suy nghó nhö theá neân taâm lieàn taùn loaïn xao ñoäng, luoân bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå coät nieäm nghó nhôù chuyeân chuù vaøo moät caûnh maø lieân tuïc tö duy suy nghó veà Thöùc voâ bieân xöù. Vì nhö theá neân taâm ngöôøi aáy chöa theå truï vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Thöùc voâ bieân xöù ñöôïc. Vì ñeå nhieáp giöõ caùi taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy naày, neân phaûi coät nieäm chuyeân chuù suy nghó veà töôùng cuûa Thöùc voâ bieân xöù. Phaûi suy nghó töôùng naày moät caùch sieâng naêng maïnh meõ, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc an truï laâu daøi. Do gia haïnh ñoù neân môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Thöùc voâ bieân xöù. Cöù maõi sieâng naêng reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù, xong roài laïi tieán tu caùi ñònh phöông tieän naày, laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø phaûi nhieàu phen reøn luyeän tu taäp vaø laøm nhieàu vieäc. Khi ñaõ tu taäp reøn luyeän nhieàu laàn gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo thì taâm lieàn an truï, truï vaøo taát caû truï, truï gaàn. Vaø luoân lieân tuïc coät taâm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh, suy nghó maõi veà Thöùc voâ bieân xöù moät caùch khoâng hai, khoâng ñoåi thì lieàn coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Thöùc voâ bieân xöù.

Haøng thöù naêm, laø trong caùc ñònh naày, theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn maõi leân thì noù ôû haøng thöù naêm.

Giaûi thoaùt, laø trong caùc ñònh naày coù caùc thöù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc thieän thì ñeàu goïi laø giaûi thoaùt.

Hoûi: Vöôït taát caû Thöùc voâ bieân xöù. Theá naøo laø vöôït taát caû Thöùc voâ bieân xöù?

Ñaùp: Khi saép muoán nhaäp vaøo Voâ sôû höõu xöù, thì ñoái vôùi taát caû töôûng Thöùc voâ bieân xöù ñeàu coù theå sieâu vöôït caû, sieâu vöôït bình ñaúng, sieâu vöôït toät cuøng. Theá neân goïi laø sieâu vöôït taát caû Thöùc voâ bieân xöù.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Nhaäp voâ sôû höõu, truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù. Gia haïnh cuûa Voâ sôû höõu xöù naày noù nhö theá naøo? Xeùt haïnh quan saùt do phöông tieän naøo maø nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Voâ sôû höõu xöù?

Ñaùp: Keû môùi tu nghieäp, khi môùi tu quaùn thì tröôùc heát phaûi suy nghó tö duy veà Thöùc voâ bieân xöù laø caùi chöôùng khoå thoâ. Sau ñoù môùi suy nghó tö duy veà Voâ sôû höõu xöù laø söï lìa boû söï yeân tónh tuyeät dieäu. Vì ngöôøi aáy ñaõ tö duy suy nghó nhö theá neân taâm lieàn taùn loaïn xao ñoäng, luoân bay nhaûy theo caùc töôùng khoâng theå coät nieäm nghó nhôù chuyeân chuù vaøo moät caûnh maø lieân tuïc tö duy suy nghó veà Voâ sôû höõu xöù. Vì nhö theá neân taâm ngöôøi aáy chöa theå truï vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Voâ sôû höõu xöù ñöôïc. Vì muoán nhieáp giöõ caùi taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy naày neân phaûi coät nieäm chuyeân chuù suy nghó maõi veà töôùng cuûa Voâ sôû höõu xöù. Phaûi suy nghó töôùng naày moät caùch sieâng naêng maïnh meõ cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc an truï laâu daøi. Do gia haïnh ñoù neân môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Voâ sôû höõu xöù. Cöù maõi sieâng naêng reøn luyeän tu taäp thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù xong roài laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày. Nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo thì phaûi raát nhieàu phen reøn luyeän tu taäp vaø laøm nhieàu vieäc. Khi ñaõ reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, thì taâm lieàn an truï, truï vaøo taát caû truï, truï gaàn. Vaø luoân lieân tuïc coät taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy nghó maõi veà Voâ sôû höõu xöù moät caùch khoâng hai, khoâng ñoåi thì lieàn coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa Voâ sôû höõu xöù.

Haøng thöù saùu, laø trong caùc ñònh naày, theo thöù töï lieân tuïc ñeám maõi leân thì noù ôû haøng thöù saùu.

Giaûi thoaùt, laø trong ñònh naày coù caùc thöù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc thieän thì ñeàu goïi laø giaûi thoaùt.

Hoûi: Vöôït taát caû Voâ sôû höõu xöù. Theá naøo laø vöôït taát caû Voâ sôû höõu xöù?

Ñaùp: Khi saép muoán nhaäp vaøo phi töôûng phi phi töôûng xöù thì ñoái vôùi taát caû Voâ sôû höõu xöù ñeàu coù theå sieâu vöôït, sieâu vöôït bình ñaúng, sieâu vöôït toät cuøng. Theá neân goïi laø sieâu vöôït taát caû Voâ sôû höõu xöù.

Nhaäp phi töôûng truï ñaày ñuû vaøo phi phi töôûng xöù. Hoûi: Gia haïnh cuûa phi töôûng phi phi töôûng xöù naày nhö theá naøo?

Ngöôøi tu haïnh quan saùt do phöông tieän naøo maø nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa phi töôûng phi phi töôûng xöù?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi môùi tu quaùn thì tröôùc heát caàn phaûi suy tö veà Voâ sôû höõu xöù laø caùi chöôùng khoå thoâ. Sau ñoù phaûi suy tö veà phi töôûng phi töôûng xöù laø söï lìa boû caùi yeân tònh tuyeät vôøi. Vì ngöôøi ñoù ñaõ tö


duy suy nghó nhö theá, neân taâm lieàn taùn loaïn xao ñoäng, luoân bay nhaûy theo caùc töôùng khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh, maø lieân tuïc tö duy suy nghó maõi veà phi töôûng phi phi töôûng xöù. Vì nhö theá neân taâm ngöôøi aáy chöa theå truï vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa phi töôûng phi phi töôûng xöù ñöôïc. Vì muoán nhieáp giöõ caùi taâm loaïn ñoäng luoân bay nhaûy naày, neân phaûi luoân coät nieäm chuyeân chuù suy nghó maõi veà töôùng cuûa phi töôûng phi phi töôûng xöù. Phaûi suy nghó veà töôùng naày moät caùch sieâng naêng maïnh meõ cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc an truï laâu daøi. Do gia haïnh ñoù neân môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa phi töôûng phi phi töôûng xöù. Cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Xong roài laïi tieán tu caùi ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo thì phaûi nhieàu laàn reøn luyeän tu taäp gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo thì taâm lieàn an truï, truï vaøo taát caû truï, truï gaàn. Vaø luoân lieân tuïc coät taâm chuyeân chuù nghó nhôù vaøo moät caûnh, suy nghó maõi veà phi töôûng phi phi töôûng xöù moät caùch khoâng hai, khoâng ñoåi, thì lieàn coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa phi töôûng phi phi töôûng xöù...

Haøng thöù baûy, nghóa laø caùc ñònh trong ñaây, theo thöù töï cöù lieân tuïc maõi leân thì noù ôû haøng thöù baûy.

Giaûi thoaùt, nghóa laø trong caùc ñònh naày coù caùc thöù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc thieän thì ñeàu goïi laø giaûi thoaùt.

Hoûi: Vöôït taát caû phi töôûng phi phi töôûng xöù. Theá naøo laø vöôït taát caû Phi töôûng phi phi töôûng xöù?

Ñaùp: Vì khi muoán nhaäp vaøo Töôûng thoï dieät giaûi thoaùt thì ñoái vôùi taát caû caùc töôûng phi töôûng phi phi töôûng xöù ñeàu phaûi vöôït leân, vöôït leân moät caùch bình ñaúng sieâu vöôït toät cuøng. Theá neân goïi laø vöôït taát caû phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Nhaäp vaøo töôûng thoï dieät, thaân chöùng truï ñaày ñuû. Hoûi: Gia haïnh cuûa töôûng thoï dieät giaûi thoaùt naày nhö theá naøo?

Ngöôøi tu haïnh quan saùt do phöông tieän naøo maø nhaäp vaøo ñònh giaûi thoaùt cuûa töôûng thoï dieät?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp khi môùi tu quaùn thì ñoái vôùi taát caû haïnh khoâng mong öôùc taïo taùc, cuõng khoâng coøn muoán suy tö nghó ngôïi hieåu bieát gì caû, maø khi nhaäp vaøo ñònh thì chæ nghó: Laøm theá naøo maø khieán caùc thoï töôûng naøo chöa sinh thì taïm thôøi ñöøng sinh, caùc thoï töôûng naøo ñaõ sinh ra roài thì taïm thôøi ñöùt maát. Vì ngöôøi aáy coù öôùc muoán nhö theá neân tuøy theo öôùc nguyeän maø coù luùc coù theå khieán ñöôïc caùc thoï töôûng chöa sinh taïm thôøi khoâng sinh, nhöõng thoï töôûng naøo ñaõ sinh thì taïm thôøi ñöùt maát. Saùnh ngang vôùi teân goïi laø nhaäp ñònh giaûi thoaùt töôûng thoï dieät.


www.daitangkinh.org

Haøng thöù taùm, nghóa laø trong caùc ñònh, theo thöù töï maø lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù taùm.

Giaûi thoaùt, nghóa laø trong ñònh naày coù caùc thöù giaûi thoaùt, giaûi thoaùt khaùc laï, raát khaùc laï. Ñaõ, ñang vaø saép giaûi thoaùt vaø laïi neáu laáy caùc phaùp töôûng vi teá laøm nhaân thì töôûng vi teá laø haïnh baäc voâ giaùn. Do caùc töôûng coù nghóa laø khoâng hoøa hôïp chöù khoâng phaûi thuoäc nghóa khoâng thaønh töïu, neân goïi laø giaûi thoaùt.

Trong ñaây noùi veà ñònh giaûi thoaùt cuûa töôûng thoï dieät, thì theá naøo laø töôûng thoï dieät? Theá naøo laø töôûng thoï dieät giaûi thoaùt? Theá naøo laø töôûng thoï dieät giaûi thoaùt ñònh? Maø noùi laø ñònh giaûi thoaùt cuûa töôûng thoï dieät?

Ñaùp: Töôûng thoï dieät, nghóa laø töôûng vaø thoï dieät maát, hoaøn toaøn vaéng veû yeân laëng, neân goïi laø töôûng thoï dieät.

Töôûng thoï dieät giaûi thoaùt, nghóa laø töôûng thoï dieät caùc thöù giaûi thoaùt, giaûi thoaùt khaùc laï, giaûi thoaùt raát khaùc laï, ñaõ ñang vaø seõ giaûi thoaùt, neân goïi laø töôûng thoï dieät giaûi thoaùt.

Töôûng thoï dieät giaûi thoaùt ñònh, nghóa laø töôûng thoï dieät vaø töôûng thoï dieät giaûi thoaùt khoâng aån naáp saâu kín traùi nhau, maø hieän ra roõ raøng töï taïi, chính thaân mình ñöôïc chöùng ñaéc. Ñoù goïi laø töôûng thoï dieät giaûi thoaùt ñònh.



QUYEÅN 19

Phaåm 9: TAÙM PHAÙP, Phaàn 2

Coù taùm lónh vöïc cao vöôït (Baùt thaéng xöù): 1. Beân trong coù saéc töôûng, quaùn chuùt saéc ôû ngoaøi. Caùc thöù saéc aáy

hoaëc ñeïp hay xaáu, ñeàu thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá thì goïi laø lónh vöïc cao vöôït thöù nhaát.

2. Beân trong coù saéc töôûng, quaùn nhieàu saéc ôû ngoaøi. Caùc thöù saéc aáy hoaëc ñeïp hay xaáu, ñeàu thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá thì goïi laø lónh vöïc cao vöôït thöù hai.

3. Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn chuùt saéc ôû ngoaøi. Caùc thöù saéc aáy hoaëc ñeïp hay xaáu, ñeàu thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá thì goïi laø lónh vöïc cao vöôït thöù ba.

4. Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn nhieàu saéc ôû ngoaøi. Caùc thöù saéc aáy hoaëc ñeïp hay xaáu, ñeàu thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá, thì goïi laø lónh vöïc cao vöôït thöù tö.

5. Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn caùc saéc ôû ngoaøi coù maøu xanh hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng xanh, cuõng nhö loaïi hoa oâ moâ ca hoaëc nhö chaát ba la phæ tö ñeå nhuoäm xanh quaàn aùo. Neáu vôùi maøu xanh hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng xanh thì laø beân trong khoâng coù saéc töôûng quaùn caùc saéc ôû ngoaøi, cuøng vôùi maøu xanh hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng xanh cuõng theá vôùi caùc saéc ñoù ñeàu thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá, thì laø lónh vöïc cao vöôït thöù naêm.

6. Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn caùc saéc beân ngoaøi neáu coù maøu vaøng hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng vaøng, gioáng nhö hoa yeát ni ca hoaëc nhö chaát Baø la phæ tö nhuoäm vaøng quaàn aùo. Neáu vôùi maøu vaøng hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng vaøng thì laø beân trong khoâng coù saéc töôûng maø quaùn caùc saéc ôû ngoaøi, cuõng coù maøu vaøng hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng vaøng nhö theá... Ñoái vôùi caùc saéc ñoù maø thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá, thì goïi laø lónh vöïc cao vöôït thöù saùu.


www.daitangkinh.org

7. Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn caùc saéc beân ngoaøi, neáu coù maøu ñoû hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng ñoû gioáng nhö hoa baøn ñaäu thì phöôïc ca, hoaëc nhö chaát baø la phæ tö nhuoäm ñoû quaàn aùo. Neáu coù maøu ñoû hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng ñoû, thì laø beân trong khoâng coù saéc töôûng maø quaùn caùc saéc ôû ngoaøi cuõng coù maøu ñoû hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng ñoû nhö the. Ñoái vôùi caùc saéc ñoù maø thaáy bieát cao tuyeät. Neáu coù töôûng nhö theá, thì ñoù laø lónh vöïc cao vöôït thöù baûy.

8. Beân trong khoâng coù saéc töôûng, quaùn caùc saéc beân ngoaøi, neáu coù maøu traéng hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng traéng gioáng nhö maøu oâ sa tö tinh hoaëc nhö chaát baø la phæ tö laøm aùo quaàn raát traéng töôi. Neáu coù maøu traéng hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng traéng, thì laø beân trong khoâng coù saéc töôûng maø nhìn xem caùc saéc ôû ngoaøi cuõng coù maøu traéng hieän ra roõ raøng vôùi aùnh saùng traéng nhö theá. Ñoái vôùi caùc saéc ñoù maø thaáy bieát roõ raøng. Neáu coù töôûng nhö theá, thì ñoù laø lónh vöïc cao vöôït thöù taùm.

Beân trong coù saéc töôûng, laø ngöôøi aáy ñoái vôùi moãi thöù saéc töôûng rieâng bieät beân trong maø chöa lìa boû, chöa rieâng, lìa boû, chöa ñieàu phuïc, chöa rieâng ñieàu phuïc, chöa dieät maát, chöa phaù hoûng, thì do vì chöa caùc vieäc nhö theá neân goïi laø beân trong caùc saéc töôûng.

Quaùn chuùt ít saéc beân ngoaøi. Nghóa laø caùi löôïng saéc ñöôïc nhìn thì khaù ít, beù nhoû khoâng nhieàu neân goïi laø ít.

Hoaëc ñeïp, laø saéc ñöôïc xem boùng ngôøi, röïc rôõ loùng laùnh ñuû maøu xanh, vaøng, ñoû traéng, neân goïi laø ñeïp.

Hoaëc xaáu, laø caùc saéc ñaõ xem chöa boùng laùng röïc rôõ ñuû maøu xanh, vaøng ñoû, traéng, neân goïi hoaëc xaáu.

Ñoái vôùi caùc saéc ñoû thaáy bieát cao tuyeät, laø caùc saéc maø ngöôøi aáy nhìn thaáy thì haõy coøn aån nuùp tham duïc, hoaëc ñaõ ñoaïn döùt tham duïc hay ñaõ vöôït thoaùt khoûi tham duïc, vaø ñoái vôùi ngöôøi aáy khi ñaõ ñöôïc thaáy bieát saùng toû, thì töùc laø ñaõ haønh phuïc vaø ñöôïc töï taïi, khoâng coøn söï sôï haõi naøo caû. Cuõng nhö moät ngöôøi sang troïng hay con chaùu ngöôøi aáy do ñaõ thaáy bieát kyõ löôõng neân ñaõ thaâu nhaän caùc tieåu ñoàng theo haàu, vì ñaõ thu phuïc ñöôïc töï taïi, khoâng coøn chuùt e deø sôï haõi chi caû. Caùc Du Giaø sö (nhaø bieän luaän) cuõng nhö theá. Ñoái vôùi caùc saéc, ñöôïc nhìn thaáy thì tham duïc ñaõ bò khuaát phuïc, ñaõ bò ñoaïn tröø, ñaõ ñöôïc vöôït thoaùt, ñoái vôùi ngöôøi aáy ñaõ ñöôïc thaáy bieát kyõ löôõng, ñaõ ñöôïc thu phuïc, ñöôïc töï taïi khoâng coøn e deø sôï haõi.

Coù töôûng nhö theá, töùc laø töôûng nhö thöïc ñang coù tröôùc maët. Haøng thöù nhaát, laø trong caùc ñònh, theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân

thì noù ôû haøng thöù nhaát. Lónh vöïc cao vöôït, laø trong ñònh naày, coù bao nhieâu saéc thoï, töôûng,


haønh thöùc toát laønh, ñeàu goïi laø lónh vöïc cao vöôït. Beân trong khoâng coù saéc töôûng quaùn nhieàu saéc ôû ngoaøi v.v... Nghóa

laø soá löôïng saéc nhìn thaáy raát roäng lôùn, khoâng coù giôùi haïn, neân goïi laø nhieàu, khaùc vôùi tröôùc ñaây ñaõ noùi laø ít.

Beân trong khoâng coù saéc töôûng, laø noù ñoái vôùi moãi saéc töôûng rieâng bieät ôû trong thì ñaõ lìa boû, ñaõ rieâng lìa boû, ñaõ ñieàu phuïc, ñaõ rieâng ñieàu phuïc, ñaõ dieät maát, ñaõ phaù hoaïi. Do ngöôøi aáy ñoái vôùi caùc saéc töôûng ñaõ laøm nhö theá neân goïi laø “Beân trong khoâng coù saéc töôûng”. Quaùn nhieàu ít caùc saéc ôû ngoaøi thì nhö tröôùc ñaõ noùi.

Beân trong khoâng coù saéc töôûng quaùn caùc saéc ôû ngoaøi hoaëc maøu xanh, laø chæ chung coù bao nhieâu maøu xanh, caùc thöù xanh nhoùm xanh... cho neân noùi laø xanh.

Maøu xanh roõ raøng, laø maøu xanh naày khoâng coù hình töôùng neân goïi laø thanh hieån (xanh roõ raøng).

Maøu xanh hieän ra, laø maøu xanh naày laø ñoái töôïng laøm vieäc cuûa nhaõn thöùc, cuõng laø ñoái töôïng laøm vieäc cuûa yù thöùc, neân goïi laø maøu xanh hieän ra.

AÙnh saùng xanh, laø maøu naày coù theå hieän ra, phaùt ra caùc thöù aùnh saùng, neân goïi laø aùnh saùng xanh.

Caùc thöù khaùc thì nhö tröôùc ñaõ noùi, nhö noùi veà maøu xanh, caùc maøu vaøng, ñoû v.v..., cuõng y nhö theá.

---------------

Phaåm 10: CHÍN PHAÙP

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Quyù thaày neân bieát! Vôùi chín phaùp, Ñöùc Phaät ñaõ chính mình hieåu bieát thaáu suoát kyõ caøng, roài ñem giaûng daïy chæ baøy cho haøng ñeä töû cuûa Ngaøi. Nay chuùng ta neân hoøa hôïp keát taäp oân laïi, ñeå sau naày Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi vôùi nhau. Vaø chuùng ta neân tu phaïm haïnh, tuaân giöõ luaät phaùp ñeå ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho voâ soá chuùng sinh. Haõy neân thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thaâu nhaän ñöôïc nhieàu nghóa lyù lôïi ích vaø söï an laïc ñaëc bieät.

Chín phaùp laø gì? ÔÛ ñaây toùm taét coù hai thöù chín phaùp. Ñoù laø chín keát vaø chín choã ôû cuûa höõu tình.

Coù chín keát: 1. Keát aùi. 2. Keát giaän döõ.


www.daitangkinh.org

3. Keát kieâu maïn. 4. Keát voâ minh. 5. Keát chaáp. 6. Keát baùm chaët. 7. Keát nghi ngôø. 8. Keát ganh tî. 9. Keát keo kieät.

- Theá naøo laø keát aùi? Tham lam ham muoán trong ba coõi thì goïi laø keát aùi.

- Theá naøo laø keát giaän döõ? Muoán gaây toån haïi cho caùc loaøi höõu tình, trong loøng luoân oâm aáp söï taøn haïi ñeå gaây bao saàu naõo cho moïi ngöôøi. Ñaõ, saép vaø ñang giaän döõ. Thích gaây tai hoïa vaø raát thích gaây tai hoïa. Loøng luùc naøo cuõng toaøn giaän döõ. Ñoái vôùi moïi ngöôøi luoân laøm traùi nghòch laïi, ñeå coá tình gaây tai hoïa. Ñaõ töøng, hieän ñang vaø saün saøng gaây bao tai hoïa. Neân goïi laø keát giaän döõ.

- Theá naøo laø keát kieâu maïn? Ñaùp: Kieâu maïn coù baûy thöù:

1. Maïn. 2. Quaù maïn. 3. Maïn quaù maïn. 4. Ngaõ maïn. 5. Taêng thöôïng maïn. 6. Ty maïn. 7. Taø maïn.

Baûy thöù maïn naày hôïp laïi goïi chung laø kieâu maïn. - Theá naøo laø keát voâ minh? Ñaùp: ÔÛ trong ba coõi ngu si khoâng trí tueä saùng suoát thì goïi laø keát

voâ minh. - Theá naøo laø keát chaáp? Ñaùp: Coù ba thöù keát chaáp:

1. Chaáp Taùt-ca-da (thaân kieán). 2. Chaáp leäch veà moät beân. 3. Chaáp sai laàm (taø kieán).

Ba thöù ñoù goïi chung laø keát chaáp. - Theá naøo laø keát baùm chaët (chaáp laáy)? Ñaùp: Coù hai thöù baùm chaët: Ñoù laø söï thaáy bieát baùm chaët vaø caùc ñieàu

raên caám baùm chaët (giôùi caám thuû). Caû hai thöù ñoù goïi chung laø keát baùm chaët.


- Theá naøo laø keát nghi ngôø? Ñaùp: Ñoái vôùi caùc ñieàu ñuùng chaéc thaät thì laïi ngôø vöïc hoang mang

do döï, löøng khöøng, neân goïi laø keát nghi ngôø. - Theá naøo laø keát ganh tî? (Ganh gheùt) Ñaùp: Khoâng cam taâm an phaän neân goïi laø keát ganh tî. Coù chín choã ôû cuûa höõu tình: 1. Loaïi höõu tình coù saéc, coù nhieàu thöù thaân vaø nhieàu thöù töôûng nhö

ngöôøi vaø moät phaàn trôøi, ñoù laø choã ôû thöù nhaát cuûa loaøi höõu tình. 2. Loaøi höõu tình coù saéc, coù nhieàu thöù thaân vaø moät thöù töôûng nhö

coõi trôøi Phaïm chuùng môùi ñöôïc thaønh laäp ôû kieáp. Ñoù laø choã ôû thöù hai cuûa loaøi höõu tình.

3. Loaøi höõu tình coù saéc, coù moät thöù thaân vaø nhieàu thöù töôûng nhö coõi trôøi Quang aâm. Ñoù laø choã ôû thöù ba cuûa loaøi höõu tình.

4. Loaøi höõu tình coù saéc, coù moät thöù thaân vaø moät thöù töôûng. Nhö coõi trôøi Bieán tònh. Ñoù laø choã ôû thöù tö cuûa loaøi höõu tình.

5. Loaøi höõu tình coù saéc, khoâng coù töôûng, khoâng coù töôûng rieâng bieät. Nhö coõi trôøi Voâ töôûng höõu tình. Ñoù laø choã ôû thöù naêm cuûa loaøi höõu tình.

6. Loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ra ngoaøi taát caû caùc saéc töôûng, dieät heát “coù ñoái töôûng”, khoâng tö duy sieâng naêng caùc thöù töôûng, nhaäp vaøo khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù, nhö coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù. Ñoù laø choã ôû thöù saùu cuûa loaøi höõu tình.

7. Loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ra ngoaøi taát caû Khoâng voâ bieân xöù, nhaäp vaøo thöùc voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù, nhö coõi trôøi Thöùc voâ bieân xöù. Ñoù laø choã ôû thöù baûy cuûa loaøi höõu tình.

8. Loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ra ngoaøi taát caû Thöùc voâ bieân xöù. Nhaäp vaøo voâ sôû höõu, truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù, nhö coõi trôøi Voâ sôû höõu xöù. Ñoù laø choã ôû thöù taùm cuûa loaøi höõu tình.

9. Loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït ra ngoaøi taát caû Voâ sôû höõu xöù. Nhaäp vaøo Phi töôûng, truï ñaày ñuû vaøo Phi phi töôûng xöù, nhö coõi trôøi Phi töôûng phi phi töôûng. Ñoù laø choã ôû thöù chín cuûa loaøi höõu tình.

Coù saéc, nghóa laø loaøi höõu tình coù saéc ñoù, baøy laäp ra caùi thaân coù saéc vaø caùc thöù coù saéc veà xöù, giôùi uaån neân goïi laø coù saéc.

Loaøi höõu tình, töùc laø theo nghóa chaéc thaät cao quyù, thì caùc loaïi höõu tình duø khoâng theå thuï nhaän ñöôïc, khoâng theå ñöôïc, khoâng coù, khoâng hieän höõu. Nhöng döïa vaøo caùc uaån xöù giôùi maø giaû laäp ra. Caùc töôûng ñeàu töôûng baøy ra maø noùi, thay ñoåi. Töùc laø loaøi höõu tình coù yù, sinh ra treû haøi nhi coù nuoâi döôõng lôùn leân thaønh haïng ngöôøi Boå-ñaëc-giaø-la, neân goïi laø


www.daitangkinh.org

höõu tình. Coù nhieàu thöù thaân, laø loaøi höõu tình ñoù coù nhieàu thöù saéc roõ raøng, coøn

thaân coù nhieàu hình, nhieàu töôùng khoâng phaûi chæ coù moät thöù saéc, moät thöù hình, moät thöù töôùng, neân goïi laø nhieàu thöù thaân.

Nhieàu thöù töôûng, laø loaøi höõu tình ñoù coù töôûng vui, töôûng khoå vaø töôûng khoâng vui khoâng khoå, neân goïi laø nhieàu thöù töôûng.

Nhö loaøi ngöôøi vaø moät phaàn haøng Trôøi, töùc laø chæ chung cho loaøi ngöôøi vaø loaøi trôøi coõi Duïc, neân goïi laø nhö loaøi ngöôøi vaø moät phaàn loaøi trôøi.

Ñoù laø haøng thöù nhaát, töùc laø theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù nhaát.

Choã ôû cuûa loaøi höõu tình, laø caùc choã cuûa caùc loaøi höõu tình ôû truï soáng nöông nhôø, neân thích soáng, thích ñöôïc sinh vaøo ñoù, töùc laø chæ chung trong ñoù coù bao nhieâu thöù saéc thoï töôûng haønh thöùc höõu laäu neân goïi laø choã ôû cuûa loaøi höõu tình.

Coøn loaøi höõu tình coù saéc, coù nhieàu thöù thaân, thì coù nghóa nhö ñaõ noùi tröôùc roài.

Coù moät thöù töôûng, laø caùc loaøi höõu tình ñeàu coù thôøi haïn vaø phaàn soá. Ñoái vôùi kieáp theá giôùi naày khi saép hoaïi (saép bò tieâu dieät) thì coù nhieàu ngöôøi vaõng sinh leân coõi trôøi Quang aâm cuøng coù soá phaän nhö nhau. Nôi ñoù coù ñaày ñuû thöùc vaø taïo neân saéc thaân, caùc caên khoâng thieáu soùt, caùc boä phaän ñeàu ñaày ñuû coù hình töôùng roõ raøng trong saïch, tuoåi thoï soáng raát laâu nhöng coù thôøi gian coù soá phaàn kieáp soáng. Coøn vôùi kieáp theá giôùi naày khi môùi thaønh laäp, thì ôû khoaûng khoâng gian phía döôùi coù nhieàu cung ñieän troáng roãng khoâng ngöôøi ôû, boãng hieän ra. Coù moät höõu tình (chuùng sinh) ñaõ heát tuoåi thoï, heát nghieäp vaø heát phöôùc, töø coõi ñoù cheát ñi vaø ñöôïc sinh vaøo coõi Phaïm chuùng ôû trong caùc cung ñieän troáng vaéng ñoù. Rieâng soáng moät mình ôû ñoù, khoâng coù baïn beø nhöng tuoåi thoï raát cao. Loaøi höõu tình aáy soáng ôû ñoù trong moät thôøi gian raát laâu boãng nhieân phaùt sinh aùi duïc vaø loøng buoàn ruõ röôïi neân nghó: Phaûi chi coù soá höõu tình khaùc cuøng chung soá phaàn sinh leân ñaây cuøng soáng laøm baïn vôùi ta nhæ? Khi ngöôøi ñoù öôùc ao nhö theá thì coù caùc höõu tình khaùc do vì ñaõ heát tuoåi thoï, heát nghieäp, heát phöôùc..., neân ôû coõi ñoù cheát ñi vaø sinh vaøo cung ñieän coõi Phaïm chuùng ñoù maø soáng laøm baïn beø vôùi ngöôøi ñaàu tieân ñoù. Baáy giôø ngöôøi sinh vaøo coõi aáy ñaàu tieân nghó: Daùm höõu tình môùi leân sau ñaây vaäy laø do ta hoùa ra. Ñoái vôùi loaïi höõu tình naày vaø caùc theá gian khaùc thì ta luoân ñöôïc töï do, chính ta laøm ra, hoùa ra, sinh taïo ra chuùng. Vaäy thì ta ñaùng laø toå phuï coõi naày. Ngay luùc aáy, ñaùm höõu tình kia cuõng nghó: Chuùng ta laø do oâng aáy hoùa ra.


Ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình vaø moïi vaät treân theá gian naày thì oâng ta töï taïi, töï do. Chính oâng ta laøm ra, hoùa ra, sinh ra..., thaät ñaùng toân oâng aáy leân laøm toå phuï. Cho neân goïi laø moät yù töôûng.

Nhö coõi trôøi Phaïm chuùng, töùc laø nghóa ôû ñaây goïi chung caùc loaøi trôøi sinh ôû coõi Phaïm chuùng coù nhieàu thöù thaân maø chæ coù moät thöù töôûng.

Töø kieáp xöa khi môùi thaønh laäp, laø haøng thöù hai v.v..., thì nghóa nhö tröôùc ñaõ trình baøy roài.

Loaøi höõu tình coù saéc, thì cuõng nhö tröôùc noùi roài. Coù moät thöù thaân, nghóa laø loaøi höõu tình aáy chæ coù moät thöù saéc roõ

raøng, coøn thaân thì chæ coù moät hình, moät töôùng, khoâng coù nhieàu thöù saéc, nhieàu hình töôùng, cho neân goïi laø moät thöù thaân.

Coù nhieàu thöù töôûng, nghóa laø loaøi höõu tình ñoù coù töôûng vui vaø töôûng khoâng vui khoâng khoå, neân goïi laø coù nhieàu thöù töôûng. Caùc ñieàu khaùc nhö tröôùc ñaõ noùi.

Loaøi höõu tình coù saéc, chæ coù moät thöù thaân, nhö tröôùc cuõng ñaõ noùi roài.

Coù moät thöù töôûng, nghóa laø loaøi höõu tình ñoù chæ coù moät thöù töôûng vui, neân goïi laø moät thöù töôûng. Caùc ñieàu khaùc gioáng nhö tröôùc noùi.

Loaøi höõu tình coù saéc..., nhö tröôùc ñaõ noùi roài. Noùi khoâng coù töôûng laø chæ chung loaøi khoâng coù töôûng. Khoâng coù töôûng rieâng, töùc laø khoâng coù töôûng rieâng bieät roõ raøng.

Trong ñaây laáy töôûng laøm treân heát maø chæ roõ khoâng coù taát caû taâm vaø taâm sôû.

Nhö coõi trôøi voâ töôûng höõu tình, nghóa laø rieâng chæ roõ veà coõi trôøi khoâng coù töôûng vaø coù töôûng, laø haøng thöù naêm, thì nhö tröôùc ñaõ noùi.

Khoâng coù saéc, nghóa laø loaøi höõu tình khoâng coù saéc ñoù baøy laäp ra caùi thaân khoâng saéc, khoâng coù caùc thöù xöù coù saéc, giôùi coù saéc vaø uaån coù saéc, neân goïi laø khoâng coù saéc.

Höõu tình, thì nhö tröôùc ñaõ noùi roài. Vöôït taát caû saéc töôûng v.v..., thì nhö trong taùm giaûi thoaùt tröôùc ñaây

ñaõ noùi kyõ roài. Song ôû ñaây chæ coù caùc thöù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc... duyeân nôi höõu laäu, laø choã ôû cuûa loaøi höõu tình.

--------------


www.daitangkinh.org

Phaåm 11: MÖÔØI PHAÙP, Phaàn 1

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo ñaïi chuùng: Quyù thaày neân bieát! Vôùi möôøi phaùp Ñöùc Phaät ñaõ chính mình töï hieåu bieát ñaày ñuû thaáu suoát kyõ caøng roài ñem giaûng daïy chæ baøy cho haøng ñeä töû cuûa Ngaøi. Nay chuùng ta neân hoøa hôïp keát taäp oân laïi ñeå sau khi Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi vôùi nhau. Vaø chuùng ta neân tu phaïm haïnh, tuaân giöõ luaät phaùp ñeå ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho voâ soá chuùng sinh. Haõy neân thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thaâu nhaän ñöôïc nhieàu nghóa lyù lôïi ích vaø söï an laïc quyù baùu ñaëc bieät.

Möôøi phaùp laø gì? Trong ñaây toùm taét coù hai thöù, töùc laø möôøi thöù bieán xöù vaø möôøi phaùp voâ hoïc.

Coù möôøi thöù bieán xöù: 1. Quyù thaày neân bieát: Ñaát truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc

phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù nhaát.

2. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, nöôùc truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù hai.

3. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, löûa truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù ba.

4. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, gioù truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù 4.

5. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, maøu xanh truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù naêm.

6. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, maøu vaøng truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù saùu.

7. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, maøu ñoû truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù baûy.

8. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, maøu traéng truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù taùm.

9. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, khoaûng khoâng truøm khaép töôûng nhö


theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù chín.

10. Laïi nöõa, quyù vò neân bieát, thöùc truøm khaép töôûng nhö theá treân döôùi, caùc phía ñeàu khoâng hai, khoâng coù beán bôø giôùi haïn, neân goïi ñoù laø bieán xöù thöù möôøi.

Goïi ñoù laø bieán xöù thöù möôøi. 1. Gia haïnh cuûa ñònh ñòa bieán xöù nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu quaùn

phaûi do phöông tieän naøo maø coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh ñòa bieán xöù? Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi môùi tu quaùn thì neân ñoái vôùi ñaát ñai

naày, ôû khaép nôi choán, hoaëc coù cao thaáp, gai goác, luøm buïi, hoaëc hieåm trôû, nhô baån..., ôû caùc choã nhö theá ñeàu khoâng theå suy nghó. ÔÛ nhöõng nôi ñaát ñai roäng lôùn nhö theá maø yeân nhieân thaáy bieát roõ raøng nhö vaät ñeå trong baøn tay, coù ñaày ñuû caùc khu vöôøn..., caùc khoaûng röøng saïch ñeïp, nhöõng nôi raát thích yù meán yeâu, roài theo ñoù baùm dính vaøo moät töôùng nhaát ñònh, nhôø söùc hieåu bieát ñaëc bieät vaø coät nieäm höôùng caùi yù töôûng vaøo moät choã maø suy nghó, quan saùt xaùc laäp tin hieåu veà caùi töôûng cuûa ñaát laø caùi gì... Do noù suy tö quan saùt nhö theá neân taâm lieàn xaùo ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå chuyeân chuù coät nieäm vaøo moät caûnh maø tö duy sieâng naêng ñaây laø ñaát chöù khoâng phaûi caùi gì khaùc..., maø taâm lieàn loaïn ñoäng. Do laøm caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh ñòa bieán xöù. Vaø vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng ñoù neân caên cöù vaøo moät töôùng cuûa ñaát maø coät nieäm chuyeân taâm suy nghó maõi. Baûo ñoù laø ñaát chöù khoâng phaûi laø nöôùc v.v... Luoân sieâng naêng maïnh meõ kieân trì suy nghó maõi töôùng ñoù, ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh nhö theá neân môùi coù theå nhaäp vaøo ñòa ñònh (ñònh veà ñaát). Roài cöù sieâng naêng tu taäp maõi gia haïnh ñoù sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø luoân luoân cöù reøn taäp raát nhieàu laàn nhö theá maõi thì taâm seõ ñöôïc an truï vaø ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caùi caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa ñaát.

Do taâm an truï ñeàu truï, truï gaàn, cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó, veà caûnh naày nhaát ñònh ñoù laø töôùng ñaát, khoâng hai khoâng ñoåi, neân coù theå nhaäp vaøo ñònh veà ñaát, nhöng vaãn chöa theå nhaäp vaøo ñònh ñòa bieán xöù.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh ñòa bieán xöù thì gia haïnh cuûa ñònh ñòa bieán xöù nhö theá naøo. Ngöôøi tu haïnh quan saùt do phöông tieän naøo môùi chöùng ñöôïc vaøo ñònh ñòa bieán xöù?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Töùc laø y vaøo söï nhaäp ñònh veà ñaát nhö tröôùc noùi maø khieán taâm luoân tuøy thuaän ñieàu phuïc höôùng leân daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi moät möïc ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà ñaát naày, daàn daàn lôùn roäng lan khaép ñoâng, taây, nam, baéc khaép nôi ñeàu laø taát caû, neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng. Khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép nôi ñeàu laø ñaát. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng nhö vöøa noùi neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh ñòa bieán xöù.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy naày, neân ñoái vôùi caùi töôùng ñaát truøm khaép, maø luoân coät nieäm suy nghó maõi söï truøm ñoù laø ñaát chöù khoâng phaûi laø bao truøm cuûa nöôùc v.v..., luoân sieâng naêng maïnh meõ suy nghó maõi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh ñòa bieán xöù. Roài maõi sieâng naêng reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn caùi haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân cöù reøn taäp tu haønh nhieàu laàn gia haïnh ñoù thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caùi caûnh naày! Khaép nôi ñeàu bieán thaønh ñaát. Do taâm an truï ñeàu truï, truï gaàn, lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caùi caûnh ñaát bao truøm khaép nôi aáy khoâng hai khoâng ñoåi. Töø ñaây môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh ñòa bieán xöù.

Noùi treân döôùi, laø caùc phöông treân döôùi. Noùi caùc phía, töùc laø Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. Noùi khoâng hai, laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. Khoâng bôø beán giôùi haïn, laø bôø beán khoù löôøng. Ñoù laø thöù nhaát, töùc trong caùc ñònh naày theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn

leân thì noù ôû haøng thöù nhaát. Noùi laø bieán xöù truøm khaép laø, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao

nhieâu thöù saéc thoï töôûng haønh thöùc toát laønh thì goïi laø bieán xöù. 2. Gia haïnh cuûa ñònh thuûy bieán xöù nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu quaùn

phaûi do phöông tieän naøo maø coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù. Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi môùi tu quaùn thì ôû coõi theá giôùi

naày hoaëc duyeân nôi caùc töôùng cuûa nöôùc chaûy, hoaëc nöôùc trong gieáng, hay nöôùc trong ao, trong bôø ñaù, trong hoà hoaëc chaáp laáy (baùm vaøo) caùi töôùng, nöôùc khaéc-giaø, töôùng nöôùc Lam-maãu-na, hay Thieát-laïp-baø, hoaëc A-hieän-la-phieät chæ hoaëc töôùng nöôùc soâng Moâ-eâ (maïc eâ) cho ñeán caùc töôùng nöôùc ôû caùc bieån lôùn ñoâng taây nam baéc hoaëc boán bieån lôùn, hoaëc


doøng nöôùc lôùn..., trong caùc thöù ñoù tuøy theo duyeân nôi moät töôùng roài do söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng caùi töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp, tìm hieåu ñoù laø töôùng nöôùc gì? Neân taâm lieàn xao ñoäng bay nhaûy caùc khaép töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh naày laø nöôùc chöù khoâng phaûi laø thöù khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng. Do vì caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp vaø ñònh thuûy bieán xöù ñöôïc. Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy naày, neân ñoái vôùi moät töôùng nöôùc maø coät nieäm suy nghó, nghóa laø ñaây laø nöôùc chöù khoâng phaûi laø ñaát. Cöù maõi tö duy suy nghó moät caùch sieâng naêng maïnh meõ veà töôùng ñoù cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh veà nöôùc. Roài maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu gia haïnh ñoù. Xong roài laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Vaø cöù luoân reøn luyeän tu taäp gia haïnh ñoù thì taâm seõ an truï ñeàu truï truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh ñoù, nhaát ñònh laø töôùng cuûa nöôùc. Do taâm an truï ñeàu truï truï gaàn, lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh tö duy suy nghó maõi caûnh nhaát ñònh laø nöôùc, khoâng hai khoâng ñoåi thì coù theå nhaäp vaøo ñònh veà nöôùc. Nhöng chöa theå nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù thì gia haïnh cuûa ñònh thuûy bieán xöù nhö theá naøo? Ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo söï nhaäp thuûy ñònh nhö tröôùc ñaõ noùi maø khieán taâm luoân tuøy thuaän, ñieàu phuïc höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà nöôùc naày, daàn daàn roäng lôùn lan khaép ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu nöôùc caû. Neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå cöù moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó maõi caûnh ñoù bieán khaép nôi ñeàu laø nöôùc. Taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v..., nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy naày neân ñoái vôùi töôùng thuûy truøm khaép maø luoân coät nieäm suy nghó maõi bao truøm ñoù laø nöôùc chöù khoâng phaûi laø ñaát v.v..., luoân sieâng naêng maïnh meõ sieâng naêng maõi töôùng ñoù cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù. Roài maõi sieâng naêng reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Vaø luoân cöù reøn


www.daitangkinh.org

taäp tu haønh raát nhieàu laàn haïnh ñoù, thì taâm seõ an truï ñeàu truï truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh khaép nôi ñeàu bieán thaønh nöôùc. Do taâm an truï ñeàu truï truï gaàn, lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh tö duy suy nghó maõi caûnh nöôùc truøm khaép nôi khoâng hai khoâng ñoåi. Töø ñaây môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh thuûy bieán xöù.

Noùi treân döôùi, laø caùc phöông treân döôùi. Noùi caùc phía, töùc Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. Noùi khoâng hai, laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. Khoâng bôø beán giôùi haïn, laø khoù löôøng bôø beán. Ñoù laø thöù hai, töùc trong caùc ñònh naày theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn

leân thì noù ôû haøng thöù hai. Noùi bieán xöù, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc, thoï,

töôûng, haønh, thöùc toát laønh thì goïi laø bieán xöù. 3. Gia haïnh cuûa ñònh hoûa bieán xöù nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu quaùn

phaûi do caùi phöông tieän naøo maø coù theå chöùng ñöôïc ñònh hoûa bieán xöù. Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp khi môùi tu quaùn thì ôû coõi theá giôùi naày thì

duyeân nôi töôùng löûa cuûa vaàng thaùi döông trong saïch, hoaëc töôùng löûa cuûa thöù aùnh saùng ñeïp vui tuyeät dieäu, hoaëc löûa cuûa aùnh saùng ngoïc theàm, hoaëc löûa cuûa cung ñieän tinh tuù, hoaëc aùnh löûa döõ tôïn cuûa ñoáng löûa to, hoaëc aùnh löûa chaùy caû thoân xoùm, hoaëc aùnh löûa röïc chaùy caû thaønh aáp lôùn, hoaëc aùnh löûa röïc chaùy caû ñoàng coû lôùn, hoaëc aùnh löûa chaùy goã to cuûa möôøi xe taûi lôùn, hoaëc aùnh löûa chaùy goã lôùn treân hai möôi xe to, hoaëc aùnh löûa röïc rôõ khi chaùy goã to cuûa ba möôi xe taûi lôùn, hoaëc cuûa boán möôi xe to, hoaëc cuûa naêm möôi xe, hoaëc moät traêm xe, hoaëc moät ngaøn xe, hoaëc moät traêm ngaøn xe, hoaëc voâ löôïng traêm xe. Ngöôøi ñoù thaáy töôùng cuûa caùc aùnh löûa nhö theá ñaàu tieân chaùy buøng leân, caøng buøng leân döõ doäi, roài lan chaùy khaép nôi vaø sau ñoù thì chæ toaøn loùe saùng. Trong caùc thöù löûa aáy haõy choïn laáy moät thöù töôùng naøo ñoù, roài duøng söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm vaøo moät choã maø suy nghó, höôùng caùi töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp, tìm hieåu ñoù laø caùi töôùng löûa gì? Neân taâm lieàn xao ñoäng bay nhaûy theo khaép caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh naày laø löûa chöù khoâng phaûi laø thöù gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng. Do vì caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh hoûa bieán xöù ñöôïc.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng aáy, neân ñoái vôùi moät töôùng löûa maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø löûa chöù khoâng phaûi laø nöôùc v.v... Cöù luoân sieâng naêng maïnh meõ tö duy suy nghó maõi veà caùi töôùng ñoù..., cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh veà löûa. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp


reøn luyeän thaät nhieàu gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø cöù reøn taäp tu haønh nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï ñeàu truï truï gaàn..., vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa löûa. Do taâm an truï ñeàu truï truï gaàn, cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa löûa khoâng hai khoâng ñoåi, neân coù theå nhaäp vaøo ñònh vì löûa, nhöng vaãn chöa theå nhaäp vaøo ñònh hoûa bieán xöù.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh hoûa bieán xöù thì gia haïnh cuûa ñònh hoûa bieán xöù nhö theá naøo? Ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp vaøo ñònh thuûy bieán xöù?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo söï nhaäp vaøo ñònh veà löûa nhö ñaõ noùi ôû tröôùc maø khieán taâm luoân tuøy thuaän, ñieàu phuïc höôùng leân daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà löûa naày, daàn daàn lôùn roäng, lan khaép ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu laø löûa caû. Neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø löûa. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v... Nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh hoûa bieán xöù.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, neân ñoái vôùi töôùng löûa truøm khaép maø luoân coät nieäm suy nghó maõi truøm khaép ñoù laø löûa chöù khoâng phaûi laø caùi truøm khaép cuûa nöôùc v.v... Luoân sieâng naêng maïnh meõ suy nghó maõi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh hoûa bieán xöù ñöôïc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo luoân luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn gia haïnh ñoù, thì taâm seõ an truï, ñeàu truï truï gaàn... Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh suy tö maõi caûnh naày; khaép nôi ñeàu toaøn laø löûa. Do taâm an truï ñeàu truï truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caûnh löûa truøm khaép nôi aáy khoâng hai khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh hoûa bieán xöù.

Noùi treân döôùi, laø caùc phöông treân döôùi. Noùi caùc phía, töùc Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. Noùi khoâng hai, töùc laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. Khoâng bôø beán giôùi haïn, laø bôø beán khoù löôøng.


www.daitangkinh.org

Ñoù laø thöù ba, töùc laø trong caùc ñònh naày theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn leân thì noù ôû haøng thöù ba.

Noùi bieán xöù, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc toát laønh thì goïi laø bieán xöù.

4. Gia haïnh cuûa ñònh phong bieán xöù nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu quaùn phaûi do caùi phöông tieän naøo maø coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh phong bieán xöù.

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû coõi theá giôùi naày hoaëc duyeân nôi vaøo töôùng gioù coù töø phöông ñoâng, hoaëc töôùng gioù coù töø phöông nam, hay töø phöông taây, hay töø phöông baéc. Hoaëc chaáp laáy töôùng gioù coù buïi raäm hay khoâng buïi raäm hoaëc töôùng gioù Pheä-thaáp-ma, hay Pheä-lam-baø, hoaëc töôùng gioù nhe hiu hiu, hoaëc töôùng gioù to maïnh, hoaëc töôùng gioù voâ löôïng, hoaëc töôùng moät vaàng gioù caû..., ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø choïn laáy, duyeân nôi moät töôùng gioù ñoù, roài duøng söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng caùi töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp, tìm hieåu ñoù laø caùi töôùng gioù gì? Do ñoù taâm lieàn xao ñoäng bay nhaûy theo khaép caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh naày laø gioù, chöù khoâng phaûi thöù gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng. Do vì caùc vieäc nhö theá, neân chöa theå chöùng ñöôïc, nhaäp vaøo ñònh phong bieán xöù ñöôïc.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng aáy, neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng gioù maø luoân coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø gioù chöù khoâng phaûi laø löûa v.v..., cöù luoân maïnh meõ sieâng naêng tö duy suy nghó maõi veà töôùng ñoù..., cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh voâ gioù. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày. Nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø cöù reøn taäp tu haønh nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh naày: Nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa gioù. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh luoân tö duy suy nghó maõi caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa gioù khoâng hai khoâng ñoåi neân coù theå nhaäp vaøo ñònh veà gioù, nhöng vaãn chöa theå nhaäp vaøo ñònh hoûa bieán xöù.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh phong bieán xöù thì gia haïnh cuûa ñònh phong bieán xöù noù nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh khoâng bieán xöù?


Ñaùp: Töùc laø y vaøo söï nhaäp vaøo ñònh veà gioù nhö ñaõ noùi ôû tröôùc, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän ñieàu phuïc höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà thöù gioù ñoù daàn daàn lôùn maõi, lan khaép caû ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu coù gioù caû. Taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø gioù. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v... Nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh phong bieán xöù.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy, neân ñoái vôùi töôùng gioù khaép nôi maø luoân coät nieäm, suy nghó maõi truøm khaép ñoù laø gioù chöù khoâng phaûi laø caùi truøm khaép cuûa löûa v.v..., luoân sieâng naêng maïnh meõ suy nghó maõi töôùng ñoù cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp vaøo ñònh phong bieán xöù ñöôïc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp, laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn gia haïnh ñoù thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh naày: Khaép nôi ñeàu toaøn laø gioù. Do taâm an truï ñeàu truï truï gaàn, cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caûnh gioù khôûi leân khaép nôi aáy khoâng hai khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh phong bieán xöù.

Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông treân döôùi. Noùi caùc phía, töùc laø Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. Noùi khoâng hai, töùc laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. Khoâng bôø beán giôùi haïn, laø bôø beán khoù löôøng. Ñoù laø thöù tö, töùc trong caùc ñònh naày theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn

leân thì noù ôû haøng thöù tö. Noùi laø bieán xöù, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc thoï

töôûng haønh thöùc toát laønh thì ñeàu goïi laø bieán xöù.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 20

Phaåm 11: MÖÔØI PHAÙP, Phaàn 2

5. Gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu xanh nhö theá naøo? Ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do caùi phöông tieän naøo maø coù theå chöùng nhaäp ñònh maøu xanh bieán xöù?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû coõi theá giôùi naày hoaëc baùm vaøo maøu xanh cuûa caây, hoaëc maøu xanh cuûa laù, cuûa hoa, cuûa quaû, hoaëc maøu xanh cuûa aùo, hoaëc maøu xanh cuûa caùc thöù trang phuïc, hoaëc maøu xanh cuûa maây, cuûa nöôùc, hoaëc chaáp laáy maøu xanh cuûa taát caû caùc vaät naøo khaùc..., ngöôøi aáy ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø choïn chaáp giöõ laáy moät thöù töôùng ñoù, roài duøng söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng caùi töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp, tìm hieåu ñoù laø maøu xanh gì? Cho neân taâm y lieàn xao ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh ñoù laø maøu xanh chöù khoâng phaûi caùi gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng v.v... Do vì caùc vieäc nhö theá, neân chöa theå chöùng nhaäp ñöôïc, nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu xanh.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng aáy, neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng maøu xanh maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø maøu xanh chöù khoâng phaûi laø maøu vaøng v.v..., cöù luoân maïnh meõ sieâng naêng tö duy suy nghó maõi veà caùi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày maø coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh veà maøu xanh. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, maø luoân reøn luyeän tu haønh laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu xanh. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi veà caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu xanh khoâng hai khoâng


ñoåi khaùc, neân coù theå nhaäp vaøo ñònh veà maøu xanh, maø chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu xanh.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu xanh, thì gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu xanh noù nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu xanh?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo vieäcï nhaäp ñònh veà maøu xanh nhö tröôùc ñaõ noùi, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän ñieàu phuïc höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài, thì laïi nghó töôûng veà maøu xanh naày daàn daàn lôùn roäng, lan khaép ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu laø maøu xanh caû. Neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng maø khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø maøu xanh. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v... Nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu xanh.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, neân ñoái vôùi töôùng bieán xöù maøu xanh kia maø luoân coät nieäm, suy nghó maõi bao truøm, ñoù laø maøu xanh chöù khoâng phaûi laø maøu vaøng v.v... Luoân maïnh meõ sieâng naêng suy nghó maõi caùi töôùng ñoù cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc caùi taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu xanh ñöôïc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp, laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn gia haïnh ñoù, thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh naày: Khaép nôi ñeàu toaøn laø maøu xanh. Do taâm an truï ñeàu truï truï gaàn, maø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caûnh maøu xanh truøm khaép nôi luoân khoâng hai khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây thì môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh truøm khaép maøu xanh.

- Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông treân döôùi. - Noùi caùc phía, töùc Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. - Noùi khoâng hai, töùc laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. - Khoâng bôø beán giôùi haïn, laø bôø beán khoù löôøng. - Ñoù laø thöù naêm, töùc trong caùc ñònh naày theo thöù töï lieân tuïc ñeám

daàn leân thì noù ôû haøng thöù naêm. - Noùi laø bieán xöù, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc,

thoï, töôûng, haønh, thöùc toát laønh thì ñeàu goïi laø bieán xöù. 6. Gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu vaøng nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu

quaùn phaûi do caùi phöông tieän naøo môùi coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán


www.daitangkinh.org

xöù maøu vaøng? Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû theá giôùi naày

hoaëc duyeân nôi maøu vaøng cuûa caây, hoaëc maøu vaøng cuûa laù, cuûa hoa, cuûa quaû, hoaëc maøu vaøng cuûa aùo, maøu ñoû cuûa caùc thöù trang phuïc, maøu vaøng cuûa maây, cuûa nöôùc, hoaëc chaáp laáy maøu vaøng cuûa taát caû caùc vaät naøo khaùc... Ngöôøi aáy ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø choïn duyeân nôi moät töôùng ñoù, roài duøng söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp tìm hieåu ñoù laø maøu xanh gì? Cho neân taâm lieàn bò xaùo ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh ñoù laø maøu vaøng chöù khoâng phaûi caùi gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng v.v... Do caùc vieäc nhö theá, neân chöa theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh maøu vaøng truøm khaép.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng aáy, neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng maøu vaøng maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø maøu vaøng chöù khoâng phaûi laø maøu xanh v.v... Cöù luoân maïnh meõ sieâng naêng tö duy suy nghó maõi veà töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh veà maøu vaøng. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, maø luoân reøn luyeän tu haønh laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caùi caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu xanh. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi veà caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu vaøng khoâng hai khoâng ñoåi khaùc, neân coù theå nhaäp vaøo ñònh veà maøu vaøng, maø chöa theå nhaäp vaøo ñònh truøm khaép maøu vaøng.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu vaøng, thì gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu vaøng noù nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu vaøng?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo vieäcï nhaäp ñònh veà maøu vaøng nhö tröôùc vöøa noùi, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän ñieàu phuïc höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài, thì laïi nghó töôûng veà maøu vaøng naày daàn daàn lôùn roäng, lan ra khaép caû ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu laø maøu vaøng caû. Neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng vaø khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø maøu vaøng. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn


ñoäng v.v..., nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh maøu vaøng truøm khaép.

Vì muoán kìm giöõ taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, neân ñoái vôùi caùi töôùng maøu vaøng truøm khaép kia maø luoân coät nieäm suy nghó maõi caùi truøm khaép ñoù laø maøu vaøng chöù khoâng phaûi laø maøu xanh v.v... Luoân maïnh meõ sieâng naêng suy nghó maõi töôùng ñoù cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu vaøng ñöôïc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp, laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù, thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn, vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh naày laø khaép nôi ñeàu toaøn laø maøu vaøng. Do taâm an truï, ñeàu truï truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caûnh maøu vaøng truøm khaép nôi luoân khoâng hai, khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây thì môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh maøu vaøng truøm khaép.

- Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông treân döôùi. - Noùi caùc phía, töùc laø Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. - Noùi khoâng hai, töùc laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. - Khoâng bôø beán giôùi haïn, laø khoù löôøng bôø beán. - Ñoù laø thöù saùu, töùc trong caùc ñònh naày theo thöù töï lieân tuïc ñeám daàn

leân thì noù ôû haøng thöù saùu. - Noùi laø bieán xöù, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc,

thoï, töôûng, haønh, thöùc toát laønh thì ñeàu goïi laø bieán xöù. 7. Gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu ñoû nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu

quaùn phaûi do caùi phöông tieän naøo môùi coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu ñoû?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû theá giôùi naày hoaëc duyeân nôi maøu ñoû cuûa caây, hoaëc maøu ñoû cuûa laù, cuûa hoa, cuûa quaû, hoaëc chaáp laáy maøu ñoû cuûa aùo, maøu ñoû cuûa caùc thöù trang phuïc, hoaëc maøu ñoû cuûa maây, cuûa nöôùc, hoaëc chaáp laáy maøu ñoû cuûa taát caû caùc vaät naøo khaùc. Ngöôøi aáy ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø choïn löïa chaáp giöõ laáy moät töôùng ñoù, roài duøng söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp tìm hieåu ñoù laø maøu ñoû gì? Cho neân taâm lieàn bò xaùo ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh ñoù laø maøu ñoû chöù khoâng phaûi caùi gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng v.v... Do caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp


www.daitangkinh.org

ñöôïc vaøo ñònh maøu ñoû truøm khaép. Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng aáy, neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng

maøu ñoû maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø maøu ñoû chöù khoâng phaûi laø maøu vaøng v.v... Cöù luoân sieâng naêng maïnh meõ tö duy suy nghó maõi veà töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh veà maøu ñoû. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, maø luoân reøn luyeän tu haønh laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caùi caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu ñoû. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi veà caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu ñoû khoâng hai khoâng ñoåi khaùc, neân coù theå nhaäp vaøo caùi ñònh veà maøu ñoû, maø chöa theå nhaäp vaøo caùi ñònh maøu ñoû truøm khaép.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu ñoû thì gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu ñoû noù nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu ñoû?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo vieäc nhaäp ñònh veà maøu ñoû nhö tröôùc vöøa noùi, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän ñieàu phuïc, höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà maøu ñoû naày daàn daàn lôùn roäng, lan khaép ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu laø maøu ñoû caû. Neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng maø khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø maøu ñoû. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v..., nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu ñoû.

Vì muoán kìm giöõ taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, neân ñoái vôùi töôùng maøu ñoû kia truøm khaép maø luoân coät nieäm suy nghó maõi truøm khaép ñoù laø maøu ñoû chöù khoâng phaûi laø maøu vaøng v.v... Luoân maïnh meõ sieâng naêng suy nghó maõi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu ñoû ñöôïc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp, laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân cöù reøn luyeän tu taäp nhieàu laàn gia haïnh ñoù, thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh maø suy tö maõi caûnh naày. Khaép nôi ñeàu toaøn laø maøu


ñoû. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caûnh maøu ñoû bieán khaép nôi luoân khoâng hai, khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây thì môùi nhaäp ñöôïc vaøo caùi ñònh maøu ñoû truøm khaép.

- Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông tieän treân döôùi. - Noùi caùc phía, töùc laø Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. - Noùi khoâng hai, töùc laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. - Khoâng bôø beán giôùi haïn, töùc laø khoù löôøng bôø beán. - Ñoù laø thöù baûy, töùc laø trong caùc ñònh naày laàn löôït theo thöù töï ñeám

maõi leân thì noù ôû haøng thöù baûy. - Noùi laø bieán xöù, laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc, thoï,

töôûng, haønh, thöùc toát laønh thì ñeàu goïi laø bieán xöù. 8. Gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu traéng nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu

haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp ñöôïc ñònh bieán xöù maøu traéng?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû theá giôùi naày hoaëc duyeân nôi maøu traéng cuûa caây, hoaëc maøu traéng cuûa laù, cuûa hoa, cuûa quaû, hoaëc maøu traéng cuûa aùo, maøu traéng cuûa caùc thöù trang phuïc, hoaëc maøu traéng cuûa maây, cuûa nöôùc, hoaëc maøu traéng cuûa taát caû caùc vaät naøo khaùc. Ngöôøi aáy, ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø choïn löïa duyeân nôi moät töôùng ñoù, roài duøng söùc hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp tìm hieåu ñoù laø maøu traéng gì? Cho neân taâm lieàn bò xaùo ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh ñoù laø maøu traéng chöù khoâng phaûi caùi gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng v.v... Do caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh maøu traéng truøm khaép.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng aáy, neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng maøu ñoû traéng maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø maøu traéng chöù khoâng phaûi laø maøu ñoû v.v... Cöù luoân sieâng naêng maïnh meõ tö duy suy nghó maõi veà töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh veà maøu traéng. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân reøn taäp tu haønh, laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh naày. Nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa maøu traéng. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi veà caûnh nhaát ñònh ñoù, laø töôùng cuûa maøu traéng, khoâng hai khoâng ñoåi khaùc, neân coù theå nhaäp vaøo


www.daitangkinh.org

ñònh veà maøu traéng, maø chöa theå nhaäp ñöôïc vaøo caùi ñònh maøu traéng truøm khaép.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù maøu traéng thì gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù maøu traéng ñoù noù nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi coù theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu traéng?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo vieäcï nhaäp ñònh veà maøu ñoû nhö tröôùc vöøa noùi, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän, ñieàu phuïc höôùng leân daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà maøu traéng ñoù daàn daàn lôùn roäng lan khaép ñoâng taây nam baéc, khaép nôi ñeàu laø maøu traéng caû, neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng maø khoâng theå coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø maøu traéng. Vì taâm ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v... Nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo caùi ñònh maøu traéng truøm khaép.

Vì muoán kìm giöõ taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, neân ñoái vôùi töôùng maøu traéng truøm khaép kia maø luoân coät nieäm suy nghó maõi truøm khaép ñoù laø maøu traéng chöù khoâng phaûi laø maøu ñoû v.v... Luoân maïnh meõ sieâng naêng suy nghó maõi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc caùi taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù maøu traéng. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân raát nhieàu laàn reøn luyeän tu taäp vaø laøm caùc vieäc nhö theá maõi. Ñaõ luoân tu taäp reøn luyeän nhieàu laàn gia haïnh ñoù thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh maø suy tö maõi caûnh naày: khaép nôi ñeàu toaøn laø maøu traéng. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo caûnh tö duy suy nghó maõi caûnh maøu traéng truøm khaép nôi luoân khoâng hai, khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây thì môùi nhaäp ñöôïc vaøo caùi ñònh maøu traéng truøm khaép.

- Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông treân döôùi. - Noùi caùc phía, töùc laø Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. - Noùi khoâng hai, töùc laø khoâng coù xen taïp ôû giöõa. - Khoâng beán bôø giôùi haïn, töùc laø khoù löôøng bôø beán. - Ñoù laø thöù taùm, töùc laø trong caùc ñònh naày, laàn löôït theo thöù töï lieân

tuïc ñeám maõi leân ñoù laø thöù taùm. - Noùi laø bieán xöù, töùc laø trong caùc ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc,

thoï, töôûng, haønh, thöùc thieän thì ñeàu goïi laø bieán xöù. 9. Gia haïnh cuûa bieán xöù veà khoâng gian nhö theá naøo? Ngöôøi tu haïnh


quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi coù theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù veà khoâng gian?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû coõi theá giôùi naày thì haõy duyeân nôi nhaø cöûa ôû treân khoâng trung, hoaëc ñaát ôû treân khoâng, hoaëc caây coái, hoaëc ngoïn nuùi raát to hay nuùi non thöôøng, hoaëc doøng soâng, hoaëc caùc hang ñoäng..., ñeàu ôû treân khoâng trung maø choïn löïa duyeân nôi moät töôùng ñoù. Roài nhôø söï hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp tìm hieåu ñoù laø caùi gì ôû treân khoâng trung. Do ñoù taâm lieàn bò xaùo ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh ñoù laø khoâng gian chöù khoâng phaûi caùi gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng v.v..., do caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp ñöôïc vaøo ñònh khoâng gian truøm khaép. Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng ôû khoâng trung maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø khoâng gian chöù khoâng phaûi laø thöùc v.v... Cöù luoân maïnh meõ sieâng naêng suy nghó maõi veà töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh veà khoâng. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân reøn luyeän tu haønh, laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn. Vaø cöù luoân reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng khoâng gian. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa khoâng gian luoân khoâng hai khoâng ñoåi khaùc, neân chöa theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh khoâng gian truøm khaép.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù veà khoâng gian thì gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù veà khoâng gian ñoù noù nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi chöùng nhaäp ñöôïc ñònh veà khoâng gian?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo vieäcï nhaäp vaøo ñònh veà truøm khaép? Khoâng gian nhö tröôùc vöøa noùi, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän, ñieàu phuïc höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng veà khoâng gian naày daàn daàn noù lôùn roäng bieán khaép ñoâng taây nam baéc, nôi naøo cuõng laø khoaûng khoâng caû, neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, vaø khoâng theå chuyeân chuù coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi veà caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø khoaûng khoâng. Vì taâm cuûa ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v..., nhö vöøa noùi, neân chöa


www.daitangkinh.org

theå chöùng nhaäp vaøo ñònh veà khoâng gian truøm khaép. Vì muoán kìm giöõ taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy aáy, cho neân ñoái

vôùi töôùng bao truøm cuûa khoâng gian maø luoân coät nieäm suy nghó maõi veà söï bao truøm ñoù laø khoâng gian chöù khoâng phaûi laø caùi bao truøm veà thöùc v.v..., luoân maïnh meõ suy nghó maõi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù veà khoâng gian. Roài cöù maõi sieâng naêng reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp laøm caùc vieäc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù, thì taâm seõ an truï, ñeàu truï, truï gaàn, vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi caûnh naày, laø khaép nôi ñeàu toaøn laø khoaûng khoâng. Do taâm truï, truï ñeàu, truï truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo caûnh, suy tö maõi caûnh naày laø khaép nôi ñeàu toaøn laø khoaûng khoâng. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, tö duy suy nghó maõi caûnh khoâng gian truøm khaép nôi luoân khoâng hai khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây thì môùi nhaäp ñöôïc vaøo ñònh khoâng gian truøm khaép.

- Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông treân döôùi. - Noùi caùc phía, töùc Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. - Noùi khoâng hai, töùc khoâng coù xen taïp ôû giöõa. - Ñoù laø thöù chín, töùc laø trong ñònh voâ bieân xöù naày coù bao nhieâu thöù

saéc thoï töôûng haønh thöùc toát laønh thì ñeàu goïi laø bieán xöù. 10. Gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù veà thöùc nhö theá naøo? Ngöôøi môùi tu

quaùn phaûi do phöông tieän naøo môùi coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán xöù veà thöùc?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu nghieäp, khi baét ñaàu tu quaùn thì ôû ngay trong thaân hoaëc duyeân nôi töôùng nhaõn thöùc thanh tònh, hoaëc töôùng nhó thöùc thanh tònh, yù thöùc ñeàu thanh tònh. Ñoái vôùi caùc thöùc ñoù tuøy yù choïn löïa duyeân nôi moät töôùng. Roài nhôø söï hieåu bieát toát maø coät nieäm suy nghó, höôùng caùi töôûng vaøo ñoù maø quan saùt, xaùc laäp tìm hieåu ñoù laø caùi thöùc gì, cho neân taâm lieàn bò xaùo ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng, khoâng theå moät möïc coät nieäm vaøo moät caûnh, suy nghó caûnh ñoù laø thöùc chöù khoâng phaûi laø caùi gì khaùc, maø taâm lieàn loaïn ñoäng v.v... Do caùc vieäc nhö theá neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán truøm khaép.

Vì muoán kìm giöõ taâm loaïn ñoäng bay nhaûy aáy neân phaûi ñoái vôùi moät töôùng cuûa moät thöùc maø coät nieäm suy nghó, baûo raèng ñaây laø thöùc chöù khoâng phaûi laø khoâng gian v.v... Cöù luoân maïnh meõ sieâng naêng suy nghó


maõi veà töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm lieân tuïc truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh naày môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh veà thöùc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän thaät nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo maø luoân reøn luyeän tu haønh, laøm caùc vieäc thaät nhieàu laàn, vaø cöù luoân reøn luyeän tu taäp thaät nhieàu laàn nhö theá maõi, thì taâm seõ ñöôïc an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh naày: nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa thöùc. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân tö duy suy nghó maõi caûnh nhaát ñònh ñoù laø töôùng cuûa thöùc, luoân khoâng hai khoâng ñoåi khaùc, neân chöa theå nhaäp vaøo ñònh thöùc truøm khaép.

Hoûi: Neáu ñaây chöa theå nhaäp vaøo ñònh bieán xöù veà thöùc, thì gia haïnh cuûa ñònh bieán xöù veà thöùc laø nhö theá naøo? Coøn ngöôøi tu haïnh quan saùt phaûi do phöông tieän naøo môùi coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh bieán xöù veà thöùc ñöôïc?

Ñaùp: Töùc laø y vaøo vieäcï nhaäp vaøo ñònh veà thöùc nhö tröôùc vöøa noùi, maø khieán taâm luoân tuøy thuaän ñieàu phuïc höôùng leân, daàn daàn seõ ñöôïc nhu hoøa. Vaø khi cöù moät möïc ñaõ ñöôïc ñònh roài thì laïi nghó töôûng tôùi thöùc naày daàn daàn noù seõ lôùn roäng truøm khaép ñoâng taây nam baéc, nôi naøo cuõng ñeàu coù thöùc caû, neân taâm lieàn loaïn ñoäng bay nhaûy theo caùc töôùng vaø khoâng theå chuyeân chuù coät nieäm vaøo moät caûnh, luoân suy nghó maõi veà caûnh ñoù, bieán khaép moïi nôi ñeàu laø thöùc. Vì taâm cuûa ngöôøi aáy bò loaïn ñoäng v.v... nhö vöøa noùi, neân chöa theå chöùng nhaäp vaøo ñònh veà thöùc truøm khaép.

Vì muoán kìm giöõ taâm luoân loaïn ñoäng bay nhaûy aáy cho neân ñoái vôùi töôùng truøm khaép cuûa thöùc maø luoân coät nieäm suy nghó maõi veà bao truøm ñoù laø thöùc chöù khoâng phaûi laø caùi bao truøm veà khoâng gian v.v... Cöù luoân maïnh meõ suy nghó maõi töôùng ñoù, cho ñeán khi naøo khieán ñöôïc taâm luoân an truï vaøo moät choã thaät laâu. Do gia haïnh ñoù môùi coù theå nhaäp ñöôïc vaøo ñònh bieán xöù veà thöùc. Roài cöù maõi sieâng naêng tu taäp reøn luyeän raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù. Sau laïi tieán tu ñònh phöông tieän naày, nghóa laø ñoái vôùi gia haïnh daãn ñeán sinh ñaïo, luoân reøn luyeän tu taäp, laøm caùc vieäc khaùc raát nhieàu laàn nhö theá maõi. Ñaõ luoân reøn luyeän tu taäp raát nhieàu laàn gia haïnh ñoù, thì taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn. Vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh naày truøm khaép nôi ñeàu toaøn laø thöùc. Do taâm an truï, ñeàu truï, truï gaàn vaø cöù lieân tuïc coät nieäm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, suy tö maõi veà caûnh truøm khaép naày ñeàu toaøn laø thöùc, luoân khoâng hai khoâng ñoåi khaùc. Töø ñaây thì môùi coù theå chöùng nhaäp vaøo ñònh thöùc truøm khaép.


www.daitangkinh.org

- Noùi treân döôùi, töùc laø caùc phöông treân döôùi. - Noùi caùc phía, töùc laø Ñoâng Taây Nam Baéc v.v..., caùc höôùng. - Noùi khoâng hai, töùc laø xen taïp ôû giöõa (khoâng giaùn ñoaïn loän xoän). - Khoâng beán bôø giôùi haïn, töùc laø khoù löôøng bôø beán. - Ñoù laø thöù möôøi, töùc laø trong caùc ñònh naày, theo thöù töï lieân tuïc ñeán

daàn leân thì laø thöù möôøi. - Noùi bieán xöù, töùc laø trong ñònh naày, coù bao nhieâu thöù saéc thoï töôûng

haønh thöùc toát laønh thì ñeàu goïi laø bieán xöù. Coù möôøi phaùp voâ hoïc:

1. Chaùnh kieán voâ hoïc. 2. Chaùnh tö duy voâ hoïc. 3. Chaùnh ngöõ voâ hoïc. 4. Chaùnh nghieäp voâ hoïc. 5. Chaùnh maïng voâ hoïc. 6. Chaùnh caàn voâ hoïc. 7. Chaùnh nieäm voâ hoïc. 8. Chaùnh ñònh voâ hoïc. 9. Chaùnh giaûi thoaùt voâ hoïc. 10. Chaùnh trí voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh kieán voâ hoïc? Ñaùp: Töùc laø taän trí vaø voâ sinh trí, caùi trí maø taát caû moïi thöù ñeàu

khoâng caàn thaâu giöõ hoïc hoûi nöõa. Ñoù goïi laø chaùnh kieán voâ hoïc. - Theá naøo laø chaùnh tö duy voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo thì luoân tö

duy suy nghó veà khoå, taäp, dieät, ñaïo. Vôùi voâ hoïc (khoâng coøn phaûi hoïc hoûi nöõa) luoân taùc töông öng khi coù suy nghó. Suy nghó cuøng caû (ñaúng). Suy nghó gaàn, luoân tìm caàu taát caû, tìm caàu gaàn, luoân suy kieám tìm hieåu taát caû moïi thöù, suy tìm gaàn ñeå khieán taâm ñoái vôùi caùc phaùp thoâ vaø ñoäng maø ñoåi thaønh (trôû neân) tinh teá yeân tónh. Neân goïi ñoù laø chaùnh tö duy voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh ngöõ voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå-taäp-dieät-ñaïo thì tö duy

suy nghó veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo. Vôùi voâ hoïc luoân taùc töông öng khi tuyeån choïn cho neân luoân dieät tröø boán thöù lôøi noùi aùc trong ñôøi soáng sai quaáy (taø meänh). Coù ñöôïc khaû naêng dieät tröø caùc ngöõ nghieäp xaáu aùc. Voâ hoïc maø lìa boû lìa boû gioûi (thaéng), lìa boû gaàn, lìa boû cuøng cöïc. Coù ñöôïc caùc giôùi haïnh thanh tònh (tòch tónh) khoâng taïo taùc, khoâng laøm ra. Buoâng boû taát caû, khoâng ngaên ngöøa, gìn giöõ, khoâng laøm khoâng phaïm. Taát caû moïi quy öôùc, pheùp taéc veà thuyeàn beø, caàu coáng, ñeâ ñieàu, bôø ñaäp,


töôøng vaùch, haøo raõnh..., ñeàu coù töï taùnh khoâng vi phaïm, khoâng vöôït qua, vaø coù ngöõ nghieäp khoâng bieåu loä (khoâng noùi naêng cheâ khen). Ñoù goïi laø chaùnh ngöõ voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh nghieäp voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo thì tö duy

suy nghó veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo veà ñaïo kyõ caøng. Vôùi voâ hoïc luoân taùc töông öng vôùi söùc tuyeån choïn toát, cho neân luoân dieät tröø ba thöù nghieäp cuûa thaân trong ñôøi soáng taø quaáy, coù khaû naêng dieät tröø heát caùc haïnh nghieäp xaáu cuûa thaân. Vôùi voâ hoïc maø töø boû, töø boû gioûi, töø boû gaàn, töø boû cuøng cöïc. Coù ñöôïc giôùi haïnh tòch tónh yeân vaéng (thanh tònh) khoâng laøm khoâng gaây taïo. Buoâng boû taát caû, khoâng ngaên ngöøa, gìn giöõ, khoâng laøm khoâng phaïm. Taát caû moïi quy öôùc, pheùp taéc veà thuyeàn beø caàu coáng ñeâ ñieàu bôø ñaäp, töôøng vaùch haøo raõnh..., ñeàu coù töï taùnh khoâng vi phaïm, khoâng vöôït qua, vaø coù thaân nghieäp khoâng bieåu loä. Ñoù goïi laø chaùnh ng- hieäp voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh maïng voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo thì tö duy

suy nghó veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo. Vôùi voâ hoïc luoân taùc yù töông öng vôùi söùc tuyeån choïn toát cho neân coù khaû naêng dieät tröø caùc haïnh aùc ngöõ vaø thaân nghieäp trong ñôøi soáng taø quaáy. Vôùi voâ hoïc maø töø boû, töø boû gioûi, töø boû gaàn, töø boû cuøng cöïc. Coù giôùi haïnh tòch tónh yeân vaéng thanh tònh, khoâng laøm, khoâng gaây taïo. Buoâng boû taát caû, khoâng ngaên ngöøa gìn giöõ, khoâng laøm khoâng phaïm. Taát caû moïi quy öôùc, pheùp taéc veà thuyeàn beø, caàu kyø ñeâ ñieàu, bôø ñaäp, töôøng vaùch, haøo raõnh..., coù töï taùnh khoâng vi phaïm, khoâng vöôït qua, vaø coù ngöõ nghieäp khoâng bieåu loä. Ñoù goïi laø chaùnh maïng voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh caàn voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo thì luoân

tö duy suy nghó veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo. Vôùi voâ hoïc maø taùc yù töông öng vôùi caùc söï chuyeân caàn sieâng gaéng maïnh meõ coá gaéng noå löïc toät cuøng, vôùi loøng coá söùc khoâng ngöøng khoù ngaên caûn. Ñoù laø chaùnh caàn voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh nieäm voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo luoân tö duy

suy nghó kyõ löôõng veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo. Vôùi voâ hoïc luoân taùc yù töông öng khi coù nghó nhôù. Nghó nhôù tuøy theo, nghó nhôù chuyeân bieät, nghó nhôù roõ, khoâng queân maát, khoâng soùt loän, coù tính chaát khoâng queân khoâng loãi, vôùi chaùnh phaùp, taâm trí saùng ghi nhôù toát. Ñoù goïi laø chaùnh


www.daitangkinh.org

nieäm voâ hoïc. - Theá naøo laø chaùnh ñònh voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo luoân tö duy

suy nghó kyõ löôõng veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo. Vôùi voâ hoïc luoân taùc yù töông öng vôùi taâm yù. Taâm luoân truï ñeàu truï truï gaàn an truï nôi khoâng heà phaân taùn loaïn ñoäng coù tính chaát luoân ngaên ngöøa giöõ gìn cho taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø chaùnh ñònh voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh giaûi thoaùt voâ hoïc? Ñaùp: Caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät ñoái vôùi khoå taäp dieät ñaïo luoân tö duy

suy nghó kyõ löôõng veà khoå, veà taäp, veà dieät, veà ñaïo. Vôùi voâ hoïc luoân taùc yù töông öng khi coù taâm trí thaéng giaûi ñaõ thaéng giaûi vaø seõ thaéng giaûi. Ñoù goïi laø chaùnh giaûi thoaùt voâ hoïc.

- Theá naøo laø chaùnh trí voâ hoïc? Ñaùp: Vôùi trí taâm vaø voâ sinh trí thì goïi laø chaùnh trí voâ hoïc. Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo toaøn theå chuùng Bí-soâ: Quyù vò neân

bieát, ñoái vôùi moät phaùp cho ñeán möôøi phaùp, Ñöùc Phaät ñaõ hieåu bieát thaáu suoát raát roõ raøng ñaày ñuû, roài ñem dieãn giaûng chæ baøy cho haøng ñeä töû. Ñaïi chuùng ñeàu ñaõ cuøng ta hoøa hôïp thaân caän gaàn guõi vôùi Ñöùc Theá Toân ñaõ kieát taäp xong. Toaøn theå chuùng Bí-soâ ñeàu neân thoï trì tuaân haønh vaø dieãn giaûng caùc phaùp naày cho ngöôøi khaùc bieát ñeå ñöôïc truyeàn baù roäng raõi, vaø sau khi Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng coù söï tranh caõi nhau. Chuùng ta neân tuaân giöõ giôùi luaät, tu phaïm haïnh ñeå ñem laïi söï lôïi laïc laâu daøi cho voâ soá höõu tình. Haõy thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian khieán hoï nhaän ñöôïc nhieàu nghóa lyù lôïi ích vaø an laïc thaät cao quyù.

----------------

Phaåm 12: KHEN - KHUYEÂN

Khi ñoù, Ñöùc Theá Toân bieát roõ Toân giaû Xaù-lôïi-töû ñaõ dieãn giaûng giaùo phaùp cho chuùng Bí-soâ vöøa xong, neân Ngaøi haân hoan ñöùng daäy söûa ngay ngaén laïi phaùp y roài ngoài kieát giaø ñoan nghieâm ngoû lôøi khen ngôïi Toân giaû Xaù-lôïi-töû: Quyù hoùa thay! Nay thaày ñaõ töø treân ñaøi cao ñeïp ñeõ naày cuøng toaøn chuùng Bí-soâ ñaõ hoùa hôïp kieát taäp nhöõng ñieàu dieãn noùi Nhö Lai taäp trung thaønh moät phaùp moân theâm môùi. Vaäy töø nay thaày haõy cuøng ñaïi chuùng thöôøng neân dieãn noùi caùc phaùp moân nhö theá, vì caùc phaùp moân aáy coù theå giuùp haøng trôøi, ngöôøi luoân ñöôïc thaáu hieåu nghóa lyù lôïi ích, chöùng ngoä vaø ñöôïc an laïc. Ñöùc Theá Toân laïi khuyeân baûo toaøn chuùng Bí-soâ: Toaøn theå quyù thaày ñeàu neân ñoïc tuïng thoï trì phaùp moân taäp dò (taäp hôïp


caùc lôøi daïy khaùc nhau) maø thaày Xaù-lôïi-töû vöøa dieãn noùi xong, vì phaùp moân nhö theá seõ daàn ñeán ñieàu thieän lôùn, nghóa lyù lôùn, giaùo phaùp lôùn, veà phaïm haïnh trinh traéng, chính nhôù ñoù maø chöùng ñöôïc trí tueä saùng suoát cao toät cuûa Nieát-baøn Boà-ñeà. Nhöõng vò xuaát gia tònh tín vaø caùc Thieän nam haõy neân thoï trì ñoïc tuïng caùc phaùp moân nhö theá, thì khoâng bao laâu nhaát ñònh quyù vò seõ hoaøn thaønh xong taát caû moïi phaän vieäc söï nghieäp cao quyù.

Khi nghe xong lôøi khuyeân baûo cuûa Ñöùc Baïc-giaø-phaïm, toaøn theå chuùng Bí-soâ ñeàu heát söùc vui möøng, cuøng ñaûnh leã döôùi chaân Phaät vaø tin töôûng, thoï trì, tuaân haønh.

www.daitangkinh.org

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH TAÄP 89

LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA PHAÙP UAÅN TUÙC

SOÁ 1537

(Quyeån 1 12)

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC

LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

www.daitangkinh.org

SOÁ 1537

LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA PHAÙP UAÅN TUÙC Taùc giaû: Toân giaû Ñaïi Muïc Kieàn Lieân. Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam Taïng Phaùp sö Huyeàn Traùng.

QUYEÅN 1

Phaåm 1: HOÏC XÖÙ

Cuùi laïy Phaät, Phaùp, Taêng, Baùu chaân tònh voâ giaù, Nay goàm caùc phaùp uaån, Lôïi ích khaép quaàn sinh. A-tyø-ñaït-ma nhö bieån caû, Nuùi cao, ñaát roäng, trôøi meânh moâng, Goàm chöùa voâ bieân giaùo phaùp Phaät, Nay con gaéng toùm taét chæ baøy. Keä (OÁt-ñaø-nam) noùi: Moân hoïc quaû tònh noái doøng Thaùnh, Thieàn nieäm chaéc thaät, ñuû, cao quyù, Voâ löôïng ñònh giaùc chi voâ saéc, Taïp caên, xöù, uaån, giôùi duyeân khôûi.

Moät thôøi, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm nguï taïi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Khi aáy Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí- soâ: Coù nhieàu ngöôøi phaïm naêm thöù toäi oaùn sau ñaây, neân khoâng ñöôïc trong saïch yeân laønh. ÔÛ ñôøi hieän taïi hoï bò caùc baäc Hieàn Thaùnh cheâ traùch, goïi laø keû phaïm giôùi töï gaây haïi mình. Vì gaây toäi aùc neân bò cheâ bai gheùt


boû, bò nhieàu tai hoïa, khoâng coù phöôùc ñöùc. Khi cheát roài thì bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, sinh trong ñòa nguïc.

Naêm thöù toäi aùc ñoù laø gì? 1. Loãi thöù nhaát laø gieát haïi. Do ñieàu kieän gieát haïi neân sinh ra toäi loãi,

oaùn thuø, sôï haõi vaø cöù quen thoùi khoâng töø boû vieäc gieát haïi. 2. Loãi thöù hai laø khoâng cho maø laáy. Do ñieàu kieän troäm laáy cöôùp

giöït naøy neân sinh ra toäi loãi, oaùn thuø, sôï seät vaø quen thoùi khoâng töø boû troäm cöôùp.

3. Loãi thöù ba laø daâm duïc taø haïnh. Do ñieàu kieän daâm duïc taø haïnh neân sinh ra toäi loãi, oaùn thuø, sôï seät vaø quen thoùi khoâng töø boû vieäc daâm duïc taø haïnh.

4. Loãi thöù tö laø noùi doái. Do ñieàu kieän noùi doái neân sinh ra toäi loãi, oaùn thuø, sôï seät vaø quen thoùi khoâng töø boû vieäc noùi doái.

5. Loãi thöù naêm laø uoáng röôïu chôi bôøi. Do ñieàu kieän uoáng röôïu leâu loång neân sinh ra toäi loãi, oaùn thuø, sôï seät vaø quen thoùi khoâng töø boû vieäc uoáng röôïu phoùng daät.

Nhöõng ai gaây ra naêm toäi loãi noùi treân thì luoân bò oaùn thuø sôï haõi maø khoâng ñöôïc yeân laønh trong saïch. ÔÛ ñôøi hieän taïi bò caùc baäc Hieàn Thaùnh cheâ traùch, goïi laø keû phaïm giôùi töï laøm haïi mình. Vì gaây toäi ñoù neân bò cheâ bai gheùt boû, bò nhieàu tai hoïa, khoâng coù phöôùc ñöùc. Khi cheát roài seõ bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ sinh trong ñòa nguïc.

Laïi coù nhöõng ngöôøi luoân ñöôïc yeân laønh khoâng phaïm naêm toäi loãi. ÔÛ ñôøi hieän taïi hoï ñöôïc caùc baäc Hieàn Thaùnh cuøng soáng chung, khen ngôïi, khaâm phuïc, goïi laø ngöôøi giöõ giôùi haïnh töï baûo veä mình. Do khoâng gaây toäi aùc, neân khoâng bò ai cheâ bai gheùt boû, laïi ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc. Khi cheát roài seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän, ôû choán thieân cung. Ñoù laø naêm ñieàu gì?

1. Ñieàu thöù nhaát laø töø boû gieát haïi. Do ñieàu kieän lìa boû gieát haïi, neân khoâng coù loãi laàm, oaùn thuø, sôï haõi vaø gioûi lìa boû vieäc gieát haïi.

2. Ñieàu thöù hai laø töø boû vieäc khoâng cho maø laáy. Do ñieàu kieän töø boû troäm cöôùp neân khoâng coù toäi loãi, oaùn thuø sôï haõi vaø gioûi lìa boû troäm caép.

3. Ñieàu thöù ba laø lìa duïc taø haïnh. Do ñieàu kieän lìa boû taø haïnh neân dieät toäi, heát thuø oaùn vaø gioûi lìa taø haïnh.

4. Ñieàu thöù tö laø lìa boû noùi doái. Do ñieàu kieän khoâng noùi doái, neân khoâng coù toäi loãi, oaùn thuø sôï haõi vaø gioûi lìa boû söï noùi doái.

5. Ñieàu thöù naêm laø töø boû vieäc uoáng röôïu, phoùng daät. Do ñieàu kieän khoâng uoáng röôïu chôi bôøi leâu loång neân khoâng coù toäi loãi oaùn thuø sôï haõi, laïi gioûi töø boû chôi bôøi, uoáng röôïu.

SOÁ 1537 - LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA PHAÙP UAÅN TUÙC - Quyeån 1 335

www.daitangkinh.org

Coù nhöõng ngöôøi luoân yeân laønh khoâng phaïm naêm ñieàu loãi ñoù neân hoï ôû ñôøi naøy ñöôïc caùc baäc Hieàn Thaùnh cuøng soáng chung khen ngôïi, khaâm phuïc, goïi laø ngöôøi giöõ giôùi haïnh töï baûo veä mình. Do khoâng gaây toäi aùc neân khoâng bò ai cheâ bai gheùt boû, laïi ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc. Khi cheát roài seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän, ôû choán thieân cung.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân muoán toùm taét caùc nghóa vöøa noùi treân neân noùi keä tuïng:

Nhöõng haønh gieát, troäm, daâm, Noùi doái, meâ uoáng röôïu, Bò naêm loãi troùi chaët, Hieàn Thaùnh ñeàu cheâ traùch. Phaïm giôùi töï haïi mình, Gaây toäi, khoâng ñöôïc phöôùc, Cheát ñoïa vaøo ñöôøng döõ, Bò nhoát trong ñòa nguïc. Lìa boû gieát, troäm, daâm, Noùi doái, meâ uoáng röôïu, Vöôït thoaùt naêm ñieàu loãi, Hieàn Thaùnh ñeàu khen phuïc. Giöõ giôùi töï phoøng thaân, Khoâng toäi, neân ñöôïc phöôùc, Cheát roài sinh coõi thieän, Soáng ôû choán thieân cung.

Nhö vieäc gì maø goïi laø OÂ-ba-saùch-ca? Ñaùp: Nghóa laø nhöõng nam cö só (aùo traéng ôû taïi gia) coù thaân trai

hoaøn haûo, ñeán quy y Phaät Phaùp Taêng, phaùt taâm aân caàn trong saïch, noùi lôøi thaønh thaät chaéc chaén töï baûo: Con laø OÂ-ba-saùch-ca (cö só nam) nguyeän- mong ñaáng toân kính thöông xoùt nghó nhôù giuùp ñôõ hoä trì cho. Ñeàu goïi laø OÂ-ba-saùch-ca.

Hoûi: Nhöng ôû ñaây vì sao laïi goïi laø hoïc ñöôïc moät phaàn? Ñaùp: Nghóa laø coù loaïi OÂ-ba-saùch-ca tröôùc ñaây ñaõ noùi, ñeán quy y

Phaät Phaùp Taêng, baøy toû thaønh thaät: Chæ lìa boû ñöôïc vieäc gieát haïi maø chöa theå töø boû ñöôïc boán thöù kia. Nhö theá goïi laø ngöôøi môùi hoïc ñöôïc moät phaàn.

Hoûi: Laïi nöõa, theá naøo goïi laø hoïc ñöôïc ít phaàn? Ñaùp: Nghóa laø coù loaïi OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, ñeán quy

y Phaät Phaùp Taêng, baøy toû thaønh thaät: Chæ coù theå lìa boû ñöôïc gieát haïi vaø troäm cöôùp maø chöa boû ñöôïc ba ñieàu kia. Nhö theá goïi laø hoïc ñöôïc ít


phaàn. Hoûi: Laïi nöõa, theá naøo goïi laø hoïc ñöôïc toaøn phaàn? Ñaùp: Nghóa laø nhö loaïi OÂ-ba-saùch-ca tröôùc vöøa môùi noùi, ñeán quy

y Phaät Phaùp Taêng, noùi lôøi thaønh thaät coù theå lìa ñuû caû naêm loãi. Nhö theá goïi laø hoïc ñöôïc toaøn phaàn.

Hoûi: Coù vieäc thaønh töïu naêm phaùp OÂ-ba-saùch-ca nhöng chæ lôïi mình chöù khoâng coù lôïi ngöôøi khaùc. Naêm ñieàu ñoù laø theá naøo?

Ñaùp: Nghóa laø coù OÂ-ba-saùch-ca nhö vöøa noùi ôû tröôùc, töï mình ñaõ lìa boû ñöôïc söï gieát haïi cho ñeán lìa boû uoáng röôïu phoùng daät. Nhöng khoâng khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc lìa boû gieát haïi cho ñeán khoâng uoáng röôïu, chôi bôøi. Nhö theá goïi laø thaønh töïu naêm phaùp OÂ-ba-saùch-ca chæ coù lôïi mình maø khoâng coù lôïi cho ngöôøi khaùc.

Hoûi: Coù söï thaønh töïu möôøi phaùp OÂ-ba-saùch-ca coù theå lôïi mình, lôïi ngöôøi, nhöng khoâng lôïi ích roäng khaép. Möôøi ñieàu ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nghóa laø coù OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, ñaõ töï töø boû ñöôïc naêm ñieàu loãi töø gieát haïi cho ñeán uoáng röôïu, laïi coøn khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc cuõng boû caû naêm ñieàu töø gieát haïi ñeán uoáng röôïu. Nhöng khi thaáy coù nhöõng ngöôøi khaùc töø boû gieát haïi v.v..., maø laïi khoâng chòu vui möøng khen ngôïi toû veû thaùn phuïc. Nhö theá goïi laø thaønh töïu möôøi phaùp OÂ- ba-saùch-ca coù theå lôïi mình, lôïi ngöôøi, nhöng khoâng ích lôïi roäng khaép.

Hoûi: Coù söï thaønh töïu möôøi laêm phaùp OÂ-ba-saùch-ca coù theå lôïi mình, lôïi ngöôøi vaø lôïi ích roäng khaép. Möôøi laêm ñieàu ñoù laø gì?

Ñaùp: Nghóa laø nhö coù OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, ñaõ töï mình lìa boû gieát haïi cho ñeán vieäc uoáng röôïu, cuõng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc lìa boû gieát haïi vaø ñeán caû vieäc uoáng röôïu, khi thaáy ngöôøi khaùc laøm ñöôïc caùc ñieàu ñoù thì vui möøng ngôïi khen. Ñoù laø möôøi laêm phaùp OÂ-ba-saùch-ca coù lôïi mình, lôïi ngöôøi vaø ích lôïi roäng khaép.

Hoûi: Coù söï thaønh töïu taùm phaùp OÂ-ba-saùch-ca nhöng chæ lôïi mình maø khoâng lôïi ngöôøi khaùc. Taùm phaùp aáy nhö theá naøo?

Ñaùp: Nghóa laø coù OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, töï mình ñöôïc ñaày ñuû tònh tín nhöng khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc cuõng ñuû tònh tín. Töï mình coù ñuû tònh giôùi maø khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc coù ñuû tònh giôùi. Töï mình coù ñuû boá thí, buoâng xaû maø khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc coù ñuû boá thí buoâng xaû. Töï mình coù ñuû sieâng naêng maø khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc coù ñuû sieâng naêng. Töï mình thöôøng ñeán chuøa thaùp, Giaø lam leã baùi, thaân caän caùc vò Bí-soâ coù ñöùc haïnh cao quyù, maø khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc laøm nhö theá. Töï mình luoân bieát chí thaønh laéng nghe chaùnh phaùp, nhöng laïi khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc laøm nhö


www.daitangkinh.org

theá. Töï mình khi nghe phaùp roài trì giöõ nhôù maõi khoâng queân, maø khoâng theå khuyeân ngöôøi khaùc trì giöõ nhôù maõi khoâng queân. Töï mình trì giöõ phaùp roài laïi suy tö tìm hieåu tuyeån choïn nghóa lyù, maø khoâng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc laøm ñöôïc nhö theá. Töï mình suy nghó tuyeån choïn phaùp roài laïi ñöôïc chöùng phaùp nghóa, luoân sieâng naêng tu phaùp haïnh tuøy phaùp, trôû neân hoøa kính laøm haïnh tuøy phaùp, nhöng laïi khoâng theå khuyeân baûo ngöôøi khaùc laøm caùc vieäc nhö theá. Ñoù goïi laø thaønh töïu taùm phaùp OÂ-ba-saùch-ca nhöng chæ lôïi mình maø khoâng coù lôïi cho ngöôøi khaùc.

Hoûi: Coù vieäc thaønh töïu möôøi saùu phaùp OÂ-ba-saùch-ca coù theå lôïi mình, lôïi ngöôøi maø khoâng ích lôïi roäng khaép. Möôøi saùu phaùp ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nghóa laø coù OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, töï mình coù ñuû tònh tín, cuõng hay khuyeân ngöôøi khaùc coù ñuû tònh tín... Roäng noùi cho ñeán caû chính mình cuõng nhö khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc sieâng naêng tu phaùp haïnh tuøy phaùp, trôû neân hoøa kính laøm haïnh tuøy phaùp... Nhöng chaúng thaáy coù ngöôøi khaùc coù ñuû tònh tín v.v..., maø vui möøng khen ngôïi. Ñoù goïi laø thaønh töïu möôøi saùu phaùp OÂ-ba-saùch-ca lôïi mình, lôïi ngöôøi nhöng khoâng lôïi ích roäng khaép.

Hoûi: Coù vieäc thaønh töïu hai möôi boán phaùp OÂ-ba-saùch-ca hay ñöôïc lôïi mình, lôïi ngöôøi vaø ích lôïi roäng khaép. Hai möôi boán phaùp aáy nhö theá naøo?

Ñaùp: Nghóa laø coù OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, töï mình coù ñuû tònh tín, cuõng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc coù ñuû tònh tín. Roäng noùi cho ñeán töï mình vaø cuõng khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc sieâng naêng tu phaùp haïnh tuøy phaùp, trôû thaønh hoøa kính laøm haïnh tuøy phaùp. Vaø laïi coù theå thaáy ñöôïc ngöôøi khaùc laøm nhö theá thì vui möøng khen ngôïi thaùn phuïc... Ñoù laø hai möôi boán phaùp OÂ-ba-saùch-ca lôïi mình, lôïi ngöôøi vaø coù ích lôïi roäng khaép.

Hoûi: Coù vieäc taïo thaønh möôøi phaùp, khi cheát roài thì ñoïa vaøo ñöôøng döõ, sinh trong ñòa nguïc. Möôøi phaùp ñoù laø gì?

Ñaùp: Goàm coù: 1. Gieát haïi. 2. Troäm cöôùp. 3. Daâm duïc taø haïnh. 4. Noùi doái. 5. Noùi lôøi ly giaùn. 6. Noùi lôøi hung döõ. 7. Noùi lôøi loän xoän caáu ueá.


8. Tham duïc. 9. Giaän döõ. 10. Taø kieán.

Neáu ai gaây taïo möôøi ñieàu loãi ñoù thì khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, sinh trong ñòa nguïc.

Hoûi: Coù vieäc thaønh töïu möôøi phaùp khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân coõi thieän, soáng ôû cung trôøi. Möôøi phaùp ñoù laø gì?

Ñaùp: Goàm coù: 1. Khoâng gieát haïi. 2. Khoâng troäm caép. 3. Khoâng daâm duïc taø haïnh. 4. Khoâng noùi doái. 5. Khoâng noùi lôøi ly giaùn. 6. Khoâng noùi lôøi hung döõ. 7. Khoâng noùi lôøi loän xoän caáu ueá. 8. Khoâng tham duïc. 9. Khoâng giaän döõ. 10. Chaùnh kieán. Neáu ai thaønh töïu ñöôïc möôøi phaùp ñoù thì khi

maïng chung seõ ñöôïc sinh leân coõi thieän, soáng ôû thieân cung. Hoûi: Coù vieäc taïo thaønh hai möôi phaùp, khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo

caùc ñöôøng döõ, sinh trong ñòa nguïc. Hai möôi phaùp ñoù laø gì? Ñaùp: Nghóa laø töï mình saùt sinh gieát haïi laïi coøn khuyeân ruû ngöôøi

khaùc gieát haïi. Roäng noùi cho ñeán töï mình khôûi sinh taø kieán vaø khuyeân ruû ngöôøi khaùc khôûi sinh taø kieán. Khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, ôû trong ñòa nguïc.

Hoûi: Coù vieäc taïo thaønh hai möôi phaùp khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân coõi thieän, soáng ôû thieân cung. Hai möôi phaùp ñoù laø gì?

Ñaùp: Nghóa laø töï mình khoâng gieát haïi, khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc khoâng gieát haïi. Roäng noùi cho ñeán töï mình khôûi chính kieán vaø khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc khôûi chính kieán. Neáu ai thaønh töïu ñöôïc hai möôi phaùp naøy thì khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân coõi thieän, soáng ôû thieân cung.

Hoûi: Coù vieäc taïo thaønh ba möôi phaùp, khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, sinh trong ñòa nguïc. Ba möôi phaùp ñoù laø gì?

Ñaùp: Nghóa laø töï chính mình khoâng töø boû gieát haïi, laïi khuyeân ruû ngöôøi khaùc gieát haïi vaø thaáy ngöôøi khaùc gieát haïi thì vui möøng khen ngôïi thaùn phuïc. Roäng noùi cho ñeán töï mình khôûi taø kieán, khuyeân ruû ngöôøi khaùc khôûi taø kieán cuõng nhö thaáy ngöôøi khaùc khôûi taø kieán thì khen ngôïi


www.daitangkinh.org

thaùn phuïc. Neáu ai laøm ba möôi vieäc xaáu ñoù thì khi cheát roài seõ phaûi bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, sinh trong ñòa nguïc.

Hoûi: Coù vieäc taïo thaønh ba möôi phaùp, khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän, ôû choán thieân cung. Ba möôi phaùp ñoù laø gì?

Ñaùp: Nghóa laø töï mình khoâng gieát haïi, laïi khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc khoâng gieát haïi vaø thaáy ngöôøi khaùc töø boû gieát haïi thì vui möøng khen phuïc. Roäng noùi cho ñeán töï mình khôûi chaùnh kieán, khuyeân ñöôïc ngöôøi khaùc khôûi chaùnh kieán cuõng nhö thaáy ngöôøi khaùc khôûi chaùnh kieán thì vui möøng khen ngôïi thaùn phuïc. Neáu ai laøm ñöôïc ba möôi ñieàu ñoù thì khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän, ôû choán thieân cung.

Hoûi: Coù vieäc taïo thaønh boán möôi phaùp, khi cheát roài seõ phaûi bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, sinh vaøo ñòa nguïc. Boán möôi phaùp ñoù laø gì?

Ñaùp: Nghóa laø töï mình gieát haïi, khuyeân ruû ngöôøi khaùc gieát haïi, thaáy ngöôøi khaùc gieát haïi maø vui möøng uûy duï vaø laïi taùn döông khen ngôïi ñeà cao vieäc gieát haïi... Roäng noùi cho ñeán töï mình khôûi taø kieán, khuyeân ruû ngöôøi khôûi taø kieán, thaáy vieäc khôûi taø kieán thì vui möøng uûy duï vaø taùn döông ca tuïng ñeà cao vieäc khôûi taø kieán. Neáu ai gaây taïo boán möôi vieäc loãi ñoù thì khi cheát roài seõ phaûi bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, ôû trong ñòa nguïc.

Hoûi: Coù vieäc thaønh töïu boán möôi phaùp, khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän, ôû choán thieân cung. Boán möôi phaùp aáy laø gì?

Ñaùp: Töùc laø chính mình khoâng gieát haïi, khuyeân ngöôøi khaùc khoâng gieát haïi, thaáy vieäc khoâng gieát haïi thì vui möøng khen ngôïi vaø taùn döông ca tuïng ñeà cao vieäc khoâng neân gieát haïi... Roäng noùi cho ñeán vieäc töï mình khôûi chaùnh kieán, khuyeân ñöôïc ngöôøi khôûi chaùnh kieán, thaáy vieäc khôûi chaùnh kieán thì vui möøng khen phuïc vaø laïi taùn döông ca tuïng ñeà cao vieäc khôûi chaùnh kieán. Neáu ai thaønh töïu ñöôïc boán möôi phaùp aáy thì khi maïng chung seõ ñöôïc sinh leân coõi thieän, sinh trong caùc coõi trôøi.

Caùc OÂ-ba-saùch-ca coù naêm hoïc xöù. Naêm ñieàu gì? 1. Cho ñeán luùc cheát, luoân xa lìa vieät gieát haïi. 2. Cho ñeán luùc cheát, luoân töø boû troäm cöôùp. 3. Cho ñeán luùc cheát, luoân töø boû duïc taø haïnh. 4. Cho ñeán luùc cheát, luoân töø boû noùi doái. 5. Cho ñeán luùc cheát, luoân töø boû uoáng röôïu, phoùng daät.

Ñoù laø naêm ñieàu. 1. Hoïc xöù thöù nhaát: Nay ôû trong phaàn thöù nhaát vì sao laïi goïi laø hay

saùt sinh gieát haïi? Nhö Theá Toân coù noùi keû hay gieát haïi, ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình, chuùng sinh thuoäc loaïi ñaëc bieät maø khoâng bieát xaáu hoå, khoâng heà thöông xoùt. Döôùi cho ñeán loaøi Quaán-ña-tyû, Taát-laïc-ca cuõng khoâng khoûi


bò gieát haïi, neân goïi laø keû hay gieát haïi. Vôùi nhöõng ñieàu kieän gì thì goïi laø coù gieát haïi? Töùc laø ñoái vôùi vieäc

gieát haïi khoâng heà ngaùn sôï tai hoïa, nhôøm tôûm chuøn tay, khoâng bao giôø muoán töø boû, thích soáng trong ñoù, hoaøn thaønh caùch thöùc gieát haïi. Ñoù goïi laø keû coù (öa) gieát haïi.

Baïo aùc laø sao? Töùc laø gom chöùa ñuû caùc thöù cung teân dao gaäy..., taát caû caùc khí cuï gieát haïi.

Baøn tay maùu laø sao? Nghóa laø nhöõng keû gieát moå deâ, gaø, heo, baét chim, baét caù, thôï saên, troäm cöôùp, keû ñaàu soû, keû laøm nem chaû, keû yeám long maïch, chuùa nguïc, naáu thòt choù, keû giaêng löôùi ñaët baãy v.v..., ñoù goïi laø baøn tay maùu.

Vì sao caùc thöù ñoù laïi goïi laø baøn tay maùu? Nghóa laø nhöõng ngöôøi keå treân duø coù taém röûa nhieàu laàn, thoa xöùc daàu thôm, maëc quaàn aùo saïch ñeïp, ñaàu ñoäi muõ, caøi hoa treân toùc vaø ñeo ñuû ñoà trang söùc quyù giaù nhöng vaãn goïi laø baøn tay maùu. Vì sao? Vì haïng naøy ñoái vôùi caùc vieäc taøn baïo ñoäc aùc khoâng heà chaùn tôûm, khoâng muoán töø boû, khieán caùc loaøi höõu tình ñang lôùn leân sinh ra, coù bao nhieâu maùu tích tuï töø laâu ñeàu phaûi chaûy ra, neân goïi laø baøn tay maùu.

Nhöõng ñieàu gì maø goïi laø ñam meâ gieát haïi? Nghóa laø ñoái vôùi chuùng sinh chæ laøm haïi chöù khoâng gieát cheát, hoaëc laøm haïi roài gieát luoân.

Coù haïi maø khoâng gieát, laø duøng moïi thöù cung teân dao gaäy, ñuû caùc ñoà duøng ñeå gieát haïi, ñem böùc ngaët gaây ñau khoå cho chuùng sinh, nhöng khoâng gieát cheát.

Laøm haïi roài gieát cheát, laø duøng moïi thöù cung teân dao gaäy, ñuû caùc thöù ñoà gieát haïi, ñem haønh haï ñau ñôùn roài sau ñoù gieát cheát. Taát caû nhö theá goïi laø ham thích meâ ñaém vieäc gieát haïi.

Nhöõng gì maø goïi laø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình, chuùng sinh ñaëc bieät maø khoâng heà bieát xaáu hoå thöông xoùt? Vaû laïi, luaän xeùt veà loaïi chuùng sinh ñaëc bieät thì coù nhieàu thöù khaùc nhau. Neáu laø keû phaøm phu dò sinh thì goïi laø chuùng sinh, coøn haøng ñeä töû cuûa Phaät thì goïi laø loaïi cao quyù. Laïi coù loaøi höõu tình coù tham saân si thì goïi laø chuùng sinh, coøn nhöõng loaøi höõu tình naøo ñaõ töø boû tham saân si thì goïi laø loaïi cao quyù. Laïi coù höõu tình coù aùi coù chaáp thì goïi laø chuùng sinh, coøn caùc höõu tình lìa aùi lìa chaáp thì goïi laø loaøi cao quyù. Laïi coù höõu tình coù thuaän khoâng traùi vôùi loãi laàm thì goïi laø chuùng sinh, coøn höõu tình naøo khoâng thuaän coù traùi vôùi loãi laàm thì goïi laø cao quyù. Laïi coù höõu tình khoâng thoâng minh trí tueä maø coù voâ minh thì goïi laø chuùng sinh, coøn höõu tình naøo coù trí saùng suoát thì goïi laø haøng cao quyù. Laïi coù loaøi höõu tình chöa töø boû tham duïc thì goïi laø chuùng sinh, loaøi


www.daitangkinh.org

höõu tình naøo ñaõ töø boû tham duïc thì goïi laø haøng cao quyù. Loaøi höõu tình naøo chöa lìa tham duïc vaø khoâng phaûi laø ñeä töû Phaät thì goïi laø chuùng sinh, coøn ai lìa boû tham duïc vaø laø ñeä töû Phaät thì goïi laø haøng cao quyù.

Nay nghóa ôû ñaây thì neáu laø nhöõng phaøm phu dò sinh thì goïi laø chuùng sinh, coøn ñeä töû cuûa Ñöùc Theá Toân thì goïi laø haøng cao quyù. Nguyeân do vì sao? Laø vì “cao quyù” coù nghóa laø Nieát-baøn, ngöôøi ñoù coù theå nhaän ñöôïc söï thaønh töïu laø ñoäc chöùng (töï chöùng), neân goïi laø haøng cao quyù. Nhö coù tuïng:

Khaép tuøy thuaän theá gian, Voøng quanh caùc thoân aáp, Muoán tìm keû hôn ta, Khoâng chöùng, khoâng nöông nhôø.

Vôùi nghóa trong naøy, neáu caùc loaøi phaøm phu dò sinh thì goïi laø chuùng sinh, coøn nhöõng ñeä töû cuûa Theá Toân thì goïi laø haøng cao quyù. Ñoái vôùi haøng cao quyù thì caùc loaøi höõu tình chuùng sinh phaûi neân xaáu hoå vaø thöông xoùt. Nhöng trong ñoù laïi khoâng heà bieát xaáu hoå theïn thuøng, khoâng thöông xoùt tieác nhôù..., neân noùi caùc loaøi höõu tình chuùng sinh khoâng heà bieát xaáu hoå thöông xoùt ñoái vôùi haøng cao quyù.

Theá naøo laø döôùi cho ñeán loaøi Quaán-ña-tyû, Taát-laïc-ca ñeàu khoâng traùnh khoûi bò gieát? Noùi Quaán-ña-tyû, nghóa laø loaøi muoãi vaø ve v.v..., caùc loaøi coân truøng beù nhoû. Coøn Taát-laïc-ca laø loaøi kieán con. Döôùi ñeán haøng chuùng sinh raát beù nhoû ñeàu khôûi loøng aùc ñoäc muoán gieát haïi. Theá neân goïi laø ngöôøi hay gieát haïi.

ÔÛ trong naøy sinh laø sao, saùt laø gì? Gieát haïi vaø nhöõng gì thì goïi laø töø boû söï gieát haïi maø noùi laø cho ñeán cheát cuõng luoân töø boû gieát haïi, laø baøi hoïc thöù nhaát cuûa OÂ-ba-saùch-ca?

Sôû dó noùi laø sinh, laø caùc chuùng sinh coù töôûng chuùng sinh, hoaëc loaøi höõu tình coù töôûng höõu tình, hoaëc coù maïng soáng coù töôûng maïng soáng, hoaëc caùc thöù ñöôïc nuoâi döôõng coù töôûng nuoâi döôõng, hoaëc Boå-ñaëc-giaø-la coù töôûng Boå-ñaëc-giaø-la... Thì goïi ñoù laø sinh (söï soáng).

Noùi saùt sinh nghóa laø ñoái vôùi chuùng sinh thì khôûi töôûng chuùng sinh, ñoái vôùi höõu tình thì khôûi töôûng höõu tình, ñoái vôùi caùc maïng soáng thì khôûi töôûng maïng soáng, ñoái vôùi caùc thöù ñöôïc nuoâi döôõng thì khôûi töôûng nuoâi döôõng, ñoái vôùi Boå-ñaëc-giaø-la thì khôûi töôûng Boå-ñaëc-giaø-la. Laïi khôûi leân caùc thöù taâm aùc ñoäc, taâm baát thieän, taâm gaây toån haïi, taâm gieát cheát ngay hieän tieàn. Y vaøo caùc nghieäp nhö theá, gia haïnh nhö theá, suy nghó nhö theá, söï sieâng naêng nhö theá, söï maïnh meõ nhö theá ñeå gieát haïi chuùng sinh, cho neân coù yù nghó ñoaïn döùt maïng soáng. Do caùc vieäc nhö theá neân goïi laø saùt


sinh. Töùc laø caùc OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, ñoái vôùi söï gieát haïi

saùt sinh naøy, gioûi kheùo leùo suy nghó tuyeån choïn, chaùn gheùt lìa boû, ngaên caám, thoâi döùt, nghæ ngôi, gìn giöõ, khoâng laøm, khoâng gaây taïo, khoâng vi phaïm, buoâng boû, ngaên laáp, khoâng choáng cöï, khoâng traùi nghòch, khoâng traùi, khoâng vöôït boû. Ñoù goïi laø lìa boû gieát haïi. Theá neân cho ñeán cheát cuõng luoân lìa boû gieát haïi, laø baøi hoïc thöù nhaát cuûa OÂ-ba-saùch-ca.

2. Hoïc xöù thöù hai: Vì sao laïi goïi laø chaúng cho maø laáy? Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Coù vieäc troäm cöôùp (chaúng cho maø laáy) aáy laø, hoaëc ôû trong thaønh aáp, hoaëc ôû nôi A-luyeän-nhaõ, maø coù taâm cöôùp giöït troäm laáy caùc thöù vaät chaúng cho vaø khoâng heà muoán töø boû vieäc troäm cöôùp. Ñoù goïi laø chaúng cho maø laáy.

Nhö theá naøo laø chaúng cho maø laáy? Nghóa laø ñoái vôùi vieäc chaúng cho maø laáy thì khoâng heà chaùn sôï haäu quaû tai haïi, cuõng khoâng muoán lìa boû, maø luoân muoán soáng trong ñoù, muoán hoaøn thaønh gioûi caùc kyõ thuaät troäm cöôùp. Ñoù goïi laø chaúng cho maø laáy.

Theá naøo laø trong thaønh aáp? Nghóa laø ôû chung quanh coù töôøng raøo bao kín.

Theá naøo laø A-luyeän-nhaõ? Nghóa laø chung quanh khoâng coù thaønh quaùch töôøng raøo bao kín.

Chaúng cho laø sao? Nghóa laø ngöôøi khaùc giöõ gìn chaúng buoâng boû cho, khoâng ban taëng hieán bieáu, khoâng boá thí, phaùt cho.

Nhöõng gì goïi laø vaät? Töùc laø moïi thöù cuûa caûi tieàn baïc, caùc thöù vaät duïng trong cuoäc soáng haèng ngaøy maø ngöôøi khaùc giöõ gìn, coá yù laáy hay voâ yù laáy, thì ñeàu goïi laø vaät khoâng cho maø laáy.

Theá naøo laø coù taâm troäm cöôùp maø laáy, khoâng coù yù töø boû troäm cöôùp? Töùc laø nhö ñaõ noùi, nhöõng vaät khoâng cho maø vaãn laáy. OÂm loøng giaëc cöôùp maø laáy, khoâng heà coù yù töø boû hay khoâng muoán laáy. Nhö theá laø vaät khoâng cho maø laáy, vôùi taâm troäm cöôùp maø laáy chöù khoâng heà coù yù töø boû, chaúng muoán laáy.

Chaúng cho maø laáy, ôû trong naøy, theá naøo laø chaúng cho, theá naøo laø chaúng cho maø laáy? Theá naøo laø töø boû vieäc chaúng cho maø laáy, maø noùi laø cho ñeán luùc cheát luoân töø boû vieäc troäm cöôùp (chaúng cho maø laáy)? Ñoù laø baøi hoïc thöù hai cuûa OÂ-ba-saùch-ca?

Noùi chaúng cho, nghóa laø ngöôøi khaùc coá yù hay khoâng coá yù giöõ gìn, taát caû nhöõng cuûa caûi tieàn baïc sinh soáng haèng ngaøy, khoâng heà buoâng boû, khoâng heà ban taëng boá thí phaùt cho, thì goïi laø chaúng cho.

Chaúng cho maø laáy, laø ñoái vôùi tieàn cuûa vaät duïng cuûa ngöôøi khaùc


www.daitangkinh.org

ñaùng giöõ vaø coù yù giöõ gìn chaúng cho. Nhöng mình laïi khôûi taâm aùc ñoäc, taâm chaúng thieän, taâm troäm cöôùp chieám ñoaït, taâm muoán giöõ laáy ngay laäp töùc. Y vaøo caùc nghieäp nhö theá, gia haïnh nhö theá, sieâng naêng nhö theá, söï sieâng naêng döõ daèn maïnh meõ nhö theá, vôùi cöûa ngoõ ñöôøng loái nhö theá..., ñoái vôùi tieàn baïc saûn vaät cuûa ngöôøi khaùc ñang giöõ maø meâ ñaém ham muoán, chieám ñoaït, cöôùp giöït ñem noù ñi choã khaùc. Do caùc vieäc nhö theá neân goïi laø chaúng cho maø laáy.

Coøn nhöõng OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc noùi thì ñoái vôùi vieäc troäm cöôùp (chaúng cho maø laáy) laïi kheùo suy nghó, choïn löïa, chaùn sôï, gheâ tôûm, töø boû, caám ngaên, gìn giöõ kieàm cheá, khoâng laøm, khoâng muoán laøm, khoâng nghòch, khoâng traùi khoâng vöôït boû lôøi daïy baûo toát. Ñoù goïi laø töø boû vieäc chaúng cho maø laáy. Cho neân noùi: Cho ñeán luùc cheát luoân töø boû vieäc chaúng cho maø laáy (troäm cöôùp). Ñaây laø baøi hoïc thöù hai cuûa OÂ-ba-saùch-ca.

3. Hoïc xöù thöù ba: Vì sao goïi laø duïc taø haïnh? Nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Ngöôøi coù taùnh duïc taø haïnh, nghóa laø ñoái vôùi con caùi vaø vôï cuûa ngöôøi khaùc, hoï ñöôïc giöõ gìn chaêm nom bôûi cha meï, anh em, chò em, coâ caäu, baø con doøng hoï che chôû, coù ngaên caûn traùch phaït, hoaëc caám ñoaùn tröøng phaït ñuû chuyeän..., vieäc nhoû beù nhö trao caønh hoa, caùi traâm hay bím toùc ñeå laøm tin v.v..., töø caùc loaïi nhö theá khôûi leân caùc phieàn naõo veà daâm duïc maø ruû reâ duï doã vaø cöôõng böùc ngöôøi aáy cuøng laøm vieäc baát chính, cuõng khoâng coù yù töø boû vieäc taø haïnh ñoù, neân goïi laø daâm duïc taø haïnh.

Nhöõng gì goïi laø coù daâm duïc taø haïnh? Nghóa laø ñoái vôùi vieäc tình duïc taø haïnh khoâng heà ngaùn sôï haäu quaû tai haïi, khoâng heà coù yù xa lìa töø boû, maø luoân soáng trong ñoù vaø hoaøn thaønh gioûi kyõ thuaät veà duïc taø haïnh. Nhö theá goïi laø ngöôøi coù duïc taø haïnh.

Con gaùi cuûa ngöôøi khaùc, coù baûy loaïi vôï: 1. Vôï trao nöôùc. 2. Vôï tieàn haøng hoùa. 3. Vôï do lính cöôùp. 4. Vôï do tình yeâu. 5. Vôï do söï aên maëc. 6. Vôï cuøng soáng. 7. Vôï qua ñöôøng.

- Vôï trao nöôùc, laø cha meï cuûa coâ gaùi trao nöôùc cho ngöôøi con trai, laáy coâ gaùi veà laøm vôï, veà laøm chuû gia ñình.

- Vôï tieàn vaø haøng hoùa, nghóa laø ñaøn oâng duøng ít hay nhieàu tieàn baïc cuûa caûi ñem ñoåi laáy coâ gaùi veà laøm vôï.

- Vôï do lính cöôùp, laø coù nhieàu ñaøn oâng nhaân ñem quaân ñaùnh phaù


nöôùc khaùc roài cöôùp laáy caùc coâ gaùi ñem veà laøm vôï mình. Hoaëc laø vua quan, nhaân ñaùnh phaù nöôùc khaùc cöôùp laáy nhöõng vaät mình öa thích, coøn thì boû laïi vaø nhöõng ngöôøi ñaøn oâng aáy duøng söùc maïnh baét caùc coâ gaùi ñem veà laøm vôï v.v...

- Vôï do tình yeâu, laø coù nhöõng coâ gaùi ñoái vôùi chaøng trai tin yeâu meán thích, nguyeän veà laøm vôï.

- Vôï do aên maëc, laø coù nhöõng coâ gaùi ñoái vôùi nhaø chaøng trai vì vieäc aên maëc maø xin ñeán laøm vôï.

- Vôï töï nguyeän, laø coù nhöõng coâ gaùi ñeán nhaø chaøng trai, goïi chaøng trai ra baûo: “Naøy hôõi chaøng ôi, thieáp xin ñem taám thaân naøy giao troïn cho chaøng. Chaøng vaø thieáp coù gì thì ñeàu chung laø moät, nöông nhau cuøng soáng cho ñeán ñaàu baïc raêng long, vaø con chaùu ñoâng vaày, khi cheát roài seõ coù ngöôøi noái nghieäp, cuùng kieán khoùi nhang…”.

- Vôï qua ñöôøng (thoaùng choác), laø coù nhöõng coâ gaùi meán thích chaøng trai maø taïm thôøi laøm vôï.

Trong vieäc chaêm nom giöõ gìn, do baø meï coù coâ gaùi maø cha chaúng may bò ñieân cuoàng hoaëc loøng ñang bò roái raém lo aâu saàu khoå, hoaëc ñaõ ñi xuaát gia, hoaëc ñaõ ñi xa hay laån troán, hoaëc ñaõ cheát thì ngöôøi meï moät mình ôû laïi nuoâi naáng chaêm nom con. Thöôøng baûo con: “Khi muoán laøm gì phaûi cho meï bieát tröôùc roài sau haõy laøm”. Ñoù goïi laø do meï chaêm nom giöõ gìn.

Con do cha chaêm nom gìn giöõ, laø coâ gaùi naøy coù meï ñieân cuoàng hoaëc taâm trí roái loaïn, roäng noùi cho ñeán cheát ñi. Thì ngöôøi cha moät mình phaûi nuoâi naáng chaêm soùc con caùi..., cuõng noùi nhöõng lôøi chaân thaønh nhö theá..., ñoù laø do cha chaêm nom che chôû.

Do anh em chaêm nom, laø coù coâ gaùi maø cha meï hoaëc ñieân cuoàng roái trí, cho ñeán hoaëc ñaõ cheát caû, thì anh em baûo boïc laãn nhau, chaêm nom che chôû. Rieâng daën doø: Khi muoán laøm gì, em phaûi cho anh chò bieát tröôùc roài sau môùi laøm. Ñoù laø do anh em gìn giöõ.

Do chò em chaêm nom, laø coù nhöõng coâ gaùi maø cha meï hoaëc ñieân cuoàng, hoaëc ñeàu cheát caû roài, chò em ñuøm boïc chaêm soùc nhau, cuõng khuyeân baûo daën boø nhö tröôùc.

Do coâ caäu chaêm soùc chôû che, laø coù coâ gaùi maø choàng ñaõ ñieân cuoàng roái trí hay ñaõ cheát, neân ñeán nöông nhôø ôû nhaø cuûa coâ hay caäu. Coâ caäu cuõng khuyeân con chôù quaù lo buoàn, haõy neân an taâm vui soáng, taát caû moïi thöù aên maëc ta chu caáp ñaày ñuû, ta xem con khoâng khaùc gì con ruoät ta. Coâ caäu caáp döôõng ñaày ñuû, chaêm nom che chôû vaø cuõng daën doø: Coù muoán laøm gì haõy cho coâ caäu bieát tröôùc roài sau haõy laøm.


www.daitangkinh.org

Do baø con chaêm soùc, laø coù coâ gaùi tröø meï vaø choàng ra thì nhöõng ngöôøi khaùc doøng hoï thaân toäc ñeàu goïi laø baø con. Maø coâ gaùi naøy ñöôïc nhöõng ngöôøi baø con aáy chaêm soùc che chôû, neân goïi laø do baø con ñuøm boïc chaêm nom.

Do doøng hoï chaêm nom saên soùc, laø coâ gaùi naøy tröø cha anh v.v..., thì nhöõng ngöôøi khaùc cuøng doøng hoï ñeàu goïi laø baø con trong hoï haøng. Coâ gaùi naøy laïi ñöôïc baø con trong hoï haøng troâng nom. Neân goïi laø do baø con hoï haøng trong doøng hoï troâng nom chaêm soùc.

Noùi coù hình phaït, laø coù coâ gaùi khoâng coøn baø con quyeán thuoäc, laïi cuõng khoâng phaûi laø daâm nöõ (gaùi baùn hoa), neáu coù vieäc cöôõng böùc nhuïc nhaõ, bò chuû bieát ñöôïc hoaëc gieát ñi, hay cuøm troùi giam nhoát, hoaëc bò ñuoåi ñi hay cöôùp ñoaït tieàn baïc cuûa caûi..., thì goïi laø coù hình phaït.

Noùi coù ngaên trôû, laø coù coâ gaùi thaân ôû choã heøn haï thaáp keùm, tuy khoâng coù baø con nhöng laïi coù ngöôøi chuû ngaên caûn, neân goïi laø coù ngaên trôû. Neáu coù söï cöôõng böùc laøm nhuïc ôû choã nöông nhôø thì lieàn bò theâm nhieàu hình phaït, neân goïi laø coù ngaên caám hình phaït ñuû ñieàu.

Laïi nhö treân vöøa noùi, taát caû caùc coâ gaùi tuøy theo choã nöông nhôø ôû ñaäu ñeàu bò ngaên trôû vaø traùch phaït. Laø nguyeân côù vì sao? Laø vì nhöõng ngöôøi nöõ do luaät phaùp coù quy ñònh raøng buoäc ngaên caám, neáu ai laøm vieäc phi leã, traùi thuaàn phong myõ tuïc thì lieàn bò gieát cheát hay cuøm troùi giam caàm, hoaëc töôùc ñoaït tieàn baïc cuûa caûi, hoaëc bò ñuoåi xoâ laøm nhuïc... Taát caû ñeàu goïi laø coù ngaên caûn hình phaït ñuû ñieàu.

Vì sao noùi töø vieäc nhoû beù nhö trao caønh hoa bím toùc ñeå laøm tin? Nghóa laø coù coâ gaùi ñaõ nhaän ñöôïc cuûa chaøng trai caønh hoa hoaëc loïn toùc, hoaëc caùc chuoãi ngoïc, hoaëc höông thoa, höông boät hoaëc moät vaät gì khaùc ñeå laøm tin.

Vì sao goïi laø caùc loaïi nhö theá v.v...? Nghóa laø caùc chaøng trai, caùc Baùn traïch ca, nhöõng ngöôøi tu phaïm haïnh.

Vì sao goïi laø ngöôøi tu phaïm haïnh? Töùc laø caùc Bí-soâ Ni, nhöõng ngöôøi tín nöõ sieâng hoïc chaùnh phaùp, vaø nhöõng OÂ-ba-saùch-ca (cö só nöõ), nhöõng ngöôøi nöõ xuaát gia, ngoaïi ñaïo, döôùi cho ñeán nhöõng ngöôøi nöõ taïi gia tu khoå haïnh. Nghóa laø coù chaøng trai töï yù muoán traû töï do cho vôï mình neân baûo: “Naøy baïn hieàn, töø nay coâ ñöôïc töï do töï taïi maø tu caùc phaïm haïnh”. Coâ naøy lieàn nghe lôøi maø thoï trì giaùo phaùp vaø tu khoå haïnh khoâng heà löôøi treã.

Theá naøo laø khôûi phieàn naõo duïc tình, roäng noùi cho ñeán khoâng töø boû caùc haïnh taø duïc? Nghóa laø khôûi loøng duïc ôû coõi Duïc ngay hieän taïi. Ñoái vôùi caùc vieäc baát chaùnh khoâng neân laøm maø môøi goïi duï doã, cöôõng eùp baét


ngöôøi ta cuøng laøm vieäc taø duïc maø chaúng nhaøm chaùn, töø boû. Theá neân goïi laø daâm duïc taø haïnh, thì ôû trong ñoù daâm duïc laø sao, duïc

taø haïnh laø sao, töø boû duïc taø haïnh laø sao maø noùi laø cho ñeán luùc cheát, luoân luoân töø boû daâm duïc taø haïnh. Ñaây laø hoïc xöù thöù ba cuûa OÂ-ba-saùch-ca?

Noùi laø duïc, töùc laø ham thích duïc tình veà caûnh tình duïc, hoaëc vieäc thöïc haønh tình duïc.

Duïc taø haïnh laø nhö treân vöøa noùi, nhöõng vieäc baát chaùnh khoâng neân laøm maø taïm thôøi laøm vieäc giao hoan. Ngay nhö caû vôï cuûa mình maø khoâng phaûi phaàn, khoâng hôïp leã, khoâng ñuùng nôi ñuùng luùc cuõng ñeàu goïi laø duïc taø haïnh.

Coøn nhöõng OÂ-ba-saùch-ca nhö tröôùc vöøa noùi, ñoái vôùi duïc taø haïnh laïi hay kheùo leùo suy nghó, choïn löïa nhaøm chaùn vaø töø boû hoaëc ngaên caám, giöõ gìn, kieàm cheá, khoâng laøm, khoâng gaây taïo, khoâng vi phaïm, luoân buoâng boû, ngaên laáp, khoâng choáng khoâng nghòch, khoâng ñi ngöôïc laïi hoaëc vöôït boû caùc ñieàu raên caám. Nhö theá goïi laø töø boû duïc taø haïnh. Cho neân noùi laø cho ñeán luùc cheát luoân töø boû duïc taø haïnh, laø baøi hoïc thöù ba cuûa OÂ-ba-saùch-ca.

4. Hoïc xöù thöù tö: Vì sao goïi laø khoâng noùi doái? Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Coù vieäc noùi doái, hoaëc khi ñoái vôùi ngöôøi coâng baèng chaùnh tröïc, hoaëc ñoái vôùi ñaïi chuùng (nhoùm ñoâng ngöôøi), hoaëc ñoái vôùi nhaø vua, hoaëc ñoái vôùi keû naém giöõ phaùp luaät coâng lyù (quan toøa), hoaëc ñoái vôùi baø con doøng hoï..., khi coù vieäc tra xeùt, tìm hieåu cuøng hoûi: Naøy chaøng trai kia, anh bieát gì thì noùi naáy, khoâng bieát thì ñöøng noùi baäy, thaáy sao thì noùi vaäy, khoâng thaáy chôù noùi caøn. Khi ngöôøi aáy ñöôïc hoûi xong thì khoâng bieát maø noùi bieát, chuyeän bieát thì baûo khoâng bieát, chuyeän thaáy noùi chaúng thaáy, chuyeän chaúng thaáy thì baûo laø thaáy. Ngöôøi aáy noùi theá laø vì mình, vì ngöôøi khaùc hoaëc vì danh lôïi, neân ñem vieäc thaáy bieát thöïc söï maø noùi doái, cuõng khoâng coù yù töø boû vieäc noùi doái. Ñoù goïi laø lôøi doái traù.

Theá naøo laø coù noùi doái traù? Nghóa laø ñoái vôùi vieäc noùi doái khoâng sôï haäu quaû tai haïi, khoâng heà coù yù töø boû, luoân muoán soáng trong ñoù vaø hoaøn thaønh gioûi kyõ thuaät noùi doái. Ñoù goïi laø noùi doái.

Theá naøo laø ñoái vôùi vieäc coâng baèng chaùnh tröïc? Coâng baèng chaùnh tröïc coù ba loaïi:

1. Coâng baèng chaùnh tröïc ôû noâng thoân. 2. Coâng baèng chaùnh tröïc ôû thaønh thò. 3. Coâng baèng chaùnh tröïc quoác gia. Caùc vò coâng baèng chaùnh tröïc ñoù

cuøng tuï hoïp nhau laïi vaø ñoàng thôøi cuøng hoûi kieåm ñieåm tìm hieåu. Theá naøo laø ñoái vôùi ñaïi chuùng (nhoùm ñoâng ngöôøi)? Ñaïi chuùng coù


www.daitangkinh.org

boán loaïi: 1. Saùt-ñeá-lôïi. 2. Baø-la-moân. 3. Cö só. 4. Sa-moân. Caùc nhoùm ñaïi chuùng aáy cuøng nhau tuï hoïp ñoàng

thôøi tra hoûi tìm hieåu. Theá naøo laø ñoái vôùi nhaø vua? Nghóa laø caùc baäc vua chuùa, caùc quan

teå töôùng phuï chính khaùc, caùc boä vuï coâng lyù. Caùc baäc aáy hoaëc cuõng coù khi hoäi hoïp cuøng tra hoûi.

Theá naøo laø ñoái vôùi nhaø naém giöõ coâng lyù phaùp luaät? Nghóa laø ngöôøi naøy raønh luaät phaùp vaø cöùng raén ngay thaúng trong vieäc xeùt ñoaùn. Haïng ngöôøi naøy tuï hoïp laïi tröôùc maët cuøng luùc kieåm tra xeùt hoûi.

Theá naøo laø ñoái vôùi baø con thaân toäc? Nghóa laø ñoái vôùi baø con thaân toäc hoäi hoïp ñoâng ñuû roài cuøng luùc kieåm tra xeùt hoûi.

Theá naøo laø cuøng luùc kieåm tra xeùt hoûi? Nghóa laø hoaëc muoán coù chöùng côù, hoaëc xeùt hoûi chính ngöôøi ñoù, hoïp chuùng ñoâng ñuû cuøng löông ñònh vieäc phaûi traùi, vaø cuøng kieåm tra xeùt hoûi: “Naøy anh kia, nay ñoái tröôùc moïi ngöôøi phaûi neân trình baøy ñaày ñuû thaønh thaät caùc vieäc ñang nghi ngôø, ñoái vôùi caùc vieäc ñoù, neáu khoâng thaáy khoâng nghe thì chôù baøy veõ ñaët ñieàu noùi naêng baäy baï…”. Nhö theá goïi laø cuøng kieåm tra xeùt hoûi.

Sao goïi laø khoâng bieát noùi bieát? Nghóa laø do nhó thöùc ñaõ töøng hieåu bieát roõ raøng, neân goïi laø ñaõ nghe. Nay nhó thöùc cuûa ngöôøi aáy chaúng hieåu bieát gì roài giaáu gieám caùc yù töôûng nhö theá, khi thaáy thích thuù neân noùi: “Toâi ñaõ nghe”. Ñoù goïi laø khoâng bieát noùi bieát.

Sao goïi laø bieát maø noùi khoâng bieát? Nghóa laø nhó thöùc cuûa ngöôøi ñoù nghe bieát ñieàu naøy, goïi laø ñaõ nghe bieát. Ngöôøi naøy coù nhó thöùc neân bieát roõ raøng, nhöng khi che giaáu yù töôûng ñoù thì laáy laøm thích thuù neân noùi: “Toâi khoâng nghe bieát”. Nhö theá laø bieát maø noùi khoâng bieát.

Sao goïi laø khoâng thaáy maø noùi thaáy? Nghóa laø nhaõn thöùc töøng hieåu bieát roõ raøng goïi laø ñaõ thaáy. Nhaõn thöùc ngöôøi naøy khoâng bieát roõ raøng. Nhöng anh ta thaáy thích thuù khi che giaáu yù töôûng ñoù neân noùi: “Toâi ñaõ thaáy”. Ñoù goïi laø khoâng thaáy maø noùi thaáy.

Sao goïi laø thaáy maø noùi khoâng thaáy? Nghóa laø nhaõn thöùc coù nhaän coù bieát thì goïi laø ñaõ thaáy. Ngöôøi naøy coù nhaõn thöùc thaáy bieát roõ raøng, nhöng anh ta laáy laøm thích thuù khi che giaáu söï thaät neân baûo raèng: “Toâi khoâng thaáy”. Ñoù laø thaáy maø noùi khoâng thaáy.

Sao goïi laø ngöôøi aáy vì mình? Nghóa laø coù moät ngöôøi chính mình ñi troäm cöôùp, bò vua baét leân hoûi: Coù phaûi nhaø ngöôi laø giaëc cöôùp chaêng?


Ngöôøi naøy khi nghe hoûi töï nghó thaàm: Neáu ta noùi thaät thì bò nhaø vua gieát haïi hoaëc giam caàm cuøm keïp, hoaëc bò ñuoåi ñi (ñi ñaøy) hay bò chieám ñoaït gia saûn tieàn baïc. Vaäy nay ta phaûi coá tình giaáu gieám söï thaät, cho neân bieát ñuùng nhöng phaûi noùi doái. Nghó xong lieàn taâu cuøng vua: Quaû thaät toâi khoâng heà laøm vieäc chaúng cho maø laáy bao giôø. Ñoù laø vì mình maø noùi doái.

Sao goïi laø vì ngöôøi khaùc? Nghóa laø coù moät ngöôøi bieát baïn beø mình ñi troäm cöôùp. Vua keâu leân baét laøm chöùng hoûi: Nhaø ngöôi coù bieát teân naøy ñi troäm cöôùp? Ngöôøi aáy nghe hoûi lieàn nghó thaàm: Neáu traû lôøi thaät thì baïn ta seõ bò nhaø vua gieát haïi, hoaëc giam caàm cuøm keïp, hoaëc bò ñuoåi ñi hay chieám laáy gia saûn tieàn baïc. Vaäy nay ta phaûi che giaáu vieäc aáy, cho neân duø bieát ñuùng maø vaãn phaûi noùi doái. Nghó theá neân taâu cuøng vua: Toâi bieát roõ baïn toâi nhaát ñònh khoâng heà laøm vieäc chaúng cho maø laáy. Ñoù laø vì ngöôøi khaùc maø noùi doái.

Sao goïi laø hoaëc vì danh lôïi? Laø nhö coù moät soá ngöôøi coù nhieàu ham muoán, nhieàu suy nghó, nhieàu öôùc ao mong caàu beøn nghó: “Ta nay caàn phaûi baøy ñaët ra nhöõng vieäc nhö theá ñeå tìm caùch hay löøa doái thieân haï, taát seõ gom ñöôïc nhieàu thöù vöøa yù veà saéc thanh höông vò xuùc v.v...” Nghó xong lieàn duøng moïi phöông caùch maø tìm kieám lôïi loäc, cho neân bieát ñuùng maø vaãn noùi doái. Ñoù laø vì danh lôïi maø noùi doái.

ÔÛ trong naøy, sao laø doái traù, sao laø noùi doái traù, sao laø töø boû lôøi noùi doái traù maø noùi laø cho ñeán luùc cheát luoân töø boû noùi lôøi doái traù, laø hoïc xöù thöù tö cuûa OÂ-ba-saùch-ca?

Doái traù laø söï vieäc khoâng thaät, caùc yù töôûng vaø teân goïi doái traù..., khoâng thaät neân goïi laø doái traù.

Noùi lôøi doái traù. Do tham saân si maø ñem söï vieäc traùi nghòch vôùi yù nghó cuûa mình noùi cho ngöôøi khaùc hieåu laàm. Goïi ñoù laø lôøi doái traù.

Coøn nhöõng OÂ-ba-saùch-ca nhö ôû tröôùc noùi, ñoái vôùi vieäc noùi lôøi doái traù thì kheùo suy nghó choïn löïa, nhaøm chaùn gheâ tôûm, töø boû, ngaên caám, kieàm cheá gìn giöõ, khoâng laøm khoâng gaây taïo, khoâng vi phaïm, buoâng boû vieäc che giaáu. Khoâng choáng laïi, khoâng traùi ngöôïc, khoâng vöôït boû caùc ñieàu raên caám. Ñoù goïi laø töø boû noùi lôøi doái traù. Cho neân noùi laø cho ñeán luùc cheát luoân töø boû vieäc noùi lôøi doái traù, laø hoïc xöù thöù tö cuûa OÂ-ba-saùch-ca.

5. Hoïc xöù thöù naêm: Caùc thöù röôïu laø gì? Uoáng caùc thöù röôïu laø sao? Choã chôi bôøi laø sao? Sao goïi laø lìa boû vieäc uoáng röôïu ôû nôi chôi bôøi, maø noùi laø cho ñeán luùc cheát luoân töø boû vieäc chôi bôøi uoáng röôïu, laø hoïc xöù thöù naêm cuûa OÂ-ba-saùch-ca?

Noùi caùc thöù röôïu, töùc laø röôïu Toát-la, röôïu Meâ-leä da vaø röôïu Maït-


www.daitangkinh.org

ñaø. Röôïu Toát-la laø duøng gaïo, mì v.v..., ñuùng caùch maø chöng naáu hoøa thaønh chaát men röôïu maàm luùa (khuùc nghieät = röôïu neáp) boû vaøo ngaâm caùc thöù caây thuoác, uû laïi taïo thaønh moät thöù röôïu coù maøu saéc höông vò ñaëc bieät, uoáng vaøo seõ say bí tyû, goïi ñoù laø röôïu Toát-la.

Coøn röôïu Meâ-leä-da thì goàm nöôùc caát cuûa caùc thöù reã cuû (caên haønh) coïng, laù, hoa, quaû..., khoâng caàn phaûi uû men maø taïo thaønh moät thöù röôïu coù maøu saéc höông vò ñaëc bieät, uoáng vaøo cuõng say.

Coøn röôïu Maït-ñaø thì chính laø röôïu nho, röôïu vang. Caùc thöù röôïu Toát-la, röôïu Meâ-leä-da khi uoáng vaøo khieán say söa,

cuõng goïi chung laø röôïu Maït-ñaø. Uoáng caùc thöù, nghóa laø uoáng, nhaám nhaùp, muùt, huùp, tu..., caùc thöù

röôïu noùi treân. Uoáng caùc thöù röôïu laø choã chôi bôøi phoùng tuùng, töùc laø uoáng caùc thöù

röôïu noùi treân thì khieán taâm sinh ra kieâu maïn, say söa ñieân loaïn, khoâng coøn bieát toân ti traät töï, caùc loãi laàm naëng neà, voâ soá aùc nghieäp ñeàu do say söa khôûi leân, söï chôi bôøi phoùng tuùng cuõng nöông ôû, neân goïi laø choã cuûa söï chôi bôøi phoùng daät.

Coøn nhöõng OÂ-ba-saùch-ca thì ñoái vôùi vieäc uoáng röôïu chôi bôøi, kheùo leùo suy nghó choïn löïa, nhaøm chaùn, gheâ tôûm töø boû lìa xa, töï caám ngaên, giöõ gìn kieàm cheá, khoâng laøm, khoâng gaây taïo, khoâng vi phaïm, lìa boû ngaên laáp, khoâng traùi ngöôïc, khoâng vöôït boû caùc ñieàu raên caám. Ñoù goïi laø töø boû uoáng röôïu chôi bôøi. Cho neân noùi laø cho ñeán luùc cheát cuõng luoân töø boû vieäc uoáng röôïu chôi bôøi, laø hoïc xöù thöù naêm cuûa OÂ-ba-saùch-ca.

Nhö theá laø naêm thöù. Hoïc laø gì, xöù laø gì, hoïc xöù laø gì? Noùi hoïc laø naêm choã, caùi naøo chöa ñaày ñuû thì laøm cho ñaày ñuû, luoân luoân sieâng naêng caàn maãn, beàn bæ kieân trì, ngay thaúng thaønh thaät maø tu taäp gia haïnh..., cho neân goïi laø hoïc.

Noùi laø choã, töùc laø töø boû gieát haïi v.v..., xöù laø nôi töïa vaøo, neân noùi laø choã vaø vieäc töø boû gieát haïi v.v..., cuõng goïi laø hoïc, cuõng goïi laø choã. Cho neân goïi laø choã hoïc, coù nghóa laø lónh vöïc phaûi hoïc.

Taát caû OÂ-ba-saùch-ca ñeàu quy y Phaät Phaùp Taêng chaêng? Tröø caùc keû theá tuïc, heát thaûy OÂ-ba-saùch-ca ñeàu quy y caùc ngoâi baùu Phaät Phaùp Taêng. Nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi quy y caùc ngoâi baùu Phaät Phaùp Taêng maø khoâng phaûi laø OÂ-ba-saùch-ca. Vì ñoù goïi laø Bí-soâ, Bí-soâ Ni vaø nhöõng vò sieâng naêng hoïc taäp chaùnh phaùp nam vaø nöõ, OÂ-ba-tö-ca v.v...

Taát caû OÂ-ba-saùch-ca ñeàu laø ñeä töû cuûa Ñöùc Theá Toân chaêng? Neân coù boán tröôøng hôïp sau ñaây:

1. Coù OÂ-ba-saùch-ca khoâng phaûi laø ñeä töû cuûa Ñöùc Theá Toân. Nghóa


laø caùc OÂ-ba-saùch-ca chöa ñöôïc thaáy Ñeá (caùc chaân lyù töù ñeá), ñoái vôùi quaû vò lai chöa ñöôïc nhìn thaáy trong hieän taïi.

2. Coù nhöõng ñeä töû cuûa Theá Toân nhöng khoâng phaûi laø OÂ-ba-saùch- ca. Ñoù laø nhöõng Bí-soâ, Bí-soâ ni, caùc vò nam vaø nöõ sieâng hoïc chaùnh phaùp, vaø OÂ-ba-tö-ca v.v..., ñaõ ñöôïc thaáy Ñeá, vaø ñoái vôùi quaû vò lai ñaõ ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi.

3. Coù OÂ-ba-saùch-ca cuõng laø ñeä töû cuûa Ñöùc Theá Toân. Töùc laø nhöõng OÂ-ba-saùch-ca ñaõ ñöôïc thaáy Ñeá (caùc chaân lyù töù ñeá), ñoái vôùi quaû vò lai ñaõ ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi.

4. Coù nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø OÂ-ba-saùch-ca cuõng khoâng phaûi laø ñeä töû cuûa Ñöùc Theá Toân. Töùc laø nhöõng vò Bí-soâ, Bí-soâ Ni, nhöõng vò sieâng hoïc chaùnh phaùp nam vaø nöõ, nhöõng OÂ-ba-tö-ca..., chöa ñöôïc thaáy Ñeá vaø ñoái vôùi quaû vò lai chöa ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi. Cuøng nhöõng dò sinh phaøm phu khaùc chöa ñöôïc thaáy Ñeá.

Taát caû thuoäc veà Taêng baûo ñeàu ñöôïc Taêng hoøa kính chaêng? Neân coù boán tröôøng hôïp sau:

1. Coù loaïi thuoäc vaøo Taêng baûo nhöng khoâng ñöôïc Taêng hoøa kính, töùc laø nhöõng vò sieâng hoïc chaùnh phaùp nam vaø nöõ, nhöõng OÂ-ba-saùch-ca v.v..., ñaõ ñöôïc thaáy Ñeá vaø ñoái vôùi quaû vò lai ñaõ ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi.

2. Coù loaïi ñöôïc Taêng hoøa kính nhöng khoâng phaûi thuoäc vaøo Taêng baûo, töùc laø nhöõng Bí-soâ, Bí-soâ Ni chöa ñöôïc thaáy Ñeá vaø ñoái vôùi quaû vò lai chöa ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi.

3. Coù loaïi thuoäc vaøo Taêng baûo cuõng ñöôïc Taêng hoøa kính, töùc laø nhöõng Bí-soâ, Bí-soâ Ni ñaõ ñöôïc thaáy Ñeá vaø ñoái vôùi quaû vò lai ñaõ ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi.

4. Coù loaïi chaúng phaûi thuoäc vaøo Taêng baûo cuõng chaúng ñöôïc Taêng hoøa kính, töùc laø nhöõng vò sieâng hoïc chaùnh phaùp nam vaø nöõ, nhöõng OÂ-ba- saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca chöa ñöôïc thaáy Ñeá vaø ñoái vôùi quaû vò lai chöa ñöôïc nhìn thaáy roõ trong hieän taïi. Vaø caùc phaøm phu dò sinh khaùc chöa ñöôïc thaáy Ñeá.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 2

Phaåm 2: CHI DÖÏ LÖU

Luùc ñoù, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm nguï taïi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Khi aáy, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi toaøn chuùng Bí-soâ: Coù boán phaùp neáu ai sieâng naêng tu taäp thì goïi laø ngöôøi laøm ñöôïc nhieàu vieäc. Ñoù laø boán phaùp naøo? Töùc laø:

1. Luoân gaàn guõi baäc Thieän só. 2. Laéng nghe chaùnh phaùp. 3. Ñuùng lyù maø khôûi yù. 4. Phaûi tuøy phaùp haønh.

Toaøn theå caùc thaày Bí-soâ neân hoïc taäp nhö theá naøy: Chuùng ta caàn phaûi gaàn guõi cuùng döôøng baäc Thieän só, moät loøng cung kính laéng nghe chaùnh phaùp, ñuùng nhö lyù maø quan saùt nghóa lyù nhieäm maàu saâu xa, luoân sieâng naêng tinh taán tu haønh haïnh phaùp tuøy phaùp.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân muoán toùm taét caùc nghóa vöøa noùi neân ñoïc keä:

Quyù thay! Gaëp Thieän só, Gioûi döùt nghi, theâm tueä, Khieán keû ngu thaønh trí, Gaàn guõi baäc trí tue.ä Neân gaàn baäc Thieän só, Khi thaân caän baäc aáy, Thì nghi döùt, tueä taêng, Khieán keû ngu thaønh trí.

Theá naøo laø Thieän só? Thieän só chính laø Phaät vaø caùc ñeä töû cuûa Ngaøi, vaø laïi coù nhöõng Boå-ñaëc-giaø-la ñaày ñuû giôùi haïnh vaø ñaïo ñöùc, ñaõ lìa boû tyø veát nhô baån, thaønh töïu söï ñieàu phuïc caùc phaùp thieän. Laø ngöôøi coù theå tieáp noái ngoâi vò cuûa boån sö, thaønh töïu caùc ñöùc cao quyù. Laø ngöôøi luoân bieát xaáu hoå hoái loãi aên naên, kheùo leùo giöõ gìn ham hoïc hoûi, ñaày ñuû kieán


thöùc hieåu bieát. Öa suy tö löïa choïn, thích tính keå suy löôøng, coù tính chaát ham thích quan saùt tìm hieåu, thoâng minh lanh lôïi hieåu bieát ñaày ñuû. Tueä döùt nghó truy caàu, coù ñöôïc caùc loaïi trí tueä töø boû tham saân si. Soáng ñieàu thuaän trong coõi ñieàu thuaän, soáng vaéng laëng trong coõi vaéng laëng, soáng giaûi thoaùt trong caûnh giaûi thoaùt, dieät ñoä vôùi dieät ñoä, dieäu giaùc vôùi dieäu giaùc, Nieát-baøn vôùi Nieát-baøn. Ham thích ñieàu thuaän vôùi caùc Ñeá, lìa boû kieâu maïn vaø chôi bôøi phoùng tuùng, ham thích nhaãn nhuïc, nhu hoøa hieàn töø vaø thaät thaø ngay thaúng ñeå thaáy ñöôïc ñaïo Nhö nhö.

Luoân chuyeân chuù töï ñieàu phuïc chính mình, chuyeân chuù giuùp mình luoân yeân tónh vaéng laëng tòch tónh, chuyeân chuù töï mình luoân soáng trong Nieát-baøn tòch dieät, cuõng vöøa phaân thaân ñeå daïo chôi qua khaép ñaát nöôùc, kinh ñoâ thaønh thò vaø caùc thoân xoùm.

Vieäc mong caàu aên maëc v.v..., luoân coù ñöôïc ñaày ñuû, thaät thaø ngay thaúng, ñieàu hoøa thích hôïp ñaày ñuû, thì thaät thaø ngay thaúng vaø ñieàu thuaän veïn toaøn, nhaãn nhuïc nhu hoøa hieàn töø ñaày ñuû, thì nhaãn nhuïc vaø hieàn hoøa veïn toaøn. Cuùng döôøng cung kính ñaày ñuû, thì cuùng döôøng vaø cung kính veïn toaøn, chaùnh haïnh giöõ caên moân ñaày ñuû, thì chaùnh haïnh vaø giöõ caên haïnh veïn toaøn; pheùp taéc vieäc laøm ñaày ñuû, thì pheùp taéc vaø vieäc laøm veïn toaøn.

Veà tín giôùi (thi la) vaø vaên xaû - tueä töï mình coù ñaày ñuû tònh tín, cuõng sieâng naêng khuyeân giuùp taát caû höõu tình cuõng coù ñaày ñuû tònh tín nhö mình.

Töï mình coù ñaày ñuû giôùi haïnh vaên xaû - tueä - tònh tín, cuõng sieâng naêng khuyeân giuùp taát caû höõu tình cuõng coù ñaày ñuû giôùi haïnh vaø vaên xaû tueä nhö mình.

Ñoù goïi laø baäc Thieän só. Vì sao goïi laø Thieän só? Noùi veà Thieän só laø phaûi lìa boû caùc phaùp baát thieän maø thaønh töïu ñöôïc caùc phaùp thieän, phaûi ñaày ñuû vaø thaønh töïu ñöôïc boán thöù nieäm truï (töù nieäm xöù), boán thöù chaùnh tín (töù chaùnh caàn), boán thöù thaàn tuùc, naêm caên, naêm löïc, baûy thöù giaùc chi, taùm chi Thaùnh ñaïo (taùm chaùnh ñaïo). Neân goïi laø baäc Thieän só.

Ñoái vôùi baäc Thieän só nhö vöøa keå thì luoân gaàn guõi haàu haï thôø phuïng, cung kính cuùng döôøng, ñoù goïi laø hay gaàn guõi baäc Thieän só.

Laéng nghe chaùnh phaùp laø sao? Nghóa laø luoân gaàn guõi cuùng döôøng caùc baäc Thieän só, nhöõng ñieàu gì chöa chính thöùc hieån baøy roõ raøng thì khieán cho chính thöùc ñöôïc khai ngoä. Duøng trí tueä xeùt hieåu thaáu suoát caùc vaên nghóa thaät nhieäm maàu saâu kín, duøng ñuû moïi phöông caùch, phöông tieän tuyeân noùi dieãn giaûng trình baøy xaùc ñònh chæ roõ. Duøng voâ löôïng phaùp moân maø chính thöùc chæ baøy khoå taäp dieät ñaïo chính thöùc laø khoå, laø taäp,


www.daitangkinh.org

laø dieät, laø ñaïo. Theá naøo laø duøng voâ löôïng phaùp moân maø chính thöùc chæ baøy khoå

chính laø khoå? Nghóa laø chính thöùc chæ roõ raèng: Sinh laø khoå, giaø laø khoå, beänh laø khoå, cheát laø khoå, gheùt nhau maø gaëp nhau hoaøi laø khoå, thöông nhau maø phaûi xa nhau laø khoå, caàu mong maø khoâng ñöôïc laø khoå. Toùm taét maø noùi thì taát caû naêm uaån ñeàu laø khoå, neân coù tuïng:

Caùc uaån khôûi laø khoå, Sinh vaø xuaát cuõng khoå, Sinh roài giaø roài khoå, Beänh vaø cheát ñeàu khoå. Coù phieàn naõo laø khoå, Sinh roài truï cuõng khoå, Khoâng maõn hoái haän khoå, Khoâng khuaát phuïc cheát, khoå. Ngöôøi khoâng trí laø khoå, Taêng yeát tra tö: khoå, Keû ngu sinh töû khoå, Troâi daït nhieàu kieáp: khoå.

Ñaây laø duøng voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ baøy khoå chính laø khoå.

Theá naøo laø duøng voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ baøy, taäp chính laø taäp (chöùa nhoùm)? Nghóa laø chính thöùc chæ roõ raèng: Sau aùi laïi coù aùi, vui möøng thích thuù laøm aùi duïc, ai ai cuõng ham thích aùi duïc. Vì töø xöa ñeán nay thì aùi laø goác cuûa caùc khoå, laø ñaàu moái cuûa caùc ñöôøng döõ. AÙi hay gaây taïo ra caùc duyeân, söï chöùa nhoùm ñeàu daáy khôûi, hay khôûi leân vieäc chöùa nhoùm tích tuï, trong phaùp hieän khôûi, caùc khoå laøm hö hoaïi thaân theå vaø caùc khoå sau naøy laïi töø ñaây maø sinh ra. Nhö tuïng noùi:

Do aùi, boû thaày thuoác, Goác ung nhoït daây quaán, Chöa ñieàu phuïc taát caû, Luoân chieâu caûm caùc khoå. Nhö caây chöa böùng goác, Chaët roài laïi sinh ra, Chöa böùng aùi, tuøy mieân, Luoân chieâu caûm caùc khoå. Nhö teân ñoäc trong mình, Maõi toån haïi söùc khoûe, Chuùng sinh coøn trong aùi,


Luoân toån haïi caên thieän. Ñoù laø duøng voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ roõ raèng taäp chính

laø taäp. Theá naøo laø duøng voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ baøy dieät chính

laø dieät? Nghóa laø chíùnh thöùc chæ roõ raøng nhö tröôùc vöøa noùi: Sau aùi coøn coù aùi, vui möøng thích thuù laøm caùc aùi duïc, ai ai cuõng ham thích aùi duïc... Caùc thöù nhö theá thì phaûi dieät tröø cho heát ñöøng ñeå soùt tyù naøo, haõy buoâng boû, oùi möûa ra, lìa boû heát, dieät heát caùc nhieãm tröôùc, phaûi yeân laëng, tòch tónh vónh vieãn thì goïi ñoù laø nhaø cöûa laø choã nöông thaân. Cuõng goïi ñoù laø caùc thöù teân nhö: Laø beán ñoã (beán baõi ñaäu ghe taøu), laø nôi cöùu hoä, nôi nöông nhôø, choã trôû veà, choã ñeán, cuõng goïi laø nôi khoâng beänh hoaïn, khoâng loaïn ñoäng, khoâng maát, khoâng bò thieâu ñoát, khoâng noùng naûy, cuõng goïi laø nôi an oån, nôi khoâng coù sôï haõi, laø vieäc thaùnh thieän, laø söï toát laønh, laø Nieát- baøn... Neân coù tuïng:

Quaû Sa-moân roát raùo, Khen ngôïi söï ñieàu phuïc, Dieät döùt saïch ngaõ maïn, Maõi chöùng daáu cam loà. Trôû veà ôû nhaø xöa, Phaät khen cung ñieän ñeïp, Döùt haún söï sôï haõi, Luoân an oån bôø kia. ÔÛ choã khoâng coøn khoå, Vónh vieãn thoaùt haàm saâu, Thaéng nghóa neân öùng cuùng, Soáng trí tueä Thaùnh möøng. Khoâng coøn giaø beänh cheát, Khoâng saàu lo khoå naõo, Nhoû khoù thaáy beán bôø, Dieät ñeá khoâng ñoàng loaïi.

Ñoù laø duøng voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ baøy roõ raèng dieät ñích thöïc laø dieät.

Theá naøo laø voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ roõ raèng ñaïo chính laø ñaïo? Nghóa laø chính thöùc chæ roõ raèng: Con ñöôøng naøy, vieäc laøm naøy, ñaïo naøy töø xa xöa ñeán nay, ñoái vôùi caùc khoå naõo thì noù coù theå caét ñöùt dieät tröø, noù laøm cho oùi möûa heát ra, dieät heát, lìa heát caùc oâ nhieãm. Noù dieät heát taát caû, giuùp mình ñöôïc yeân tònh laëng leõ troáng vaéng, döùt maát taát caû moät caùch vónh vieãn. Con ñöôøng ñoù laø gì? Ñoù laø taùm chi Thaùnh ñaïo: Thaáy


www.daitangkinh.org

ñuùng, suy nghó ñuùng, noùi ñuùng, laøm ñuùng, soáng ñuùng, sieâng naêng coá gaéng ñuùng, nghó nhôù ñuùng, trí tueä ñuùng. Neân coù tuïng:

Moät coõi thaät huøng vó, Nhö chim giöõa trôøi xanh, Ñem thieàn ñònh Maâu-ni, Dieãn noùi nhieàu khaép chuùng. Thöông xoùt noùi moät coõi, Thaáy ñaïo ñôøi soáng döùt, Xöa nay doøng thaùc cuoán, Ñaïo naøy kheùo vöôït qua. Gioûi ñieàu tònh roát raùo, Döùt ñöôïc doøng sinh töû, Thaáu suoát khaép caùc coõi, Gioûi môû saùng maét ñaïo. Nhö soâng Haèng chaûy xieát, Thoaùt nhanh ra bieån khôi, Chæ baøy ñaïo tueä lôùn, Nhanh choùng chöùng Nieát-baøn. Thöông xoùt khaép chuùng sinh, Ñoä ngöôøi chöa nghe phaùp, Daïy baûo chuùng trôøi ngöôøi, Kính caån thoaùt bieån höõu.

Ñoù laø duøng voâ löôïng phaùp moân chính thöùc chæ roõ raèng ñaïo chính laø ñaïo.

Neáu ñoái vôùi caùc chaùnh phaùp vöøa ñöôïc noùi ñoù maø ham thích laéng nghe, thoï trì roát raùo, ham hieåu roõ, quan saùt chieâm nghieäm, tìm toøi suy nghó, suy xeùt nghieân cöùu, ham thaáu suoát, giao tieáp, ham quaû chöùng, ham ñöôïc chöùng quaû..., vì nghe phaùp neân maïnh daïn ñaïp leân moïi trôû ngaïi gian khoå, tai öông hoaïn naïn cuûa con ñöôøng taét ñaày hieåm trôû, vöôït bieân giôùi chæ roõ choán daïo chôi treân con ñöôøng lôùn theânh thang baèng phaúng yeân bình khoâng chuùt hieåm nguy. Vì coù thoï trì neân thöôøng duøng nhó caên ñoái vôùi lôøi dieãn giaûng chaùnh phaùp maø phaùt sinh nhó thöùc cao quyù. Nhö theá goïi laø laéng nghe chaùnh phaùp.

Theá naøo goïi laø ñuùng lyù maø khôûi yù (taùc yù)? Nghóa laø ñöôïc nghe baäc Thieän só dieãn giaûng chaùnh phaùp roài thì trong loøng voâ cuøng haân hoan möøng rôõ: OÂi kyø dieäu thay! Ñöùc Theá Toân sao kheùo dieãn noùi chaùnh phaùp nhieäm maàu saâu xa nhö theá! Khoå maø Ñöùc Phaät noùi chính laø khoå, khoå thaät! Taäp maø Ñöùc Phaät noùi chính laø söï chöùa nhoùm caùc khoå. Dieät maø Ñöùc


Phaät noùi ñoù ñuùng thaät laø söï tónh laëng haèng cöûu, vaø ñaïo maø Ñöùc Phaät chæ baøy thaät söï laø nhöõng giaùo phaùp nhieäm maàu quaù! Vì loøng ngöôøi aáy haân hoan möøng vui nhö theá neân daãn ñeán vieäc nhieáp phuïc kieàm cheá laøm chuû ñöôïc taâm tình, tuøy theo caùc vieäc caàn nhieáp phuïc ñieàu nhieáp, roài khôûi leân yù nieäm tìm hieåu suy xeùt quan saùt ñuùng ñaén caùc lôøi vaên nghóa lyù thaät saâu xa tuyeät dieäu kia. Nhö theá goïi laø ñuùng lyù maø taùc yù (khôûi phaùt yù nieäm).

Theá naøo laø phaùp tuøy phaùp haønh? Nghóa laø ngöôøi naøy cöù luoân luoân xoay vaàn ñuùng lyù taùc yù, khôûi yù nieäm tìm hieåu suy xeùt quan saùt ñuùng ñaén caùc vaên nghóa saâu xa tuyeät dieäu roài thì lieàn coù ñöôïc söï xuaát ly, xa lìa do naêm phaùp thieän cao quyù sinh ra, naêm phaùp aáy laø: Tín, tinh taán, nieäm, ñònh, tueä. Ngöôøi aáy ñoái vôùi naêm phaùp thieän quyù baùu seõ daãn ñeán söï xa lìa vaø xuaát ly maø tu taäp kieân trì beàn bæ, khoâng heà giaùn ñoaïn, luoân luoân coá gaéng gia haïnh taêng cao ñoä. Nhö theá goïi laø phaùp tuøy phaùp haønh. Luoân sieâng naêng tu haønh phaùp tuøy phaùp haønh thì lieàn ñöôïc chöùng nhaäp vaøo chaùnh taùnh ly sinh.

Sôû dó ñöôïc chaùnh taùnh ly sinh laø do sieâng tu phaùp tuøy phaùp haønh, sôû dó hay ñöôïc taát caû phaùp tuøy phaùp haønh laø do ñuùng lyù quan saùt caùc nghóa lyù nhieäm maàu thaâm dieäu, sôû dó hay quan saùt caùc nghóa lyù thaâm dieäu laø do thöôøng hay cung kính laéng nghe chaùnh phaùp, sôû dó hay laéng nghe chaùnh phaùp laø do hay gaàn guõi cuùng döôøng caùc baäc Thieän só. Neáu ai hay gaàn guõi cung kính cuùng döôøng baäc Thieän só thì lieàn ñöôïc nghe giaûng noùi chaùnh phaùp, khi nghe chaùnh phaùp thì lieàn kheùo ñuùng lyù tìm hieåu quan saùt caùc nghóa lyù saâu xa maàu nhieäm, khi ñaõ ñi ñuùng lyù quan saùt caùc nghóa lyù saâu xa maàu nhieäm thì thöôøng hay tieán tu caùc phaùp tuøy phaùp haønh, khi ñaõ sieâng naêng tu haønh caùc phaùp tuøy phaùp haønh thì lieàn ñöôïc vaøo thaúng chöùng taùnh ly sinh. Gioáng nhö treân ñænh nuùi cao khi möa rôi taàm taõ thì ñaàu tieân laø caùc khe, laïch ñaày nöôùc. Khi caùc khe, laïch ñaày nöôùc roài thì ñeán caùc suoái nhoû môùi ñaày, khi caùc suoái nhoû ñaày nöôùc roài thì môùi ñeán caùc suoái lôùn ñaày nöôùc, sau ñoù môùi ñeán caùc soâng beù ñaày nöôùc, roài môùi ñeán caùc soâng to ñaày nöôùc, roài môùi ñeán bieån caû daàn daàn traøn ñaày... Bieån caû Thaùnh ñaïo cuõng nhö theá. Tröôùc heát caàn phaûi gaàn guõi cuùng döôøng caùc baäc Thieän só, roài môùi ñöôïc nghe chaùnh phaùp, nghe chaùnh phaùp roài thì môùi ñuùng lyù maø quan saùt caùc nghóa lyù saâu kín nhieäm maàu, coù quan saùt ñuùng lyù caùc nghóa lyù thaâm dieäu roài, thì môùi coù theå tieán tu caùc phaùp tuøy phaùp haønh. Khi ñaõ sieâng naêng tu haønh phaùp tuøy phaùp haønh ñöôïc ñaày ñuû vieân maõn roài, thì môùi nhaäp ñöôïc vaøo chaùnh taùnh ly sinh. Khi ñaõ nhaäp vaøo chaùnh taùnh ly sinh, thì lieàn ñöôïc goïi laø ñaõ sinh tröôûng taùm chi Thaùnh ñaïo, töùc laø chaùnh kieán v.v..., nhö tröôùc ñaõ noùi.


www.daitangkinh.org

Nhö theá boán thöù naøy goïi laø Chi Döï löu. Do boán thöù naøy maø ñoái vôùi doøng Thaùnh ñaïo coù theå thaâu nhaän

ñöôïc, coù theå ñeán ñöôïc tuøy moïi luùc, coù laøm xong vieäc, coù theå ñaày ñuû, coù tieáp xuùc, coù theå chöùng vaø coù theå vì ñöôïc chöùng ñaéc cho neân goïi laø Chi Döï löu.

Laïi boán thöù naøy ñoái vôùi doøng Thaùnh ñaïo coù theå tuøy thuaän, coù theå taêng tröôûng theâm lôùn, coù theå trang söùc toát ñeïp, trang hoaøng ñaày ñuû maø soáng, coù theå laø choã thöôøng an laïc trôï giuùp tö löông, cho neân goïi laø Chi Döï löu.

Laïi boán chi naøy do lôøi theâm lôøi, do caùc töôûng cuøng vôùi töôûng neâu baøy ra maø noùi laø Chi Döï löu. Cho neân goïi laø Chi Döï löu.

--------------

Phaåm 3: CHÖÙNG TÒNH, Phaàn 1

Luùc ñoù, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm nguï taïi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Khi aáy, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí- soâ: Neáu coù caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi lôøi daïy baûo cuûa caùc thaày maø phaùt sinh loøng tin töôûng laéng nghe thoï nhaän, laïi coù theå vaâng lôøi laøm theo, thì caùc thaày neân thöông xoùt duøng taát caû moïi phöông caùch vaø phöông tieän khuyeân baûo khuyeán khích, khieán cho hoï ñöôïc truï vaøo boán thöù chöùng tònh. Boán thöù ñoù laø:

1. Phaät chöùng tònh. 2. Phaùp chaùnh tònh. 3. Taêng chöùng tònh. 4. Thaùnh sôû aùi giôùi (Giôùi ñöôïc baäc Thaùnh yeâu thích).

Vì sao nhö theá? Vì coù caùc giôùi ñaát, nöôùc, löûa, gioù, goïi ñoù laø boán thöù ñaïi, coù theå nhaän cho söûa ñoåi deã daøng. Nhöng moät khi ñaõ thaønh töïu ñöôïc boán thöù chaùnh tònh kia roài thì caùc haøng ñeä töû Phaät taát khoâng theå caûi ñoåi deã daøng ñöôïc. Do ña vaên hoïc nhieàu maø caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät thaønh töïu ñöôïc boán thöù chöùng tònh ñoù roài, neáu laïi coøn bò ñoïa vaøo ñòa nguïc, baøng sinh vaø coõi quyû..., thì khoâng theå naøo coù ñieàu naøy ñöôïc. Do vaäy, neáu ai nghe lôøi daïy baûo cuûa caùc thaày maø laéng nghe tin töôûng, nhaän laõnh vaø tuaân haønh, thì caùc thaày haõy neân thöông xoùt duøng ñuû moïi phöông tieän maø khuyeán khích, giuùp ñôõ cho hoï ñöôïc truï vaøo boán phaùp chöùng tònh ñoù.

1. Theá naøo laø Phaät chöùng tònh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi ñaây laø caùc ñeä töû cuûa Thaùnh, do töôùng


nhö theá maø tuøy nieäm nhôù nghó ñeán chö Phaät. Baûo raèng Ñöùc Theá Toân ñaây laø baäc Nhö Lai A La Haùn Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Vieân Maõn, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Tröôïng Phu, Ñieàu Ngöï Só, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Baïc Giaø Phaïm.

Noùi: “Ñaây, ôû ñaây”: Nghóa laø coõi Duïc naøy, hoaëc theá giôùi naøy, chaâu Thieäm Boä naøy. Laïi coù nôi noùi: Ñaây, töùc laø thaân naøy, do caùc söï giöõ gìn giöõa nhau vaø caùc thaân xaùc (trì ñaúng trì khu ñaúng khu) tuï hoïp laïi maø coù ñöôïc caùi töï theá. Laïi coù choã noùi: Ñaây laø choã sinh naøy (cuoäc ñôøi naøy, ñôøi soáng naøy). Phaät vaø caùc ñeä töû, caùc vò tieân Maâu-ni, caùc baäc trí tueä saùng suoát, caùc baäc gioûi ñieàu phuïc, caùc baäc gioûi ñieàu thuaän. Laïi coù choã noùi: Ñaây, nghóa laø caùc giaùo phaùp naøy ñem truyeàn trao daïy baûo, khuyeân raên dieãn giaûng kheùo leùo..., cho neân goïi laø “Ñaây”.

Noùi ñeä töû Thaùnh: Chính laø chæ cho Phaät Phaùp Taêng. Quy y Phaät Phaùp Taêng roài neân goïi laø ñeä töû cuûa Thaùnh.

Do caùi töôùng nhö theá maø tuøy nieäm nhôù nghó ñeán Phaät, laø do töôùng naøy, phaùp moân naøy, lyù naøy ôû choã chö Phaät maø khôûi yù nieäm tuøy nieäm, chuyeân chuù nhôù nghó khoâng queân maát, khoâng ñeå soùt, khoâng maát phaùp taùnh, taâm saùng suoát, taùnh nhôù roõ raøng, cho neân noùi laø do töôùng nhö theá maø tuøy nieäm nhôù nghó ñeán Phaät.

Noùi “Nghóa laø, töùc laø baûo”: Töùc laø töôùng nhö theá, hình traïng nhö theá, chuûng loaïi nhö theá. Neân noùi laø “töùc laø”ø.

Noùi “ñaây”: Nghóa laø giôùi nhö theá, phaùp nhö theá, tueä nhö theá, thaàn thoâng nhö theá, giaûi thoaùt nhö theá, truï nhieàu (ña truï) nhö theá. Neân goïi laø “ñaây, naøy”.

Noùi “Theá Toân”: Sau naøy seõ giaûi thích. Noùi “Nhö Lai”: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Töø ñeâm Boà-taùt chöùng

quaû Boà-ñeà Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng..., cho ñeán ñeâm Phaät nhaäp coõi Nieát- baøn voâ dö y, trong khoaûng thôøi gian ñoù, neáu coù nhöõng ñieàu ñöôïc noùi ra, tuyeân döông, trình baøy, dieãn giaûng v.v..., thì taát caû ñeàu laø Nhö caû, nghóa laø khoâng coù hö voïng, khoâng bieán dôøi ñoåi khaùc, chaéc thaät ñuùng lyù, khoâng ñieân ñaûo laàm laãn, taát caû ñeàu duøng chaùnh tueä nhö thaät thaáy bieát roài môùi noùi, môùi dieãn giaûng, neân goïi laø Nhö Lai.

A- la-haùn, toùm taét coù hai thöù tính chaát A-la-haùn, laø taùnh höõu vi vaø taùnh voâ vi.

Theá naøo laø taùnh höõu vi A-la-haùn? Nghóa laø caùi ñöôïc veà quaû vaø caùi ñöôïc veà ñöôïc, caùc thöù caên vaø löïc voâ hoïc, giôùi (thi la) voâ hoïc, caên thieän voâ hoïc, möôøi phaùp voâ hoïc vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc phaùp voâ hoïc v.v..., ñoù goïi laø taùnh höõu vi A-la-haùn.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø taùnh voâ vi A-la-haùn? Nghóa laø tham - saân - si, taát caû caùc phieàn naõo thaáy ñoaïn döùt, vöôït leân treân taát caû caùc coõi, ñoaïn döùt heát noùi naêng, ba thöù löûa cuõng yeân tónh vónh vieãn, tieâu khaùt heát haún, kieâu ngaïo phoùng tuùng cuõng lìa xa, hang ñoäng nhaø cöûa ñeàu phaù saïch, vöôït khoûi boán doøng thaùc luõ. Roát raùo toät baäc neân lìa boû, dieät ñoä vaø Nieát-baøn. Theá neân goïi laø taùnh voâ vi A-la-haùn. Nhö Lai ñaõ thaønh töïu ñaày ñuû veïn toaøn caùc ñieàu ñaõ noùi veà höõu vi vaø voâ vi A-la-haùn nhö theá, cho neân goïi laø A-la-haùn.

Laïi coøn tham saân si vaø caùc phieàn naõo khaùc ñeàu phaûi ñoaïn tröø, ñoái vôùi ñieàu ñoù Nhö Lai ñaõ ñoaïn döùt, ñaõ bieát khaép töø laâu. Gioáng nhö caây ña la ñaõ bò bôùi tung goác reã vaø beû ngoïn khoâng coøn soùt chuùt gì. Vaø ngay caû ôû ñôøi sau seõ vónh vieãn khoâng coøn sinh laïi nöõa. Neân goïi laø A-la-haùn.

Vaû laïi, ba nghieäp aùc cuûa thaân ngöõ yù ñeàu phaûi tröø döùt, thì ñoái vôùi vieäc ñoù Nhö Lai ñaõ ñoaïn döùt, bieát khaép vaø cho ñeán roäng noùi. Neân goïi laø A-la-haùn.

Laïi chö Phaät töø quaù khöù ñeàu ñaõ lìa xa moïi ñieàu xaáu aùc baát thieän. Neáu coù nhöõng taïp nhieãm vaø caùc quaû khoå dò thuïc thì sau naøy seõ bò thieâu ñoát tôi bôøi. Do ñoù trong ñôøi vò lai seõ vónh vieãn khoâng coøn sinh laïi nöõa. Nay Ñöùc Phaät cuõng nhö theá, neân goïi laø A-la-haùn.

Laïi Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ thaønh töïu ñöôïc caùc coâng ñöùc thaät toát laønh cao quyù, laø baäc xöùng ñaùng thoï höôûng caùc thöù quyù hieám ñeïp ñeõ nhaát veà y phuïc, aên uoáng, ngoïa cuï, thuoác men vaø moïi thöù vaät duïng cuùng döôøng khaùc, cho neân goïi laø A-la-haùn. Nhö coù tuïng:

ÔÛ ñôøi ñaùng thoï duïng, Caùc vaät thaät quyù hieám, Nhö Lai xöùng ñaùng nhaän, Neân goïi laø A-la-haùn.

Baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Coù taát caû caùc phaùp coù tính chaát ñuùng ñaén thì taát caû Nhö Lai ñeàu thaáy bieát hieåu roõ, thaáu suoát roõ raøng ñuùng nhaát, neân goïi laø Chaùnh Ñaúng Giaùc. Coøn caùc thöù phaùp, ñoù laø boán nieäm truï, boán chaùnh ñaúng, boán thöù thaàn thoâng, naêm caên, naêm löïc, baûy giaùc chi, taùm chi Thaùnh ñaïo, taát caû Nhö Lai ñeàu thaáy bieát, hieåu roõ, thaáu suoát roõ raøng ñuùng nhaát, neân goïi laø Chaùnh Ñaúng Giaùc. Laïi ñoái vôùi taát caû caùc thöù khoå taäp dieät ñaïo ñeàu coù theå hieåu bieát ngay ñôøi naøy, coù theå chöùng ñöôïc caùc ñaïo quaû nhö quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn vaø quaû A-la-haùn. Laïi coù theå chöùng ñöôïc trí thoâng suoát tuùc truï tuøy nieäm (hieåu bieát caùc ñôøi quaù khöù), chöùng ñöôïc trí thoâng suoát töû sinh, chöùng ñöôïc trí thoâng suoát laäu taän, chöùng ñöôïc ñaïo thoâng suoát hay dieät


heát tham saân si, kieâu maïn, loãi laàm (caáu ñaïo)... Taát caû Nhö Lai ñeàu thaáu bieát, hieåu roõ moät caùch ñuùng ñaén roõ raøng nhaát, raát thaønh thaät, kieân trì, aân caàn traân troïng maø khôûi yù nieäm (taùc yù). Do nhaân duyeân ñoù, phaùp moân ñoù, nghóa lyù ñoù, vaø töôùng hieåu bieát ñuùng ñaén roõ raøng nhaát ñoù, neân goïi laø Chaùnh Ñaúng Giaùc.

Minh Haïnh vieân maõn. Theá naøo laø Minh? Nghóa laø coù ba thöù Minh voâ hoïc:

1. Laø Minh voâ hoïc taùc chöùng tuùc truï tuøy nieäm. 2. Laø Minh voâ hoïc taùc chöùng töû sinh. 3. Laø Minh voâ hoïc taùc chöùng laäu taän.

Ñoù goïi laø Minh. Theá naøo laø Haïnh? Nghóa laø Phaät coù caùc thöù voâ hoïc veà thaân luaät

nghi, veà ngöõ luaät nghi, vaø ñôøi soáng thanh tònh. Ñoù goïi laø Haïnh. Laïi coøn, Phaät coù caùc oai nghi cöû chæ raát cao ñeïp, tôùi lui nhìn ngoù, co

duoãi, cuùi ngaång, khi maëc Taêng-giaø-leâ, khi ñaép y mang baùt..., taát caû ñeàu teà chænh, ngay ngaén, nghieâm trang. Ñoù goïi laø Haïnh. Haïnh naøy cuøng vôùi Minh tröôùc, neân goïi chung laø Minh Haïnh. Nhö Lai ñaõ thaønh töïu ñaày ñuû veïn toaøn Minh Haïnh nhö theá, luoân luoân soáng moät caùch trong traéng, moät caùch vi dieäu tuyeät vôøi, moät caùch khoâng laàm loãi. Theá neân goïi laø Minh Haïnh veïn toaøn.

Noùi Thieän Theä, laø Ñöùc Phaät ñaõ thaønh töïu ñöôïc choán cöïc laïc an oån khoâng khoù khaên, daãn thaúng ñeán Phaùp tuyeät dieäu nhieäm maàu, neân goïi laø Thieän Theä.

Laïi tham saân si vaø caùc thöù phieàn naõo khaùc sinh ra caùc thöù ngaên trôû, laøm khoù khaên cho vieäc tieán ñeán vôùi chaùnh phaùp thì ñoái vôùi ñieàu ñoù Nhö Lai ñaõ döùt heát, ñaõ bieát khaép. Nhö caây ña la ñaõ bò ñaøo tung goác reã vaø beû ngoïn neân khoâng theå sinh laïi ôû ñôøi sau nöõa, cho neân goïi laø Thieän Theä.

Laïi nhö chö Phaät Theá Toân thôøi quaù khöù ñeàu nöông nhôø phaùp nhö thaät, nhôø ñaïo khoâng hö voïng maø vöôït thoaùt ra khoûi theá gian, coù ñaày ñuû coâng ñöùc cao quyù vi dieäu. Moät laàn ñeán vôùi Nieát-baøn laø ñeán maõi, moät khi rôøi khoûi coõi theá gian laø khoâng bao giôø trôû laïi. Nay Phaät cuõng theá, neân goïi laø Thieän Theä.

Theá gian giaûi laø naêm uaån chaáp goïi laø theá gian. Nhö Lai ñoái vôùi naêm uaån ñaõ thaáy bieát hieåu roõ, thaáu suoát roõ raøng ñuùng nhaát, neân goïi laø Theá gian giaûi. Laïi naêm ñöôøng thì goïi laø theá gian. Nhö Lai ñoái vôùi ñieàu ñoù ñaõ thaáy bieát, hieåu roõ raøng ñuùng nhaát, neân goïi laø Theá gian giaûi.

Laïi noùi saùu coõi cuõng goïi laø theá gian. Ñoái vôùi ñieàu naøy Nhö Lai ñaõ hieåu bieát thaáu suoát roõ raøng ñuùng nhaát neân goïi laø Theá gian giaûi.


www.daitangkinh.org

Laïi ba coõi goàm thaâu moät choã, cuõng goïi laø theá gian. Töø ñoù maø sinh, töø ñoù maø khôûi leân, töø ñoù maø ra. Ñoái vôùi caùc vieäc aáy, Nhö Lai ñaõ thaáy bieát, hieåu thaáu suoát raát roõ raøng ñuùng nhaát, neân goïi laø Theá gian giaûi.

Voâ thöôïng tröôïng phu, nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Coù caùc loaøi höõu tình hoaëc khoâng coù chaân, hoaëc hai chaân, boán chaân, nhieàu chaân, coù saéc hoaëc khoâng saéc, coù töôûng hoaëc khoâng töôûng, khoâng phaûi töôûng, khoâng phaûi khoâng töôûng... Trong soá ñoù thì Nhö Lai ñöôïc toân xöng laø baäc cao nhaát, ñaùng toân troïng quyù kính nhaát, cao toät baäc nhaát khoâng ai treân ñöôïc (voâ thöôïng). Do ñoù goïi laø Voâ thöôïng tröôïng phu.

Ñieàu ngöï só, nghóa laø Phaät Theá Toân toùm taét ñaõ duøng ba caùch ñieàu phuïc cheá ngöï kheùo leùo nhaát ñeå cheá phuïc caùc loaøi höõu tình ñaõ ñöôïc hoùa ñoä.

1. Laø ñoái vôùi moät loaïi ngöôøi phaûi duøng toaøn thoâ döõ. 2. Laø ñoái vôùi loaïi khaùc thì coù caû meàm deûo, thoâ döõ. 3. Laø ñoái vôùi moät loaïi ngöôøi chæ duøng toaøn meàm deûo, dòu daøng. Theá naøo laø Nhö Lai ñoái vôùi moät loaïi ngöôøi chæ duøng toaøn meàm deûo

dòu daøng? Nghóa laø Ñöùc Nhö Lai vì ngöôøi aáy maø noùi dieäu haïnh (haïnh toát ñeïp) cuûa thaân naøy, haïnh toát ñeïp cuûa thaân naøy seõ chieâu caûm quaû dò thuïc, ñaây laø haïnh toát cuûa lôøi noùi. Haïnh toát cuûa lôøi noùi thì noù seõ chieâu caûm quaû dò thuïc, ñaây laø haïnh toát cuûa yù. Haïnh toát cuûa yù naøy thì noù seõ chieâu caûm quaû dò thuïc, ñaây laø trôøi, laø ngöôøi, laø ñöôøng thieän, laø coõi vui laø Nieát-baøn... Ñoù laø chæ duøng caùch meàm deûo dòu daøng.

Theá naøo laø Nhö Lai ñoái vôùi moät loaïi ngöôøi phaûi duøng toaøn döõ daèn? Nghóa laø Ñöùc Nhö Lai noùi vôùi hoï: Ñaây laø haïnh aùc cuûa thaân, haïnh aùc cuûa thaân naøy seõ chieâu caûm quaû xaáu dò thuïc. Ñaây laø haïnh aùc cuûa lôøi noùi, haïnh xaáu cuûa lôøi noùi naøy seõ chieâu caûm quaû xaáu dò thuïc. Ñaây laø haïnh xaáu cuûa yù nghó, haïnh xaáu cuûa yù naøy seõ chieâu caûm quaû xaáu dò thuïc. Ñaây laø ñòa nguïc, laø baøng sinh, laø coõi quyû, ñaây laø hieåm naïn, laø ñöôøng döõ, laø ñoïa laïc. Ñoù laø chæ duøng toaøn döõ daèn.

Theá naøo laø Nhö Lai ñoái vôùi moät loaïi ngöôøi duøng caû meàm deûo dòu daøng vaø döõ daèn? Nghóa laø coù nhieàu luùc thì noùi ñaây laø haïnh toát cuûa thaân, cuûa lôøi noùi, cuûa yù nghó. Haïnh toát cuûa thaân, cuûa lôøi noùi, cuûa yù nghó seõ chieâu caûm quaû dò thuïc. Hoaëc coù nhieàu luùc laïi noùi ñaây laø haïnh xaáu cuûa thaân, cuûa lôøi noùi, cuûa yù nghó. Haïnh xaáu cuûa thaân, cuûa lôøi noùi, cuûa yù nghó seõ chieâu caûm quaû dò thuïc. Coù luùc thì noùi trôøi ngöôøi, ñöôøng thieän, coõi vui laø Nieát-baøn. Hoaëc coù khi laïi noùi veà ñòa nguïc, baøng sinh, coõi quyû, caùc hieåm naïn, ñöôøng döõ, ñoïa laïc... Ñoù laø vöøa meàm deûo vöøa döõ daèn.

Ñöùc Nhö Lai ñoái vôùi moïi ngöôøi duøng ba thöù ñieàu ngöï kheùo leùo ñoù


maø ñieàu phuïc nhö theá, ngaên caám khieán cho ñöôïc tòch tónh tónh laëng nhö theá khoâng coøn gì caû. Döùt boû haún tham saân si vaø caùc thöù phieàn naõo khaùc khoâng coøn soùt tí naøo. Khieán hoï döùt haún, yeân tónh haún baèng nhöõng caùch ñieàu ngöï thaät cao quyù, kheùo leùo hieäu quaû, cao toät nhaát. Khieán hoï ñöôïc maùt meû tuyeät dieäu, döùt haún cong queo dô baån, kheùo leùo dieät tröø heát caùc thöù kieâu ngaïo hoãn laùo, giaáu gieám, dua nònh, toäi loãi, neân goïi Nhö Lai laø Ñieàu Ngöï Só.

Thieân nhaân sö, nhö Ñöùc Theá Toân baûo thaày A-nan-ñaø: Ta khoâng nhöõng chæ laø Thaày cuûa caùc vò Bí-soâ, Bí-soâ Ni, OÂ-ba-saùch-ca, OÂ-ba-saùch- ca... Maø ñoái vôùi caùc vò Trôøi, Ma, Phaïm, Sa-moân, Baø-la-moân v.v... vaø caùc chuùng trôøi, ngöôøi..., thì ta laø thaày, laø baäc thaày cao quyù, laø tuøy sö, laø baäc moâ phaïm, laø baäc moâ phaïm gioûi, cao quyù, laø baäc tuøy moâ phaïm (Tuøy: bieát öùng phoù thích nghi), vì hoï maø höôùng daãn dìu daét. Theá neân goïi Nhö Lai laø Thieân nhaân sö.

Phaät laø Ñöùc Nhö Lai coù tri kieán voâ hoïc, trí tueä saùng suoát hieåu bieát ñaày ñuû, roõ raøng ñuùng ñaén nhö thaät taát caû caùc phaùp. Caùc trí tueä ñoù luoân phaùt khôûi ñaày ñuû vaø thaønh töïu, neân goïi laø Phaät.

Nhö coù moät vò Ñaïi Baø-la-moân ñeán choã Phaät, duøng moät baøi keä ñeå khen ngôïi vaø hoûi Phaät:

Leã Ñaïo sö treân ñôøi, Baäc Giaùc ngoä toái thöôïng, Duyeân gì coù meï cha, Toân kính goïi Phaät-ñaø?

Thöông xoùt vò Baø-la-moân aáy, Ñöùc Theá Toân cuõng duøng baøi keä baûo vò aáy:

Baø-la-moân neân bieát, Ta nhö khöù, lai Phaät, Thaønh töïu töôùng baäc giaùc, Neân ta teân Phaät-ñaø. Baø-la-moân neân bieát, Ta quaùn haønh ba coõi, Ñeàu coù phaùp sinh dieät, Neân ta teân Phaät-ñaø. Baø-la-moân neân bieát, Ta roõ vieäc phaûi ñoaïn, Vieäc tu chöùng ñaõ xong, Neân ta teân Phaät-ñaø. Baø-la-moân neân bieát,


www.daitangkinh.org

Ta ñoái taát caû caûnh, Ñuû moïi trí hieåu bieát, Neân ta teân Phaät-ñaø. Baø-la-moân neân bieát, Ta töø voâ löôïng kieáp, Tu caùc haïnh thuaàn tònh, Traûi voâ löôïng sinh töû, Nay vôùi thaân roát sau, Lìa teân ñoäc phieàn naõo, Chöùng ñöôïc voâ thöôïng giaùc, Neân Ta teân Phaät-ñaø.

Baïc-giaø-phaïm, coù phaùp thieän thì goïi laø Baïc-giaø-phaïm. Thaønh töïu ñöôïc caùc phaùp thieän voâ thöôïng hoaëc tu taäp caùc phaùp thieän thì goïi laø Baïc- giaø-phaïm. Ñaõ tu taäp caùc phaùp thieän voâ thöôïng, chö Phaät Theá Toân laïi tu taäp ñaày ñuû giôùi cuûa thaân vaø trí tueä cuûa taâm, thaønh töïu Ñaïi ngaõ khoâng coù haïn löôïng, thaønh töïu voâ löôïng phaùp neân goïi laø Baïc-giaø-phaïm.

Laïi nöõa, Phaät Theá Toân coù ñaày ñuû oai ñöùc lôùn, coù theå ñi hoaëc ñeán, hoaëc thaønh hoaëc hoaïi, coù theå töï taïi di chuyeån, dôøi ñoåi, neân goïi laø Baïc- giaø-phaïm. Laïi Phaät Theá Toân phaù tan vónh vieãn taát caû tham saân si v.v..., caùc phaùp baát thieän xaáu aùc. Vónh vieãn phaù tan taát caû taïp nhieãm cuûa kieáp sau, vaø quaû dò thuïc bò khoå thieâu ñoát. Vónh vieãn phaù tan taát caû giaø-beänh- cheát ôû ñôøi sau, neân goïi laø Baïc-giaø-phaïm.

Nhö coù keä: Phaù haún tham saân si, Caùc phaùp aùc, chaúng thieän, Ñuû phaùp voâ laäu quyù, Neân goïi Baïc-giaø-phaïm.

Laïi Ñöùc Phaät Theá Toân ñoái vôùi caùc phaùp chöa ñöôïc nghe nhöng coù theå töï hieåu bieát thoâng suoát, vì coù ñöôïc trí giaùc toái thöôïng cao toät nhaát, thaønh töïu caùc trí hieän phaùp, trí khoâng chöôùng ngaïi. Bieát roõ caùc vieäc saép tôùi, tu taäp quaû Phaïm haïnh vì toaøn theå caùc ñeä töû maø phaân bieät dieãn giaûi giaûng noùi. Thieát laäp Ñaïi Phaùp hoäi, thí moïi giaùo phaùp cho taát caû loaøi höõu tình, neân goïi laø Baïc-giaø-phaïm.

Nhö coù keä: Nhö Lai laäp phaùp hoäi, Khaép thöông keû bô vô, Neân laøm thaày trôøi ngöôøi, Kính caån thoaùt bieån khoå.


Laïi Ñöùc Phaät Theá Toân vì caùc haøng ñeä töû maø tuøy nghi noùi phaùp ñeàu khieán cho hoï ñöôïc vui möøng cung kính tin nhaän, ñuùng theo lôøi daïy baûo chaùnh phaùp maø tu haønh, danh thôm tieáng toát cuûa Ngaøi lan khaép boán phöông trôøi, ai cuõng nghe bieát, ai cuõng khen ngôïi kính leã. Ñoù goïi laø Baïc-giaø-phaïm. Neáu caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät do caùc töôùng nhö theá maø tuøy nieäm nghó nhôù ñeán chö Phaät. Do söï thaáy bieát laøm caên baûn, chöùng trí töông öng vôùi caùc nieàm tin vaø tính chaát cuûa söï tin töôûng, tính chaát tin töôûng ôû hieän taïi, tuøy thuaän aán khaû (chaáp thuaän), hoaøn toaøn kính meán aùi moä vôùi töï taùnh cuûa kính meán aùi moä thöïc söï. Do ñoù loøng luoân laéng yeân vaø thanh tònh, neân goïi ñoù laø Phaät chöùng tònh. Ñoái vôùi nhöõng ñieàu nhö theá, neáu ai gioûi khuyeân baûo khích leä moïi ngöôøi coù ñöôïc, an laäp ñöôïc ñaày ñuû, thì phaûi bieát ñoù goïi laø duøng moïi phöông tieän khuyeân baûo khích leä moïi ngöôøi coù ñöôïc, an laäp ñöôïc ñaày ñuû, thì phaûi bieát ñoù goïi laø duøng moïi phöông tieän khuyeân baûo khuyeán khích vaø giuùp ñôõ an laäp, khieán moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc truï vaøo Phaät chöùng tònh.

2. Theá naøo laø goïi laø Phaùp chöùng tònh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc haøng ñeä töû Phaät, do töôùng nhö

theá maø tuøy nieäm nghó nhôù ñeán chaùnh phaùp, laø ñoái vôùi caùc chaùnh phaùp cuûa Phaät ñaõ kheùo leùo dieãn noùi, neáu ai ñöôïc nghe thaáy thì seõ khoâng coøn noùng naûy böùt röùt khoå sôû nöõa. Ñuùng luùc, höôùng daãn dìu daét quan saùt gaàn guõi khieán cho nhöõng ngöôøi coù trí seõ ñöôïc noäi chöùng.

Noùi veà “ñaây, naøy” töùc laø chæ cho coõi Duïc naøy, theá giôùi naøy hay chaâu Thieäm-boä naøy. Laïi coù choã noùi “ñaây” laø söï duy trì giöõ gìn giöõa caùc thaân xaùc cuûa thaân naøy vaø nhoùm hoïp tuï taäp laïi maø coù ñöôïc caùi töï theå. Laïi coù choã noùi “ñaây” laø nôi sinh ra, nôi soáng cuûa Phaät vaø caùc ñeä töû cuûa Ngaøi, cuûa caùc vò Tieân Maâu-ni, caùc baäc Baùc hoïc thoâng tueä, caùc baäc gioûi ñieàu phuïc, caùc baäc gioûi ñieàu thuaän. Laïi coù choã noùi “ñaây” laø caùc giaùo phaùp ñöôïc daïy baûo trao truyeàn khuyeân raên kheùo dieãn giaûng chæ baøy, theá neân noùi laø ñaây.

Caùc haøng ñeä töû cuûa Thaùnh (Phaät). Thaùnh töùc laø Phaät, Phaùp, Taêng. Ai ñaõ quy y vôùi Phaät, Phaùp, Taêng thì goïi laø ñeä töû Thaùnh.

Do töôùng ñoù maø tuøy nieäm nghó nhôù chaùnh phaùp, laø nhôø vaøo töôùng naøy, phaùp moân naøy, nghóa lyù naøy maø ñoái vôùi caùc chaùnh phaùp khôûi yù nieäm tuøy nieäm nghó nhôù, chuyeân chuù nghó nhôù, khoâng queân maát, khoâng ñeå soùt, coù tính chaát khoâng queân chaùnh phaùp, taâm trí saùng suoát, taùnh nhôù roõ raøng ñaày ñuû. Ñoù goïi laø do töôùng naøy maø tuøy nieäm nghó nhôù chaùnh phaùp.

Noùi kheùo noùi, kheùo dieãn giaûng, laø nhöõng ñieàu Ñöùc Phaät noùi veà khoå thì ñích thöïc laø khoå, veà taäp, dieät, ñaïo thì ñích thöïc laø taäp, dieät, ñaïo,


www.daitangkinh.org

neân goïi laø kheùo noùi. Neáu Ñöùc Phaät Theá Toân ñoái vôùi caùc thöù khoâng phaûi khoå maø noùi laø khoå, khoâng phaûi taäp, dieät, ñaïo maø noùi laø taäp, dieät, ñaïo thì khoâng phaûi laø kheùo noùi. Vì Ñöùc Phaät Theá Toân ñoái vôùi khoå thì noùi laø khoå, vôùi taäp, dieät, ñaïo thì noùi laø taäp, laø dieät, laø ñaïo, thì ñoù laø kheùo noùi.

Noùi hieän taïi ñöôïc nghe thaáy (hieän kieán), laø ngay khi tu taäp nhöõng ñieàu Ñöùc Theá Toân noùi veà khoå, taäp, dieät, ñaïo, vaø ngay luùc ñang quan saùt ñaïo lyù ôû trong hieän phaùp thì lieàn nhaäp vaøo khoå, taäp, dieät, ñaïo maø quan saùt, neân goïi laø hieän thaáy (hieän kieán). Coøn nhö ngay khi tu taäp caùc ñieàu Theá Toân noùi veà khoå taäp dieät ñaïo, vaø khi quan saùt ñaïo lyù nhöng khoâng phaûi ôû trong hieän phaùp maø nhaäp vaøo khoå taäp dieät ñaïo vaø quan saùt chaùnh phaùp cuûa Theá Toân thì coù theå chaúng phaûi laø hieän thaáy. Vì chính luùc tu taäp caùc phaùp khoå taäp dieät ñaïo maø Theá Toân ñaõ noùi thì luùc quan saùt ñaïo lyù phaûi ôû trong hieän phaùp, roài nhaäp vaøo khoå taäp dieät ñaïo maø ngay luùc aáy quaùn saùt, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø hieän thaáy.

Laïi chính luùc tu taäp caùc ñieàu Theá Toân noùi thì gioûi ñoaïn ñöôïc laø do thaáy khoå, thaáy taäp, thaáy dieät, thaáy ñaïo maø ñoaïn vaø do tu ñaïo maø ñoaïn tuøy nieäm, thì ôû trong hieän phaùp ñoaïn laø do thaáy khoå, thaáy taäp, thaáy dieät, thaáy ñaïo maø ñoaïn vaø do tu maø ñoaïn tröø taát caû tuøy mieân, cho neân goïi laø hieän thaáy.

Neáu chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi ñoaïn ñöôïc laø do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn vaø luùc döïa vaøo tu maø ñoaïn tuøy mieân, nhöng khoâng phaûi ôû trong hieän phaùp, ñoaïn laø do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn vaø do tu maø ñoaïn tröø tuøy mieân, thì chaùnh phaùp cuûa Theá Toân chaúng phaûi laø hieän thaáy.

Chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi ñoaïn do thaáy khoå-taäp- dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø luùc do tu maø ñoaïn tuøy mieân, nhöng ôû trong hieän phaùp laø do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø do tu maø ñoaïn tröø taát caû tuøy mieân. Cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø hieän thaáy.

Laïi chính luùc tu taäp lôøi cuûa Theá Toân noùi maø gioûi chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø luùc do tu maø ñoaïn tuøy mieân, ôû trong hieän phaùp lieàn chöùng ñöôïc caùc caùi thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø do tu maø ñoaïn caùc tuøy mieân, neân goïi laø hieän thaáy.

Neáu chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi maø gioûi chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø luùc do tu maø ñoaïn tuøy mieân nhöng khoâng ôû trong hieän phaùp, chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø do tu maø ñoaïn tröø caùc tuøy mieân, thì chaùnh phaùp cuûa Theá Toân chaúng phaûi laø hieän thaáy. Vì chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi maø gioûi chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø luùc do tu maø ñoaïn tuøy mieân, lieàn


chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø do tu söï maø ñoaïn caùc tuøy mieân, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø hieän thaáy (hieän kieán).

Noùi khoâng noùng naûy böùt röùt, nghóa laø taùm chi Thaùnh ñaïo goïi laø khoâng noùng. Vì sao? Vì noùng laø phieàn naõo, maø trong taùm chi Thaùnh ñaïo thì taát caû phieàn naõo khoâng theå naøo coù ñöôïc, khoâng theå naøo gaàn ñöôïc, khoâng coù, khoâng theå naøo coù ñöôïc, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø khoâng noùng.

Noùi ñuùng luùc, töùc laø taùm chi Thaùnh ñaïo naøy goïi laø ñuùng luùc. Vì sao? Vì chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi veà khoå taäp dieät ñaïo vaø luùc ñang quan saùt ñaïo lyù, lieàn nhaäp vaøo khoå-taäp-dieät-ñaïo maø hieän roõ quan saùt, cho neân goïi laø ñuùng luùc.

Neáu chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi veà khoå-taäp-dieät-ñaïo vaø hieän roõ quan saùt ñaïo lyù, sau ñoù môùi nhaäp vaøo khoå-taäp-dieät-ñaïo maø hieän roõ quan saùt thì chaùnh phaùp cuûa Theá Toân chaúng phaûi laø ñuùng luùc. Vì chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi veà khoå-taäp-dieät-ñaïo vaø luùc hieän roõ quan saùt ñaïo lyù, thì phaûi nhaäp vaøo khoå-taäp-dieät-ñaïo maø hieän roõ quan saùt, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø ñuùng luùc.

Laïi chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi ñoaïn tröø thaáy khoå-taäp- dieät-ñaïo, vaø luùc do tu maø ñoaïn tröø tuøy mieân, thì lieàn ñoaïn tröø do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø do tu maø ñoaïn taát caû tuøy mieân, neân goïi laø ñuùng luùc.

Neáu chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi maø gioûi ñoaïn tröø do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn tröø vaø do tu ñeåø ñoaïn tröø tuøy mieân. Sau ñoù môùi ñoaïn tröø do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn vaø do tu ñoaïn tröø taát caû tuøy mieân, thì chaùnh phaùp cuûa Theá Toân chaúng phaûi laø ñuùng luùc. Vì chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi ñoaïn tröø do thaáy veà khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn tuøy mieân, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø ñuùng luùc.

Laïi chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo maø ñoaïn, vaø do tu maø ñoaïn tuøy mieân dieät ñaïo töùc thì chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn vaø do tu ñeåø ñoaïn dieät heát caùc tuøy mieân, cho neân goïi laø ñuùng luùc.

Neáu chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn vaø do tu ñeå ñoaïn tröø tuøy mieân. Sau ñoù môùi chöùng do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn tröø vaø do tu ñoaïn tröø caùc tuøy mieân dieät, thì chaùnh phaùp cuûa Theá Toân chaúng phaûi laø ñuùng luùc. Vì chính luùc tu taäp lôøi Theá Toân noùi thì gioûi chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn tröø vaø do luùc tu maø ñoaïn tröø tuøy mieân dieät ñaïo, lieàn chöùng ñöôïc do thaáy khoå-taäp-dieät-ñaïo, maø ñoaïn tröø vaø do tu maø dieät heát, ñoaïn tröø


www.daitangkinh.org

caùc tuøy mieân, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø ñuùng luùc. Noùi daãn ñöôøng, töùc laø taùm chi Thaùnh ñaïo goïi laø daãn ñaïo. Vì sao?

Laø vì neáu ai tu taäp vaø tu taäp maõi veà taùm chi Thaùnh ñaïo thì ñoái vôùi khoå taäp-dieät-ñaïo maø hieän roõ quan saùt thì noù coù theå höôùng daãn, dìu daét, coù theå tuøy theo, ñeo ñuoåi theo maõi, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø daãn ñaïo dìu daét.

Noùi quaùn gaàn, thì taùm chi Thaùnh ñaïo goïi laø quaùn gaàn. Vì sao? Laø vì neáu tu taäp vaø tu taäp caøng nhieàu veà taùm chi Thaùnh ñaïo thì coù theå ñoái vôùi khoå-taäp-dieät-ñaïo maø thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø quaùn gaàn.

Ngöôøi trí ñöôïc noäi chöùng, Phaät vaø ñeä töû Phaät ñöôïc goïi laø baäc trí, ngöôøi trí. Ñoái vôùi khoå-taäp-dieät-ñaïo maø Theá Toân ñaõ noùi thì ngöôøi trí töï trong taâm trí seõ thaáy bieát hieåu roõ, thaáu suoát roõ raøng ñuùng ñaén laø khoå-taäp- dieät-ñaïo, cho neân chaùnh phaùp cuûa Phaät goïi laø ngöôøi trí ñöôïc noäi chöùng (söï noäi chöùng cuûa ngöôøi trí).

Neáu caùc ñeä töû Phaät do töôùng nhö theá maø theo ñoù nhôù nghó chaùnh phaùp. Thaáy laøm caên baûn, chöùng trí töông öng vôùi caùc nieàm tin, vôùi tính chaát cuûa söï tin töôûng, tin töôûng ngay hieän tieàn, tuøy thuaän, chaáp nhaän, aùi moä vaø tính chaát cuûa söï aùi moä. Taâm trí ñöôïc chöùng ñaéc vaø taâm seõ luoân ñöôïc thanh tònh. Ñoù goïi laø phaùp chöùng tònh. Neáu ai coù theå ñoái vôùi phaùp naøy khuyeân baûo khuyeán khích vaø an laäp, thì phaûi bieát ñoù goïi laø duøng moïi phöông tieän ñeå khuyeân baûo khuyeán khích vaø laäp neân khieán moïi ngöôøi ñöôïc truï vaøo phaùp chöùng tònh ñoù.

3. Theá naøo goïi laø Taêng chöùng tònh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc ñeä töû cuûa Thaùnh do töôùng nhö

theá maø theo ñoù nhôù nghó veà Taêng, töùc laø ñeä töû Phaät, coù ñaày ñuû dieäu haïnh, thaønh thöïc ngay thaúng, laøm vieäc ñuùng lyù, thöïc haønh caùc haïnh phaùp tuøy phaùp, haïnh hoøa kính, haïnh tuøy phaùp. Ñoái vôùi caùc vò Taêng naøy thì coù vò laø Döï löu höôùng, coù vò ñöôïc quaû Döï löu; coù vò laø Nhaát lai höôùng, coù vò ñöôïc quaû Nhaát lai; coù vò ñöôïc Baát hoaøn höôùng, coù vò ñöôïc quaû Baát hoaøn; coù vò ñöôïc A-la-haùn höôùng, coù vò ñöôïc quaû A-la-haùn. Nhö theá goïi chung laø boán höôùng boán quaû Boå-ñaëc-giaø-la. Chuùng ñeä töû Phaät coù giôùi haïnh ñaày ñuû, trí tueä ñaày ñuû, giaûi thoaùt ñaày ñuû, giaûi thoaùt tri kieán ñaày ñuû..., laø baäc ñaùng ñöôïc thænh môøi, ñaùng quy phuïc, ñaùng cung kính. Ñoù laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn maø taát caû theá gian neân cuùng döôøng.

Noùi laø “ñaây”, nghóa laø coõi Duïc naøy, theá giôùi naøy, chaâu Thieäm Boä naøy. Laïi coù choã noùi “ñaây”, nghóa laø thaân naøy, coù söï giöõ gìn caùc phaàn cuûa thaân xaùc, tuï hoïp laïi maø coù töï Theå. Laïi noùi “ñaây” töùc laø choã sinh ra


naøy, cuoäc ñôøi naøy coù Phaät vaø caùc ñeä töû, coù caùc tieân nhaân Maâu-ni, caùc baäc thoâng tueä saùng suoát, caùc ngöôøi gioûi ñieàu phuïc, gioûi ñieàu thuaän. Laïi coù choã noùi “ñaây” laø giaùo phaùp naøy ñöôïc daïy doã, truyeàn trao, khuyeân raên giaûng giaûi, thuyeát phaùp. Ñoù goïi laø ñaây, laø naøy.

Noùi ñeä töû cuûa Thaùnh, thì Phaät Phaùp Taêng goïi laø Thaùnh, ñaõ quy y Phaät Phaùp Taêng neân goïi laø ñeä töû Thaùnh. Do töôùng nhö theá maø theo ñoù nhôù nghó ñeán chö Taêng, laø do töôùng naøy, phaùp moân naøy, nghóa lyù naøy, ôû choã chö Taêng maø khôûi yù nieäm theo ñoù maø nghó nhôù, chuyeân chuù nhôù nghó maõi khoâng queân maát, khoâng ñeå soùt, khoâng queân maát phaùp taùnh, taâm trí saùng suoát kyù öùc toát nhôù thaät dai. Ñoù goïi laø do töôùng nhö theá maø tuøy theo nhôù ñeán Taêng.

Noùi laø dieäu haïnh (haïnh nghieäp thieän), nghóa laø Theá Toân noùi coù boán thöù haïnh:

1. Khoå trì thoâng. 2. Khoå toác thoâng. 3. Haïnh laïc trì thoâng. 4. Haïnh laïc toác thoâng.

Caùc ñeä töû Phaät ôû trong caùc haïnh ñoù neân goïi laø dieäu haïnh. Laïi Theá Toân noùi coù boán thöù haïnh:

1. Haïnh khoâng an oån. 2. Haïnh ñöôïc an oån. 3. Haïnh ñieàu phuïc. 4. Haïnh tòch tónh.

Caùc chuùng ñeä töû Phaät chæ coù ba haïnh sau, neân goïi laø dieäu haïnh (haïnh nghieäp toát laønh).

Thöïc thaø ngay thaúng, taùm chi Thaùnh ñaïo naøy goïi laø thöïc thaø ngay thaúng. Vì sao? Vì taùm chi Thaùnh ñaïo khoâng heà cong veïo vieãn voâng, khoâng xa xoâi mô hoà maø laø ngay thaúng chaùnh tröïc, hieän thöïc baèng phaúng, ñi ngay vaøo cuoäc soáng hieän taïi. Caùc chuùng ñeä töû cuûa Phaät coù caùc haïnh ñoù neân goïi laø haïnh thöïc thaø ngay thaúng.

Haïnh ñuùng lyù (laøm ñuùng lyù), taùm chi Thaùnh ñaïo goïi laø haïnh ñuùng lyù. Caùc chuùng ñeä töû Phaät ôû trong haïnh ñoù neân goïi laø haïnh ñuùng lyù.

Laïi Ñöùc Theá Toân noùi coù boán nieäm truï (töù nieäm xöù), boán thöù chaùnh thaéng (boán chaùnh caàn), boán thöù thaàn thoâng, naêm caên, naêm löïc, baûy giaùc chi, vaø chaùnh ñònh cuøng caùc thöù tö löông ñaày ñuû neân goïi laø ñuùng lyù. Nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Chæ coù moät con ñöôøng naøy, ñaïo lyù naøy coù khaû naêng giuùp taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu ñöôïc thanh tònh, vöôït thoaùt moïi öu saàu, dieät heát caùc khoå naõo vaø chöùng ñöôïc phaùp ñuùng lyù. Ñoù laø caùc thöù chaùnh


www.daitangkinh.org

ñònh, caùc thöù tö löông ñaày ñuû vaø baûy chi Thaùnh ñaïo..., cuûa Phaät, thì goïi laø chaùnh ñònh vaø tö löông ñaày ñuû cuûa Phaät.

Theá naøo laø baûy phaùp? Töùc ñaàu tieân laø chaùnh kieán..., cho ñeán chaùnh nieäm. Nhôø vaøo chaùnh ñònh cuûa Phaät vaø vôùi baûy chi Thaùnh ñaïo naøy ñeå höôùng daãn daét dìu vieäc tu haønh, ñieàu trò caùc loãi laàm neân môùi ñöôïc thaønh töïu ñaày ñuû, cho neân goïi laø chaùnh ñònh tö löông ñaày ñuû cuûa Phaät. Caùc ñeä töû Phaät thöïc haønh caùc vieäc nhö theá neân goïi laø haïnh ñuùng lyù.

Phaùp tuøy phaùp haønh thì Nieát-baøn goïi laø phaùp, coøn taùm chi Thaùnh ñaïo thì goïi laø tuøy phaùp. Caùc ñeä töû Phaät laøm caùc vieäc ñoù, coù caùc haïnh ñoù, neân goïi laø phaùp tuøy phaùp haønh. Laïi coøn bieät giaûi thoaùt thì goïi laø phaùp, coøn bieät giaûi thoaùt luaät nghi (giôùi luaät) thì goïi laø tuøy phaùp. Chuùng ñeä töû Phaät ôû trong caùc haïnh ñoù, laøm caùc vieäc ñoù, neân goïi laø phaùp tuøy phaùp haønh.

Laïi thaân luaät nghi (thaân giöõ luaät). Giöõ luaän nghi vaø coù ñôøi soáng thanh tònh thì goïi laø phaùp, coøn thoï trì tuaân giöõ caùc phaùp aáy thì goïi laø tuøy phaùp. Caùc chuùng ñeä töû Phaät ôû trong caùc haïnh ñoù, laøm caùc vieäc ñoù thì goïi laø phaùp tuøy phaùp haønh.

Haïnh hoøa kính laø caùc chuùng ñeä töû Phaät coù cuøng moät thöù giôùi luaät, cuøng caùc moân hoïc, cuøng moät lôøi dieãn noùi, cuøng moät thöù bieät giaûi thoaùt thì cuøng giöõ giôùi, cuøng hoïc, cuøng noùi, cuøng ñöôïc bieät giaûi thoaùt. Ñieàu Tyø-kheo moät traêm tuoåi hoïc, thaày Tyø-kheo môùi cuõng phaûi hoïc. Ñieàu Tyø- kheo môùi hoïc, thaày Tyø-kheo moät traêm tuoåi cuõng phaûi hoïc. Phaùp maø Tyø- kheo moät traêm tuoåi hoïc, thaày Tyø-kheo môùi cuõng hoïc nhö vaäy. Phaùp maø Tyø-kheo môùi phaûi hoïc, thaày Tyø-kheo moät traêm tuoåi cuõng hoïc nhö vaäy.

Caùc chuùng ñeä töû Phaät hay ôû trong haïnh ñoù, coù cuøng moät tính chaát veà moät thöù giôùi, moät moân hoïc, moät lôøi noùi, moät bieät giaûi thoaùt vaø coù chung caùc tính chaát cuøng giöõ giôùi, cuøng hoïc, cuøng giaûng noùi, cuøng bieät giaûi thoaùt..., cho neân goïi laø haïnh hoøa kính.

Laïi caùc chuùng ñeä töû Phaät thöôøng giuùp ñôõ, cung kính quyù troïng nhau, nhöôøng nhòn nhau. Ñoái vôùi baäc Tröôûng tuùc, luùc naøo cuõng traân troïng ñöùng daäy ñoùn tieáp, khoanh tay, chaáp tay maø an uûi thaêm hoûi, leã baùi, luoân luoân bieåu hieän söï hoøa thuaän kính nhöôøng. Caùc ñeä töû Phaät luoân luoân laøm nhö theá neân goïi laø haïnh hoøa kính.

Haïnh tuøy phaùp laø taùm chi Thaùnh ñaïo thì goïi laø tuøy phaùp. Caùc haøng ñeä töû Phaät luoân luoân ñoái vôùi taùm phaùp ñoù maø tuaân giöõ haønh trì, tuøy thuaän, luoân ôû trong ñoù maø daïo chôi ngaém xem ñi laïi..., neân goïi laø haïnh tuøy phaùp.



QUYEÅN 3

Phaåm 3: CHÖÙNG TÒNH, Phaàn 2

Taêng ôû ñaây chính laø caùc chuùng ñeä töû Phaät. ÔÛ ñaây seõ chæ baøy roõ raøng veà söï tuï hoïp, söï saâu kín (uaån), caùc boä phaàn, vaø caùc nghóa toùm taét (yeáu löôïc).

Döï löu höôùng, töùc laø ñaõ ñöôïc ñaïo khoâng giaùn ñoaïn vaø coù theå chöùng quaû Döï löu. Ngöôøi naøy ôû theá gian, ñoái vôùi caùc tham duïc vaø giaän döõ trong coõi Duïc, tröôùc ñaây chöa theå ñoaïn döùt ñöôïc nhieàu phaàn trong caùc thöù vöøa keå, ñoái vôùi boán phaùp Thaùnh ñeá tröôùc ñaây cuõng chöa hieän roõ quaùn, thì nay ñaõ hieän roõ quaùn neân goïi laø Döï löu höôùng.

Quaû Döï löu, laø ôû trong hieän phaùp ñoái vôùi ba keát ñaõ ñoaïn döùt vaø bieát khaép, nhöng coøn thaân kieán vaø coøn nghi ngôø veà giôùi caám thuû. Ngöôøi naøy ñang laøm vieäc ñoaïn tröø caùc thöù ñoù, neân chöa theå tieán ñeán vieäc caàu mong chöùng ñöôïc quaû Nhaát lai, neân goïi laø quaû Döï löu.

Nhaát lai höôùng, töùc laø ñaõ ñöôïc ñaïo khoâng giaùn ñoaïn, coù theå chöùng ñöôïc quaû Nhaát lai, laø trong söï lieân tuïc khoâng giaùn ñoaïn ñeå chöùng quaû Nhaát lai, thì ngöôøi naøy ñoái vôùi caùc thöù tham duïc giaän döõ ôû coõi Duïc, do con ñöôøng ôû theá gian hoaëc tröôùc ñaây ñaõ ñoaïn döùt ñöôïc nhieàu phaàn caùc thöù, vaø tröôùc ñaây chöa hieän roõ quaùn boán phaùp boán Thaùnh ñeá thì nay ñaõ tu taäp hieän roõ quaùn, hoaëc ñaõ truï vaøo quaû Döï löu roài neân coù theå tieán ñeán vieäc caàu chöùng ñöôïc quaû Nhaát lai, neân goïi laø Nhaát lai höôùng.

Quaû Nhaát lai laø ôû trong hieän phaùp ñoái vôùi ba thöù keát ñaõ ñoaïn döùt vaø bieát khaép, ñaõ ñoaïn tröø ñöôïc raát nhieàu phaàn caùc thöù tham duïc, giaän döõ. Vì ngöôøi naøy ñang laøm vieäc ñoaïn tröø, chöa theå tieán caàu chöùng quaû Baát hoaøn, neân goïi laø quaû Nhaát lai.

Baát hoaøn höôùng, töùc laø ñaõ ñöôïc ñaïo khoâng giaùn ñoaïn, coù theå chöùng ñöôïc quaû Baát hoaøn. Nghóa laø trong ñaïo lieân tuïc khoâng giaùn ñoaïn ñeå chöùng ñöôïc quaû Baát hoaøn, thì ngöôøi naøy ñoái vôùi caùc thöù tham duïc giaän döõ ôû coõi Duïc, do con ñöôøng ôû coõi theá gian, maø tröôùc ñaây ñaõ döùt


www.daitangkinh.org

haún, nhöng ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá tröôùc ñaây chöa hieän roõ quaùn thì nay ñang tu hieän roõ quaùn, hoaëc ñaõ truï vaøo quaû Nhaát lai roài, neân coù theå tieán ñeán caàu ñöôïc chöùng quaû Baát hoaøn, neân goïi laø Baát hoaøn höôùng.

Quaû Baát hoaøn, laø ôû trong hieän phaùp ñoái vôùi naêm thöù kieát thuaän phaàn döôùi ñaõ ñoaïn döùt thì bieát khaép. Nhöng coøn thaân kieán coøn nghi ngôø veà giôùi caám thuû vaø tham duïc giaän döõ, thì ngöôøi naøy ñang laøm vieäc ñoaïn tröø caùc thöù ñoù, neân chöa theå tieán caàu chöùng ñöôïc quaû vò A-la-haùn. Neân goïi laø quaû Baát hoaøn.

A-la-haùn höôùng, töùc laø ñaõ ñöôïc ñaïo khoâng giaùn ñoaïn, coù theå chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, laø trong söï lieân tuïc khoâng giaùn ñoaïn naøy ñeå chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn cao quyù nhaát. Hoaëc ngöôøi naøy ñaõ truï vaøo quaû Baát hoaøn roài neân coù theå tieán caàu ñeå chöùng quaû A-la-haùn, neân goïi laø A- la-haùn höôùng.

Quaû A-la-haùn, laø ôû trong hieän phaùp (hieän ñôøi) caùc tham-saân-si v.v..., taát caû caùc phieàn naõo ñeàu ñaõ ñoaïn tröø heát, neân goïi laø quaû A-la- haùn.

Noùi boán ñoâi Boå-ñaëc-giaø-la laø Döï löu höôùng, quaû Döï löu laø ñoâi thöù nhaát. Nhaát lai höôùng vaø quaû Nhaát lai laø ñoâi thöù hai. Baát hoaøn höôùng vaø quaû Baát hoaøn laø ñoâi thöù ba. A-la-haùn höôùng vaø quaû A-la-haùn laø ñoâi thöù tö.

Noùi taùm thöù rieâng leû Boå-ñaëc-giaø-la, laø laøm saùng toû, taùch bieät roõ raøng caùc caáp baäc nhö Döï löu höôùng, caùc Boå-ñaëc-giaø-la, taùm chuùng ñeä töû Phaät moãi thöù rieâng bieät khaùc nhau, töùc laø chæ baøy roõ raøng caùc thöù coâng ñöùc cao quyù toát ñeïp cuûa chuùng ñeä töû Phaät.

Giôùi haïnh ñaày ñuû, laø caùc vò Taêng hoïc vaø voâ hoïc ñeàu thaønh töïu ñaày ñuû caùc giôùi hoïc vaø voâ hoïc.

Ñònh cuï tuùc (ñaày ñuû) laø caùc vò Taêng hoïc vaø voâ hoïc ñeàu thaønh töïu ñaày ñuû caùc ñònh hoïc vaø voâ hoïc.

Tueä ñaày ñuû laø caùc vò Taêng hoïc vaø voâ hoïc ñeàu thaønh töïu ñaày ñuû caùc trí tueä hoïc vaø voâ hoïc.

Giaûi thoaùt ñaày ñuû laø caùc vò Taêng hoïc vaø voâ hoïc ñeàu thaønh töïu ñaày ñuû caùc giaûi thoaùt hoïc vaø voâ hoïc.

Giaûi thoaùt tri kieán ñaày ñuû laø caùc vò Taêng hoïc vaø voâ hoïc ñeàu thaønh töïu ñaày ñuû caùc giaûi thoaùt tri kieán hoïc vaø voâ hoïc.

Noùi ñaùng môøi thænh laø kính taëng, daâng bieáu, ñaùng cung kính cuùng döôøng, ñaùng thôø kính cuùng teá. Cho neân goïi laø ñaùng môøi thænh.

Noùi ñaùng quy phuïc nghóa laø ñaõ kính daâng bieáu taëng vaø kheùo leùo kính daâng bieáu taëng cung kính cuùng döôøng, kính leã hieán cuùng kheùo leùo,


duø coâng lao ít nhöng thaâu nhaän ñöôïc nhieàu keát quaû lôïi ích lôùn lao. Cho neân goïi laø ñaùng quy phuïc.

Ñaùng cung kính laø ñoái vôùi hoï duø quen bieát hay khoâng quen bieát thì ñeàu neân ñöùng leân traân troïng ñoùn tieáp, khom mình chaáp tay cuùi ñaàu, raïp mình ñaûnh leã döôùi chaân caùc vò Thaùnh Taêng maø khen ngôïi thaêm hoûi: Söï ñi ñöùng haønh ñaïo cuûa caùc vò coù ñöôïc an laïc chaêng? Ñoù goïi laø cung kính.

Noùi laø voâ thöôïng, nhö Ñöùc Theá Toân baûo chuùng Bí-soâ: Taát caû moïi boä phaän chuûng loaïi trong ñaïi chuùng ñeàu hoøa hôïp. Caùc chuùng ñeä töû Phaät laø cao quyù baäc nhaát, raát ñaùng toân quyù kính troïng hôn caû, laø toät baäc toái thöôïng khoâng ai treân ñöôïc nöõa, neân goïi laø voâ thöôïng.

Noùi phöôùc ñieàn (ruoäng phöôùc), nhö Ñöùc Theá Toân baûo vôùi A-nan- ñaø: Ta chöa heà thaáy coù caùc chö Thieân, Ma, Phaïm, Sa-moân, Baø-la-moân v.v..., cuøng haøng trôøi, ngöôøi ñaùng ñöôïc thoï nhaän caùc söï ban aân boá thí, ñaõ laøm roài kheùo leùo laøm theâm, ñaõ cuùng döôøng roài thì caøng kheùo gioûi cuùng döôøng theâm, ñaõ cuùng kieán teá töï roài thì caøng kheùo gioûi cuùng kieán teá töï nhieàu hôn..., nhö haøng Taêng chuùng cuûa Ta. Naøy A-nan neân bieát: Neáu ñoái vôùi caùc Taêng chuùng cuûa Ta maø ñaõ ban taëng cuùng thí cuùng döôøng hieán cuùng teá töï vaø laïi caøng kheùo gioûi ban taëng cuùng thí, cuùng döôøng, hieán cuùng teá töï..., thì coâng lao tuy ít nhöng lôïi ích quaû baùu thaâu nhaän ñöôïc heát söùc lôùn. Laïi nhö vò Thieân ñeá leân taän ñænh nuùi Linh Thöùu duøng keä vi dieäu khen ngôïi hoûi han:

Leã baäc bieän thuyeát gioûi, Phaùp giuùp ñeán bôø kia, Vöôït heát oaùn sôï haõi, Ñaïi Kieàu-ñaùp-ma toân. Coù voâ löôïng chuùng sinh, Ham phöôùc tu boá thí, Thöôøng phaùt chí tín thaønh, Tu caùc phöôùc höõu y. Mong Phaät ruõ loøng thöông, Noùi phöôùc ñieàn cao quyù, Ñeå voâ löôïng chuùng sinh, Thí ít ñöôïc phöôùc nhieàu.

Vì thöông xoùt taát caû chuùng sinh neân Ñöùc Theá Toân cuõng duøng keä ñaëc bieät baûo vôùi Thieân ñeá:

Neáu voâ löôïng chuùng sinh, Ham phöôùc tu boá thí,


www.daitangkinh.org

Luoân phaùt taâm thaønh tín, Maø tu phöôùc höõu y. Nay Ta vì caùc vò, Chæ ruoäng phöôùc quyù baùu, Khieán voâ löôïng chuùng sinh, Thí ít, ñöôïc baùu lôùn. Neáu tu boán höôùng Thaùnh, Vaø truï boán quaû Thaùnh, Laø Taêng ñaùng cuùng döôøng, Giôùi, ñònh, tueä quyù, ñuû. Ruoäng Taêng cao quyù naøy, Coâng ñöùc raát roäng lôùn, Hay thaám nhuaàn voâ löôïng, Nhö nöôùc boán bieån caû. Ñeä töû quyù cuûa Phaät, Ñaõ sinh phaùp saùng suoát, Kham nhaän cuùng döôøng quyù, Vaø thoï cuùng kính hôn. Chæ thí ít vò Taêng, Töùc thí taát caû Taêng, Neân ñöôïc quaû baùu lôùn, Caùc baäc trí khen ngôïi. Trong caùc loaïi ruoäng phöôùc, Ruoäng Taêng quyù hôn caû, Chö Phaät ñeàu ngôïi khen, Thí ñöôïc phöôùc cao toät. Ñoái chuùng ñeä töû Phaät, Thí ít maø phöôùc lôùn, Neân nhöõng keû saùng suoát, Neân cuùng döôøng chuùng Taêng. Thaùnh chuùng trì phaùp dieäu, Ñuû Minh Haïnh Ñaúng trí, Neân ñoái vôùi Taêng baûo, Boá thí thuø thaéng nhaát. Duøng ba thöù tònh taâm, Cuùng döôøng Taêng aên maëc, Taát ñöôïc baùo vi dieäu, Laø Thieän só trôøi ngöôøi.


Soáng trong ñònh phaùt sinh, Lìa teân ñoäc, buïi nhô, Thoaùt khoûi caùc ñöôøng döõ, Höôûng vui coõi trôøi ngöôøi. Mình gom tieàn, vaät baùu, Chính tay mình boá thí, Vì lôïi mình vaø ngöôøi, Taát ñöôïc quaû baùo lôùn. Coù nhöõng keû saùng suoát, Taâm tònh tín boá thí, Seõ sinh vaøo coõi An laïc, Höôûng vui quyù thoâng minh.

Do noùi nhö theá neân goïi laø ruoäng phöôùc. Ñaùng ñöôïc ñôøi öùng cuùng laø caùc ñeä töû Thaùnh hay laøm saïch, laøm

thanh tònh theá gian, neân ñaùng cuùng döôøng moïi thöù. Ñaõ laøm vieäc cuùng thí thì ba nghieäp thaân, mieäng, yù ñöôïc thanh tònh. Cho neân goïi laø ñaùng ñöôïc ñôøi öùng cuùng.

Neáu caùc ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø theo ñoù nghó nhôù ñeán caùc chuùng Taêng (Taêng giaø). Do thaáy laøm caên baûn, coù chöùng trí töông öng vôùi caùc nieàm tin vaø coù tính chaát tin töôûng, tính chaát tin töôûng hieän tieàn, luoân bieát tuøy thuaän chaáp nhaän, luoân coù loøng aùi moä, ñaày ñuû tính chaát aùi moä. Taâm trí luoân laéng yeân, taâm trí luoân thanh tònh. Ñoù goïi laø Taêng chöùng tònh.

Neáu ai luoân luoân ñoái vôùi caùc ñieàu ñoù maø khuyeân baûo khích leä, an laäp taïo neân..., thì neân bieát ñoù goïi laø Taêng chöùng tònh.

Neáu ai luoân luoân ñoái vôùi caùc ñieàu ñoù maø khuyeân baûo khích leä, an laäp taïo neân..., thì neân bieát ñoù goïi laø duøng moïi phöông tieän maø khuyeân baûo khích leä an laäp khieán cho moïi ngöôøi ñöôïc truï vaøo Taêng chöùng Tònh.

Theá naøo laø Thaùnh quyù troïng giôùi luaät? Nghóa laø thaân luaät nghi, ngöõ luaät nghi vaø coù ñôøi soáng thanh tònh ñeàu voâ laäu, thì goïi laø Thaùnh quyù meán giôùi luaät.

Vì sao noùi laø Thaùnh quyù troïng giôùi luaät? Laø chö Phaät vaø caùc ñeä töû Phaät thì goïi laø Thaùnh? Vì ngöôøi ñoù tuaân haønh giôùi luaät, ham thích, aùi moä, vui möøng, thuaän theo khoâng heà traùi nghòch, neân goïi laø Thaùnh quyù meán giôùi haïnh.

Neáu coù theå vôùi ñieàu ñoù maø duøng lôøi khuyeân baûo khích leä laäp neân, thì phaûi bieát ñoù goïi laø duøng ñuû caùc phöông tieän ñeå khuyeân baûo khuyeán


www.daitangkinh.org

khích an laäp, khieán moïi ngöôøi ñeàu truï vaøo choã Thaùnh quyù meán giôùi luaät, giôùi haïnh.

--------------

Phaåm 4: QUAÛ SA MOÂN

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm nguï trong vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä-ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán quaû Sa-moân, ñoù laø quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn, quaû A-la-haùn.

1. Theá naøo laø quaû Döï löu? Quaû Döï löu toùm taét coù hai thöù: Höõu vi vaø voâ vi.

Quaû Döï löu höõu vi, laø chöùng ñöôïc quaû ñoù vaø chöùng ñöôïc caùi ñöôïc ñoù, do caùc thöù caên -löïc höõu hoïc, thi la höõu hoïc, phaùp thieän höõu hoïc, taùm phaùp höõu hoïc vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa taát caû phaùp höõu hoïc. Ñoù goïi laø Döï löu höõu vi.

Quaû Döï löu voâ vi, laø ôû ñaây thì ba thöù keát ñaõ ñöôïc ñoaïn döùt vaø caùc chuûng loaïi cuûa taát caû keát phaùp ñaõ ñoaïn döùt, töùc laø ñaõ ñoaïn döùt ñöôïc 88 thöù tuøy mieân vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa taát caû caùc keát phaùp ñaõ ñoaïn döùt. Ñoù goïi laø quaû Döï löu voâ vi.

2. Theá naøo laø quaû Nhaát lai? Quaû Nhaát lai toùm taét coù hai thöù: Töùc laø höõu vi vaø voâ vi.

Quaû Nhaát lai höõu vi, töùc laø ñöôïc quaû vaø ñöôïc nhöõng ñieàu do caùc thöù caên -löïc höõu hoïc, thi la (giôùi luaät) höõu hoïc, phaùp thieän höõu hoïc, taùm phaùp höõu hoïc vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa taát caû caùc phaùp höõu hoïc. Ñoù goïi laø Nhaát lai höõu vi.

Quaû Nhaát lai voâ vi, nghóa ôû trong naøy laø ñaõ ñoaïn döùt ñöôïc ba thöù keát vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc keát phaùp ñaõ ñoaïn döùt, töùc laø taùm möôi taùm thöù tuøy mieân ñaõ ñoaïn döùt cuøng nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc keát phaùp ñaõ ñoaïn cuõng nhö phaàn lôùn caùc tham saân si ñaõ ñoaïn vaø caùc chuûng loaïi keát phaùp phaàn lôùn ñaõ ñoaïn döùt. Ñoù goïi laø quaû Nhaát lai voâ vi.

3. Theá naøo laø quaû Baát hoaøn? Quaû Baát hoaøn toùm taét coù hai thöù: Töùc laø höõu vi vaø voâ vi.

Quaû Baát hoaøn höõu vi, töùc laø ñöôïc quaû vaø ñöôïc nhöõng ñieàu do caùc thöù caên -löïc höõu hoïc, thi la höõu hoïc, phaùp thieän höõu hoïc, taùm phaùp höõu hoïc, vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc phaùp höõu hoïc. Ñoù laø quaû Baát hoaøn höõu vi.

Quaû Baát hoaøn voâ vi, nghóa ôû ñaây thì naêm kieát thuaän phaàn döôùi ñaõ


bò ñoaïn döùt, vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc keát phaùp ñaõ vónh ñoaïn, töùc laø vónh ñoaïn chín möôi hai phaùp tuøy mieân, cuøng nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc kieát phaùp ñaõ vónh ñoaïn. Ñoù goïi laø quaû Baát hoaøn voâ vi.

4. Theá naøo laø quaû A-la-haùn? Quaû A-la-haùn toùm taét cuõng coù hai thöù laø voâ vi vaø höõu vi.

Quaû A-la-haùn höõu vi, töùc laø ñöôïc quaû vaø ñöôïc nhöõng ñieàu do caùc thöù caên vaø löïc voâ hoïc, thi la voâ hoïc, phaùp thieän voâ hoïc, phaùp thieän voâ hoïc, möôøi. phaùp voâ hoïc, vaø nhöõng chuûng loaïi cuûa caùc phaùp voâ hoïc. Ñoù laø quaû A-la-haùn höõu vi.

Quaû A-la-haùn voâ vi, nghóa ôû ñaây thì tham-saân-si, taát caû caùc phieàn naõo ñeàu ñaõ vónh ñoaïn, thoaùt khoûi taát caû coõi, ñoaïn döùt taát caû ñöôøng, ba thöù löûa vaéng laëng, vöôït haún boán doøng luõ cuoàng baïo, caùc thöù kieâu ngaïo, soáng phoùng tuùng ñeàu lìa xa, söï tieâu khaùt (theøm muoán khao khaùt nhö löûa) cuõng tieâu heát, caùc hang haàm nhaø cöûa ñeàu bò phaù saïch, roát raùo voâ thöôïng, tòch tónh yeân laëng toät ñænh, söï döùt tröø aùi nhieãm cuõng cao toät, lìa boû, dieät ñoä vaø Nieát-baøn. Theá neân goïi laø A-la-haùn.

---------------

Phaåm 5: THOÂNG HAÏNH

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm truù nôi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán thöù Thoâng haïnh. Boán thöù ñoù laø gì? Ñoù laø:

1. Khoå trì thoâng haïnh. 2. Khoå toác thoâng haïnh. 3. Laïc trì thoâng haïnh. 4. Laïc toác thoâng haïnh.

- Theá naøo laø khoå trì thoâng haïnh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi, coù nhieàu vò Bí-soâ thuû chaáp naêm uaån

neân ñaõ gaây ra bao nhieâu söï nhuïc nhaõ, gaây haïi, cheâ bai. Do nhaân toá ñoù maø thuû chaáp naêm uaån caøng böùc baùch eùp ngaët troùi chaët gioáng nhö bò mang moät caùi aùch heát söùc naëng neà. Maõi cho ñeán luùc cheát thì caùi aùch aáy vaãn ñeo ñaúng maõi khoâng thoâi. Vaäy phaûi ñoái vôùi thuû chaáp naêm uaån ñoù, haõy neân chaùn sôï thaät saâu xa, phaûi luoân cheâ traùch choáng cöï kòch lieät..., thì seõ sinh chaùn sôï, cheâ bai, choáng cöï traùi nghòch laïi vôùi naêm uaån.

ÔÛ ñaây goïi laø khoå, laø do ñieàu naøy maø coù söï meâ môø ñaàn ñoän yeáu keùm ñoái vôùi naêm caên tín y. Vì coù naêm caên meâ môø ñaàn ñoän yeáu keùm, neân ñaõ laøm chaäm laïi vieäc chöùng ñaéc quaû laäu taän voâ thöôïng.


www.daitangkinh.org

Noùi laø trì (chaäm chaïp) töùc laø khoâng nhanh choùng mau leï deã daøng, khoâng nhanh choùng ñöôïc chöùng ñaéc.

Noùi voâ thöôïng, nhö Theá Toân ñaõ noùi, ñoái vôùi caùc phaùp höõu vi vaø voâ vi, Ta noùi vieäc lìa nhieãm laø caàn thieát baäc nhaát, raát ñaùng toân ñaùng quyù, cao toät baäc nhaát. Ñoái vôùi phaùp voâ thöôïng, coù theå ñöôïc, theo ñoù maø ñöôïc, hay tieáp ñöôïc taát caû nhöõng caùi caàn tieáp xuùc vaø coù khaû naêng chöùng ñöôïc baèng chính mình, neân goïi laø chöùng ñaéc.

Noùi laäu taän, laäu töùc laø ba thöù laäu: Duïc, höõu vaø voâ minh. Ñoái vôùi ba laäu ñoù ñaõ coù theå ñoaïn döùt, thaät heát, ñeàu heát, heát khaép, heát vónh vieãn, dieät heát moät caùch toaøn veïn, neân noùi laø laäu taän.

Noùi thoâng haïnh, töùc laø haïnh naøy vöôït thoaùt moät caùch maïnh meõ nhanh choùng, sieâng naêng caàn maãn, ham muoán cao ñoä, ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá maø tu haïnh hieän roõ quaùn. Ñoái vôùi caùc quaû vò Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn thì tu haïnh chöùng laáy. Ñoái vôùi tham saân si kieâu maïn, caáu baån loãi laàm v.v..., thì tu haïnh vónh ñoaïn taát caû. Do raát cung kính an truï, aân caàn, traân troïng suy nghó, khaép nhieáp caùc thöù taâm sôû xong roài, do nhaân toá ñoù, moân ñoù, lyù ñoù, töôùng ñoù maø tu haïnh thoâng ñaït. Theá neân goïi laø khoå trì thoâng haïnh. Laïi laøm haïnh ñoù, thì ñoái vôùi nghóa mong caàu, do tu taäp caøng tu taäp nhieàu hôn, neân hay ñöôïc tuøy theo maø ñöôïc, tieáp xuùc vôùi moïi tieáp xuùc, gioûi chöùng ñöôïc baèng chính mình. Ñoù goïi laø khoå trì thoâng haïnh. Laïi haïnh nhö theá, do lôøi theâm lôøi, do töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra maø noùi laø khoå trì thoâng haïnh. Theá neân noùi laø khoå trì thoâng haïnh.

- Theá naøo laø khoå toác thoâng haïnh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Coù caùc Bí-soâ do thuû chaáp naêm uaån

ñaõ gaây bao nhieâu nhuïc nhaõ, gaây haïi, cheâ bai. Do nhaân toá ñoù maø naêm uaån caøng böùc baùch, eùp ngaët, troùi chaët gioáng nhö phaûi mang moät caùi aùch heát söùc naëng neà. Cho ñeán luùc cheát, caùi aùch aáy vaãn ñeo ñaúng maõi khoâng thoâi. Vaäy ñoái vôùi naêm uaån ñoù, haõy neân chaùn sôï thaät saâu xa, phaûi luoân cheâ traùch choáng cöï kòch lieät..., thì seõ sinh chaùn sôï cheâ bai, choáng cöï traùi nghòch laïi vôùi naêm uaån. ÔÛ ñaây goïi laø khoå, laø do ñieàu naøy lieàn coù söï saùng suoát lanh lôïi, maïnh meõ ñaày traøn veà naêm caên nhö tín v.v... Vôùi naêm caên saùng suoát lanh lôïi maïnh meõ ñaày ñuû, cho neân khieán nhanh choùng chöùng ñöôïc laäu taän voâ thöôïng.

Ñaây noùi laø mau (toác). Töùc laø nhanh choùng mau leï deã daøng coù theå chöùng ñaéc.

Noùi voâ thöôïng, nhö Theá Toân coù noùi: Ñoái vôùi caùc phaùp höõu vi vaø voâ vi, Ta noùi vieäc lìa nhieãm laø caàn thieát baäc nhaát, raát ñaùng toân quyù, cao toät baäc nhaát. Ñoái vôùi phaùp voâ thöôïng coù theå ñöôïc, theo ñoù maø ñöôïc (tuøy


ñaéc), gioûi tieáp xuùc vôùi taát caû tieáp xuùc, gioûi chöùng ñöôïc caùi chính mình chöùng, neân goïi laø chöùng ñaéc.

Noùi laäu taän, laäu töùc laø ba thöù laäu: Duïc, höõu, voâ minh. Ñoái vôùi ba laäu ñoù ñaõ coù theå ñoaïn döùt, thaät heát, ñeàu heát, khaép heát, heát vónh vieãn, dieät heát moät caùch toaøn veïn, neân noùi laø laäu taän.

Noùi thoâng haïnh, töùc laø haïnh naøy laø vöôït thoaùt moät caùch maïnh meõ mau leï, sieâng naêng caàn maãn, ham muoán cao ñoä, ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá maø tu haïnh hieän roõ quaùn. Ñoái vôùi caùc quaû vò Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn thì tu haïnh taùc chöùng. Ñoái vôùi tham saân si, kieâu maïn, caáu baån loãi laàm v.v..., thì tu haïnh ñoaïn döùt taát caû. Do raát cung kính an truï, aân caàn traân troïng suy nghó, khaép nhieáp caùc thöù taâm sôû xong roài, do nhaân toá ñoù, moân ñoù, yù ñoù, töôùng ñoù, maø tu haïnh thoâng ñaït. Theá neân goïi laø khoå toác thoâng haïnh. Laïi caùi haïnh nhö theá, thì ñoái vôùi yù nghóa mong caàu do tu taäp, caøng tu taäp nhieàu hôn, neân hay ñöôïc tuøy theo maø ñöôïc, tieáp xuùc vôùi moïi tieáp xuùc, gioûi chöùng ñöôïc taùc chöùng. Theá neân goïi laø khoå toác thoâng haïnh. Laïi haïnh nhö theá, do lôøi theâm lôøi, do töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra maø noùi laø khoå toác thoâng haïnh. Theá neân noùi laø khoå toác thoâng haïnh.

- Theá naøo goïi laø laïc trì thoâng haïnh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Coù nhieàu vò Bí-soâ ñaõ lìa duïc vaø caùc

phaùp xaáu aùc chaúng thieän, coù taàm coù töù, ly sinh hyû laïc. Baáy giôø an truï ñaày ñuû vaøo baäc sô thieàn, taàm töù ñeàu döùt, beân trong taâm luoân moät coõi an tònh, ñònh sinh hyû laïc. Roài an truï ñaày ñuû vaøo nhò thieàn, lìa möøng vui maø truï vaøo buoâng xaû, chaùnh nieäm chaùnh tri, thaân nhaän ñöôïc söï hoan laïc cuûa Phaät ñaõ noùi, nieäm buoâng xaû ñaày ñuû, truï vaøo an laïc. Roài an truï ñaày ñuû vaøo baäc tam thieàn, baáy giôø ñaõ ñoaïn döùt khoå vaø vui, caùc söï möøng vui tröôùc ñaây ñeàu tieâu maát khoâng coøn khoå hay vui, nieäm buoâng xaû ñöôïc thanh tònh. Vaø an truï ñaày ñuû vaøo töù thieàn. Baáy giôø ngöôøi ñoù khoâng coøn nghó ñeán vieäc haïi mình, haïi ngöôøi hay mình ngöôøi ñeàu bò toån haïi, maø nghó veà vieäc laøm lôïi cho mình, lôïi ngöôøi, lôïi cho taát caû moïi ngöôøi trong nhieàu ñôøi, luoân ñem laïi nieàm vui veû an laïc cho taát caû moïi ngöôøi, luoân thöông xoùt taát caû coõi theá gian maø laøm nhöõng vieäc coù yù nghóa lôïi ích an laïc cho haøng trôøi, ngöôøi vaø khoâng toån haïi cho taát caû.

Trong naøy goïi laø laïc (vui), nghóa laø do ñieàu naøy ñaõ khôûi leân, ñaõ coù söï meâ muoäi ñaàn ñoän, yeáu keùm veà caùc tín, taán, nieäm, ñònh, tueä naêm caên. Vôùi naêm caên meâ muoäi ñaàn ñoän yeáu keùm nhö theá, neân hay laøm trì treä chaäm laïi vieäc chöùng ñöôïc caùc laäu taän voâ thöôïng.

Trì (chaäm) noùi ôû ñaây, töùc laø khoâng nhanh choùng mau leï deã daøng, khoâng nhanh choùng chöùng ñaéc ñaïo quaû.


www.daitangkinh.org

Noùi voâ thöôïng, nhö Theá Toân noùi: Ñoái vôùi caùc phaùp höõu vi vaø voâ vi thì Ta noùi söï lìa nhieãm laø caàn thieát baäc nhaát, raát ñaùng toân quyù, cao caû toät baäc. Ñoái vôùi phaùp voâ thöôïng ñeàu coù theå ñöôïc, tuøy ñöôïc, ñeàu tieáp xuùc vôùi moïi tieáp xuùc, coù theå chöùng ñöôïc taùc chöùng, neân goïi laø chöùng ñaéc.

Noùi laäu taän, laäu laø ba laäu: Duïc höõu, voâ minh. Ñoái vôùi ba thöù laäu ñoù thì ñaõ ñoaïn döùt heát, thaät heát, ñeàu heát, khaép heát, heát vónh vieãn, dieät heát moät caùch veïn toaøn. Neân goïi laø laäu taän.

Noùi thoâng haïnh, laø vôùi haïnh naøy thì vöôït thoaùt maïnh meõ sieâng naêng caàn maãn, ham muoán cao ñoä ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá maø tu haïnh hieän roõ quaùn. Ñoái vôùi caùc quaû vò Baát hoaøn, A-la-haùn maø tu haønh taùc chöùng. Ñoái vôùi caùc thaàn thoâng taùc chöùng trí caûnh (trí bieán hoùa thaàn thoâng) vaø trí chöùng thieân nhó thoâng, trí thaàn thoâng hieåu bieát taâm yù khaùc nhau cuûa moïi ngöôøi (tha taâm thoâng), trí thoâng suoát nghó nhôù roõ raøng caùc ñôøi kieáp quaù khöù cuûa mình vaø cuûa moïi ngöôøi, trí roõ bieát thaáu suoát moïi leõ töû sinh, trí ñaõ döùt tröø heát caùc laäu..., maø tu haønh taùc chöùng. Ñoái vôùi tham saân si kieâu maïn, caáu baån v.v..., ñeàu tu haïnh ñoaïn döùt. Do raát möïc cung kính, an truï, aân caàn traân troïng tö duy neân khaép nhieáp, laøm chuû ñöôïc moïi taâm sôû. Do nhaân toá ñoù, phaùp moân ñoù, lyù nghóa ñoù, caùi töôùng ñoù maø tu haïnh thoâng ñaït, neân goïi laø Laïc trì thoâng haïnh. Laïi vôùi haïnh nhö theá, ñoái vôùi yù nghóa mong caàu do tu taäp, tu taäp caøng nhieàu hôn neân hay ñöôïc, gioûi tuøy ñöôïc, gioûi tieáp xuùc vôùi moïi tieáp xuùc, gioûi chöùng ñöôïc taùc chöùng. Do ñoù maø goïi laø Laïc trì thoâng haïnh. Laïi vôùi haïnh nhö theá, do lôøi theâm lôøi, do töôûng ñeàu töôûng, neân ñaët ra maø noùi laø Laïc trì thoâng haïnh. Theá neân goïi laø Laïc trì thoâng haïnh.

- Theá naøo laø Laïc toác thoâng haïnh? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi coù nhieàu vò Bí-soâ ñaõ lìa duïc vaø caùc

phaùp xaáu aùc chaúng thieän, roäng noùi cho ñeán ñaõ nhaäp vaøo töù thieàn maø an truï ñaày ñuû ôû ñaáy. Baáy giôø ngöôøi naøy khoâng coøn nghó ñeán vieäc laøm toån haïi mình, haïi ngöôøi hay caû mình - ngöôøi ñeàu bò haïi, maø luoân nghó ñeán vieäc laøm lôïi mình, lôïi ngöôøi, laøm lôïi cho taát caû moïi ngöôøi trong nhieàu ñôøi, luoân ñem laïi nieàm vui veû an laïc cho taát caû. Luoân thöông xoùt coõi theá gian maø taïo caùc vieäc coù nghóa lyù, ích lôïi an laïc cho haøng trôøi, ngöôøi vaø khoâng toån haïi cho taát caû.

Laïc (vui) noùi trong naøy, laø töø ñoù maø khôûi leân, sinh ra söï saùng suoát, lanh lôïi maïnh meõ ñaày ñuû veà naêm caên nhö tín v.v... Vôùi naêm caên saùng suoát lanh lôïi maïnh meõ ñaày ñuû ñoù, neân giuùp nhanh choùng chöùng ñöôïc laäu taän voâ thöôïng.

Noùi nhanh choùng (toác), nghóa laø nhanh choùng mau leï deã daøng giuùp


cho chöùng ñaéc mau leï. Noùi voâ thöôïng, nhö Ñöùc Theá Toân noùi: Ñoái vôùi caùc phaùp höõu vi vaø

voâ vi, Ta noùi vieäc lìa nhieãm laø caàn thieát baäc nhaát, ñaùng toân quyù nhaát, cao toät nhaát. Ñoái vôùi phaùp voâ thöôïng thì hay ñöôïc, tuøy ñöôïc, gioûi tieáp xuùc vôùi moïi tieáp xuùc, gioûi chöùng ñöôïc taùc chöùng, neân goïi laø chöùng ñaéc.

Noùi laäu taän, laäu töùc laø ba thöù laäu: Duïc, höõu, voâ minh. Ñoái vôùi ba thöù laäu ñoù ñeàu ñaõ ñoaïn döùt heát, thaät heát, ñeàu heát, khaép heát, heát vónh vieãn, ñoaïn tröø thaät veïn toaøn.

Noùi thoâng haïnh, nghóa laø vôùi haïnh naøy, thì vöôït thoaùt maïnh meõ, sieâng naêng caàn maãn, ham muoán cao ñoä ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá maø tu haïnh hieän roõ quaùn. Ñoái vôùi caùc trí thaàn thoâng bieán hoùa moïi caûnh vaät, trí thieân nhó thoâng (tai thaàn), trí hieåu bieát söï sai khaùc cuûa taâm moïi ngöôøi (tha taâm thoâng), trí nhôù bieát ñaày ñuû roõ raøng caùc ñôøi quaù khöù cuûa mình vaø moïi ngöôøi, trí thaáu suoát moïi leõ töû sinh, trí dieät tröø heát caùc laäu..., thì tu haønh taùc chöùng. Ñoái vôùi tham saân si, kieâu maïn, caùc caáu baån v.v..., thì tu haïnh ñoaïn tröø döùt heát. Vì raát möïc cung kính, an truï, aân caàn traân troïng suy tö neân khaép nhieáp, laøm chuû ñöôïc moïi taâm sôû. Do nhaân toá ñoù, phaùp moân ñoù, lyù ñoù, töôùng ñoù maø tu haïnh thoâng ñaït, neân goïi laø Laïc toác thoâng haïnh. Laïi vôùi haïnh nhö theá, ñoái vôùi yù nghóa mong caàu, do tu taäp vaø tu taäp caøng nhieàu hôn neân hay ñöôïc, gioûi tuøy ñöôïc, gioûi tieáp xuùc vôùi moïi tieáp xuùc, gioûi chöùng ñöôïc taùc chöùng, neân goïi ñoù laø laïc toác thoâng haïnh. Laïi vôùi haïnh nhö theá, do lôøi theâm lôøi, töôûng ñeàu töôûng neân ñaët ra maø noùi laø laïc toác thoâng haïnh. Theá neân goïi laø Laïc toác thoâng haïnh.

ÔÛ ñaây, neáu ñoái vôùi khoå trì thoâng haïnh maø tu taäp caøng nhieàu hôn leân, thì coù theå khieán khoå toác thoâng haïnh nhanh choùng ñöôïc vieân maõn. Neáu ñoái vôùi laïc trì thoâng haïnh, maø tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu hôn leân, thì coù theå khieán cho laïc toác thoâng haïnh mau ñöôïc vieân maõn. Laïi neáu ñoái vôùi khoå trì thoâng haïnh kia maø tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu hôn leân thì coù theå khieán cho laïc trì thoâng haïnh mau ñöôïc vieân maõn. Vaø neáu ñoái vôùi, khoå toác thoâng haïnh maø tu taäp, tu taäp caøng nhieàu maõi, thì coù theå khieán cho laïc toác thoâng haïnh mau choùng ñöôïc vieân maõn.

------------------

Phaåm 6: THAÙNH CHUÛNG

Moät thôøi, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm nguï nôi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi caùc Bí-soâ: Coù boán Thaùnh chuûng


www.daitangkinh.org

(doøng gioáng Phaät) naøy thaät laø quyù baùu, chính laø doøng doõi thaät ñaùng meán thích,vì ôû hieän taïi khoâng heà coù taïp baån cuõng nhö chöa töøng coù vaø seõ chaúng bao giôø taïp baån, taát caû Sa-moân hoaëc Baø-la-moân, chuùng Thieân Ma Phaïm hoaëc coõi theá gian khaùc khoâng theå duøng phaùp naøo, caùch gì maø cheâ bai nhaïo baùng ñöôïc.

Nhöõng gì laø boán? Nghóa laø haøng ñeä töû Hieàn Thaùnh ña vaên cuûa Ta khi ñöôïc ngöôøi cuùng döôøng y phuïc thì lieàn sinh hyû tuùc (tri tuùc möøng cho laø ñuû), ca tuïng khen ngôïi taùnh hyû tuùc, khoâng bao giôø vì vieäc mong tìm y phuïc maø ñeå cho theá gian cheâ cöôøi. Neáu tìm coù thì khoâng heà buoàn phieàn than traùch, daãn ñeán vieäc ngoùng coå kieám tìm, vuoát ngöïc töùc toái buoàn phieàn. Neáu khi tìm coù roài thì ñuùng phaùp maø thoï duïng, khoâng heà ham thích meâ maån ñôøi, roài tích chöùa giaáu gieám... Ñeán khi thoï duïng thì luoân nghó ñeán caùc loãi laàm sai traùi cuûa mình vaø quyeát loøng tính chuyeän xuaát ly giaûi thoaùt. Ngöôøi naøy vì khi ñöôïc y phuïc maø hyû tuùc neân khoâng bao giôø leân maët khinh cheâ mieät thò keû khaùc, maø luoân luoân sieâng naêng töï khuyeân raên khích leä, luoân buoäc nieäm vaøo chaùnh tri. Ñoù goïi laø an truï vaøo Thaùnh chuûng coå xöa. Ngöôøi ñeä töû nhö theá khi ñöôïc thöùc aên uoáng lieàn sinh hyû tuùc, roäng noùi nhö tröôùc ñaõ keå. Ngöôøi ñeä töû nhö theá, khi ñöôïc ngoïa cuï giöôøng naèm lieàn sinh hyû tuùc, roäng noùi nhö tröôùc... Ngöôøi ñeä töû nhö theá, aùi vaø laïc ñaõ ñoaïn döùt, sieâng naêng chuyeân caàn tìm hoïc phöông caùch ñoaïn tröø aùi laïc ham muoán, vaø raát öa thích vieäc tu taäp sieâng naêng chuyeân caàn hoïc hoûi veà vieäc tu taäp aùi laïc. Vì nhö theá neân ngöôøi ñoù ñaõ tu taäp ñoaïn tröø ñöôïc aùi laïc ham thích khoâng bao giôø mieät thò khinh khi keû khaùc. Traùi laïi luoân sieâng naêng töï khích leä mình thöôøng buoäc nieäm vaøo chaùnh tri. Ñoù goïi laø an truï vaøo doøng doõi Hieàn Thaùnh töï ngaøn xöa. Ñoù laø haøng ñeä töû Hieàn Thaùnh ña vaên cuûa Ta, luoân thaønh töïu ñöôïc boán thöù Thaùnh chuûng nhö theá, neân khaép Ñoâng Taây Nam Baéc naøy, nhöõng choã naøo khoâng ai theøm ôû, nhöng ngöôøi naøy laïi coù theå ôû ñöôïc, vì vui hay khoâng vui, thích hay khoâng thích, ngöôøi aáy ñeàu coù theå chòu ñöïng ñöôïc. Baáy giôø, Theá Toân muoán toùm taét caùc nghóa tröôùc ñaây neân noùi keä:

Duõng khoâng öa ôû ñoù, Ngöôøi aáy öa ôû ñoù, Khoâng vui öa caùi öa, Ngöôøi ñoù chòu ñöïng ñöôïc. Ñaõ buoâng boû tham duïc, Khoâng vaät naøo ngaên ngaïi, Vaøng roøng Nam Thieäm-boä, Thì ai khen cheâ ñöôïc.


Coù boán thöù Thaùnh chuûng laø cao quyù. Noùi boán thöù Thaùnh chuûng ñoù laø gì? Ñoù laø taát caû Phaät vaø caùc haøng

ñeä töû cuøng chung moät thi thieát laø toái thaéng. Laø doøng doõi, thì taát caû chö Phaät cuøng caùc haøng ñeä töû ñaõ töø xa xöa

khoâng phaûi laø cuøng doøng hoï ôû chung moät nhaø. Thaät ñaùng meán thích, thì boán Thaùnh chuûng naøy laø taát caû chö Phaät

cuøng caùc haøng ñeä töû, töø xa xöa ñeán nay suoát caû ngaøy ñeâm, trong moïi thôøi gian ñeàu meán thích chaùnh phaùp.

Hieän khoâng taïp nhieãm, laø boán Thaùnh chuûng naøy trong hieän taïi khoâng laøm nhöõng ñieàu xaáu aùc, baát thieän, hoaëc gaàn guõi nhöõng nôi sình laày oâ nhieãm cuûa toäi aùc, khoâng coù tính chaát loän xoän, nhieãm baån, maø laïi hay xa lìa chuùng.

Chöa töøng coù taïo nhieãm laø boán Thaùnh chuûng naøy, ôû quaù khöù khoâng laøm caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän hoaëc gaàn guõi nôi sình laày cuûa toäi aùc, khoâng coù töï taùnh loän xoän nhieãm baån, maø laïi hay xa lìa töø boû chuùng.

Seõ khoâng bao giôø coù taïp nhieãm, töùc laø boá Thaùnh chuûng naøy ôû ñôøi vò lai seõ khoâng heà laøm caùc ñieàu xaáu aùc, caùc phaùp chaúng thieän, hoaëc gaàn guõi nôi sình laày cuûa toäi aùc, khoâng coù töï taùnh (taùnh) loän xoän, nhieãm baån, maø laïi gioûi xa lìa töø boû chuùng.

Cho neân caùc haøng Sa-moân v.v..., khoâng theå duøng phaùp naøo, caùch gì maø cheâ bai nhaïo baùng hoï ñöôïc, thì boán Thaùnh chuûng naøy khoâng phaûi laø taát caû chö Phaät vaø haøng ñeä töû, hoaëc laø caùc baäc Hieàn Thaùnh cao quyù, caùc baäc Thieän só..., coù theå cheâ bai huûy baùng ñöôïc. Nghóa laø caùc thaùnh chuûng ñoù ñoái vôùi nhöõng keû haï tieän thaáp keùm vaø phaùp chaúng thieän, maø tin theo laøm theo laø töï haïi mình, haïi ngöôøi, hoaëc mình vaø ngöôøi ñeàu toån haïi, laïi hay tieâu dieät trí tueä, hay ngaên trôû caùc loaïi ñoù, laøm chöôùng ngaïi Nieát-baøn. Neáu haïng ñoù laøm caùc phaùp naøy (ñieàu ñoù) thì khoâng sinh trí tueä, khoâng daãn ñeán Boà-ñeà, khoâng theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn.

Nhöõng Thaùnh chuûng naøy khoâng phaûi laø phaùp ñeå haïng kia cheá nhaïo huûy baùng.

Khi tuøy luùc coù ñöôïc y phuïc lieàn sinh hyû tuùc, nghóa laø tuøy luùc coù ñöôïc thöù y phuïc phaán taûo hay coù ñöôïc thöù y phuïc do thí chuû cuùng döôøng, duø xaáu hay ñeïp ñeàu sinh loøng hyû tuùc, caàu ñöôïc duøng ñeå che thaân, ngaên noùng laïnh maø thoâi. Khen ngôïi taùnh hyû tuùc nghóa laø luoân khen ngôïi raèng ñoái vôùi vieäc coù ñöôïc y phuïc maø bieát hyû tuùc, ñoù laø töø hyû tuùc naøy seõ daãn ñeán suoát ñôøi (tröôøng ñaï) thieåu duïc hyû tuùc, taùnh giaûn dò deã soáng deã ñuû. Luoân giaûm tröø caùc vieäc aùc, theâm lôùn caùc nghieäp thieän, neân nhanh choùng ñöôïc vieân maõn, coù nhieàu phöôùc ñöùc. Ñoái vôùi caùc vaät thöôøng duøng luoân


www.daitangkinh.org

bieát chöøng möïc ñoä löôïng, neân luoân khieán mình vaø ngöôøi, thaân taâm ñeàu ñöôïc nghieâm tònh.

Thöôøng luoân khen ngôïi, töùc laø khoâng noùi nhieàu, noùi hoaøi, chæ khi naøo thaáy vieäc ñaùng noùi thì tuøy tröôøng hôïp, tuøy duyeân maø noùi, khieán ngöôøi khaùc phaûi khaâm phuïc, toân troïng söï hyû tuùc naøy vaäy.

Khoâng vì caàu tìm y phuïc maø khieán theá gian deø bæu khinh khi, nghóa laø ngöôøi ñeä töû Phaät khoâng phaûi laø loaïi ngöôøi vì mong caàu y phuïc maø ñeán nhaø thí chuû giaû daïng oai nghi, baøy lôøi noùi naêng bieän luaän, maïo töôùng mieät maøi ñau khoå chæ laø ñeå duï lôïi, khieán cho ngöôøi ñôøi laém lôøi deø bæu khinh khi. Caùc haøng ñeä töû Phaät khoâng theå gioáng vôùi haïng naøy neân khoâng bò ngöôøi khaùc baøn taùn cheâ cöôøi.

Neáu caàu khoâng ñöôïc thì cuõng khoâng aùo naõo buoàn than, laø ñeä töû Phaät khi mong caàu aên maëc gaëp luùc khoâng ñöôïc nhö yù thì cuõng khoâng heà aùo naõo buoàn than hoaëc ngoùng coå troâng mong, voã ngöïc töùc toái buoàn phieàn, coù nghóa laø loøng noùng naûy böùt röùt, ñeàu noùng, noùng khaép, trong loøng giaän hôøn uaát öùc nhö kinh hoaøng boûng chaùy, saàu lo hoái haän, nhö teân ñoäc baén truùng tim, khoâng bieát phaûi xöû söï ra sao, chæ bieát luoân luoân buoàn phieàn oaùn traùch khaån caàu tha thieát, goïi chung laø aùo. Than, nghóa laø taâm buoàn raàu noùng naûy böïc boäi nhö theá roài thì nghó: Ta khoâng coù y phuïc bieát phaûi duøng phöông caùch naøo maø töï cöùu ñaây? Nhaân ñoù maø phaùt ra voâ soá lôøi leõ noùi veà yù nghó cuûa mình, goïi chung laø than thôû.

Ngoùng coå mong tìm laø buoàn phieàn than thôû xong roài, lieàn ngoùng coå mong sao thí chuû ñeå yù ñeán (hoaëc ñoåi yù cho theâm thöù toát).

Vuoát ngöïc buoàn phieàn, laø ñôïi maõi maø chaúng coù ñöôïc, heát ñöôøng hy voïng neân ñaønh vuoát ngöïc buoàn phieàn. Caùc ñeä töû cuûa Phaät thì khoâng bao giôø laøm caùc vieäc nhö theá. Neáu caàu ñöôïc roài thì ñuùng phaùp maø thoï duïng, loøng khoâng heà ñaém tröôùc ham thích meâ maån, roài giaáu gieám taøng tröõ chöùa nhoùm.

Noùi laø ñam meâ ñaém tröôùc, ñeàu laø chæ roõ taùnh tham aùi, duø tröôùc hay sau, coù naëng hay nheï, cuõng phaân bieät roõ raøng caùc ngoâi thöù phaân löôïng.

Ñeán khi thoï duïng thì chæ nghó ñeán caùc loãi laàm tai hoïa, chæ moät loøng nghó ñeán chuyeän xuaát ly giaûi thoaùt, laø caùc ñeä töû Phaät khi thoï duïng caùc thöù y phuïc coù ñöôïc, thì thöôøng thaáy nhöõng tai hoïa loãi laàm. Nghóa laø nhöõng thöù y phuïc naøy luoân voâ thöôøng bieán ñoäng. Khi mong tìm thì toán bieát bao coâng khoù meät nhoïc, roài thoï duïng khoâng ñuùng phaùp thì sinh nhieàu taät beänh, laø caùc phaùp maát maùt hö hoaïi, laø caùc söï theâm nhieàu giaûm bôùt. Vì taïm ñöôïc roài laïi maát ñi, nhanh choùng khoâng ngöøng nghæ. Xöa laø khoâng maø nay laïi coù, ñaõ coù roài laïi hoaøn khoâng, chaúng theå baûo ñaûm tin


caäy ñöôïc. Laïi khi thoï duïng thì chæ nghó bieát moät vieäc laø xuaát ly. Luoân thaønh töïu vieäc tieán ñeán trí tueä xuaát ly giaûi thoaùt. Vì muoán chöùng nhaäp Nieát-baøn maø thoï duïng y phuïc naøy. Laïi khi thoï duïng thì tröôùc heát phaûi ñieàu phuïc cheá ngöï tham duïc, keá ñeán phaûi ñoaïn tröø tham duïc, sau heát laø thoaùt khoûi tham duïc. Do nhaân duyeân naøy maø taâm lìa nhieãm vaø ñöôïc giaûi thoaùt.

Ngöôøi naøy do khi ñöôïc y phuïc maø bieát hyû tuùc, khoâng laøm cao leân maët khinh cheâ mieät thò ngöôøi khaùc, laø ngöôøi ñeä töû Phaät naøy tuy ñoái vôùi vieäc ñöôïc y phuïc luoân bieát hyû tuùc nhöng khoâng bao giôø leân maët khi ngöôøi, khoâng gioáng nhö moät keû yû mình coù ñöôïc hyû tuùc maø kieâu ngaïo phaùch loái khoe: Chæ coù ta bieát thieåu duïc hyû tuùc nhö theá, chæ coù ta laø khoâng ñoøi hoûi bieát tri tuùc, khoâng laém chuyeän laém ñieàu, laø keû ít söï vieäc, ít taïo taùc, ít ham thích meâ ñaém nhaát, chæ coù ta bieát soáng giaûn dò, deã soáng deã ñuû, luoân bieát giaûm thieåu caùc ñieàu aùc, theâm nhieàu caùc nghieäp thieän. Neân mau ñöôïc vieân maõn troïn veïn, coù nhieàu phöôùc ñöùc. Ñoái vôùi caùc vaät thöôøng duøng luoân bieát chöøng möïc ñoä löôïng. Hay kheùo vì ngöôøi khaùc maø ca tuïng ngôïi khen phaùp hyû tuùc. Khoâng nhö moät soá ngöôøi do bieát soáng hyû tuùc maø khinh thò ngöôøi khaùc raèng: Maáy oâng Bí-soâ khaùc..., coù oâng naøo bieát soáng thieåu duïc hyû tuùc ñaâu! Coù ai maø ít ñoøi hoûi, ít vieäc ít ñieàu ñaâu... roäng noùi cho ñeán coù ai bieát vì ngöôøi khaùc maø khen ngôïi ca tuïng phaùp hyû tuùc ñaâu!

Caùc haøng ñeä töû Phaät ñeàu khoâng bao giôø laøm caùc vieäc ñoù, maø luoân luoân töï saùch taán, töï raên mình luoân buoäc nieäm vaøo chaùnh tri. Nghóa laø ngöôøi ñeä töû Phaät ñoái vôùi vieäc tuøy nghi coù ñöôïc y phuïc thì bieát hyû tuùc, ñuùng nhö phaùp maø thoï duïng, khoâng heà ñaém meâ nhieãm tröôùc, hay ngaãm nghó caùc loãi laàm tai hoïa, luoân chaùnh tri lo vieäc giaûi thoaùt xuaát ly. Khoâng bao giôø khinh mieät ngöôøi khaùc, laïi thöôøng sieâng naêng töï khuyeán khích raên mình, luoân chaùnh nieäm chaùnh tri.

Noùi töï khuyeán khích raên mình, töùc laø chæ cho söï tinh taán sieâng naêng, chuyeân caàn coá gaéng.

Chaùnh tri, töùc laø chaùnh kieán, thaáy bieát ñuùng ñaén. Heä nieäm, töùc laø chæ veà chaùnh nieäm. ÔÛ ñaây toùm löôïc chæ roõ ba chi ñaïo cuûa baûy giaùc chi neân goïi laø an

truï. Thaùnh chuûng coå tích (gioáng thaùnh ngaøn xöa). Caâu Thaùnh chuûng

coå tích tröôùc laø chæ cho caùc ñeä töû Phaät ñaõ thaønh töïu ñieàu phuïc ñöôïc caùc nghieäp thieän, taâm yù an vui nhö tröôùc ñaõ noùi. Coøn Thaùnh chuûng coå tích sau laø noùi roõ raèng töø xöa ñeán nay taát caû caùc baäc Hieàn Thaùnh ñeàu nöông


www.daitangkinh.org

theo doøng Thaùnh nhö theá maø tu taäp, tu taäp thaät nhieàu thì môùi ñeán ñöôïc choã roát raùo.

An truï noùi trong naøy, laø noùi veà caùc ñeä töû Phaät ñoái vôùi vieäc tuøy luùc coù ñöôïc y phuïc maø bieát hyû tuùc, laïi caøng coá gaéng taïo theâm nhieàu ñieàu thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, caùc thöù an truï ñeàu truï, truï khaép, truï gaàn...

Ngöôøi ñeä töû nhö theá tuøy nghi ñöôïc aên uoáng lieàn bieát hyû tuùc. Nghóa laø haøng ñeä töû Hieàn Thaùnh ña vaên cuûa Phaät khi ñi khaát thöïc ñöôïc caùc thöùc aên uoáng, hoaëc ñöôïc môøi thænh cuùng döôøng maø ñöôïc aên uoáng, duø ngon hay dôû cuõng ñeàu neân bieát hyû tuùc, chæ laø ñeå nuoâi thaân cho qua côn ñoùi khaùt.

Roäng noùi nhö tröôùc, nghóa laø khen ngôïi ca tuïng, hyû tuùc v.v... Roäng noùi nhö tröôùc ñaõ noùi veà vieäc coù ñöôïc y phuïc maø bieát hyû tuùc.

Caùc vò ñeä töû nhö theá, khi ñöôïc ngoïa cuï lieàn bieát hyû tuùc, laø haøng ñeä töû Hieàn Thaùnh ña vaên cuûa Phaät khi nhaän ñöôïc toïa cuï ñeå traûi beân goác caây, hoaëc ñeå traûi trong phoøng xaù laàu ñaøi, duø toát hay xaáu ñeàu neân sinh loøng bieát hyû tuùc. Ñaây laø vaät giuùp thaân khi quaù meät moûi maø ngoài naèm nghæ ngôi.

Roäng noùi nhö tröôùc, töùc laø khen ngôïi phaùp hyû tuùc v.v..., cuõng roäng noùi nhö tröôùc ñaõ noùi khi ñöôïc y phuïc maø sinh loøng hyû tuùc...

Caùc vò ñeä töû nhö theá ñoaïn döùt aùi duïc v.v..., nghóa laø caùc haøng ñeä töû Hieàn Thaùnh ña vaên cuûa Phaät thöôøng lo ñoaïn aùi vaø tu aùi. Luoân ham thích vieäc tu taäp ñoaïn tröø, sieâng naêng chuyeân caàn tìm hoïc caùc phöông caùch ñoaïn vaø tu aùi laïc.

Theá naøo laø ñoaïn aùi vaø tu aùi? Nghóa laø neáu chöa ñoaïn tröø heát caùc phaùp chaúng thieän, chöa tu taäp caùc phaùp thieän, neân khoâng ham thích, khoâng voâ cuøng ham thích caùc vieäc tu taäp vaø ñoaïn tröø, do ñoù maø coù vieäc

ngoùng coå daùo daùt troâng chôø tìm kieám. Coøn nhö ai ñaõ ñoaïn caùc nghieäp aùc chaúng thieän, tu taäp caùc phaùp thieän, thì ngöôøi naøy ham thích, raát ham thích caùc vieäc tu vaø ñoaïn, thaønh thöû khoâng coù vieäc ngoùng coå troâng chôø.

Theá naøo laø ham thích (nhaïo) vieäc tu taäp ñoaïn tröø? Nghóa laø raát ham thích vieäc ñoaïn tröø vaø tu taäp, caøng coá gaéng theâm nhieàu ñeå sieâng naêng chuyeân caàn hoïc taäp. Do ngöôøi naøy ñaõ ñoaïn tröø vaø tu taäp caùc aùi laïc nhö theá, nhöng khoâng bao giôø yû mình maø khinh ngöôøi khaùc, nghóa laø ngöôøi ñeä töû Phaät tuy ñaõ ñoaïn tröø vaø tu taäp caùc aùi laïc, tuy ñaõ sieâng naêng chuyeân caàn hoïc hoûi, nhöng khoâng bao giôø gioáng nhö moät loaïi ngöôøi chính vì söï ham thích vaø ñoaïn tröø naøy maø yû mình khoe raèng: Ta ñaõ ñöôïc thieåu duïc hyû tuùc, ít ham muoán ñoøi hoûi bieát tri tuùc, khoâng laém vieäc laém ñieàu, raát ít baøy ñaët gaây taïo hoaëc ñam meâ ñaém tröôùc, deã soáng deã ñuû luoân giaûm


bôùt caùc ñieàu aùc, theâm lôùn caùc vieäc thieän, ham thích öa chuoäng söï tu taäp ñoaïn tröø, luoân sieâng naêng chuyeân caàn hoïc taäp vieäc ñoaïn tröø vaø tu taäp caùc söï ham muoán öa thích (aùi laïc), chaúng phaûi nhö moät loaïi ngöôøi do söï ham thích vieäc tu vaø ñoaïn aùi laïc ñoù maø daáy leân khinh cheâ ngöôøi khaùc raèng: Caùc oâng Bí-soâ khaùc ñeàu khoâng heà bieát thieåu duïc hyû tuùc laø gì, haõy coøn laém söï nhieàu vieäc..., roäng noùi cho ñeán laø bieát ham thích vieäc tu taäp vaø ñoaïn tröø, luoân coá gaéng sieâng naêng chuyeân caàn hoïc hoûi caùc vieäc ñoaïn tröø, tu taäp caùc ham thích aùi laïc. Caùc haøng ñeä töû Phaät ñeàu khoâng bao giôø laøm caùc vieäc nhö theá, maø luoân töï khuyeán khích mình, bieát ñuùng nghó ñuùng, ñoù goïi laø an truï trong doøng Thaùnh chuûng ngaøn xöa, cuõng roäng giaûi thích nhö tröôùc veà nhöõng söï khaùc nhau.

An truï noùi trong naøy laø chæ roõ cho caùc ñeä töû Phaät ñoái vôùi vieäc ñoaïn tröø vaø tu taäp caùc aùi laïc, coá gaéng taêng theâm nhieàu caùc phaùp thieän höõu laäu vaø ñaïo voâ laäu, caùc thöù an truï ñeàu truï, truï khaép, truï gaàn.

---------------

Phaåm 7: CHAÙNH THAÉNG, Phaàn 1

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm, truù nôi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán thöù Chaùnh thaéng (boán ñieàu cao quyù) ñoù laø:

1. Caùc ñieàu aùc, chaúng thieän ñaõ sinh ra, haõy ñoaïn tröø ñi! Neân khôûi loøng ham thích khôi daäy taùnh sieâng naêng chuyeân caàn, luoân coá gaéng giöõ gìn, kieàm cheá taâm mình.

2. Caùc ñieàu aùc, chaúng thieän chöa sinh ra, haõy khieán noù ñöøng sinh. Neân khôûi loøng ham thích khôi daäy taùnh sieâng naêng, luoân coá gaéng giöõ gìn, kieàm cheá taâm mình.

3. Caùc ñieàu thieän chöa sinh, phaûi khieán chuùng sinh ra. Neân khôûi loøng ham thích khôi daäy taùnh sieâng naêng, luoân coá gaéng giöõ gìn, kieàm cheá taâm mình.

4. Caùc ñieàu thieän ñaõ sinh roài, neân kieân trì laøm maõi khoâng queân buoâng boû. Luoân tu taäp ñaày ñuû, nuoâi döôõng cho noù taêng theâm maõi leân, ñeán ñöôïc trí tueä taùc chöùng roäng lôùn môùi thoâi. Neân khôûi loøng ham thích khôi daäy taùnh sieâng naêng coá gaéng giöõ gìn, kieàm cheá taâm mình.

Khi ñoù, Ñöùc Theá Toân muoán toùm taét caùc nghóa treân neân ñoïc keä: Khi môùi tu Chaùnh thaéng, Ñaõ thaéng ñöôïc sinh töû, Neáu tu ñeán bôø kia,


www.daitangkinh.org

Thì deïp tan quaân ma. Nhieàu ñöùc, lìa traàn caáu, Khoâng bò duyeân aùc ngaên, Ñeán Nieát-baøn bôø kia, Chöùng cöïc laïc voâ cöïc.

1. Caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh roài thì haõy ñoaïn tröø. Neân khôûi loøng ham thích khôi daäy taùnh sieâng naêng, luoân coá gaéng giöõ gìn, saùch taán khuyeân nhaéc taâm mình.

Hoûi: Theá naøo laø caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh roài? Ñaùp: Nghóa laø trong ñôøi quaù khöù vaø hieän taïi coù naêm thöù maøn che

kín, ñoù laø: 1. Tham duïc. 2. Giaän döõ. 3. Hoân traàm tuøy mieân. 4. Traïo cöû oá taùc. 5. Nghi ngôø.

Theá naøo laø caùc ñieàu aùc ñaõ sinh haõy dieät tröø laø phaùp chaùnh thaéng? Nghóa laø coù thaày Bí-soâ vì muoán dieät tröø maøn tham duïc ñaõ sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Caùi maøn che tham duïc ñoù thaät laø quaù tai aùc loãi laàm, ñoù laø phaùp chaúng thieän, chæ coù keû haï tieän thaáp heøn môùi tin töôûng laøm theo, coøn Phaät vaø ñeä töû cuûa Ngaøi, caùc baäc Thieän só thì ñeàu chaùn cheâ gheâ tôûm. Vì noù laøm haïi mình, haïi ngöôøi, hoaëc mình vaø ngöôøi ñeàu haïi. Noù tieâu dieät trí tueä, laøm trôû ngaïi Boà ñeà, ngaên chöùng Nieát-baøn. Neáu ai laøm caùc ñieàu ñoù thì khoâng sinh ñöôïc trí tueä saùng suoát, khoâng tieán ñeán Boà-ñeà, khoâng chöùng Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá roài lieàn khôi daäy taùnh sieâng naêng theá löïc voâ cuøng maïnh meõ, söùc haêng haùi khoù ngaên, loøng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Vôùi con ñöôøng ñoù, ñaïo lyù ñoù goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ñoaïn döùt caùc tham duïc ñaõ sinh. Ngöôøi naøy vôùi ñaïo lyù ñoù maø tu taäp, tu taäp caøng nhieàu maõi leân thì ñoaïn tröø ñöôïc caùc maøn che tham duïc ñaõ sinh.

Khôûi loøng ham thích, laø ñeå ñoaïn tröø maøn tham duïc ñaõ sinh, lieàn khôûi vaø sinh caùc thöù caàn sinh khôûi, tuï taäp vaø xuaát hieän caùc yù thích vui veû caàu mong tieán tôùi. Ngöôøi naøy vôùi caùc yù ham thích ñoù lieàn ñoaïn tröø ñöôïc maøn tham duïc ñaõ sinh.

Khôûi daäy taùnh sieâng naêng, laø ñeå ñoaïn tröø tham duïc ñaõ sinh neân khôi daäy taùnh sieâng naêng, roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng khoâng ngöøng. Ngöôøi naøy, do ñoù maø ñoaïn tröø ñöôïc tham duïc ñaõ sinh.

Saùch taán khuyeán khích taâm mình, laø ñeå ñoaïn tröø caùc tham duïc ñaõ sinh maø luoân sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp, loøng cuøng laøm vôùi caùc thöù


vui möøng, khích leä khuyeân nhaéc, vôùi buoâng xaû vaø ñònh, nhöng khoâng heà coù maët cuûa söï heøn keùm meâ môø. Ngöôøi ñoù do taâm tu taäp nhö theá, cho neân lieàn ñoaïn tröø ñöôïc tham duïc ñaõ sinh.

Giöõ gìn kieàm cheá taâm laø ñeå caét ñöùt maøn tham duïc ñaõ sinh maø giöõ taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo, töùc laø töø Chaùnh kieán ñeán Chaùnh ñònh. Ngöôøi naøy do caùch ñoù (ñaïo) maø giöõ loøng tu taäp, tu taäp nhieàu hôn, lieàn ñoaïn tröø ñöôïc maøn tham duïc ñaõ sinh.

Laïi coù vò Bí-soâ vì ñoaïn tröø maøn tham duïc ñaõ sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Xuaát gia coù coâng ñöùc, söï xuaát gia ñoù thaät laø phaùp thieän, ñoù laø ñieàu raát ñaùng quyù troïng toân kính, neân tin hieåu thoï trì tuaân laøm, Ñöùc Phaät vaø caùc ñeä töû, caùc baäc Thieän só ñeàu cuøng vui möøng khen ngôïi. Vì noù khoâng laøm haïi mình, haïi ngöôøi, khoâng haïi caû mình vaø ngöôøi maø khieán theâm lôùn trí tueä, khoâng ngaên trí tueä, khoâng chöôùng ngaïi Nieát-baøn thöôøng sinh trí tueä saùng suoát, hay daãn ñeán Boà-ñeà, hay chöùng Nieát-baøn... Suy nghó nhö theá roài, lieàn khôi daäy taùnh sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng khoâng ngöøng. Con ñöôøng ñoù, ñaïo lyù naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ñoaïn döùt ñöôïc caùc tham duïc ñaõ sinh. Do con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu maõi, neân ñoaïn tröø ñöôïc maøn tham duïc ñaõ sinh. Vaø khôûi loøng ham thích cho ñeán vieäc khích leä taâm, giöõ gìn kieàm cheá taâm..., ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi...

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán caét ñöùt maøn tham duïc ñaõ sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Maøn tham duïc aáy gioáng nhö beänh ung nhoït, nhö khoå naïn cuûa teân ñoäc, luoân luoân laø voâ thöôïng, khoå, khoâng, voâ ngaõ, luoân chuyeån ñoäng khoâng ngöøng, meät moûi raõ rôøi, oám yeáu. Noù laø phaùp maát maùt hö hoaïi, nhanh choùng khoâng döøng, hö hao muïc raõ khoâng thöôøng coøn, khoâng theå baûo ñaûm tin töôûng ñöôïc, noù laø phaùp luoân bieán ñoåi hö hoaïi... Suy nghó nhö theá, neân khôi daäy taùnh sieâng naêng..., Roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng maõi khoâng ngöøng nghæ. Con ñöôøng ñoù, ñaïo lyù ñoù goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ñoaïn tröø döùt haún maøn tham duïc ñaõ sinh. Ngöôøi ñoù vôùi con ñöôøng aáy ñaõ tu taäp, caøng tu taäp nhieàu maõi leân, lieàn ñoaïn döùt ñöôïc maøn tham duïc ñaõ sinh. Vaø khôûi loøng ham thích..., cho ñeán khích leä taâm, kìm giöõ taâm, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ, vì muoán ñoaïn tröø maøn tham duïc ñaõ sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó raèng: Dieät laø tòch tónh vaéng laëng, coøn ñaïo thì ñöa ñeán vieäc xuaát ly giaûi thoaùt. Suy nghó nhö theá neân khôi daäy taùnh sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng luoân sieâng naêng maõi khoâng ngöøng nghæ. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng dieät tröø haún maøn tham duïc ñaõ sinh... Ngöôøi aáy ñoái vôùi con ñöôøng ñoù ñaõ tu taäp vaø tu taäp nhieàu hôn, neân


www.daitangkinh.org

lieàn ñoaïn tröø ñöôïc tham duïc ñaõ sinh. Vaø khôûi loøng ham thích cho ñeán khích leä taâm, kìm giöõ taâm, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi. Coøn boán thöù maøn che kia (saân giaän hoân traàm traïo cöû v.v...) thì gioáng nhö tham duïc ñaõ noùi. Chæ coù söï sai khaùc laø thay vì noùi tham duïc thì noùi laø giaän hôøn, hoân traàm v.v...

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc, chaúng thieän ñaõ sinh, ñuùng lyù maø suy nghó: Caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñoù thaät laø tai quaùi toäi loãi. Noù laø phaùp chaúng thieän. Chæ coù keû heøn haï thaáp keùm môùi tin töôûng laøm theo..., roäng noùi cho ñeán khoâng chöùng Nieát-baøn... Suy nghó nhö theá neân khôi daäy taùnh sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng maõi khoâng ngöøng nghæ. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ñoaïn tröø heát taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän. Ñoái vôùi con ñöôøng ñoù ngöôøi aáy ñaõ tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu maõi leân, cho neân lieàn ñoaïn tröø ñöôïc taát caû caùc chuûng loaïi cuûa nhöõng ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh.

Khôûi loøng ham thích laø ñeå ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi ñeàu khôûi..., roäng noùi cho ñeán mong caàu tieán leân... Ngöôøi naøy ñaõ sinh khôûi caùc ham thích neân ñoaïn tröø ñöôïc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh.

Khôûi daäy taùnh sieâng naêng, laø vì muoán ñoaïn tröø taát caû chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh maø khôi daäy taùnh sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng nghæ. Ngöôøi naøy do ñoù lieàn ñoaïn tröø ñöôïc heát caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh.

Khích leä taâm laø vì ñoaïn tröø taát caû chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, maø sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp, taâm cuøng laøm vôùi möøng vui..., roäng noùi cho ñeán taän cuøng laøm vôùi ñònh..., ngöôøi aáy do tu taäp caùi taâm nhö theá, neân ñoaïn tröø ñöôïc taát caû chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh.

Kìm giöõ taâm laø ñeå ñoaïn tröø taát caû chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, maø giöõ taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Ñoái vôùi ñaïo lyù naøy, ngöôøi aáy giöõ taâm tu taäp, caøng tu taäp nhieàu maõi leân, neân ñoaïn tröø ñöôïc taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh.

Laïi coù vò Bí-soâ muoán ñoaïn tröø ñöôïc taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Xuaát gia coù coâng ñöùc, xuaát gia nhö theá laø phaùp thieän chaân thaät, laø ñieàu quyù baùu cao caû. Vaäy neân tin hieåu vaø thoï trì tuaân haønh..., roäng noùi cho ñeán gioûi chöùng ñöôïc Nieát-baøn... Suy nghó theá roài lieàn khôi daäy taùnh sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán taâm sieâng naêng maõi khoâng ngöøng. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng, ñoaïn tröø heát taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ


sinh. Do con ñöôøng naøy, maø ngöôøi aáy tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu maõi leân, neân lieàn ñoaïn tröø ñöôïc taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh. Vaø vieäc khôûi loøng ham thích cho ñeán khích leä taâm, kìm giöõ taâm, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán ñoaïn tröø taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Caùc ñieàu aùc baát thieän kia gioáng nhö beänh ung nhoït ñoäc, roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp bieán dôøi hö hoaïi. Sieâng naêng nhö theá, neân khôi daäy taùnh sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng maõi khoâng ngöøng nghæ. Con ñöôøng ñoù goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ñoaïn tröø heát taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh. Vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, neân lieàn ñoaïn tröø ñöôïc taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh. Vaø khôûi loøng ham thích cho ñeán khích leä kìm giöõ taâm mình, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán ñoaïn tröø taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân ñuùng nhö lyù maø suy nghó: Dieät laø tòch tónh yeân laëng, coøn ñaïo thì coù theå giuùp ta xuaát ly giaûi thoaùt. Suy nghó nhö theá roài lieàn khôi daäy taùnh sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng maõi khoâng ngöøng nghæ. Con ñöôøng naøy, goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ñoaïn tröø heát taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh. Ñoái vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp, caøng tu taäp nhieàu maõi leân, neân lieàn ñoaïn tröø ñöôïc taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh. Vaø khôûi loøng ham thích cho ñeán khích leä, kìm giöõ taâm, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 4

Phaåm 7: CHAÙNH THAÉNG, Phaàn 2

2. Caùc ñieàu aùc baát thieän chöa sinh haõy khieán chuùng ñöøng sinh. Neân khôûi loøng ham thích, khôi daäy söï sieâng naêng caàn maãn, khích leä vaø kìm giöõ taâm mình.

Hoûi: Theá naøo laø caùc ñieàu aùc baát thieän chöa sinh? Ñaùp: Töùc laø naêm maøn che ôû ñôøi vò lai Theá naøo caùc ñieàu aùc baát

thieän chöa sinh thì haõy khieán chuùng ñöøng sinh laø Chaùnh thaéng? Nghóa laø coù vò Bí-soâ vì muoán ngaên ngöøa caùc maøn che tham duïc

chöa sinh, nhaát quyeát khieán chuùng ñöøng sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Maøn che tham duïc voâ cuøng tai haïi quaùi aùc, ñoù laø phaùp chaúng thieän. Chæ coù keû heøn keùm môùi tin töôûng laøm theo. Coøn Phaät vaø caùc ñeä töû cuûa Ngaøi, caùc baäc hieàn quyù Thieän só ñeàu cuøng chaùn cheâ gheâ tôûm. Vì noù laøm haïi mình, haïi ngöôøi, haïi caû mình vaø ngöôøi. Noù tieâu dieät trí tueä, noù ngaên trôû boà ñeà vaø chöôùng ngaïi tòch dieät. Neáu ai laøm caùc ñieàu ñoù thì khoâng sinh trí tueä, khoâng daãn ñeán Boà-ñeà, khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó theá roài, lieàn phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn vôùi theá raát maïnh meõ, haêng haùi khoù ngaên, loøng coá gaéng khoâng heà ngöøng nghæ. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng, ngaên khoâng cho sinh caùc tham duïc chöa sinh. Ñoái vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu hôn, cho neân ngaên ngöøa caùc tham duïc chöa sinh khoâng cho sinh.

Khôûi loøng ham thích, laø vì muoán ngaên ngöøa caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh, lieàn khôûi sinh taát caû moïi thöù roài tu taäp xuaát hieän, vui möøng ham thích mong caàu tieán tôùi. Do khôûi loøng ham thích ñoù, neân ngöôøi aáy ngaên ngöøa ñöôïc caùc tham duïc chöa sinh khoâng cho sinh.

Phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn, laø vì muoán ngaên ngöøa khoâng cho sinh ra caùc tham duïc chöa sinh, maø phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng maõi khoâng ngöøng nghæ. Do ñoù neân ngaên ngöøa khoâng cho sinh ra caùc tham duïc chöa sinh.


Khích leä taâm, laø vì muoán ngaên ngöøa khoâng cho sinh caùc tham duïc chöa sinh, neân luoân sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp khieán taâm luoân ñi ñoâi vôùi möøng vui, sieâng naêng maø khoâng ñi vôùi thaáp keùm meâ môø, traùi laïi ñi vôùi buoâng xaû vaø thieàn ñònh. Do taâm ngöôøi aáy tu taäp nhö theá, neân ngaên ngöøa khieán cho khoâng sinh caùc tham duïc chöa sinh.

Kìm giöõ taâm, laø vì muoán ngaên ngöøa khoâng cho sinh ra caùc tham duïc chöa sinh, neân giöõ taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Do con ñöôøng naøy maøngöôøi aáy giöõ taâm tu taäp, tu taäp caøng nhieàu maõi leân, neân khieán cho caùc tham duïc chöa sinh khoâng sinh.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán khieán caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh, neân ñuùng nhö lyù maø suy nghó: Xuaát gia thì coù phöôùc ñöùc, nhö theá xuaát gia laø phaùp thieän chaân thaät, laø ñieàu ñaùng toân quyù. Vaäy neân tin hieåu thoï trì..., roäng noùi cho ñeán gioûi chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt loøng sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng ngaên ngöøa khoâng cho sinh caùc tham duïc chöa sinh. Vôùi con ñöôøng ñoù, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, neân khieán cho khoâng sinh caùc tham duïc chöa sinh, neân khôûi loøng ham thích..., cho ñeán khích leä taâm, kìm giöõ taâm, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ, vì muoán khieán caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh, neân ñuùng nhö lyù maø suy nghó: Caùc tham duïc aáy gioáng nhö beänh ung nhoït ñoäc..., roäng noùi cho ñeán ñoù laø phaùp bieán ñoåi hö hoaïi. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy, ñaïo lyù naøy laø phaùp Chaùnh thaéng khieán caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh. Vôùi ñaïo lyù ñoù, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, neân lieàn khieán cho caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh. Vaø khôûi loøng ham thích cho ñeán khích leä taâm, kìm giöõ taâm, gioáng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán khieán caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh, neân ñuùng nhö lyù maø suy nghó: Dieät laø tòch tónh vaéng laëng, Ñaïo thì ñöa ta ñeán xuaát ly giaûi thoaùt... Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt sinh chuyeân caàn sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy laø phaùp Chaùnh thaéng khieán caùc tham duïc chöa sinh ñöøng sinh. Vôùi con ñöôøng ñoù, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn leân, neân khieán cho caùc tham duïc chöa sinh khoâng sinh. Vaø khôûi loøng ham thích cho ñeán khích leä taâm, kìm giöõ taâm, ñeàu gioáng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Cuõng nhö maøn che tham duïc, boán thöù kia (hoân traàm saân giaän v.v...)


www.daitangkinh.org

cuõng vaäy, chæ coù khaùc laø duøng teân noù nhö saân giaän, hoân traàm v.v... Laïi coù vò Bí-soâ, vì muoán caùc chuûng loaïi aùc, chaúng thieän chöa sinh

thì vónh vieãn ñöøng sinh, cho neân ñuùng lyù maø suy nghó: Caùc ñieàu aùc baát thieän, chæ coù keû heøn keùm môùi tin töôûng laøm theo..., roäng noùi cho ñeán khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn... Suy nghó nhö theá roài, lieàn phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Con ñöôøng ñoù laø phaùp Chaùnh thaéng khieán khoâng sinh caùc loaøi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh. Vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, neân khieán khoâng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän chöa sinh.

Khôûi loøng ham thích, laø vì muoán khieán ñöøng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh, lieàn khôûi sinh caùc thöù..., roäng noùi cho ñeán mong caàu tieán leân. Do ngöôøi aáy khôûi caùc ham thích ñoù, neân khieán cho khoâng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän chöa sinh ra.

Phaùt sinh loøng sieâng naêng chuyeân caàn, laø vì muoán khieán cho taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän chöa sinh thì ñöøng sinh, neân phaùt sinh söï chuyeân caàn sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi nghæ. Do ñoù ngöôøi aáy lieàn khieán cho taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän chöa sinh thì vónh vieãn khoâng sinh.

Khích leä taâm, laø vì muoán khieán cho ñöøng sinh ra caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh ra, neân sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp, caùc taâm cuøng ñi vôùi vui möøng..., roäng noùi cho ñeán taâm ñi vôùi thieàn ñònh. Do tu taäp ñöôïc caùi taâm nhö theá, neân ngöôøi aáy khieán cho taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh ñöøng sinh ra.

Kìm giöõ taâm, vì muoán khieán cho ñöøng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän chöa sinh, neân giöõ taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Ñoái vôùi ñaïo lyù naøy, ngöôøi aáy ñaõ giöõ taâm tu taäp vaø caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, cho neân ñaõ khieán taát caû chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh thì vónh vieãn khoâng sinh ra.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán khieán taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh thì vónh vieãn ñöøng sinh ra, neân ñuùng nhö lyù maø suy nghó: Xuaát gia coù coâng ñöùc, söï xuaát gia ñoù laø phaùp thieän chaân thaät, laø ñieàu ñaùng toân quyù. Vaäy ta neân tin töôûng thoï trì laøm theo..., roäng noùi cho ñeán coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn... Suy nghó theá roài lieàn phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán cho khoâng sinh caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh ra. Vôùi con ñöôøng ñoù, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn leân, cho neân khieán ñöôïc taát caû caùc chuûng


loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh thì vónh vieãn khoâng sinh ra. Vieäc khôûi caùc ham thích... cho ñeán khích leä giöõ taâm..., ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ, vì muoán khieán cho ñöøng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh, neân ñuùng nhö lyù suy nghó: Caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän naøy gioáng nhö beänh ung nhoït ñoäc..., roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp bieán ñoåi hö hoaïi... Suy nghó theá roài lieàn phaùt sinh chuyeân caàn sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi chaúng ngôi nghæ. Con ñöôøng naøy laø phaùp Chaùnh thaéng khoâng ñeå cho sinh ra taát caû caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh. Vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn leân, neân khieán cho caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh vónh vieãn khoâng sinh. Vieäc khôûi loøng ham thích..., cho ñeán khích leä taâm, giöõ gìn taâm, ñeàu gioáng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán khieán vónh vieãn ñöøng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc baát thieän chöa sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Dieät laø tòch tónh yeân laëng, Ñaïo thì ñöa ta ñeán xuaát ly giaûi thoaùt. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt sinh chuyeân caàn sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng nghæ ngôi. Con ñöôøng naøy, goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán khoâng sinh taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh. Vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi ñoù ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn leân, cho neân lieàn khieán taát caû caùc chuûng loaïi xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh thì vónh vieãn ñöøng sinh. Vieäc khôûi söï ham thích cho ñeán khích leä taâm, giöõ taâm..., ñeàu gioáng nhö tröôùc ñaõ noùi.

3. Caùc ñieàu thieän chöa sinh thì khieán chuùng sinh ra, neân khôûi loøng ham thích phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn khích leä vaø giöõ gìn taâm mình.

Theá naøo laø phaùp thieän chöa sinh? Nghóa laø ôû ñôøi vò lai coù boán thöù thieàn ñònh ôû ba coõi Voâ saéc vaø moät thöù phaùp thieän sinh ra do söï xuaát gia vaø xa lìa.

Theá naøo laø phaùp Chaùnh thaéng sinh ra caùc phaùp thieän chöa sinh? Nghóa laø coù vò Bí-soâ vì muoán sinh ra baäc Sô thieàn chöa sinh, neân

ñuùng lyù maø suy nghó: Khi Sô thieàn sinh ra thì seõ bieát ñöôïc töôùng maïo cuûa caùc haïnh. Suy nghó theá roài lieàn phaùt sinh sieâng naêng caàn maãn, theå löïc maïnh meõ voâ cuøng, haêng haùi raát khoù ngaên caûn, loøng coá gaéng khoâng heà thoâi. Con ñöôøng ñoù goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán sinh ra ñònh Sô thieàn chöa sinh. Do con ñöôøng naøy, ngöôøi ñoù ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn leân, neân khieán Sô thieàn chöa sinh ñöôïc sinh ra.

Khôûi loøng ham thích, laø vì muoán Sô thieàn chöa ñöôïc sinh ra, neân khôûi caùc thöù phaùt sinh baäc thöôïng ñaúng tu taäp vaø xuaát hieän, ham thích


www.daitangkinh.org

vui möøng caàu mong tieán tôùi. Ngöôøi aáy do sinh khôûi caùc ham thích neân lieàn khieán sinh ra Sô thieàn chöa sinh.

Phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn laø vì muoán sinh ra Sô thieàn chöa sinh, neân phaùt sinh sieâng naêng aân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Do ñoù ngöôøi aáy lieàn khieán sinh ra ñöôïc Sô thieàn chöa sinh.

Khích leä taâm, laø vì sinh ra ñöôïc Sô thieàn chöa sinh, neân sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp caùi taâm ñi cuøng vôùi vui möøng, vôùi söï sieâng naêng khích leä, vôùi xaû, vôùi ñònh nhöng khoâng ñi cuøng vôùi thaáp keùm vaø meâ môø. Do ngöôøi aáy tu taäp taâm nhö theá neân lieàn khieán sinh ra Sô thieàn chöa sinh.

Giöõ gìn taâm, laø vì muoán sinh ra Sô thieàn chöa sinh, neân giöõ gìn taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Vôùi ñaïo lyù ñoù, ngöôøi ñoù giöõ taâm tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn neân lieàn khieán sinh ñöôïc Sô thieàn chöa sinh.

Cuõng nhö Sô thieàn, baäc Nhò thieàn cuõng nhö vaäy. Chæ coù khaùc laø noùi caùi teân cuûa Nhò thieàn vaøo ñoù maø thoâi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán khieán sinh ra baäc Tam thieàn chöa sinh, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Neáu baäc Tam thieàn sinh ra thì seõ bieát ñöôïc töôùng traïng cuûa caùc haïnh. Nghó theá roài lieàn phaùt sinh aân caàn sieâng naêng..., roäng noùi cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán sinh ra Tam thieàn chöa sinh. Vôùi con ñöôøng ñoù, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp, caøng tu taäp nhieàu hôn leân, neân lieàn khieán sinh ra Tam thieàn chöa sinh.

Khôûi loøng ham thích, laø vì muoán sinh ra Tam thieàn chöa sinh, neân lieàn khôûi leân taát caû moïi thöù (khôûi ñaúng khôûi)..., roäng noùi cho ñeán mong caàu tieán leân. Do ngöôøi aáy ñaõ khôûi leân caùc söï ham thích, neân lieàn sinh ra Tam thieàn chöa sinh.

Phaùt sinh söï chuyeân caàn sieâng naêng, laø vì muoán sinh ra Tam thieàn chöa sinh, neân phaùt sinh söï coá gaéng sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng sieâng naêng coá gaéng maõi khoâng bao giôø thoâi nghæ. Vaø do ñoù maø lieàn sinh ra Tam thieàn chöa sinh.

Khích leä taâm, laø vì muoán Tam thieàn chöa sinh ñöôïc sinh, neân chuyeân caàn sieâng naêng tu taäp taâm cuøng ñi vôùi vui möøng..., roäng noùi cho ñeán taâm ñi cuøng thieàn ñònh. Do ngöôøi aáy tu taäp ñöôïc taâm nhö theá, neân lieàn khieán sinh ra ñöôïc Tam thieàn chöa sinh.

Gìn giöõ taâm laø vì muoán Tam thieàn chöa sinh ñöôïc sinh ra, neân coá gaéng giöõ loøng tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Do ñaïo lyù naøy, maø ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, neân lieàn khieán sinh ñöôïc Tam thieàn chöa sinh.


Cuõng nhö Tam thieàn, cho ñeán Voâ sôû höõu xöù..., roäng noùi cuõng vaäy, chæ coù khaùc laø noùi teân ñoù vaøo maø thoâi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán coù moät loaïi phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø bieát xa lìa, chöa sinh seõ ñöôïc sinh ra, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Neáu phaùp thieän aáy sinh ra thì ñoù laø töôùng traïng cuûa caùc haïnh. Suy nghó theá roài lieàn phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán coù loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy, goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán sinh ra moät loaïi phaùp thieän ñaëc bieät, do söï xuaát gia vaø bieát lìa boû taïo neân voán chöa sinh. Do con ñöôøng ñoù, ñaïo lyù ñoù, maø ngöôøi aáy tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, neân lieàn khieán sinh ra ñöôïc moät loaïi phaùp thieän ñaëc bieät do söï xuaát gia vaø bieát lìa boû taïo neân voán chöa sinh.

Khôûi leân caùc ham thích, laø vì muoán sinh ra moät chuûng loaïi phaùp thieän ñaëc bieät do xuaát gia vaø bieát xa lìa taïo neân voán chöa sinh, neân lieàn khôûi leân taát caû..., roäng noùi cho ñeán mong caàu ñöôïc tieán tôùi. Do sinh khôûi caùc ham thích ñoù, neân lieàn khieán sinh ra ñöôïc moät chuûng loaïi phaùp thieän ñaëc bieät taïo ra do xuaát gia vaø bieát xa lìa voán chöa sinh.

Phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn laø vì muoán khieán sinh ra moät loaïi phaùp thieän ñaëc bieät taïo neân do söï xuaát gia vaø bieát xa lìa voán chöa sinh, maø phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng chuyeân caàn... Roäng noùi cho ñeán coù loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Do ñoù ngöôøi aáy lieàn sinh ra ñöôïc moät thöù phaùp thieän ñaëc bieät taïo neân do söï xuaát gia vaø bieát xa lìa voán chöa sinh.

Khích leä taâm, nghóa laø vì muoán sinh ra ñöôïc thöù phaùp thieän ñaëc bieät nhö ñaõ noùi treân, maø luoân sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp caùi taâm ñi chung vôùi vui möøng... Roäng noùi cho ñeán ñi chung vôùi Thieàn ñònh. Do ngöôøi aáy tu taäp ñöôïc taâm nhö theá, neân lieàn khieán sinh ra ñöôïc thöù phaùp thieän ñaëc bieät chöa sinh nhö treân ñaõ noùi.

Gìn giöõ taâm, laø vì muoán sinh ra ñöôïc loaïi phaùp thieän ñaëc bieät nhö vöøa noùi treân, maø luoân giöõ taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Do ñaïo ñoù maø giöõ gìn taâm tu taäp vaø caøng tu taäp thaät nhieàu, thì seõ khieán sinh ra ñöôïc thöù phaùp thieän ñaëc bieät nhö treân ñaõ noùi.

4. Caùc phaùp ñaõ sinh ra roài neân kieân trì tu hoaøi laøm maõi khoâng queân khoâng boû. Luoân tu taäp ñaày ñuû, luoân nuoâi döôõng cho noù taêng theâm maõi leân, vaø ñeán ñöôïc trí tueä, taùc chöùng roäng lôùn môùi thoâi. Ñoù laø phaùp Chaùnh thaéng. Nghóa laø coù vò Bí-soâ vì muoán khieán cho Sô thieàn ñaõ sinh luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán khi ñöôïc taùc chöùng, cho neân ñaõ ñuùng lyù maø suy nghó: Coù theå khieán cho phaùp ñaõ sinh luoân kieân trì truï maõi cho ñeán ñöôïc trí taùc


www.daitangkinh.org

chöùng, ñoù laø töôùng traïng cuûa caùc haïnh. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt khôûi heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn, theá löïc raát maïnh meõ, söùc haêng haùi maõnh lieät khoù ngaên caûn, vaø loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán Sô thieàn ñaõ sinh roài seõ beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng. Vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, thì khieán cho Sô thieàn ñaõ sinh seõ kieân trì truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng.

Khôûi loøng ham thích, laø vì muoán Sô thieàn ñaõ sinh seõ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng, neân ñaõ sinh khôûi ñuû moïi thöù, roài tuï taäp vaø xuaát hieän ham thích möøng vui, caàu mong tieán tôùi. Do ngöôøi aáy ñaõ sinh khôûi caùc ham thích ñoù, neân lieàn khieán cho Sô thieàn ñaõ sinh kieân trì truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng.

Phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn, laø vì muoán Sô Thieàn ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng, maø phaùt sinh maïnh meõ söùc sieâng naêng chuyeân caàn…, roäng noùi cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng thoâi. Do ñoù maø ngöôøi aáy khieán Sô thieàn ñaõ sinh ñöôïc beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng.

Khích leä taâm, nghóa laø vì muoán Sô thieàn ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng, maø sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp caùc taâm luoân ñi chung vôùi caùc söï möøng vui coá gaéng sieâng naêng, nhöng khoâng ñi vôùi söï thaáp keùm meâ môø, maø laïi luoân ñi chung vôùi buoâng xaû vaø thieàn ñònh. Do tu taäp ñöôïc caùi taâm nhö theá maø ngöôøi naøy lieàn khieán cho Sô thieàn ñaõ sinh ra luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng ñöôïc trí taùc chöùng.

Gìn giöõ taâm laø vì khieán Sô thieàn ñaõ sinh ra luoân beàn bæ truï maõi ñeán khi chöùng, trí taùc chöùng neân luoân gìn giöõ taâm ñeå tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Vôùi ñaïo lyù ñoù ngöôøi naøy giöõ gìn taâm tu taäp, laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, neân lieàn khieán cho Sô thieàn ñaõ sinh roài beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng.

Cuõng nhö Sô thieàn, baäc Nhò thieàn cuõng vaäy, coù khaùc laø chæ ñoåi teân cho hôïp maø thoâi.

Laïi coù vò Bí-soâ vì khieán Tam thieàn sinh roài beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng, neân ñuùng lyù maø suy nghó: Haõy khieán Tam thieàn ñaõ sinh roài beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc chöùng trí taùc chöùng, ñoù laø töôùng traïng cuûa caùc haïnh. Suy nghó theá roài lieàn phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn. Roäng noùi cho ñeán coù loøng luoân coá gaéng maõi khoâng thoâi. Con ñöôøng naøy goïi laø phaùp Chaùnh thaéng khieán cho ñöôïc Tam thieàn ñaõ sinh ra seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán chöùng trí taùc chöùng. Vôùi con ñöôøng


naøy, ngöôøi ñoù ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, neân lieàn khieán cho Tam thieàn ñaõ sinh ra luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán chöùng trí taùc chöùng.

Khôûi loøng ham thích, laø vì khieán Tam thieàn ñaõ sinh luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng, neân lieàn phaùt khôûi ñuû caùc thöù caàn khôûi..., roäng noùi cho ñeán mong caàu tieán tôùi. Do ngöôøi ñoù ñaõ khôûi leân caùc thöù ham thích, neân lieàn khieán cho Tam thieàn ñaõ sinh seõ luoân truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn, laø vì khieán cho Tam thieàn ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng neân phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng thoâi. Do ñoù ngöôøi naøy lieàn khieán cho Tam thieàn luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Khích leä taâm, laø vì muoán Tam thieàn ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng, maø sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp caùi taâm luoân ñi chung vôùi caùc thöù vui möøng... Roäng noùi cho ñeán taâm ñi chung vôùi thieàn ñònh. Ngöôøi naøy do tu taäp ñöôïc taâm nhö theá neân lieàn khieán cho Tam thieàn ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán luùc coù trí taùc chöùng.

Gìn giöõ taâm, nghóa laø vì muoán Tam thieàn ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng neân luoân gìn giöõ taâm maø tu taùm chi Thaùnh ñaïo. Vôùi ñaïo lyù naøy ngöôøi aáy giöõ gìn taâm tu taäp, laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, neân lieàn khieán cho Tam thieàn seõ luoân beàn bæ truï maõi cho tôùi trí taùc chöùng.

Cuõng nhö Tam thieàn, cho ñeán Voâ sôû höõu xöù..., roäng noùi cuõng vaäy, coù khaùc laø ñoåi teân cho ñuùng.

Laïi coù vò Bí-soâ vì muoán cho phaùp thieän ñaëc bieät ñöôïc taïo ra do söï xuaát gia vaø bieát xa lìa ñaõ sinh roài seõ luoân beàn bæ truï maõi, chaúng queân chaúng boû, tu haønh ñaày ñuû caøng boài boå taêng theâm nhieàu cho ñeán trí taùc chöùng roäng lôùn... Neân ñuùng lyù suy nghó: Thöôøng khieán phaùp thieän ñaëc bieät taïo ra do söï xuaát gia vaø lìa boû ñaõ sinh, seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng, ñoù laø töôùng traïng cuûa caùc haïnh. Suy nghó theá roài lieàn phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn... Roäng noùi cho ñeán loøng luoân coá gaéng khoâng ngöøng. Con ñöôøng naøy, goïi laø phaùp Chaùnh thaéng luoân khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät ñöôïc taïo ra do söï xuaát gia vaø bieát lìa boû ñaõ sinh roài, seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng. Vôùi con ñöôøng naøy, ngöôøi ñoù ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, neân lieàn khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät ñaõ sinh roài (vöøa noùi treân), luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Khôûi caùc ham thích, laø vì muoán khieán phaùp thieän ñaëc bieät (nhö ñaõ


www.daitangkinh.org

noùi) ñaõ sinh seõ luoân truï maõi ñeán khi coù trí taùc chöùng neân ñaõ khôûi leân caùc thöù..., roäng noùi cho ñeán mong caàu tieán tôùi. Ngöôøi naøy do ñaõ sinh khôûi caùc thöù ham thích ñoù, neân lieàn khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (vöøa noùi treân) luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn, laø vì muoán khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (nhö ñaõ noùi treân) ñaõ sinh seõ luoân truï maõi ñeán khi coù trí taùc chöùng, neân phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn..., roäng noùi cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng thoâi. Do ñoù ngöôøi naøy lieàn khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (nhö treân ñaõ noùi) ñaõ sinh luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Khích leä taâm, laø vì muoán khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (ñaõ noùi) ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng, maø sieâng naêng chuyeân caàn tu taäp caùi taâm luoân ñi chung vôùi vui möøng... Roäng noùi cho ñeán taâm ñi chung vôùi thieàn ñònh. Do ngöôøi naøy tu taäp ñöôïc caùi taâm nhö theá, cho neân khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (ñaõ noùi) ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Giöõ gìn taâm, laø vì muoán khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (noùi treân) ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng, maø giöõ taâm tu taäp taùm chi Thaùnh ñaïo. Vôùi ñaïo lyù naøy, ngöôøi ñoù trì taâm tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn, neân khieán cho phaùp thieän ñaëc bieät (ñaõ noùi treân) ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán trí taùc chöùng.

Hoûi: Vì sao boán thöù naøy laïi goïi laø Chaùnh thaéng? Ñaùp: Do boán phaùp naøy khoâng ñieân ñaûo sai laàm neân goïi laø Chaùnh.

Vaø noù coù söùc laøm taêng maïnh hôn, nhieàu hôn, cao hôn veà vieäc ñoaïn aùc tu thieän (ñoaïn tröø taát caû aùc, tu taäp moïi phaùp thieän) neân goïi laø Thaéng.

Laïi coøn, boán phaùp naøy laø bình ñaúng chöù khoâng phaûi baát bình ñaúng, ñuùng thöïc chaéc chaén, ñuùng vôùi chaùnh lyù, khoâng heà ñieân ñaûo sai laàm cho neân goïi laø Chaùnh. Vaø taêng theâm, cao hôn, quyù baùu nhieäm maàu cao quyù, ñaày ñuû coâng naêng to lôùn neân goïi laø Thaéng.

Laïi nöõa, boán phaùp Chaùnh thaéng naøy laø giaû laäp treân danh töôûng maø noùi. Nghóa laø Chaùnh Thaéng Quaù Khaéc Giaø Sa Phaät vaø caùc ñeä töû ñeàu cuøng ñaët ra caùi teân nhö theá.

Laïi coøn, boán phaùp Chaùnh thaéng naøy laø vì muoán ñoaïn döùt taát caû caùc phaùp xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh. Phaùt khôûi loøng ham thích, phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn, luoân khích leä taâm, gìn giöõ taâm vì muoán khieán cho caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän chöa sinh thì vónh vieãn ñöøng sinh. Laïi khôûi loøng ham thích, phaùt sinh heát söùc sieâng naêng chuyeân caàn, luoân khích leä taâm, giöõ gìn taâm quyeát khieán cho caùc phaùp thieän chöa sinh thì


ñeàu sinh ra. Roài laïi khôûi loøng ham thích, phaùt yù sieâng naêng chuyeân caàn, luoân khích leä taâm, gìn giöõ taâm quyeát khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh ra roài thì luoân beàn bæ truï maõi khoâng queân, luoân tu taäp ñaày ñuû vaø boài boå maõi cho theâm cao lôùn caùi trí taùc chöùng. Cöù maõi sinh khôûi caùc yù ham thích, luoân luoân sieâng naêng chuyeân caàn, luùc naøo cuõng khích leä taâm, gìn giöõ taâm, luoân ñöôïc ñaày ñuû nhö theá maõi, neân goïi laø Chaùnh thaéng. Cuõng goïi laø Chaùnh ñoaïn, töùc laø ñoaïn döùt söï bieáng löôøi.

----------------

Phaåm 8: THAÀN TUÙC, Phaàn 1

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm nguï taïi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán thöù thaàn tuùc, töùc laø:

1. Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc. 2. Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc. 3. Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc. 4. Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

- Veà Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc, thì duïc laø sao, thaéng haïnh laø sao maø goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc?

Duïc noùi ôû ñaây, laø y vaøo caùc phaùp thieän do xuaát gia vaø bieát xa lìa taïo neân, maø khôûi leân loøng ham thích vui möøng, mong caàu tieán tôùi..., ñoù laø Duïc.

Tam-ma-ñòa, nghóa laø vôùi söï ham muoán taêng cao, khôûi leân cao ñoä, nhöng taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï, chaúng phaân taùn, loaïn ñoäng, ngaên caám, kìm giöõ taâm coù tính chaát chuyeân chuù vaøo moät caûnh, thì goïi laø Tam-ma-ñòa.

Thaéng laø loøng ham thích khôûi leân cao ñoä veà taùm chi Thaùnh ñaïo, neân goïi laø Thaéng.

Thaéng haïnh laø coù vò Bí-soâ y vaøo loøng ham thích ñoù ôû quaù khöù ñaõ ñöôïc Tam-ma-ñòa. Khi vò aáy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài thì khieán cho caùc ñieàu döõ baát thieän ñaõ sinh phaûi ñoaïn döùt. Roài laïi khôûi loøng ham muoán sieâng naêng chuyeân caàn, khích leä taâm, giöõ gìn taâm quyeát khieán cho caùc ñieàu döõ chaúng thieän chöa sinh vónh vieãn ñöøng sinh. Roài laïi khôûi loøng ham thích, luoân sieâng naêng chuyeân caàn, khích leä taâm, gìn giöõ taâm quyeát khieán cho phaùp thieän chöa sinh thì phaûi sinh ra. Vaø


www.daitangkinh.org

laïi khôûi loøng ham muoán, sieâng naêng chuyeân caàn khích leä taâm, giöõ gìn taâm quyeát khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì seõ luoân beàn bæ truï maõi khoâng queân. Tu taäp ñaày ñuû, luoân boài döôõng cho trí taùc chöùng ñöôïc lôùn theâm to roäng maõi, neân khôûi loøng ham thích luoân sieâng naêng chuyeân caàn, khích leä taâm, giöõ gìn taâm... Ngöôøi aáy ñaõ coù duïc nhö theá, hoaëc caàn, tín, khinh an, nieäm, chaùnh tri, tö, xaû..., thì goïi laø Thaéng haïnh. Vaø cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa nhö tröôùc ñaõ noùi, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Gioáng nhö Duïc y vaøo quaù khöù vöøa noùi, thì caùc thöù y vaøo vò lai, hieän taïi, thieän, chaúng thieän, voâ kyù, thuoäc coõi Duïc, thuoäc coõi Saéc, thuoäc coõi Voâ saéc, hoïc, voâ hoïc, khoâng phaûi hoïc cuõng khoâng phaûi voâ hoïc, ñaõ ñoaïn kieán, tu ñaõ ñoaïn, khoâng phaûi ñaõ ñoaïn duïc (duïc ñaõ ñoaïn)..., roäng noùi cuõng nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän thì truï vaøo choã khoâng ham thích. Ngöôøi ñoù nghó: Ta nay khoâng theå naøo ñoái vôùi caùc phaùp thieän maø khoâng ham thích ñöôïc. Vaø ñuùng theo lyù thì ta phaûi an truï vaøo caùc phaùp thieän maø thoâi. Ngöôøi naøy do söùc ham thích taêng cao, cho neân ñöôïc Tam- ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy khi ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài, thì vì muoán khieán ñoaïn döùt caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì seõ beàn bæ truï maõi..., cho ñeán vieäc giöõ gìn taâm... Ngöôøi naøy coù caùc thöù hoaëc duïc hay caàn tín..., cho ñeán xaû, thì goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam- ma-ñòa nhö tröôùc ñaõ noùi, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ vöøa khôûi leân söï ham muoán xaáu. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng theå naøo sinh khôûi leân ham muoán xaáu, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø heát caùc ham muoán döõ xaáu, maø tu taäp caùc ham muoán toát laønh. Ngöôøi naøy do söùc ham muoán cao ñoä, cho neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài, neân muoán khieán cho ñoaïn döùt caùc ñieàu döõ baát thieän ñaõ sinh, lieàn khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân ñöôïc truï maõi, cho ñeán gìn giöõ taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù caàn tín..., cho ñeán xaû. Ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa nhö tröôùc ñaõ noùi, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi loøng tham-saân-si cuøng ñi vôùi ham muoán xaáu. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi leân tham saân si cuøng ñi vôùi ham


muoán xaáu döõ. Ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø tham saân si cuøng ñi vôùi ham muoán xaáu, phaûi tu taäp khoâng coù tham saân si cuøng ñi vôùi ham muoán toát laønh. Ngöôøi ñoù do söùc ham thích cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy khi ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma- ñòa roài, lieàn muoán khieán cho caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh phaûi tieâu dieät heát, neân khôûi ham thích, roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù caàn - tín... cho ñeán hoaëc xaû, ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy vaø Duïc Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi loøng lìa boû tham saân si cuøng ñi vôùi ham muoán xaáu döõ. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng theå khoâng lìa boû tham saân si vaø ham muoán xaáu döõ, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø vieäc chaúng lìa boû tham saân si vaø ham muoán xaáu döõ, maø phaûi tu taäp vieäc lìa boû tham-saân-si vaø ham muoán toát laønh. Ngöôøi naøy do söùc ham muoán cao ñoä naøy, cho neân chöùng ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa. Khi ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài, neân vì muoán khieán cho phaûi ñoaïn döùt caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, maø khôûi loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh luoân beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn - tín..., cho ñeán xaû. Ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa nhö tröôùc ñaõ noùi, thì goïi chung laø Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän an truï vaøo söï ham thích (ham thích caùc phaùp thieän). Ngöôøi naøy nghó: Ta ham thích caùc phaùp thieän thaät laø ñuùng lyù. Ngöôøi aáy do söùc ham muoán cao ñoä maø ñöôïc Tam- ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài, vì muoán khieán cho ñoaïn döùt caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, lieàn khôûi loøng ham thích, roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ taâm. Ngöôøi naøy coù duïc vaø caùc thöù nhö caàn - tín..., cho ñeán xaû, ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân ham muoán toát laønh. Ngöôøi naøy nghó: Ta ñaõ sinh khôûi ham muoán toát laønh nhö theá thaät laø ñuùng lyù. Ngöôøi naøy do söùc ham muoán cao ñoä neân ñaõ ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma- ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài, lieàn muoán khieán cho ñoaïn döùt caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi loøng ham


www.daitangkinh.org

thích..., roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù caàn- tín..., cho ñeán xaû. Ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi tôùi ham muoán toát laønh. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khôûi leân khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi tôùi ham muoán toát laønh, thaät laø ñuùng lyùù. Do ñoù ngöôøi naøy, coù söùc ham muoán cao ñoä neân ñaõ ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán khieán cho oaïn döùt caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán laø muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn- tín... cho ñeán xaû. Ñoù laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi söï lìa boû tham saân si vaø ham muoán toát laønh. Ngöôøi naøy nghó: Nay ta sinh khôûi söï lìa boû tham saân vaø ham muoán toát laønh thaät laø ñuùng lyùù. Ngöôøi naøy do söùc ham thích cao ñoä neân coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù laø Duïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Duïc Tam-ma-ñòa roài, lieàn muoán khieán cho ñoaïn döùt taát caû caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán, vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc vaø caùc thöù hoaëc caàn - tín..., cho ñeán xaû. Ñoù laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Duïc Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Taát caû Duïc Tam-ma-ñòa ñeàu töø Duïc maø khôûi leân, laø choã tuï taäp cuûa caùc duïc, laø chuûng loaïi cuûa duïc, laø choã sinh ra duïc cho neân goïi laø Duïc Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaàn tuùc.

- Veà Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc, thì Caàn laø sao? Thaéng laø sao? Thaéng haïnh laø sao? Sao goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc?

Caàn, nghóa laø y vaøo caùc phaùp thieän taïo ra do xuaát gia vaø bieát lìa boû maø khôûi leân söï aân caàn sieâng naêng, coù theá löïc (söùc) raát maïnh meõ, haêng haùi toät ñoä khoù ngaên caûn vaø coù loøng coá gaéng maõi khoâng thoâi, ñoù goïi laø Caàn.

Tam-ma-ñòa, nghóa laø sieâng naêng cao ñoä khôûi leân nhöõng taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï, khoâng phaân taùn, khoâng loaïn ñoäng, gìn giöõ ngaên


caám, ñeàu giöõ gìn, coù tính chaát vaø taâm chuyeân chuù moät caûnh. Ñoù goïi laø Tam-ma-ñòa.

Thaéng, nghóa laø sieâng naêng cao ñoä khôûi leân taùm chi Thaùnh ñaïo, ñoù laø Thaéng.

Thaéng haïnh, nghóa laø coù vò Bí-soâ y vaøo Caàn trong quaù khöù maø ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán khieán cho ñoaïn döùt haún taát caû caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi leân söï ham thích..., roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù caàn-tín... cho ñeán xaû. Ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa nhö ñaây ñaõ noùi, thì goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Nhö döïa vaøo Caàn (söï sieâng naêng) thôøi quaù khöù, thì y vaøo vò lai, hieän taïi, thieän, baát thieän, voâ kyù, thuoäc coõi Duïc, thuoäc coõi Saéc, thuoäc coõi Voâ saéc, hoïc, voâ hoïc, khoâng phaûi hoïc cuõng khoâng phaûi laø voâ hoïc, kieán ñaõ ñoaïn, tu ñaõ ñoaïn. Roäng noùi cuõng nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän laïi coù söï sieâng naêng quaù yeáu ôùt keùm coûi. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay chaúng neân sieâng naêng quaù keùm coûi ñoái vôùi caùc phaùp thieän, ñuùng lyù thì ta khoâng neân quaù bieáng löôøi nhö theá. Ngöôøi naøy do söùc sieâng naêng cao ñoä cho neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài thì lieàn ñoái vôùi caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh thì khieán chuùng ñoaïn tröø, neân khôûi leân söï ham thích, roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ maõi cho ñeán giöõ gìn taâm... Ngöôøi naøy coù Duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân söï sieâng naêng naëng neà xaáu aùc. Ngöôøi naøy nghó: Ta khoâng neân khôûi leân söï sieâng naêng naëng veà xaáu aùc, maø ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø caùi sieâng naêng xaáu aùc naøy vaø tu taäp sieâng naêng veà söï toát ñeïp. Do ngöôøi naøy coù söùc sieâng naêng cao ñoä, neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy do ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài neân ñoái vôùi caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh quyeát loøng ñoaïn döùt... Khôûi loøng ham thích nhö theá, roäng noùi cho ñeán ñoái vôùi caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì khieán chuùng luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caùc thöù caàn - tín... cho ñeán xaû, ñoù goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng


www.daitangkinh.org

haïnh thaønh töïu thaàn tuùc. Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi (khôûi loøng) tham saân si cuøng ñi chung

vôùi sieâng naêng xaáu aùc. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi leân tham saân si cuøng ñi chung vôùi sieâng naêng xaáu aùc, ñuùng theo lyù thì ta phaûi neân ñoaïn tröø tham saân si cuøng ñi vôùi sieâng naêng xaáu aùc maø tu taäp veà khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi sieâng naêng toát laønh. Ngöôøi naøy do söùc sieâng naêng cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát ñoaïn döùt caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh vaø khôûi loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán quyeát yù khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì luoân beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc vaø caùc thöù tín..., cho ñeán xaû, thì goïi ñoù laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi vieäc khoâng lìa boû tham saân si vaø sieâng naêng. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng theå khoâng töø boû tham saân si vaø söï sieâng naêng xaáu aùc, ñuùng lyù ta phaûi ñoaïn tröø söï khoâng töø boû tham saân si vaø sieâng naêng xaáu aùc maø lo tu taäp söï lìa boû tham saân si vaø sieâng naêng toát laønh. Ngöôøi naøy do söùc sieâng naêng cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài thì lieàn muoán ñoaïn tröø moïi ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh maø khôûi loøng ham thích. Roäng noùi cho ñeán quyeát yù muoán caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì luoân beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc vaø caùc thöù caàn- tín..., cho ñeán xaû, thì goïi ñoù laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Caàn Tam- ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu Thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän nhöng khoâng coù söï sieâng naêng keùm coûi töùc laø luoân luoân coá gaéng toái ña. Ngöôøi naøy nghó: Ta ñoái

vôùi caùc phaùp thieän khoâng heà sieâng naêng yeáu keùm, nhö theá thaät raát ñuùng lyù. Ngöôøi naøy do söùc sieâng naêng cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát yù muoán ñoaïn tröø saïch seõ caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi söï ham thích, roäng noùi cho ñeán vieäc muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì luoân beàn bæ truï maõi, cho ñeán vieäc giöõ gìn taâm... Vì

ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù khaùc nhö caàn - tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ

noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh Thaàn tuùc. Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân söï sieâng naêng toát laønh, ngöôøi naøy nghó:

Ta nay khôûi leân söï sieâng naêng toát laønh laø raát ñuùng lyù. Ngöôøi naøy do coù


söùc sieâng naêng cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma- ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài thì lieàn quyeát yù muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, cho ñeán muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh ra roài thì beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc vaø caùc thöù nhö caàn - tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa nhö tröôùc ñaõ noùi thì goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi söï sieâng naêng toát laønh. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay ñaõ sinh khôûi söï khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi sieâng naêng toát laønh thaät raát ñuùng lyùù. Do ñoù ngöôøi naøy, coù söùc sieâng naêng cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma- ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi ñoù ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam- ma-ñòa roài thì lieàn quyeát yù muoán ñoaïn tröø taát caû ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích. Roäng noùi cho ñeán muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caùc thöù khaùc nhö caàn - tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi töø boû tham saân si vaø laïi sieâng naêng toát laønh. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay ñaõ sinh khôûi leân söï töø boû tham saân si vaø laïi sieâng naêng toát laønh, thaät raát ñuùng lyùù. Ngöôøi naøy do coù söùc sieâng naêng cao ñoä, neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Caàn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát yù ñoaïn döùt taát caû caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán, vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caùc thöù khaùc nhö caàn- tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Caàn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Taát caû caùc thöù Caàn Tam-ma-ñòa ñeàu töø sieâng naêng caàn maãn maø khôûi leân. Ñoù laø nôi tuï taäp cuûa Caàn, laø chuûng loaïi cuûa Caàn, laø choã sinh ra Caàn. Cho neân goïi laø Caàn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaàn tuùc.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 5

Phaåm 8: THAÀN TUÙC, Phaàn 2

3. Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc, thì Taâm laø sao, Tam-ma-ñòa laø sao, Thaéng laø sao, Thaéng haïnh laø sao...? Sao goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc?

Taâm, nghóa laø y vaøo phaùp thieän taïo neân söï xuaát gia vaø bieát lìa boû maø khôûi taâm yù thöùc, ñoù goïi laø Caàn.

Tam-ma-ñòa, nghóa laø do taâm cao ñoä maø khôûi leân caùc taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï, taâm khoâng phaân taùn, khoâng loaïn ñoäng, ngaên giöõ, kieàm cheá, coù tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù moät caûnh, thì goïi laø Tam- ma-ñòa.

Thaéng, nghóa laø khôûi taâm cao ñoä ñoái vôùi taùm chi Thaùnh ñaïo, ñoù laø Thaéng.

Thaéng haïnh, nghóa laø coù vò Bí-soâ döïa vaøo taâm quaù khöù ñaõ ñöôïc Tam-ma-ñòa thì goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích, roäng noùi cho ñeán quyeát yù muoán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài seõ beàn bæ truï maõi, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, cho neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chuùng laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Nhö y vaøo taâm cuûa quaù khöù, maø döïa vaøo hieän taïi hay vò lai, thieän hay baát thieän-voâ kyù, coù lieân heä ñeán caùc coõi Duïc, coõi Saéc, Voâ saéc, vieäc hoïc, voâ hoïc hay phi hoïc phi voâ hoïc, vieäc ñaõ ñoaïn kieán, ñoaïn tu vaø khoâng phaûi ñoaïn taâm... Roäng noùi cuõng nhö theá.

Laïi coù Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän maø laïi coù taâm quaù thaáp keùm yeáu ôùt. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân coù taâm quaù thaáp keùm yeáu ôùt ñoái vôùi caùc phaùp thieän, ñuùng lyù ra ñoái vôùi caùc phaùp thieän thì ta khoâng neân coù taâm quaù thaáp keùm yeáu ôùt. Do ngöôøi naøy coù taâm löïc taêng cao neân


ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát yù muoán ñoaïn tröø taát caû caùc phaùp aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi leân loøng ham thích..., roäng noùi cho ñeán vieäc muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy coù duïc hoaëc caàn hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû..., cho neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma- ñòa ñaõ noùi ôû tröôùc, goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân taâm aùc. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi leân taâm aùc, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø taâm döõ chaúng toát laønh. Ngöôøi naøy do coù taâm löïc cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát yù muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh neân khôûi loøng ham thích, roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài seõ luoân beàn bæ truï maõi cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû..., cho neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân tham saân si cuøng ñi chung vôùi taâm döõ. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi sinh tham saân si cuøng ñi chung vôùi taâm döõ, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø tham saân si cuøng ñi vôùi taâm döõ maø phaûi tu taäp khoâng tham, khoâng saân, khoâng si vaø taâm toát laønh. Ngöôøi naøy do taâm löïc cao ñoä neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán ñoaïn tröø taát caû caùc phaùp aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân phaùt khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi vieäc chaúng töø boû tham - saân - si vaø taâm döõ. Ngöôøi naøy nghó: Nay ta khoâng theå naøo chaúng töø boû tham - saân - si vaø taâm döõ, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø vieäc chaúng töø boû tham - saân - si vaø taâm döõ maø lo tu taäp vieäc lìa boû tham - saân - si vaø taâm toát laønh. Do ngöôøi naøy coù taâm löïc taêng cao neân ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn vì muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi leân loøng ham thích. Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh


www.daitangkinh.org

roài seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn- tín... cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu Thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ, ñoái vôùi caùc phaùp thieän sinh taâm khoâng heà yeáu ôùt keùm coûi, töùc laø raát maïnh meõ. Ngöôøi naøy nghó: Ñoái vôùi caùc phaùp thieän ta coù taâm raát maïnh meõ, nhö theá thaät raát ñuùng lyù. Ngöôøi naøy do ñoù coù taâm löïc cao ñoä neân coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài vì quyeát yù muoán tröø boû taát caû ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh, neân khôûi söï ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán taát caû caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì seõ luoân beàn bæ truï maõi…, cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn- tín... cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Taâm Tam- ma-ñòa Thaéng haïnh Thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân taâm thieän. Ngöôøi naøy nghó: Nay ta khôûi leân taâm thieän, thaät raát ñuùng lyùù. Ngöôøi naøy do ñoù, coù taâm löïc taêng leân cao ñoä neân coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu döõ chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán quyeát yù muoán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán gìn giöõ taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn- tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi taâm thieän. Ngöôøi naøy nghó: Nay ta sinh khôûi khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi taâm thieän, thaät raát ñuùng lyùù. Ngöôøi naøy do ñoù coù taâm löïc taêng cao ñoä neân coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi ñoù ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán ñoaïn döùt taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì quyeát yù muoán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì seõ beàn bæ truï maõi... cho ñeán giöõ gìn taâm... Ngöôøi naøy vì coù Duïc hoaëc caùc thöù khaùc nhö caàn, tín... cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø caùi Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, thì goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân vieäc töø boû tham saân si vaø laïi coù taâm thieän. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khôûi leân taâm thieän vaø lìa boû tham saân si


thì thaät laø raát ñuùng lyùù. Do ngöôøi naøy coù taâm löïc taêng leân cao ñoä neân coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Taâm Tam-ma-ñòa roài thì quyeát yù muoán ñoaïn döùt taát caû caùc phaùp aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài seõ beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caùc thöù nhö caàn - tín..., cho ñeán xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Taâm Tam-ma- ñòa ñaõ noùi töø tröôùc, goïi chung laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Taát caû Taâm Tam-ma-ñòa ñeàu töø taâm maø khôûi leân, ñoù laø choã tuï taäp cuûa taâm, laø chuûng loaïi cuûa taâm, laø choã sinh ra taâm. Cho neân goïi laø Taâm Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaàn tuùc.

4. Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc thì quaùn laø sao? Tam-ma-ñòa laø sao? Thaéng laø sao? Thaéng haïi laø sao? Sao goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc?

Quaùn, nghóa laø y vaøo phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø bieát töø boû xa lìa maø khôûi leân. Ñoái vôùi phaùp tuyeån choïn (tuyeån choïn caùi ñuùng nhaát) thì raát tuyeån choïn, tuyeån choïn roát raùo cuøng cöïc, hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, thoâng suoát moïi leõ aån kín, xeùt bieát saùng suoát, trí saùng suoát bieát roõ taát caû Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø Quaùn.

Tam-ma-ñòa, nghóa laø khôûi quaùn taêng leân cao ñoä, caùc taâm truï ñeàu truï vaøo, truï gaàn, an truï, khoâng phaân taùn, khoâng loaïn ñoäng, luoân yeân nghó, laø tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, thì goïi laø Tam-ma- ñòa.

Thaéng, quaùn cao ñoä khôûi leân ñoái vôùi taùm chi Thaùnh ñaïo, ñoù goïi laø Thaéng.

Thaéng haïnh, nghóa laø coù vò Bí-soâ y vaøo quaùn thôøi quaù khöù ñaõ ñöôïc Tam-ma-ñòa, ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán, vì ham muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì seõ beàn bæ, truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caên hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, cho neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Quaùn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Cuõng nhö y vaøo quaùn thôøi quaù khöù, maø y vaøo thôøi vò lai hoaëc hieän taïi, thieän hoaëc baát thieän hay voâ kyù, caùc thöù lieân heä ñeán caùc coõi Duïc, coõi Saéc, Voâ saéc, coù hoïc hoaëc voâ hoïc, hoaëc phi hoïc phi voâ hoïc, kieán ñaõ ñoaïn,


www.daitangkinh.org

tu ñaõ ñoaïn, chaúng phaûi ñoaïn quaùn... Roäng noùi cuõng nhö theá. Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän khoâng chòu quaùn xeùt. Ngöôøi

naøy nghó: Ta nay khoâng theå khoâng quaùn xeùt caùc phaùp thieän, ñuùng theo lyù thì ñoái vôùi caùc phaùp thieän ta phaûi an truï vaøo söï quaùn xeùt kyõ löôõng. Do ñoù ngöôøi naøy coù söùc quan saùt cao ñoä neân coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ khôûi leân quaùn töôûng xaáu aùc. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi leân quaùn töôûng xaáu aùc, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø caùi quaùn töôûng xaáu aùc maø tu taäp caùi quaùn xeùt toát laønh. Do söùc quaùn cao ñoä naøy maø ngöôøi ñoù coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam- ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán ñoaïn tröø taát caû caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín... cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi leân quaùn töôûng xaáu aùc cuøng ñi vôùi tham- saân - si. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi leân quaùn töôûng xaáu aùc cuøng ñi vôùi tham - saân - si, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø tham- saân - si cuøng ñi vôùi quaùn töôûng xaáu aùc maø tu taäp vieäc khoâng tham - saân - si cuøng ñi vôùi quaùn töôûng toát laønh. Do söùc quaùn cao ñoä naøy maø ngöôøi ñoù coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn muoán quyeát ñoaïn tröø heát taát caû caùc ñieàu aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi yù nieäm khoâng töø boû tham - saân - si vaø quaùn töôûng xaáu. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khoâng neân khôûi leân yù nieäm


khoâng lìa tham - saân - si vaø quaùn töôûng xaáu, ñuùng theo lyù thì ta phaûi ñoaïn tröø vieäc khoâng lìa boû tham - saân - si vaø quaùn töôûng xaáu maø tu taäp vieäc lìa boû tham - saân - si vaø quaùn töôûng toát laønh. Do söùc quaùn cao ñoä naøy maø ngöôøi ñoù coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát vì ñoaïn tröø heát taát caû caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán muoán caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì seõ beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín... cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Quaùn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc phaùp thieän luoân an truï trong quaùn xeùt. Ngöôøi naøy nghó: Ta ñaõ luoân quaùn xeùt kyõ löôõng caùc phaùp thieän, thaät laø raát ñuùng lyù. Do söùc quaùn cao ñoä ñoù maø ngöôøi aáy coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam- ma-ñòa roài lieàn vì quyeát ñoaïn tröø heát taát caû caùc phaùp aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Quaùn Tam ma ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi quaùn töôûng thieän. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay khôûi leân söï quaùn töôûng thieän nhö theá thaät laø raát ñuùng lyù. Do söùc quaùn cao ñoä ñoù neân ngöôøi aáy coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài thì quyeát yù ñoaïn tröø heát caùc phaùp aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì seõ luoân beàn bæ truï maõi... cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Quaùn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi vieäc khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi söï quaùn töôûng thieän. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay ñaõ khôûi leân vieäc khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng ñi vôùi söï quaùn töôûng thieän thì thaät laø ñuùng lyù. Ngöôøi naøy do söùc quaùn cao ñoä aáy maø coù ñöôïc Tam- ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát yù ñoaïn tröø heát caùc phaùp xaáu aùc chaúng


www.daitangkinh.org

thieän ñaõ sinh, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh thì seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Quaùn Tam- ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Laïi coù vò Bí-soâ sinh khôûi yù nieäm töø boû tham - saân - si vaø noã löïc quaùn töôûng thieän. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay ñaõ sinh khôûi yù nieäm töø boû tham - saân - si cuøng ñi vôùi söï quaùn töôûng thieän, thaät raát ñuùng lyù. Do söùc quaùn cao ñoä naøy neân ngöôøi aáy coù ñöôïc Tam-ma-ñòa. Ñoù goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa. Ngöôøi naøy ñaõ thaønh töïu ñöôïc Quaùn Tam-ma-ñòa roài lieàn quyeát yù ñoaïn tröø heát taát caû caùc ñieàu xaáu aùc chaúng thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng ham thích... Roäng noùi cho ñeán vì muoán khieán cho caùc phaùp thieän ñaõ sinh roài thì seõ luoân beàn bæ truï maõi..., cho ñeán giöõ gìn taâm. Ngöôøi naøy vì coù duïc hoaëc caàn, hoaëc tín..., cho ñeán hoaëc xaû, neân goïi laø Thaéng haïnh. Töùc laø Thaéng haïnh naøy cuøng vôùi Quaùn Tam-ma-ñòa ñaõ noùi tröôùc ñaây, goïi chung laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Taát caû caùc Quaùn Tam-ma-ñòa ñeàu töø quaùn naøy maø khôûi leân ñoù laø nôi tuï taäp cuûa quaùn, laø gioáng noøi cuûa quaùn, laø nôi sinh ra quaùn..., cho neân goïi laø Quaùn Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu thaàn tuùc.

Vì sao boán thöù treân ñaây goïi laø thaàn tuùc? Nghóa laø coù thaàn thoâng bieán hoùa. Ñaõ coù, seõ coù vaø ñang coù taùnh thaàn thoâng bieán hoùa. Ñoù laø vieäc coù theå bieán moät thaønh nhieàu, hoaëc nhieàu thaønh moät, hoaëc aån hoaëc hieän. Chính caùi trí ta thaáy roõ ñöôïc caùc söï bieán hoùa naøy. Thí duï nhö thaân coù theå chui qua troùt loït khoâng chuùt trôû ngaïi naøo vôùi caùc thöù raát daøy vaø cöùng nhö töôøng gaïch vaùch ñaù v.v..., hoaëc bay vuùt leân hö khoâng, hoaëc chui saâu vaøo ñaát ñen, hoaëc hieän ra roài bieán maát moät caùch töï taïi voâ ngaïi. Coù khi ôû trong nöôùc, hoaëc chui vaøo nhöõng chaát cöùng nhö ñaát ñaù, hay ôû giöõa khoaûng khoâng. Coù khi laøm nöôùc chaûy ngöôïc laïi hoaëc ñoåi doøng. Luùc thì chui vaøo ñaát ngoài kieát giaø, coù luùc vuùt leân hö khoâng bay löôïn nhö chim

roài trôû veà maø khoâng chuùt trôû ngaïi gì. Ngay caû maët trôøi maët traêng to lôùn thaàn dieäu uy nghieâm röïc rôõ nhö theá, maø ñöa tay sôø naém nhö thöù ñoà chôi

cuõng chaúng khoù khaên gì. Cho ñeán caû coõi trôøi Phaïm theá cuõng töï do dôøi ñoåi, thaät laø dieäu duïng khoù löôøng... Taát caû ñieàu ñoù goïi laø thaàn tuùc, nghóa laø do caùc söï bieán hoùa ñoù maø coá gaéng sieâng naêng tinh chuyeân luyeän taäp khoâng giaùn ñoaïn, cho ñeán luùc thaønh töïu ñöôïc chuû ñích hieäu quaû, thì coù theå bieán hoùa ñöôïc hoaëc nöông vaøo pheùp thaàn bieán ñoù..., neân goïi laø tuùc.

Laïi coøn boán thöù ñònh ñaëc bieät naøy cuõng goïi laø thaàn, cuõng goïi laø


tuùc. Vì coù dieäu duïng thaät khoù löôøng, noù laøm choã nöông cho bao nhieâu coâng ñöùc cao quyù.

Vaû laïi, boán thöù thaàn tuùc ñoù chính laø giaû laäp, noù tuøy theo danh ngoân tö töôûng maø noùi naêng, goïi laø thaàn tuùc.

Phaät cuøng ñeä töû nhieàu hôn caùt soâng Haèng ñeàu cuøng ñaët ra teân goïi nhö theá. Vaû laïi boán thöù thaàn tuùc naøy, töùc laø Duïc, Caàu, Taâm, Quaùn ñaõ noùi tröôùc ñaây, laø boán thöù Tam-ma-ñòa Thaéng haïnh thaønh töïu neân goïi chung laø thaàn tuùc.

----------------

Phaåm 9: NIEÄM TRUÙ, Phaàn 1


Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Ta seõ noùi toùm taét cho caùc thaày bieát veà caùch tu haønh boán phaùp nieäm truï (thaân, thoï, taâm, phaùp). Nghóa laø nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi beân trong thaân mình maø theo doõi quan saùt tìm hieåu vôùi ñuû caùc thöù sieâng naêng, bieát ñuùng, nghó nhôù ñuùng (chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm) vaø deïp boû döùt haún söï tham lam lo saàu ôû ñôøi. Vaø ñoái vôùi beân ngoaøi thaân xaùc, thì ngöôøi naøy cuõng theo doõi quan saùt tìm hieåu vôùi ñuû caû chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû tham saàu ôû ñôøi. Roài ngöôøi naøy theo doõi quan saùt tìm hieåu caû trong laãn ngoaøi cuûa thaân xaùc cuõng ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø lìa boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi.

Ñoái vôùi trong vaø ngoaøi cuûa ba thöù Thoï - Phaùp - Taâm, roäng noùi ra cuõng theá. Vaø trong hieän taïi caùc vieäc tu taäp boán phaùp nieäm truï aáy ra sao thì ôû quaù khöù hay vò lai cuõng neân bieát ñeàu laø nhö theá.

1. Theá naøo laø truï theo doõi quan saùt tìm hieåu beân trong cuûa thaân mình vôùi ñaày ñuû caùc thöù sieâng naêng ñuùng, bieát ñuùng, nhôù nghó ñuùng vaø deïp boû moïi tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Beân trong thaân, töùc laø chính caùi thaân theå cuûa mình trong luùc noù ñang hieän soáng, ñang lieân tuïc hoaït ñoäng, nay ñaõ coù maø chöa maát.

Ñoái vôùi beân trong thaân mình maø theo doõi quan saùt tìm hieåu... Nghóa laø coù vò Bí-soâ ñoái vôùi trong thaân mình, töø ñaàu ñeán chaân, tuøy theo töøng nôi, töøng cô quan boä phaän maø quan saùt suy tö tìm xeùt taát caû caùc thöù ñeàu laø nhôùp nhô, khoâng coù caùi gì saïch caû. Nhö trong thaân thì goàm coù: Toùc, loâng, raêng, moùng, caùu gheùt, da thòt, gaân, maïch maùu, xöông tuûy, xöông ñuøi (daøi), thaän, tim, phoåi, gan, maät, ruoät, daï daøy, môõ loûng, oùc


www.daitangkinh.org

naõo, maøng nhaày, maùu muû, môõ buïng, nöôùc maét, moà hoâi, nöôùc muõi, nöôùc mieáng, hai taïng soáng vaø chín, phaân nöôùc tieåu. Trong khi suy nghó caùc thöù nhô baån nhö theá..., thì ñoái vôùi phaùp seõ ra söùc nhaän bieát tuyeån choïn kyõ löôõng, tuyeån choïn cuøng cöïc, hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn. Thoâng hieåu saùng suoát, thaåm xeùt tinh töôøng, thoâng minh saùng suoát, Tyø-baùt-xaù- na. Ñoù laø theo doõi quan saùt trong thaân, cuõng goïi laø Thaân nieäm truï. Ñeå thaønh töïu söï quan saùt naøy thì luoân quan saùt trong hieän taïi, hoaëc khaép moïi luùc, moïi nôi ñeàu thöïc hieän caùc quan saùt naøy vaø phaûi bieát tuøy tröôøng hôïp hoaøn caûnh maø thích nghi quan saùt, neân goïi laø Truï.

Ngöôøi quan saùt naøy laïi gioûi phaùt khôûi taùnh sieâng naêng caàn maãn vôùi söùc maïnh meõ, haêng haùi toät ñoä khoù ai ngaên caûn, coá gaéng maõi khoâng thoâi. Vaø trong söï sieâng naêng naøy laïi theâm lanh lôïi nhanh nheïn thaùo vaùc..., neân goïi laø chaùnh caàn ñaày ñuû.

Ngöôøi quan saùt naøy gioûi saùng suoát tuyeån choïn caùc phaùp cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na, laïi thöôøng khôûi caùc trí tueä saùng suoát ñaëc bieät vaø caøng ngaøy caøng trôû neân saùng suoát cao ñoä, toät baäc, veïn toaøn cuøng cöïc! Ñoù goïi laø chaùnh tri ñaày ñuû.

Ngöôøi quan saùt naøy ñaày ñuû caùc nieäm nghó nhôù, nghó nhôù theo, nghó nhôù chuyeân bieät, nghó nhôù caùc vieäc ñaõ qua, khoâng heà queân maát, laàm laãn, sai soùt..., coù tính chaát khoâng queân maát, vaø taâm saùng suoát ghi nhôù laâu, neân goïi laø chaùnh nieäm ñaày ñuû.

Tham, nghóa laø ñoái vôùi caùc caûnh duïc coù moïi thöù tham, cuøng tham, roài caàm naém, caát giöõ, chaáp chaët, yeâu meán, meâ maån, ñaém say ham thích toät ñoä. Luoân mong caàu raøng buoäc noäi taâm, ñam meâ tuï taäp bao nhieâu khoå, caùc chuûng loaïi tham, söï sinh ra tham..., goïi chung laø tham lam.

Khi tieáp xuùc nhaän ñöôïc caùc caûm giaùc lo buoàn, khôûi leân buoàn lo, caùc caûm giaùc khoâng töï nhieân bình thöôøng maø bò lo buoàn aûnh höôûng. Goïi chung laø lo saàu.

Ngöôøi quan saùt naøy khi tu phaùp quaùn töôûng naøy, neân ñoái vôùi hai thöù tham vaø aùi cuûa cuoäc ñôøi maø gioûi ñoaïn tröø, bieát khaép, xa lìa vaø xa lìa cuøng cöïc, ñieàu phuïc vaø ñieàu phuïc cuøng cöïc, dieät tröø cho heát saïch, neân goïi laø deïp boû moïi tham lam lo saàu ôû ñôøi.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi thaân mình maø suy tö quan saùt thaáy roõ caùc lónh vöïc khaùc nhau. Nghóa laø trong thaân xaùc naøy chæ goàm caùc thöù nhö ñaát, nöôùc, löûa, gioù, khoâng vaø thöùc. Khi suy tö veà töôùng cuûa caùc lónh vöïc nhö theá, maø khôûi leân söï tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø theo doõi quan saùt noäi thaân, cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï vaøo ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû moïi thöù saàu lo ôû


ñôøi..., ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi. Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi thaân mình (noäi thaân) maø suy tö quan saùt

thaáy coù nhieàu thöù hoaïn naïn laàm loãi. Nghóa laø trong thaân naøy ñuû caùc thöù beänh, laø ung nhoït gheû lôû, laø veát thöông ñau cuûa teân ñoäc. Noù laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, phi ngaõ (voâ ngaõ), noù luoân chuyeån ñoäng khoâng ngöøng, meät moûi raõ rôøi, gaày yeáu... Noù laø phaùp maát maùt hö hoaïi voâ cuøng nhanh choùng khoâng heà döøng, noù luoân hö hao raõ ruïc khoâng thöôøng coøn, khoâng theå baûo ña tin töôûng ñöôïc, noù laø phaùp luoân dôøi ñoåi hö hoaïi... Khi suy tö caùc hoaïn naïn cuûa thaân nhö theá, thì ñoái vôùi phaùp neân khôûi leân söï tuyeån choïn chaáp nhaän..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø theo doõi quan saùt noäi thaân, cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï ñaày ñuû vôùi chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû moïi thöù saàu lo ôû theá gian, cuõng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Theá naøo laø truï theo doõi quan saùt tìm hieåu beân ngoaøi thaân, vôùi ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû moïi tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Ngoaøi thaân, töùc laø thaân mình ñang tieáp noái soáng trong hieän taïi, caùi chöa ñöôïc maø ñaõ maát vaø heát thaûy thaân töôùng cuûa loaøi höõu tình khaùc, mình ôû beân ngoaøi maø theo doõi quan saùt tìm hieåu. Nghóa laø coù thaày Bí-soâ ñoái vôùi noäi thaân cuûa ngöôøi khaùc, töø ñaàu ñeán chaân tuøy theo moïi choã maø suy tö quan saùt tìm hieåu caùc thöù ñaày nhô baån khoâng saïch. Nghóa laø trong thaân naøy chæ coù caùc thöù toùc, loâng, raêng, moùng... Roäng noùi cho ñeán ñi tieâu ñi tieåu..., khi suy tö nghó ñeán caùc vaät nhôùp nhô nhö theá, thì khôûi leân söï tuyeån choïn kyõ löôõng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt ngoaøi thaân. Cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï ñaày ñuû vôùi caùc chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc thöù tham lam lo saàu ôû ñôøi, cuõng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ, ñoái vôùi noäi thaân ngöôøi khaùc maø tö duy quan saùt tìm hieåu caùc lónh vöïc khaùc nhau. Nghóa laø trong thaân ta chæ coù caùc thöù laø ñaát, nöôùc, löûa, gioù, khoâng vaø thöùc. Khi tö duy quaùn xeùt töôùng traïng cuûa caùc lónh vöïc nhö theá thì khôûi leân söï tuyeån choïn caùc phaùp…, cho ñeán Tyø- baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt ngoaïi thaân, cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû theá gian, nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ, ñoái vôùi noäi thaân ngöôøi khaùc maø suy tö quan saùt tìm hieåu veà caùc hoaïn naïn loãi laàm... Nghóa laø caùi thaân kia noù nhö caùc thöù beänh, caùc ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán laø phaùp bieán dôøi hö naùt... Khi suy tö quan xeùt veà caùc hoaïn naïn cuûa thaân thì khôûi leân söï tuyeån choïn caùc phaùp kyõ löôõng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt ngoaïi


www.daitangkinh.org

thaân (thaân ngöôøi khaùc). Cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, cuõng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Theá naøo laø ñoái vôùi trong vaø ngoaøi thaân maø theo doõi quan saùt tìm hieåu vôùi ñaày ñuûû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû moïi tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Beân trong thaân (noäi thaân), töùc laø thaân cuûa mình hieän ñang coøn soáng ñang tieáp noái hoaït ñoäng.

Beân ngoaøi thaân (ngoaïi thaân), cuõng laø thaân cuûa mình ñang hieän soáng, tieáp noái hoaït ñoäng hay chöa coù maø ñaõ maát, vaø heát thaûy thaân töôùng cuûa caùc loaøi höõu tình khaùc, hôïp chung hai thöù maø goïi laø trong vaø ngoaøi thaân.

Ñoái vôùi trong vaø ngoaøi thaân maø theo doõi quan saùt tìm xeùt, thì nhö coù vò Bí-soâ hôïp caû thaân mình vaø thaân ngöôøi khaùc thaønh moät nhoùm nhö nhau roài töø ñaàu ñeán chaân, tuøy theo töøng cô quan boä phaän maø suy tö quan saùt tìm xeùt thaáy roõ caùc thöù ñeàu laø nhô baån. Nghóa laø caùi thaân naøy chæ coù caùc thöù toùc loâng raêng moùng... Roäng noùi cho ñeán ñi tieâu ñi tieåu, khi suy tö tìm hieåu caùc töôùng nhô baån nhö theá thì ñoái vôùi caùc phaùp maø tuyeån choïn nhaän thöùc kyõ caøng, cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm xeùt trong vaø ngoaøi thaân. Cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï ñaày ñuû vaøo caùc chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc thöù tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ hôïp caû thaân cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc thaønh moät nhoùm roài suy tö quan saùt tìm xeùt caùc lónh vöïc sai khaùc. Nghóa laø thaân naøy chæ goàm coù caùc thöù nhö ñaát, nöôùc, löûa, gioù, khoâng vaø thöùc. Khi suy nghó cuûa caùc lónh vöïc nhö theá thì lieàn khôûi caùc phaùp tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñaáy laø söï theo doõi quan saùt tìm xeùt trong vaø ngoaøi thaân, cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truï ñaày ñuû vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, cuõng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ hôïp caû thaân mình vaø cuûa ngöôøi khaùc thaønh moät nhoùm roài suy tìm quaùn xeùt caùc thöù hoaïn naïn loãi laàm. Nghóa laø caùi thaân naøy nhö caùc thöù beänh, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp bieán dôøi hö naùt. Khi suy tö tìm hieåu caùc thöù hoaïn naïn cuûa thaân nhö theá, thì lieàn khôûi tuyeån choïn... Roäng noùi cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø söï theo doõi quan saùt tìm xeùt trong vaø ngoaøi thaân, cuõng goïi laø Thaân nieäm truï, truïï ñaày ñuû vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö ñaõ noùi tröôùc ñaây.


2. Theá naøo laø ñoái vôùi thoï beân trong maø truï vaøo vieäc theo doõi quan saùt tìm xeùt, vôùi ñaày ñuûû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam saàu lo ôû ñôøi?

Thoï beân trong laø söï thoï nhaän caûm xuùc cuûa mình hieän ñang tieáp noái hoaït ñoäng hay ñaõ coù maø khoâng maát.

Ñoái vôùi thoï beân trong naøy maø theo doõi quan saùt tìm xeùt. Ví nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi thoï naøy theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc töôùng quaû thoï (caûm xuùc ñoù). Nhö khi nhaän ñöôïc xuùc vui, thì bieát ñuùng laø ta ñang coù caûm xuùc vui. Khi coù caûm xuùc khoå thì bieát ñuùng laø ta ñang coù caûm xuùc khoå. Khi coù caûm xuùc khoâng vui khoâng khoå thì bieát ñuùng laø ta ñang coù caûm xuùc khoâng vui, khoâng khoå. Khi coù caûm xuùc vui thì ta bieát ñuùng laø thaân ñang coù caûm xuùc vui, khi khoå thì bieát laø khoå, khi khoâng khoå khoâng vui thì bieát laø khoâng khoå khoâng vui. Khi taâm coù caûm xuùc vui thì ta bieát ñuùng laø taâm ñang coù caûm xuùc vui, khi khoå thì bieát laø khoå, khi khoâng khoå khoâng vui thì bieát laø khoâng khoå khoâng vui.

Khi nhaän ñöôïc caûm xuùc coù vò vui thì ta bieát ñuùng laø caûm xuùc coù vò vui, khi caûm xuùc coù vò khoå thì ta bieát ñuùng laø caûm xuùc coù vò khoå, khi khoâng vui khoâng khoå thì bieát laø khoâng khoå khoâng vui...

Khi nhaän ñöôïc caûm xuùc khoâng coù vò vui thì ta bieát ñuùng laø caûm xuùc khoâng coù vò vui, khi caûm xuùc khoâng coù vò khoå thì bieát ñuùng laø caûm xuùc khoâng coù vò khoå, khi khoâng khoå khoâng vui thì bieát laø khoâng khoå khoâng vui.

Khi nhaän ñöôïc ñam meâ döïa vaøo caûm xuùc vui thì ta bieát ñuùng laø ñöôïc ñam meâ döïa vaøo caûm xuùc vui. Khi khoå thì bieát laø khoå. Khi khoâng khoå khoâng vui thì bieát laø khoâng khoå khoâng vui.

Khi nhaän ñöôïc caûm xuùc vui veà xuaát ly thì ta bieát ñuùng laø caûm xuùc vui veà xuaát ly, coù caûm xuùc khoå veà xuaát ly thì bieát laø caûm xuùc khoå veà xuaát ly, khi khoâng khoå khoâng vui thì bieát laø khoâng khoå khoâng vui.

Khi suy tö tìm xeùt caùc töôùng cuûa caûm xuùc thì khôûi leân ñoái vôùi phaùp, caùch thöùc tuyeån choïn, cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø söï theo doõi quan saùt tìm hieåu caùc caûm xuùc beân trong, cuõng goïi laø Thoï nieäm truï. Khi thaønh töïu vieäc quan saùt naøy thì hieän ñang laøm, tuøy theo maø laøm..., cho ñeán hieåu roõ vieäc laøm..., neân goïi laø Truï.

Ngöôøi quan saùt naøy, hay khôûi leân söï sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán coøn raát lanh lôïi nhanh nheïn thaùo vaùc..., neân goïi laø ñaày ñuû chaùnh caàn.

Ngöôøi quan saùt naøy, hay khôûi leân ñoái vôùi phaùp tuyeån choïn..., cho ñeán veïn toaøn, veïn toaøn cuøng cöïc, neân goïi laø ñaày ñuû chaùnh tri.


www.daitangkinh.org

Ngöôøi quan saùt naøy nhôù nghó ñaày ñuû, nghó nhôù theo..., cho ñeán coù tính chaát cuûa taâm saùng suoát ghi nhôù laâu, neân goïi laø ñaày ñuû chaùnh nieäm.

Ñoái vôùi caùc caûnh duïc laø caùc thöù tham ñeàu tham..., cho ñeán chuûng loaïi tham, choã sinh ra tham. Goïi chung laø tham lam.

Söï tieáp xuùc coù caûm giaùc lo saàu, khôûi leân söï lo buoàn, coù caûm giaùc khoâng bình thöôøng töï nhieân maø bò lo buoàn aûnh höôûng..., goïi chung laø saàu.

Ngöôøi quan saùt naøy khi tu phaùp quaùn töôûng naøy neân ñoái vôùi hai thöù tham vaø aùi cuûa cuoäc ñôøi maø gioûi ñoaïn tröø bieát khaép..., cho ñeán dieät tröø cho thaät heát saïch, neân goïi laø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi.

Laïi coù vò Bí-soâ, ñoái vôùi caùc caûm xuùc beân trong maø suy tö quan saùt tìm xeùt thì thaáy coù nhieàu hoaïn naïn loãi laàm, nghóa laø caùc caûm xuùc naøy hoaøn toaøn nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp bieán dôøi hö naùt. Khi suy tö veà caùc tai hoïa cuûa caûm xuùc nhö theá, thì khôûi leân caùc caùch tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø theo doõi quan saùt tìm hieåu veà caûm xuùc. Cuõng goïi laø Thoï nieäm truï, truï ñaày ñuû vaøo caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû tham lam lo saàu ôû ñôøi, ñeàu nhö noùi tröôùc ñaây.

Theá naøo laø ñoái vôùi thoï beân ngoaøi? Laø theo doõi quan saùt tìm hieåu ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam saàu lo ôû ñôøi?

Thoï beân ngoaøi, laø caûm xuùc cuûa mình hieän ñang hoaït ñoäng hay chöa ñöôïc maø ñaõ maát, vaø caûm xuùc cuûa heát thaûy caùc höõu tình khaùc (cuûa ngöôøi khaùc).

Ñoái vôùi beân ngoaøi maø theo doõi quan saùt tìm xeùt. Nghóa laø nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caûm xuùc beân ngoaøi cuûa ngöôøi khaùc maø suy tö quan saùt tìm xeùt caùc töôùng. Khi coù (nhaän ñöôïc) caûm xuùc vui thì bieát ñuùng laø caûm xuùc vui, khi coù caûm xuùc khoå thì bieát ñuùng laø caûm xuùc khoå. Khi coù caûm xuùc khoâng khoå khoâng vui thì bieát ñuùng laø caûm xuùc khoâng khoå khoâng vui... Roäng noùi cho ñeán khi coù caûm xuùc vui veà xuaát ly thì bieát ñuùng laø veà xuaát ly, khoå thì bieát ñuùng laø khoå, khoâng khoå khoâng vui thì bieát ñuùng laø khoâng khoå khoâng vui. Khi suy tö tìm hieåu caùc töôùng cuûa caùc caûm xuùc beân ngoaøi nhö theá, thì khôûi leân caùch tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt- xaù-na. Ñoù goïi laø söï theo doõi quan saùt tìm hieåu caùc caûm xuùc beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Thoï nieäm truï, truï ñaày ñuû ñoái vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, cuõng nhö ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc caûm xuùc beân ngoaøi thaáy noù coù nhieàu tai naïn loãi laàm. Nghóa laø caùc caûm xuùc ñoù nhö caùc thöù


beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp bieán dôøi hö naùt. Khi suy tö veà caùc tai hoïa cuûa caùc caûm xuùc thì khôûi leân caùc caùch tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø theo doõi quan saùt tìm hieåu caûm giaùc beân ngoaøi, cuõng goïi laø Thoï nieäm truï, truï ñaày ñuû vaøo caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc thöù tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.

Theá naøo laø ñoái vôùi caùc caûm xuùc beân trong vaø beân ngoaøi maø theo doõi quan saùt tìm hieåu vôùi ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû tham lam saàu lo ôû ñôøi?

Caûm xuùc beân trong, töùc laø caûm xuùc cuûa mình ñang coøn tieáp noái hoaït ñoäng, hay ñaõ coù maø chöa maát.

Caûm xuùc beân ngoaøi, töùc laø caûm xuùc cuûa mình ñang coøn tieáp noái hoaït ñoäng, hay chöa coù maø ñaõ maát, vaø caûm xuùc cuûa caùc loaøi höõu tình khaùc (cuûa ngöôøi khaùc). Hôïïp hai thöù laïi noùi laø caûm xuùc beân trong vaø beân ngoaøi.

Ñoái vôùi caûm xuùc beân trong vaø beân ngoaøi maø theo doõi quan saùt tìm xeùt. Nghóa laø nhö coù vò Bí-soâ hôïp caû caûm xuùc cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc laøm thaønh moät nhoùm roài suy tö quan saùt tìm xeùt töôùng traïng cuûa caùc caûm xuùc cuûa mình vaø ngöôøi khaùc. Khi coù caûm xuùc vui thì bieát ñuùng laø coù caûm xuùc vui, khi coù caûm xuùc khoå thì bieát ñuùng laø coù caûm xuùc khoå. Khi coù caûm xuùc khoâng khoå khoâng vui thì bieát ñuùng laø coù caûm xuùc khoâng khoå khoâng vui... Roäng noùi cho ñeán khi coù caûm xuùc vui veà xuaát ly thì bieát ñuùng laø coù caûm xuùc vui veà xuaát ly, caûm xuùc khoå thì bieát ñuùng laø caûm xuùc khoå, caûm xuùc khoâng khoå khoâng vui thì bieát ñuùng laø khoâng khoå khoâng vui veà xuaát ly.

Khi suy tö tìm hieåu veà töôùng cuûa caùc thöù caûm xuùc nhö theá thì coù nhöõng caùch tuyeån choïn raát kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt caùc caûm xuùc beân trong vaø beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Thoï nieäm truï, truï ñaày ñuû vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ hôïp caû caùc caûm xuùc cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc laøm thaønh moät nhoùm roài tö duy quan saùt tìm xeùt caùc tai hoïa laàm loãi cuûa caùc caûm xuùc, nghóa laø caùc caûm xuùc naøy nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp dôøi ñoåi hö naùt. Khi suy nghó veà tai hoïa cuûa caùc caûm xuùc thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø söï theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc caûm giaùc beân trong vaø beân ngoaøi, cuõng goïi laø Thoï nieäm truï, truï ñaày ñuû vaøo caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc thöù tham lam lo saàu


www.daitangkinh.org

ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi roõ. 3. Theá naøo laø ñoái vôùi noäi taâm maø theo doõi quan saùt tìm hieåu vaø truï

ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø töø boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Noäi taâm laø taâm cuûa mình ñang tieáp noái hoaït ñoäng, hay ñaõ ñöôïc maø khoâng maát.

Ñoái vôùi noäi taâm naøy maø theo doõi quan saùt tìm hieåu, töùc laø nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi noäi taâm maø theo doõi suy tö quan saùt xeùt tìm veà caùc töôùng cuûa noäi taâm. Neáu nhö ôû trong taâm coù tham thì bieát ñuùng laø taâm coù tham. Neáu ôû trong taâm lìa boû tham thì bieát ñuùng laø noäi taâm lìa boû tham. Neáu trong noäi taâm coù giaän hôøn thì bieát ñuùng nhö thaät laø ôû noäi taâm lìa boû giaän hôøn. Neáu ôû noäi taâm coù si vaø lìa boû si thì cuõng nhö theá.

Vaø neáu ôû noäi taâm coù tuï taäp thì bieát laø coù tuï taäp, coù phaân taùn thì bieát laø coù phaân taùn, coù chìm ñaém (traàm) thì bieát laø coù chìm ñaém, coù khuyeán khích thì bieát laø coù khuyeán khích, coù tieåu taâm thì bieát laø tieåu taâm, coù loøng roäng môû thì bieát laø coù loøng roäng môû, coù lay ñoäng thì bieát laø coù lay ñoäng, khoâng lay ñoäng thì bieát laø khoâng lay ñoäng, chaúng saïch thì bieát laø chaúng saïch, saïch thì bieát laø saïch, khoâng ñònh thì bieát laø khoâng ñònh, ñònh bieát laø ñònh, khoâng tu bieát laø khoâng tu, tu bieát laø tu, khoâng giaûi thoaùt bieát laø khoâng giaûi thoaùt, giaûi thoaùt bieát laø giaûi thoaùt... Khi suy tö quan saùt tìm bieát caùc töôùng cuûa noäi taâm nhö theá, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm hieåu noäi taâm. Cuõng goïi laø Taâm nieäm truï, ñeå thaønh töïu phaùp quaùn töôûng naøy thì hieän ñang laøm vaø laøm theo theá maõi..., cho ñeán hieåu roõ vieäc laøm neân noùi laø truï.

Ngöôøi quan saùt naøy thöôøng phaùt khôûi sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán coù lanh lôïi, nhanh choùng thaùo vaùc, neân goïi laø chaùnh caàn ñaày ñuû.

Ngöôøi quan saùt naøy thöôøng coù nhöõng caùch tuyeån choïn cho ñeán toaøn veïn, toaøn veïn cuøng cöïc, neân goïi laø chaùnh tri ñaày ñuû.

Ngöôøi quan saùt naøy nghó nhôù ñaày ñuû, nghó nhôù theo..., cho ñeán coù tính chaát cuûa taâm saùng suoát, ghi nhôù laâu, neân goïi laø chaùnh nieäm ñaày ñuû.

Ñoái vôùi caùc caûnh duïc thì caùc tham naøo cuõng ñeàu tham caû..., cho ñeán chuûng loaïi cuûa tham, thöù gì sinh ra tham ñeàu goïi chung laø tham lam.

Nhöõng tieáp xuùc coù caûm giaùc lo buoàn thì khôûi leân söï buoàn lo, coù caûm xuùc khoâng töï nhieân bình thöôøng bò aûnh höôûng cuûa lo saàu..., goïi


chung laø raàu lo. Ngöôøi quan saùt naøy khi tu phaùp quaùn töôûng ñoù thì ñoái vôùi hai thöù

tham vaø aùi cuûa cuoäc ñôøi, laïi gioûi ñoaïn döùt vaø bieát khaép..., cho ñeán phaûi dieät tröø heát saïch. Theá neân goïi laø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi.

Laïi coù vò Bí-soâ ôû trong caùc taâm maø suy nghó quan saùt xeùt thaáy coù nhieàu tai hoïa loãi laàm. Nghóa laø taâm naøy nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø pheùp bieán dôøi hö naùt. Khi suy nghó veà caùc tai hoïa cuûa taâm nhö theá thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn... cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø söï theo doõi quan saùt tìm hieåu noäi taâm. Cuõng goïi laø Taâm nieäm truï, truï ñaày ñuû vaøo caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi.

Theá naøo laø ñoái vôùi beân ngoaøi taâm maø quan saùt tìm hieåu vôùi söï ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø töø boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi.

Beân ngoaøi cuûa taâm, töùc laø taâm cuûa mình ñang tieáp noái hoaït ñoäng, hoaëc chöa ñöôïc maø ñaõ maát, vaø heát thaûy taâm cuûa nhöõng loaøi höõu tình (cuûa ngöôøi khaùc).

Ñoái vôùi beân ngoaøi taâm maø theo doõi quan saùt tìm hieåu, thì nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi ngöôøi khaùc maø theo doõi quan saùt suy tö tìm xeùt caùc töôùng cuûa taâm beân ngoaøi. Neáu taâm beân ngoaøi (hay taâm cuûa ngöôøi khaùc) coù tham thì bieát ñuùng laø taâm beân ngoaøi ñoù coù tham... Roäng noùi cho ñeán neáu taâm beân ngoaøi giaûi thoaùt thì bieát ñuùng laø taâm beân ngoaøi ñoù giaûi thoaùt.

Khi suy nghó tìm xeùt caùc töôùng cuûa taâm beân ngoaøi nhö theá, thì lieàn khôûi leân nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm hieåu taâm beân ngoaøi, cuõng goïi laø Taâm nieäm truï, truï ñaày ñuû vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, cuõng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi beân ngoaøi cuûa taâm (taâm ngöôøi khaùc) maø quan saùt suy tö tìm xeùt veà caùc tai hoïa loãi laàm. Nghóa laø taâm naøy nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø pheùp bieán dôøi hö naùt. Khi suy tö tìm xeùt caùc tai hoïa cuûa taâm nhö theá, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm hieåu taâm beân ngoaøi noäi taâm. Cuõng goïi laø Taâm nieäm truï, truï ñaày ñuû caùc thöù, chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, cuõng nhö ñaõ noùi tröôùc.

Theá naøo laø caû beân ngoaøi vaø beân trong taâm maø theo doõi quan saùt tìm hieåu vôùi ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø töø boû


www.daitangkinh.org

caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi? Taâm beân trong, töùc laø taâm cuûa mình, noù hieän ñang coøn tieáp noái

hoaït ñoäng, hay ñaõ ñöôïc maø khoâng maát. Taâm beân ngoaøi, töùc laø taâm cuûa mình hieän ñang tieáp noái hoaït ñoäng

maø chöa ñöôïc thì ñaõ maát, vaø caùc taâm cuûa loaøi höõu tình khaùc, cuûa ngöôøi khaùc, hôïp hai thöù ñoù laïi, goïi chung laø taâm beân ngoaøi vaø beân trong.

Ñoái vôùi taâm beân ngoaøi vaø beân trong maø theo doõi quan saùt tìm xeùt thì nhö coù vò Bí-soâ hôïp caû taâm cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc laøm thaønh moät nhoùm roài theo doõi suy tö quan saùt tìm xeùt caùc töôùng cuûa taâm mình vaø cuûa ngöôøi khaùc. Neáu nhö taâm coù tham thì bieát ñuùng laø taâm coù tham... Roäng noùi cho ñeán taâm giaûi thoaùt thì bieát coù giaûi thoaùt. Khi suy tö tìm xeùt caùc töôùng cuûa taâm, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng... cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm xeùt taâm beân trong vaø beân ngoaøi, cuõng goïi laø Taâm nieäm truï, truï ñaày ñuû vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ hôïp caû taâm mình vaø taâm ngöôøi khaùc laøm thaønh moät nhoùm roài tö duy quan saùt tìm xeùt thaáy coù nhieàu tai hoïa loãi laàm. Nghóa laø caùi taâm ñoù nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø pheùp bieán dôøi hö naùt. Khi suy xeùt taâm laø tai hoïa loãi laàm nhö theá, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm hieåu taâm beân trong vaø beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Taâm nieäm truï, truï ñaày ñuû vaøo caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.



QUYEÅN 6

Phaåm 9: NIEÄM TRUÏ, Phaàn 2

4. Theá naøo laø ñoái vôùi noäi phaùp (phaùp beân trong) theo doõi quan saùt tìm hieåu vôùi ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø töø boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Phaùp beân trong, laø caùc töôûng uaån, laø haønh uaån cuûa mình hieän ñang noái tieáp hoaït ñoäng, hoaëc ñaõ coù maø khoâng maát.

Ñoái vôùi phaùp beân trong naøy maø theo doõi quan saùt tìm hieåu, nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi naêm phaùp uaån maø theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc töôùng cuûa phaùp beân trong aáy. Neáu nhö beân trong ñaõ coù maøn che tham duïc thì bieát ñuùng laø coù maøn che tham duïc. Neáu beân trong khoâng coù maøn che tham duïc thì bieát ñuùng laø khoâng coù maøn che tham duïc. Laïi bieát ñuùng nhö thaät maøn che tham duïc trong ta, chöa sinh thì sinh, ñaõ sinh thì tìm caùch ñoaïn tröø cho heát, ñaõ ñoaïn tröø roài thì ñöøng ñeå sau naøy noù laïi sinh nöõa.

Khi suy nghó veà caùc phaùp beân trong cuûa ta thì lieàn khôûi leân nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc phaùp beân trong. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï. Ñeå thaønh töïu phaùp quaùn töôûng naøy thì phaûi hieän ñang maõi laøm, laøm theo... cho ñeán hieåu roõ vieäc laøm, neân noùi laø truï.

Ngöôøi quan saùt naøy, thöôøng hay phaùt sinh loøng sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán ñoái vôùi vieäc naøy maø lanh lôïi nhanh choùng thaùo vaùc, neân goïi laø ñaày ñuû chaùnh caàn.

Ngöôøi quan saùt naøy thöôøng khôûi leân nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôïng, cho ñeán toaøn veïn, toaøn veïn cuøng cöïc, neân goïi laø ñaày ñuû chaùnh trí.

Ngöôøi quan saùt naøy nghó nhôù ñaày ñuû, nghó maõi theo vaø coù tính chaát cuûa trí saùng suoát ghi nhôù laâu, neân goïi laø ñaày ñuû chaùnh nieäm.

Ñoái vôùi caùc caûnh duïc thì coù nhöõng caùi tham naøo ñeàu tham caû...,


www.daitangkinh.org

cho ñeán chuûng loaïi tham lam, thöù sinh ra tham lam, goïi chung laø tham lam.

Khi tieáp xuùc coù caûm xuùc lo buoàn khôûi leân taâm lo saàu, coù nhöõng caûm xuùc khoâng bình thöôøng töï nhieân maø bò aûnh höôûng cuûa lo saàu neân goïi chung laø lo saàu.

Ngöôøi quan saùt naøy khi tu caùc quaùn töôûng ñoù, thì ñoái vôùi hai phaùp tham vaø aùi ôû ñôøi phaûi ñoaïn döùt vaø bieát khaép..., cho ñeán phaûi tröø dieät cho thaät heát. Theá neân noùi laø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi.

Nhö noùi veà maøn che tham duïc beân trong theá naøo, thì ñoái vôùi caùc thöù nhö caùc maøn che veà giaän hôøn, hoân traàm, tuøy mieân, traïo cöû, aên naên, nghi ngôø..., cuõng y nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi saùu hieän töôïng noái keát maø theo doõi quan saùt tìm hieåu caùc töôùng cuûa caùc hieän töôïng beân trong. Nhö ñoái vôùi nhaõn keát (keát veà maét) beân trong thì ta bieát ñuùng laø coù nhaõn keát beân trong. Neáu khoâng coù nhaõn keát thì bieát ñuùng laø ta khoâng coù nhaõn keát. Laïi bieát ñuùng laø nhaõn keát beân trong ñoù chöa sinh thì noù sinh, ñaõ sinh roài thì ñoaïn tröø ñi, ñoaïn tröø roài thì ñöøng ñeå noù sinh ra laïi ôû sau naøy. Khi suy nghieäm veà caùc phaùp beân trong nhö theá, lieàn khôûi leân nhöõng caùi tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt caùc phaùp beân trong. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, ñeàu nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi.

Nhö noùi veà nhaõn keát beân trong nhö theá naøo, thì caùc thöù keát beân trong veà tai, muõi, löôõi, thaân, yù, cuõng y nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi phaùp beân trong baûy giaùc chi maø theo doõi quan saùt tìm hieåu caùc töôùng cuûa phaùp ñoù. Nhö ñoái vôùi vieäc coù nieäm giaùc chi beân trong, thì bieát ñuùng laø beân trong coù nieäm giaùc chi. Coøn nhö khoâng coù nieäm giaùc chi thì cuõng bieát ñuùng laø beân trong khoâng coù nieäm giaùc chi.

Laïi bieát ñuùng laø beân trong coù nieäm giaùc chi chöa sinh vaø ñang sinh ra, hoaëc ñaõ sinh vaø ñang ñöôïc vöõng truï nôi khoâng queân, laïi caøng tu boài lôùn roäng maõi trí taùc chöùng. Khi suy nghó tìm hieåu veà caùc phaùp beân trong nhö theá, lieàn sinh khôûi nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø- baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm hieåu caùc phaùp beân trong. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, vì noù truï ñaày ñuû vaøo caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.

Gioáng nhö noùi veà nieäm giaùc chi, thì saùu giaùc chi beân trong kia cuõng y nhö theá.


Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi phaùp beân trong veà töôûng uaån, haønh uaån ñaõ noùi ñoù maø theo doõi suy tìm quaùn xeùt thì thaáy coù nhieàu tai hoïa. Nghóa laø caùc uaån ñoù nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi noù laø phaùp bieán dôøi hö naùt, khi suy nghó veà caùc tai hoïa cuûa phaùp ñoù nhö theá, thì lieàn khôûi leân nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng... cho ñeán Tyø-baùt- xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt tìm hieåu caùc phaùp beân trong. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Theá naøo laø ñoái vôùi phaùp beân ngoaøi maø truï dieät theo doõi quan saùt tìm hieåu ñaày ñuû caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø töø boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Phaùp beân ngoaøi, nghóa laø töôûng uaån vaø haønh uaån cuûa mình hieän ñang laø luùc noái tieáp hoaït ñoäng, hay chöa ñöôïc thì ñaõ maát, vaø caùc töôûng uaån haønh uaån cuûa loaøi höõu tình khaùc, cuûa ngöôøi khaùc.

Ñoái vôùi phaùp beân ngoaøi naøy maø theo doõi quan saùt tìm hieåu. Nghóa laø nhö coù vò Bí-soâ ñoái vôùi naêm phaùp uaån cuûa ngöôøi khaùc maø theo doõi suy tìm quan saùt caùc töôùng cuûa phaùp beân ngoaøi ñoù. Nhö ngöôøi khaùc coù tham duïc thì bieát ñuùng laø ngöôøi khaùc coù tham duïc. Ngöôøi khaùc khoâng coù tham duïc thì bieát ñuùng laø khoâng coù tham duïc.

Laïi bieát ñuùng laø tham duïc cuûa ngöôøi khaùc chöa sinh thì sinh, ñang sinh ra hoaëc ñaõ sinh, ñang ñoaïn tröø hoaëc ñaõ tröø roài, thì khoâng cho sau naøy sinh laïi nöõa

Khi suy tìm quan saùt veà ngöôøi khaùc nhö theá, thì khôûi leân nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt caùc phaùp beân trong (cuûa ngöôøi khaùc). Cuõng goïi laø phaùp nieäm tru, truï ñaày ñuû vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp tröø caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi. Cuõng gioáng nhö noùi veà maøn che tham duïc, boán maøn che kia cuõng gioáng y nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi saùu phaùp cuûa ngöôøi khaùc maø theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc töôùng cuûa phaùp beân ngoaøi. Nhö ñoái vôùi vieäc coù nhaõn keát beân ngoaøi thì bieát ñuùng laø coù nhaõn keát beân ngoaøi, neáu khoâng coù thì bieát ñuùng laø khoâng coù. Laïi bieát ñuùng raèng nhaõn keát beân ngoaøi ñoù chöa sinh vaø ñang sinh, ñaõ sinh roài ñoaïn tröø, ñaõ ñoaïn tröø roài thì khoâng ñeå cho sau naøy sinh laïi nöõa. Khi suy nghó tìm xeùt veà caùc phaùp beân ngoaøi nhö theá, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt caùc phaùp beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.


www.daitangkinh.org

Gioáng nhö noùi veà nhaõn keát beân ngoaøi, khi noùi veà naêm keát kia cuõng y nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi phaùp baûy giaùc chi cuûa ngöôøi khaùc maø theo doõi quan saùt tìm xeùt tìm caùc töôùng cuûa phaùp beân ngoaøi. Nhö ñoái vôùi vieäc coù nieäm giaùc chi beân ngoaøi thì bieát ñuùng laø coù nieäm giaùc chi beân ngoaøi (cuûa ngöôøi khaùc), neáu khoâng coù thì bieát ñuùng laø khoâng coù. Laïi bieát ñuùng laø nieäm giaùc chi beân ngoaøi ñoù chöa sinh, ñang sinh ra hoaëc ñaõ sinh maø vöõng vaøng ñang truï. Roäng noùi cho ñeán trí taùc chöùng. Khi suy tö tìm xeùt phaùp beân ngoaøi nhö theá, thì lieàn coù caùch tuyeån choïn kyõ löôõng... cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi quan saùt phaùp beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö ñaõ noùi tröôùc ñaây. Gioáng nhö noùi veà nieäm giaùc chi beân ngoaøi (cuûa ngöôøi khaùc), khi noùi veà saùu giaùc chi kia cuõng y nhö theá.

Laïi coù vò Bí-soâ ñoái vôùi caùc töôûng uaån - haønh uaån beân ngoaøi ñaõ noùi maø theo doõi xeùt tìm quan saùt caùc thöù tai hoïa loãi laàm. Nghóa laø phaùp ñoù nhö caùc thöù beänh, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi noù laø phaùp bieán dôøi hö naùt, khi xeùt tìm suy nghó veà tai hoïa cuûa phaùp ñoù nhö theá, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø söï theo doõi quan saùt phaùp beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï vôùi caùc thöù, chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.

Theá naøo laø ñoái vôùi phaùp beân trong vaø beân ngoaøi maø theo doõi quan saùt tìm xeùt caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm ñaày ñuû vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi?

Phaùp beân trong, nghóa laø töôûng uaån, haønh uaån cuûa mình hieän ñang tieáp noái hoaït ñoäng ñaõ coù nhöng khoâng maát.

Phaùp beân ngoaøi, nghóa laø töôûng uaån - haønh uaån cuûa mình hieän ñang noái tieáp hoaït ñoäng, nhöng chöa ñöôïc thì ñaõ maát, vaø caùc töôûng uaån- haønh uaån cuûa ngöôøi khaùc (loaøi höõu tình khaùc). Hoïp caû hai thöù laïi goïi chung laø phaùp beân trong vaø beân ngoaøi.

Ñoái vôùi phaùp beân trong vaø beân ngoaøi maø theo doõi quan saùt tìm hieåu, laø coù vò Bí-soâ hôïp caû töôûng uaån - haønh uaån cuûa ngöôøi khaùc laøm thaønh moät nhoùm roài theo doõi tìm hieåu vaø quan saùt caùc töôùng veà phaùp cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc, töùc laø naêm uaån beân ngoaøi beân trong ñaõ noùi, saùu keát, baûy giaùc chi v.v... vaø caùc thöù ñaây - kia, mình - ngöôøi, coù - khoâng, chöa sinh, ñang sinh, sinh roài, ñang ñoaïn tröø, ñoaïn tröø roài, khoâng ñeå cho sinh laïi caùc töôùng... Khi suy nghó xeùt hieåu caùc phaùp beân trong vaø beân


ngoaøi nhö theá, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng... cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi caùc phaùp beân trong vaø beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm ñaày ñuû vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaây ñaõ noùi.

Laïi coù vò Bí-soâ, hôïp caû töôûng uaån- haønh uaån ôû tröôùc cuûa mình vaø ngöôøi khaùc laïi thaønh moät nhoùm maø theo doõi suy nghó quan saùt caùc thöù tai hoïa loãi laàm. Nghóa laø phaùp naøy nhö caùc thöù beänh hoaïn, caùc thöù ung nhoït gheû lôû... Roäng noùi cho ñeán noù laø phaùp dôøi ñoåi hö naùt... Khi suy tö tìm xeùt caùc tai hoïa loãi laàm veà phaùp aáy, thì lieàn coù nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng... cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù laø theo doõi caùc phaùp beân trong vaø beân ngoaøi. Cuõng goïi laø Phaùp nieäm truï, truï vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm ñaày ñuû vaø deïp boû caùc tham lam lo saàu ôû ñôøi, nhö tröôùc ñaõ noùi.

-----------------

Phaåm 10: THAÙNH ÑEÁ

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm truù ôû khu röøng Thí Loäc, thuoäc thaønh Baø-la-ni-tö, choã luaän thuyeát cuûa caùc vò Tieân nhaân.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Ñaây laø khoå Thaùnh ñeá (söï thaät veà khoå cuûa Phaät noùi), neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ coù ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ. Ñaây laø khoå taäp Thaùnh ñeá, neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ coù khaû naêng phaùt sinh maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ. Ñaây laø khoå taäp dieät Thaùnh ñeá, neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ coù khaû naêng phaùt sinh maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ. Ñaây laø khoå dieät ñaïo Thaùnh ñeá, neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ coù khaû naêng phaùt sinh maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ.

1. Laïi nöõa caùc vò Bí-soâ, vôùi khoå Thaùnh ñeá naøy neân duøng thoâng tueä maø nhìn bieát taän töôøng (bieát khaép). Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm hieåu thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ.

2. Vôùi khoå taäp Thaùnh ñeá naøy neân duøng thoâng tueä maø ñoaïn döùt. Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ.

3. Vôùi khoå dieät Thaùnh ñeá naøy neân duøng thoâng tueä maø chöùng ñaït. Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì


www.daitangkinh.org

nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ. 4. Vôùi con ñöôøng ñöa ñeán söï dieät heát khoå cuûa Phaät noùi naøy, neân

duøng thoâng tueä maø tu taäp. Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ.

Laïi nöõa caùc vò Bí-soâ, vôùi khoå Thaùnh ñeá naøy, Ta ñaõ duøng thoâng tueä maø bieát khaép (bieát taän töôøng). Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ.

Vôùi khoå taäp Thaùnh ñeá naøy, Ta ñaõ duøng thoâng tueä maø chöùng ñaït. Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ.

Vôùi khoå dieät Thaùnh ñeá naøy, Ta ñaõ duøng thoâng tueä maø chöùng ñaït. Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ.

Vôùi thuù khoå dieät Thaùnh ñeá naøy, Ta ñaõ duøng thoâng tueä maø chöùng ñaït. Neáu ai ñoái vôùi phaùp chöa töøng nghe naøy maø ñuùng lyù suy tö tìm xeùt thì nhaát ñònh seõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ.

Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá ñoù, neáu Ta chöa ba laàn chuyeån thaønh möôøi hai hình thöùc, nghóa laø chöa phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ, thì ñoái vôùi coõi theá gian cuûa haøng trôøi, ngöôøi, Ma, Phaïm, Sa-moân, Baø-la-moân chöa theå naøo ñöôïc xuaát ly giaûi thoaùt, cuõng nhö chöa theå tröø heát caùc ñieân ñaûo laàm laãn vaø taâm trí truï nhieàu vaøo moät nôi..., cuõng nhö chöa theå ñuùng nhö thaät tuyeân boá raèng: Ta ñaõ chöùng ñöôïc Boà-ñeà Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc Voâ thöôïng (baäc giaùc ngoä toái thöôïng). Vì ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá ñoù Ta ñaõ ba laàn chuyeån thaønh möôøi hai hình thöùc cuûa töôùng, nghóa laø Ta ñaõ phaùt sinh ñöôïc maét saùng trí tueä bieát roõ moïi leõ lieàn xuaát ly giaûi thoaùt ngay ôû coõi theá gian cuûa haøng trôøi, ngöôøi, Ma, Phaïm, Sa-moân, Baø-la-moân v.v... vaø ñaõ döùt heát ñieân ñaûo laàm laãn, taâm truï nhieàu vaøo moät nôi, cuõng nhö daùm tuyeân boá ñuùng nhö thaät: Ta ñaõ chöùng ñöôïc Boà-ñeà Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc...

Khi Ñöùc Phaät giaûng noùi phaùp naøy, caùc thaày nhö Kieàu-traàn-na cuøng taùm vaïn chö Thieân lìa boû ñöôïc traàn caáu vaø phaùt sinh maét phaùp tònh, khi nhìn caùc phaùp. Baáy giôø, Ñöùc Phaät hoûi caùc thaày Kieàu-traàn-na: Vôùi caùc phaùp Ta vöøa noùi caùc thaày coù hieåu roõ khoâng? Caùc thaày Kieàu-traàn-na thöa: Nay chuùng con ñaõ hieåu raát roõ…. Vò thöù hai, thöù ba cuõng nhö theá. Vì thaày Kieàu-traàn-na laø ngöôøi ñaàu tieân hieåu bieát phaùp ñoù, neân ngöôøi ñôøi cuøng toân xöng caùc vò aáy laø A-nhaõ-ña. Khi ñoù caùc vò Ñòa thaàn (thaàn ñaát),


Laïc-xoa nghe ñöôïc nhöõng lôøi aáy thì heát söùc vui möøng, hôùn hôû lôùn tieáng khen: Hoâm nay Ñöùc Phaät ôû choã caùc vò Tieân nhaân luaän thuyeát Baø-la-ni töø trong khu röøng Thí Loäc (Loäc uyeån), ñaõ thöông xoùt taát caû chuùng sinh trong coõi theá gian naøy, muoán giuùp cho taát caû moïi ngöôøi ñeàu nhaän ñöôïc nhöõng söï lôïi ích vaø an laïc, cho neân ñaõ ba laàn chuyeån phaùp luaân, môû lôøi dieãn giaûng giaùo phaùp vôùi ñaày ñuû caû möôøi hai hình thöùc, khaép coõi theá gian toaøn theå caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân caùc vò Trôøi - Ma - Phaïm ñeàu khoâng theå ñaûm ñöông, khoâng ñuû khaû naêng trong vieäc chuyeån phaùp luaân voâ thöôïng, dieãn giaûng giaùo phaùp nhieäm maàu, caùc vò nhö Kieàu-traàn-na v.v... ñaõ thaáy roõ ñöôïc Thaùnh ñeá. Töø nay caùc chuùng trôøi seõ theâm ñoâng ñaûo coøn boïn A-toá-laïc seõ giaûm ñi. Do söï truyeàn baù giaùo lyù roäng raõi naøy maø toaøn theå trôøi, ngöôøi ñeàu thaám nhuaàn ñöôïc raát nhieàu lôïi ích an laïc voâ cuøng cao quyù ñaëc bieät...

Caùc thaàn Laïc-xoa (Döôïc-xoa) ñang bay treân khoâng trung khi nghe nhöõng lôøi reo vui nhö theá thì heát söùc vui möøng ñeán truyeàn baùo ngay cho caùc trôøi Töù Ñaïi Vöông. Caùc vò naøy nghe roài cuõng vui möøng ñeàu cao tieáng thoâng baùo khaép nôi. Trong thoaùng choác lôøi thoâng baùo vang roäng caû cung trôøi Phaïm thieân. Baáy giôø, vò vua trôøi Ñaïi Phaïm nghe lôøi thoâng baùo aáy neân heát söùc vui möøng khen: Möøng Ñöùc Phaät ñaõ chuyeån phaùp luaân voâ thöôïng, ñaõ baét ñaàu dieãn giaûng giaùo phaùp nhieäm maàu, seõ ñem laïi voâ soá lôïi laïc cho toaøn theå quaàn sinh. Trong naøy noùi veà vieäc chuyeån phaùp luaân neân goïi laø Kinh Chuyeån Phaùp Luaân. Khi ñoù naêm vò Bí-soâ Kieàu-traàn-na cuøng taùm vaïn Thieân chuùng nghe kinh roài heát söùc vui möøng tin nhaän tuaân haønh ñaày ñuû.

1. Theá naøo laø Khoå Thaùnh ñeá? Ñaùp: Nghóa laø goàm coù caùc khoå veà sinh, giaø, beänh, cheát, oaùn thuø maø

gaëp gôõ nhau hoaøi laø khoå, thöông yeâu maø phaûi xa nhau laø khoå, caàu mong khoâng toaïi nguyeän laø khoå vaø noùi chung taát caû naêm uaån ñeàu laø khoå.

Theá naøo laø sinh khoå? Sinh, nghóa laø caùc chuûng loaïi höõu tình, chuùng tuï hoïp nhau laïi, coù caùc ñôøi soáng vaø sinh saûn theâm caùc ñôøi soáng, coù caùc uaån, vaø coù ñuû caùc thöù giôùi - xöù - uaån thì sinh maïng, ñôøi soáng seõ ñöôïc taïo neân vaø xuaát hieän. Goïi chung ñoù laø sinh, ñôøi soáng.

Vì sao laïi noùi sinh laø khoå? Khoå laø loaøi höõu tình ñang sinh soáng thì seõ nhaän laõnh vaø giöõ laáy (chòu ñöïng) caùc thöù khoå cuûa thaân hoaëc cuûa taâm, hay cuûa thaân vaø taâm. Hoaëc laø nhaän laõnh giöõ laáy, chòu ñöïng caùc thöù noùng naûy böùt röùt khoå buoàn cho rieâng cuûa thaân, hoaëc rieâng cuûa taâm, hoaëc caû thaân vaø taâm. Cho ñeán caùc vieäc naëng neà hôn nhö chòu ñöïng caùc söï thieâu ñoát cuûa thaân, hoaëc cuûa taâm, hoaëc cuûa caû thaân vaø taâm... cho neân nôi laø


www.daitangkinh.org

khoå. Laïi nöõa, khi soáng (sinh) thì phaûi chòu hai thöù khoå khoå vaø haønh khoå, neân goïi laø sinh khoå.

Theá naøo laïi noùi laø giaø khoå? Giaø nghóa laø luùc ñaõ giaø yeáu thì toùc ruïng, toùc baïc phô, da duøn maët nhaên, mình khom, löng coøng, hôi thôû gaáp gaùp khoø kheø, phaûi nöông gaäy maø laàn böôùc, caû mình maåy noåi taøn nhang hoaëc baïch bieán loang loã. Tinh thaàn suy nhöôïc, muø môø ngu ñoän chaäm chaïp. Caùc cô quan boä phaän ñeàu raõ rôøi hö naùt, caùc haønh cuõng suy thoaùi baïi hoaïi, muïc naùt suy yeáu... Goïi chung laø giaø.

Vì sao giaø laø khoå? Khi loaøi höõu tình ñaõ giaø thì seõ nhaän laõnh giöõ laáy vaø chòu ñöïng caùc khoå cuûa thaân... Roäng noùi cho ñeán nhaän laáy vaø chòu ñöïng söï thieâu ñoát cuûa caû thaân vaø taâm. Laïi coøn khi giaø thì phaûi chòu ba thöù khoå laø khoå khoå, haønh khoå, vaø hoaïi khoå. Cho neân goïi laø giaø khoå.

Theá naøo laø beänh khoå? Beänh, nghóa laø ñau ñaàu, ñau maét, tai, muõi, löôõi, beänh maët maøy, hoâi mieäng, beänh raêng coû, beänh haøm hoïng, phong ñieân, truùng gioù, ho hen, hôi thôû ngheïn töùc hay ôï ngaùp, beänh phong cuøi, gheû lôû, beänh tró, kieát lî, truùng gioù, beänh noùng hoaëc laïnh, beänh soát reùt, ñoäng kinh oùi möûa, gheû lôû nhoït ñoäc, beänh phuø thuûng, beänh gheû lôû, laùc, beänh ung böôùu, beänh ngöng treä roø ræ, beänh keát hôøn, keát haïch, beänh noùng naûy, böùt röùt v.v... vaø caùc thöù beänh khaùc sinh ra töø thaân vaø taâm, thaân taâm bò beänh hoaïn khoå sôû..., goïi chung laø beänh.

Vì sao laïi goïi beänh laø khoå? Loaøi höõu tình khi beänh thì nhaän laõnh, giöõ laáy, chòu ñöïng caùc thöù ñau khoå cuûa thaân... Roäng noùi cho ñeán nhaän giöõø chòu ñöïng caùc thöù thieâu ñoát caû thaân vaø taâm. Laïi nöõa, khi beänh thì phaûi chòu hai thöù khoå laø khoå khoå vaø haønh khoå, neân noùi laø beänh khoå.

Theá naøo cheát laø khoå? Cheát nghóa laø caùc loaøi höõu tình ñang tuï hoïp cuøng soáng vôùi nhau thì bieán ñoåi, chia lìa, cuoäc soáng, söùc noùng vaø thöùc bò tieâu maát, thaân mình khoâng coøn cöû ñoäng nhuùc nhích, caùc uaån ñeàu bò phaù hö. Cheát non, taøn ñôøi, ra ñi, thôû hôi cuoái cuøng... ñeàu goïi laø cheát.

Vì sao noùi cheát laø khoå? Caùc loaøi höõu tình khi cheát thì phaûi nhaän giöõ chòu ñöïng bieát bao nhieâu khoå sôû cho thaân theå... Roäng noùi cho ñeán nhaän giöõ chòu ñöïng caùc thöù thieâu ñoát cuûa thaân vaø taâm, cho neân noùi cheát laø khoå. Laïi coøn khi cheát thì phaûi chòu ba thöù khoå laø khoå khoå, haønh khoå, vaø hoaïi khoå. Cho neân goïi cheát laø khoå.

Theá naøo laø oaùn gheùt gaëp nhau laø khoå? Oaùn gheùt gaëp nhau, nghóa laø caùc loaøi höõu tình (moïi ngöôøi) khoâng yeâu thöông meán thích nhau, khoâng hôïp yù vöøa loøng nhau..., maø phaûi cuøng laøm, cuøng ôû chung moät choã, khoâng theå naøo khaùc ñöôïc, khoâng theå phaân taùn lìa xa nhau ñöôïc maø phaûi hoøa hôïp tuï taäp gaëp gôõ nhau maõi..., neân goïi chung laø oaùn gheùt maø phaûi gaëp


nhau laø khoå. Vì sao laïi noùi oaùn gheùt gaëp nhau laø khoå? Noùi oaùn gheùt gaëp nhau

khoå, nghóa laø caùc loaøi höõu tình (ngöôøi naøo) oaùn gheùt maø gaëp nhau hoaøi thì phaûi nhaän giöõ chòu ñöïng bao nhieâu caùi khoå naõo cuûa thaân... Roäng noùi cho ñeán phaûi chòu ñöïng bao nhieâu caùc thöù thieâu ñoát caû thaân vaø taâm, neân noùi ñoù laø khoå. Laïi coøn khi oaùn gheùt maø gaëp nhau thì phaûi chòu hai thöù khoå laø khoå khoå, haønh khoå. Cho neân noùi oaùn gheùt maø gaëp nhau hoaøi laø Khoå.

Theá naøo laø thöông nhau maø lìa nhau laø khoå? Thöông nhau maø phaûi lìa nhau, nghóa laø caùc loaøi höõu tình yeâu thöông meán thích nhau, thích yù vöøa loøng nhau nhöng caû hai khoâng cuøng ôû chung moät choã, cuøng laøm baïn beø thaân thieát vôùi nhau, maø ñaønh phaûi caùch bieät, rieâng reõ, phaân taùn lìa xa nhau, vaø khoâng theå cuøng hoøa hôïp tuï taäp gaëp gôõ nhau ñöôïc..., goïi chung laø thöông nhau maø lìa nhau laø khoå.

Vì sao laïi noùi thöông nhau maø phaûi lìa nhau laø khoå? Nghóa laø caùc loaøi höõu tình khi thöông meán nhau maø phaûi xa lìa nhau thì phaûi nhaän chòu moïi söï ñau khoå cuûa thaân theå... Roäng noùi cho ñeán nhaän laõnh giöõ laáy, chòu ñöïng bao nhieâu ñau khoå nhö bò thieâu ñoát caû thaân vaø taâm, neân noùi ñoù laø khoå. Laïi coøn khi thöông nhau maø maõi xa lìa nhau thì phaûi chòu ba thöù khoå laø khoå khoå, haønh khoå, vaø hoaïi khoå. Cho neân noùi thöông nhau maø phaûi xa lìa nhau laø khoå.

Theá naøo laø mong caàu khoâng ñöôïc laø khoå? Caàu khoâng ñöôïc, nghóa laø mong caàu veà caùc thöù raát thích yù vöøa loøng veà saéc-thanh-höông-vò-xuùc, hay y phuïc aên uoáng, ngoïa cuï, thuoác men, caùc ñoà duøng caàn thieát cho ñôøi soáng haèng ngaøy nhöng laïi khoâng coù ñöôïc, khoâng gaëp gôõ, khoâng thaáy, khoâng thaønh töïu, khoâng hoaøn haûo thuaän hôïp (hoøa hôïp)... Goïi laø chung laø mong caàu maø khoâng ñöôïc.

Vì sao noùi mong caàu khoâng ñöôïc laø khoå? Nghóa laø caùc loaøi höõu tình khi mong caàu maø khoâng ñöôïc thì phaûi laõnh nhaän giöõ laáy, chòu ñöïng taát caû moïi thöù ñau khoå cuûa thaân theå... Roäng noùi cho ñeán phaûi nhaän laõnh giöõ laáy chòu ñöïng taát caû moïi thöù ñau khoå nhö bò thieâu ñoát caû thaân vaø taâm, cho neân noùi ñoù laø khoå. Laïi coøn khi mong caàu chaúng ñöôïc thì phaûi chòu hai thöù khoå laø khoå khoå vaø haønh khoå. Cho neân noùi mong caàu khoâng ñöôïc laø khoå.

Theá naøo laø noùi vaén goïn taát caû naêm uaån ñeàu khoå? Naêm thuû uaån, töùc laø saéc thuû uaån vaø caùc thoï, töôûng, haønh, thöùc, thuû uaån..., goïi chung laø naêm thuû uaån.

Vì lyù do naøo maø noùi taát caû naêm thuû uaån laø khoå? Nghóa laø vì caùc uaån


www.daitangkinh.org

naøy ñeàu khoâng thöôøng (voâ thöôøng) maø luoân chuyeån dôøi, noù luoân meät moûi raõ rôøi, suy yeáu, noù laø phaùp luoân maát maùt, hö hoaïi raát nhanh choùng khoâng bao giôø. Noù luoân hö hao muïc naùt, bieán raõ khoâng phaûi coøn maõi, khoâng theå baûo ñaûm tin caäy ñöôïc, noù laø phaùp dôøi ñoåi hö naùt, coù luùc taêng theâm coù khi giaûm bôùt, môùi sinh ra ñoù thì boãng nhieân maát ñi. Xöa khoâng coù maø nay coù, khi coù roài laïi trôû veà khoâng... Vì leõ ñoù neân noùi toùm taét moät lôøi laø taát caû naêm thuû uaån laø khoå. Nhö noùi caùc uaån ñeàu coù tính chaát laø khoå vì noù khoâng an oån, vì noù traùi ngöôïc laïi vôùi Thaùnh taâm. Caùc khoå nhö theá goïi laø khoå ñeá, nghóa laø ñoù ñuùng laø voâ thöôøng, laø voâ thöôøng neân goïi laø khoå. Noù ñuùng laø khoå; duø Phaät coù ra ñôøi hay khoâng ra ñôøi. Caùi phaùp khoå ñoù laø phaùp luoân laøm cho phaùp giôùi toàn taïi. Taát caû caùc Nhö Lai ñeàu ñaõ roõ bieát thaáu suoát töôøng taän neân ñeàu dieãn noùi trình baøy, ñöa ra thaønh quan ñieåm phaân bieät chæ baøy, khieán noù caøng saùng toû roõ raøng: Ñaây laø voâ thöôøng, ñaây laø khoå. Ñaây laø tính chaát voâ thöôøng thì ñoù laø tính chaát cuûa khoå. Ñoù laø ñieàu chaân thaät, ñuùng ñaén nhaát, khoâng heà hö voïng, khoâng heà ñieân ñaûo laàm laïc, ñoåi khaùc..., neân goïi laø Khoå ñeá.

Goïi laø Thaùnh - Phaät vaø ñeä töû Phaät. Ñaây laø Thaùnh ñeá, nghóa laø caùc vò Thaùnh aáy ñoái vôùi caùc ñieàu ñoù (khoå, taäp v.v... naøy) ñeàu hieåu bieát thaáy roõ, thaáy roõ noù laø chaân thaät ñuùng ñaén, chaéc chaén laø Ñeá. Do ñoù maø goïi laø Thaùnh ñeá.

Laïi coøn khoå Thaùnh ñeá laø caùi giaû laäp treân danh töôûng ngoân thuyeát, treân trí töôûng noùi naêng coù ñoái ñaõi. Goïi laø Thaùnh ñeá, vì chö Phaät vaø caùc haøng ñeä töû ñeàu ñöa ra caùi teân goïi nhö theá.

2. Theá naøo laø khoå taäp Thaùnh ñeá? Ñaùp: Nghóa laø coù bao nhieâu thöù aùi duïc, meán yeâu. Sau ñoù thì lieàn coù

söï möøng vui ham thích ñi ñoâi vôùi caùc aùi duïc ñoù (söï yeâu thích ñoù). Nhö theá maø noùi vaén taét laø khoå taäp Thaùnh ñeá... Neáu noùi roõ raøng hôn laø töø caùi aùi thöù hai, thöù ba thì laïi coù theâm caùc ñieàu tham aùi thöù tö, thöù naêm, thöù saùu..., keå caû moïi phaùp chaúng thieän hay moïi phaùp thieän höõu laäu vaø taát caû moïi thöù troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo v.v... taát caû ñeàu goïi chung laø khoå taäp Thaùnh ñeá.

Vì sao laïi noùi laø khi coù heát thaûy caùc aùi roài sau ñoù laïi vui möøng ham thích luoân ñi ñoâi vôùi caùc aùi duïc ñoù, vaø moïi ngöôøi ai ai cuõng ham thích aùi duïc, thì ñeàu goïi laø khoå taäp Thaùnh ñeá? Nghóa laø boán thöù aùi duïc naøy chính laø caùi nguyeân nhaân caên baûn, laø con ñöôøng phaùt khôûi cuûa khoå quaù khöù - hieän taïi - vò lai. Roäng noùi cho ñeán thaân cheát roài thì chính do nhaân khoå ñoù thuùc ñaåy quaû khoå maø sinh khôûi. Cho neân noùi ñaây goïi laø khoå taäp Thaùnh ñeá.


Vì sao laïi coù caùi aùi thöù hai, thöù ba, roài sau laïi coù caùi aùi thöù tö, thöù naêm, thöù saùu vaø taát caû caùc phaùp chaúng thieän, taát caû caùc phaùp thieän höõu laäu, taát caû moïi söï troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo..., thì ñeàu goïi laø khoå taäp Thaùnh ñeá?

Nghóa laø chính caùc phaùp naøy laø nhaân caên baûn, con ñöôøng phaùt khôûi cuûa khoå suoát trong quaù khöù - hieän taïi - vò lai. Roäng noùi cho ñeán khi thaân naøy cheát ñi thì chính do phaùp ñoù laøm nhaân neân coù khoå quaû sinh ra. Nhö theá caùc aùi duïc v.v... ñeàu goïi laø Taäp ñeá.

Goïi laø Taäp ñeá thì caùc aùi naøy laø ñuùng nhö thaät vaø caùc aùi naøy goïi laø Taäp thì ñuùng nhö thaät noù laø Taäp, laø söï tuï hoïp chöùa nhoùm, duø Phaät coù ra ñôøi hay khoâng thì chuùng vaãn laø aùi, laø taäp. Chuùng laøm cho phaùp giôùi toàn taïi, taát caû Phaät Nhö Lai ñeàu töï nhieân thaáu suoát, ñeàu hieåu bieát ñuùng ñaén maø tuyeân noùi, trình baøy, ñaët thaønh vaán ñeà, maø phaân bieät chæ baøy laøm noù ñöôïc roõ raøng saùng toû. Nghóa laø ñaây laø aùi, ñaây laø taäp, ñaây laø tính chaát cuûa caùc aùi vaø ñaây laø tính chaát cuûa taäp. Ñoù laø ñieàu chaân thaät ñuùng ñaén nhaát, khoâng heà hö voïng, khoâng heà ñieân ñaûo, laàm laãn, ñoåi khaùc, neân goïi laø Taäp ñeá.

Laïi coøn khoå taäp Thaùnh ñeá laø caùi giaû laäp treân danh töôûng ngoân thuyeát, treân trí töôûng noùi naêng ñoái ñaõi, goïi laø Thaùnh ñeá, quaù khöù haèng sa Phaät vaø haøng ñeä töû ñeàu ñaët ra teân goïi nhö theá.

3. Theá naøo laø khoå dieät Thaùnh ñeá? Ñaùp: Nghóa laø coù caùc aùi roài sau ñoù thì vui möøng ham thích caùc aùi

vaø cuøng ñi (soáng chung) vôùi aùi duïc, ai ai cuõng ham thích aùi... Vôùi caùc vieäc nhö theá thì ñoaïn tröø döùt haún khoâng soùt chuùt gì, laø buoâng boû, bieán ñoåi maø möûa ra thaät heát, lìa boû heát, tieâu dieät heát caùc nhieãm tröôùc, laø tòch tónh vaéng laëng cuøng cöïc, laø khoâng coøn gì caû... Nhö theá noùi vaén taét laø khoå dieät Thaùnh ñeá (söï dieät heát caùc khoå). Neáu nhö roäng noùi thì caùi aùi thöù hai, thöù ba sau ñoù seõ coù caùi thöù tö, thöù naêm, thöù saùu vaø taát caû caùc phaùp chaúng thieän, taát caû caùc phaùp thieän höõu laäu, taát caû moïi söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo... Taát caû nhöõng thöù ñoù buoâng xaû, bieán ñoåi noân möûa ra thaät heát, lìa boû heát, tieâu dieät heát caùc nhieãm tröôùc, laø tòch tónh vaéng laëng cuøng cöïc, laø khoâng coøn gì caû..., caùc thöù ñoù ñeàu goïi laø khoå dieät Thaùnh ñeá.

Vì sao laø caùc thöù aùi roài sau ñoù thì vui möøng ham thích caùc aùi, cuøng soáng chung vôùi caùc aùi, vaø ai ai cuõng ham thích caùc aùi..., maø ñoaïn döùt khoâng coøn gì, laø buoâng boû bieán ñoåi, noân möûa ra cho thaät heát, lìa boû heát, tieâu dieät heát caùc tröôùc nhieãm, laø tòch tónh vaéng laëng cuøng cöïc, laø khoâng coøn gì caû..., thì ñeàu goïi laø khoå dieät Thaùnh ñeá? Nghóa laø boán thöù aùi naøy


www.daitangkinh.org

neáu chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, chöa tieâu dieät, chöa noân möûa ra thaät heát thì sau naøy, nhieàu ñôøi sau, caùc quaû khoå seõ noái tieáp nhau maø khôûi leân hieän roõ ra. Coøn nhö ñaõ ñoaïn tröø döùt, ñaõ bieát khaép, ñaõ tieâu dieät, ñaõ möûa ra heát roài thì sau naøy, nhieàu ñôøi sau naøy caùc quaû khoå seõ khoâng coøn sinh ra ñöôïc nöõa, cho neân söï ñoaïn döùt naøy laø khoå dieät Thaùnh ñeá.

Vì sao maø töø caùi aùi thöù hai, thöù ba, roài sau ñoù seõ coù caùi thöù tö, thöù naêm, thöù saùu vaø taát caû caùc phaùp chaúng thieän, taát caû phaùp thieän höõu laäu, taát caû caùc thöù troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo..., neáu döùt tröø heát khoâng coøn soùt chuùt gì, lìa boû heát, buoâng boû heát, bieán ñoåi möûa ra thaät heát, tieâu dieät heát caùc nhieãm tröôùc, laø tòch tónh vaéng laëng cuøng cöïc, laø khoâng coøn gì caû..., thì ñeàu goïi laø khoå dieät Thaùnh ñeá? Nghóa laø caùc phaùp naøy, neáu chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, chöa tieâu dieät heát, chöa oùi möûa ra heát, thì sau naøy, nhieàu ñôøi sau naøy caùc quaû khoå seõ noái tieáp nhau maø sinh ra vaø khôûi leân. Coøn khi ñaõ ñoaïn döùt, ñaõ bieát khaép, ñaõ tieâu dieät heát, ñaõ oùi möûa ra heát thì caùc quaû khoå sau naøy seõ khoâng theå naøo sinh laïi ñöôïc. Cho neân söï ñoaïn döùt naøy goïi laø khoå dieät Thaùnh ñeá. Töùc laø khoå dieät Thaùnh ñeá naøy cuõng goïi laø nhaø cöûa, cuõng goïi laø beán baõi, cuõng goïi laø nôi cöùu ñoä, cuõng goïi laø choán nöông thaân (trôû veà nôi nöông nhôø). Cuõng goïi laø choã caàn ñeán, cuõng goïi laø choã voâ öu, khoâng lo saàu, cuõng goïi laø khoâng beänh hoaïn, cuõng goïi laø baát töû khoâng coøn cheát choùc, cuõng goïi laø khoâng bò thieâu ñoát, cuõng goïi laø khoâng böùt röùt noùng naûy, cuõng goïi laø nôi an oån, nôi maùt meû, nôi vaéng laëng tòch tónh, cuõng goïi laø vieäc thieän, laø ñieàm toát, cuõng goïi laø coõi an laïc, baát ñoäng vaø cuõng goïi ñoù laø coõi Nieát- baøn. Nhö noùi Nieát-baøn laø söï dieät khoå chaân thöïc, laø quaû vò roát raùo cuûa Sa-moân.

Caùc söï ñoaïn dieät nhö theá thì goïi laø Dieät ñeá, thì teân Nieát-baøn naøy laø ñuùng nhö thaät, Nieát-baøn ñoù ôû ñaây goïi laø dieät thì ñuùng laø dieät, duø Ñöùc Phaät coù ra ñôøi hay khoâng thì noù vaãn laø dieät, laø Nieát-baøn töø laâu, phaùp naøy laøm cho phaùp giôùi toàn taïi, taát caû Phaät Nhö Lai ñeàu töï nhieân thaáu suoát, ñeàu hieåu bieát ñuùng ñaén maø tuyeân noùi trình baøy, ñaët thaønh vaán ñeà, vaø phaân bieät chæ baøy khieán noù caøng roõ raøng saùng toû. Nghóa laø ñaây laø Nieát- baøn, ñaây laø dieät, ñaây laø tính chaát Nieát-baøn, ñaây laø tính chaát cuûa dieät. Ñoù laø ñieàu chaân thaät, ñuùng ñaén nhaát, chaúng heà hö voïng, chaúng heà ñieân ñaûo laàm laãn sai khaùc, neân goïi laø Dieät ñeá.

Goïi laø Thaùnh ñeá, Thaùnh töùc laø chö Phaät vaø haøng ñeä töû cuûa Phaät. Ñaây laø Thaùnh ñeá, nghóa laø caùc vò Thaùnh aáy ñeàu thaáy bieát hieåu roõ caùc ñieàu ñoù. Bieát roõ noù laø chaân thaät, ñuùng ñaén, chaéc chaén ñoù laø Ñeá. Do ñoù goïi laø Thaùnh ñeá.


Laïi coøn khoå dieät Thaùnh ñeá laø caùi giaû laäp treân danh töôûng ngoân thuyeát, treân trí töôûng noùi naêng ñoái ñaõi, goïi laø Thaùnh ñeá. Quaù khöù Haèng sa Phaät vaø haøng ñeä töû ñeàu cuøng ñaët ra teân goïi nhö theá.

4. Theá naøo laø ñaïo ñöa ñeán dieät khoå Thaùnh ñeá? Ñaùp: Goïi laø ñaïo hoaëc laø Thaùnh haïnh (haïnh cuûa Phaät), thì ôû quaù

khöù - hieän taïi - vò lai ñoái caùc khoå ñeàu coù theå luoân ñoaïn döùt, luoân buoâng xaû, luoân bieán ñoåi, nhaû ra heát, luoân lìa nhieãm, luoân dieät tröø, luoân vaéng laëng, luoân bieán maát khoâng coøn gì..., phaûi chaêng ñoù goïi laø taùm chi Thaùnh ñaïo? Noù goàm coù chaùnh kieán, chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng, chaùnh caàn, chaùnh nieäm, chaùnh ñònh.

Theá naøo laø Chaùnh kieán? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät ñoái vôùi khoå-taäp -dieät-ñaïo maø suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu vaø coù bao nhieâu caùch tuyeån choïn thì neân tuyeån choïn kyõ löôõng, cuøng cöïc hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn. Thaáu hieåu moïi leõ cô maät kín ñaùo, xeùt bieát thaáu ñaùo saùng suoát, hieåu bieát roõ raøng tinh töôøng vaø Tyø- baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø Chaùnh kieán.

Theá naøo laø Chaùnh tö duy? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät ñoái vôùi khoå- taäp- dieät- ñaïo maø suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu vaø coù bao nhieâu söï tìm xeùt thì ñeàu suy tö tìm xeùt kyõ, tìm caàu taát caû, xeùt tìm taát caû... khieán cho taâm ñoái vôùi caùc phaùp coøn thoâ ñoäng phaûi thay ñoåi thaønh tinh teá. Ñoù goïi laø Chaùnh tö duy.

Theá naøo laø Chaùnh ngöõ? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät luoân suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu vaø coù söùc suy tö choïn löïa maø töø boû ñôøi soáng sai traùi vôùi boán loaïi lôøi noùi xaáu aùc. Ñoái vôùi nhöõng lôøi thoâ aùc coøn laïi phaûi thöïc haønh cho ñöôïc voâ laäu, xa lìa, töø boû ñöôïc, töø boû tieáp caän, töø boû taän cuøng. Soáng ñôøi soáng giôùi haïnh tòch tónh vaéng laëng, khoâng laøm khoâng gaây taïo, buoâng boû taát caû, luoân töï giöõ mình, nhö thuyeàn beø caàu beán, bôø ñeâ, töôøng raøo, haøo raõnh, ñoái vôùi nhöõng gì ngaên cheá ñeàu khoâng vöôït raøo, coù töï taùnh khoâng vöôït boû khuoân pheùp. Ñoù laø Chaùnh ngöõ.

Theá naøo laø Chaùnh nghieäp? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät luoân suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu vaø coù söùc suy xeùt choïn löïa kyõ maø töø boû ñôøi soáng taø ñaïo vôùi ba haïnh xaáu cuûa thaân. Coøn ñoái vôùi caùc haïnh aùc khaùc cuûa thaân thì ñöôïc voâ laäu, bieát töø boû... cho ñeán khoâng bieåu hieän ra thaân nghieäp. Ñoù laø Chaùnh nghieäp.

Theá naøo laø Chaùnh maïng? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät luoân suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu vaø coù söùc suy xeùt choïn löïa kyõ maø töø boû ñôøi soáng taø ñaïo vôùi ba haïnh aùc cuûa thaân


www.daitangkinh.org

vaø boán haïnh aùc cuûa mieäng ñeàu ñöôïc voâ laäu, bieát töø boû..., cho ñeán khoâng bieåu hieän ra thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp. Ñoù laø Chaùnh maïng.

Theá naøo laø Chaùnh caàn (chaùnh tinh taán)? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät luoân suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, vôùi heát thaûy söï sieâng naêng chuyeân caàn, vôùi söùc löïc raát maïnh meõ, haêng haùi toät ñoä raát khoù can ngaên, loøng coá gaéng maõi khoâng. Ñoù laø Chaùnh caàn.

Theá naøo laø Chaùnh nieäm? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät luoân suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, heát thaûy nieäm nghó nhôù theo, nghó nhôù, chuyeân chuù rieâng leû, ghi nhôù khoâng queân maát, khoâng maát phaùp taùnh, coù tính chaát cuûa taâm saùng suoát, ghi nhôù laâu. Ñoù laø Chaùnh nieäm.

Theá naøo laø Chaùnh ñònh? Nghóa laø haøng ñeä töû Phaät luoân suy tö tìm xeùt veà khoå-taäp-dieät-ñaïo, luoân luoân taùc yù töông öng vôùi voâ laäu heát thaûy truï vaøo taâm, khoâng phaân taùn, khoâng loaïn ñoäng, luoân nhieáp giöõ ngaên tröø taát caû. Coù töï taùnh cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Ñoù laø Chaùnh ñònh.

Nhö theá vôùi taùm chi Thaùnh ñaïo vöøa noùi cuøng vôùi caùc haïnh voâ laäu khaùc..., thì goïi laø ñaïo daãn ñeán choã dieät khoå.

Nhö noùi Thaùnh haïnh laø chaân thaät, laø ñaïo roát raùo lìa caùc khoå ñaït ñeán Nieát-baøn.

Vì coù Thaùnh haïnh nhö theá, neân goïi laø Ñaïo ñeá. Nghóa laø vôùi caùc Thaùnh haïnh chaân thaät naøy, thì Thaùnh ñaïo ñoù goïi laø Ñaïo. Ñoù laø ñaïo chaân thaät, duø Phaät coù ra ñôøi hay khoâng thì noù vaãn laø ñaïo phaùp nhö theá. Phaùp ñoù laøm cho phaùp giôùi toàn taïi, taát caû Phaät Nhö Lai ñeàu töï nhieân thaáu suoát, hieåu bieát ñuùng ñaén maø tuyeân noùi trình baøy, ñaët thaønh vaán ñeà, phaân bieät chæ baøy, khieán noù caøng roõ raøng saùng toû. Nghóa laø ñaây laø Thaùnh haïnh, ñaây laø tính chaát cuûa ñaïo. Ñoù laø ñieàu chaân thaät, ñuùng ñaén nhaát, khoâng heà hö voïng, khoâng heà ñieân ñaûo laàm laãn sai khaùc, neân goïi laø Ñaïo ñeá.

Goïi laø Thaùnh ñeá, Thaùnh töùc laø chö Phaät vaø haøng ñeä töû Phaät. Ñaây laø Thaùnh ñeá, nghóa laø caùc vò Thaùnh ñoù ñeàu thaáy bieát hieåu roõ caùc ñieàu naøy. Bieát roõ noù laø chaân thaät, ñuùng ñaén, chaéc chaén laø Ñeá. Do ñoù goïi laø Thaùnh ñeá.

Laïi coøn ñaïo ñöa ñeán choã dieät khoå Thaùnh ñeá laø ñeàu giaû laäp treân danh töôûng ngoân thuyeát, treân trí töôûng noùi naêng ñoái ñaõi, goïi laø Thaùnh ñeá. Vì Haèng sa Phaät quaù khöù vaø haøng ñeä töû ñeàu ñaët thaønh teân goïi nhö theá.

-----------------------


Phaåm 11: TÓNH LÖÏ (THIEÀN), Phaàn 1

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm truù nôi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät.

Baáy giôø Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán Thieân ñaïo khieán caùc loaøi höõu tình, ai chöa tònh thì ñöôïc tònh, ai ñaõ tònh roài seõ ñöôïc traéng ñeïp, boán phaùp aáy laø:

1. Coù moät loaøi ñaõ lìa boû duïc xaáu aùc, caùc phaùp chaúng thieän, coù taàm vaø töù, ly sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû caùc baäc sô tónh löï. Ñoù goïi laø Thieân ñaïo thöù nhaát.

2. Coù moät loaøi taàm vaø töù ñeàu vaéng laëng, beân trong coù tính chaát cuûa taâm ñeàu tònh vaø höôùng veà moät coõi, khoâng taàm khoâng töù, ñònh sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû vaø ñeä nhò tónh löï, ñoù goïi laø Thieân ñaïo thöù hai.

3. Coù moät loaøi lìa boû möøng vui, truï vaøo buoâng xaû, chaùnh nieäm chaùnh tri, khi thaân coù caûm giaùc vui, Phaät baûo neân buoâng xaû, truï ñaày ñuû vaøo ñeä tam tónh löï, ñoù goïi laø Thieân ñaïo thöù ba.

4. Coù moät loaøi ñoaïn döùt vui vaø khoå, caùc söï möøng vui lo laéng tröôùc ñaây ñeàu bieán maát heát, khoâng coøn khoå hay vui nöõa, luoân luoân coù nieäm buoâng xaû vaø thanh tònh, truï ñaày ñuû vaøo ñeä töù tónh löï, ñoù goïi laø Thieân ñaïo thöù tö.

Boán thöù Thieân ñaïo ñeàu khieán cho caùc loaøi höõu tình, neáu ai chöa tònh thì ñöôïc thanh tònh, ai ñaõ thanh tònh roài thì ñöôïc trong traéng.

Lìa duïc xaáu aùc, caùc phaùp chaúng thieän. Theá naøo laø duïc? Töùc laø tham cuõng goïi laø duïc, coõi Duïc cuõng goïi laø

duïc; naêm thöùù duïc laïc thuø thaéng cuõng goïi laø duïc. Nay nghóa ôû ñaây laø yù muoán noùi ñeán naêm caûnh duïc laïc thuø thaéng goïi laø duïc ñoù. Nguyeân do vì sao? Laø vì naêm thöù duïc laïc thuø thaéng ñoù ai cuõng meán yeâu, ham thích, say meâ. Phaûi noùi ñoù laø thöù ai cuõng ham muoán, yeâu thích tham lam, tìm kieám mong caàu, meâ maån, raøng buoäc, troâng mong leä thuoäc..., neân trong naøy goïi laø duïc. Song, naêm thöù duïc laïc thuø thaéng naøy khoâng phaûi laø caùi Theå thaät cuûa duïc, caùi Theå thaät cuûa duïc chính laø duyeân nôi tham, nhö Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Duïc laïc ñôøi khoâng ñaâu thaät duïc, Duïc thaät do ngöôøi phaân bieät tham, Dieäu caûnh voán xöa truï theá gian, Ngöôøi trí ñaõ dieät tröø duïc ñoù.

Tuïng naøy yù noùi: Caùc thöù saéc, thanh, höông, vò, xuùc ñaùng öa thích meâ meät kia khoâng phaûi laø caùi Theå thaät cuûa duïc maø caùi Theå chaân thaät


www.daitangkinh.org

cuûa duïc laø do duyeân, tieáp xuùc vôùi noù roài sinh ra phaân bieät maø tham tröôùc ñam meâ. Caûnh duïc vaãn nhö xöa, nhöng chæ coù ngöôøi trí ôû trong caûnh ñoù môùi lìa boû ham muoán meâ ñaém thoâi.

Nhö coù moät luùc, Toân giaû Xaù-lôïi-töû ñang dieãn giaûng baøi keä aáy cho moïi ngöôøi, thì coù ngoaïi ñaïo taø maïng soáng gaàn ñoù ñeán duøng keä sau ñaây vaán naïn Xaù-lôïi-töû:

Neáu dieäu caûnh ñôøi khoâng thaät duïc, Thaät duïc do ngöôøi phaân bieät tham, Bí-soâ ñaùng goïi ngöôøi thoï duïc (tham duïc), Khôûi phaân bieät xaáu vaø suy tìm...

Khi ñoù, Toân giaû Xaù-lôïi-töû ñaùp lôøi keû ngoaïi ñaïo kia: Neáu khôûi leân vieäc suy tìm xaáu thì thaät söï ñaùng goïi laø thoï duïc (coù tham lam). Nhöng caùc thaày Bí-soâ thì khoâng coù vieäc khôûi leân caùc suy tìm phaân bieät khoâng toát laønh ñoái vôùi caùc dieäu caûnh treân ñôøi. Vaäy oâng ñöøng neân laáy ñieàu ñoù maø gaïn hoûi ta. Roài duøng keä traû lôøi ngoaïi ñaïo:

Neáu dieäu caûnh ñôøi laø thaät duïc, Noùi duïc, ngöôøi naøo phaân bieät tham, Thaày oâng ñaùng goïi ngöôøi thoï duïc, Vì luoân ham nhìn saéc vöøa loøng.

Baáy giôø ngoaïi ñaïo kia ñaønh ngaäm mieäng chaúng bieát ñoái ñaùp laøm sao, vì thaät söï thaày cuûa oâng ta öa nhìn caùc thöù saéc maø oâng aáy raát ham thích. Do ñoù bieát duïc laø do tham chöù khoâng phaûi do caûnh hay ñoà ñaïc...

Ngay luùc ñoù, moät coâ gaùi gaùnh nöôùc ñi ngang qua, nghe baøi keä aáy, cuõng lieàn ñoïc leân baøi tuïng:

Duïc, ta bieát goác maøy, Maøy do phaân bieät sinh, Neáu ta khoâng phaân bieät, Thì maøy töø ñaâu coù?

Laïi coù moät ngöôøi thuoäc doøng AÁt-saát-la nghe baøi keä aáy, cuõng ñoïc leân baøi tuïng:

Maâu-ni an oån nguû, Gaëp aùc chaúng saàu lo, Taâm luoân vui tónh löï, Chaúng daïo chôi caùc duïc.

Baøi tuïng naøy yù noùi caùc dieäu caûnh ñaùng meán thích kia ñeàu khoâng phaûi laø thaät duïc. Ñoái vôùi dieäu caûnh kia maø khôûi leân söï phaân bieät tham aùi meán yeâu thì ñoù môùi laø thaät duïc. Theá neân trong naøy neâu ra boán tröôøng hôïp:


1. Coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñoái vôùi caùc duïc caûnh thì thaân lìa maø taâm khoâng lìa.

Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi ñaõ caïo boû raâu toùc maëc aùo caø sa, phaùt sinh chaùnh tín xuaát gia, ñích thaân tham cöùu cuøng caùc phaùp löõ, nhöng loøng luùc naøo cuõng luyeán tieác ham meâ caùc duïc, luoân luoân phaùt khôûi maõnh lieät loøng tham aùi. Cho neân ngöôøi aáy, tuy thaân ñaõ xuaát gia nhöng taâm hoàn thì chöa heà xuaát gia. Ñoù goïi laø ñoái vôùi duïc thì thaân lìa maø taâm khoâng lìa.

2. Coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñoái vôùi caùc caûnh duïc thì taâm lìa maø thaân khoâng lìa.

Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi tuy coù vôï con vaø thoï höôûng nhieâu thöù quyù baùu ñeïp ñeõ veà ruoäng vöôøn, nhaø cöûa, ngoïa cuï giöôøng naèm, daàu thôm, toùc möôït, chuoãi ngoïc, y phuïc, aên uoáng, thoï nhaän caùc thöù vaøng baïc chaâu baùu, sai khieán caùc ñaày tôù giuùp vieäc, cuõng coù luùc khôûi leân caùc nghieäp ñaùnh maéng... Nhöng ñoái vôùi caùc duïc thì laïi khoâng ñam meâ ñaém tröôùc, cuõng khoâng luoân luoân khôûi leân loøng tham aùi maõnh lieät, cho neân thaân ngöôøi naøy ôû taïi gia nhöng taâm (hoàn) anh ta ñaõ xuaát gia. Neân goïi ñoù laø ñoái vôùi duïc thì taâm ñaõ lìa nhöng thaân khoâng lìa.

3. Coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñoái vôùi caûnh duïc thì thaân vaø taâm ñeàu lìa.

Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi ñaõ caïo boû raâu toùc, maëc phaùp phuïc caø sa, phaùt loøng chaùnh tín, neân ñi xuaát gia, ñích thaân thöôøng tham cöùu cuøng caùc phaùp löõ. Ñoái vôùi caùc duïc caûnh thì khoâng coøn ñoaùi hoaøi thöông tieác. Khoâng bao giôø phaùt sinh loøng tham aùi maõnh lieät. Moãi khi sô yù maát chaùnh nieäm trong choác laùt thì loøng heát söùc hoái haän xaáu hoå. Cho neân thaân ngöôøi aáy ñaõ xuaát gia maø caû taâm hoàn cuõng xuaát gia. Neân goïi ñoù laø ñoái vôùi duïc thì thaân vaø taâm ñeàu xa lìa.

4. Coù moät loaïi Boå-ñaëc-giaø-la ñoái vôùi caùc duïc caûnh thì caû thaân vaø taâm ñeàu khoâng lìa.

Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi nuoâi naáng vôï con, höôûng thoï nhieàu thöù quyù baùu toát ñeïp, nhö ruoäng vöôøn nhaø cöûa, giöôøng choõng, daàu thôm, toùc möôït, chuoãi ngoïc, y phuïc, aên uoáng... Nhaän laõnh chöùa nhoùm nhieàu loaïi vaøng baïc chaâu baùu, sai khieán keû toâi tôù laøm vieäc. Nhieàu luùc khôûi leân caùc vieäc ñaùnh ñaäp chöûi bôùi. Coøn ñoái vôùi caùc duïc thì say ñaém meâ maån, luoân luoân phaùt sinh loøng tham aùi maõnh lieät. Cho neân caû hai thöù thaân vaø taâm ngöôøi ñoù ñeàu khoâng xuaát gia. Ñoù goïi laø ñoái vôùi duïc thì caû thaân vaø taâm ñeàu khoâng xa lìa.

Theá naøo laø lìa boû duïc? Nghóa laø ñoái vôùi duïc thì xa lìa, xa lìa cuøng cöïc, troáng khoâng, chaúng coù gì caû. Neân goïi laø lìa duïc.


www.daitangkinh.org

Theá naøo goïi laø caùc phaùp döõ chaúng thieän? Ñoù laø naêm thöù maøn che: Tham duïc, giaän döõ, hoân traàm ham nguû, lay ñoäng hoái haän, vaø nghi ngôø.

Theá naøo laø maøn che tham duïc? Nghóa laø caùc thöù duïc, caùc thöù tham ñeàu tham lam ham muoán, roài giöõ gìn chaáp chaët, meán thích meâ maån, mong caàu troùi buoäc noäi taâm, meâ say tuï taäp gaây taïo caùc khoå, laø chuûng loaïi tham sinh ra caùc tham thì goïi chung laø tham duïc. Caùc thöù tham duïc ñoù noù bao truøm, che chaén, ngaên trôû, buoäc raøng, aån laáp, aùn ngöõ, ñaäy kín, bòt chaët caùi taâm cuûa mình, neân goïi ñoù laø caùi maøn che. Maøn töùc laø tham duïc, neân goïi laø maøn che tham duïc.

Theá naøo laø maøn che giaän döõ? Nghóa laø ñoái vôùi loaøi höõu tình muoán gaây toån haïi, luoân oâm loøng taøn haïi, muoán gaây ra caùc raéc roái khoå naõo. Ñaõ, ñang vaø seõ maõi maõi giaän döõ. Öa thích taïo ra caùc tai hoïa, raát thích gaây ra tai hoïa moät caùch cuøng cöïc. Loøng luoân hôøn giaän. Ñoái vôùi loaøi höõu tình thöôøng ñi traùi leä, thöôøng gaây ra moïi tai hoïa. Ñaõ, ñang vaø seõ maõi maõi gaây ra caùc tai hoïa. Neân goïi chung laø giaän döõ. Söï giaän döõ nhö theá, noù che ñaäy bao truøm caùi taâm..., cho ñeán noù ñaây kín bòt chaët caùi taâm, neân goïi laø maøn che, töùc laø söï giaän hôøn, neân goïi laø maøn che giaän döõ.

Theá naøo laø maøn che hoân traàm meâ nguû? Nghóa laø tính chaát naëng neà cuûa thaân, cuûa taâm. Tính chaát thaân khoâng laøm noåi vieäc gì, taâm khoâng laøm ñöôïc vieäc gì..., tính chaát hoân traàm, môø mòt cuûa thaân hoaëc cuûa taâm, goïi chung laø hoân traàm. Phaåm chaát cuûa taâm bò oâ nhieãm, nhieàu nguû, chieâm bao, khoâng theå troâng nom canh chöøng laøm vieäc ñöôïc, coù taùnh muø môø sô xuaát..., thì goïi chung laø meâ nguû. Caùc thöù hoân traàm meâ nguû vöøa noùi ñoù, noù che ñaäy bao truøm caùi taâm... cho ñeán che chaén bao kín caùi taâm, cho neân goïi laø maøn che. Caùi maøn che töùc laø söï hoân traàm meâ nguû, cho neân goïi laø maøn che hoân traàm meâ nguû.

Theá naøo laø maøn che lay ñoäng hoái haän? Nghóa laø taâm khoâng yeân tònh vaéng laëng maø luoân quaáy ñoäng, quaáy ñoäng taát caû, coù tính chaát luoân quaáy ñoäng khoâng yeân tónh, neân goïi chung laø traïo cöû (lao chao) bò quaáy ñoäng. Phaåm chaát cuûa taâm bò nhieãm oâ, laø heát thaûy taâm luyeán tieác, buoàn töùc saàu naõo, taâm hoái haän aên naên, coù töï taùnh aên naên, goïi chung laø aên naên. Heát thaûy caùc thöù taâm lyù quaáy ñoäng lao chao aên naên che kín taâm..., cho ñeán che chaén bao kín caùi taâm, goïi laø maøn che. Caùi maøn töùc laø söï luoân quaáy ñoäng aên naên, cho neân goïi laø maøn che quaáy ñoäng aên naên.

Theá naøo laø maøn che nghi ngôø? Nghóa laø ñoái vôùi Phaät Phaùp Taêng vaø boán ñeá Khoå-Taäp-Dieät-Ñaïo khôûi leân söï nghi ngôø löøng chöøng ñoâi ngaõ, duï döï, khuø khôø, bò teân ñoäc cuûa nghi ngôø neân khoâng quyeát ñònh, khoâng quyeát ñoaùn. Ñaõ, ñang vaø seõ maõi maõi löøng chöøng chöù khoâng coù moät


höôùng döùt khoaùt, neân goïi chung laø nghi ngôø. Vôùi töï taùnh nghi ngôø khoâng quyeát ñoaùn ñoù luoân che ñaäy bao truøm caùi taâm..., cho ñeán che chaén truøm kín caùi taâm, cho neân goïi laø maøn che. Caùi maøn ñoù laø söï nghi ngôø, ngôø vöïc, neân goïi laø maøn che nghi ngôø.

Theá naøo laø lìa boû caùc phaùp xaáu aùc chaúng thieän? Nghóa laø ñoái vôùi taát caû caùc phaùp xaáu aùc, baát thieän ñeàu xa lìa, xa lìa cuøng cöïc, troáng khoâng chaúng coøn gì caû. Neân goïi laø lìa boû caùc phaùp xaáu aùc baát thieän.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 7

Phaåm 11: TÓNH LÖÏ, Phaàn 2

Coù taàm coù töù: Theá naøo laø taàm? Nghóa laø ngöôøi lìa boû duïc vaø caùc phaùp xaáu aùc baát

thieän, thì taâm luoân tìm caàu khaép nôi, tìm caàu gaàn. Taâm luoân saùng toû hieåu roõ moïi leõ, raát saùng toû hieåu roõ moïi leõ, hieän ñang hieåu roõ moïi leõ raát saùng suoát. Luoân tìm xeùt, suy löôøng höôùng daãn hoaïch ñònh, suy tö phaân bieät... goïi chung laø taàm.

Theá naøo laø töù? Nghóa laø ngöôøi lìa boû duïc vaø caùc phaùp xaáu aùc baát thieän, thì taâm luoân rình xeùt, theo doõi khaép nôi, tuøy theo vieäc laøm, tuøy theo söï bieán chuyeån, tuøy ñaúng caáp, tuøy söï leä thuoäc..., goïi chung laø töù.

Söï khaùc nhau giöõa taàm vaø töù nhö theá naøo? Coù tính chaát khieán taâm thoâ thieån hôøi hôït thì goïi laø taàm, coøn töù laø khieán taâm tinh teá nhoû nhaët. Vieäc ñoù ra sao? Nhö khi ñaùnh chuoâng thì tieáng keâu lôùn phaùt leân roài caùc tieáng keâu nhoû vang vang ngaân daøi ra. Tieáng keâu lôùn duï cho taàm, tieáng ngaân vang nhoû duï cho töù. Caùc vieäc nhö rung chuoâng goõ baùt, thoåi oác (tuø vaø) ñaùnh troáng, phoùng teân, trôøi gaàm..., coù hai thöù tieáng lôùn nhoû cuõng duï nhö theá. Nhö baày chim bay lieäng treân hö khoâng, voã caùnh röôùn mình thì môùi bay theo yù ñöôïc. Voã caùnh laø duï cho taàm, coøn röôùn mình laø duï cho töù. Ñoù laø hai töôùng traïng khaùc nhau cuûa taàm vaø töù.

Theá naøo laø coù taàm coù töù? Nghóa laø ngöôøi lìa duïc vaø caùc phaùp aùc baát thieän thì töông öng vôùi phaåm caáp baäc coù ñaày ñuû caû taàm töù.

Ly sinh Hyû laïc laø gì? Ly laø lìa, boû duïc cuõng goïi laø lìa, lìa caùc phaùp aùc baát thieän cuõng goïi laø lìa, xuaát gia cuõng goïi laø lìa, caên thieän coõi Saéc cuõng goïi laø lìa, baäc sô tónh löï cuõng goïi laø lìa. Nay nghóa trong naøy yù noùi veà sô tónh löï goïi laø lìa.

Sao laø möøng (Hyû)? Nghóa laø lìa duïc vaø caùc phaùp aùc chaúng thieän thì taâm luoân vui, raát vui trong hieän tieàn, tröôùc maét raát vui, tính chaát chuûng loaïi cuûa söï vui möøng, haân hoan, möøng rôõ, vui veû, coù tính chaát chòu laøm


vieäc (laøm ñöôïc vieäc), coù tính chaát möøng rôõ hôùn hôû muoán nhaûy nhoùt, tính chaát hoan Hyû, möøng vui... goïi chung laø möøng (Hyû).

Sao laø vui (laïc)? Nghóa laø ngöôøi lìa duïc vaø caùc phaùp aùc chaúng thieän thì ñaõ ñoaïn döùt nhöõng tính chaát naëng neà cuûa thaân hoaëc cuûa taâm, ñoaïn döùt tính chaát cuûa thaân hoaëc taâm khoâng theå laøm vieäc ñöôïc, khoâng chòu laøm, maø laïi coù ñöôïc tính chaát cuûa thaân hoaëc taâm luoân linh hoaït nhanh nheïn, hay meàm moûng dòu daøng, tính chaát cuûa thaân hoaëc taâm nheï nhaøng thoaûi maùi, tính chaát khoâng böùt röùt noùng naûy, khoâng bò thieâu ñoát buoàn raàu, maø coù tính chaát cuûa thaân hoaëc taâm luoân ñieàu hoøa eâm aùi dòu daøng thoaûi maùi thích thuù..., goïi chung laø vui.

Theá naøo laø ly sinh Hyû laïc? Nghóa laø caùc thöù vui möøng ôû tröôùc ñaõ noùi ñoù maø lìa boû caùi nhaân, lìa boû söï nöông caäy vaøo vui möøng, laäp ra söï lìa boû, do söùc lìa boû maø sinh ra taát caû caùc thöù ñi saâu vaøo ñoù vaø xuaát hieän. Cho neân noùi laø lìa boû duïc sinh ra vui möøng.

Sô, nghóa laø tónh löï naøy theo thöù töï thì ñöùng ñaàu. Laïi coøn, thöù töï tónh löï naøy ôû trong thöù töï cuûa chín thöù ñònh, thì noù ñöùng tröôùc nhaát.

Tónh löï, nghóa laø ôû trong ñònh naøy coù taàm töù vui möøng, coù tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Goàm chung caû naêm chi naøy thì goïi laø baäc sô tónh löï (sô thieàn). Nhö coù tuïng noùi:

Taâm theo ñuoåi tham duïc, Hoaëc theo ñuoåi giaän döõ, Maø theo tu tónh löï, Chö Phaät khoâng ngôïi khen. Löø ñöø che ñaäy taâm, Khoâng bieát tu tónh löï, Thaân töôùng duø yeân tònh, Chö Phaät cuõng khoâng khen. Ñoäng, aên naên, che taâm, Caùc caên khoâng vaéng laëng, Tuy sieâng tu tónh löï, Chö Phaät khoâng ngôïi khen. Trong Tam baûo boán-ñeá, Taâm laïi luoân ngôø vöïc, Tuy sieâng tu tónh löï, Chö Phaät khoâng ngôïi khen. Xa lìa duïc vaø aùc, Taàm töù ñeàu ñuùng lyù, Thaân nheï nhaøng yeân tònh,


www.daitangkinh.org

Nhaän ly sinh Hyû laïc. Thaân nhö taém goäi saïch, Khaép mình ñeàu trôn boùng, Khoâng maïnh cuõng khoâng yeáu, Nöôùc aùi khoâng laøm chìm. Taàm töù caû naêm chi. Hieàn Thaùnh Tieân ñaõ chöùng. Goïi chung laø tónh löï. Chö Phaät ñeàu ngôïi khen.

ÔÛ trong ñònh naøy, goïi laø sô tónh löï thì caùc taâm-yù-thöùc ñeàu coù taâm suy tö tìm xeùt taát caû, hieän ñang ñaõ vaø seõ maõi maõi tìm xeùt suy tö maø taïo ra yù nghieäp cuûa taâm. Goïi laø sô tónh löï ñeàu coù nghieäp cuûa yù. Caùc taâm ñeàu hieåu roõ, ñaõ vaø seõ hieåu roõ, goïi laø sô tónh löï ñeàu coù hieåu roõ (thaéng giaûi).

ÔÛ trong ñònh naøy hoaëc thoï, hoaëc töôûng, hoaëc, duïc hoaëc taùc yù, hoaëc nieäm, hoaëc ñònh, hoaëc tueä v.v... caùc thöù teân nhö vaäy thì sô tónh löï ñeàu coù caùc phaùp ñoù. Neân caùc phaùp ñoù cuõng ñöôïc goïi laø sô tónh löï.

Teân “sô tónh löï” naøy laø döïa vaøo nghóa naøo maø laäp ra? Nghóa laø coù khaû naêng laøm vaéng laëng taát caû caùc phaùp aùc chaúng

thieän vaø caùc taïp nhieãm khaùc maø sau naøy (ñôøi sau) phaûi bò thieâu ñoát do caùc quaû khoå dò thuïc, nhö caùc phaùp höõu laäu sinh giaø cheát v.v..., neân goïi laø tónh löï.

Laïi coøn, khi taát caû caùc phaùp aùc chaúng thieän, caùc taïp nhieãm khaùc maø sau naøy phaûi chòu thieâu ñoát do quaû khoå dò thuïc, nhö caùc thöù sinh giaø cheát v.v..., caùc phaùp höõu laäu ñaõ ñöôïc yeân tónh vaéng laëng roài thì thöù tónh löï naøy ñeàu sinh khôûi taát caû caùc thöù, cuøng ñi saâu vaøo noù vaø xuaát hieän ra, cho neân goïi laø tónh löï

Laïi theâm, khi caùc thöù phaùp aùc chaúng thieän, vaø caùc taïp nhieãm khaùc maø sau naøy seõ bò thieâu ñoát do quaû khoå dò thuïc, nhö caùc thöù sinh giaø cheát..., caùc phaùp höõu laäu ñaõ ñöôïc yeân tónh vaéng laëng roài thì thöù tónh löï naøy seõ röïc rôõ chieáu khaép, neân goïi laø tónh löï.

Ñaày ñuû, nghóa laø y vaøo caùc phaùp thieän taïo neân do xuaát gia vaø xa lìa, maø sieâng naêng tinh caàn tu taäp khoâng giaùn ñoaïn thì seõ ñöôïc toaøn veïn vieân maõn, cho neân goïi laø ñaày ñuû.

Truï laø thaønh töïu thöù tónh löï naøy, thì thöïc haønh trong hieän taïi, thöïc haønh theo maõi, khaép laøm, khaép laøm theo, neáu chuyeån ñoäng thay ñoåi ñeàu hieåu roõ caùch laøm. Cho neân goïi laø truï.

Taàm vaø töù ñeàu vaéng laëng yeân tónh, taàm vaø töù nhö tröôùc ñaõ noùi, ôû ñeä nhò tónh löï naøy thì caû hai thöù ñoù (Taàm töù) ñeàu yeân tónh vaéng laëng, khaép


yeân tónh vaéng laëng, tónh laëng gaàn, troáng khoâng, khoâng coù gì caû..., cho neân goïi laø taàm vaø töù ñeàu tónh laëng.

Caùc thöù beân trong ñeàu thanh tònh. Theá naøo laø caùc thöù beân trong ñeàu thanh tònh? Nghóa laø taàm vaø töù ñeàu yeân vaéng, cho neân caùc thöù tin töôûng, tính chaát tin töôûng, tính chaát tin töôûng tröôùc maét, vaø caùc thöù tuøy thuaän, chaáp nhaän, meán moä, tính chaát meán moä, taâm luoân vaéng yeân neân taâm tònh..., goïi chung laø caùc thöù beân trong ñeàu thanh tònh.

Tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, moät ñôøi. Theá naøo laø taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh? Nghóa laø taàm vaø töù ñeàu

vaéng laëng, taâm khoâng bò phaân taùn, khoâng bò loaïn ñoäng, khoâng troâi chaûy maø an truï vaøo moät caûnh. Neân goïi laø taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh.

Khoâng taàm, khoâng töù laø ôû ñeä nhò tónh löï naøy thì taàm vaø töù ñeàu khoâng theå ñöôïc, khoâng hieän haønh, chaúng coù, chaúng heà coù. Cho neân goïi laø khoâng coù taàm töù.

Ñònh sinh ra vui möøng. Theá naøo laø ñònh? Nghóa laø taàm vaø töù ñeàu vaéng laëng, taâm truï ñeàu

truï, truï gaàn, an truï, khoâng phaân taùn, khoâng loaïn ñoäng, luoân giöõ ngaên caám (nhieáp chæ), taâm luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh, neân goïi laø ñònh.

Theá naøo laø möøng (Hyû)? Nghóa laø khi taàm vaø töù ñeàu vaéng laëng thì taâm seõ vui, raát vui... Roäng noùi cho ñeán hoan Hyû vui möøng, tính chaát cuûa hoan Hyû vui möøng, goïi chung laø möøng.

Theá naøo laø vui (laïc)? Nghóa laø khi taàm vaø töù ñeàu vaéng laëng, ñaõ ñoaïn tröø ñöôïc tính chaát naëng neà cuûa thaân, cuûa taâm... Roäng noùi cho ñeán tính chaát cuûa thaân vaø taâm ñöôïc ñieàu hoøa nhu nhuyeán, neân goïi chung laø vui.

Theá naøo laø ñònh vui möøng? Nghóa laø söï vui möøng ñaõ noùi tröôùc ñoù do nhaân cuûa ñònh, döïa vaøo ñònh, ñöôïc ñònh laäp neân, do söùc cuûa ñònh maø ñöôïc sinh khôûi taát caû vaø ñi saâu vaøo, xuaát hieän ra..., cho neân ñaây goïi laø ñònh sinh vui möøng.

Baäc thöù hai laø thöù tónh löï naøy, theo soá thöù töï thì noù ôû haøng thöù hai. Laïi coøn, thöù tónh löï naøy, trong thöù töï cuûa chín thöù ñònh, thì noù ôû haøng thöù hai.

Tónh löï laø ôû trong ñònh naøy, thì caùc vui möøng beân trong ñeàu vaéng laëng, taâm luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh, chung caû boán chi naøy goïi laø ñeä nhò tónh löï (nhò thieàn). Nhö coù tuïng:

Taàm töù ñeàu vaéng laëng, Nhö möa saïch buïi baëm, Trong yeân, taâm moät caûnh,


www.daitangkinh.org

Ñöôïc dieäu laïc Boà-ñeà. Khoâng taàm töù, coù Hyû, Vui trong tònh vaø ñònh, Laø ñeä nhò tónh löï, Chö Phaät ñeàu khen ngôïi.

ÔÛ trong ñònh naøy, caùc taâm - yù - thöùc goïi laø ñeä nhò tónh löï, taâm ñeàu coù caùc thöù tö duy ñeàu suy tö tìm xeùt..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm, goïi laø ñeä nhò tónh löï ñeàu coù nghieäp. Caùc taâm hieåu roõ, ñaõ vaø seõ hieåu maõi, goïi laø ñeä nhò tónh löï ñeàu coù thaéng giaûi hieåu roõ.

ÔÛ trong ñònh naøy, hoaëc thoï hoaëc töôûng..., cho ñeán hoaëc tueä v.v..., goïi laø ñeä nhò tónh löï ñeàu coù caùc phaùp ñoù. Neân caùc phaùp ñoù cuõng ñöôïc goïi laø ñeä nhò tónh löï. Teân Tónh löï ôû ñaây laø nghóa maø noù caên cöù vaøo, söï ñaày ñuû, an truï..., ñeàu gioáng nhö tröôùc ñaõ noùi (ôû baäc sô tónh löï).

Lìa möøng - Möøng laø sao? Ñoù laø taâm vui, raát vui... cho ñeán hoan hyû vui veû, tính chaát cuûa hoan hyû vui veû, goïi chung laø möøng. Taâm ñoái vôùi caùi möøng laø lìa nhieãm naøy maø ñöôïc giaûi thoaùt, neân goïi laø lìa möøng (lìa duïc vui möøng).

Truï vaøo buoâng xaû maø chaùnh nieäm chaùnh tri. Xaû laø sao? Laø khi lìa boû möøng vui thì coù caùc tính chaát nhö taâm bình

ñaúng, taâm ngay thaúng, taâm khoâng caûnh giaùc, luoân truï vaøo vaéng laëng... goïi chung laø Xaû.

Theá naøo laø chaùnh nieäm? Nghóa laø khi lìa vui möøng thì caùc nieäm seõ tuøy nieäm..., cho ñeán tính chaát cuûa taâm saùng suoát, ghi nhôù laâu..., goïi chung laø chaùnh nieäm.

Theá naøo laø chaùnh tri? Nghóa laø khi lìa vui möøng, thì khôûi sinh nhöõng caùch tuyeån choïn kyõ löôõng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na, goïi chung laø chaùnh tri.

Thaân nhaän ñöôïc vui. Thaân töùc laø yù thaân, do yù ôû trong thaân coù caûm (thoï) vui, cho neân thaân töù ñaïi cuõng ñöôïc an vui thoûa thích. Do ñoù neân goïi laø thaân ñöôïc caûm xuùc vui.

Vui noùi ôû ñaây, töùc laø khi lìa söï vui möøng, thì ñaõ ñoaïn heát caùc tính chaát naëng neà cuûa thaân, cuûa taâm..., cho ñeán tính chaát ñieàu hoøa nhu nhuyeãn cuûa thaân, cuûa taâm, neân goïi chung laø vui.

Caûm xuùc (thoï) vui naøy khoâng phaûi laø thöù vui khinh an, neân baäc Thaùnh daïy laø phaûi xaû boû. Thaùnh laø chö Phaät vaø haøng ñeä töû cuûa Phaät.

Noùi, nghóa laø tuyeân noùi, dieãn giaûng, phaân bieät chæ baøy. Sieâng tu ñònh, töùc laø neân buoâng xaû caùi vui naøy khoâng neân meâ ñaém

thích thuù, chæ neân truï vaøo söï buoâng xaû maø chaùnh nieäm chaùnh tri.


Baäc thöù ba laø thöù tónh löï naøy theo thöù töï thì noù ôû haøng thöù ba. Laïi coøn theo thöù töï cuûa chín loaïi ñònh naøy thì noù ôû haøng thöù ba.

Tónh löï laø trong ñònh naøy thì thöïc haønh söï buoâng xaû, chaùnh nieäm chaùnh tri, vaø thaân coù caûm xuùc vui, tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Goïi chung caû naêm chi naøy laø ñeä tam tónh löï. Nhö coù tuïng:

Lìa Hyû vieäc toái cao, Xaû, nieäm, tri, laïc, ñònh, Teân ñeä tam tónh löï, Chö Phaät ñeàu khen ngôïi.

ÔÛ trong ñònh naøy, vôùi caùc taâm - yù - thöùc ñeàu coù caùc thöù tö duy xeùt tìm ñeàu tìm xeùt..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm. Goïi laø ñeä tam tónh löï thì ñeàu coù yù nghieäp, caùc taâm ñeàu hieåu roõ, ñaõ vaø seõ hieåu roõ maõi, goïi laø ñeä tam tónh löï ñeàu coù thaéng giaûi (hieåu roõ).

ÔÛ trong ñònh naøy, hoaëc thoï hoaëc töôûng..., cho ñeán hoaëc tueä v.v..., goïi laø ñeä tam tónh löï, ñeàu coù caùc phaùp naøy. Neân caùc phaùp naøy cuõng ñöôïc goïi laø ñeä tam tónh löï.

Teân tónh löï naøy vaø nghóa maø noù caên cöù vaøo laø ñaày ñuû, truï... cuõng nhö tröôùc ñaõ noùi.

Ñoaïn heát söï vui. Theá naøo laø vui? Nghóa laø thuaän theo söï tieáp xuùc vôùi vui thì khieán cho thaân vui, taâm vui vaø caûm xuùc bình ñaúng (bình thöôøng) do thoï nhieáp giöõ (ñieàu khieån), goïi chung laø vui. Laïi coøn, khi tu ñeä tam tónh löï thì thuaän theo söï tieáp xuùc coù caûm giaùc vui (laïc thoï) neân khôûi taâm vui, coù caûm xuùc bình thöôøng (bình ñaúng) do thoï nhieáp giöõ. Ñoù laø vui.

Ñoaïn döùt söï khoå. Theá naøo laø khoå? Nghóa laø thuaän theo söï tieáp xuùc vôùi khoå neân (khôûi leân) khieán cho thaân khoå, coù caûm xuùc khoâng bình thöôøng do thoï nhieáp giöõ ñieàu khieån, ñoù goïi laø khoå.

Caùi khoå vaø vui ñoù baáy giôø ñeàu ñöôïc ñoaïn tröø vaø bieát khaép, xa lìa vaø raát xa lìa, ñieàu phuïc vaø raát ñieàu phuïc, tröø dieät bieán maát. Ñoù goïi laø ñoaïn döùt khoå vui.

Caùc vui buoàn tröôùc ñaây ñeàu maát heát. Vui laø sao? Nghóa laø thuaän theo söï tieáp xuùc vôùi vui neân khieán cho

taâm vui, coù caûm xuùc bình thöôøng do thoï nhieáp giöõ ñieàu khieån, ñoù goïi laø vui.

Buoàn lo laø sao? Nghóa laø thuaän theo söï tieáp xuùc vôùi buoàn lo neân khieán cho taâm lo buoàn, coù caûm xuùc khoâng bình thöôøng do thoï nhieáp giöõ ñieàu khieån. Ñoù laø lo saàu.

Caùi lo buoàn naøy vaø caùi vui tröôùc ñoù, baáy giôø cuøng ñöôïc ñoaïn döùt


www.daitangkinh.org

vaø bieát khaép..., cho ñeán ñöôïc tröø dieät bieán maát. Theá neân noùi laø caùc vui buoàn tröôùc ñaây ñeàu bieán maát. Laïi coøn khi nhaäp vaøo sô tónh löï thì lo buoàn ñaõ ñöôïc ñoaïn döùt vaø bieát khaép. Khi nhaäp vaøo ñeä nhò tónh löï thì khoå ñaõ ñöôïc ñoaïn döùt vaø bieát khaép. Khi nhaäp vaøo ñeä tam tónh löï thì möøng ñöôïc ñoaïn döùt vaø bieát khaép. Khi nhaäp vaøo ñeä töù tónh löï thì vui hoaëc khoå hoaëc möøng hoaëc lo ñeàu ñaõ ñöôïc ñoaïn döùt vaø bieát khaép, xa lìa laïi caøng xa lìa, ñieàu phuïc laïi caøng ñieàu phuïc, tröø dieät bieán maát heát. Theá neân noùi laø ñoaïn döùt khoå vui.

Caùc vui buoàn tröôùc ñaây bieán maát khoâng coøn khoå vui, laø chæ roõ raèng khoâng coù hai caûm xuùc khoâå vaø vui, chæ coù caùi thöù ba laø khoâng khoå khoâng vui.

Coù caûm xuùc (thoï) buoâng xaû vaø nieäm thanh tònh. Xaû laø sao? Nghóa laø ngöôøi aáy baáy giôø coù tính chaát cuûa taâm bình

thöôøng, taâm ngay thaúng, taâm khoâng caûnh giaùc maø truï vaøo söï laëng vaéng, goïi chung laø Xaû.

Nieäm laø sao? Nghóa laø ngöôøi aáy baáy giôø coù caùc nieäm tuøy nieäm... roäng noùi cho ñeán coù tính chaát cuûa taâm saùng suoát ghi nhôù laâu, goïi chung laø Nieäm. Baáy giôø, hoaëc xaû hoaëc nieäm thì ngöôøi aáy ñeàu ñöôïc thanh tònh. Caû vui khoå möøng lo vaø hai thöù Taàm vaø Töù ñeàu döùt, ñeàu xa lìa, cho neân noùi laø thanh tònh.

Baäc thöù tö, nghóa laø loaïi tónh löï naøy, theo thöù töï thì noù ôû haøng thöù tö. Laïi coøn theo thöù töï cuûa chín loaïi ñònh naøy thì noù ôû haøng thöù tö.

Tónh löï, nghóa laø ôû trong tònh naøy, khoâng coøn khoå vaø vui, nhaän ñöôïc nieäm buoâng xaû, coù tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, neân chung caû boán chi naøy goïi laø ñeä töù tónh löï. Nhö coù tuïng:

Vui khoå ñeàu ñaõ dieät, Taâm beàn truï baát ñoäng, Ñöôïc thieân nhaõn thanh tònh, Thaáy roäng raõi caùc saéc. Chaúng caûm thoï khoå vui, Nieäm xaû tònh vaø ñònh, Teân ñeä töù tónh löï, Chö Phaät ñeàu khen ngôïi.

ÔÛ trong ñònh naøy, caùc taâm - yù - thöùc goïi laø ñeä töù tónh löï thì taâm ñeàu coù caùc thöù tö duy tìm xeùt, ñeàu tìm xeùt..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm. Goïi laø ñeä töù tónh löï thì ñeàu coù yù nghieäp, caùc taâm ñeàu ñöôïc hieåu roõ, ñaõ vaø seõ hieåu roõ maõi. Goïi laø ñeä töù tónh löï thì ñeàu coù hieåu bieát roõ raøng, (thaéng giaûi).


ÔÛ trong ñònh naøy hoaëc thoï hoaëc töôûng cho ñeán hoaëc tueä..., goïi laø ñeä töù tónh löï ñeàu coù caùc phaùp ñoù, neân caùc phaùp ñoù cuõng ñöôïc goïi laø ñeä töù tónh löï.

Caùi teân tónh löï naøy, thì nghóa maø noù döïa vaøo, laø söï ñaày ñuû vaø truï..., ñeàu gioáng y nhö tröôùc ñaõ noùi.

----------------

Phaåm 12: VOÂ LÖÔÏNG

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm truù nôi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán thöù voâ löôïng, boán loaïi ñoù laø:

1. Coù moät loaïi Töø cuøng ñi vôùi taâm, khoâng coù oaùn cöøu thuø ñòch, xa lìa caùc naõo haïi, roäng lôùn voâ löôïng. Neáu ai kheùo tu taäp thì tö töôûng ñoái vôùi moät phöông ñeàu hieåu roõ vaø bieát khaép, ñaày ñuû maø truï. Coøn ñoái vôùi caùc phöông thöù hai, thöù ba, thöù tö, treân döôùi hay beân caïnh, taát caû theá gian cuõng ñeàu nhö theá caû, goïi ñoù laø soá moät.

2. Coù moät loaïi Bi cuøng ñi vôùi taâm, khoâng coù oaùn cöøu thuø ñòch, xa lìa caùc naõo haïi, roäng lôùn voâ löôïng. Neáu ai kheùo tu taäp thì tö töôûng ñoái vôùi moät phöông ñeàu hieåu roõ vaø bieát khaép, ñaày ñuû maø truï. Coøn ñoái vôùi caùc phöông thöù hai, thöù ba, thöù tö, treân döôùi hay beân caïnh, taát caû theá gian cuõng ñeàu nhö theá caû, goïi ñoù laø soá hai.

3. Coù moät loaïi Hyû cuøng ñi vôùi taâm, khoâng coù oaùn cöøu thuø ñòch, xa lìa caùc naõo haïi, roäng lôùn voâ löôïng. Neáu ai kheùo tu taäp thì tö töôûng ñoái vôùi moät phöông ñeàu hieåu roõ vaø bieát khaép, ñaày ñuû maø truï. Coøn ñoái vôùi caùc phöông thöù hai, thöù ba, thöù tö, treân döôùi hay beân caïnh, taát caû theá gian cuõng ñeàu nhö theá caû, goïi ñoù laø soá ba.

4. Coù moät loaïi Xaû cuøng ñi vôùi taâm, khoâng coù oaùn cöøu thuø ñòch, xa lìa caùc naõo haïi, roäng lôùn voâ löôïng. Neáu ai kheùo tu taäp thì tö töôûng ñoái vôùi moät phöông ñeàu hieåu roõ vaø bieát khaép, ñaày ñuû maøø truï. Coøn ñoái vôùi caùc phöông thöù hai, thöù ba, thöù tö, treân döôùi hay beân caïnh, taát caû theá gian cuõng ñeàu nhö theá caû, goïi ñoù laø soá boán.

Theá naøo laø Töø? Ñaùp: Nghóa laø coù moät ngöôøi suy nghó mong sao taát caû caùc loaøi höõu

tình ñeàu coù ñöôïc caùi vui toát ñeïp. Ngöôøi naøy lieàn xuaát gia vaø döïa vaøo phaùp xa lìa. Do söùc maïnh cuûa söï suy nghó tuyeån choïn ñoù, neân trong loøng ngöôøi aáy phaùt sinh ñònh thieän ôû coõi Saéc vaø caùc thöù töï taùnh cuûa Töø taùnh


www.daitangkinh.org

goïi laø söï thöông xoùt, tính chaát cuûa söï thöông xoùt, goïi laø söï nghó nhôù thöông lo, tính chaát cuûa söï nghó nhôù thöông lo..., goïi chung laø Töø.

Laïi coøn coù thoï töôûng haønh thöùc, khôûi sinh cuøng vôùi hai thöù thaân nghieäp ngöõ nghieäp, vaø baát töông haønh, töông öng vôùi Töø, thì cuõng goïi laø Töø.

Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø? Tu gia haïnh naøo ñeå nhaäp vaøo ñöôïc ñònh taâm Töø?

Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi khôûi taâm nhö vaäy: Mong sao caùc loaïi höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp. Duø coù taâm nhö theá nhöng laïi khoâng hieåu bieát roõ raøng (thaéng giaûi), khi mong caùc loaøi höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá... Ngöôøi aáy tuy coù taâm toát laønh tònh dieäu, tuøy thuaän vaøo söï trau doài toát ñeïp vaø theâm nhieàu söï öùng cuùng trang hoaøng, luoân luoân uûy thaùc giuùp ñôõ baïn beø vaø caùc tö löông taøi vaät..., nhöng chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, cuõng chöa theå goïi laø nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.

Laïi coù moät soá ngöôøi phaùt ra lôøi noùi: Mong sao caùc loaøi höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp. Tuy coù lôøi noùi ñoù nhöng khoâng hieåu roõ, mong caùc loaøi höõu tình coù ñöôïc caùc nieàm vui toát ñeïp nhö theá nhö theá. Lôøi noùi cuûa ngöôøi aáy tuy laø toát laønh tònh dieäu..., cho ñeán tö löông taøi vaät, nhöng chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, cuõng chöa theå goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.

Laïi coù ngöôøi phaùt khôûi taâm Töø nhö vaäy: Mong caùc loaøi höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp. Tuy coù taâm vaø lôøi noùi nhö theá nhöng khoâng hieåu roõ(thaéng giaûi), mong caùc loaøi höõu tình ñeàu ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá nhö theá, Taâm vaø lôøi noùi cuûa ngöôøi aáy tuy ñeàu toát laønh tònh dieäu..., cho ñeán tö löông taøi vaät, nhöng chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, cuõng chöa theå goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.

Laïi coù moät ngöôøi phaùt khôûi taâm nhö theá, phaùt ra lôøi noùi nhö theá vaø coù hieåu roõ: Mong caùc loaøi höõu tình ñeàu ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá…. Vôùi taâm nguyeän lôøi noùi vaø hieåu roõ tuy ñeàu laø toát laønh tònh dieäu..., cho ñeán tö löông taøi vaät, nhöng vaãn chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, cuõng chö theå goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.

Vieäc ñoù nhö theá naøo? Nhö coù moät ngöôøi bò ñoùi khoå reùt laïnh böùc ngaët, nay ñöôïc aám aùp neân sinh vui, lieàn laáy töôùng vui ñoù maø khôûi taâm nhö theá, noùi lôøi nhö theá: Mong caùc loaøi höõu tình ñeàu ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá... Maëc duø taâm lôøi noùi vaø söï hieåu bieát roõ raøng ñeàu laø toát laønh tònh dieäu, cho ñeán tö löông, nhöng cuõng chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, vaø vaãn chöa theå goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.


Laïi nhö coù moät ngöôøi bò côn ñoùi laõ haønh haï eùp ngaët, khi ñöôïc aên no neân sinh vui, lieàn laáy söï vui ñoù maø khôûi taâm vaø phaùt ra lôøi noùi: Mong sao taát caû höõu tình ñeàu ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá…. Duø taâm - lôøi noùi vaø söï hieåu bieát roõ raøng cuûa ngöôøi ñoù ñeàu toát laønh tònh dieäu..., cho ñeán tö löông taøi vaät, nhöng chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, hay goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø ñöôïc.

Laïi coù moät ngöôøi bò caùi khoå cuûa côn khaùt haønh haï böùc ngaët, neân khi ñöôïc uoáng ñuû thì sinh vui, lieàn töø nieàm vui ñoù maø khôûi taâm, phaùt ra lôøi: Mong sao taát caû loaøi höõu tình ñeàu ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá v.v.... Duø taâm - lôøi noùi vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi ñoù ñeàu toát laønh tònh dieäu..., cho ñeán tö löông, nhöng vaãn chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, hay goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø ñöôïc.

Laïi nhö coù moät ngöôøi thaân theå dô baån, mình maåy raõ rôøi meät moûi thieáu thoán moïi thöù, beø baïn laùnh xa... Khi gaëp ñöôïc dòp taém goäi kyõ löôõng, baïn beø sum hoïp... neân sinh vui, lieàn töø nieàm vui ñoù maø khôûi taâm phaùt ra lôøi mong sao taát caû höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp, tuy taâm- lôøi noùi vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi aáy ñeàu toát laønh tònh dieäu... cho ñeán tö löông, nhöng vaãn chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø.

Laïi nhö coù moät ngöôøi, gaëp muøa heø trôøi quaù oi böùc, aùnh löûa maët trôøi noùng nhö thieâu ñoát, neân noùng vaø khaùt ñeán ñoä meâ man, thaân taâm voâ cuøng böïc boäi böùt röùt..., boãng gaëp ñöôïc ao nöôùc maùt laïnh, lieàn nhaûy uøm xuoáng taém vaø uoáng thoûa thích neân sinh vui möøng. Lieàn töø nieàm vui naøy maø khôûi taâm, phaùt ra lôøi noùi: Mong sao taát caû höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá v.v.... Duø taâm - lôøi noùi vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi aáy ñeàu toát laønh tònh dieäu, cho ñeán tö löông, nhöng vaãn chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø hay goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø ñöôïc.

Nhö vaäy khi höôûng thuï ñuû moïi thöù vui ôû coõi Duïc vaø nhaäp vaøo ñeä nhò tónh löï höôûng thuï ñöôïc caùc nieàm vui toát ñeïp, lieàn laáy töôùng vui ñoù maø khôûi taâm, phaùt lôøi: Mong taát caû höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát ñeïp nhö theá v.v.... Duø taâm - lôøi noùi vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi aáy ñeàu toát laønh tònh dieäu... cho ñeán tö löông, nhöng cuõng vaãn chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø ñöôïc. Neáu nhö coù ñieàu naøy sinh ra thì cuõng chæ laø gaàn nhö ñöôïc hieän nhaäp maø thoâi.

Chæ khi nhaäp vaøo ñeä tam tónh löï, do töôùng vui ñoù maø khôûi taâm- phaùt lôøi nhö theá, mong taát caû loaøi höõu tình ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát laønh nhö theá v.v… Do taâm - lôøi noùi vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi naøy ñeàu toát laønh tònh dieäu... cho ñeán tö löông. Baáy giôø môùi coù theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø vaø cuõng baûo raèng ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.


www.daitangkinh.org

Laïi trong ñònh naøy, caùc taâm - yù - thöùc, goïi laø taâm Töø ñeàu coù trong moïi nghó töôûng ôû hieän taïi, quaù khöù hay caû ôû töông lai. Neáu khi taïo taùc yù nghieäp cuûa taâm thì cuõng goïi laø yù nghieäp cuûa loøng Töø. Caùc taâm ñaõ hieåu roõ, ñang vaø seõ maõi hieåu roõ, thì goïi laø söï hieåu roõ (thaéng giaûi) coù loøng Töø.

Laïi trong ñònh naøy, caùc phaùp nhö thoï - töôûng - duïc - taùc yù - nieäm- ñònh hay tueä v.v..., thì goïi laø caùc phaùp coù loøng Töø. Vaø vôùi caùc phaùp nhö theá cuõng goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø.

Laïi coøn, ñònh taâm Töø coù hai thöù: Moät laø ñònh taâm Töø nhoû heïp, hai laø ñònh taâm Töø roäng lôùn voâ löôïng.

1. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø nhoû heïp? Phaûi tu gia haïnh naøo ñeå ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Töø nhoû heïp ñoù?

Ñaùp: Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi, chæ ñoái vôùi caùc höõu tình ñaùng meán yeâu, thích yù vui loøng nhö cha meï, anh em, chò em, vaø moät soá baø con thaân thuoäc khaùc..., thì ñoái vôùi moät soá höõu tình nhoû heïp ñoù, cuõng duøng taâm coù loøng Töø nhoû heïp bò giôùi haïn maø luoân truï, truï gaàn, an truï, luoân ñieàu phuïc cheá ngöï, vaø ñöôïc vaéng laëng cuøng cöïc, moät möïc giöõ gìn yù nguyeän mong cho nhöõng ngöôøi aáy (höõu tình) ñeàu coù ñöôïc nieàm vui toát laønh. Nhöng trong luùc aáy, neáu ngöôøi ñoù coù taâm taùn loaïn, dong ruoåi bay nhaûy khaép caùc caûnh, khoâng chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng theå giöõ nieäm ñeå truï vaøo moät duyeân maø chuù nguyeän öôùc mong cho moät soá ít ngöôøi ñöôïc vui, thì trong tröôøng hôïp naøy khoâng theå noùi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø nhoû heïp ñöôïc. Chæ khi naøo ngöôøi ñoù gìn giöõ kieåm soaùt taâm mình, khoâng ñeå noù phaân taùn loaïn ñoäng bay nhaûy dong ruoåi khaép nôi, maø phaûi khieán taâm chuyeân chuù moät caûnh, nieäm thì truï vaøo moät duyeân roài suy nghó ñeán töôùng höõu tình coù giôùi haïn nhoû heïp ñoù maø mong nguyeän cho hoï ñöôïc vui. Vôùi suy nghó ñoù maø phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn vôùi theá löïc raát maïnh meõ, haêng haùi noã löïc cao khoù maø ngaên caûn, loøng luoân coá gaéng maõi khoâng luùc naøo döøng, thì ñoù môùi goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø nhoû heïp, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø nhoû heïp.

Ngöôøi ñoù, vôùi ñaïo lyù naøy, ñöôøng loái naøy, caùch thöùc naøy maø tu taäp, caøng tu taäp nhieàu leân maõi lieàn khieán cho caùc taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, truï vaøo moät caûnh, luoân luoân giöõ gìn chuyeân nhaát maõi nhö theá khoâng luøi, maø mong öôùc cho soá löôïng nhoû heïp ñoù ñöôïc vui. Baáy giôø môùi goïi laø ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Töø nhoû heïp.

Laïi trong ñònh naøy, caùc taâm - yù - thöùc goïi laø taâm luoân coù loøng Töø nhoû heïp. Caùc nghó töôûng ñeàu nghó..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm,


thì cuõng goïi laø yù nghieäp ñeàu coù taâm Töø nhoû heïp. Coù caùc taâm hieåu roõ vaø seõ hieåu roõ maõi, thì cuõng goïi laø söï hieåu roõ coù taâm Töø nhoû heïp.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc phaùp nhö thoï hoaëc töôûng..., cho ñeán hoaëc tueä v.v... thì cuõng goïi laø caùc phaùp coù taâm Töø nhoû heïp. Vôùi caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø nhoû heïp, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø nhoû heïp.

2. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø voâ löôïng? Phaûi tu gia haïnh naøo ñeå ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Töø voâ löôïng?

Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi ñònh taâm Töø nhoû heïp maø luoân luoân tu taäp, khieán cho taâm luoân tuøy thuaän, ñieàu phuïc vaø vaéng laëng. Laïi luoân luoân cheá ngöï, reøn luyeän khieán noù thaønh thuïc ngay thaúng nhu nhuyeãn vaø ñuû khaû naêng laøm vieäc, döïa theo caùi ñònh cao quyù naøy, roài sau ñoù môùi daàn daàn khieán taâm ñöôïc hieåu bieát roõ raøng bieán khaép nôi maø ñoái vôùi voâ löôïng höõu tình ôû phöông Ñoâng ñeàu mong öôùc cho hoï ñöôïc vui. Neáu trong luùc ñoù, ngöôøi naøy coù taâm phaân taùn loaïn ñoäng luoân bay nhaûy theo caùc caûnh khaùc, khoâng theå höôùng veà moät coõi, khoâng theå giöõ nieäm khieán truï vaøo moät duyeân..., maø laïi mong öôùc cho voâ löôïng loaøi höõu tình ñoù ñeàu ñöôïc vui, thì khi ñoù chöa theå goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø voâ löôïng ñöôïc. Coøn nhö, khi ñoù ngöôøi aáy laïi nhieáp giöõ kieåm soaùt taâm mình, khieán noù khoâng taùn loaïn, khoâng bay nhaûy theo caùc caûnh khaùc maø moät möïc khieán cho nieäm truï vaøo moät duyeân, roài suy nghó ñeán töôùng cuûa voâ löôïng höõu tình ñoù maø mong öôùc cho hoï ñeàu ñöôïc vui. Vôùi suy nghó nhö theá maø phaùt sinh chuyeân caàn sieâng naêng vôùi theá löïc maïnh meõ... cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng thoâi..., baáy giôø môùi goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø voâ löôïng, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø voâ löôïng.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù, ngöôøi naøy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, thì khieán cho ñöôïc caùc taâm truï ñeàu, truï gaàn, yeân truï vaø cöù giöõ maõi nhö theá, moät möïc khoâng luøi böôùc maø öôùc nguyeän cho voâ löôïng höõu tình aáy ñeàu ñöôïc vui. Ñeán ñaây thì môùi goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Töø voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy caùc taâm - yù - thöùc thì goïi laø taâm luoân coù Töø voâ löôïng. Caùc suy nghó ñeàu suy nghó..., cho ñeán taïo ra yù nghó cuûa taâm, thì goïi laø yù nghieäp coù taâm Töø voâ löôïng. Caùc taâm ñaõ thaéng giaûi hieåu bieát roõ raøng maõi, thì cuõng goïi laø söï hieåu bieát roõ raøng (thaéng giaûi) coù Töø voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc phaùp nhö thoï vaø töôûng..., cho ñeán tueä, thì goïi laø caùc phaùp ñeàu coù Töø voâ löôïng. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Töø voâ löôïng, cuõng goïi laø nhaäp ñònh taâm


www.daitangkinh.org

Töø voâ löôïng. Theá naøo laø Bi? Ñaùp: Nghóa laø coù ngöôøi coù yù nghó: Öôùc mong sao cho taát caû moïi

ngöôøi (höõu tình) ñeàu ñöôïc lìa heát khoå…. Ngöôøi naøy hoaëc y vaøo vieäc xuaát gia hoaëc y vaøo phaùp xa lìa, roài do söùc suy tö tuyeån choïn ñoù maø trong loøng phaùt sinh ra caùc ñònh thieän ôû coõi Saéc, caùc thöù Bi, tính chaát cuûa Bi, cuûa loøng thöông nhö loøng traéc aån thöông xoùt, tính chaát xoùt thöông, hoaëc ñau khoå, tính chaát cuûa khoå ñau (thaáy ngöôøi khaùc khoå ñau chòu khoâng ñöôïc) goïi chung laø Bi laø loøng thöông xoùt.

Laïi coøn caùc thöù thoï - töôûng - haønh - thöùc khôûi leân hai thöù nghieäp cuûa thaân vaø ngöõ (lôøi noùi vaø haønh ñoäng) khoâng töông öng vôùi haønh maø töông öng vôùi loøng Bi, cuõng goïi laø Bi.

Vaû laïi ñònh taâm Bi coù hai thöù: 1. Laø nhoû heïp; 2. Laø voâ löôïng. 1. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi nhoû heïp, phaûi tu Bi gia

haïnh naøo ñeå nhaäp vaøo ñònh taâm Bi nhoû heïp? Nhö coù moät ngöôøi ñoái vôùi moät soá höõu tình ñaùng meán yeâu öa thích vöøa yù thoûa loøng nhö cha meï, anh em, chò em vaø moät soá ngöôøi khaùc nhö baø con thaân thuoäc hay baïn beø... Vôùi soá ít (nhoû heïp) höõu tình ñoù, ngöôøi naøy khieán taâm coù Bi nhoû heïp ñoù, ñeàu truï, truï gaàn, an truï vaø luoân ñöôïc ñieàu phuïc, ñöôïc vaéng laëng, vaéng laëng cuøng cöïc, vaø cöù moät möïc giöõ maõi nhö theá maø mong öôùc cho soá höõu tình ít oûi nhoû heïp ñoù ñeàu ñöôïc lìa khoå. Neáu luùc ñoù, taâm ngöôøi aáy phaân taùn loaïn ñoäng dong ruoåi, bay nhaûy theo caùc caûnh khaùc, khoâng theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng theå giöõ nieäm truï vaøo moät duyeân maø mong öôùc cho soá ít höõu tình ñoù ñöôïc lìa khoå, nhö theá thì chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi nhoû heïp ñöôïc, coøn nhö luùc ñoù ngöôøi aáy gìn giöõ kieåm soaùt ñöôïc taâm mình khieán noù khoâng bò taùn loaïn, dong ruoåi bay nhaûy moïi nôi maø chuyeân chuù vaøo moät caûnh, nieäm truï vaøo moät duyeân roài nghó töôûng ñeán moät soá ít ngöôøi ñoù maø öôùc nguyeän cho hoï ñeàu ñöôïc lìa khoå. Vôùi suy nghó nhö theá maø phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng khoâng thoâi. Ñoù goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi nhoû heïp, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Bi nhoû heïp. Ngöôøi aáy vôùi ñöôøng loái caùch thöùc naøy ñeå tu taäp, laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, thì khieán cho taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï vaø cöù moät möïc giöõ maõi chuyeân nhaát, khoâng lui suït, maø öôùc ao mong caàu cho ít oûi höõu tình kia ñeàu ñöôïc lìa khoå. Ñeán möùc naøy thì goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Bi.

Laïi trong ñònh naøy caùc taâm - yù - thöùc thì goïi laø taâm ñeàu coù Bi nhoû heïp. Caùc suy nghó ñeán nghó töôûng..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm, thì


goïi laø yù nghieäp ñeàu coù taâm Bi nhoû heïp. Caùc söï hieåu bieát roõ raøng (thaéng giaûi) ñaõ vaø seõ thaéng giaûi maõi, thì goïi laø thaéng giaûi ñeàu coù taâm Bi.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc phaùp nhö thoï vaø töôûng... cho ñeán tueä, thì goïi laø caùc phaùp ñeàu coù taâm Bi nhoû heïp. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi nhoû heïp, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp ñònh taâm Bi nhoû heïp.

2. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi voâ löôïng, phaûi tu gia haïnh naøo ñeå nhaäp vaøo ñònh taâm Bi voâ löôïng? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh taâm Bi nhoû heïp ñoù, ngöôøi aáy luoân luoân tu taäp, khieán cho taâm ñöôïc tuøy thuaän, ñöôïc ñieàu phuïc vaø ñöôïc vaéng laëng. Laïi caøng phaûi luoân luoân ñieàu phuïc reøn luyeän kyõ, khieán noù ñöôïc thaønh thöïc ngay thaúng nhu nhuyeán dòu hieàn coù khaû naêng laøm vieäc vaø cuøng vôùi caùi ñònh cao quyù sau naøy laøm choã nöông nhôø. Sau ñoù môùi daàn daàn khieán cho taâm hieåu bieát roõ raøng (thaéng giaûi) khaép nôi. Roài ñoái vôùi voâ löôïng loaøi höõu tình ôû phöông Ñoâng v.v... maø mong öôùc cho hoï ñöôïc lìa khoå. Neáu trong luùc aáy, ngöôøi naøy coù taâm bò phaân taùn loaïn ñoäng, luoân dong ruoåi bay nhaûy theo moïi caûnh, khoâng theå höôùng veà moät coõi, khoâng theå giöõ nieäm khieán noù truï vaøo moät duyeân..., maø mong öôùc cho voâ löôïng höõu tình ñoù ñeàu ñöôïc lìa khoå thì luùc naøy chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi voâ löôïng ñöôïc, cuõng khoâng theå noùi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Bi voâ löôïng. Coøn nhö khi ñoù ngöôøi aáy laïi giöõ gìn kieåm soaùt taâm mình, khieán noù khoâng taùn loaïn, khoâng dong ruoåi bay nhaûy theo moïi caûnh khaùc, maø luoân moät möïc khieán nieäm truï vaøo moät duyeân, roài nghó töôûng ñeán yù töôûng cuûa voâ löôïng loaøi höõu tình ñoù maø mong öôùc cho hoï ñeàu ñöôïc lìa khoå. Vôùi suy nghó nhö theá maø phaùt sinh sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng khoâng ngöøng nghæ, luùc ñoù môùi goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi voâ löôïng, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Bi voâ löôïng.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù, ngöôøi naøy ñaõ tu taäp nhieàu hôn maõi, thì khieán cho caùc taâm truï ñeàu truï, an truï vaø cöù giöõ maõi moät möïc nhö theá, khoâng luøi böôùc maø öôùc nguyeän cho soá löôïng höõu tình aáy ñeàu ñöôïc lìa khoå. Ñeán ñaây thì môùi goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Bi voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy, caùc taâm-yù-thöùc thì goïi laø taâm ñeàu coù Bi voâ löôïng. Caùc suy nghó ñeàu suy nghó..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm, thì goïi laø yù nghieäp coù taâm Bi voâ löôïng. Caùc taâm ñaõ thaéng giaûi hieåu bieát roõ raøng vaø ñaõ hieåu bieát roõ raøng maõi, thì cuõng goïi laø söï hieåu bieát roõ raøng (thaéng giaûi) coù Bi voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc phaùp nhö thoï hay töôûng... cho ñeán tueä, thì goïi laø caùc phaùp ñeàu coù Bi voâ löôïng. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi


www.daitangkinh.org

laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Bi voâ löôïng, cuõng goïi laø nhaäp vaøo ñònh taâm Bi voâ löôïng.

Theá naøo laø Hyû? Ñaùp: Nghóa laø coù moät ngöôøi coù yù nghó: Caùc loaøi höõu tình höôûng

ñöôïc nhieàu lôïi ích thaät ñaùng möøng. Ngöôøi naøy lieàn y vaøo söï xuaát gia, hoaëc söï xuaát ly xa lìa vaø do söùc suy nghó tuyeån choïn neân trong loøng lieàn phaùt sinh loaïi ñònh toát laønh thuoäc coõi Saéc, taâm vui möøng, raát vui möøng coù tính chaát raát vui möøng trong hieän taïi, caùc chuûng loaïi raát vui möøng, coù tính chaát thích yù vöøa loøng vui veû, caùc chuûng loaïi vui töôi vì söï hoøa hôïp khoâng xa lìa, söï möøng vui khoaùi traù, coù tính chaát vöõng chaéc, vui möøng hôùn hôû muoán nhaûy nhoùt, coù tính chaát vui möøng hôùn hôû, muoán nhaûy muùa, hoan Hyû vui töôi, coù tính chaát vui töôi hoan Hyû..., goïi chung laø Hyû.

Laïi coøn, caùc thöù tho ï- töôûng - haønh - thöùc khôûi leân hai nghieäp cuûa thaân vaø ngöõ (lôøi noùi vaø haønh ñoäng) khoâng töông öng vôùi haønh maø töông öng vôùi Hyû, cuõng goïi laø Hyû.

Laïi nöõa, ñònh taâm Hyû coù hai thöù: 1. Laø nhoû heïp; 2. Laø voâ löôïng. 1. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû nhoû heïp, phaûi tu gia haïnh

naøo ñeå ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû nhoû heïp? Ñaùp: Nghóa laø coù moät ngöôøi ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình ñaùng meán

yeâu öa thích, thoûa yù vöøa loøng nhö cha meï, anh em, chò em, vaø moät soá khaùc nhö baø con thaân thuoäc beø baïn, ngöôøi naøy ñoái vôùi soá ít (nhoû heïp) höõu tình ñoù maø khieán cho taâm truï, ñeàu coù Hyû nhoû heïp, ñeàu truï, truï gaàn, an truï, ñöôïc ñieàu phuïc, ñöôïc vaéng laëng, vaéng laëng cuøng cöïc, cöù moät möïc maø giöõ gìn maõi, roài vui möøng vôùi nhöõng höõu tình kia khi hoï lìa khoå ñöôïc vui. Trong khi ñoù ngöôøi naøy neáu coù taâm bò taùn loaïn, luoân dong ruoåi hay nhaûy khaép nôi khoâng chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng theå giöõ nieäm truï vaøo moät duyeân maø möøng vui cho nhoùm nhoû höõu tình ñoù ñöôïc lôïi ích. Nhö vaäy thì chöa theå goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû nhoû heïp, cuõng khoâng theå noùi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû nhoû heïp. Coøn neáu ngöôøi ñoù, luùc aáy bieát nhieáp giöõ kieåm soaùt taâm, khieán noù khoâng taùn loaïn, bay nhaûy dong ruoåi theo moïi caûnh, maø khieán noù chuyeân chuù vaøo moät caûnh, nieäm truï vaøo moät duyeân, roài ngöôøi khaùc nghó ñeán töôûng cuûa nhoùm nhoû höõu tình vaø raát vui möøng khi nhoùm nhoû höõu tình ñoù ñöôïc vui veû, vôùi suy nghó ñoù maø phaùt sinh söï chuyeân caàn sieâng naêng maïnh meõ..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû nhoû heïp, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû.

Ngöôøi naøy vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù, ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi leân, thì khieán cho taâm truï ñeàu truï, an truï vaø cöù moät möïc


giöõ gìn maõi nhö theá moät caùch chuyeân nhaát khoâng luøi, maø haân hoan vui möøng khi soá nhoû höõu tình naøy coù lôïi ích. ÔÛ möùc naøy thì goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû nhoû heïp.

Laïi ôû trong ñònh naøy coù caùc taâm yù thöù thì goïi laø taâm coù Hyû nhoû heïp. Coù caùc suy nghó ñeàu suy nghó..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm thì goïi laø yù nghieäp coù Hyû nhoû heïp, caùc taâm ñaõ thaéng giaûi, hieåu bieát, roõ raøng ñaõ vaø seõ hieåu bieát roõ raøng thì goïi laø söï thaéng giaûi, hieåu bieát roõ raøng coù Hyû nhoû heïp.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc phaùp nhö thoï hoaëc töôûng... cho ñeán tueä v.v..., thì goïi laø caùc phaùp coù Hyû nhoû heïp. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû nhoû heïp, cuõng goïi laø nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû nhoû heïp.

2. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû voâ löôïng, phaûi tu gia haïnh naøo ñeå ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû voâ löôïng?

Ñaùp: Nghóa laø ngöôøi naøy phaûi ñoái vôùi ñònh taâm Hyû nhoû heïp maø luoân luoân tu taäp, khieán cho taâm ñöôïc tuøy thuaän, ñöôïc ñieàu phuïc vaø ñöôïc vaéng laëng. Laïi caøng phaûi luoân luoân ñieàu phuïc, reøn luyeän taâm aáy maõi, khieán noù trôû neân thaønh thuïc ngay thaúng, nhu nhuyeán dòu daøng vaø coù khaû naêng laøm vieäc (chòu ñöïng ñöôïc), ñeå cuøng vôùi ñònh toát laønh sau naøy maø laøm choã nöông nhôø. Sau ñoù daàn daàn khieán taâm ñöôïc thaéng giaûi, traøn ñaày. Roài ñoái vôùi voâ löôïng loaøi höõu tình ôû phöông Ñoâng maø vui möøng caàu mong, vaø thaáy hoï coù nhieàu ích lôïi, thaáy hoï coù nhieàu vui möøng. Nhöng ngay luùc ñoù, neáu taâm ngöôøi ñoù bò taùn loaïn, luoân dong ruoåi theo ñuoåi caùc caûnh khaùc chöù khoâng theå chuù taâm vaøo moät caûnh, khoâng giöõ ñöôïc nieäm truï khieán noù truï vaøo moät duyeân..., maø laïi haân hoan vui veû vôùi lôïi ích cuûa voâ löôïng höõu tình, thì baáy giôø chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû, cuõng khoâng theå noùi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû; coøn nhö ngay khi aáy, ngöôøi ñoù bieát nhieáp giöõ kieåm soaùt taâm tình khieán noù cöù chuyeân chuù vaøo moät caûnh, truï nieäm vaøo moät duyeân, roài nghó ñeán töôùng cuûa voâ löôïng loaøi höõu tình maø haân hoan vui möøng vôùi lôïi ích cuûa voâ löôïng loaøi höõu tình ñoù ñaõ coù ñöôïc. Vôùi suy nghó nhö theá maø phaùt sinh maïnh meõ sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng khoâng ngöng nghæ... Ñoù môùi goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû voâ löôïng, cuõng noùi laø ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû voâ löôïng.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù, ngöôøi naøy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi leân, thì khieán cho taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï vaø cöù moät möïc giöõ gìn taâm maõi nhö theá moät caùch chuyeân nhaát khoâng lui suït..., maø haân hoan vui veû vôùi lôïi ích cuûa voâ löôïng loaøi höõu tình ñaõ thaâu nhaän


www.daitangkinh.org

ñöôïc. Baáy giôø môùi ñöôïc goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû voâ löôïng Laïi ôû trong ñònh naøy, caùc thöù taâm-yù-thöùc thì ñeàu goïi laø taâm coù Hyû

voâ löôïng..., cho ñeán gaây taïo ra caùc nghieäp cuûa taâm thì goïi laø yù nghieäp coù Hyû voâ löôïng, caùc taâm ñaõ thaéng giaûi, hieåu bieát roõ raøng ñaõ vaø seõ hieåu bieát roõ raøng maõi, thì goïi laø söï thaéng giaûi coù Hyû voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc phaùp nhö thoï hay töôûng... cho ñeán tueä v.v..., thì goïi laø caùc phaùp coù Hyû voâ löôïng. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Hyû voâ löôïng, cuõng coù theå noùi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Hyû voâ löôïng.

Theá naøo laø Xaû? Ñaùp: Nghóa laø coù moät ngöôøi suy nghó: Neân ñoái vôùi taát caû höõu tình

maø buoâng xaû, khoâng phaân bieät. Ngöôøi naøy lieàn xuaát gia vaø y vaøo phaùp xa lìa, roài do söï suy nghó tuyeån choïn (quyeát ñònh) aáy maø trong loøng sinh ra ñònh thieän ôû coõi Saéc vôùi caùc tính chaát cuûa taâm luoân ôû traïng thaùi bình thöôøng, khoâng phaân bieät (bình ñaúng taùnh), taâm luoân ngay thaúng, taâm khoâng caûnh giôùi vaø luoân ñöôïc vaéng laëng..., goïi chung laø Xaû

Laïi coøn, caùc thöù thoï - töôûng - haønh - thöùc khôûi leân hai nghieäp cuûa thaân vaø ngöõ (lôøi noùi vaø haønh ñoäng) Khoâng töông öng vôùi haønh maø töông öng vôùi Xaû, cuõng goïi laø Xaû.

Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû, phaûi tu gia haïnh naøo ñeå chöùng nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû?

Ñaùp: Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi tuy thaáy coù moät soá höõu tình raát ñaùng meán yeâu öa thích, vöøa yù thoûa loøng maø khoâng daáy leân phaân bieät: Ñaây laø meï ta, ñaây laø cha mình..., cho ñeán ñaây laø ñaùm baïn beø thaân thích nhaát cuûa ta v.v..., maø chæ daáy leân söï hieåu roõ moät caùch bình thöôøng raèng ñoù laø loaøi höõu tình. Gioáng nhö vò ñaïo só voâ caàu khi vaøo moät khu röøng noï thaáy ñuû caùc loaïi caây nhö caây Sa la, caây Ña la, caây Daï-man, caây Maõ töôùng, caây OÂ-ñaøm-baït-la hoaëc caây Naëc-cuø-ñaø v.v..., nhöng khoâng heà phaùt sinh söï phaân bieät raèng ñaây laø caây Sa la coøn caây naøy laø Ña la..., cho ñeán ñaây laø caây Naëc-cuø-ñaø..., maø coù söï hieåu bieát ñaây laø nhöõng caây röøng; ngöôøi tu taäp haïnh Xaû, thì ñoái vôùi loaøi höõu tình khoâng neân coù yù phaân bieät cuõng phaûi nhö theá. Ñoù goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû.

Laïi coøn, ñònh taâm Xaû coù hai thöù: Moät laø nhoû heïp, hai laø voâ löôïng. 1. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû nhoû heïp, phaûi tu gia haïnh

naøo ñeå ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû? Ñaùp: Nghóa laø coù moät ngöôøi ñoái vôùi moät soá höõu tình ñaùng meán

yeâu öa thích, vöøa yù thoûa loøng nhö cha meï, anh em, chò em, vaø moät soá baø con beø baïn thaân thích... Ngöôøi naøy ñoái vôùi nhöõng höõu tình ñoù maø


khieán cho taâm coù Xaû nhoû heïp ñeàu truï, truï gaàn, an truï, ñöôïc ñieàu phuïc, ñöôïc vaéng laëng vaø vaéng laëng toät cuøng, cöù moät möïc giöõ nhö theá, roài ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình maø luoân giöõ taùnh buoâng xaû khoâng phaân bieät gì. Neáu luùc ñoù ngöôøi naøy coù taâm bò taùn loaïn, bay nhaûy dong ruoåi theo moät caûnh, khoâng theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng theå giöõ nieäm truï vaøo moät duyeân, nghó ñeán caùi töôùng cuûa soá, ít höõu tình vaø ñoái vôùi höõu tình ñoù maø luoân buoâng xaû khoâng phaân bieät gì caû, vôùi suy nghó ñoù maø phaùt sinh maïnh meõ söùc sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû nhoû heïp, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû nhoû heïp.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù, ngöôøi naøy ñaõ tu taäp, laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, thì khieán cho taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï, cöù moät möïc giöõ gìn maõi nhö theá moät caùch chuyeân nhaát khoâng lui suït, maø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình luoân buoâng xaû khoâng phaân bieät. Baáy giôø môùi goïi laø ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû nhoû heïp.

Laïi ôû trong ñònh naøy, coù caùc thöù taâm - yù - thöùc thì goïi laø taâm coù Xaû nhoû heïp. Caùc thöù suy nghó ñeàu nghó töôûng..., cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm thì goïi laø yù nghieäp coù Xaû nhoû heïp. Caùc taâm ñaõ thaéng giaûi, hieåu bieát roõ raøng- ñaõ vaø seõ hieåu bieát roõ raøng maõi, thì goïi laø söï thaéng giaûi coù Xaû nhoû heïp. Coù caùc phaùp nhö thoï hay töôûng... cho ñeán tueä v.v... thì cuõng coù theå goïi laø caùc phaùp coù Xaû nhoû heïp. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû nhoû heïp vaø cuõng goïi laø ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû.

2. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû voâ löôïng, phaûi tu gia haïnh naøo ñeå ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû voâ löôïng?

Ñaùp: Nghóa laø ngöôøi naøy phaûi ñoái vôùi ñònh taâm Xaû nhoû heïp maø luoân luoân tu taäp khieán cho taâm ñöôïc tuøy thuaän, ñieàu phuïc vaø vaéng laëng. Luoân luoân ñieàu phuïc vaø reøn luyeän khieán cho caùi taâm ñöôïc thaønh thuïc ngay thaúng, nhu nhuyeán dòu hieàn vaø laïi caøng phaûi luoân luoân ñieàu phuïc, reøn luyeän taâm aáy maõi, khieán noù trôû neân thaønh thuïc ngay thaúng, nhu nhuyeán dòu daøng vaø coù khaû naêng laøm vieäc, ñeå cuøng vôùi caùi ñònh toát laønh sau naøy laøm neân choã nöông nhôø. Roài sau ñoù daàn daàn môùi khieán cho taâm ñöôïc thaéng giaûi, hieåu bieát roõ raøng khaép nôi. Roài ñoái vôùi voâ löôïng loaøi höõu tình ôû phöông Ñoâng maø luoân buoâng xaû, khoâng phaân bieät gì. Neáu ngay luùc ñoù maø ngöôøi aáy coù taâm taùn loaïn, bay nhaûy dong ruoåi theo moïi caûnh khaùc, khoâng theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng giöõ nieäm truï vaøo moät duyeân..., maø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình truï vaøo buoâng xaû khoâng phaân bieät gì, thì ôû tröôøng hôïp naøy chöa theå goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh


www.daitangkinh.org

taâm Xaû voâ löôïng, cuõng chöa coù theå noùi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû; coøn nhö ngay khi aáy, ngöôøi ñoù bieát thaâu nhieáp giöõ gìn kieàm cheá kieåm soaùt ñöôïc taâm tình, khoâng ñeå noù taùn loaïn dong ruoåi bay nhaûy theo moïi caûnh khaùc, chuyeân chuù vaøo moät caûnh hay truï nieäm vaøo moät duyeân..., maø suy tö nghó ñeán töôùng cuûa voâ löôïng loaøi höõu tình, vaø ñoái vôùi loaøi höõu tình ñoù maø luoân luoân buoâng xaû khoâng phaân bieät gì caû. Vôùi suy nghó nhö theá maø phaùt sinh maïnh meõ ra söùc sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù môùi goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû voâ löôïng, môùi noùi laø ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû voâ löôïng.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù ngöôøi naøy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi leân, thì khieán cho taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï vaø cöù moät möïc giöõ gìn maõi nhö theá moät caùch chuyeân nhaát khoâng lui suït..., maø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình laïi luoân buoâng xaû, khoâng phaân bieät gì caû. Khi ñoù thì goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy, coù caùc taâm-yù-thöùc, thì goïi laø taâm coù Xaû voâ löôïng. Caùc thöù suy tö ñeàu nghó töôûng, cho ñeán taïo ra caùc yù nghieäp cuûa taâm thì goïi laø yù nghieäp coù Xaû voâ löôïng. Caùc taâm ñaõ thaéng giaûi, hieåu bieát roõ raøng, ñaõ vaø seõ hieåu bieát roõ raøng maõi, thì goïi laø thaéng giaûi coù Xaû voâ löôïng.

Laïi trong ñònh naøy coù caùc phaùp nhö thoï hoaëc töôûng... cho ñeán tueä v.v..., thì goïi laø caùc phaùp coù Xaû voâ löôïng. Caùc phaùp nhö theá cuõng ñöôïc goïi laø gia haïnh cuûa ñònh taâm Xaû voâ löôïng, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh taâm Xaû voâ löôïng.



QUYEÅN 8

Phaåm 13: VOÂ SAÉC

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm truù taïi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán coõi Voâ saéc, boán loaïi aáy laø:

1. Nhö coù vò Bí-soâ vöôït ra ngoaøi caùc saéc töôûng, dieät heát caùc ñoái töôûng, khoâng coøn tö duy suy nghó ñeán caùc thöù töôùng maø nhaäp vaøo choã khoâng beán bôø (khoâng voâ bieân) vaø truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù, ñoù laø thöù nhaát.

2. Nhö coù vò Bí-soâ vöôït ra ngoaøi taát caû coõi khoâng voâ bieân maø nhaäp vaøo thöùc voâ bieân vaø truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù, ñoù laø thöù hai.

3. Nhö coù vò Bí-soâ vöôït ra ngoaøi taát caû coõi thöùc voâ bieân maø nhaäp vaøo voâ sôû höõu vaø truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù, ñoù laø thöù ba.

4. Nhö coù vò Bí-soâ vöôït ra ngoaøi taát caû coõi voâ sôû höõu maø nhaäp vaøo choã truï ñaày ñuû cuûa Phi töôûng phi phi töôûng xöù, ñoù laø thöù tö.

Vöôït ra ngoaøi caùc saéc töôûng. Theá naøo laø saéc töôûng? Nghóa laø nhaõn thöùc ñi ñoâi vôùi caùc töôûng,

ñeàu töôûng ñeán caùc vieäc ôû tröôùc maét, hieåu roõ vaø chaáp laáy caùc hình töôùng -caùc saéc ñaõ töôûng vaø seõ töôûng..., goïi chung laø saéc töôûng. Coù taùc duïng neân noùi cuøng naêm thöùc töông öng vôùi caùc töôûng ñeàu töôûng..., cho ñeán ñaõ töôûng vaø seõ töôûng..., thì goïi chung laø saéc töôûng. Nay nghóa trong naøy chæ noùi nhaõn thöùc töông öng vôùi caùc töôûng, cho ñeán ñaõ töôûng vaø seõ töôûng, goïi chung laø saéc töôûng.

Vôùi caùc töôûng nhö theá, ngay luùc ñoù ñeàu vöôït vaø sieâu vöôït leân taát caû, neân goïi laø vöôït ra ngoaøi caùc saéc töôûng, dieät töôûng höõu ñoái.

Coù ñoái töôûng laø sao? Nghóa laø tai v.v... caû boán thöùc sau cuøng töông öng vôùi caùc töôûng ñeàu töôûng, cho ñeán ñaõ töôûng vaø seõ töôûng thì goïi chung laø ñoái töôûng. Nay nghóa trong naøy thì tai v.v... caû boán thöùc sau,


www.daitangkinh.org

cuøng töông öng vôùi caùc töôûng ñeàu töôûng, cho ñeán ñaõ töôûng vaø seõ töôûng, thì goïi chung laø coù ñoái töôûng. Coù ñoái töôûng nhö theá, maø ngay luùc ñoù ñaõ ñoaïn döùt vaø bieát khaép, xa lìa ñeán xa lìa cuøng cöïc, ñieàu phuïc ñeán ñieàu phuïc cuøng cöïc, tröø dieät heát, bieán maát tieâu, khoâng coøn suy nghó ñeán caùc thöù töôûng, neân goïi laø dieät heát caùc ñoái töôûng.

Theá naøo laø caùc thöù töôûng? Nghóa laø coù söï che truøm vaø raøng buoäc. Töùc laø coù caùc töôûng nhieãm oâ veà saéc - thanh - höông - vò - xuùc, laø heát thaûy töôûng baát thieän, laø heát thaûy töôûng khoâng ñuùng lyù gaây ra töôûng, ñoù laø heát thaûy töôûng laøm chöôùng ngaïi cho ñònh..., goïi chung laø caùc thöù töôûng.

Töôûng aáy khi noù khoâng coøn phaùt khôûi leân nöõa, khoâng coøn nghó nhôù, khoâng coøn suy nghó, khoâng coøn ñaõ suy nghó hay seõ suy nghó gì caû..., neân goïi laø khoâng coøn suy nghó ñeán caùc thöù töôûng; nhaäp vaøo khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù.

Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh Khoâng voâ bieân xöù, phaûi tu gia haïnh naøo ñeå nhaäp ñöôïc ñònh Khoâng voâ bieân xöù?

Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy, thì ngöôøi môùi tu nghieäp, tröôùc heát caàn phaûi suy tö tónh löï thöù tö laø chöôùng khoå thoâ thieån, sau ñoù môùi suy tö Khoâng voâ bieân xöù laø söï xa lìa tònh dieäu (yeân tònh tuyeät dieäu). Ngay baáy giôø, neáu taâm ngöôøi aáy coøn bò taùn loaïn, bay nhaûy khaép caùc caûnh, khoâng theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng theå giöõ nieäm khieán noù truï vaøo moät duyeân ñeå tu taäp ñònh Khoâng voâ bieân xöù. ÔÛ möùc naøy thì chöa theå goïi laø gia haïnh cuûa Khoâng voâ bieân xöù, cuõng chöa theå goïi laø ñaõ nhaäp ñöôïc ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Coøn nhö trong luùc ñoù, ngöôøi naøy bieát kìm giöõ taâm mình khieán noù khoâng taùn loaïn bay nhaûy khaép caùc caûnh, maø laïi luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh, truï nieäm vaøo moät duyeân ñeå luoân luoân tö duy tu taäp höôùng vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Vôùi suy nghó tö duy nhö theá maø phaùt sinh söï sieâng naêng chuyeân caàn, xu theá raát maïnh meõ, haêng haùi toät ñoä khoù ngaên caûn, loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Baáy giôø môùi goïi ñoù laø gia haïnh cuûa ñònh Khoâng voâ bieân xöù, cuõng goïi laø ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc ñoù, ngöôøi aáy ñaõ tu taäp laïi caøng tu taäp nhieàu hôn leân, lieàn khieán cho caùc taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï, cöù moät möïc giöõ maõi nhö theá moät caùch chuyeân nhaát khoâng lui suït. Ñeán ñaây môùi goïi laø ñaõ nhaäp vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù.

Laïi trong ñònh naøy coù caùc thöù taâm - yù - thöùc thì goïi laø taâm coù ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Caùc suy nghó ñeàu nghó, cho ñeán taïo ra yù nghieäp cuûa taâm, thì goïi laø yù nghieäp coù ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Caùc taâm ñaõ thaéng giaûi, hieåu bieát roõ raøng, ñaõ vaø seõ hieåu bieát roõ raøng maõi, thì cuõng goïi laø


thaéng giaûi coù ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Laïi trong ñònh naøy thì hoaëc thoï hoaëc töôûng cho ñeán hoaëc tueä v.v...,

thì goïi laø caùc phaùp coù ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Caùc phaùp nhö theá cuõng goïi laø ñònh Khoâng voâ bieân xöù.

Vöôït taát caû Khoâng voâ bieân xöù. Nghóa laø luùc ñoù, ngöôøi naøy ñoái vôùi töôûng Khoâng voâ bieân xöù ñeàu sieâu vieät taát caû, cho neân goïi laø vöôït leân (sieâu vieät) taát caû caùc thöù Khoâng voâ bieân xöù.

Nhaäp vaøo thöùc voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh Thöùc voâ bieân xöù, phaûi tu gia haïnh

naøo ñeå nhaäp ñöôïc ñònh Thöùc voâ bieân xöù? Nghóa laø ôû ñònh naøy thì ngöôøi môùi tu nghieäp, tröôùc heát caàn phaûi suy tö veà Khoâng voâ bieân xöù, coi laø chöôùng khoå thoâ thieån. Keá ñeán thì suy tö veà Thöùc voâ bieân xöù coi laø söï xa lìa tònh dieäu, caùc phaàn khaùc cuõng roâïng noùi nhö Khoâng voâ bieân xöù.

Vöôït taát caû Thöùc voâ bieân xöù. Nghóa laø baáy giôø ngöôøi aáy ñoái vôùi caùc töôûng cuûa Thöùc voâ bieân xöù maø sieâu vieät vaø sieâu vieät taát caû, cho neân goïi laø vöôït taát caû Thöùc voâ bieân xöù.

Nhaäp vaøo voâ sôû höõu vaø truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh Voâ sôû höõu xöù, phaûi tu gia haïnh naøo

môùi nhaäp ñöôïc ñònh Voâ sôû höõu xöù? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy, ngöôøi môùi vaøo tu, thì tröôùc heát phaûi suy

tö veà Thöùc voâ bieân xöù laø chöôùng khoå thoâ thieån, keá ñoù phaûi suy tö veà Voâ sôû höõu xöù laø söï xa lìa tònh dieäu. Caùc phaàn khaùc thì cuõng roäng noùi nhö Khoâng voâ bieân xöù vaäy.

Vöôït taát caû Voâ sôû höõu xöù. Nghóa laø baáy giôø ngöôøi ñoù ñoái vôùi caùc töôûng cuûa Voâ sôû höõu xöù maø (vöôït leân) vöôït leân taát caû, cho neân goïi laø vöôït leân taát caû Voâ sôû höõu xöù.

Nhaäp vaøo vaø truï ñaày ñuû vaøo Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù, phaûi tu

gia haïnh naøo ñeå nhaäp ñöôïc ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy, ngöôøi môùi tu nghieäp thì tröôùc heát caàn

phaûi suy tö veà Voâ sôû höõu xöù laø söï chöôùng khoå thoâ thieån, keá ñoù môùi tö duy veà Phi töôûng phi phi töôûng xöù laø söï xa lìa tònh dieäu. Caùc phaàn khaùc thì cuõng roäng noùi nhö Khoâng voâ bieân xöù.

----------------


www.daitangkinh.org

Phaåm 14: TU ÑÒNH

Thuôû aáy, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm truù nôi vöôøn Caáp-coâ-ñoäc, röøng Theä- ña, thuoäc thaønh Thaát-la-phieät. Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù boán caùch tu ñònh. Nhöõng gì laø boán caùch? AÁy laø:

1. Nhö coù caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå coù theå chöùng ñöôïc söï an truï trong phaùp vui hieän ñôøi (hieän phaùp laïc truï).

2. Nhö coù caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc Trí kieán thuø thaéng.

3. Nhö coù caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc tueä phaân bieät toát nhaát.

4. Nhö coù caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc söï dieät heát caùc laäu.

1. Theá naøo laø caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp, hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc Hieän phaùp laïc truï?

Ñaùp: Nghóa laø coù vò Bí-soâ ly sinh hyû laïc ñoái vôùi thaân mình. Noù thaám nhuaàn khaép nôi ñeàu thaám nhuaàn, ñaày ñuû khaép nôi ñaày ñuû, vui thích khaép nôi ñeàu vui thích. Do ñaït ñöôïc ly sinh hyû laïc thì ngay trong thaân ngöôøi aáy, khoâng moät phaàn nhoû naøo maø khoâng ñaày ñuû veïn toaøn, ñoù goïi laø tu ñònh.

2. Theá naøo laø caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc Trí kieán thuø thaéng?

Ñaùp: Nghóa laø coù vò Bí-soâ ñoái vôùi töôûng quang minh maø kheùo leùo giöõ gìn, suy tö, tu taäp, thaáu suoát; khoâng heà coù chuùt khaùc bieät naøo, trong suoát ngaøy ñeâm, duø tröôùc hay sau, duø treân hay döôùi, luoân tìm caùch khai môû taâm trí, lìa xa caùc maøn che truøm; luoân tu taâm chieáu saùng moïi nôi, dieät tröø taâm meâ toái vaø tu voâ löôïng phaùp ñònh. Ñoù goïi laø tu ñònh.

3. Theá naøo laø caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc caùi tueä phaân bieät toát nhaát?

Ñaùp: Nghóa laø coù vò Bí-soâ kheùo bieát caùc thoï veà sinh, caùc thoï veà truï vaø caùc thoï veà söï dieät maát. Ñoái vôùi caùc truï nieäm naøy khoâng choã naøo, khi naøo laø khoâng truï nieäm, vaø kheùo leùo bieát roõ caùc töôùng, caùc taàm..., ñoái vôùi söï kheùo bieát thì luoân luoân truï nieäm. Ñoù goïi laø tu ñònh.

4. Theá naøo laø caùch tu ñònh: Hoaëc tu taäp hoaëc laøm ñuû moïi caùch ñeå chöùng ñöôïc söï dieät heát caùc laäu?

Ñaùp: Nghóa laø coù vò Bí-soâ ñoái vôùi naêm uaån, luoân luoân theo doõi quan saùt, thaáy chuùng luoân ôû trong sinh dieät. Nghóa laø ñaây laø saéc, ñaây laø söï taäp hôïp cuûa saéc, ñaây laø saéc bò tieâu dieät; ñaây laø thoï - töôûng - haønh -


thöùc, ñaây laø söï taäp hôïp cuûa thoï - töôûng - haønh - thöùc, ñaây laø söï dieät maát cuûa thoï - töôûng - haønh - thöùc. Ñoù goïi laø tu ñònh, tu taäp theá naøo vaø laøm moïi caùch ñeå chöùng thöïc dieät heát caùc laäu.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân muoán toùm taét caùc nghóa ñaõ noùi treân neân ñoïc baøi tuïng:

Ñoaïn duïc töôûng lo saàu, Lìa hoân traàm aên naên, Ñöôïc nieäm xaû thanh tònh, Phaùp taàm töù tröôùc maët. Hieän phaùp laïc laø ñaàu, Keá vaø thaéng tri kieán, tueä, Phaù caùc laäu voâ minh, Sau chöùng quaû giaûi thoaùt.

Töùc laø ñoái vôùi thaân mình thì thaân cuõng goïi laø danh thaân, caên cuõng goïi laø danh thaân, nôi tuï hoïp taïo neân cuûa boán ñaïi cuõng goïi laø danh thaân. Nay nghóa trong naøy laø noùi veà danh thaân do boán ñaïi tuï taäp taïo ra.

Ly sinh hyû laïc laø ôû baäc sô Tónh löï thì coù ñöôïc caùc caûm xuùc (thoï) vui veû. Caùi caûm xuùc ñoù (thoï ñoù) noù goàm caû thaân khinh an thoaûi maùi vaø taâm nheï nhaøng khoan khoaùi thì goïi laø vui möøng, vui töôi. Do lìa boû caùc duïc vaø caùc ñieàu döõ baát thieän maø khôûi leân vaø sinh ra taát caû roài tuï hoïp laïi maø xuaát hieän ra. Cho neân goïi laø ly sinh hyû laïc. Noù thaám nhuaàn khaép nôi ñeàu thaám nhuaàn laø moät nghóa, ñaày ñuû khaép nôi ñeàu ñaày ñuû laø moät nghóa, vui thích khaép nôi ñeàu vui thích laø moät nghóa. Do baäc thaáp, baäc trung, baäc cao maø caùch nuoâi lôùn coù sai khaùc, gioáng nhö moät ngöôøi noâng daân, luùc ñaàu duøng ít nöôùc töôùi leân caùc ruoäng treân goø, khi caùc ruoäng luùa treân goø ñöôïc thaám ñaày nöôùc roài, keá ñoù môùi duøng nöôùc hôn khaù maø töôùi, ñeán khi caùc ruoäng goø ñaày ñuû nöôùc thì sau ñoù duøng nhieàu nöôùc maø töôùi. Baáy giôø caùc ruoäng goø ñeàu vui thích khaép nôi ñeàu vui thích. Caùc thaày Bí-soâ cuõng theá, ñaàu tieân thì duøng phaàn ly sinh hyû laïc thaáp nhaát ñeå nuoâi lôùn caùi thaân do caùc ñaïi tuï hoïp taïo neân, baáy giôø thaân mình ñöôïc thaám nhuaàn khaép nôi ñeàu thaám nhuaàn, keá ñeán môùi duøng phaùp ly sinh hyû laïc baäc trung maø nuoâi döôõng thaân do caùc ñaïi tuï hoïp taïo neân, khi ñoù thì thaân mình ñaõ khaù ñaày ñuû khaép nôi ñeàu ñaày ñuû. Veà sau môùi duøng phaùp ôû baäc cao maø nuoâi lôùn caùi thaân do caùc ñaïi tuï hoïp taïo neân. Baáy giôø thaân mình ñöôïc vui thích khaép nôi ñeàu vui thích vôùi ly sinh hyû laïc, trong thaân mình khoâng coù moät phaàn nhoû naøo maø khoâng ñöôïc ñaày ñuû, nghóa laø töø ñaàu ñeán chaân vôùi ly sinh hyû laïc laøm vieäc nuoâi döôõng khoâng choã naøo khoâng ñaày ñuû caû. Ñoù goïi laø tu ñònh.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø ñònh? Nghóa laø ñoái vôùi thaân mình ñaõ coù ly sinh hyû laïc thaám nhuaàn khaép nôi ñeàu thaám nhuaàn, ñaày ñuû khaép nôi ñeàu ñaày ñuû, vui thích khaép nôi ñeàu vui thích. Cho neân taâm truï ñeàu truï... truï gaàn, an truï, khoâng heà taùn loaïn, luoân nhieáp giöõ ngaên ngöøa, coù tính chaát cuûa taâm luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh, goïi chung laø ñònh.

Theá naøo laø tu? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy hoaëc tu taäp, luoân luoân laøm vieäc, khoâng heà buoâng boû caùc gia haïnh, goïi chung laø tu.

Hoaëc tu taäp, hoaëc laøm ñuû moïi caùch, töùc laø laøm saùng toû ñònh naøy coù theå laøm cho ñöôïc töï taïi vaø coù theå khieán chöùng ñöôïc hieän phaùp laïc truù, nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy neáu tu taäp, hoaëc laøm ñuû moïi caùch, ôû trong hieän phaùp maø chöùng ñöôïc laïc truï, raát ñaùng meán öa thích thuù, vöøa yù vui loøng, maø khoâng heà troâng mong, khoâng suy nghó meán moä, luoân vaéng laëng an oån cho neân goïi laø laïc truï. Ñoái vôùi caùc laïc truï naøy maø coù ñöôïc thaønh töïu, luoân gaàn guõi tieáp xuùc vôùi quaû chöùng, cho neân goïi laø chöùng ñaéc.

Laïi nöõa, sô tónh löï thaâu nhieáp caû ly sinh hyû laïc cuøng ñi chung vôùi nhau, coù tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, neân goïi laø ñònh, töùc laø ñoái vôùi ñònh naøy, maø tu taäp laøm moïi caùch vaø luoân laøm vieäc, khoâng buoâng boû caùc gia haïnh, goïi laø tu.

Hoaëc tu taäp, hoaëc laøm ñuû moïi caùch, töùc laø laøm saùng toû söï töï taïi ñoù hay khieán cho chöùng ñöôïc hieän phaùp laïc truù. Nghóa nhö tröôùc ñaõ noùi.

Ñoái vôùi töôûng quang minh maø kheùo leùo thaâu giöõ Theá naøo laø gia haïnh cuûa ñònh quang minh, phaûi tu gia haïnh naøo ñeå

nhaäp ñöôïc ñònh quang minh? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy, ngöôøi môùi tu nghieäp, tröôùc heát neân kheùo

leùo theo doõi nhìn maõi hình aûnh vaàng traêng saùng saïch hay vaàng maët trôøi saùng choùi, hoaëc chaát thuoác Maït ni, hoaëc hình aûnh saùng röïc cuûa Thieân cung, hay caùc ngoâi sao röïc saùng, hay aùnh saùng ñeøn ñuoác, hoaëc theo doõi aùnh saùng cuûa thaønh aáp vaø soâng nuùi bò thieâu chaùy, hoaëc aùnh saùng chaùy cuûa möôøi gaùnh cuûi, hoaëc hai möôi gaùnh, ba möôi, boán möôi, naêm möôi, moät traêm, moät ngaøn, moät traêm ngaøn hoaëc voâ löôïng traêm gaùnh, voâ löôïng ngaøn, voâ löôïng traêm ngaøn gaùnh. AÙnh löûa saùng phaùt chaùy röøng röïc cuûa cuûi naøy, caøng röïc saùng trong suoát saùng loøa... Ta choïn laáy moät töôùng saùng ñoù roài luoân theo doõi laéng loøng suy xeùt hieåu roõ, quan saùt thaáu suoát vaø beàn bæ maø phaân bieät tìm hieåu. Nhöng trong khi ñoù neáu ngöôøi aáy taâm coøn bò taùn loaïn, bay nhaûy dong ruoåi theo caùc caûnh khaùc, khoâng theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng theå giöõ nieäm khieán noù truï vaøo moät duyeân... maø tö duy ñeán caùc töôùng saùng ñaõ choïn. Ñeán ñaây thì chöa theå goïi laø gia haïnh cuûa ñònh quang minh ñöôïc, cuõng chöa theå noùi laø ñaõ nhaäp ñònh quang


minh. Coøn nhö trong luùc ñoù maø ngöôøi naøy laïi kìm giöõ ñöôïc taâm mình, khieán cho taâm khoâng taùn loaïn bay nhaûy khaép moïi nôi, maø coù theå chuyeân chuù vaøo moät caûnh, truï nieäm vaøo moät duyeân. Khi tö duy caùc hình töôùng aùnh saùng nhö theá maø phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng chuyeân caàn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng, thì ñoù môùi goïi laø gia haïnh cuûa ñònh quang minh, cuõng goïi laø ñaõ nhaäp ñöôïc ñònh quang minh.

Vôùi ñöôøng loái caùch thöùc naøy, ngöôøi ñoù ñaõ tu taäp, laïi caøng tu taäp nhieàu hôn maõi, lieàn khieán cho caùc taâm truï ñeàu truï, truï gaàn, an truï, vaø cöù moät möïc giöõ maõi nhö theá moät caùch chuyeân nhaát khoâng lui suït..., maø suy nghó veà caùc hình töôùng aùnh saùng nhö theá. Ñeán ñaây thì môùi goïi laø nhaäp vaøo ñònh quang minh, nhöng vaãn chöa theå goïi laø töôûng cuûa ñònh quang minh.

Theá naøo laø töôûng cuûa ñònh quang minh? Nghóa laø phaûi nöông theo caùc ñònh quang minh tröôùc ñaây maø suy nghó veà caùc hình töôùng cuûa aùnh saùng nhö tröôùc, caùc töôûng ñeàu töôûng, hieåu roõ vaø giöõ laáy caùc hình töôùng veà aùnh saùng ñoù, ñaõ vaø seõ nghó töôûng maõi nhö theá, thì goïi laø töôûng cuûa ñònh quang minh.

Caùi töôûng veà ñònh quang minh naøy, sôû dó goïi laø töôûng quang minh, laø vì ñoái vôùi töôûng quang minh maø kheùo leùo thaâu giöõ, nghóa laø ñoái vôùi caùc töôûng naøy maø thaâu giöõ tuaân haønh moät caùch cung kính, aân caàn, toân troïng, suy tö tìm xeùt kyõ löôõng veà nhöõng caùi nhaân, phaùp moân, nghóa lyù vaø phöông tieän haønh töôùng cuûa noù..., cho neân goïi laø kheùo leùo thaâu giöõ.

Kheùo leùo suy tö, nghóa laø ñaõ luoân luoân khôûi leân töôûng veà quang minh roài thì luoân luoân suy tö nghó töôûng veà töôùng cuûa quang minh, cuûa hình töôùng caùc thöù aùnh saùng ñaõ choïn ñoù.

Kheùo tu taäp, nghóa laø ñoái vôùi caùc töôûng ñoù maø luoân luoân tu taäp, reøn luyeän laøm ñuû moïi caùch, neân goïi laø kheùo tu taäp.

Kheùo thaáu suoát, nghóa laø ñeàu xeùt thaáy hieåu roõ töôûng ñoù luoân quan saùt tìm hieåu tinh töôøng, neân goïi laø kheùo thaáu suoát.

Hoaëc ngaøy hay ñeâm ñeàu khoâng sai khaùc, nghóa laø nhö ñoái vôùi luùc ban ngaøy ñaõ tìm xeùt kyõ löôõng, tö duy, quan saùt thaáu hieåu roõ raøng, luoân phaân bieät tìm hieåu moät caùch beàn bæ kieân trì veà caùc hình töôùng cuûa aùnh saùng nhö tröôùc ñaõ noùi... nhö theá naøo, thì ñeán phaàn ñeâm cuõng quan saùt tìm hieåu caùc töôùng ñuùng y nhö theá.

Hoaëc tröôùc hay sau khoâng heà sai khaùc, laø ñoái vôùi tröôùc maët hay sau löng, ñoái vôùi thôøi gian tröôùc hay sau khi quan saùt, tìm xeùt hieåu roõ caùc hình töôùng aùnh saùng aáy theá naøo, thì tröôùc maët sau löng hay luùc tröôùc luùc sau ñeàu y nhö theá caû.


www.daitangkinh.org

Hoaëc döôùi hay treân khoâng heà coù söï sai bieät, nghóa laø nhö ôû phöông döôùi tìm hieåu tö duy quaùn saùt roõ raøng vaø luoân phaân bieät töôøng taän, nhö nhöõng töôùng aùnh saùng tröôùc ñaây, ñoái vôùi phöông treân cuõng nhö vaäy; nhö ñoái vôùi phöông treân theá naøo thì ñoái vôùi phöông döôùi cuõng nhö theá. Vì vaäy noùi laø hoaëc döôùi hay treân khoâng heà coù söï sai bieät.

Keå caû phöông tieän quan saùt tìm hieåu ñoái vôùi phöông treân theá naøo thì ñoái vôùi phöông döôùi cuõng y nhö theá khoâng heà sai khaùc.

Khai môû taâm trí laø phaùt khôûi ra aùnh saùng, chieáu saùng röïc rôõ, töôi maùt saïch seõ... coù taâm cuøng thöïc haønh.

Lìa boû maøn che laø xa lìa caùc thöù hoân traàm meâ nguû raøng ròt che laáp caùi taâm.

Duøng aùnh saùng maø tu taäp chieáu saùng caùi taâm, nghóa laø luoân tu taäp reøn luyeän aùnh saùng röïc rôõ vaø töôi maùt saïch seõ khieán taâm coù aûnh höôûng lôùn.

Töø boû caùi taâm môø toái, nghóa laø trong taâm naøy khoâng khôûi leân caùc töôùng toái taêm môø mòt, maø chæ khôûi leân caùc töôùng saùng suoát, nhö aùnh saùng cuûa ñeøn ñuoác xua tan boùng toái.

Tu voâ löôïng ñònh, laø tu voâ löôïng ñònh coù töôùng quang minh saùng suoát. Ñoù goïi laø tu ñònh.

Ñònh laø sao? Nghóa laø ñoái vôùi söï saùng suoát (aùnh saùng) maø xeùt tìm tö duy quan saùt tìm hieåu vaø hieåu bieát roõ raøng, luoân beàn bæ phaân bieät tìm hieåu maø khôûi leân caùc taâm truï ñeàu truï..., cho ñeán coù tính chaát cuûa taâm luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh, thì goïi chung laø ñònh.

Tu laø sao? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy neáu luoân tu taäp, luoân thöïc haønh, khoâng buoâng boû caùc gia haïnh..., thì goïi chung laø tu.

Hoaëc tu taäp laøm ñuû moïi caùch, töùc laø chæ roõ raøng coù theå giuùp ta ñöôïc töï taïi vaø coù theå khieán ta chöùng ñöôïc tri kieán thuø thaéng tuyeät vôøi.

Theá naøo laø tri kieán thuø thaéng vi dieäu? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy maø luoân tu taäp reøn luyeän, laøm ñuû moïi caùch, luoân thöïc haønh thì seõ ñaït ñeán ngoâi vò toaøn veïn vieân maõn nhaát. Vaø töø aùnh maét cuõ seõ phaùt sinh thieân nhaõn thanh tònh do caùc ñaïi ôû coõi Saéc taïo neân. Roài nöông vaøo thieân nhaõn naøy maø sinh ra nhaõn thöùc thanh tònh, laïi y vaøo nhaõn thöùc thanh tònh naøy maø quaùn xeùt ñöôïc taát caû caùc saéc treân döôùi tröôùc sau, traùi phaûi..., ñuùng nhö caùc saéc taïo neân do caùc ñaïi cuûa coõi Saéc. Cuõng nhôø thieân nhaõn beân caïnh aùnh maét cuõ nhö theá v.v... maø sinh ra nhaõn thöùc thanh tònh, roài y vaøo nhaõn thöùc naøy maø laõnh thoï (nhìn thaáy) vaø quan saùt caùc thöùc aáy. Ñoù goïi laø tri kieán thuø thaéng tuyeät dieäu. Cuõng coù ngöôøi noùi aáy laø do yù thöùc thanh tònh neân nhìn thaáy hieåu bieát thaáu suoát. Töùc laø do aùnh maét thòt naøy bieán


thaønh thieân nhaõn laø maét thaàn, neân goïi laø thaéng tri kieán (caùi thaáy bieát tuyeät dieäu). Nay nghóa trong naøy nhö tröôùc ñaõ noùi, laø nhaõn thöùc töông öng vôùi thaéng tueä (trí tueä tuyeät dieäu) neân goïi laø trí, cuõng goïi laø kieán, nghóa laø thöùc cuûa thieân nhaõn töông öng vôùi thaéng tueä maø laõnh thoï, nhìn thaáy vaø quan saùt moïi thöù saéc aáy. Tri kieán thuø thaéng tuyeät dieäu ôû ñaây, laø ngöôøi aáy ñoái vôùi ñònh naøy neáu luoân tu taäp reøn luyeän, laøm ñuû moïi caùch thì coù theå chöùng ñöôïc tri kieán thuø thaéng, ñöôïc thaønh töïu gaàn guõi tieáp xuùc vôùi söï chöùng ñöôïc tri kieán thuø thaéng. Cho neân goïi laø chöùng ñaéc.

Laïi coøn taâm cuøng ñi vôùi töôûng quang minh maø chuyeân chuù vaøo moät caûnh thì goïi laø ñònh. Töùc laø ñoái vôùi ñònh naøy maø luoân tu taäp reøn luyeän, laøm nhieàu caù vaø luoân thöïc haønh, khoâng heà buoâng boû caùc gia haïnh thì goïi laø tu. Neáu luoân tu taäp reøn luyeän, laøm ñuû moïi caùch, laø laøm saùng toû söï töï taïi cuûa ñònh aáy, thì coù theå khieán chöùng ñöôïc tri kieán thuø thaéng, nghóa nhö tröôùc ñaõ noùi.

Kheùo bieát roõ thoï sinh, thoï truï, thoï dieät, bieán maát caû, laø quan saùt tìm xeùt hieåu bieát veà caùc thoï sinh (caùc thoï veà sinh), thoï truï, vaø thoï dieät maø tröø heát caùc thöù ñoù.

Luoân truï nieäm, khoâng choã naøo khoâng truï nieäm, laø khi quan saùt tìm thaáy thoï sinh, thì ñaày ñuû chaùnh nieäm chaùnh tri. Quan saùt tìm caùc thoï truï, thoï dieät cuõng ñaày ñuû chaùnh nieäm chaùnh tri.

Kheùo töôûng, kheùo bieát veà taàm, töùc laø xeùt bieát quan saùt veà caùc töôûng taàm sinh laø sao, töôûng taàm truï laø sao vaø töôûng taàm dieät laø theá naøo maø dieät tröø chuùng cho heát.

Caùc truï nieäm ñeàu truï nieäm, laø khi quan saùt tìm caùc taàm cuûa töôûng veà sinh thì ñaày ñuû chaùnh nieäm chaùnh tri vaø khi tìm hieåu quaùn xeùt caùc taàm cuûa töôûng veà truï veà dieät maát thì cuõng ñaày ñuû chaùnh nieäm chaùnh tri nhö theá, ñoù goïi laø tu ñònh.

Theá naøo laø ñònh? Laø baáy giôø ngöôøi aáy nghó: Nay ta neân ñoái vôùi caùc phaùp caàn phaûi chaùnh tö duy, khoâng khôûi leân caùc phaùp chaúng thieän, maø khôûi leân caùc phaùp thieän, khoâng khôûi leân caùc phaùp voâ kyù, maø khôûi leân caùc phaùp höõu kyù (caàn ghi nhôù), khieán cho caùc phaùp baát thieän chaúng döøng laâu, maø caùc phaùp thieän thì coøn maõi, khieán cho caùc phaùp voâ kyù chôù döøng laâu, maø caùc phaùp höõu kyù thì coøn maõi.

Ngay khi ñoù, ngöôøi aáy cuõng quan saùt taâm, cuõng quan saùt caùc phaùp taâm sôû. Khi quan saùt caùc phaùp taâm vaø taâm sôû thì khôûi leân caùc taâm truï ñeàu truï, cho ñeán taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh..., thì goïi chung laø ñònh.

Theá naøo laø tu? Nghóa laø ñoái vôùi ñònh naøy, maø luoân tu taäp reøn luyeän, luoân thöïc haønh, khoâng buoâng boû caùc gia haïnh..., goïi chung laø tu.


www.daitangkinh.org

Neáu thöôøng tu taäp laøm ñuû moïi caùch, töùc laø chæ roõ ñònh naøy hay ñaït ñöôïc töï taïi.

Coù theå khieán cho chöùng ñöôïc tueä phaân bieät toát nhaát, laø luoân tu taäp reøn luyeän ñònh naøy vaø laøm ñuû moïi caùch thì coù theå khieán cho taát caû caùc tueä baát thieän, caùc tueä khoâng ñuùng lyù vaø coù bao nhieâu thöù tueä laøm chöôùng ngaïi cho ñònh..., ñeàu bò phaù saïch, buoâng xaû khoâng khôûi leân caùc tueä traùi nhau..., roài cöù theá maø theâm lôùn vaø beàn bæ giöõ maõi, truï maõi nhö theá. Do ñaây maø noùi luoân khieán cho chöùng ñöôïc tueä phaân bieät toát nhaát. Töùc laø ñoái vôùi tueä naøy maø ñöôïc thaønh töïu tieáp caän vôùi quaû chöùng, neân goïi laø chöùng ñöôïc.

Laïi coøn, khi quan saùt xeùt tìm caùc taàm cuûa thoï töôûng thì ñeàu coù taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, neân goïi laø ñònh. Töùc laø luoân tu taäp reøn luyeän ñònh naøy, thöïc haønh khoâng buoâng boû caùc gia haïnh, neân noùi laø tu, vaø luoân tu taäp reøn luyeän moïi caùch ñeå laøm saùng toû söï töï taïi cuûa noù, khieán cho chöùng ñöôïc tueä phaân bieät toát nhaát, nghóa nhö tröôùc ñaõ noùi.

Ñoái vôùi naêm uaån luoân quan saùt thaáy noù luoân truï trong sinh dieät v.v..., nghóa laø bieát ñuùng nhö thaät caùc thöù saéc sinh ra vaø bieán ñoåi tieâu dieät, cuõng bieát ñuùng nhö thaät caùc thoï- töôûng- haønh- thöùc sinh ra, vaø bieán ñoåi tieâu maát. Ñoù goïi laø tu ñònh.

Ñònh laø sao? Laø luoân luoân theo doõi quan saùt söï sinh dieät cuûa naêm uaån naøy, roài khôûi leân caùc taâm truï ñeàu truï cho ñeán taâm luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh goïi chung laø ñònh.

Theá naøo laø tu? Laø luoân tu haønh reøn luyeän ñònh naøy, luoân thöïc haønh, khoâng buoâng boû caùc gia haïnh..., thì goïi chung laø tu.

Neáu maõi tu taäp reøn luyeän ñuû moïi caùch, laø laøm saùng toû raèng ñònh naøy giöõ ñöôïc töï taïi, khieán cho chöùng ñöôïc söï döùt saïch caùc laäu.

Laäu töùc laø ba thöù laäu: Duïc laäu, höõu laäu vaø voâ minh laäu. Ngöôøi aáy luoân tu taäp reøn luyeän ñònh naøy, laø laøm ñuû moïi caùch coù theå khieán cho ba laäu ñeàu döùt saïch, khaép nôi ñeàu döùt saïch, döùt saïch roát raùo, neân goïi laø döùt saïch caùc laäu. Do söï döùt saïch naøy maø coù ñöôïc thaønh töïu, tieáp caän vôùi quaû chöùng, cho neân goïi laø chöùng ñaéc.

Laïi coøn, ôû baäc tónh löï thöù tö, (ñeä töù thieàn) thaâu nhieáp xaû nieäm thanh tònh cuøng coù maët, ñeå tieán ñeán quaû A-la-haùn laø ñaïo voâ giaùn, thaâu nhieáp taâm vaøo moät caûnh, goïi laø ñònh. Töùc laø ñoái vôùi ñònh naøy, maø luoân reøn luyeän tu taäp, luoân thöïc haønh, khoâng buoâng boû caùc gia haïnh, thì goïi chung laø tu. Coøn neáu luoân tu taäp reøn luyeän laøm ñuû moïi caùch, laø chæ roõ noù luoân töï taïi, khieán cho chöùng ñöôïc söï döùt heát caùc laäu. Caùc nghóa ñeàu nhö tröôùc ñaõ noùi.


Phaåm 15: GIAÙC CHI, Phaàn 1


Baáy giôø, coù vò Bí-soâ ñeán choã Phaät, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, ngoài sang moät beân baïch Phaät: Ñöùc Theá Toân thöôøng noùi ñeán giaùc chi. Vaäy giaùc chi noùi ôû ñaây coù nghóa nhö theá naøo?

Ñöùc Theá Toân baûo: Giaùc chi naøy noùi roõ laø coù baûy giaùc chi. Baûy thöù aáy laø:

1. Nieäm giaùc chi. 2. Traïch phaùp giaùc chi. 3. Tinh taán giaùc chi. 4. Hyû giaùc chi. 5. Khinh an giaùc chi. 6. Ñònh giaùc chi. 7. Xaû giaùc chi.

Caùc giaùc chi nhö theá daàn theo thöù töï maø khôûi vaø cuõng daàn theo thöù töï maø chöùng ñöôïc, caàn phaûi tu taäp reøn luyeän ñeå khieán cho noù ñöôïc vieân maõn.

Khi ñoù, vò Bí-soâ laïi baïch Phaät: Theá naøo laø caùc giaùc chi naøy daàn theo thöù töï maø khôûi, daàn theo thöù töï maø chöùng ñöôïc vaø tu haønh khieán cho vieân maõn?

Ñöùc Phaät baûo thaày Bí-soâ: Neáu ñoái vôùi thaân mình maø luoân theo doõi quan saùt tìm xeùt thaân mình, luoân an truï trong chaùnh nieäm, xa lìa ngu si, thì khi ñoù lieàn khôûi leân Nieäm giaùc chi. Khi ñöôïc Nieäm giaùc chi roài thì coá gaéng tu taäp reøn luyeän khieán cho ñöôïc ñaày ñuû vieân maõn. Ngöôøi aáy do nieäm naøy maø ñoái vôùi caùc phaùp caàn tuyeån choïn, neân tuyeån choïn cuøng cöïc, khaép nôi tìm xeùt suy nghó, khaép nôi tìm hieåu (taàm töù), luoân luoân xeùt ñoaùn tìm hieåu kyõ löôõng..., khi ñoù lieàn khôûi leân (sinh ra) Traïch phaùp giaùc chi. Ñöôïc Traïch phaùp giaùc chi roài thì coá gaéng tu taäp khieán ñöôïc ñaày ñuû troïn veïn. Ngöôøi naøy do Traïch phaùp maø phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng chuyeân caàn, taâm khoâng heà heøn keùm lui suït. Baáy giôø lieàn khôûi leân Tinh taán giaùc chi. Ñöôïc Tinh taán giaùc chi roài lieàn coá gaéng tu taäp khieán ñöôïc ñaày ñuû toaøn veïn. Do söùc tinh taán sieâng naêng naøy maø phaùt sinh nieàm vui toát nhaát, xa lìa caùc aùi duïc ham muoán. Baáy giôø lieàn khôûi leân Hyû giaùc chi. Khi ñöôïc Hyû giaùc chi thì neân coá gaéng tu taäp khieán noù ñöôïc ñaày ñuû veïn toaøn. Ngöôøi aáy do hyû cuûa nieàm hoan laïc naøy neân thaân vaø taâm ñeàu ñöôïc khinh an (nheï nhaøng khoan khoaùi) xa lìa ñöôïc caùc


www.daitangkinh.org

naëng neà thoâ tröôïc. Baáy giôø lieàn khôûi leân Khinh an giaùc chi. Khi ñöôïc Khinh an giaùc chi thì neân coá gaéng tu taäp khieán noù ñöôïc ñaày ñuû veïn toaøn. Do Khinh an ñoù neân ngöôøi aáy lieàn coù caûm xuùc khoaùi laïc vôùi nieàm hoan laïc. Do coù hoan laïc neân taâm ñònh. Baáy giôø lieàn khôûi leân Ñònh giaùc chi. Khi ñöôïc Ñònh giaùc chi thì neân coá gaéng tu taäp ñeå noù ñöôïc toaøn veïn. Do taâm ñaõ ñònh neân ngöôøi aáy dieät tröø heát caùc tham lam lo saàu vaø truï vaøo söï buoâng xaû cao ñoä. Baáy giôø lieàn khôûi leân Xaû giaùc chi. Khi ñöôïc Xaû giaùc chi thì neân coá gaéng tu taäp khieán noù ñöôïc veïn toaøn. Roài ñoái vôùi caùc thöù thoï- taâm- phaùp maø theo doõi quan saùt tìm hieåu..., roäng noùi cuõng nhö theá. Ñoù laø caùc giaùc chi, nhö theá maø thöù töï daàn sinh khôûi, thöù töï daàn ñaït ñöôïc vaø coá gaéng tu taäp khieán chöùng ñöôïc ñaày ñuû veïn toaøn.

1. Theá naøo laø Nieäm giaùc chi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi, neáu caùc haøng ñeä töû cuûa Thaùnh luoân

theo doõi quan saùt noäi thaân vôùi caùc thöù chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm ñaày ñuû vaø tröø boû caùc tham lam saàu lo ôû ñôøi, roài ñoái vôùi ngoaïi thaân vaø caû noäi -ngoaïi thaân cuõng theo doõi quan saùt vôùi ñaày ñuû chaùnh caàn, chaùnh tri, chaùnh nieäm vaø deïp boû tham saàu y nhö theá. Roài ñoái vôùi trong vaø ngoaøi cuûa ba thöù thoï- taâm- phaùp..., roäng noùi cuõng y nhö vaäy. Khi tu taäp boán nieäm truï thaân- thoï- taâm- phaùp nhö theá thì heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, caùc nieäm tuøy nieäm (nghó nhôù theo ñuoåi) chuyeân nieäm (nghó chuyeân vaøo moät vieäc) vaø nghó nhôù, khoâng queân khoâng loãi, khoâng traùi khoâng soùt, khoâng maát phaùp taùnh, taâm luoân saùng suoát, ghi nhôù laâu beàn, ñeàu goïi chung laø nieäm. Cuõng goïi laø nieäm caên, cuõng goïi laø nieäm löïc, nieäm giaùc chi, hay chaùnh nieäm. Ñoù laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo voâ laäu xuaát theá khoâng coù chaáp tröôùc vaø chuyeån bieán maõi cuûa Phaät cuûa Thaùnh, neân noù chaùnh thöùc dieät heát caùc khoå ñeán taän cuøng bieân giôùi. Nhöõng ngöôøi tu hoïc neân ñoái vôùi caùc haønh, thaáy ñöôïc maø luoân suy tö tìm xeùt quan saùt khieán cho ñaït ñeán choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haønh thì phaûi nhìn thaáy thaät roõ, thaät thaáu suoát caùc tai hoïa loãi laàm cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn thì cuõng thaáy thaät tinh töôøng thaáu suoát caùc coâng ñöùc. Nhö baäc A-la-haùn vôùi taâm giaûi thoaùt thì luoân luoân tö duy quan saùt khieán ñaït ñeán choã roát raùo. Heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, caùc nieäm tuøy nieäm (nhôù nghó theo ñoù maõi)..., cho ñeán taâm saùng suoát ghi nhôù laâu beàn. Ñoù goïi laø Nieäm giaùc chi.

2. Theá naøo laø Traïch phaùp giaùc chi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi, neáu haøng ñeä töû cuûa Thaùnh bieát ñuùng

nhö thaät caùc phaùp thieän hay phaùp baát thieän, coù toäi hay khoâng coù toäi, ñaùng tu hay khoâng ñaùng tu, phaùp naøo thaáp keùm, phaùp naøo thaéng dieäu


(cao sieâu maàu nhieäm), phaùp naøo ñen hay traéng, phaùp naøo coù ñoái ñòch, phaùp naøo duyeân sinh...

Hay bieát ñuùng nhö thaät phaùp naøo thieän hay baát thieän. Theá naøo laø phaùp thieän? Nghóa laø nghieäp thieän cuûa thaân vaø ngöõ,

phaùp thieän cuûa taâm vaø taâm sôû, taâm khoâng töông öng vôùi thieän vaø söï traïch dieät (söï choïn löïa veà tòch dieät), thì goïi laø phaùp thieän.

Theá naøo laø phaùp baát thieän? Nghóa laø nghieäp baát thieän cuûa thaân vaø mieäng (haønh ñoäng vaø lôøi noùi baát thieän), phaùp baát thieän cuûa taâm vaø taâm sôû, taâm khoâng töông öng vôùi chaúng thieän, ñoù laø phaùp baát thieän.

Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp thieän vaø baát thieän noùi treân maø duøng chaùnh tueä nhö thaät ñeå choïn löïa toät cuøng, duøng taàm khaép nôi suy tö, duøng töù khaép nôi tìm xeùt, suy xeùt tìm hieåu thaät kyõ löôõng. Ñoù goïi laø bieát ñuùng nhö thaät veà caùc phaùp thieän vaø baát thieän.

Hay bieát ñuùng nhö thaät veà caùc phaùp coù toäi vaø khoâng toäi. Phaùp coù toäi laø sao? Töùc laø ba haïnh aùc, ba caên chaúng thieän, möôøi

nghieäp ñaïo baát thieän. Ñoù laø ba phaùp coù toäi. Phaùp khoâng toäi laø sao? Töùc laø ba dieäu haïnh, ba caên thieän, möôøi

nghieäp ñaïo thieän. Ñoù laø phaùp khoâng toäi. Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp coù toäi vaø khoâng toäi nhö theá, maø duøng

chaùnh tueä nhö thaät ñeå choïn löïa, choïn löïa toät cuøng, duøng taàm maø suy xeùt khaép choán, duøng töù maø tìm hieåu moïi nôi, suy xeùt tìm hieåu thaät kyõ löôõng. Ñoù goïi laø hay bieát ñuùng nhö thaät caùc phaùp coù toäi vaø khoâng toäi.

Giöõ bieát ñuùng nhö thaät phaùp naøo ñaùng tu vaø khoâng ñaùng tu. Theá naøo laø phaùp ñaùng tu? Ñoù laø ba dieäu haïnh, ba caên thieän, möôøi

nghieäp ñaïo thieän. Vieäc gaàn guõi caùc baäc Thieän só, laéng nghe chaùnh phaùp taùc yù ñuùng lyù, cung kính laéng nghe, kín ñaùo giöõ gìn caên moân, aên uoáng bieát ñoä löôïng chöøng möïc, ñaàu hoâm cuoái ñeâm luoân tónh thöùc ñeå suy tö, sieâng tu caùc phaùp thieän..., ñoù goïi laø phaùp ñaùng tu, caàn phaûi tu.

Laïi coøn caùc phaùp: Töù nieäm truï (thaân thoï taâm phaùp), boán chaùnh thaéng, boán thaàn tuùc, naêm caên, naêm löïc, baûy giaùc chi, taùm chi Thaùnh ñaïo, boán chaùnh haïnh, boán phaùp tích, Xa-ma-tha, Tyø-baùt-xaù-na..., cuõng goïi laø caùc phaùp caàn phaûi tu.

Theá naøo laø phaùp khoâng neân tu? Ñoù laø ba haïnh aùc, ba caên baát thieän, möôøi nghieäp ñaïo baát thieän, gaàn guõi giao du vôùi ngöôøi chaúng thieän, laéng nghe phaùp baát chaùnh, taø phaùp, khoâng taùc yù ñuùng lyù, laøm caùc haïnh phi phaùp, khoâng cung kính laéng nghe, khoâng cung kính hoïc hoûi, khoâng giöõ gìn caên moân, aên uoáng khoâng bieát ñoä löôïng chöøng möïc, ñaàu hoâm cuoái ñeâm quen thoùi nguû li bì, khoâng sieâng tu phaùp thieän..., ñoù goïi laø phaùp


www.daitangkinh.org

khoâng neân tu. Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp neân tu vaø phaùp khoâng neân tu, duøng chaùnh

tueä nhö thaät maø tuyeån choïn, tuyeån choïn toät cuøng, duøng taàm maø suy xeùt khaép choán, duøng töù maø tìm hieåu moïi nôi, suy xeùt tìm hieåu kyõ caøng moïi leõ. Ñoù goïi laø bieát ñuùng nhö thaät phaùp naøo neân tu vaø khoâng neân tu.

Gioûi bieát ñuùng nhö thaät phaùp naøo laø thaáp keùm hay thaéng dieäu (cao quyù tuyeät dieäu).

Theá naøo laø phaùp thaáp keùm? Ñoù laø caùc phaùp baát thieän, bò che truøm voâ kyù, ñoù laø phaùp thaáp keùm.

Theá naøo laø phaùp thaéng dieäu? Nghóa laø caùc phaùp thieän vaø khoâng bò che laáp voâ kyù, ñoù laø phaùp thaéng dieäu.

Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp thaáp keùm vaø thaéng dieäu nhö theá, duøng chaùnh tueä nhö thaät maø tuyeån choïn, tuyeån choïn toät cuøng, duøng taàm maø suy xeùt khaép choán, duøng töù maø tìm hieåu moïi nôi, suy xeùt tìm hieåu thaät kyõ löôõng. Ñoù laø gioûi bieát ñuùng nhö thaät phaùp naøo thaáp keùm hay thaéng dieäu.

Gioûi bieát ñuùng nhö thaät phaùp ñen hay traéng, phaùp baát thieän goïi laø ñen, phaùp thieän goïi laø traéng, phaùp coù toäi thì goïi laø ñen, phaùp khoâng toäi thì goïi laøtraéng, phaùp khoâng ñaùng tu thì goïi laø ñen, phaùp neân tu thì goïi laø traéng, phaùp thaáp keùm thì goïi laø ñen, phaùp thaéng dieäu thì goïi laø traéng...

Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp traéng -ñen nhö theá, duøng chaùnh tueä nhö thaät maø tuyeån choïn, tuyeån choïn toät cuøng, duøng taàm maø suy xeùt khaép choán, duøng töù maø tìm hieåu moïi nôi, suy xeùt tìm hieåu thaät kyõ löôõng thaáu suoát. Ñoù goïi laø kheùo bieát ñuùng nhö thaät caùc phaùp ñen- traéng.

Gioûi bieát ñuùng nhö thaät veà caùc phaùp ñoái ñòch nhau. Theá naøo laø phaùp coù ñoái nghòch? Nghóa laø tham vaø khoâng tham ñoái

nghòch nhau, saân giaän vaø khoâng saân giaän, si meâ vaø khoâng si meâ..., goïi laø phaùp coù ñoái nghòch.

Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp coù ñoái nghòch nhö theá duøng chaùnh tueä nhö thaät maø tuyeån choïn, tuyeån choïn toät cuøng, duøng taàm maø suy xeùt khaép choán, duøng töù maø tìm hieåu moïi nôi, suy xeùt tìm hieåu thaät kyõ löôõng thaáu suoát. Ñoù goïi laø gioûi bieát ñuùng nhö thaät veà caùc phaùp coù ñoái nghòch.

Gioûi bieát ñuùng nhö thaät veà caùc phaùp duyeân sinh, nghóa laø phaùp duyeân khôûi vaø phaùp duyeân ñaõ sinh, thì goïi chung laø phaùp duyeân sinh. Ngöôøi naøy ñoái vôùi phaùp duyeân sinh nhö theá, duøng chaùnh tueä nhö thaät maø tuyeån choïn, tuyeån choïn toät cuøng, duøng taàm maø suy xeùt khaép choán, duøng töù maø tìm hieåu moïi nôi, suy xeùt tìm hieåu thaät kyõ löôõng thaáu suoát. Ñoù goïi laø gioûi bieát ñuùng nhö thaät veà phaùp duyeân sinh.


Ngöôøi naøy bieát ñuùng nhö thaät veà phaùp thieän- chaúng thieän, roäng noùi cho ñeán khi phaùp duyeân sinh, caû thaûy coù voâ laäu taùc yù töông öng maø ñoái vôùi phaùp tuyeån choïn, tuyeån choïn toät baäc, hieåu roõ, hieåu roõ taát caû, hieåu roõ gaàn, thaáu suoát caùc ñieàu saâu kín, thaåm xeùt saùng suoát tinh töôøng, tueä haønh saùng roõ, Tyø-baùt-xaù-na, goïi chung laø tueä, cuõng goïi laø tueä caên, tueä löïc, traïch phaùp, giaùc chi, chaùnh kieán. Ñoù goïi laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo tuøy chuyeån, ñeàu laø ñaïo voâ laäu xuaát theá khoâng coù chaáp tröôùc cuûa Phaät, neân noù chính thöùc dieät heát caùc khoå taän cuøng bieân giôùi gaây khoå. Nhöõng ngöôøi tu hoïc, thaáy coù caùc haønh naøo thì suy tö tìm xeùt quan saùt kyõ löôõng, khieán ñaït ñöôïc ñeán choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haønh phaûi thaáy saâu xa caùi tai hoïa laàm loãi cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn thì cuõng thaáy saâu xa thaáu suoát caùc coâng ñöùc. Neáu baäc A-la-haùn ñoái vôùi taâm giaûi thoaùt maø suy xeùt tìm hieåu quan saùt thaáu suoát khieán ñaït ñeán choã roát raùo. Heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, ñoái vôùi phaùp maø tuyeån choïn..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø Traïch phaùp giaùc chi.

3. Theá naøo laø Tinh taán giaùc chi? Ñaùp: Nhö Ñöùc Theá Toân noùi, neáu caùc haøng ñeä töû Thaùnh: Vì muoán ñoaïn döùt caùc phaùp aùc baát thieän ñaõ sinh ra, neân khôûi loøng

ham thích, phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng caàn maãn, khích leä taâm, giöõ gìn taâm.

Vì muoán ngöøa caùc phaùp aùc baát thieän chöa sinh thì ñöøng sinh, neân khôûi loøng ham thích, phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng caàn maãn, khích leä taâm, giöõ gìn taâm.

Vì muoán caùc phaùp thieän chöa sinh phaûi sinh ra, neân khôûi loøng ham thích, phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng caàn maãn, khích leä taâm, giöõ gìn taâm.

Vì muoán caùc phaùp thieän ñaõ sinh seõ beàn bæ truï maõi khoâng queân maát, luoân tu boài ñaày ñuû khieán caøng roäng lôùn maõi trí taùc chöùng, neân khôûi loøng ham thích, phaùt sinh maïnh meõ söï sieâng naêng caàn maãn, khích leä taâm, giöõ gìn taâm.

Ngöôøi naøy khi tu taäp boán chaùnh thaéng nhö theá, heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, vôùi caùc söï sieâng naêng caàn maãn, theá löïc maïnh meõ, haêng haùi toät ñoä khoù ngaên caûn, loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng, ñeàu goïi chung laø tinh taán. Cuõng goïi laø caàn tinh taán, löïc tinh taán, Tinh taán giaùc chi hay chaùnh caàn. Ñoù laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo tuøy chuyeån, ñeàu laø voâ laäu xuaát theá, khoâng coù chaáp tröôùc cuûa Phaät. Neân noù chính thöùc dieät heát caùc khoå taän cuøng bieân giôùi gaây khoå. Nhöõng ngöôøi tu hoïc, thaáy coù caùc haïnh naøo thì suy tö tìm xeùt quan saùt kyõ löôõng, khieán ñaït ñöôïc ñeán


www.daitangkinh.org

choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haønh phaûi thaáy saâu xa caùi tai hoïa laàm loãi cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn thì cuõng thaáy saâu xa thaáu suoát, caùc coâng ñöùc. Neáu baäc A-la-haùn ñoái vôùi taâm giaûi thoaùt maø suy xeùt tìm hieåu quan saùt thaáu suoát khieán ñaït ñeán choã roát raùo. Heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, vôùi caùc söï sieâng naêng caàn maãn..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø Tinh taán giaùc chi.

4. Theá naøo laø Hyû giaùc chi? Ñaùp: Nghóa laø nhö Ñöùc Theá Toân noùi, Ñaïi danh neân bieát, neáu caùc

haøng ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán chö Phaät, baûo ñaây laø Ñöùc Theá Toân, laø baäc Nhö Lai, A-la-haùn, Chaùnh ñaúng giaùc, Minh haïnh vieân maõn, Thieän theä, Theá gian giaûi, Voâ thöôïng tröôïng phu, Ñieàu ngöï só, Thieân nhaân sö, Phaät - Baïc-giaø-phaïm. Caùc vò ñeä töû cuûa Thaùnh ñaây khi duøng töôùng nhö theá maø nghó ñeán Phaät, thì tham seõ khoâng raøng buoäc taâm, saân khoâng raøng buoäc taâm, si khoâng raøng buoäc taâm. Ñoái vôùi Nhö Lai neân taâm ngöôøi aáy ngay thaúng chaùnh tröïc. Vì taâm chaùnh tröïc neân ñöôïc nghóa coù oai theá, ñöôïc phaùp coù oai theá. ÔÛ choã Nhö Lai neân coù theå phaùt sinh nieàm vui. Vì coù vui neân sinh möøng, vì möøng neân thaân ñöôïc an, thaân an neân coù hoan laïc vì coù hoan laïc neân taâm ñònh, vì taâm ñaõ ñònh neân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình baát bình ñaúng, khaùc nhau maø luoân truï vaøo choã bình ñaúng. Ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coù naõo haïi thì truï vaøo choã khoâng bò naõo haïi, ñöôïc döï vaøo doøng phaùp, ôû beân chö Phaät maø tu taäp tuøy nieäm..., cho ñeán coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn roát raùo.

Laïi nöõa, Ñaïi danh neân bieát, neáu haøng ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nghó ñeán chaùnh phaùp, laø chaùnh phaùp cuûa Phaät, kheùo noùi caùc ñieàu hieän thaáy, khoâng noùng naûy böùt röùt, ñuùng thôøi höôùng daãn chæ ñaïo, quan saùt ñeán gaàn, ngöôøi trí ñöôïc noäi chöùng. Ngöôøi ñeä töû Thaùnh ñoù, khi do töôùng maø nhôù nghó ñeán phaùp, thì tham saân si seõ khoâng raøng buoäc taâm, ôû choã chaùnh phaùp, taâm ngöôøi aáy ngay thaúng chaùnh tröïc. Vì taâm chaùnh tröïc neân ñöôïc nghóa coù oai theá, ôû choã chaùnh phaùp gioûi phaùt sinh nieàm vui, vì coù vui neân sinh möøng, vì möøng neân thaân an, vì thaân an neân coù hoan laïc vì coù hoan laïc neân taâm ñònh, vì taâm ñaõ ñònh neân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình baát bình ñaúng, maø ñöôïc truï vaøo choã bình ñaúng. Ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coù naõo haïi thì truï vaøo choã khoâng bò naõo haïi. Ñöôïc döï vaøo doøng phaùp. ÔÛ choã chaùnh phaùp tu taäp tuøy nieäm... cho ñeán coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn roát raùo.

Laïi nöõa, Ñaïi danh neân bieát, neáu haøng ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán Taêng giaø (chö Taêng). Nghóa laø caùc ñeä töû Phaät, ñaày ñuû dieäu haïnh, haïnh ngay thaúng thaønh thaät, haïnh ñuùng lyù, haïnh phaùp tuøy


phaùp, haïnh hoøa kính, haïnh tuøy phaùp... Laïi caùc vò ñeä töû Phaät coù Döï löu höôùng, quaû Döï löu; coù Nhaát lai höôùng, quaû Nhaát lai; coù Baát hoaøn höôùng, quaû Baát hoaøn; coù A-la-haùn höôùng, quaû A-la-haùn. Nhö theá goïi chung laø coù boán ñoâi- taùm leû Boå ñaéc giaø la Taêng giaø nhö theá coù ñaày ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû ñònh löïc, ñaày ñuû trí tueä, ñaày ñuû giaûi thoaùt, ñaày ñuû giaûi thoaùt tri kieán, ñaùng ñöôïc môøi thænh, ñaùng khuaát phuïc (quy phuïc), laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ñaùng cung kính, ñaùng ñöôïc theá gian cuùng döôøng. Caùc ñeä töû Thaùnh khi coù töôùng nhö theá maø nghó ñeán Taêng giaø thì seõ khoâng bò tham saân si raøng buoäc taâm. ÔÛ choã Taêng giaø, taâm ngöôøi aáy ngay thaúng chaùnh tröïc, vì taâm chaùnh tröïc neân ñöôïc nghóa coù oai theá, ñöôïc phaùp coù oai theá. ÔÛ choã Taêng giaø seõ khôûi sinh caùc nieàm vui. Vì vui neân sinh ra möøng, taâm möøng neân thaân an, thaân an neân coù hoan laïc, coù hoan laïc neân taâm ñònh, taâm ñònh neân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình baát bình ñaúng thì luoân truï vaøo choã bình ñaúng, ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coù naõo haïi thì truï vaøo choã khoâng bò naõo haïi. Ñöôïc döï vaøo doøng phaùp, ôû choã Taêng giaø maø tu taäp tuøy nieäm..., cho ñeán coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn roát raùo.

Laïi nöõa, Ñaïi danh neân bieát, neáu haøng ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nhôù nghó ñeán giôùi haïnh cuûa mình. Nghóa laø giôùi haïnh thanh tònh cuûa mình khoâng heà thieáu soùt, khoâng laãn loän dô baån, xöùng ñaùng thoï laõnh phaåm vaät cuùng döôøng maø khoâng chuùt toái taêm, kheùo leùo roát raùo, kheùo leùo thoï trì tuaân giöõ. Baäc trí luoân khen ngôïi khoâng heà cheâ bai. Haøng ñeä töû Thaùnh ñoù khi nhôø töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán giôùi haïnh cuûa mình thì seõ khoâng bò tham saân si raøng buoäc taâm. ÔÛ choã giôùi haïnh cuûa mình, taâm ngöôøi aáy ngay thaúng chaùnh tröïc, vì taâm chaùnh tröïc neân ñöôïc nghóa coù oai theá, ñöôïc phaùp coù oai theá. ÔÛ choã giôùi haïnh cuûa mình neân khôûi sinh nieàm vui. Vì vui neân sinh ra möøng, vì taâm möøng neân thaân an, vì thaân an neân coù hoan laïc, vì coù hoan laïc neân taâm ñònh, vì taâm ñònh neân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình baát bình ñaúng thì luoân truï vaøo choã bình ñaúng, ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coù naõo haïi thì luoân truï vaøo choã khoâng bò naõo haïi. Ñöôïc döï vaøo doøng phaùp, ôû choã giôùi haïnh cuûa mình maø tu taäp tuøy nieäm..., cho ñeán coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn roát raùo.

Laïi nöõa, Ñaïi danh neân bieát, neáu haøng ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán haïnh boá thí cuûa mình. Nghóa laø: Ta nay ñaây kheùo coù ñöôïc caùc lôïi ích toát ñeïp, tuy ñang ôû giöõa soá chuùng sinh bò troùi buoäc raøng ròt cuûa voâ löôïng söï tham lam keo kieät dô baån laàm loãi, nhöng taâm luoân xa lìa ñöôïc caùc taät xaáu tham lam keo kieät maø gioûi laøm vieäc ban aân boá thí. Tuy ñang ôû taïi gia nhöng khoâng heà ñam meâ tham lam taát caû tieàn taøi baùu vaät maø buoâng tay boá thí, thöôøng lo cuùng kieán lôùn, cuùng döôøng


www.daitangkinh.org

caùc baäc phöôùc ñieàn, ban thí ñaày ñuû, vui thích phaân chia bình ñaúng..., caùc vò ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán haïnh boá thí cuûa mình, khi ñoù thì tham saân si seõ khoâng raøng buoäc taâm. ÔÛ choã haïnh boá thí cuûa mình, thì taâm ngöôøi aáy ngay thaúng chaùnh tröïc. Do taâm chaùnh tröïc neân ñöôïc nghóa coù oai theá, ñöôïc phaùp coù oai theá. ÔÛ choã haïnh boá thí cuûa mình neân khôûi sinh nieàm vui. Vì vui neân sinh ra möøng, vì taâm möøng neân thaân an, vì thaân an neân coù hoan laïc, vì coù hoan laïc neân taâm ñònh, vì taâm ñònh neân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình baát bình ñaúng thì luoân truï vaøo choã bình ñaúng, ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coù naõo haïi thì luoân truï vaøo choã khoâng bò naõo haïi. Ñöôïc döï vaøo doøng phaùp, ôû choã haïnh boá thí cuûa mình maø tu taäp tuøy nieäm..., cho ñeán coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn roát raùo.

Laïi nöõa, Ñaïi danh neân bieát, neáu caùc ñeä töû Thaùnh do töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán chö Thieân, laø coù caùc chuùng trôøi Töù ñaïi vöông, trôøi Ba möôi ba, trôøi Daï-ma, trôøi Ñoå-söû-ña, trôøi Laïc-bieán-hoùa, trôøi Tha-hoùa- töï-taïi... Caùc trôøi nhö theá vì ñaõ thaønh töïu veà tín- giôùi- vaên- xaû- tueä, neân khi ôû coõi naøy cheát roài seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi trôøi aáy maø höôûng ñöôïc bai nhieâu khoaùi laïc vui söôùng. Nay ta ñaây cuõng coù caùc thöù tín - giôùi - vaên - xaû - tueä, thì cuõng seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi ñoù vaø seõ cuøng vôùi caùc chuùng trôøi (chö Thieân) cuøng höôûng caùc thöù hoan laïc vui söôùng. Haøng ñeä töû Thaùnh aáy, khi do töôùng nhö theá maø nghó nhôù ñeán caùc trôøi, thì seõ khoâng bò tham saân si raøng buoäc taâm. ÔÛ choã chö Thieân, taâm ngöôøi aáy ngay thaúng chaùnh tröïc. Vì chaùnh tröïc neân ñöôïc nghóa coù oai theá, ñöôïc phaùp coù oai theá. ÔÛ choã chö Thieân neân sinh khôûi ñöôïc nieàm vui. Do vui neân sinh ra möøng, taâm möøng neân thaân an, vì thaân an neân coù hoan laïc, vì coù hoan laïc neân taâm ñònh. Vì taâm ñònh neân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình baát bình ñaúng thì luoân truï vaøo choã bình ñaúng, ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình coù naõo haïi thì luoân truï vaøo choã khoâng bò naõo haïi. Ñöôïc döï vaøo doøng phaùp, ôû choã cuûa chö Thieân maø tu taäp tuøy nieäm..., cho ñeán chöùng ñöôïc Nieát-baøn roát raùo.

Khi ngöôøi aáy tu saùu phaùp tuøy nieäm nhö theá, khi taùc yù töông öng vôùi voâ laäu thì taâm vui, raát vui vaø ñang raát vui. Tính chaát cuûa vui, chuûng loaïi cuûa vui, thích yù vui loøng. Tính chaát vaø chuûng loaïi cuûa vui möøng, nieàm vui hoøa hôïp maõi khoâng chia lìa. Haân hoan vui veû, coù taùnh kham nhieäm (ñaûm nhaän coâng vieäc) möøng vui hôùn hôû, tính chaát cuûa möøng vui hôùn hôû (muoán nhaûy muùa), vui töôi vaø tính chaát cuûa vui töôi hoan hyû..., goïi chung laø Hyû. Cuõng goïi laø Hyû giaùc chi. Ñoù laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo tuøy chuyeån, ñeàu laø ñaïo voâ laäu xuaát theá, khoâng coù chaáp tröôùc cuûa Phaät. Neân coù theå chaùnh thöùc dieät heát caùc khoå ñeán taän cuøng bieân giôùi gaây


khoå. Nhöõng ngöôøi tu hoïc khi thaáy coù nhöõng haønh naøo, thì neân coá gaéng suy tö tìm xeùt quan saùt kyõ löôõng khieán ñaït ñeán choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haønh thì neân thaáy saâu xa bieát ñöôïc caùc tai hoïa loãi laàm cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn vónh vieãn thì cuõng saâu xa thaáu suoát thaáy ñöôïc caùc coâng ñöùc. Neáu baäc A-la-haùn nhö taâm ñöôïc giaûi thoaùt thì neân suy tö tìm xeùt quan saùt kyõ löôõng khieán ñaït ñeán choã roát raùo. Heát thaûy taùc yù ñeàu töông öng vôùi voâ laäu, thì taâm vui vaø raát vui..., cho ñeán vui veû, tính chaát cuûa vui veû hoan hyû. Ñoù goïi laø Hyû giaùc chi.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 9

Phaåm 15: GIAÙC CHI, Phaàn 2

5. Theá naøo laø Khinh an giaùc chi? Ñaùp: Ñöùc Theá Toân noùi: Khaùnh Hyû neân bieát! Khi nhaäp vaøo sô tónh

löï thì noùi naêng ñeàu yeân döùt. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân caùc phaùp khaùc cuõng ñeàu yeân döùt. Ñaây goïi laø töôùng thuaän Khinh an thöù nhaát.

Khi nhaäp vaøo ñeä nhò tónh löï thì taàm vaø töù ñeàu yeân döùt. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân caùc phaùp khaùc cuõng ñeàu yeân döùt. Ñaây laø töôùng thuaän Khinh an thöù hai.

Khi nhaäp vaøo ñeä tam tónh löï thì caùc möøng vui laëng döùt. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân caùc phaùp khaùc cuõng ñeàu laëng döùt. Ñaây goïi laø töôùng thuaän Khinh an thöù ba.

Khi nhaäp vaøo ñeä töù tónh löï thì caùc hôi thôû vaøo ra ñeàu laëng döùt. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân caùc phaùp khaùc cuõng ñeàu laëng döùt. Ñaây laø töôùng thuaän Khinh an thöù tö.

Khi nhaäp vaøo ñònh dieät töôûng thoï thì töôûng vaø thoï ñeàu laëng döùt. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân caùc phaùp khaùc cuõng ñeàu laëng döùt. Ñaây laø töôùng thuaän Khinh an thöù naêm.

Khaùnh Hyû neân bieát, laïi coù phaàn Khinh an thöôïng dieäu thöù saùu laø cao vöôït toái thöôïng, laø treân heát, laø voâ thöôïng (khoâng coøn gì treân ñöôïc nöõa). Söï Khinh an nhö theá laø raát cao quyù, raát tuyeät dieäu nhieäm maàu. Khoâng coøn söï Khinh an naøo khaùc coù theå hôn ñöôïc.

Vieäc naøy nhö theá naøo? Nghóa laø taâm töø nôi tham maø laïi lìa nhieãm vaø ñöôïc giaûi thoaùt, vaø töø nôi saân si maø lìa nhieãm vaø ñöôïc giaûi thoaùt. Ñaây laø töôùng thuaän Khinh an thöù saùu. Khi tö duy tìm xeùt veà töôùng naøy thì coù taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, neân thaân ñöôïc Khinh an vaø taâm cuõng ñöôïc Khinh an, tính chaát cuûa Khinh an, chuûng loaïi cuûa Khinh an..., goïi chung laø Khinh an, cuõng goïi laø Khinh an giaùo chæ. Ñaáy laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo tuøy chuyeån, ñeàu laø ñaïo voâ laäu xuaát theá, khoâng coù chaáp


tröôùc cuûa Phaät. Neân coù theå chaùnh thöùc dieät heát caùc khoå ñeán taän cuøng bieân giôùi gaây ra khoå. Nhöõng ngöôøi tu hoïc, khi thaáy coù haønh naøo thì neân suy nghó quan saùt tìm hieåu kyõ löôõng khieán noù ñaït ñeán choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haønh haõy nhìn thaáy saâu xa caùc tai hoïa loãi laàm cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn vónh vieãn thì cuõng thaáy saâu xa caùc coâng ñöùc. Neáu A-la- haùn nhö ñoái vôùi taâm giaûi thoaùt, thì seõ suy tö quan saùt thaáu suoát khieán ñaït ñeán choã roát raùo. Heát thaûy taùc yù ñeàu töông öng vôùi voâ laäu, thaân vaø taâm ñeàu ñöôïc Khinh an, tính chaát chuûng loaïi cuûa Khinh an... Ñoù laø Khinh an giaùc chi.

6. Theá naøo laø Ñònh giaùc chi? Ñaùp: Ñöùc Theá Toân noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, Ta noùi döïa vaøo

baäc sô tónh löï (sô thieàn) coù theå dieät heát caùc laäu. Ta noùi nhö vaày: Neáu döïa vaøo ñeä nhò, ñeä tam, ñeä töù tónh löï, vaø Khoâng voâ bieân xuù, Thöùc voâ bieân xöù, Voâ sôû höõu xöù..., coù theå dieät heát caùc laäu. Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Ta döïa vaøo ñaâu maø noùi laø neáu y vaøo sô tónh löï thì caùc laäu ñeàu döùt heát? Nghóa laø coù vò Bí-soâ tröôùc ñaây do töôùng traïng cuûa caùc haønh nhö theá maø lìa duïc vaø caùc phaùp aùc baát thieän, coù taàm vaø töù suy xeùt tìm hieåu cuøng ly sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû vaøo sô tónh löï. Nhöng ngöôøi naøy khoâng chòu suy nghó tìm xeùt töôùng traïng cuûa caùc haønh nhö theá maø laïi chæ suy nghó veà caùc thöù saéc - thoï - töôûng - haønh - thöùc maø hoï coù höôùng ñeán. Nghóa laø caùc phaùp naøy nhö laø caùc thöù beänh, caùc thöù ung nhoït gheû lôû, nhö teân ñoäc gaây khoå haïi, noù laø voâ thöôøng - khoå - khoâng - voâ ngaõ. Do vaäy keû aáy ñoái vôùi phaùp naøy phaûi neân quyeát taâm chaùn cheâ nhôøm tôûm, sôï haõi, ngaên tröø. Sau ñoù môùi giöõ gìn kieàm cheá taâm mình, ñaët noù vaøo choã cam loà, roài suy nghó coõi ñoù thaät laø vaéng laëng nhieäm maàu, phaûi buoâng boû heát taát caû, chæ lo dieät heát aùi, lìa nhieãm, an truï Nieát-baøn, tòch dieät vónh vieãn. Gioáng nhö vieäc oâng thaày daïy baén cung cho moät ñaùm hoïc troø. Tröôùc heát thì phaûi hoïc baén gaàn, baén nhöõng taâm voøng troøn, roài ñeán nhöõng hình ngöôøi baèng buøn, baèng coû beän laïi v.v..., sau ñoù thì môùi baén xa. Vaø sau naøy thì nhöõng vaät to lôùn cöùng chaéc theá naøo cuõng seõ bò baén tan hoaïi heát. Caùc thaày Bí-soâ cuõng vaäy, tröôùc heát phaûi töø caùc töôùng maïo hình traïng cuûa caùc haønh nhö theá maø lìa duïc vaø caùc phaùp döõ, baát thieän roài coù taàm coù töù maø suy xeùt, ly sinh hyû laïc vaø truï ñaày ñuû vaøo sô tónh löï. Nhöng ngöôøi naøy khoâng chòu suy nghó quan saùt caùc töôùng traïng caùc haønh nhö theá, laïi chæ lo suy nghó veà saéc- thoï-töôûng-haønh-thöùc maø hoï coù roài höôùng ñeán. Töùc laø haõy goïi caùc phaùp naøy nhö beänh, nhö ung thö gheû lôû, nhö teân ñoäc gaây khoå haïi, noù luoân laø voâ thöôøng - khoå -khoâng - voâ ngaõ. Do vaäy ñoái vôùi caùc phaùp ñoù phaûi quyeát loøng chaùn cheâ gheâ tôûm, sôï seät vaø ngaên tröø. Sau ñoù roài môùi thaâu giöõ taâm,


www.daitangkinh.org

kieàm cheá ñaët noù vaøo coõi cam loà, vaø suy töôûng caûnh giôùi ñoù thaät laø vaéng laëng yeân tónh nhieäm maàu, buoâng boû taát caû, chæ lo vieäc döùt aùi, lìa nhieãm vaø Nieát-baøn tòch dieät vónh vieãn. Ngöôøi ñoù chæ thaáy nhö theá, bieát nhö theá thì seõ töø duïc laäu maø taâm ñöôïc giaûi thoaùt, cuõng seõ töø höõu laäu, voâ minh laäu maø taâm ñöôïc giaûi thoaùt. Ñôøi soáng tu ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, khoâng coøn thoï nhaän thaân sau nöõa. Ta döïa vaøo caùc vieäc nhö theá maø noùi: Döïa vaøo sô tónh löï thì khaû naêng döùt heát caùc tónh löï. Nhö vieäc noùi döïa vaøo sô tónh löï döùt heát caùc laäu, thì Ta noùi döïa vaøo caùc baäc thöù hai, ba, tö tónh löï vaø Khoâng voâ bieân xöù, Thöùc voâ bieân xöù, Voâ sôû höõu xöù... Caùc laäu cuõng döùt heát tuøy theo moãi choã cuõng seõ nhö theá.

Nghóa laø ñeä nhò Tónh löï neân noùi nhö theá naøy: Laïi coù vò Bí-soâ, tröôùc heát ñaõ do caùc töôùng traïng caùc haønh nhö theá, taàm töù ñeàu vaéng laëng, beân trong ñeàu yeân tónh, taâm luoân chuyeân chuù vaøo moät caûnh, khoâng taàm khoâng töù ñònh sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû vaøo ñeä nhò tónh löï. Nhöng ngöôøi naøy khoâng chòu suy nghó veà caùc hình traïng caùc haønh nhö theá..., cho ñeán roäng noùi veà Voâ sôû höõu xöù maø noùi theá naøy: Laïi coù Bí-soâ, tröôùc heát do caùc töôùng traïng cuûa caùc haønh nhö theá maø vöôït leân taát caû Thöùc voâ bieân xöù, nhöng ngöôøi naøy chaúng chòu suy nghó veà caùc töôùng traïng cuûa caùc haønh nhö theá, chæ lo suy nghó veà saéc - thoï - töôûng - haønh -thöùc maø hoï coù ñöôïc ñeå höôùng ñeán, cho ñeán roäng noùi... Caùc thaày Bí-soâ neân bieát: Cho ñeán vôùi töôûng ñònh cuõng coù theå laøm ñöôïc nhöõng vieäc ñaùng laøm nhö theá.

Laïi coù Phi töôûng phi phi töôûng xöù vaø ñònh dieät taän, Ta noùi vôùi thaày Bí-soâ tu caùc ñònh nhö theá, phaûi neân nhieàu laàn xuaát nhaäp ra vaøo khi tu ñònh aáy vaø luùc nhaäp ñònh baäc thöù baûy, heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu, caùc taâm truï ñeàu truï, cho ñeán taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh..., goïi chung laø ñònh, cuõng goïi laø ñònh caên, ñònh löïc, ñònh giaùc chi, hay chaùnh ñònh. Ñaây laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo tuøy chuyeån..., ñeàu laø ñaïo voâ laäu xuaát theá, khoâng chaáp tröôùc..., cuûa Phaät. Neân noù coù khaû naêng chính thöùc dieät heát caùc khoå ñeán taän cuøng bieân giôùi gaây ra khoå. Nhöõng ngöôøi tu hoïc neáu thaáy caùc haïnh naøo thì neân coá gaéng suy tö quan saùt tìm xeùt kyõ löôõng khieán noù ñaït ñeán choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haïnh thì phaûi thaáy thaät saâu xa veà caùc tai hoïa loãi laàm cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn vónh vieãn thì cuõng phaûi thaáy thaáu suoát caùc coâng ñöùc. Nhö baäc A-la-haùn ñoái vôùi taâm giaûi thoaùt maø suy tö quan saùt kyõ löôõng khieán cho noù ñaït ñeán choã roát raùo, heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu thì caùc taâm truï ñeàu truï..., cho ñeán tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh. Ñoù goïi laø Ñònh giaùc chi.

7. Theá naøo laø Xaû giaùc chi?


Ñaùp: Laø coù vò Bí-soâ suy nghó tö duy veà ñoaïn giôùi, ly giôùi, dieät giôùi... Do ñaây maø phaùt khôûi caùc tính chaát veà taâm bình ñaúng, taâm chaùnh tröïc, taâm khoâng caûnh giaùc, luoân ñöôïc vaéng laëng. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay neân ñoái vôùi caùc phaùp thuaän theo tham, thuaän theo saân, thuaän theo si maø lìa boû tham saân si. Do ñaây maø phaùt khôûi taâm coù tính chaát bình ñaúng, chaùnh tröïc, khoâng caûnh giaùc, maø luoân vaéng laëng. Ngöôøi naøy nghó: Ta nay ñoái vôùi caùc phaùp tham - saân - si thì taâm phaûi khoâng thaâu giöõ, bò nhieãm. Do ñaây maø phaùt khôûi tính chaát cuûa taâm bình ñaúng, tính chaát cuûa taâm chaùnh tröïc, tính chaát cuûa taâm khoâng caûnh giaùc, maø luoân vaéng laëng. Ngöôøi naøy suy nghó tìm xeùt kyõ löôõng veà saùu phaùp thuaän xaû, heát thaûy taùc yù töông öng vôùi caùc tính chaát cuûa taâm bình ñaúng, taâm chaùnh tröïc, taâm khoâng caûnh giaùc, maø luoân vaéng laëng..., goïi chung laø Xaû. Cuõng goïi laø Xaû giaùc chi. Ñaây laø ñaïo tuøy haønh, ñaïo ñeàu coù, ñaïo tuøy chuyeån, ñeàu laø ñaïo voâ laäu xuaát theá, khoâng coù chaáp tröôùc cuûa Phaät. Neân noù coù khaû naêng chính thöùc dieät heát caùc khoå ñeán taän cuøng bieân giôùi gaây ra khoå. Nhöõng ngöôøi coù tu hoïc khi thaáy coù caùc gia haïnh naøo thì neân tö duy quan saùt kyõ löôûng khieán noù ñaït ñeán choã roát raùo. Ñoái vôùi caùc haïnh thì phaûi saâu xa thaáy ñöôïc caùc tai hoïa loãi laàm cuûa chuùng. Coøn ñoái vôùi Nieát-baøn vónh vieãn thì cuõng nhìn thaáu suoát caùc coâng ñöùc. Neáu coù baäc A-la-haùn, nhö ñoái vôùi taâm giaûi thoaùt maø suy tö quan saùt kyõ löôõng khieán cho noù ñaït ñeán choã roát raùo. Neáu coù heát thaûy taùc yù töông öng vôùi voâ laäu thì seõ coù caùc tính chaát cuûa taâm bình ñaúng, taâm chaùnh tröïc, taâm luoân vaéng laëng khoâng lo caûnh giaùc. Ñoù goïi laø Xaû giaùc chi.

-------------------

Phaåm 16: TAÏP SÖÏ


Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Caùc thaày neáu coù theå ñoaïn döùt moät phaùp naøo, thì Ta baûo ñaûm chaéc chaén nhaát ñinh raèng caùc thaày seõ ñöôïc phaùp Baát hoaøn. Nghóa laø neáu nhö tham maø ñaõ ñöôïc tröø saïch roài, thì Ta coù theå baûo ñaûm nhaát ñònh raèng ngöôøi ñoù seõ khoâng trôû laïi nöõa (baát hoaøn).

Cuõng nhö theá, caùc thöù saân, giaän, si meâ, giaän hôøn, che giaáu, buoàn raàu, ganh tî, keo kieät, doái traù, nònh noït, khoâng bieát xaáu hoå vôùi ngöôøi (taøm), khoâng töï theïn vôùi mình (quyù), maïn, quaù maïn, maïn quaù maïn, taêng thöôïng maïn, ty maïn, taø maïn, kieâu maïn, phoùng daät, kieâu ngaïo, giaän töùc,


www.daitangkinh.org

laøm cao, doái, quyû quyeät, giaû traù, hieän töôùng gaây caûm kích, chæ vì lôïi, mong caàu lôïi, ham muoán xaáu (aùc duïc), duïc to (nhieàu duïc), ca tuïng duïc (hieán duïc), khoâng bieát tri tuùc (hyû tuùc), khoâng cung kính, noùi lôøi döõ, thích baïn döõ xaáu, khoâng nhaãn nhòn, ñam meâ, khaép ñam meâ, nhieãm, tham, phi phaùp..., tham tröôùc, tham döõ, tham höõu, thaân kieán, coù kieán chaáp, khoâng kieán chaáp, tham duïc, giaän döõ, hoân traàm, meâ nguû, traïo cöû, aên naên, nghi ngôø, roái raém khoâng vui, löôøi bieáng, aên khoâng coù ñieàu ñoä, taâm taùnh meâ muoäi, môø mòt, thaáp keùm, khoâng taùc yù caùc thöù töôûng, naëng neà, hung haêng, ham aên uoáng, tính chaát chaúng hoøa hôïp dòu daøng, taùnh khoâng ñieàu hoøa nhu nhuyeán, khoâng thuaän hôïp vôùi ñoàng loaïi, coù taàm veà duïc, taàm veà giaän, taàm veà haïi, taàm veà thaân thuoäc haøng xoùm, taàm veà ñaát nöôùc, taàm veà chaúng cheát, caùc taàm veà: laêng nhuïc, mieät thò, khinh khi ngöôøi khaùc, nhôø caäy baø con, saàu than buoàn khoå lo saàu, quaáy nhieãu gaây ñau khoå. Ñoái vôùi moät phaùp trong soá ñoù maø ñoaïn döùt haún thì Ta baûo ñaûm ngöôøi aáy nhaát ñinh seõ khoâng coøn trôû laïi nöõa. Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân muoán toùm taét caùc nghóa vöøa noùi, lieàn ñoïc tuïng:

Tham coät chaët höõu tình, Luoân qua laïi ñöôøng döõ, Ngöôøi trí ñoaïn döùt heát, Khoâng trôû laïi coõi naøy.

Coøn caùc thöù saân vaø si..., nhö theá cho ñeán öu naõo (lo saàu khoå naõo) thì moãi thöù ñeàu coù baøi tuïng gioáng nhö baøi tuïng veà tham ôû treân, neân bieát theá.

Theá naøo laø tham? Nghóa laø ñoái vôùi caùc caûnh duïc, caùc thöù tham ñeàu tham, caàm naém, chöùa caát, giöõ gìn, chaáp chaët, meán yeâu, öa thích, meâ maån, ñam meâ ham muoán, khaép nôi ñeàu ñam meâ ham muoán, mong caàu, troùi buoäc trong loøng, say meâ, chieâu taäp caùc khoå cuûa chuûng loaïi tham, thöù sinh ra tham..., goïi chung laø tham.

Theá naøo laø saân giaän? Nghóa laø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình luoân muoán laøm toån haïi, trong loøng chöùa chaát söï taøn ñoäc, muoán gaây khoå ñau buoàn raàu cho moïi ngöôøi. Ñang, ñaõ vaø seõ maõi maõi giaän döõ. Thích gaây tai hoïa toät ñoä, loøng luoân giaän hôøn. Ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình luoân gaây chuyeän ngöôïc ngaïo ñeå gaây caùc toäi aùc tai hoïa. Ñaõ, ñang vaø seõ gaây toäi aùc tai hoïa maõi maõi..., goïi chung laø saân giaän.

Theá naøo laø si meâ? Laø ôû phía tröôùc khoâng bieát, phía sau cuõng khoâng bieát, caû tröôùc laãn sau ñeàu khoâng bieát; trong - ngoaøi vaø caû trong ngoaøi ñeàu khoâng bieát, khoâng bieát nghieäp, khoâng bieát dò thuïc, khoâng bieát nghieäp cuûa dò thuïc, khoâng bieát nghieäp laøm thieän, nghieäp laøm döõ, nghieäp laøm


thieän vaø döõ cuõng khoâng bieát. Ñoái vôùi nhaân cuõng khoâng bieát, khoâng bieát caùc phaùp do nhaân sinh ra, khoâng bieát nhaân sinh ra phaùp, khoâng bieát Phaät - Phaùp vaø Taêng, khoâng bieát khoå - taäp - dieät - ñaïo, khoâng bieát phaùp thieän hay baát thieän, coù toäi hay khoâng toäi, neân tu hay khoâng neân tu, phaùp thaáp keùm hay thaéng dieäu, phaùp traéng hay ñen, khoâng bieát caû phaùp coù ñoái nghòch, phaùp naøo laø duyeân sinh; ñoái vôùi saùu xuùc xöù nhö thaät cuõng khoâng bieát. Khoâng thaáy, khoâng bieát nhö theá, khoâng tu pheùp hieän quaùn, luoân toái muø ngu si, khoâng saùng suoát, mòt môø, caën ñuïc ngaên che phaùp sinh muø, phaùp sinh khoâng coù maét, phaùp sinh khoâng coù trí, phaùp sinh tueä keùm, ngaên ngaïi caùc phaåm chaát toát laønh, khieán khoâng chöùng Nieát-baøn, coù laäu voâ minh, boäc löu voâ minh, aùch naëng voâ minh, goác reã ñoäc voâ minh laù ñoäc- hoa ñoäc voâ minh thaân-caønh-quaû ñoäc voâ minh si meâ ñeàu si meâ vaø raát si meâ, böôùng ñeàu böôùng vaø raát böôùng, chuûng loaïi si, thöù sinh ra si meâ, goïi chung laø si.

Theá naøo laø giaän (phaãn)? Giaän coù hai loaïi: 1. Laø thuoäc veà yeâu thöông maø giaän. 2. Laø thuoäc veà khoâng yeâu thöông maø giaän.

Theá naøo laø thuoäc veà yeâu thöông maø giaän? Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi cha meï - anh em - chò em - vôï con trai gaùi vaø baø con, baïn beø thaân thích... sinh loøng giaän hôøn noùi raèng: Vì sao khoâng cho ta vaät ñoù maø ñöa cho ta thöù naøy? Taïi sao khoâng ñeå ta laøm vieäc ñoù maø baûo ta laøm vieäc naøy? Do ñoù maø sinh ra caùc thöù giaän hôøn, ñeàu giaän, giaän khaép, giaän cuøng cöïc, ñaõ - ñang vaø seõ giaän maõi. Noùng röïc vaø raát noùng röïc, khoùi löûa vaø raát khoùi löûa, loùe saùng vaø raát saùng loùe, hung aùc thoâ baïo, taâm luoân noåi giaän, loä veû hung tôïn, lôøi noùi thoâ baïo. Ñoù laø chuyeän yeâu thích maø giaän.

Theá naøo laø thuoäc veà khoâng yeâu thöông maø giaän? Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi nghó: Nay ngöôøi aáy ñoái vôùi ta muoán laøm vieäc voâ nghóa, khoâng lôïi ích, khoâng an laïc, khoâng thaám nhuaàn, khoâng an oån, maø ngöôøi aáy ñaõ- ñang vaø seõ laøm nhieàu ñieàu voâ nghóa ñoái vôùi ta. Trong khi coù nhieàu ngöôøi ñoái vôùi ta muoán laøm nhieàu ñieàu voâ nghóa... cho ñeán khoâng an oån. Nhöng ñoái vôùi ngöôøi aáy thì hoï laïi laøm caùc vieäc coù nghóa, coù lôïi ích, an laïc, thaám nhuaàn vaø an oån, maø laïi ñoái vôùi ngöôøi aáy ñaõ - ñang vaø seõ laøm caùc ñieàu coù nghóa cho ñeán söï an oån, nhöng ñoái vôùi ta thì hoï laïi laøm caùc ñieàu voâ nghóa... cho ñeán vieäc khoâng an oån. Do ñoù maø phaùt sinh caùc söï giaän döõ, ñeàu giaän döõ cho ñeán hung tôïn, noùi lôøi thoâ baïo. Ñoù goïi laø thuoäc veà khoâng yeâu thöông maø giaän. Thuoäc veà yeâu thöông hay khoâng yeâu thöông, goïi chung laø giaän.

Theá naøo laø haän? Laø coù moät ngöôøi nghó: Ngöôøi aáy ñaõ laøm caùc vieäc


www.daitangkinh.org

voâ nghóa ñoái vôùi ta..., roäng noùi nhö tröôùc, thì ta cuõng phaûi laøm nhö vaäy ñoái vôùi hoï. Giaän naøy töø saân sinh ra, thöôøng oâm loøng giaän döõ, keát thaønh caùc haän thu, khaép nôi cuøng cöïc, taïo ra caùc nghieäp khoù traùnh, bò caùc nghieäp troùi buoäc chaèng chòt, khôûi taïo ra caùc nghieäp raát kieân coá, gaây taïo caùc söï oaùn hôøn thuø haän, tính chaát cuûa loøng oaùn haän..., goïi chung laø haän.

Theá naøo laø che giaáu? (Phuù) Laø nhö coù moät ngöôøi phaù giôùi, phaù phaïm caùc ñieàu thaáy bieát, phaù cuoäc soáng trong saïch, vi phaïm caùc quy ñònh, khoâng giöõ troïn veïn roát raùo caùc giôùi caám, khoâng giöõ ñöôïc trong saïch thanh tònh, khoâng theå veïn toaøn. Ngöôøi naøy ñaõ töï bieát mình phaïm phaùp ñaõ laâu vaø töï nghó: Neáu ta thuù nhaän tröôùc keû khaùc, trình baøy caùc ñieàu phaïm phaùp laøm baäy, taát seõ bò cheá gieãu, taát seõ bò chaâm choïc nhôøm tôûm, hoaëc bò cheâ bai laøm nhuïc vaø keå toäi, keát toäi... roài khoâng coøn ñöôïc ai toân kính quyù meán cuùng döôøng nöõa..., ta thaø chòu ñoïa vaøo ba ñöôøng döõ chöù khoâng theå khai baøy caùc toäi phaïm cuûa ta ñöôïc. Vì sôï beâu rieáu cheâ xaáu, laïi sôï maát söï cung kính cuùng döôøng, neân ngöôøi naøy che giaáu ñeàu che giaáu, che giaáu khaép, ñeàu giaáu gieám, giaáu gieám khaép, giöõ gìn giaáu kín moïi sai phaïm cuûa mình. Ñaõ- ñang vaø seõ che giaáu maõi maõi..., goïi chung laø phuù.

Theá naøo laø naõo? Nghóa laø coù moät ngöôøi ôû trong haøng Taêng chuùng, nhaân vieäc ñuùng phaùp vaø khoâng ñuùng phaùp maø sinh tranh caõi nhau. Caùc vò Bí-soâ vì muoán coù söï hoøa thuaän yeân oån neân ra söùc can ngaên khuyeân baûo. Nhöng ngöôøi naøy ngoan coá khoâng nghe. Ñaây laø loaïi baûn chaát chaúng chòu nghe lôøi khuyeân can, chaúng nghe lôøi raên daïy, taùnh quaù coá chaáp, taùnh giöõ chaët yù mình, taùnh khuynh taû, ñi ngöôïc laïi, taùnh khoâng höõu khuynh, khoâng theo leõ thöôøng, taùnh khoù khuyeân töø boû, taùnh öùng ñoái vuïng veà, taùnh böôùng bænh cuûa loaøi sö töû, taùnh cuûa loaøi saâu ñoäc, taùnh hung baïo döõ daèn..., goïi chung laø naõo.

Theá naøo laø ganh tò? Nghóa laø coù moät ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc ñöôïc cung kính cuùng döôøng toân troïng, khen ngôïi quyù meán, ñuû caû naêm traàn ñaùng öa thích, y phuïc, aên uoáng, ngoïa cuï thuoác trò beänh vaø caùc vaät duïng khaùc ñeàu ñuû. Ngöôøi naøy nghó: OÂng aáy ñaõ ñöôïc cung kính cuùng döôøng... ñuû moïi vieäc, coøn ta thì chaúng coù. Do ñoù maø sinh ra lo saàu, raát lo saàu, khoå quaù khoå, quaù ganh tò..., goïi chung laø ganh tò.

Theá naøo laø keo kieät veà tieàn cuûa? Nghóa laø ñoái vôùi naêm traàn ñaùng öa thích, y phuïc, aên uoáng, ngoïa cuï thuoác men vaø caùc vaät duïng khaùc thì ngaên trôû caám ñoaùn khoâng cho ngöôøi khaùc coù ñöôïc, ñöôïc duøng. Coøn bao nhieâu nhöõng vaät ñaùng öa nhö tieàn baïc cuûa mình ñang coù, thì khoâng ban


taëng boá thí cho ai caû, khoâng khaép thí, khoâng tuøy theo khaép thí, khoâng buoâng xaû, khaép buoâng xaû, khoâng tuøy khaép buoâng xaû, coù tính chaát cuûa loøng luoân luyeán tieác. Ñoù laø keo kieät tieàn cuûa.

Theá naøo laø keo kieät veà phaùp? Nghóa laø khi coù caùc phaùp nhö Toá-ñaùt- laõm, Tyø-naïi-da, A-tyø-ñaït-ma, hoaëc coù caùc vò Thaân giaùo sö, Quyõ phaïm sö (thaày giôùi luaät) ñeán daïy doã truyeàn giaùo, khuyeân daïy, chæ baøy caùc giaùo lyù bí yeáu…, thì ngaên caûn caám ñoaùn khoâng cho ngöôøi khaùc ñöôïc nghe hoïc tu haønh. Coøn neáu mình coù ñöôïc caùc phaùp nhö treân thì cuõng khoâng rao truyeàn daïy baûo cho ai, khoâng cho, khoâng cho khaép, khoâng tuøy cho khaép, khoâng buoâng xaû, khoâng buoâng xaû khaép, khoâng tuøy khaép buoâng xaû, coù tính chaát cuûa loøng luoân luyeán tieác. Do ñoù goïi laø keo kieät veà phaùp. Ñaây laø keo kieät veà tieàn cuûa vaø giaùo phaùp, goïi chung laø keo kieät.

Theá naøo laø doái löøa? Nghóa laø giaû ñaáu, traùo thaêng, söûa caân, bôùt thöôùc, noùi lôøi quyû quyeät doái traù, baøy troø phænh gaït doái löøa duï doã..., khieán ngöôøi khaùc tin laø thaät laø ñuùng. Caùc troø löøa doái khaép, doái löøa moät caùch cuøng cöïc..., goïi chung laø löøa doái.

Theá naøo laø dua nònh? Nghóa laø taâm coù taùnh giaáu gieám, quanh co, traùo trôû, taâm traàm treä (saâu hieåm), taâm khoâng roõ raøng, taâm khoâng ngay thaúng, taâm khoâng chòu ñöïng, goïi chung laø dua nònh.

Theá naøo laø khoâng xaáu hoå (tuûi)? Nghóa laø khoâng bieát hoå theïn, khoâng bò hoå theïn, khoâng theïn rieâng, khoâng maéc côõ, khoâng maéc côõ rieâng, khoâng quyù kính, taùnh khoâng kính troïng ai, khoâng töï taïi, taùnh khoâng töï taïi. Ñoái vôùi moïi thöù ñeàu töï taïi khoâng heà sôï seät söûa ñoåi laøm theo, goïi chung laø khoâng theïn.

Theá naøo laø khoâng töï theïn? Nghóa laø khoâng töï xaáu hoå vôùi chính mình, khoâng bò vaø khoâng coù ñieàu töï theïn, khoâng töï theïn rieâng, khoâng maéc côõ, khoâng maéc côõ rieâng. Ñoái vôùi caùc toäi loãi khoâng heà lo laéng sôï seät, khoâng thaáy söï ñaùng sôï seät, goïi chung laø töï theïn.

Theá naøo laø maïn? Nghóa laø thaáp keùm maø cho raèng mình hôn, hoaëc ñoái ngöôøi cao thì baûo mình ngang haøng. Do ñoù maø khôûi leân loøng kieâu maïn. Ñaõ - ñang vaø seõ kieâu maïn maõi, taâm luoân yû theá caäy mình, taâm luoân töï ngoan coá baûo thuû mình, goïi chung laø maïn.

Theá naøo laø quaù maïn? Nghóa laø mình baèng ngöôøi khaùc thì baûo laø mình hôn, hoaëc ñoái vôùi keû hôn mình thì baûo laø mình ngang hoï. Do ñoù maø khôûi söï kieâu caêng khinh lôøn moïi ngöôøi..., cho ñeán luoân töï ngoan coá baûo thuû, goïi chung laø quaù maïn.

Theá naøo laø maïn quaù maïn? Nghóa laø ñoái vôùi keû hôn mình thì baûo raèng mình hôn hoï. Do ñoù maø khôûi leân kieâu maïn..., cho ñeán töï ngoan coá


www.daitangkinh.org

baûo thuû mình, goïi chung laø maïn quaù maïn. Theá naøo laø ngaõ maïn? Nghóa laø ñoái vôùi naêm uaån maø theo ñoù nhìn

thaáy coù ngaõ vaø ngaõ sôû (coù ta vaø nhöõng caùi thuoäc ta). Do ñoù maø khôûi leân loøng kieâu maïn..., cho ñeán töï ngoan coá baûo thuû mình, goïi chung laø ngaõ maïn.

Theá naøo laø taêng thöôïng maïn? Nghóa laø chöa ñöôïc thì baûo laø ñöôïc,chöa nhaän ñöôïc thì baûo laø ñaõ nhaän ñöôïc, chöa tieáp xuùc ñuïng tôùi thì baûo laø ñaõ tieáp xuùc ñuïng tôùi, chöa chöùng thì baûo laø ñaõ chöùng. Do ñoù maø khôûi leân kieâu maïn..., cho ñeán töï ngoan coá baûo thuû mình, goïi chung laø taêng thöôïng maïn.

Theá naøo laø ty maïn? Nghóa laø ñoái vôùi keû hôn nhieàu thì töï thaáy mình quaù thieáu keùm. Do ñoù maø khôûi leân loøng kieâu maïn..., cho ñeán loøng luoân töï ngoan coá baûo thuû mình, goïi chung laø ty maïn.

Theá naøo laø taø maïn? Nghóa laø mình khoâng coù phöôùc ñöùc maø baûo laø coù phöôùc ñöùc. Do ñoù maø khôûi leân söï khinh khi kieâu maïn..., cho ñeán loøng ngoan coá töï baûo thuû mình, goïi chung laø taø maïn.

Theá naøo laø kieâu maïn? Nghóa laø coù moät ngöôøi suy nghó: Doøng doõi cuûa ta töø gia toäc, söùc khoûe, saéc ñeïp, söï nghieäp ngheà nghieäp kheùo leùo, hoaëc coù tieàn baïc, quaû vò, hay giôùi ñònh tueä v.v..., moãi thöù ñeàu tuyeät vôøi toát laønh toät baäc. Do ñoù maø khôûi leân kieâu ngaïo, say meâ caøng say meâ, meâ maån caøng meâ maån, loøng luoân hoáng haùch, taâm töï buoâng lung luoân töï baûo thuû mình sinh khôûi ñuû moïi thöù, kieâu kyø cao ngaïo, töï toân haùch dòch, tính chaát cuûa loøng töï cao khinh ngöôøi, goïi chung laø kieâu maïn.

Theá naøo laø phoùng daät? Nghóa laø ñoái vôùi caùc caùch ñoaïn tröø phaùp baát thieän vaø chöùa nhoùm caùc phaùp thieän... thì khoâng chòu tu taäp reøn luyeän, khoâng luoân thöïc haønh thöïc nghieäm, buoâng boû khoâng tu taäp caùc gia haïnh..., goïi chung laø phoùng daät.

Theá naøo laø kieâu ngaïo? Nghóa laø coù moät ngöôøi, keû ñaùng cuùng döôøng thì chaúng cuùng döôøng, ñaùng cung kính maø khoâng cung kính, ñaùng toân troïng maø khoâng toân troïng, ñaùng khen ngôïi maø khoâng khen ngôïi, ñaùng thaêm hoûi maø khoâng thaêm hoûi, ñaùng leã baùi maø khoâng leã baùi, ñaùng ñoùn tieáp maø khoâng ñoùn tieáp, ñaùng môøi ngoài nhöôøng ñöôøng maø khoâng môøi ngoài, nhöôøng ñöôøng... Do ñoù maø thaân phaùt sinh khoâng chòu nhuùn nhöôøng khuaát phuïc, khoâng ñeàu nhuùn nhöôøng khuaát phuïc, khoâng raát nhuùn nhöôøng khuaát phuïc. Thaân xaác xöôïc ngaïo ngheã, goïi chung laø kieâu ngaïo.

Theá naøo laø noåi giaän? (Phaán phaùt) Nghóa laø tính chaát cuûa thaân bò giam caàm haõm haïi, taâm bò giam nhoát haõm haïi, tính chaát cuûa thaân vaø taâm noåi giaän böøng böøng, ñaõ - ñang vaø seõ noåi giaän böøng böøng uaát öùc, goïi


chung laø phaán phaùt, böøng böøng uaát töùc. Theá naøo laø hö giaû löøa doái? Nghóa laø coù ngöôøi quaù tham lam vì

muoán ñöôïc cuùng döôøng, vì caùc thöù ñoà duøng, vì muoán ñöôïc cung kính, ñöôïc ngôïi khen neân nhoå boû raâu toùc, naèm traàn truoàng treân tro than, böôùc ñi töøng böôùc gaàm ñaàu ngoù xuoáng, hoaëc heùt to tieáng laøm oai trình dieãn taøi ngheä cuûa mình, hoaëc laøm caùc vieäc khoå haïnh v.v..., ñeàu goïi chung laø hö giaû löøa doái.

Theá naøo laø löøa doái quyû quyeät? Nghóa laø coù ngöôøi quaù tham lam vì muoán ñöôïc cuùng döôøng toân troïng v.v... nhö tröôùc ñaõ noùi beøn ñeán nhaø ngöôøi khaùc maø baûo raèng: OÂng nay laø ngöôøi roõ coù phöôùc ñöôïc caùc baäc Hieàn Thaùnh ñeán nhaø, laø caùc vò ñoïc tuïng thoï trì bieát bao kinh ñieån phaùp luaät, kheùo leùo giaûng noùi phaùp bí yeáu truyeàn kyù, (truyeàn giao) phaùp dieäu nhaân, ñaõ töøng saùng taùc caùc boä luaän, haïng ngöôøi chæ thích ôû choán A-nhaõ- luyeän, chæ maëc coù ba y, thích ñi leã khaép nôi, öa maëc aùo phaán taûo xaáu xí, thích tu haïnh khaát thöïc, ngaøy chæ aên moät laàn, aên chæ moät baùt, ngoài aên moät mình, haïng thích ôû beân goác caây hoaëc ôû ñaát troáng, hay treân caùc goø maû. Thích ngoài maõi chaúng naèm hoaëc tuøy nôi maø ngoài taïm. Ñaõ ñöôïc quaùn baát tònh, ñöôïc phaùp quaùn hôi thôû, ñaõ chöùng ñöôïc boán tónh löï, ñaõ ñöôïc boán phaùp voâ löôïng, boán phaùp voâ saéc, ñaõ chöùng ñöôïc boán Thaùnh quaû, ñaõ ñöôïc saùu thoâng tueä, ñaõ chöùng ñöôïc taùm giaûi thoaùt... Chæ coù caùc baäc Hieàn Thaùnh ñoù môùi ñeán nhaø cuûa oâng vaø ñaùng ñöôïc oâng cuùng döôøng cung kính toân troïng taùn döông khen ngôïi. Hoï laø choã nöông döïa cuûa oâng, nhöng ñöùc haïnh cuûa toâi ñaây so vôùi haïng ngöôøi ñoù khoâng heà thua keùm chuùt naøo. Nay toâi ñeán nhaø oâng chaéc chaén chaúng mong ñöôïc gioáng nhö hoï, oâng haõy neân cuùng döôøng toân troïng... Ñoù goïi laø nguïy traù (quyû quyeät doái löøa).

Laïi coøn coù keû löøa doái nöõa, laø cuõng vì ñöôïc cuùng döôøng toân troïng v.v... nhö tröôùc noùi, lieàn ñeán nhaø ngöôøi khaùc maø baûo: OÂng neân nghó toâi ñaùng baäc cha meï cuûa oâng, coøn toâi thì xem oâng khoâng khaùc gì con trai con gaùi thaân thieát cuûa toâi. Vaäy töø nay trôû ñi ta neân keát laøm thaân quyeán ruoät thòt, vui buoàn vinh nhuïc ñeàu cuøng coù nhau. Tröôùc khi hieän ñeán coõi theá gian naøy, ai cuõng troâi noåi nhöng toâi laø Sa-moân thích töû. Töø nay trôû ñi ñeàu neân xöng tuïng coi toâi nhö laø baäc Sa-moân cuûa gia ñình oâng. Taát caû moïi thöù toâi caàn nhö caùc vaät duïng haøng ngaøy trong ñôøi soáng, y phuïc thuoác men v.v..., oâng ñeàu neân cuùng döôøng ñaày ñuû. Neáu oâng khoâng laøm ñöôïc, taát nhieân toâi ñaønh caùo bieät ñeå ñeán nhaø vò thí chuû kính tín khaùc, chaúng leõ oâng khoâng thaáy nhuïc sao?... Caùc vieäc laøm nhö theá ñeàu khoâng thaät, chæ laø phöông caùch ñaët ñieàu noùi ra nhö theá, goïi chung laø löøa doái.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø hieän töôùng (laøm ra veû)? Nghóa laø coù veû quaù tham lam vì muoán ñöôïc toân troïng cuùng döôøng nhö ñaõ noùi..., neân ñeán nhaø ngöôøi khaùc maø noùi: Naøy oâng baø hieàn só, taát caû y naøy, baùt naøy, caùc ngoïa cuï naèm ngoài ñaây, caùc quaàn aùo ñeïp ñeõ naøy maø toâi coù ñöôïc thì thaät laø caàn thieát laém, caùc vò neân luoân luoân uûng hoä giuùp ñôõ, ñaây laø phöôùc ñöùc cuûa quyù vò. Neáu quyù hieàn só boû maëc thì coøn bieát ai seõ ra tay ban ôn giuùp ñôõ cho ñaây? Do caùch laøm naøy maø nhaän ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän, neân goïi laø hieän töôùng (laøm ra veû).

Theá naøo goïi laø noùi kích thích tha thieát? Nghóa laø coù keû laém tham lam cuõng vì muoán ñöôïc cuùng döôøng quyù troïng nhö treân v.v..., neân ñeán nhaø ngöôøi khaùc noùi lôøi nhö vaäy: Cha meï cuûa caùc ngöôøi coù ñaày ñuû tònh tín, giôùi haïnh ña vaên, xaû vaø tueä, nhôø nghieäp thieän ñoù maø caùc vò aáy ñaõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi vaø ñöôïc giaûi thoaùt. Nhöng nay neáu caùc ngöôøi khoâng coøn giöõ tònh tín giôùi haïnh ña vaên - tueä vaø xaû..., ñaõ khoâng laøm caùc nghieäp thieän, sau naøy ñeán luùc laâm chung seõ bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, chöøng aáy bieát laøm sao ñaây? Cöù nhö theá maø than vaõn khen cheâ chæ coát caàu lôïi, neân goïi chung laø kích ma.

Theá naøo laø duøng lôïi caàu lôïi? Nghóa laø coù moät ngöôøi tröôùc ñaây töø nhaø moät ngöôøi khaùc maø xin ñöôïc y baùt, cuøng vôùi ngöôøi naøy coi thaân nhö moät phaàn sinh maïng cuûa chính mình. Ngöôøi naøy laïi mang y baùt ñeán nhaø moät ngöôøi khaùc maø trình baøy raèng: ÔÛ nhaø oâng baø aáy ñaõ cho toâi vaät naøy. Chính oâng baø thí chuû naøy ñaõ bao laâu nay luoân luoân cung caáp cho toâi y baùt vaø moïi thöù vaät duïng v.v..., vaäy nay oâng baø cuõng neân nhö oâng baø thí chuû kia maø laøm nôi nöông döïa cho toâi. Ñaây laø döïa vaøo phöông tieän tröôùc maø nhaän ñöôïc lôïi sau. Nhö theá goïi chung laø duøng lôïi maø caàu lôïi.

Theá naøo laø aùc duïc (ham muoán xaáu)? Nghóa laø coù moät ngöôøi thaät tình khoâng heà ñoïc tuïng thoï trì kinh luaät hay caùc phaùp ñoái trò..., roäng noùi cho ñeán thaät söï chaúng chöùng ñöôïc taùm giaûi thoaùt, nhöng laïi muoán ngöôøi khaùc töôûng mình laø thaät coù ñoïc tuïng thoï trì kinh luaät vaø caùc phaùp ñoái trò..., nhaân ñoù seõ ñöôïc cuùng döôøng cung kính toân troïng khen ngôïi maø laøm choã nöông caäy. Laïi töï mình thaät söï khoâng coù caùc phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø söï xuaát ly, nhöng laïi vì ngöôøi khaùc maø tuyeân noùi chæ baøy chöùng toû raèng mình ñaõ ñöôïc chöùng. Caùc loaïi nhö theá thì goïi chung laø aùc duïc.

Theá naøo goïi laø ham muoán to (ñaïi duïc)? Nghóa laø coù ngöôøi quaù tham lam, vì muoán coù ñöôïc cuûa caûi tieàn baïc roäng lôùn..., neân khôûi leân loøng ham muoán ñaõ vaø seõ ham muoán maõi. Goïi chung laø ham muoán to.

Theá naøo laø laøm saùng toû duïc? Nghóa laø coù moät ngöôøi thaät tình coù


ñoïc tuïng thoï trì kinh luaät vaø phaùp ñoái trò... Roäng noùi cho ñeán ñöôïc nieäm trì töùc (giöõ hôi thôû) vaø ñöôïc caùc quaû Döï löu vaø Nhaát lai. Nhöng chæ vì khoâng coù tieáng taêm, moïi ngöôøi khoâng bieát ñeán, neân coù yù muoán ngöôøi khaùc bieát ñöôïc mình coù ñöùc naøy, nhaân ñoù seõ coù ñöôïc caùc söï cuùng döôøng cung kính, toân troïng khen ngôïi maø coù choã caäy nhôø... Vaø ngöôøi naøy chính mình coù caùc phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø lìa boû, neân vì ngöôøi khaùc tuyeân noùi chæ baøy roõ raøng mình ñaõ ñöôïc chöùng, caùc loaïi nhö theá goïi laø hieån duïc (trình baøy yù muoán).

Theá naøo goïi laø khoâng hyû tuùc? (khoâng vui bieát ñuû) Nghóa laø coù moät ngöôøi ñoái vôùi caùc saéc - thanh - höông - vò - xuùc vaø nhöõng thöù vaät duïng khaùc maø mình ñaõ coù ñöôïc, chaúng sinh loøng bieát hyû tuùc, bieát vöøa ñuû. Cöù maõi ham muoán mong caàu coù ñöôïc nhieàu nöõa, neân goïi chung laø khoâng bieát hyû tuùc.

Theá naøo goïi laø chaúng cung kính? Nghóa laø coù moät ngöôøi, nhö coù vò thaân giaùo sö hay cuøng loaïi thaân giaùo sö, vò quyõ phaïm sö hay cuøng moät loaïi quyõ phaïm vaø moät loaïi ngöôøi khaùc ñaùng toân quyù tin töôûng ñeán laøm beø baïn ñuùng phaùp maø baûo ngöôøi aáy raèng: Keå töø nay trôû ñi, anh ñöøng neân coù thoùi xaáu thaân nghieäp, ngöõ nghieäp vaø yù nghieäp, chôù neân laøm vieäc khoâng neân laøm, ñöøng gaàn guõi giao du vôùi baïn beø xaáu, chôù coù taïo nghieäp ñoïa vaøo ba ñöôøng döõ. Hoï khuyeân raên daïy baûo nhö theá ñuùng phaùp hôïp thôøi. Ñoái vôùi vieäc tu taäp ñaïo phaùp tuøy thuaän duøi maøi, theâm lôùn veû trang nghieâm, luoân an uûi khuyeán duï, giuùp ñôõ tö löông taøi vaät. Nhöng ngöôøi naøy laïi khoâng vui möøng meán thích. Ñoái vôùi lôøi thaày noùi, thì luoân traùi nghòch laøm ngöôïc laïi, khoâng heà nghe theo leõ phaûi, laïi cheâ bai baøi baùc chaúng chòu söûa chöõa tröø boû. Caùc vieäc nhö theá goïi laø khoâng cung kính.

Theá naøo laø noùi lôøi hung döõ? Nghóa laø coù moät ngöôøi, nhö coù vò thaân giaùo sö hay cuøng loaïi nhö theá, hoaëc quyõ phaïm sö (thaày giôùi luaät) hoaëc cuøng loaïi nhö theá, hay laø coù moät haïng ngöôøi ñaùng toân troïng ñeán laøm beø baïn vaø duøng phaùp noùi: Töø nay trôû ñi, anh ñöøng neân coù thoùi xaáu thaân nghieäp, ngöõ nghieäp vaø yù nghieäp, chôù laøm nhöõng chuyeän khoâng neân laøm, chôù giao du gaàn guõi baïn xaáu, chôù taïo caùc nghieäp aùc maø phaûi ñoïa vaøo ba ñöôøng döõ. Cöù nhö theá ñuùng phaùp hôïp thôøi maø khuyeân raên daïy baûo. Ñoái vôùi vieäc tu taäp ñaïo phaùp tuøy thuaän duøi maøi, theâm lôùn veû trang nghieâm, luoân an uûi khuyeán duï, giuùp ñôõ tö löông taøi vaät. Nhöng ngöôøi aáy khoâng vui möøng öa thích. Ñoái vôùi lôøi daïy baûo cuûa baäc thaày thì luoân traùi lôøi laøm ngöôïc laïi, khoâng heà nghe theo leõ phaûi, coøn cheâ bai baøi baùc chaúng chòu söûa chöõa laàm loãi. Traùi laïi duøng lôøi maéng chöûi caùc vò ñaùng baäc thaày ñoù. Caùc vieäc nhö theá goïi laø noùi lôøi hung aùc.


www.daitangkinh.org

Theá naøo laø thích baïn döõ? Nghóa laø coù moät ngöôøi öa thích gaàn guõi ñaùm baïn xaáu, döõ. Noùi laø baïn xaáu, nghóa laø caùc ñaùm ngöôøi moå gieát deâ gaø heo baén chim baét caù, saên thuù troäm cöôùp, caàm ñaàu boïn döõ, laøm nem chaû, laøm cai nguïc giöõ tuø, naáu thòt choù, vaø ñaët baãy giaêng löôùi... Ñoù goïi laø baïn xaáu döõ. Laïi coù moät loaïi ngöôøi phaù huûy giôùi caám (thi la), quen thoùi laøm aùc. Trong loøng oâm chöùa moïi ñieàu hö xaáu, teä haïi, beân ngoaøi hieän veû kieân trinh, trong traéng. Loaøi seân dô baån tieáng keâu the theù, laøm haïnh traâu choù. Thaät chaúng phaûi Sa-moân maø töï xöng laø Sa-moân, thaät khoâng phaûi phaïm haïnh maø töï baûo laø phaïm haïnh..., thì cuõng goïi laø baïn xaáu. Caùc loaïi baïn xaáu nhö theá, thöôøng gaàn guõi phuïc dòch, phuïng thôø tuøy thuaän meán thöông öa thích, neân goïi laø öa thích baïn xaáu, baïn döõ.

Theá naøo laø khoâng chòu noåi? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc caùc thöù ñuïng chaïm tieáp xuùc vôùi laïnh noùng, ñoùi khaùt, gioù möa, raén rít, ruoài muoãi..., vaø bao nhieâu khoå sôû khaùc. Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi söï hung döõ baïo aùc cuûa ngöôøi khaùc maø gaây ra cho thaân mình caùi taâm taøn baïo hung aùc döõ daèn coù theå gieát cheát, hoaëc gaây bao khoå sôû ñôùn ñau, hoaëc lôøi noùi thoâ tuïc döõ daèn..., thì khoâng theå chòu ñöïng noåi. Nhö vaäy caùc vieäc vöøa noùi ôû ñaây vaø ôû tröôùc, goïi chung laø khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc (khoâng theå chòu noåi).

Theá naøo laø ñam meâ ham thích khaép nôi ham thích? Töùc laø baäc döôùi cuûa söï raøng buoäc do tham-saân-si thì goïi laø ham meâ, coøn ôû baäc trung cuûa söï raøng buoäc do tham-saân-si thì goïi laø khaép nôi ñam meâ ham thích. Laïi coù choã noùi ôû baäc trung cuûa söï raøng buoäc do tham-saân-si thì goïi laø ham meâ, coøn ôû baäc cao cuûa söï raøng buoäc do tham-saân-si thì goïi laø khaép nôi ñam meâ ham thích.

Theá naøo laø tham nhieãm? Nghóa laø ñoái vôùi caùc duïc, caùc thöù tham lam ñeàu tham..., cho ñeán chuûng loaïi cuûa tham, thöù sinh ra tham..., goïi chung laø tham nhieãm.

Theá naøo laø tham phi phaùp? Nghóa laø ñoái vôùi meï, vôï, haàu thieáp, chò em gaùi vaø caùc baø con phuï nöõ khaùc..., thì khôûi leân caùc tham nhieãm ham thích taát caû, baùm laáy giaáu caát giöõ gìn, ñaém meâ, yeâu thöông v.v..., thì goïi chung laø tham phi phaùp (traùi phaùp).

Theá naøo laø say meâ tham? Nghóa laø ñoái vôùi cuûa caûi tieàn baïc vaø caùc thöù thuoäc veà mình thì ñeàu ham thích taát caû, luoân muoán baùm laáy nhoùm chöùa, caát giaáu, giöõ gìn, ham thích, ñaém meâ, giöõ chaët... thì goïi laø tham aùc. Laïi coøn tham aùc laø coù thoùi quen hoaëc möu toan ñoái vôùi maïng soáng cuûa loaøi khaùc, ngöôøi khaùc maø ham thích caùc thöù da, söøng v.v..., hoaëc aên thòt, uoáng maùu..., caû hai thöù vöøa noùi ñeàu goïi laø tham aùc (tham döõ).


Theá naøo laø thaân kieán? Nghóa laø ñoái vôùi naêm thuû uaån naøy maø khôûi leân caùi töôûng veà ta vaø nhöõng caùi thuoäc veà ta (ngaõ, ngaõ sôû). Do ñaây maø sinh ra caùi thöù ham thích meâ ñaém quyù chuoäng caùi thaân, neân goïi laø thaân kieán (thaáy coù thaân).

Theá naøo laø coù chaáp? Nghóa laø ñoái vôùi ngaõ vaø coõi theá gian naøy maø khôûi sinh caùi töôûng cho laø noù coøn maõi. Do ñaây maø sinh ra nhìn thaáy ham thích meâ ñaém quyù chuoäng. Ñoù goïi laø coù kieán (chaáp).

Theá naøo laø khoâng coù chaáp? Nghóa laø ñoái vôùi ngaõ vaø coõi theá gian naøy, sinh khôûi yù töôûng raèng noù khoâng coøn hoaøi. Do ñaây maø sinh ra nhìn thaáy chòu ñöïng ham thích, neân goïi laø chaáp khoâng coù.

Theá naøo laø tham duïc? Nghóa laø ñoái vôùi caùc caûnh duïc khôûi sinh loøng ham thích möøng vui, caàu mong ñeán tôùi, coù ñöôïc..., thì goïi laø tham duïc. Coù choã noùi laø: Ñoái vôùi caùc caûnh duïc thì coù caùc ñieàu tham caû..., cho ñeán caùc loaïi tham, thöù sinh ra tham..., goïi chung laø tham duïc.

Theá naøo laø saân giaän? Nghóa laø ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình luoân muoán gaây toån haïi ñau khoå. Trong loøng luoân chöùa söï taøn ñoäc döõ daèn..., cho ñeán hieän taïi ñang gaây ra tai hoïa, goïi chung laø giaän hôøn.

Theá naøo laø hoân traàm? Nghóa laø tính chaát naëng neà cuûa thaân, cuûa taâm..., cho ñeán mòt môø roái raém, meâ muoäi..., goïi chung laø hoân traàm.

Theá naøo laø meâ nguû? Nghóa laø nguû meâ khoâng heà ñaûm traùch coi soùc coâng vieäc, tính chaát cuûa taâm luoân meâ môø sô suaát, neân goïi laø meâ nguû.

Theá naøo laø traïo cöû (khuaáy ñoäng)? Nghóa laø taâm khoâng vaéng laëng yeân tónh, luoân khuaáy ñoäng vaø ñeàu khuaáy ñoäng taát caû, tính chaát cuûa taâm khuaáy ñoäng, goïi chung laø traïo cöû (luoân khuaáy ñoäng).

Theá naøo laø aên naên? Töùc laø taâm bieán dôøi caêm töùc böïc doïc, taâm hoái tieác vieäc laøm aùc cuûa mình, tính chaát cuûa aên naên, goïi chung laø aên naên.

Theá naøo laø nghi ngôø? Nghóa laø taâm ngôø vöïc ñoái vôùi Phaät Phaùp Taêng vaø khoå - taäp - dieät - ñaïo, löøng chöøng ñoâi ngaõ, löôõng löï..., cho ñeán chaúng döùt khoaùt moät loái, neân goïi chung laø ngôø vöïc (nghi ngôø).

Theá naøo laø roái raém meâ muoäi? Nghóa laø tính chaát naëng neà cuûa thaân vaø taâm, tính chaát cuûa thaân vaø taâm khoâng ñaûm traùch coâng vieäc ñöôïc, tính chaát roái raém meâ muoäi cuûa thaân vaø taâm. Ñaõ- ñang vaø seõ meâ muoäi roái raém maõi, neân goïi chung laø roái raém meâ muoäi.

Theá naøo laø khoâng vui? Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi ñöôïc caùc vò thaân giaùo sö toát hoaëc cuøng loaïi, caùc thaày quyõ phaïm toát hoaëc cuøng loaïi, hoaëc moät vò khaùc gioáng nhö theá ñaùng quyù troïng, ñaùng tin caäy ñeán laøm baïn roài khuyeân baûo truyeàn daïy nhaéc nhôû vieäc giöõ nieäm tö duy..., cho ñeán phoøng xaù ngoïa cuï. Nhöng taâm ngöôøi naøy khoâng vui möøng meán moä yeâu thích


www.daitangkinh.org

maø laïi buoàn baõ lo laéng thaûm thieát..., goïi chung laø khoâng vui. Theá naøo laø naèm daøi ra ngaùy ôï ngaùp? Nghóa laø haï thaáp mình xuoáng,

töùc laø naèm daøi ra tay chaân duoãi ra..., thì goïi laø naèm daøi ra, moâi haù hoác maø nguû ngaùy ôï ngaùp.

Theá naøo laø aên uoáng khoâng ñieàu ñoä? Nghóa laø khoâng aên uoáng hoaëc aên uoáng quaù söùc, quaù ñoä löôïng, hoaëc aên uoáng taïp nhaïp ai maø sinh ra khoù chòu, goïi chung laø aên uoáng khoâng ñieàu ñoä.

Theá naøo laø taâm coù tính chaát meâ môø yeáu keùm? Töùc laø taâm meâ môø taêm toái yeáu keùm, co quaép teo toùp laïi, goïi chung laø taâm meâ môø yeáu keùm.

Theá naøo laø caùc thöù töôûng? Nghóa laø coù söï che laáp buoäc troùi, coù caùc thöù nhieãm oâ toäi loãi vaø caùc thöù nhieãm oâ veà saéc - thanh - höông - vò - xuùc, caùc töôûng baát thieän, caùc töôûng phi lyù, caùc töôûng laøm chöôùng ngaïi ñònh..., goïi chung laø caùc thöù töôûng.

Theá naøo laø khoâng taùc yù? Nghóa laø ñoái vôùi phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø xa lìa thì khoâng heà phaùt sinh, khoâng nhôù nghó, khoâng suy tö maõi maõi, taâm khoâng heà tænh giaùc, goïi chung laø khoâng taùc yù.

Theá naøo laø thoâ troïng? Nghóa laø tính chaát naëng neà cuûa thaân vaø taâm, tính chaát cuûa thaân vaø taâm khoâng ñaûm traùch ñöôïc coâng vieäc, tính chaát cang cöôøng cöùng ñaàu cuûa thaân vaø taâm, tính chaát cuûa thaân vaø taâm khoâng ñieàu hoøa, khoâng dòu daøng hieàn laønh..., goïi chung laø thoâ troïng.

Theá naøo laø xuùc phaïm thoâ thaùo? Laïi coù moät loaïi ngöôøi khi trao thöùc aên cho ngöôøi thì ai xin chín cho soáng, ai xin soáng cho chín, xin to cho nhoû, xin beù cho to, cho khoâng bình ñaúng, khoâng ñuùng phaùp, ñoái vôùi vieäc ñaùng bieát thì khoâng bieát, vôùi ngöôøi ñaùng cho thì khoâng cho. Baát cöù vieäc gì luoân laøm traùi ngöôïc lôøi noùi, neân goïi laø xuùc phaïm ñöôøng ñoät.

Coøn coù moät loaïi ngöôøi khi caùc thaân giaùo sö hay ngöôøi cuøng loaïi, coù quyõ phaïm sö hay ngöôøi cuøng loaïi, coù moät haïng ngöôøi naøo ñoù ñaùng toân troïng tin töôûng ñeán cuøng laøm baïn vaø baûo raèng: Naøy thaày ôi, ñoái vôùi söï vieäc vaø caùc nghieäp ñoù thì neân laøm nhö theá naøy, theá naøy theo caùc thöù lôùp cuûa noù…. Ngöôøi aáy töï nghó: Vieäc gì nghieäp naøo maø khieán ta phaûi laøm theo thöù töï nhö theá? Roài trong ñoù luoân laøm nghòch laïi lôøi noùi. Ñoù goïi laø xuùc phaïm ñöôøng ñoät.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi hoaëc töï mình ñeán xin taï loãi, hoaëc ngöôøi khaùc daïy neân taï loãi, hoaëc töï mình coù vieäc thöa môøi hay ngöôøi khaùc baûo neân thöa môøi, thì caùc vieäc ñoù thöôøng laøm traùi ngöôïc lôøi noùi. Ñoù goïi laø xuùc phaïm ñöôøng ñoät. Nhö theá, neáu coù khi phaûi caét söûa quaàn aùo hay gaày döïng söï nghieäp..., thì cuõng luoân laøm traùi ngöôïc lôøi noùi... Goïi chung laø


xuùc phaïm ñöôøng ñoät. Theá naøo laø goïi laø keû ham aên? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi khi phaân

chia tieàn cuûa (taøi lôïi) thì boû moät laáy moät, taùnh tham khoâng nhaát ñònh. Ñoù goïi laø xan. Tröôùc vaø sau buoåi aên thöôøng ñeán choã aên uoáng ñeå tìm aên nhöõng thöù hoï thích, ngon dôû khoâng nhaát ñònh, neân goïi laø xan. Phaàn naøy vaø phaàn tröôùc ñaõ noùi, goïi chung laø xan xan (ham aên).

Theá naøo laø taùnh khoâng hoøa nhaõ meàm dòu? Nghóa laø taâm cöùng coåi, öông ngaïnh, ngang böôùng, taâm khoâng saùng saïch, taâm khoâng thaám nhuaàn linh hoaït, taâm khoâng nhu nhuyeán dòu daøng, taâm khoâng chòu ñöïng ñöôïc (kham nhaäm), goïi chung laø taùnh khoâng hoøa nhaõ meàm dòu.

Theá naøo laø taùnh khoâng ñieàu nhu? Nghóa laø thaân cang cöôøng cöùng coåi, thaân öông ngaïnh, ngang böôùng, thaân khoâng saùng saïch, thaân khoâng töôi nhuaän linh hoaït, thaân khoâng meàm moûng, thaân khoâng chòu laøm vieäc goïi chung laø taùnh khoâng ñieàu nhu.

Theá naøo laø khoâng thuaän hôïp vôùi ñoàng loaïi? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi thaân giaùo sö hay ngöôøi cuøng loaïi, vò quyõ phaïm sö hay ngöôøi cuøng loaïi hoaëc coù ngöôøi ñaùng quyù troïng tin töôûng ñeán laøm baïn, thì ngöôøi naøy khoâng chòu tuøy thuaän. Ñoù goïi laø khoâng thuaän hôïp vôùi ñoàng loaïi.

Theá naøo laø duïc taàm? Nghóa laø tham duïc töông öng vôùi caùc taàm caàu cuûa taâm, taàm caàu khaép nôi taàm caàu gaàn, taâm roõ raøng, raát roõ raøng, hieän tieàn roõ raøng suy tìm xeùt ñoaùn, suy nghó phaân bieät..., goïi chung laø duïc taàm.

Theá naøo laø nhueá taàm? Nghóa laø giaän hôøn töông öng vôùi caùc taàm caàu cuûa taâm, khaép nôi taàm caàu..., cho ñeán suy nghó phaân bieät, goïi chung laø nhueá taàm.

Theá naøo laø haïi taàm? Nghóa laø haïi töông öng vôùi caùc taàm caàu cuûa taâm, khaép nôi taàm caàu..., cho ñeán suy nghó phaân bieät, goïi chung laø haïi taàm.

Theá naøo laø keát thaân lyù taàm? Nghóa ñoái vôùi xoùm laøng thaân thieát, muoán khieán cho an vui, ñöôïc gaëp baïn toát khoâng coù naõo haïi khoå sôû buoàn raàu, thaønh töïu ñöôïc taát caû phaùp khoâng gaây naõo haïi, saàu khoå cho ai. Vua quan ñeàu thöông meán quyù troïng, ngöôøi caû nöôùc ñeàu toân kính meán moä, luùa ñaäu ngoâ khoai truùng muøa, möa gioù ñuùng luùc. Do caùc duyeân ñoù maø khôûi taâm taàm caàu, taàm caàu khaép nôi cho ñeán suy nghó phaân bieät, goïi chung laø thaân lyù taàm.

Theá naøo laø quoác ñoä taàm (Ñaát nöôùc - Toå quoác)? Nghóa laø ñoái vôùi moïi ngöôøi trong ñaát nöôùc thaân yeâu, muoán cho hoï ñeàu ñöôïc an vui...,


www.daitangkinh.org

roäng noùi cho ñeán möa gioù thuaän hoøa. Do caùc duyeân naøy maø khôûi taâm taàm caàu..., cho ñeán suy nghó phaân bieät, goïi chung laø quoác ñoä taàm.

Theá naøo laø khoâng cheát taàm? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi nghó: Ñoái vôùi giaùo phaùp cuûa Phaät noùi veà caùc thöù thieàn ñònh cao quyù, ta chöa heà tu taäp. Vaäy tröôùc heát ta neân ñoïc tuïng thoï trì caùc kinh ñieån giôùi luaät, phaùp ñoái trò, roài vì taát caû loaøi höõu tình maø tuyeân noùi phaùp yeáu, caùc caâu chuyeän (truyeän kyù), saùng taùc caùc baøi luaän thuyeát, chuù thích giaûi nghóa caùc kinh (sôù). Thöôøng ôû choán A-luyeän-nhaõ, chæ ñaép ba y... Roäng noùi tuøy coù choã maø ngoài. Laøm caùc vieäc ñoù xong roài, sau ñoù môùi tu taäp thieàn ñònh.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi suy nghó: Ñoái vôùi giaùo phaùp Ñöùc Phaät noùi veà caùc thöù thieàn ñònh cao quyù ta chöa heà tu taäp. Vaäy tröôùc heát ta caàn neân ñi thaêm vieáng nuùi soâng ñaát nöôùc, vöôøn töôïc röøng raäm, ao chum, nuùi cao, hang ñoäng, goø noång ñoài nöông troáng traûi..., leã baùi khaép heát thaûy, daïo thaêm caùc choán toøng laâm chuøa chieàn... Ñôïi xong caùc vieäc ñoù roài, thì môùi tu taäp thieàn ñònh.

Laïi coù moät soá ngöôøi suy nghó: Ñoái vôùi giaùo phaùp cuûa Phaät noùi veà caùc thöù thieàn ñònh cao quyù ta chöa heà tu taäp. Vaäy haõy ñôïi qua baûy naêm, saùu naêm, naêm, boán, ba, hai, moät naêm hoaëc baûy thaùng cho ñeán moät thaùng, hoaëc qua baûy ngaøy cho ñeán moät ngaøy, hoaëc qua ngaøy naøy, qua ñeâm kia, qua thôøi giôø ñaõ..., roài sau ñoù seõ tu taäp thieàn ñònh. Ngöôøi suy nghó nhö theá ñaâu bieát raèng caùc söï nguy hieåm vaø voâ thöôøng ñang chöïc chôø beân maïng soáng cuûa mình, neân khôûi taâm taàm caàu, khaép nôi taàm caàu, cho ñeán duy tö phaân bieät, goïi chung laø baát töû taàm.

Theá naøo laø taàm mieät thò khi deã ngöôøi? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi suy nghó: Doøng doõi cuûa ta, keå veà gia toäc, saéc ñeïp, söùc khoeû, ngheà nghieäp ñeàu kheùo leùo tinh xaûo, gia saûn söï nghieäp hoaëc tieàn cuûa ñòa vò vaø giôùi ñònh tueä v.v..., tuøy theo moãi thöù thaûy ñeàu hôn haún moïi ngöôøi... so vôùi choán khaùc, caäy vaøo caùc söï vieäc ñoù maø sinh loøng khinh mieät coi reû taát caû. Do ñoù maø khôûi taâm taàm caàu, khaép tnôi taàm caàu, cho ñeán suy nghó phaân bieät, goïi chung laø taàm khinh deã ngöôøi.

Theá naøo laø taàm nhôø caäy doøng hoï? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi nhieàu ngöôøi khoâng phaûi baø con nhöng caäy nhôø laøm baø con thaân thuoäc, neân muoán cho taát caû ñeàu ñöôïc an vui, keát giao laøm baïn beø toát khoâng coù naõo haïi. Cuõng thaønh töïu taát caû caùc phaùp khoâng coù naõo haïi saàu lo. Ñöôïc vua quan thöông meán quyù troïng, ñöôïc ngöôøi khaép nöôùc aùi moä kính yeâu. Luùa thoùc ñeàu truùng muøa, möa hoøa gioù thuaän. Do duyeân naøy maø khôûi taâm taàm caàu, khaép nôi taàm caàu..., cho ñeán suy tö phaân bieät. Goïi chung laø taàm nhôø caäy doøng hoï.


Theá naøo laø saàu buoàn? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi nhaân vieäc cha meï, anh em, chò em, thaày toå, baïn beø... chaúng may qua ñôøi, hoaëc baø con xa lìa maát caû, hoaëc tieàn cuûa ñòa vò taát caû ñeàu bò tieâu taùn, khieán cho ngöôøi naøy trong loøng heát söùc böïc boäi döõ daèn cay ñaéng khoù chòu muoán cheát ñi ñöôïc. Trong luùc ñoù taâm ngöôøi naøy raát noùng naûy khoù chòu, beân trong noùng, khaép nôi noùng naûy böùt röùt..., lieàn sinh ra saàu buoàn. Ñaõ vaø seõ buoàn maõi, nhö tim bò truùng teân ñoäc saàu buoàn. Goïi chung laø saàu buoàn.

Theá naøo laø than thôû? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi bôûi vì cha meï, anh em, chò em, thaày toå, beø baïn... chaúng may qua ñôøi..., khieán cho hoï ñeán noåi khoù chòu muoán cheát ñi ñöôïc. Baây giôø ngöôøi aáy loøng noùng böùt röùt..., cho ñeán nhö tim bò truùng teân ñoäc saàu buoàn. Do duyeân côù ñoù maø caát lôøi ñôùn ñau than thôû: Cha ta meï ta... Roäng noùi cho ñeán taát caû tieàn taøi ñòa vò cuûa ta vì sao chæ trong moät sôùm maø boãng ñeán noãi naøy chaêng? Trong caùc lôøi than thöông oaùn traùch ñoù cuøng moïi thöù ngöõ nghieäp (nghieäp vì lôøi noùi), thì goïi chung laø than thôû.

Theá naøo laø khoå? Nghóa laø caùc caûm xuùc (thoï) naêm thöùc töông öng vôùi chuyeän baát bình, goïi chung laø khoå.

Theá naøo laø lo? Nghóa laø caùc caûm xuùc (thoï) cuûa yù thöùc khi töông öng vôùi chuyeän baát bình, goïi chung laø lo.

Theá naøo laø roái raém buoàn raàu? Nghóa laø loøng luoân roái raém buoàn raàu. Ñaõ vaø seõ roái raém buoàn raàu maõi. Tính chaát cuûa buoàn raàu roái raém. Chuûng loaïi cuûa roái raém buoàn raàu, goïi chung laø buoàn raàu roái raém.

Töø tham-saân-si... cho ñeán roái raém buoàn raàu (nhieãu naõo), ñeàu goïi laø taïp söï. Ñoái vôùi nhöõng taïp söï naøy, neáu ai coá coâng ñoaïn döùt moät thöù thì nhaát ñònh seõ coù theå khoâng trôû laïi coõi theá gian naøy nöõa. Vì khi ñoaïn moät thöù, thì caùc thöù khaùc seõ theo ñoù maø döùt. Cho neân Phaät baûo ñaûm ngöôøi ñoù nhaát ñònh seõ ñaït ñöôïc vieäc khoâng coøn trôû laïi nöõa.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 10

Phaåm 17: CAÊN


Khi ñoù, coù moät vò Phaïm chí laø Sinh Vaên ñeán choã Phaät chaáp tay cung kính baïch Phaät: Con coù ñoâi ñieàu muoán hoûi Ngaøi Gotama cao quyù, xin Ngaøi cho pheùp.

Ñöùc Theá Toân baûo vò Phaïm chí: Thaày cöù töï do hoûi, toâi seõ giaûi ñaùp ñaày ñuû.

Vò Phaïm chí hoûi: Caên coù bao nhieâu thöù? Ñöùc Theá Toân baûo: Caên coù hai möôi hai thöù:

1. Nhaõn caên. 2. Nhó caên. 3. Tyû caên. 4. Thieät caên. 5. Thaân caên. 6. YÙ caên. 7. Nöõ caên. 8. Nam caên. 9. Maïng caên. 10. Laïc caên. 11. Khoå caên. 12. Hyû caên. 13. Öu caên. 14. Xaû caên. 15. Tín caên. 16. Tinh taán caên. 17. Nieäm caên. 18. Ñònh caên.


19. Tueä caên. 20. Vò tri ñöông tri caên. 21. Dó tri caên. 22. Cuï tri caên.

Hai möôi hai loaïi caên naøy bao goàm taát caû caùc caên khaùc. Baáy giôø, Phaïm chí nghe Ñöùc Phaät ñaõ noùi ñaày ñuû neân raát ñoåi vui möøng, cung kính chaøo Ñöùc Phaät vaø ra veà.

1. Theá naøo laø Nhaõn caên? Ñaùp: Laø maét ñoái vôùi Saéc ñaõ-ñang vaø seõ thaáy saéc vôùi ñoàng phaàn

cuûa noù, ñoù laø nhaõn caên. Laïi nhaõn laø caùi chính phaùt sinh nhaõn thöùc, ñoái vôùi saéc noù ñaõ- ñang-

seõ nhaän roõ vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø nhaõn caên. Laïi maét ñoái vôùi saéc ñaõ - ñang - seõ bò trôû ngaïi vaø ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø nhaõn caên. Laïi maét ñaõ - ñang - seõ bieán ñoåi ñoái vôùi saéc vaø ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø nhaõn caên. Heát thaûy maét laø quaù khöù hieän taïi vò lai laø vaäy, goïi laø nhaõn caên, cuõng goïi laø nhöõng gì ñaõ hieãu ñaõ bieát, ñaõ thoâng suoát, ñaõ bieát khaép, ñaõ ñoaïn, ñaõ hieåu, ñaõ thaáy, ñaõ ñöôïc, ñaõ tænh bieát, ñaõ hieän roõ vaø cuøng hieän roõ, ñaõ hieåu bieát vaø cuøng hieåu bieát, ñaõ quaùn vaø cuøng quaùn, ñaõ suy xeùt, ñaõ quyeát ñònh löïa choïn, ñaõ tieáp xuùc cuøng tieáp xuùc, ñaõ chöùng cuøng chöùng. Vieäc naøy laø sao? Laø saéc taïo ra do boán ñaïi hoaëc ñòa nguïc hoaëc baøng sinh, hoaëc coõi quyû, trôøi ngöôøi, trung höõu maøø tu taäp taïo neân. Heát thaûy teân goïi, khaùc lôøi theâm lôøi, töôùng cuøng vôùi töôùng, ñaët ra noùi naêng, goïi laø maét, laø lónh vöïc cuûa maét, laø giôùi haïn cuûa maét, goïi laø nhaõn caên, laø thaáy, laø con ñöôøng, laø daãn ñöôøng, laø traéng, laø tònh, laø kho taøng, laø cöûa, laø ruoäng, laø söï, laø soâng, laø ao bieån, laø nhoït, laø cöûa nhoït, laø bôø beán naøy. Nhaõn caên laø vaäy, laø lónh vöïc thaâu nhieáp beân trong.

2. Theá naøo laø Nhó caên? Ñaùp: Laø tai ñoái vôùi Thanh ñaõ - ñang - seõ nghe tieáng, ñoái vôùi ñoái

töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø nhó caên. Laïi tai laø choã phaùt sinh nhó thöùc, noù ñaõ- ñang - seõ nhaän roõ tieáng vaø

ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø nhó caên. Laïi tai ñaõ- ñang- seõ bò trôû ngaïi ñoái vôùi tieáng vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø nhó caên. Laïi tai ñaõ- ñang-seõ bieán ñoåi ñoái vôùi tieáng vaø ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø nhó caên. Nhö vaäy heát thaûy caùc tai voán coù trong quaù khöù hieän taïi vò lai, goïi laø nhó caên cuõng goïi laø nhöõng gì ñaõ bieát... cho ñeán nhöõng gì ñaõ chöùng. Vieäc naøy laø sao? Laø tònh saéc taïo ra do boán ñaïi, hoaëc ñòa nguïc, cho ñeán tu taïo neân, heát thaûy teân goïi, khaùc lôøi theâm lôøi, töôûng


www.daitangkinh.org

cuøng vôùi töôûng, ñaët ra noùi naêng, ñoù goïi laø tai, laø lónh vöïc cuûa tai, goïi laø nhó caên (caên cuûa tai), goïi laø nghe, goïi laø con ñöôøng cho ñeán goïi laø bôø beán naøy. Nhö vaäy, nhó caên laø lónh vöïc thaâu nhieáp beân trong.

3. Theá naøo laø Tyû caên? Ñaùp: Laø muõi ñoái vôùi Höông ñaõ- ñang - seõ ngöûi muøi vaø ñoái vôùi ñoái

töôïng cuûa noù cuõng vaäy, goïi laø tyû caên. Laïi tyû caên laø choã chính phaùt ra tyû thöùc, noù ñaõ - ñang - seõ nhaän roõ

muøi vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø tyû caên. Laïi muõi ñaõ- ñang - seõ bò trôû ngaïi ñoái vôùi muøi vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø tyû caên. Laïi muõi ñaõ - ñang - seõ bieán ñoåi ñoái vôùi muøi vaø ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø tyû caên. Nhö vaäy heát thaûy muõi trong quaù khöù hieän taïi vò lai ñeàu goïi laø tyû caên, cuõng goïi laø nhöõng gì ñaõ bieát cho ñeán nhöõng gì ñaõ chöùng. Vieäc naøy ra sao? Laø tònh saéc taïo ra do boán ñaïi, hoaëc ñòa nguïc, cho ñeán hoaëc trung höõu, khoâng phaûi laø tu taïo neân. Heát thaûy teân goïi, khaùc lôøi theâm tieáng, töôûng cuøng vôùi töôûng, ñaët ra noùi naêng ñeàu goïi laø muõi, laø lónh vöïc cuûa muõi, laø giôùi haïn cuûa muõi, laø tyû caên, laø ngöûi, laø con ñöôøng, cho ñeán goïi laø bôø beán naøy. Nhö vaäy, tyû caên laø lónh vöïc thaâu nhieáp beân trong.

4. Theá naøo laø Thieät caên? Ñaùp: Laø löôõi ñoái vôùi Vò ñaõ - ñang - seõ neám vò vaø ñoái vôùi ñoái töôïng

cuûa noù cuõng vaäy, goïi laø thieät caên. Laïi löôõi laø choã chính phaùt sinh thieät thöùc. Noù ñaõ- ñang - seõ nhaän

roõ muøi vò vaø ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø thieät caên. Laïi löôõi ñaõ- ñang - seõ bò trôû ngaïi ñoái vôùi vò vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø thieät caên. Laïi löôõi ñaõ- ñang - seõ bieán ñoåi ñoái vôùi vò vaø ñoái töôïng cuûa noù, cuõng vaäy ñoù goïi laø thieät caên. Nhö vaäy heát thaûy löôõi trong quaù khöù hieän taïi vò lai, ñeàu goïi laø thieät caên, cuõng goïi laø nhöõng gì ñaõ bieát cho ñeán nhöõng gì ñaõ chöùng. Vieäc naøy ra sao? Laø tònh saéc taïo ra do boán ñaïi, hoaëc ñòa nguïc, cho ñeán trung höõu chöù khoâng phaûi laø tu maø neân, heát thaûy teân goïi, khaùc lôøi theâm tieáng, töôûng cuøng vôùi töôûng, ñaët ra noùi naêng, ñeàu goïi laø löôõi, laø lónh vöïc cuûa löôõi laø giôùi haïn cuûa löôõi, laø thieät caên, laø neám vò, laø con ñöôøng, cho ñeán goïi laø bôø beán naøy. Nhö vaäy, thieät caên laø lónh vöïc thaâu nhieáp beân trong.

5. Theá naøo laø Thaân caên? Ñaùp: Laø thaân ñoái vôùi Xuùc ñaõ-ñang-seõ xuùc chaïm ñoái vôùi caûm giaùc

vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø thaân caên. Laïi thaân laø choã chính phaùt sinh thaân thöùc, noù ñaõ-ñang-seõ nhaän roõ tieáp xuùc vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø thaân caên. Laïi thaân ñaõ-ñang-seõ bò trôû ngaïi ñoái


vôùi tieáp xuùc vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø thaân caên. Laïi thaân ñaõ-ñang-seõ bieán ñoåi ñoái vôùi tieáp xuùc vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noùcuõng vaäy, ñoù goïi laø thaân caên. Nhö vaäy, heát thaûy thaân trong quaù khöù hieän taïi vò lai, ñeàu goïi laø thaân caên, cuõng goïi laø nhöõng gì ñaõ bieát cho ñeán nhöõng gì ñaõ chöùng. Vieäc naøy ra sao? Laø tònh saéc taïo ra do boán ñaïi, hoaëc ñòa nguïc cho ñeán trung höõu, khoâng phaûi laø tu maø neân, heát thaûy teân goïi, khaùc lôøi theâm tieáng, töôûng cuøng vôùi töôûng, ñaët ra noùi naêng, ñeàu goïi laø thaân, laø lónh vöïc cuûa thaân, laø giôùi haïn cuûa thaân, laø thaân caên, laø caûm giaùc, laø con ñöôøng, cho ñeán goïi laø bôø beán naøy. Nhö vaäy, thaân caên laø lónh vöïc thaâu nhieáp beân trong.

6. Theá naøo laø Nöõ caên? Ñaùp: Laø nöõ - nöõ theå - nöõ taùnh, laø theá maïnh cuûa nöõ, taùc duïng cuûa

nöõ. Vieäc naøy ra sao? Laø phaàn döôùi ruùn, vuøng treân ñaàu goái, heát thaûy phaàn thòt cuûa thaân, gaân maïch maùu chaûy tuï hoäi veà ñaây. Neáu ôû choã naøy, giao hoäi vôùi nam caên thì phaùt sinh caûm giaùc thích thuù nhö nhau, ñoù goïi laø nöõ caên.

7. Theá naøo laø Nam caên? Ñaùp: Laø nam-nam theå- nam taùnh, laø theá maïnh cuûa nam, taùc duïng

cuûa nam. Vieäc naøy ra sao? Laø heát thaûy phaàn thòt cuûa thaân töø döôùi ruùn, vuøng treân baép ñuøi, gaân maïch maùu chaûy tuï hoäi veà ñaây. Neáu ôû choã naøy, giao hoäi vôùi nöõ caên thì phaùt sinh caûm giaùc thích thuù nhö nhau, ñoù goïi laø nam caên.

8. Theá naøo laø Maïng caên? Ñaùp: Laø trong moïi höõu tình, vôùi moïi söï tuï hoïp cuûa noù khoâng bieán

-khoâng ñoåi - khoâng hö - khoâng maát, khoâng tôùi khoâng lui maø coù ñôøi soáng, coù toàn taïi, soáng ñöôïc che chôû, tuøy luùc che chôû, bieán ñoåi, tuøy luùc bieán ñoåi, ñoù laø maïng soáng, laø ñôøi soáng, laø maïng caên.

9. Theá naøo laø YÙ caên? Ñaùp: Laø yù ñoái vôùi Phaùp ñaõ-ñang-seõ bieát veà phaùp, ñoái vôùi ñoái töôïng

cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø yù caên. Laïi yù laø choã chính phaùt sinh yù thöùc, noù ñaõ-ñang-seõ nhaän bieát phaùp vaø ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy. Ñoù goïi laø yù caên. Laïi yù caên ñaõ-ñang-seõ bò trôû ngaïi ñoái vôùi phaùp vaø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa noù cuõng vaäy, ñoù goïi laø yù caên. Laïi yù ñaõ-ñang-seõ bieán ñoåi ñoái vôùi phaùp vaø ñoái töôïng cuûa noù, cuõng vaäy ñoù goïi laø yù caên. Nhö vaäy, heát thaûy yù trong quaù khöù - hieän taïi - vò lai, ñeàu goïi laø yù caên cuõng goïi ñoù laø söï hieåu bieát... cho ñeán laø chöùng taát caû. Vieäc naøy ra sao? Nghóa laø caùc taâm - yù - thöùc, hoaëc laø ñòa nguïc... cho ñeán trung höõu, hoaëc do tu taäp maø thaønh, heát thaûy teân goïi, khaùc tieáng theâm lôøi, caùc töôûng cuøng töôûng, ñaët


www.daitangkinh.org

ra noùi naêng, goïi laø yù, laø lónh vöïc cuûa yù, laø giôùi haïn cuûa yù, laø yù caên. Goïi laø söï hieåu bieát, laø con ñöôøng..., cho ñeán goïi laø bôø beán naøy. YÙ caên nhö theá laø lónh vöïc thaâu nhieáp beân trong.

10. Theá naøo laø Laïc caên? Ñaùp: Nghóa laø gaëp caùc vieäc thuaän loøng vui veû, khieán cho thaân vui,

taâm vui vôùi caûm xuùc (thoï) nhö nhau maø nhaän giöõ laáy, ñoù goïi laø laïc caên. Laïi coøn khi tu ñeä tam tónh löï thì coù ñöôïc hoan laïc khieán taâm vui vôùi caûm xuùc (thoï) nhö nhau maø nhaän giöõ laáy, ñoù goïi laø laïc caên.

11. Theá naøo goïi laø Khoå caên? Ñaùp: Nghóa laø gaëp caùc vieäc thuaän theo khoå khieán cho thaân ñau

khoå, vôùi caûm xuùc khoâng bình thöôøng maø nhaän giöõ laáy, ñoù goïi laø khoå caên.

12. Theá naøo laø Hyû caên? Ñaùp: Nghóa laø gaëp caùc vieäc thuaän vôùi vui khieán cho taâm vui, vôùi

caûm xuùc nhö nhau maø nhaän giöõ laáy, goïi laø hyû caên. Laïi coøn khi tu tónh löï thöù nhaát-thöù nhì thì coù nieàm vui khieán taâm vui möøng vôùi xuùc caûm nhö nhau maø nhaän giöõ laáy, ñoù goïi laø hyû caên.

13. Theá naøo goïi laø Öu caên? Ñaùp: Nghóa laø gaëp caùc vieäc thuaän theo lo laéng khieán cho taâm lo

saàu vôùi caûm xuùc khoâng bình thöôøng maø nhaän giöõ laáy, ñoù goïi laø öu caên. 14. Theá naøo laø Xaû caên? Ñaùp: Nghóa laø gaëp caùc vieäc thuaän vôùi buoâng xaû khieán cho thaân vaø

taâm ñeàu buoâng xaû, coù caûm xuùc khoâng nhö nhau cuõng khoâng phaûi khoâng nhö nhau maø nhaän giöõ laáy, ñoù laø xaû caên. Laïi coøn khi tu chöa ñeán ñöôïc ñònh hoaëc ôû khoaûng giöõa cuûa ñeä töù tónh löï vaø ñònh voâ saéc thì coù ñöôïc söï khoâng khoå khoâng vui, khieán taâm buoâng xaû, vôùi caûm xuùc (thoï) khoâng nhö nhau cuõng khoâng phaûi khoâng nhö nhau, maø nhaän giöõ laáy, ñoù goïi laø xaû caên.

15. Theá naøo goïi laø Tín caên? Ñaùp: Nghóa laø nöông vaøo phaùp thieän taïo neân do xuaát gia vaø xa lìa,

maø khôûi leân caùc söï tin töôûng, tính chaát cuûa nieàm tin, tính chaát tin töôûng hieän tieàn, tuøy thuaän chaáp nhaän aùi moä, tính chaát cuûa aùi moä, loøng luoân laéng ñoïng trong saïch yeân tònh, ñoù goïi laø tín caên. Laïi coøn tín coù hoïc vaø tín voâ hoïc vaø taát caû caùc thöù tín phi hoïc phi voâ hoïc, ñeàu goïi laø tín caên.

16. Theá naøo goïi laø Tinh taán caên? Ñaùp: Nghóa laø nöông vaøo phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø xa

lìa maø khôûi leân caùc söï sieâng naêng chuyeân caàn, thaáy raát maïnh meõ, haêng haùi toät ñoä khoù ngaên caûn ñöôïc, loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng, ñoù


goïi laø tinh taán caên. Laïi coøn coù hoïc tinh taán vaø voâ hoïc tinh taán, cuøng taát caû caùc thöù tinh taán phi hoïc phi voâ hoïc, ñeàu goïi laø tinh taán caên.

17. Theá naøo goïi laø Nieäm caên? Ñaùp: Nghóa laø nöông vaøo phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø xa

lìa, maø khôûi leân caùc nieäm tuøy nieäm, chuyeân nieäm, nghó nhôù (ghi nhôù) maõi khoâng queân maát, khoâng thieáu soùt, khoâng maát phaùp taùnh, taâm luoân saùng suoát ghi nhôù laâu daøi, ñoù goïi laø nieäm caên. Laïi coù nieäm hoïc vaø nieäm voâ hoïc cuøng taát caû caùc thöù nieäm phi hoïc phi voâ hoïc, ñeàu goïi laø nieäm caên.

18. Theá naøo goïi laø Ñònh caên? Ñaùp: Nghóa laø nöông vaøo phaùp thieän taïo neân do xuaát gia vaø xa lìa,

maø khôûi leân caùc taâm ñeàu truï, truï gaàn, an truï, khoâng phaân taùn, khoâng loaïn ñoäng, nhieáp giöõ, luoân giöõ gìn taát caû, tính chaát cuûa taâm chuyeân chuù vaøo moät caûnh, ñoù goïi laø ñònh caên. Laïi coù ñònh hoïc vaø ñònh voâ hoïc cuøng taát caû caùc thöù ñònh phi hoïc phi voâ hoïc, ñeàu goïi laø ñònh caên.

19. Theá naøo goïi laø Tueä caên? Ñaùp: Nghóa laø nöông vaøo phaùp thieän taïo neân do söï xuaát gia vaø xa

lìa, maø khôûi leân caùc caùch tuyeån choïn ñoái vôùi caùc phaùp, tuyeån choïn kyõ löôõng cuøng cöïc vaø raát cuøng cöïc, hieåu roõ, ñeàu hieåu roõ taát caû, hieåu roõ gaàn, thaáu suoát taát caû, xeùt ñoaùn thoâng minh, tueä haønh saùng suoát, Tyø-baùt-xaù- na, ñoù goïi laø tueä caên. Laïi coøn tueä hoïc vaø tueä voâ hoïc cuøng taát caû caùc thöù tueä phi hoïc phi voâ hoïc, ñeàu goïi laø tueä caên.

20. Theá naøo laø Vò tri ñöông tri caên? Ñaùp: Nghóa laø ngöôøi naøo ñaõ nhaäp vaøo haøng chaùnh taùnh ly sinh thì

seõ phaùt sinh tueä coù hoïc vaø tueä caên, cuøng caùc haïnh tuøy tín, tuøy phaùp. Ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá chöa hieän quaùn, thì neân hieän quaùn, do ñoù caùc caên seõ chuyeån ñoåi. Ñoù goïi laø caên chöa bieát thì neân bieát.

21. Theá naøo laø Dó tri caên? Ñaùp: Nghóa laø ngöôøi ñaõ thaáy ñeá phaùt sinh tueä coù hoïc vaø tueä caên

cuøng ñeán thaéng giaûi (tin hieåu toát nhaát), coù söï thaáy bieát vaø thaân chöùng. Ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá ñaõ hieän quaùn, maø ñaõ hieän quaùn töùc laø ñaõ ñoaïn tröø caùc phieàn naõo, cho neân caùc caên chuyeån ñoåi. Ñoù goïi laø caên ñaõ bieát.

22. Theá naøo laø Cuï tri caên? Ñaùp: Nghóa laø baäc A-la-haùn ñaõ coù tueä voâ hoïc vaø tueä caên, cuøng tueä

giaûi thoaùt, ñeàu giaûi thoaùt. Ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá ñaõ hieän quaùn, maø hieän quaùn töùc laø ñaõ ñöôïc hieän phaùp laïc truï (truï vaøo phaùp vui hieän ñôøi), neân caùc caên chuyeån ñoåi. Ñoù goïi laø (caên bieát ñuû) cuï tri caên.

-------------------------------


www.daitangkinh.org

Phaåm 18: XÖÙ


Baáy giôø, coù vò Phaïm chí teân laø Sinh Vaên ñeán choã Phaät chaáp tay cung kính, duøng lôøi dòu daøng thaêm hoûi Ñöùc Theá Toân. Phaät cuõng dòu daøng lòch söï thaêm hoûi laïi vò aáy. Sau khi thaêm hoûi xong, vò Phaïm chí ngoài sang moät beân chaáp tay cung kính baïch Phaät: Con coù ñoâi ñieàu muoán hoûi Ngaøi Gotama cao quyù, xin Ngaøi chæ daïy toùm taét.

Lieàn ñoù, Ñöùc Theá Toân baûo vò Phaïm chí aáy: Thaày cöù maëc tình maø hoûi, toâi seõ giaûi ñaùp ñaày ñuû.

Vò Phaïm chí hoûi: Taát caû phaùp, taïi sao goïi laø taát caû phaùp? Ñöùc Theá Toân baûo: Taát caû phaùp töùc laø möôøi hai xöù. AÁy laø:

1. Nhaõn xöù. 2. Saéc xöù. 3. Nhó xöù. 4. Thanh xöù. 5. Tyû xöù. 6. Höông xöù. 7. Thieät xöù. 8. Vò xöù. 9. Thaân xöù. 10. Xuùc xöù. 11. YÙ xöù. 12. Phaùp xöù.

Ñoù laø möôøi hai xöù. Laïi coù choã noùi, caùc thöù naøy khoâng phaûi laø taát caû. Noùi taát caû thì laïi coù phaùp rieâng bieät. Caùi ñoù chæ laø noùi chöù khoâng phaûi laø söï thaät (caùi coù thaät). Neáu coù hoûi laïi thì cuõng chaúng hieåu bieát gì caû. Vaø neáu sau naøy cöù maõi suy tö tìm xeùt thì chính mình laïi caøng meâ muoäi mòt môø. Vì taát caû phaùp khoâng phaûi laø tình caûnh ñoù. Baáy giôø vò Phaïm chí nghe lôøi Phaät noùi, heát söùc vui möøng lieàn cung kính chaøo töø bieät ra veà.

1. Theá naøo laø nhaõn xöù (lónh vöïc cuûa maét)? Ñaùp: Nghóa laø nhö nhaõn caên (ñaõ noùi ôû tröôùc), neân phaûi noùi roõ caùi

töôùng cuûa noù. 2. Theá naøo laø saéc xöù? Ñaùp: Nghóa laø saéc ñöôïc maét ñaõ - ñang - seõ thaáy cuøng ñoái töôïng cuûa

noù, ñoù laø saéc, lónh vöïc cuûa saéc. Laïi töø saéc laø choã chính phaùt sinh ra nhaõn thöùc, noù ñaõ - ñang - seõ nhaän roõ cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø saéc xöù. Laïi


ñoái vôùi maét thì saéc ñaõ - ñang - seõ bieán ñoåi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø saéc xöù. Nhö theá heát thaûy saéc quaù khöù - hieän taïi - vò lai thì ñeàu goïi laø saéc xöù, cuõng goïi noù laø söï hieåu bieát... cho ñeán goïi laø chöùng taát caû. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø boán ñaïi taïo ra caùc thöù maøu xanh- vaøng- ñoû- traéng - maây - khoùi - buïi - söông - daøi - ngaén - vuoâng - troøn - cao - thaáp, boùng thaúng hay xieân, aùnh saùng hay boùng toái, moät khi baøy roõ caùc saéc töôùng thì goàm coù saéc maøu troän laãn nhau nhö ñoû tía, xanh ngoïc bích, xanh luïc, maøu ñen moác maøu chaùo loøng vaø heát thaûy thöù khaùc maø maét thaáy ñöôïc, nhaõn thöùc hieåu bieát ñöôïc vaø coù ñöôïc teân goïi, khaùc lôøi theâm tieáng, caùc töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra noùi naêng, goïi laø saéc, laø giôùi haïn cuûa saéc, laø lónh vöïc cuûa saéc, laø bôø beân kia... Nhö vaäy lónh vöïc cuûa saéc laø söï thaâu nhieáp beân ngoaøi.

3. Theá naøo laø nhó xöù? Ñaùp: Nghóa laø nhö nhó caên, neân phaûi noùi roõ caùi töôùng cuûa noù. 4. Theá naøo laø thanh xöù? Ñaùp: Nghóa laø tieáng ñaõ- ñang ñöôïc tai nghe thaáy vaø coù cuøng ñoái

töôïng cuûa noù, ñoù laø lónh vöïc cuûa tieáng. Laïi töø tieáng maø tai chính laø nôi phaùt sinh nhó thöùc, noù ñaõ-ñang- seõ nhaän roõ cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø lónh vöïc cuûa tieáng.

Laïi ñoái vôùi tai, tieáng ñaõ-ñang-seõ gaây trôû ngaïi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø lónh vöïc cuûa tieáng. Laïi ñoái vôùi tai, tieáng ñaõ-ñang-seõ bieán ñoåi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø lónh vöïc cuûa tieáng. Nhö theá qua ba thôøi quaù khöù-hieän taïi-vò lai, heát thaûy tieáng coù ñöôïc ñeàu goïi laø thanh xöù, cuõng goïi noù laø söï hieåu bieát... cho ñeán goïi laø chöùng taát caû. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø boán ñaïi taïo ra caùc thöù tieáng voi, tieáng ngöïa, tieáng xe, tieáng böôùc chaân, tieáng thoåi oác, tieáng chuoâng rung, tieáng troáng lôùn beù, tieáng ca ngaâm tieáng vònh taùn. Vaø boán ñaïi coøn giuùp ñôõ cho söï va chaïm, tieáp xuùc taïo thaønh caùc tieáng noùi naêng trong suoát ngaøy ñeâm. Vaø heát thaûy thöù tieáng maø tai nghe ñöôïc, nhó thöùc nhaän thöùc hieåu bieát ñöôïc, ñaõ coù teân goïi, khaùc tieáng theâm lôøi, caùc töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra noùi naêng, goïi laø tieáng, laø giôùi haïn cuûa tieáng, laø lónh vöïc cuûa tieáng, laø bôø beân kia. Nhö vaäy lónh vöïc cuûa thanh laø söï thaâu nhieáp beân ngoaøi.

5. Theá naøo laø tyû xöù? Ñaùp: Nghóa laø nhö tyû caên, neân phaûi noùi roõ veà töôùng cuûa noù. 6. Theá naøo laø höông xöù? Ñaùp: Nghóa laø höông ñaõ, ñang seõ ñöôïc muõi ngöûi thaáy vôùi ñoái töôïng

ñoù. Ñoù chính laø höông xöù. Laïi töø höông, muõi chính laø choã chính phaùt sinh ra tyû thöùc. Noù ñaõ, ñang seõ nhaän roõ nhaän bieát caùc muøi höông vaø ñoái


www.daitangkinh.org

töôïng cuûa noù. Ñoù laø höông xöù. Laïi ñoái vôùi muõi, höông ñaõ-ñang-seõ gaây trôû ngaïi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø höông xöù. Laïi ñoái vôùi muõi, höông ñaõ-ñang-seõ bieán ñoåi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø höông xöù. Nhö theá caùc thöù höông coù ñöôïc qua ba thôøi quaù khöù-hieän taïi-vò lai, ñeàu goïi laø höông xöù, cuõng goïi noù laø söï hieåu bieát... cho ñeán goïi laø chöùng taát caû. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø boán ñaïi taïo ra caùc thöù muøi höông cuûa reã, cuûa thaân caây, caønh caây, laù hoa quaû... hay muøi thôm, muøi thoái, muøi bình thöôøng vaø heát thaûy muøi höông khaùc do muõi ngöûi ñöôïc, tyû thöùc nhaän thöùc hieåu bieát ñöôïc, ñaõ coù teân goïi, khaùc tieáng theâm lôøi, caùc töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra noùi naêng, goïi laø höông, laø giôùi haïn cuûa höông, laø lónh vöïc cuûa höông, laø bôø beân kia... Nhö vaäy lónh vöïc cuûa höông laø söï thaâu nhieáp beân ngoaøi.

7. Theá naøo laø thieät xöù? Ñaùp: Nghóa laø cuõng nhö thieät caên, caàn phaûi noùi roõ caùi töôùng cuûa

noù. 8. Theá naøo laø vò xöù? Ñaùp: Nghóa laø vò ñöôïc löôõi ñaõ - ñang - seõ neám bieát cuøng ñoái töôïng

cuûa noù, ñoù laø vò xöù. Laïi töø vò maø löôõi laø choã chính phaùt sinh ra thieät thöùc, noù ñaõ- ñang - seõ nhaän roõ cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø vò xöù. Laïi ñoái vôùi löôõi, vò ñaõ-ñang-seõ gaây trôû ngaïi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø vò xöù. Laïi ñoái vôùi löôõi, vò ñaõ-ñang-seõ bieán ñoåi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù goïi laø vò xöù. Nhö theá caùc vò ñaõ coù trong ba thôøi quaù khöù-hieän taïi-vò lai, ñeàu goïi laø vò xöù, cuõng goïi noù laø söï hieåu bieát... cho ñeán goïi laø chöùng taát caû. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø boán ñaïi taïo ra caùc thöù vò cuûa reã caây, thaân caây, nhaùnh caây, laù- hoa - quaû, vò cuûa thöùc aên, thöùc uoáng vaø caùc thöù röôïu, vò ñaéng, vò chaùt- ngoït- cay- maën- laït, vò thích yù, vò traùi yù, vò khoâng gheùt khoâng öa (vò bình thöôøng). Vaø caùc thöù vò khaùc maø löôõi ñaõ neám, thieät thöùc ñaõ nhaän thöùc hieåu bieát, neân coù teân goïi, khaùc tieáng theâm lôøi, caùc töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra noùi naêng goïi laø vò, laø vò giôùi, laø vò xöù, laø bôø beân kia. Nhö vaäy lónh vöïc cuûa vò laø söï thaâu nhieáp beân ngoaøi.

9. Theá naøo laø thaân xöù? Ñaùp: Nghóa laø nhö thaân caên, neân phaûi noùi roõ veà töôùng cuûa noù. 10. Theá naøo laø xuùc xöù? Ñaùp: Nghóa laø thaân ñaõ - ñang - seõ chaïm xuùc cuøng ñoái töôïng cuûa noù,

ñoù laø xuùc xöù. Laïi töø xuùc laø nôi chính phaùt sinh ra thaân thöùc, noù ñaõ- ñang - seõ nhaän roõ cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø xuùc xöù. Laïi ñoái vôùi thaân, xuùc ñaõ-ñang-seõ gaây trôû ngaïi cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø xuùc xöù. Laïi xuùc ñaõ- ñang - seõ gaây bieán ñoåi cho thaân cuøng ñoái töôïng cuûa noù, ñoù laø xuùc xöù. Nhö theá caùc xuùc coù ñöôïc töø ba thôøi quaù khöù-hieän taïi-vò lai, ñeàu goïi


laø xuùc xöù, cuõng goïi noù laø söï hieåu bieát... cho ñeán goïi laø chöùng taát caû. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø boán ñaïi vaø boán ñaïi taïo ra caùc tính chaát trôn- rít - nheï - naëng - laïnh - aám, ñoùi khaùt vaø heát thaûy caùc thöù khaùc maø thaân caên caûm giaùc ñöôïc vaø thaân thöùc hieåu bieát ñöôïc, neân coù teân goïi, khaùc tieáng theâm lôøi, caùc töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra noùi naêng, goïi laø xuùc, laø giôùi cuûa xuùc, laø xöù cuûa xuùc, laø bôø beân kia. Nhö vaäy lónh vöïc cuûa xuùc laø söï thaâu nhieáp beân ngoaøi.

11. Theá naøo laø yù xöù? Ñaùp: Laø nhö yù caên, caàn phaûi noùi roõ veà töôùng cuûa noù. 12. Theá naøo laø phaùp xöù? Ñaùp: Nghóa laø phaùp ñöôïc yù ñaõ - ñang - seõ nhaän bieát cuøng ñoái töôïng

cuûa noù, ñoù laø phaùp xöù. Laïi töø phaùp maø yù chính laø choã sinh ra yù thöùc, noù ñaõ- ñang- seõ nhaän roõ, ñoù laø phaùp xöù. Laïi ñoái vôùi yù maø phaùp ñaõ-ñang-seõ gaây trôû ngaïi, ñoù laø phaùp xöù. Laïi phaùp ñaõ - ñang - seõ bieán ñoåi ñoái vôùi yù, ñoù goïi laø lónh vöïc cuûa phaùp. Nhö theá caùc phaùp coù caû ba thôøi quaù khöù- hieän taïi-vò lai, ñeàu goïi laø phaùp xöù, cuõng goïi noù laø söï hieåu bieát... cho ñeán goïi laø chöùng taát caû. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø caùc thöù thoï - töôûng - tö, xuùc - taùc yù - duïc - thaéng giaûi - tín - tinh taán - nieäm - ñònh- tueä - taàm töù - phoùng daät (buoâng lung), khoâng buoâng lung, caên thieän - caên baát thieän - caên voâ kyù, taát caû caùc söï troùi buoäc cuûa tuøy mieân, cuûa tuøy phieàn naõo..., vaø caùc thöù coù ñöôïc maø trí hieän ñang quan saùt ñaït ñöôïc ñònh voâ töôûng, ñöôïc ñònh dieät taän, söï voâ töôûng vaø maïng caên, truï vaøo chuùng ñoàng phaàn, coù ñöôïc söï, ñöôïc xöù, ñöôïc sinh - giaø - truï - voâ thöôøng - danh thaân - cuù thaân - vaên thaân - hö khoâng - traïch dieät - khoâng phaûi traïch dieät, vaø caùc thöù khaùc maø yù caên ñaõ bieát vaø yù thöùc ñaõ hieåu ro, teân goïi, khaùc tieáng theâm lôøi, caùc töôûng ñeàu töôûng, ñaët ra noùi naêng, goïi laø phaùp, laø xöù cuûa phaùp, laø bôø beân kia. Nhö vaäy lónh vöïc cuûa phaùp laø söï thaâu nhieáp beân ngoaøi.

-----------------

Phaåm 19: UAÅN


Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Coù naêm thöù uaån, ñoù laø: Saéc uaån, thoï uaån, töôûng uaån, haønh uaån, thöùc uaån.

1. Theá naøo laø saéc uaån? Ñaùp: Nghóa laø coù caùc thöù saéc, taát caû ñeàu laø boán thöù ñaïi vaø taát caû do

boán ñaïi taïo neân, ñoù laø saéc uaån.


www.daitangkinh.org

2. Theá naøo laø thoï uaån? Ñaùp: Nghóa laø caùc thoï cuøng thoï, tính chaát cuûa thoï (caûm xuùc), thoï

thaâu nhieáp, ñoù laø thoï uaån. Laïi coù hai thöù thoï, goïi laø thoï uaån, nghóa laø thaân thoï (thoï cuûa thaân)

vaø taâm thoï (thoï cuûa taâm). Theá naøo laø thaân thoï? Nghóa laø naêm thöùc cuûa thaân töông öng caùc

vôùi thoï... cho ñeán caùc thoï thaâu nhieáp, ñoù goïi laø thaân thoï. Theá naøo laø taâm thoï? Nghóa laø yù thöùc töông öng vôùi caùc thoï... cho

ñeán thoï thaâu nhieáp heát, ñoù goïi laø taâm thoï (Thoï cuûa taâm). Laïi coù hai thöù thoï, goïi laø thoï uaån, laø söï thoï nhaän thuù vò thích thuù vaø

thoï nhaän khoâng thuù vò thích thuù. Theá naøo laø thoï coù thuù vò thích thuù? Nghóa laø höõu laäu taùc yù töông

öng vôùi caùc thoï... cho ñeán nhöõng gì thoï thaâu nhieáp, ñoù goïi laø thoï coù thích thuù.

Theá naøo laø thoï khoâng thuù vò thích thuù? Nghóa laø voâ laäu taùc yù töông öng vôùi caùc thoï... cho ñeán nhöõng gì thoï thaâu nhieáp, ñoù goïi laø thoï khoâng thích thuù.

Coù thuyeát laïi noùi: Coõi Duïc taùc yù töông öng vôùi thoï thì goïi laø thoï coù thuù vò thích thuù. Coøn coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc taùc yù töông öng vôùi thoï thì goïi laø thoï khoâng coù thuù vò thích thuù.

Nay nghóa trong naøy laø noùi höõu laäu taùc yù töông öng vôùi thoï thì goïi laø thoï coù thuù vò thích thuù. Coøn voâ laäu taùc yù töông öng vôùi thoï thì goïi laø thoï khoâng coù thuù vò thích thuù.

Cuõng nhö noùi veà thoï coù thuù vò, thoï khoâng thuù vò, thì caùc thöù rôi vaøo thoï, khoâng rôi vaøo thoï, thoï nöông vaøo ñam meâ, thoï nöông vaøo xuaát ly, thoï thuaän keát, thoï khoâng thuaän keát, thoï thuaän chaáp laáy, thoï khoâng thuaän chaáp laáy, thoï thuaän theo bò raøng buoäc, thoï khoâng thuaän bò raøng buoäc, thoï cuûa theá gian, thoï xuaát theá gian... cuõng nhö theá.

Laïi coù ba thöù thoï goïi laø thoï uaån, töùc laø thoï vui, thoï khoå, thoï khoâng vui khoâng khoå.

Theá naøo laø thoï vui? Laø gaëp vieäc thuaän vui khieán thaân vaø taâm ñeàu vui, thoï nhaän nhö nhau maø thoï nhaän giöõ laáy, ñoù laø thoï vui. Laïi khi tu caùc loaïi sô - ñeä nhò - ñeä tam tónh löï, thì seõ coù ñöôïc nieàm hoan laïc khieán taâm vui, thoï nhaän nhö nhau maø thoï nhaän giöõ laáy, ñoù laø thoï vui.

Theá naøo laø thoï khoå? Laø gaëp caùc vieäc thuaän khoå khieán thaân vaø taâm ñeàu khoå, coù thoï khoâng nhö nhau maø thoï nhaänï giöõ laáy, ñoù laø thoï khoå.

Theá naøo laø thoï khoâng khoå khoâng vui? Töùc laø gaëp caùc vieäc thuaän theo khoâng khoå khoâng vui neân khieán thaân vaø taâm ñeàu buoâng xaû, coù thoï


khoâng nhö nhau, cuõng khoâng phaûi khoâng nhö nhau maø thoï nhaänï giöõ laáy, ñoù laø thoï khoâng khoå khoâng vui. Vaû laïi luùc tu chöa ñaït ñeán ñònh, trong phaùp vaéng laëng cuûa thieàn thöù tö vaø ñònh voâ saéc, thuaän theo khoâng khoå khoâng vui maø tieáp xuùc sanh taâm buoâng xaû chaúng bình ñaúng - chaúng khoâng bình ñaúng thoï nhaän, thuoäc veà thoï nhaän, ñaây goïi laø thoï khoâng khoå khoâng vui.

Laïi coù boán thöù thoï goïi laø thoï uaån. Töùc laø thoï coõi Duïc, thoï coõi Saéc, thoï coõi Voâ saéc vaø thoï khoâng raøng buoäc.

Theá naøo laø thoï coõi Duïc? Laø coõi Duïc taùc yù töông öng vôùi caùc thoï..., cho ñeán caùi gì maø thoï nhaän giöõ laáy. Ñoù laø thoï coõi Duïc.

Theá naøo laø thoï coõi Saéc? Laø coõi Saéc taùc yù töông öng vôùi caùc thoï... cho ñeán caùi gì maø thoï nhaän giöõ laáy, ñoù laø thoï coõi Saéc.

Theá naøo laø thoï coõi Voâ saéc? Laø coõi Voâ saéc taùc yù töông öng vôùi caùc thoï..., cho ñeán caùi gì maø thoï nhaän giöõ laáy, ñoù laø thoï coõi Voâ saéc.

Theá naøo laø thoï khoâng bò raøng buoäc? Nghóa laø voâ laäu taùc yù töông öng vôùi caùc thoï..., cho ñeán caùi gì maø thoï nhaän giöõ laáy, ñoù laø thoï khoâng bò raøng buoäc.

Laïi coù naêm thöù thoï goïi laø thoï uaån. Töùc laø thoï vui, thoï khoå, thoï möøng, thoï lo vaø thoï buoâng xaû, ñoù laø naêm thoï. Roäng noùi nhö caùc thöù caên (caên phaåm)

Laïi coù saùu thöù thoï goïi laø thoï uaån. Laø maét tieáp xuùc sinh ra caùc thoï, tai, muõi, löôõi, thaân, yù khi tieáp xuùc cuõng sinh ra caùc thoï.

Theá naøo laø maét tieáp xuùc sinh ra caùc thoï? Nghóa laø maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù hoøa hôïp laïi sinh ra söï tieáp xuùc. Do xuùc laøm duyeân neân sinh ra thoï. Trong naøy maét laø chính, saéc laø ñoái töôïng, coøn söï tieáp xuùc cuûa maét laø nhaân. Do maét tieáp xuùc maø khôûi leân taát caû, ñoù laø chuûng loaïi nhaõn xuùc, laø caùi sinh ra nhaõn xuùc. Vôùi nhaõn xuùc (söï tieáp xuùc cuûa maét) maø sinh ra taùc yù töông öng vôùi nhaõn thöùc, phaân bieät nhaän thöùc caùc saéc maø coù caùc thoï..., cho ñeán nhöõng gì maø thoï giöõ laáy, ñoù goïi laø maét tieáp xuùc sinh ra caùc thoï.

Nhö vaäy caùc thöù tai, muõi, löôõi, thaân, yù khi tieáp xuùc cuõng sinh ra caùc thoï, roäng noùi cuõng nhö theá, ñoù goïi laø thoï uaån.

Cuõng nhö noùi veà thoï uaån, thì töôûng uaån vaø thöùc uaån, caùc vieäc roäng noùi cuõng nhö theá.

3. Theá naøo laø haønh uaån? Haønh uaån coù hai thöù: - Laø haønh uaån taâm töông öng. - Laø haønh uaån taâm khoâng töông öng.

Theá naøo laø taâm töông öng vôùi haønh uaån? Nghóa laø tö duy tieáp xuùc


www.daitangkinh.org

vôùi taùc yù, roäng noùi cho ñeán coù caùc trí kieán hieän quan saùt caùc phaùp. Laïi coù caùc chuûng loaïi phaùp khaùc cuøng vôùi taâm töông öng nhau, ñoù goïi laø haønh uaån taâm töông öng.

Theá naøo laø taâm khoâng töông öng haønh uaån? Nghóa laø ñaõ chöùng ñöôïc ñònh voâ töôûng..., roäng noùi cho ñeán vaên thaân. Laïi coù caùc chuûng loaïi phaùp khaùc khoâng töông öng vôùi taâm, ñoù goïi laø taâm khoâng töông öng haønh uaån. Nhö theá caû taâm töông öng haønh uaån vaø taâm khoâng töông öng haønh uaån goïi chung laø haønh uaån.

-----------------

Phaåm 20: NHIEÀU CAÛNH GIÔÙI, Phaàn 1


Baáy giôø, thaày A-nan-ñaø ngoài rieâng moät mình trong tònh thaát suy nghó: Nhöõng keû gaây ra caùc vieäc sôï haõi vaø caùc tai hoïa, caùc vieäc roái raém, khuaáy ñoäng lo saàu..., ñeàu laø ñaùm phaøm phu chöù khoâng phaûi laø baäc trí. Nghó theá roài ñeán khoaûng xeá chieàu, töø tònh thaát thaày ra ñeán choã Phaät, laïy döôùi chaân Phaät xong ngoài sang moät beân, roài ñem caùc ñieàu suy nghó ra trình baøy ñaày ñuû vôùi Phaät. Nghe xong Phaät lieàn xaùc nhaän ñuùng nhö vaäy: Nhöõng keû gaây ra caùc söï sôï haõi vaø caùc tai hoïa, caùc söï roái raém lo saàu..., ñeàu laø nhöõng ñaùm phaøm phu, khoâng phaûi laø caùc baäc trí. Gioáng nhö ñaët löûa trong nhaø coû khoâ thì laàu ñaøi ñình quaùn cuõng bò chaùy laây. Keû ngu cuõng vaäy, vì khoâng coù trí neân gaây ra bao söï sôï haõi, tai hoïa vaø caùc vieäc roái raém lo saàu. Naày thaày Khaùnh Hyû neân bieát! Töø quaù khöù, hieän taïi hay vò lai thì caùc söï sôï haõi, caùc tai hoïa, caùc roái raém lo saàu..., ñeàu do keû phaøm phu gaây taïo chôù khoâng phaûi laø caùc baäc trí, caùc baäc trí khoâng bao giôø laøm caùc vieäc ñoù. Thaày Khaùnh hyû neân bieát! Keû phaøm phu thì coù sôï haõi, baäc trí khoâng coù sôï haõi, keû phaøm phu coù tai hoïa, baäc trí khoâng coù tai hoïa, keû phaøm phu coù caùc vieäc roái raém lo saàu, baäc trí khoâng coù roái raém lo saàu. Vì theá thaày Khaùnh Hyû neân bieát! Keû phaøm phu vaø baäc trí, phaûi bieát xa laùnh caùc phaùp cuûa keû phaøm phu maø tuaân haønh caùc phaùp cuûa baäc trí.

Thaày A-nan-ñaø thöa: Nhö theá naøo thì noùi laø haïng phaøm ngu? Ñöùc Phaät noùi: Neáu ñoái vôùi caùc thöù giôùi - xöù - uaån, caùc thöù duyeân

khôûi vaø caùc phaùp xöù phi xöù maø khoâng kheùo leùo hieåu bieát, thì ñoù laø phaøm phu.

Thaày A-nan-ñaø thöa: Ngang möùc naøo thì noùi ñoù laø baäc trí? Ñöùc phaät daïy: Neáu nhö coù ngöôøi naøo ñoái vôùi giôùi - xöù - uaån vaø


ñoái vôùi duyeân khôûi, xöù phi xöù phaùp, coù theå kheùo leùo nhaän thöùc, thì ñoù laø ngöôøi trí. A nan ñaø thöa: Sao noùi laø ngöôøi trí ñoái vôùi giôùi kheùo leùo nhaän thöùc ñöôïc? Ñöùc Phaät daïy: Ngöôøi trí ñoái vôùi 18 giôùi, thaáy bieát ñuùng nhö thaät, laø kheùo leùo nhaän thöùc veà giôùi. Nghóa laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät caùc thöù lónh vöïc thuoäc veà maét - saéc - nhaõn - thöùc - tai tieáng - nhó thöùc- muõi - höông - tyû thöùc - löôõi vò thieät thöùc - thaân xuùc - thaân thöùc, yù - phaùp vaø yù thöùc.

Laïi ñoái vôùi saùu lónh vöïc maø thaáy bieát ñuùng nhö thaät, thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, nghóa laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät caùc lónh vöïc ñaát, nöôùc, löûa, gioù, khoâng vaø thöùc.

Laïi ñoái vôùi saùu lónh vöïc maø thaáy bieát ñuùng nhö thaät, thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, nghóa laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät caùc lónh vöïc tham duïc, giaän hôøn, haïi vaø khoâng duïc, khoâng giaän vaø khoâng haïi.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà saùu lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà lónh vöïc: vui, khoå, möøng, lo, xaû, voâ minh.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà boán lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø: thoï, töôûng, haønh, thöùc.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà ba lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø: coõi Duïc, coõi Saéc, coõi Voâ saéc.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà lónh vöïc ba sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà, ñoù laø lónh vöïc: quaù khöù, vò lai, hieän taïi.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà ba lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø: thaáp keùm, trung bình vaø tuyeät dieäu.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà ba lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø: thieän, baát thieän, voâ kyù.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà ba lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø: hoïc, voâ hoïc, phi hoïc phi voâ hoïc.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà hai lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø höõu laäu, voâ laäu.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà hai lónh vöïc sau ñaây thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà lónh vöïc, ñoù laø höõu vi, voâ vi.

Ñoù goïi laø baäc trí kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc lónh vöïc. Thaày A-nan-ñaø thöa: Theá naøo laø baäc trí kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc

phaïm vi? Ñöùc Phaät daïy: Ngöôøi trí thaáy bieát ñuùng nhö thaät möôøi hai phaïm vi,

thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc phaïm vi, nghóa laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà phaïm vi cuûa maét - saéc - tai - tieáng - muõi - höông - löôõi - vò-


www.daitangkinh.org

thaân - xuùc - yù - thöùc, thì goïi ñoù laø ngöôøi trí kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc phaïm vi (xöù).

Thaày A-nan-ñaø thöa: Theá naøo laø baäc trí kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc uaån?

Ñöùc Phaät daïy: Ngöôøi trí thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà naêm uaån, thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà uaån nghóa laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà saéc uaån, thoï uaån, töôûng uaån, haønh uaån vaø thöùc uaån, thì goïi ñoù laø ngöôøi trí kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc uaån.

Thaày A-nan-ñaø thöa: Theá naøo laø baäc trí kheùo leùo nhaän thöùc veà caùc duyeân khôûi?

Ñöùc Phaät daïy: Ngöôøi trí thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà möôøi hai chi duyeân khôûi thuaän vaø nghòch, thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà duyeân khôûi, laø thaáy bieát ñuùng nhö thaät döïa vaøo caùi naøy coù neân caùi kia coù, caùi naøy sinh neân caùi kia sinh, nghóa laø voâ minh duyeân haønh, haønh duyeân thöùc, thöùc duyeân danh saéc, danh saéc duyeân luïc xöù (nhaäp), luïc xöù duyeân xuùc, xuùc duyeân thoï, thoï duyeân aùi, aùi duyeân thuû, thuû duyeân höõu, höõu duyeân sinh, sinh duyeân laõo töû, roài phaùt sinh saàu than lo khoå roài bieát khoå naõo. Nhö vaäy ôû ñaây toaøn laø chieâu taäp gaây neân caùc uaån khoå to lôùn. Vaø cuõng thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà raèng neáu döïa vaøo caùi naøy khoâng thì caùi kia khoâng, caùi naøy dieät thì caùi kia dieät nghóa laø Voâ minh dieät neân haønh dieät, haønh dieät neân thöùc dieät, thöùc dieät neân danh saéc dieät, danh saéc dieät neân luïc xöù dieät, luïc xöù dieät neân xuùc dieät, xuùc dieät neân thoï dieät, thoï dieät neân aùi dieät, aùi dieät neân thuû dieät, thuû dieät neân höõu dieät, höõu dieät neân sinh dieät, sinh dieät neân giaø cheát saàu than lo khoå roài buoàn khoå naõo cuõng dieät. Nhö theá laø dieät heát taát caû caùc thöù khoå to lôùn, neân goïi laø baäc trí kheùo leùo nhaän thöùc veà phaùp duyeân sinh.

Thaày A-nan-ñaø thöa: Theá naøo laø baäc trí kheùo leùo nhaän thöùc veà phaùp xöù phi xöù?

Ñöùc Phaät daïy: Ngöôøi trí thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà phaùp xöù phi xöù, thì goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà phaùp coù lyù vaø khoâng coù lyù, laø bieát ñuùng nhö thaät:

Khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän caùc haønh nghieäp döõ veà thaân ngöõ yù maø chieâu caûm ñöôïc quaû dò thuïc raát ñaùng meán yeâu, öa thích, möøng vui, vöøa yù.

Coù lyù phaûi chaáp nhaän laø haønh nghieäp döõ cuûa thaân ngöõ yù seõ bò quaû dò thuïc khoâng meán yeâu, öa thích, möøng vui, vöøa yù.

Khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc laø caùc haïnh toát laønh tuyeät dieäu veà thaân ngöõ yù maø phaûi bò quaû dò thuïc khoâng meán yeâu, öa thích,


möøng vui, vöøa yù. Phaûi lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc laø caùc haïnh toát laønh tuyeät dieäu veà thaân

ngöõ yù seõ chieâu caûm ñöôïc quaû dò thuïc raát ñaùng meán yeâu, öa thích, möøng vui, vöøa yù.

Ñaõ khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc laø caùc haïnh xaáu döõ cuûa thaân ngöõ yù, do nhaân duyeân ñoù, neân khi cheát roài seõ ñöôïc sinh leân caùc coõi thieän, nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc laø caùc haïnh xaáu döõ cuûa thaân ngöõ yù, do nhaân duyeân ñoù, sau khi cheát bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ.

Ñaõ khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc laø caùc haïnh toát laønh cuûa thaân ngöõ yù do nhaân duyeân ñoù, neân khi cheát roài seõ phaûi ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ, nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc laø caùc haïnh toát laønh cuûa thaân ngöõ yù khi laâm chung seõ ñöôïc sinh vaøo caùc coõi thieän. Ñoù laø kheùo leùo nhaän thöùc veà coù lyù vaø khoâng coù lyù.

Laïi coøn thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà laø khoâng coù lyù, khoâng chaáp nhaän khoâng coù tröôùc sau, coù hai vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông soáng trong moät theá giôùi, vaø bieát ñuùng nhö thaät veà nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc laø khoâng coù tröôùc sau, chæ coù moät vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông soáng trong moät theá giôùi.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän khoâng coù tröôùc sau, coù hai Ñöùc Nhö Lai soáng trong moät theá giôùi, nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc laø khoâng coù tröôùc sau, chæ coù moät Ñöùc Nhö Lai soáng trong moät theá giôùi. Ñoù laø kheùo leùo nhaän thöùc veà coù lyù vaø khoâng coù lyù.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà laø khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc raèng coù ngöôøi nöõ laøm Chuyeån luaân Thaùnh vöông, Ñeá thích, Ma vöông, Phaïm vöông vaø chöùng Ñoäc giaùc Boà-ñeà hoaëc chöùng Boà-ñeà voâ thöôïng chaùnh ñaúng, nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän raèng coù ngöôøi nam laøm Chuyeån luaân Thaùnh vöông, Ñeá thích, Ma vöông, Phaïm vöông vaø chöùng ñöôïc Ñoäc giaùc Boà-ñeà hoaëc chöùng Boà-ñeà voâ thöôïng chaùnh ñaúng. Ñoù laø kheùo leùo nhaän thöùc veà coù lyù vaø khoâng coù lyù.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà raèng khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän baäc ñaày ñuû Thaùnh kieán maø nghó ñeán chuyeän gieát cha haïi meï, haïi A-la-haùn, phaù hoøa hôïp Taêng, khôûi taâm döõ laøm Phaät chaûy maùu, nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän raèng chính caùc keû dò sinh phaøm ngu môùi gaây naêm toäi ñoïa vaøo nguïc voâ giaùn (nguõ nghòch toäi) maø thoâi.

Thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà raèng khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc laø baäc coù ñuû Thaùnh kieán maø nghó ñeán vieäc gieát haïi maïng soáng chuùng sinh, nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc raèng chæ coù boïn dò sinh phaøm ngu môùi nghó ñeán vieäc gieát haïi chuùng sinh; khoâng coù lyùvaø khoâng chaáp


www.daitangkinh.org

nhaän ñöôïc raèng caùc baäc coù ñuû Thaùnh kieán laïi nghó ñeán vieäc vöôït boû choã hoïc (giaùo phaùp), nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc raèng chæ coù boïn dò sinh phaøm ngu thì môùi nghó ñeán vieäc vöôït boû caùc moân hoïc. Khoâng coù lyù, khoâng chaáp nhaän raèng laø baäc coù ñuû thaùnh kieán maø laïi boû choã hoïc, moân hoïc cao quyù ñeå tìm hoïc choã thaáp keùm, hoaëc tìm ngoaïi ñaïo toân laøm thaày, hoaëc caàu ngoaïi ñaïo laøm ruoäng phöôùc, hoaëc chieâm ngöôõng toân kính nhìn ngaém maët maøy dung nhan boïn Sa-moân, Baø-la-moân ngoaïi ñaïo, hoaëc coi caùc thöù boùi toaùn, ñoaùn ñieàm toát laønh cho laø thanh tònh, hoaëc nhaän laáy caùi coù (höõu) thöù taùm..., nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc raèng caùc loaïi dò sinh phaøm phu thì laøm caùc vieäc nhö theá. Ñoù goïi laø kheùo leùo nhaän thöùc veà coù lyù vaø khoâng coù lyù.

Laïi thaáy bieát ñuùng nhö thaät veà laø khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc raèng: Chöa ñoaïn döùt naêm maøn che, vì noù khieán taâm oâ nhieãm, khieán tueä löïc suy keùm laøm chöôùng ngaïi ñaïo phaåm, traùi vôùi Nieát-baøn, maø baûy taâm coù theå an truï vaøo töù nieäm xöù truï; nhöng laïi coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc raèng ai ñaõ ñoaïn döùt naêm maøn che thì taâm kheùo an truï vaøo töù nieäm truï. Khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp ñöôïc laø ai chöa ñoaïn döùt naêm maøn che kín... Roäng noùi cho ñeán traùi vôùi Nieát-baøn, taâm chöa kheùo an truï vaøo töù nieäm maø laïi gioûi tu taäp baûy giaùc chi. Nhöng coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc laø ai ñaõ ñoaïn döùt naêm maøn che kín, taâm ñaõ kheùo truï vaøo töù nieäm truï thì lieàn gioûi tu taäp baûy giaùc chi. Khoâng coù lyù vaø khoâng chaáp nhaän ñöôïc laø ai chöa ñoaïn döùt naêm maøn che kín... Roäng noùi cho ñeán traùi vôùi Nieát-baøn, taâm chöa kheùo an truï vaøo töù nieäm truï vaø chöa tu taäp baûy giaùc chi, nhöng laïi chöùng ñöôïc Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-ñeà voâ thöôïng. Nhöng laïi coù lyù vaø chaáp nhaän ñöôïc raèng ai ñaõ ñoaïn döùt naêm maøn che..., taâm ñaõ kheùo truï vaøo töù nieäm tru,ï laïi gioûi tu taäp baûy giaùc chi thì chöùng ñöôïc Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-ñeà voâ thöôïng. Ñoù laø ngöôøi trí nhaän thöùc kheùo leùo veà coù lyù vaø khoâng coù lyù.

Thaày A-nan-ñaø thöa: Vaäy nay neân goïi teân phaùp moân naøy laø gì, phuïng trì nhö theá naøo?

Ñöùc Phaät baûo: Naøy thaày Khaùnh Hyû, phaùp moân naøy teân laø Töù chuyeån, cuõng goïi laø Ñaïi phaùp caûnh (göông phaùp to lôùn), cuõng goïi laø Cam loà coå (troáng cam loà), cuõng goïi laø nhieàu lónh vöïc. Haõy neân nhö theá maø tuaân haønh phuïng trì.

Khi ñoù thaày A-nan-ñaø heát söùc vui möøng kính caån tin nhaän. Theá naøo laø Nhaõn giôùi? Nghóa laø nhö Nhaõn caên. Theá naøo laø Saéc giôùi? Töùc laø nhö Saéc xöù. Theá naøo laø Nhaõn thöùc giôùi? Laø maét vaø saéc laøm duyeân maø sinh ra


nhaõn thöùc. ÔÛ ñaây maét laø vai troø chính, saéc laø ñoái töôïng. Maét hieåu bieát veà saéc, laø caùc thöù hieåu roõ, hieåu roõ khaùc bieät, hieåu rieâng töøng thöù, hieåu roõ caùc saéc. Ñoù goïi laø phaïm vi hoaït ñoäng cuûa nhaõn thöùc. Coøn naêm möôi ba giôùi khaùc, tuøy theo söï caàn thieát cuûa noù, roäng noùi cuõng nhö theá.

Theá naøo laø lónh vöïc cuûa ñaát? Lónh vöïc cuûa ñaát coù hai thöù laø trong vaø ngoaøi.

Theá naøo laø lónh vöïc ñaát beân trong? Laø trong thaân naøy coù caùc thöù coù tính chaát cöùng raén khaùc nhau, caùc loaïi cöùng raén coù theå baùm laáy, coù thoï nhaän. Vaäy laø theá naøo? Ñoù laø caùc thöù toùc, loâng, raêng moùng... cho ñeán phaân dô nhôùp. Laïi coù nhöõng thöù coù tính chaát cöùng raén khaùc ôû trong thaân, caùc loaïi cöùng raén coù theå baùm laáy, coù thoï nhaän. Ñoù laø lónh vöïc ñaát beân trong.

Theá naøo laø lónh vöïc ñaát beân ngoaøi? Nghóa laø ôû beân ngoaøi thaân naøy coù nhöõng thöù goàm coù tính chaát vaø chuûng loaïi cöùng raén khoâng baùm laáy, khoâng coù thoï nhaän. Vaäy laø theá naøo? Nghóa laø nhö caùc thöù ñaát baèng, nuùi non, ñaù, ñaù vuïn, ngoùi, trai, haàu, oác seân, ñoàng, saét, thieác, chì, maït ni, traân chaâu, löu ly, soø, oác, san hoâ, ngoïc bích, vaøng baïc, kho ñaù, kho chaøy ñaù, pha chæ ca, chaâu ñoû, ñaù thaïch tuyeàn, ñaát caùt, coû caây, nhaùnh laø, hoa quaû. Hoaëc caùc thöù ñaát do xoaùy nöôùc tuï laïi. Laïi ôû beân ngoaøi thaân naøy coù caùc chuûng loaïi coù tính chaát cöùng raén khoâng baùm laáy, khoâng thoï nhaän. Ñoù laø lónh vöïc ñaát beân ngoaøi. Caû trong laãn ngoaøi ñeàu goïi chung laø lónh vöïc cuûa ñaát.

Theá naøo laø lónh vöïc nöôùc? Lónh vöïc cuûa nöôùc coù hai thöù laø trong vaø ngoaøi.

Theá naøo laø lónh vöïc nöôùc beân trong? Nghóa laø ôû trong thaân naøy coù caùc thöù khaùc nhau, coù taùnh aåm öôùt, chuûng loaïi aåm öôùt coù theå baùm laáy, coù thoï nhaän. Ñoù laø nhöõng gì? Nghóa laø coù caùc thöù nhö nöôùc maét moà hoâi... cho ñeán luùc tieåu. Laïi coù caùc thöù khaùc ôû beân trong coù rieâng tính chaát chuûng loaïi veà aåm öôùt coù theå baùm laáy, coù thoï nhaän. Ñoù goïi laø lónh vöïc nöôùc beân trong.

Theá naøo laø lónh vöïc nöôùc beân ngoaøi? Nghóa laø ôû ngoaøi thaân naøy coù caùc chaát beân ngoaøi coù tính chaát chuûng loaïi aåm öôùt, khoâng theå baùm laáy vaø coù thoï nhaän. Ñoù laø nhöõng gì? Nghóa laø reã, thaân, nhaùnh, laù, hoa quaûv.v..., caùc thöù nöôùc, nhöïa caây, söông, röôïu, söõa, vaùng cao söõa, daàu, maät, ñöôøng, ao, ñaàm, vuõng, hoà, soâng, soâng Khaéc giaø, soâng Lam-maãu- na, soâng Taùt-laït-du, soâng AÙt-thò-la-phieät-ñeá, soâng Maïc-töù, bieån Ñoâng, bieån Taây, bieån Nam, bieån Baéc, nöôùc trong boán bieån lôùn. Laïi coù nöôùc nöông vaøo vaàng gioù maø tuï. Laïi coù caùc thöù khaùc ôû beân ngoaøi thaân coù tính


www.daitangkinh.org

chaát chuûng loaïi aåm öôùt khoâng theå baùm laáy, khoâng thoï nhaän. Ñoù goïi laø lónh vöïc nöôùc beân ngoaøi. Caû hai thöù trong vaø ngoaøi ñeàu goïi chung laø lónh vöïc nöôùc.

Theá naøo laø lónh vöïc löûa? Lónh vöïc cuûa löûa cuõng coù trong vaø ngoaøi.

Theá naøo laø lónh vöïc löûa beân trong? Nghóa laø ôû trong thaân naøy coù caùc thöù coù tính chaát aám, chuûng loaïi aám, coù theå baùm laáy, coù thoï nhaän. Ñoù laø nhöõng gì? Nghóa laø trong thaân naøy coù caùc thöù noùng ñeàu noùng, noùng khaép. Do hôi aám naøy maø caùc vieäc aên uoáng deã daøng tieâu hoùa. Neáu hôi noùng naøy theâm nhieàu thì khieán cho thaân noùng böùc nhö bò ñoát chaùy. Laïi coù nhöõng thöù khaùc ôû trong thaân coù rieâng tính chaát vaø chuûng loaïi aám noùng coù baùm laáy vaø coù thoï nhaän. Ñoù goïi laø lónh vöïc löûa beân trong.

Theá naøo laø lónh vöïc löûa beân ngoaøi? Nghóa laø ôû ngoaøi thaân naøy coù caùc thöù ôû ngoaøi goàm coù tính chaát chuûng loaïi aám, noùng khoâng theå baùm laáy, khoâng thoï nhaän. Ñoù laø nhöõng gì? Nghóa laø ñaát aám, löûa maët trôøi, thuoác maït-ni, cung ñieän, caùc vì sao saùng. AÙnh saùng cuûa ñoáng löûa to, cuûa ñeøn, cuûa caùc ñaùm chaùy laøng, chaùy thaønh, chaùy soâng, chaùy caùc ñoàng coû..., vôùi söùc chaùy höøng höïc toûa saùng cuûa cuûi khoâ ñöôïc tính baèng: möôøi, hai möôi, ba möôi, boán möôi, naêm möôi, moät traêm, moät ngaøn hay voâ löôïng gaùnh cuûi. Hoaëc söùc aám aùp taïi nhöõng nôi nhö nuùi, ñaàm, soâng, ao, hang ñoäng, phoøng nhaø, cung ñieän, laâu ñaøi hoaëc söùc aám noùng cuûa coû caây, reã, thaân, nhaùnh, laù, hoa, quaû v.v... Vaø laïi coù caùc loaïi khaùc coù taùnh noùng maø khoâng baùm laáy, khoâng thoï nhaänï. Ñoù goïi laø lónh vöïc löûa ôû beân ngoaøi, ñeàu goïi chung laø lónh vöïc löûa.

Theá naøo laø lónh vöïc gioù? Lónh vöïc cuûa gioù cuõng coù hai loaïi trong vaø ngoaøi.

Theá naøo laø lónh vöïc gioù beân trong? Nghóa laø ôû trong thaân naøy, heát thaûy chuûng loaïi coù tính chaát chuyeån ñoäng nhuùc nhích, cöïa quaäy coù baùm laáy coù thoï nhaän ñöôïc. Ñaây laø theá naøo? Nghóa laø ôû trong thaân naøy coù hôi gioù ñi leân, hôi gioù ñi leân (söï chuyeån ñoäng ñi xuoáng), hoaëc ñi ngang sang hai beân, caùc söï chuyeån ñoäng ôû hoâng, ngöïc, löng, buïng, tim, ruùn. Caùc gioù OÁt-baùt-la (hôi OÁt-baùt-la), taát baùt la, hôi ñao kieám kim ñaâm (söï ñau nhöùc), hôi gioù keát chaët, raøng buoäc, keùo trì xuoáng, gaéng leân, maïnh meõ, hoaëc tuøy theo töøng chi tieát boä phaän vaø hôi thôû ra vaøo. Laïi coøn coù caùc thöù khaùc ôû trong thaân maø coù tính chaát, chuûng loaïi veà chuyeån ñoäng, cöïa quaäy, nhuùc nhích..., baùm laáy coù thoï nhaän. Ñoù goïi laø lónh vöïc gioù beân trong.

Theá naøo laø lónh vöïc gioù beân ngoaøi? Nghóa laø ôû ngoaøi thaân naøy coù


nhöõng thöù beân ngoaøi goàm coù tính chaát chuûng loaïi veà chuyeån ñoäng, ñoäng ñaäy, khoâng caàm giöõ ñöôïc. Ñoù laø nhöõng gì? AÁy laø coù gioù Ñoâng, Taây, Nam, Baéc, gioù coù buïi vaø khoâng coù buïi baëm, gioù xoaùy, gioù döõ (cuoàng phong baõo taùp), gioù huù Pheä-lam-baø, gioù hiu hiu, gioù to, gioù voâ löôïng, gioù xoaùy töøng luoàng (luaân), gioù thoåi giöõa hö khoâng... Laïi coù nhöõng thöù khaùc coù tính chaát chuûng loaïi veà chuyeån ñoäng nhuùc nhích, khoâng baùm laáy, khoâng thoï nhaän ñöôïc. Ñoù goïi laø lónh vöïc gioù beân ngoaøi... Caû trong vaø ngoaøi ñeàu goïi laø lónh vöïc gioù.

Theá naøo laø lónh vöïc hö khoâng? Lónh vöïc cuûa hö khhoâng cuõng coù hai thöù trong vaø ngoaøi.

Theá naøo laø lónh vöïc hö khoâng beân trong? Nghóa laø trong thaân naøy coù nhöõng thöù (caùi) mang tính chaát chuûng loaïi troáng khoâng, baùm laáy vaø coù thoï nhaän ñöôïc. Ñoù laø nhöõng caùi gì? Nghóa laø trong thaân theå naøy coù nhöõng khoaûng troáng tuøy choã trong da thòt, maùu huyeát, xöông tuûy... hoaëc hoá maét, loã tai, khe muõi, loã muõi, cöûa mieäng, hoïng, yeát haàu, trong tim (taâm nhó thaát), caùc khoaûng troáng trong ruoät, trong buïng v.v..., do ñoù maø tích tröõ ñöôïc thöùc aên ñoà uoáng vaø thaûi ra ngoaøi. Laïi coù nhöõng thöù khaùc trong thaân coù tính chaát, chuûng loaïi vaø khoaûng troáng..., thì goïi laø lónh vöïc hö khoâng beân trong.

Theá naøo laø lónh vöïc hö khoâng beân ngoaøi? Nghóa laø ngoaøi thaân naøy coù caùc thöù coù tính chaát chuûng loaïi veà khoaûng troáng, khoâng baùm laáy, khoâng thoï nhaän. Ñoù laø nhöõng caùi gì? Nghóa laø khoaûng troáng khoâng ôû ngoaøi, tuyeät xa, gaàn vôùi ha giaø saéc. Ñoù laø lónh vöïc hö khoâng beân ngoaøi. Caû hai thöù trong vaø ngoaøi goïi chung laø lónh vöïc hö khoâng.

Theá naøo laø lónh vöïc thöùc? Nghóa laø naêm thöùc cuûa thaân vaø caùc yù thöùc höõu laäu. Ñoù goïi laø lónh vöïc cuûa thöùc.


www.daitangkinh.org


QUYEÅN 11

Phaåm 20: NHIEÀU CAÛNH GIÔÙI, Phaàn 2

1. Theá naøo laø lónh vöïc tham duïc? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caûnh duïc coù caùc tham ñeàu tham..., cho ñeán

caùc chuûng loaïi cuûa tham vaø thöù sinh ra tham. Goïi chung laø lónh vöïc tham duïc.

Laïi coøn tham duïc cuøng tham duïc töông öng vôùi thoï-töôûng-haønh- thöùc maø cuøng khôûi leân caùc nghieäp veà mieäng vaø thaân, duø khoâng töông öng vôùi haønh maø cuõng goïi chung laø lónh vöïc tham duïc.

2. Theá naøo laø lónh vöïc giaän döõ? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caùc loaïi höõu tình luoân muoán gaây toån haïi, cho

ñeán gaây tai hoïa trong hieän taïi. Goïi chung laø lónh vöïc giaän döõ. Laïi coøn giaän döõ cuøng giaän döõ töông öng vôùi thoï-töôûng-haønh-thöùc

maø cuøng khôûi leân caùc nghieäp veà mieäng vaø thaân, duø khoâng töông öng vôùi haønh maø cuõng goïi chung laø lónh vöïc giaän döõ.

3. Theá naøo laø lónh vöïc gieát haïi? Ñaùp: Nghóa laø duøng tay, hoøn neùm, dao gaäy v.v..., maø ñi theo ñoà vaät

ñoù ñeå ñaùnh ñaäp, neùm chaët loaøi höõu tình. Coù caùc thöù toån haïi ñeàu laøm taát caû, roài theâm giaän döõ khôûi leân gaây taïo bao nhieâu khoå naõo. Goïi chung laø lónh vöïc gieát haïi.

Laïi coøn caùc thöù haïi cuøng haïi töông öng vôùi thoï-töôûng-haønh-thöùc maø cuøng khôûi leân caùc nghieäp veà mieäng vaø thaân, duø khoâng ñi ñoâi maø cuõng goïi chung laø lónh vöïc gieát haïi.

4. Theá naøo laø lónh vöïc khoâng tham duïc? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi caûnh duïc thì luoân suy nghó veà caùc tai haïi cuûa

noù. Söï tham duïc nhö theá laø phaùp baát thieän, chæ coù keû thaáp heøn môùi tin töôûng laøm theo, coøn Phaät vaø haøng ñeä töû, caùc baäc thieän só hieàn quyù ñeàu chaùn ngaùn cheâ traùch, vì noù laøm haïi mình, haïi ngöôøi khaùc, haïi caû mình vaø ngöôøi khaùc. Noù tieâu dieät trí tueä hoaëc ngaên ngaïi loaïi ñoù (loaïi thuoäc


veà trí tueä), noù laøm chöôùng ngaïi Nieát-baøn. Ai laøm theo noù (tham duïc) thì khoâng phaùt sinh trí tueä saùng suoát, khoâng tieán ñeán Boà-ñeà, khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá lieàn phaùt sinh aân caàn sieâng naêng maïnh meõ..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng tham duïc.

Laïi coøn ñeå ñoaïn döùt caùc tham duïc naøy neân ñoái vôùi söï khoâng tham duïc, luoân suy nghó ñeán caùc coâng ñöùc. Söï tham duïc nhö theá laø phaùp thieän chæ coù caùc baäc ñaùng toân quyù nhaát môùi tin hieåu laøm theo. Phaät vaø caùc ñeä töû, nhöõng baäc thieän só hieàn quyù ñeàu vui möøng khen ngôïi, vì noù khoâng laøm haïi mình vaø ngöôøi hoaëc caû mình vaø ngöôøi. Noù laøm theâm lôùn trí tueä vaø khoâng ngaên trôû caùc loaïi trí tueä, khoâng chöôùng ngaïi Nieát-baøn. Ai thoï trì thöïc haønh phaùp naøy thì coù khaû naêng sinh ra trí tueä saùng suoát gioûi tieán ñeán Boà-ñeà vaø chöùng quaû Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá lieàn phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù laø lónh vöïc (giôùi) khoâng tham duïc.

Laïi coøn suy nghó söï tham duïc nhö caùc thöù beänh ung nhoït gheû lôû, nhö söï khoå haïi cuûa teân ñoäc. Noù laø voâ thöôøng-khoå-khhoâng-voâ ngaõ, luoân thay ñoåi chuyeån ñoäng, meät moûi, raõ rôøi, yeáu keùm. Noù laø phaùp maát maùt hö naùt, nhanh choùng khoâng ngöøng, luoân suy keùm muïc naùt khoâng thöôøng coøn, khoâng theå baûo ñaûm, khoâng theå tin caäy. Noù laø phaùp dôøi ñoåi hö naùt. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng. Ñoù laø lónh vöïc khoâng tham duïc.

Laïi coøn, vì muoán ñoaïn döùt lónh vöïc tham duïc neân suy nghó ñeå daäp taét tham duïc thì chính laø dieät, laø lìa vaø suy nghó veà ñaïo aáy, laø ñaïo lyù laø xuaát ly. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù laø lónh vöïc khoâng tham duïc. Laïi coøn neáu suy nghó veà caùi ñònh taâm xaû vaø ñaïo; thì taâm xaû cuøng töông öng vôùi ñònh voâ töôûng, ñònh dieät taän vaø traïch dieät. Suy nghó nhö theá roài lieàn phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng tham duïc.

Laïi coøn, khoâng tham duïc vaø khoâng tham duïc töông öng vôùi thoï- töôûng-haønh-thöùc maø cuøng khôûi leân caùc nghieäp veà mieäng vaø thaân, duø khoâng ñi ñoâi maø cuõng goïi chung laø lónh vöïc khoâng tham duïc.

5. Theá naøo laø lónh vöïc khoâng giaän döõ? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi lónh vöïc giaän döõ maø suy nghó veà caùc tai haïi

cuûa noù, söï giaän döõ nhö theá laø phaùp baát thieän..., cho ñeán khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc


www.daitangkinh.org

khoâng giaän döõ. Laïi coøn vì muoán ñoaïn döùt lónh vöïc giaän döõ neân ñoái vôùi lónh vöïc

khoâng giaän döõ maø luoân suy nghó veà caùc coâng ñöùc, söï khoâng giaän döõ nhö theá chính laø phaùp thieän..., cho ñeán coù khaû naêng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng giaän döõ.

Laïi nöõa, suy nghó veà lónh vöïc giaän döõ thì thaáy noù nhö caùc thöù ung nhoït gheû lôû..., cho ñeán noù laø phaùp bieán dôøi hö naùt. Suy nghó roài lieàn phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng giaän döõ.

Laïi theâm, vì muoán ñoaïn döùt lónh vöïc giaän döõ naøy maø suy nghó veà söï daäp taét, ñoù chính laø dieät, laø lìa boû. Suy nghó ñaïo aáy laø ñaïo xuaát ly. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng giaän döõ.

Vaû laïi, neáu suy nghó veà ñònh taâm töø vaø ñaïo cuøng ñònh taâm töø töông öng. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng... cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng giaän döõ.

Laïi coøn, lónh vöïc khoâng giaän döõ vaø khoâng giaän döõ töông öng vôùi thoï-töôûng-haønh-thöùc maø cuøng khôûi leân caùc nghieäp veà mieäng vaø thaân, duø khoâng ñi ñoâi maø cuõng goïi chung laø lónh vöïc khoâng giaän döõ.

6. Theá naøo laø lónh vöïc khoâng haïi? Ñaùp: Nghóa laø ñoái vôùi lónh vöïc haïi maø suy nghó veà caùc tai haïi cuûa

noù, lónh vöïc haïi nhö theá laø phaùp baát thieän..., cho ñeán khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng haïi.

Laïi coøn, vì muoán ñoaïn döùt lónh vöïc haïi, neân ñoái vôùi lónh vöïc khoâng haïi maø suy nghó veà caùc coâng ñöùc; (giôùi) lónh vöïc khoâng haïi nhö theá chính laø phaùp thieän..., cho ñeán chöùng ñöôïc Nieát-baøn. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng haïi.

Laïi coøn suy nghó veà lónh vöïc haïi thì thaáy noù nhö caùc thöù beänh, caùc thöù ung nhoït gheû lôû..., cho ñeán chính laø phaùp bieán dôøi hö naùt. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng haïi.

Laïi nöõa, vì muoán ñoaïn döùt lónh vöïc haïi naøy, neân suy nghó veà söï


daäp taét aáy laø dieät, laø lìa boû, vaø suy nghó ñaïo aáy laø ñaïo xuaát ly. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng haïi.

Laïi theâm, neáu suy nghó veà ñònh taâm bi vaø ñaïo cuøng ñònh taâm bi töông öng nhau. Suy nghó nhö theá roài phaùt sinh maïnh meõ söï aân caàn sieâng naêng..., cho ñeán loøng luoân coá gaéng maõi khoâng ngöøng. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoâng haïi.

Laïi coøn khoâng haïi vaø khoâng haïi töông öng vôùi thoï-töôûng-haønh- thöùc maø cuøng khôûi leân caùc nghieäp veà mieäng vaø thaân, duø khoâng ñi ñoâi maø cuõng goïi chung laø lónh vöïc khoâng haïi.

1. Theá naøo laø lónh vöïc vui? Ñaùp: Nghóa laø gaëp vieäc thuaän vui, neân khieán thaân vui taâm vui, coù

thoï nhaän nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc vui. Laïi coøn khi tu ñeä tam tónh löï thì gaëp nieàm hoan laïc khieán taâm vui

vaø thoï nhaän nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc vui.

2. Theá naøo laø lónh vöïc khoå? Ñaùp: Nghóa laø gaëp vieäc thuaän khoå, neân khieán thaân khoå, coù thoï

khoâng nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc khoå. 3. Theá naøo laø lónh vöïc möøng (hyû)? Ñaùp: Nghóa laø gaëp vieäc thuaän möøng, khieán taâm möøng, coù thoï nhaän

nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc möøng. Theá naøo laø lónh vöïc lo? Ñaùp: Nghóa laø khi gaëp thuaän lo, neân khieán taâm lo saàu, coù thoï nhaän

khoâng nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc lo. Theá naøo laø lónh vöïc xaû (buoâng xaû)? Ñaùp: Nghóa laø khi gaëp thuaän buoâng xaû, thì khieán thaân vaø taâm buoâng

xaû, coù thoï nhaän khoâng phaûi nhö nhau, cuõng khoâng phaûi khoâng nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc xaû.

Laïi coøn, khi tu chöa ñaït ñeán ñònh, ôû khoaûng giöõa cuûa ñeä töù tónh löï vaø ñònh voâ saéc, gaëp thuaän khoâng khoå khoâng vui, khieán taâm buoâng xaû, coù thoï khoâng phaûi nhö nhau cuõng khoâng phaûi khoâng nhö nhau, thoï nhaän thaâu nhieáp taát caû. Ñoù goïi laø lónh vöïc xaû.

Theá naøo laø lónh vöïc voâ minh? Ñaùp: Nghóa laø ba coõi ñeàu ngu si khoâng hieåu bieát. Ñoù goïi laø lónh

vöïc voâ minh. Theá naøo laø lónh vöïc thoï? Ñaùp: Nghóa laø saùu thoï (caûm xuùc) cuûa thaân. Töùc laø khi maét tieáp xuùc


www.daitangkinh.org

(vôùi saéc) sinh ra thoï..., cho ñeán khi yù tieáp xuùc (vôùi phaùp) thì sinh ra thoï. Ñoù goïi laø lónh vöïc thoï nhaän.

Theá naøo laø lónh vöïc töôûng? Ñaùp: Nghóa laø saùu töôûng cuûa thaân. Töùc laø khi maét tieáp xuùc thì sinh

ra töôûng, cho ñeán khi yù tieáp xuùc thì sinh ra töôûngï. Ñoù goïi laø lónh vöïc caûm töôûng.

Theá naøo laø lónh vöïc haønh? Ñaùp: Nghóa laø saùu tö cuûa thaân. Töùc laø khi maét tieáp xuùc thì sinh ra

tö, cho ñeán khi yù tieáp xuùc thì sinh ra tö. Ñoù goïi laø lónh vöïc haønh. Theá naøo laø lónh vöïc thöùc? Ñaùp: Nghóa laø saùu thöùc cuûa thaân. Töùc laø nhaõn thöùc... cho ñeán yù

thöùc, thì goïi laø lónh vöïc thöùc. Theá naøo laø coõi Duïc? Ñaùp: Nghóa laø coù caùc phaùp roài tham duïc theo ñoù maø taêng leân. Ñoù

goïi laø coõi Duïc. Laïi coøn söï raøng buoäc cuûa coõi Duïc, coù möôøi taùm giôùi, möôøi hai xöù vaø naêm uaån. Ñoù goïi laø coõi Duïc. Laïi nöõa, döôùi töø ñòa nguïc, treân ñeán coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, trong caùc coõi ñoù ñeàu coù saéc thoï-töôûng- haønh-thöùc. Ñoù goïi laø coõi Duïc.

Theá naøo laø coõi Saéc? Ñaùp: Nghóa laø coù caùc phaùp roài theo ñoù maø tham saéc taêng leân. Ñoù

goïi laø coõi Saéc. Laïi coøn söï raøng buoäc cuûa coõi Saéc, coù möôøi boán giôùi, möôøi hai xöù vaø naêm uaån. Ñoù laø coõi Saéc. Laïi nöõa, döôùi töø coõi trôøi Phaïm chuùng, treân ñeán coõi trôøi Saéc cöùu caùnh, trong caùc coõi ñoù ñeàu coù saéc thoï-töôûng- haønh-thöùc. Ñoù laø coõi Saéc.

Theá naøo laø coõi Voâ saéc? Ñaùp: Nghóa laø coù caùc phaùp, roài tham voâ saéc tuøy theo ñoù maø taêng

leân. Ñoù goïi laø coõi Voâ saéc. Laïi coøn söï raøng buoäc ôû coõi Voâ saéc, coù ba giôùi (coõi), hai xöù vaø boán uaån. Ñoù laø coõi Voâ saéc.

Laïi coøn nhö ôû coõi Duïc vaø coõi Saéc, khi caùc ñònh ñöôïc thaønh laäp thì khoâng loaïn ñoäng laãn loän nhau, coøn ôû coõi Voâ saéc thì khoâng coù vieäc nhö theá. Song phaûi nöông vaøo ñònh maø sinh, vì hôn keùm khaùc nhau neân laäp ra coù treân döôùi. Döôùi töø Khoâng voâ bieân xöù, treân leân tôùi Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Trong caùc coõi ñoù ñeàu coù thoï-töôûng-haønh-thöùc, neân goïi laø coõi Voâ saéc.

Theá naøo laø coõi Saéc? Ñaùp: Nghóa laø coõi Duïc vaø coõi Saéc, goïi chung laø coõi Saéc. Theá naøo laø coõi Voâ saéc? Ñaùp: Nghóa laø boán coõi Voâ saéc. Ñoù goïi laø coõi Voâ saéc.


Theá naøo laø dieät giôùi? Ñaùp: Nghóa laø traïch dieät, phi traïch dieät, thì goïi laø dieät giôùi. Laïi coøn

caùc phaùp coù saéc, goïi chung laø Saéc giôùi. Tröø traïch dieät vaø phi traïch dieät ra, coøn laïi caùc phaùp voâ saéc thì goïi

laø Voâ saéc giôùi. Traïch dieät vaø phi traïch dieät thì goïi laø dieät giôùi. Theá naøo laø lónh vöïc quaù khöù? Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån ôû thôøi quaù khöù, goïi laø lónh vöïc quaù khöù. Theá naøo laø lónh vöïc vò lai? Ñaùp: Laø thôøi vò lai cuûa thaân naêm uaån, thì goïi laø lónh vöïc vò lai. Theá naøo laø lónh vöïc hieän taïi? Ñaùp: Nghóa laø thôøi hieän taïi cuûa thaân naêm uaån, thì goïi laø lónh vöïc

hieän taïi. Theá naøo laø lónh vöïc thua keùm? Ñaùp: Nghóa laø phaùp baát thieän coù che laáp vaø voâ kyù. Theá naøo laø lónh vöïc trung bình? Ñaùp: Nghóa laø phaùp thieän höõu laäu, vaø khoâng bò che laáp voâ kyù. Theá naøo laø lónh vöïc tuyeät dieäu? Ñaùp: Nghóa laø phaùp thieän voâ laäu, ñoù goïi laø lónh vöïc tuyeät dieäu. Theá naøo laø lónh vöïc thieän? Ñaùp: Nghóa laø nghieäp thieän cuûa thaân vaø ngöõ, phaùp cuûa taâm vaø taâm

sôû khoâng ñi ñoâi (baát töông öng haønh) vaø ñöôïc traïch dieät, neân goïi laø lónh vöïc thieän.

Theá naøo laø lónh vöïc baát thieän? Ñaùp: Nghóa laø nghieäp baát thieän thaân vaø ngöõ, phaùp cuûa taâm vaø taâm

sôû, khoâng töông öng haønh, thì goïi laø lónh vöïc baát thieän. Theá naøo laø lónh vöïc voâ kyù? Ñaùp: Nghóa laø saéc voâ kyù - phaùp cuûa taâm vaø taâm sôû, khoâng töông

öng vôùi haønh vaø hö khoâng chaúng phaûi traïch dieät. Ñoù goïi laø lónh vöïc voâ kyù

Theá naøo laø lónh vöïc hoïc? Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån coù hoïc, goïi laø lónh vöïc hoïc. Theá naøo laø lónh vöïc voâ hoïc? Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån khoâng hoïc, thì goïi laø lónh vöïc voâ hoïc. Theá naøo laø lónh vöïc phi hoïc phi voâ hoïc? Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån höõu laäu vaø hö khoâng, traïch dieät vaø phi

traïch dieät. Ñoù goïi laø lónh vöïc phi hoïc phi voâ hoïc. Theá naøo laø lónh vöïc höõu laäu?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån höõu laäu, thì goïi laø lónh vöïc höõu laäu. Theá naøo laø lónh vöïc voâ laäu? Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån voâ laäu vaø hö khoâng, traïch dieät, phi traïch

dieät, thì goïi lónh vöïc voâ laäu. Theá naøo laø lónh vöïc höõu vi? Ñaùp: Nghóa laø naêm uaån, thì goïi laø lónh vöïc höõu vi. Theá naøo laø lónh vöïc voâ vi? Ñaùp: Nghóa laø hö khoâng vaø hai thöù dieät (traïch dieät, phi traïch dieät),

thì goïi laø lónh vöïc voâ vi. Coù baøi tuïng (OÁt-ñaø-nam):

Coõi coù saùu möôi hai, Möôøi taùm coõi laø tröôùc, Ba, saùu, möôøi boán thöù, Saùu, ba hai caùi sau.

------------------

Phaåm 21: DUYEÂN KHÔÛI, Phaàn 1


Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo vôùi chuùng Bí-soâ: Ta seõ trình baøy cho caùc thaày veà duyeân khôûi vaø duyeân ñaõ sinh phaùp. Caùc thaày neân laéng nghe vaø coá gaéng chuù yù theo doõi suy nghó.

Theá naøo laø duyeân khôûi? Ñaùp: Nghóa laø döïa vaøo caùi naøy neân caùi kia coù, caùi naøy sinh ra

neân caùi kia sinh ra. Töùc laø voâ minh duyeân haønh, haønh duyeân thöùc, thöùc duyeân danh saéc, danh saéc duyeân luïc xöù, luïc xöù (saùu xöù) duyeân xuùc, xuùc duyeân thoï, thoï duyeân aùi, aùi duyeân thuû, thuû duyeân höõu, höõu duyeân sinh, sinh duyeân laõo töû, phaùt sinh ra buoànlo than thôû saàu muoän... Nhö theá lieàn chieâu taäp toaøn laø caùc khoå uaån to lôùn. Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, sinh maø duyeân laõo töû thì duø Phaät coù ra ñôøi hay khoâng ñi nöõa thì caùc phaùp duyeân khôûi nhö theá, vaãn maõi maõi coù khaép phaùp giôùi. Taát caû caùc Nhö Lai töï nhieân thaáu suoát, ñeàu hieåu bieát maø tuyeân noù, ñaët vaán ñeà, laäp thuyeát, phaân bieät chæ baøy khieán cho noù thaät saùng toû, nghóa laø sinh duyeân laõo töû nhö theá cho ñeán voâ minh duyeân haønh, neân bieát cuõng nhö theá.

Trong naøy coù caû caùc thöù phaùp taùnh, phaùp ñònh, phaùp lyù, phaùp thuù (tính chaát cuûa phaùp, quy ñònh nguyeân lyù, ñöôøng höôùng cuûa phaùp) laø chaân laø thaät, laø ñuùng laø nhö, khoâng hö khoâng doái, khoâng leäch khoâng khaùc. Ñoù


goïi laø duyeân khôûi. Theá naøo laø duyeân ñaõ sinh phaùp? Ñaùp: Nghóa laø voâ minh-haønh-thöùc-danh saéc-luïc xöù-xuùc-thoï-aùi-

höõu-thuû-sinh-laõo töû..., ñoù laø duyeân ñaõ sinh phaùp. Quyù thaày Bí-soâ neân bieát laõo töû (giaø cheát) laø voâ thöôøng, laø höõu vi, laø coù taïo taùc laøm ra, laø duyeân ñaõ sinh, laø phaùp döùt heát, maát heát, laø phaùp lìa, phaùp dieät... vaø sinh- thuû- höõu- aùi- thoï- xuùc- luïc xöù- danh saéc- thöùc- haønh- voâ minh..., cuõng y nhö theá.

Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, caùc ñeä töû Hieàn Thaùnh ña vaên (hoïc gioûi) cuûa Ta, neáu ñoái vôùi phaùp duyeân khôûi vaø duyeân ñaõ sinh phaùp naøy luoân luoân duøng chaùnh tueä ñeå kheùo leùo thaáy bieát, hieåu ñuùng nhö thaät, phaûi kheùo leùo suy tö tìm hieåu, thaáu roõ moät caùch tinh töôøng kyõ löôõng, khoâng nhìn veà phía tröôùc maø ñaët caâu hoûi ngu ngô laàm laïc raèng: Khoâng roõ laø ôû ñôøi quaù khöù ta ñaõ töøng coù maët hay khoâng coù, vaø ñaõ coù nhöõng gì, vì sao maø coù? Cuõng khoâng nhìn veà phía sau maø caát lôøi hoûi ngu laàm raèng: Khoâng roõ ñôøi sau ta seõ coù hay khoâng coù? Cuõng khoâng nhìn vaøo beân trong maø hoûi khôø khaïo raèng: Trong naøy caùi gì laø ta, ta thuoäc veà ñaâu ta ñang laø ai ñaây? Coøn caùc loaøi höõu tình ñang coù ôû ñaây thì töø ñaâu ñeán ñaây, ôû ñaây cheát roài seõ ñi veà ñaâu...? Vì ngöôøi ñoù thaáy roõ nhö theá, bieát roõ nhö theá, ñoái vôùi heát thaûy theá gian naøy maø phaân bieät ñeàu thaáy roõ ñöôøng loái, noùi laø ta ñaõ luaän baøn hôïp lyù veà söï xaáu toát kieát hung, veà söï trau gioài gìn giöõ..., vaø chaáp laø ta coù, coù khoå, coù chöôùng ngaïi, coù tai hoïa, coù noùng naûy böùt röùt (phieàn khoå). Lieàn ñoù, ngöôøi aáy ñeàu ñoaïn döùt vaø bieát khaép, nhö ñaøo böùng goác reã, beû ngoïn chaët caønh caây ña la khoâng ñeå cho noù coøn chuùt söùc löïc naøo, vónh vieãn khoâng sinh laïi ñöôïc sau naøy. Vì sao nhö theá? Nghóa laø caùc haøng ñeä töû Hieàn Thaùnh hieáu hoïc (ña vaên) cuûa Ta, ñoái vôùi phaùp duyeân khôûi vaø duyeân ñaõ sinh (phaùp duyeân sinh) aáy maø luoân luoân ñuùng nhö thaät kheùo leùo thaáy, kheùo leùo bieát, kheùo leùo hieåu roõ. Haõy kheùo leùo suy nghó xeùt tìm, kheùo leùo thaáu suoát tinh töôøng. Baáy giôø ñaïi chuùng Bí-soâ ñeàu raát vui möøng kính caån tin nhaän.

Trong naøy noùi veà duyeân khôûi vaø duyeân ñaõ sinh phaùp thì Theå cuûa noù tuy laø moät, nhöng nghóa thì coù khaùc. Nghóa laø hoaëc coù duyeân khôûi maø khoâng phaûi laø duyeân ñaõ sinh phaùp, hoaëc laø duyeân ñaõ sinh phaùp maø khoâng phaûi laø duyeân khôûi, hoaëc laø duyeân khôûi maø cuõng coù duyeân ñaõ sinh phaùp, hoaëc laø khoâng phaûi duyeân khôûi maø cuõng khoâng phaûi laø duyeân ñaõ sinh phaùp hoaëc laø duyeân khôûi maø khoâng phaûi laø duyeân ñaõ sinh phaùp, moïi thöù ñeàu khoâng coù. Hoaëc laø duyeân ñaõ sinh phaùp maø khoâng phaûi duyeân khôûi, laø voâ minh- haønh- thöùc- danh saéc- luïc xöù- xuùc- thoï- aùi- thuû-


www.daitangkinh.org

höõu- sinh- laõo töû. Hoaëc coù duyeân khôûi maø cuõng laø duyeân ñaõ sinh phaùp, laø sinh thì

nhaát ñònh phaûi sinh ra laõo töû. Nhö theá thì caùi sinh ñoù nhaát ñònh luoân luoân laøm duyeân, thì ñoù laø tính chaát cuûa duyeân khôûi, vaø tính chaát cuûa duyeân ñaõ sinh phaùp. Coøn caùc thöù höõu- thuû- aùi- thoï- xuùc- luïc xöù- danh saéc- thöùc- haønh- voâ minh thì neân bieát cuõng theá.

Khoâng phaûi duyeân khôûi cuõng khoâng phaûi laø duyeân ñaõ sinh phaùp, laø tröø caùi töôùng ôû tröôùc. Sinh laïi duyeân vôùi laõo töû, laø caùi sinh naøy duø sinh khaùc dieät khaùc (coù söï sinh dieät rieâng cuõng noùi) nhöng theo lyù duyeân khôûi thì noù luoân luoân nhaát ñònh khoâng heà thay ñoåi. Neáu ôû quaù khöù thì sinh khoâng duyeân vôùi laõo töû, neân sinh ôû vò lai cuõng khoâng duyeân vôùi laõo töû. Neáu ôû vò lai sinh khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì sinh quaù khöù cuõng khoâng heà duyeân vôùi laõo töû.

Neáu quaù khöù sinh khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì sinh ôû hieän taïi cuõng khoâng theå duyeân vôùi laõo töû ñöôïc. Neáu trong hieän taïi sinh khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì sinh ôû quaù khöù cuõng khoâng heà duyeân vôùi laõo töû. Neáu nhö ôû vò lai sinh khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì sinh hieän taïi naøy cuõng khoâng duyeân vôùi laõo töû. Neáu trong hieän ta sinh khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì ôû vò lai sinh cuõng khoâng theå duyeân vôùi laõo töû ñöôïc.

Neáu nhö Phaät ra ñôøi, maø sinh ñaõ khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì duø Phaät khoâng ra ñôøi ñi nöõa, sinh aáy vaãn khoâng duyeân vôùi laõo töû. Coøn nhö khi Phaät khoâng ra ñôøi, maø sinh ñaõ khoâng duyeân vôùi laõo töû, thì Phaät duø coù ra ñôøi maø caùi sinh aáy vaãn khoâng duyeân vôùi laõo töû.

Neáu lyù duyeân khôûi coù ñieân ñaûo traùi ngöôïc, thì phaûi coù chöù khoâng nhaát ñònh. Do ñoù caàn neân phaù boû, vì lyù leõ raát hoãn taïp loän xoän. Neáu ôû ñaây khoâng ñaët ra vaán ñeà duyeân khôûi thì Phaät cuõng khoâng noùi vieäc sinh duyeân laõo töû. Nhöng Phaät ñaõ noùi sinh duyeân vôùi laõo töû, thì lyù duyeân sinh ñoù laø coù thaät, laø nhaát ñònh. Suoát ba thôøi quaù khöù - vò lai - hieän taïi, duø coù Phaät hay khoâng, maø lyù duyeân khôûi duyeân sinh aáy chöa töøng thay ñoåi, phaùp taùnh cuûa noù vaãn maõi maõi laø nhö theá, khoâng aån khoâng maát, khoâng nghieâng khoâng ñoäng, lyù ñoù raát trong saùng roõ raøng, chö Phaät vò tröôùc vò sau ñeàu in daáu chaân mình treân moät loái moøn duy nhaát, vì lyù ñoù laø chaân laø thaät, laø chaéc laø ñuùng, khoâng giaû khoâng doái, khoâng nghieâng leäch khoâng ñoåi khaùc. Do ñoù maø Phaät noùi sinh duyeân vôùi laõo töû. Nhö theá, caùc thöù höõu - thuû - aùi - thoï- xuùc - luïc xöù - danh saéc - thöùc - haønh vaø voâ minh, coù duyeân haønh cuõng nhö vaäy.

Laïi nöõa, voâ minh duyeân haønh, thì voâ minh laø sao? Nghóa laø ôû phía tröôùc khoâng bieát, phía sau mòt muø vaø caû tröôùc sau cuõng ñeàu mòt


muø. Trong cuõng khoâng bieát, ngoaøi cuõng khoâng hay, caû trong ngoaøi ñeàu khoâng hieåu roõ. Ñoái vôùi nghieäp ñeàu khoâng bieát, maø quaû dò thuïc ñeàu mòt môø, khoâng bieát caû nghieäp laøm thieän hay laøm aùc, hoaëc laøm thieän vaø aùc. Khoâng bieát nhaân, khoâng bieát nhaân sinh ra phaùp, khoâng bieát Phaät Phaùp Taêng, khoâng bieát khoå - taäp - dieät - ñaïo, khoâng bieát phaùp thieän vaø baát thieän, phaùp coù toäi - phaùp khoâng toäi, phaùp neân tu - phaùp khoâng neân tu, phaùp thaáp keùm, phaùp cao dieäu, phaùp traéng ñen, cuõng khoâng bieát phaùp coù ñoái nghòch, phaùp duyeân sinh cuõng khoâng bieát, saùu choã xuùc nhö thaät cuõng khoâng bieát... Cöù nhö theá taát caû ñeàu khoâng bieát, khoâng thaáy, khoâng phaûi hieän quaùn, luoân ñen toái ngu si, mòt môø taêm toái, chuïp löôùi, troùi buoäc, ngu ñaàn, caën ñuïc, ngaên che, sinh ra muø, sinh ra khoâng saùng, khoâng trí, sinh ra trí keùm coûi, chöôùng ngaïi caùc thieän phaåm, khieán khoâng chöùng Nieát-baøn. Coù laäu voâ minh, doøng chaûy cuoàng baïo voâ minh, aùch naëng voâ minh, reã ñoäc voâ minh, thaân ñoäc voâ minh, caønh ñoäc voâ minh, laù ñoäc voâ minh, hoa ñoäc voâ minh, quaû ñoäc voâ minh. Caùc si meâ ñeàu si meâ, si meâ cuøng cöïc, ngöôïc ngaïo döõ daèn raát taøn aùc ngang böôùng..., caùc loaïi si meâ, thöù sinh ra si meâ..., goïi chung laø voâ minh.

1. Theá naøo laø voâ minh duyeân haønh? Ñaùp: Nghóa laø Ñöùc Theá Toân noùi caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Voâ minh

laøm nhaân, voâ minh laøm duyeân, cho neân tham saân si khôûi leân, ñaáy laø taùnh cuûa tham saân si. Ñoù goïi laø voâ minh duyeân haønh.

Laïi nöõa, nhö Ñöùc Theá Toân noùi, caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Voâ minh laø keû caàm côø leänh daãn ñaàu ñi tröôùc, do ñoù maø voâ soá toäi aùc loãi laàm noåi daäy keùo quaân theo..., ñoù laø nhöõng thoùi khoâng bieát xaáu hoå maéc côõ..., do khoâng bieát xaáu hoå neân khôûi leân caùc taø kieán. Do taø kieán maø khôûi leân suy nghó tö duy taø vaïy, do suy nghó maø khôûi leân nghieäp taø, do nghieäp taø maø khôûi leân ñôøi soáng taø (maïn), do ñôøi soáng taø maø khôûi leân sieâng naêng taø, do sieâng naêng taø maø khôûi leân nghó nhôù taø, do nghó nhôù taø maø khôûi leân taø ñònh. Chính caùc thöù taø kieán, taø tö duy, taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïn, taø nieäm, taø ñònh v.v..., ñaáy goïi laø voâ minh duyeân haønh.

Laïi coøn, nhö Ñöùc Theá Toân noùi, caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Khi khôûi leân voâ soá toäi aùc chaúng thieän, taát caû ñeàu do voâ minh laøm goác, do voâ minh laøm nôi tuï taäp. Ñoù laø gioáng noøi cuûa voâ minh, töø voâ minh sinh ra, khi bò rôi vaøo choán voâ minh roài thì khoâng coøn bieát ñuùng nhö thaät ñaâu laø phaùp thieän hay baát thieän, phaùp naøo coù toäi hay khoâng toäi, phaùp naøo neân tu hay khoâng neân tu, phaùp naøo thaáp keùm hay cao quyù, phaùp naøo traéng hay ñen, ñaâu laø phaùp coù ñoái nghòch, ñaâu laø phaùp duyeân sinh... Vì khoâng theå bieát ñuùng nhö thaät caùc phaùp nhö theá, neân khôûi leân taø kieán, taø tö duy... cho


www.daitangkinh.org

ñeán taø nieäm taø ñònh. Ñoù goïi laø voâ minh duyeân haønh. Laïi coøn trong kinh Ung Duï, Ñöùc Phaät coù noùi: “Do voâ minh laøm

duyeân maø taïo ra caùc phöôùc haønh, phi phöôùc vaø baát ñoäng haønh”. Theá naøo laø phöôùc haønh? Nghóa laø caùc thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp

coù phaùp thieän höõu laäu, caùc phaùp cuûa taâm vaø taâm sôû khoâng töông öng haønh (khoâng ñi ñoâi nhau). Vôùi caùc haønh nhö theá thì suoát ñeâm ngaøy seõ coù ñöôïc quaû dò thuïc raát ñaùng meán yeâu, öa thích, möøng vui. Quaû ñoù goïi laø phöôùc, cuõng goïi laø quaû phöôùc. Do nghieäp phöôùc ñoù vôùi quaû dò thuïc nhö theá, neân goïi laø phöôùc haønh.

Theá naøo laø phi phöôùc haønh (haønh khoâng phöôùc)? Nghóa laø caùc thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp baát thieän, caùc phaùp cuûa taâm vaø taâm sôû khoâng töông öng haønh. Caùc haønh nhö theá suoát ñeâm ngaøy seõ chieâu taäp (môøi goïi) caùc quaû dò thuïc, khoâng ñaùng meán yeâu, öa thích, vui möøng. Vôùi quaû ñoù goïi laø phi phöôùc, cuõng goïi laø quaû khoâng phöôùc. Vôùi nghieäp phi phöôùc ñoù vaø quaû dò thuïc nhö theá, neân goïi laø phi phöôùc haønh.

Theá naøo laø baát ñoäng haønh? Nghóa laø boán thöù ñònh ôû coõi Voâ saéc (ñònh boán coõi Voâ saéc), caùc phaùp thieän höõu laäu, ñoù goïi laø baát ñoäng haønh.

Theá naøo laø voâ minh laøm duyeân taïo ra caùc haønh phi phöôùc? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi taâm bò tham saân si troùi chaët, cho neân taïo ra ba haïnh aùc cuûa thaân ngöõ yù. Ba thöù haïnh aùc naøy goïi laø haønh phi phöôùc (haønh khoâng phöôùc). Vì lyù do ñoù neân khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo ñòa nguïc. ÔÛ ñoù laïi taïo ra caùc haønh phi phöôùc nöõa... theá neân goïi voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc haønh phi phöôùc.

Cuõng gioáng nhö noùi veà ñòa nguïc, caùc neõo baøng sinh, coõi quyû cuõng nhö theá, neân bieát.

Theá naøo laø voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc phöôùc haønh? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi, ñoái vôùi nhöõng nieàm vui söôùng ôû coõi ngöôøi maø chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta ñöôïc sinh vaøo soáng ôû coõi ngöôøi, cuøng loaøi ngöôøi höôûng thuï khoaùi laïc. Do söï caàu mong ñoù, hoï taïo ra caùc haïnh toát veà thaân ngöõ yù. Ba haïnh toát laønh aáy (dieäu haïnh) goïi laø phöôùc thieän. Vì lyù do naøy neân khi laâm chung hoï lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi cuøng loaøi ngöôøi höôûng thuï caùc khoaùi laïc. ÔÛ trong loaøi ngöôøi laïi taïo ra caùc phöôùc haïnh khaùc nöõa, theá neân goïi laø voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc phöôùc thieän.

Coù ngöôøi khoâng chuù taâm mong caàu nieàm vui coõi ngöôøi, aáy chæ vì voâ minh ñaõ che laáp caùc haønh ñoäng cuûa taâm, nhöng cuõng taïo ra ba haïnh toát laønh cuûa thaân ngöõ yù. Ba dieäu haïnh naøy goïi laø phöôùc haïnh. Do nhaân duyeân ñoù maø khi laâm chung thì ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi. ÔÛ ñaây, ngöôøi


naøy laïi taïo ra caùc phöôùc haïnh v.v..., ñoù goïi laø do voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc phöôùc haïnh.

Nhö noùi veà coõi ngöôøi, caùc coõi trôøi Töù ñaïi vöông chuùng, coõi trôøi Ba möôi ba, trôøi Daï-ma, trôøi Ñoå-söû-ña, trôøi Laïc-bieán-hoùa, trôøi Tha-hoùa-töï- taïi..., neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Phaïm chuùng maø chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta ñöôïc sinh leân coõi trôøi Phaïm chuùng vaø soáng nhö hoï. Do vieäc mong caàu ñoù maø sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa caùc aùc duïc baát thieän, coù taàm coù töù, ñöôïc ly sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû vaøo sô tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy, caùc thaân vaø ngöõ nghieäp ñeàu hôïp vôùi giôùi luaät, soáng cuoäc soáng thanh tònh, ñoù laø phöôùc haïnh. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng. ÔÛ coõi naøy, ngöôøi ñoù laïi taïo ra caùc phöôùc thieän khaùc nöõa, neân goïi laø do voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc phöôùc haønh.

Coù ngöôøi khoâng chuù taâm mong caàu sinh leân coõi ñoù, nhöng do voâ minh che laáp, neân taâm khôûi ñoäng. Ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa caùc aùc duïc vaø caùc phaùp baát thieän, coù taàm vaø töù, ñöôïc ly sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû vaøo sô tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy, caùc thaân vaø ngöõ nghieäp ñeàu hôïp vôùi luaät nghi, soáng ñôøi thanh tònh, ñoù laø phöôùc haønh. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng vaø soáng nhö hoï. ÔÛ coõi naøy, ngöôøi ñoù laïi taïo ra caùc phöôùc haønh khaùc nöõa, neân goïi laø do voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc phöôùc haønh.

Nhö noùi veà coõi trôøi Phaïm chuùng, caùc coõi trôøi khaùc nhö trôøi Phaïm truï, trôøi Ñaïi phaïm, trôøi Thieåu quang, trôøi Voâ löôïng quang, trôøi Cöïc quang tònh, trôøi Thieáu tònh, trôøi Voâ löôïng tònh, trôøi Bieán tònh, trôøi Voâ vaân, trôøi Phöôùc sinh, trôøi Quaûng quaû..., tuøy töøng choã roäng noùi cuõng nhö theá.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi chuù taâm mong caàu ñeán coõi trôøi Voâ töôûng. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta ñöôïc sinh leân coõi trôøi voâ töôûng vaø soáng nhö hoï. Nhaân söï mong öôùc ñoù maø sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh vaø suy nghó caùc töôûng laø chöôùng khoå thoâ (khoå to), coøn voâ töôûng laø söï lìa boû, yeân tónh tuyeät dieäu. Do suy nghó nhö theá neân coù theå dieät heát caùc töôûng vaø truï vaøo voâ töôûng thì goïi laø ñònh voâ töôûng. Khi nhaäp ñònh naøy, thì thaân vaø ngöõ ñeàu hôïp vôùi giôùi luaät, soáng ñôøi thanh tònh, neân goïi laø phöôùc haønh. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Voâ töôûng vaø cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi ñoù, ngöôøi naøy laïi taïo theâm moät ít phöôùc haønh. Ñoù goïi laø do voâ minh laøm ñieàu kieän maø taïo ra caùc phöôùc thieän.


www.daitangkinh.org

Coù ngöôøi khoâng chuù taâm mong caàu ñöôïc sinh leân coõi ñoù, chæ vì voâ minh che laáp, neân taâm khôûi ñoäng. Ngöôøi aáy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, suy nghó caùc töôûng laø chöôùng khoå to, coøn khoâng töôûng laø söï lìa boû yeân tónh tuyeät dieäu. Do suy nghó ñoù neân coù theå dieät heát caùc töôûng maø an truï vaøo voâ töôûng. Khi ngöôøi naøy ñaõ dieät heát caùc töôûng maø truï vaøo voâ töôûng thì goïi laø ñònh voâ töôûng. Khi nhaäp ñònh naøy thì thaân vaø ngöõ ñeàu hôïp vôùi giôùi luaät, soáng ñôøi thanh tònh, goïi laø phöôùc thieän. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Voâ töôûng vaø cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi naøy, ngöôøi ñoù coù theå taïo theâm chuùt ít phöôùc haønh. Ñoù goïi laø do voâ minh laøm duyeân maø taïo ra caùc phöôùc thieän.

Theá naøo laø do voâ minh laøm ñieàu kieän taïo ra caùc baát ñoäng haønh? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù maø chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta seõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng nhö hoï. Nhaân söï mong öôùc ñoù maø sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, vöôït heát caùc saéc töôûng, dieät heát caùc töôûng coù ñoái, khoâng tö duy suy nghó ñeán caùc thöù töôûng nöõa, nhaäp vaøo khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù. ÔÛ trong ñònh naøy, caùc suy tö (tö) ñeàu suy tö trong hieän taïi, suy tö taát caû, ñaõ vaø seõ suy tö maõi, tính chaát vaø chuûng loaïi cuûa suy tö, taïo caùc nghieäp taâm yù, goïi laø baát ñoäng haønh. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi naøy, ngöôøi ñoù laïi coù theå taïo ra caùc baát ñoäng haønh, neân goïi laø voâ minh laøm ñieàu kieän maø taïo ra caùc baát ñoäng haønh.

Coù moät loaïi ngöôøi khoâng chuù taâm mong caàu ñöôïc sinh vaøo coõi aáy, nhöng do voâ minh che laáp, neân khôûi ñoäng taâm. Ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, vöôït leân caùc saéc töôûng, dieät heát caùc töôûng coù ñoái (ñoái töôûng), khoâng tö duy suy nghó ñeán caùc thöù töôûng nöõa, nhaäp vaøo khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù. ÔÛ trong ñònh naøy, caùc suy tö ñeàu suy tö trong hieän taïi, suy tö taát caû, ñaõ vaø seõ suy tö maõi, tính chaát vaø chuûng loaïi cuûa suy tö, taïo caùc nghieäp taâm yù, goïi laø baát ñoäng haønh. Do nhaân duyeân ñoù maø khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi naøy, ngöôøi ñoù laïi coù theå taïo ra caùc baát ñoäng haønh, neân goïi laø do voâ minh laøm ñieàu kieän maø taïo ra caùc baát ñoäng haønh.

Nhö noùi veà Khoâng voâ bieân xöù, caùc coõi Thöùc voâ bieân xöù, Voâ sôû höõu xöù, Phi töôûng phi phi töôûng xöù..., neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Nhö theá caùc haønh ñeàu laáy voâ minh laøm ñieàu kieän, ñeàu nöông vaøo voâ minh, laáy voâ minh laøm choã laäp neân, cho neân taát caû khôûi cuøng khôûi,


taát caû sinh cuøng sinh, tuï taäp roài xuaát hieän ra, cho neân goïi laø voâ minh duyeân haønh.

2. Theá naøo laø haønh duyeân thöùc? Ñaùp: Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi, ñuû caû tham-saân-si cuøng sinh ra

caùc suy tö laøm ñieàu kieän (moãi khi suy nghó vieäc gì ñeàu coù maët cuûa tham- saân-si), cho neân khôûi leân caùc tham-saân-si vaø sinh ra caùc thöùc. Ñoù goïi laø haønh duyeân thöùc.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi khoâng tham-saân-si cuøng sinh ra caùc tö duy suy nghó laøm ñieàu kieän maø khôûi leân khoâng tham - khoâng saân - khoâng si vaø sinh ra caùc thöùc. Goïi laø haønh duyeân thöùc.

Laïi coøn maét vaø saéc laøm ñieàu kieän sinh ra nhaõn thöùc, trong naøy maét laø haønh höõu vi beân trong, coøn saéc laø duyeân ôû ngoaøi ñeå sinh ra nhaõn thöùc. Ñoù goïi laø haønh duyeân thöùc... Cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân sinh ra yù thöùc, trong ñoù yù laø haønh höõu vi ôû trong, coøn phaùp laø duyeân beân ngoaøi ñeå sinh ra yù thöùc. Ñoù goïi laø haønh duyeân thöùc.

Laïi theâm trong kinh Ung Duï, Ñöùc Phaät coù noùi: “Taïo caùc haïnh phöôùc, phi phöôùc vaø baát ñoäng roài, thì seõ coù caùc thöùc tuøy phöôùc, phi phöôùc vaø baát ñoäng”.

Theá naøo laø taïo caùc haïnh phi phöôùc roài, thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo phi phöôùc? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi taâm bò tham-saân-si troùi chaët, neân taïo ra ba thöù haïnh aùc cuûa thaân - ngöõ - yù. Ba haïnh aùc naøy goïi laø haønh phi phöôùc. Do nhaân duyeân naøy, neân khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo ñòa nguïc. ÔÛ ñoù, ngöôøi naøy laïi khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo haïnh phi phöôùc roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo phi phöôùc.

Nhö noùi veà ñòa nguïc, caùc coõi quyû vaø baøng sinh neân bieát cuõng nhö theá.

Theá naøo laø taïo caùc haïnh phöôùc xong roài, thì seõ coù caùc thöùc tuøy phöôùc? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi caùc söï vui ôû coõi ngöôøi maø chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao toâi ñöôïc sinh leân soáng ôû coõi ngöôøi vaø cuøng loaøi ngöôøi höôûng caùc khoaùi laïc. Nhaân söï öôùc mong ñoù maø ngöôøi naøy taïo ra caùc haïnh toát laønh veà thaân-ngöõ-yù. Ba haïnh toát laønh naøy goïi laø phöôùc haïnh. Do nhaân duyeân naøy, neân khi cheát roài ngöôøi naøy seõ ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi, ôû ñoù ngöôøi naøy laïi khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo caùc phöôùc haïnh roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo phöôùc.

Coù moät loaïi ngöôøi khoâng chuù taâm caàu mong caùc söï vui ôû coõi ngöôøi, nhöng do voâ minh che laáp neân khôûi ñoäng taâm. Ngöôøi naøy taïo ra ba nghieäp toát laønh cuûa thaân- ngöõ- yù, ba haïnh toát laønh naøy goïi laø phöôùc haïnh. Do nhaân duyeân naøy maø sau khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi


www.daitangkinh.org

ngöôøi. ÔÛ ñaây ngöôøi naøy khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo caùc phöôùc haïnh roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo phöôùc.

Nhö noùi veà ngöôøi, caùc coõi khaùc nhö coõi trôøi Töù Ñaïi Vöông chuùng... cho ñeán trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, neân bieát cuõng nhö theá.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Phaïm chuùng maø chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao toâi ñöôïc sinh leân coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï. Nhaân öôùc mong ñoù maø ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa boû aùc duïc, caùc phaùp baát thieän, coù taàm vaø töù, ñöôïc ly sinh hyû laïc, truï ñaày ñuû vaøo baäc sô Tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy thaân vaø ngöõ ñeàu hôïp vôùi giôùi luaät, soáng ñôøi thanh tònh, goïi laø phöôùc haïnh. Do nhaân duyeân naøy, khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï, ôû coõi ñoù ngöôøi naøy khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo phöôùc haïnh roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo phöôùc.

Coù keû khoâng heà chuù taâm mong caàu ñöôïc sinh leân coõi ñoù, nhöng do voâ minh che laáp neân khôûi ñoäng taâm. Ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa boû aùc duïc, caùc phaùp baát thieän... cho ñeán ñôøi soáng thanh tònh, goïi laø phöôùc haïnh. Do nhaân duyeân naøy, khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï, ôû coõi ñoù ngöôøi naøy khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo phöôùc haïnh roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo phöôùc.

Nhö noùi veà coõi trôøi Phaïm chuùng, caùc coõi trôøi khaùc nhö Phaïm phuï... cho ñeán trôøi Voâ töôûng, neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Theá naøo laø taïo caùc haïnh baát ñoäng roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo baát ñoäng? Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù maø chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao toâi seõ ñöôïc sinh leân coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng vôùi hoï. Nhaân öôùc mong naøy, ngöôøi aáy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, vöôït ngoaøi caùc saéc töôûng, dieät heát caùc ñoái töôûng, khoâng coøn suy töôûng ñeán caùc thöù töôûng nöõa, nhaäp vaøo Khoâng voâ bieân, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù. ÔÛ trong ñònh naøy caùc tö duy ñeàu suy tö, hieän tieàn ñeàu suy tö nghó xeùt, ñaõ vaø seõ suy tö nghó xeùt, laø tính chaát chuûng loaïi cuûa caùc suy tö, taïo ra caùc nghieäp taâm yù, goïi laø haïnh baát ñoäng. Do nhaân duyeân naøy, neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng nhö hoï, ôû coõi ñoù ngöôøi naøy laïi khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo caùc haïnh baát ñoäng roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo baát ñoäng.

Coù keû khoâng heà chuù taâm mong caàu ñöôïc sinh leân coõi ñoù, nhöng voâ minh che laáp maø khôûi ñoäng taâm. Ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, vöôït leân caùc saéc töôûng..., cho ñeán taïo caùc nghieäp taâm yù, goïi laø haïnh baát ñoäng. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân


coõi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi ñoù ngöôøi naøy khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø taïo caùc haïnh baát ñoäng xong roài thì seõ coù caùc thöùc tuøy theo baát ñoäng.

Nhö noùi veà coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù, caùc coõi khaùc cho ñeán coõi Phi töôûng phi phi töôûng xöù, neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Nhö theá caùc thöùc do haønh laøm duyeân, nöông vaøo haønh, do haønh maø laäp neân, cho neân caùc khôûi ñeàu khôûi, caùc sinh ñeàu sinh, tuï taäp laïi roài xuaát hieän ra, neân goïi laø haønh duyeân thöùc.

3. Theá naøo laø thöùc duyeân danh saéc? Ñaùp: Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi coù tham-saân-si cuøng sinh ra thöùc

laøm ñieàu kieän, khôûi leân tham-saân-si cuøng sinh ra thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp, goïi laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï-töôûng- haønh- thöùc, goïi laø danh. Ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc.

Laïi coøn coù moät loaïi ngöôøi khoâng tham, khoâng saân, khoâng si ñeàu sinh ra thöùc laøm ñieàu kieän, khôûi leân khoâng tham, khoâng saân, khoâng si cuøng sinh ra thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp, goïi ñoù laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï-töôûng- haønh- thöùc, goïi laø danh. Ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc.

Laïi theo lôøi daïy trong kinh Na Ñòa Ca, Ñöùc Phaät coù noùi: “Nhö thaày Na Ñòa Ca, coù ngöôøi baïn thaân vöøa cheát thaày lieàn sinh ra caùc noãi öu saàu buoàn than khoå naõo. Noãi buoàn khoå naøy cuõng sinh ra thöùc laøm duyeân, neân khôûi leân söï saàu thöông maø sinh ra thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp, goïi ñoù laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï- töôûng- haønh- thöùc, goïi ñoù laø danh. Ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc”.

Laïi nghe lôøi raên daïy trong kinh Phaû Laëc Luõ Na, Phaät coù noùi: “Naøy Phaû Laëc Luõ Na, vì thöùc laøm thöùc aên neân môùi coù ñôøi sau. Thöùc naøy laø sao? Nghóa laø do Kieän ñaït phöôïc sau cuøng maø taâm- yù- thöùc theâm lôùn vaø truï vöõng chaéc vaøo ñoù, chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, chöa dieät heát, chöa bieán ñoåi, noân möûa ra heát. Caùc thöùc naøy khoâng giaùn ñoaïn, töø trong baøo thai meï cuøng hoøa hôïp vôùi töï theå Yeát-thích-lam. Töï theå hoøa hôïp Yeát-thích-lam naøy goïi laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï - töôûng - haønh - thöùc, goïi laø danh. Ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc”.

Laïi theo lôøi raên daïy trong kinh Sa Ñeå, Ñöùc Phaät coù noùi:”Ba söï hoøa hôïp nhaäp vaøo baøo thai meï, ñoù laø ba söï gì? Töùc laø luùc cha meï hoøa hôïp cuøng khôûi nhieãm taâm, baø meï khi ñoù raát söôùng khoaùi vaø Kieän-ñaït-phöôïc hieän ra ngay luùc ñoù, laø ba söï hoøa hôïp maø nhaäp vaøo baøo thai meï. Trong ñoù Kieän-ñaït-phöôïc laø taâm yù sau cuøng seõ lôùn maïnh daàn vaø truï vöõng chaéc, chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, chöa dieät heát, chöa bieán ñoåi möûa ra heát. Thöùc naøy khoâng giaùn ñoaïn nhaäp vaøo baøo thai meï. Vieäc nhaäp thai (thaùc


www.daitangkinh.org

thai) naøy goïi laø saéc, vì noù lieàn sinh ra thoï-töôûng- haønh- thöùc, goïi laø danh. Ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc”.

Laïi trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân coù noùi: “Toân giaû Khaùnh Hyû hoûi Ñöùc Phaät: Danh saéc coù duyeân hay khoâng?

Ñöùc Phaät baûo: Coù duyeân, caùi duyeân ñoù laø thöùc. Phaät baûo thaày Khaùnh Hyû: Neáu thöùc khoâng nhaäp vaøo baøo thai meï

thì danh saéc coù thaønh ñöôïc Yeát-thích-lam khoâng? Thaày A-nan-ñaø ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu thöùc khoâng nhaäp vaøo baøo thai meï thì danh saéc coù ñöôïc

sinh ra ôû coõi naøy khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu ngay luùc ñaàu thöùc bò hö hoaïi thì sau ñoù danh saéc coù ñöôïc

taêng tröôûng lôùn leân khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu thöùc hoaøn toaøn khoâng ñöôïc thieát laäp (khoâng coù) thì coù

danh saéc khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Naày thaày Khaùnh Hyû, theá neân taát caû danh saéc ñeàu laáy thöùc laøm

ñieàu kieän. Ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc. Nhö theá danh saéc laáy thöùc laøm ñieàu kieän, laáy thöùc laøm nôi nöông döïa, laáy thöùc laøm nôi laäp neân (do thöùc maø coù). Cho neân taát caû khôûi thì cuøng khôûi, taát caû sinh thì cuøng sinh, tuï taäp roài xuaát hieän ra, cho neân goïi laø thöùc duyeân danh saéc”.

Theá naøo laø danh saéc duyeân thöùc? Nghóa laø maét vaø saéc laøm duyeân maø sinh ra nhaõn thöùc, trong ñoù maét vaø saéc thì goïi laø saéc, noù lieàn sinh ra thoï- töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. ÔÛ trong ñoù maø taùc yù v.v..., cuøng giuùp ñôõ nhau ñeå sinh ra nhaõn thöùc, ñoù goïi laø thöùc duyeân danh saéc...; cho ñeán yù vaø phaùp laøm ñieàu kieän ñeå sinh ra yù thöùc, trong ñoù, caùc yù thöùc hieåu roõ caùc saéc, goïi ñoù laø saéc, noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. ÔÛ trong ñoù maø taùc yù v.v..., giuùp nhau sinh ra yù thöùc, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc.

Laïi nghe lôøi raên daïy trong kinh Phaû Laëc Luõ Na, Ñöùc Phaät coù noùi: Phaû Laëc Luõ Na, thöùc laøm thöùc aên neân môùi coù ñôøi sau. Thöùc naøy ra sao? Nghóa laø Kieän-ñaït-phöôïc... Roäng noùi cho ñeán cuøng hoøa hôïp vôùi töï theå Yeát-thích-lam. Töï theå hoøa hôïp Yeát-thích-lam naøy goïi laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi laø danh. Baáy giôø neáu taùc yù phi lyù thì sinh ra danh saéc laøm duyeân vaø cuøng khôûi leân sinh ra thöùc, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc”.

Laïi coøn, theo lôøi khuyeân daïy trong kinh Sa Ñeå, Ñöùc Phaät coù noùi ba


söï hoøa hôïp nhaäp vaøo baøo thai meï... Roäng noùi cho ñeán thöùc naøy khoâng giaùn ñoaïn, nhaäp vaøo baøo thai meï. Söï nhaäp thai naøy goïi laø saéc, noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. Neáu baáy giôø taùc yù phi lyù thì sinh ra danh saéc laøm duyeân vaø cuøng khôûi leân sinh ra thöùc. Ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi taâm bò tham-saân-si troùi chaët neân taïo ra ba haïnh aùc veà thaân-ngöõ-yù. Trong ñoù haïnh aùc cuûa thaân vaø ngöõ laø saéc, coøn caùc haïnh cuûa yù thì goïi laø danh. Do danh saéc cuûa haïnh aùc naøy laøm duyeân, neân khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo ñòa nguïc. ÔÛ ñoù laïi khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc.

Nhö noùi veà ñòa nguïc, caùc coõi baøng sinh, coõi quyû neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi, ñoái vôùi caùc söï vui ôû coõi ngöôøi maø luoân chuù taâm mong caàu. Do mong öôùc ñoù maø ngöôøi naøy taïo ra caùc haïnh toát laønh veà thaân-ngöõ-yù chieâu caûm ñeán coõi ngöôøi. Trong ñoù haïnh toát laønh cuûa thaân ngöõ thì goïi laø saéc, coøn haïnh toát laønh cuûa yù thì goïi laø danh. Do danh saéc coù haïnh toát naøy laøm duyeân, neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi. ÔÛ ñoù khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc.

Coù ngöôøi khoâng heà chuù taâm mong caàu söï vui ôû coõi ngöôøi, nhöng voâ minh che laáp, neân khôûi ñoäng taâm, ngöôøi aáy taïo ra ba thöù haïnh toát laønh veà thaân-ngöõ-yù. Trong ñoù haïnh toát laønh cuûa thaân vaø ngöõ thì goïi laø saéc, coøn haïnh toát laønh cuûa yù thì goïi laø danh. Do caùi danh saéc coù haïnh toát laønh naøy laøm duyeân, neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi. ÔÛ coõi ñoù laïi khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc.

Nhö noùi veà coõi ngöôøi, caùc coõi trôøi Töù Ñaïi Vöông chuùng... cho ñeán coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, neân bieát cuõng gioáng nhö vaäy.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Phaïm chuùng maø luoân chuù taâm mong caàu. Do mong öôùc ñoù maø ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa boû aùc duïc vaø caùc phaùp baát thieän..., cho ñeán truï ñaày ñuû vaøo baäc sô tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy thì thaân vaø ngöõ ñeàu hôïp vôùi luaät nghi pheùp taéc, soáng ñôøi soáng thanh tònh, goïi ñoù laø saéc, noù lieàn sinh ra thoï, töôûng, haønh thöùc, goïi ñoù laø danh. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi ñoù lieàn khôûi leân caùc thöùc, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc.

Nhö noùi veà coõi trôøi Phaïm chuùng, coõi trôøi Phaïm phuï... cho ñeán coõi trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù tuøy theo tröôøng hôïp cuûa noù, neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Laïi nöõa, trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân “Toân giaû Khaùnh Hyû hoûi Ñöùc


www.daitangkinh.org

Phaät: Caùc thöùc laø coù duyeân hay khoâng? Ñöùc Phaät baûo: Coù duyeân, caùi ñoù goïi laø danh saéc. Ñöùc Phaät baûo: Naày thaày Khaùnh Hyû, neáu khoâng coù danh saéc thì caùc thöùc coù chuyeån ñoåi hay khoâng? Thaày A-nan-ñaø ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu khoâng coù danh saéc laøm choã nöông nhôø, ñôøi sau vaøo khi coù thoï nhaän sinh laõo töû thì thöùc coù ñöôïc sinh ra chaêng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu caùc danh saéc ñeàu khoâng coù choã thaønh laäp (ñaët ra) thì coù caùc thöùc chaêng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Naøy thaày Khaùnh Hyû, caùc thöùc ñeàu laáy danh saéc laøm ñieàu kieän, ñoù goïi laø danh saéc duyeân thöùc. Nhö vaäy thì caùc thöùc do danh saéc laøm duyeân, danh saéc laøm choã nöông nhôø, danh saéc laøm choã laäp neân (do danh saéc maø coù). Cho neân taát caû khôûi ñeàu khôûi, taát caû sinh ñeàu sinh, vaø tuï taäp laïi roài xuaát hieän ra. Cho neân goïi laø danh saéc duyeân thöùc”.

4. Theá naøo laø danh saéc duyeân luïc xöù? Ñaùp: Nghóa laø coù loaïi ngöôøi bò reùt laïnh eùp ngaët, ngöôøi naøy mong

caàu ñöôïc aám aùp. Khi ñaõ ñöôïc aám aùp ñaày ñuû thì ñöùng leân trong thaân aám aám cuøng vôùi ñaïi chuûng. Trong ñoù neáu aám, aám cuøng ñaïi chuûng thì goïi laø saéc, roài noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. Do danh saéc naøy maø caùc caên maét - tai - muõi - löôõi - thaân vaø yù ñeàu ñöôïc theâm lôùn, ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.

Neáu bò noùng böùc eùp ngaët maø mong caàu ñöôïc maùt laïnh thì neân bieát cuõng nhö theá.

Laïi coù moät haïng ngöôøi bò ñoùi ngaët mong ñöôïc aên, aên no xong lieàn ñöùng daäy, trong thaân oâng ta cuøng aên coù ñaïi chuûng. Trong aáy neáu aên, aên cuøng ñaïi chuûng thì goïi laø saéc, töùc laø oâng ta ñaõ sinh ra thoï-töôûng-haønh- thöùc, ñoù goïi laø danh. Do danh saéc naøy, saùu caên taêng tröôûng, ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.

Laïi coù haïng ngöôøi bò khaùt ngaët, mong ñöôïc uoáng, uoáng no roài lieàn ñöùng daäy, trong thaân oâng ta cuøng uoáng ñaïi chuûng. Trong ñoù neáu uoáng, uoáng cuøng ñaïi chuûng, goïi laø saéc, töùc laø anh ta ñaõ sinh ra thoï-töôûng-haønh- thöùc, ñoù laø danh. Do danh saéc naøy, saùu caên taêng tröôûng, goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.

Laïi coù haïng ngöôøi, quaù moûi meät mong ñöôïc döøng nghæ, ñaët mình naèm nguû thoûa yù, roài ñöùng daäy cuøng ñaïi chuûng. Trong ñoù neáu xoa boùp, neáu cuøng ñaïi chuûng, thì goïi laø saéc, töùc laø ñaõ sinh ra thoï-töôûng-haønh- thöùc, ñoù laø danh. Do danh saéc naøy saùu caên taêng tröôûng, goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.

Laïi coù haïng ngöôøi, luùc noùng gaét quaù bò khaùt vaø noùng muoán nhaûy taém döôùi ao maùt, uoáng taém thoûa yù, ñi leân trong ñoù cuøng ñaïi chuûng.


Trong ñoù nöôùc maùt neáu cuøng ñaïi chuûng thì goïi laø saéc, töùc laø anh ta ñaõ sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, ñoù laø danh. Do danh naøy saéc naøy, maø saùu caên taêng tröôûng, goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.

Laïi theo lôøi raên daïy cuûa kinh Phaû Laëc Luõ Na, Phaät coù noùi: “Naøy Phaû Laëc Luõ Na, vì thöùc laøm thöùc aên neân môùi coù ñôøi sau. Thöùc naøy ra sao? Nghóa laø do Kieän-ñaït-phöôïc sau cuøng maø taâm - yù - thöùc theâm lôùn vaø truï vöõng chaéc vaøo ñoù, chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, chöa dieät heát, chöa bieán ñoåi noân möûa ra heát. Caùi thöùc naøy khoâng giaùn ñoaïn, töø trong baøo thai meï cuøng hoøa hôïp vôùi töï theå Yeát-thích-lam. Töï theå hoøa hôïp Yeát-thích-lam naøy goïi laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï, töôûng, haønh, thöùc goïi laø danh. Luùc baáy giôø taùc yù khoâng hôïp lyù cuøng sanh ra danh saéc laøm duyeân, vaøo trong baøo thai meï, saùu caên sanh khôûi. Ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù”.

Laïi theo lôøi raên daïy trong kinh Sa Ñeå, Ñöùc Phaät coù noùi ba söï hoøa hôïp nhaäp vaøo baøo thai meï. Ñoù laø ba söï gì? Töùc laø: Luùc cha meï hoøa hôïp cuøng khôûi nhieãm taâm, baø meï khi ñoù raát söôùng khoaùi vaø Kieän-ñaït-phöôïc hieän ra ngay luùc ñoù, ñoù laø ba vieäc hoøa hôïp maø nhaäp vaøo baøo thai meï. Trong ñoù Kieän-ñaït-phöôïc laø taâm- yù- thöùc sau cuøng seõ lôùn maïnh daàn vaø truï vöõng chaéc, chöa ñoaïn döùt, chöa bieát khaép, chöa dieät heát, chöa bieán ñoåi möûa ra heát. Thöùc naøy khoâng giaùn ñoaïn nhaäp vaøo baøo thai meï. Söï nhaäp thai (thaùc thai) naøy goïi laø saéc vaø noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh- thöùc, goïi ñoù laø danh. Luùc aáy taùc yù khoâng hôïp lyù cuøng sanh ra danh saéc laøm duyeân, töø trong baøo thai meï, saùu caên sanh khôûi. Ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi taâm bò tham-saân-si troùi chaët neân taïo ra ba haïnh aùc veà thaân-ngöõ-yù. Trong ñoù haïnh aùc cuûa thaân vaø ngöõ laø saéc, coøn haïnh aùc cuûa yù thì goïi laø danh. Do danh saéc cuûa haïnh aùc naøy laøm duyeân, neân khi cheát roài phaûi bò ñoïa vaøo ñòa nguïc, saùu caên sanh khôûi, ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.


Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi caùc söï vui ôû coõi ngöôøi maø luoân chuù taâm mong caàu. Do mong öôùc ñoù maø ngöôøi naøy taïo ra caùc haïnh toát laønh veà thaân-ngöõ-yù chieâu caûm ñeán coõi ngöôøi. Trong ñoù haïnh toát laønh cuûa thaân vaø ngöõ thì goïi laø saéc, coøn haïnh toát laønh cuûa yù thì goïi laø danh. Do danh saéc coù haïnh toát laønh naøy laøm duyeân, neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi, saùu caên sanh khôûi, ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù. Nhö noùi veà coõi ngöôøi, caùc coõi trôøi Töù ñaïi vöông, cho ñeán coõi trôøi Tha


www.daitangkinh.org

hoùa töï taïi, neân bieát cuõng nhö vaäy. Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Phaïm chuùng maø luoân chuù

taâm mong caàu. Do mong öôùc ñoù maø ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa boû aùc duïc vaø caùc phaùp baát thieän...,cho ñeán truï ñaày ñuû vaøo baäc sô tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy thì thaân vaø ngöõ ñeàu hôïp vôùi luaät nghi pheùp taéc, soáng ñôøi soáng thanh tònh, goïi ñoù laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï, töôûng, haønh, thöùc goïi ñoù laø danh. Do ñaây laøm ñieàu kieän neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï, ôû ñoù saùu caên sanh khôûi, thì goïi laø danh saéc duyeân vôùi luïc xöù.

Nhö noùi veà coõi trôøi Phaïm chuùng, coõi trôøi Phaïm phuï... cho ñeán coõi trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù, tuøy theo tröôøng hôïp cuûa noù, neân bieát cuõng gioáng nhö theá. Ñoù goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù. Nhö vaäy luïc xöù laáy danh saéc laøm duyeân, laáy danh saéc laøm choã nöông nhôø, laáy danh saéc laøm nôi laäp neân. Cho neân taát caû khôûi ñeàu khôûi, taát caû sinh ñeàu sinh, cuøng tuï taäp roài xuaát hieän ra. Cho neân goïi laø danh saéc duyeân luïc xöù.



QUYEÅN 12

Phaåm 21: DUYEÂN KHÔÛI, Phaàn 2

Hoûi: Theá naøo laø danh saéc duyeân xuùc? Ñaùp: Nghóa laø maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, caû ba

thöù ñoù hoøa hôïp thì sinh ra xuùc. Trong ñoù, maét vaø saéc thì goïi laø saéc, noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. Nhö theá danh saéc laøm duyeân sinh ra xuùc cuûa maét. Theá neân goïi laø danh saéc laøm duyeân cho xuùc..., cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân ñeå sinh ra yù thöùc, ba thöù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Trong ñoù, caùc yù thöùc nhaän bieát caùc saéc, goïi ñoù laø saéc, noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. Nhö theá, danh saéc laøm duyeân sinh ra xuùc cuûa yù. Ñoù goïi laø danh saéc duyeân xuùc.

Laïi nöõa, theo lôøi khuyeân daïy trong kinh Phaû Laëc Luõ Na, Ñöùc Phaät coù noùi: Naøy Phaû Laëc Luõ Na, thöùc laø thöùc aên neân noù sinh ra ôû ñôøi sau. Thöùc naøy laø sao?

Nghóa laø Kieän-ñaït-phöôïc... Roäng noùi cho ñeán hoøa hôïp cuøng töï theå Yeát-thích-lam. Caùi töï theå Yeát-thích-lam hoøa hôïp naøy goïi laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï - töôûng - haønh - thöùc goïi laø danh. Baáy giôø neáu phi lyù maø taùc yù thì ñeàu sinh ra danh saéc laøm duyeân. ÔÛ trong baøo thai meï caùc xuùc ñöôïc sinh ra. Ñoù goïi laø danh saéc duyeân xuùc

Laïi nöõa, theo lôøi khuyeân daïy trong kinh Sa Ñeå, Ñöùc Phaät coù noùi: Ba söï hoøa hôïp nhaäp vaøo baøo thai meï... Roäng noùi cho ñeán caùi thöùc khoâng giaùn ñoaïn naøy nhaäp vaøo baøo thai meï. Söï nhaäp thai naøy goïi laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. Baáy giôø neáu taùc yù phi lyù thì cuøng sinh ra danh saéc laøm duyeân. Töø trong baøo thai meï, caùc xuùc ñöôïc sinh ra, goïi laø danh saéc duyeân luïc xuùc.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi, do tham-saân-si troùi chaët taâm, neân taïo ra ba thöù haïnh aùc cuûa thaân-ngöõ-yù. Trong ñoù haïnh aùc cuûa thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp thì goïi laø saéc, coøn haïnh aùc cuûa yù nghieäp thì goïi laø danh. Do danh saéc coù haïnh aùc naøy laøm duyeân, neân sau khi cheát roài seõ bò ñoïa vaøo ñòa


www.daitangkinh.org

nguïc, ôû ñoù caùc xuùc ñöôïc sinh ra, goïi laø danh saéc duyeân xuùc. Nhö noùi veà ñòa nguïc, caùc coõi quyû vaø baøng sinh, neân bieát cuõng

gioáng nhö theá. Laïi coù moät loaïi ngöôøi luoân chuù taâm mong caàu söï vui ôû coõi ngöôøi.

Do söï öôùc ao ñoù, ngöôøi naøy taïo ra caùc haïnh toát laønh veà thaân - ngöõ - yù chieâu caûm vôùi coõi ngöôøi. Trong ñoù haïnh toát laønh cuûa thaân vaø ngöõ nghieäp thì goïi laø saéc, coøn haïnh toát laønh cuûa yù thì goïi laø danh. Do danh saéc coù haïnh toát laønh laøm duyeân, neân sau khi cheát lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi. ÔÛ ñoù caùc xuùc ñöôïc sinh ra, goïi laø danh saéc duyeân xuùc.

Nhö noùi veà coõi ngöôøi, caùc coõi trôøi Töù Ñaïi Vöông chuùng... cho ñeán coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi luoân chuù taâm mong caàu coõi trôøi Phaïm chuùng. Do coù mong caàu ñoù, ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa boû caùc duïc, caùc phaùp baát thieän... cho ñeán truï ñaày ñuû vaøo baäc sô tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy thaân vaø ngöõ ñeàu hôïp vôùi luaät nghi pheùp taéc, soáng ñôøi thanh tònh, goïi ñoù laø saéc. Noù lieàn sinh ra thoï-töôûng-haønh-thöùc, goïi ñoù laø danh. Do ñaây laøm duyeân neân khi cheát roài thì ñöôïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ ñoù caùc xuùc ñöôïc sinh ra, goïi laø danh saéc duyeân xuùc

Nhö noùi veà coõi trôøi Phaïm chuùng, caùc coõi trôøi Phaïm phuï... cho ñeán coõi Phi töôûng phi phi töôûng xöù tuøy theo tröôøng hôïp cuûa noù, neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Laïi nöõa, trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Toân giaû Khaùnh Hyû coù hoûi Phaät: Caùc xuùc laø coù duyeân hay khoâng? Ñöùc Phaät ñaùp: Coù duyeân, ñoù goïi laø danh saéc... Roäng noùi cho ñeán neáu döïa vaøo caùi töôùng naøy maø laäp ra danh thaân, thì neáu caùi töôùng ñoù khoâng ñöôïc ñaët ra, theâm lôøi noùi thì coù xuùc khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu y chæ (nöông nhôø) vaøo töôùng ñoù maø laäp ra saéc thaân, töôùng ñoù neáu khoâng theå laäp ra ñöôïc thì coù ñoái xuùc chaêng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Theá neân, naøy thaày Khaùnh Hyû, caùc xuùc ñeàu laáy danh saéc laøm duyeân, goïi laø danh saéc duyeân xuùc. Nhö theá, caùc xuùc ñeàu laáy danh saéc laøm duyeân, laáy danh saéc laøm nôi nöông nhôø, laáy danh saéc laøm nôi laäp neân, cho neân taát caû khôûi thì ñeàu khôûi, taát caû sinh thì ñeàu sinh, roài tuï taäp laïi maø xuaát hieän ra. Cho neân goïi laø danh saéc duyeân xuùc.

Hoûi: Theá naøo laø luïc xöù duyeân xuùc? Ñaùp: Nghóa laø maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù ñoù

hoøa hôïp nhau neân sinh ra xuùc..., cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân ñeå sinh ra yù thöùc, ba thöù hoøa hôïp nhau neân sinh ra xuùc. Ñoù goïi laø luïc xöù duyeân


xuùc. Laïi coøn, maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù ñoù hoøa

hôïp nhau neân sinh ra xuùc. Trong ñoù, maét laø noäi duyeân (duyeân beân trong), saéc laø duyeân ôû ngoaøi, cuøng sinh ra nhaõn xuùc (xuùc cuûa maét)…, cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân sinh ra yù thöùc, ba thöù hoøa hôïp nhau neân sinh ra xuùc. Trong ñoù, yù laø duyeân beân trong, phaùp laø duyeân beân ngoaøi, cuøng sinh ra xuùc cuûa yù. Ñoù goïi laø luïc xöù duyeân xuùc.

Laïi coøn maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù ñoù hoøa hôïp nhau neân sinh ra xuùc. Trong ñoù nhaõn xuùc (xuùc cuûa maét) laø do nhaõn, saéc vaø nhaõn thöùc cuøng laøm duyeân..., cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân sinh ra yù thöùc, ba thöù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Trong ñoù yù xuùc (xuùc cuûa yù) laø do yù phaùp vaø yù thöùc cuøng laøm duyeân. Ñoù goïi laø luïc xöù duyeân xuùc.

Laïi nöõa, maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Trong ñoù thì nhaõn, saéc vaø nhaõn thöùc ñeàu khoâng phaûi laø xuùc, chæ khi naøo ba thöù ñoù hoøa hôïp laïi thì xuùc môùi ñöôïc sinh ra..., cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân sinh ra yù thöùc, ba thöù ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Trong ñoù yù phaùp vaø yù thöùc ñeàu khoâng phaûi laø xuùc, chæ khi naøo ba thöù ñoù hoøa hôïp laïi thì xuùc môùi ñöôïc sinh ra. Ñoù goïi laø luïc xöù duyeân xuùc.

Nhö theá, caùc xuùc laáy luïc xöù laøm duyeân, laáy luïc xöù laøm choã nöông nhôø, laáy luïc xöù laøm choã ñeå laäp neân (do luïc xöù sinh ra). Cho neân taát caû khôûi thì ñeàu khôûi, taát caû sinh thì ñeàu sinh, roài tuï taäp laïi vaø xuaát hieän ra, cho neân goïi laø luïc xöù duyeân xuùc.

Hoûi: Theá naøo laø xuùc duyeân thoï? Ñaùp: Nghóa laø maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù ñoù

hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Do xuùc laøm duyeân neân sinh ra thoï..., cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân sinh ra yù thöùc, ba thöù ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc vaø xuùc laøm duyeân neân sinh ra thoï.. Ñoù goïi laø xuùc duyeân thoï.

Laïi nöõa, maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, ba thöù ñoù hoøa hôïp laïi sinh ra xuùc, hoaëc thuaän vôùi thoï vui, hoaëc thuaän vôùi thoï khoå, hoaëc thuaän vôùi thoï khoâng khoå - khoâng vui. Neáu xuùc maø thuaän vôùi thoï vui laøm duyeân thì sinh ra thoï vui. Neáu xuùc maø thuaän vôùi thoï khoå laøm duyeân thì sinh ra thoï khoå. Neáu xuùc maø thuaän vôùi thoï khoâng khoå khoâng vui laøm duyeân thì sinh ra thoï khoâng khoå khoâng vui..., cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân maø sinh ra yù thöùc ba thöù ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc hoaëc thuaän vôùi thoï vui, hoaëc thuaän vôùi thoï khoå, hoaëc thuaän vôùi thoï khoâng khoå- khoâng vui. Neáu xuùc maø thuaän vôùi thoï vui laøm duyeân thì sinh ra thoï vui. Neáu xuùc maø thuaän vôùi thoï khoå laøm duyeân thì sinh ra thoï khoå. Neáu


www.daitangkinh.org

xuùc maø thuaän vôùi thoï khoâng khoå- khoâng vui laøm duyeân thì sinh ra thoï khoâng khoå- khoâng vui. Ñoù goïi laø xuùc duyeân thoï.

Laïi coøn nhö trong kinh noùi: Toân giaû Khaùnh Hyû baûo vôùi Tröôûng giaû Cuø-söû-la: Nhaõn giôùi, saéc giôùi vaø nhaõn thöùc giôùi, moãi thöù coù töï theå rieâng bieät. Khi thuaän vôùi thoï vui thì hai caùi (maét, saéc) laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc. Caû ba caùi (maét-saéc-nhaõn-thöùc) hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc, thì goïi laø xuùc thuaän thoï vui. Caùc xuùc thuaän vôùi thoï vui naøy laøm duyeân maø sinh ra thoï caùi vui. Khi thuaän vôùi thoï khoå thì hai caùi cuøng laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc. Caû ba caùi ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc, thì goïi ñoù laø xuùc thuaän thoï khoå. Caùi xuùc thuaän vôùi thoï khoå naøy laøm duyeân maø sinh ra thoï caùi khoå. Khi thuaän vôùi thoï khoâng khoå khoâng vui thì hai caùi (maét vaø saéc) cuøng laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc. Caû ba caùi (maét, saéc, nhaõn thöùc) ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc, thì goïi ñoù laø xuùc thuaän vôùi thoï khoâng khoå khoâng vui. Caùi xuùc thuaän vôùi thoï khoâng khoå khoâng vui naøy laøm duyeân maø sinh ra thoï caùi khoâng khoå khoâng vui.

Coøn ba giôùi cuûa naêm thöù kia (nhó, tyû, thieät, thaân, yù) thì roäng noùi cuõng nhö vaäy. Neân goïi laø xuùc duyeân thoï.

Laïi coøn trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Toân giaû Khaùnh Hyû hoûi Ñöùc Phaät: Caùc thoï laø coù duyeân hay khoâng? Ñöùc Phaät ñaùp: Coù duyeân. Ñoù goïi laø xuùc. Roäng noùi cho ñeán: Neáu khoâng coù nhaõn xuùc hay laø coù nhaõn xuùc laøm duyeân, thì coù sinh ra caùc thoï beân trong veà vui, veà khoå, veà khoâng vui khoâng khoå chaêng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Cho ñeán: Neáu khoâng coù yù xuùc hay laø coù yù xuùc laøm duyeân, thì coù sinh ra caùc thoï beân trong veà vui, veà khoå, veà khoâng vui- khoâng khoå chaêng? (Caùc thoï vui khoå... coù sinh ra chaêng?) Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu hoaøn toaøn khoâng coù xuùc ñeå quan nieäm ñöôïc thì coù caùc thöù thoï hay khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Naøy thaày Khaùnh Hyû, caùc thoï ñeàu laáy xuùc laøm duyeân. Ñoù goïi laø xuùc duyeân thoï. Nhö theá, caùc thoï ñeàu laáy xuùc laøm duyeân, laáy xuùc laøm choã nöông döïa, laáy xuùc laøm choã laäp neân (do xuùc maø coù). Cho neân taát caû khôûi thì ñeàu khôûi, taát caû sinh thì ñeàu sinh, roài tuï taäp laïi maø xuaát hieän ra, cho neân goïi laø xuùc duyeân thoï.

Hoûi: Theá naøo laø thoï duyeân aùi? Ñaùp: Nghóa laø maét vaø saéc laøm duyeân sinh ra nhaõn thöùc, caû ba caùi

ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Do xuùc laøm duyeân neân sinh ra thoï vaø thoï laøm duyeân neân sinh ra aùi, cho ñeán yù vaø phaùp laøm duyeân sinh ra yù thöùc, caû ba caùi ñoù hoøa hôïp laïi neân sinh ra xuùc. Do xuùc laøm duyeân neân sinh ra thoï vaø thoï laøm duyeân neân sinh ra aùi. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi nöõa, maét coù nhieàu söï haáp daãn thích thuù thoï laøm duyeân neân noù


luoân luoân theo ñuoåi baùm chaët (truï) vaøo maét ñoù. Do luoân baùm chaët ñeo ñuoåi theo maét ñoù, neân khôûi leân caùc tham muoán, yeâu meán caàm naém, caát giaáu giöõ gìn, chaáp chaët, meán yeâu, nhieãm tröôùc... cho ñeán vì yù coù nhieàu caùi haáp daãn thích thuù thoï laøm duyeân neân luoân luoân theo ñuoåi baùm chaët caùi yù ñoù. Do luoân luoân baùm chaët ñeo ñuoåi yù ñoù, neân khôûi leân caùc tham muoán, meán yeâu caàu naém, caát giaáu, giöõ gìn, chaáp chaët, meán thích nhieãm tröôùc... Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi coøn trong kinh Thuû Uaån, Ñöùc Phaät coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Ñoái vôùi caùc saéc haáp daãn thuù vò thì ta luoân suy nghó tìm xeùt thaáy coù nhöõng caùi thuoäc veà saéc maø ñaõ khôûi leân söï thích thuù khoaùi traù..., thì Ta duøng chaùnh tueä ñeå tìm xeùt thaáy bieát: Vì noù laáy caùi saéc haáp daãn thuù vò maø thoï laøm duyeân, neân luoân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët saéc ñoù. Do luoân ñeo ñuoåi baùm chaët saéc ñoù, neân khôûi leân caùc yù tham lam ham muoán, caàm naém, caát giaáu, giöõ gìn, chaáp chaët, meán thöông, yeâu thích, nhieãm tröôùc... Cho ñeán ñoái vôùi caùc thöùc thuù vò haáp daãn, Ta cuõng ñaõ suy tö tìm xeùt caùc thöù thuoäc veà thöù maø hoaëc ñaõ thích thuù khoaùi traù hoaëc ñang thích thuù khoaùi traù. Ta duøng chaùnh tueä suy xeùt tìm hieåu, bieát vì noù laáy caùi thöùc haáp daãn thuù vò maø thoï laøm duyeân, neân luoân luoân theo ñuoåi baùm chaët, khôûi leân caùc tham lam ham muoán, caàm naém caát giaáu, giöõ gìn chaáp chaët, meán thöông yeâu thích nhieãm tröôùc. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi coøn, trong kinh Thuû Uaån, Ñöùc Theá Toân laïi noùi: Caùc thaày Bí- soâ neân bieát! Neáu trong caùc saéc ñeàu khoâng coù gì haáp daãn thuù vò, thì caùc loaøi höõu tình ñaâu caàn phaûi meâ ñaém saéc. Do caùc saéc ñeàu khoâng phaûi laø khoâng coù gì haáp daãn thuù vò cho neân caùc loaøi höõu tình môùi bò saéc nhuoäm. Vì noù laáy caùi saéc haáp daãn thuù vò maø thoï laøm duyeân, neân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët laáy noù, do ñoù maø khôûi leân tham lam ham muoán, naém caàm, caát giaáu giöõ gìn, chaáp chaët meán thöông, yeâu meán, nhieãm tröôùc. Cho ñeán neáu caùc thöùc ñeàu khoâng coù chi laø haáp daãn thuù vò thì loaøi höõu tình coù meâ chaáp thöùc laøm gì? Chæ vì caùc thöùc cuõng chaúng phaûi laø khoâng haáp daãn thuù vò, neân loaøi höõu tình môùi ñaém ñuoái say meâ. Do noù laáy thöùc haáp daãn maø thoï laøm duyeân, roài ñeo ñuoåi baùm rieát maõi thì laøm sao maø chaúng khôûi leân tham lam ham thích caát giaáu giöõ gìn meán yeâu meâ thích nhieãm tröôùc? Theá neân goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi nöõa trong kinh Luïc Xöù, Ñöùc Phaät coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Ñoái vôùi söï haáp daãn cuûa maét ta ñaõ töøng suy tö tìm hieåu caùc thöùc thuoäc veà maét hoaëc ñaõ hay ñang thích thuù khoaùi traù, thì Ta duøng chaùnh tueä maø tìm hieåu xeùt ñoaùn, thaáy vì noù laáy maét haáp daãn thuù vò maø thoï laøm duyeân, neân luoân luoân theo ñuoåi baùm chaët laáy noù, do ñoù maø ñoái vôùi maét


www.daitangkinh.org

lieàn khôûi leân tham lam ham muoán caàm naém caát giaáu giöõ gìn chaáp chaët meán yeâu ñaém tröôùc. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi nöõa trong kinh Luïc Xöù, Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Neáu trong caùc maét ñeàu khoâng coù gì laø haáp daãn thuù vò thì caùc loaøi höõu tình ñaâu coù ñoái vôùi maét maø khôûi leân nhieãm tröôùc. Do trong caùc maét khoâng phaûi laø khoâng haáp daãn thuù vò neân caùc loaøi höõu tình môùi phaûi khôûi nhieãm ñoái vôùi maét. Laø vì noù laáy caùc maét haáp daãn thuù vò maø thoï laøm duyeân, roài theo ñuoåi baùm chaët maõi, do ñoù maø ñoái vôùi maét laïi khôûi leân söï tham lam, ham muoán, caàm naém caát giaáu giöõ chaët meán yeâu nhieãm tröôùc..., cho ñeán neáu trong caùc yù ñeàu khoâng haáp daãn thuù vò, thì caùc loaøi höõu tình khoâng khôûi nhieãm (meâ say) vôùi yù. Chaúng qua laø vì yù khoâng phaûi hoaøn toaøn khoâng haáp daãn thuù vò cho neân loaøi höõu tình môùi ñoái vôùi yù maø thích thuù khoaùi traù, vì noù laáy caùc yù haáp daãn thuù vò aáy thoï laøm duyeân, neân luoân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët laáy yù, do ñoù maø khôûi leân loøng tham lam ham muoán naém caàm caát giaáu giöõ gìn chaáp chaët meán yeâu nhieãm tröôùc. Theá neân goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi nöõa trong kinh Luïc xöù, Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Ñoái vôùi caùc saéc haáp daãn thuù vò, Ta ñaõ töøng suy tö tìm xeùt caùc thöù thuoäc veà saéc hoaëc ñaõ vaø ñang say meâ khoaùi traù. Ta lieàn duøng chaùnh tueä maø tìm hieåu xeùt ñoaùn, thaáy roõ noù vì laáy caùc saéc haáp daãn thuù vò thoï laøm duyeân, cho neân theo ñuoåi baùm chaët maõi caùc saéc. Do ñoù maø khôûi leân caùc tham lam ham muoán, caàm giöõ caát giaáu chaáp chaët meâ say nhieãm tröôùc..., cho ñeán caùc phaùp haáp daãn thuù vò, Ta ñaõ töøng suy xeùt tìm hieåu caùc thöù thuoäc veà phaùp hoaëc ñaõ vaø ñang thích thuù khoaùi traù. Ta lieàn duøng chaùnh tueä maø tìm hieåu xeùt ñoaùn, thaáy roõ vì noù laáy caùi phaùp haáp daãn thuù vò thoï laøm duyeân, cho neân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët caùc phaùp. Do luoân ñeo ñuoåi baùm chaët neân khôûi leân tham lam ham muoán caàm giöõ caát giaáu chaáp chaët, meán yeâu nhieãm tröôùc. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi nöõa trong kinh Luïc Xöù, Ñöùc Theá Toân coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Neáu trong caùc saéc naøy maø khoâng coù gì haáp daãn thuù vò, thì loaøi höõu tình khoâng caàn phaûi ñoái vôùi caùc saéc ñoù maø khôûi nhieãm. Nhöng chæ vì caùc saéc aáy khoâng phaûi hoaøn toaøn laø nhöõng thöù khoâng thuù vò haáp daãn gì, cho neân caùc loaøi höõu tình ñeàu ñaém meâ saéc aáy. Vaø noù laáy caùc saéc thuù vò haáp daãn thoï laøm duyeân, neân luoân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët caùc saéc aáy. Do ñoù maø khôûi leân caùc tham lam ham muoán, caàm giöõ giaáu caát, chaáp chaët, meán yeâu nhieãm tröôùc..., cho ñeán neáu trong caùc phaùp ñeàu khoâng thuù vò haáp daãn gì, thì caùc loaøi chuùng sinh khoâng heà ñam meâ caùc saéc. Nhöng vì caùc saéc aáy khoâng phaûi hoaøn toaøn laø khoâng haáp daãn thuù vò, neân caùc loaøi


höõu tình ñaõ ñaém say nhieãm tröôùc. Vì noù laáy caùc phaùp haáp daãn thuù vò thoï laøm duyeân, neân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët laáy caùc saéc, do ñoù maø khôûi leân caùc tham lam ham muoán caàm giöõ, giaáu caát, chaáp chaët, meán yeâu nhieãm tröôùc. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi nöõa, Phaät noùi vôùi Ñaïi Danh Ly Chieám Tyø: Thaày Ñaïi Danh neân bieát! Neáu caùc saéc cöù moät möïc chæ coù khoå khoâng coù vui, khoâng thuoäc veà vui, khoâng coù dính líu gì ñeán vui möøng ñaùng yeâu thích..., thì loaøi höõu tình chæ mong tìm vui veû, ñaâu coù khôûi leân loøng ham muoán ñam meâ caùc saéc vaø bò phieàn naõo troùi buoäc chaët cheõ? Cuõng vì loaøi höõu tình laáy caùi saéc haáp daãn thuù vò ñoù maø thoï laøm duyeân, neân luoân ñeo ñuoåi duyeân nôi saéc ñoù. Vì luoân baùm chaët neân khôûi leân caùc tham lam ham muoán, caàm giöõ, caát giaáu, chaáp chaët, meán yeâu meâ ñaém..., cho ñeán neáu caùc thöùc cöù moät möïc toaøn laø khoå chöù khoâng coù vui, khoâng thuoäc veà vui, khoâng dính líu gì ñeán vui möøng ñaùng yeâu thích, thì caùc loaøi höõu tình (moïi ngöôøi) chæ mong tìm vui veû ñaâu coù khôûi leân loøng ham muoán ñaém meâ caùc thöùc vaø bò phieàn naõo troùi chaët. Do noù laáy caùc thöùc thuù vò haáp daãn thoï laøm duyeân, neân luoân luoân ñeo ñuoåi baùm chaët vôùi saéc, vì cöù maõi ñeo ñuoåi baùm chaët neân khôûi leân caùc tham lam ham muoán caàm giöõ, caát giaáu, chaáp chaët, meán yeâu meâ ñaém. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi coøn, trong kinh Maõn Nguyeät, Ñöùc Phaät coù noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Do saéc laøm duyeân, neân daáy khôûi sinh ra vui möøng ham thích, ñoù goïi laø saéc thuù vò haáp daãn. Vì do saéc thuù vò aáy laøm duyeân, neân cöù maõi ñeo ñuoåi baùm chaët laáy noù. Do ñeo ñuoåi baùm chaët maõi neân khôûi leân caùc tham lam ham muoán caàm giöõ, caát giaáu, chaáp chaët, meán yeâu meâ ñaém..., cho ñeán do caùc thöùc laøm duyeân neân daáy khôûi sinh ra vui möøng ham thích, ñoù goïi laø thöùc thuù vò haáp daãn. Vì laáy thöùc thuù vò aáy laøm duyeân neân maõi ñeo ñuoåi baùm chaët laáy noù. Do ñeo ñuoåi baùm chaët maõi neân khôûi leân caùc tham lam ham muoán caàm giöõ, caát giaáu, chaáp chaët, meán yeâu meâ ñaém..., cho ñeán do caùc thöùc laøm duyeân neân khôûi leân ham thích vui möøng, ñoù goïi laø thöùc thuù vò haáp daãn. Ñoù goïi laø thoï duyeân aùi.

Laïi coøn trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Ñöùc Phaät baûo Khaùnh Hyû: Do aùi (yeâu thích) laøm duyeân cho neân mong caàu tìm kieám, do mong caàu laøm duyeân maø noù coù ñöôïc, do coù ñöôïc laøm duyeân neân say ñaém chaáp chaët, do say ñaém chaáp chaët laøm duyeân neân tham lam ham muoán, do tham lam ham muoán laøm duyeân neân keo kieät buûn xæn, do keo kieät laøm duyeân neân nhaän laáy, do nhaän laáy laøm duyeân neân oâm chaët giöõ gìn. Nhaân vì oâm chaët giöõ gìn maø quô ñao muùa gaäy, caõi coï ñaâm cheùm giaønh giöït, dua nònh, doái traù phænh gaït, sinh ra voâ soá toäi aùc baát thieän. Phaät baûo Khaùnh


www.daitangkinh.org

Hyû: Quô ñao muùa gaäy ñaùnh ñaám, tranh caõi, giaønh giöït, dua nònh doái traù löøa doái, taïo ra voâ soá toäi aùc baát thieän ñeàu laø do giöõ gìn oâm chaët, do noù maø coù caùc vieäc xaáu aùc ñoù. Neáu giöõ gìn oâm chaët khoâng coù thì caùc toäi aùc aáy coù khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Theá neân caùc vieäc quô ñao, muùa gaäy v.v... laø do giöõ gìn oâm chaët laøm ñaàu moái, giöõ chaët laøm nhaân, giöõ chaët laøm choã chöùa nhoùm taäp hôïp, giöõ chaët laøm duyeân maø sinh ra coù ñöôïc. Nhö vaäy thì giöõ chaët laø nhaân cuûa söï nhaän laáy. Do nhaän laáy laøm duyeân maø coù giöõ chaët. Neáu khoâng coù nhaän laáy thì giöõ chaët coù khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Theá neân nhaän laáy vaø giöõ chaët laø ñaàu moái. Nhaän laáy laøm nhaân, nhaän laáy laøm nôi chieâu taäp chöùa nhoùm, nhaän laáy laøm duyeân maø sinh ra coù ñöôïc. Roäng noùi cho ñeán caùc söï mong caàu tìm kieám nhö theá laø ñeàu do aùi (yeâu thích) laøm nhaân. Do aùi laøm duyeân maø coù mong caàu. Neáu caùi aùi khoâng coù thì coù mong caàu hay khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Theá neân caùc söï mong caàu, aùi laø ñaàu moái, aùi laø nhaân, aùi, laø choã tuï taäp chöùa nhoùm cuûa noù, aùi laø duyeân cuûa noù neân caùi coù ñöôïc lieàn khôûi sinh. Thaày Khaùnh Hyû neân bieát! AÙi coù hai thöù laø aùi duïc vaø aùi höõu (aùi duïc vaø yeâu thích). Caû hai thöù naøy ñeàu nöông vaøo thoï maø coù. Neáu thoï khoâng coù thì caû hai thöù aùi ñoù cuõng khoâng. Theá neân noùi thoï duyeân aùi.

Nhö theá thì caùi aùi laø do thoï laøm duyeân, do thoï laøm choã nöông nhôø, do thoï laøm nôi laäp neân, cho neân taát caû khôûi thì ñeàu khôûi, taát caû sinh thì ñeàu sinh, roài tuï hoïp laïi maø xuaát hieän ra. Cho neân noùi laø thoï duyeân aùi.

Hoûi: Theá naøo laø aùi duyeân thuû? Ñaùp: Nghóa laø khi môùi sinh thì goïi laø aùi. Nhöng khi aùi caøng maïnh

meõ cao ñoä hôn thì ñoåi teân goïi laø thuû. Vieäc naøy nhö theá naøo? Nghóa laø nhö coù moät ngöôøi ñoái vôùi caùc caûnh

duïc chuù taâm theo doõi nhìn xeùt, roài khôûi leân söï raøng buoäc cuûa tham duïc ham muoán, vaø töø caùc raøng buoäc naøy laïi khôûi leân, maïnh meõ döõ doäi hôn, traøn treà ñaày daãy hôn. Söï raøng buoäc tröôùc goïi laø aùi, söï raøng buoäc xaûy ra sau goïi laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Laïi coøn, nhö coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi caùc caûnh duïc hoaëc khoâng coù caûnh duïc maø chuù taâm nhìn ngaém, roài khôûi leân söï raøng buoäc cuûa tham saéc hoaëc khoâng bò söï raøng buoäc cuûa tham saéc. Ngöôøi naøy töø raøng buoäc naøy laïi khôûi leân söï raøng buoäc khaùc, caøng phaùt trieån cao hôn, maïnh meõ caøng maïnh meõ, döõ doäi hôn, caøng traøn treà ñaày daãy hôn. Söï sinh khôûi caùi raøng buoäc tröôùc thì goïi laø aùi, caùi raøng buoäc sau thì goïi laø thuû. Theá neân noùi laø aùi duyeân thuû.

Laïi trong kinh Hieåm Khanh, Ñöùc Phaät coù noùi: Naøy caùc thaày Bí-soâ!


Ta seõ noùi cho caùc thaày bieát veà caùc phaùp chính yeáu ñaõ choïn loïc kyõ veà caùc uaån, ñoù laø boán nieäm truï, boán chaùnh thaéng, boán thaàn tuùc, naêm caên, naêm löïc, baûy giaùc chi, taùm Thaùnh ñaïo. Neáu khi giaûng noùi caùc phaùp yeáu ñöôïc tuyeån choïn kyõ veà caùc uaån maø coù soá ngöôøi quaù ñoãi ngu si, khoâng chòu maïnh meõ tin töôûng meán thích cung kính lôøi Ta noùi, thì ngöôøi naøy seõ khoù (chaäm chaïp) maø chöùng ñöôïc quaû, döùt heát caùc laäu voâ thöôïng. Nhöng laïi coù moät soá ngöôøi thoâng minh saùng suoát, tin töôûng maïnh meõ, meán thích quyù troïng ñoái vôùi phaùp Ta noùi, thì ngöôøi naøy seõ nhanh choùng chöùng ñöôïc quaû voâ thöôïng dieät heát caùc laäu.

Laïi coøn coù moät soá ngöôøi ñoái vôùi lôøi Ta noùi veà caùc saéc uaån maø theo ñoù quan saùt veà ngaõ. Ngöôøi naøy gioûi quan saùt veà haønh thì haønh laáy gì laøm duyeân, laáy gì laøm choã taäp hôïp chöùa nhoùm?

Noù laø chuûng loaïi naøo, töø ñaâu maø sinh ra? Ñoù laø do voâ minh vaø xuùc maø sinh ra caùc thoï ñeå laøm duyeân sinh

ra caùc caùi aùi. Caùi haønh sinh ra ñaây thì laáy voâ minh laøm duyeân, duøng noù laøm nôi tuï taäp, noù laø chuûng loaïi töø ñoù sinh ra. Coøn aùi naøy sinh ra thì laáy caùi gì laøm duyeân, duøng caùi gì laøm nôi tuï hoïp, noù thuoäc chuûng loaïi naøo, töø ñaâu sinh ra?

Nghóa laø do voâ minh vaø xuùc maø sinh ra caùc thoï. Töø ñaây sinh ra aùi thì laáy thoï laøm duyeân, duøng thoï laøm nôi chöùa nhoùm quy tuï, noù laø chuûng loaïi cuûa thoï, töø thoï maø sinh. Coøn thoï sinh ra naøy thì laáy gì laøm duyeân, duøng caùi gì laøm choã tuï taäp, noù thuoäc chuûng loaïi naøo, töø ñaâu sinh ra? Nghóa laø voâ minh vaø xuùc sinh ra thoï naøy, thoï sinh ra ôû ñaây laáy xuùc laøm duyeân, duøng xuùc laøm nôi tuï taäp, noù thuoäc chuûng loaïi xuùc, töø xuùc sinh ra.

Coøn xuùc naøy laáy gì laøm duyeân, duøng caùi gì laøm nôi tuï hoïp, noù thuoäc chuûng loaïi naøo, töø ñaâu sinh ra?

Nghóa laø luïc xöù. Xuùc sinh ra ñaây, laáy luïc xöù laøm duyeân, duøng luïc xöù laøm nôi tuï taäp, thuoäc chuûng loaïi luïc xöù, do luïc xöù maø sinh ra. Nhöng luïc xöù ñoù laø voâ thöôøng höõu vi, laø coù taïo taùc, noù töø nhieàu duyeân sinh ra. Nhö theá khi quan saùt veà xuùc- thoï- aùi thì chuùng cuõng laø voâ thöôøng höõu vi, laø coù taïo taùc vaø do nhieàu duyeân sinh ra. Cöù theo ñoù maø quan saùt thì saéc laø ngaõ. Ñoù laø coù thaân kieán (thaáy coù thaân) neân ngay ñoù lieàn khôûi leân söï raøng buoäc. Noù töø söï raøng buoäc naøy laïi khôûi sinh ra caùc raøng buoäc khaùc, caøng phaùt trieån cao hôn, maïnh meõ döõ doäi hôn, ñaày daãy traøn lan hôn. Vaø söï raøng buoäc tröôùc thì goïi laø aùi, caùi raøng buoäc sau thì ñoåi teân laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Coù ngöôøi ñoái vôùi saéc chaúng tuøy theo uaùn veà ngaõ maø tuøy theo quaùn


www.daitangkinh.org

taát caû. Coù loaïi ngaõ coù caùc saéc maø khoâng caàn tuøy theo quaùn; coù loaïi ngaõ coù caùc saéc caàn tuøy theo quaùn. Coù loaïi saéc laø ngaõ sôû maø khoâng caàn tuøy theo quaùn; coù loaïi saéc laø ngaõ sôû maø caàn tuøy theo quaùn, coù loaïi ngaõ ôû trong saéc maø caàn tuøy theo quaùn, coù loaïi thoï- töôûng- haønh- thöùc laø ngaõ maø khoâng caàn tuøy theo quaùn, laïi coù thoï töôûng haønh thöùc laø ngaõ maø caàn tuøy theo quaùn. Coù loaïi ngaõ coù thoï - töôûng - haønh - thöùc maø caàn tuøy theo quaùn. Coù loaïi thoï - töôûng - haønh - thöùc laø ngaõ maø khoâng caàn tuøy theo quaùn, laïi coù loaïi thoï - töôûng - haønh - thöùc laø ngaõ sôû maø caàn tuøy theo quaùn. Coù loaïi ngaõ ôû trong thoï - töôûng - haønh - thöùc maø khoâng caàn tuøy theo quaùn, laïi coù loaïi ngaõ ôû trong thoï - töôûng - haønh - thöùc maø khôûi nghi ngôø. Coù loaïi chaúng khôûi nghi ngôø maø khôûi thaáy coù vaø thaáy khoâng coù. Coù loaïi chaúng khôûi leân thaáy coù - thaáy khoâng coù maø laïi khoâng lìa boû ngaõ maïn, cho neân do tuøy theo quaùn ngaõ vaø ngaõ sôû maø khôûi leân ngaõ maïn. Caùi haønh ngaõ maïn naøy laáy gì laøm duyeân, duøng caùi gì laøm nôi tuï taäp, laø chuûng loaïi naøo, do ñaâu sinh ra? AÁy laø do voâ minh vaø xuùc sinh ra, haønh thì laáy noù laøm duyeân sinh ra aùi. Caùi haønh sinh ra ñaây thì laáy noù laøm duyeân, duøng noù laøm nôi tuï hoïp, thuoäc chuûng loaïi cuûa noù, töø noù maø sinh ra. Roäng noùi cho ñeán nhö luïc xöù laø voâ thöôøng höõu vi, laø coù taïo taùc do nhieàu duyeân sinh ra.

Nhö theá thì xuùc - thoï - aùi vaø haønh ngaõ maïn, cuõng laø voâ thöôøng höõu vi, laø coù taïo taùc, do nhieàu duyeân sinh ra. Nhö theá ngaõ maïn laø coù thaân kieán (thaáy coù thaân), maø khôûi leân söï raøng buoäc cuûa ngaõ maïn. Töø raøng buoäc naøy laïi khôûi leân raøng buoäc khaùc, caøng luùc caøng phaùt trieån cao hôn, caøng maïnh meõ döõ doäi hôn, caøng daãy ñaày traøn lan hôn. Raøng buoäc tröôùc thì goïi laø aùi, caùi raøng buoäc sau thì ñoåi teân goïi laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Laïi theâm, coù ngöôøi chaáp: Theá gian naøy laø thöôøng coøn, hoaëc khoâng thöôøng coøn, hoaëc cuõng thöôøng coøn maø cuõng khoâng thöôøng coøn, hoaëc laø khoâng phaûi thöôøng coøn cuõng khoâng phaûi laø khoâng thöôøng coøn (veà thôøi gian).

Coù thuyeát chaáp theá gian naøy laø coù giôùi haïn (bôø coõi), hoaëc khoâng giôùi haïn, hoaëc cuõng coù giôùi haïn maø cuõng khoâng giôùi haïn, hoaëc khoâng phaûi coù giôùi haïn cuõng khoâng phaûi laø khoâng giôùi haïn (veà khoâng gian).

Coù thuyeát chaáp maïng soáng chính laø thaân, hoaëc cho raèng maïng soáng khaùc vôùi thaân xaùc naøy.

Coù thuyeát cho raèng Nhö Lai sau khi cheát roài thì vaãn coøn (coù), hoaëc khoâng coøn, hoaëc cuõng coù maø cuõng khoâng coù (coøn cuõng khoâng coøn), hoaëc khoâng phaûi coù cuõng khoâng phaûi laø khoâng coù.


Caùc söï chaáp ôû treân ñeàu laø caùi thaáy, caùi nhaän thöùc phieán dieän, thieân leäch khoâng ñuùng nhö thaät. Do ñoù, ngay khi aáy lieàn khôûi sinh caùc söï raøng buoäc chaáp chaët khaùc caøng luùc caøng taêng cao, phaùt trieån maõi caøng maïnh meõ, laïi caøng maïnh meõ döõ doäi hôn, ñaõ ñaày aép laïi caøng daãy ñaày lan roäng maõi. Raøng buoäc ôû tröôùc thì goïi laø aùi, raøng buoäc sau thì ñoåi teân goïi laø thuû. Theá neân noùi laø aùi duyeân thuû.

Laïi coù thuyeát chaáp Theá Toân khoâng phaûi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc..., cho ñeán khoâng phaûi laø Thieân Nhaân Sö. Chaáp raèng chaùnh phaùp cuûa Phaät khoâng phaûi laø kheùo noùi hieän thaáy..., cho ñeán khoâng phaûi laø ngöôøi trí ñaït ñöôïc noäi chöùng. Chaáp raèng caùc haøng ñeä töû cuûa Phaät khoâng ñaày ñuû caùc dieäu haïnh..., cho ñeán khoâng phaûi laø haïnh tuøy phaùp.

Hoaëc chaáp khoâng coù khoå - taäp - dieät - ñaïo, hoaëc chaáp khoâng coù taát caû caùc haønh voâ thöôøng, khoâng coù taát caû caùc phaùp voâ ngaõ, khoâng coù Nieát-baøn tòch tónh.

Taát caû caùc nhaän thöùc chaáp chaët nhö treân ñeàu laø taø kieán. Do ñoù maø ngay khi aáy lieàn sinh khôûi caùc söï raøng buoäc. Roài töø caùc raøng buoäc chaáp chaët naøy laïi sinh ra caùc raøng buoäc chaáp chaët khaùc, caøng luùc caøng taêng cao phaùt trieån maõi. Caøng maïnh meõ laïi caøng döõ doäi maïnh meõ hôn, ñaõ ñaày aép laïi caøng ñaày daãy lan roäng maõi. Caùi raøng buoäc tröôùc goïi laø aùi, nhöõng raøng buoäc sau thì ñoåi teân goïi laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Laïi coøn coù caùc thuyeát chaáp theá gian naøy laø thöôøng coù maõi, vaø chæ coù ñaây laø ñuùng nhö thaät, coøn caùc thuyeát khaùc ñeàu laø sai laàm ngu meâ caû. Hoaëc chaáp laø khoâng thöôøng coøn (voâ thöôøng)..., cho ñeán chaáp: Nhö Lai sau khi cheát roài thì khoâng phaûi coù, khoâng phaûi khoâng coù. Chæ coù ñaây laø ñuùng nhö thaät, caùc thuyeát khaùc ñeàu laø sai laàm ngu meâ caû.

Caùc nhaän thöùc, chaáp chaët ôû treân ñeàu laø kieán thuû. Do ñoù ngay khi aáy lieàn khôûi leân caùc söï raøng buoäc. Roài töø caùc raøng buoäc naøy sinh khôûi caùc raøng buoäc khaùc, caøng luùc caøng taêng cao, phaùt trieån maõi, caøng maïnh meõ laïi caøng döõ doäi maïnh meõ hôn, ñaõ ñaày aép roài laïi caøng ñaày daãy lan roäng maõi. Caùi raøng buoäc tröôùc goïi laø aùi, vaø raøng buoäc sau thì ñoåi teân goïi laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Laïi coøn coù khôûi leân giôùi thuû hoaëc khôûi leân caám thuû hay giôùi caám thuû. Nghóa laø caùc ñieàu raên naøy (giôùi), caùc ñieàu caám naøy (caám), caùc ñieàu raên caám naøy (giôùi caám) ñeàu giuùp ta ñöôïc thanh tònh, ñöôïc giaûi thoaùt, ñöôïc xuaát ly, ñöôïc vöôït leân khoå vui vaø ñaït ñeán choã vöôït heát choã vui..., caùc chaáp ñoù ñeàu laø giôùi caám thuû. Do ñoù, ngay khi aáy lieàn khôûi sinh caùc söï raøng buoäc. Roài töø caùc raøng buoäc naøy laïi sinh khôûi caùc raøng buoäc khaùc, caøng luùc caøng taêng cao, phaùt trieån maõi, caøng maïnh meõ döõ doäi hôn,


www.daitangkinh.org

ñaõ ñaày aép roài laïi caøng ñaày daãy lan roäng maõi. Raøng buoäc tröôùc goïi laø aùi, vaø caùc raøng buoäc sau thì ñoåi teân goïi laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Laïi coøn coù keû ñoái vôùi Ñöùc Theá Toân maø khôûi leân söï ngôø vöïc, do döï raèng khoâng bieát ñoù coù phaûi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng..., cho ñeán coù phaûi laø thaày cuûa trôøi ngöôøi, hay khoâng phaûi laø thaày cuûa trôøi ngöôøi?

Vaø ñoái vôùi chaùnh phaùp cuûa Phaät thì naûy sinh ngôø vöïc löøng chöøng raèng ñaây laø phaùp kheùo noùi hieän thaáy hay khoâng phaûi laø phaùp kheùo noùi hieän kieán? Cho ñeán... coù phaûi laø baäc trí noäi chöùng hay khoâng phaûi laø baäc trí noäi chöùng (noäi chöùng cuûa baäc trí)?

Vaø ñoái vôùi haøng ñeä töû Phaät maø naûy sinh nghi ngôø löøng chöøng raèng khoâng roõ laø coù ñaày ñuû dieäu haïnh hay khoâng phaûi baäc ñaày ñuû dieäu haïnh (haïnh toát laønh)... cho ñeán... coù phaûi laø haïnh tuøy phaùp hay khoâng phaûi laø haïnh tuøy phaùp?

Ñoái vôùi boán Thaùnh ñeá cuõng naûy sinh ngôø vöïc khoâng bieát ñoù laø khoå... cho ñeán ñoù laø ñaïo hay khoâng phaûi laø ñaïo?

Ñoái vôùi ba phaùp aán cuõng naûy sinh ngôø vöïc raèng khoâng bieát laø taát caû haønh ñeàu voâ thöôøng hay khoâng voâ thöôøng, taát caû phaùp ñeàu laø voâ ngaõ hay khoâng voâ ngaõ vaø Nieát-baøn laø tòch tónh hay Nieát-baøn laø khoâng tòch tónh?

Caùc thöù treân ñeàu laø hoaøi nghi, ngôø vöïc, do ñoù maø khôûi sinh caùc söï raøng buoäc, roài töø raøng buoäc naøy laïi sinh khôûi caùc raøng buoäc khaùc, caøng luùc caøng taêng cao, phaùt trieån maõi, caøng maïnh laïi döõ doäi hôn, ñaõ ñaày aép laïi ñaày daãy lan roäng maõi. Raøng buoäc tröôùc thì goïi laø aùi, coøn caùc raøng buoäc sau thì goïi laø thuû. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû.

Laïi coøn taát caû töù thuû ñeàu laáy aùi laøm duyeân, duøng aùi laøm nôi tu taäp, noù thuoäc chuûng loaïi aùi vaø do aùi sinh ra. Boán thuû laø gì? Ñoù laø:

1. Duïc thuû. 2. Kieán thuû. 3. Giôùi caám thuû. 4. Ngaõ ngöõ thuû.

- Theá naøo laø duïc thuû? Ñaùp: Nghóa laø ôû coõi Duïc, tröø caùc thöù kieán khaùc thì toaøn laø söï raøng

buoäc cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo, goïi ñoù laø duïc thuû. - Theá naøo laø kieán thuû? Ñaùp: Nghóa laø goàm caùc thöù thaân kieán, bieân chaáp kieán, taø kieán vaø

kieán thuû. Boán kieán ñoù thì goïi ñoù laø kieán thuû. - Theá naøo laø giôùi caám thuû?


Ñaùp: Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi tuaân giöõ caùc ñieàu raên, caùc ñieàu caám, caùc ñieàu raên caám vaø cho raèng giöõ caùc ñieàu ñoù thì ñöôïc thanh tònh, ñöôïc giaûi thoaùt, ñöôïc xuaát ly, ñöôïc vöôït caùc khoå vui, ñöôïc ñeán choã vöôït heát khoå vui. Ñoù goïi ñoù laø giôùi caám thuû.

- Theá naøo laø ngaõ ngöõ thuû? Ñaùp: Nghóa laø ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc, tröø caùc kieán khaùc ra toaøn laø caùc

troùi buoäc cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo. Ñoù goïi laø ngaõ ngöõ thuû. Laïi trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Toân giaû Khaùnh Hyû coù hoûi Ñöùc

Phaät: Caùc thuû laø coù duyeân hay khoâng? Ñöùc Phaät noùi: Coù duyeân, caùi duyeân ñoù goïi laø aùi. Roäng noùi cho ñeán: Neáu toaøn boä khoâng coù aùi ñöôïc thaønh laäp thì coù caùc thuû hay khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Nhö theá ñaáy, thaày Khaùnh Hyû, caùc thuû ñeàu laáy aùi laøm duyeân cho noù. Ñoù goïi laø aùi duyeân thuû. Nhö vaäy, caùc thuû ñeàu laáy aùi laøm duyeân, laáy aùi laøm choã tuï taäp, laáy aùi laøm choã laäp neân. Cho neân taát caû khôûi thì ñeàu khôûi, taát caû sinh thì ñeàu sinh, roài tuï taäp vaø xuaát hieän ra. Cho neân goïi laø aùi duyeân thuû.

Hoûi: Theá naøo laø thuû duyeân höõu? Ñaùp: Nghóa laø do thuû laøm duyeân roài ñaët ra coù nhieàu thöù höõu (coù).

Nghóa laø hoaëc Phaät noùi naêm uaån trong ba coõi laø höõu, hoaëc noùi hay chieâu caûm nghieäp ôû ñôøi sau thì cuõng goïi laø höõu, hoaëc noùi sinh phaàn cuûa naêm uaån cuõng goïi laø höõu.

Theá naøo laø naêm uaån trong ba coõi goïi laø höõu? Noùi veà ba höõu thì goàm Duïc höõu, Saéc höõu vaø Voâ saéc höõu.

Theá naøo laø noùi hay chieâu caûm nghieäp ñôøi sau goïi laø höõu? Nhö Ñöùc Theá Toân baûo thaày A-nan-ñaø: Neáu nghieäp coù khaû naêng chieâu caûm ñöôïc ñôøi sau thì goïi laø höõu.

Theá naøo goïi laø sinh phaàn cuûa naêm uaån thì goïi laø höõu? Nhö Ñöùc Theá Toân baûo thaày Phaû Laëc Luõ Na: Do thöùc laøm thöùc aên,

cho neân naûy sinh ra ñôøi sau. Laïi nhö trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Toân giaû Khaùnh Hyû coù hoûi

Ñöùc Phaät: Caùc höõu laø coù duyeân hay khoâng? Ñöùc Phaät baûo: Coù duyeân, duyeân ñoù goïi laø thuû. Roäng noùi cho ñeán: Neáu toaøn boä khoâng coù thuû ñöôïc laäp ra thì coù caùc höõu khoâng?

Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Nhö theá ñoù, thaày Khaùnh Hyû, caùc höõu ñeàu laáy thuû laøm duyeân cho

mình. Neân goïi laø thuû duyeân höõu. Nhö vaäy, caùc höõu ñeàu laáy thuû laøm duyeân, laáy thuû laøm nôi tuï taäp, laáy thuû laøm choã laäp neân. Cho neân taát caû khôûi thì ñeàu khôûi, taát caû sinh thì ñeàu sinh, roài tuï taäp vaø xuaát hieän ra. Cho


www.daitangkinh.org

neân goïi laø thuû duyeân höõu. Hoûi: Theá naøo laø höõu duyeân sinh? Ñaùp: Nghóa laø coù moät ngöôøi do tham saân si troùi chaët taâm, neân ñaõ

taïo ra haïnh aùc cuûa thaân ngöõ yù. Ba thöù haïnh aùc naøy goïi laø nghieäp höõu. Do nhaân duyeân naøy maø khi cheát roài lieàn bò ñoïa vaøo ñòa nguïc. ÔÛ ñoù caùc sinh thì ñeàu sinh ra, cuøng nhaäp vaøo vaø xuaát hieän ra uaån. Khi coù ñöôïc giôùi - xöù vaø caùc uaån thì maïng caên ñöôïc sinh ra vaø goïi laø sinh. Caùi sinh naøy noù duyeân vôùi höõu neân naûy sinh ra. Ñoù goïi laø höõu duyeân sinh.


Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi caùc laïc thuù ôû coõi ngöôøi luoân chuù taâm mong caàu. Ngöôøi aáy nghó: Ta öôùc ao mong sao ñöôïc sinh vaøo vaø soáng ôû coõi ngöôø, cuøng loaøi ngöôøi ñoàng höôûng thuï caùc khoaùi laïc. Nhaân söï mong caàu aáy, ngöôøi ñoù taïo ra ba haïnh toát laønh veà thaân ngöõ yù hay caûm ñöôïc laøm ngöôøi. Ba haïnh toát laønh (dieäu haïnh) ñoù goïi laø nghieäp höõu. Do nhaân duyeân ñoù maø khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi, vaø soáng ôû ñaáy, roài caùc sinh ñeàu sinh ra..., cho ñeán maïng caên ñöôïc khôûi leân, noùi laø sinh. Caùi sinh naøy duyeân vôùi höõu cho neân coù khôûi leân. Ñoù goïi laø höõu duyeân sinh.

Nhö noùi veà coõi ngöôøi, caùc coõi trôøi Töù Thieân Vöông chuùng... cho ñeán coõi trôøi Tha-hoùa-töï-taïi, neân bieát cuõng gioáng nhö theá.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Phaïm chuùng luoân chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta ñöôïc sinh leân coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng vôùi hoï. Do coù öôùc ao ñoù, ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, lìa boû aùc duïc vaø caùc phaùp baát thieän, coù ñuû taàm vaø töø, lìa söï sinh ra vui möøng, truï ñaày ñuû vaøo baäc sô tónh löï. ÔÛ trong ñònh naøy caùc thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp ñeàu hôïp vôùi luaät nghi pheùp taéc, soáng ñôøi thanh tònh, neân noùi laø nghieäp höõu. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Phaïm chuùng cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi ñoù caùc ñôøi soáng ñeàu ñöôïc sinh ra, ñoù laø sinh. Caùi sinh naøy duyeân vôùi höõu, cho neân sinh khôûi leân. Ñoù goïi laø höõu duyeân sinh.

Nhö noùi veà coõi trôøi Phaïm chuùng, caùc coõi trôøi Phaïm phuï... cho ñeán coõi trôøi Quaûng quaû, neân bieát cuõng gioáng nhö vaäy.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi voâ töôûng luoân chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta ñöôïc sinh leân coõi trôøi Voâ töôûng cuøng soáng vôùi hoï. Nhaân öôùc mong ñoù, ngöôøi naøy sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, tö duy suy nghó caùc töôûng laø caùi chöôùng khoå to, suy nghó veà voâ töôûng laø söï xa lìa tònh dieäu, do suy nghó ñoù neân ñaõ dieät heát caùc töôûng


vaø an truï vaøo voâ töôûng. Ngöôøi naøy ñaõ dieät heát caùc töôûng, khi truï vaøo voâ töôûng thì goïi laø ñònh voâ töôûng. Khi nhaäp ñònh naøy thì caùc thaân nghieäp vaø ngöõ nghieäp hôïp vôùi luaät nghi pheùp taéc, soáng ñôøi thanh tònh, noùi laø nghieäp höõu. Do nhaân duyeân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Voâ töôûng cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ coõi ñoù caùc sinh ñeàu sinh..., cho ñeán maïng caên khôûi leân, goïi laø sinh. Caùi sinh naøy duyeân vôùi höõu, neân noù khôûi leân. Ñoù goïi laø höõu duyeân sinh.

Laïi coù moät loaïi ngöôøi ñoái vôùi coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù luoân chuù taâm mong caàu. Ngöôøi naøy nghó: Öôùc mong sao ta ñöôïc sinh leân coõi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng vôùi hoï. Do öôùc mong naøy, neân ngöôøi ñoù sieâng naêng tu taäp caùc gia haïnh, vöôït leân caùc saéc töôûng, dieät heát ñoái töôûng, khoâng coøn suy nghó ñeán caùc thöù töôûng nöõa neân nhaäp vaøo Khoâng voâ bieân vaø truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù. ÔÛ trong ñònh naøy thì caùc töôûng ñeàu töôûng, hieän ñang töôûng, ñaõ vaø seõ töôûng, tính chaát vaø chuûng loaïi cuûa töôûng, taïo ra caùc nghieäp taâm yù, goïi ñoù laø nghieäp höõu. Do nguyeân nhaân naøy neân khi cheát roài lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cuøng soáng nhö hoï. ÔÛ ñoù caùc sinh ñeàu sinh, cho ñeán maïng caên ñöôïc sinh khôûi, noùi laø sinh. Caùi sinh naøy vì duyeân vôùi höõu, neân noù khôûi leân. Ñoù goïi laø höõu duyeân sinh.

Nhö noùi veà coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù cho ñeán coõi Phi töôûng phi phi töôûng xöù, tuøy theo tröôøng hôïp neân bieát noù cuõng gioáng nhö theá.

Laïi trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Toân giaû Khaùnh Hyû coù hoûi Ñöùc Phaät: Caùc sinh laø coù duyeân hay khoâng? Phaät noùi: Coù duyeân, caùi duyeân ñoù goïi laø höõu. Roäng noùi cho ñeán: Neáu khoâng coù nghieäp höõu thì caùc loaøi caù, chim, raén, rít, loaøi Na giaø, Döôïc-xoa boä ña, loaøi aên töôûng muøi höông cuûa haøng trôøi, ngöôøi, caùc loaøi khoâng chaân, hai chaân, nhieàu chaân hoaëc caùc loaøi khaùc. Bao nhieâu loaøi höõu tình ñang taäp hôïp chung soáng thì caùc sinh ñeàu sinh, taát caû coù ñöôïc khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Hoûi: Neáu hoaøn toaøn khoâng coù höõu thì sinh coù ñöôïc chaêng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Nhö theá ñaáy, thaày Khaùnh Hyû, caùc sinh ñeàu laáy höõu laøm duyeân. Theá neân goïi laø höõu duyeân sinh. Nhö theá, caùc sinh laáy höõu laøm duyeân, laáy höõu laøm nôi nöông döïa, laáy höõu laøm nôi laäp neân. Cho neân caùc khôûi ñeàu khôûi, caùc sinh ñeàu sinh, cuøng tuï taäp laïi roài xuaát hieän ra. Theá neân goïi laø höõu duyeân sinh.

Hoûi: Theá naøo laø sinh duyeân laõo töû? Ñaùp: Nghóa laø voâ soá loaøi höõu tình cuøng taäp hôïp chung soáng vôùi

nhau, caùc sinh ñeàu sinh, cuøng tieán vaøo vaø xuaát hieän caùc uaån, khi coù ñuû giôùi- xöù vaø caùc uaån thì maïng caên ñöôïc khôûi sinh, goïi laø sinh.


www.daitangkinh.org

Khi toùc ñaõ baïc phô vaø ruïng heát, da duøn, maët nhaên, thaân coøm, löng gaäp, hôi thôû khoø kheø gaáp ruùt nöông vaøo gaäy choáng maø laàn töøng böôùc, thaân theå tay chaân loang loã noát ruoài, thaân theå suy keùm, laåm caåm ñaàn ñoän. Caùc boä phaän giaø coãi hö naùt, caùc haønh do ñoù cuõng baïi lieät, muïc naùt vaø bieán hoaïi suy keùm..., caùc thöù aáy goïi laø giaø.

Caùc loaøi höõu tình ñang ñoâng ñuùc tuï hoïp chung soáng, boãng dôøi ñoåi vaø hö naùt bieán maát, töø giaû bieät ly maïng soáng (tuoåi thoï), söùc aám vaø hieåu bieát khoâng coøn nöõa, thaân xaùc baát ñoäng, caùc uaån tan maát caû, cheát choùc ñaõ ñeán roài vónh vieãn ra ñi..., ñoù laø töû. Vì duyeân sinh cho neân khôûi leân, ñoù goïi laø sinh duyeân laõo töû.

Laïi nhö trong kinh Ñaïi Nhaân Duyeân, Toân giaû Khaùnh Hyû thöa hoûi Ñöùc Phaät: Laõo töû laø coù duyeân hay khoâng? Ñöùc Phaät baûo: coù duyeân, caùi duyeân ñoù goïi laø sinh. Roäng noùi cho ñeán: Neáu khoâng coù sinh, thì caùc loaøi caù, chim, raén, rít, loaøi Na giaø, Döôïc-xoa boä ña, loaøi aên chæ höôûng (aên) muøi höông cuûa haøng trôøi, ngöôøi, caùc loaøi khoâng chaân, hai chaân, hay nhieàu chaân, hoaëc caùc loaøi khaùc. Voâ soá loaøi höõu tình ñang tuï taäp chung soáng, coù söï giaø cheát maø coù ñöôïc hay khoâng? Ñaùp: Thöa khoâng, baïch Theá Toân. Nhö theá ñaáy, thaày Khaùnh Hyû, giaø cheát ñeàu laáy sinh laøm duyeân. Theá neân goïi laø sinh duyeân laõo töû. Nhö vaäy thì laõo töû laáy sinh laøm duyeân, laáy sinh laøm nôi nöông döïa, laáy sinh laøm nôi laäp neân. Theá neân caùc khôûi ñeàu khôûi, taát caû sinh ñeàu sinh, cuøng tuï taäp vaø xuaát hieän ra. Theá neân goïi laø sinh duyeân laõo töû.

Hoûi: Theá naøo laø phaùt sinh saàu than lo aâu khoå naõo, buoàn raàu? Ñaùp: Nghóa laø coù moät loaïi ngöôøi neáu bôûi vì coù cha meï, anh em, chò

em, thaày toå, baïn beø chaúng may qua ñôøi, hoaëc bôûi vì baø con quyeán thuoäc phaûi tan taùc chia lìa maát caû, hoaëc vì taát caû cuûa tieàn vaø ñòa vò ñeàu suy suïp tan naùt, neân khieán cho hoï heát söùc ñau ñôùn khoå sôû, taâm can tan naùt, muoán cheát ñi ñöôïc. Baáy giôø ngöôøi aáy loøng daï böùt röùt, noùng naûy, thaân theå noùng böøng, taâm sinh ra saàu lo, ñau khoå, ñaõ vaø seõ khoå maõi. Nhö bò teân ñoäc naèm giöõa tim, neân noùi laø saàu.

Laïi coù moät soá ngöôøi bôûi vì coù cha meï, anh em, chò em, thaày toå, beø baïn qua ñôøi, neân baûn thaân heát söùc ñau ñôùn khoå sôû, taâm can tan naùt, muoán cheát ñi ñöôïc. Baáy giôø ngöôøi aáy loøng daï böùt röùt, noùng naûy, thaân theå noùng böøng, phaùt sinh saàu lo, ñau khoå, ñaõ vaø seõ khoå maõi. Nhö bò teân ñoäc truùng tim, vì côù ñoù maø phaùt ra lôøi than thôû ñau thöông: Khoå quaù ñi thoâi! Cha ta, meï ta... Roäng noùi cho ñeán... cuûa tieàn ñòa vò cuûa ta chæ trong moät sôùm moät chieàu maø sao boãng ñeán noãi naøy. Trong ñoù, caùc lôøi than thôû oaùn traùch, caùc thöù ngöõ nghieäp ñeàu goïi laø than. Caû naêm thöùc töông öng


vôùi caùi thoï khoâng bình thöôøng thì goïi laø khoå. YÙ thöùc töông öng vôùi thoï khoâng bình thöôøng thì goïi laø saàu. Taâm hoàn roái raém buoàn khoå, saàu naõo, ñaõ vaø seõ saàu naõo maõi, tính chaát cuûa roái saàu, töùc laø ñoái vôùi vò trí cuûa laõo töû maø phaùt sinh taát caû moïi thöù saàu than khoå sôû, lo raàu, roái raém buoàn ñau.

Hoûi: Theá naøo laø chieâu taäp toaøn caùc khoå uaån to lôùn? Ñaùp: Nghóa laø töø trong vò trí cuûa laõo töû tích tuï chöùa nhoùm moät loaïi

tai öông hoïa hoaïn, ngang traùi lo lôùn veà söï taäp hôïp toaøn laø khoå ñau lo raàu...

Laïi coøn, do Voâ minh khoå uaån laøm duyeân maø sinh ra Haønh khoå uaån, do Haønh khoå uaån laøm duyeân maø sinh ra Thöùc khoå uaån, do Thöùc khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Saéc khoå uaån, do Saéc khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Luïc xöù khoå uaån, do Luïc xöù khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Xuùc khoå uaån, do Xuùc khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Thoï khoå uaån, do Thoï khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh AÙi khoå uaån, do AÙi khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Thuû khoå uaån, do Thuû khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Sinh khoå uaån, do Sinh khoå uaån laøm duyeân maø naûy sinh Laõo töû khoå uaån. Do Laõo töû neân sinh ra taát caû moïi thöù saàu than khoå sôû lo raàu buoàn ñau khoå uaån. Cho neân noùi taát caû laø cuõng nhö theá maø chieâu taäp toaøn boä caùc khoå uaån to lôùn.

www.daitangkinh.org

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH TAÄP 89

LUAÄN THI THIEÁT SOÁ 1538

(Quyeån 1 7)


www.daitangkinh.org

SOÁ 1538

LUAÄN THI THIEÁT Haùn dòch: Ñôøi Trieäu Toáng, Ñaïi sö Thi Hoä.

QUYEÅN 1

- Phaàn thöù nhaát: Nhaân thi thieát theá gian trong Ñoái Phaùp Ñaïi

Luaän. - Phaàn thöù hai: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Trong luaän coù hoûi: Do nhaân duyeân gì maø Chuyeån luaân Thaùnh

vöông coù ñöôïc ngöôøi Nöõ baùu, nhan saéc xinh ñeïp hôn haún moïi ngöôøi, nhö caùc vò thieân thaàn- tieân nöõ, ai cuõng thích nhìn nhö theá? (Nöõ baùu, Ngoïc nöõ baùu laø moät trong baûy baùu cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông)

Ñaùp: Ngöôøi Nöõ baùu cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông aáy do kieáp tröôùc coù tu nhaân tích phöôùc raát nhieàu, nhö coâ aáy thöôøng boá thí cho moïi ngöôøi caùc vaät trong saïch ñeïp töôi, nhöõng vaät ñeå trang hoaøng ñeïp ñeõ trong saïch, cuøng nhöõng thöù khaùc nhö thöùc aên uoáng, y phuïc, höông thoa, höông boät, giöôøng maøn, phoøng nhaø, ñeøn ñuoác v.v... Do caùc vieäc nhö theá neân Nöõ baùu cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù thaân hình ñeïp ñeõ, nhan saéc xinh ñeïp gioáng nhö Thieân nöõ, ai nhìn cuõng vui thích.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù nöôùc da trung bình khoâng ñen quaù traéng quaù, thaân theå ñeàu ñaën dong doûng khoâng quaù cao hay thaáp, khoâng quaù maäp hay gaày v.v...?

Ñaùp: Vì Nöõ baùu aáy kieáp tröôùc tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu, laïi thöôøng hay boá thí, nhö duøng ñuû caû caùc thöù thuoäc saéc höông vò vaø caùc thöù aên uoáng v.v..., töï tay aân caàn mang ñeán bieáu taëng khoâng heà haùch


dòch. Do nhaân boá thí nhö theá neân Nöõ baùu aáy coù laøn da hoàng haøo khoâng traéng hay ñen, daùng veû thanh tao khoâng quaù cao thaáp hay maäp oám.

Hoûi: Do nhaân duyeân gì maø Nöõ baùu cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông khi gaëp muøa reùt laïnh thì laïi ñöôïc aám aùp raát thích yù söôùng vui?

Ñaùp: Vì ôû kieáp tröôùc, Nöõ baùu aáy ñaõ tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu, nhö gaëp muøa Ñoâng reùt laïnh caét da laïi gaëp cuoàng phong baõo toá, caûnh vaät tieâu ñieàu reùt laïnh toät ñoä, moïi ngöôøi ñeàu lo sôï. Trong khi aáy, Nöõ baùu naøy khoâng gaây raéc roái maø luoân quyù meán cha meï, thaày, baïn laønh cuøng caùc vò Sa-moân vaø caùc Baø-la-moân khaùc. Nöõ baùu aáy ñem cung caáp cho caùc vò ñoù moät caùch roäng raõi caùc vaät duïng aám aùp nhö y phuïc, giöôøng naèm, muøng meàn, ngoïa cuï, höông thoa, höông boät, phoøng nhaø, loø söôûi, cuûi löûa cuøng caùc vaät duïng caàn duøng ñeå söôûi aám khaùc. Do ñoù maø Nöõ baùu aáy baây giôø gaëp khi trôøi laïnh thì ñöôïc aám aùp vui veû vöøa yù.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Luaân vöông aáy khi gaëp thôøi tieát noùng böùc laïi ñöôïc maùt meû nhö yù?

Ñaùp: Laø do kieáp tröôùc Nöõ baùu aáy ñaõ tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu, nhö khi gaëp muøa noùng böùc, aùnh saùng maët trôøi thieâu ñoát chaùy da, ruoài muoãi bu ñaày, moïi ngöôøi ñeàu heát söùc khoå sôû. Khi aáy, Nöõ baùu ñoái vôùi cha meï, thaày vaø baïn laønh ñaùng toân quyù cuøng caùc baäc Sa-moân, Baø- la-moân khaùc maø luoân luoân toân kính yeâu meán khoâng bao giôø daùm gaây phieàn haø aùc haïi. Nöõ baùu aáy mau choùng duøng caùc thöù maùt meû ñeå cung phuïng nhö y phuïc ngoïa cuï, höông thoa, höông boät, giöôøng naèm, phoøng nhaø, baøn gheá ñoà gaùc chaân, voøng xuyeán quyù baùu, chaát thôm ña-ma-la vaø ña-la-ñeå laøm ra caùc thöù, cuøng moïi vaät duïng khaùc ñem ra boá thí. Do ñoù maø Nöõ baùu cuûa Luaân vöông gaëp muøa noùng böùc thì ñöôïc maùt meû, vöøa yù, vui veû.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Luaân vöông coù caùc loã chaân loâng khaép thaân mình ñeàu coù muøi thôm chieân-ñaøn traàm höông, trong mieäng thöôøng bay ra muøi höông cuûa hoa Öu-baùt-la?

Ñaùp: Laø do kieáp tröôùc Nöõ baùu aáy ñaõ tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu, nhö ñoái vôùi cha meï, thaày vaø baïn laønh ñaùng toân quyù cuøng caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân khaùc thì luoân luoân toân kính meán yeâu khoâng bao giôø daùm gaây phieàn haø aùc haïi. Coâ thöôøng duøng caùc thöù nöôùc thôm nhö traàm höông, höông xoâng hay nöôùc Uaát-kim-ña-ma-la v.v... vaø caùc thöù daàu thôm ñaëc bieät nhaát maø ñem bieáu taëng boá thí khaép nôi. Do ñoù maø caùc loã chaân loâng khaép chaâu thaân ñeàu thôm muøi traàm höông, mieäng thôm muøi höông cuûa hoa Öu-baùt-la.

Hoûi: Vì ñaâu Nöõ baùu cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöùng haàu beân

SOÁ 1538 - LUAÄN THI THIEÁT - Quyeån 1 561

www.daitangkinh.org

Chuyeån luaân Thaùnh vöông, thì khi ñöùng, luùc ngoài ñeàu khoâng maát quy caùch nghi leã, vaø vôùi vieäc laøm naøo cuõng ñeàu thi haønh ñuùng phaùp, luoân sieâng naêng khoâng heà löôøi treã vaø luùc naøo cuõng noùi naêng dòu daøng deã meán nhö theá?

Ñaùp: Chuyeån luaân Thaùnh vöông trong moät thôøi gian laâu daøi, tuøy theo moïi taùc duïng maø caùc nghieäp thieän caøng theâm maïnh meõ, luoân nuoâi döôõng ñeán thaønh thuïc ñeå coù ñöôïc quaû baùo cao quyù ñeïp ñeõ trong hieän taïi. Do ñoù maø chieâu caûm ñöôïc ôû Nöõ baùu lôøi noùi dòu daøng thuaàn yù.

Hoûi: Do ñaâu Nöõ baùu cuûa Luaân vöông luoân khieán Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc ñeïp yù vui loøng maø taâm khoâng coù chuùt naøo bò vöôùng baän oâ nhieãm, maø thaân vaø ngöõ laïi luoân ñöôïc ñieàu phuïc dòu daøng hoøa nhaõ?

Ñaùp: Chuyeån luaân Thaùnh vöông luoân luoân ñaày ñuû oai ñöùc to lôùn. Vua ñoái vôùi moïi loaøi chuùng sinh ñeàu khoâng bao giôø coù taâm phaân bieät sai khaùc, vöôït hôn caû söï bieåu hieän yù muoán cuûa moïi ngöôøi (ngoaøi söùc töôûng töôïng cuûa moïi ngöôøi). Do ñoù chieâu caûm ñöôïc ôû Nöõ baùu söï vöøa loøng maø khoâng heà ñaém nhieãm.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Luaân vöông luoân bieát tröôùc yù vua luùc naøo muoán ñi, khi naøo muoán ñöùng hoaëc ngoài, maø tieán ñeán tröôùc vua thöa: Vui thay Thaùnh vöông! Phuï vöông muoán ra ñi ñaáy chaêng? Hoaëc muoán ñöùng muoán ngoài ñaáy chaêng? Vaø taát caû seõ ñöôïc phuïc tuøng tuøy tröôøng hôïp?

Ñaùp: Vì töø nhieàu kieáp tröôùc Nöõ baùu ñoù ñaõ tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu. Nghóa laø ôû trong coõi Duïc, Nöõ baùu aáy ñaõ ñaày ñuû taâm Töø nhìn thaáy roõ caùc chuùng sinh muoán yù nghó gì, lôïi ích gì vaø muoán coù ñöôïc an laïc hay muoán vieäc khoâng lôïi ích, khoâng an laïc..., thì ñeàu duøng taâm Töø bi cuøng maét Töø bi maø nhìn xeùt. Do nhaân duyeân ñoù maø Nöõ baùu cuûa Luaân vöông ñeàu bieát tröôùc cha mình muoán ñöùng ñi döøng nghæ...

Hoûi: Do ñaâu Nöõ baùu cuûa Luaân vöông vöôït hôn moïi coâ gaùi bình thöôøng ôû theá gian, coâ nhö vaàng traêng saùng aùt caû aùnh saùng caùc vì sao?

Ñaùp: Vì Nöõ baùu aáy töø nhieàu kieáp tröôùc ñaõ tu nhaân tích ñöùc, laøm nhieàu vieäc phöôùc lôùn lao, nhö töï mình khoâng gieát haïi, laïi khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc giöõ giôùi khoâng saùt sinh, töï mình khoâng troäm caép, khoâng taø daâm, khoâng noùi doái, khoâng uoáng röôïu, laïi hay khuyeân baûo ngöôøi khaùc moãi moãi ñeàu tu taäp gìn giöõ. Do ñoù maø Nöõ baùu cuûa Luaân vöông vöôït hôn caùc ngöôøi nöõ khaùc, coâ nhö aùnh traêng saùng laán aùt caùc aùnh saùng.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Luaân vöông khoâng buù söõa khi sinh? Ñaùp: Vì taát caû caùc ngöôøi nöõ cuøng coù chung moät thöù khoå, töùc laø coù

caùi khoå mang thai, sinh ra cho buù söõa. Coøn Nöõ baùu kia do thôøi gian laâu xa ít beänh khoå naõo, thöôøng laøm caùc nghieäp thieän vaø nuoâi lôùn ñeán thaønh


thuïc neân ôû hieän tieàn caùc quaû baùo cao quyù toát ñeïp ñöôïc choùng thaønh töïu. Vì lyù do ñoù maø Nöõ baùu cuûa Luaân vöông khoâng buù söõa khi sinh.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Luaân vöông laïi qua ñôøi tröôùc vua? Ñaùp: Vì Nöõ baùu ñoù ñaõ tu taäp caùc nghieäp thieän trong suoát thôøi gian

laâu khoâng heà giaùn ñoaïn, neân caùc söï toát laønh ñaëc bieät ôû hieän tieàn thì quaû baùo choùng thaønh. Do nhaân duyeân ñoù maø Nöõ baùu cuûa Luaân vöông qua ñôøi tröôùc vua.

Hoûi: Vì sao Nöõ baùu cuûa Luaân vöông ôû trong haøng nöõ nhaân, chæ coù rieâng mình ñöôïc sinh leân thieân cung?

Ñaùp: Vì Nöõ baùu aáy voán taùnh hieàn laønh maø laïi tu taäp ñaày ñuû möôøi nghieäp thieän. Do nhaân duyeân ñoù neân Nöõ baùu cuûa Luaân vöông ôû trong haøng nöõ nhaân, chæ rieâng mình ñöôïc sinh leân thieân cung.

Hoûi: Vì ñaâu maø Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ñöôïc quan chuû kho baùu?

Ñaùp: Vì kieáp tröôùc Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñaõ tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu, nhö gaëp luùc thôøi tieát quaù laïnh, quaù noùng, thì khi ñoù ñoái vôùi caùc baäc cha meï, thaày, caùc baïn laønh, vaø caùc vò Sa-moân, Baø- la-moân khaùc nhaø vua luoân luoân toân kính quyù yeâu, khoâng bao giôø daùm laøm caùc ñieàu phieàn haø aùc haïi. Laïi tuøy thôøi maø duøng caùc thöù thuoác men quyù hieám hieäu nghieäm nhaát cuøng caùc thöùc aên uoáng ngon boå öa thích nhaát, khoaùi khaåu nhaát vaø moïi thöù vaät duïng caàn thieát khaùc ñem ñeán cung phuïng cuùng döôøng ñaày ñuû. Khi caùc vò naøy thoï duïng roài thì thaân theå ñeàu ñöôïc laønh laën saïch seõ, aùo quaàn ñaày ñuû, suoát caû ngaøy ñeâm sung söôùng vui veû. Do nhaân duyeân ñoù, neân Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ñöôïc quan chuû kho baùu. Quan chuû kho baùu naøy raát giaøu coù töï taïi, baø con quyeán thuoäc ñoâng ñuùc, kho taøng chaâu baùu cuûa tieàn thoùc luùa ñaày aép, thoï duïng caøng nhieàu cuûa caøng ñaày leân, aáy laø do quaû baùo cuûa caùc nghieäp thieän ñôøi tröôùc sinh ra. Ngöôøi naøy laïi coù caû thieân nhaõn thaáy roõ caùc kho baùu coøn choân giaáu hoaëc coù chuû hay chöa coù chuû, hoaëc naèm döôùi nöôùc hay ôû trong ñaát, hoaëc gaàn hay xa... Vò naøy cuøng ñeán choã Chuyeån luaân Thaùnh vöông cho ñeán cung caáp ñaày ñuû moïi thöù, luoân sieâng naêng khoâng heà löôøi treã meät moûi, kính caån taâu cuøng vua: Thieân töû coù caàn duøng tieàn baïc cuûa baùu gì, thaàn xin ñem daâng leân Thaùnh vöông ñaày ñuû. Sau ñoù ít laâu Chuyeån luaân Thaùnh vöông muoán thöû loøng quan chuû kho baùu, lieàn ra leänh ñem thuyeàn vöôït soâng ra ñi, beøn trieäu taäp quan aáy ñeán baûo: Haõy ñem taát caû tieàn cuûa chaâu baùu daâng naïp cho ta, ta ñang coù vieäc caàn duøng ñeán. Khi aáy, quan chuû kho baùu taâu vua: Xin nhaø vua cho thuyeàn caäp beán, chuùng toâi seõ daâng leân vua caùc thöù caàn thieát. Neáu thuyeàn khoâng caäp beán, vieäc


www.daitangkinh.org

daâng naïp taát khoù thaønh. Baáy giôø, nhaø vua lieàn cho thuyeàn caäp beán. Vò chuû kho taøng ñeán tröôùc vua, quyø goái phaûi saùt ñaát, cung kính vaùi chaøo, sau khi laøm leã röûa chaân (leã kieát tònh) xong thì hai tay daâng leân vua boán caùi bình baùu ñeïp ñeõ baèng vaøng roøng ñöïng ñaày aép ngoïc baùu ñeå hieán taëng vaø taâu: Xin Thaùnh vöông haõy vui loøng nhaän caùc baùu vaät naøy. Roài ñoïc baøi tuïng:

Maùt meû möa rôi töø trôøi cao, Bao khoå naéng heø ñeàu tan mau, Xin daâng leân vua nhieàu baùu vaät, Bao ngöôøi cuøng khoå ñeàu taëng trao, Nhöõng keû nhaän roài ñeàu vui töôi, Ngöôøi cho keû xin ñeàu töôi cöôøi, Do ñaây nghieäp thieän mau baùo öùng, Laém cuûa nhieàu tieàn giaøu hôn ngöôøi, Laïi coù söùc thaàn cuøng thieân nhaõn, Ñöôïc laøm Chuyeån luaân vöông oai phong.

Hoûi: Vì ñaâu quan chuû kho baùu ñöôïc giaøu sang, coù nhieàu kho baùu roäng lôùn, caøng söû duïng laïi caøng taêng nhieàu?

Ñaùp: Do kieáp tröôùc quan chuû kho baùu thöôøng tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu... nhö laø hay cuùng döôøng boá thí cho taát caû caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân vaø moïi ngöôøi cuøng khoå, caùc keû vaõng lai vaø nhöõng keû xin aên. Trao cho hoï ñuû caùc thöù thöùc aên, y phuïc, hoa ñeïp, daàu thôm, giöôøng naèm, phoøng nhaø, ñeøn ñuoác v.v..., do nhaân duyeân ñoù maø ngaøy nay laøm chuû caùc kho taøng laïi giaøu coù lôùn, coù raát nhieàu kho baùu roäng lôùn, caøng söû duïng thì tieàn cuûa baùu vaät caøng taêng...

Hoûi: Vì ñaâu quan chuû kho taøng coù ñöôïc baùo laønh toát ñeïp vaø coù thieân nhaõn thaáy roõ caùc kho taøng coøn choân giaáu, hoaëc coù chuû hay chöa coù chuû, hoaëc döôùi nöôùc hay ôû treân ñaát, hoaëc gaàn hay xa?

Ñaùp: Do kieáp tröôùc quan chuû kho taøng thöôøng tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu. Ñoái vôùi cha meï, baïn laønh, baäc thaày, vaø caùc vò Sa- moân, Baø-la-moân khaùc ñeàu heát söùc toân kính meán yeâu khoâng bao giôø daùm gaây phieàn loøng hay aùc haïi. Vaø ñoái vôùi theá gian thì thöôøng vì taát caû moïi ngöôøi moïi nôi heã gaëp phaûi söï toái taêm muø mòt, thì ñem aùnh saùng laïi ñoù, nhö trao taëng cho hoï ñeøn ñuoác vaø caùc thöù ñeå ñoát ñeøn, ñeå taïo nhöõng vaät phaùt ra aùnh saùng phaù tan boùng toái..., do nhaân duyeân ñoù neân quan chuû kho taøng coù ñöôïc quaû baùo toát ñeïp, laïi coù thieân nhaõn thaáy ñöôïc caùc kho taøng naèm kín trong nöôùc hay trong ñaát. Laïi coù tuïng:

AÊn uoáng y phuïc cuøng hoa ñeïp,


baùu?

Kieáp tröôùc thöôøng cho vôùi taâm tònh, Môû cöûa boá thí töï tay daâng, Laïi duøng ñeøn saùng xua boùng toái, Ñöôïc laøm quan chuû kho taøng baùu, Ñöùng haàu beân caïnh vua Chuyeån luaân, Nhieàu tieàn baùu vaät giaøu baäc nhaát, Laïi coù maét thaàn thaáy kho saâu.

Hoûi: Vì ñaâu Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ñöôïc quan chuû binh Ñaùp: Do kieáp tröôùc Chuyeån luaân Thaùnh vöông tu nhaân tích ñöùc

laøm phöôùc raát nhieàu, nhö ñoái vôùi cha meï, baïn laønh vaø thaày ñaùng toân quyù cuøng caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân khaùc thì luoân luoân toân kính meán yeâu khoâng bao giôø daùm laøm phieàn haø hoaëc aùc haïi. Laïi ñoái vôùi caùc nôi toái taêm thöôøng ñem aùnh saùng ñeán, nhö cho hoï ñeøn ñuoác hoaëc caùc vaät taïo ra aùnh saùng ñeå xua tan boùng toái. Do ñoù Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc laøm chuû quan caàm binh. Coøn quan chuû binh laø ngöôøi thoâng minh saùng suoát, kheùo quan saùt, kheùo giaûng duï, ñaày ñuû trí tueä, cuøng ñeán choã vua, thaáy ôû ñôøi coù nhöõng vieäc gì coù nghóa lyù vaø lôïi ích ñuùng chaùnh phaùp thì khen ngôïi vaø phuï traùch giuùp ñôõ nhaø vua. Coøn caùc vieäc khaùc treân ñôøi, ñoái vôùi ngöôøi khaùc thaáy coù nghóa lyù vaø lôïi ích ñuùng chaùnh phaùp thì cuõng ñeàu khen ngôïi vaø phuï traùch giuùp ñôõ caû. Coøn ñoái vôùi vieäc quan quaân binh lính thì ñeàu bieát yù vua, muoán coøn thì ñeå coøn, muoán deïp lieàn deïp boû, khoâng ñeå vua phaûi nhoïc söùc lo nghó. Cuõng khoâng lôïi duïng nhôø caäy boán binh chuûng, khoâng khieán hoï phaûi meät nhoïc bieáng löôøi, maø taát caû toaøn quaân ñeàu töï nhieân quy phuïc nghe theo.

Laïi coù tuïng: Thaáy choã toái taêm ôû theá gian, Khaép nôi chieáu roïi ngôøi ñeøn saùng, Thí ñeøn cuøng caùc vaät quang minh, Ñeàu giuùp nôi nôi buøng saùng khaép. Laïi ñoái cha meï vaø baïn laønh, Sa-moân, Baø-la-moân tu haønh, Ñem ñeøn thaép saùng nôi cuøng nôi, Phaù tan boùng toái saùng huy hoaøng. Do nghieäp thieän naøy cho an vui, Laøm caùc thieän khaùc ñôøi theâm töôi, Luaân vöông nhôø nhaân thieän toát ñoù, Ñöôïc ngöôøi trí lôùn chuû vieäc quaân.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Vì ñaâu quan chuû binh ñöôïc thoâng minh saùng suoát, kheùo thí duï, kheùo quan saùt, ñaày ñuû trí tueä?

Ñaùp: Do ôû ñôøi tröôùc gaây taïo caùc nhaân phöôùc ñöùc, cho ñeán caùc ñôøi soáng raát xa xoâi tröôùc ñaây ñaõ dieät heát. Trong khi ñöôïc laøm ngöôøi thì thöôøng ñoái vôùi caùc baäc Sa-moân, Baø-la-moân thoâng minh saùng suoát coù ñaày ñuû trí tueä kheùo tìm xeùt quan saùt... Ngöôøi naøy thöôøng ñeán gaàn guõi cung kính hoïc hoûi: Nhöõng gì laø phaùp thieän, nhöõng gì laø phaùp baát thieän, nhöõng phaùp naøo coù toäi hay khoâng coù toäi, nhöõng vieäc naøo ñaùng laøm ñeå ñöôïc caùc söï toát laønh hôn heát vaø ñöôïc lìa xa caùc nghieäp toäi aùc...? Tuøy nhöõng ñieàu ñöôïc nghe maø y theo phaùp tu taäp thöïc haønh, luoân luoân kheùo leùo quan saùt, kheùo suy tö tìm hieåu veà hoaëc laø söï vieäc hoaëc laø nguyeân nhaân, luoân sieâng naêng mong caàu tìm hoïc ñeå coù nhieàu lôïi ích, laøm caùc vieäc giuùp ñôõ cöùu vôùt, taïo nhaân cöùu ñoä. Vôùi taát caû yù chí maïnh meõ, böùc thieát maø laøm caùc vieäc cöùu ñoä giuùp ñôõ moïi ngöôøi. Do nhaân duyeân ñoù maø ñöôïc thoâng minh saùng suoát ñaày ñuû trí tueä.

Laïi coù tuïng: Kieáp xöa gaàn guõi caùc baäc trí, Sieâng caàu tìm xeùt caùc nhaân thieän, Phaùt taâm lôïi ích cao quyù nhaát, Ñoái taát caû choã khoâng bieáng luøi. Quan chuû binh baùu do söùc naøy, Nay ñöôïc thoâng minh trí tueä aáy, Nhanh choùng phaùt taâm luoân tinh taán, Nay laø chuû binh baùu Luaân vöông.

-----------------

- Phaàn thöù ba: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Tuïng neâu chung: Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ñaày ñuû, Haøo quang voi ngöïa vaø ngoïc baùu, Nöõ baùu, chuû kho vaø chuû binh, Soáng laâu khoâng beänh, hình daïng ñeïp, Vöøa yù, töï taïi laïi ñoâng con, Nhö Uaån thöù ba ñaõ roäng noùi.

Nhö trong Luaän noùi: Chuyeån luaân Thaùnh vöông töùc laø gioáng vôùi Nhö Lai ÖÙng Cuùng

Chaùnh Ñaúng Giaùc.


Laïi coù tuïng: Nhö luaän noùi veà vua Chuyeån luaân, Gioáng baäc Ñaïi Phaùp Vöông voâ thöôïng, ÔÛ ñaây khaép nôi caûnh giôùi naøy, Laøm lôïi laønh, chuyeån Ñaïi phaùp luaân. Do ñòa vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông, Haõy neân xem nhö Phaät Nhö Lai, Cuøng khôûi loøng bi thöông coõi theá, Khaép lôïi taát caû: Vaéng laëng lôùn.

Noùi Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù xe baùu, neân bieát vieäc ñoù ñoàng vôùi Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, xuaát hieän ôû coõi theá gian naøy, giaûng daïy veà taùm phaùp chaùnh ñaïo. Vì Phaät noùi taùm chaùnh ñaïo kheùo dieät tröø taát caû phieàn naõo ôû theá gian vaø khoâng coù chöôùng ngaïi gì ñoái vôùi caùc phaùp.

Laïi coù tuïng: Vua Chuyeån luaân vöông coù xe baùu, Khaép nôi ñaïi ñòa ñeàu quy haøng, Nhö Phaät dieãn baøy taùm chaùnh ñaïo Deïp caû quaân ma, nhöõng buoäc raøng.

Noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù voi baùu, neân bieát töùc laø gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc trình baøy veà boán phaùp thaàn tuùc. Vì Phaät giaûng noùi boán phaùp thaàn tuùc kheùo phaù tröø taát caû phieàn naõo ôû theá gian vaø khoâng chöôùng ngaïi gì ñoái vôùi caùc phaùp.

Laïi coù tuïng: Luaân vöông coù loaøi baïch long - töôïng, Bay treân khoâng trung luoân töï taïi, Cuõng theá, Nhö Lai coù thaàn tuùc, Cuø-ñaøm teân goïi bieán hoùa taøi.

Noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ngöïa baùu, neân bieát gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc trình baøy veà boán phaùp chaùnh ñoaïn. Vì Ñöùc Phaät giaûng noùi boán phaùp chaùnh ñoaïn kheùo dieät tröø taát caû phieàn naõo ôû theá gian vaø khoâng chöôùng ngaïi gì ñoái vôùi caùc phaùp.

Laïi coù tuïng: Thaân vua aùnh xanh ñeïp, ngöïa baùu, Daïy ngöïa mau thuaàn nhanh nhö gioù, Nhö boán phaùp chaùnh ñoaïn cuûa Phaät, Mau chöùng quaû Tòch tónh voâ vi. Töôùng ngöïa ñeïp ñeõ ñænh ñaàu ñen,


www.daitangkinh.org

Ngöïa baùu aáy ñöôïc vua luoân côõi, Boán phaùp chaùnh ñoaïn cuõng nhö vaäy, Cuø-ñaøm teân goïi luoân töï taïi.

Noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù nhieàu ngoïc baùu, neân bieát gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù ñaày ñuû thieân nhaõn. Vì Phaät Nhö Lai coù ñaày ñuû thieân nhaõn, neân caùc chuùng sinh coù nhöõng ham thích öa muoán naøo, thì Phaät nhôø coù thieân nhaõn ñeàu thaáy bieát caû.

Laïi coù tuïng: Ngoïc baùu löu ly cuûa Luaân vöông, Khaép chieáu theá gian saùng muoân phaàn, Thieân nhaõn Nhö Lai cuõng theá aáy, Khaép nôi thaáy bieát chaúng ngaïi ngaàn.

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù Nöõ baùu, neân bieát cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù phaùp hyû giaùc chi.

Laïi coù tuïng: Vua Chuyeån luaân coù dieäu Nöõ baùu, Moïi ngöôøi öa thaáy ñeàu vui yù, Phaùp hyû giaùc chi cuõng theá thoâi, Cuø-ñaøm teân goïi luoân thích chí.

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù quan chuû kho baùu, neân bieát cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù boán chuûng toäc luoân thaân caän. Ñoù laø caùc haøng Saùt-ñeá-lôïi, Baø-la-moân, Pheä-xaù vaø Thuû-ña, ÔÛÛ choã Phaät Theá Toân luoân cung kính, thöôøng ñem daâng leân Ñöùc Theá Toân caùc thöù nhö aên uoáng, y phuïc, giöôøng naèm, thuoác trò beänh v.v...

Laïi coù tuïng: Nhö vua Chuyeån luaân ñaïi Thaùnh vöông, Cuûa tieàn voâ keå giaøu sang nhaát, Cuø-ñaøm Thaùnh chuû teân löøng laãy, Boán toäc hoï cung kính cuùng döôøng.

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ñöôïc quan chuû binh baùu, neân bieát cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù ñaày ñuû trí tueä cao quyù. Vì Ñöùc Phaät coù ñaïi tueä kheùo phaù tan taát caû phieàn naõo cuûa theá gian, giaûi tröø taát caû söï raøng buoäc cuûa quaân ma, khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi caùc phaùp.

Laïi coù tuïng:


Quan chuû binh kheùo leùo tìm xeùt, Laïi hay quyeát choïn caùc nghóa lôïi, Nhö Lai ñaït trí cuõng nhö theá, Tröø heát troùi buoäc cuûa quaân ma.

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù thoï maïng soáng laâu treân coõi theá, neân bieát cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc soáng laâu treân theá gian, tuøy theo caùc chuùng sinh coù nhöõng öôùc ao mong muoán gì thì ñeàu ñöôïc troïn veïn. Neáu soáng troïn moät kieáp hoaëc hôn moät kieáp thì goïi laø thoï maïng. Chuyeån luaân Thaùnh vöông duøng chaùnh phaùp caûm hoùa ñôøi soáng truï ñöôïc moät kieáp, cuõng laïi nhö vaäy.

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông ít beänh hoaïn, saàu naõo, neân bieát cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng coù caùc toån haïi buoàn raàu, caùc beänh khoå cuõng khoâng sinh ra.

Laïi coù tuïng: Chuyeån luaân Thaùnh vöông ít beänh khoå, Chaùnh phaùp cao quyù ñoä theá gian, Theá Toân Ñaïi sö teân goïi ñuû, Khoâng beänh khoâng buoàn, luoân an laïc.

Nhö noùi veà vieäc Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù thaân töôùng ñeïp ñeõ ñoan nghieâm, ñuû ba möôi hai töôùng toát cuûa baäc ñaïi tröôïng phu, taát caû moïi ngöôøi ñeàu khao khaùt chieâm ngöôõng, neân bieát cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñuû ba möôi hai töôùng thanh tònh vieân maõn, taát caû chuùng sinh ñeàu kính caån chieâm ngöôõng khoâng thaáy chaùn.

Laïi coù tuïng: Luaân vöông duøng chaùnh phaùp trò ñôøi, Töôùng toát ñoan nghieâm, chuùng thích nhìn, Theá Toân töôùng toát cuõng nhö theá, Coâng ñöùc cao quyù ñeàu troøn ñaày.

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông, khi moïi ngöôøi nhìn thaáy maët thì loøng raát vui thích, cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, taát caû chuùng sinh ñeàu raát öa thích chieâm ngöôõng ngaém nhìn, khi nhìn thaáy thì loøng raát vui möøng thích thuù.

Laïi coù tuïng: Luaân vöông chaùnh phaùp ñoä theá gian, Ai thaáy thì loøng maõi vui thích, Nhö Lai Ñaïi sö baäc toân quyù, Chuùng sinh thaáy ñöôïc caøng haân hoan.


www.daitangkinh.org

Nhö noùi veà Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù ngaøn ngöôøi con, töôùng maïo hình dung ñeïp ñeõ, laïi duõng caûm khoâng heà bieát sôï, kheùo leùo haøng phuïc caùc ñaùm quaân khaùc, neân bieát vieäc ñoù cuõng gioáng vôùi Nhö Lai, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc kheùo leùo hoùa ñoä taát caû chuùng sinh tu haønh ñeàu ñöôïc chöùng quaû, duõng caûm khoâng heà sôï seät, coù söùc maïnh dieät tröø phieàn naõo tieán ñeán ñaïo chaân thaät.

Laïi coù tuïng: Luaân vöông coù caû ngaøn ngöôøi con, Maïnh meõ voâ uùy töôùng ñoan nghieâm, Ñaày ñuû naêng löïc deïp quaân khaùc, Chaùnh phaùp chaân thaät ñem ñoä ñôøi. Nhö Lai Ñaïi sö ñoä chuùng sinh, Ñeàu khieán tu haønh chöùng quaû vò, Boán höôùng boán quaû: baäc voâ uùy, Ñaây goïi ñoù laø Baùt Nhaân ñòa.


LUAÄN THI THIEÁT

QUYEÅN 2

- Phaàn thöù tö: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 1)

Tuïng neâu chung: Hai ñieàm laønh xuaát hieän, Baûo veä thai khoâng nhieãm, Hoaøn toaøn taâm khoâng duïc, Vui söôùng vaø khoâng ngoài. Da nai ñeå thöøa tieáp, Baûy böôùc nhìn boán phöông, Lôøi leõ vaø hai roàng, Cuøng A-nan vieäc qua. Hoa trôøi vaø nhaïc trôøi, Giöôøng naèm boû cao sang, Nhaän coû thaáy phaùp y, Taâm bi, hieän pheùp thaàn.

Hoûi: Vì sao, thuôû ñaàu tieân luùc Boà-taùt ôû cung trôøi Ñaâu-suaát maïng chung, khi giaùng traàn nhaäp vaøo thai meï thì taát caû ñaïi ñòa ñeàu rung chuyeån chaán ñoäng?

Ñaùp: Ñoù laø do oai löïc cuûa caùc loaøi roàng. Vì khi caùc Long vöông nghe tin baäc Boà-taùt ñaïi oai ñöùc, töø cung trôøi Ñaâu-suaát maïng chung giaùng thaàn vaøo thai meï, thì caùc Long vöông loøng raát hoan hyû vui thích, töø döôùi nöôùc phoùng vuït leân khoâng trung bay löôïn maáy voøng roài laïi laën xuoáng nöôùc. Do muoán chieâm ngöôõng hình töôùng cuûa Boà-taùt neân caùc Long vöông môùi töø döôùi nöôùc bay vuït leân khieán nöôùc chaán ñoäng döõ doäi. Vì nöôùc chaán ñoäng neân caû maët ñaát ñeàu rung chuyeån. Hôn nöõa vì Boà-taùt nhaát quyeát seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñaõ sieâng naêng aân caàn giaûng giaûi cho chuùng sinh caùc phaùp thieän xuaát ly caàn yeáu, cho neân treân thì troáng reàn vang trong gioù, giöõa thì nöôùc rung chuyeån vaø döôùi thì maët ñaát chaán ñoäng. Ñaây laø Boà-taùt hoùa hieän caùc ñieàm laønh.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Vì sao luùc ban ñaàu, Boà-taùt töø cung trôøi Ñaâu-suaát maïng chung, khi giaùng thaàn nhaäp vaøo thai meï thì coù aùnh saùng röïc rôõ chieáu soi khaép theá gian, nôi naøo toái taêm môø mòt ñeàu ñöôïc chieáu saùng, caû maët trôøi maët traêng, aùnh saùng ñeàu bò che khuaát khoâng coøn hieän ra. Ngay luùc aáy, taát caû chuùng sinh thaáy aùnh saùng chieáu soi roài, cuøng nhau baûo: Laï luøng quaù, naøy Nhaân giaû! Chaéc laø coù moät baäc Ñaïi só kyø laï sinh ra ôû theá gian naøy chaêng?

Ñaùp: Vì baäc Ñaïi só Boà-taùt coù oai ñöùc to lôùn, luùc ban ñaàu töø cung trôøi Ñaâu-suaát maïng chung, khi giaùng thaàn vaøo thai meï thì coù chuùng trôøi ôû coõi Duïc vaø coõi Saéc, nghe thaáy Boà-taùt ñaïi oai ñöùc töø cung trôøi Ñaâu- suaát giaùng thaàn vaøo thai meï, thì caùc chuùng trôøi ñeàu raát hoan hyû möøng rôõ, phoùng mình leân khoâng trung bay löôïn maáy voøng roài bay laën vaøo nöôùc, laø vì ham thích nhìn thaáy thaùnh töôùng cuûa Boà-taùt, neân caùc chö Thieân aáy ñang luùc trôû veà thì coù luoàng aùnh saùng lôùn chieáu khaép theá giôùi, nhöõng nôi naøo toái taêm môø mòt ñeàu ñöôïc chieáu saùng, caû aùnh saùng cuûa maët trôøi maët traêng ñeàu bò che khuaát khoâng coøn hieän ra. Khi ñoù taát caû chuùng sinh thaáy aùnh saùng röïc rôõ roài cuøng nhìn nhau baûo raèng: Laï luøng quaù caùc vò! Chaéc laø moät baäc Ñaïi só môùi laï sinh ra ôû coõi naøy chaêng? Vaû laïi Boà-taùt nhaát ñònh phaûi thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, roài môùi phoùng ra aùnh saùng trí tueä roäng lôùn chieáu khaép theá gian. Ñaây laø Boà-taùt öùng hieän tröôùc ñieàm laønh.

Hoûi: Vì sao luùc ban ñaàu Boà-taùt ôû coõi trôøi Ñaâu-suaát maïng chung, khi giaùng thaàn vaøo thai meï, thì coù boán vò Thieân töû töø boán phöông bay ñeán kín ñaùo hoä veä cho meï cuûa Boà-taùt?

Ñaùp: Vì chö Thieân coõi trôøi Ba Möôi Ba ñaõ coù thôøi gian raát laâu daøi an uûi, baûo veä phaùp thieän, ñeàu cuøng baûo nhau: Lôùn lao thay! Coõi theá gian toái taêm khoâng coù aùnh saùng, khoâng coù choã trôû veà nöông döïa. Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc seõ xuaát hieän ôû theá gian, taát caû laø vì hoùa ñoä chuùng sinh. Caùc vò Thieân töû ñoù vì lôïi ích chung maø theä nguyeän laøm caùc vieäc cao quyù toát ñeïp, neân caùc vò aáy bay ñeán vaø ngaàm baûo hoä cho meï cuûa Boà-taùt.

Hoûi: Do ñaâu khi Boà-taùt ôû trong thai meï nhöng laïi khoâng bò nhieãm caùc nhô baån cuûa baøo thai, khoâng bò caùc nhô baån cuûa maùu thòt, cuûa taïp ueá, cho ñeán caùc thöù dô nhôùp khoâng saïch laøm nhôùp baån?

Ñaùp: AÁy laø vì nhieàu kieáp tröôùc, Boà-taùt ñaõ tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu. Nhö ñoái vôùi cha meï, caùc baïn laønh, thaày ñaùng toân quyù, caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân khaùc, luoân luoân toân kính, khoâng heà daùm gaây phieàn haø hay aùc haïi. Töùc laø duøng caùc thöù trong saïch ñeå cung phuïng boá


thí, nhö ñem caùc thöù ngoïa cuï, y phuïc, aên uoáng, höông thoa, höông boät vaø caùc thöù hoa quyù toùc ñeïp, giöôøng naèm, phoøng nhaø, ñeøn ñuoác..., caùc thöù ñoù ñeàu saïch seõ maø boá thí cuùng döôøng roäng khaép, cuõng nhö duøng caùc phaùp thanh tònh maø chieáu soi hoùa ñoä taát caû chuùng sinh. Do nghieäp thieän laøm nhaân ñoàng phaàn, cho neân ôû trong thai meï maø khoâng bò nhieãm caùc nhô baån.

Hoûi: Do ñaâu Boà-taùt ôû trong thai meï laïi coù thaân töôùng ñaày ñuû, vaø meï cuõng laïi thaáy thanh tònh veïn toaøn?

Ñaùp: Do nhieàu kieáp tröôùc, Boà-taùt ñaõ tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu... Nhö ñoái vôùi cha meï vaø caùc baïn laønh, caùc baäc thaày ñaùng toân quyù vaø caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân khaùc luoân luoân toân kính khoâng heà daùm gaây phieàn haø hay aùc haïi. Boà-taùt thöôøng laáy taát caû phoøng nhaø, y phuïc, thöùc aên uoáng vaø nhöõng vaät duïng thöôøng duøng..., ñeàu veïn toaøn khoâng hö hao khieám khuyeát vaø noäi taâm thanh tònh maø ñem cuùng döôøng boá thí. Do nghieäp thieän vaø nhaân ñoàng phaàn ñoù, neân ôû trong thai meï maø thaân töôùng ñöôïc veïn toaøn.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi ôû trong thai meï, maø meï cuûa Boà-taùt ñoái vôùi keû nam töû khoâng heà khôûi yù veà duïc nhieãm hoøa hôïp?

Ñaùp: Do nhieàu kieáp tröôùc Boà-taùt ñaõ tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu, nghóa laø töï mình hay giöõ gìn phaïm haïnh thanh tònh, khoâng laøm haïnh phi phaùp, xa laùnh caùc muøi höông xaáu, vöôït ngoaøi caùc phaùp oâ nhieãm cuûa caùc ngöôøi nöõ. Töï mình ñaõ chuyeân caàn giöõ gìn caùc phaïm haïnh roài, laïi khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc ñuùng nhö lyù maø tu taäp gìn giöõ. Do caùc nghieäp thieän laøm nhaân ñoàng phaàn ñoù, maø meï cuûa Boà-taùt khoâng coù yù nhieãm duïc.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi ôû trong thai meï, maø meï cuûa Boà-taùt laïi caån thaän giöõ gìn naêm giôùi caám, nghóa laø cho ñeán suoát ñôøi khoâng gieát haïi, khoâng troäm caép, khoâng taø duïc, khoâng noùi doái vaø khoâng uoáng röôïu. Do khoâng uoáng röôïu neân lìa boû ñöôïc söï phoùng daät?

Ñaùp: Do nhieàu kieáp tröôùc Boà-taùt ñaõ töøng tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu... Nghóa laø töï mình ñaõ ñoaïn döùt söï gieát haïi, lìa boû nghieäp saùt sinh, laïi coøn khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc cuõng ñoaïn döùt lìa boû. Töï mình khoâng troäm caép, khoâng taø duïc, khoâng noùi doái vaø khoâng uoáng röôïu, laïi khuyeân baûo ñöôïc ngöôøi khaùc cuõng ñoaïn döùt vaø lìa boû nhö theá. Do nghieäp thieän laø nhaân ñoàng phaàn ñoù, maø meï cuûa Boà-taùt giöõ gìn giôùi haïnh ñöôïc thanh tònh.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi ôû trong thai meï maø meï cuûa Boà-taùt thaân khoâng meät moûi, taâm yù luoân ñöôïc vui veû?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Do Boà-taùt Ñaïi só ñaày ñuû oai ñöùc to lôùn, coù aùnh saùng toát laønh neân khieán meï cuûa Boà-taùt coù caùc ñaïi (boán ñaïi) raát beàn chaéc, neân khoâng bò toån haïi. Do nguyeân nhaân ñoù maø meï cuûa Boà-taùt luoân luoân khoâng heà meät moûi, maø laïi vui veû sung söôùng.

Hoûi: Vì sao khi Boà-taùt ra khoûi thai meï thì ñaïi ñòa chaán ñoäng döõ doäi?

Ñaùp: Vì Boà-taùt Ñaïi só coù oai ñöùc ñaày ñuû vaø to lôùn, nhö tröôùc ñaõ roäng noùi.

Hoûi: Do ñaâu Boà-taùt khi vöøa ra khoûi thai meï thì coù aùnh saùng to lôùn chieáu khaép theá giôùi?

Ñaùp: Nhö tröôùc ñaõ noùi roäng. Hoûi: Nhaân ñaâu Boà-taùt ra khoûi thai meï maø meï cuûa Boà-taùt thì khoâng

ngoài, khoâng naèm maø laïi ñöùng moät caùch an nhieân töï taïi, vaø coù doøng hoï toân quyù Saùt-ñeá-lôïi ñoàng thôøi cuõng ñöôïc sinh ra?

Ñaùp: Vì meï cuûa Boà-taùt ít coù beänh hoaïn, ít coù buoàn khoå, thöôøng laøm caùc nghieäp thieän vaø coù ñöôïc quaû baùo toát ñeïp hôn heát, hieän tieàn ñöôïc thaønh töïu nhanh choùng, cho neân meï cuûa Boà-taùt khoâng caàn ngoài hay naèm vaø lìa xa caùc khoå thoï.

Hoûi: Do ñaâu khi Boà-taùt ra khoûi thai meï thì coù boán Thieân töû töø boán phöông tuï laïi, ñem aùo da nai ñeïp ñeõ ñôõ laáy Boà-taùt?

Ñaùp: Do nhieàu ñôøi kieáp Boà-taùt ít beänh, ít naõo, laøm moïi vieäc thieän neân ñöôïc quaû cao ñeïp, hieän tieàn thaønh töïu ngay. Do vaäy chö Thieân ñeán ñôõ laáy Boà-taùt, neân Ngaøi khoûi rôi xuoáng ñaát, khoûi moïi khoå thoï.

Hoûi: Do ñaâu Boà-taùt khi vöøa môùi sinh ra lieàn coù theå böôùc ñi baûy böôùc?

Ñaùp: Vì Boà-taùt Ñaïi só trong suoát thôøi gian daøi ñaõ chaùnh nieäm xuaát ly, gaàn guõi tu taäp, thöôøng roäng laøm vieäc boá thí, laïi kheùo ghi nhôù noùi naêng. Vaû laïi, Boà-taùt ñaõ quyeát ñònh phaûi thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc roài, seõ giaûng daïy cho chuùng sinh baûy phaùp giaùc chi.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi vöøa môùi sinh ñaõ quan saùt boán phöông? Ñaùp: Do Boà-taùt coù moät thôøi gian laâu daøi ñaõ cuøng Tyø-baùt-xaù-na

luoân chaùnh nieäm gaàn guõi tu taäp, roäng tu haïnh boá thí, laïi kheùo ghi nhôù noùi naêng. Vaû laïi Boà-taùt ñaõ quyeát ñònh laø khi thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, thì quan saùt tìm hieåu phaùp boán Thaùnh ñeá, ñem ra giaûng daïy chæ baøy cho taát caû chuùng sinh. Ñaây laø Boà-taùt hoùa hieän tröôùc ñieàm laønh.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi vöøa môùi sinh ra lieàn noùi: Nay thaân naøy cuûa ta laø kieáp sau cuøng, laø ñôøi soáng cuoái cuøng?


Ñaùp: Vì Boà-taùt khi coøn ôû trong thai meï thöôøng sinh loøng lo laéng xoùt thöông (bi taâm), luoân nghó ñeán vieäc cöùu ñoä chuùng sinh, neân khi ra khoûi baøo thai lieàn noùi: Nay thaân naøy cuûa ta laø kieáp sau cuøng, laø ñôøi soáng cuoái cuøng. Vaû laïi Boà-taùt quyeát ñònh laø khi thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh giaùc roài, seõ thuyeát giaûng giaùo phaùp ñeå hoùa ñoä taát caû chuùng sinh. Ñaây laø Boà-taùt hoùa hieän tröôùc ñieàm laønh.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt luùc môùi sinh ra, thì ôû giöõa khoâng trung, töø treân trôøi phun xuoáng hai laøn nöôùc laïnh vaø aám ñeå taém röûa thaân töôùng khoâng heà nhô baån cuûa Boà-taùt?

Ñaùp: Ñoù laø oai löïc cuûa thieân long. Do caùc thieân long (roàng treân trôøi) ñoái vôùi Boà-taùt coù loøng tin töôûng thanh tònh saâu xa, neân bieåu hieän ra vieäc ñoù.

Hoûi: Vì sao khi Boà-taùt sinh ra thì ôû tröôùc Thaùnh maãu (meï cuûa Boà- taùt) coù moät voøi nöôùc lôùn phun leân ñeå meï cuûa Boà-taùt tuøy yù söû duïng?

Ñaùp: Ñoù laø do oai löïc cuûa Long vöông. Vì caùc roàng aáy ñoái vôùi meï cuûa Boà-taùt coù nieàm tin saâu saéc vaø thanh tònh, neân hoùa hieän ra vieäc ñoù.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi vöøa sinh ra thì ôû giöõa khoâng trung töï nhieân coù aâm nhaïc cuûa trôøi taáu leân?

Ñaùp: Ñoù laø oai löïc cuûa chö Thieân, vì caùc vò trôøi ñoù ñoái vôùi Boà-taùt raát tin töôûng saâu xa vaø thanh tònh. Vaû laïi Boà-taùt quyeát ñònh khi ñaõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, thì khaép möôøi phöông seõ nghe tieáng. Ñoù laø Boà-taùt hieän tröôùc ñieàm laønh.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi vöøa môùi sinh ra thì töï nhieân treân trôøi laïi möa xuoáng voâ soá hoa quyù nhö hoa Öu-baùt-la, hoa Baùt-naïp-ma, hoa Boân-noa- lôïi-giaø, hoa Caâu-maãu-na, hoa Maïn-ñaø-la v.v... Laïi möa xuoáng caùc thöù tuyeät dieäu nhö nöôùc traàm höông, huaân luïc, chieân-ñaøn, höông boät... vaø treân khoâng trung laïi tung xuoáng caùc thöù y phuïc tuyeät ñeïp?

Ñaùp: Ñoù laø oai löïc cuûa chö Thieân, vì caùc chuùng trôøi aáy ñoái vôùi Boà-taùt raát tin töôûng saâu xa, thanh tònh. Vaû laïi Boà-taùt quyeát ñònh khi ñaõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, thì coù ñaày ñuû phöôùc löïc raát to lôùn. Taát caû caùc thöù y phuïc, aên uoáng, giöôøng naèm, thuoác men vaø caùc thöù vaät duïng khaùc ñeàu luoân ñaày ñuû. Ñoù laø Boà-taùt hieän tröôùc ñieàm laønh.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khi sinh ra môùi ñöôïc baûy ngaøy thì meï cuûa Boà- taùt lieàn laâm chung?

Ñaùp: AÁy laø do oai ñöùc to lôùn cuûa Ñaïi só Boà-taùt. Vì khi giaùng thaàn nhaäp thai meï thì Thieân chuùng ôû coõi trôøi Ba Möôi Ba voâ cuøng toân quyù Boà-taùt, neân laáy oai quang cao quyù nhaát ôû coõi trôøi trao cho meï cuûa Boà-


www.daitangkinh.org

taùt, ñeå khi Boà-taùt sinh ra khoûi thai meï roài, thì Thaùnh maãu khoâng coøn oai quang cuûa trôøi nöõa, chæ caàn coù ñuû saéc töôùng nôi oai quang ôû coõi ngöôøi, caùc thöùc aên uoáng ngon laønh quyù hieám seõ tuøy nghi söû duïng thoï höôûng. Cho neân meï cuûa Boà-taùt laâm chung sôùm.

Theo nhö kinh noùi: Boà-taùt luoân bieát roõ caùc vieäc nhaäp vaøo thai, ôû trong thai vaø khi ra khoûi baøo thai meï.

Hoûi: Theá naøo laø Boà-taùt luoân bieát roõ caùc vieäc nhaäp thai, ôû trong thai vaø khi ra khoûi thai meï.

Ñaùp: Thuôû xöa, khi Boà-taùt coøn ôû trong phaùp cuûa Ñöùc Nhö Lai Ca- dieáp, baäc ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, tröôùc heát Boà-taùt chæ vì muoán chöùng quaû vò Boà-ñeà maø sieâng tu phaïm haïnh, luoân giöõ gìn chaùnh nieäm ñaày ñuû, luoân gaàn guõi tu taäp vaø roäng tu thaät nhieàu haïnh boá thí, phaùt nguyeän lôùn: Khi naøo Ta chöùng ñöôïc quaû vò Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, ôû theá gian naøy, heát thaûy chuùng sinh coøn si meâ ngu toái khoâng coù ai cöùu giuùp, khoâng bieát choã nöông veà thì Ta quyeát vì hoï maø giaùo hoùa cöùu ñoä.

Do nhaân duyeân ñoù, maø khi ôû trong phaùp cuûa Ñöùc Nhö Lai Ca-dieáp, Ta tröôùc heát vì quaû Boà-ñeà maø sieâng tu phaïm haïnh, xong roài neân ñöôïc sinh leân coõi trôøi Ñaâu-suaát-ñaø. Khi sinh leân coõi ñoù thì Ta laïi nghó: Khi naøo Ta ñaõ chöùng quaû vò Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc roài, thì seõ luoân giöõ chaùnh nieäm ñaày ñuû, gaàn guõi tu taäp, roäng laøm nhieàu haïnh boá thí.

Do nguyeân nhaân ñoù, neân khi ñöôïc sinh leân coõi trôøi Ñaâu-suaát chöa bao laâu thì Ta coù ñöôïc ba vieäc ôû coõi trôøi: Ñoù laø thoï maïng laâu daøi ôû coõi trôøi, saéc töôùng ñeïp ñeõ ôû coõi trôøi vaø teân goïi cao quyù ôû coõi trôøi. Khi Boà-taùt suy nghó nhö theá thì taát caû Thieân chuùng ôû coõi Ñaâu-suaát-ñaø ñeàu bieát roõ Boà-taùt nhaát ñònh chöùng thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc. Do ñoù, taát caû ñeàu sinh loøng cung kính toân troïng cuùng döôøng, luoân giöõ chaùnh nieäm ñaày ñuû, gaàn guõi tu taäp, roäng tu haïnh boá thí, cho ñeán khi Boà-taùt soáng ñuû soá tuoåi ôû coõi trôøi aáy, luoân giöõ chaùnh nieäm ñaày ñuû, gaàn guõi tu taäp, roäng tu haïnh boá thí, Boà-taùt lieàn ñöôïc hieåu bieát moïi vieäc nhaäp vaøo thai meï. Vaø laïi nghó: Neáu khi Ta ñaõ chöùng ñöôïc quaû vò Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, thì vaãn luoân giöõ chaùnh nieäm ñaày ñuû, gaàn guõi tu taäp, roäng tu haïnh boá thí, vaø Boà-taùt lieàn ñöôïc hieåu bieát moïi vieäc ra khoûi thai meï. Vieäc ôû trong thai meï thì cuõng nhö theá.

Nhö kinh ñaõ noùi: “Phaät baûo Toân giaû A-nan: Ta nhôù laïi kieáp xöa khi ñang tu hoïc vôùi Ñöùc Nhö Lai Ca-dieáp ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, thì vieäc tröôùc heát laø Ta chæ vì muoán chöùng quaû vò Boà-ñeà neân sieâng naêng tu


taäp phaïm haïnh, luoân giöõ gìn chaùnh nieäm, gaàn guõi tu taäp, roäng tu haïnh boá thí vaø phaùt lôøi theà nguyeän lôùn: Nguyeän khi toâi chöùng ñöôïc quaû vò Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, thì ôû theá gian naøy, heát thaûy chuùng sinh chöa ai cöùu ñoä, khoâng bieát choã nöông veà, toâi seõ quyeát loøng hoùa ñoä cho hoï. Do nhaân duyeân ñoù neân Ta ôû trong phaùp cuûa Nhö Lai Ca-dieáp, tröôùc heát laø vì quaû vò Boà-ñeà maø tu taäp ñaày ñuû phaïm haïnh, lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Ñaâu-suaát. Khi sinh leân coõi ñoù roài..., cho ñeán vieäc ñaït ñöôïc ba phöôùc baùo ôû coõi trôøi aáy vaø lieàn nghó: Khi Ta chöùng quaû Chaùnh giaùc roài thì vaãn luoân giöõ gìn chaùnh nieäm ñaày ñuû, gaàn guõi tu taäp, roäng tu haïnh boá thí. Do nguyeân nhaân ñoù, neân khi Ta suy nghó nhö theá thì caùc chuùng Thieân töû ôû coõi trôøi aáy ñeàu bieát ñöôïc Boà-taùt seõ chöùng thaønh Chaùnh giaùc, neân ñeàu heát söùc cung kính toân troïng cuùng döôøng, luoân giöõ chaùnh nieäm, gaàn guõi tu taäp haïnh boá thí. Do nhaân duyeân aáy, cho ñeán vieäc Boà-taùt soáng heát thoï maïng ôû coõi trôøi ñoù vaãn luoân tu taäp boá thí, neân Boà-taùt lieàn ñöôïc bieát vieäc töø cung trôøi Ñaâu-suaát maïng chung roài seõ nhaäp vaøo thai meï. Laïi nghó: Khi Ta ñaõ chöùng quaû Chaùnh giaùc roài thì vaãn luoân giöõ gìn chaùnh nieäm ñaày ñuû, tu taäp haïnh boá thí”, vì theá Boà-taùt bieát ñöôïc vieäc ôû trong thai meï. Boà-taùt laïi nghó: “Khi Ta chöùng quaû Chaùnh giaùc roài thì vaãn luoân giöõ gìn chaùnh nieäm ñaày ñuû, tu taäp haïnh boá thí. Neân lieàn bieát ñöôïc vieäc ra khoûi thai meï.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Vì Ta vaãn luoân giöõ gìn chaùnh nieäm ñaày ñuû, tu taäp haïnh boá thí, cho neân chöa ñöôïc bao laâu thì ra khoûi thai meï vaø lieàn böôùc ñi baûy böôùc.

Naøy A-nan neân bieát! Caùc vieäc nhö theá, taát caû ñeàu do Ta nhôù laïi kieáp xöa, vôùi yù nghó: Neáu khi ñaõ chöùng ñöôïc quaû vò Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài, thì seõ giaûng daïy roäng raõi cho taát caû chuùng sinh veà baûy phaùp giaùc chi. Ñaây laø Boà-taùt hoùa hieän ñieàm laønh tröôùc vaäy.


www.daitangkinh.org

LUAÄN THI THIEÁT

QUYEÅN 3

- Phaàn thöù tö: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 2) “Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi Ta ra khoûi thai meï chöa bao laâu thì lieàn

nhìn khaép boán phöông vaø nghó: Ta seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, seõ dieãn noùi boán Thaùnh phaùp cho taát caû chuùng sinh. Vieäc nhìn boán phöông, ñoù laø Boà-taùt muoán baùo hieäu tröôùc ñieàm laønh.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi vöøa sinh ra khoûi thai chöa bao laâu, thì Ta lieàn noùi: Thaân naøy cuûa Ta laø ñôøi soáng cuoái cuøng. Vaø nghó: Ta seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, chæ baøy cho taát caû chuùng sinh caùch döùt heát bieân vöïc sinh töû. Ñaây laø Boà-taùt muoán baùo tröôùc ñieàm laønh ñoù.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi Ta vöøa ra khoûi thai meï chöa bao laâu, thì treân khoâng trung töï nhieân coù hoa trôøi möa xuoáng nhö caùc thöù hoa Öu- baùt-la, hoa Cuø-maãu-ñaø, hoa Baùt-naïp-na, hoa Boân-noa-lôïi-giaø. Vaø laïi möa xuoáng caùc thöù nöôùc traàm höông quyù, nöôùc huaân luïc, höông boät, chieân-ñaøn, cuøng tung raûi hoa trôøi... Ta nghó: Seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc coù ñaày ñuû trí tueä lôùn, ñaày ñuû phöôùc ñöùc lôùn, caùc thöù aên uoáng, y phuïc, giöôøng naèm, thuoác men vaø caùc thöù vaät duïng khaùc taát caû ñeàu ñaày ñuû. Ñaây laø Boà-taùt hieän tröôùc ñieàm laønh.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi Ta vöøa ra khoûi thai chöa bao laâu, thì treân khoâng trung töï nhieân coù tieáng nhaïc trôøi reùo raéc trình taáu. Ta lieàn nghó: Seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc tieáng ñoàn vang khaép möôøi phöông.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi xöa luùc coøn ôû trong cung vua, Ta ñaõ cuøng caùc ngöôøi trong cung ngoài chung gheá, naèm chung giöôøng. Khi ñoù Ta nghó: Töø nay trôû ñi Ta seõ khoâng coøn naèm ngoài treân caùc gheá naøy nöõa. Nay Ta ngoài treân gheá naøy thì ñaây laø laàn ngoài cuoái cuøng. Khi nghó theá roài Ta lieàn ñöùng daäy ñi veà phía cöûa cung vôùi yù chí mong muoán ñöôïc ra khoûi nôi aáy. Baáy giôø coù caùc Thieân thaàn ngaàm môû cöûa cung. Khi ra khoûi cöûa cung roài Ta phaûi laàn löôït ñi qua lôùp lôùp caùc caám cung vaø moãi cöûa cung


ñeàu coù Thieân thaàn môû giuùp. Khi ñoù Ta coù yù nghó: Ta seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, môû caùc cöûa cam loä cho taát caû chuùng sinh. Ñaây laø Boà-taùt hoùa hieän baùo tröôùc ñieàm laønh.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi aáy Ta côõi con ngöïa chuùa Kasaca ra khoûi hoaøng thaønh ñeán moät nöôùc khaùc, Ta lieàn xuoáng ngöïa vaø nghó: Ñaây laø laàn sau cuøng côõi vöông maõ”. Baáy giôø taát caû ñoà trang söùc quyù giaù vaø chuù ngöïa chuùa kia Ta ñeàu giao laïi cho ngöôøi haàu giöõ ngöïa. Khi aáy Ta nghó: Ñaây laø laàn cuoái cuøng Ta ñeo ñoà trang söùc ôû theá gian vaø lieàn boû xuoáng heát. Naày A-nan neân bieát! Khi aáy Ta ruùt caây kieám baùu xinh ñeïp caét ngang buùi toùc treân ñænh ñaàu. Caét xong Ta laïi nghó: Ñaây laø laàn sau cuøng Ta caét ñöùt buùi toùc ñeïp naøy vaø noù khoâng bao giôø moïc laïi nöõa.

Ta lieàn thaáy moät ngöôøi maëc aùo caø sa, daùng veû hieàn laønh, thaáy vaäy Ta raát thích yù, lieàn ñeán tröôùc ngöôøi aáy baûo: Nay Ta cho oâng chieác aùo Ca-thi-ca quyù ñeïp naøy, oâng haõy ñoåi laïi cho Ta chieác phaùp y caø sa ñoù. Roài laïi nghó: Ñaây laø laàn sau cuøng Ta boû chieác hoaøng baøo, chaúng bao giôø maëc ñoà theá tuïc nöõa.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Sau ñoù Ta ñeán choã oâng Tröôûng giaû Kieát Töôøng, nhaän boù coû kieát töôøng, roài ñeán beân coäi caây Boà-ñeà traûi coû vaø nghieâm mình chaùnh nieäm, ngoài kieát giaø. Ta laïi nghó: Neáu Ta chöa chöùng ñöôïc quaû Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc Voâ thöôïng thì theà raèng khoâng bao giôø töø boû toøa coû naøy maø ñöùng daäy. Ta laïi nghó: Ta nay chaéc chaén coù ñöôïc lôïi ích toát laønh (lôïi thieän). Vì sao? Vì taát caû chuùng sinh ñang ôû trong choán voâ minh, baùm chaéc laáy voâ minh, soáng trong tröùng voâ minh, maét tueä bò che chaén bao phuû. Ta caàn phaûi phaù boû caùi voû tröùng voâ minh ñoù, khieán taát caû chuùng sinh ñeàu ñöôïc toát ñeïp kieát töôøng an laïc.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Khi thaønh Phaät chöa ñöôïc bao laâu, Ta nhìn thaáy söï sinh ra cuõng nhö söï giaø ñi cuûa chuùng sinh trong coõi theá gian naøy. Coù keû thì caên taùnh thoâng minh lanh lôïi, coù keû caên taùnh trung bình, coù keû caên taùnh thaáp keùm ngu ñoän. Ñoái vôùiù keû coù caên taùnh thaáp keùm ñoù, thì tuøy theo haønh töôùng cuûa hoï maø tìm caùch ñieàu phuïc cheá ngöï. Cho ñeán nhö nhöõng keû khoâng chòu nghe dieãn giaûng chaùnh phaùp, caùc thöù ñeàu thieáu soùt, ñoái vôùi nhöõng chuùng sinh nhö theá, khi Ta nhìn thaáy vaø bieát roõ roài, seõ dieãn giaûng daïy doã chaùnh phaùp ñeå hoùa ñoä hoï vôùi taát caû taám loøng lo laéng thöông xoùt moät caùch bao la roäng lôùn.

Laïi nöõa, naøy A-nan! Ta laïi nghó: “Ta nay nhaát ñònh laø coù ñöôïc lôïi thieän, vì Ta sinh ra töø coõi theá gian ñaày taïp nhieãm oâ ueá toäi loãi naøy, nhöng taâm yù cuûa Ta trong taát caû moïi vieäc laøm, ñeàu khoâng heà bò nhuoäm dính ueá taïp ñoù”.


www.daitangkinh.org

- Phaàn thöù naêm: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Tuïng neâu chung: Nhö con, doøng thaáp keùm, doøng ngheøo, Naïn giaëc - kieáp sô - ñeán möôøi tuoåi, Ngöu hoùa, Thaéng thaân, Caâu loâ chaâu, Voâ ngaõ vaø coõi Duïc, coõi Saéc, Phaät töø ñònh khôûi nhaäp Nieát-baøn, Cuoái cuøng ñaïi y khoâng bò chaùy.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt laø baäc toái thöôïng, toái thaéng ñoái vôùi taát caû chuùng sinh, coù ngöôøi khoâng phaùt taâm ñaïi Boà-ñeà maø coù theå chaùnh tín xuaát gia chaêng?

Ñaùp: Boà-taùt luoân nhìn xem taát caû chuùng sinh ñeàu nhö con moät, luoân sieâng naêng tu taäp nghieäp thieän, nuoâi döôõng chuùng trôû neân thuaàn thuïc, coù ñöôïc caùc quaû baùo toát ñeïp, nhanh choùng thaønh töïu ngay trong hieän taïi. Phaùp laø nhö vaäy. Caùc chuùng Boà-taùt nhieàu nhö caùt soâng Haèng, chöa coù ai chaúng phaùt taâm ñaïi Boà-ñeà maø chaùnh tín xuaát gia ñöôïc caû. Nhö ñieàu ñaõ noùi töùc laø khoâng neân meâ say duïc laïc.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khoâng sinh vaøo doøng doõi haï tieän thaáp keùm? Ñaùp: Doøng doõi thaáp keùm thì quen thoùi löôøi bieáng khinh nhôøn.

Trong khi Boà-taùt luoân luoân lìa boû söï löôøi nhaùc khinh maïn, maø gaàn guõi tu taäp caùc phaùp thieän vaø laøm vieäc boá thí. Theá neân Boà-taùt quyeát ñònh phaûi sinh vaøo doøng doõi cao quyù. Neáu Boà-taùt sinh ra töø doøng doõi thaáp keùm thì seõ bò choáng baùng cheâ bai.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khoâng sinh töø doøng doõi ngheøo heøn? Ñaùp: Doøng doõi ngheøo heøn thì thöôøng quen thoùi tham lam keo kieät

hoái tieác. Trong khi Boà-taùt luoân luoân xa lìa taät xaáu tham lam keo kieät luyeán tieác maø gaàn guõi tu taäp, roäng laøm haïnh boá thí, khoâng heà luyeán tieác keo kieät. Theá neân Boà-taùt nhaát quyeát phaûi sinh trong doøng doõi giaøu sang. Töùc laø Boà-taùt coù ñuû caùc thöù saéc-thanh-höông-vò-xuùc maø khoâng phaûi traûi qua gian khoå. Mình vaø ngöôøi ñeàu bình ñaúng khi thoï duïng. Laïi neáu Boà- taùt sinh töø nhaø ngheøo thì seõ bò khinh khi.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khoâng sinh vaøo choán bieân giôùi heûo laùnh vaø choán nhieàu giaëc cöôùp queâ muøa xaáu xí?

Ñaùp: Nôi bieân giôùi xa xoâi heûo laùnh thì ñoái vôùi caùc kieán thöùc hieåu bieát vaø giôùi haïnh ñeàu raát khoù khaên khoå nhoïc, khoâng töông ñoàng vôùi haïnh Boà-taùt. Trong khi Boà-taùt luoân sieâng naêng tu taäp caùc phaùp thieän, nuoâi lôùn thaønh thuïc trong hieän taïi, caùc quaû baùo toát laønh cao ñeïp seõ nhanh choùng


hoaøn thaønh. Theá neân Boà-taùt quyeát ñònh phaûi sinh vaøo choán kinh thaønh trung taâm cuûa ñaát nöôùc. ÔÛ ñoù giaû söû coù nhieàu chuùng sinh lôïi caên thanh tònh may gaëp ñöôïc Boà-taùt ñaïi oai ñöùc, song nhöõng ngöôøi naøy cuõng khoâng theå phaùt khôûi ñöôïc caùc phaùp thieän voâ laäu thuø thaéng nhaát ñöôïc, ñoù laø nhöõng phaùp Boà-ñeà ñaùo bæ ngaïn, Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng, Boà-ñeà Duyeân giaùc, Boà-ñeà Thanh vaên, cuøng caùc thieän caên thuø thaéng vi dieäu.

Hoûi: Taïi sao Boà-taùt khoâng sinh vaøo thôøi kieáp sô, ôû thôøi tuoåi thoï con ngöôøi môùi ñaàu laø taùm vaïn naêm.

Ñaùp: Ngöôøi ôû thôøi kieáp sô thì caên taùnh meàm yeáu, vieäc laøm cuûa hoï nhieàu ngu si ñaàn ñoän, thuoäc loaïi chaát phaùc thaät thaø neân khoâng ñoàng tính chaát vôùi Boà-taùt. Boà-taùt Ñaïi só coù oai ñöùc to lôùn, ñaõ coù moät thôøi gian laâu daøi sieâng naêng tu taäp caùc phaùp thieän vaø nuoâi lôùn thaønh thuïc. Giaû nhö coù chuùng sinh caên taùnh lanh lôïi thanh tònh gaëp ñöôïc Boà-taùt ñaïi oai ñöùc, song cuõng khoâng theå phaùt khôûi caùc phaùp thieän voâ laäu ñöôïc.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt laïi khoâng sinh vaøo luùc loaøi ngöôøi coù tuoåi thoï toái ña laø möôøi tuoåi?

Ñaùp: Vì loaøi ngöôøi khi tuoåi thoï toái ña coøn möôøi tuoåi thì coù raát nhieàu toäi aùc, raát nhieàu phieàn naõo, neân khoâng gioáng tính chaát cuûa Boà-taùt. Theá neân Boà-taùt coù oai ñöùc lôùn, khoâng sinh vaøo loaøi ngöôøi coù tuoåi thoï möôøi tuoåi.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt laïi khoâng sinh vaøo chaâu Taây Cuø-ñaø-ni? Ñaùp: Ngöôøi thuoäc chaâu Taây Cuø-ñaø-ni coù caên taùnh vaø phaåm chaát

meàm yeáu, vieäc laøm nhieàu ngu si ñaàn ñoän, thuoäc loaïi chaát phaùc thaät thaø khoâng gioáng tính chaát cuûa Boà-taùt. Trong khi Boà-taùt ñaïi oai ñöùc thì luoân sieâng naêng tu taäp caùc phaùp thieän, nuoâi naáng phaùp thieän theâm lôùn vaø thaønh thuïc. Ngay trong hieän taïi caùc quaû baùo toát laønh cao quyù nhanh choùng hoaøn thaønh. Theá neân quyeát ñònh ôû trung taâm coõi nöôùc lôùn. Giaû söû coù chuùng sinh caên taùnh lanh lôïi thanh tònh gaëp ñöôïc Boà-taùt ñaïi oai ñöùc, song cuõng khoâng theå phaùt khôûi ñöôïc caùc phaùp thieän voâ laäu, nhö laø caùc phaùp Boà-ñeà ñaùo bæ ngaïn, Boà-ñeà Duyeân giaùc, Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc Voâ thöôïng, Boà-ñeà Thanh vaên, vaø thieän caên voâ laäu thuø thaéng khaùc.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt khoâng sinh vaøo chaâu Ñoâng Thaéng thaân? Ñaùp: Cuõng nhö ôû chaâu Taây Cuø-ñaø-ni, caùc vieäc cuõng ñaõ noùi roäng. Hoûi: Vì sao Boà-taùt khoâng hoùa sinh vaøo chaâu Baéc Caâu-loâ? Ñaùp: Vì ngöôøi ôû chaâu Baéc Caâu-loâ coù caên taùnh vaø phaåm chaát meàm

yeáu, vieäc laøm nhieàu ngu ñoän, thuoäc loaïi chaát phaùc thöïc thaø, thöôøng ñeo ñuoåi caùc coâng vieäc gian khoå, khoâng gioáng tính chaát cuûa Boà-taùt. Boà-taùt Ñaïi só coù oai ñöùc to lôùn trong suoát thôøi gian daøi luoân sieâng naêng tu taäp


www.daitangkinh.org

caùc phaùp thieän, nuoâi döôõng chuùng ñöôïc thaønh thuïc. Trong hieän tieàn caùc quaû baùo toát laønh cao quyù nhanh choùng keát thaønh. Theá neân Boà-taùt nhaát quyeát sinh taïi trung taâm cuûa moät coõi nöôùc lôùn. Giaû söû coù chuùng sinh lôïi caên thoâng minh, thanh tònh gaëp ñöôïc Boà-taùt ñaïi oai ñöùc, song cuõng khoâng theå ñoái vôùi taát caû xöù sôû maø phaùt khôûi caùc thieän caên voâ laäu thuø thaéng nhaát.

Maø con ngöôøi ôû chaâu Baéc Caâu-loâ thì laïi khoâng chaáp ngaõ sôû. ÔÛ ñaây hoûi: Vì sao ngöôøi chaâu Baéc Caâu-loâ laïi khoâng chaáp ngaõ sôû? Ñaùp: Vì coù soá ñoâng chuùng sinh ñoái vôùi nhieàu caûnh giôùi roäng lôùn,

maø soá caûnh giôùi nhaän ñöôïc ñeàu raát thích yù, bình ñaúng khoâng khaùc nhau, neân khoâng coù ngaõ sôû.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt laïi khoâng sinh vaøo caùc coõi trôøi thuoäc Duïc giôùi?

Ñaùp: Vì ôû coõi trôøi thuoäc Duïc giôùi, caùc Thieân chuùng ôû ñaáy meâ ñaém caûnh giôùi, öa thích phoùng daät, khoâng gioáng tính chaát cuûa Boà-taùt. Tuy coù theå tu taäp giöõ gìn moät phaàn nhoû phaïm haïnh nhöng khoâng theå roäng vì boán chuùng Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di maø dieãn giaûng roäng raõi veà phaïm haïnh, khieán caùc haøng trôøi, ngöôøi ñeàu ñaït ñöôïc nhieàu lôïi ích toát ñeïp. Do nhaân duyeân ñoù neân Boà-taùt khoâng sinh vaøo caùc coõi trôøi thuoäc Duïc giôùi.

Hoûi: Vì sao Boà-taùt laïi khoâng sinh vaøo caùc coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi? Ñaùp: ÔÛ caùc coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi, tuy chö Thieân coù theå tu trì moät

phaàn phaïm haïnh nhöng cuõng khoâng theå roäng raõi vì boán chuùng, taát caû ñeàu dieãn giaûng rieâng veà caùc phaïm haïnh khieán cho haøng trôøi, ngöôøi ñöôïc lôïi ích toát ñeïp. Vaû laïi, Boà-taùt khoâng theå ôû taïi caùc coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi maø chöùng nhaäp Nieát-baøn.

ÔÛ ñaây hoûi: Vì sao nôi caùc coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi khoâng nhaäp ñöôïc Nieát-baøn?

Ñaùp: Nghóa laø töôùng voâ saéc chính laø thoï xöù, cho neân chæ caàn taùc yù laø ñaõ chính thöùc nhaäp Nieát-baøn.

Hoûi: Nhö caùc vieäc vöøa noùi thì ñoù laø taâm baát thieän maø nhaäp, hay laø taâm voâ kyù maø nhaäp?

Ñaùp: Neân bieát ôû ñaây noùi laø taâm voâ kyù maø nhaäp. Hoûi: Vì sao chö Phaät Theá Toân ra ñôøi giaùo hoùa chuùng sinh, maø caùc

chuùng Thanh vaên hieàn só laïi nhaäp Nieát-baøn tröôùc, coøn Phaät thì nhaäp sau?

Ñaùp: Vì caùc chuùng Thanh vaên suoát thôøi gian laâu daøi khoâng giaùn ñoaïn sieâng naêng tu taäp caùc phaùp thieän, nuoâi lôùn chuùng thaønh thuïc, neân


ngay trong hieän tieàn, caùc quaû baùo toát laønh lieàn nhanh choùng thaønh töïu. Neáu nhö thaáy Phaät Theá Toân nhaäp Nieát-baøn tröôùc, thì caùc chuùng Thanh vaên kia duø coù bao nhieâu quaû baùo toát ñeïp cuõng khoâng theå hoaøn thaønh troïn veïn ñöôïc. Vaû laïi, phaùp laø nhö vaäy, nhö caùt soâng Haèng, chö Phaät Theá Toân coù bao nhieâu, thì chuùng Thanh vaên hieàn só ñeàu nhaäp Nieát-baøn tröôùc, coøn chö Phaät nhaäp sau. Nhö ñaõ noùi veà vieäc nhaäp Nieát-baøn, ñoù laø chö Phaät Theá Toân ñoái vôùi ñòa Baát ñoäng cuûa ñeä töù thieàn thì ñaõ chöùng nhaäp trong hieän taïi roài.

ÔÛ ñaây caàn hoûi: Vì sao Ñöùc Theá Toân laïi nhaäp Nieát-baøn hay chæ laø khôûi yù?

Ñaùp: Neáu coù choã khôûi thì seõ khoâng coù choã nhaäp. Hoûi: Vì sao Ñöùc Nhö Lai Theá Toân khi ñaõ nhaäp Nieát-baøn roài, Thaùnh

theå ñaõ ñöôïc hoûa thieâu maø ñaïi y cuûa Ngaøi vaãn coøn nguyeân veïn nhö cuõ, hoaëc trong hay ngoaøi ñeàu khoâng hö hao chuùt naøo?

Ñaùp: Ñoù laø do oai löïc cuûa chö Thieân, nghóa laø vì chö Thieân ñoái vôùi Phaät Theá Toân heát loøng tònh tín, tin töôûng chí thaønh. Vaû laïi coù hai thöù caám khoâng cho thieâu ñoát, ñoù laø noäi thaân vaø ngoaïi taøi. Neân bieát ñaây laø do thaàn löïc cuûa Phaät maø ñöôïc theá.

------------------

- Phaàn thöù saùu: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 1)

Tuïng neâu chung: Hai duyeân - Hai chuùng kia xuaát hieän, Thanh vaên vaø ba ngaøn ñaïi thieân, Ñaïi töø ñaïi bi hai thöù taâm, Chaúng nghó baøn, cuøng phaùp tuøy thuaän, Vieäc laøm khaùc nhau ôû trong chuùng, Nhö voi chuùa vaø vieäc ñòa nguïc.

Hoûi: Vì sao Phaät vaø Luaân vöông ñeàu coù ñuû ba möôi hai töôùng ñaïi tröôïng phu, maø moät vò goïi laø Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc, coøn vò kia thì goïi laø Chuyeån luaân Thaùnh vöông?

Ñaùp: Chuyeån luaân Thaùnh vöông laø do kieáp tröôùc ñaõ tu nhaân tích ñöùc laøm phöôùc raát nhieàu, vaø trong suoát thôøi gian daøi thöôøng nghó: Ta neân roäng tu haïnh boá thí, gieo troàng caùc phöôùc thieän cao quyù, nuoâi lôùn taát caû chuùng sinh, luoân giöõ gìn giôùi haïnh ñöôïc thanh tònh. Caû theá gian ngu toái meâ môø khoâng nôi nöông nhôø, khoâng ai cöùu ñoä, Ta seõ cöùu ñoä taát caû.

Coøn Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc laø tuøy theo caùc vieäc


www.daitangkinh.org

laøm, taát caû caùc phaùp thieän, boá thí khaép cho taát caû chuùng sinh ôû theá gian, phaùt nguyeän roäng lôùn, vaø ñuùng nhö lôøi nguyeän maø thöïc hieän. Boû nhaø ra ñi xuaát gia, ñöôïc chöùng quaû Chaùnh giaùc. Do nhaân duyeân ñoù maø caû Chuyeån luaân Thaùnh vöông vaø Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu coù ñaày ñuû ba möôi hai töôùng ñaïi tröôïng phu.

Hoûi: Vì sao Phaät vaø baäc Duyeân giaùc tuy cuøng ôû moät thôøi nhöng laïi khoâng gaëp nhau?

Ñaùp: Caùc chuùng Duyeân giaùc ñaõ trong moät thôøi gian laâu daøi tu phaùp Duyeân giaùc, quaû baùo toát laønh cao quyù ñaõ hoaøn thaønh nhanh choùng ngay trong hieän taïi, khoâng coøn ñieàu gì phaûi öôùc nguyeän mong caàu, coøn ñoái vôùi phaùp toái thöôïng (Ñaïi thöøa) thì khoâng chòu thöïc hieän tu haønh. Laïi cuõng khoâng öa thích gaàn guõi cung kính chieâm ngöôõng Ñöùc Nhö Lai. Do nhaân duyeân ñoù maø Phaät vaø Duyeân giaùc khoâng xuaát hieän cuøng moät thôøi.

Hoûi: Vì sao trong moät luùc khoâng xuaát hieän hai vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông?

Ñaùp: Chuyeån luaân Thaùnh vöông do kieáp tröôùc tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu. Töùc laø trong suoát thôøi gian daøi luoân sieâng tu caùc phaùp thieän. Cuøng coù moät chieác loïng vi dieäu truøm khaép taát caû. Moät vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông xuaát hieän thì xem taát caû chuùng sinh, coù caûm töôûng nhö laø moät ñöùa con duy nhaát. Moät vò Luaân vöông xuaát hieän thì cuøng moät caûnh giôùi, ai cuõng toân troïng cuùng döôøng, tuøy theo choã maø laøm taát caû caùc nghieäp thieän, caùc öôùc nguyeän vaø quaû baùo toát ñeïp ñeàu hoaøn thaønh nhanh choùng trong hieän tieàn. Do nhaân duyeân ñoù maø hai vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông khoâng theå ñoàng thôøi xuaát hieän.

Hoûi: Vì sao hai Ñöùc Phaät Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng cuøng thôøi xuaát hieän?

Ñaùp: Boà-taùt ôû nhieàu kieáp tröôùc ñaõ tu nhaân tích ñöùc, laøm phöôùc raát nhieàu. Nghóa laø trong suoát thôøi gian daøi chæ coù moät thaày daïy duy nhaát, chæ coù moät loaïi tu taäp duy nhaát maø haønh caùc phaùp thieän, tuøy theo choã thöïc hieän laøm vieäc nhöng cuøng moät giaûi thoaùt, chæ coù moät baäc ñaùng toân quyù duy nhaát, chæ coù moät baäc ñaïi trí duy nhaát taïo caùc nghieäp thieän, luoân nuoâi lôùn chuùng cho ñeán thaønh thuïc. Trong cuøng moät luùc, khoâng coù hai quaû baùo cuøng hieän tieàn khôûi leân. Vaäy nghóa laø sao? Vì hai caùi khoù maø cuøng luùc xaûy ra. Vì lyù do ñoù maø trong moät thôøi, khoâng coù hai Ñöùc Phaät Nhö Lai cuøng ra ñôøi.

Hoûi: Vì sao ngöôøi phuï nöõ khoâng theå laøm Chuyeån luaân Thaùnh vöông, khoâng theå thaønh Ñeá thích hay Phaïm vöông, Ma vöông, cuõng khoâng theå chöùng ñöôïc quaû Boà-ñeà Duyeân giaùc hay chöùng ñöôïc quaû Voâ


thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà? Ñaùp: Vì ngöôøi phuï nöõ coù söùc thieän yeáu keùm, coøn ngöôøi nam thì

söï taïo döïng caùc caên löïc ham thích öa muoán maïnh meõ, do hoï coù taâm öa thích laøm thieän raát maïnh meõ, traùi laïi ngöôøi nöõ thì khoâng coù theá löïc maïnh, neân vieäc taïo nhaân toát cho nghieäp thieän ñeàu laø do ngöôøi nam laøm caû. Vaû laïi, ngöôøi nöõ thì khoâng coù lôïi caên thoâng minh baèng vaø chæ coù ngöôøi nam môùi ñuû söùc coù theå hoaøn thaønh. Vaû laïi, söùc löïc toát ñeïp cuûa ngöôøi nam ngaøy caøng phaùt trieån maïnh hôn neân hay thu nhaäp ñöôïc caùc caên nghieäp lôïi ích cao quyù. Do nguyeân nhaân ñoù maø ngöôøi nöõ khoâng theå laøm Chuyeån luaân Thaùnh vöông, cuõng khoâng theå thaønh töïu ñöôïc Ñeá thích, Phaïm vöông, Ma vöông, cuõng khoâng theå chöùng ñöôïc quaû Boà-ñeà Duyeân giaùc vaø caû quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.

Hoûi: Vì sao chö Phaät Theá Toân ñöôïc ñaày ñuû trí voâ bieân, ñaày ñuû tueä voâ bieân vaø ñaày ñuû bieän taøi voâ bieân?

Ñaùp: Vì Boà-taùt suoát thôøi gian daøi ñoái vôùi ba thöù tueä ñoù luoân gaàn guõi tu taäp, roäng laøm caùc haïnh boá thí. Nghóa laø ñoái vôùi ba tueä Vaên- Tö- Tu ñaõ thaønh töïu laïi caøng sieâng naêng coá gaéng maïnh meõ boài ñaép. Do nhaân duyeân ñoù maø chö Phaät Theá Toân coù ñaày ñuû voâ bieân trí tueä, voâ bieân bieän taøi.

Hoûi: Vì sao chö Phaät Theá Toân coù theå phaùt ra tieáng noùi nhieäm maàu thanh tònh khieán cho khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeàu nghe thaáy vaø ñeàu thaáu hieåu?

Ñaùp: Vì chö Phaät Theá Toân thaønh ñaïo chöa ñöôïc bao laâu thì laïi truï vaøo coõi Phaïm thanh tònh, neân khieán cho taát caû nhöõng ai thöôøng gaàn guõi nghe ñöôïc thì lieàn giaûi thoaùt.

Tuïng noùi: An truï chaùnh giaùc cuûa chö Phaät, Phaùt sinh tinh taán caàu xuaát ly, Phaù tan sinh töû söùc ñaïi quaân, Khaùc naøo voi maïnh phaù nhaø coû. Nay chaùnh phaùp luaät thanh tònh naøy, Taâm khoâng buoâng lung, laøm ñieàu thieän, Lieàn ñoaïn döùt ñöôïc voøng sinh töû, Heát taát caû khoå ñeán ngoïn nguoàn.

Vôùi lôøi keä nhö theá, taát caû chuùng sinh khaép moïi theá giôùi ñeàu ñöôïc nghe thaáy, thaáu hieåu roõ raøng. Ñaáy chính laø tieáng noùi maàu nhieäm thanh tònh cuûa Nhö Lai, vang voïng khaép ba ngaøn ñaïi thieân theá giôùi ñeàu nghe thaáy.


www.daitangkinh.org

LUAÄN THI THIEÁT

QUYEÅN 4

- Phaàn thöù saùu: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 2)

Trong luaän coù hoûi: Do söï kieän naøo maø bieát ñöôïc Ñöùc Theá Toân Chaùnh giaùc ñoái vôùi taát caû chuùng sinh coù loøng Ñaïi Bi thöông xoùt vöôït hôn taát caû?

Ñaùp: Ñöùc Theá Toân vì thaáy taát caû chuùng sinh ôû theá gian ñeàu bò beänh nhieãm phieàn naõo, bò phieàn naõo böùc baùch eùp ngaët, bò moïi loaïi phieàn naõo gaây toån haïi, khoâng theå cöùu thoaùt, khoâng choã quay veà, khoâng nôi höôùng ñeán... Do söï kieän ñoù maø Ñöùc Theá Toân sau khi thaønh Chaùnh giaùc chöa ñöôïc bao laâu, lieàn vì caùc chuùng sinh maø giaùo hoùa cöùu ñoä. Theá neân noùi laø loøng Ñaïi Bi vöôït hôn taát caû.

Hoûi: Vì sao khi Boà-taùt nhaäp ñònh taâm Töø thì thaân cuûa Boà-taùt, löûa khoâng theå ñoát chaùy ñöôïc, nöôùc khoâng theå nhaän chìm ñöôïc, dao gaäy khoâng theå thöông toån ñöôïc, caùc ñoäc haïi khoâng theå haïi ñöôïc. Vaø laïi khoâng ôû trong khoaûng aáy maø nhaäp dieät ñöôïc?

Ñaùp: Vì ñònh khoâng naõo haïi thì khoâng coù ñònh ñeå nhaäp, khoâng coù caû söï khoâng naõo haïi neân söï tieáp xuùc vôùi naõo haïi cuõng khoâng (khoâng thaáy coù naõo haïi), vaø khoâng coù taâm ñoàng phaàn vôùi coõi dieät. Do nguyeân nhaân ñoù cho neân Boà-taùt khi nhaäp ñònh taâm Töø thì caùc thöù nöôùc, löûa, dao, gaäy, chaát ñoäc khoâng theå haïi ñöôïc. Laïi cuõng khoâng ôû trong khoaûng aáy maø dieät.

Hoûi: Vì sao khi nhaäp vaøo ñònh voâ töôûng vaø ñònh dieät taän thì caùc thöù nöôùc, löûa, ñao, gaäy, chaát ñoäc khoâng theå haïi ñöôïc, laïi cuõng khoâng ôû trong khoaûng aáy maø dieät?

Ñaùp: Ñoù laø ñònh khoâng naõo haïi, thì khoâng coù ñònh ñeå nhaäp, cuõng khoâng coù söï tieáp xuùc vôùi söï khoâng naõo haïi, vaø khoâng coù taâm höôùng veà nôi coõi dieät. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù ñöôïc caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao khi Boà-taùt coøn naèm trong thai meï maø meï cuûa Boà-taùt khoâng bò nöôùc, löûa, dao, gaäy, chaát ñoäc gaây naõo haïi, cuõng khoâng ôû trong


khoaûng aáy maø dieät? Ñaùp: Ñoù laø do oai löïc to lôùn cuûa Boà-taùt. Vì vôùi söùc löïc toát laønh cao

quyù ñoù neân khieán meï cuûa Boà-taùt khoâng bò caùc thöù aáy naõo haïi. Hoûi: Vì sao thaân cuûa Boà-taùt khoâng bò nöôùc, löûa, dao, gaäy, chaát ñoäc

laøm haïi ñöôïc, cuõng khoâng ôû trong khoaûng aáy maø dieät? Ñaùp: Vì so vôùi taát caû chuùng sinh thì Boà-taùt laø toái thaéng, so vôùi

nhöõng baäc cuøng loaïi (Boà-taùt khaùc) cuõng laïi toái thaéng. Hoûi: Vì sao thaân cuûa Dieäm-ma vöông cuõng khoâng bò nöôùc, löûa,

dao, gaäy laøm haïi, cuõng khoâng ôû trong khoaûng aáy maø dieät? Ñaùp: Vì Dieäm-ma vöông ñoái vôùi caùc loaïi chuùng sinh thuoäc coõi

Dieäm-ma luoân ñöôïc hôn troäi, do ñoù maø coù caùc vieäc nhö theá. Hoûi: Vì sao thaân cuûa caùc voi chuùa AÙi-la-phöôïc-noa vaø Thieän truï

khoâng bò nöôùc, löûa, dao, gaäy v.v... laøm haïi ñöôïc, cuõng khoâng ôû trong khoaûng aáy maø dieät?

Ñaùp: Caùc voi ñoù thuoâïc loaøi baøng sinh (thuù vaät), so vôùi caùc gioáng thuù khaùc thì noù vöôït troäi hôn caû. Do ñoù maø coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao caùc loaøi chuùng sinh hoaëc ñoïa trong ñòa nguïc phaûi chòu khoå sôû voâ cuøng, nhöng laïi khoâng ôû trong khoaûng aáy maø dieät?

Ñaùp: Ñoù laø nghieäp baùo thieâu ñoát, vì söï chòu khoå cuûa nghieäp baùo chöa heát, do ñoù maø coù caùc vieäc nhö theá.

------------------

Phaàn thöù baûy: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Laïi nöõa, coù moät thôøi Phaät nguï taïi nöôùc Xaù-veä, Ngaøi baûo vôùi caùc chuùng Bí-soâ: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Coù ba phaùp goïi laø nhô baån beân trong, laø caùi chöùa giaáu beân trong vaø oaùn thuø beân trong. Ba phaùp ñoù laø tham, saân, si.

Naøy caùc thaày Bí-soâ! Vì sao laïi goïi tham, saân, si laø söï nhô baån beân trong, laø caùi chöùa giaáu ôû trong vaø oaùn thuø beân trong? Nghóa laø nhö coù ngöôøi cuøng baïn xaáu laøm caùc vieäc nhö chieám ñoaït xaâm phaïm vaät cuûa ngöôøi khaùc ñeå thoï duïng, taïo moïi toäi aùc khaùc..., cho ñeán gieát haïi... AÁy laø loøng tham aùi cuûa ngöôøi ñoù taêng maïnh neân ñem caû thaân khaåu yù ra laøm ñuû caùc vieäc aùc. Khi gaây toäi aùc xong, do ñoù phaûi chòu ñoïa vaøo ñöôøng aùc ñòa nguïc. Ñoái vôùi saân vaø si cuõng nhö vaäy.

Naøy caùc thaày Bí-soâ! Theá neân ba phaùp tham, saân, si goïi laø söï nhô baån beân trong, laø caùi chöùa giaáu ôû trong vaø oaùn thuø beân trong. Ñöùc Theá Toân Thieän Theä noùi nhö theá ñaõ xong, nhaèm toùm taét neân noùi keä:


www.daitangkinh.org

Khoâng bieát roõ raøng phaùp tham aùi, Vôùi phaùp tham aùi chaúng xeùt löôøng, Tham aùi vôùi ngöôøi ñoù laøm moät, Ngöôøi ñoù rôi vaøo choán toái taêm. Ngöôøi tham nhieãm soáng ñôøi voâ ích, Do taâm tham nhieãm sinh meâ ñaém, Khi khôûi tham nhieãm taâm lo sôï, Phaûi bieát keû aáy chaúng hieåu gì. Neáu gioûi ñoaïn tröø caùc tham aùi, Ngöôøi aáy khoâng coøn dính buïi aùi, Khi tham aùi chaúng theå chuyeån lay, Khaùc naøo hoa sen khoâng dính nöôùc.

Khoâng bieát roõ raøng phaùp giaän döõ, Vôùi phaùp giaän döõ chaúng xeùt löôøng, Giaän hôøn vôùi keû aáy laøm moät, Keû aáy rôi vaøo choán toái taêm. Ngöôøi hay giaän soáng ñôøi voâ ích, Do taâm giaän döõ sinh loãi laàm, Trong khi giaän döõ taâm lo sôï, Phaûi bieát keû aáy chaúng hieåu gì. Neáu gioûi ñoaïn tröø taät giaän döõ, Lieàn ñoái caûnh giaän maø khoâng giaän, Khi aáy giaän döõ seõ rôi maát, Khaùc naøo traùi chín töï ruïng rôi.

Khoâng bieát roõ raøng phaùp si meâ, Vôùi phaùp si meâ chaúng xeùt löôøng, Si meâ vôùi keû noï laøm moät, Keû noï lieàn rôi choán toái taêm. Ngöôøi si meâ soáng ñôøi voâ ích, Do loøng si meâ neân laàm laïc, Khi coù si meâ taâm lo sôï, Phaûi bieát keû noï chaúng hieåu gì. Neáu gioûi ñoaïn tröø thoùi si meâ, Chaúng bò caûnh meâ laøm ngu muoäi, Khi si meâ aáy bò phaù roài, Khaùc naøo maët trôøi xua boùng toái.


Neáu bieát roõ raøng ba phaùp ñoù, Nhaát ñònh khoâng ñoïa vaøo ñöôøng döõ, Taâm nhö caét ñöùt caây Ña la, Chaët troïn roài khoâng coøn soáng laïi. Theá neân ba phaùp tham, saân, si, Phaûi neân caét ñöùt chaúng coøn gì, Ngöôøi tu khi phaùt sinh tueä lôùn, Khoå kia döùt heát chaúng coøn chi.

Hoûi: Do ñaâu maø coù ngöôøi tham lam toät ñoä? Ñaùp: Neáu nhö coù ngöôøi luoân gaàn guõi reøn taäp caên baát thieän tham,

coøn ñoái vôùi caên thieän khoâng tham laïi khoâng gaàn guõi tu taäp reøn luyeän. Ñoái vôùi caùc töôûng ham muoán (duïc), nhaân ham muoán, taàm (xeùt tìm) ham muoán thì luoân gaàn guõi reøn taäp. Coøn ñoái vôùi caùc töôûng xuaát ly, nhaân xuaát ly vaø taàm xuaát ly vöôït thoaùt thì khoâng chòu tu taäp reøn luyeän. Ñoái vôùi caùc vaät thoï duïng ñeïp ñeõ ôû theá gian thì do taâm tham ñaém maø sieâng naêng thöïc hieän. Coøn ñoái vôùi caùc vaät thoï duïng khoâng trang nghieâm ñeïp ñeõ ôû theá gian thì khoâng sieâng naêng tu taäp thöïc hieän. Ñoái vôùi caùc phaùp thieän cao quyù laø vieäc ñaùng laøm maø khoâng laøm, laïi khoâng tö duy tìm hieåu, khoâng chòu tu haïnh Tam-ma-ñòa, khoâng kheùo giöõ gìn caùc caên nghieâm ngaët kyõ caøng. AÊn uoáng voâ ñoä khoâng bieát löôïng ñònh, ñaàu hoâm cuoái ñeâm thöùc traéng ñeå laøm caùc vieäc aùc. Khoâng heà tu taäp Xa-ma-tha vaø Tyø-baùt-xaù-na. Ñoái vôùi caùc ñieàu taùc yù traùi lyù thì laïi luoân tu taäp thöïc hieän. Nhöõng ngöôøi nhö theá goïi laø keû tham aùi toät ñoä. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ trôû thaønh nhöõng keû luoân ca xöôùng muùa haùt ñôøn ñòch ñuøa vui vaø nhöõng ngöôøi nöõ..., giaû söû nhö ñöôïc sinh leân thieân cung thì cuõng sinh vaøo caùc coõi trôøi thuoäc Duïc giôùi, laø do nhaân ñoù maø coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù nhöõng ngöôøi giaän hôøn toät ñoä? Ñaùp: Neáu nhö coù ngöôøi ñoái vôùi caên baát thieän giaän döõ maø luoân gaàn

guõi reøn taäp, coøn ñoái vôùi caên thieän khoâng giaän döõ laïi khoâng gaàn guõi tu taäp reøn luyeän. Vaø ñoái vôùi caùc töôûng giaän döõ, nhaân giaän döõ, taàm giaän döõ thì luoân gaàn guõi reøn taäp taïo taùc. Coøn ñoái vôùi caùc töôûng khoâng giaän döõ, nhaân khoâng giaän döõ vaø taàm khoâng giaän döõ thì khoâng chòu tu taäp reøn luyeän. Vieäc khoâng ñaùng giaän hôøn maø cöù noåi tam baønh leân thì luoân gaàn guõi taäp luyeän taùnh xaáu ñoù, coøn ñoái vôùi taâm Töø Tam-ma-ñòa thì chaúng chòu tu haønh reøn taäp. Ñoái vôùi vieäc cheát choùc taøn haïi thì sieâng naêng luyeän taäp, coøn vieäc khoâng gieát haïi thì chaúng heà laøm, khoâng tu taäp gì caû. Ñoái


www.daitangkinh.org

vôùi caùc caên moân saâu kín thì khoâng heà giöõ gìn baûo hoä. AÊn uoáng voâ ñoä khoâng bieát ñònh löôïng, ñaàu hoâm cuoái ñeâm luoân thöùc traéng ñeå gaây toäi aùc. Chaúng heà tu taäp chuùt naøo veà Xa-ma-tha hay Tyø-baùt-xaù-na. Ñoái vôùi caùc ñieàu taùc yù ñuùng lyù thì khoâng bao giôø ñeå yù tu taäp reøn luyeän. Nhöõng ngöôøi nhö theá töùc laø nhöõng keû giaän hôøn toät ñoä. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ trôû thaønh caùc loaøi ong, moït, loaøi ba maét, truøng traêm chaân, laø do nguyeân nhaân naøy maø coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù ngöôøi si meâ toät ñoä? Ñaùp: Neáu nhö coù ngöôøi ñoái vôùi caên baát thieän si meâ maø luoân gaàn

guõi reøn taäp, coøn ñoái vôùi caên thieän khoâng si meâ laïi khoâng gaàn guõi tu taäp reøn luyeän. Ñoái vôùi caùc töôûng taøn haïi, nhaân taøn haïi, taàm taøn haïi, thì luoân gaàn guõi reøn luyeän taïo taùc. Coøn ñoái vôùi caùc töôûng khoâng haïi, nhaân khoâng haïi, taàm khoâng haïi thì khoâng chòu tu taäp reøn luyeän. Ñoái vôùi caùc kieán chaáp thì thöôøng reøn taäp, ñeán nhö caùc ñieàu quaùi laï, caùc ñieàm baát töôûng v.v... cuõng thöôøng reøn luyeän. Do caùc nhaân toá ñoù maø trong noäi taâm khoâng theå naøo suy xeùt tìm hieåu veà phaùp duyeân sinh, cuõng nhö khoâng theå laéng taâm xeùt tìm quan saùt caùc haønh sinh dieät voâ thöôøng cuûa naêm uaån. Goïi phaùp naøy laø saéc taïo thaønh, laø saéc tuï taäp, laø saéc ñaõ dieät maát. Cuõng nhö thoï-töôûng-haønh-thöùc ñaõ taïo thaønh, laø thöùc ñaõ tuï taäp vaø töø thöùc maø dieät maát. Ngöôøi naøy ñoái vôùi caùc caên moân aån kín khoâng theå giöõ gìn baûo hoä ñöôïc. AÊn uoáng thì voâ ñoä khoâng bieát ñònh löôïng, ñaàu hoâm cuoái ñeâm thöùc traéng maø taïo toäi aùc, khoâng heà bieát ñeán vieäc tu taäp Xa-ma-tha, Tyø-baùt- xaù-na. Ñoái vôùi caùc ñieàu taùc yù khoâng ñuùng lyù thì laïi thöôøng reøn luyeän taïo taùc. Nhöõng ngöôøi nhö theá ñuùng laø si meâ toät ñoä. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ trôû thaønh caùc loaøi voi ngöïa, laïc ñaø, löøa, deâ, nai, boø, heo v.v..., laø do nhaân duyeân ñoù, neân söï vieäc noù nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu goïi laø ngöôøi khoâng tham lam toät baäc? Ñaùp: Nghóa laø neáu coù ngöôøi naøo ñoái vôùi caên thieän khoâng tham maø

thöôøng gaàn guõi tu taäp, khoâng bao giôø tu taäp caùc caên baát thieän nhö tham. Ñoái vôùi caùc töôûng xuaát ly, nhaân xuaát ly, taàm xuaát ly thì luoân tu taäp reøn luyeän, maø khoâng bao giôø sieâng naêng reøn luyeän caùc töôûng tham duïc, nhaân tham duïc vaø taàm tham duïc. Ñoái vôùi caùc thöù thoï duïng khoâng ñeïp ñeõ cuûa theá gian thì sieâng naêng reøn luyeän tu haønh, traùi laïi khoâng bao giôø reøn luyeän caùc thöù thoï duïng ñeïp ñeõ. Ñoái vôùi caùc phaùp thieän luoân suy tö tìm hieåu, sieâng naêng tu taäp phaùp Tam-ma-ñòa, maø chaúng heà reøn luyeän caùc phaùp baát thieän. Luùc naøo cuõng giöõ gìn caùc caên moân aån kín. AÊn uoáng thì bieát ñònh löôïng, ñaàu hoâm cuoái ñeâm khoâng nguû nghæ maø sieâng naêng tu taäp caùc haïnh thieän, tu taäp Xa-ma-tha, Tyø-baùt-xaù-na. Ñoái vôùi caùc taùc


yù ñuùng lyù thì sieâng naêng tu taäp, khoâng bao giôø reøn luyeän tu taäp caùc taùc yù khoâng ñuùng lyù. Nhöõng ngöôøi nhö theá laø keû khoâng tham lam toät baäc. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ trôû thaønh nhöõng Tieân nhaân, nhöõng vò xuaát gia, nhöõng baäc Tröôûng giaû v.v..., hoaëc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh leân coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi? Laø do nhaân ñoù maø coù söï vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu goïi laø keû khoâng giaän döõ toät baäc? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù nhöõng ngöôøi ñoái vôùi caên thieän khoâng giaän

döõ thì luoân gaàn guõi tu taäp, traùi laïi khoâng heà reøn luyeän tu taäp caên baát thieän giaän döõ. Ñoái vôùi caùc töôûng khoâng giaän döõ, nhaân khoâng giaän döõ vaø taàm khoâng giaän döõ thì luoân gaàn guõi reøn luyeän tu taäp, khoâng bao giôø reøn luyeän tu taäp caùc töôûng, caùc nhaân, caùc taàm giaän döõ. Vaø coøn tu taäp haïnh Tam-ma-ñòa, taâm Töø. Ñoái vôùi choã khoâng phaûi maø khôûi leân giaän döõ thì chaúng bao giôø laøm. Traùi laïi sieâng naêng tu phaùp baát haïi, khoâng heà gaàn guõi reøn taäp caùc phaùp gaây toån haïi. Luoân luoân giöõ gìn baûo hoä caùc caên moân aån kín AÊn uoáng luoân bieát ñoä löôïng. Ñaàu hoâm cuoái ñeâm thöôøng khoâng nguû nghæ, luoân sieâng naêng tu taäp reøn luyeän caùc phaùp thieän. Luoân tu haïnh Xa-ma-tha, Tyø-baùt-xaù-na. Ñoái vôùi caùc taùc yù ñuùng lyù thì luoân sieâng naêng tu taäp, khoâng bao giôø reøn luyeän caùc taùc yù khoâng ñuùng lyù. Nhöõng ngöôøi nhö theá chính laø keû khoâng giaän döõ toät baäc. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ trôû thaønh nhöõng Tieân nhaân, nhöõng vò xuaát gia, nhöõng baäc Tröôûng giaû v.v..., hoaëc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh leân coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi? Laø do nhaân ñoù maø coù söï vieäc nhö theá?

Hoûi: Do ñaâu maø goïi laø keû khoâng si meâ toät baäc? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù nhöõng ngöôøi ñoái vôùi caên thieän khoâng si meâ

thì luoân gaàn guõi tu taäp, traùi laïi khoâng bao giôø tu taäp reøn luyeän caên baát thieän si meâ ngu toái. Ñoái vôùi caùc töôûng, caùc nhaân, caùc taàm khoâng naõo haïi thì luoân gaàn guõi tu taäp vaø taïo taùc. Coøn ñoái vôùi caùc kieán chaáp, caùc ñieàu quaùi laï, caùc ñieàm baát töôøng thì khoâng bao giôø tu taäp laøm theo. Vì duyeân ñoù maø trong noäi taâm luoân suy tö tìm xeùt veà phaùp moân duyeân sinh, cuõng nhö laéng taâm quan saùt caùc haønh sinh dieät voâ thöôøng cuûa naêm uaån. Goïi phaùp naøy laø saéc taïo thaønh, laø saéc ñaõ tuï taäp, töø saéc ñaõ dieät maát. Nhö theá laø do thoï - töôûng - haønh - thöùc maø thaønh, laø thöùc ñaõ tuï taäp vaø töø thöùc maø dieät maát. Ngöôøi naøy luoân giöõ gìn baûo hoä caùc caên moân aån kín. AÊn uoáng luoân coù ñoä löôïng. Ñaàu hoâm cuoái ñeâm thöôøng khoâng nguû nghæ maø sieâng naêng tu taäp caùc phaùp thieän, luoân tu taäp phaùp Xa-ma-tha vaø Tyø-baùt-xaù- na. Ñoái vôùi caùc taùc yù ñuùng lyù thì luoân sieâng naêng tu taäp. Nhöõng ngöôøi nhö theá chính laø keû khoâng si meâ toät baäc. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao


www.daitangkinh.org

ñaây? Hoï seõ trôû thaønh caùc vò Tieân nhaân, nhöõng ngöôøi xuaát gia, nhöõng baäc Tröôûng giaû, hoaëc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh leân caùc coõi trôøi Saéc vaø Voâ saéc giôùi, laø do caùc nhaân naøy neân coù caùc vieäc nhö theá.

------------------

- Phaàn thöù taùm: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 1)

Tuïng neâu chung: Ñôøi tröôùc, khí nhô vaø chaéc naëng, Khí nhô gioù thoåi phaûi tan nhanh, Ñaày aép - thôû ra cuøng hít vaøo, Ngaøy ñeâm - caù ruøa ôû treân ñaát.

Nhö Phaät ñaõ giaûng noùi: Phaät baûo vôùi caùc thaày Bí-soâ: Caùc thaày Bí- soâ khoâng theå bieát roõ ñôøi tröôùc ñeàu do hai phaùp höõu vaø aùi. Ñoái vôùi ñôøi tröôùc neáu khoâng coù höõu vaø aùi thì ñôøi sau khoâng theå naûy sinh. Neáu ngöôøi coù theå bieát roõ caùc phaùp nhö theá, thì töï suy nghó veà caùc phaùp ñôøi sau. Coù aùi laøm duyeân thì chaúng bieát roõ höõu laø coù tieáp noái hay khoâng tieáp noái?

Coù ngöôøi ñaùp: Noù khoâng noái tieáp. Vì sao nhö theá? Nghóa laø do khoâng bieát roõ. Vì voâ minh neân caùc loaïi chuùng sinh beøn nghó: Khoâng roõ ôû ñôøi quaù khöù ta ñaõ coù hay laø khoâng coù. Neáu ôû ñôøi quaù khöù maø coù ta, töùc laø thöôøng. Coøn neáu ôû ñôøi quaù khöù khoâng coù ta, töùc laø ñoaïn. Vaø coøn caùc haønh coù nhaân hay khoâng coù nhaân? Neáu caùc haønh ñoù tröôùc ñaây coù nhaân roài, cuõng laø caùc haønh ñoù nhöng tröôùc thì khoâng coù nhaân. Theá neân neáu hieåu bieát roõ ñôøi tröôùc, thì caùc haønh xöa nay voán khoâng coù nhaân.

Hoûi: Vì sao keû chöa lìa boû duïc thì khi cheát roài (ñaõ thuù dieät), luùc duøng löûa thieâu thaân thì coù khí nhô, muøi hoâi bay leân phuû laáp khaép nôi. Coøn ngöôøi ñaõ lìa boû duïc, khi ñaõ cheát roài, duøng löûa ñoát thaân thì laïi khoâng coù khí nhô, muøi hoâi lan toûa khaép nôi?

Ñaùp: Keû chöa lìa duïc, thì trong thaân xaùc haõy coøn tinh huyeát khoâng saïch chaûy ra. Vì chaûy ra neân khi löûa ñoát chaùy thaân xaùc thì gioù thoåi mang khí nhô phuû laáp khaép nôi, khieán cho chö Thieân ñaïi oai löïc khoâng daùm haêng haùi maïnh daïn ñeán cuùng döôøng. Vì sao nhö theá? AÁy laø vì khí nhô chöa tan. Coøn ngöôøi ñaõ lìa boû duïc tình roài, khi ñaõ cheát, thaân xaùc khoâng coøn tinh huyeát khoâng saïch chaûy nöõa. Vì khoâng chaûy ra neân khi duøng löûa ñoát chaùy thaân xaùc thì khoâng coù khí nhô. Theá neân chö Thieân ñaïi oai löïc ñeàu maïnh daïn aân caàn ñeán thieát leã cuùng döôøng. Vì sao nhö theá? AÁy laø vì khoâng coù khí nhô.

Hoûi: Vì sao ngöôøi chöa lìa boû aùi duïc thì khi cheát roài, thaân theå laïi


cöùng ngaéc, naëng neà, khoâng meàm nheï. Coøn keû ñaõ lìa duïc thì khi cheát roài thaân theå seõ ñieàu hoøa meàm maïi, khoâng bò cöùng ngaéc, naëng neà?

Ñaùp: Vì ngöôøi chöa lìa duïc thì gioù treân khoâng thoåi aàm aàm maø nhaäp vaøo trong thaân xaùc, theá neân cöùng ngaéc naëng neà, khoâng meàm maïi nheï nhaøng. Coøn ngöôøi ñaõ lìa boû duïc roài, khi ñaõ cheát thì ngaên giöõ gioù ôû beân ngoaøi, neân thaân ñöôïc ñieàu hoøa meàm maïi, khoâng bò cöùng ngaéc naëng neà. Do nguyeân nhaân ñoù maø coù vieäc nhö theá.


www.daitangkinh.org

LUAÄN THI THIEÁT

QUYEÅN 5

- Phaàn thöù taùm: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 2)

Hoûi: Vì sao ngöôøi chöa lìa aùi duïc, khi cheát gioù beân treân thoåi aàm aàm nhaäp vaøo trong thaân, coøn ngöôøi ñaõ lìa aùi duïc, khi cheát khoâng coù gioù beân treân thoåi aàm aàm nhaäp vaøo thaân?

Ñaùp: Ngöôøi chöa lìa aùi duïc, khi cheát thì taâm khôûi sinh theo meâ ñaém beân ngoaøi, chaïy nhanh, gioù thoåi khieán maét môû ra, taâm trí bieán khaép, gioù aáy thoåi maõi khoâng ngöøng. Theá neân noùi gioù beân treân thoåi aàm aàm vaøo thaân ngöôøi aáy. Coøn ngöôøi lìa boû aùi duïc roài, khi cheát khoâng sinh khôûi taâm meâ ñaém beân ngoaøi, chaïy nhanh, neân khoâng coù gioù thoåi, maét cuõng khoâng môû nhaém, taâm cuõng khoâng bieán khaép, neân gioù aáy lieàn ngöng. Theá neân khoâng coù gioù beân treân thoåi aàm aàm nhaäp vaøo thaân ngöôøi aáy. Do nhaân duyeân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu khi maïng ngöôøi coøn soáng thì thaân theå nheï nhaøng laïi meàm maïi, nhöng khi thaân maïng ñaõ cheát roài thì thaân theå cöùng ngaéc naëng neà laïi khoâng meàm maïi?

Ñaùp: Khi thaân xaùc cheát thì caùc phaàn vò naèm beân ngoaøi, hai giôùi löûa vaø gioù ñeàu ñaõ maát, theá neân thaân theå naëng neà, cöùng ngaéc khoâng meàm maïi. Coøn khi ñang soáng thì caùc phaàn vò ôû khoaûng giöõa (trung taâm), hai giôùi löûa vaø nöôùc coøn chöa maát, theá neân thaân theå nheï nhaøng laïi meàm maïi. Vì nguyeân do ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø khi ngöôøi coøn soáng ñang ôû treân coõi ñôøi thì aên uoáng tieâu hoùa, nhöng khi ñaõ cheát roài thì ñoà hoï aên uoáng khoâng tieâu hoùa?

Ñaùp: Khi ngöôøi ñang soáng treân ñôøi, thì caùc phaàn vò ôû giöõa trung taâm, caùc giôùi löûa - nöôùc - gioù ñeàu chöa maát, do giôùi nöôùc löu ñoäng thaám nhuaàn, giôùi löûa thì nung noùng, giôùi gioù thì vaän ñoäng thuùc ñaåy, cho neân thöùc aên ñöa vaøo ñeàu ñöôïc tieâu hoùa. Khi ngöôøi aáy cheát, thì phaàn vò ñi ra beân ngoaøi, caùc giôùi löûa- nöôùc- gioù ñeàu maát, neân thöùc aên ñöa vaøo thì nöôùc khoâng thaám nhuaàn, löûa khoâng nung noùng, gioù khoâng vaän ñoäng,


neân khoâng theå tieâu hoùa ñöôïc nhöõng ñoà hoï aên. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu khi ngöôøi ta coøn soáng ôû treân ñôøi naøy, thì thaân khoâng coù khí nhô, nhöng khi ñaõ cheát roài thì khí nhô ñaày aép?

Ñaùp: Khi ngöôøi coøn ñang soáng treân ñôøi thì caùc phaàn vò ôû beân trong, hai giôùi löûa vaø gioù khoâng maát, ñuoåi theo giôùi nöôùc maø ñöôïc ñaày traøn, theá neân thaân aáy khoâng coù caùc thöù khí nhô. Khi ñaõ cheát roài thì phaàn vò ôû beân ngoaøi, hai giôùi löûa vaø gioù ñeàu maát, khoâng theo giôùi nöôùc nöõa maø vaãn ñaày traøn, theá neân thaân aáy lieàn coù khí nhô. Do nhaân ñoù maø coù söï vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu khi ngöôøi ñang coøn soáng ôû treân ñôøi thôû ra hít vaøo trao ñoåi cho nhau, nhöng khi cheát roài thì vieäc ñoù khoâng coøn nhö theá nöõa?

Ñaùp: Khi ngöôøi ta coøn soáng thì phaûi suy nghó ñeå hieåu bieát, cho neân phaûi nöông vaøo tö töôûng, phaûi hít vaøo thôû ra thay nhau, ñeán khi cheát roài khoâng coøn suy nghó nöõa, theá neân coù söï vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu loaøi chim cuù meøo thì ñeâm thaáy maø ngaøy khoâng thaáy?

Ñaùp: Con ngöôi trong maét cuûa loaøi chim cuù coù daïng maøu ñoû, ñeâm veà khoâng bò ngaên che, chæ bò ngaên che luùc ban ngaøy, vì theá ban ñeâm thì thaáy maø ban ngaøy khoâng thaáy.

Hoûi: Do ñaâu ngöôøi ta thaáy ñöôïc ban ngaøy coøn ban ñeâm laïi khoâng thaáy?

Ñaùp: Vì con ngöôi trong maét cuûa ngöôøi hình daïng maøu ñen, ban ngaøy khoâng bò ngaên che, chæ bò ngaên che vaøo ban ñeâm. Theá neân ban ngaøy thì thaáy maø ban ñeâm khoâng thaáy.

Hoûi: Do ñaâu maø loaøi choù, ngöïa, ñeâm thaáy vaø ngaøy cuõng thaáy? Ñaùp: Con ngöôi trong maét cuûa loaøi choù vaø ngöïa coù maøu vaøng neân

ñeâm ngaøy ñeàu khoâng ngaên ngaïi, theá neân ñeàu thaáy caû ngaøy laãn ñeâm. Hoûi: Vì sao caù thaáy ñöôïc trong nöôùc maø leân caïn thì khoâng thaáy

ñöôïc? Ñaùp: Vì con ngöôi trong maét cuûa loaøi caù bò gheøn vaø nöôùc maét che

laáp neân ôû trong nöôùc thì khoâng bò trôû ngaïi, khi leân bôø môùi bò ngaên che, cho neân ôû trong nöôùc thì thaáy, leân treân bôø thì khoâng thaáy.

Hoûi: Do ñaâu maø hai maét cuûa con ngöôøi ôû trong nöôùc thì bò trôû ngaïi maø leân bôø thì khoâng?

Ñaùp: Vì con ngöôi trong maét cuûa con ngöôøi do boït nöôùc taïo neân, do ñoù treân caïn thì khoâng bò trôû ngaïi, chæ trôû ngaïi khi ôû trong nöôùc.

Hoûi: Do ñaâu maø loaøi ruøa, toâm, cua, eách, nhaùi, ñæa nöôùc... trong


www.daitangkinh.org

nöôùc hay treân caïn ñeàu thaáy? Ñaùp: Vì con ngöôi trong maét cuûa caùc loaøi noùi treân do xöông taïo

neân, neân ôû trong nöôùc hay ôû treân caïn ñeàu khoâng trôû ngaïi, do ñoù ñeàu thaáy.

----------------------

- Phaàn thöù chín: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Tuïng noùi chung: Nguû nghæ - baïo aùc vaø traïo cöû, Laém löôõi nhieàu lôøi vaø ngu ñoän, Nieäm tueä maø phieàn naõo laïi taêng, Khoâng ñöôïc lôïi hay vôùi thieàn ñònh.

Hoûi: Vì sao ôû theá gian laïi coù ngöôøi nguû nhieàu? Ñaùp: Nghóa laø coù ngöôøi thöôøng gaàn guõi vôùi keû nguû nhieàu, ham

nguû. Nhöõng ngöôøi naøy ñoái vôùi phöông phaùp saùng suoát thì laïi khoâng thích gaàn guõi reøn taäp. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh loaøi traên, raén, roàng v.v..., laø do nhaân ñoù maø coù söï vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao laïi coù ngöôøi ít nguû nghæ? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi caùc phaùp quang minh maø nghó

töôûng saùng suoát, laïi luoân gaàn guõi luyeän taäp, coøn ñoái vôùi caùc phaùp hoân traàm ham nguû thì khoâng thích gaàn guõi luyeän taäp. Ngöôøi ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh caùc baäc Tieân nhaân, nhöõng vò xuaát gia, caùc vò Tröôûng giaû..., hoaëc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh leân caùc coõi trôøi thuoäc Saéc giôùi vaø Voâ saéc giôùi. Do nhaân ñoù maø coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu coù ngöôøi baïo aùc? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi luoân quen thoùi söû duïng caùc binh khí, dao gaäy...

vaø ñoái xöû taøn baïo vôùi moïi ngöôøi, nhöng laïi khoâng öa thích gaàn guõi giao teá vôùi ngöôøi khoâng thích baïo aùc, khoâng öa söû duïng vuõ khí, dao gaäy. Keû ñoù cheát roài phaûi noùi sao ñaây? Hoï seõ laøm ñoà teå gieát moå traâu, deâ, keû laøm nem chaû, keû saên baét, löôùi caâu, keû huaán luyeän voi ngöïa, keû chuyeân lo vieäc goâng cuøm troùi buoäc keû khaùc, nhöõng keû chaúng coi luaät phaùp ra gì..., laø do caùc nhaân ñoù maø coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu coù ngöôøi khoâng baïo aùc? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi thöôøng quen taùnh khoâng öa söû duïng

caùc loaïi binh khí, dao gaäy vaø khoâng ñoái xöû taøn aùc vôùi moïi ngöôøi, traùi laïi nhöõng vieäc taøn aùc döõ daèn thì khoâng thích gaàn guõi taäp luyeän. Ngöôøi naøy cheát roài seõ noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh caùc baäc Tieân nhaân, caùc vò xuaát gia


vaø caùc Tröôûng giaû, hoaëc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh ôû coõi trôøi Saéc vaø Voâ saéc, laø do nhaân ñoù maø coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu coù ngöôøi bò traïo cöû (lay ñoäng khoâng yeân)? Ñaùp: Nhö coù ngöôøi thöôøng coù thoùi quen luoân bò quaáy ñoäng maõi

khoâng yeân (traïo cöû) maø khoâng thích gaàn guõi reøn taäp caùc thöù yeân laëng, thoâi döùt. Ngöôøi ñoù cheát roài seõ noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh nhöõng keû öa ca muùa vui ñuøa, cöôøi giôõn, hoaëc sinh leân caùc coõi trôøi ôû Duïc giôùi, laø do nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao coù ngöôøi khoâng bò traïo cöû? Ñaùp: Nghóa laø coù ngöôøi thöôøng öa gaàn guõi luyeän taäp caùc söï vieäc

vaéng laëng, yeân tónh, ngöng döùt... maø khoâng thích gaàn guõi söï naùo ñoäng khoâng yeân... Ngöôøi ñoù cheát roài seõ noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh caùc baäc Tieân nhaân, nhöõng vò xuaát gia, vaø caùc vò Tröôûng giaû, hoaëc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh ôû coõi trôøi Saéc vaø Voâ saéc, laø do caùc nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao ôû ñôøi laïi coù keû laém lôøi nhieàu tieáng? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi thöôøng gaàn guõi giao teá reøn taäp vôùi keû

ba hoa noùi nhieàu, maø khoâng chòu gaàn guõi luyeän taäp vôùi ngöôøi ñieàm ñaïm, ít noùi. Ngöôøi naøy cheát roài seõ noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh loaøi hay keâu hoùt nhö anh vuõ, veït keùt, coø vaïc, le le ñaäu treân caây, trong loàng löôùi, hay caùc loaøi chim ñang bay maø hay keâu hoùt nhö yeán, nhaïn, laø do nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao laïi coù ngöôøi khoâng laém tieáng nhieàu lôøi? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi thöôøng coù caùc thoùi quen hay gaàn guõi

vôùi ngöôøi ñieàm ñaïm ít noùi, maø khoâng öa thích gaàn guõi reøn luyeän vôùi keû ba hoa noùi nhieàu. Ngöôøi ñoù cheát roài seõ noùi sao ñaây? Hoï seõ thaønh caùc baäc Tieân nhaân, caùc vò xuaát gia, Tröôûng giaû... vaø nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh ôû caùc coõi trôøi Saéc vaø Voâ saéc, laø do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao laïi coù keû ngu toái, ñaàn ñoän? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi khoâng theå naøo gaàn guõi reøn taäp vôùi

keû ña vaên hieáu hoïc, khoâng öa thích vieäc duøng caùc thöù tieáng ôû caùc ñòa phöông khaùc maø dieãn giaûng giaûi thích nghóa lyù. Do caùc nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù ngöôøi khoâng aùm ñoän? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi thöôøng gaàn guõi reøn luyeän vôùi nhöõng

baäc ña vaên, hoïc gioûi maø khoâng öa gaàn guõi giao teá vôùi keû ít hoïc ít nghe, laïi thöôøng duøng caùc thöù tieáng cuûa nhieàu ñòa phöông khaùc maø giaûi thích caùc nghóa lyù. Ngöôøi naøy cheát roài seõ laøm nhöõng ngöôøi dieãn giaûng thuyeát


www.daitangkinh.org

phaùp kheùo leùo nhaát trong haøng Baø-la-moân hoaëc trong haøng Sa-moân... Do caùc nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Laïi nöõa, neân bieát nhöõng keû ít noùi coù hai loaïi: Ñoù laø keû thaáp heøn vaø baäc toân quyù.

Theá naøo laø keû thaáp heøn ít noùi? Nghóa laø nhö coù ngöôøi duø laø ngheøo heøn nhöng vì coù trí neân luoân nöông nhôø vaøo cha meï, sö tröôûng coù danh tieáng cao quyù vaø caùc ngöôøi trí thöùc khaùc, cho neân goïi laø keû thaáp heøn ít noùi.

Theá naøo laø baäc toân quyù ít noùi? Nghóa laø nhö ngöôøi coù baûn taùnh cao quyù vaø laïi coù trí, thöôøng hay nöông nhôø vaøo cha meï, sö tröôûng coù danh tieáng cao sang vaø nhöõng baäc trí thöùc khaùc, cho neân goïi laø ngöôøi toân quyù ít noùi.

Hoûi: Theá naøo laø ngöôøi coù haïnh maø khoâng coù tueä? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi luoân luoân tìm hoïc chaùnh phaùp khoâng

heà nhaøm chaùn. Nhöng ñoái vôùi caùc nghóa lyù (lyù thuù) ñöôøng loái cuûa phaùp thì laïi khoâng chòu suy nghó tìm hieåu. Do caùc nhaân ñoù maø coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Theá naøo laø ngöôøi coù tueä maø khoâng coù haïnh? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi nghóa lyù saâu xa cuûa caùc phaùp

thì thöôøng suy xeùt tìm hieåu kyõ löôõng, nhöng ñoái vôùi chaùnh phaùp thì khoâng tìm hoïc nhieàu, chæ nghe hoïc chuùt ít ñaõ cho laø ñuû. Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu ôû ñôøi coù ngöôøi khoâng coù tueä maø cuõng khoâng coù haïnh? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi khoâng thöôøng caàu hoïc chaùnh phaùp maø

ñoái vôùi nghóa lyù ñöôøng loái cuûa caùc phaùp cuõng khoâng heà tìm hieåu. Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu ôû ñôøi coù ngöôøi coù haïnh vaø tueä ñeàu ñaày ñuû? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi thöôøng caàu hoïc chaùnh phaùp laïi luoân

luoân tìm hieåu quaùn xeùt nghóa lyù cuûa caùc phaùp. Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù theå giöõ gìn ñöôïc chaùnh phaùp? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi thöôøng xuyeân nöông döïa vaøo haønh

töôùng cuûa caùc phaùp, ñoái vôùi möôøi hai xöù cuûa phaùp maø kheùo laõnh thoï, nhaän bieát giöõ gìn. Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao ôû ñôøi coù ngöôøi luoân laõng queân? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi caùc phaùp baát thieän thì luoân

chöùa nhoùm tích tuï maø xoay chuyeån, reøn taäp gaàn guõi, luoân laøm caùc haïnh xaáu aùc. Ngöôøi naøy khi cheát roài thì bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ ôû trong ñòa


nguïc. Khi ôû ñòa nguïc ñaõ heát kieáp roài thì giaû nhö mong muoán ñöôïc laøm ngöôøi maø chung soáng, vaø khi ñöôïc laøm ngöôøi roài thì coù tuoåi thoï raát ngaén nguûi vaø cheát yeåu. Khi ôû coõi ngöôøi cheát ñi roài, neáu ñöôïc sinh laøm ngöôøi thì coù trí nhôù raát keùm, thöôøng khoâng nhôù nhieàu, nhôù laâu, maø luoân queân maát. Do caùc nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao ôû ñôøi coù ngöôøi ghi nhôù laâu? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi caùc phaùp thieän luoân tích tuï

chöùa nhoùm vaø hay chuyeån ñoåi, luoân gaàn guõi tu taäp, roäng laøm caùc haïnh thieän. Ngöôøi naøy khi cheát roài thì ñöôïc sinh vaøo caùc coõi thieän, ôû treân cung trôøi. Khi ñôøi soáng ôû coõi trôøi ñaõ heát, neáu muoán sinh vaøo coõi ngöôøi ñeå chung soáng thì lieàn ñöôïc laøm ngöôøi vaø tuoåi thoï raát laâu daøi. Khi ôû coõi ngöôøi cheát roài, thì ñöôïc sinh trôû laïi laøm ngöôøi vaø coù trí nhôù raát toát, nhôù laâu, nhôù nhieàu. Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao ôû ñôøi coù ngöôøi bò phieàn naõo quaù saâu daøy? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi nghó töôûng ñeán duïc saân haïi cuûa hoï, roài

do duïc saân haïi ñi tìm saân haïi duïc maø gaàn guõi reøn luyeän tu taïo..., ôû trong choã phieàn naõo saâu daøy maø phoù maëc cho noù xoay chuyeån. Do nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao ôû ñôøi coù ngöôøi khoâng bò phieàn naõo quaù saâu daøy? Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi nghó töôûng xuaát ly khoâng saân,

khoâng haïi, vaø caùc nhaân xuaát ly khoâng saân khoâng haïi, caùc taàm xuaát ly khoâng saân khoâng haïi..., luoân luoân gaàn guõi tu taäp reøn luyeän. Ñoái vôùi caùc phieàn naõo saâu daøy khoâng ñeå noù xoay chuyeån... do caùc nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø ôû ñôøi coù ngöôøi khoâng thaønh töïu nhanh choùng ñöôïc hai phaùp thieän thieàn ñònh vaø nhaãn nhuïc?

Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi caùc nghóa nhaát ñònh veà haønh töôùng cuûa caùc phaùp maø khoâng kheùo leùo laõnh thoï tuaân haønh. Do caùc nhaân ñoù neân khoâng theå nhanh choùng thaønh töïu hai phaùp thieän thieàn ñònh vaø nhaãn nhuïc.

Hoûi: Nhaân ñaâu maø coù ngöôøi thaønh töïu nhanh choùng hai phaùp thieän thieàn ñònh vaø nhaãn nhuïc?

Ñaùp: Nghóa laø nhö coù ngöôøi ñoái vôùi nghóa quyeát ñònh veà haønh töôùng cuûa caùc phaùp maø hay kheùo leùo laõnh thoï tuaân haønh. Do caùc nhaân ñoù maø thaønh töïu nhanh choùng hai phaùp thieän thieàn ñònh vaø nhaãn nhuïc.

-----------------


www.daitangkinh.org

- Phaàn thöù möôøi: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 1)

Tuïng neâu chung: Nuùi Tu-di - ñaát baèng nôi choán, Nuùi noï coù nhieàu caây coû moïc, Nhieàu caây vaø raát nhieàu caønh laù, Hoa quaû ñöôïc muøa vaø toát töôi.

Hoûi: Vì sao trong taát caû nuùi non, thì nuùi chuùa Tu-di laïi to lôùn, ñeïp ñeõ hôn heát?

Ñaùp: Khi theá giôùi môùi thaønh laäp thì nuùi Tu-di aáy coù ñòa giôùi toát hôn heát, choã ôû ñöôøng ñi toát hôn, ñeïp ñeõ hôn heát, chu vi roäng hôn heát, moïi choán hôïp laïi maø taïo neân nuùi naøy. Do nhaân duyeân naøy neân nuùi chuùa Tu- di cao ñeïp to lôùn hôn heát.

Hoûi: Vì sao ôû ñòa giôùi phöông Baéc coù nhieàu caây coû nhaát? Ñaùp: Khi theá giôùi môùi thaønh thì gioù thoåi vaøo maët phía Baéc, neân ñòa

giôùi ôû ñoù toát hôn heát, choã ôû ñöôøng ñi toát hôn heát, ñeïp ñeõ ñaëc bieät hôn heát, goàm chung taát caû caùc nôi choán. Theá neân ôû phöông Baéc coù nhieàu coû caây.

Hoûi: Vì sao ôû treân maët ñaát maø coù choã thì ñaát cao, coù nôi ñaát laïi thaáp?

Ñaùp: ÔÛ treân maët ñaát coù moät ñòa phöông ñaát ñai cao voït, laïi ít möa, neáu nöôùc rôi thaám xuoáng thì noù seõ suït xuoáng ôû döôùi thaáp, neân ñaát ôû ñoù thaáp. Laïi ôû maët ñaát naøy coù moät ñòa phöông, döôùi maët ñaát ñoù coù nhieàu baùu vaät nhö saét, ñoàng traéng, saùp traéng (chì, thieác) saùp ñen vaø vaøng baïc v.v..., cuøng caùc thöù cöùng raén khaùc naèm saâu trong ñaát. Tuy coù trôøi möa xoái nöôùc xuoáng nhöng chæ phaù phaàn döôùi, neân ñaát ôû ñoù cao leân. Vì caùc nhaân aáy maø treân maët ñaát coù nhöõng choã ñaát cao hoaëc thaáp.

Hoûi: Vì sao trong soá nuùi non coù loaïi nuùi cao, coù loaïi nuùi thaáp? Ñaùp: Nghóa laø khi theá giôùi naøy môùi thaønh laäp thì coù gioù thoåi raát

maïnh laøm tung ñaát caùt roài gom laïi thaønh ñoáng cao leân. Neáu gioù thoåi nheï thì gom tuï ít ñaát, neân thaønh ñoáng nhoû, ñoù laø caùc nuùi thaáp. Vaø laïi caùc nôi coù nuùi cao voùt, gaëp ít möa vaø nöôùc chaûy xuoáng phaù huûy caùc nôi thaáp, cho neân nuùi ôû ñoù thaáp. Laïi coù nhöõng nuùi ôû trong ñoù coù nhieàu baùu vaät nhö saét, ñoàng traéng, saùp traéng, saùp ñen, vaøng baïc vaø caùc thöù cöùng raén khaùc naèm saâu trong ñaát, döôùi nuùi. Tuy trôøi möa xoái nöôùc xuoáng, nhöng ñaát ôû ñoù khoâng bò phaù huûy neân nuùi ñoù cao. Do caùc nguyeân nhaân ñoù, neân caùc choã treân maët ñaát coù nuùi cao, nuùi thaáp.


LUAÄN THI THIEÁT

QUYEÅN 6

- Phaàn thöù möôøi: Nhaân Thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän (Phaàn 2)

Hoûi: Vì sao coù loaïi nuùi nhieàu coû caây, coù loaïi nuùi ít coû caây? Ñaùp: Nghóa laø moät loaïi nuùi ôû phía döôùi coù long cung neân coù nhieàu

coû caây raäm raïp, coøn loaïi nuùi kia phía döôùi khoâng coù long cung neân coû caây thöa thôùt, ít oûi. Laïi coøn coù loaïi nuùi ñaát ñai cao voùt neân coû caây raäm raïp. Coøn coù loaïi nuùi coù chöùa nhieàu baùu vaät nhö vaøng, baïc, ñoàng, saét, ñaát ñoû, ñaát traéng, naèm aån saâu döôùi nuùi cho neân caây coái thöa thôùt ít oûi. Laïi coù loaïi nuùi ôû phía döôùi coù ñòa nguïc, cho neân ít coû caây. Coøn coù loaïi nuùi ôû phía döôùi khoâng coù ñòa nguïc, cho neân coù nhieàu caây coái. Do nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao laïi coù loaïi caây hình daïng to lôùn, coøn coù loaïi thì khoâng to?

Ñaùp: Nghóa laø coù ñòa phöông thì ñòa giôùi aám aùp, thuûy giôùi ñaày ñuû, hoûa giôùi ñieàu hoøa, phong giôùi bình oån yeân tónh cho neân caây raát to. Coøn coù nôi (ñòa phöông) thì coù ñòa giôùi khoâng aám aùp, nöôùc khoâng taêng voït phun leân, löûa khoâng ñieàu hoøa, vaø gioù khoâng bình oån yeân tónh, cho neân caây coái khoâng to ñöôïc. Do caùc nhaân ñoù neân coù söï vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao coù loaïi caây thì laù raát lôùn, coøn loaïi caây thì laù raát nhoû? Ñaùp: Nghóa laø coù loaïi caây ôû vuøng ñaát ñai aám aùp, nöôùc noåi phun

maïnh, chaát noùng (löûa) ñieàu hoøa, söùc gioù bình oån neân laù caây to. Coøn loaïi caây kia vì ñaát ñai khoâng aám aùp, nöôùc khoâng phun maïnh, löûa khoâng ñieàu hoøa (aùnh naéng), gioù khoâng bình oån, cho neân laù caây khoâng to. Do nhaân duyeân ñoù maø coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù loaïi caây thì hoa cuûa noù raát töôi toát, coøn moät loaïi thì khoâng coù hoa?

Ñaùp: Coù moät loaïi caây ñeïp ñeõ cao voùt, cho neân coù boâng hoa töôi toát. Coøn loaïi caây kia hình daïng khoâng ñeïp ñeõ xinh töôi, laïi khoâng cao lôùn cho neân noù khoâng coù hoa. Do caùc duyeân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.


www.daitangkinh.org

haït?

Hoûi: Vì sao coù loaïi caây thì coù quaû haït, laïi coù loaïi khoâng coù quaû Ñaùp: Nghóa laø coù loaïi caây vò giôùi (muøi vò) taêng maïnh ñaày ñuû, neân

noù lieàn coù quaû haït. Coøn loaïi caây kia vì baûn chaát muøi vò khoâng taêng maïnh, neân noù khoâng coù quaû. Do nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu coù loaøi caây laïi coù hoa raát thôm, coøn coù loaïi thì khoâng coù höông thôm?

Ñaùp: Coù loaøi hoa voán coù hình daùng tuyeät ñeïp khoâng bò löûa, söùc noùng phaù hoûng, cho neân noù coù muøi thôm tuyeät dieäu. Coøn coù loaøi hoa voán hình daùng khoâng ñeïp, laïi bò söùc noùng phaù hoûng, cho neân khoâng thôm. Do nhaân duyeân ñoù maø coù caùc vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu coù loaïi quaû ñaày ñuû muøi vò ngon laønh, coøn coù loaïi thì khoâng coù?

Ñaùp: Coù loaïi quaû muøi vò cuûa noù bò söùc noùng laøm hoûng, neân quaû khoâng coù muøi vò; coù loaïi quaû khoâng bò söùc noùng cuûa löûa phaù hoûng, neân quaû coù muøi vò. Do nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Coøn caùc thöù boâng hoa, quaû, haït, maøu saéc, höông thôm, muøi vò, hoaëc coù hoaëc khoâng cuõng theá.

-------------------

- Phaàn thöù möôøi moät: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Tuïng neâu chung: Phaät Theá Toân vaø chuùng Thanh vaên, Hoùa nhaân - aên uoáng - boán thöù ñaïi, AÅn maát - coù khoùi - löûa chaùy saùng, Roát sau - nhö khoâng - khoâng bieåu hieän.

Hoûi: Vì sao Ñöùc Phaät Theá Toân laïi coù taøi bieán hoùa raát gioûi. Ngöôøi giaû do Phaät bieán hoùa coù hình daùng ñeïp ñeõ, ai cuõng thích nhìn, coù ñaày ñuû töôùng cuûa baäc ñaïi nhaân, thaân töôùng oai nghieâm. Neáu khi Phaät noùi naêng thì hoùa nhaân lieàn nín laëng, neáu hoùa nhaân noùi thì Phaät lieàn nín laëng. Haøng ñeä töû Thanh vaên cuûa Phaät cuõng coù theå bieán hoùa ñöôïc. Ngöôøi giaû ñöôïc hoùa ra hình daïng cuõng ñeïp ñeõ, caïo ñaàu, ñaép y, coù hình töôùng Sa-moân. Vì sao khi ngöôøi bieán hoùa noùi naêng thì hình nhaân giaû kia cuõng noùi, khi ngöôøi bieán hoùa im laëng thì hình nhaân kia cuõng nín laëng?

Ñaùp: Vì chö Phaät Theá Toân luoân luoân truï trong Tam-ma-ñòa, taâm luoân töï taïi, khi ra khi vaøo ñeàu nhanh choùng khoâng, luoân luoân trong moïi luùc ñeàu khoâng buoâng boû ñoái töôïng. Traùi laïi haøng Thanh vaên thì khoâng


nhö theá, vì khoâng gioáng nhö Ñöùc Theá Toân, ñaày ñuû nhaát thieát trí, taâm trí luoân ñöôïc töï taïi vì ñaõ “Ñeán bôø giaùc”. Do nhaân duyeân ñoù, neân hoùa nhaân do Phaäp hoùa ra coù hình daùng ñoan nghieâm, khi noùi thì coù theå yeân laëng, khi yeân laëng thì coù theå noùi. Coøn hoùa nhaân do Thanh vaên hoùa ra hình daùng cuõng ñoan nghieâm, ñeïp ñeõ, caïo ñaàu ñaép y, nhöng hình nhaân ñoù khi Thanh vaên noùi thì noù noùi, khi yeân laëng thì noù cuõng yeân laëng, khoâng theå töï taïi ñöôïc.

Coù keû nghi ngôø hoûi: Neáu hình nhaân do Phaät hoùa ra cuõng gioáng nhö cuûa Thanh vaên, hình nhaân cuûa Thanh vaên hoùa ra cuõng gioáng nhö cuûa Phaät, thì coù theå noùi laø coù ñuû boán ñaïi hay khoâng coù?

Ñaùp: Coù ñuû boán ñaïi. Hoûi: Hình nhaân hoùa ra ñoù thì noùi ñöôïc laø do saéc taïo ra hay khoâng

phaûi saéc taïo? Ñaùp: Noùi laø do saéc taïo ra. Hoûi: Hình nhaân hoùa ra ñoù coù suy nghó hay khoâng? Ñaùp: Coù hai loaïi khôûi leân: Moät laø do duyeân giöõ gìn. Hai laø do

töôûng taïo thaønh. Neáu do duyeân trì maø khôûi leân thì coù suy nghó. Neáu do töôûng taïo thaønh maø khôûi leân thì khoâng coù suy nghó.

Hoûi: Hình nhaân ñöôïc hoùa ra ñoù laøm sao coù taâm töï taïi? Ñaùp: ÔÛ ñaây coù hai thöù khôûi leân: Moät laø do duyeân giöõ gìn, hai laø do

töôûng maø thaønh. Neáu do duyeân giöõ gìn maø khôûi leân thì hình nhaân ñoù coù taâm töï taïi. Neáu do töôûng taïo thaønh khôûi leân thì hình nhaân ñoù taâm khoâng töï taïi.

Hoûi: Hình nhaân hoùa ra ñoù thì phaàn vò trung gian noùi laø coù ñuû boán ñaïi hay khoâng?

Ñaùp: Noùi coù ñuû boán ñaïi. Hoûi: Phaàn vò trung gian coù theå noùi laø do saéc taïo ra hay khoâng? Ñaùp: Noùi laø do saéc taïo ra. Hoûi: Phaàn vò trung gian ñoù coù suy nghó hay khoâng? Ñaùp: Coù suy nghó. Hoûi: Phaàn vò trung gian laøm theá naøo maø taâm ñöôïc töï taïi? Ñaùp: AÁy laø tuøy theo taâm ngöôøi bieán hoùa coù töï taïi hay khoâng. Hoûi: Hoùa nhaân ñoù khi aên uoáng vaøo buïng thì laøm sao tieâu hoùa

ñöôïc? Ñaùp: Coù hai thöù khôûi sinh: Moät laø do duyeân duy trì, hai laø do töôûng

taïo thaønh. Neáu do duyeân duy trì maø khôûi leân thì aên uoáng coù tieâu hoùa. Coøn neáu do töôûng taïo thaønh thì aên uoáng khoâng tieâu hoùa.

Hoûi: Hoùa nhaân aáy khi naøo thì aån maát?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Coù hai thöù khôûi leân: Moät laø do duyeân duy trì, hai laø do töôûng taïo neân. Neáu do töôûng taïo ra maø khôûi leân thì noù lieàn aån maát. Neáu do duyeân duy trì khôûi leân thì hoaëc bieán maát, hoaëc khoâng bieán maát.

Hoûi: Ñeán khi naøo thì bieán maát? Ñaùp: Tuøy theo ngöôøi bieán hoùa, hoaëc trôøi, hoaëc ngöôøi, hoaëc A-tu-

la, hoaëc töôùng thieän, töôùng aùc. Neáu ngöôøi hoùa ra bieán maát thì hoùa nhaân cuõng bieán maát.

Hoûi: Vì sao laïi khoâng bieán maát? Ñaùp: Trong khoaûng sau cuøng, duø coù xa xoâi caùch trôû cho ñeán khi trôû

veà truï vaøo töï töôùng, thì ñaây laø khoâng bieán maát. Hoûi: vì sao khi Thaùnh nhaân hoùa ra löûa thì coù khoùi hay khoâng? Ñaùp: Do ngöôøi bieán hoùa taâm luoân ñöôïc töï taïi neân tuøy vaät ngöôøi aáy

hoùa ra lieàn coù khoùi. Do nhaân ñoù maø coù vieäc nhö theá. Hoûi: Vì sao khi hoùa löûa, löûa coù chaùy saùng hay khoâng? Ñaùp: Do ngöôøi bieán hoùa coù taâm luoân töï taïi neân tuøy theo vaät hoùa ra,

löûa seõ chaùy saùng leân. Do caùc nhaân ñoù, neân coù vieäc nhö theá. Hoûi: Vì sao khi hoùa ra löûa thì chæ ñoát chaùy thaân mình vaø trang phuïc

cuûa mình, chöù khoâng ñoát chaùy ngöôøi khaùc vaø vaät khaùc? Ñaùp: Tuøy ngöôøi bieán hoùa, vì taâm cuûa ngöôøi naày töï taïi vaø theo yù

mong öôùc, chæ ñoát chaùy thaân mình vaø trang phuïc cuûa mình. Do nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao khi Thaùnh nhaân hoùa löûa noùng ñoát chaùy thaân mình thì chæ nhìn thaáy troáng khoâng, ngoaøi ra khoâng coù moät hình aûnh naøo, vaø caùc vaät khaùc ñeàu khoâng bieåu hieän?

Ñaùp: Khi Thaùnh nhaân hoùa ra löûa, thì moïi phaàn vò ñòa phöông, caùc vieäc ñi ñöùng ngoài naèm v.v..., taát caû ñeàu duøng ñeå bieán thaønh löûa, hoãn ñoän thaønh moät vuøng löûa lôùn vaø khaép nôi toaøn löûa noùng. Nhöng chæ nhìn thaáy troáng khoâng, ngoaøi ra khoâng thaáy moät hình aûnh naøo, vaø caùc thöù khaùc ñeàu khoâng bieåu hieän ra. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

--------------------------

- Phaàn thöù möôøi hai: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Tuïng neâu chung: Bieån lôùn thöù lôùp vaø roäng saâu, Chuùng sinh ôû bieån, cuøng vò maën, Khoâng chöùa thaây cheát, baùu vaät nhieàu, Chuùng sinh thaân lôùn, möa roùt nöôùc.


Nhö kinh noùi: “Caùc bieån lôùn ban ñaàu thì nhoû, roài daàn daàn môùi roäng lôùn saâu hôn, chöù khoâng phaûi töï noù saâu roäng nguy hieåm ngay töø xa xöa”. Nay xin hoûi vieäc ñoù vì sao nhö theá?

Ñaùp: Khoâng phaûi bieån khôi laàn löôït töø nhoû heïp roài saâu roäng daàn ra, cuõng khoâng phaûi töø xa xöa ñaõ saâu roäng hieåm nguy roài, maø tuøy theo moãi ñaïi chaâu coù caùc phaàn vò nhö theá. Cuõng nhö caùc gioáng luùa gaïo, luùa mì tuï hoïp laàn löôït theo phaàn vò cuûa noù. Do caùc nhaân naày maø coù vieäc nhö theá.

Theo nhö kinh noùi: “Bieån khôi saâu roäng bao la thaät khoù bieát ñöôïc ñeán taän ñaùy saâu”. Nay xin hoûi: Caùc vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Khoâng phaûi laø bieån khôi saâu roäng khoù bieát ngoïn nguoàn cuûa ñaùy bieån, maø chæ vì nöôùc cuûa bieån quaù nhieàu khi daâng leân, luùc ruùt xuoáng. Neáu duøng moät thöù ñoà vaät, hay gaáp traêm, gaáp ngaøn, hoaëc gaáp traêm ngaøn laàn ñeå muùc nöôùc bieån leân ñeå tính ñeám, thì cuõng khoâng theå naøo bieát ñöôïc bieån roäng bao nhieâu. Do caùc nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Nhö kinh coù noùi: “Nöôùc trieàu ôû bieån caû daâng leân truùt xuoáng (lôùn roøng) luoân ñuùng giôø giaác”. Nay xin hoûi: Vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Veà thôøi gian, giôø giaác thì coù hai loaïi: Moät loaïi laø saùng - toái; vaø moät loaïi caùch thôøi gian laâu.

Thôøi gian saùng - toái laø sao? Nghóa laø ôû trong bieån lôùn, soá chuùng sinh soáng ôû ñoù raát ñoâng. Coù nhöõng loaøi nhoû beù yeáu ôùt ñoùi khaùt, thöôøng ít ñöôïc aên uoáng no ñuû, neân luùc naøo cuõng tìm kieám, mong tìm vaø heïn nhau cuøng moät luùc vöôït thoaùt leân caïn ñeå tìm thöùc aên. Do ñoù maø coù nöôùc roøng, nöôùc lôùn, saùng toái hai laàn moät ngaøy.

Thôøi gian caùch laâu laø sao? Nghóa laø trong bieån caû coù nhieàu chuùng sinh soáng ôû ñaáy. Nhö coù loaøi ngöôøi soáng caïnh bieån, cöù ñeán caùc ngaøy muøng taùm, möôøi boán, ngaøy raèm..., cuøng caùc vò thaàn khaùc maø phaân ñònh ngaøy, thaùng. Trong caùc ngaøy ñoù thì töø döôùi thuyeàn cuøng leân bôø. Coù ngöôøi ñem loøng höôùng veà toå toâng maø hoï thôø maët traêng, ngöôøi thôø maët trôøi, thôø ñoàng töû nhaø trôøi, hoaëc coù keû toân thôø kính Phaät, nhö caùc vò Öu-baø-taéc tu- aân theo phaùp khoâng aên trong ngaøy trai giôùi, baøy vieäc cuùng teá caàu mong söï vui veû toát laønh... Do caùc chuùng sinh soáng ôû bieån vì tìm kieám thöùc aên neân töø bieån keùo leân bôø. Neân goïi ñoù laø thôøi gian lôùn (caùch laâu laâu).

Theo nhö kinh noùi: “Nöôùc trong bieån caû coù cuøng moät vò maën”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Coù nhöõng loaøi chuùng sinh soáng ôû bieån caû. ÔÛ trong bieån, chuùng ñöôïc sinh ra, lôùn leân roài giaø cheát cuõng ôû trong ñoù. Coøn nhöõng chuùng sinh naøo chöa cheát thì thaân theå hoâi haùm hoaëc thaûy ra nhöõng chaát dô baån cuõng ôû trong bieån. Theá neân nöôùc bieån coù vò maën. Laïi ôû trong bieån coøn chöùa


www.daitangkinh.org

nhöõng chaát, nhöõng thaân xaùc ñaõ tan raõ cuûa nhöõng loaøi soáng treân bôø, treân nuùi cao troâi xuoáng, neân cuõng taïo ra vò maën. Laïi ôû caùc ñaïi chaâu, daân cö soáng ôû gaàn bieån cuõng ñem caùc thöù caây coái, caønh laù vaø bao nhieâu thöù raùc röôûi dô baån, quaêng neùm xuoáng bieån, neân cuõng taïo thaønh vò maën. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Nhö kinh ñaõ noùi: “Trong bieån caû coù ñaày aép baùu vaät”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Khi theá giôùi naày môùi thaønh thì ôû giöõa bieån lôùn, choã ñaát ñai cao nhaát, ñöôøng xaù cao nhaát, chu vi roäng lôùn nhaát, caùc nôi gom tuï laïi taïo thaønh nuùi chuùa Tu-di naèm ôû giöõa, bao vaây chung quanh thì coù baûy ngoïn nuùi vaøng. ÔÛ trong bieån caû ñoù coù cung ñieän cuûa caùc Long vöông ñaïi oai löïc. Vì theá maø trong bieån coù raát nhieàu ngoïc ngaø baùu vaät. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù vieäc nhö vaäy.

Laïi trong kinh coù noùi: “Trong bieån caû coù loaøi chuùng sinh thaân raát to lôùn soáng trong ñoù”ù. Nay xin hoûi vì sao coù vieäc nhö theá?

Ñaùp: Loaøi chuùng sinh coù thaân to lôùn ñoù, kieáp xöa voán laø ngöôøi, nhöng laøm nhieàu ñieàu phi phaùp toäi aùc, chöùa nhoùm nhieàu thöùc aên uoáng vaø caùc vaät duïng cuûa caùc con chaùu, baø con ñaày tôù..., maø chæ nuoâi rieâng thaân mình, khoâng chòu boá thí cho ai caû. Do nhöõng toäi nghieäp ñoù, neân ñeán thaân sau cuøng, khi cheát roài thì bò ñoïa vaøo ñöôøng döõ soáng trong ñòa nguïc. Khi ñôøi soáng trong ñòa nguïc ñaõ heát roài, nhöng vì caùc nghieäp khaùc taïo ra trong kieáp tröôùc chöa heát, laïi sinh laøm loaøi thuù coù thaân raát to lôùn soáng trong bieån caû. Do thaân quaù to lôùn neân caùc loaøi soáng trong bieån ñeàu bu vaøo maø ræa roùi, aên nuoát, cuõng vì quaù to lôùn neân treân ñaát lieàn cuûa ñaïi chaâu naày khoâng theå dung chöùa ñöôïc. AÁy laø do nghieäp baùo baát thieän taïo ra ôû nhieàu kieáp tröôùc, neân phaûi ôû trong bieån maø chòu caùc ñieàu raát khoå nhö theá. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Cuõng theo kinh noùi: “Trong bieån caû khoâng chöùa thaây cheát”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Trong bieån caû coù nhöõng long cung lôùn ñöôïc giöõ gìn raát saïch seõ. Neáu coù thaây cheát trong cung ñieän cuûa vò Long vöông thöù nhaát thì chôø ñeâm ñeán mang thaây cheát boû vaøo cung cuûa vò Long vöông thöù hai..., cöù laàn löôït nhö theá ñeán vò Long vöông thöù tö, roài thaây cheát seõ ñöôïc ñöa leân bôø. Do nguyeân nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Theo nhö kinh noùi: “ÔÛ giöõa bieån lôùn, coù caây Dieâm phuø to lôùn, caønh laù sum sueâ töôi toát, nhöïa caây chaûy maïnh phun leân khoâng trung roài toûa ra töôùi xuoáng bieån ño, nhöng nöôùc trong bieån laïi khoâng ñaày theâm hay vôi ñi”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?


Ñaùp: ÔÛ trong bieån caû ñoù, soá chuùng sinh soáng trong aáy cuøng nhau thoï duïng aên duøng, caùc chaát coøn dö thì seõ ñöôïc gioù noùng thoåi tan ñi. Theá neân nöôùc trong bieån ñoù khoâng ñaày theâm hay vôi bôùt xuoáng.

Cuõng theo kinh noùi: “Trong bieån lôùn ñoù, chuùng sinh soáng trong ñoù coù muoân hình muoân saéc vaø voâ soá tieáng keâu huù khaùc nhau, chöù khoâng phaûi chæ coù moät töôùng vaø moät thöù tieáng keâu gioáng nhau”. Nay xin hoûi noù ra sao?

Ñaùp: Vì caùc loaïi chuùng sinh ñoù kieáp xöa ñeàu laø ngöôøi, nhöng vì ñaõ taïo ra voâ soá caùc nghieäp baát thieän, töùc laø caùc haïnh xaáu aùc cuûa thaân, ngöõ, yù. Cho ñeán thaân sau cuøng khi cheát roài thì bò ñoïa vaøo ñöôøng döõ ôû trong ñòa nguïc. Khi ñôøi soáng ôû ñòa nguïc heát roài, do caùc nghieäp khaùc chöa heát, neân laïi phaûi ñoïa laøm loaøi thuù soáng trong bieån caû vaø coù raát nhieàu hình daïng, nhieàu maøu saéc, nhieàu tieáng keâu huù khaùc nhau, chöù khoâng phaûi chæ coù moät thöù hình daïng, maøu saéc, tieáng keâu... Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.


www.daitangkinh.org

LUAÄN THI THIEÁT

QUYEÅN 7

- Phaàn thöù möôøi ba: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Nhö kinh coù noùi: “Do moät taùnh taïo thaønh nhöng coù nhieàu chuûng loaïi khaùc nhau”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö coù vò Bí-soâ tu ñònh cuûa theá gian thì tröôùc heát laø ñöôïc lìa duïc, keá ñeán khoâng coøn gian khoå, laïi khoâng taûn maát, do ñoù ngöôøi aáy ñaõ phaùt khôûi sinh tröôûng vaø chöùa nhoùm. Veà sau laïi sinh khôûi (naûy sinh ra) vieäc bieán hoùa (thaàn thoâng). Ngöôøi naøy cuõng phaùt khôûi sinh tröôûng vaø chöùa nhoùm. Vaø khi ñaõ bieát bieán hoùa raønh reõ thuaàn thuïc roài thì tuøy yù muoán maø hoùa ra hình ngöôøi, hoaëc caùc hình voi, ngöïa, boø, caùc loaøi chim bay, hình xe coä, caây coái, töôøng vaùch, hoaëc caùc vieäc hieän ra bieán maát, ra vaøo ñi laïi... moät caùch töï taïi. Do nhaân ñoù maø coù caùc vieäc nhö theá.

Nhö kinh coù noùi: “Coù nhieàu chuûng loaïi nhöng quy veà laøm moät taùnh”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö coù vò Bí-soâ tuøy theo caùc hình chaát, söï töôùng maø hoaëc hoùa ra hình ngöôøi, hình voi, ngöïa, traâu, boø, chim choùc, xe coä, caây coái, töôøng vaùch, caùc vieäc hieän ñeán, bieán ñi, hoaëc ra vaøo... tuøy theo caùc vieäc bieán hoùa, vieäc laøm raát nheï nhaøng nhanh choùng. Caùc thöù hình töôùng söï vieäc do ngöôøi ñoù duïng coâng bieán hoùa ra, khi ñaõ hoùa ra roài thì sau ñoù bieán maát khoâng hieän ra nöõa. Do caùc duyeân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Theo nhö kinh noùi: “Trong caùc thöù bieán hoùa ñoù nhö hieän ñeán, bieán ñi... ñeàu tuøy ngöôøi aáy thaáy bieát, moãi moãi ñeàu khaùc nhau”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö coù ngöôøi muoán bieán hoùa vieäc hieän ñeán. Tröôùc heát ngöôøi aáy töï nghó: Laøm theá naøo khieán cho taát caû moïi ngöôøi khoâng theå thaáy, vaø bieát ñöôïc ta? Nghó roài lieàn nhaäp ñònh bay leân nhaûy xuyeân qua töôøng tuøy yù muoán maø hieän ra, ñoù laø “Töôùng hieän ñeán” maø moïi ngöôøi ñeàu khoâng thaáy ñöôïc.

Theá naøo laø “Töôùng bieán ñi” maø ngöôøi khoâng bieát ñöôïc? Nghóa laø:


Nhö coù ngöôøi muoán bieán ñi, tröôùc ñoù ngöôøi aáy nghó: Laøm theá naøo khieán ngöôøi ta khoâng thaáy vaø bieát mình ñi? Nghó roài lieàn nhaäp vaøo ñònh, bay xuyeân qua töôøng, tuøy yù maø bieán ñi. Do ñoù goïi laø töôùng ñi khoâng ai thaáy. Nghóa laø ôû trong ñònh maø bieán hoùa töôùng ñeán thì töùc laø töôùng ñi, coøn khi bieán hoùa töôùng ñi thì chính laø töôùng ñeán, neân thaáy bieát nhö theá. Tuøy theo choã hieän ra, moãi moãi ñeàu coù khaùc, moãi moãi ñeàu hieåu bieát. Ngöôøi trí neân tuøy vieäc maø öùng phoù. Nhôø caùi taùnh minh tueä saùng suoát, ôû trong choã khoâng töôùng maø khôûi leân coù töôùng, trí lôïi roäng lôùn, môû mang thoâng suoát bieán khaép. Do caùc nhaân ñoù neân coù söï vieäc nhö theá.

Theo nhö kinh noùi: “Vöôït xuyeân qua töôøng vaùch hay xuyeân qua nuùi ñaù thaân khoâng heà bò trôû ngaïi vöôùng víu tuøy yù maø ñi nhö giöõa khoaûng khoâng”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ khi nhaäp vaøo ñònh, ôû trong ñònh ñoù bay xuyeân qua töôøng vaùch nuùi ñaù, thaân khoâng heà vöôùng víu, tuøy yù maø ñi nhö giöõa khoaûng khoâng. Ngöôøi aá xuyeân qua taát caû nuùi ñaù töôøng vaùch cuõng nhö giöõa khoaûng troáng khoâng, ñeàu khoâng trôû ngaïi.

Theo nhö kinh noùi: “Coù ngöôøi coù theå vaøo ñaát nhö ñi trong nöôùc, hoaëc vaøo nöôùc nhö ñi treân ñaát”. Nay xin hoûi, vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö coù thaày Bí-soâ khi nhaäp ñònh vaøo nöôùc, thì töø ñaát maø leân xuoáng, hieän ra nuùp vaøo khoâng coù trôû ngaïi gì caû. Nhö khi ñi trong nöôùc thì leân xuoáng cuõng nhö vaäy, khoâng laøm ngaên doøng nöôùc chaûy, tuøy yù maø ñi qua. Ngöôøi naøy ôû trong ñaát nhö ôû trong nöôùc, ñi trong nöôùc nhö ñi trong ñaát. Do caùc nhaân ñoù neân coù caùc vieäc nhö theá.

Theo nhö kinh noùi: “Coù ngöôøi coù theå ôû giöõa khoâng trung maø ngoài kieát giaø treân caùc maâm, töùc laø ngoài maø ñi, gioáng nhö chim bay, ñi trong khoaûng khoâng gian raát töï do”. Nay xin hoûi vieäc ñoù ra sao?

Ñaùp: Nhö vò Bí-soâ tu ñònh theá gian, tröôùc laø lìa ñöôïc duïc, keá ñeán laø heát khoå, laïi khoâng troâi chaûy tan maát. Do ñoù ngöôøi aáy phaùt khôûi sinh tröôûng vaø chöùa nhoùm. Veà sau thì naûy sinh ra vieäc thaàn thoâng bieán hoùa. Tuøy theo ôû ñòa phöông, coù theå ôû giöõa khoâng trung hoaëc ngoài hoaëc ñi. Hoaëc ôû giöõa khoâng trung maø bieán hoùa ra ñoáng löûa lôùn böøng chaùy saùng röïc, hoaëc bieán ra khoùi muø, hoaëc caùi loïng baèng khoùi, hoùa ra luoàng gioù ôû giöõa khoâng trung coù tieáng ñaùnh troáng thoåi keøn, hoaëc ôû trong luoàng gioù côõi voi maø ñi. Hoaëc hoùa ra caùc thöù xe coä, hoaëc ngöôøi, ngöïa hay töôøng vaùch, raøo chaén, hoaëc hoùa ra caây coái, chim choùc..., caùc thöù hoùa ra ñoù moïi ngöôøi ñeàu thaáy vaø ñeàu kinh sôï cho laø quaùi dò. Moãi moãi ñeàu bieát, aáy laø do söùc thaàn thoâng coù caùc hình daïng nhö theá. Ñaây laø do kheùo tu caùc trí löïc thaàn tuùc. Do caùc nhaân naøy maø coù caùc vieäc nhö theá.


www.daitangkinh.org

Theo nhö kinh noùi: “Hoaëc coù ngöôøi coù theå ôû giöõa khoâng trung ñöa tay sôø chaïm vaøo maët trôøi, maët traêng”. Nay xin hoûi, vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö coù vò Bí-soâ khi nhaäp ôû trong ñònh, töø aùnh maët trôøi hieän ra, hoaëc töø aùnh maët traêng hieän ra. Roài cuõng töø trong ñònh maø khôûi pheùp thaàn thoâng ñöa tay leân taän khoâng trun sôø chaïm vaøo maët trôøi maët traêng. Ñoù laø söùc thaàn thoâng cuûa ñònh, neân tuøy yù voâ ngaïi.

Theo nhö kinh noùi: “Coù ngöôøi coù theå tuøy yù, töï do qua laïi coõi trôøi Phaïm thieân”. Nay xin hoûi vieäc ñoù nhö theá naøo?

Ñaùp: Nhö vò Bí-soâ tu ñònh theá gian, tröôùc laø ñöôïc lìa duïc, keá ñeán laø heát khoå, laïi khoâng taûn maát. Do ñoù ngöôøi aáy phaùt khôûi, sinh tröôûng vaø chöùa nhoùm. Veà sau laïi coù vieäc bieán hoùa thaàn thoâng. Thaân vaø taâm hoøa vaøo nhau laøm moät. Taâm töùc laø thaân, thaân töùc laø taâm, thaân taâm töông töùc, caùc vaän duïng ñeàu hoøa vaøo nhau. Gioáng nhö ôû theá gian, caùc chaát söõa vaø maät, nöôùc vaø daàu troän laãn vaøo nhau thaønh moät chaát. Bí-soâ khi nhaäp ñònh (ôû trong ñònh) cuõng laïi nhö theá, thaân vaø taâm hoøa vaøo nhau, nheï nhaøng khoan khoaùi, taâm töôûng töï taïi, thoaûi maùi, tuøy yù maø qua laïi caùc coõi trôøi Phaïm thieân, bay vöôït cao thaáp ñeàu khoâng chöôùng ngaïi; cuõng nhö ngöôøi thôï chuyeân ñan soït laøm gioû maëc tình ñan xoû, vaän duïng tuøy yù khoâng heà trôû ngaïi.

Laïi nhö thaày Bí-soâ ñi khaát thöïc, khi ñöôïc caùc thöùc aên ñeå trong baùt thì tuøy yù xôùi troän khoâng heà chöôùng ngaïi. Thaày Bí-soâ ôû trong ñònh cuõng nhö theá, thaân taâm meàm maïi dòu daøng, coù caùc töôûng nheï nhaøng, khoan khoaùi leân xuoáng qua laïi, maëc tình vaän duïng ñeàu khoâng chöôùng ngaïi. Cho ñeán ôû caùc cung ñieän treân coõi trôøi Phaïm thieân chæ caàn daáy taâm (nghó tôùi) thì lieàn ñeán nôi. Saéc löïc theâm ñaày, theá löïc vaän duïng maïnh meõ, ôû coõi Phaïm thieân qua laïi töï taïi.

Theo nhö kinh noùi: “Coù moät luùc noï, Ñöùc Phaät goïi Toân giaû A-nan baûo: Thaày coù bieát chaêng? Ta ñaõ duøng caùi thaân do yù taïo thaønh, laïi nhôø

söùc thaàn thoâng maø tuøy yù thöôøn qua laïi caùc cung ñieän ôû coõi Phaïm thieân. Toân giaû A-nan baïch cuøng Phaät: Ñuùng nhö theá, con bieát roõ Ñöùc Theá

Toân ñaõ duøng thaân thoâ tröôïc naëng neà do boán ñaïi taïo neân maø tuøy yù thöôøng qua laïi caùc cung ñieän coõi Phaïm thieân.

Ñöùc Phaät baûo Toân giaû A-nan: Ta bieát roõ saéc thaân thoâ tröôïc naëng neà do boán ñaïi hoøa hôïp vôùi chaát yeát-la-lam baát tònh cuûa cha meï cuøng caùc duyeân maø taïo thaønh, duø phaûi nhôø vaøo caùc thöù aên uoáng, y phuïc, taém goäi, nuoâi naáng laøm ñuû moïi vieäc..., nhöng roát cuoäc thì vaãn bò hao moøn, vì noù laø phaùp bò huûy hoaïi, nhöng vôùi saéc thaân ñoù maø coù theå qua laïi caùc cung


ñieän coõi trôøi Phaïm thieân. Thaày A-nan baïch cuøng Phaät: Baïch Ñöùc Thieän Theä! Ngaøi coù khaû

naêng qua laïi. Nhö chaát saét vaø ñoà caøy böøa ôû theá gian, nhö khi ñang ôû trong loø ñuùc, loø reøn, löûa chaùy höøng höïc raát noùng, neáu khi chöa laáy ra khoûi löûa thì caùc duïng cuï baèng saét aáy ñeàu khaù nheï vaø raát meàm, raát deã uoán naén keùo daøi ra hay ñaäp ngaén laïi. Nhöng khi gaëp laïnh hoaëc ñaõ nguoäi thì caùc vaät baèng saét ñoù khaù naëng vaø cöùng raén neân raát khoù uoán naén reøn ñaäp.

Naày thaày A-nan! Nhö Lai cuõng nhö theá. Neáu khi thaân vaø taâm hoøa laãn vaøo nhau, sinh ra caùc töôûng khinh an nheï nhaøng, laïi theâm nheï nhaøng, ñieàu hoøa an vui vaø tuøy yù maø thöôøng qua laïi caùc cung ñieän ôû coõi Phaïm thieân. Vaø laïi caàn neân bieát: Neáu taâm khoâng noái tieáp töông tuïc, thì taâm khoâng nöông döïa vaøo ñaâu caû, taâm khoâng heä thuoäc vaøo choã naøo heát. Vì taâm khoâng nöông döïa, khoâng heä thuoäc cho neân raát töï taïi”.

Hoûi: Do ñaâu maø hình nhaân (hoùa nhaân) ñöôïc hoùa ra, laïi coù theå ôû treân khoâng trung ñi laïi tuøy yù?

Ñaùp: AÁy laø do ngöôøi bieán hoùa luoân ñöôïc töï taïi neân hoùa nhaân cuõng theá. Vì nhôø söùc bieán hoùa neân ôû treân khoâng cuõng nhö ôû treân maët ñaát. Do nhaân ñoù maø ñi ñöùng ñöôïc ôû treân khoâng.

Hoûi: Do ñaâu maø hoùa nhaân coù theå ñöùng ñöôïc giöõa khoâng trung? Ñaùp: Do ngöôøi bieán hoùa ñöôïc töï taïi neân hoùa nhaân cuõng nhö theá.

Vì nhôø söùc bieán hoùa cho neân ôû treân khoâng cuõng nhö ôû treân maët ñaát. Do nhaân ñoù maø ñöùng ñöôïc ôû treân khoâng.

Hoûi: Do ñaâu maø hoùa nhaân ngoài ñöôïc ôû treân khoâng? Ñaùp: Do ngöôøi bieán hoùa ñöôïc töï taïi neân hoùa nhaân cuõng ñöôïc nhö

theá. Neân ôû treân khoâng trung hoùa hieän ngoài theo vò trí ñoù. Do nguyeân nhaân naøy neân ngoài ñöôïc ôû treân khoâng trung.

Hoûi: Do ñaâu hoùa nhaân ôû treân khoâng trung maø traûi ñaët giöôøng gheá vaø tuøy yù naèm nghæ?

Ñaùp: AÁy laø do söï töï taïi cuûa ngöôøi bieán hoùa neân hoùa nhaân cuõng nhö theá. Do ñoù ôû treân khoâng trung maø traûi ñaët giöôøng gheá, vaø do nhaân naøy maø naèm ñöôïc ôû treân khoâng trung.

Ñaây laø nhö theá. Coøn caùc vieäc khaùc do coâng söùc thaàn thoâng taïo neân, tuøy yù mong muoán cuõng nhö caùc vieäc ñaõ noùi, neân bieát nhö theá.

------------------


www.daitangkinh.org

- Phaàn thöù möôøi boán: Nhaân thi thieát trong Ñoái Phaùp Ñaïi Luaän.

Hoûi: Coù gì tính löôøng ñöôïc trôøi möa khoâng? Ñaùp: Coù taùm loaïi maây. Loaïi maây thöù nhaát thì cao moät do-tuaàn

röôõi. Loaïi maây thöù hai cao naêm caâu-loâ-xaù. Loaïi maây thöù ba bay cao moät do-tuaàn. Loaïi maây thöù tö bay cao ba caâu-loâ-xaù. Loaïi maây thöù naêm bay cao nöûa do-tuaàn. Loaïi maây thöù saùu bay cao moät caâu-loâ-xaù. Loaïi maây thöù baûy bay cao nöûa caâu-loâ-xaù. Loaïi maây thöù taùm bay cao moät phaàn tö caâu-loâ-xaù. Caùc ñaùm maây ngöøng roài thì trôøi möa hay khoâng, laïi khoâng nhaát ñònh.

Hoûi: Do ñaâu ngöôøi thôøi kieáp sô, côõi maây bay cao moät do-tuaàn röôõi thì khaép maët ñaát ñeàu coù trôøi möa?

Ñaùp: Ngöôøi thôøi kieáp sô coù ñaày ñuû oai ñöùc lôùn, neân caùc Long vöông ñaïi löïc heát söùc toân kính, cho neân khi côõi maây bay cao khoaûng moät do-tuaàn röôõi thì khaép maët ñaát ñeàu coù tuoân möa. Coøn ngöôøi thôøi nay oai ñöùc keùm hôn nhieàu, neân Long vöông ñaïi löïc khoâng coøn toân kính nöõa. Theá neân ngöôøi thôøi nay côõi maây chæ bay cao coù nöûa caâu-loâ-xaù thì trôøi seõ möa xuoáng. Do nhaân naøy, maø vieäc ñoù nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu coù luùc trôøi khoâng möa? Ñaùp: Coù taùm nguyeân nhaân khieán trôøi khoâng möa: 1. Laø khi saép möa xuoáng thì ñieän chôùp saùng loøe, saám gaàm vang

ñoäng, gioù laïnh töø boán phöông oà aït thoåi maïnh. Ngöôøi ñoaùn (döï baùo) thôøi tieát khoâng theå bieát roõ, chæ töï baûo laø trôøi saép möa. Hoaëc söùc noùng treân ñaát baèng taêng voït, do côù ñoù maø côn möa bieán maát. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù nhaát khieán trôøi khoâng möa.

2. Laø khi trôøi saép möa, thì ñieän chôùp saùng loøe, saám gaàm vang ñoäng, gioù laïnh töø boán phöông oà aït thoåi maïnh, khieán ngöôøi döï ñoaùn thôøi tieát khoâng bieát roõ raøng, chæ töï baûo laø trôøi saép möa. Hoaëc ôû treân khoâng trung cuoàng phong thoåi maïnh, khieán ñaùm möa aáy rôi xuoáng ôû choã raát xa, nôi caùc ñoàng coû hoang vaéng, khoâng coù nhaø cöûa. Ñoù laø nguyeân do thöù hai khieán trôøi khoâng möa.

3. Laø khi trôøi saép möa thì ñieän chôùp saùng loøe, saám gaàm vang ñoäng, gioù laïnh töø boán phöông aøo aït thoåi maïnh, khieán ngöôøi döï ñoaùn thôøi tieát khoâng bieát roõ raøng, chæ töï baûo laø trôøi saép möa. Hoaëc laø vua A-tu-la La Haàu hai tay caàm vaät che laïi, khieán möa rôi ngoaøi bieån caû. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù ba khieán trôøi khoâng möa.

4. Laø khi trôøi saép möa thì ñieän chôùp saùng loøe, saám gaàm vang ñoäng, gioù laïnh töø boán phöông aøo aït thoåi maïnh, khieán ngöôøi döï ñoaùn thôøi tieát


chaúng bieát roõ raøng, chæ töï baûo trôøi saép möa. Hoaëc laø, khi trôøi möa thì thieân töôùng laïi ñang meâ say chôi bôøi. Vì ham chôi bôøi neân khoâng laøm cho möa rôi xuoáng ñöôïc. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù tö khieán trôøi khoâng möa.

5. Laø khi trôøi saép möa thì ñieän chôùp saùng loøe, saám gaàm vang ñoäng, gioù laïnh töø boán phöông aøo aït thoåi maïnh. Ngöôøi döï ñoaùn thôøi tieát cuõng khoâng bieát roõ raøng, chæ töï baûo laø trôøi saép möa. Hoaëc laø do daân chuùng laøm nhieàu vieäc phi phaùp, taïo caùc haïnh hieåm aùc. Do laøm caùc ñieàu phi phaùp, caùc haïnh gian hieåm aùc ñoäc, cho neân trôøi khoâng möa. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù naêm khieán trôøi khoâng möa.

6. Laø khi trôøi saép möa thì coù thieân töû (ngöôøi coõi trôøi) coù thaàn thoâng, ñaõ duøng oai löïc cuûa phaùp thaàn, maø ngaên caûn côn möa rôi xuoáng. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù saùu khieán trôøi khoâng möa.

7. Laø do nghieäp chöôùng cuûa daân chuùng, coù hôïp duyeân nhö theá, neân ôû trong choán ñoù trôøi khoâng tuoân möa xuoáng. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù baûy khieán trôøi khoâng möa.

8. Laø khi möa gioù khoâng ñuùng thôøi, neân phaûi thaønh khaån cuùng teá caàu ñaûo, do caùc thieân thaàn ñaõ duøng oai löïc thaàn thoâng ngaên caûn khoâng cho möa xuoáng. Ñoù laø nguyeân nhaân thöù taùm khieán trôøi khoâng möa.

Hoûi: Do ñaâu maø coù theå khieán trôøi möa xuoáng ñuùng thôøi? Ñaùp: Coù taùm nguyeân do khieán trôøi möa xuoáng. Taùm ñieàu aáy laø: 1. Do oai löïc cuûa Long vöông neân trôøi lieàn möa xuoáng. 2. Do oai löïc cuûa quyû Daï-xoa khieán trôøi möa xuoáng. 3. Do oai löïc cuûa quyû Cöu-baøn-traø neân trôøi möa xuoáng. 4. Do oai löïc cuûa chö Thieân neân trôøi möa xuoáng. 5. Do oai löïc cuûa loaøi ngöôøi neân trôøi möa xuoáng. 6. Do söùc thaàn thoâng bieán hoùa neân trôøi möa xuoáng. 7. Ñuùng phaùp ñuùng thôøi thì trôøi lieàn möa. 8. Do thaønh khaån cuùng teá caàu ñaûo neân trôøi möa. Ñoù laø taùm nguyeân do khieán trôøi möa xuoáng. Hoûi: Do ñaâu maø vaøo luùc muøa Haï noùng böùc khoù chòu vaø vaøo muøa

möa thì coù möa nhieàu? Ñaùp: Vaøo hai luùc ñoù, caùc Long vöông vui veû, laïi do thôøi tieát quy

ñònh xui khieán, caùc roàng vui thích löôïn muùa treân hö khoâng maø ñeán. Do caùc roàng vui thích neân vaøo hai luùc ñoù coù möa nhieàu. Vaû laïi, do daân chuùng ôû ñoù laøm theo chaùnh phaùp, tu taäp caùc nghieäp thieän. Do söùc toát laønh maø hai thôøi gian aáy coù möa nhieàu.

Hoûi: Do ñaâu khi trôøi möa keát laïi thaønh gioït lôùn?


www.daitangkinh.org

Ñaùp: Do gioù hai chieàu thoåi maïnh xoaùy tuï vaøo moät choã, cho neân khi möa truùt xuoáng thì keát laïi thaønh gioït lôùn. Hoaëc do ngöôøi taïo nhieàu nghieäp aùc, söùc aùc hoaønh haønh khieán caùc loaøi quyû thaàn phi nhaân naùo loaïn. Gaëp caùc vieäc nhö theá thaät khoâng lôïi ích gì. Do nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Vì sao khi möa lôùn laïi coù möa ñaù? Ñaùp: Do gioù laïnh hai chieàu thoåi xoaùy vaøo moät nôi taïo neân caùc gioït

möa lôùn rôi xuoáng ñaát, maët ñaát laïi quaù cöùng nhaéc, gioù phía döôùi thoåi maïnh, neân coù khi taïo thaønh tuyeát hoaëc laøm möa lôùn ñoå xuoáng aøo aït. Do nhaân ñoù neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù aùnh ñieän chôùp? Ñaùp: Gioù hai chieàu thoåi maïnh döõ doäi, gaëp gioù noùng thoåi vaøo, hai

thöù gioù aáy ñuïng nhau neân aùnh chôùp töø gioù xeït vaøo. Do nhaân naøy neân coù vieäc nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu trong côn möa laïi coù seùt ñaùnh aàm vang. Ñaùp: Vì ôû phía döôùi coù söùc noùng döõ doäi coù hình daïng nhö ngoïn löûa

chaùy saùng, töùc laø löûa taêng maïnh, vì löûa taêng maïnh neân gioù cuõng caøng maïnh leân, vì gioù maïnh leân neân coù nöôùc chaûy qua laïi. Do nhaân naøy maø vieäc ñoù nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø maây coù maøu xanh? Ñaùp: Do coù löu ñoäng thaám nhuaàn cuûa nöôùc (thuûy giôùi). Hoûi: Do ñaâu maây coù maøu traéng? Ñaùp: AÁy laø do tính chaát cuûa caùc giôùi löûa - nöôùc - gioù... hoøa hôïp

vôùi nhau. Do ñoù neân bieát ñöôïc töôùng traïng maây coù maøu xanh-vaøng- ñoû -traéng...

Hoûi: Do ñaâu maø ôû theá gian laïi coù ñuû caùc vò ñaéng, chua, cay, maën, laït...?

Ñaùp: AÁy laø do caùc giôùi cuøng traùi nghòch laïi nhau. Do caùc nhaân naøy neân vieäc ñoù nhö theá.

Hoûi: Do ñaâu maø coù vò ngoït? Ñaùp: AÁy laø do tính chaát hoøa hôïp cuûa caùc giôùi (löûa, nöôùc, gioù...). Do

nhaân duyeân naøy neân vieäc ñoù nhö vaäy. Hoûi: Do ñaâu ôû ñôøi laïi coù caùc thöù cöùng raén naëng neà? Ñaùp: AÁy laø do tính chaát cöùng chaéc cuûa giôùi ñaát (ñòa giôùi). Hoûi: Do ñaâu maø coù söï meàm maïi linh hoaït vaø ñieàu hoøa vui thích? Ñaùp: AÁy laø do giôùi nöôùc coù taùnh löu ñoäng thaám nhuaàn taêng cao. Do

caùc nhaân naøy neân coù söï vieäc nhö theá.

www.daitangkinh.org

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH

TAÄP 89

LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA THÖÙC THAÂN TUÙC

SOÁ 1539 (Quyeån 1 16)


www.daitangkinh.org

SOÁ 1539


Taùc giaû: A la haùn Ñeà Baø Thieát Ma. Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam Taïng Phaùp sö Huyeàn Trang.

QUYEÅN 1

Tuïng ñaàu: Quy Leã Taùn Laïy baäc Ñaïi giaùc, Vua giaùc ngoä, Vua giaùc ban maët trôøi ba coõi, Phaùp maàu giaûi thoaùt nöông veà trí, Ngöôøi tueä, choã döïa caùc Thaùnh chuùng. Bieån A-tyø-ñaït-ma khoù vöôït, Lôøi Phaät tuoân traøo ngaøn Thaùnh uoáng, Ñoái caûnh bieån lôùn kheùo quyeát ñoaùn, Neân nay con chí thaønh kính leã. Maët trôøi saùng khoâng chieáu nhaân gian, Röøng raäm si meâ ai döùt tröø, Neáu khoâng luaän A-tyø-ñaït-ma, Neûo trí nhaän bieát, ai dieät meâ? Ñeøn chaùnh phaùp A-tyø-ñaït-ma, Trí caên baûn maét saùng trong taâm, Göôm taø luaän röøng soi bieát roõ,, Uy löïc Ñaïi só Nhö Lai taïng. Ñaïo maét tueä soi khaép ba coõi, Heát thaûy ñeøn phaùp, bieån lôøi Phaät,


Phaùt khôûi thaéng tueä phaù tan nghi, Laø ñöôøng phaùp roäng cuûa Hieàn Thaùnh. Baäc trí, ao ñaày traøn nöôùc tueä, Duõng maõnh caàu trí neàn taûng vöõng, Thoâng saùng toät roõ thaéng phaùp naøy, Chaân Phaät töû ngoä Thaùnh giaùo aáy.

Baøi tuïng toùm löôïc: Tröôùc: Uaån Muïc-kieàn-lieân, Keá: Boå-ñaëc-giaø-la, Nhaân, sôû duyeân, nhieàu loaïi, Boán caâu laø roát sau.

---------------------

Uaån Thöù 1: MUÏC KIEÀN LIEÂN, Phaàn 1

Tuïng OÁt-ñaø-nam thöù nhaát: Caên, haønh aùc, töôûng, Taàm, töù, giôùi, laäu, Löûa aùi, sôû höõu, Caáu phöôïc ñeàu ba.

Sa-moân Muïc-lieân noùi theá naøy: Quaù khöù- vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi thaày aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong kheá kinh, Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi veà ba caên baát thieän: Tham laø caên baát thieän, saân laø caên baát thieän, si laø caên baát thieän. Thaày aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá!

Laïi hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø coù ngöôøi ñoái vôùi tham laø caên baát thieän ñaõ quan saùt, ñang quan saùt, seõ quan saùt, ñoù laø ñieàu baát thieän. Thaày aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Quan saùt noù nhö theá naøo? Quaùn veà quaù khöù-vò lai hay hieän taïi? Neáu noùi quaùn veà quaù khöù, neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi

laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi quaùn veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø

khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi quaùn veà hieän taïi, neân noùi coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng

phaûi laø hai taâm tröôùc sau cuøng hoøa hôïp, maø chæ noùi moät beân laø sôû quaùn (ñoái töôïng ñöôïc quaùn), moät beân laø naêng quaùn (chuû theå quaùn) thì ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù. Neáu khoâng noùi laø moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi laø hai taâm tröôùc sau cuøng hoøa hôïp, maø chæ noùi moät beân laø sôû quaùn, moät beân

SOÁ 1539 - LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA THÖÙC THAÂN TUÙC - Quyeån 1 619

www.daitangkinh.org

laø naêng quaùn, thì khoâng neân noùi laø quaùn ôû hieän taïi. Neáu noùi quaùn hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng quaùn veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì ñoái vôùi caên baát thieän tham khoâng theå naøo ñaõ quaùn- ñang quaùn vaø seõ quaùn, ñoù laø baát thieän. Neáu khoâng theå quaùn thì khoâng theå naøo ñaõ chaùn- ñang chaùn vaø seõ chaùn. Neáu khoâng coù khaû naêng chaùn sôï thì khoâng theå naøo ñaõ lìa nhieãm- ñang lìa nhieãm vaø seõ lìa nhieãm. Neáu khoâng coù khaû naêng lìa nhieãm thì khoâng theå naøo ñaõ giaûi thoaùt- ñang giaûi thoaùt vaø seõ giaûi thoaùt. Neáu khoâng coù khaû naêng giaûi thoaùt, thì khoâng theå naøo ñaõ nhaäp Nieát-baøn- ñang nhaäp Nieát-baøn vaø seõ nhaäp Nieát-baøn. Nhö ñieàu baát thieän ñoù ñuùng laø söï keát troùi, söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo, neân phaûi boû- phaûi buoâng- phaûi ñoaïn döùt vaø bieát khaép cuõng vaäy.

Laïi hoûi thaày aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laøø coù ngöôøi ñoái vôùi caên baát thieän tham lam ñaõ quaùn- ñang quaùn vaø seõ quan saùt, thaáy ôû ñôøi sau seõ chòu caùi khoå dò thuïc? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Vaäy quaùn ra sao? Quaùn veà quaù khöù- vò lai hay hieän taïi chaêng? Neáu noùi quaùn veà quaù khöù thì neân noùi coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi

laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi quaùn veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø

khoâng coù vò lai. Vì neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi quaùn veà hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng

phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, cuõng hay taïo nghieäp, cuõng lieàn nhaän laõnh dò thuïc cuûa nghieäp ñoù. Ñaây laø khoâng ñuùng lyù. Neáu khoâng noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, cuõng hay taïo nghieäp, cuõng lieàn nhaän laõnh dò thuïc cuûa nghieäp ñoù, thì khoâng neân noùi quaùn veà hieän taïi. Neáu noùi quaùn veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi laø khoâng quaùn veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì ñoái vôùi caên baát thieän tham lam khoâng theå naøo ñaõ quaùn- ñang quaùn vaø seõ quaùn thaáy roõ ñôøi sau phaûi chieâu caûm caùi khoå dò thuïc. Neáu khoâng coù khaû naêng quan saùt thì khoâng theå naøo ñaõ chaùn - ñang chaùn vaø seõ chaùn sôï. Neáu khoâng coù khaû naêng chaùn sôï thì khoâng theå naøo ñaõ lìa nhieãm - ñang lìa nhieãm vaø seõ lìa nhieãm. Neáu khoâng coù khaû naêng lìa nhieãm thì khoâng theå naøo ñaõ giaûi thoaùt - ñang giaûi thoaùt vaø seõ giaûi thoaùt. Neáu khoâng coù khaû naêng giaûi thoaùt, thì khoâng theå naøo nhaäp Nieát-baøn- ñang nhaäp Nieát-baøn vaø seõ nhaäp Nieát-baøn.

Cuõng nhö noùi veà tham lam laø caên baát thieän, thì caùc caên baát thieän saân giaän vaø ngu si cuõng nhö theá.


Haïnh aùc cuûa thaân, haïnh aùc cuûa ngöõ laø phaùp baát thieän, khoâng phaûi laø kieát (keát), laø phöôïc (troùi buoäc), laø tuøy mieân, laø tuøy phieàn naõo, maø laø caùi phaûi buoâng boû, laø ñoaïn döùt, laø bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Haønh aùc cuûa yù laø baát thieän, laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, cuûa tuøy phieàn naõo, laø caùi khoå phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi ñoaïn döùt vaø bieát khaép, chuùng hay chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùc töôûng veà duïc, veà saân giaän, veà aùc haïi ñeàu laø baát thieän, khoâng phaûi laø keát, khoâng phaûi laø buoäc, khoâng phaûi laø söï buoäc raøng cuûa tuøy mieân, cuûa tuøy phieàn naõo, maø laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt vaø phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùc taàm veà duïc, veà giaän döõ, veà aùc haïi ñeàu laø baát thieän, khoâng phaûi laø keát buoäc, khoâng phaûi laø söï buoäc raøng cuûa tuøy mieân, maø laø tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Lónh vöïc veà duïc, lónh vöïc veà saân laø ñieàu baát thieän, laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Lónh vöïc veà haïi laø ñieàu baát thieän, khoâng phaûi laø keát, khoâng phaûi laø buoäc, khoâng phaûi laø söï buoäc raøng cuûa tuøy mieân, maø laø tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, caùi phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt vaø phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Laäu duïc, laäu voâ minh laø ñieàu baát thieän, laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt vaø phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Phaùp höõu laäu khoâng phaûi laø ñieàu baát thieän, maø laø söï keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù khoâng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Löûa tham, löûa saân, löûa si vaø aùi duïc laø caùc ñieàu baát thieän, laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

AÙi saéc, aùi voâ saéc khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng khoâng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi


www.daitangkinh.org

sau. Hieän coù tham, coù saân, coù si; tham caáu, saân caáu, si caáu; söï coät troùi

cuûa tham, coät troùi cuûa saân, coät troùi cuûa si…, ñeàu laø baát thieän. Chuùng laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

----------------------


Tuïng OÁt-ñaø-nam thöù hai: Boäc, aùch, thuû, heä, caùi, Döôùi, treân, taøi, caâu, ngaïi, Kieán aùi vaø tuøy mieân, Taø chi, kieát, nghieäp ñaïo.

Sa-moân Muïc-lieân noùi theá naøy: Quaù khöù- vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi veà boán thöù boäc löu (doøng thaùc) laø: Duïc boäc löu, Höõu boäc löu, Kieán boäc löu vaø Voâ minh boäc löu. Thaày aáy ñaùp: Ñuùng vaäy.

Laïi hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø coù ngöôøi coù khaû naêng ñoái vôùi Duïc boäc löu ñaõ quan saùt- ñang quan saùt- seõ quan saùt, thaáy noù laø baát thieän. Thaày aáy baûo: Ñuùng vaäy.

Vaø quaùn nhö theá naøo? Quaùn veà quaù khöù- vò lai hay hieän taïi? Neáu noùi quaùn veà quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng

phaûi laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi quaùn veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi quaùn veà hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc sau hai taâm hoøa hôïp nhau. Moät beân laø sôû quaùn, moät beân laø naêng quaùn, ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu khoâng noùi coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc sau hai taâm hoøa hôïp nhau, moät beân laø sôû quaùn, moät beân laø naêng quaùn, thì khoâng neân noùi laø quaùn hieän taïi. Neáu noùi quaùn hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi khoâng quaùn quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì ñoái vôùi Duïc boäc löu khoâng coù theå ñaõ quaùn- ñang quaùn vaø seõ quaùn ñeå thaáy ñoù laø baát thieän. Neáu khoâng kheùo quan saùt thì khoâng coù theå ñaõ chaùn sôï- ñang chaùn sôï vaø seõ chaùn sôï.


Neáu khoâng kheùo chaùn sôï thì khoâng coù theå ñaõ lìa nhieãm- ñang lìa nhieãm vaø seõ lìa nhieãm. Neáu khoâng kheùo lìa nhieãm thì khoâng coù theå ñaõ giaûi thoaùt- ñang giaûi thoaùt vaø seõ giaûi thoaùt. Neáu khoâng kheùo giaûi thoaùt thì khoâng coù theå ñaõ nhaäp Nieát-baøn- ñang nhaäp Nieát-baøn vaø seõ nhaäp Nieát- baøn. Ñieàu baát thieän nhö theá ñuùng laø söï keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân vaø tuøy phieàn naõo. Noù laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, cuõng theá.

Laïi hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø coù ngöôøi coù khaû naêng ñoái vôùi Duïc boäc löu ñaõ quaùn- ñang quaùn vaø seõ quan saùt, thaáy noù seõ chieâu caûm caùi khoå dò thuïc? Thaày aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá! Quaùn saùt nhö theá naøo? Quaùn veà quaù khöù- vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi quaùn veà quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi quaùn veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi quaùn veà hieän taïi, neân noùi coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, cuõng coù theå taïo nghieäp, cuõng lieàn nhaän laõnh caùc dò thuïc cuûa nghieäp ñoù. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu khoâng noùi coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, cuõng coù theå taïo nghieäp, cuõng lieàn nhaän laõnh caùc dò thuïc cuûa nghieäp ñoù, thì khoâng neân noùi laø quaùn veà hieän taïi. Neáu noùi quaùn veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng coù quaùn veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì ñoái vôùi Duïc boäc löu khoâng coù theå ñaõ quaùn, ñang quaùn vaø seõ quaùn, ñeå thaáy noù chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau. Neáu khoâng coù khaû naêng quan saùt thì khoâng coù theå ñaõ chaùn sôï- ñang chaùn sôï vaø seõ chaùn sôï. Neáu khoâng coù khaû naêng chaùn sôï thì khoâng coù theå ñaõ lìa nhieãm- ñang lìa nhieãm vaø seõ lìa nhieãm. Neáu khoâng coù khaû naêng lìa nhieãm thì khoâng coù theå ñaõ giaûi thoaùt-ñang giaûi thoaùt vaø seõ giaûi thoaùt. Neáu khoâng coù khaû naêng giaûi thoaùt thì khoâng coù theå ñaõ nhaäp Nieát-baøn- ñang nhaäp Nieát-baøn vaø seõ nhaäp Nieát-baøn ñöôïc.

Cuõng nhö noùi veà Duïc boäc löu, caùc thöù boäc löu nhö: Kieán boäc löu, Voâ minh boäc löu cuõng gioáng nhö theá.

Höõu boäc löu khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép. Noù khoâng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Cuõng nhö boäc löu, aùch cuõng theá.


www.daitangkinh.org

Trong caùc thöù thuû (chaáp giöõ) thì duïc thuû, kieán thuû, giôùi caám thuû laø baát thieän, laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Ngaõ ngöõ thuû khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo. Noù laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, khoâng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùc heä laø baát thieän. Noù laø keát buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Ñoái vôùi caùc thöù caùi (söï che ngaên) goàm coù caùi tham duïc, caùi giaän döõ, caùi si meâ…, ñeàu laø baát thieän. Noù laø keát, laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùi hoân traàm - tuøy mieân, caùi traïo cöû - oá taùc (hoái) ñeàu laø baát thieän, khoâng phaûi laø keát, laø buoäc, khoâng phaûi laø tuøy mieân, maø laø söï raøng buoäc cuûa tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép. Chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Trong kieán phaàn döôùi thì thaân kieán khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi boû, phaûi buoâng, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù khoâng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùc kieát phaàn döôùi coøn laïi laø baát thieän, laø keát, laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, vì noù coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Trong kieát phaàn treân, thì kieát traïo cöû, khoâng phaûi laø baát thieän, khoâng phaûi laø keát, laø buoäc, khoâng phaûi laø tuøy mieân, maø aø söï raøng buoäc tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép. Noù khoâng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùc kieát phaàn treân coøn laïi khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø kieát, laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép. Noù khoâng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Naêm taâm Caên taøi vaø naêm taâm Caâu ngaïi ñeàu laø baát thieän, laø kieát, laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.


Trong caùc kieán, thì Taùt-ca-da kieán (Thaân kieán) vaø Bieân kieán chaáp khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø keát, laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng khoâng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Taø kieán, Kieán thuû, Giôùi caám thuû laø baát thieän, laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, chuùng coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Caùc aùi thaân laø baát thieän, maø laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùi khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Trong caùc tuøy mieân, coù tham tuøy mieân, khoâng phaûi laø baát thieän, maø laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù khoâng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Coøn caùc tuøy mieân khaùc ñeàu laø baát thieän, laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Trong caùc taø chi, thì taø kieán laø baát thieän, laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïng ñeàu laø baát thieän, noù khoâng phaûi laø kieát, laø buoäc, laø tuøy mieân, cuõng khoâng phaûi laø tuøy phieàn naõo raøng buoäc, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Coøn caùc taø chi khaùc ñeàu laø baát thieän, khoâng phaûi laø keát laø buoäc, khoâng phaûi laø tuøy mieân, maø laø tuøy phieàn naõo khoâng raøng buoäc, maø laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Trong caùc kieát, thì kieát ganh gheùt, kieát keo kieät laø baát thieän, laø keát laø buoäc, khoâng phaûi laø tuøy mieân, maølaø tuøy phieàn naõo raøng buoäc, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Coøn caùc kieát khaùc ñeàu laø baát thieän, laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.


www.daitangkinh.org

Trong caùc nghieäp ñaïo thì baûy nghieäp ñaïo tröôùc ñeàu laø baát thieän, noù khoâng phaûi laø kieát, laø buoäc, laø tuøy mieân, cuõng khoâng phaûi laø tuøy phieàn naõo buoäc raøng, maø laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

Ba nghieäp ñaïo sau ñeàu laø baát thieän, laø keát laø buoäc, laø söï raøng buoäc cuûa tuøy mieân, tuøy phieàn naõo, laø caùi phaûi buoâng, phaûi boû, phaûi caét ñöùt, phaûi bieát khaép, noù coù khaû naêng chieâu caûm caùc khoå dò thuïc ôû ñôøi sau.

-----------------------


Tuïng OÁt-ñaø-nam thöù ba: Kieát, caùi, giaùc chi, taâm, thoï yù, Ñieàu luyeän, trì kieân ôû roát sau.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù- vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho nhö theá naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Neáu coù kieát noäi nhaõn thì bieát ñuùng nhö thaät ta ñang coù kieát noäi nhaõn. Neáu khoâng coù kieát noäi nhaõn thì bieát ñuùng nhö thaät ta khoâng coù kieát noäi nhaõn. Coøn nhö nhaõn kieát aáy chöa sinh maø sinh, ñaõ sinh ra roài thì neân khieán cho caét ñöùc, khi ñaõ caét ñöùt thì giöõ gìn khieán noù sau naøy ñöøng sinh laïi nöõa. Cuõng ñeàu bieát ñuùng nhö thaät caùc vieäc nhö theá.

Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy. Nhöng bieát nhö theá naøo? Noù thuoäc veà quaù khöù- vò lai hay ôû hieän taïi?

Neáu noùi bieát veà quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng neân noùi khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng neân noùi khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà hieän taïi thì neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû tri (ñoái töôïng ñöôïc nhaän bieát), moät beân laø naêng tri (chuû theå nhaän bieát), thì ñieàu ñoù khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri, thì khoâng neân noùi laø bieát veà hieän taïi. Neáu noùi bieát veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng bieát veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì trong kinh Ñöùc


Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Neáu coù caùc kieát noäi nhaõn thì bieát ñuùng nhö thaät laø ta coù kieát noäi nhaõn. Neáu khoâng coù kieát noäi nhaõn thì bieát ñuùng nhö thaät laø ta khoâng coù kieát noäi nhaõn. Coøn nhö kieát nhaõn aáy chöa sinh maø sinh, ñaõ sinh roài thì neân caét ñöùt, khi ñaõ caét ñöùt thì giöõ gìn khieán noù sau naøy ñöøng sinh laïi nöõa. Cuõng bieát ñuùng chính xaùc nhö theá. Nhö vaäy thì vôùi kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi ñoù, oâng cheâ bai choáng ñoái, vöôït boû, traùi nghòch laïi. Neáu oâng cheâ bai, choáng ñoái vôùi caùc ñieàu trong kinh do Ñöùc Theá Toân ñaõ giaûng noùi nhö theá thì khoâng hôïp vôùi ñaïo lyù.

Cuõng nhö noùi veà kieát nhaõn, caùc thöù kieát veà tai- muõi- löôõi- thaân yù cuõng gioáng nhö theá.

Sa-moân Muïc-lieân noùi lôøi theá naøy: Quaù khöù- vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nhö trong caùc kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Neáu ta ñang bò tham duïc ñieàu khieån thì bieát ñuùng nhö thaät ta ñang bò tham duïc ñieàu khieån. Coøn neáu ta khoâng bò tham duïc ñieàu khieån, thì bieát ñuùng nhö thaät ta khoâng bò tham duïc ñieàu khieån. Coøn nhö tham duïc ñoù chöa sinh

maø sinh, ñaõ sinh roài thì dieät, ñaõ ñoaïn döùt noù thì ñöøng ñeå sau naøy sinh laïi. Caùc vieäc nhö theá ñeàu bieát ñuùng nhö thaät. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy. Nhöng bieát noù nhö theá naøo? Noù thuoäc veà quaù khöù-vò lai hay ôû hieän taïi?

Neáu noùi bieát veà quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng neân noùi khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng neân noùi khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri. Ñieàu ñoù khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi laø khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri, thì khoâng neân noùi laø bieát veà hieän taïi. Neáu noùi bieát veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng bieát veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì theo nhö kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Neáu ta ñang bò tham duïc ñieàu khieån thì bieát ñuùng nhö thaät ta ñang bò tham duïc ñieàu khieån. Coøn neáu ta khoâng bò tham duïc ñieàu khieån, thì bieát ñuùng nhö thaät ta khoâng bò tham duïc ñieàu khieån. Coøn nhö tham duïc ñoù chöa sinh maø sinh, ñaõ sinh roài phaûi caét ñöùt, ñaõ caét ñöùt thì khoâng ñeå noù sinh laïi sau naøy. Caùc vieäc


www.daitangkinh.org

nhö theá ñeàu bieát ñuùng nhö thaät. Nhö vaäy thì ñoái vôùi lôøi Ñöùc Theá Toân ñaõ giaûng noùi trong Kheá kinh, oâng laïi cheâ bai choáng baùng, vöôït boû, traùi nghòch. Neáu oâng ñaõ cheâ bai, choáng ñoái caùc ñieàu trong kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi thì khoâng hôïp vôùi ñaïo lyù.

Nhö noùi veà caùi tham duïc, caùc thöù caùi giaän döõ, hoân traàm tuøy mieân, traïo cöû, aùc taùc, nghi ngôø…, cuõng gioáng nhö theá.

Sa-moân Muïc-lieân noùi theá naøy: Quaù khöù- vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Ñoái vôùi caùc lôøi hay yù thieän trong Kheá kinh, Theá Toân coù noùi: Neáu beân trong ta ñang coù caùc giaùc chi nhö Nieäm v.v... thì bieát ñuùng nhö thaät, trong ta ñang coù caùc giaùc chi nhö Nieäm v.v... Coøn neáu ta khoâng coù caùc giaùc chi nhö Nieäm v.v... thì bieát ñuùng nhö thaät trong ta khoâng coù caùc giaùc chi nhö Nieäm v.v... Coøn nhö caùc giaùc chi nhö Nieäm v.v... naøy chöa sinh thì khieán cho sinh, ñaõ sinh ra roài thì khieán coøn maõi khoâng queân maát, tu taäp ñaày ñuû, theâm lôùn roäng ñeán trí taùc chöùng. Cuõng bieát ñuùng nhö thaät caùc vieäc nhö theá. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy. Nhöng bieát nhö theá naøo? Noù thuoäc veà quaù khöù-vò lai hay ôû hieän taïi?

Neáu noùi bieát veà quaù khöù thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà vò lai, thì neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri, thì ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, coøn thaáy moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri, thì khoâng neân noùi laø bieát veà hieän taïi. Neáu noùi bieát veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng bieát veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì vôùi lôøi hay yù thieän Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: trong kinh Neáu beân trong ta ñang coù giaùc chi nhö Nieäm v.v... thì bieát ñuùng nhö thaät laø trong ta ñang coù giaùc chi nhö Nieäm v.v... Coøn trong ta khoâng coù giaùc chi nhö Nieäm v.v... thì bieát ñuùng nhö thaät laø trong ta khoâng coù giaùc chi nhö Nieäm v.v... Coøn nhö giaùc chi nhö Nieäm v.v... naøy chöa sinh thì khieán cho noù sinh, ñaõ sinh roài thì khieán noù coøn maõi khoâng queân, tu taäp ñaày ñuû, khieán caøng roäng lôùn ñeán trí taùc chöùng. Caùc vieäc nhö theá ñeàu bieát ñuùng nhö thaät.

Nhö vaäy ñoái vôùi kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi, oâng laïi cheâ bai, choáng ñoái, vöôït boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng ñaõ cheâ bai choáng ñoái laïi thì


khoâng hôïp vôùi ñaïo lyù. Nhö noùi veà giaùc chi Nieäm, thì caùc giaùc chi khaùc nhö Traïch phaùp,

Tinh taán, Hyû, Khinh an, Ñònh, Xaû v.v... cuõng gioáng nhö theá. Sa-moân Muïc-lieân noùi theá naøy: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng thì hieän

taïi laøm sao coù? Neân hoûi thaày aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Neáu ñang coù taâm tham thì bieát ñuùng nhö thaät laø ñang coù taâm tham. Neáu ñaõ lìa boû taâm tham thì bieát ñuùng nhö thaät laø ñaõ lìa boû taâm tham? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy. Nhöng phaûi bieát nhö theá naøo, noù thuoäc veà quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi bieát veà quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi bieát veà hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp. Neáu coøn thaáy moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri, thì ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû tri, moät beân laø naêng tri, thì khoâng neân noùi laø bieát veà hieän taïi. Neáu noùi bieát veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng bieát veà quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì ñoái vôùi Kheá kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Neáu ñang coù taâm tham thì bieát ñuùng nhö thaät laø ñang coù taâm tham, coøn nhö ñaõ lìa boû taâm tham thì bieát ñuùng nhö thaät laø ñaõ lìa boû taâm tham. Nhö theá thì ñoái vôùi Kheá kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi, oâng nhaèm cheâ bai, choáng ñoái, vöôït boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng ñaõ cheâ bai, choáng baùng thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Cuõng nhö noùi veà coù taâm tham, lìa boû taâm tham, caùc thöù nhö coù taâm saân - lìa boû taâm saân, coù taâm si - lìa boû taâm si, taâm toùm taét, taâm phaân taùn, taâm chìm xuoáng, taâm noåi daäy, taâm quaáy ñoäng, taâm khoâng quaáy ñoäng, taâm khoâng vaéng laëng, taâm vaéng laëng, taâm khoâng ñònh, taâm ñònh, taâm khoâng tu, taâm tu taäp, taâm khoâng giaûi thoaùt, taâm giaûi thoaùt…, ñeàu bieát ñuùng nhö thaät, cuõng nhö vaäy.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Thoï coù hai thöù: Moät laø thaân thoï, hai laø taâm thoï. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng theá. Naày thaày, neáu


www.daitangkinh.org

ta nhaän ñöôïc caùc thoï veà thaân, caùc thoï veà taâm, thì luùc ñoù neân noùi ôû thôøi naøo? Quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi noù ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi noù ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi noù ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, cuøng nhaän laõnh hai thöù thoï: Moät laø thoï cuûa thaân, hai laø thoï cuûa taâm. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi laø khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, nhaän laõnh hai thöù thoï: moät laø thoï cuûa thaân, hai laø thoï cuûa taâm, thì khoâng neân noùi laø noù ôû hieän taïi. Neáu noùi ôû hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi noù khoâng ôû quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì ñoái vôùi Kheá kinh maø Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Thoï coù hai thöù: Moät laø thoï cuûa thaân, hai laø thoï cuûa taâm. Nhö vaäy ñoái vôùi kinh ñieån cuûa Ñöùc Theá Toân giaûng noùi, oâng nhaèm cheâ bai, choáng ñoái, vöôït boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng ñaõ cheâ bai, choáng ñoái, ñi ngöôïc laïi thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng coù, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Nghóa laø trong kinh ñieån Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Thoï coù ba thöù: Moät laø thoï vui, hai laø thoï khoå, ba laø thoï khoâng khoå khoâng vui. Ngöôøi naøy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Naày thaày, neáu khi laõnh nhaän ba thöù thoï ñoù, thì neân noùi ôû vaøo thôøi naøo? Quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi noù ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.


Neáu noùi noù ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, cuøng nhaän laõnh ba thöù thoï: Moät laø thoï vui, hai laø thoï khoå, ba laø thoï khoâng khoå khoâng vui. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, nhaän ñöôïc ba thöù thoï: Moät laø thoï vui, hai laø thoï khoå, ba laø thoï khoâng khoå khoâng vui, thì khoâng neân noùi laø noù ôû hieän taïi. Neáu noùi ôû hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng ôû quaù khöù-vò lai vaø hieän taïi thì laø ñoái vôùi kinh ñieån Ñöùc Theá Toân ñaõ giaûng noùi lôøi hay yù thieän, noùi: Coù ba thöù thoï: Moät laø thoï vui, hai laø thoï khoå, ba laø thoï khoâng khoå khoâng vui. Nhö vaäy laø ñoái vôùi


caùc kinh ñieån do Ñöùc Theá Toân ñaõ giaûng noùi, oâng nhaèm cheâ bai, choáng baùng, vöôït boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng cheâ bai choáng ñoái thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Nghóa laø trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: YÙ vaø phaùp laøm duyeân phaùt sinh ra yù thöùc.

Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Nhöng naøy thaày, khi yù thöùc khôûi leân thì luùc ñoù yù neân noùi noù ôû thôøi naøo? Laø quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi noù ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.


Neáu noùi noù ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp vôùi yù vaø yù thöùc, thì khoâng neân noùi noù ôû trong hieän taïi. Neáu noùi noù ôû hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi noù khoâng ôû trong quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì trong kinh Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, noùi laø: YÙ vaø phaùp laøm duyeân phaùt sinh ra yù thöùc. Nhö vaäy, ñoái vôùi kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi, oâng nhaèm cheâ bai, choáng baùng, vöôït boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng ñaõ cheâ bai, choáng ñoái thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Sa-moân Muïc-lieân noùi theá naøy: Khoâng coù quaù khöù-vò lai, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø caùc kinh ñieån Ñöùc Theá Toân ñaõ giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Laáy raêng giöõ raêng ñöa ñaàu löôõi ñeå treân noùc hoïng. Laïi duøng taâm aáy ñeå haøng phuïc, giöõ gìn, ñieàu luyeän taâm mình. Ñieàu phuïc ôû thôøi naøo? ÔÛ quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi ñieàu luyeän taâm ôû quaù khöù thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ñieàu luyeän taâm ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ñieàu luyeän taâm ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø- la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø ñoái töôïng ñieàu luyeän, hai laø chuû theå ñieàu luyeän. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø ñoái töôïng ñöôïc ñieàu luyeän,


www.daitangkinh.org

moät beân laø chuû theå ñieàu luyeän, thì khoâng neân noùi laø ñieàu luyeän ôû hieän taïi. Neáu noùi ñöôïc ñieàu luyeän trong hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng ñieàu luyeän trong quaù khöù-vò lai vaø hieän taïi thì trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi laø duøng raêng giöõ raêng, ñaàu löôõi ñeå treân noùc hoïng, laïi duøng taâm giöõ gìn, ñieàu luyeän taâm. Thì nhö theá laø ñoái vôùi kinh ñieån oâng coù yù cheâ bai, choáng baùng, traùi boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng cheâ bai, choáng ñoái thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Sa-moân Muïc-lieân coù noùi nhö vaày: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø nôi Kheá kinh Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Nay noùi ñeå thaày Bí-soâ Boå-saéc-yeát-la-sa-lôïi bieát: Coù möôøi taùm yù caän haønh goïi laø só phu. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Laïi hoûi: Naày thaày, neáu khi maét thaáy saéc roài thì thuaän theo choã vui nôi caùc saéc maø caän haønh, baáy giôø thì möôøi baûy yù caän haønh kia phaûi noùi laø chuùng ñang ôû ñaâu? ÔÛ thôøi quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi chuùng ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi chuùng ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi chuùng ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, maø coù möôøi taùm yù caän haønh, ñoàng thôøi cuøng hieän haønh. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, coù möôøi taùm yù caän haønh ñoàng thôøi cuøng hieän haønh, thì khoâng neân noùi laø ôû hieän taïi. Neáu noùi chuùng ôû hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng coù caû quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân giaûng noùi lôøi hay yù thieän, coù noùi: Nay xin noùi ñeå thaày Bí-soâ Boå-saéc-yeát-la-sa-lôïi bieát: Coù möôøi taùm yù caän haønh, goïi laø só phu. Nhö theá thì ñoái vôùi Kheá kinh do Ñöùc Theá Toân giaûng noùi, oâng coù yù cheâ bai choáng baùng, traùi boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng ñaõ cheâ bai choáng baùng thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

-------------------------

Uaån Thöù I: MUÏC KIEÀN LIEÂN, Phaàn 4

Tuïng OÁt-ñaø-nam thöù tö: Voâ sôû duyeân, tónh löï,


Dò sinh, Ñaïi só, theïn, Noùi choã ôû höõu tình, AÊn, Thaùnh ñeá, ñoaïn, laäu.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Coù taâm voâ sôû duyeân. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù thaáy ñieàu aáy ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh do Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo trình baøy giaûng daïy: Caùc thaày Bí-soâ neân phaân bieät bieát roõ. Vì bieát roõ neân goïi laø thöùc. Phaân bieät bieát roõ nhöõng gì? Nghóa laø phaân bieät, bieát roõ veà saéc-thanh-höông-vò-xuùc-phaùp? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Thaày haõy laéng nghe, keûo laïi rôi vaøo choã tranh luaän bò thua.

Neáu thaày noùi laø coù taâm voâ sôû duyeân, thì khoâng neân noùi trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo trình baøy, giaûng daïy: Caùc thaày Bí-soâ neân phaân bieät bieát roõ, vì phaân bieät bieát roõ neân goïi laø thöùc. Phaân bieät bieát roõ nhöõng gì? Nghóa laø phaân bieät bieát roõ veà saéc, bieát roõ veà thanh, höông, vò, xuùc, phaùp… Neân neáu noùi nhö thaày thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu ñaõ noùi trong Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo trình baøy chæ daïy: Caùc thaày Bí-soâ caàn phaân bieät bieát roõ neân goïi laø thöùc. Phaân bieät roõ bieát nhöõng gì? Nghóa laø phaân bieät roõ bieát veà saéc-thanh-höông-vò-xuùc- phaùp, thì khoâng neân noùi laø coù taâm voâ sôû duyeân. Neáu noùi coù taâm voâ sôû duyeân thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Ngöôøi aáy noùi: Nhaát ñònh laø coù taâm voâ sôû duyeân. Vì sao nhö theá? Nghóa laø noù duyeân vôùi quaù khöù hoaëc duyeân vôùi vò lai. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù chaáp nhaän ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo giaûng daïy trình baøy laø:

Vì thaày Bí-soâ Boån-ngö-sö-sa-ñeå maø noùi: Caùc thaày Bí-soâ, do caùc nhaân, do caùc thöù duyeân maø phaùt sinh ra thöùc. Khi thöùc ñaõ sinh roài thì rôi vaøo moïi thöù soá. Do maét (nhaõn caên) vaø saéc maø phaùt sinh ra thöùc, thöùc ñaõ sinh roài thì rôi vaøo soá nhaõn thöùc. Do tai- muõi- löôõi- thaân- yù vaø phaùp maø phaùt sinh ra thöùc, khi thöùc ñaõ sinh roài thì rôi vaøo soá yù thöùc? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Thaày haõy nghó kyõ keûo rôi vaøo söï traùi ngöôïc. Neáu thaày noùi nhaát ñònh laø coù taâm voâ sôû duyeân thì khoâng neân noùi

trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân kheùo giaûng daïy trình baøy, vì thaày Bí-soâ Boån-ngö-sö-sa-ñeå maø noùi: Naøy caùc vò Bí-soâ, do moïi thöù nhaân, do moïi thöù duyeân maø phaùt sinh ra thöùc. Khi thöùc ñaõ sinh roài thì rôi vaøo caùc thöù soá. Do maét vaø saéc maø phaùt sinh ra thöùc. Khi thöùc ñaõ sinh ra roài thì rôi vaøo soá nhaõn thöùc. Do tai- muõi- löôõi- thaân- yù vaø phaùp maø phaùt sinh ra thöùc. Khi thöùc ñaõ sinh ra roài thì rôi vaøo soá yù thöùc. Neáu noùi nhö thaày thì khoâng hôïp ñaïo lyù.


www.daitangkinh.org

Nay neáu thaày noùi trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân kheùo giaûng daïy trình baøy, vì thaày Bí-soâ Boån-ngö-sö-sa-ñeå maø noùi: Naøy caùc vò Bí-soâ, do caùc thöù nhaân, do caùc thöù duyeân maø phaùt sinh ra thöùc. Khi thöùc ñaõ sinh roài thì rôi vaøo soá nhaõn thöùc. Do tai-muõi-löôõi-thaân-yù vaø phaùp maø sinh ra thöùc. Khi thöùc ñaõ sinh ra roài thì rôi vaøo soá yù thöùc. Nhö vaäy thì khoâng neân noùi nhaát ñònh laø coù taâm voâ sôû duyeân. Neáu noùi nhaát ñònh laø coù taâm voâ sôû duyeân thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Sa-moân Muïc-lieân noùi theá naøy: Quaù khöù vaø vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Neáu nhö coù keû bieát hoå theïn, xaáu hoå hoái haän giöõ gìn vaø ham thích hoïc taäp, nöông thaân laâu daøi ôû nhöõng nôi toát laønh vaø chöùng ñöôïc boán thöù tónh löï cuûa theá gian? Ngöôøi aáy ñaùp ñuùng nhö theá.

Khi thaày ñoù saép qua ñôøi, coù caùc baäc trí thöùc ñoàng tu phaïm haïnh ñeán hoûi: Naày thaày, thaày coù nhôù roõ ñöôïc caùc quaû chöùng cuûa mình khoâng? Ngöôøi naøy thöa: Thöa caùc vò, toâi ñaõ chöùng ñöôïc boán thöù tónh löï ôû theá gian. Neân hoûi thaày aáy: Thaày aáy ñaõ nhôù ñöôïc nhöõng choã chöùng naøo? ÔÛ quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi laø ghi nhôù ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi laø ghi nhôù ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi laø ghi nhôù ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû kyù, moät beân laø naêng kyù (ñoái töôïng ñöôïc ghi nhôù - ngöôøi ghi nhôù). Laïi ôû trong ñònh thì noùi lôøi khaùc, ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät beân laø sôû kyù, moät beân laø naêng kyù. Laïi ôû trong ñònh khoâng noùi lôøi khaùc, thì khoâng neân noùi laø ghi nhôù ôû hieän taïi. Neáu noùi ghi nhôù ôû hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi laø khoâng ghi nhôù ôû caùc thôøi quaù khöù-vò lai vaø hieän taïi, töùc laø troáng khoâng, khoâng coù phaùp vöôït hôn ngöôøi khaùc, maø töï baûo laø coù. Ngöôøi aáy neân boû ñi thì ñuùng hôn.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng thì hieän taïi sao coù ñöôïc. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo leùo dieãn giaûng trình baøy:

Coù naêm thöù caên, ñoù laø Tín caên, Tinh taán caên, Nieäm caên, Ñònh caên vaø Tueä caên. Naày caùc thaày Bí-soâ, neáu nhö coù ngöôøi ñoái vôùi naêm caên naøy,


do ôû baäc cao, do maïnh meõ lanh lôïi, do ñieàu phuïc caên thieän, do tu haønh toaøn veïn maø chöùng ñöôïc A-la-haùn, ñaày ñuû caùc phaàn giaûi thoaùt. Töï mình ñaõ ñöôïc haøng phuïc neân chuyeån ñoåi ñöôïc nhöõng phaàn nhoû, chaäm thaønh töïu tueä giaûi thoaùt. Töø nay töï haøng phuïc laáy mình neân chuyeån ñoåi ñöôïc nhöõng phaàn nhoû, chaäm thaønh töïu söï chöùng ñaéc cuûa thaân. Töø nay ñaõ chuyeån ñoåi ñöôïc nhöõng phaàn nhoû, chaäm thaønh töïu caùc kieán ñaéc (chaùnh tri kieán). Töø nay ñaõ chuyeån ñoåi ñöôïc caùc phaàn nhoû, chaäm thaønh töïu tín giaûi thoaùt. Töø nay ñaõ ñieàu phuïc, chuyeån ñoåi nhöõng phaàn nhoû chaäm thaønh töïu haïnh tuøy phaùp, thaønh töïu haïnh tuøy tín. Naøy caùc thaày Bí-soâ, nhö theá neân bieát: Do caên Ba-la-maät-ña laøm duyeân maø quaû Ba-la-maät-ña ñöôïc thaønh laäp, do quaû Ba-la-maät-ña laøm duyeân maø Boå-ñaëc-giaø-la Ba- la-maät-ña ñöôïc thaønh laäp. Nhö theá thì naêm caên ñaâu coù voâ ích.

Naøy caùc thaày Bí-soâ, neáu coù ngöôøi ñoái vôùi naêm caên naøy, taát caû ñeàu voâ ngaõ, thì coù theå noùi ngöôøi aáy ñaõ vöôït ra ngoaøi haïng phaøm phu? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Naøy thaày, keû höõu hoïc hieän khôûi taâm raøng buoäc. Baáy giôø thì naêm caên aáy neân noùi laø ôû vaøo thôøi naøo, quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø taâm tu hoïc, hai laø taâm raøng buoäc. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø taâm tu hoïc, hai laø taâm raøng buoäc, thì khoâng neân noùi laø noù ôû vaøo thôøi hieän taïi. Neáu noùi noù ôû thôøi hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng ôû caû ba thôøi quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì keû höõu hoïc hieän khôûi taâm raøng buoäc, neân noùi ñoù laø ôû ngoaøi, neân noùi ñoù laø haøng phaøm phu, neân noùi laø truï ôû beân ngoaøi thöù baäc cuûa haøng phaøm phu.

Sa-moân Muïc-lieân coù noùi: Khoâng coù quaù khöù-vò lai, thì hieän taïi sao coù ñöôïc? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân kheùo leùo giaûng daïy trình baøy, noùi: Vì caùc thaày chöa dieät, neân ñoái vôùi taàm töù cuûa baäc Ñaïi só maø noùi thì thieåu duïc laø phaùp, coøn ñaïi duïc laø phi phaùp. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Naøy caùc thaày, thieåu duïc laø phaùp theá naøo? Töùc laø taâm sôû phaùp cuøng töông öng vôùi taâm. Naày thaày, neáu baäc A-la-haùn, thaân ñang ôû coõi Duïc maø hieän


www.daitangkinh.org

nhaäp vaøo ñònh dieät taän thì thieåu duïc nhö theá phaûi noùi laø ôû vaøo ñôøi naøo? Ñôøi quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi ôû vaøo quaù khöù, thì neân noùi laø coù thôøi quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ôû vaøo vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì laø khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ôû hieän taïi, thì khoâng theå noùi laø hieän nhaäp vaøo ñònh dieät. Neáu noùi hieän nhaäp vaøo ñònh dieät thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng ôû caû quaù khöù-vò lai-hieän taïi thì baäc A-la-haùn coù thaân coøn ôû coõi Duïc, maø hieän nhaäp vaøo ñònh dieät seõ khoâng phaûi laø thieåu duïc.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng thì hieän taïi sao coù ñöôïc? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Ng- hóa laø trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân kheùo leùo giaûng daïy, trình baøy: Vì thaày La-hoã-la maø noùi: Naày thaày La-hoã-la, neáu coù thaày naøo bieát ñuùng söï vieäc maø laïi noùi doái, laïi khoâng bieát xaáu hoå, khoâng coù aên naên. Ta noùi ngöôøi aáy khoâng coù haïnh aùc naøo maø chaúng daùm laøm. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Naøy thaày, xaáu hoå laø phaùp nhö theá naøo? Töùc laø taâm sôû phaùp cuøng töông öng vôùi taâm. Naøy thaày, baäc A-la-haùn coù thaân ñang ôû coõi Duïc maø hieän nhaäp ñònh

dieät, thì xaáu hoå seõ ôû vaøo thôøi naøo? Laø quaù khöù-vò lai hay hieän taïi? Neáu noùi ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø

khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù

vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì laø traùi ñaïo lyù. Neáu noùi ôû hieän taïi, thì khoâng neân noùi laø hieän nhaäp vaøo ñònh dieät.

Neáu noùi hieän nhaäp vaøo ñònh dieät thì khoâng hôïp ñaïo lyù. Neáu noùi khoâng ôû caû ba thôøi quaù khöù-vò lai-hieän taïi, töùc laø baäc A-

la-haùn coù thaân ñang ôû coõi Duïc, hieän nhaäp vaøo ñònh dieät seõ khoâng bieát xaáu hoå.



QUYEÅN 2


Tuïng OÁt-ñaø-nam: Phaàn sau cuûa tuïng thöù tö. Sa-moân Muïc-lieân noùi: Khoâng coù quaù khöù-vò lai, thì hieän taïi sao coù

ñöôïc? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Nghóa laø trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân kheùo leùo giaûng daïy trình baøy:

Coù chín choã ôû cuûa loaøi höõu tình: 1. Coù loaøi höõu tình coù saéc, coù caùc loaïi thaân, coù caùc loaïi töôûng, töùc

laø loaøi ngöôøi vaø moät phaàn caùc coõi trôøi. Ñoù laø choã ôû thöù nhaát. 2. Coù loaøi höõu tình coù saéc, coù caùc loaïi thaân, coù moät thöù töôûng, töùc

laø coõi trôøi Phaïm Chuùng vaø nhöõng keû môùi sinh leân ñoù. Ñaây laø choã ôû thöù hai.

3. Coù loaøi höõu tình coù saéc, coù moät loaïi thaân, coù nhieàu thöù töôûng, töùc laø coõi trôøi Quang AÂm. Ñoù laø choã ôû thöù ba.

4. Coù loaøi höõu tình coù saéc, coù moät loaïi thaân vaø moät thöù töôûng, töùc laø coõi trôøi Bieán Tònh. Ñoù laø choã ôû thöù tö.

5. Coù loaøi höõu tình coù saéc, khoâng coù töôûng, khoâng coù caùc töôûng sai khaùc (goïi laø khoâng töôûng khaùc), töùc laø coõi trôøi Voâ Töôûng. Ñaây laø choã ôû thöù naêm.

6. Coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, vöôït qua taát caû caùc loaïi saéc töôûng, caùc ñoái töôïng ñeàu khoâng coøn, caùc loaïi töôûng khoâng coøn taùc yù nöõa. ÔÛ khoaûng voâ bieân hö khoâng, truï ñaày ñuû vaøo Khoâng voâ bieân xöù, töùc laø ôû gaàn coõi trôøi Khoâng voâ bieân xöù. Ñoù laø choã ôû thöù saùu.

7. Coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, ñeàu ñaõ vöôït qua taát caû caùc loaïi hö khoâng voâ bieân, maø vaøo voâ bieân thöùc, truï ñaày ñuû vaøo Thöùc voâ bieân xöù. Ñaây laø choã ôû thöù baûy.

8. Coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, ñaõ vöôït qua taát caû caùc loaïi Thöùc voâ bieân xöù, khoâng coøn coù chuùt gì caû, truï ñaày ñuû vaøo Voâ sôû höõu xöù, töùc laø ôû gaàn coõi trôøi Voâ sôû höõu xöù. Ñaây laø choã ôû thöù taùm.


www.daitangkinh.org

9. Coù loaøi höõu tình khoâng coù saéc, ñeàu ñaõ vöôït qua taát caû caùc loaïi Voâ sôû höõu xöù, truï ñaày ñuû vaøo Phi töôûng phi phi töôûng xöù, töùc laø ôû gaàn coõi trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Ñaây laø choã ôû thöù chín.

Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Naøy thaày, neáu baäc A-la-haùn coù thaân ñang soáng ôû coõi Duïc vaø hieän

nhaäp ñònh dieät, thì phaûi noùi laø vò ñoù ôû choã naøo nôi chín coõi höõu tình? Ngöôøi aáy ñaùp: Vò aáy ôû choã coù caùc loaïi thaân vaø caùc thöù töôûng. Naøy thaày, do töôûng ôû ñôøi naøo maø noùi laø coù töôûng ôû ñôøi quaù khöù- vò

lai hay hieän taïi? Neáu noùi do töôûng ôû ñôøi quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù

khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi do töôûng ôû ñôøi vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi do töôûng ôû ñôøi hieän taïi, khoâng neân noùi laø hieän nhaäp ñònh dieät. Neáu noùi hieän nhaäp ñònh dieät thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng do töôûng ôû caû ba ñôøi quaù khöù-vò lai- hieän taïi, thì baäc A-la-haùn coù thaân ñang ôû coõi Duïc, hieän nhaäp ñònh dieät, neân noùi laø khoâng coù töôûng, neân noùi laø loaøi höõu tình khoâng coù töôûng, neân noùi laø soáng ôû choã cuûa loaøi höõu tình khoâng coù töôûng.

Sa-moân Muïc-lieân noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi sao coù ñöôïc? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo giaûng daïy, trình baøy: Taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nhôø vaøo söï aên uoáng môùi soáng coøn? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Naøy thaày, chuùng höõu tình chö Thieân khoâng coù töôûng ñoù thì neân baûo laø hoï coù aên uoáng khoâng? Ngöôøi aáy ñaùp: Hoï chæ coù yù thöùc nghó tôùi vieäc aên uoáng maø thoâi.

Naøy thaày, vieäc aên uoáng ñoù luùc aáy neân noùi noù thuoäc vaøo thôøi naøo, quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu baûo laø noù ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu baûo laø ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ôû hieän taïi, khoâng neân noùi laø loaøi höõu tình khoâng coù töôûng. Neáu noùi laø loaøi höõu tình khoâng coù töôûng thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi caû quaù khöù-vò lai- hieän taïi noù ñeàu khoâng coù, thì ñoái vôùi


Kheá kinh maø Ñöùc Theá Toân kheùo giaûng daïy trình baøy noùi: Taát caû loaøi höõu tình ñeàu phaûi nhôø vaøo aên uoáng maø soáng coøn. Nhö theá, ñoái vôùi kinh ñieån do Theá Toân giaûng noùi, oâng coù yù cheâ bai choáng baùng, traùi boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng choáng baùng, cheâ bai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Sa-moân Muïc-lieân coù noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng, thì hieän taïi laøm sao coù? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Nghóa laø trong Kheá kinh maø Ñöùc Theá Toân kheùo giaûng daïy trình baøy coù noùi: Coù saùu thöùc thaân, ñoù laø thöùc cuûa maét, thöùc cuûa tai, thöùc cuûa muõi, thöùc cuûa löôõi, thöùc cuûa thaân vaø thöùc cuûa yù. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy. Laïi hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Nghóa laø coù ngöôøi coù khaû naêng ñoái vôùi thöùc cuûa maét, maø ñaõ quan saùt- ñang quan saùt vaø seõ quan saùt thaáy thöùc aáy laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ. Ngöôøi aáy ñaõ quan saùt- ñang quan saùt vaø seõ quan saùt nhaân cuûa noù laø nhaân, laø söï tuï taäp, laø söï sinh ra caùc loaïi, laø duyeân cuûa moïi thöù.

Quan saùt söï dieät cuûa noù laø dieät heát, laø vaéng laëng yeân tónh, laø maàu nhieäm, laø lìa boû.

Quan saùt ñaïo coù theå ñoaïn döùt cuûa noù, laø ñaïo, laø nhö, laø haønh, laø xuaát. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Nhöng quaùn theá naøo? Quaùn veà quaù khöù-vò lai hay quaùn veà hieän taïi?

Neáu noùi quaùn veà quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi laø quaùn veà vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì laø khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi laø quaùn veà hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø sôû quaùn, moät laø naêng quaùn. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la, khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø sôû quaùn, moät laø naêng quaùn, thì khoâng neân noùi laø quaùn veà hieän taïi. Neáu noùi quaùn veà hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng coù quaùn veà caû ba thôøi quaù khöù-vò lai, hieän taïi, töùc laø khoâng coù theå ñoái vôùi nhaõn thöùc (thöùc cuûa maét) ñaõ quan saùt- ñang quan saùt vaø seõ quan saùt, thaáy noù laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ. Ñaõ quan saùt- ñang quan saùt- seõ quan saùt thaáy nhaân cuûa noù laø nhaân, laø söï taäp hôïp, thaáy dieät cuûa noù, laø söï dieät heát, laø tónh laëng, laø maàu nhieäm, laø lìa boû.

Quan saùt ñaïo coù theå ñoaïn cuûa noù thì thaáy laø ñaïo, laø nhö, laø haønh,


www.daitangkinh.org

laø xuaát ly. Neáu khoâng coù khaû naêng quan saùt thì khoâng theå ñaõ chaùn sôï- ñang

vaø seõ chaùn sôï. Neáu khoâng coù khaû naêng chaùn sôï thì khoâng coù theå ñaõ lìa nhieãm- ñang vaø seõ lìa nhieãm. Neáu khoâng coù khaû naêng lìa nhieãm thì khoâng coù theå ñaõ giaûi thoaùt- ñang giaûi thoaùt vaø seõ giaûi thoaùt. Neáu khoâng coù theå giaûi thoaùt thì khoâng theå naøo ñaõ nhaäp Nieát-baøn- ñang nhaäp Nieát- baøn, seõ nhaäp Nieát-baøn.

Cuõng gioáng nhö noùi veà nhaõn thöùc, caùc nhó thöùc, tyû thöùc, thieät thöùc, thaân thöùc, yù thöùc… cuõng gioáng nhö theá.

Sa-moân Muïc-lieân coù noùi: Quaù khöù-vò lai ñeàu khoâng thì hieän taïi sao coù ñöôïc? Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Nghóa laø ôû Kheá kinh Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo giaûng daïy trình baøy noùi: Laø caùc Bí-soâ, caàn phaûi ñoaïn tröø caùc laäu. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá. Nhöng phaûi ñoaïn nhö theá naøo? Ñoaïn ôû quaù khöù-vò lai hay hieän taïi?

Neáu noùi ñoaïn ôû quaù khöù, thì neân noùi laø coù quaù khöù, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù quaù khöùù. Neáu noùi khoâng coù quaù khöù thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ñoaïn döùt ôû vò lai, neân noùi laø coù vò lai, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù vò lai. Neáu noùi khoâng coù vò lai thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi ñoaïn döùt ôû hieän taïi, neân noùi laø coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø sôû ñoaïn, moät laø naêng ñoaïn (ñoái töôïng ñöôïc ñoaïn döùt vaø chuû theå ñoaïn döùt). Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù.

Neáu noùi khoâng coù moät Boå-ñaëc-giaø-la khoâng phaûi tröôùc, khoâng phaûi sau, caû hai taâm cuøng hoøa hôïp, moät laø sôû ñoaïn, moät laø naêng ñoaïn, thì khoâng neân noùi laø ñoaïn döùt trong hieän taïi. Neáu noùi ñoaïn döùt trong hieän taïi thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu noùi khoâng coù ñoaïn döùt trong caû ba thôøi quaù khöù-vò lai- hieän taïi… thì trong Kheá kinh Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo giaûng noùi ñoù, oâng coù yù cheâ bai choáng baùng, traùi boû, ñi ngöôïc laïi. Neáu oâng ñaõ cheâ bai, choáng baùng thì khoâng hôïp ñaïo lyù.

-----------------------

Uaån Thöù 2: BOÅ ÑAËC GIAØ LA, Phaàn 1

Tuïng OÁt-ñaø-nam thöù nhaát: Höôùng Boå-ñaëc-giaø-la, Taùm thöù vaø ba tuï, Ba thöù, töï taïo taùc,


Nghe thaáy, hieåu bieát sau. Luaän veà Boå-ñaëc-giaø-la coù noùi: Nghóa chaéc thöïc, nghóa hôn heát.

Boå-ñaëc-giaø-la laø coù theå coù ñöôïc, coù theå chöùng ñöôïc. Caùc thöù hieän coù ñeàu coù. Theá neân nhaát ñònh laø coù Boå-ñaëc-giaø-la.

Luaän veà taùnh khoâng thì coù ngöôøi hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Nghóa laø trong Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân kheùo giaûng daïy trình baøy coù noùi: Trong naêm coõi ñöôïc an laäp nhaát ñònh khoâng coù laãn loän ñöôïc. Nghóa laø coõi Naïi-laïc-ca (ñòa nguïc), coõi baøng sinh, coõi quyû, coõi trôøi vaø coõi ngöôøi nhaát ñònh laø coù rieâng bieät. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Laïi hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Neáu coù moät ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài thì sinh leân coõi baøng sinh? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Naøy thaày haõy laéng nghe keûo rôi vaøo choã tranh luaän bò thua. Neáu coù naêm coõi ñaõ quyeát ñònh ñöôïc laäp thaønh khoâng coù laãn loän, töùc laø töø coõi Naïi-laïc-ca cho ñeán coõi ngöôøi, nhaát ñònh laø rieâng bieät coù coõi Naïi-laïc-ca, cho ñeán nhaát ñònh laø rieâng bieät coù coõi ngöôøi, thì khoâng theå noùi: Coù ngöôøi ôû coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh vaøo coõi baøng sinh. Lôøi thaày noùi ñoù laø khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Baây giôø neáu thaày noùi coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát ñi seõ sinh vaøo coõi baøng sinh, thì khoâng neân noùi söï thaønh laäp naêm coõi nhaát ñònh laø khoâng laãn loän ñöôïc. Nghóa laø töø coõi Naïi-laïc-ca cho ñeán coõi ngöôøi, nhaát ñònh laø coù rieâng bieät, roõ raøng töø coõi Naïi-laïc-ca cho ñeán coõi ngöôøi. Vì khi noùi naêm coõi naøy ñöôïc thaønh laäp moät caùch nhaát ñònh khoâng laãn loän ñöôïc, nghóa laø töø coõi Naïi-laïc-ca cho ñeán coõi ngöôøi nhaát ñònh laø coù coõi Naïi-laïc- ca rieâng bieät cho ñeán nhaát ñònh coù coõi ngöôøi rieâng bieät. Ñieàu naøy khoâng ñuùng lyù, neáu ngöôøi aáy baûo: Nhaát ñònh laø coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh vaøo coõi baøng sinh.

Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Coõi kia töùc laø coõi kia. Ngöôøi aáy ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe keûo tranh luaän bò thua. Neáu nhaát ñònh coù ngöôøi ôû coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh vaøo coõi baøng sinh, thì neân noùi coõi kia töùc laø coõi kia. Thaày noùi lôøi aáy khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi coõi kia töùc laø coõi kia thì khoâng neân noùi nhaát ñònh laø coù ngöôøi töø coõi Naïi- laïc-ca cheát roài seõ vaøo coõi baøng sinh. Neáu thaày noùi nhaát ñònh laø coù ngöôøi ôû coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh vaøo coõi baøng sinh thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu noùi coõi kia töùc laø coõi kia, thì neân hoûi keû aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, neáu coõi Naïi-laïc-ca kia töùc laø coõi baøng sinh? Ngöôøi


www.daitangkinh.org

aáy ñaùp: Khoâng ñuùng. Vaäy thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coõi kia töùc laø coõi kia, thì neân noùi coõi Naïi-laïc-ca kia töùc laø coõi baøng sinh. Thaày noùi lôøi ñoù khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi coõi Naïi-laïc-ca kia töùc laø coõi baøng sinh, thì khoâng neân noùi coõi kia töùc laø coõi kia, vì noùi nhö theá thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu thaày noùi coõi kia khaùc vôùi coõi kia, neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Neáu Naïi-laïc-ca ñoaïn döùt thì chæ sinh ôû coõi baøng sinh? Ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coõi kia khaùc vôùi coõi kia, thì neân noùi laø Naïi-laïc-ca ñoaïn döùt roài thì chæ sinh ôû coõi baøng sinh, lôøi noùi naøy cuûa thaày khoâng hôïp ñaïo lyù.

Neáu thaày khoâng noùi ôû coõi Naïi-laïc-ca ñoaïn döùt seõ chæ sinh ra ôû coõi baøng sinh, thì khoâng neân noùi laø coõi kia khaùc vôùi coõi kia, vì noùi nhö theá laø khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu noùi: Khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia, hoaëc laø khaùc coõi kia. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Neáu coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân coõi baøng sinh. Neáu noùi nhö theá, thì cuõng khoâng theå noùi coõi aáy hoaëc laø coõi aáy, hoaëc khaùc vôùi coõi aáy? Ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe thaät kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu khoâng theå noùi coõi aáy hoaëc laø coõi aáy hoaëc khaùc vôùi coõi aáy, thì neân noùi laø coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh leân coõi baøng sinh. Lôøi noùi nhö theá, cuõng khoâng theå noùi coõi aáy hoaëc laø coõi aáy, hoaëc khaùc vôùi coõi aáy. Lôøi thaày noùi ñoù khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu thaày khoâng noùi coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân coõi baøng sinh. Lôøi noùi nhö theá, cuõng khoâng theå noùi coõi aáy hoaëc laø coõi aáy, hoaëc khaùc coõi aáy. Vaäy thì khoâng neân noùi laø khoâng theå noùi coõi aáy hoaëc laø coõi aáy hoaëc laø khaùc vôùi coõi aáy. Vì noùi khoâng theå noùi coõi aáy hoaëc laø coõi aáy hoaëc laø khaùc vôùi coõi aáy, thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Nhö noùi veà vieäc coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh vaøo coõi baøng sinh, thì vieäc coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh vaøo coõi quyû cuõng nhö theá.

Luaän veà Boå-ñaëc-giaø-la coù keû noùi: Laø nghóa chaéc thaät, laø nghóa hôn heát. Caùc Boå-ñaëc-giaø-la laø coù theå coù ñöôïc, coù theå chöùng ñöôïc. Caùc thöù hieän coù ñeàu coù. Theá neân nhaát ñònh laø coù Boå-ñaëc-giaø-la.

Luaän veà taùnh khoâng thì coù keû hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, nghóa laø nôi Kheá kinh Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo giaûng daïy trình baøy, noùi: Coù naêm coõi nhö theá, nhaát ñònh laø ñöôïc an laäp khoâng heà laãn loän, töùc


laø coõi Naïi-laïc-ca, coõi baøng sinh, coõi quyû, coõi trôøi vaø coõi ngöôøi…, quyeát ñònh laø coù coõi Naïi-laïc-ca rieâng bieät cho ñeán coù coõi ngöôøi rieâng bieät. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Laïi hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Neáu coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân coõi ngöôøi? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Naøy thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coù naêm coõi quyeát ñònh ñöôïc thaønh laäp khoâng laãn loän, nghóa laø coõi Naïi-laïc- ca cho ñeán coõi ngöôøi, quyeát ñònh coù coõi Naïi-laïc-ca rieâng bieät, cho ñeán coõi ngöôøi rieâng bieät, thì khoâng neân noùi laø coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân ôû coõi ngöôøi. Neáu thaày noùi nhö theá thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Nay neáu thaày noùi coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân coõi ngöôøi, thì khoâng neân noùi laø naêm coõi quyeát ñònh ñöôïc an laäp khoâng laãn loän. Nghóa laø töø coõi Naïi-laïc-ca rieâng bieät cho ñeán coõi ngöôøi, thì quyeát ñònh laø coù coõi Naïi-laïc-ca rieâng bieät cho ñeán coù coõi ngöôøi rieâng bieät. Neáu noùi naêm coõi naøy quyeát ñònh ñöôïc an laäp khoâng heà laãn loän, nghóa laø töø coõi Naïi-laïc-ca cho ñeán coõi ngöôøi, quyeát ñònh laø coù coõi Naïi-laïc-ca rieâng bieät, cho ñeán coù coõi ngöôøi rieâng bieät, thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Ngöôøi aáy noùi nhaát ñònh laø coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân ôû coõi ngöôøi. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Coõi aáy töùc laø coõi aáy? Ngöôøi aáy ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu nhaát ñònh laø coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân ôû coõi ngöôøi, thì neân noùi coõi aáy töùc laø coõi aáy. Lôøi thaày noùi nhö theá khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu thaày khoâng noùi coõi aáy töùc laø coõi aáy, thì khoâng neân noùi nhaát ñònh laø coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân ôû coõi ngöôøi. Neáu noùi nhaát ñònh coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân ôû coõi ngöôøi thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu noùi: Coõi aáy töùc laø coõi aáy, neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Coõi Naïi-laïc-ca kia töùc laø coõi ngöôøi. Ngöôøi aáy ñaùp: Khoâng ñuùng.

Naøy thaày haõy laéng nghe cho kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coõi kia töùc laø coõi kia, thì neân noùi coõi Naïi-laïc-ca kia töùc laø coõi ngöôøi. Lôøi thaày noùi khoâng ñuùng lyù. Neáy thaày khoâng noùi coõi Naïi-laïc-ca kia töùc laø coõi ngöôøi, thì khoâng neân noùi coõi kia töùc laø coõi kia. Neáu noùi coõi kia töùc laø coõi kia thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Laïi neáu noùi coõi kia töùc laø coõi kia, thì neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù


www.daitangkinh.org

cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, coõi Naïi-laïc-ca ñoái vôùi vieäc sinh ra caùc caên, löïc, giaùc chi voâ laäu…, thì khoâng coù khaû naêng, coøn coõi ngöôøi thì coù khaû naêng laøm ñöôïc. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Laïi hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng, vieäc khoâng coù khaû naêng laøm ñöôïc, töùc laø coù khaû naêng?

Ñaùp: Khoâng ñuùng! Thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coõi kia

töùc laø coõi kia, thì neân noùi khoâng coù khaû naêng töùc laø coù khaû naêng laøm ñöôïc. Nay lôøi thaày noùi khoâng coù khaû naêng töùc laø coù khaû naêng laøm ñöôïc, thì khoâng neân noùi coõi kia töùc laø coõi kia, neáu noùi nhö theá thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Coøn nhö coù lôøi noùi: Coõi kia khaùc vôùi coõi kia. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, coõi Naïi-laïc-ca döùt roài thì chæ sinh leân coõi ngöôøi? Ñaùp: Khoâng ñuùng.

Naøy thaày haõy laéng nghe keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coõi kia khaùc vôùi coõi kia, thì phaûi noùi laø ôû coõi Naïi-laïc-ca döùt roài seõ chæ sinh vaøo coõi ngöôøi. Thaày noùi nhö theá khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi laø coõi Naïi-laïc-ca döùt roài seõ chæ sinh vaøo coõi ngöôøi, thì khoâng neân noùi laø coõi kia khaùc coõi kia. Neáu noùi coõi kia khaùc vôùi coõi kia thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Nhö coù lôøi noùi naøy: Khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia, hoaëc khaùc vôùi coõi kia. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, neáu coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh vaøo ôû coõi ngöôøi. Lôøi noùi nhö theá, cuõng khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia, hoaëc laø khaùc? Ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia hoaëc laø khaùc, thì môùi neân noùi coù keû töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh vaøo coõi ngöôøi. Lôøi noùi nhö theá, cuõng khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia hoaëc laø khaùc. Nay thaày noùi theá thì khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi laø coù ngöôøi ôû coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh laøm ngöôøi. Lôøi noùi nhö theá cuõng khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia hoaëc laø khaùc, thì khoâng neân noùi: Coõi kia hoaëc laø coõi kia hoaëc laø khaùc coõi kia. Neáu noùi khoâng theå noùi coõi kia hoaëc laø coõi kia hoaëc laø khaùc coõi kia, thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Nhö noùi coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài seõ sinh leân coõi ngöôøi, thì coù ngöôøi töø coõi Naïi-laïc-ca cheát roài sinh leân coõi trôøi cuõng nhö theá. Vaø nhö ôû coõi Naïi-laïc-ca, ôû caùc coõi baøng sinh, coõi quyû, coõi ngöôøi, trôøi… cuõng nhö vaäy.


Trong naøy, coù söï sai khaùc laø ñoái vôùi caùc coõi Naïi-laïc-ca, coõi baøng sinh, coõi quyû thì khoâng neân noùi laø coù khaû naêng laøm ñöôïc, chæ coù coõi ngöôøi vaø Trôøi thì môùi noùi coù khaû naêng. Vaø vôùi coõi ngöôøi coõi trôøi thì khoâng neân noùi laø khoâng coù khaû naêng, chæ coù caùc coõi Naïi-laïc-ca, coõi baøng sinh, coõi quyû môùi noùi laø khoâng coù khaû naêng laøm ñöôïc maø thoâi.

Coù keû luaän veà Boå-ñaëc-giaø-la noùi: Laø nghóa chaéc thaät, nghóa hôn heát. Boå-ñaëc-giaø-la laø coù theå coù ñöôïc, coù theå chöùng ñöôïc. Caùc thöù hieän coù ñeàu coù. Theá neân quyeát ñònh laø coù Boå-ñaëc-giaø-la.

Coù keû luaän veà taùnh khoâng ñaët caâu hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Laø trong Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo giaûng daïy trình baøy, noùi: Coù taùm thöù Boå-ñaëc-giaø-la ñöôïc thaønh laäp, quyeát ñònh laø khoâng coù laãn loän. Nghóa laø quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc quaû Döï löu, cho ñeán quaû A-la-haùn coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc quaû A-la-haùn, thì quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu, cho ñeán quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la-haùn coù theå taùc chöùng höôùng, quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la-haùn. Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö vaäy.

Laïi hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng, caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, caùc Boå-ñaëc-giaø-la ñeàu chöùng ñöôïc quaû Döï löu? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Naøy thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu coù taùm thöù Boå-ñaëc-giaø-la quyeát ñònh ñöôïc thaønh laäp khoâng laãn loän, nghóa laø quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû Döï löu cho ñeán quaû A-la-haùn coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû A-la-haùn, thì quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu, cho ñeán quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la-haùn coù theå taùc chöùng höôùng, vaø quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la-haùn. Nhö theá thì khoâng neân noùi laø caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø caùc Boå-ñaëc-giaø-la ñeàu chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Lôøi thaày noùi ñoù khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Nay neáu thaày noùi caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø caùc Boå-ñaëc-giaø-la ñeàu chöùng ñöôïc quaû Döï löu, thì khoâng neân noùi coù taùm loaïi Boå-ñaëc-giaø-la quyeát ñònh ñöôïc thaønh laäp khoâng heà laãn loän. Nghóa laø quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû Döï löu cho ñeán quaû A-la-haùn coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû A la haùn quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu, coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu, cho ñeán quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la-haùn, coù theå taùc chöùng höôùng, thì quyeát ñònh laø coù rieâng quaû A-la-haùn.

Noùi taùm thöù Boå-ñaëc-giaø-la naøy, quyeát ñònh ñaõ ñöôïc thaønh laäp


www.daitangkinh.org

khoâng coù laãn loän. Nghóa laø quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû Döï löu cho ñeán quaû A-la-haùn, coù theå taùc chöùng höôùng. Hoaëc laø quaû A-la-haùn thì quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu, coù theå taùc chöùng höôùng, quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu, cho ñeán quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la- haùn, coù theå taùc chöùng höôùng, thì quyeát ñònh coù rieâng quaû A-la-haùn. Ñieàu naøy khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Ngöôøi aáy noùi: Caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø caùc Boå-ñaëc-giaø-la ñeàu chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng? Noù töùc laø noù? Ngöôøi aáy ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø caùc Boå-ñaëc-giaø-la nhaát ñònh laø ñaït ñöôïc quaû Döï löu, thì neân noùi laø noù töùc laø noù. Thaày noùi lôøi ñoù khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi noù töùc laø noù, thì khoâng neân noùi caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø caùc Boå-ñaëc-giaø-la nhaát ñònh ñeàu chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Noùi quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø Boå-ñaëc- giaø-la nhaát ñònh ñaït ñöôïc quaû Döï löu, noùi nhö theá laø khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu noùi noù töùc laø noù. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, neáu ngöôøi aáy taùc chöùng höôùng töùc laø ñaõ truï vaøo quaû? Ngöôøi aáy ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Neáu noù töùc laø noù, thì thaày neân noùi: Ngöôøi aáy chöùng höôùng töùc laø ñaõ truï vaøo quaû. Lôøi noùi naøy cuûa thaày laïi khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi ngöôøi aáy chöùng ñöôïc höôùng töùc laø ñaõ truï vaøo quaû, thì khoâng neân noùi noù töùc laø noù. Neáu noù töùc laø noù thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Laïi nhö noùi noù töùc laø noù. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø caùc Boå- ñaëc-giaø-la ñeàu khoâng thaønh töïu ñöôïc quaû vò, hoaëc quaû Döï löu thaønh töïu ñöôïc quaû vò? Ngöôøi aáy ñaùp: Ñuùng nhö theá.

Laïi hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng? Ngöôøi aáy khoâng thaønh töïu töùc laø thaønh töïu? Ñaùp: Khoâng theå ñuùng ñöôïc.

Naøy thaày haõy laéng nghe kyõ keûo bò xem laø tranh luaän thua. Hoaëc quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, coøn Boå-ñaëc-giaø-la khoâng thaønh töïu ñöôïc quaû, chæ coù quaû Döï löu thaønh töïu ñöôïc quaû vò, thì neân noùi ngöôøi aáy khoâng thaønh töïu töùc laø ñaõ thaønh töïu. Lôøi noùi cuûa thaày khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi ngöôøi aáy khoâng thaønh töïu töùc laø thaønh töïu, thì khoâng theå noùi noù töùc laø noù. Neáu noùi noù töùc laø noù thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.


Neáu noùi: Noù khaùc vôùi noù. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng, caùc quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, döùt roài thì chæ sinh ñöôïc quaû Döï löu? Ñaùp: Khoâng ñuùng.

Thaày haõy laéng nghe kyõ keûo laïi bò xem laø tranh luaän thua. Neáu noù khaùc vôùi noù thì coù theå noùi caùc quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, döùt roài lieàn sinh quaû Döï löu. Thaày noùi nhö theá laø khoâng ñuùng lyù. Neáu thaày khoâng noùi caùc quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, döùt roài thì seõ sinh ñöôïc quaû Döï löu, thì khoâng neân noùi: Noù khaùc vôùi noù. Neáu noùi noù khaùc vôùi noù thì khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Neáu noùi: Khoâng theå noùi noù hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc noù. Neân hoûi ngöôøi aáy: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng chaêng: Caùc quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø chöùng ñöôïc quaû Döï löu? Lôøi noùi nhö theá cuõng khoâng theå noùi noù hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc noù.

Ñaùp: Khoâng ñuùng. Naøy thaày neân laéng nghe keûo bò thua. Neáu khoâng theå noùi noù hoaëc

laø noù, hoaëc laø khaùc noù, vaäy thì neân noùi caùc quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Lôøi noùi nhö theá cuõng khoâng theå noùi laø hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc noù. Lôøi noùi aáy cuûa thaày khoâng ñuùng ñaïo lyù. Neáu thaày khoâng noùi: Caùc quaû Döï löu ñeàu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Lôøi noùi nhö theá cuõng khoâng theå noùi hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc, thì khoâng neân noùi khoâng theå noùi laø noù hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc. Thaày noùi lôøi noùi aáy khoâng ñuùng ñaïo lyù. Nhö quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø mong ñeán quaû Döï löu. Lôøi noùi nhö theá cuõng khoâng theå noùi hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc, thì khoâng neân noùi laø khoâng theå noùi noù hoaëc laø noù, hoaëc laø khaùc. Thaày noùi lôøi noùi aáy khoâng ñuùng ñaïo lyù.

Nhö noùi veà quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, vaø mong ñeán quaû Döï löu, thì caùc quaû Nhaát lai coù theå taùc chöùng höôùng, vaø mong ñeán quaû Nhaát lai cuõng vaäy. ÔÛ ñaây coù söï sai khaùc laø caùc quaû Nhaát lai coù theå taùc chöùng höôùng, khoâng neân noùi nhaát ñònh laø khoâng thaønh töïu quaû.

Coù keû luaän veà Boå-ñaëc-giaø-la noùi theá naøy: Laø nghóa chaéc thaät, laø nghóa hôn heát. Boå-ñaëc-giaø-la laø coù theå coù ñöôïc, coù theå chöùng, caùc loaïi hieän coù ñeàu coù. Theá neân nhaát ñònh coù Boå-ñaëc-giaø-la.

Luaän veà taùnh khoâng ñaõ hoûi: Thaày coù cho ñieàu naøy laø ñuùng khoâng, nghóa laø nôi Kheá kinh, Ñöùc Theá Toân ñaõ kheùo leùo giaûng daïy trình baøy, coù noùi: Coù taùm loaïi Boå-ñaëc-giaø-la, quyeát ñònh ñöôïc laäp thaønh khoâng heà laãn loän. Nghóa laø quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû Döï löu, cho ñeán quaû A-la-haùn coù theå taùc chöùng höôùng, hoaëc laø quaû A-la-haùn, thì quyeát ñònh coù rieâng quaû Döï löu coù theå taùc chöùng höôùng, quyeát ñònh

LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙCdaitangkinh.org/images/dtk-pdf/T089...

Documents

Transcript of LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙCdaitangkinh.org/images/dtk-pdf/T089...