LSA Bewoners Berichten

11
Huurdersvereniging Amsterdam 10 jaar strijd en overleg Heerlen versus Emmen Overeenkomsten en verschillen Bewoners Berichten herfst.2009.nummer.96 Iedereen doet mee! 21 november Landelijke Bewonersdag

description

Kwartaalblad van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken

Transcript of LSA Bewoners Berichten

Page 1: LSA Bewoners Berichten

Huurdersvereniging Amsterdam10 jaar strijd en overlegHeerlen versus Emmen Overeenkomsten en verschillen

Bewoners Berichtenher fst.2009.nummer.96

Iedereen doet mee!

21 novemberLandelijke

Bewonersdag

Page 2: LSA Bewoners Berichten

InhoudColofon Redactioneel

2 3

4 OpeningKort nieuws

6 Overeenkomsten in de uithoekenTwee actieve bewoners uit twee uithoeken van Nederland gaan het gesprek aan over elkaars wijken

9 Slim omgaan met culturele verschillenVolgens antropoloog Hans Ludwig moeten we de verschillen durven te benoemen

10 Eerlijke, doorleefde voorstellingenHet Utrechtse Stut Theater maakt al 27 jaar theater met buurtbewoners

Iedereen doet mee!De derde Landelijke Bewonersdag waarop de 40 wijkenaanpak centraal staat, staat alweer voor de deur. We hadden Amsterdam in 2007, Utrecht in 2008 en nu op 21 november 2009: Rotterdam Zuid. De Landelijke Bewonersdagen zijn steeds een mooie moment opnames van het ambitieuze krachtwijkenproject. Het begon in 2007 met voortslepende onenigheid tussen de woning­corporaties en het Rijk over de inzet van het maatschappelijk kapitaal van de woning­corporaties voor deze wijken. Toen in 2008 de wijkactieplannen klaar waren, ging het over de stap van plannen naar uitvoering (de titel van die dag was: Werk in Uitvoering). En nu in 2009, met een nieuwe minister, is er de oproep dat iedereen mee moet doen. Het lijkt erop dat het schip einde­lijk op stoom komt en bewoners nu van dit beleid gaan profiteren. Kansen pakken. In Rotterdam Zuid hebben bewoners dat op grote schaal gedaan en daarom gaan we dit jaar eerst op excursie om te kijken waartoe de bewoners van deze stad allemaal in staat zijn als je ze een beetje hun gang laat gaan. ’s Middags gaan we in debat over een aantal thema's die in alle steden spe­len. Natuurlijk komt daarbij ook de belofte aan bod dat deze aanpak 10 jaar zal worden volgehouden. De minister heeft dat de bewoners van Eindhoven onlangs nog bezworen toen een paar corporatiedirecteuren uit deze stad het oude conflict uit 2007 nog eens probeerden op te rakelen. Gelukkig gaven de collega’s evenals de minister geen thuis (zie pag. 17) en werden ze op hun wenken bediend met een mooi akkoord met Brussel.Toch slaan links en rechts lokaal de twijfels toe. In de deelgemeente Feijenoord (ook Rotterdam Zuid) kregen alle gesubsidieerde organisaties een schrijven niet te ver vooruit te plannen omdat er volgend jaar of het jaar daarop voor iedereen minder, of helemaal geen geld meer is. En hoe zit het met de toezegging aan de krimpgebieden, gaat dat ten koste van de wijkaan­pak? De minister heeft iets uit te leggen. Verder gaan we het tijdens de Landelijke Bewonersdag hebben over jongeren, veiligheid, zeggenschap voor bewoners over hun budgetten en nog veel meer. Kortom een dag die bewo­ners niet mogen missen, en voor bestuurders en beroepskrachten is het de kans om een dag op te trekken met de mensen ‘waar ze het allemaal voor doen’. Verder in dit nummer nog een leuke Noord­Zuid ontmoeting tussen twee bewoners die met grote inzet in hun buurt werken na hun (vervroegde) pensionering. Is dat maatschappelijk gezien niet veel nuttiger dan verplicht doorploeteren bij een werkgever die jou eigenlijk niet meer wil omdat je niet productief genoeg meer bent om iets aan te verdienen?

Henk Cornelissen

LSA Bewonersberichtenis een uitgave van:

Landelijke Samenwerkingsverband AandachtswijkenOudkerkhof 13b3512 GH Utrecht,030-2317511www.bewoners.nl www.lsabewoners.nl

Redactie:Lex CasteelenHenk CornelissenPleuni KoopmanThijs van Mierlo

Fotografen:Pleuni KoopmanGeert Snoeijer

Vormgeving:Marie-Louise Beniers

Drukwerk:Stimio DD

Voor een abonnement op LSA Bewonersberichtenmail: [email protected] Voor vragen of opmerkingen over LSA Bewonersberichtenmail: [email protected]

6“Mensen in het zuiden zijn gevoelig voor autoriteiten”Toine Mol uit Heerlen in gesprek met Joke Bakker uit Emmen

12Landelijke Bewonersdag: Iedereen doet meeOp 21 november wordt de grootste conferentie voor actieve bewoners gehouden in Rotterdam Zuid

10“Er bestaan al zoveel buitenkantbeelden over de mensen in de wijken”Bij Stut Theater spelen bewoners zichzelf en vertellen ze het verhaal van hun buurt

11 Haal Kan Wél! naar uw buurt Ook bewonersgroepen kunnen nu Kan Wél! naar de wijk halen

12 Landelijke Bewonersdag 2009Op 21 november gaan we met zijn allen op bezoek bij actieve bewoners in Rotterdam

16 Huurdersvereniging Amsterdam: tien jaar strijd én overleg

De Huurdersvereniging vierde haar lustrumfeest17 De corporaties, de krachtwijken en het geld

Wat gebeurde er nu precies op 1 oktober in Eindhoven? En wat heeft Brussel besloten?

Page 3: LSA Bewoners Berichten

KortKort

4 5

Kan wél!-kortKan wél! is een succesvol project van het LSA. In elke wijk in Nederland wonen mensen met hart voor ‘hun’ wijk. Zij hebben ideeën, plannen en zelfs dromen voor de wijk. Kan wél! daagt ze uit om dit te realiseren. Kan wél! is een project dat zich richt op de activering van bewoners in hun eigen wijk. Kijk op www.kanwel.nl voor meer informatie.

WEEr uItBLINKErS EN dIKKE oNvoLdoENdES?Rivierenwijkers in Deventer

vinden het “te zot voor woorden” dat de verdieping van de Amstel­laan, essentieel voor de voortgang van de herstructurering, nog kan worden afgeblazen. Woningcorpora­tie Rentree wil het werk aan de weg combineren met het opknappen van de wijk. Het had veel voeten in de aarde voordat de gemeente en de corpora­tie het eens waren over de verdeling van de risico's. Daardoor liep de herstructurering veel vertraging op. En nu lijkt erop dat de minister deze constructie af gaat wijzen. CDA­Tweede Kamerlid Eddy van Hijum, die de Rivierenwijk adopteerde, zegt in dagblad de Stentor dat de minis­ter wel van heel goeden huize moet komen om nu nog de voet dwars te zetten.

Er gaan weer een nieuw Kan wél!-project van start op 1 januari. dit keer in de wijk GMS (Gras-broek, Musschemig, Schandelen) in Heerlen. de financier is de corporatie Wonen Heuvelsteden. Wonen Heuvelsteden heeft al eer-der meegewerkt met het geslaag-de Kan wél!-project in Kerkrade.

De Tweede Kamer is er, met uitzondering van de PVV, voorstander van dat het kabinet volgend jaar vijf onderwerpen centraal stelt op de jaarlijkse Verantwoordings­dag.Verant woor­dings dag, elke derde woens­dag in mei, is de inhoudelijke tegenhanger van Prinsjesdag. Op deze dag rapporteert de re­gering over de financiën en het gevoerde beleid in het jaar ervoor.Sinds de invoering van Verantwoordingsdag, ook wel gehaktdag genoemd, in 2000 bestaat er kritiek op de manier waarop kabinetten zich verantwoor­den. De Tweede Kamer krijgt duizenden pagina’s aan ambtelijk geschreven rapportage. Om deze dag meer “politieke zeggenschap” te geven hebben de fractievoorzitters van alle partijen, behalve Wilders dus, een motie onder­tekend waarin het kabinet wordt verzocht volgend jaar speciale aandacht te besteden aan vijf onderwerpen: de jeugdzorg, de krachtwijken, duurzaam­heid, de effectiviteit van crisismaatregelen en onderwijs met meer kwaliteit en minder uitval.

Echnaton­college in Almere heeft Kan wél! in het lesprogramma opgenomen. Jongeren mochten zelf projecten bedenken om Stedenwijk leuker en leefbaarder te maken. Veer­tig scholieren Sport Dienstverlening en Veiligheid (SDV) presenteerden hun projectvoorstellen. Om het lesprogramma nog leuker te maken, heeft Kan wél! Jongeren er ook een wedstrijd van gemaakt. De beste twee projecten worden door Kan wél! Jongeren begeleid en uitgevoerd. En de winnaars zijn…­ Minimarkt voor jong en oud. Door samen spellen te spelen en activiteiten

uit te voeren, uiteenlopend van straattaal­lingo tot aan breien, komen oud en jong bij elkaar.

­ Multi­Culti buitensport. Een sportief project waarbij deelnemers kunnen kanoën, boogschieten, voetballen en lekker eten.

PILOT TRAINING

Verdieping

Het LSA doet wederom een onderzoek naar de bevordering van bewonersparticipatie. Vorig jaar kwam het LSA met de kaartenwaaier Kwaliteitskaart Bewo­nersparticipatie, het was de grafi­sche weergave van het onderzoek naar de inzet van gemeenten in de bevordering van bewonersparticipa­tie in krachtwijken. Er waren zowel uitblinkers als dikke onvoldoendes uitgedeeld aan gemeentes. Hebben de gemeentes er wat van geleerd? Worden bewoners nu meer betrok­ken? We laten het op dit moment onderzoeken. De Tilburgse school voor Politiek en Bestuur van de Universiteit van Tilburg doet in opdracht van het LSA nu onderzoek naar de manier waarop de bewo­nersparticipatie in de uitvoering van de wijkactieplannen is georga­niseerd. Er wordt onderzocht of en hoe ze kunnen participeren.

Kijk op www.lsabewoners.nl/publi­caties/kwaliteitskaart voor meer info over de Kwaliteitskaart.

Het Ballroom Theater in Klarendal is heropend. Het tijdelijke Ballroom Theater in Klarendal was twee jaar ge­leden een enorm succes. Vrijwel elke avond was het uitverkocht. Op initia­tief van twee wijkbewoonsters krijgt het evenement binnenkort een vervolg. Op een nieuwe locatie, aan de Sons­beeksingel 147. Het Ballroom Theater is dit seizoen zes avonden open. De formule is ongewijzigd: artiesten uit Klarendal geven korte voorstellingen. De Klarendallers zijn vernieuwend en

crea tief. Zo wordt er nu nog met bewondering ge­sproken over de wedstrijd olieworstelen van twee jaar geleden, mede omdat de vechtende mannen aangemoedigd werden door een fantastische operazangeres. Be­nieuwd wat er dit jaar te zien is! Ze zijn trouwens nog op zoek naar artiesten uit de buurt.

Kijk op voor meer informatie over het theater op: ballroomtheater.hyves.nl

Glitter en Glamour in Klarendal

KAN WEL op ScHooL!

Elitair en weinig zinvol?

Tevreden

Het werkbezoek van minister Van der Laan en twee staatssecretarissen aan Den Haag Transvaal op 29 sep­tember was volgens het CDA ‘elitair en weinig zinvol’. Daarbij voelden veel bewoners uit de wijk zich niet uitgenodigd voor het ‘tentfeest’. Dat stelt het CDA in de Haagse gemeen­teraad. CDA­raadslid Aline Pastoor: “In krachtwijken zoals Transvaal moeten resultaten worden geboekt. Dat lijkt me zinniger dan een bij­eenkomst met de minister waarop plannen worden aangekondigd.” PvdA­raadslid Marko Fehres be­leefde de dag heel anders. Hij heeft het over stralende bewoners en is erg enthousiast over de wijk: “Ik voorspel dat Transvaal Duindorp en Spoorwijk achterna gaat en binnen vijf jaar krachtwijk áf is.”

Het LSA is benieuwd hoe u de wijk­bezoeken ervaart. Zijn wijkbezoeken van de minister zinvol voor bewoners? Mail naar [email protected].

De minister is tevreden met de uit­voering van de verbeterplannen waar­mee de achterstanden in tien jaar moeten worden weggewerkt, blijkt uit de Voortgangsrapportage Wijken. In het volgende nummer berichten we hier uitvoerig over, en vragen we bewoners naar hun mening.

oproep: Wijknieuws gezocht

Wij zijn voor dit blad en voor onze

digitale LSA Nieuwsflits altijd op

zoek naar nieuws uit de wijken.

Stuur uw tips, verslagen, nieuwtjes,

foto’s en interviews naar

[email protected]

50bestaat de wijk Genderdal in Eindhoven. En dat vierden zij. Met een rommel- en informatiemarkt, optredens, suikerspinnen en een dj. Ook werd het eerste exemplaar van een klein jubileumboekje met herin-neringen van bewoners aan vijftig jaar Genderdal overhandigd aan wethouder Mary Fiers. Regelmatig wordt de buurt door bewoners in het boekje ‘Tranendal’, genoemd, omdat de huren zo hoog waren. Maar die betiteling is verleden tijd. Tranen hebben plaatsgemaakt voor zweet. Vrijwilligers en beroepskrachten werken er nu hard aan een leuke leefbare buurt.

jaar

GEHAKtdAG

Page 4: LSA Bewoners Berichten

InterviewInterview

6 7

het aan elkaar snuffelen nu wel voorbij en ik wil samen aan de slag gaan. Hoe is het jul­lie gelukt om een bestuur te krijgen met een gemengde samenstelling?”

Toine: “Dat is wel grappig, we hadden een groot voetbaltoernooi in de wijk en daar stonden veel Marokkaanse vaders aan de kant. Een van hen spreekt mij aan en zegt dat hij het zo fantastisch vindt dat dit allemaal kan in onze wijk. En ik vertel hem dat er nog veel meer kan, en als hij ideeën heeft dat hij bij ons in het bestuur moet gaan. Later be­zocht Ella Vogelaar onze wijk en zij sprak ook met deze man. Hij vertelde dat hij vond dat de wijk een ontmoetingsruimte zou moeten hebben. ‘Om dat soort dingen voor elkaar te krijgen zou het slim zijn je aan te sluiten bij de wijkraad’, antwoordde Vogelaar. En toen had hij dat twee keer gehoord, en besloot hij het ook te doen. Samen met een andere

Marokkaanse man heeft hij zich bij ons aan­gesloten. En het is zeker een verrijking van ons bestuur. Iedereen heeft zijn eigen con­tacten en zijn eigen specialiteiten. Zo weet

ik goed waar welke potjes zijn, ik ben goed in de fondsen. Wist jij bijvoorbeeld dat ook de provincie gelden heeft voor bewoners­participatie? ” Lakse gemeenteJoke: “Nee dat wist ik niet; goede tip. Maar jullie krijgen sowieso meer geld, want jullie zijn een Vogelaarwijk. Dat vind ik af en toe wel lastig hoor, dan zie ik prachtige kleu­renfoldertjes van bewonersorganisaties en stickers en hoedjes met het logo. Daar heb­ben wij echt het geld niet voor.”

Toine: “Daar doen wij ook niet aan hoor. Wij besteden het geld anders. Maar ben je wel

Joke: “Om met een overeenkomst te begin­nen: we zitten allebei een eind van de Randstad vandaan, hoe ervaar jij dat in jouw stad?”

Toine: “Ik merk dat mensen in het zuiden gevoelig zijn voor autoriteiten, ze zijn in vergelijking tot randstedelingen behoorlijk volgzaam. Ze verzetten zich niet snel tegen overheden. Voorbeeldje: in Meezenbroek is er een blok aangewezen om te worden ge­sloopt. De bewoners kregen allemaal een brief dat hun huis zou worden gesloopt en zonder boe of bah gingen ze eruit. Ze laten gewoon over zich heen lopen. Die volgzaam­heid is lastig als je mensen wilt mobiliseren om dingen voor dingen voor elkaar te krij­gen. Ik moet wel zeggen dat men dankzij de inzet van het LSA­project Kan wél (Een pro­ject dat bewoners activeert zelf projecten te ondernemen. Redactie.) mensen assertiever worden. En dat is echt nodig. Zie je diezelfde mentaliteit in Emmen?”

Joke: “Mensen in het noorden zijn ook heel gezagsgetrouw. Ik denk overigens dat volg­zaamheid niet per se een eigenschap is van mensen. Het kan ook een gevolg zijn van… Een gevolg van te veel betutteling vanuit ge­meente en corporaties bijvoorbeeld. Wij heb­ben gemerkt dat mensen wat dat betreft best te bewegen zijn tot het het nemen van ver­antwoordelijkheid. Wij hebben ze stap voor stap buiten hun eigen tuinhekje laten kijken. Als mensen komen klagen over een parkeer­probleem bijvoorbeeld, dan moet je het ze zelf op kunnen laten lossen. Daar moet ook de ruimte voor worden gegeven. Je moet er als bewonersorganisatie voor waken dat je het dan niet overneemt. Je moet faciliteren.”

Toine: “Dat doen wij ook. Ook wij geloven dat mensen hun eigen ideeën moeten uitvoeren. Verder geloven we in het bij elkaar brengen van mensen en organisaties. Wij hebben een verenigingenoverleg ingevoerd waar alle verenigingen bij elkaar komen om samen te praten over de buurt, afspraken te maken en activiteiten te plannen. De verenigingen zijn georganiseerd in een platform. Dat werkt goed. Maar het blijft een probleem om ge­noeg actieve bewoners bij elkaar te krijgen

die een vuist durven te maken tegen de ge­meente als het nodig is. Bij de meeste bewo­ners leeft de wijkaanpak ook niet. Ze geloven mij in Heerlen amper als ik vertel over de LSA­platformvergaderingen en hoe serieus en gepassioneerd alle leden en hun achter­ban met hun buurt bezig zijn. In Heerlen is het gros van de bewoners nog steeds bezig met de sluiting van de mijnen in 1974.”

Samenwerking Joke: “Maar hoe is jullie relatie met de ge­meente en de wooncorporaties dan? Daar ben ik dan wel benieuwd naar, zijn jullie wel een gesprekspartner voor hen? Bij ons in Emmen is die samenwerking vastgelegd. De gemeente, de wooncorporaties, en de bewonersorganisaties werken als gelijkwaar­dige partners samen onder de naam Emmen Revisited.”

Toine: “Wij hebben niet van die dure woor­den, maar we hebben die samenwerking wel. Bewonersorganisaties werken goed samen met de gemeente en corporaties. Al moet je er soms wel bovenop zitten. Ambtenaren hebben de neiging erg voor zichzelf bezig te zijn. Maar nu we een SP en PvdA­college hebben, kan ik niet anders zeggen dan dat het goed gaat.”

Joke: “En hoe zit het met het bereiken van verschillende bewoners? Hoe zijn jullie con­tacten met allochtone bewoners bijvoor­beeld?”

Toine: “Dat gaat nu heel goed, vooral door­dat we een heel gemengd bestuur hebben. We hebben twee bestuurleden van Marok­kaanse komaf en een van Surinaamse komaf. Dat heeft onze contacten heel veel goed gedaan. Het is veel makkelijker om even de moskee binnen te gaan bijvoorbeeld.”

Joke: “Oh, bij ons is het bestuur totaal autoch­toon, zelfs allemaal van Drentse afkomst, op mij na dan. Wij hebben altijd veel moeite om contacten te krijgen met allochtonen in de wijk. We doen al jaren erg ons best, en stapje voor stapje komen we wel iets verder, maar ik ben nog niet tevreden. Ik vind de tijd van

Overeenkomsten in de uithoekenTwee actieve bewoners uit twee uithoeken van Nederland gaan het gesprek aan over elkaars wijken. Wat zijn de verschillen en wat zijn de overeenkomsten? “Hoe is het jullie gelukt om een bestuur te krijgen met een gemengde samenstelling? Dat willen wij al jaren.”

“Volgzaamheid kan een gevolg zijn van te veel betutteling”

De wijkbewoners:

Joke Bakker uit Emmen, Emmerhout. voorzitter van de vereniging Wijkbelangen Emmerhout en lid van het LSA bewonersplatform.

toine Mol uit Heerlen, Meezenbroek.Secretaris van Stichting Wijkbeheer Meezenbroek, Schaesbergerveld en palemig (MSp) en lid van het LSA bewonersplatform.

Page 5: LSA Bewoners Berichten

Interview Workshop

8 9

goed op de hoogte waar alle potjes zijn? Want het zijn er veel hé? Bij de gemeente moeten ze inzicht geven in de GSB­gelden.”

Joke: “Onze gemeente is heel laks op dat ge­bied. Ze geven geen openheid en laten ons niet weten welke fondsen er zijn of hoeveel van welk fonds al is uitgegeven. Ik heb meer­dere keren om transparantie gevraagd over de GSB­gelden, maar het blijft zeer ondoor­zichtig. Ik vind het geen probleem dat het be­heer van het bewonersgeld bij de gemeente ligt, maar geef dan wel openheid naar de be­woners. Maar hoe gaat dat dan bij jullie: is het echt zo dat jullie, zonder te vragen, van de gemeente horen welke potjes er zijn en wat jullie daarvan kunnen besteden?”

Toine: “Ja onze zogeheten buurtcontactamb­tenaren zijn heel open en duidelijk, ze vertel­len ons alles over de bewonersbudgetten.”

Joke: “Daar kan onze gemeente nog wat van leren. Dat kan ik meenemen uit dit gesprek: onze gemeente moet opener worden over geld. En dan wil ik graag nog als afsluitende vraag weten wat jij het sterkste aspect van je wijk vind?”

Toine: “Een hele grote kracht van onze wijk is het verenigingenplatform. Het overleg en de samenwerking tussen de verschillende ver­enigingen in onze wijk werkt enorm goed.”

Joke: “Ons sterke punt is dat we als wijk in de afgelopen drie jaar zover zijn gekomen dat de wijkbewoners steeds meer verantwoorde­lijkheid willen en kunnen dragen.”

Emmen, EmmerhoutEmmerhout is een wijk uit de jaren zestig van de vorige eeuw. De wijk ligt aan de rand van de stad. De wijk heeft zo’n 7.100 inwoners. Een aantal jaren is het aantal inwoners van Emmerhout fors afgenomen in verband met de sloop van 300 flats aan de Dilgt. Sinds een paar jaar is het aantal inwoners weer in een stijgende lijn. Dit heeft onder meer te maken met de nieuw­bouw van woningen en appartementen op de voormalige slooplocatie, tegenwoordig het Waal geheten. Emmerhout is een van de meest vergrijsde wijken van Emmen. Ongeveer 30 procent van de inwoners van Emmerhout is 55+. Zo’n 10 procent van de inwoners bestaat uit niet­westerse alloch­tonen. Emmen Revisited heeft als hoofd­doelstelling het ‘verbeteren van de sociale kwaliteit’ van de wijk.

Heerlen, MSpMeezenbroek, Schaesbergerveld en Pa­lemig werden allen rond de jaren twintig gebouwd en zijn in 2007 als aandachtswijk gebundeld tot MSP. MSP ligt in de voor­malige Limburgse mijnstreek. MSP heeft zevenduizend inwoners waarvan 4.744 autochtoon, 1.485 westers allochtoon en 825 niet westers­allochtoon. De bevolking heeft een relatief lage sociaaleconomi­sche positie, de wijk heeft te kampen met drugsproblematiek en bovendien onder­vindt MSP als een van de eerste wijken in Nederland de gevolgen van bevolkings­krimp. De verschillende buurten in MSP hebben ieder een eigen ontstaansgeschie­denis en identiteit. Het wijkactieplan heeft de volgende doelstellingen: Het creëren van een gedifferentieerde en kwalitatief goede woningvoorraad. Meer werkgelegen­heid, meer participatie van mensen zonder werk bij de buurt en het ontwikkelen en stimuleren van de creatieve industrie. Alle kinderen uit de buurt kansen bieden op het gebied van ontwikkeling, educatie, cultuur, sport en vrijetijdsbesteding. Allochtonen en autochtonen meer met elkaar in contact en tot samenwerking brengen met als doel het optimaler functioneren van de wijk als ge­heel. En de veiligheid op gebiedsgerichte en persoonsgerichte manieren te verbeteren.

SLIM OMGAAN MET CULTURELE VERSCHILLEN“We durven culturele verschillen niet te benoemen, laat staan gewoon te accepteren dat ze er zijn zoals ze er zijn.” De Landelijke Werkgroep Antropologie & Interculturele Methodiek haalt “de Obama op zijn vakgebied” naar Nederland om in een workshop praktische tips te geven om slim om te kunnen gaan met culturele verschillen. Volgens initiatiefnemer Hans Ludwig is deze workshop ook interessant voor bewoners die actief zijn in hun wijk.

Hans Ludwig, u bent oprichter en voorzitter van de Landelijke Werkgroep Antropologie & Interculturele Methodiek, wat is dat voor een werkgroep en wat doet deze werkgroep?“In 2008 ging ik met een aantal mede­antropologen om de tafel zitten om culturele verschillen te bekijken op mogelijkheden om bruggen te slaan. Het eerste jaar hebben we diverse voorbeelden van cultuurconflicten uit binnen­ en buitenland vanuit verschillende gezichts­punten doorgespit. Het was soms erg lastig om echt te begrijpen waarom mensen elkaar meer en meer gaan mijden of met elkaar in een conflict geraken. Met het standaardwerk van Philippe Rosinski, Coaching Across Cultures, over overbrugging van cultuurverschillen in de hand, toetste de werkgroep zijn methode op bruikbaar­heid in de dagelijkse praktijk. In 2009 besloot de werk­groep Philippe Rosinski zelf uit te nodigen. Dat gaat nu op 11 december in Utrecht gebeuren.”

U noemt zich visionair consultant, in welke zin bent u visionair?“Visionair ben ik omdat ik als vertrekpunt voor gesprek altijd de ideale situatie kies die elk van beide partijen zich wenst. En van daaruit terug naar de weerbarstige praktijk. Dat proces faciliteer ik: bewustmaking bij beide partijen dat ze meer met elkaar zijn verbonden dan ze hadden vermoed. Dat brengt een oplossing van binnen­uit, de mensen zelf, dichterbij.”

U bent de initiatiefnemer van de workshop: ‘Cultural Differences: from problem to opportunity for leveraging alternative cultural perspectives’. Waarom zouden actieve bewoners naar deze workshop toe moeten gaan?“Actieve bewoners staan midden in de weerbarstige praktijk, maar laten wel zien dat ze het lef hebben daar bovenuit te kijken. De workshop van Philippe Rosinski geeft hun handvatten om het gesprek tussen meerdere partijen in de wijk op een vindingrijke manier op gang te

brengen en op de rails te houden. De workshop wordt in het Engels gehouden. Dat kan voor sommigen wat lastig zijn. Rosinski verstaat wel Nederlands, maar spreekt het niet.”

De coach Philippe Rosinski staat centraal in de workshop, wie is hij?“Intercultureel coach Rosinski is een aimabele man met hart voor de zaak. Echt iemand van de nieuwe tijd. Een soort Obama op zijn vakgebied. Rosinski’s achterlig­gende gedachte en motivatie is om mensen bijzondere tools aan te reiken die het hen mogelijk maakt om het beste uit mensen te halen, waardoor deze een gelukki­ger en een meer productief leven kunnen leiden.”

Wat denkt u dat de grootste valkuil is bij de communicatie tussen mensen met andere culturele achtergronden? “Niet het verschil in communicatie of cultuur zelf is het probleem. Verschillen vind je overal. Dat hoeft op zich geen punt te zijn. Het lastige is dat we er niet mee om weten te gaan, we durven de verschillen niet te benoe­men, laat staan gewoon te accepteren dat ze er zijn zoals ze er zijn. Slimme coaches zoals Rosinski helpen partijen eerst naar dat punt van wederzijdse erkenning van het bestaan van de verschillen. De grote valkuil in de communicatie tussen mensen met andere culturele achtergronden, maar ook de ambtenarencultuur naast de wijkcultuur, is dat ze zich uit angst ‘ingraven’ in hun eigen gelijk, of zich uitsluitend concentreren op wat ze wél met elkaar delen en het andere zo snel mogelijk willen vergeten. Rosinski gaat een flinke stap verder: met voorbeelden en vragen helpt hij beide partijen zich bewust te worden van hoe we juist in de verschillen meer met elkaar zijn verbonden.”

‘Men moet zich niet uit angst ingraven in zijn eigen gelijk’

De workshopCultural Differences: from problem to opportunity for leveraging alternative cultural perspectivesCoach Philippe Rosinski uit Brussel geeft praktische tips om slim om te kunnen gaan met cultuurverschillen. Hij doet dat aan de hand van een eenvoudig intercultureel model.datum: 11 december van 13.00­17.00 uur Locatie: Moluks Museum Kruisstraat 313 3507 LJ te Utrecht Kosten: € 120,­ per deelnemer, deelnemers ontvangen voor dit bedrag ook Rosinski’s publicatie Coaching Across Cultures en een bundel met antropologische abstractsInfo en aanmelding: [email protected]

“Wist jij dat ook de provincie gelden heeft voor bewonersparticipatie?”

Meer over Wijkbelangen Emmerhout op: www.wijkbelangenemmerhout.nl

Meer informatie over Stichting Wijkbeheer MSP op: www.wijkbeheermsp.nl

Page 6: LSA Bewoners Berichten

Theater Kan wél!

10 11

HAAL KAN WéL! NAAr uW WIJKIn elke wijk in Nederland wonen mensen met ideeën, plannen en zelfs dromen voor de wijk. Met het LSA-project Kan wél! kunnen ze die realiseren. En nu kunnen bewonersgroepen zelf dit project naar hun wijk halen.

Er lopen in elke wijk bewoners rond die ideeën hebben voor hun wijk of buurt. Vaak worden deze plannen niet uitgevoerd omdat mensen niet weten hoe ze van een idee een con­creet plan moeten maken, waar ze subsidie kunnen krijgen, hoe ze ver­gunningen moeten aanvragen enzo­voort. Natuurlijk kunnen bewonersorgani­saties veel van deze taken overne­men, maar dan bestaat het gevaar dat het initiatief overgenomen wordt. Terwijl het natuurlijk leuker is als de mensen met plannen voor de wijk deze zelf kunnen uitvoeren.

Projecteigenaar Precies om die ondersteuning te bie­den dat mensen wel zelf hun initia­tief kunnen uitvoeren, is het LSA in 2006 het project Kan wél! gestart. Inmiddels zijn er meer dan 500 be­wonersinitiatieven in 51 wijken bege­leid. De werkwijze is simpel en effec­tief. Er komt een buurtcoach naar de wijk en die zoekt actief naar mensen met ideeën voor de wijk. Deze men­sen ondersteunt hij bij de uitvoering van hun project. Maar de initiatief­nemers moeten alles zelf doen en

blijven heel nadrukkelijk eigenaar van hun project. De coach heeft per initiatief een klein budget. Mocht er meer geld nodig zijn, dan geeft hij ondersteuning bij de fondsenwer­ving. Uit deze werkwijze komen vele creatieve projecten. Kan wél! stimu­leert, prikkelt en activeert bewoners.

Tot op heden was het starten van het Kan wél! project alleen voorbe­houden aan woningcorporaties en gemeenten. Maar sinds de zogehe­ten Bewonersbudgetten kunnen ook bewoners Kan Wél! aanvragen.

Het geld Om Kan Wél in te kunnen huren is er natuurlijk geld nodig. Dit geld is er ook: de zogeheten Bewoners­budgetten. Bij alle gemeenten van het Grotestedenbeleid ligt een bedrag dat besteed moet worden aan bewonersinitiatieven. Tevens heeft elke gemeente een leefbaar­heidspotje voor bewonersinitiatie­ven. Het kan wat overtuigingskracht kosten om de gemeente te overtui­gen, maar bewoners hebben sim­pelweg het recht om zelf te bepalen waar de Bewonersbudgetten aan be­steed worden.

Als u geïnteresseerd bent in de mo­gelijkheden van Kan wél! in uw wijk, neem dan even contact op met LSA: 030 231 75 11 of [email protected].

Kijk op www.kanwel.nl voor meer info over dit project.

‘Ik was wel eens in de Valuwe ge­weest, maar deze opvoering was een echte kennismaking. Ik heb me geen moment verveeld. Het was aan­grijpend en –zachtjes uitgedrukt– levensecht. Ik ben erg onder de indruk van de teksten, het spel en de regie. Fantastisch. Mijn beeld van deze wijk is hierdoor verdiept, ik ben benieuwd naar de toekomst.’ George uit Nijmegen laat in het gastenboek van Theater Stut weten dat hij ge­grepen is door de locatievoorstelling ‘Weg van mijn Wijk’, door het be­wonerstheater van Theater Stut. De voorstelling gaat over Valuwe, een wijk in het Branbantse dorp Cuijk. Het stuk laat zien dat de wijk meer is dan een crimineel, verloederd gebied. Het is een wijk met een ziel.

LefHet Utrechtse Stut Theater maakt al 27 jaar theater met buurtbewoners, meestal uit Utrechtse volkswijken. Maar steeds vaker treden ze buiten hun stadsgrenzen. Waar ze ook spe­len: de verhalen komen van buurtbe­woners en de acteurs zijn buurtbe­

woners. De toneelstukken verhalen over maatschappelijke thema’s. Zo zijn er toneelstukken uitgevoerd over (gebroken) families, de omgang tussen autochtonen en allochtonen, het fabrieksleven, tienermoeders en hangjongeren. De acteurs hebben lef. Een acteur speelt altijd een rol, maar deze buurtbewoners spelen rollen die wel erg dicht bij hen zelf staan. En ze vertellen het verhaal van hun eigen wijk. Het is bewonderenswaardig dat de mensen zich zo bloot durven ge­ven. En daarbij is het vaak de eerste keer dat ze op het podium staan. Of nou ja, een podium is er niet altijd. Veelal spelen ze buiten theaters: ergens op straat of in een buurthuis, een school of een jongerencentrum. Het theater maakt twee producties per jaar en die worden in het hele land gespeeld. De doelgroep zijn bewoners van volkswijken.

Heftige emotiesIn 1977 werd de eerste voorstelling gemaakt. De oprichters wilden met theater ‘mensen die maatschappelijk en economisch onder druk staan, ondersteunen’. Zij deden dat door mensen hun eigen leven te laten spelen met hun eigen houdingen en in hun eigen taal. Die bewoners vertelden en improviseerden over hun ervaringen, de toneelbegelei­ders maakten van die verhalen een toneelstuk. Dat werd door de bewo­ners gespeeld in de eigen buurt en andere buurten en theaters in het land. En eigenlijk is er niet zo gek veel ver­anderd sindsdien. De voorstellingen zijn in de loop van de jaren profes­sioneler geworden, maar nog steeds zijn de buurtbewoners de spelers van hun eigen verhaal. Het publiek ziet eerlijke, doorleefde voorstel­lingen waarin heftige emoties en humor elkaar afwisselen.

“Ik vind het een uitdaging om vanuit de mensen en hun eigen ervarin­gen, houdingen en taal te schrijven en hen daarmee een eigen stem te geven. Dat vind ik nodig, want er bestaan al zoveel buitenkantbeelden over de mensen in de wijken”, aldus toneelschrijver Jos Bours.

PlatformOmdat er steeds meer belangstel­ling voor wijktheater is in Neder­land, en daarmee een toenemende vraag om advies en expertiseover­dracht heeft het Stut Theater ook het WijktheaterPlatformNL op­gericht. Vanuit theatermakers, overheden of maatschappelijke organisaties en vanuit groepen buurtbewoners worden initiatieven genomen om samen met bewoners toneelvoorstellingen te maken. Door opzet van WijktheaterPlatformNL is er een ontmoetingsmogelijkheid om ervaringen uit te wisselen. Dus als u rondloopt met plannen om over, door en met bewoners theater te maken, is het interessant om eens te buurten bij dit platform. Maar bovenal: ga eens kijken bij een van de krachtige en echte theaterstukken van theater Stut. Herkenbare situ­aties gegarandeerd. Alle speeldata en locaties vindt u op hun site. U kunt op de Landelijke Bewonersdag op 21 november (zie pagina 13) ook kennismaken met het bewonersthe­ater. Als u op deze dag kiest voor de excursie ‘Bewonerstheater in Pendrecht’ krijgt u de bijzondere voorstelling ‘Vensters en Schuren’ te zien.

Meer info over het Stut Theater: www.stut.nl

Meer info over het WijktheaterPlatformNL: www.wijktheaterplatform.nlMeer info over de Landelijke Bewonersdag: www.landelijkebewonersdag.nl

Eerlijke, doorleefde voorstellingen Uit het leven gegrepen. Zelden is deze aanduiding meer terecht dan bij de toneelstukken van Stut Theater.

• door de inzet van een buurtcoach die mensen opzoekt, worden er mensen actief die dat nog niet waren. In diverse gevallen zijn deze mensen later door-gestroomd naar bewonersorganisaties of een wijkraad.

• door de verschillende projecten die wor-den uitgevoerd ontstaan nieuwe contac-ten in de wijk.

• Mensen leren hoe ze een project kunnen uitvoeren, waar ze eventueel geld kunnen krijgen als ze later een nieuw project willen doen of hoe ze een vergunning aanvragen of een begroting maken.

• Initiatiefnemers blijken vaak allerlei talenten te hebben waar ze zelf niets van wisten. die kunnen ze later voor andere projecten in de wijk inzetten.

• de wijk komt positief in beeld.• ook doelgroepen die traditioneel door bewonersorganisaties lastig te

bereiken zijn, zoals migranten en jongeren, worden geactiveerd door Kan wél!

dE voordELEN vAN KAN WéL!

Page 7: LSA Bewoners Berichten

UitnodigingUitnodiging

12 13

Er wordt veel gesproken over participatie, en dan met name over bewonersparticipatie. Wie participeert er? En wie niet? Maar wat wordt er bedoeld met partici­patie? Wat bedoelt een ambtenaar ermee? Wat be­doelt een bewoner? En wat bedoelt de minster? Vaak wordt ‘meedoen’ bedoeld, meedoen in door anderen bedachte plannen bijvoorbeeld. LSA bedoelt ‘doen’. Gewoon iets doen in de wijk. Een keer boodschappen meenemen voor je buren, of oppassen op de kinderen van mensen uit je straat, even de stoep vegen, boeken

kaften op de basisschool of vrijwilligerswerk doen in de buurt. Je zult al snel zien: iedereen doet mee! Dat is dan ook de titel van de Landelijke Bewonersdag 2009.Iedereen draagt iets bij aan de buurt. Jongeren, ou­deren, van Nederlandse of van buitenlandse afkomst, georganiseerd in een vereniging of juist niet: iedereen. En voor iedereen is er ook iets te halen in de wijk. Denk aan kennis, contacten, activiteiten en cultuur.

LANdELIJKE BEWoNErSdAG: IEdErEEN doEt MEE!Op zaterdag 21 november wordt de Landelijke Bewonersdag in Rotterdam Zuid gehouden. Die dag gaan met zijn allen op bezoek bij actieve bewoners in Rotterdam. Wat doen zij in hun wijk? Daarna discussiëren we met bewoners en bobo’s. We nodigen u uit voor de grootste landelijke conferentie voor bewoners.

Het LSA organiseert jaarlijks vele regionale en landelijke studie­ en praktijkdagen: dagen waar bewoners hun kennis delen met andere bewoners, en soms ook met professionals. Eén keer per jaar organiseert het LSA in samenwerking met andere partners de Landelijke Bewonersdag. Dit keer zijn de partners Pact op Zuid, het ministerie voor Wonen Wijken en Integratie, Aedes vereniging van woningcorporaties, De Nederlandse Woonbond en vele bewonersgroepen uit Rotterdam Zuid.

Op deze grootschalige en feestelijke bijeenkomst is iedereen die hart heeft voor zijn buurt ontzettend welkom. De Landelijke Bewonersdag 2009 wordt een bijzondere dag in Rotterdam Zuid. Een dag waarop we veel inzicht krijgen in de activiteiten van bewoners daar. Een dag waarop we stevig gaan discussiëren. En bovenal een dag waarop bewoners elkaar ontmoeten en kennis uitwisselen.

Actief en positiefDe bijeenkomst start in het Nieuwe Luxor Theater. Daar drinken we een kop koffie met de cabaretière Karin Bruers en de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb. Na de koffie vertrekken bussen naar twintig (!) excursies in deze regio. Op al die plekken staan geïnspireerde bewoners klaar om ons te ontvangen en te vertellen over hun projecten en activiteiten. U kunt bijvoorbeeld kiezen voor een excursie naar het Vrouwenhuis Nisa. Daar is LSA­platformlid Diana Weeda bestuurslid. Zij is een lichtend voorbeeld van een actieve en positieve bewoner uit Rotterdam Zuid. Als we haar op een woensdagmiddag opzoeken in Hillesluis, wordt er fietsles voor allochtone vrouwen gegeven. De sfeer is vrolijk en de dames komen al behoorlijk snel vooruit. “Het is een van de activiteiten die we vanuit ons vrouwenhuis doen en het loopt erg goed. We hebben elke woensdag drie groepen vrouwen”, vertelt Diana. Vrouwenhuis Nisa is opgezet door een aantal Turkse vrouwen in 2003. Ze vormden een stichting en vroegen aan de woningcorporatie om een locatie. Die kregen ze en sindsdien is er ontzettend veel gebeurd. Het vrouwenhuis is uitgegroeid tot een veilige plek waar vrouwen van verschillende nationaliteiten

Iedereen draagt iets bij aan de buurt en voor iedereen is er iets te halen

burgemeester Ahmed Aboutaleb

Page 8: LSA Bewoners Berichten

UitnodigingUitnodiging

14 15

samenkomen. Om taallessen te volgen, een brand­wondencursus te doen of om gewoon gezellig samen te zijn.

Lachend overeind krabbelenTerwijl Diana vertelt, horen we een klap. Een vrouw is gevallen, ze krabbelt lachend overeind en springt zonder aarzelen weer op de fiets. Het is de ‘woorden maar daden’ mentaliteit waar Rotterdam bekend om is. Het is een mentaliteit die we meer zullen zien op de 21 ste november. Bijvoorbeeld op het Cruijfcourt in deelgemeente Feijenoord, daar wordt door een actieve groep van Ouderen of ‘oudere jongeren’ zoals zij zichzelf noemen, intensief gesport. Initiatiefnemers van deze sportende groep zijn de beheerders van wijkcentrum ‘Het Kop­blok’ in Hillesluis. Het initiatief is zo succesvol dat het navolging heeft in een aantal andere steden.

Hoe organiseer je een sportclub voor ouderen in de wijk? Wat levert het op voor de bewoners? Evelien van Meggelen van het wijkcentrum en de sportieve ouderen zullen u er graag over vertellen.

Vrolijke filmsEr zijn zo veel interessante excursies dat het lastig is om een keuze te maken. Om het u iets makkelijker te maken hebben we flink wat informatie over de excursies op onze website gezet. U kunt even surfen naar www.landelijkebewonersdag.nl en kijken naar de presentatie­fimpjes die door de kinderen van stichting Hoedje van Papier zijn gemaakt. De vrolijke filmpjes duren zo’n 3 minuten. Zo krijgt u een beter beeld van wat u kunt ver­wachten op 21 november en kunt u de meest interessan­te excursie uitkiezen! Op dezelfde site vindt u ook een bestand met informatie over de excursies en kunt u zich ook aanmelden. Bij de aanmelding kunt u uw eerste en uw tweede keuze opgeven. We zullen dan erg ons best

doen om u bij de excursie van uw voorkeur in te delen, maar dat we dat niet kunnen garanderen.

De excursies duren zo’n tweeënhalf uur, inclusief een lunch in de buurt. Als de excursies zijn afgelopen, komen de bussen u weer ophalen. Dan begint het mid­dagprogramma in het Nieuwe Luxor Theater. Hier is een kleine informatiemarkt, en staat er meer cabaret van de Brabantse Bruers, muziek van de Brassband ABC en een stevig Lagerhuisdebat op het programma. Bewoners uit het hele land zitten in het Lagerhuispanel en zij zullen discussiëren over landelijke thema’s uit de wijkaanpak. Er worden hen stellingen voorgelegd, bij­voorbeeld ‘Van uitstel komt afstel’ over de wijkenaanpak in crisistijd. De deelnemers in de zaal kunnen reageren en stemmen op de stellingen.Minister Eberhard Van der Laan, wethouder Domi­nic Schrijer en corporatiebestuurder Margriet Drijver

luisteren aandachtig mee naar het debat. En zij zullen reageren op de bewonersvoorstellen en de stemmingen. Debatleidster Hadassah de Boer, bekend van televisie­programma’s als NPS Arena en Met Man en Macht, zal de discussies en reacties op scherp zetten. Als we uitgediscussieerd zijn, volgt er een slotwoord van LSA voorzitter Lorna Koenen en daarna zal de dag knallend en feestelijk worden afgesloten. Tot op 21 november!

proGrAMMA ZAtErdAG 21 NovEMBEr

OCHTEND 10.00 uur Koffie in het Nieuwe Luxor Theater met Karin Bruers en burgemeester Aboutaleb 10.15 uur Vertrek met bussen naar de wijken 10.30 uur Volgen van excursie op Zuid, inclusief lunch 13:00 uur Met de bus naar het Nieuwe Luxor Theater

MIDDAG 13.30 uur Aankomst Nieuwe Luxor Theater 13.45 uur Start middagprogramma met muziek, cabaret en kleine informatiemarkt 14.20 uur Lagerhuisdebat met bewoners, onder leiding van Hadassah de Boer 15.30 uur Minister Van der Laan en wethouder Schrijer reageren op bewonersvoorstellen 15.45 uur Knallend eruit op Zuid; feestelijke afsluiting 16.00 uur Borrel

ALGEMENE INFORMATIEDeelname aan de Landelijke Bewonersdag is gratis, evenals de lunch, koffie en thee en het afsluitende drankje. Reiskosten zijn voor eigen rekening. Aanmelden is verplicht.Het is mogelijk om alleen het ochtend­ of alleen het middagprogramma te volgen. Geef dit alstublieft aan op het inschrijfformulier.

vervoer Als u het leuk lijkt om met een groep mensen vanuit uw gemeente naar de Landelijke Bewonersdag te komen, dan kunnen wij u helpen om dit vervoer te regelen via uw gemeente. Neem dan contact op met ons secretariaat. Inschrijven via www.landelijkebewonersdag.nl Locatie Nieuwe Luxor Theater Posthumalaan 1 3072 AG Rotterdam datum en tijd Zaterdag 21 november, zaal open 9.30 uur, afsluiting om 16.00 uur

DE ExCURSIES JeugdThuis op Straat in PendrechtJOLO en Watch Out in FeijenoordJeugdfonds in Feijenoord

Kunst en cultuurKunstroute in Oud CharloisBewonerstheater in Pendrecht*Portretten in KatendrechtVrijwilligersschip SS Rotterdam in KatendrechtKunst in de wijk in Oleanderbuurt

WijkvernieuwingDiscussie over sloop in TarwewijkParticipatie & stadsvernieuwing in Zuidwijk* Wijkvernieuwing en multiculturaliteit in Afrikaanderwijk Succesvolle samenwerking in Hordijkerveld

SportOuderen in Beweging in FeijenoordBoksschool in IJsselmonde

LeefbaarheidOntmoetingen in moskee in HillesluisEen stapje verder migrantenvrouwen in FeijenoordVrouwenhuis NISA in HillesluisAlerte Actieve Bewoners in Bloemhof ZuidPendrecht Universiteit in PendrechtWerkgroep Levendig & Leuk in Katendrecht

* Excursie geschikt voor mindervaliden en rolstoelgebruikersNieuwsgierig geworden? Kijk op www.landelijkebewonersdag.nl om nog meer te weten te komen over deze dag voor bewoners

Brassband ABC

Minister Eberhard Van der Laan

Hadassah de Boer

Page 9: LSA Bewoners Berichten

Huurdersvereniging

16 17

Wat gebeurde er op 1 oktober?Op donderdag 1 oktober ontketenden een aantal cor­poratiedirecteuren uit Eindhoven een heuse storm in het Haagse met een ingezonden brief in de Volkskrant onder de kop: ‘Krachtwijken zijn failliet’. Hierin zegden ze het vertrouwen in het krachtwijkenbeleid op. De di­recteuren schreven in het stuk dat ze diverse projecten hebben opgestart, maar nog geen geld hebben ontvan­gen voor de uitvoering ervan. De financieringsregeling die ten grondslag ligt aan het krachtwijkenproject zou volgens de vier ‘slecht en onevenwichtig zijn’, omdat het geld moet komen van andere corporaties in het land. Het financieringssysteem heeft ‘de onderlinge solidari­teit van de corporaties en de gezamenlijke gerichtheid op onze maatschappelijke doelstelling om zeep gehol­pen’. En: ‘Niemand gelooft nog in de regeling’.

Dit wekte de woede van de minister, en van de Tweede Kamer die dan ook meteen een spoeddebat eiste. De gemeente Eindhoven liet bij monde van wethouder Mary Fiers onmiddellijk weten dat de krachtwijkenaan­pak wel doorgaat. In het artikel werd volgens de wethou­der ten onrechte vermeld dat ook de gemeente Eindho­ven zich zou terugtrekken. Het nieuws had intussen Eindhovense bewoners die zich vrijwillig inzetten om hun wijk leuker en leefbaarder te maken, flink geschokt. Marion van Beurden, LSA­platformlid uit de wijk De Bennekel zei: “We zijn verrast door dit nieuws. Het krachtwijkengeld betekent een versnelling van het proces van integrale wijkvernieu­wing dat we hebben ingezet. Het zou een teleurstelling zijn als het enthousiasme verloren gaat en we over tien jaar nog niet af zijn van het predikaat aandachtswijk. Vooralsnog ga ik ervan uit dat de afspraken gewoon doorgaan en dat hoor ik graag van de woningbouwcor­poraties zelf.” Het LSA en de Woonbond kwamen met een gezamenlijk persbericht waarin ze schreven dat bewoners van aandachtswijken niet de dupe mogen worden van het gesteggel tussen de corporaties en minister Van der Laan. LSA­directeur Henk Cornelissen verwoordde het als volgt: “Deze Eindhovense corporaties willen een politiek signaal afgeven, en doen dat op een totaal verkeerde manier. Ze zaaien

onrust over de rug van de bewoners.” Minister Van der Laan voelde zich flink beledigd door de Eindhovens corporaties. Zij stelden volgens hem niet het aandachtswijkenbeleid ter discussie, maar de projectsteunregeling. Ook hij vindt dat bewoners recht hebben op zekerheid over de wijkenaanpak. De boze bewindsman roept de vier corporaties diezelfde avond nog op het matje.

Wat zat achter deze uitlatingen?Eigenlijk zat er een oud akkefietje achter dat bij het begin van de wijkenaanpak speelde en dat minister Van der Laan als erfenis had meegekregen van zijn

Huurders in Amsterdam laten al decennia lang niet over zich heenlopen. In de zeventiger jaren, toen de stadsvernieuwing op gang kwam, voerden bewonersco­mités actie voor goede en goedkope woningen in hun buurt en er ontstonden organisaties om informatie uit te wisselen en krachten te bundelen. Zes daarvan gingen in 1988 op in het Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW). Dit ASW vertegenwoordigde toen de Amsterdamse bewoners in het overleg met gemeente, stadsdelen en de federatie van woningcorpo­raties.De achterban was niet altijd tevreden met deze verte­genwoordiging. En in 1999 kwam de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) tot stand, waarin meer huurders verte­genwoordigd waren, en door de verenigingsstructuur de raadpleging van de achterban beter geregeld was. Het was een flinke profes­sionaliseringsslag voor de huurdersvertegenwoordiging in Amsterdam. Ze konden daadkrachtig opkomen voor de belangen van huurders. Meestal door overleggen, maar soms zag de vereniging zich ook genoodzaakt tot acties en campagnes. “Vrijwel altijd overleggen we”, zegt Bastiaan Van Perlo. “Soms is er meer nodig.” Zo was er de ‘Stop Dekker’­campagne toen minister Dekker in 2004 het huurbeleid wilde liberaliseren. Samen met PvdA, Groen­Links, SP en Amsterdam Anders/De Groenen vormden ze het comité Stop Dekker. Dit comité bleef de maat­schappelijke druk opvoeren tegen de ‘ondoordachte en onacceptabele’ huurplannen van Dekker. Door de E’s van Aedes in eurotekens te veranderen bijvoorbeeld, en door een grote demonstratie. En het had succes: de plannen van de minister zijn afgeblazen. Volgens Van Perlo kwam dat door de combinatie van actie en vele overleggen met de minister. De Stop Dekker­actie is

slechts een van de vele grote en kleine successen die de HA behaalde sinds haar oprichting.

Felle discussiesOp 18 september werd er stilgestaan bij deze successen tijdens het lustrumfeest van HA. HA­voorzitter Frans Ligtvoet gaf een terugblik op de ontstaansgeschiede­nis van de HA. De vereniging kreeg complimenten

van onder meer Ronald Paping van de Woonbond en minister Eberhard Van der Laan. Maar de blik was tijdens dit lustrum ook op de toekomst gericht. Er waren felle discussies over verschillende onderwer­pen. Bijvoorbeeld over de kleiner wordende sociale huursector, door verkoop van corporatiebezit en door sloop. Waarom wordt er niet meer gerenoveerd? En over het experiment ‘Huren op Maat’, waarbij niet de woning maar het inkomen de hoogte van de huur bepaalt. De HA wil daar ab­soluut niet aan, omdat dan het puntensysteem op de helling gaat en de huurbe­scherming onder druk komt te staan. En waarom worden er steeds meer kortlopende huurcontracten opgesteld? Hans van Harten van de Amsterdamse Federatie voor Woningcorporaties had het zwaar als voorstan­der van tijdelijke verhuur,

bijvoorbeeld van sloopwoningen: “Het is leegstand of tijdelijk verhuren”, zo verdedigde hij zijn standpunt. De sfeer van de achterban van de Huurdersvereniging was dynamisch en zo nu en dan strijdlustig. De minister eindigde de dag met het uitspreken van de hoop dat hij een inhoudelijke dialoog met de HA aan kan gaan. Het lijkt erop dat de HA verder kan gaan met de strategie die al tien jaar blijkt te werken: de strategie van strijd en overleg.

Op 18 september vierde de Huurdersvereniging Amsterdam haar lustrumfeest. Er werd stilgestaan bij haar successen en gediscussieerd over de toekomst.

de Huurdersvereniging Amsterdam: tien jaar strijd én overleg

DE CORPORATIES, DE KRACHTWIJKEN EN HET GELD

Wat gebeurde er precies op 1 oktober? Hoe zit het met die 75 miljoen? Wie was er boos, wie was geschokt en wie beledigd? Wat deed het LSA met Eindhovense bewoners bij de minister en wat voor akkoord biedt Brussel nu aan?

De boze bewindsman roept de vier corporaties diezelfde avond nog op het matje

Page 10: LSA Bewoners Berichten

18 19

ambtsvoorganger minister Vogelaar. Bij de start van de wijkaanpak is na lang touwtrekken tussen minister en corporaties een heffing opgelegd aan alle woningcor­poraties die geen woningen bezitten in de 40 kracht­wijken. Jaarlijks moeten ze 75 miljoen bijdragen aan de uitvoering van de wijkactieplannen in de 40 wijken. Ze storten dit geld in een fonds waar de corporaties van de 40 wijken vervolgens een bijdrage uit kunnen krijgen als ze geld tekort hebben om alle plannen te kunnen uitvoe­ren. Omdat een looptijd van 10 jaar is afgesproken, betalen ze dus in totaal 750 miljoen. Daar waren de cor­poraties niet blij mee, maar volgens minister Vogelaar destijds was het ‘eigen schuld dikke bult’ omdat ze zelf een regeling hadden mogen voorstellen, maar dat niet voor elkaar kregen.

Eerlijkheidshalve moet gezegd worden dat woningcor­poraties zich ‘dubbel gepakt’ voelden omdat ze ook vennootschapsbelasting moesten betalen vanaf 2009. Daarom begint volgens hen de kas leeg te raken. Ook minister Van der Laan heeft na zijn aantreden de woningcorporaties aangeboden met voorstellen te ko­men om de 750 miljoen op een andere manier te finan­cieren, maar daar kwamen ze samen niet uit. Dus bleef de regeling intact. Inmiddels zit er 150 miljoen in de pot, voor corporaties van de 40 krachtwijken om deze wijken op te knappen. Toch kon dit geld niet door de corporaties gebruikt wor­den. De Europese Commissie deed moeilijk, volgens haar zou het hier om een ongewenste vorm van staatsteun kunnen gaan. Daarom hield minister Van der Laan dit geld vast zolang hierover met Brussel (lees: Neelie Smid Kroes) werd onderhandeld. De tweede moeilijkheid was dat er meer dan 200 bezwaarschriften waren ingediend door woningcorporaties die tegen de heffing zijn.

De vier Eindhovense corporaties waren het wachten op het geld beu. En ze wilden dit eens flink aan de orde stellen. Daarom gebruikte men dikke woorden en dreigementen waarmee gesuggereerd werd dat de hele wijkaanpak op z’n kop lag. Waarschijnlijk hoopten ze dat veel collega’s hen zouden bijvallen. Gelukkig gebeurde dat niet, wel zorgden de uitspraken voor boosheid bij de minister, de bewoners en de gemeente.

Waarom gingen bewoners naar de minister? Minister Van der Laan nodigde op 7 oktober bewoners­vertegenwoordigers van de vier Eindhovense wijken, wethouder Mary Fiers en het LSA uit naar Den Haag te komen voor een gesprek. In dit gesprek wilde hij tekst en uitleg geven over de situatie en bovenal de onrust wegnemen. Hij stelde de bewoners gerust met woorden die hij al eerder uitsprak: “Wij staan voor 100 procent achter de wijkaanpak en gaan voor de afgesproken 10 jaar door met deze wijkaanpak.” Ook maakte hij duidelijk dat Brussel akkoord was gegaan met de regeling, waardoor de weg vrij is om het geld uit het fonds uit te keren. De bewoners uit Eindhoven gingen tevreden naar huis, waar intussen woningcorporatiemedewerkers druk bezig waren geruststellende kaartjes bij de bewoners door de brievenbus te gooien met de tekst: De wijkaanpak gaat door!

Hoe verliep het spoeddebat?In het spoeddebat maakte Van der Laan bekend dat hij een deal had gesloten met verantwoordelijk Eurocom­missaris Neelie Kroes, wat betekent dat het geld nu kan worden uitgekeerd. “Laten we commissaris Kroes prij­zen voor het inzicht in de Nederlandse woningmarkt”, zei de bewindsman. Zowel oppositie­ als coalitiepartijen prezen de minister voor zijn snelle en doeltreffende optreden. Alleen de PVV was het nog steeds volop eens met de corporatiedirecteuren: stop met het krachtwij­kenbeleid.

Tijdens het debat bleek dat er meerdere partijen bezorgd waren over de financiële regeling achter het krachtwijkenbeleid. Nu worden ook arme corporaties die het geld eigenlijk niet kunnen missen gedwongen mee te betalen voor de 40 wijken, zelfs als daar rijke corporaties zitten, zoals de vier Eindhovense. Van der Laan zegde toe na te zullen denken over een evenwich­tiger systeem, waar alle corporaties zich in kunnen vin­den. Als men er uitkomt kan dat systeem in 2011 ingaan. “En als corporaties in de (financiële) problemen komen door deze regeling, kunnen ze altijd bij mij aankloppen.”

Wat houdt het akkoord in?Kroes legt een akkoord voor waarin Nederland door mag gaan met de Bijzondere Projectsteun: de uitbeta­ling van de ‘collecte’ bij de corporaties buiten de 40 wijken ten bate van de corporaties in de 40 wijken (die 75 miljoen per jaar over tien jaar). Daarnaast kunnen corporaties maatschappelijk vastgoed (scholen, wijk­centra en dergelijke) financieren met staatssteun. Dat is niet alleen toegestaan in de 40 aandachtswijken, maar in heel Nederland. Maar de Kamer moet dan ook ak­koord gaan met de voorwaarde dat de sector meer vrij­komende huurwoningen aan mensen met een beneden tot modaal inkomen gaat toewijzen dan nu het geval is. Namelijk 90 procent, en dat is meer dan de 80 procent waar Van der Laan zelf voor had gepleit.Er mag daarin wel regionaal gedifferentieerd worden, er mogen dus verschillen zitten tussen verschillende regio’s, omdat er immers flinke lokale en regionale verschillen bestaan. Maar hoe dit precies zal gaan, moet nog nader worden uitgewerkt. Een belangrijk punt volgens Marc Calon, voorzitter van woningcorporatie­koepel Aedes: “Voor ons is het belangrijk te weten hoe deze deal lokaal uitpakt voor corporaties, huurders en potentiële huurders. In dit opzicht heeft de minister nog flink wat huiswerk te doen. The devil is in the detail.”Brussel wil dat de sociale huursector alleen toegankelijk is voor huishoudens met maximaal een modaal inko­men, dat is een jaarinkomen tot 33.000 euro. Eerder leek het erop dat Nederland van Brussel zijn sociale huursector moest beperken tot huurders met inkomens tot de huurtoeslaggrens (en dat is 28.475 euro). En dat wilde de Kamer echt niet, omdat dan de lagere midden­inkomens (zoals startende politieagenten en verpleeg­sters) overgeleverd zouden worden aan de krappe en dure huur­ en koopmarkt. Tot nu toe was er geen strikt nationale inkomensgrens bij toewijzing van sociale huurwoningen, het ligt per gemeente anders. Al met al is de minister tevreden. “Een goed resultaat waarmee een einde wordt gemaakt aan een jarenlange discussie”, aldus Van der Laan. “Er is geen ander land in Europa waar zo’n grote sociale huursector is en die mogen we houden. Dit is rugwind vanuit het vaak zo liberale Brussel.”

Wie is er nu verbijsterd?De Vereniging voor Institutionele Beleggers Nederland (IVBN) zegt “verbijsterd” te zijn over het huidige ak­koord. Zij diende in 2007 een klacht in bij de Europese Commissie over de rol van woningcorporaties in de Nederlandse woningmarkt. Kern van haar klacht was destijds dat corporaties gebruikmaken van staatssteun, en in toenemende mate ook opereren op commerciële markten, en dat vinden zij oneerlijk. Hierdoor hebben

projectontwikkelaars, beleggers en commerciële ver­huurders te maken met oneerlijke concurrentie. Zij eiste dat de Europese Commissie de Nederlandse regering zou dwingen om de vermeende oneerlijke concurrentie te bestrijden door beperking van de activiteiten van de corporatiesector. Nu is het IVBN dus onthutst over het huidige akkoord, waarin nauwelijks sprake lijkt te zijn van inperking van de Europese Commissie aan de Nederlandse corpora­ties. Misschien gaan ze nog een zaak aanspannen bij het Europese Hof.

Hoe zit het met de herziening van het corporatiestelsel?De overeenkomst met Eurocommissaris Kroes is een aanvulling op de herziening van het corporatiestelsel die Van der Laan op 12 juni naar de Tweede Kamer stuurde. Eind dit jaar zal de minister waarschijnlijk een wijziging van de Woningwet en het BBSH aan de Tweede Kamer voorleggen om alle stelselwijzigingen die voortkomen uit de 12 juni­brief én de overeenkomst met Brussel te bekrachtigen. Hierin zal staan dat corporaties een strak­kere scheiding moeten aanbrengen tussen hun commer­ciële en volkshuisvestelijke activiteiten. Dit is ook een eis van de Europese Commissie. Zij wil beter kunnen controleren dat corporaties geen staatssteun voor com­merciële activiteiten aanwenden.

Wat vindt het LSA?Het is mooi dat Van der Laan een deal met Brussel heeft gesloten. Nu kan het geld, 150 miljoen intussen, dat voor de 40 wijken bestemd is ook worden uitgegeven. Het is te hopen dat de die vele bezwaarschriften geen roet in het eten gaan gooien. Wat de regeling precies in de praktijk zal betekenen voor de huursector moeten we even afwachten, want het zit hem natuurlijk, zoals Calon ook zegt, in de uitwerking.Wat dit hele gedoe wel aantoont, is dat er in corporatie­land geen eenheid is en dat sommige corporaties zich niet over de onvrede over de regeling van twee jaar geleden heen kunnen zetten. Dat is een van de oorzaken dat het lokaal tussen gemeenten en corporaties lang niet overal koek en ei is. Toch is die samenwerking bepalend voor het succes van de wijkaanpak. In dat opzicht heeft ook Calon nog wat huiswerk te doen. De discussie over de rol en de positie van corporaties is nog lang niet afgerond. Ten slotte wil het LSA weten of de pot straks, als de rege­ling wordt aangepast, ook wordt ingezet voor de krimp­gebieden. Van der Laan liet weten dat de BijzondereProjectsteun vanaf 2011 zal worden aangepast om tot “een meer evenwichtige regeling” te komen die “reke­ning houdt met de opgave in de krimpgebieden”. Alleen wanneer rijke corporaties voor een hogere bij­drage worden aangeslagen, gaat dat niet ten koste van de 40 wijken.

Het LSA vraagt zich af of dit betekent dat er minder corporatiegeld zal gaan naar de veertig wijkenHeffing corporaties 40 wijkenaanpak

is geen staatssteun volgens Brussel

Page 11: LSA Bewoners Berichten