De inhouD van Deze bijlage valt niet onDer verantwoorDelijkheiD van De telegraaf-reDactie

Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is één van de

Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen

Wij zijn er voor u . . . ieder moment van de dag

Stoppen met roken: krijgt u voldoende hulp?

Pagina 8

weg met schadelijke stoffen

Pagina 15

allergie en astma:erfelijkheid speelt een belangrijke rol

Pagina 13

longen en lucht:een haat-liefdeverhouding

Pagina 5

augustus 2008longen & lucht

°

DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE TELEGRAAF-REDACTIE

Stoppen met roken: krijgt u voldoende hulp?

Pagina 8

Weg met schadelijke stoffen

Pagina 15

Allergie en astma:erfelijkheid speelt een belangrijke rol

Pagina 13

Longen en lucht:een haat-liefdeverhouding

Pagina 5

AUGUSTUS 2008LONGEN & LUCHT

longen en lucht: van levenSbelang P. 4

zuivere lucht iS zelDzaam P. 5

coPD, wat iS Dat? P. 7

hulP van De rookStoPPolikliniek P. 7

StoPPen met roken P. 8

StoPPen iS al moeilijk genoeg P. 10

Pulmonale hyPertentie P. 12

De feiten over aStma P. 13

weg met SchaDelijke Stoffen P. 15

INHOUD

Themabijlage lONgeN eN lUChT�

Alle longblaasjes van je lon-gen naast elkaar is een op-pervlakte van ongeveer een

voetbalveld. Het contactoppervlak is niet alleen groot, maar het is ook extreem dun: niet dikker dan één cellaag. Dit grote en dunne opper-vlak is goed voor de snelle opname van zuurstof en afgifte van kool-zuurgas, maar is daarmee tegelijker-tijd extreem kwetsbaar voor schade-lijke factoren van buitenaf.

Veel van de ziekten van de longen hebben dan ook met die buitenwe-reld te maken. Hoewel er honder-den verschillende longziekten be-staan, zijn de belangrijkste drie: longkanker (schadelijke invloed van met name sigarettenrook), astma (schadelijke invloed van allergenen en andere prikkelende omgevings-stoffen) en COPD (alweer ten ge-volge van sigarettenrook).

Met name astma en COPD zijn uit-gegroeid tot ware volksziekten. Bijna een op de tien Nederlanders heeft een van beide aandoeningen. In de komende tien jaar zal dat aantal waarschijnlijk nog eens met de helft zijn toegenomen. De belangrijkste klacht is min of meer ernstige kort-ademigheid, hetzij in aanvallen (astma), hetzij min of meer constant of bij geringe inspanning (COPD).

Het slechte bericht over deze aan-doeningen is dat ze niet te genezen zijn. Het goede bericht is dat ze in belangrijke mate te voorkomen zijn en door middel van medicijnen of leefstijlveranderingen goed zijn te beheersen.

BehandelingDit maakt dat er alle reden is om bij klachten van langdurige en/of wisse-lende kortademigheid snel tot een di-agnose te komen. Een diagnose, met een daaraan gekoppelde behandeling en verandering van leefstijl, leidt bij vrijwel alle patiënten tot verminde-ring van klachten en verbetering van de kwaliteit van leven. Zo’n behan-deling kan bestaan uit het vermijden van schadelijke prikkels (bepaalde allergenen, sigarettenrook, andere vormen van luchtverontreiniging) en

medische behandeling, merendeels door medicijnen die de patiënt zich via inhalatie kan toedienen.

Sterker dan bij andere chronische aandoeningen speelt bij dit laatste depatiënt zelf een hoofdrol. Eigenlijk is hier de dokter de adviseur en de pa-tiënt de hoofdbehandelaar. Dit be-treft het vermijden van schadelijke omgevingsfactoren, het intelligent omgaan met de medicatie en het on-derhouden van de algemene conditie door gezond bewegen.

Niet onbehandelbaarOok is het van belang dat de patiënt en zijn of haar huisarts weet wat er op het gebied van de behandeling ‘te halen is’. In tegenstelling tot wat wel gehoord wordt is geen enkele pa-tiënt in geen enkel stadium van deze longziekten onbehandelbaar. Zelfs voor de ernstigste patiënten die on-voldoende reageren op de gangbare therapie worden gespecialiseerde behandelingen in een aantal centra aangeboden – van longrevalidatie (in long/astmacentra), klimaatbe-handeling (in Davos) tot geavan-ceerde chirurgische en endoscopi-sche behandelingen.

Mondigheid loontHet loont dus om een goed geïnfor-meerde en mondige patiënt te zijn! Dan leef je langer en met een betere kwaliteit van leven. Ik verwacht dat deze bijlage over Longen & Lucht hiertoe een belangrijke bijdrage zal leveren. Hiernaast kan zeer waarde-volle informatie over diagnostiek, behandeling en zorgaanbieders ver-kregen worden via Het Nederlands Astmafonds.

Dr. Frank Weller, longartsBestuurder KBCZ (Astmacentrum Heideheuvel)

Project Manager: raoul oei, mediaplanet Publishing house b.v. +31 20 7077 007

Production Manager: judith kloppenburg, mediaplanet Publishing house b.v. +31 20 7077 003

Design & Repro: thomas rohlfs, thomas.rohlfs@mediaplanet.com, +31 20 7077 011

tekst: Corry Daalhof

mediaplanet is de leidinggevende europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting.

als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om

contact met ons op te nemen.

mediaplanet Publishing house, kristiina kansen, country manager

tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com

gedistribueerd met De telegraaf, augustus 2008

MeDIaplaNet prODUCeert, fINaNCIert eN ONtwIkkelt tHeMakraNteNIN pers, ONlINe eN vIa brOaDCastINg.www.mediaplanet.com

Longen & Lucht - pUblICatIe MeDIaplaNet pUblIsHINg HOUse b.v.

raoul Oei

‘Een lang longleven ligt vooral aan jezelf’De menselijke longen zijn bijzonder ingenieuze maar kwetsbare organen. Ze vor-men ons belangrijkste contactoppervlak met de buitenwereld.

Divecenter Scubido Nederland is een Duikcentrum waar je terecht kunt voor PADI duikopleidingen, materialen, perslucht etc.

We zijn gevestigd in het gezellige dorpscentrum van Schoorl. Onze openingstijden zijn:Maandag: geslotenDinsdag: 10:00 – 18:00Woensdag: 10:00 – 17:50 duikteamduikDonderdag: 10:00 – 18:00Vrijdag: 10:00 – 21:00Zaterdag: 09:00 – 17:00Zondag: zwembad of duikteamduik

Kijk voor actuele openingstijden op onze website www.scubido.com. In de winter hebben we andere open-ingstijden. De online shop is altijd bereikbaar www.duikcentrumnoordholland.nl.

Duiken leer je bij Scubido volgens het wereldwijd erkende PADI systeem. Van je beginners brevet “PADI Open Water Diver” tot een PADI professional opleiding “PADI Assistant Instructor” kan je bij ons terecht

Na het behalen van je brevet kan je lid worden van het duikteam en wekelijks mee duiken om je vaar-digheden op peil te houden, naar je bellen te luisteren of om te kijken of je nog een vis kunt vinden. Duiken in Nederland is leuk.

Ook voor Service en Onderhoud kan je bij Divecenter Scubido terecht. Bijvoorbeeld voor het hydrostatisch testen en stralen van je persluchtfles of de jaarlijkse service beurt van je automatenset.

Kijk voor meer informatie op www.scubido.com of loop eens binnen bij Divecenter Scubido, Laanweg 5-B, 1871 BH, Schoorl, 072-5090477

Op de afdeling longgeneeskunde hebben wij een vacature voor een

Verpleegkundige Longgeneeskundevoor 32-36 uur per week per week

Voor meer informatie over deze functie en de afdeling Longgeneeskunde kun

je terecht op de vacaturepagina van onze website, www.spaarneziekenhuis.nl

Het Spaarne Ziekenhuis groeit! In het nieuwe, moderne hoofdgebouw in

Hoofddorp gaan de ontwikkelingen snel. Vorig jaar kreeg het Spaarne Zieken-

huis de felbegeerde status van Topklinisch Ziekenhuis. Ook het aantal patiënt-

en dat zich laat behandelen in het Spaarne Ziekenhuis neemt snel toe. Om

verdere ontwikkeling mogelijk te maken is het Spaarne Ziekenhuis op zoek

naar ambitieuze talenten die mee willen groeien.

Wij hebben zeer regelmatig vacatures, zowel in zorg functies, leidinggevende functies als algemeen ondersteunende functies.Kijk voor het vacatureaanbod op www.spaarneziekenhuis.nl. Hier kan je ook meer informatie vinden over de wijze van solliciteren en over de opleidingsmogelijkheden.

Telefonisch informatie inwinnen kan ook, op telefoonnummer 023-8908788.

Leren en Werken

In het Spaarne Ziekenhuis wordt veel aandacht besteed aan beroepsopleidin-

gen op MBO en HBO niveau en aan verpleegkundige vervolgopleidingen. Er

zijn op dit moment opleidingsplaatsen beschikbaar voor:

Leerling Intensive Care Verpleegkundige(vooropleiding diploma verpleegkundige A of het HBO-V diploma)

Leerling Operatie Assistent(vooropleiding HAVO (NG/NT) of diploma MBO Verpleegkundige niveau 4)

Leerling Anesthesiemedewerker(vooropleiding HAVO (NG/NT) of diploma MBO Verpleegkundige niveau 4)

Themabijlage lONgeN eN lUChT�

Longen en lucht: van levensbelangIn onze longen wordt de ademhaling geregeld, ze zijn dus letterlijk van levensbelang. De longen zijn te vergelijken met twee sponsachtige organen die achter het borst-been in de borstkas liggen. De ribbenkast beschermt de longen.

De longen zijn grote organen in het menselijk lichaam. De luchtpijp, trachea, be-

gint in de keel en vertakt zich in twee andere pijpen, de bronchiën. Deze lo-pen naar de longen. De bronchiën ver-takken zich weer vele malen in steeds kleinere luchtwegen, waarvan de kleinste bronchiolen worden ge-noemd. Deze zijn niet dikker dan een mensenhaar. Het einde van de bron-chiolen zijn kleine, met lucht gevulde blaasjes, de longblaasjes of alveolen. De longen bevatten ongeveer 600 mil-joen longblaasjes.

Samen met de mond, neus, keel, het strottenhoofd en de luchtpijp vormen de longen het ademhalingsstelsel. Dit stelsel zorgt voor de ademhaling waar-bij lucht wordt ingeademd, gebruikt en weer uitgeademd. Bij het inademen komt lucht via de mond en/of de neus naar binnen en zetten de longen uit. De lucht gaat via de keel en de lucht-pijp naar de bronchiën en komt in de longblaasjes terecht. De ingeademde lucht bestaat voor ongeveer 21 procent uit zuurstof. De zuurstof komt via de longblaasjes in de bloedbaan en het hart zorgt er voor dat de zuurstof door het hele lichaam wordt gepompt. De bloedkleurstof in de rode bloedli-chaampjes bindt de zuurstof en staat het af aan de vloeistof die de cellen omgeeft. Daarbij worden kooldioxide (CO2) en andere afvalstoffen van de cellen in het bloed opgenomen. Het kooldioxide wordt in de longen uit het

bloed verwijderd en vervolgens uitge-ademd. De andere afvalstoffen ver-dwijnen door andere organen uit het bloed, zoals de nieren.

aandoeningenDe longen kunnen door verschillende oorzaken aangetast worden en daar-door minder goed gaan werken. Dat uit zich in een minder goede ademha-ling en soms zelfs ademnood. De meest bekende longziekten zijn astma, COPD, longkanker, cystic fibrosis (CF) en TBC.

Astma is een veel voorkomende aan-doening van de luchtwegen. Deze zijn dan overgevoelig voor prikkelende factoren en raken daardoor ontstoken en verstopt. COPD betekent chronic obstructive pulmonary disease. Het is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. COPD is een chronische aandoening waarbij de luchtwegen blijvend vernauwd zijn en de longen steeds minder goed gaan werken. De oorzaak is een blijvende ontsteking van het slijmvlies van de luchtwegen. De belangrijkste oorzaak van COPD is roken.

Longkanker is na prostaatkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Bij personen jonger dan dertig komt longkanker zelden voor. Daarna stijgt het aantal snel met het toenemen van de leeftijd. Longkanker ontstaat door het ongecontroleerd groeien van cellen. Ruim 85 procent

van alle longkanker is het gevolg van roken. Niet alleen voor rokers is er een verhoogd risico van longkanker. Ook ‘meerokers’ lopen een verhoogd risico. Naast tabaksgebruik zijn er andere fac-toren die het risico op longkanker ver-hogen, waaronder intensieve blootstel-ling aan bepaalde chemische stoffen. Mogelijk speelt erfelijke aanleg ook een rol bij het krijgen van longkanker.

Cystic fibrosis is een ernstige aangebo-ren aandoening die ongeneeslijk is. De gemiddelde levensverwachting is mo-menteel veertig jaar. In Nederland lij-den zo’n 1.300 mensen aan deze ziekte. Tuberculose (TBC) is een besmette-lijke infectieziekte die wordt veroor-zaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Deze verspreidt zich via druppeltjes die in de lucht terecht ko-men als een patiënt hoest of niest.

Dokter C. Melissant, longarts in Hoofddorp, stelt dat de meest voor-komende longaandoeningen COPD en astma zijn. “Roken wordt als de grootste boosdoener beschouwd bij longaandoeningen, maar mogelijk wordt de invloed van andere factoren zoals fijn stof, onderschat op dit mo-ment. Er sterven per jaar 8.500 men-sen aan longkanker en 6.000 aan COPD. Van de patiënten met TBC overlijdt één op de vijftig aan de ziekte. Gemiddeld zijn er 1.000 pa-tiënten per jaar. Dit aantal daalt wel sinds 1996 en is nu stabiel.”

Meer informatie over zuurstof: www.zuurstofwinkel.nl, www.zuurstof.nu

Waarom centraalstofzuigen?Met centraal stofzuigen wordt stof voor 100% uit de woning verwijderd d.m.v. een buizensysteem dat de opgezogen lucht naar buiten afvoert. Voor iedereen is een Centraal Stofzuig-systeem dus veel prettiger, maar helemaal ideaal is het voor mensen met een allergie voor huisstofmijt, cara, copd, astma en mensen met een andere luchtwegaandoening.

Stofzuigen is voor de meeste mensen niet de meest plezierige bezigheid. Veel stof komt weer via de uitlaat van de stofzui-ger terug in de vertrekken. Men moet uitkijken dat met het meetrekken van de stofzuiger het meubilair niet beschadigt en ook maakt de stofzuiger veel geluid. Met een Snoek centraal stofzuigsysteem komt aan al deze nadelen een einde. We zouden kunnen zeggen de voordelen van de stofzuiger hier en de nadelen elders.

Snoek centraal Stofzuiger Apparatuur BVTechniekweg 104143 HVLeerdam, Holland

Postbus 934140 ABLeerdam, Holland

Tel.: 0345 599 360Fax.: 0345 599 758E -mail: info@snoek.com

www.snoek.com

De Itec luchtreiniger misstaat in geen enkel interieur.

Stille design luchtreiniger met bacterie- en virusdodende werking.De Itec Clean Air luchtreiniger reinigt en ioniseert de lucht in alle stilte. Door toepassing van plasma technologie is een rumoerige ventilator overbodig geworden. Stof, fijnstof, pollen en andere vervuiling wordt in alle stilte uit de lucht gefilterd. Bovendien doodt de Clean Air bacteriën en virussen en met behulp van een UV lamp en wordt de lucht verfrist door de lucht ionisator. Het regelmatig opnieuw moeten aanschaf-fen van nieuwe filterpatronen is niet aan de orde, het afvegen van de roestvrijsta-len stofverzamelplaten is voldoende.Met zijn strakke design misstaat hij in geen enkel interieur.

De Itec Clean Air is geschikt voor particu-lier en professioneel gebruik.

Prijs incl. BTW en verzendkosten: €278,-

Zomeractie: Bestel de Itec Clean Air, ontvang tevens een Itec Bureaulamp met lucht-ionisator en betaal slechts€248,- inclusief BTW en verzendkosten!Geldig gedurende de maand augustus.

Tel. 0571-840844

www.itecluchtreiniger.nl

Themabijlage lONgeN eN lUChT �

Zuivere lucht is zeldzaamwe ademen allemaal om te kunnen leven. De lucht die we inademen kan echter ook schadelijk zijn voor onze longen en daar (blijvende) schade aanrichten.

De belangrijkste bronnen van luchtverontreiniging zijn het verkeer, de industrie en

huishoudens. Daarnaast zijn onze ener-gievoorziening en de landbouw ook bronnen van vervuiling.

Er zijn twee soorten luchtverontreini-ging belangrijk voor de gezondheid: fijn stof en ozon. Fijn stof kan in lage concentraties al gezondheidsklachten veroorzaken. De minuscule stofdeeltjes dringen diep door in de luchtwegen. Grote stofdeeltjes zijn minder schade-lijk omdat ze door de bovenste lucht-wegen worden tegengehouden. Een van de belangrijkste bronnen van fijn stof is wegverkeer. In het verkeer ont-staat fijn stof door de verbranding van diesel en in mindere mate door slijtage van de banden en het wegdek. Het

wegverkeer is ook verantwoordelijk voor de uitstoot van andere schadelijke stoffen. Enkele daarvan leiden tot vor-ming van ozon.

Fijn stofWie in aanraking komt met fijn stof, dat dus gewoon in de lucht zit die in-geademd wordt, kan gaan hoesten en/of benauwd worden. Luchtwegklach-ten kunnen er door verergeren als men daar vatbaar voor is. Mensen met be-staande luchtwegaandoeningen of met hart- en vaatziekten behoren tot de gevoeligste groepen. De klachten verdwijnen meestal weer zodra de con-centratie van fijn stof in de lucht daalt. In Nederland overlijden jaarlijks enige duizenden mensen enkele dagen tot maanden eerder door kortdurende blootstelling aan fijn stof. Het gaat

vooral om ouderen en mensen met hart-, vaat- of longaandoeningen.

Luchtwegaandoeningen komen vaker voor bij mensen die wonen, werken of naar school gaan in de buurt van een drukke verkeersweg. Wie langdurig in aanraking komt met fijn stof, loopt meer

risico op gezondheidsklachten. Som-mige bedrijven, zoals een pluimveehou-derij, produceren ook veel fijn stof.

De concentratie fijn stof neemt in Ne-derland vanuit het noorden naar het zuiden toe, omdat in het zuiden de uitstoot van fijn stof hoger is en de in-vloed van bronnen in aangrenzende landen groter is. In totaal nemen de concentraties fijn stof af sinds 1996. Dit komt omdat in binnen- en buiten-land de uitstoot van fijn stof daalt, net als de uitstoot van stoffen die tot de vorming van fijn stof leiden.

OzonIn de hogere luchtlagen – de stratosfeer – vormt ozon de bekende ozonlaag die ons beschermt tegen schadelijke ultra-violette straling. In de lagere luchtla-

gen, onze ‘leeflaag’, is ozon een vervui-lende stof die schadelijk is voor de mens. ’s Zomers is de concentratie ozon in de leeflaag hoger dan ’s winters om-dat ozon zich het snelst vormt bij veel zon, een hoge temperatuur en weinig wind. Ozon wordt onder invloed van zonlicht gevormd uit verschillende stoffen die onder andere vrijkomen door wegverkeer.

De hoogste ozonconcentraties ont-staan later in de middag, een paar uur nadat de intensiteit van zonlicht het hoogst is. Andere stoffen zoals stiko-foxiden, zijn ook belangrijk bij ozon-vorming. Deze stoffen komen vooral in de lucht terecht door activiteiten van de mens. De uitstoot door verkeer, industrie en consumenten zorgt daarom voor extra ozonvorming. Net als fijn stof kan ook ozon zorgen voor luchtwegklachten en verminderde longfunctie. Bestaande klachten die verband houden met hart- en vaat-ziekten kunnen er door verergeren. Ozon kan bij hoge blootstelling zoals tijdens smogperiodes, hoofdpijn, mis-selijkheid en duizeligheid veroorza-ken. Acute blootstelling aan ozon leidt jaarlijks tot ongeveer 1.800 sterfgeval-len. Net als fijn stof betreft dit vooral mensen uit risicogroepen zoals oude-ren en zieken.

Luchtwegaandoe-ningen komen vaker voor bij mensen die wo-nen, werken of naar school gaan in de buurt van een drukke verkeersweg

Meer informatie:www.rivm.nlwww.milieucentraal.nl

Themabijlage lONgeN eN lUChT �

COPD, wat is dat?COpD staat voor chronic obstructive pulmonary disease (chronische obstructieve longaandoeningen). Dit is de verzamelnaam voor de niet te genezen luchtwegaan-doeningen chronische bronchitis en longemfyseem.

Bij COPD werken de longen en luchtwegen niet goed meer, waardoor dagelijkse activitei-

ten veel moeite kosten of zelfs hele-maal niet meer lukken. COPD wordt meestal pas merkbaar na het veertig-ste levensjaar. Het is een aandoening die geleidelijk verergert en niet te ge-nezen is. Daarom is het belangrijk om COPD vroeg te ontdekken zodat op-timale behandeling en een verande-ring van leefstijl direct gestart kunnen worden. De belangrijkste oorzaak van COPD is roken. Meer dan negentig

procent van de COPD-patiënten heeft ooit gerookt. Ook veelvuldig in con-tact zijn met stoffige lucht zoals een pluimveehouderij, kan een oorzaak zijn. Daarnaast spelen in mindere mate luchtvervuiling en erfelijkheid een rol bij het krijgen van de ziekte.

Een van de belangrijkste klachten bij COPD is ‘air trapping’ hetgeen zo veel betekent als ‘gevangen lucht’. Door de vernauwing van de luchtwegen, kun-nen COPD-patiënten niet helemaal uitademen. Er blijft dus meer lucht dan normaal in de longen achter. Dat zorgt er voor dat er minder verse lucht inge-ademd kan worden en daardoor krijgt de patiënt het benauwd. Het verloop van COPD is niet gunstig. Patiënten zijn kortademig en krijgen steeds minder uithoudingsvermogen wat ze geleidelijk minder actief maakt. De lichamelijke conditie gaat achteruit en dat verergert de klachten weer. Er

zijn wel medicijnen, onder andere luchtwegverwijdende, maar deze hel-pen lang niet altijd.

Niet normaalLongarts Pauline Dekker stelt dat veel mensen te laat met hun klachten bij een arts komen. “Het zogenaamde ro-kershoestje dat veel mensen als ‘nor-maal’ beschouwen, is het eerste sig-naal dat er sprake is van COPD. Veel mensen realiseren zich dat niet en ko-men te laat bij hun arts.” Ze stelt ook dat men ‘gezonde rokers’ op straat ziet en de ‘zieke rokers’ niet. “Dat houdt onbewust het beeld in stand dat roken niet zo slecht kan zijn. Terwijl er ach-

ter de geraniums duizenden rokers met COPD zitten die door hun be-nauwdheid de deur niet eens meer uit-kunnen. Uiteindelijk beschadigen de longblaasjes en dat komt nooit meer goed. Een mens heeft een oppervlakte aan longblaasjes zo groot als een ten-nisveld. Door te roken verminder je die blaasjes en daarmee het oppervlak in een rap tempo.”

slependCOPD is er in vier stadia. In stadium 1 hoest de patiënt veel en is er ademte-kort bij inspanning. In stadium 2 is de patiënt sneller buiten adem, heeft hij meer moeite met lichamelijke inspan-

ning en duurt het een paar weken voor hij hersteld is van een verkoudheid of infectie. In stadium 3 kost ademhalen steeds meer moeite, zowel overdag als ‘s nachts. Het hoesten wordt nog er-ger, met vaak veel slijm. De patiënt kan niet meer werken en het zelfstan-dig functioneren wordt moeilijker. In stadium 4 gaan door ontstekingen de wanden tussen de longblaasjes kapot. Hierdoor nemen de longen minder zuurstof op en vermindert de rek van de longen. Pauline Dekker: “Vooral rokers roepen nog wel eens ‘ach, je moet ergens aan dood gaan’. Maar COPD is zo’n slepend proces en zo af-schuwelijk, dat wil echt niemand.”

Hulp van de rookstoppolikliniekwie hulp wil bij het stoppen met roken, kan in het hele land terecht bij een rook-stoppolikliniek. De aanpak en behandelingsmethode kunnen per poli verschillen, maar over het algemeen maakt een grondige analyse van het rookgedrag deel uit van de behandeling.

Bij sommige rookstoppolikli-nieken kunnen alleen mensen terecht via een specialist van

het betreffende ziekenhuis. Bij andere poli’s kunnen ook mensen terecht die gewoon willen stoppen en niet bij een specialist onder behandeling zijn. De algemene werkwijze is een intakege-sprek, analyse van het rookgedrag en het opstellen van een stappenplan om de verslaving onder de knie te krijgen. Daarna volgen meestal groepsgesprek-ken of individuele gesprekken. De mensen die de stoppers begeleiden zijn vaak longconsulenten, verpleegkundi-gen of speciaal hiervoor aangenomen krachten.

Longarts B.T.J. van den Berg is me-disch coördinator van de rookstoppoli van het Sint Lucas Andreas Zieken-huis in Amsterdam. Hij stelt enthou-siast dat de rookstoppoli een van de paradepaardjes van het ziekenhuis is. “We waren niet de eerste, want het Slotervaartziekenhuis bijvoorbeeld heeft al langer een rookstoppoli. De ervaringen van andere poli’s hebben we hier gebruikt om van te leren”, stelt

hij. De poli van dit ziekenhuis is open vanaf 2004. Het eerste jaar waren er zestig patiënten, nu zijn dat er al twee-honderd per jaar.

Verschuiving“De aanpak in een rookpoli hangt af van de samenstelling van het team. Meestal is er psychologische en medi-sche ondersteuning en hulp. Bij ons werken twee rookstopconsulenten die

de persoonlijke gesprekken voeren en de medicatieve behandeling begelei-den. Iedereen die graag naar de rook-stoppoli wil, komt hier eerst voor een consult bij de longarts. Dan meten we de longcapaciteit en bekijken we wat voor rol de verslaving speelt in ie-mands leven. Voor een consult bij de longarts is wel een verwijsbriefje van de huisarts nodig.”

Na het consult kan men binnen een week terecht bij de rookstoppoli. “Ik vind dat een combinatie van medica-tie en begeleiding de beste resultaten geeft. In ons eerste jaar was negen-veertig procent van de stoppers na een jaar nog steeds rookvrij.” Van den Berg ziet de laatste tijd wel een ver-schuiving van de doorverwijzingen. “In het begin waren het vooral specia-listen die mensen naar ons doorverwe-

zen, nu krijgen we steeds meer patiën-ten via de huisarts. Het aantal mannen en vrouwen dat hier komt is evenwich-tig verdeeld. De gemiddelde leeftijd is 46, maar we hebben ook een patiënt van 22 die al vanaf zijn negentiende probeert te stoppen met roken.”

PositiefDe rookconsulentes bespreken over het algemeen het rookgedrag, de moeilijke momenten voor de stopper en alles wat met het roken te maken heeft. Dan bepaalt de consulente sa-men met de stopper een strategie. Ver-volgens zijn er controle-afspraken met telkens twee weken ertussen. “Stop-pen is moeilijk, ik heb zelf ook gerookt dus ik weet wat het is. Als je eindelijk beseft ‘ik ben verslaafd, ik ben een junk, dan ben je op de goede weg. Alle voordelen van roken zijn drogredenen en het besef dat je op enig moment niet meer ‘gepiepeld’ wordt door een sigaret is een openbaring. En ook al lukt het niet altijd de eerste keer: blijf het proberen. Stoppen met roken is een positief traject, het is niet erg als het een keer mislukt.”

Hebt u de volgende klachten? ga dan langs bij uw huisarts

• U bent ouder dan veertig jaar• U bent een roker of u heeft

vroeger gerookt• U hebt aanhoudend last van

hoestbuien• U hebt vaak last van een pie-

pende ademhaling• U bent vaak verkouden• U hebt vaak last van bronchitis• U bent vaak kortademig

COPD wordt meestal pas merk-baar na het veertig-ste levensjaar

longarts b.t.J van den berg

“Behandeling van tabaksverslaving is belangrijk, zowel door het motiveren als door hulp bij het breken met de gewoonte. Al lukt dat niet bij iedereen”

Prof. dr. Gerard Schippers,hoogleraar verslavingsgedrag en zorgevaluatie AMC

“Werknemersgezondheid is een werkgevers-belang”

Onze ambassadeurs:

Dr. Alexander Rinnooy Kan,voorzitter SER

“We kunnen niet vroeg genoeg beginnen”

Prof. dr. Paul Brand, kinderarts Isala Klinieken

“Vanwege toename chronisch zieken is vergoeding noodzakelijk”

“De huisartsenpraktijk is bij uitstek geschikt voor de behandeling van tabaksverslaving”

Prof. dr. Jozien Bensing, directeur NIVEL

Prof. dr. Chris van Weel, hoogleraar huisartsgeneeskunde,UMC St. Radboud

“Hoe meer stoppers, hoe minder meerokers, dus dubbele winst”

“Verbind ziekenhuis en huisartsenpraktijk voor de aanpak van leefstijladvisering”

Prof. Nico van Zandwijk, directeur Bernie Banton Centre, University of Sydney

Prof. dr. Ernst van der Wall,hoogleraar cardiologie LUMC

“Eff ectieve interventies moeten beschikbaar en toegankelijk zijn. Financiële prikkels helpen daarbij”

Drs. Melanie Schultz van Haegen, directeur zorginkoop Achmea

Themabijlage lONgeN eN lUChT�

De overheid wil het aantal rokers in 2010 verminderd hebben tot twintig procent. Hoge accijns, een rookverbod in de horeca en intensieve reclamecampagnes zijn be-doeld om dit te bereiken. krijgen rokers die willen stoppen voldoende hulp?

Stefan Wigger vindt van niet. Hij is programmacoördinator Pre-ventie bij KWF Kankerbestrij-

ding en stelt: “Samen met het Astma-fonds, de Hartstichting en het ministerie van VWS hebben we het Nationaal Pro-gramma Tabaksontmoediging opge-steld. Daarin hebben we gezamenlijk de doelstelling van twintig procent rokers in 2010 neergelegd. Per 1 juli ging de ac-cijns op tabakswaren met 55 cent om-hoog en werd de horeca rookvrij. Een goed moment om een grote campagne te voeren om rokers te stimuleren juist op dát moment te stoppen.” Hij erkent dat stoppen met roken erg moeilijk is. “Nicotine is nog verslavender dan hero-ine of cocaïne. Voor dergelijke versla-vingen staan de hulpverleners in de rij, dat is bij roken iets anders. Daarvan wordt nog veel gedacht ‘je bent zelf be-

gonnen, je stopt ook zelf maar’.” Daarom pleiten we voor gratis hulp- en ondersteuningsmogelijkheden die ro-kers kunnen gebruiken als ze willen stoppen. Zo zou stoppen met roken on-derdeel kunnen worden van het basis-zorgverzekeringspakket. De laatste ja-ren zijn er tal van hulpprogramma’s gekomen die de verstokte roker moet helpen zijn verslaving te doorbreken. “Er is niet echt één manier om te stop-pen, dat is heel individueel. Wel zijn er bewezen effectieve methoden, onder andere hulp van de huisarts, groepsge-sprekken via de cursus ‘Pakje Kans’ en een persoonlijke coach van STIVORO. Met die coach is er een aantal persoon-lijke gesprekken en krijgt de stopper praktische adviezen en tips.” Er bestaan nog tal van andere therapieën om van het roken af te komen, maar volgens Wigger zijn deze niet bewezen effectief. “Acupunctuur is daar een voorbeeld van. Dat wil echter niet zeggen dat het voor sommigen niet helpt, het is alleen (nog) niet bewezen. Een paar zorgverze-keraars vergoeden sommige therapieën (gedeeltelijk) wel maar, zo zegt Wigger, “dat zijn dan net de niet-bewezen effec-tieve methoden. Als minister Klink be-sluit om stoppen met roken in het basis-pakket van de zorgverzekering op te nemen, hebben alle rokers straks toe-gang tot goede begeleiding en neemt het aantal geslaagde stoppogingen toe.”

RokersmechanismeLongartsen Pauline Dekker en Wanda de Kanter vinden het een slechte zaak dat er voor ‘stoppers’ zo weinig hulp vergoed wordt. “Wel voor zieke rokers, maar een gezonde roker staat wat dat betreft in de kou. Die moet alle hulp zelf betalen.” De twee artsen schreven een boek om te stoppen met roken: ‘Nederland stopt! met roken’. “De ver-

slaving aan nicotine is drie weken na het stoppen uit je lichaam verdwenen. De gewoonteverslaving is veel erger, die moet doorbroken worden door je eigen gedachten anders te programme-ren.” Dekker en de Kanter willen van de overheid meer aandacht voor ro-kende jongeren. “Rookvrije scholen en schoolpleinen voor leerlingen en leer-krachten zou een goed begin zijn. Dat en het aantal verkooppunten van ta-baksartikelen drastisch verminderen.” Beide artsen zijn er van overtuigd dat het merendeel van de rokers kan stop-pen als ze eenmaal voldoende inzicht in het rokersmechanisme hebben. “Zien stoppen doet stoppen”, zeggen

stoppenmet roken

ze. “Stoppen met roken grijpt als een olievlek om zich heen en wij zijn daar natuurlijk ontzettend blij mee. We staan dan ook achter de slogan ‘In ie-dere roker zit een stopper’.

gezelligEva Geerink wil graag stoppen met ro-ken en heeft al een aantal pogingen achter de rug. “Ik ben zelfs een aantal jaren van het roken af geweest, maar toch val ik steeds terug en begin ik weer met roken.” Eva wil graag definitief stoppen omdat ze roken ongezond vindt. “Dat was ook de reden waarom ik in het verleden al een paar keer ben gestopt. Daarnaast sport ik veel en ik

merk dat ik af en toe last heb van het roken tijdens het sporten.”

Eva kent veel manieren en middelen die kunnen helpen bij het stoppen. “Ik heb echter nooit wat gebruikt en dat ga ik ook niet doen. Ik vind dat je uit je-zelf ‘nee’ moet kunnen zeggen en eer-lijk gezegd geloof ik niet in alle pillen en pleisters die aangeboden worden. Roken is niet alleen een lichamelijke behoefte, ik vind het vaak gewoon ge-zellig. Dat kunnen pillen en pleisters niet vervangen.”

Eva heeft veel rokende mensen in haar omgeving. “Zij zijn blij dat ik ga stop-

Nicotine is nog verslavender dan heroïne of cocaïne

Pauline Dekker en Wanda de Kanterlongartsen, rode kruis Ziekenhuisbeverwijk

stefan Wiggerprogrammacoördinator preventie,kwf kankerbestrijding

“Behandeling van tabaksverslaving is belangrijk, zowel door het motiveren als door hulp bij het breken met de gewoonte. Al lukt dat niet bij iedereen”

Prof. dr. Gerard Schippers,hoogleraar verslavingsgedrag en zorgevaluatie AMC

“Werknemersgezondheid is een werkgevers-belang”

Onze ambassadeurs:

Dr. Alexander Rinnooy Kan,voorzitter SER

“We kunnen niet vroeg genoeg beginnen”

Prof. dr. Paul Brand, kinderarts Isala Klinieken

“Vanwege toename chronisch zieken is vergoeding noodzakelijk”

“De huisartsenpraktijk is bij uitstek geschikt voor de behandeling van tabaksverslaving”

Prof. dr. Jozien Bensing, directeur NIVEL

Prof. dr. Chris van Weel, hoogleraar huisartsgeneeskunde,UMC St. Radboud

“Hoe meer stoppers, hoe minder meerokers, dus dubbele winst”

“Verbind ziekenhuis en huisartsenpraktijk voor de aanpak van leefstijladvisering”

Prof. Nico van Zandwijk, directeur Bernie Banton Centre, University of Sydney

Prof. dr. Ernst van der Wall,hoogleraar cardiologie LUMC

“Eff ectieve interventies moeten beschikbaar en toegankelijk zijn. Financiële prikkels helpen daarbij”

Drs. Melanie Schultz van Haegen, directeur zorginkoop Achmea

Themabijlage lONgeN eN lUChT �

pen omdat het voor hen een stimulans is ook te stoppen. Ik rook het meest als ik alcohol drink tijdens een etentje of als ik uitga. Dat wordt vanaf mijn stop-moment dus ook minder. Als mijn be-hoefte naar een sigaret minder wordt als ik alcohol drink, dan wordt stoppen makkelijk.”

FrisserJoost van Dam rookte een pakje siga-retten per dag en stopte met roken tij-dens zijn verblijf in Dubai, begin 2007. Hij heeft een aantal jaren nodig gehad om definitief te stoppen. “Een paar keer heb ik nicotinepleisters ge-bruikt, één keer een laserbehandeling

en een paar keer op wilskracht. De pleisters leken goed te helpen, maar direct na de kuur kreeg ik weer zin om te roken. De laserbehandeling beviel erg slecht, een uur erna stak ik alweer een sigaret op.”

Toen Joost op een dag hijgend na het traplopen boven kwam, was voor hem de maat vol. “Ik ben ook erg sportief en roken ging daar te veel tussen zit-ten. Daarnaast rookte bijna niemand in mijn omgeving meer en daardoor ging ik me vanzelf een beetje vies voe-len.” De eerste drie dagen sloot Joost zichzelf op in zijn huis en daarna werd het makkelijker. “Ik ben er heilig van

overtuigd dat je alleen kunt stoppen op wilskracht. Zelfs na een succesvolle behandeling komen er genoeg verlei-dingen waardoor het makkelijk wordt om weer te beginnen.”

Joost vindt het op gezette tijden nog steeds moeilijk om niet opnieuw naar een sigaret te grijpen. “Soms ziet het er gewoon lekker uit, zeker als je anderen ziet roken. Ik ben er daarom ook van overtuigd dat een rookverbod in de horeca zinvol is.” Joost voelt zich in-middels fysiek wel een stuk beter. “Eten smaakt beter, ik voel me frisser en fitter en op het hockeyveld zijn mijn prestaties veel beter.”

Hulpmiddelen bij het stoppen met roken:

• groepstrainingen (pakje kans)• gedragstherapie• Online advies op maat• stopgesprek• stopmail• stopsite• verloskundige• Huisarts• telefonische coaching• persoonlijke coaching• Nicotinevervangers• Medicijnen

Hulpmiddelen die niet onderzocht zijn op effectiviteit:

• Zelfhulpboek• acupunctuur• softlasertherapie• Methode allen Carr (training)

Homeopathie: ook bijluchtwegaandoeningen

Ons lichaam zit prachtig in elkaar. van

nature heeft het een zelfherstellend

vermogen; zo weert het mogelijke ziek-

makende invloeden af en blijft u gezond.

bij klachten is dat zelfherstellend ver-

mogen ontregeld en heeft het lichaam

hulp nodig om weer in balans te komen.

Ook bij astma, COpD of longproblemen

die steeds terugkeren of zelfs chronisch

geworden zijn, kan homeopathie een

goede oplossing bieden, waarbij ons

zelfherstellend vermogen wordt gesti-

muleerd. Homeopathie kijkt namelijk

naar de oorzaak van een klacht. als die

wordt weggenomen, werkt u aan een

blijvend betere gezondheid. Ook lucht-

wegaandoeningen kunnen dus in veel

gevallen blijvend worden opgelost.

een homeopathisch recept is niet voor

elke patiënt met dezelfde aandoening

gelijk. De homeopathisch behandelaar

stemt het geneesmiddel, de dosis en de

frequentie zorgvuldig af op uw speci-

fieke klachten én uw unieke persoon-

lijke kenmerken. een homeopaat neemt

daarom de tijd voor u! bovendien zijn

homeopathische geneesmiddelen na-

tuurlijke geneesmiddelen, die weinig tot

geen bijwerkingen kennen.

wilt u weten wat homeopathie voor u

kan betekenen, raadpleeg dan een er-

kende homeopaat bij u in de buurt.

adressen vindt u op

ww.nvkh.nl, www.vhan.nl of

www.vereniginghomeopathie.nl

Homeopathie – gezond beter worden

Ingezonden Mededeling

Opgelucht?

Professionele luchtreiniging voor schone binnenlucht

De voordelen van luchtreiniging

Lucom: al meer dan 25 jaar een professionele partner in luchtreiniging

Meer info? www.lucom.nl

VisionAir Air Cleaner

ElectroMax

CarbonMax

EnzyMax

MediaMax

Themabijlage lONgeN eN lUChT10

stoppen is al moeilijk genoegwie wil stoppen met roken doet dat meestal de eerste keer op pure wilskracht. een groot aantal stoppers redt het daar mee, maar velen vallen na dagen, weken of zelfs maanden terug in het oude patroon en beginnen weer met roken.

Stoppen met roken is moeilijk, daar is iedereen wel van door-drongen. Je moet niet alleen de

nicotineverslaving de baas blijven, maar ook vechten tegen de gewoonte om steeds opnieuw een sigaret op te steken. De huisarts is de aangewezen persoon om je te helpen van het roken af te komen als het je alleen niet lukt of als je denkt dat het zonder hulp niet lukt. Professor Chris van Weel is hoogleraar huisartsengeneeskunde in het UMC St. Radboud in Nijmegen. Hij stelt dat de hulp van de huisarts van onschatbare waarde is. “Veel stop-pers komen al bij de huisarts, vaak in eerste instantie met gezondheids-klachten die dan het advies krijgen te stoppen met roken.” In zo’n situatie zijn volgens van Weel mensen ook ge-voeliger voor een dergelijk advies. “De huisarts biedt graag hulp en hoe dat hoort te gaan is zelfs vastgelegd in een ‘richtlijn behandeling tabaksversla-ving’. Mijn ervaring is dat hulp van de huisarts betere resultaten levert, zeker op termijn, dan zelf stoppen.”

De hulp van de huisarts bestaat grof-weg uit drie stappen. Ten eerste geeft

de huisarts voorlichting over het stop-pen op zich. Mensen die bijvoorbeeld met luchtweg- of hartklachten bij een arts komen zijn daar gevoelig voor. In tweede instantie probeert de huisarts de patient te motiveren om te stoppen en verstrekt hij informatie over de me-thoden die daarbij gebruikt kunnen worden. Wat voor de een wel werkt, werkt voor een ander absoluut niet. De derde stap is de weg naar aanvul-lende hulp en bedoeld voor de ver-stokte rokers die het op een andere manier niet redden.

Motivatie“De belangrijkste sleutel tot stoppen met roken is motivatie”, stelt van Weel. “In 2004 maakte toenmalig mi-nister Hoogervorst het plaatje echter niet af door medicijnen om te stoppen met roken niet in het verzekerings-pakket op te laten nemen. Daarmee zou het gelijk gekomen zijn aan andere behandelingen.” Toch vindt van Weel dat motivatie een stuk belangrijker is dan een pil, kauwgom of pleisters. “Wie niet gemotiveerd is om te stop-pen, komt er echt nooit van af.” Huis-artsen kunnen ook simpele adviezen

geven die het stoppen vergemakkelij-ken. Zet geen asbakken meer neer, haal alle sigaretten en aanstekers uit het huis. “De routine moet doorbro-ken worden en als dat lukt, ben je al een heel eind.” De huisarts kan ook als

stok achter de deur fungeren. “Een huisarts ziet zijn patiënten natuurlijk regelmatig en als een stopper na een paar weken terug wordt verwacht bij zijn huisarts kan dat net een extra zetje zijn om door te zetten.”

Meer informatie: www.stivoro.nl

( advertorial )

Laat Prostop uw rookverslaving weglaseren!

BEL: 0900 - 77 67 867, OF SURF NAAR WWW.PROSTOP.NLlokaal tarief

DEFINITIEF STOPPEN MET ROKENZelfs de verstokte roker kan na één behandeling van het roken af zijn! Door te stoppen met roken via de Prostop-methode wordt de moeilijke en zware weg van ontwenning een heel stuk lichter.Wereldwijd is er veel aandacht voor het roken. Vooral in Neder-land is het roken op dit moment een heet hangijzer, door het rookverbod dat vanaf 1 juli in de horeca geldt. Toch hoeft stoppen met roken niet zo’n probleem te vormen. In de afgelopen 11 jaar ondervonden ruimschoots 80.000 rokers dat definitief stoppen mo-gelijk is, wanneer er gebruik wordt gemaakt van de unieke Prostop laser methode. Roken is welis-waar een serieuze verslaving, maar door de behandeling met laser worden de ontwenningsver-schijnselen zo sterk gereduceerd, dat zelfs de verstokte roker, veilig en pijnloos kan stoppen.

Prostop maakt het stoppen met roken feitelijk eenvoudiger, waar-door het slagingspercentage met sprongen omhoog schiet. De

Prostop methode boekt zelfs een “wereld resultaat” volgens klinisch psycholoog Dr. R. Breteler van de Nijmeegse Radboud Universiteit, die de resultaten ruim een jaar onderzocht. Wanneer de roker met een gezonde dosis motiva-tie de stap zet om een definitieve stopdatum te plannen, dan is een eenmalige behandeling van 50 minuten voldoende om voorgoed te stoppen.

Vanuit de maatschappij is er te-genwoordig veel ondersteuning. In uw omgeving zijn mensen steeds sterker bereid om de ex-roker te motiveren. Ook de meeste zorgverzekeraars dra-gen graag een steentje bij aan een gezondere maatschappij. Aangezien de lasermethode van Prostop erkend wordt, is het bij een aanvullende verzekering

vaak mogelijk om een aanzienlijk deel van de behandelkosten te-rug te krijgen, zonder dat dit van het eigen risico af gaat.

Een behandeling kost €165,00 inclusief de mogelijkheid tot een gratis garantie behandeling bin-nen 6 maanden. Prostop heeft 29 praktijken in heel Nederland. Meer informatie over de behan-delingen vind u op de website: www.prostop.nl of via telefoon nummer 0900 - 77 67 867 (5CPM)

Pulmonale Hypertensie: Een zeer ernstige ziekte.

Lees ‘Leven met Pulmonale Hypertensie’.Uitgebreide informatie,

praktische tips en persoonlijke ervaringen.

Stichting PHA Nederlandwww.pha-nl.nl

Themabijlage lONgeN eN lUChT1�

geen astma, geen COPD,maar Pulmonale Hypertensiegeen lucht meer hebben voor een blokje om met de hond of om de trap op te lopen. Compleet buiten adem zijn of afgepeigerd zijn na het doen van de boodschappen. Deze klachten lijken op die van astma of COpD, maar het is pulmonale hypertensie (pH). volgens schattingen zijn er in Nederland 2.000 tot 3.000 patiënten met een vorm van deze ziekte.

PH is verhoogde bloeddruk in de longslagaders die het bloed van het hart naar de longen vervoe-

ren. Deze abnormale hoge druk komt door geleidelijk toenemende verande-ringen in de kleine bloedvaten in de longen. Dit resulteert in een vermin-derde doorgankelijkheid van het vaat-bed en daarmee een verhoogde weer-stand voor het bloed dat door de longen

moet worden gepompt. Deze verhoogde weerstand of tegendruk belast het hart dat nu harder dan normaal moet wer-ken om voldoende bloed door de longen te pompen. Die extra inspanning heeft tot gevolg dat het hart vergroot en op de duur minder flexibel wordt. Uiteinde-lijk kan het hart de gevraagde inspan-ning niet meer opbrengen. Men noemt dit ook wel ‘rechter hartfalen’.

De eerste symptomen van PH kunnen zijn: • kortademigheid of ademnood• chronische vermoeidheid• duizeligheid, vooral bij inspanning

(traplopen) of opstaan• (bijna) flauwvallen• gezwollen enkels en benen• pijn op de borst, vooral bij lichame-

lijke inspanning

Dit zijn symptomen die ook bij andere ziektebeelden en aandoeningen voor-komen en niet direct alarmerend hoe-ven te zijn. Toch is het belangrijk bij dergelijke klachten de huisarts te bezoe-ken en een diagnose te laten stellen. Als ook voor de huisarts niet duidelijk is waar deze symptomen door worden ver-oorzaakt, is het verstandig om doorver-wezen te worden naar een specialist.

PH kent meerdere oorzaken en komt vaker voor bij mensen met een bind-weefselziekte, een aangeboren hartaf-wijking (soms ook bij patiënten met het syndroom van Down) of na een acute longembolie. Voor deze mensen is het belangrijk extra alert te zijn en bij on-verklaarde kortademigheid of onbegre-pen vermoeidheid de huisarts of speci-alist te raadplegen.

PH is een ernstige ziekte met sympto-men die het dagelijks functioneren heftig kunnen belemmeren. De ziekte

is ongeneeslijk en de klachten worden geleidelijk erger. Mede daarom is het belangrijk de tijd tussen de eerste klachten en de diagnose van de specia-list zo kort mogelijk te houden om zo de kans op behoud van kwaliteit van leven te vergroten.

Hoewel er voor PH geen medicijnen bestaan om de ziekte te genezen, is er wel een aantal behandelmogelijkheden die de klachten verminderen en die de vooruitzichten verbeteren. De behan-deling van PH bestaat uit: algemene maatregelen, behandeling van sympto-men, en specifieke behandeling met ge-richte geneesmiddelen.

voor meer informatie over pulmonale hypertensie kunt u contact opnemen met de patiëntenvereniging:stichting pHa Nederland(www.pha-nl.com)

Themabijlage lONgeN eN lUChT 13

De feiten over astmaastma is een niet te genezen chronische ontsteking van de luchtwegen. astma openbaart zich meestal al op jonge leeftijd, maar ook oudere mensen kunnen astma krijgen.

Veel mensen met astma zijn al-lergisch. Bij allergie en astma speelt erfelijkheid een belang-

rijke rol. Het gaat daarbij vermoedelijk om een combinatie van erfelijke facto-ren. Mensen met astma kunnen op de momenten dat ze er last van hebben

moeilijk ademhalen. Ze worden kort-ademig, ademen piepend of ze moeten veel hoesten. Dat komt door het ge-prikkeld raken van hun luchtwegen. Die prikkel kan veroorzaakt worden door allerlei stoffen zoals allergenen (uitwerpselen van de huisstofmijt, ha-

ren van huisdieren, pollen). Astma kan ook veroorzaakt worden door een extra sterke reactie op bepaalde luchtjes (ta-baksrook, parfum, barbecue) of door het weer (mist, sterke temperatuurwis-selingen, koude lucht). Prikkels waar ieder mens mee te maken krijgt, maar die bij een astmapatiënt tot een astma aanval kunnen leiden.

VerschilAstma geeft niet altijd hetzelfde ziekte-beeld. De benauwdheid en andere klachten zijn soms heviger dan anders, het zijn aanvallen in periodes. Meestal hebben mensen met astma tijdens korte of langere periodes geen of weinig klachten. Het verschilt zelfs per per-soon hoe en wanneer iemand reageert op een bepaalde prikkel: de ene dag wordt iemand sneller benauwd dan de andere dag en ook per seizoen verschil-

len de klachten vaak. Toch blijven de luchtwegen dan ook iets ontstoken. Daarom is astma chronisch.

InspanningsastmaMensen met astma kunnen ook be-nauwd raken door of na lichamelijke inspanning, zeker als ze de inspan-ning niet rustig opvoeren. Dit heet ‘inspanningsastma’. Er zijn goede re-sultaten behaald bij een groep kinde-ren met inspanningsastma die na een rustige warming-up geen klachten kregen tijdens de inspanning. Verder kunnen stress en heftige emoties het lichaam ook op zo’n manier prikkelen dat iemand met astma er benauwd van wordt. Een luchtweginfectie bij ver-koudheid of griep kan de astma ook tijdelijk verergeren.

BehandelingDe behandeling van astma hangt na-tuurlijk van de aanvallen af, hoe vaak deze voorkomen en hoe ernstig ze zijn. Het allerbelangrijkste is om de prik-kels die een aanval veroorzaken, uit te bannen. Dat kan in de meeste geval-len wel als het om een allergeen gaat zoals de haren van een huisdier, maar

dat lukt natuurlijk niet als de astmak-lacht veroorzaakt wordt door bijvoor-beeld mist of pollen.

Bijna alle mensen met astma gebruiken medicatie. Luchtwegverwijders helpen bij kortademigheid. Deze middelen maken de luchtwegen wijder doordat ze de spiertjes er omheen laten ont-spannen. Daardoor krijgt de patiënt meer lucht. Luchtwegverwijders be-strijden de benauwdheid tijdelijk, ze doen niets aan de ontsteking in de luchtwegen. Als er vaker benauwd-heidsklachten zijn, dan gebruikt een patiënt meestal dagelijks ontstekings-remmers die ontstekingen bestrijden en beschermen tegen prikkels.

De allernieuwste ontstekingsremmers werken alleen daar waar ze nodig zijn: in de longen. Medicijn dat in de mond terechtkomt, gaat niet in werking. Deze nieuwe generatie medicatie kent geen of nauwelijks bijwerkingen. Hoe-wel astma ongeneeslijk is, zijn er toch veel mensen die na enige tijd klachten-vrij door het leven kunnen. Dat kan ko-men door het absoluut vermijden van de prikkels en/of de juiste medicatie.

(Bij)werking van medicijnen bij astma en/of COPD patiëntenbij astma en COpD (bronchitis en/of longemfyseem) worden veelal medicijnen gege-ven, die via inhalatoren ingenomen moeten worden. grofweg zijn er twee verschil-lende soorten inhalatie-medicijnen: ten eerste de luchtwegverwijders en ten tweede de luchtwegbeschermers.

Luchtwegverwijders zijn er in vele verschillende soorten. Hun werking berust onder an-

dere op het verslappen van de spier-tjes, die zich rond de luchtwegen be-vinden. Luchtwegverwijders dienen met name om vrijer te kunnen ade-men. Sommige van deze medicijnen moeten dagelijks, op vaste tijdstippen genomen worden, andere kunnen zo-nodig gebruikt worden bij klachten. Bij deze medicijnen kunnen soms o.a. hartkloppingen optreden en trillen van handen en vingers. Daarom is het belangrijk om altijd de voorgeschre-ven hoeveelheid te gebruiken.

Inhalatiecorticosteroïden behoren tot de luchtwegbeschermers (“ontstekings-remmers”). Deze zijn in Nederland nu zo’n 25 jaar op de markt. Inmiddels ge-bruiken in Nederland honderdduizen-den mensen inhalatiecorticosteroïden. Deze medicijnen beschermen de slijm-vliezen die in de luchtwegen zitten en hebben als doel klachten als aanvallen van piepen met benauwdheid en perio-des van verslechtering te reduceren. Soms kunnen er bijwerkingen optreden zoals het gemakkelijk ontstaan van

blauwe plekken, een dunner wordende huid, heesheidsklachten en problemen met het gebit. Het zijn meestal geen ern-stige bijwerkingen, maar vaak blijkt dat veel patiënten toch de neiging hebben om vroegtijdig te stoppen met hun me-dicatie als ze deze bijwerkingen ervaren.

In een onderzoek met 400 patiënten is gekeken hoeveel mensen last heb-

ben van deze bijwerkingen. Door middel van een vragenlijst (ICQ: In-haled Corticosteroid Questionnaire) moesten patiënten zelf aangeven of zij bijwerkingen ervaren van hun in-halatiecorticosteroïden (ontstekings-remmers). Uit dit onderzoek bleek dat bijna de helft van de patiënten matig tot veel last hiervan had.

Bij het bezoek aan een arts is het be-langrijk dat de patiënt de bijwerkingen ook meldt. Dit is noodzakelijk omdat artsen zelf niet altijd gericht hier naar vragen. Veel artsen hebben de indruk dat het aantal bijwerkingen door inha-latiecorticosteroïden meevalt, maar dit wordt dus door het ICQ-onderzoek te-gengesproken. Wanneer patiënten zelf bijwerkingen aan de arts melden kan in

overleg met de arts bekeken worden of de dosering of de manier van inhaleren aangepast moet worden of dat men een ander inhalatiecorticosteroïd kan gaan gebruiken dat minder bijwerkingen geeft. Zo is er recent een effectief inha-latiecorticosteroïd beschikbaar geko-men, waarbij men bij de ontwikkeling met name gestreefd heeft om te komen tot een vermindering van het aantal bijwerkingen. Dit middel hoeft boven-dien slechts eenmaal daags geïnhaleerd te worden. De longartsen en huisart-sen zijn geïnformeerd over deze nieuwe ontwikkeling en op dit moment is dit nieuwe medicijn zelfs het meest voor-geschreven inhalatiecorticosteroïd door longartsen in Nederland.

Wanneer u als patiënt wilt weten of u last hebt van bijwerkingen en u dit wilt bespreken met uw arts, dan kunt u op de website “www.overastmagesproken.nl” de ICQ- vragenlijst invullen en een samenvatting van uw score printen. Wanneer u bijwerkingen van deze me-dicijnen ervaart is het dus niet verstan-dig deze te stoppen, maar beter is het met uw arts te overleggen welke oplos-singen er mogelijk zijn.

Bij allergie en astma speelt erfelijkheid eenbelangrijke rol

Ventileren, lekker gezond en comfortabelWoningen worden steeds beter geïsoleerd. Op zich natuurlijk een goede ontwikkeling, zowel voor het milieu als voor uw portemonnee. Maar er is één groot nadeel: de luchtcirculatie in uw huis wordt steeds minder. In een luchtdichte woning kan geen verse lucht van buiten naar binnen. Andersom kan de lucht van binnen er niet uit. En dat is nou juist géén gezonde ontwikkeling.

Integendeel zelfs. Goede ventilatie is belangrijk voor een gezond binnenmilieu in gebouwen, zoals woningen, kantoren en scholen. Mensen brengen 70% van de tijd door tussen 4 muren. Elke dag, het hele jaar door. Thuis, op school, op het werk, bij het uitgaan en zelfs op vakantie. Terwijl een mens behoefte heeft aan frisse lucht, vrijheid, een lekker gezond leefklimaat.

J.E. StorkAir ontwikkelt en fabriceert diverse ventilatieoplossingen die bijdragen aan dit gezonde klimaat. Kijk op www.brightenupyourlife.nl en lees wat u kunt doen voor een gezond binnenmilieu.

Br ighten up your l i fe

www.jestorkair.nl

Gezondheidsklachten op de werkplek?

Slechte luchtkwaliteit op de werkplek heeft een negatieve invloed op uw gezondheid. BioLab onderzoekt, advi-seert en biedt oplossingen voor het ver-krijgen van een gezonder binnenklimaat.

Voor meer informatie:

www.biolab.nl info@biolab.nl 088 1900 900

®

BioLabr e s e a r c h & s o l u t i o n s

Professionele luchtreiniging voor schone binnenlucht

De manier waarop wij werken, le-ren en recreëren is beter bij schone binnenlucht. professionele lucht-reiniging van lucom wordt daartoe veelzijdig toegepast.

De lucht is binnen vuiler dan bui-ten. we raken ons daarvan steeds meer bewust en dus raakt een ge-zond binnenklimaat in trek. Zo ha-len de horeca en het onderwijs da-gelijks de krantenkoppen. en de problematiek rondom de balans-ventilatie in de wijk vathorst maakt het belang van een goed binnen-milieu heel concreet.

Ieder gebouw wordt belaagd met vervuilers die effect hebben op ons dagelijkse welzijn en onze gezond-heid op lange termijn. te veel stof, micro organismen, gassen en nare geuren hebben een negatief effect op de mens. economisch gaat het ten koste van onze productiviteit. Organisaties hebben daarom veel behoefte aan oplossingen. profes-sionele luchtreiniging (air cleaning) voorziet daarin.

luchtreiniging kent specifieke voordelen. Dit zijn snelle installatie zonder kanaalwerk, lokaal inzet-baar tegen specifieke luchtvervui-lers, verplaatsbaar en persoonlijke regelbaar, voordelig in aanschaf en laag energieverbruik. lucom is marktleider en levert apparatuur in diverse volumes met modulaire fil-ters.

Meer informatie vindt u opwww.lucom.nl

Ingezonden Mededeling

Themabijlage lONgeN eN lUChT 1�

Weg met schadelijke stoffenalle natuurlijke en kunstmatige stoffen die allergische reacties kunnen veroorzaken, noemen we allergenen. bekende allergenen zijn schimmels en pollen, (de uitwerpse-len van de) huisstofmijt en haren van huisdieren.

Allergenen kunnen allergische reacties veroorzaken of ver-sterken, denk daarbij aan

astma of hooikoorts. Naast allergenen zijn er in de lucht binnenshuis vaak nog andere stoffen aanwezig die een negatief effect hebben op de gezond-heid. Tabaksrook, koolmonoxide en formaldehyde komen in veel wonin-gen voor. In een vochtige woonomge-ving gedijen schimmels en de huis-stofmijt uitstekend. Mensen in een vochtige woning lopen dan ook meer kans op een luchtwegaandoening. Soms heeft vocht in huis een bouw-kundige oorzaak, maar veel vaker wordt de woning te weinig gelucht waardoor er te veel vocht binnen blijft hangen.

Warm en vochtigZestig tot negentig procent van de mensen met astma is overgevoelig voor de allergenen in de uitwerpselen van de huisstofmijt. Het is dan ook belangrijk er voor te zorgen dat er zo min mogelijk huisstofmijten in huis voorkomen. Huisstofmijten houden van warmte en vocht. Ze komen veel-vuldig voor in stoffen bekleding als vloerbedekking, gordijnen, stoffen meubelen en matrassen. Het aantal huisstofmijten in huis vermindert snel als u kiest voor harde vloeren en meu-bels zonder stoffen bekleding. Daar-naast is het zaak er voor te zorgen dat de woning droger wordt. Goed venti-leren, koken met de deksels op de pan-nen en geen natte was binnen drogen scheelt al veel. Huisstofmijt gaat dood als u beddengoed wast op zestig gra-den. Goed stofzuigen zorgt voor een vermindering van de rondzwevende uitwerpselen van dit kleine beestje.

apparatenKlimaatbeheersing in huis is inmid-dels wel bekend, het is een verzamel-naam voor alle technische installaties die van invloed zijn op de verbetering van het binnenklimaat. Daar valt schone lucht binnenshuis ook onder. De airconditioning is bijna niet meer weg te denken. Er bestaan echter te-genwoordig tal van aanvullende appa-raten om de lucht in huis droger of juist vochtiger te maken en/of te zui-veren. De ideale luchtvochtigheid ligt

tussen de 45 en 55 procent. Dit is te meten met een hygrometer. Is de luchtvochtigheid hoger, dan neemt de kans op schimmelvorming toe.Ventileren is heel belangrijk. U hoeft niet de hele dag de ramen open te zetten, maar het continu openhouden van ven-tilatieroosters in ramen, wordt aangera-den. Helpt dat niet afdoende om het vocht in huis te verminderen, dan is mo-gelijk een luchtontvochtiger de oplos-sing. Een dergelijk apparaat vermindert de luchtvochtigheid in huis waardoor de lucht droger wordt. De apparaten be-staan in allerlei maten en uitvoeringen, geschikt voor elke ruimte in huis.Ook luchtreinigers bestaan er in aller-lei maten en uitvoeringen. Veel lucht-reinigers werken tegenwoordig via het ionisatieprincipe. De lucht in de vrije natuur zit vol negatieve ionen. In huis

is dat door alle schadelijke stoffen waarmee we omringd zijn vele malen lager. Een dergelijke luchtreiniger geeft negatieve ionen af die de vervui-ling aan zich binden, zwaarder wor-den dan de lucht en dus neerslaan. Er bestaan luchtreinigers met en zonder filters, groot en klein, fluisterzacht voor gebruik op de slaapkamer of wat groter voor woonkamers. Een andere gebruikte technologie in luchtreini-gers is verhitting. Door de hoge tem-peratuur in een cel wordt de lucht ge-steriliseerd. Luchtreinigers kunnen in combinatie met een airconditioning geleverd worden en zelfs geïntegreerd in complete klimaatbeheerssystemen. Dat is een compleet systeem dat alles tegelijk regelt: verwarming, koeling, ontvochtigen of juist bevochtigen van de lucht en reinigen van de lucht.

Huisstofmijt gaat dood als u bedden-goed op zestig gra-den wast

Meer weten? Onze reisinformatrices vertellen u graag meer (ook op zaterdag en zondag):

bel 0900-0991 (€ 0,15 p.m.)Of surf naar peterlanghout.nl en bespaar tot € 20,- reserveringskosten

De prijzen zijn per persoon. Prijzen zijn excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds.Aan eventuele fouten en/of vergissingen kunnen geen rechten ontleend worden.

De mooiste reizenboek je bij

Peter Langhout Reizen!

TELEGR31

naar Italië

Italië 10 dagen Rome-Florence-Venetiëo.b.v. halfpension

v.a. 479

Italië staat bekend om zijn mooie landschappen en monumentale steden. We beginnen de reis in het mooie Toscane. U verblijft in Montecatini Terme, één van de bekendste kuuroorden van Italië. In Toscane maken we een excur-sie naar het prachtige Florence. Vervolgens brengen we een bezoek aan de wereldstad Rome met het prachtige Colosseum.

Ten slotte gaan we naar Noord-Italië, waar we in de schitteren-de omgeving van het Gardameer verblijven en een bezoek bren-gen aan gondelstad Venetië. Tijdens deze reis ziet u dus de mooiste landschappen én de drie bekendste steden in één keer, een geweldige ervaring! Reiscode: BE28180. Boek met deze code op peterlanghout.nl

Tijdens deze volledig verzorgde reis naar de wereldstad Parijs biedt Peter Langhout Reizen u een uitgebreid excursieprogramma inclusief diners in het centrum van Parijs. Een reis, waarbij alles al voor u geregeld is! Reiscode: BE28197

Parijs3 dagen Hotel Mercureo.b.v. halfpension en incl. excursiesdiverse vertrekdata

naar Frankrijk

v.a. 139

Ga met Peter Langhout Reizen 2 dagen naar Disneyland® Resort Paris en verblijf twee nachten in het Mercure Hotel, gelegen op ca. 30 minuten afstand van het resort. Inclusief 2 dagen entree tot beide parken. Reiscode: BE28128

Disneyland® Resort Paris3 dagen Hotel Mercureo.b.v. logies en ontbijtdiverse vertrekdata

naar Frankrijk

v.a. 169

Beleef een dagje film! Iedereen in Movie Park Germany zal roe-pen: “Hoera! Ik, in mijn eigen film! In het nieuwe Nickland kan de pret niet op voor grote en kleine gasten. Nickland heeft topat-tracties, die uniek zijn in Europa. Reiscode: BE29411

Movie Park Germany2 dagen Courtyard Hotel Gelsenkirchen o.b.v. logies en ontbijtdiverse vertrekdata

naar Duitsland

v.a. 99

Breng dit jaar de kerstdagen door in het magische Disneyland® Resort Paris! Kunt u zich de feestdagen nog mooier voorstellen? Op beide Kerstdagen heeft u entree tot de Disney parken en kunt u volop genieten. Reiscode: BE30077

Disneyland® Resort Paris3 dagen Hotel Vol de Nuito.b.v. logies en ontbijt24 december

v.a. 199

Excursies

leiding van een deskundige gids

leiding van een deskundige gids

boottocht

Diverse vertrekdata augustus t/m november

Geniet deze zomer van een paar daagjes weg in de heerlijke stad Dresden. Een stad vol cultuur met prachtige gebouwen en kunst-werken. U vindt in het centrum voldoende mooie winkels, gezel-lige bars en restaurants. Reiscode: BE30348

Dresden3 dagen Achat Hotel o.b.v. logies en ontbijtdiverse vertrekdata

naar Duitsland

v.a. 69

Gezellig een weekendje genieten van de Belgische steden. Bezoek Antwerpen met de wereldhaven, de diamanthandel en de winkel-boulevards. We verblijven in de hoofdstad Brussel met de grote markt en het mooie stadhuis. Reiscode: BE28195

Antwerpen/Brussel3 dagen Hotel Courtyard Brussel****o.b.v. logies en ontbijtdiverse vertrekdata

naar België

v.a. 139

10 dagen Lloret de MarApp.Eva**+o.b.v. logies

Eenvoudig, maar gezellig appartementencomplex met zwembad, dat bekend staat om de relaxte sfeer. Reiscode BEA4776

v.a. 149

Bus Zon Top 5

1

2

3

4

5

10 dagen Lloret de MarApp. Bolero Parko.b.v. logies.

Een erg mooi en verzorgd appartementencomplex vlakbij het bruisende centrum van Lloret de Mar. Reiscode BEA3631

10 dagen PulaHotel Horizont***o.b.v. halfpension

Een groot appartementencomplex op loopafstand van de zee met veel faciliteiten. Ideaal voor de hele familie. Reiscode: BEA6731

10 dagen RiminiHotel Romina***o.b.v. logies en ontbijt

Dit gezellige familiehotel heeft een uitstekende ligging ten opzichte van het strand, de boulevard met vele win-kels, restaurants en bars. Reiscode: BEA7080

10 dagen Malgrat de MarHotel Sorra d’Or Beach Clubo.b.v. all-inclusive

Dit hotel behoort al jaren tot de tophotels in ons aanbod. Het ligt op 75 m van het strand. Reiscode BEA681

v.a. 159

v.a. 223

v.a. 249

v.a. 339

©Disney

©Disney

©Disney

©Disney

naar Frankrijk

PLH_TG31_v2.indd 1 04-07-2008 10:14:18