1

GEZOND DE TOEKOMST INNEDERLANDS LOODSWEZEN – JAARBERICHT 2013

2

INHOUD

Voorwoord pag. 3

Veiligheid mag nooit een concurrentie-

factor zijn pag. 4

De vervanging van de loodsvaartuigen is

een uniek traject pag. 8

Voorspellen blijkt lastig pag. 12

Flexibel klaar voor groei pag. 16

Het optimaal functioneren van de

scheepvaart is een wederzijds belang pag. 18

De digitale ontsluiting van informatie

zal steeds verder doorzetten pag. 20

Alert zijn op economische ontwikkelingen pag. 24

Vanaf 2014 officieel HBO master pag. 26

Kerncijfers pag. 28

COLOFON

Uitgave: Nederlands Loodswezen

Ontwerp en vormgeving: ARA, Rotterdam

3

VOORWOORD2013 was voor het Nederlands Loodswezen een bijzonder jaar. Per 1 september 2013 was het precies

25 jaar geleden dat wij los van de overheid kwamen te staan. Op gepaste wijze hebben wij dit jubileum

zowel intern als samen met relaties gevierd. Een jubileumjaar is bij uitstek ook een moment om terug én voor

uit te kijken. Sinds onze verzelfstandiging zijn wij er in geslaagd steeds weer efficiënter te gaan werken en

onze dienstverlening continu te verbeteren. Nooit heeft een schip meer op een loods hoeven wachten.

En dat zonder dat de loodstarieven ooit uit de pas zijn gaan lopen.

Het jaar 2013 was geen uitzondering. Dit jaarbericht geeft beknopt inzicht in de vele activiteiten die door het

hele Loodswezen heen plaatsvonden om in samenwerking met onze nautische partners elk schip vlot, veilig

en efficiënt in en uit de Nederlandse havens en Vlaamse havens aan de Schelde te begeleiden. Tal van facto-

ren hebben hier invloed op. De actuele ontwikkeling van de economie bijvoorbeeld, de schaalvergroting in de

scheepvaart, de introductie van nieuwe technologieën, maar zeker ook de wet- en regelgeving zoals die

wordt gemaakt in Den Haag en Brussel. Onze organisatie is er op ingericht om steeds flexibel daarop in te

spelen. Waar wenselijk en mogelijk nemen wij zelf het voortouw om ontwikkelingen op weg te helpen.

Als Nederlands Loodswezen kijken wij vol vertrouwen uit naar de volgende 25 jaar. Als één ding de afgelo-

pen kwart eeuw echter heeft geleerd, is dat vanzelfsprekendheden niet bestaan. Ons doel is en blijft op elk

moment van de dag de scheepvaart een optimale dienstverlening te bieden. Hoe die zich ook ontwikkelt en

welke veranderingen ook zullen optreden. Met de alsmaar groter wordende schepen kunnen wij als lood-

sen binnen de bestaande haveninfrastructuren nog nadrukkelijker onze toegevoegde waarde bewijzen.

De kennis, kunde en betrokkenheid van onze mensen zijn de sleutel naar een gezonde toekomst.

Eric van Dijk

Voorzitter Nederlandse Loodsencorporatie

‘VEILIGHEID KOMT ALTIJD OP DE EERSTE PLAATS’Voorzitter Eric van Dijk - Nederlandse Loodsencorporatie

4

5

De grote vraag is natuurlijk hoe de economie en het in

kielzog daarvan de scheepvaart zich verder zullen ont-

wikkelen. Niet alleen op de korte termijn, maar ook in de

jaren en decennia daarna. Prognoses zijn moeilijk en

altijd omgeven met veel onzekerheden. Wij zijn echter

zeer alert op wat komen gaat en kijken steeds kritisch

naar onze formatie en investeringen. Gezien de huidige

dalende trend in het aantal loodsverrichtingen hebben

wij bijvoorbeeld besloten om in 2015 een jaar geen

nieuwe aspirant-loodsen te laten instromen bij de oplei-

ding tot registerloods.

Nieuwe landelijke tariefstructuur

Na jaren van voorbereidingen is per 1 januari 2014 een

nieuwe landelijke tariefstructuur voor de loodsgelden

ingevoerd. Deze tariefstructuur kenmerkt zich door een-

voud en transparantie. De samenhang tussen de hoog-

te van het tarief en de geleverde loodsprestatie is nu

veel inzichtelijker. Elk schip met een eenzelfde diepgang

betaalt voortaan voor een loodsreis met eenzelfde

gemiddelde tijd in elke Nederlandse haven eenzelfde

tarief. Over de nieuwe tariefstructuur is met alle betrok-

ken marktpartijen lang en uitvoerig onderhandeld.

Het uiteindelijke gezamenlijke voorstel is in 2012 door

de overheid overgenomen en in 2013 vertaald in nieuwe

wetgeving.

Toezicht ACM

Met de toezichthouder op de tarieven, de Autoriteit

Consument en Markt (ACM) is ook in 2013 weer veel-

vuldig overlegd over de vaststelling van loodstarieven,

kostentoerekeningen en meer. De overtuiging blijft dat

de gedetailleerde wijze waarop de ACM het toezicht

uitoefent een onevenredig beslag legt op mensen en

middelen. Het Loodswezen onderschrijft volledig het

beginsel van transparantie, het geheel van toezicht zou

echter wel overzichtelijk en behapbaar moeten blijven.

Bezwaarprocedures zijn nu meer regel dan uitzonde-

ring. Voor beide partijen vormt dit een grote belasting.

Momenteel vindt door de overheid de evaluatie van de

Loodsenwet plaats. De uitkomst van dit traject is nog

niet duidelijk, maar zal ongetwijfeld tot veranderingen

en hopelijk tot vereenvoudigingen leiden.

In 2013 hebben de 452 Nederlandse registerloodsen 91.050 loodsreizen uitgevoerd. Ten opzichte van 2012

is dat een daling van ruim 3 procent; de neerwaartse trend zet verder door. Belangrijke oorzaken zijn de

haperende economie, maar zeker ook de verdergaande schaalvergroting. Hoewel verschillende havens -

Amsterdam, Antwerpen - in 2013 een nieuw overslagrecord konden melden, gebeurde dit met minder, maar

wel grotere schepen.

6

Europese ontwikkelingen

De Europese Commissie heeft in 2013 nieuwe, nadere

voorstellen gepresenteerd voor het reguleren van de

havendienstverlening en met name het verder introdu-

ceren van marktwerking. In dat verband is vanuit het

Nederlands Loodswezen op alle niveaus in Europa aan-

dacht gevraagd voor de bijzondere rol van loodsen in

het goed en veilig laten functioneren van havens.

Veiligheid gaat voor alles en mag daarom in havens nooit

een concurrentiefactor zijn. Het is goed om te merken

dat onze eigen minister voor handhaving van het huidi-

ge Nederlandse model is. Richting Brussel is ook de

EMPA (European Maritime Pilots’ Association) een

belangrijke partner voor het over het voetlicht brengen

van de speciale positie van loodsen. Verder trekken wij

in dit traject zoveel mogelijk samen op met collega-

loodsorganisaties uit met name Frankrijk en Duitsland.

Aandacht voor het loodsvak

Goed opgeleide registerloodsen zijn cruciaal voor het

te allen tijde handhaven van onze hoogwaardige dienst-

verlening. Waar en wanneer mogelijk brengen wij het

vak van registerloods daarom breed onder de aandacht.

Ook de in 2014 verwachte officiële erkenning van onze

registerloodsopleiding als HBO master zal de aantrek-

kingskracht van het vak verder vergroten.

‘DE NIEUWE

TARIEFSTRUCTUUR

KENMERKT ZICH

DOOR EENVOUD EN

TRANSPARANTIE’

7

‘DE VERVANGING VAN DE LOODS-VAARTUIGEN IS EEN UNIEK TRAJECT’Directeur Willem Bentinck - Nederlands Loodswezen BV

8

9

In de ambitie een optimale dienstverlening te bieden,

past ook het tweejaarlijks laten uitvoeren van een

loodstevredenheidsonderzoek. De uitkomsten van het

onderzoek uit eind 2013 tonen duidelijk een opgaande

lijn. De loodsen waardeerden de geboden dienstverle-

ning gemiddeld met een ruime voldoende. 2013 was

ook het laatste jaar van René Eichelsheim als directeur

van Nederlands Loodswezen B.V. Begin 2014 is hij

na ruim 11 jaar aan het roer te hebben gestaan met

pensioen gegaan.

Mensen

In 2013 telde Nederlands Loodswezen B.V. 420 mede-

werkers. Ons streven is een flexibele organisatie te zijn

die adequaat kan inspelen op veranderende omstan-

digheden. Aan de basis hiervan staat goed werkgever-

schap. In dat kader is in 2013 een nieuwe flexibele uit-

trederegeling voor alle circa 300 medewerkers in de

continudienst gerealiseerd. Tegelijkertijd helpt een leef-

tijdsfasebewust personeelsbeleid om medewerkers op-

timaal inzetbaar te houden. Ook op andere manieren

krijgt gezond zijn en gezond blijven binnen de organisa-

tie alle aandacht.

Vernieuwing van de vloot

Het vlootvernieuwingsprogramma is in 2013 volgens

plan vervolgd. Hoogtepunt was het in de vaart komen

van de Pollux, het tweede van drie nieuwe loodsvaartui-

gen. Na de doop in september 2013 is het schip dienst

gaan doen voor de Zeeuwse kust. De doop van het der-

de nieuwe loodsvaartuig - de Procyon - staat gepland

voor september 2014 in IJmuiden.

De vervanging van de loodsvaartuigen is een uniek

traject, wat slechts eens in de ruim 30 jaar voorkomt.

De schepen worden op maat gemaakt voor het Loods-

wezen. De specifieke constructie maakt het daarbij mo-

gelijk om bij slecht weer de loodsdienstverlening op zee

langer te continueren. Bemanning en loodsen profiteren

bovendien van veel comfortabeler werkomstandig-

heden. Zeker voor de bemanningen die steeds continu

een week op zee verblijven is dit een belangrijk gegeven.

Ook met het oog op het overheidsbeleid dat uitgaat

van langer doorwerken.

Nederlands Loodswezen B.V. ondersteunt de 452 registerloodsen in brede zin bij het uitoefenen van hun

beroep en bedrijfsvoering. Het verder ontwikkelen en professionaliseren van onze organisatie is daarvoor een

continu aandachtspunt. Passend in deze filosofie zijn wij in 2013 ISO 9001:2008 gecertificeerd. Het kwaliteits-

denken van de organisatie is hiermee nu officieel geborgd. Voor het behalen van de ISO-certificering zijn

alle werkprocessen en -procedures zorgvuldig beschreven en waar nodig aangepast.

10

Andere in 2013 nieuw opgeleverde vaartuigen waren de

aluminium tender Lyra en de stalen tender Hydra. Begin

2014 is tevens de aluminium tender Lacerta in de vaart

gekomen. Alle drie de vaartuigen doen inmiddels volop

dienst in de regio’s. Het in de vaart nemen van nieuwe

loodsvaartuigen en tenders zorgt ook voor veel werk

achter de schermen. Zowel varend als technisch perso-

neel is opgeleid voor het nieuwe materieel. Streven in

algemene zin is een optimaal inzetbare vloot. In dat ver-

band maken wij momenteel de omslag van correctief

naar preventief onderhoud.

Maatschappelijk verantwoord

ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt bin-

nen onze organisatie een steeds bredere basis. Be-

staande inspanningen willen wij daarbij beter zichtbaar

en meetbaar maken. In 2014 formuleren wij bovendien

nader beleid. Nederlands Loodswezen B.V. beziet maat-

schappelijk verantwoord ondernemen vanuit het brede

perspectief van mens, milieu en maatschappij (People,

Planet, Profit). Mits goed ingebed heeft duurzaamheid

hierbij zowel een positief maatschappelijk als econo-

misch effect. Actuele duurzaamheidinspanningen be-

treffen onder meer de eisen op dit gebied aan de nieu-

we loodsvaartuigen, sponsoring van sportevenementen,

levensfasebewust personeelsbeleid en verschillende

energiebesparende en milieu ontziende maatregelen op

de boten, in de kantoren en in de werkplaatsen.

11

‘ONS KWALITEITSDENKEN

IS NU OFFICIEEL GEBORGD’

‘VOORSPELLEN VAN HET AANTAL LOODSREIZEN BLIJFT EEN UITDAGING’Financieel Directeur Wino Dorst - Nederlands Loodswezen BV

12

13

De vorig jaar ingevoerde voorspelmethodiek gaat niet

meer alleen uit van de ramingen van het Centraal Plan-

bureau voor de wereldhandel (plus prestatiefactor). In

plaats hiervan worden nu vijf verschillende voorspelmo-

dellen naast elkaar gezet. Het gemiddelde van de drie

middelste uitkomsten vormt vervolgens de input in het

tariefvoorstel.

Verdere verfijning van

voorspelmethodieken

Nog verdere verfijning van de voorspelmethodieken

heeft alle aandacht. Voor 2014 is een volgende verdie-

pingsslag gepland. Tot dit moment leidt het vaststellen

van het loodstarief ieder jaar opnieuw tot intensieve dis-

cussies met de ACM. In de basis wordt de hoogte van

het loodstarief namelijk bepaald door alle kosten te de-

len door het aantal te verwachten scheepsreizen. Het is

daarom zaak in ieders belang een zo betrouwbaar en

goed mogelijk onderbouwde inschatting van het aantal

reizen te presenteren. Aan het einde van een jaar is

geen verrekening mogelijk. Voorspellen blijkt echter las-

tig. In vier van de vijf jaar dat het financieringssysteem

zo werkt, bleek de ‘eindafrekening’ in het nadeel van

het Loodswezen. Minder loodsreizen uitvoeren dan

begroot, betekent minder inkomsten.

Toezicht ACM

Naast de aandacht die het toezicht van de ACM vraagt

vanuit de beroepsgroep zelf, is ook Nederlands Loods-

wezen B.V. door het jaar heen zeer intensief betrokken.

Eén medewerker is fulltime belast met ACM-gerelateer-

de onderwerpen. In algemene zin is de constatering dat

de verhouding ACM – Loodswezen er een is tussen twee

verschillende werelden. De theoretische, cijfermatige be-

nadering van de ACM strookt veelal niet met de logistie-

ke praktijk. Een kleine potentiële besparing in loodskos-

ten mag niet de oorzaak zijn dat de gehele logistieke

keten minder kan functioneren.

Bijzondere aandacht ging het afgelopen jaar uit naar het

vaststellen van de WACC (weighted average cost of

capital) voor de periode 2014 - 2018. Het is helaas niet

gelukt hierover met de ACM overeenstemming te berei-

ken. Tegen het door de ACM vastgestelde percentage is

formeel bezwaar aangetekend. Dit soort bezwaarproce-

dures kunnen echter lang voortslepen. In een beroeps-

zaak over de WACC 2008 – 2013 werd pas in de tweede

helft van 2012 een uitspraak gedaan ten gunste van de

loodsen.

De raming van het aantal loodsreizen voor het komende jaar is een cruciaal element voor de tarieven. In 2013

is de voorspelmethodiek voor het zo betrouwbaar mogelijk ramen van het aantal loodsreizen in het volgende

jaar verder verbeterd. Een goede raming is belangrijk. Het vormt de basis voor ons jaarlijkse tariefvoorstel

richting de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

14

Een ander belangrijk agendapunt met de ACM is de

vaststelling van een nieuw kostentoerekeningsysteem.

Via dit systeem wordt bepaald welke kosten het

Loodswezen op welke wijze mag doorberekenen in de

loodstarieven. Het eerste kostentoerekeningsysteem

besloeg de periode 2008 – 2013. Met het oog op lopen-

de beroepsprocedures en de actuele evaluatie van de

Loodsenwet is op voorstel van het Loodswezen de wer-

king verlengd naar 2014. Inmiddels is voorgesteld dit

met een kleine aanpassing ook te doen voor 2015.

Klaar voor nieuwe tariefstructuur

Achter de schermen hebben wij in 2013 binnen Neder-

lands Loodswezen B.V. veel tijd en aandacht besteed

aan het per 1 januari 2014 invoeren van de nieuwe

landelijke tariefstructuur voor de loodsgelden. ICT-

systemen zijn aangepast, oude data zijn omgezet en

klanten zijn voorgelicht middels bijeenkomsten en

publicaties. Op 1 januari 2014 kon de nieuwe werkwijze

hierdoor probleemloos van start.

15

‘EEN KLEINE POTEN-

TIËLE BESPARING

IN LOODSKOSTEN

MAG NIET DE OORZAAK

ZIJN DAT DE GEHELE

LOGISTIEKE KETEN

MINDER KAN

FUNCTIONEREN’

16

Voor de Regio Noord had 2013 twee gezichten. De eerste helft van het jaar groeide de scheepvaart in de

noordelijke havens conform de verwachting; in de tweede helft van 2013 werd echter duidelijk de invloed van

de recessie merkbaar. De voorziene groei van het aantal loodsverrichtingen in met name het Eemsmond-

gebied bleef hierdoor beperkt tot een kleine plus.

‘FLEXIBEL KLAAR VOOR GROEI’Voorzitter Johan de Joode - Regio Noord

17

Potentie is daar

In de noordelijke havens lopen veel nieuwbouwprojec-

ten in overslag en industrie anders dan oorspronkelijk

verwacht en gepland. De potentie van het noorden als

Energy Valley is echter onmiskenbaar. Alle voorberei-

dende investeringen zijn gedaan. Op welk moment zich

dat uitbetaalt - én vertaalt in meer beloodsingen - blijkt

haast onvoorspelbaar. Goed nieuws is dat in maart

2014 het eerste lang verwachte grote kolenschip de

Eemshaven heeft aangelopen voor het bevoorraden van

de nieuwe energiecentrale van RWE Essent. Wanneer

deze energiecentrale volledig operationeel is, zal voort-

aan iedere week een dergelijk kolenschip de Eemshaven

bezoeken.

Traditionele en nieuwe scheepvaart

In het westelijke waddengebied was het aantal loods-

verrichtingen in 2013 vergelijkbaar met voorgaande jaren.

Ondanks de trend dat steeds meer goederen in contai-

ners gaan, houdt de aardappelvaart vanuit Harlingen

goed stand. De gemeente Harlingen investeert verder in

nieuwe steigers en voorzieningen voor het ontvangen

van cruiseschepen. Het betreft kleinere luxe passagiers-

schepen (zes-sterren) die de haven van Harlingen willen

aanlopen als tussenstop.

Voorbereid op toekomst

De Regio Noord is er klaar voor wanneer de voorziene

groei in havens en industrie daadwerkelijk op gang komt.

In de ondersteunende dienst is de inzet van een derde

bereikbaarheidsploeg voorbereid, maar gezien de ont-

wik kelingen in 2013 nog niet effectief gemaakt. Onze

loodsenformatie is op flexibele wijze uitgebreid met

Rotterdamse loodsen. In afwachting van een verdere

toename van het aantal loodsverrichtingen doen zij voor-

alsnog vooral dienst in de Regio Rotterdam-Rijnmond.

Nog meer van betekenis

Voor het beloodsen van de scheepvaart heeft de

Regio Noord twee nieuwe stalen tenders in gebruik, die

speciaal voor deze regio zijn ontwikkeld. Beide schepen

functioneren goed, zowel qua zeewaardigheid als onder

ijsomstandigheden die regelmatig in het waddengebied

voorkomen. In de Regio Noord kunnen wij de bezoeken-

de scheepvaart mede hierdoor op elk moment de juiste

dienstverlening bieden. Dat was zo in het jubileumjaar

2013 en zal in de toekomst onverminderd zo blijven.

De voortschrijdende techniek zal de loods helpen om aan

boord voor de kapitein nog meer van betekenis te zijn.

‘OP ELK MOMENT DE JUISTE

DIENSTVERLENING’

18

De zeehavens van Amsterdam, IJmuiden, Beverwijk en Zaanstad hebben in 2013 een recordoverslag van

ruim 95 miljoen ton gerealiseerd. Het vorige topjaar 2008 is daarmee uit de boeken. Het nieuwe record voor

de Noordzeekanaalhavens heeft zich echter niet vertaald in meer loodsverrichtingen. De dalende trend heeft

zich in 2013 doorgezet.

‘HET OPTIMAAL FUNCTIONEREN VAN DE SCHEEPVAART IS EEN WEDERZIJDS BELANG’Voorzitter Johan van der Laan - Regio Amsterdam-IJmond

19

Nieuwe zeesluis

De grote vraag voor de toekomst is natuurlijk of - en

wanneer - het aantal loodsverrichtingen weer een stij-

gende lijn vertoont. Positief is dat volop in de Noordzee-

kanaalhavens wordt geïnvesteerd. De aanleg van een

nieuwe, in 2019 in gebruik te nemen grotere zeesluis is

daarbij het meest cruciaal. De Amsterdamregio blijft

hierdoor bereikbaar voor de allergrootste cruisesche-

pen. De afmetingen van de nieuwe zeesluis sluiten

bovendien aan bij die van de nieuwe sluizen in het Pana-

makanaal die in 2015 in gebruik komen. De nieuwe

generaties, veel grotere Panamax-schepen kunnen

hierdoor straks ook in Amsterdam terecht.

De Regio Amsterdam-IJmond wil er klaar voor zijn wan-

neer in de toekomst het aantal loodsverrichtingen weer

stijgt. Hiervoor kijken wij steeds kritisch naar onze for-

matie. In de huidige omstandigheden is besloten om in

2013 geen nieuwe loodsen op te leiden en in formatie

terug te gaan van 65 naar 60 - 61 loodsen. Voor het

huidige scheepsaanbod is dat afdoende. Kijkend naar

de toekomstplannen in het Noordzeekanaalgebied

leiden wij in 2014 echter in ieder geval weer drie nieuwe

loodsen op.

Veiligheid geborgd

Een historisch moment in 2013 was de omvorming van

het Havenbedrijf Amsterdam per 1 april van een ge-

meentelijke dienst in een zelfstandige overheids-NV.

Voor de Regio Amsterdam-IJmond was daarbij met

name de positie van de Rijkshavenmeester van belang.

Als verantwoordelijke voor veiligheid is het cruciaal dat

deze zijn onafhankelijke positie behoudt, los van com-

merciële belangen. Wij zijn verheugd dat dit in de nieu-

we organisatiestructuur voor het beheer van de Noord-

zeekanaalhavens ook als zodanig is geborgd.

Beroep op nautische expertise

Steeds vaker doen partijen in de regio een beroep op

onze nautische expertise. Het afgelopen jaar gold dat

bijvoorbeeld bij de plannen voor de bouw van de nieu-

we zeesluis, de planvorming voor de Averijhaven en

het verder nadenken over nautische limieten. Als Regio

Amsterdam-IJmond willen wij voor onze omgeving zeer

laagdrempelig zijn. Onze sinds jaar en dag via be-

loodsing op het Noordzeekanaal opgebouwde kennis

stellen wij graag beschikbaar aan derden. Het optimaal

functioneren van de scheepvaart is een wederzijds

belang. In dat kader vinden wij het verder belangrijk om

steeds zo veel mogelijk beleidsmakers van dichtbij

het loodsvak te laten meemaken.

‘ONZE KENNIS STELLEN

WIJ GRAAG BESCHIKBAAR

AAN DERDEN’

20

‘DE DIGITALE ONTSLUITING VANINFORMATIE ZAL STEEDS VERDER DOORZETTEN’Voorzitter Jan Frans van den Hoek - Regio Rotterdam-Rijnmond

21

Als Regio Rotterdam-Rijnmond hebben wij in 2013 een

belangrijke rol gespeeld om het ‘Schip Centraal pro-

ject’ in plaats van dwingend op te leggen vanuit de

Havenmeester, veel meer te benaderen vanuit de markt.

Meer verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven vergroot

de effectiviteit en komt de gehele haven ten goede.

Symbolisch voor de omslag in het project was de

omvorming van de sponsorgroep met marktvertegen-

woordigers tot een stuurgroep.

Als lid van het kernteam en de Safety Evaluation Board

zijn wij tevens actief betrokken bij zogenaamde Port

Risk Assessments. Per havengebied vinden met alle be-

trokkenen sessies plaats voor het in kaart brengen van

potentiële gevaren en het nadenken over mogelijke ver-

beteringen. Met de adviezen die hieruit resulteren zijn

toekomstig onveilige situaties te voorkomen.

Dalende trend in

loodsverrichtingen

Ook in de Regio Rotterdam-Rijnmond is het aantal

loodsverrichtingen in 2013 gedaald. De overslag in de

haven van Rotterdam is vrijwel gelijk gebleven, terwijl de

schaalvergroting in de scheepvaart verder heeft door-

gezet. Het is niet de verwachting dat de dalende trend

in het aantal loodsverrichtingen snel zal omslaan. In de

plannen van de drie grootste containerrederijen ter we-

reld om in P3-verband op elkaars schepen lading te ver-

voeren wordt het aantal wekelijkse aanlopen in Rotter-

dam in 2014 verminderd van negen naar vier. Andere

rederijen gaan eveneens steeds intensiever samenwer-

ken, terwijl ook havens elders in Europa meer en meer

een deel van de markt opeisen. Rotterdam heeft verder

bijvoorbeeld te maken met veranderende patronen in

het vervoer van olieproducten. Positief was dat op

22 mei 2013 het nieuwe havengebied Maasvlakte 2

officieel werd geopend voor de scheepvaart. Eind 2014

gaan hier naar verwachting de eerste twee container-

terminals van start. Onze loodsen zijn reeds getraind

om de allergrootste containerschepen hier veilig naar

toe te begeleiden.

Operationele ontwikkelingen

2013 was het eerste volledige jaar dat het nieuwe

loodsvaartuig Polaris naar volle tevredenheid dienst

deed in de Maasmond. En er waren meer ontwikkelin-

gen die de operatie ten goede kwamen. In het gebouw

van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht op de

hoek van de Waalhaven hebben wij een nieuwe loods-

wachtruimte in gebruik genomen.

In ‘Het Schip Centraal project’ werkt de Regio Rotterdam-Rijnmond samen met alle andere partijen in de

haven aan het optimaliseren van de vaarweg- en dienstverleningscapaciteit van de toekomst. Door meer

ketenefficiency kan de haven beter functioneren en kunnen de aanloopkosten voor gebruikers verder naar

beneden.

‘DE DIGITALE ONTSLUITING VANINFORMATIE ZAL STEEDS VERDER DOORZETTEN’Voorzitter Jan Frans van den Hoek - Regio Rotterdam-Rijnmond

22

Ook de aanschaf van zes nieuwe mobiele NMS-devices

(Navigation Marginal Ships) helpt om de dienstverle-

ning aan de scheepvaart op een hoog peil te houden.

Als back-up voor de satellietnavigatie in de Eurogeul

voor de kust met behulp van GPS is samen met het

bedrijf Reelektronika het eDLoran-systeem ontwikkeld.

Dit alternatieve plaatsbepalingsysteem werkt tot op vijf

meter nauwkeurig en is begin 2014 gepresenteerd aan

de buitenwereld.

Meer digitale informatie

De digitale ontsluiting van informatie zal sowieso steeds

verder doorzetten. De rol van de loods kan hierdoor in

de toekomst verder toenemen. Het efficiënt benutten

van de vaarwegcapaciteit begint bij planning en coördi-

natie. Daarna heeft de loods vanaf het schip het beste

zicht op de lokale situatie. Onderling overleg tussen de

loodsen aan boord van schepen die zich in elkaars om-

geving bevinden, geeft de mogelijkheid de vaarweg-

capaciteit optimaal te benutten.

23

‘MEER KETENEFFICIENCY

LAAT DE HAVEN IN DE TOEKOMST

BETER FUNCTIONEREN’

24

Hoogtepunt voor de Regio Scheldemonden in 2013 was de doop op 11 september van de Pollux. Het nieuwe

loodsvaartuig doet inmiddels naar volle tevredenheid dienst voor de kust van Zeeland. Het schip maakt hier

bij slecht weer langer doorwerken mogelijk en draagt zo bij aan verdere verhoging van de dienstverlening.

Ook de nieuwe aluminium tender Lynx functioneert in de regio naar volle tevredenheid.

‘ALERT ZIJN OP ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN’Voorzitter Fred Kuipers - Regio Scheldemonden

25

Pilot Steenbank

Veel aandacht ging in 2013 uit naar de voorbereidingen

van de per 1 januari 2014 officieel gestarte Pilot Steen-

bank. Een loods neemt voortaan direct plaats naast de

verkeersdienstleider van Rijkswaterstaat. Door loodsex-

pertise en VTS-kennis op deze manier te combineren is

het inkomende en uitgaande scheepvaartverkeer op de

Westerschelde nog beter te coördineren. Dit resulteert

in een vlottere en veiligere doorstroming, zodat de vaar-

wegcapaciteit van en naar de Nederlandse en Belgi-

sche havens optimaal is te benutten. In dat kader is ook

de swath die wij inzetten voor het beloodsen van sche-

pen voortaan permanent op zee.

Klaar zijn voor toekomst

Ook in de regio Scheldemonden is het aantal loodsver-

richtingen in 2013 afgenomen. Verdere schaalvergroting

in de scheepvaart is een belangrijke oorzaak. Met de

huidige formatie van circa 160 loodsen kunnen wij het

actuele aanbod goed managen. Zaak is alert te zijn op

economische ontwikkelingen - zoals de door de P3 aan

Antwerpen toegezegde extra aanlopen - en als organi-

satie klaar te zijn om hierop flexibel in te spelen. Verdere

schaalvergroting van de scheepvaart vormt hierbij op

de Westerschelde een extra uitdaging.

Eind augustus keerden wij terug naar onze grondig ge-

renoveerde eigen behuizing. Het gebouw oogt van bin-

nen als nieuw en biedt nu ook meer ruimte voor lesge-

ven en vergaderen. Veel voorbereidend werk is gedaan

om als Regio Scheldemonden te voldoen aan de IS-

PO-standaard (International Standard for maritime Pilot

Organisations). De afrondende audit heeft begin 2014

inmiddels succesvol plaatsgevonden. ISPO past in ons

kwaliteitsdenken, maakt de uitvoering meetbaar en sluit

aan bij het streven het steeds weer beter te doen. Ook

de eisen die de scheepvaart stelt worden steeds hoger.

Uitspraak in arbitrage

In de tweede helft van 2013 heeft een onafhankelijke

Nederlands/Vlaamse commissie uitspraak gedaan in

een arbitragezaak tussen het Nederlands Loodswezen

en het Vlaams Gewest over de hoogte van de loodsta-

rieven op de Westerschelde. Het oordeel van de com-

missie is dat Vlaanderen aan Nederland 7,8 miljoen euro

compensatie is verschuldigd voor misgelopen loodsgel-

den. Als Regio Scheldemonden zijn wij blij met deze uit-

spraak, echter niet met het vervolgproces. Niet voorzien

was dat de andere partij de uitspraak zou aanvechten.

Het conflict doet overigens niets af aan de dagelijkse

operationele samenwerking met de Vlaamse collega’s.

Deze is en blijft uitstekend.

‘DOOR LOODSEXPERTISE

EN VTS-KENNIS TE COMBI-

NEREN IS HET INKOMENDE

EN UITGAANDE SCHEEP-

VAARTVERKEER NOG

BETER TE COÖRDINEREN’

26

‘VANAF 2014 OFFICIEEL HBO MASTER’Voorzitter Eric van Dijk - Stichting Opleiding en Deskundigheidsbevordering Registerloodsen (STODEL)

27

In 2013 zijn belangrijke stappen gezet op weg naar de officiële accreditatie van onze registerloodsopleiding

tot HBO master. De Nederlands-Vlaamse accreditatie organisatie (NVAO) heeft onze aanvraag positief beoor-

deeld. Inmiddels loopt met het Ministerie van OC&W het afrondende traject. De accreditatie tot HBO master

is een belangrijke erkenning van de kwaliteit van het geboden onderwijs en verhoogt de aantrekkelijkheid

voor nieuwe instroom. Vijftien aspirant-loodsen zijn begin 2014 gestart met de opleiding in de nieuwe structuur.

Landelijk en regionaal

De opleiding tot registerloods bestaat uit een landelijk

en regionaal deel. In het landelijk deel krijgt de aspi-

rant-registerloods de kennis en vaardigheden aange-

reikt die iedere loods in Nederland nodig heeft. De regi-

onale opleiding geeft een verdieping van de benodigde

kennis en vaardigheden voor het specifieke gebied. Na

afronding van de opleiding is de registerloods in staat

om binnen zijn regio zelfstandig te opereren en in sa-

menwerking met alle andere partijen de veiligheid, vlot-

heid en efficiency van maritieme verkeersstromen te

bevorderen.

In 2013 zijn 22 aspirant-loodsen gestart met de oplei-

ding. Twee hiervan hebben de opleiding inmiddels verla-

ten. 32 aspiranten zijn in 2013 beëdigd tot registerloods.

Overige opleidingen

Zowel landelijk als regionaal kunnen loodsen door het

jaar heen verschillende basis- en herhaaltrainingen vol-

gen voor specifieke aspecten van het loodsvak. In 2013

deden landelijk 46 loodsen de basis-simulatortraining

voor de behandeling van marginale schepen en 44 lood-

sen de herhaaltraining. De bevoegdheid verhogende

opleiding Loodsen Op Afstand (LOA) werd gedaan

door twintig loodsen, 49 loodsen volgden de herhaal-

training. De regionale opleidingen zijn de verantwoorde-

lijkheid van de regionale loodsencorporaties. Opgeteld

boden zij in 2013 meer dan twintig verschillende trainin-

gen met in totaal ruim 500 deelnemers.

‘IN 2013 ZIJN 32 NIEUWE

REGISTERLOODSEN BEËDIGD’

28

KERNCIJFERS

Aantal reizen Wetschepen

en Scheldevaart

Reizen Wetschepen

Reizen Scheldevaart

0

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

80.000

100.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

Aantal medewerkers NLBV

0

60.000

80.000

100.000

110.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

aantal registerloodsen

0

60.000

80.000

100.000

110.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

0

60.000

80.000

100.000

110.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

Aantal geloodste scheepsreizen

onder NL vlag

Nederlandse vlag Overige vlag

29

Current- en solvabiliteitsratio

Curent ratio

Solvabiliteitsratio

0

60.000

80.000

100.000

110.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

Investeringen en capital base

MVA in € 1.000

Investeringen boekjaar

Geïnvesteerd bedrag in MVA ultimo boekjaar

0

60.000

80.000

100.000

110.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

0

60.000

80.000

100.000

110.000

0

100

200

300

400

500

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0

40.000

80.000

120.000

160.000

70.000

90.000

50

150

250

350

450

2009 2010 2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013

20.000

60.000

100.000

140.000

2009 2010 2011 2012 20130

100

200

300

400

500

50

150

250

350

450

7%

93%

Overige vlag

30

Nederlands Loodswezen B.V.Postbus 830 l 3000 AV Rotterdam