LOGOTHERAPEUT - Viktor Frankl 25 sept 2019.pdf · 2019-10-09 · van Viktor Frankl. Het...

1

NILEA & NVLEA & FLP-EU

Nederlands Instituut voor Logotherapie & Existentiële Analyse

Nederlandse Vereniging voor Logotherapie & Existentiële Analyse

Federatie voor Logotherapie Professionals in Europa

STUDIEGIDS POSTDOCTORALE OPLEIDING

LOGOTHERAPEUT

Studiejaren

2019-2020

2020-2021

Juni 2019

NILEA

Zandweg 51

3962 EB Wijk bij Duurstede

2

www.viktorfrankl.nl

LinkedIn: Viktor Frankl NILEA

Facebook Viktor Frankl Logotherapie

‘Wie een reden heeft gevonden

om voor te leven

kan bijna alles aan…’

Cartoon van Frankl door Frankl

3

Inhoudsopgave

1. Inleiding

1.1. Voorwoord

1.2. Clusters in plaats van semesters

1.3. Logotherapie en Existentiële Analyse naar Viktor E. Frankl

1.4. Federatie voor Logotherapie Professionals in Europa (FLP-EU)

1.5. NVLEA – Nederlandse Vereniging voor Logotherapie en Existentiële Analyse, de Nederlandse

partner in FLP-EU

1.6. NILEA – Stichting Nederlands Instituut voor Logotherapie en Existentiële Analyse

1.7. Wie mag zich in ons land Logotherapeut FLP-EU noemen?

2. Studenten, geïnteresseerden en cursisten in basisopleiding Logotherapie

2.1. Studenten logotherapie

2.2. Cursisten logotherapie

3. Toelatingseisen opleiding logotherapeut

OPBOUW OPLEIDING LOGOTHERAPEUT

4. Belangrijke kenmerken van de basisopleiding logotherapeut

4.1. De basisopleiding bestaat uit vier clusters

4.2. Studiebelastingsuren (SBU) en studiecontacturen (SCU) per cluster en per week

4.2.1. Europese afspraken

4.2.2. De studiebelastingsuren (SBU)

4.2.3. De studiecontacturen (SCU)

4.2.4. Aantal blokken per cluster

4.2.5. Uw belasting per week

4.3. Tentamens en diplomering basisopleiding logotherapie

4.4. Geïntegreerde zelfervaring

4.5. ‘The Dutch Way’: Registeropleiding psychosociale basiskennis

en eventueel medische basiskennis

4.6 Excursie naar Wenen, met o.a. een bezoek aan het Viktor Frankl Centrum en het Sigmund

Freud Museum

BASISOPLEIDING LOGOTHERAPIE & EXISTENTIËLE ANALYSE

STUDIEJAREN 2019 – 2021

5. Cluster 1: de basics van de logotherapie

5.1. Doelen cluster 1

5.2. Inhoud

5.3. Literatuur, video’s, luisterboeken / podcasts

5.4. Studiebelasting (Cluster 1: bestaat uit 5 blokken / lange weekenden)

5.5. Verwerking stof en afronding

4

5.6. Docenten

5.7. Data en tijden

5.8. Kosten

6. Cluster 2: aandoeningen en methoden 1

6.1. Doelen Cluster 2

6.2. Inhoud


6.4. Studiebelasting (Cluster 2 bestaat uit 4 blokken)

6.5. Afronding

6.6. Docenten

6.7. Data en tijden

6.8. Kosten

7. Cluster 3: crisispreventie en methoden 2


7.2. Inhoud


7.4. Studiebelasting (Cluster 3 bestaat uit 5 blokken)

7.5. Verwerking stof en afronding cluster

7.6. Docenten

7.7. Data en tijden

7.8. Kosten cluster

8. Cluster 4: verlenen van ondersteuning bij existentiële problemen


8.2. Inhoud


8.4. Studiebelasting (Cluster 4 bestaat uit trainingsdagen / werkdagen & clinics)

8.5. Verwerking stof en afronding cluster

8.6. Docenten

8.7. Data en tijden

8.8. Kosten cluster

2e FASE OPLEIDING LOGOTHERAPIE & EXISTENTIËLE ANALYSE

9. De vervolgopleiding - nodig voor de vestigingslicentie logotherapeut.

9.1. Praktijkgerichte verdieping / methoden

9.2. Geïntegreerde supervisie

9.3. Speciale cursussen op het gebied van Logotherapie en Existentiële Analyse.

9.4. Aanvullende cursussen

10. Het handhaven van de licentie logotherapeut en vestigingslicentie

5

11. Gegevens FLP-EU afdeling Nederland

11.1. Leden van de raad van aanbeveling

11.2.1. Bestuursstructuur Stichting NILEA

11.2.2. Bestuursleden NILEA

11.3. Leer-logotherapeuten / docenten

11.4. Leslocatie

11.5. Adres

11.6. Disclaimer

11.7. Samenvatting

6

Inleiding

1.1. Voorwoord

Het is al weer drie decennia geleden dat het Nederlands Instituut voor Logotherapie en Existentiële

Analyse (NILEA) de deuren opende om ook in Nederland en Vlaanderen de psychotherapeutische

benadering van Viktor Frankl te doceren en te trainen.

Tien jaar geleden zijn de eerste stappen genomen om in Europees verband te komen tot een inten-

sieve samenwerking van verschillende beroepsverenigingen en instituten voor Logotherapie en Exis-

tentiële Analyse. Dat heeft zich ontwikkeld tot de Federatie Logotherapeutische Professionals in Eu-

ropa. Vanaf 2017 wordt vanuit die samenwerking de opleiding tot Logotherapeut geboden. Alle

deelnemende Europese logotherapie-opleidingen hebben als uitgangspunt het gezamenlijk opgesteld

standaardcurriculum van de FLP-EU. Logotherapeuten die in ons land zijn opgeleid kunnen zich daar-

door ook vestigen als logotherapeut in de landen die zijn aangesloten bij de FLP-EU. Zelfs al tijdens

de (basis)opleiding kunnen cursus-delen worden gevolgd bij zusterinstellingen in het buitenland,

welke dan vrijstelling opleveren voor het parallelle deel in Nederland. Dit natuurlijk altijd in overleg.

Deze openheid wordt actief gestimuleerd vanuit het NILEA, omdat hierdoor de onderlinge verbon-

denheid binnen de Europese Logotherapie wordt bevorderd. Buiten het gezamenlijke curriculum

heeft ieder land zijn eigen specifieke noodzakelijkheden. In ons land is dat de cursus Psychosociale

Basiskennis (en in de nabije toekomst misschien ook Medische Basiskennis) in verband met vergoe-

ding door de verzekeringsmaatschappijen.

Gebleken is dat er veel belangstelling voor de positieve benadering van Viktor Frankl. Nog nooit heb-

ben we het in onze samenleving materieel zo goed gehad, we consumeren er vrolijk op los en toch

zijn velen ongelukkig. Massaal streven we naar iets leuks, hoe kortstondig en leeg dat misschien ook

is. NEE, daar gaat het niet om en daar zal het ook niet om gaan in de eeuw die voor ons ligt. O.a.

technologische ontwikkeling en robotisering zullen ons bestaan fundamenteel wijzigen1 en wij wor-

den in toenemende mate geconfronteerd met onszelf als individu. En wat dan? Wat is dan ons ant-

woord? De leegte van het bestaan zonder zinvol werk en de bijbehorende voldoening en waardering

zal velen verontrusten. Een fundamentele pijler in de logotherapie is dat de mens een zin-zoekend

wezen is. Viktor Frankl noemt het ‘Der Wille zum Sinn’. Dat is de kern en als die zin in het bestaan

ontbreekt, wordt veel grijs en grauw in persoonlijke levens en in de samenleving. ‘Samenleving’

wordt zo gereduceerd tot ‘maatschappij’. De ervaring van zinloosheid maakt veel kapot. Het mens-

en wereldbeeld van Frankl maakt ons ervan bewust dat wij een taak te verrichten hebben.

" Die Welt ist nicht heil, aber heil-bar"

1 Zie daarvoor o.a. het wereldberoemde boek Homo Deus. Een kleine geschiedenis van de toekomst. Auteur:

Yuval Noah Harari.

7

1.2. Clusters met Blokken in plaats van Semesters

Vanaf 2017 tot 2019 is onze Basisopleiding Logotherapie en Existentiële Analyse gegeven in vier se-

mesters van in totaal 70 zaterdagen. Vanaf het begin bestond de gedachte om ‘blokken’ te bieden

rond thema’s. Dit aanbod zou naast de zaterdagopleiding plaatsvinden. Wijs geworden door de erva-

ringen van de afgelopen twee jaren hebben we moeten vaststellen dat voor teveel belangstellenden

deze 70 zaterdagen een te grote hindernis vormden om zich aan de opleiding te kunnen committe-

ren.

Ook betekende het een beperking in flexibiliteit voor mensen die langer over de opleiding zouden

willen doen en voor ons instituut om mensen toe te laten die losse thema’s wilden volgen. Dit alles

heeft het NILEA tot de keuze gebracht om over te gaan op blokken rondom thema’s en die samen te

voegen in een aantal clusters.

Blokken

Dit betekent in de praktijk dat er in veertien lange weekenden, verspreid over drie clusters in ander-

half jaar, intensief gewerkt wordt. Deze weekenden beginnen gebruikelijk op vrijdag om 10 uur in de

ochtend en eindigen zondag om 16 uur.

Tenslotte zijn er dan in het vierde cluster tenminste 11 lesdagen (22 dagdelen) die gevolgd kunnen

worden in ons eigen bijscholingsaanbod, of in overleg met het instituut bij goedgekeurde bijscholin-

gen van beroepsverenigingen als NVPA, VMP/ NAP. Verder wordt in dit cluster, onder intensieve

begeleiding, gewerkt aan de eindscriptie. Na acceptatie van de eindscriptie zal het certificaat voor

het vierde semester worden uitgereikt.

Voor degenen die niet voldoen aan de eisen voor vrijstelling van de Psychosociale Basis Kennis (PsBK)

- zie verderop in deze gids - komt de registeropleiding PsBK hier nog bij. Deze cursus neemt 9 lesda-

gen in beslag en kan parallel aan de L-EA opleiding worden gedaan. De PsBK-lesdagen worden ver-

spreid over het jaar gegeven. De daarin behandelde stof is ook van belang voor de L-EA opleiding.

Daarom bevelen wij van harte aan om zo spoedig mogelijk met de PsBK cursus te beginnen.

De PsBK cursus moet afgerond zijn, voordat eerste fase van de Logotherapie-opleiding wordt afge-

rond en met de tweede fase (de Vervolgopleiding) kan worden begonnen.

Blokken ‘Inleiding Logotherapie en Existentiële Analyse en Viktor Frankl’

Naast de noodzaak om met de PsBK (of op grond van de vrijstellingen – zie verderop onder 4.5) al zo

spoedig mogelijk een basis te leggen in de psychologie is het voor de opleiding in de Logotherapie en

Existentiële Analyse (L-EA) belangrijk gebleken om ook echt bij het begin te beginnen. Een grondige

kennismaking met de begrippen en het mensbeeld van L-EA is noodzakelijk om verderop in de oplei-

ding te kunnen plaatsen wat we tegenkomen. Evenals de positionering van Viktor Frankl’s L-EA te

midden van belangrijke (humanistische) filosofische stromingen in de 20ste eeuw (Heidegger, Buber,

Levinas, e.a., waarbij tevens gekeken wordt naar de culturele bronnen waaruit Frankl putte: de eer-

dere filosofische en religieuze stromingen, in het bijzonder Frankl’s eigen Joodse achtergrond, en het

fundamentele begrip van de humaniteit bij Frankl, waardoor L-EA zich niet blijkt te beperken tot een

bepaalde cultuur of religie, maar zich over de hele wereld heeft kunnen wortelen.

Het cluster ‘Inleiding en de Antropologie’ omvat vijf blokken; de eerste twee hiervan worden tenmin-

ste ieder jaar aangeboden en zijn vereist voor het volgen van de meeste blokken in de opleiding.

Enkele blokken en de losse studiedagen zijn hiervan uitgezonderd. Deze zijn voor ieder vrij om op in

te tekenen. Dat is bij deze blokken vermeld. Alle clusters en blokken zijn (ook) vermeld op het Opga-

veformulier.

8

Het diploma ‘Basisopleiding Logotherapie’ kan pas worden afgegeven als alle blokken, lesdagen en

indien vereist, de PsBK, succesvol zijn afgerond. Dit diploma is vereist om toegang te krijgen tot de

afrondende supervisie-fase Logotherapie en Existentiële Analyse, waarna het Vestigingsdiploma Lo-

gotherapie en Existentiële Analyse kan worden verleend. Zie voor de eisen en eventuele vrijstellingen

PsBK onder: 4.5. ‘The Dutch Way’: Registeropleiding medische basiskennis en psychosociale basisken-

nis

1.3. Logotherapie en Existentiële Analyse naar Viktor E. Frankl

Prof. dr. Viktor E. Frankl (1905-1997; psychiater, neuroloog en filosoof) is de ontwerper van de Logo-

therapie, waarvoor hij 29 eredoctoraten en vele andere onderscheidingen heeft ontvangen.

De Logotherapie is daarin specifiek omdat deze voornamelijk gebaseerd is op waarden-oriëntatie en

de zoektocht naar zin, die het menselijk leven op altijd zeer persoonlijke en individuele wijze ken-

merkt. Logotherapie dient bovenal daartoe om de lijdende mens in zijn concrete levenssituatie te

helpen en wel zonder therapeutische dogma's, vooroordelen of starre oplossingen.

De wereld is sterk veranderd in de afgelopen decennia. De vragen die het leven ons stelt zijn deels

anders geworden – en in de afgelopen decennia in veel gevallen indringender. Met deze verande-

rende tijden heeft ook Frankl’s Logotherapie zich verder ontwikkeld. In alle werelddelen wordt de

benadering van Frankl gebruikt en doorontwikkeld. Voor ons in Nederland zijn deze ontwikkelingen

opgenomen in de basisopleiding.

Fundamenteel in de opleiding is een grondige kennismaking met het ‘Logotherapeutisch mensbeeld’

van Viktor Frankl. Het ‘Logotherapeutisch mensbeeld’ is compact verwoord in Frankl’s tekst ‘Beginse-

len van de Logotherapie’ en komt in de opleiding uitvoerig aan bod. Fundamenteel is dat de Logothe-

rapie de mens in z’n geheel wil zien.* Op onze website vindt u over het mensbeeld van Viktor Frankl

zowel zijn beroemde ‘Tien Stellingen’ als de ‘Twaalf Beginselen’. Ga hiervoor naar

http://viktorfrankl.nl/Value.htm. De Logotherapie gaat er van uit dat ieder mens een onaantastbare

‘Werkelijke Persoon’ (geistige Person) is, terwijl deze mens een Lichaam heeft en een Psyche heeft.

Het lichaam en de psyche kunnen ziek en aangetast worden - meestal allebei tegelijk. In diepste we-

zen is ieder mens op ZIN georiënteerd en daarom zocht Frankl zelf in zijn behandeling ook altijd het

contact áchter de ziekte (psychisch of lichamelijk) met de ‘Werkelijke Persoon’ om zo tot herstel te

komen. Met zijn werkwijze worden tot op de huidige dag wereldwijd resultaten geboekt. Het is niet

toevallig dat over het werk van Viktor Frankl meer dan 600 dissertaties zijn verschenen en zijn boe-

ken in vele talen zijn vertaald. In een deel van Frankl’s appartement en het er naast liggende appar-

tement bevindt zich in Wenen (Oostenrijk) het Viktor Frankl Museum Wien. De snelste weg voor een

bezoek is digitaal: www.franklzentrum.org

http://viktorfrankl.nl/Value.htm

http://www.franklzentrum.org/

9

1.4. Federatie van Logotherapie Professionals - Europa (FLP-EU)

In de Federatie van Logotherapie Professionals - Europa (FLP-EU) hebben zich de licentiegevers van

de Europese certificering Logotherapeut DGLE®, Logothérapeute RDL®, Logoterapeuttii LIF®, Logo-

terapeuta ALEA® , Logotherapeut NVLEA®, aaneengesloten. Met het oog op bescherming van de cli-

ent / patiënt zien zij hun taak daarin om bij te dragen aan kwaliteitsborging van logotherapeutische

diensten.

De FLP-EU is een professionele, beleidsmatig betrokken Federatie. Zij zet zich binnen de (groeiende

groep) deelnemende Europese landen, in voor de professionalisering van logotherapeuten, die met

succes een meerjarige postacademische aanvullende opleiding hebben afgerond in Logotherapie en

Existentiële Analyse naar Viktor E. Frankl.

Logotherapie als professie vereist transparante kaders. Deze omvatten onder meer ethische oriënta-

ties; klachtenbemiddeling, waartoe cliënten van gelicentieerde logotherapeuten zich kunnen wenden

– ieder in hun eigen taal; toelatings- en exameneisen, minimumnormen voor het curriculum; bijscho-

lingsfora, met een breed scala aan (geaccrediteerde) speciale- en aanvullende cursussen. De leden

van de FLP-EU ondersteunen elkaar door het uitwisselen van lesmateriaal, leer-logotherapeuten,

docenten, begeleiders en co-beoordelaars.

1.5. De NVLEA - Nederlandse partner in de FLP-EU

De Nederlandse Vereniging voor Logotherapie en Existentiële Analyse heeft zich aangesloten bij het

Europese initiatief van Logotherapeuten die staan voor een hoge kwaliteit van opleidingen en prak-

tijk van haar leden.

In 2009 is het initiatief genomen om te komen tot een kwaliteitsmerk voor Logotherapie en Existen-

tiële Analyse. Logotherapeuten en instituten die dit keurmerk dragen werken samen voor de garantie

van een voortgaande kwaliteitsbewaking en verbetering over de grenzen heen. Er is een gezamenlijk

minimum-curriculum voor de opleidingen in de verschillende landen ontwikkeld, waardoor het mo-

gelijk is, niet alleen in de verschillende landen (delen van) de opleiding te doen, maar ook om, na

afronding van de studie in elk land dat deel uitmaakt van de FLP-EU gelijkwaardig met de 'eigen' the-

rapeuten aan het werk te kunnen. De diploma's, in dit verband behaald, worden in de verschillende

landen door de deelnemende beroepsverenigingen als gelijkwaardig erkend.

De NVLEA accrediteert voor Nederland en Vlaanderen de opleiding voor Logotherapie en Existentiële

Analyse. Het secretariaat is gevestigd op het volgende adres:

Secretariaat NVLEA

t.a.v. Ir. C. de Jong

Albardaweg 127

6702 CW Wageningen

Tel: 0317-451777

Email: [email protected]

De uitvoering van het aanbieden van de opleiding wordt gedaan door het NILEA.

10

1.6. NILEA – Stichting Nederlands Instituut voor Logotherapie en Existentiële Analyse

NILEA is voor Nederland het instituut dat deze opleiding aanbiedt.

De doelstellingen van de Stichting Nederlands Instituut voor Logotherapie en

Existentiële Analyse

De stichting is in 1990 opgericht en is een instelling zonder winstoogmerk.

Het doel van de stichting Nederlands Instituut voor Logotherapie en Existentiële

Analyse volgens Frankl is een instelling waarin voorlichting over en opleiding in de Logotherapie in de

ruimste zin worden verzorgd. Daartoe organiseert de stichting een op internationale criteria geba-

seerde opleiding, verzorgt lezingen en bijeenkomsten, geeft publicaties uit en voorziet op zo breed

mogelijke wijze in de verspreiding van logotherapeutische vakkundigheid. De stichting ondersteunt

praktijken waarin volgens de methode van Viktor Frankl wordt gewerkt. De stichting kan samenwer-

kingsverbanden met derden aangaan en kan zowel in als buiten Nederland nevenvestigingen openen.

De stichting werkt nauw samen met instituten voor Logotherapie en Existentiële Analyse over de

hele wereld.

De stichting is in 1990 opgericht en werkte bij diens leven met uitdrukkelijke instemming van prof. dr.

Viktor E. Frankl aan de opleiding van Logotherapeuten in en buiten het Nederlands taalgebied.

UIT DE STATUTEN

1. De stichting heeft ten doel de bevordering van het belang, de ontwikkeling, de

toepassing en de verspreiding van “V.E. Frankl’s Existentiële Analyse en

Logotherapie” in Nederland en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks

of zijdelings verband houdt, of daartoe bevorderlijk kan zijn - alles in de ruimste

zin des woords.

2. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door de ondersteuning van

logotherapeutische praktijken, het verzorgen en het coördineren van opleidingen en het

onderhouden van internationale contacten en al hetgeen in de ruimste zin daarmee verband

houdt.

(De statuten zijn vastgelegd d.d. 10 september 1990 ten kantore van Mr. J.K. Rademakers, notaris

te Leeuwarden)

Statutaire naam: Stichting Nederlands Instituut voor Logotherapie

KvK-nummer: 41003804

Datum oprichting: 10-09-1990

Activiteiten SBI-code: 869299 - overige gezondheidszorg-ondersteunende diensten

11

1.7. Wie mag zich in ons land logotherapeut (FLP-EU) noemen?

De aanduiding Logotherapeut als onderdeel van het geregistreerde Europese handelsmerk is alleen

beschikbaar na het verlenen van de licentie. Voorafgaand aan het verlenen van de licentie en het

verkrijgen van een vestigingscertificaat met de titel logotherapeut zijn vereist:

- het diploma van de basisopleiding logotherapeut, alsmede

- het bewijs van in totaal ten minste 600 studiecontacturen (SCU) in de basisopleiding

- het bewijs van tenminste 900 studiebelastingsuren (SBU) via voordrachten, papers, toetsen,

testen, etc., en

- ten minste 200 SCU in de vervolgopleiding.

Daarnaast is de logotherapeut verplicht jaarlijks 20 SCU te volgen om zijn kennisniveau op een door

ons van tevoren vastgesteld niveau te houden. Dit gebeurt door middel van het volgen van symposia,

bijscholingen en soortgelijke activiteiten bij andere, aan de logotherapie gerelateerde opleidingen,

die PE-punten verstrekken.

Voor Nederland geldt dat ook de opleiding Psychosociale Basiskennis met succes is afgerond. Vanuit

het NILEA / NVLEA pleiten wij tevens voor het behalen van het diploma Medische Basiskennis, maar

dat is facultatief.

12

2. Studenten, cursisten en geïnteresseerden in de basisopleiding Logotherapie

In de basisopleiding tot logotherapeut wordt een onderscheid gemaakt tussen studenten en cursis-

ten.

2.1. Studenten logotherapie

Studenten zijn degenen die tot doel hebben alle blokken en lesdagen te volgen en zodoende opge-

leid worden tot logotherapeut naar de standaard van de FLP-EU. Voor hen zijn de afspraken in deze

studiegids leidend.

2.2. Cursisten logotherapie

Cursisten zijn degenen die hun kennis en vaardigheden willen uitbreiden of ophalen. Zij kunnen deel-

nemen aan een of meer blokken of lesdagen. Van cursisten wordt verwacht dat zij de bij de blokken /

het cluster behorende opdrachten afronden. Bij voldoende resultaat ontvangen cursisten een deel-

certificaat en eventuele PE-punten. De cursisten betalen hetzelfde bedrag per blok als de studenten.

13

3. Toelatingseisen basisopleiding logotherapie en uitzonderingen

Om toegelaten te worden tot deze basisopleiding logotherapie gelden vereisten m.b.t. de persoonlij-

ke geschiktheid, de beroepservaring en het voorafgaand opleidingsniveau. Deze zijn:

a. persoonlijke geschiktheid (te bepalen in een toelatingsgesprek door een leer-logotherapeut); bij

afwijzing kan beroep worden aangetekend d.m.v. een gemotiveerde en beargumenteerde brief

aan het bestuur van NILEA; het bestuur kan dan besluiten een 2e leertherapeut en een bestuurslid

van NILEA een 2e gesprek te laten voeren. Tegen de uitspraak van dit tweetal kan geen bezwaar

worden aangetekend;

b. tenminste 3 jaar beroepservaring (rekenend aan het einde van de opleiding) in een gekwalificeerd

basisberoep - zoals in de professionele werkvelden:

geneeskunde

verpleegkunde

maatschappelijk werk

psychotherapie (en/of andere begeleidingstherapieën)

pastorale zorg

onderwijs, (volwassen-) educatie

coaching, management of andere beroepen waarin men met mensen werkt

Als bewijsgrond kunnen eventueel professionele ervaringen worden beschouwd, die worden

ondersteund door meerjarige vrijwilligersarbeid op een professioneel niveau, op bovengenoemde

werkterreinen ;

c. minimaal een universitair diploma, bij voorkeur op het gebied van Gezondheidszorg of Mens-

wetenschappen. Minimum vereist niveau is minstens een afgeronde opleiding Bachelor (WO) of

diploma HBO of gelijkwaardig. Een academisch denkniveau wordt hiermee verondersteld.

Na toelating tot de opleiding en betaling van het collegegeld heeft de student toegang tot de lessen.

Pas na succesvolle afronding van alle daarvoor benodigde blokken, kan men een diploma verkrijgen.

Uitzonderingen toelatingseisen

Met betrekking tot de punten b. en c. van de criteria zijn in voorkomende gevallen uitzonderingen

mogelijk. Dit ter beoordeling van het bestuur, op voordracht van de leertherapeut(en).

Opschorten of tussentijdse beëindiging van de studie

De student kan tussentijds tot de conclusie komen dat deze opleiding voor hem/haar niet de goede

keuze blijkt. De verplichtingen, verbonden aan de inschrijving voor het betreffende blok, blijven in

dat geval van kracht.

Wanneer door ziekte of andere ingrijpende en belemmerende omstandigheden de student (tijdelijk)

niet kan deelnemen aan de gereserveerde blokken of lesdag(del)en zal in eerste instantie in overleg

met de student worden getracht de lesachterstand in te halen. Mocht dit niet haalbaar blijken, dan

kan worden overgaan tot (gedeeltelijke) restitutie van lesgelden, maar niet voor verblijfskosten.

Indien de leer-logotherapeut of het bestuur besluit dat de student de opleiding (tijdelijk) niet kan

vervolgen op basis van houding, gedrag of gebrek aan geschiktheid zal dit aan hem/haar schriftelijk

worden meegedeeld. Van enige restitutie zal in dat geval geen sprake zijn.

14

4. Belangrijke kenmerken van de basisopleiding logotherapeut

De basisopleiding logotherapie is een postacademische opleiding in de Logotherapie en Existentiële

Analyse naar Viktor E. Frankl.

4.1. De basisopleiding bestaat uit vier clusters

De basisopleiding kent vier theorie-modulen. Voor wat betreft de eerste drie modulen of clusters zijn

deze opgebouwd uit ‘blokken’. Het vierde cluster bestaat uit trainingsdagen / werkdagen & clinics

logotherapie & existentiële analyse. Dit cluster kan in de loop van de opleiding naast de andere clus-

ters opgestart worden. Bij afronding van de vier onderscheiden clusters met voldoende resultaat is

de basisopleiding afgesloten. Vervolgens kan de student worden toegelaten tot de supervisie-fase.

De clusters zijn:

- cluster 1: de basics van de logotherapie (oktober 2019 t/m maart 2020)

- cluster 2: crisispreventie en methoden 1 (maart 2020 t/m september 2020)

- cluster 3: aandoeningen en methoden 2 (oktober 2020 t/m maart 2021)

- cluster 4: verlenen van ondersteuning bij existentiële problemen (vanaf voorjaar 2021)

4.2. Studiebelastingsuren (SBU) en studiecontacturen (SCU) per week

4.2.1. Europese afspraken

Conform de afspraken met de Europese partners is het totaal aantal uren voor de tweejarige basis-

opleiding logotherapeut 1500 uren totaal. Daarvan wordt 600 uur besteed aan studiecontacturen

(SCU) en 900 uur aan studiebelastingsuren (SBU).

4.2.2. De studiebelastingsuren (SBU)

Dit zijn de klokuren die de logotherapeut in opleiding investeert in voorbereiding en nazorg. Dit be-

treft bestuderen van aantekeningen, literatuur, beantwoorden van vragen, becommentariëren van

stellingen, schrijven van papers, bekijken van video’s, bezoeken van conferenties, lezingen, symposia,

e.d.

4.2.3. De studiecontacturen (SCU = 45 minuten)

Voor een studiecontactuur wordt uitgegaan van de 45 minuten. Studiecontacturen zijn de uren die

de logotherapeut in opleiding actief deelneemt aan de colleges. Het is waarschijnlijk onontkoombaar

dat een student een enkele keer de lesdag (deels) zal missen. Gemiste SCU’s dienen evenwel gecom-

penseerd te worden. Dit kan bijvoorbeeld via deelname aan lezingen en conferenties in binnen- of

buitenland. Dit altijd in overleg met de opleiding van NILEA.

4.2.4. Aantal dagdelen per blok

Een blok is een lang weekend van vrijdag t/m zondag. Aanvang van de lessen is op vrijdagochtend 10

uur en het intensieve weekend wordt afgesloten op zondagmiddag 16 uur. Dat betekent dat we acht

dagdelen vervullen in ieder blok. Natuurlijk zullen hierin afwisselende lesactiviteiten met meerdere

docenten plaatsvinden. Per weekend zijn drie of vier docenten/begeleiders betrokken bij de lessen.

15

4.2.5. Uw studiebelasting

De studiebelasting hangt per student uiteraard ook af van de vooropleiding, kennis, ervaring en fy-

sieke conditie. Gemiddeld gaan wij uit van tien uren huiswerk per week.

Vuistregel inzake te bestuderen literatuur

Als vuistregel voor de bestudering van de literatuur wordt uitgegaan van een gemiddelde van zes

pagina’s per uur. Dit gemiddelde is opgebouwd uit:

- vijf pagina’s per uur, voor een Engelstalig artikel in een internationaal wetenschappelijk tijdschrift

met gemiddeld 600 woorden per pagina.

- zeven pagina’s per uur voor wetenschappelijke boeken in het Engels en Duits2 met gemiddeld 600

woorden per pagina

- tien pagina’s per uur voor alle overige literatuur (zie voetnoot)

In deze tabel* treft u het totaal overzicht van te investeren tijd per cluster en per week.

Totaal SBU SCU (45 min) Gemiddelde belasting per

week op basis van 2 jaren

Europese afspraken (FLP-EU)

tweejarige opleiding

1500 900 600

Cluster 1:

de basics van de logotherapie

375 225 160

18 uur

Cluster 2:

crisispreventie en methoden 1

375 225 140

18 uur

Cluster 3:

aandoeningen en methoden 2

375 225 160

18 uur

Cluster 4:

het verlenen van ondersteuning

bij existentiële problemen

375 225 140

18 uur

* In deze tabel is het aantal uren van geïntegreerde zelfervaring verwerkt.

4.3. Tentamens en diplomering basisopleiding logotherapie

In de opleiding staat de grondige bestudering van de fundamenten van de logotherapie in cluster 1

en de uitwerking daarvan in de clusters 2, 3 en 4 centraal. De opleiding is vanuit een stevig theore-

tisch fundament gericht op concrete en praktische toepassingen met oog op de uitoefening van het

vak van logotherapeut. Het fundament wordt gevormd door de denkbeelden van Viktor E. Frankl, de

verdere ontwikkeling daarvan en het internationaal wetenschappelijk onderzoek ernaar.

Vanuit de toepassingen wordt de relatie gelegd met de theorie, zodat beide elkaar kunnen verster-

ken. Beide zijn nodig. Zij kunnen en mogen niet zonder elkaar, want ‘theorie zonder praktijk is

voor genieën en praktijk zonder theorie is voor gekken en dwazen’, aldus Tex Gunning.

2 Waar mogelijk worden de teksten in het Nederlands en Engels aangeboden of wordt een keuze aangegeven

tussen Engelse en Duitse uitgaven.

16

Ieder blok wordt afgesloten met een verwerking betreffende de theorie en de praktische toepassin-

gen daarvan in de vorm van een toets, paper, posterpresentatie of voordracht. Daarbij wordt ener-

zijds uitgegaan van de persoonlijke inbreng en de persoonlijke ervaringen van de studenten en an-

derzijds van cases die vanuit de logotherapiepraktijk aangereikt worden.

Voor wat betreft de afronding van de clusters wordt voor de kwaliteit en de borging daarvan in Euro-

pees verband gewerkt met zo helder mogelijke criteria voor de beoordeling daarvan. Bij de toetsing

wordt gebruik gemaakt van een lijst van eindtermen waarin staat vermeld waar de kandidaat mini-

maal aan moet voldoen om uiteindelijk de titel logotherapeutFLP-EU te mogen gebruiken en als logo-

therapeut kan worden geregistreerd in het register van de NVLEA.

Studenten die de vier clusters van de basisopleiding succesvol hebben afgerond ontvangen een di-

ploma. De eindverantwoordelijkheid voor alle mondelinge en schriftelijke examens ligt bij de exa-

mencommissie van het NILEA. Deze commissie bestaat uit twee bestuursleden en twee externe logo-

therapeuten. Dit diploma geeft toegang tot het laatste deel van de opleiding tot Logotherapeut FLP-EU

,de supervisiefase.

Samenhang en wisselwerking tussen theorie en praktijk

De basisopleiding logotherapie beoogt een praktische en concrete opleiding te zijn, gebaseerd op

een stevig theoretisch fundament. Het fundament wordt gevormd door de Logotherapie en Existen-

tiële Analyse (L&EA) van Viktor Frankl; de verdere ontwikkeling daarvan en het internationaal weten-

schappelijk onderzoek ernaar; de eigenheid van L&EA en de verhouding tot de ontwikkelingen in de

volle breedte van de geestelijke gezondheidszorg.

Viktor Frankl: “De Logotherapie an sich is niet eclectisch – logotherapeuten daarentegen zijn wel

eclectisch. Wij moeten de resultaten van alle ontwikkelingen in het vakgebied ons eigen maken en

toepassen tot heling van de ons toevertrouwde mens.”

Op basis van dat fundament hanteren we de CPS-formule. De opleiding logotherapeut dient Con-

creet, Praktisch en Samenhangend te zijn. Theorie dient zich te vertalen in concrete en praktische

instrumenten en vaardigheden. Het zelf leren werken met de “zintest” om dit nu en later toe te kun-

nen passen eveneens. Vanuit de concrete en praktische toepassingen keren we terug naar het theo-

retisch fundament en bevragen we dat met elkaar.

4.4. Geïntegreerde zelfervaring

Het zelf ervaring opdoen met werkwijzen, methoden en tests is een krachtige manier om ons zaken

eigen te maken. De logotherapeutische zelfervaring komt in de basisopleiding logotherapie niet voor

als apart onderdeel, maar is volledig geïntegreerd. Theorie en praktijk kunnen immers wel onder-

scheiden, maar niet van elkaar gescheiden worden.

Het werken in kleine groepen onder de deskundige begeleiding van leer-logotherapeuten is bij de

geïntegreerde zelfervaring van bijzonder belang. Met het oog op de vorming van kleine groepen

wordt in de basisopleiding gewerkt met co-trainers. De oefeningen komen aan bod in de hele oplei-

ding en in totaal worden er minimaal 100 studiecontacturen besteed aan de oefeningen tijdens de

basisopleiding.

17

4.5. ‘The Dutch Way’: Registeropleiding medische basiskennis en psychosociale basiskennis

Sinds 1 januari 2017 moet elke therapeut in ons land over aantoonbaar voldoende Psychosociale

BasisKennis (PsBK) en/of Medische BasisKennis (MBK) beschikken. Deze diploma’s zijn nodig om in

aanmerking te komen voor vergoeding door de zorgverzekeraars. Voor Logotherapeuten is de PsBK

verplicht en de MBK aanbevolen.

De opleiding aan het Nederlands Instituut voor Logotherapie en Existentieel Analyse biedt niet de

mogelijkheid deze opleidingen binnen de eigen deuren te doen. Hoewel niet iedere aanbieder van de

PsBK een gelijke kwaliteit biedt, worden alle aanbieders wel geacht voldoende kwaliteit te bieden. De

accreditatie wordt afgegeven door CPION (https://www.cpion.nl/) of SNRO (https://snro-

instituut.nl/), die de PLATO-eindtermen toetsen voor de opleidingseisen waaraan medische en psy-

chosociale zorgverleners moeten voldoen om in aanmerking te komen voor vergoeding van hun con-

sulten. Voor de opleiding bij NILEA is elk erkend diploma PsBK akkoord. De huidige studenten Logo-

therapie (2017-2020) gaan gezamenlijk naar dezelfde opleiding. Zij zullen hun ervaringen graag de-

len.

Studenten logotherapie met een geldige BIG-registratie zijn vrijgesteld van één of beide registerop-

leidingen (PsBK en MBK). Ongeveer dezelfde regelingen gelden voor verscheidene andere beroeps-

groepen met een erkende WO of HBO opleiding. Lees hiervoor de volgende informatie.

Voldoet u aan de VGZ eis van medische en/of psychosociale basiskennis?

(Dit gedeelte geldt voor - aanstaande- therapeuten die vrijstelling kunnen krijgen van de PsBK)

Onderstaande eisen gelden vanaf 1 januari 2017 op het gebied van Medische of Psychosociale Basis-

Kennis.

Door de zorgverzekeraars is voor de nu werkende therapeuten bepaald, dat zij voor 30 september

2016 in het bezit moesten zijn van een diploma van één van de onder de onderstaande opleidingen

om voor vergoeding in aanmerking te komen. Let op! Het betreft hier alleen vrijstelling voor de ba-

siskennisopleiding en niet voor de beroepsopleiding.

- Werken zij met de menselijke geest (gesprekstechnieken)? Dan moeten zij voldoen aan de eisen

omtrent Psychosociale BasisKennis (PsBK).

- Werken zij zowel lichaamsgericht als met de menselijke geest? Dan moeten zij voldoen aan de eisen

betreffende Medische BasisKennis (MBK) én PsBK.

18

erkende opleidingen MBK erkende opleidingen PsBK

Wilt u zekerheid hebben of uw vooropleiding toegang geeft tot het lidmaatschap van beroepsorgani-

saties als de NVPA of VMP (Vereniging Modaliteiten Psychotherapie) om toegang te verkrijgen tot

vergoedingen voor uw cliënten bij de ziektekostenverzekeraars, neem dan contact op met deze be-

roepsverenigingen.

https://nvpa.org/

Contactformulier: https://nvpa.org/formulier/3

Hierin staat ook de informatie over de ‘CV-check’

https://vmpsy.nl/

https://vmpsy.nl/word-lid.html

Het Centrum Post Initieel Onderwijs Nederland (CPION) is sinds 2013 belast met het toetsen van de

basisopleidingen in de alternatieve zorg. De opleidingseisen hiervoor zijn opgesteld door PLATO (Plat-

form Onderwijs, Opleiding en Organisatie) van de Universiteit Leiden, in opdracht van de zorgverze-

keraars.

Alle benodigde informatie over de opleidingen Medische Basiskennis (MBK) en Psychosociale Basis-

Kennis (PsBK) staat op de site: www.cpion.nl/Page/Basiskennis

https://nvpa.org/

https://nvpa.org/formulier/3

https://vmpsy.nl/

19

4.6 Excursie Wenen, met o.a. bezoek aan het Viktor Frankl Centrum, Sigmund Freud Museum

Op het adres Mariannengasse 1 in Wenen woonde de neuroloog en psychia-

ter Viktor Frankl, oprichter van de Logotherapie als de "Derde Weense School

voor Psychotherapie" tot zijn dood in 1997. Daar voltooide hij zijn stellingen

over de mens als een spiritueel begaafd wezen, dat tegenspoed net zo lang

kan verdragen en trotseren als hij de Zin in het eigen leven kan vinden. Van-

daag is deze leef-plek van Frankl een inspirerend museum waar bezoekers

stap voor stap kennis maken met de fijne kunst van zijn psychotherapie; meer

te weten komen over hun eigen kansen en mogelijkheden dan enkel de loop-

baan en levensweg van een geniaal mens.

Buiten het verplichte curriculum maken wij tweejaarlijks als studenten

een studiereisje naar de geboortestad van Freud, Adler en Frankl. De

stad die zo ook de geboortestad werd van hun respectievelijke psy-

chotherapeutische scholen. Natuurlijk brengen we dan een uitgebreid

bezoek aan zowel het huis van Viktor Frankl als dat van Sigmund

Freud—allebei nu musea.

Breng alvast een virtueel bezoekje aan het museum via:

www.franklzentrum.org

En voor het Freud Museum: www.freud-museum.at

http://www.franklzentrum.org/

http://www.freud-museum.at/

20

5. Cluster 1: de basics van de logotherapie


In het eerste cluster staan het leven, het werk en de denkbeelden van Viktor E. Frankl centraal. We

besteden aandacht aan de fundamenten van de logotherapie. Met het oog op een succesvol vervolg

van de studie en voor het werk als logotherapeut dient de inhoud van dit cluster zeer goed gekend te

worden: Niemand vaart immers wel zonder kennis. Het cluster bestaat uit vijf blokken: historische

aspecten; de onvoorwaardelijke mens; de naar zin-strevende mens; de lijdende mens en de verbor-

gen mens. Wij beloven u een prachtige ervaring door ons gezamenlijk te verdiepen in de belangrijk-

ste denkbeelden van Viktor E. Frankl. Daarvoor maken we gebruik van o.a. literatuur, video’s, colle-

ges en dialoog.

5.2. BLOKKEN: Overzicht van cluster 1: de basics van de logotherapie

Blok 1: Historische aspecten

- Leven en werk van Viktor E. Frankl (1905 - 1997)

- De pionierstijd van de Logotherapie

- Positiebepaling van de Logotherapie en Existentiële Analyse ten opzichte van andere

psychotherapie richtingen

- Transdisciplinaire verdere ontwikkelingen op het gebied van toegepaste Logotherapie en

Existentiële Analyse

Blok 2: De onvoorwaardelijke mens

- Vrijheid en verantwoordelijkheid

- Eenheid en heelheid van de mens

- Mentale mogelijkheden en middelen van de mens (weerbaarheid / kracht van de geest,

kracht om te veranderen)

- De Persoon en zijn onvervreemdbare waardigheid

- Karakter en persoonlijkheid

- het zelfhelend vermogen van de ‘totale mens’ (o.a. ook Hippocrates)

- Humor als therapeutisch instrument

Blok 3: De naar zin-strevende mens

- Trans-subjectieve zin als hetgeen dat het verschil maakt

- Frankl's Zin-theorie

- Geweten als Zin-orgaan

- Processen van zingeving of betekenisvinding: perceptie en realisatie

- Drie wegen tot Zin: creatieve waarden, belevingswaarden, instellingswaarden

Blok 4: De lijdende mens

- Het Existentiële vacuüm

- Het lot en de vrijheid tot stellingname

- Zelfdistantie en zelftranscendentie als antropologische basisfenomenen

- Tragische Triade: Lijden - Schuld – Dood

21

Blok 5: De verborgen mens

- Het instinctieve onbewuste

- Het geestelijke onbewuste (ethisch, esthetisch, religieus, filosofisch)

- intuïtie als therapeutisch instrument

5.3. Literatuur, video’s, cluster 1: de basics van de logotherapie

Vooraf

- Verreweg de meeste literatuur is in het Nederlands beschikbaar.

- Waar het niet anders kan, wordt de literatuur aangeboden in het Engels of Duits.

- De meeste literatuur wordt u aangeboden via Dropbox. Aan het begin van het cluster ontvangt

u uw toegangscode.

- U kunt als student gebruikmaken van de zeer uitgebreide (digitale) bibliotheek met daarin vele

boeken en artikelen van en over Viktor E. Frankl.

- Voor de grondige bestudering van de literatuur wordt er voor uw studiebelasting gewerkt

met de eenheid van ongeveer zes bladzijden per uur. Dit is uiteraard afhankelijk van de lay-out,

mate van diepgang en complexiteit van de te bestuderen stof.

Verplichte literatuur en video’s per blok

Studenten ontvangen per mail voorafgaande de start van het cluster de informatie over de verplichte

literatuur en de video’s per blok.

Frankl's meer dan 40 boektitels zijn verschenen in tenminste 26 talen. Volgens een onderzoek

indertijd van de United States Library of Congress is Frankl's boek "Man's Search for Meaning" een

van de tien meest invloedrijke boeken onder de 'lifetime readers' in Amerika.

5.4. Studiebelasting cluster 1: de basics van de logotherapie

De studiebelasting bedraagt bij het volledig meedoen aan het opleidingsprogramma ongeveer tien

uur per week voor voorbereiding en nawerk, afgezien van de actieve deelname aan de blokken (lan-

ge weekenden). De voorbereiding en het nawerk betreft bestuderen van aantekeningen, bestuderen

van literatuur, beantwoorden van vragen, becommentariëren van stellingen, schrijven van papers,

bekijken van video’s, bezoeken van conferenties e.d. Voor het bestuderen van literatuur wordt uit-

gegaan van gemiddeld zes bladzijden per uur en voor het schrijven van een paper wordt (per cluster)

uitgegaan van 40 uur.

‘Our main motivation for living is

our will to find meaning in life.’ Viktor Frankl

22

5.5. Afronding van de Blokken van Cluster 1: de basics van de logotherapie

Kern van de afronding: zonder kennis vaart niemand wel en zonder toegepaste kennis ook niet.

In Cluster 1 wordt vooral een stevige theoretische basis gelegd, die voor het vervolg van de opleiding

van groot belang is. Daarnaast worden natuurlijk de eerste praktische ervaringen al opgebouwd.

Zowel om het eigen proces te kunnen toetsen, als de opleiders inzicht te geven in het ontwikkelings-

traject van de student is het belangrijk verschillende toetsingsmomenten in te bouwen in de oplei-

ding. Deze vinden deels plaats tijdens de werkdagen in de verschillende blokken; deels via opdrach-

ten in de perioden tussen de verschillende blokken.

De verwerking van ieder Blok bestaat uit de deelname aan de werkdagen op locatie en het ‘huis-

werk’.

De afronding van ieder Blok bestaat uit de beoordeling van het ingeleverde werk en leidt - bij vol-

doende resultaat - tot de toekenning van het deelcertificaat voor het betreffende blok.

De afronding van alle bij dit Cluster horende Blokken levert een deelcertificaat op voor het hele Clus-

ter.

De afronding van alle vier Clusters leidt tot de toekenning van het eindcertificaat voor de Basisoplei-

ding Logotherapie en Existentiële Analyse.

In Cluster 1 wordt met verschillende toetsingsvormen gewerkt:

- tentamen met open vragen en gesloten vragen m.b.t. kennis van en inzicht in de fundamenten van

het werk van Dr. Viktor E. Frankl.

- posterpresentatie over paper of voordracht voor medestudenten. Richtlijnen voor de

posterpresentatie of lezing ontvangt u tijdens het eerste cluster.

- paper (vier bladzijden) op basis van zelf ingebrachte privésituatie, situatie in de werkkring of situatie

in de samenleving waarin een of meer onderdelen van de inhoud van cluster 1 worden verwerkt.

Inhoud moet duidelijke meerwaarde hebben voor de student zelf. Richtlijnen voor de paper

ontvangt u tijdens het eerste cluster.

5.6. Docenten cluster 1: de basics van de logotherapie

In paragraaf 11.3 is een overzicht van de docenten opgenomen. Enkelen daarvan zullen bij waarvan

enkele bij dit cluster betrokken zijn.

5.7. Data, tijden en locatie Cluster 1: de basics van de logotherapie

Zie hiervoor het uitgebreide inschrijfformulier aan het eind van de studiegids en/of het overzicht op

onze website: http://viktorfrankl.nl/contact.htm

5.8. Kosten van de Blokken in Cluster 1: de basics van de logotherapie

Zie voor de kosten voor elk Blok binnen dit Cluster het uitgebreide inschrijfformulier aan het eind van

de studiegids en/of het overzicht op onze website: http://viktorfrankl.nl/contact.htm

De kosten van de te bestuderen literatuur voor dit cluster zijn beperkt. De digitale literatuur en rea-

ders zijn inclusief en overige literatuur wordt tegen kostprijs aangeboden.

‘Tussen stimulus en respons bevindt zich een ruimte.

In deze ruimte ligt onze macht om ons antwoord te kiezen.

In onze respons liggen onze groei en onze vrijheid’

- Viktor Frankl -

http://viktorfrankl.nl/contact.htm


23

6. Cluster 2: Aandoeningen en methoden 1

6.1. Vooraf

In het tweede cluster wordt verder gewerkt op de fundamenten van de logotherapie. Het cluster

bestaat uit twee hoofdonderdelen: aandoeningen en methoden 1. Waar mogelijk worden in dit clus-

ter aandoeningen en methoden geïntegreerd om theorie en praktijk optimaal met elkaar te verbin-

den. De inhoud van dit cluster dient voor het werk als logotherapeut zeer goed gekend te worden.

Het zijn juist deze aandoeningen waar de logotherapeut in de praktijk veelvuldig mee te maken krijgt.

In dit cluster wisselen we theorie en praktijk frequent af en leert u gebruik te maken van methoden

en deze toe te passen in uw eigen situatie. Daarvoor maken we gebruik van literatuur, video’s, colle-

ges, dialoog, assessments en (live) casuïstiek.

6.2. BLOKKEN: Overzicht van cluster 2: aandoeningen en methoden 1

Blok 1: Logotherapie & Diagnostische Classificatie I (DSM / ICD)

Logotherapie vs. Existentiële Analyse

Mogelijkheden en beperkingen van logotherapeutische crisisinterventie

als onderdeel van een multimodale therapeutische setting

Frankl en zijn Theorie en Therapie der Neurosen

DSM en Ziektebegrip

Psychopathologische kaders

Blok 2: Logotherapie & Diagnostische Classificatie II (DSM / ICD)



De Psychische realiteit over psychiatrie als wetenschap

Indicaties en contra-indicaties met betrekking tot aandoeningen

Blok 3: Oefenen binnen de Existentiële Driehoek I

Waarden-georiënteerde verbeelding en methoden voor logotherapeutische interventies

Existentiële Assessments

Waardenster

Familie Mythe

Blok 4: Oefenen binnen de Existentiële Driehoek II



Werken met Filmtherapie in de Logotherapie

24

Inhoud:

Aandoeningen

- Institutionele opdrachten en verantwoordelijkheden

- Mogelijkheden en beperkingen van logotherapeutische crisisinterventie als onderdeel van

een multimodale therapeutische setting

- Inleiding tot de classificerende diagnose:

- schizofrenie en andere psychotische stoornissen

- stemmingsstoornissen

- angststoornissen

- aanpassings- en stress-stoornissen

- verslaving

- eetstoornissen

- persoonlijkheidsstoornissen

- psychogene slaap- en seksuele stoornissen met case studies uit de logotherapeutische

praktijk inzake begeleiding, advies en behandeling in alle fasen van de ziektegeschiedenis:

klinische en poliklinische behandeling, psycho-educatie, secundaire preventie, revalidatie,

nazorg en langdurige zorg.

- Land-specifieke juridische kwesties in de behandeling van psychische aandoeningen

Methoden 1

- Bibliotherapie, muziektherapie, beeldende therapie en filmtherapie

- Existentiële Analyse

- Waarden-georiënteerde verbeelding en methoden voor logotherapeutische interventies

- Indicaties en contra-indicaties met betrekking tot aandoeningen

- Diagnostische en existentiële assessments

Geïntegreerde Zelfervaring / Supervisie / Intervisie

6.3. Verplichte en aanbevolen literatuur en video’s

Vooraf




u uw toegangscode.

- U kunt als student gebruikmaken van de zeer uitgebreide (digitale) bibliotheek inzake de








25

6.4. Studiebelasting cluster 2: aandoeningen en methoden 1



ge weekenden). De voorbereiding en het nawerk betreft het bestuderen van aantekeningen, het

bestuderen van literatuur, het beantwoorden van vragen, het becommentariëren van stellingen, het

schrijven van papers, het bekijken van video’s, het bezoeken van conferenties e.d. Voor het bestude-

ren van literatuur wordt uitgegaan van gemiddeld zes bladzijden per uur en voor het schrijven van

een paper wordt (per cluster) uitgegaan van 40 uur.

6.5. Afronding van de Blokken van Cluster 2: aandoeningen en methoden 1



ding. De verwerking van ieder Blok bestaat uit de deelname aan de werkdagen op locatie en het

‘huiswerk’. De afronding van ieder Blok bestaat uit de beoordeling van het ingeleverde werk en - bij

voldoende resultaat - de toekenning van het deelcertificaat voor het betreffende blok.


ter.



6.6. Docent(en) cluster 2: aandoeningen en methoden 1

In paragraaf 11.3 is een overzicht van de docenten opgenomen waarvan er enkele bij dit cluster be-

trokken zijn.

6.7. Data, tijden en locatie cluster 2: aandoeningen en methoden 1



6.8. Kosten van de Blokken in Cluster 2:







26

7. Cluster 3: crisispreventie en methoden 2

7.1. Vooraf

Het derde cluster bestaat uit twee hoofdonderdelen: crisispreventie en methoden 2. Waar mogelijk

worden methoden geïntegreerd in het blok crisispreventie om theorie en praktijk optimaal met el-

kaar te verbinden. De inhoud van dit cluster dient voor het werk als logotherapeut zeer goed gekend

te worden. In dit cluster wisselen we theorie en praktijk frequent af en leert u gebruikmaken van

methoden en deze toepassen in uw eigen situatie. Daarvoor maken we gebruik van literatuur, vi-

deo’s, colleges, dialoog, assessments en (life)casuïstiek

7.2. BLOKKEN: Overzicht van cluster 3 crisispreventie en methoden 2 (Existential Big Five 3)

Blok 1. Zinloosheid

Zin-dimensie van existentiële leegte-psychische problemen en stoornissen

Analyse van- en kritiek op de tijdsgeest vanuit logotherapeutisch perspectief.

Logotherapie in de wegen tot zinvinding

Logotherapie in de verslavingspreventie

Blok 2. Eindigheid

Logotherapie rond het levenseinde

Lifestyle en levensweg

Besluitvorming: vermogen en wilskracht

Blok 3. Schuld

Zin-dimensie van werk en creativiteit

Werkloosheid vanuit logotherapeutisch-existentieel-analytisch perspectief

Logotherapeutische studie-en beroepskeuzevoorlichting

Blok 4. Isolatie

Zin-dimensie van seksualiteit, liefde en familie

Logotherapie in de begeleiding van relaties en gezinnen

Blok 5. Identiteit

Psychohygiëne en immuniteit

Leiderschap

Inhoud:

Crisispreventie

- Existentiële leegte als een oorzaak van psychische problemen en stoornissen

- Lifestyle en levensweg

3 Het begrip ‘Existential Big Five’ werd ingevoerd door Sander Koole, VU Amsterdam, Tom Pyszczynski, Univer-

sity of Colorado & Jeff Greenberg, University of Arizona

27

- Psychohygiëne en Immuniteit

- Besluitvorming: vermogen en wilskracht

- Analyse en kritiek op de tijdgeest

- Zin-dimensie van seksualiteit, liefde en familie

- Zin-dimensie van werk en creativiteit

- Werkloosheid vanuit logotherapeutisch-existentieel-analytisch perspectief

- Wegen tot zin-vinding

- Logotherapie in verslavingspreventie

- Logotherapie in de begeleiding van relaties en gezinnen

- Logotherapie in de studie-en beroepskeuzevoorlichting

Methoden 2

- Vormen van het zin-georiënteerde gesprek

- Paradoxale Intentie en de klinische betekenis van humor

- Dereflectie

- Instellingsmodulatie / instellingsverandering

- Klinische betekenis van Humor

- Ontspanningstechnieken

- Bibliotherapie, muziektherapie, beeldende therapie (gebruik van media)

- Existentiële Analyse

- Waarden-georiënteerde verbeelding en/of andere voorbeelden van methoden,

die de ontwikkeling van logotherapeutische interventies illustreren


- Diagnostische en existentiële assessments (inleiding: 4DKL, HEXACO-PI-R, UBOS, UWES, Enneagram)



Vooraf




u uw toegangscode.









28

7.4. Studiebelasting cluster 3: crisispreventie en methoden 2



ge weekenden). De voorbereiding en het nawerk betreft het bestuderen van aantekeningen, het

bestuderen van literatuur, het beantwoorden van vragen, het becommentariëren van stellingen, het

schrijven van papers, het bekijken van video’s, het bezoeken van conferenties e.d. Voor het bestude-

ren van literatuur wordt uitgegaan van gemiddeld zes bladzijden per uur en voor het schrijven van

een paper wordt (per cluster) uitgegaan van 40 uur.

7.5. Afronding van de Blokken van Cluster 3: crisispreventie en methoden 2



ding.


werk’. De afronding van ieder Blok bestaat uit de beoordeling van het ingeleverde werk en - bij vol-

doende resultaat - de toekenning van het deelcertificaat voor het betreffende blok.


ter.



7.6. Docent(en) cluster 3:

In paragraaf 11.3 is een overzicht van de docenten opgenomen, waarvan er enkele bij dit cluster be-

trokken zijn.

7.7. Data, tijden en locatie cluster 3: crisispreventie en methoden 2



7.8. Kosten van de Blokken in Cluster 3







29

8. Cluster 4: ondersteuning bij existentiële problemen

TRAININGS- / WERKDAGEN & CLINICS LOGOTHERAPIE & EXISTENTIËLE ANALYSE

Anders dan bij de blokken in de andere clusters worden de lessen van Cluster 4 op niet-

aaneengesloten dagen gehouden. Het betreft hier tenminste twee-en-twintig dagdelen met een

(kort) theoriegedeelte en verder praktische oefeningen. Na afronding van het complete Cluster 1

(een grondige kennismaking met de ‘inleiding in de Logotherapie en Existentiële Analyse en Viktor

Frankl’ en de ‘Antropologie) kan worden begonnen met deelname aan deze werkdagen.

De training & werkdagen hebben verschillende vormen:

- interactieve colleges en clinics in samenwerking met beroepsverenigingen (NAP, NVPA etc.),

- werkdagen in kleine groepen

deze dag(del)en zijn tevens toegankelijk voor professionals als bijscholing (PE-punten). Dat betekent

dat het ook voor opgeleide Logotherapeuten ook na afronding van de studie mogelijk is om zich te

blijven trainen.

De prijzen voor de trainings- of werkdagen kunnen variëren, afhankelijk van het aanbod, de grootte

van de groep en de locatie. Richtprijs voor een dagdeel ligt tussen de € 30,- en € 50,-.

8.1. Vooraf

In het vierde cluster wordt grondig aandacht besteed aan het terrein van de existentiële problemen.

Problemen waar de logotherapie van grote en vaak doorslaggevende betekenis kan zijn voor de me-

demens in nood.

8.2. Trainings- / Werkdagen & Clinics Logotherapie & Existentiële Analyse:

Overzicht van de thema’s in Cluster 4: ondersteuning bij existentiële problemen

- "Medische zielzorg " door V. E. Frankl

- De mens in grenssituaties: sterfelijkheid, aanvechtingen, schuld

- Omgaan met onveranderbaar waardeverlies: partner, gezondheid, kwaliteit van leven

- Zin-infarct (term Peter Sloterdijk) en Preventie

- Problemen van schuld en schaamte, wroeging en vergeving

- De tijdproblematiek met betrekking tot het verleden, heden en toekomst

- Stadia van het leven en de mogelijkheden van betekenis (Existentiële Analyse van de levensfasen)

- Logotherapie bij zelfmoordpreventie

- Verwerking van het verleden / optimisme betreffende het verleden

- Existentiële ‘life balance’

Inhoud

Methoden

- Vormen van het zin-georiënteerde gesprek (o.a. socratische dialoog, Existentiële gesprek)

- Paradoxale Intentie

- Betekenis van Humor als Mobilisatie van Salutogenese

- Dereflectie

- Instellingsmodulatie / instellingsverandering

30

- Ontspanningstechnieken (autogene training, progressieve relaxatie, Guided Affective Imagery, enz.)

- Bibliotherapie, muziektherapie, beeldende therapie (gebruik van media)

- Existentiële Analyse (Analyse van de concrete situatie met het oog op de zin-mogelijkheden,

ook als gesprek)

- Waarden-georiënteerde verbeelding en/of andere voorbeelden van methoden,

die de ontwikkeling van logotherapeutische interventies illustreren


Begeleiding bij het Existentiële problemen

- "Ärztliche Seelsorge" door V. E. Frankl

- De mens in grens situaties: sterfelijkheid, aanvechtingen, schuld

- Omgaan met onveranderlijk waardeverlies (partner, gezondheid, kwaliteit van leven)

- Zin als persoonlijke openheid voor de eigen situatie en de daaruit voortvloeiende mogelijkheden

- Problemen van schuld en schaamte, wroeging en vergeving

- Problemen van de tijdgeest met betrekking tot het verleden, heden en toekomst

- Stadia van het leven en de mogelijkheden van betekenis (Existentiële Analyse van de levensfasen)

- Logotherapie bij zelfmoordpreventie

- Verwerking van het verleden / optimisme betreffende het verleden

- Existentiële ‘life balance’



Vooraf



- De meeste literatuur wordt u aangeboden via Dropbox. Aan het begin van het cluster ontvangt u

uw toegangscode.









8.4. Studiebelasting cluster 4: ondersteuning bij existentiële problemen


uur per week voor voorbereiding en nawerk, afgezien van de actieve deelname aan de Trainings- /

Werkdagen & Clinics Logotherapie & Existentiële Analyse. De voorbereiding en het nawerk betreft

het bestuderen van aantekeningen, het bestuderen van literatuur, het beantwoorden van vragen,

31

het becommentariëren van stellingen, het schrijven van papers, het bekijken van video’s, het bezoe-

ken van conferenties, e.d. Voor het bestuderen van literatuur wordt uitgegaan van gemiddeld zes

bladzijden per uur en voor het schrijven van een paper wordt (per cluster) uitgegaan van 60 uur.

8.5. Afronding van de Blokken van Cluster 4: ondersteuning bij existentiële problemen



ding.


werk’. De afronding van ieder Blok bestaat uit de beoordeling van het ingeleverde werk en - bij vol-

doende resultaat - de toekenning van het deelcertificaat voor het betreffende blok.


ter.



De basisopleiding Logotherapie en Existentiële Analyse wordt afgesloten met een scriptie of artikel,

dat deels een persoonlijke verwerking van het in de opleiding ontdekte thematiek is en weergeeft

wat in de opleidingstijd, zowel in theoretisch opzicht als in de praktische verwerking en toepassing

gevonden is. Deze opdracht zal de eigen bijdrage van de student zijn om Viktor Frankl’s Logotherapie

en Existentiële Analyse verder te dragen. Instructies voor het opzetten van scriptie of artikel worden

in de opleiding verstrekt; voorbeelden van deze verwerkingen van eerdere studenten zijn beschik-

baar.

8.6. Docent(en) cluster 4: ondersteuning bij existentiële problemen

In paragraaf 11.3 is een overzicht van de docenten opgenomen waarvan enkele bij dit cluster betrok-

ken zijn.

8.7. Data, tijden en locatie cluster 4: ondersteuning bij existentiële problemen



8.8. Kosten van de Blokken in Cluster 4: De kosten van de te bestuderen literatuur voor dit cluster







32

9. De vervolgopleiding,

nodig voor de vestigingslicentie logotherapeut FLP-EU

- Voor studenten die geslaagd zijn voor de basisopleiding logotherapie is een vervolg mogelijk.

Voor de abituriënten van de basisopleiding die werkzaam willen zijn als logotherapeut FLP-

EU is deze vervolgopleiding een vereiste. De aanduiding Logotherapeut als onderdeel van het

geregistreerde Europees handelsmerk is alleen beschikbaar na het verlenen van de licentie.

Voorafgaand aan het verlenen van de licentie en het verkrijgen van een vestigingscertificaat

met de titel logotherapeut is vereist:

- het diploma van de basisopleiding logotherapeut alsmede

- het bewijs van in totaal ten minste 600 studiecontacturen (SCU) in de basisopleiding;

- ten minste 200 SCU is vereist in de vervolgopleiding

- voor Nederland geldt dat ook de cursus Psychosociale Basiskennis met succes zijn afgerond,

voor hen die geen vrijstelling hebben verkregen (zie hiervoor 4.5. ‘The Dutch Way’)

De vervolgopleiding logotherapie is qua studiecontacturen een stuk korter dan in de basisopleiding.

Vanuit ons land hebben wij meegewerkt aan het curriculum voor deze vervolgopleiding.

Het programma bestaat uit meerdere onderdelen.

- Praktijkgerichte verdieping / methoden

- Geïntegreerde supervisie

- Speciale cursussen

- Aanvullende cursussen

9.1. Praktijkgerichte verdieping / methoden

De vervolgopleiding biedt logotherapeuten een praktisch-gerichte verdieping van de opgedane ken-

nis in de basiscursus. De leer-logotherapeuten bieden in dit kader verschillende modules met onder-

werpen, de inhoud en oefeningen aan. Deze modules vormen een fundamentele aanvulling voor de

uitoefening van het beroep logotherapeut. In de vervolgopleiding wordt op de persoonlijke instelling

in verhouding tot het beroep gereflecteerd en worden de mogelijkheden voor praktische toepassing

van Logotherapie en Existentiële Analyse in werksituaties / settingen verkend en verdiept.

De seminars richten zich op de professionele werkvelden voor logotherapeutisch gekwalificeerde

professionals. Het doel van de vervolgopleiding is om de kennis van het huidige beroep van de stu-

dent vanuit een logotherapeutisch perspectief te verhelderen. Als zodanig zijn deze cursussen altijd

een intensieve beroep-gerelateerde zelfervaring en gebaseerd op stellingname in de beroepspraktijk.

In de vervolgopleiding wordt mogelijk de weg vrijgemaakt voor verdere specialisaties binnen de Lo-

gotherapie en Existentiële Analyse.

De op verschillende werkterreinen gerichte seminars helpen om persoonlijke vaardigheden te ont-

dekken en verder te ontwikkelen. Het betreft de vaardigheden die voor logotherapeuten van belang

zijn in het dagelijks leven en maatschappelijk belangrijke werksituaties.

Tijdens de praktijk gerelateerde verdieping schrijven de deelnemers een paper over een logothera-

peutisch specialisme. Het paper moet in elk geval een praktische relevantie hebben.

33

9.2. Geïntegreerde supervisie

Het supervisieproces wordt geleid door supervisoren.

De supervisoren zijn bereid om het voor iedere deelnemer mogelijk te maken om tien eigen cases in

kleine groepen uiteen te zetten en te bespreken. Dit kan ook het ontwerp van een logotherapeutisch

project betreffen. Aan het eind van de supervisieperiode levert elke deelnemer een dossier met

zijn/haar tien case studies in. Als alternatief kan ook de beschrijving van een logotherapeutisch pro-

ject, waaronder een aantal gevalsbeschrijvingen worden ingediend. Ook wordt een scriptie over een

logotherapeutisch specialisme geschreven.

Het NILEA legt de cases en de scriptie ter beoordeling voor aan een neutrale co-beoordelaar. Dit is bij

voorkeur een lid van de wetenschappelijke raad van de FLP-EU.

9.3. Speciale cursussen op het gebied van Logotherapie en Existentiële Analyse.

De speciale cursussen kunnen en moeten - waar mogelijk - worden vergezeld van passende praktijk-

plaatsingen. Bij het ontbreken van specialistische kennis kan worden samengewerkt met onze Euro-

pese partners.

Speciale cursussen4 in Europees verband zijn:

9.3.1. Onderzoeksprojecten (kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden)

9.3.2. Specialisaties aan specifieke doelgroepen (bv. kinderen, adolescenten, koppels, gezinnen,

senioren, bepaalde groepen patiënten in of na een medische behandeling)

9.3.3. Specialisaties in bepaalde stressvolle gebeurtenissen of omstandigheden (bijvoorbeeld

migratie, asiel, werkloosheid)

9.3.4. Logotherapeutische specialisaties op gebieden, zoals:

9.3.4.1. Logotherapie in de geneeskunde (in de psychiatrie en andere medische specialis-

men), in de psychotherapie en andere curatieve therapieën

9.3.4.2. Logotherapie als een stimulans voor de psychische gezondheid, psycho-educatie en

gezondheidsvoorlichting (in de context van multimodale therapieën en in het kader

van primaire, secundaire en tertiaire preventie)

9.3.4.3. Logotherapie tijdens de wachtfase voor een therapieplek

9.3.4.4. Logotherapie bij medisch geïdentificeerde therapieresistentie, zoals aangegeven

onder 9.3.4.1.

9.3.4.5. Logotherapie in de verpleging en in de zorg voor patiënten met een langdurige

verhoogde behoefte aan zorg

9.3.4.6. Logotherapie bij overlijden en rouwverwerking

9.3.4.7. Logotherapie als impuls in het ontwerp van recreatieve projecten,

ontmoetingsplaatsen en woongemeenschappen

9.3.4.8. Logotherapie als impuls voor kunstprojecten (" Kunst in de sociale omgeving") en als

het fundament van kunstzinnige therapieën

9.3.4.9. Logotherapie als onderdeel van het gemeente- of stadsdeelbestuur, hulp bij zelfhulp

(empowerment) en de ondersteuning van zelfhulpgroepen

9.3.4.10. Logotherapie als een fundament voor maatschappelijk werk met inbegrip van

sociale begeleiding

9.3.4.11. Logotherapie bij kinderen jeugdbescherming

4 Wijzigingen voorbehouden.

34

9.3.4.12. Logotherapie in de pastorale zorg (Territoriale en Categoriale geestelijke zorg,

bijvoorbeeld ziekenhuis-, gevangenis-, bedrijfshulpverlening, telefonische

hulpdienst)

9.3.4.13. Logotherapie als basis voor coaching en conflictbemiddeling

9.3.4.14. Logotherapie in het kader van coaching en supervisie

9.3.4.15. Logotherapie in opvoeding en onderwijs, pedagogische begeleiding en de

schoolpsychologische begeleiding

9.3.4.16. Logotherapie als basis voor levenslang leren en volwassenenonderwijs

9.3.4.17. Logotherapie in beroepskeuzevoorlichting en beroepsopleiding

9.3.4.18. Logotherapie in werk en bedrijfsleven (management, leiderschap, human

resources, arbeidsbemiddeling, enz.)

9.4. Aanvullende cursussen

Introductie in met het mensbeeld van de Logotherapie verenigbare methoden, zoals:

9.4.1. Methoden vanuit gedrags-en leertheorie gefundeerde gedragstrainingen

9.4.2. Methoden van psychodynamische psychotherapie

9.4.3. Methoden van de persoon-gecentreerde psychotherapie

9.4.4. Methoden van systemische therapie

9.4.5. Methoden van de humanistische benadering in de psychotherapie

9.4.6. Methoden van creatieve therapieën (muziektherapie, beeldende therapie,

danstherapie, filmtherapie enz.)

9.4.7. Counseling: methoden en coaching

9.4.8. Onderwijs-en trainingsmethoden

9.4.9. Methoden van waarden- en zin-georiënteerd management

35

10. Het handhaven van de vestigingslicentie logotherapie

In Europees verband is afgesproken dat per kalenderjaar tenminste 20 studiecontacturen (één SCU =

45 minuten) vereist zijn voor het handhaven van de licentie. Deze eis is gekoppeld aan de bereidheid

tot permanente vorming en professionele betrokkenheid bij de Logotherapie en Existentiële Analyse.

Daarmee wordt dan o.a. voldaan aan de NAP-eisen, zoals die gelden voor de ECP-ers en/of de be-

roepsverenigingen.

De studenten van de opleiding tot logotherapeut kunnen zich inschrijven het RBCZ-register. Zie

https://www.rbcz.nu/index.html

De deelname aan andere bijzondere of aanvullende cursussen, zoals de deelname aan logotherapie-

congressen en -workshops worden vastgelegd. De aanwezigheidsuren bij de deelname aan commis-

sies van logotherapeutische verenigingen of in een bijscholing kunnen ook worden gedocumenteerd.

Ook kan worden deelgenomen aan een opleiding van andere instellingen die relevant zijn voor het

professionele werkterrein van de logotherapeut. Alle urenstaten worden gedocumenteerd in een

studieboek van NILEA/NVLEA.

36

11. Gegevens FLP-EU partner in Nederland

11.1. Leden van de Raad van Aanbeveling

De leden van de Raad van Aanbeveling worden geconsulteerd door de bestuursleden.

Zij worden goed op de hoogte gehouden van de gang van zaken.

11.2.1. Bestuursstructuur Stichting NILEA

Het bestuur van de Stichting NILEA hanteert het Raad van beheermodel (‘One Tier’).

Op die titel kan de (algemeen) directeur allerlei bestuurlijke taken en bevoegdheden uitoefenen

waarover hij verantwoording aflegt aan het algemeen bestuur, dat optreedt als toezichthoudend

orgaan. Het bestuur blijft wel als geheel verantwoordelijk naar buiten. De (algemeen) directeur is dus

tegelijk lid van het bestuur en uitvoerder van het bestuursbeleid.

11.2.2. Bestuursleden NILEA

De bestuursleden zijn deskundigen uit verschillende specialismen.

Zij ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden.

Met oog op de continuïteit is de zittingsperiode zes jaar. Na deze periode kan de termijn met zes jaar

worden verlengd. Indien een bestuurslid stopt met zijn werkzaamheden wordt door de voorzitter in

overleg met de overige bestuursleden een plaatsvervanger gezocht.

De bestuursleden voor de periode 2017 – 2023 zijn:

Voorzitter (vacant)

drs. F.-J. Nesselaar RA (secretaris-penningmeester) T: 06-21252325; E: [email protected]

Fred-Jan Nesselaar, is Associate Partner bij Ernst & Young Advisory Netherlands LLP en heeft

ruime bestuurlijke ervaring in not-for-profit organisaties.

drs. P. Hoekstra ECP, MA-CP, ND, MD(AM) (directeur-bestuurder) T: 0343 – 447 111; E: [email protected]

Pieter Hoekstra ontmoette als jong student in 1994 Viktor Frankl. Hij deed de opleiding Logo-

therapie & Existentiële Analyse; heeft een eigen praktijk; was eindredacteur van het gaan-

deweg internationaal geworden Bulletin Logotherapie & Existentieel Analyse; bestuurder van

NILEA, NVLEA, EALEA en gaf mede vorm van de FLP-EU. Sinds 2001 geeft hij als erkend Lehr-

Logotherapeut lessen, lezingen, trainingen en supervisie in de Logotherapie & Existentiële

Analyse.

37

11.3. Leer-logotherapeuten en docenten

De bij de basisleiding en vervolgopleiding logotherapie betrokken docenten zijn:

- Drs. Merijn Merbis is klinisch psycholoog en psychotherapeut werkzaam bij de Opvoedpoli en

als vrijgevestigde is hij aangesloten bij Plein20 (Amsterdam). Tevens geeft hij les aan de RINO

en King. Zijn ervaring ligt voornamelijk bij neuro-psychiatrische stoornissen, persoonlijkheids-

stoornissen en gedragsstoornissen. Tevens is hij redactielid en supervisor bij de Vereniging

voor Kinder- en Jeugd Psychotherapie (VKJP).

- Drs. Pieter Hoekstra, ECP, MA-CP, ND, MD (AM) studeerde psychologie aan o.a. de European

University for Psychotherapy te Wenen en aan het Nederlandse Instituut voor Logotherapie

en Existentiële Analyse. Hij studeerde af als Doctor in Naturopath Medicines (ND) aan de In-

dian Board of Alternative Medicines (IBAM). Eerder behaalde hij zijn doctoraal examen theo-

logie aan de Universiteit Utrecht. Nationaal en internationaal heeft hij verschillende bestuur-

lijke functies bekleed in de Logotherapie-wereld. Pieter heeft verscheidene publicaties op zijn

naam staan en houdt lezingen over Frankl en de Logotherapie. Hij voert een vrijgevestigde

praktijk voor integratieve gezondheidszorg (zingeving - psychologie - natuurgeneeskunde)

- Dr. Willem J. Maas, ECP, MA-CP, oprichter van het Nederlands Instituut voor Logotherapie en

Existentiële Analyse in 1989. Hij ontwikkelde cursusmaterialen voor de Logotherapie in zowel

de Nederlandse als Engelse en Duitse taal en trainde decennialang nieuwe en ervaren logo-

therapeuten in Nederland, UK, Duitsland en Oostenrijk. Ook trainde hij Logotherapeuten uit

Turkije en Malta, waardoor Frankl's benadering ook daar beschikbaar is. Internationaal heeft

hij zich ingezet voor de belangenbehartiging van de Logotherapie als school, voor de thera-

peuten en hun cliënten/patiënten.

- Drs. Eli J.G. Meijer is GZ-psycholoog en klinisch psycholoog/psychotherapeut gespecialiseerd

in ambulante hulpverlening en psychopathologie. Hij is werkzaam bij Altrecht en was vele ja-

ren psychopathologiedocent bij de Universiteit Utrecht, Capaciteitsgroep Klinische Psycholo-

gie & Gezondheidspsychologie. Samen met prof. dr. A. Poslavsky schreef hij ‘Psychopatholo-

gische kaders, theorieën en therapieën in de praktijk van de geestelijke gezondheidszorg

(GGZ)’

- Dr. Amber de Rooij is gepromoveerd op het proefschrift ‘Finding benefits in adversity: Sym-

bolic tools in adult development after life disruption’ (2012). Dit transformatieproces wordt al

duizenden jaren over de gehele wereld op symbolische wijze weergegeven en is ook aan te

treffen in de positieve psychologiefilms. Filmtherapie is haar specialiteit geworden. Amber

was eerder werkzaam als psycholoog Somatiek & Psyche bij PsyQ. Sinds enige tijd werkt zij

daar voor het behandelprogramma Psychotrauma.

- Dr. Fred Kuipers, MSc. ECP, Logotherapeut, Stralingsdeskundige, M.D., N.D. Researcher in Epigenetica, voedingsstoffen, energetische en regulatieve controle van het ge-

noom, regulatie en energie van de geest, emoties en intenties, ofwel de Geestelijke Persoon

(Viktor Frankl)

38

- Anna-Maria Stegmaier, Mag. Logotherapeut, voorzitter DGLE (Deutsche Gesellschaft für Lo-gotherapie und Existenzanalyse); zij werkt in het bijzonder met kunsttherapie

- Ulrich Oechsle, Mag. Theoloog, Logotherapeut en Existentieel analyticus, coach, supervisor DGLE, European Certificate of Psychotherapy (ECP), opleiding in Waarden-Imaginatie, zakelijke leiding en coördinatie van het Nürnberger Institut für Existenzanalyse und Logothe-rapie en de Nürnberger Akademie für sinn- und leistungszentrierte Unternehmensführung

- Drs. Marleen Moors is existentiefilosoof en filosofisch consulent. Ze studeerde filosofie en re-ligiewetenschappen in binnen- en buitenland. Ze is gespecialiseerd in existentialisme, exis-tentiële fenomenologie en metafysica. Marleen is momenteel praktijkhoudend filosoof in Broekhuizen en werkzaam als geestelijk verzorger in het VieCuri Medisch Centrum te Venlo, afdeling oncologie en palliatieve zorg. Zij was eerder werkzaam als praktijkhoudend filosoof te Amsterdam en als docent filosofie en levensbeschouwing in het hoger onderwijs

- Frans Harms, is Logotherapeut en Verpleegkundige. Studeerde Logotherapie aan het Süd-deutsche Institut für Logotherapie in Fürstenfeldbruck (D) bij Elisabeth Lukas en Otto Zsok. Werkt als leidinggevende in de zorg voor mensen met een lichamelijk en meervoudige be-perking. Als vakkracht verweeft hij al vele jaren de principes van de Logotherapie van Viktor Frankl toe in de alledaagse praktijk.

- Dr. Leo de Graaff (theoloog), emeritus-predikant van de PKN. Hij promoveerde in 2004 op een onderzoek naar de verdwijning der engelen in kerk en theologie. Leo is een kenner van Frankl en de Talmoedische literatuur

- Drs. Martine Steen werkt als arts al jaren in de gezondheidszorg in verschillende disciplines. In de jaren 2011-2012 in het Radboud Universitair Medisch Centrum voor Mindfulness in Nijmegen, een nationaal expertise centrum voor de ontwikkeling van Mindfulness. Hier deed zij intakes en medicatiebegeleiding en gaf mindfulnesstrainingen aan mensen met diverse gezondheidsklachten. Martine heeft haar eigen centrum ‘Mind for More’ in Wijk bij Duurste-de.

- Dr. Michaela Pronk-Preuss studeerde in Duitsland geneeskunde. Zij is er gepromoveerd en heeft daar als arts in een ziekenhuis gewerkt. Sinds 1995 woont zij in Nederland en werkte zes jaar als arts bij de GGD in Amsterdam. Sinds 2006 werkt zij als arts in de kinderen jeugd-psychiatrie, gespecialiseerd in de behandeling en begeleiding van kinderen en jongeren met ADHD/ADD. Zij deed een 3-jarige opleiding psychotherapie voor logotherapie en existentiële analyse in Duitsland en heeft de opleiding systeemtherapie (gezins- en relatietherapie) aan het Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie afgerond. Als therapeut en hulp-verlener is zij geïnspireerd door de visie van Janusz Korczak en Viktor Frankl. Sinds 2012 met passie en enthousiasme werkzaam als arts en systeemtherapeut in haar eigen praktijk M3, gespecialiseerd in de behandeling van ADHD bij kinderen en jongeren; gezinnen en relaties.

Supervisoren

- Willem van der Mee, MA-CP, ECP, Logotherapeut, Gestalttherapeut, Hypnotherapeut, Psy-

chodiagnostiek

- Drs. Pieter Hoekstra, ECP, Logotherapeut, Theoloog, Psychodiagnostiek, N.D., M.D. (A.M.)

- Drs. Merijn Merbis, Logotherapeut, gezondheidspsycholoog, docent RINO Noord-Holland

- Dr. Michaela Pronk-Preuss, arts, Logotherapeut, gezins- en relatietherapeute

- Frans Harms Logotherapeut en verpleegkundige

39

11.4. Leslocatie



11.5. Adresgegevens:

Postadres:

Nederlands Instituut voor Logotherapie & Existentiële Analyse

Zandweg 51, 3962 EB Wijk bij Duurstede

T: 0343 – 447 111

E: [email protected]

S: www.viktorfrankl.nl

Bezoekadres:

Zandweg 51 / Birkastraat (ter hoogte van de Haraldstraat - hoofdingang)

3962 EB Wijk bij Duurstede

Bereikbaarheid

Bus

Uit-/opstappen bij bushalte 'VOORWIJK'

(opstappen recht tegenover NILEA / bij uitstappen 80 meter teruglopen)

Bus 41 Utrecht CS via Bunnik

Bus 241 Utrecht CS via A12

Bus 56 Amersfoort via Doorn/Zeist

Voor de actuele reisinformatie: https://9292.nl/wijk-bij-duurstede/bushalte-voorwijk

Eigen vervoer

Voor wie met eigen vervoer komt: Parkeermogelijkheden zijn aan de Birkastraat, ter hoogte van het

Haraldpad, waar tegenover dit pad de hoofdingang van ons gebouw is.

Parkeren is gratis en onbeperkt (geen parkeerschijf nodig).


40

11.6 Disclaimer

Deze Studiegids is met zorg samengesteld; fouten en wijzigingen zijn echter voorbehouden. Aan de

tekst kunnen geen rechten worden ontleend. Het doel van de Studiegids is om een informatief, sa-

menvattend overzicht te geven van organisatie, profiel, studievoorzieningen en -regelingen, oplei-

dingen en aanverwante informatie betreffende de opleidingen van de Stichting Nederlands Instituut

voor Logotherapie en Existentiële Analyse (NILEA).

NILEA sluit alle aansprakelijkheid uit voor enigerlei directe of indirecte schade, van welke aard dan

ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht verband houdt met het gebruik van deze studiegids of de

website www.viktorfrankl.nl, tests en trainingen, of informatie die door middel van voorgenoemde

media verkregen is, of die het gevolg is van beweringen en meningen, geuit in voorgenoemde media.

Wij zijn ook niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van

informatie die door middel van NILEA verkregen is.

De Studiegids vervangt nooit de formele regelingen (zoals Bestuursreglement, Onderwijs- en Exa-

menregelingen, Instellingsplan, Klachtenregelingen, etc.). Als er onverhoopt tegenstrijdigheden of

onduidelijkheden blijken te bestaan, gelden de formele regelingen.

De weblinks en interne links zijn in de digitale versie van dit document aanklikbaar. In de gedrukte

versie zijn weblinks uitgeschreven of verkort aangeduid.

Formele regelingen, beleidsdocumenten en dergelijke waarnaar wordt verwezen in deze Studiegids,

zijn te vinden op: www.viktorfrankl.nl

NILEA behoudt zich te allen tijde het recht voor veranderingen door te voeren of aanvullingen te

doen op de informatie zonder mededeling vooraf. Door het gebruik van de studiegids en/of site ont-

staat nooit een contractuele verbintenis.

De informatie in deze studiegids en/of de website www.viktorfrankl.nl is bedoeld als vrijblijvend en

niet als een concreet aanbod om een overeenkomst te sluiten. Overeenkomsten worden alleen ge-

sloten door aanvaarding van een aanmelding door NILEA en na voldoening van alle verplichtingen,

waaronder de betaling van de bijbehorende factuur.

Alle rechten van intellectuele eigendom betreffende de in de studiegids of de website

www.viktorfrankl.nl liggen bij de auteur, de uitgever of bij NILEA. Kopiëren, verspreiden en elk ander

gebruik van deze materialen is niet toegestaan zonder schriftelijke toestemming van de eigenaar,

behoudens en slechts voor zover anders bepaald in regelingen van dwingend recht (zoals citaat-

recht), tenzij bij specifieke materialen anders aangegeven is. Neem hiervoor contact op met ons bu-

reau via [email protected]

Overig: Deze disclaimer kan van tijd tot tijd wijzigen

Voor klachten, opmerkingen of bij signalering van content die inbreuk maakt op wettelijke bepa-

lingen of inbreuk maakt op rechten van derden kunt u mailen naar [email protected]

http://www.viktorfrankl.nl/




mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

41

11.7. Samenvatting

Scholingsactiviteiten per kalenderjaar (20 SCU) in het kader van het behoud

van de licentie logotherapeut en het behoud van de vestigingslicentie. (zie onder 10.)

↑

Mogelijkheid tot vestiging als erkend logotherapeut

binnen de Europese Unie (FLP-EU) en tevens als ECP-therapeut (NAP – EAP)

↑

Kopstudie

Psychosociale Basiskennis (en eventueel Medische Basiskennis)

(zie onder 4.5.)

↑

Vervolgopleiding logotherapie voor verkrijgen vestigingslicentie

logotherapeut. (zie onder 9.)

↑

Parallelle studie

Psychosociale

Basiskennis

(en eventueel)

Medische

Basiskennis

(zie 4.5.)

↑

Cluster 4: het verlenen van ondersteuning bij existentiële pro-

blemen voor logotherapeuten, inclusief geïntegreerde zelferva-

ring (zie onder 8.)

↑

Cluster 3: aandoeningen en methoden 2 voor logotherapeuten,

inclusief geïntegreerde zelfervaring

(zie onder 7.)

↑

Cluster 2: crisispreventie en methoden 1 voor logotherapeuten,

inclusief geïntegreerde zelfervaring (zie onder 6.)

↑

Cluster 1: de basics van de logotherapie voor logotherapeuten

(zie onder 5.)

↑ ↑

Toelatingsvoorwaarden opleiding tot logotherapeut (zie 3.)

’For the meaning of life differs from man to man, from day to day and from hour to hour.

What matters, therefore, is not the meaning of life in general but rather the specific meaning of a

person's life at a given moment.’ - Viktor Frankl -

42

De 20ste druk van de Nederlandse editie van VIKTOR FRANKL's 'De Zin van het Bestaan' – Juli 2019

De nieuwe editie van het meest bekende boek van VIKTOR FRANKL.

Het is al weer de 20ste druk in de Nederlandse taal van dit boek dat voor zoveel mensen uniek is!

Voor op het boek staat:

'Wat ieder mens kan doen tegen de ideologie van haat en vervolging. Een wereldwijde bestseller.'

En daarmee is dit boek opnieuw weer zo actueel.

Het boek begint met een citaat van Nelson Mandela, over zijn voormalige gevangenisbewaarders:

'Toen besefte ik dat als ik hen zou blijven haten na mijn vertrek uit de gevangenis,

dat zij mij dan nog steeds gevangen hadden. Ik wilde vrij zijn. En dus liet ik het los.'

Voorwoord op deze 20ste druk is van Willem J. Maas en Pieter Hoekstra

43

NILEA Nederlands Instituut voor Logotherapie & Existentiële Analyse

Voorafgaande aan- of bij uw eerste inschrijving voor de Blokken (zie de volgende pagina’s) dient u dit formu-lier in te vullen en samen met de bijlagen mee te sturen. Pas na toelating tot de opleiding (zie de toelatingseisen) kan uw inschrijving voor de Blokken geëffectueerd worden. Na betaling van de u toegezonden factuur bent u voor het betreffende blok(ken) ingeschreven.

INSCHRIJFFORMULIER VOOR DE POST-DOCTORALE OPLEIDING LOGOTHERAPIE

Naam:_____________________________________________________

Telefoon: ___________________ mobiele telefoon:_________________

Adres:______________________________________________________

Postcode: __________ Woonplaats:______________________________

E-mail______________________________________________________

Geboortedatum: _____________________________________________

Vooropleiding(en):____________________________________________

Werkervaring:_______________________________________________

Ik wil mij inschrijven voor de volgende blokken van de postdoctorale opleiding logotherapie (zie

volgende pagina’s - graag aangeven met naam en handtekening).

Op deze inschrijving zijn de voorwaarden van toepassing zoals opgenomen in de Studiegids Post-

doctorale Opleiding Logotherapeut 2019-2021 (zie www.viktorfrankl.nl - opleiding logotherapie).

Door mij in te schrijven ga ik daarmee akkoord.

Plaats: __________________________________________________

Datum: __________________________________________________

Handtekening _____________________________________________

http://www.viktorfrankl.nl/contact.htm

Cluster 1: de basics van de logotherapie BLOKKEN:

Blok 1: Historische aspecten

- Leven en werk van V. E. Frankl (1905 - 1997)

- De pionierstijd van de Logotherapie

- Positiebepalingen van Logotherapie en Existentiële Analyse ten opzichte van

psychotherapie richtingen en verschillende niveaus van handelen in de beroepspraktijk

- Transdisciplinaire verdere ontwikkelingen op het gebied van toegepaste L-EA

Blok 2: De onvoorwaardelijke mens

- Vrijheid en verantwoordelijkheid / - Eenheid en heelheid van de mens

- Mentale mogelijkheden en middelen van de mens (weerbaarheid / kracht van de geest,

kracht om te veranderen)

- De Persoon en zijn onvervreemdbare waardigheid

- Karakter en persoonlijkheid

- het zelfhelend vermogen van de ‘totale mens’ (o.a. ook Hippocrates)

- Humor als therapeutisch instrument

Blok 3: De naar zin-strevende mens

- Trans-subjectieve zin als hetgeen dat het verschil maakt

- Frankl's Zin-theorie

- Geweten als Zin-orgaan

- Processen van betekenisgeving, perceptie en realisatie

- Drie wegen tot Zin: creatieve waarden, belevingswaarden, instellingswaarden

Blok 4: De lijdende mens

- Het Existentiële vacuüm

- Het lot en de vrijheid tot stellingname

- Zelfdistantie en zelftranscendentie als antropologische basisfenomenen

- Tragische Triade: Lijden - Schuld – Dood

Blok 5: De verborgen mens

- Het instinctieve onbewuste

- Het geestelijke onbewuste (ethisch, esthetisch, religieus, filosofisch)

- intuïtie als therapeutisch instrument

DATUM EN LOCATIE

4 - 6 oktober 2019

Abdij van Postel

Abdijlaan, 2400 Mol, België

KOSTEN

Verblijf: € 110,- (3 dgn, 2 overnacht.)

Lesgeld: € 385,- (incl. lesmaterialen)

6 - 8 december 2019

Abdij van Postel


KOSTEN



31 jan. – 2 febr. 2020

Abdij van Postel

KOSTEN



24 – 26 april 2020

Abdij van Postel

KOSTEN



22 – 24 mei 2020

Abdij van Postel

KOSTEN



IK SCHRIJF MIJ IN - Blok 1:

……………………………………

……………………………………

(naam & handtekening)

IK SCHRIJF MIJ IN – Blok 2:

……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………

Cluster 2: Aandoeningen en methoden 1

BLOKKEN:

Blok 1: Logotherapie & Diagnostische Classificatie I (DSM / ICD)

Logotherapie vs. Existentiële Analyse

Mogelijkheden en beperkingen van logotherapeutische crisisinterventie

als onderdeel van een multimodale therapeutische setting


DSM en Ziektebegrip


Blok 2: Logotherapie & Diagnostische Classificatie II (DSM / ICD)



De Psychische realiteit over psychiatrie als wetenschap

Indicaties en contra-indicaties met betrekking tot aandoeningen

Blok 3: Oefenen binnen de Existentiële Driehoek I



Waardenster

Familie Mythe

Blok 4: Oefenen binnen de Existentiële Driehoek II



Werken met Filmtherapie in de Logotherapie

DATUM EN LOCATIE

5 – 7 juni 2020

Abdij van Postel


KOSTEN



3 – 5 juli 2020

Abdij van Postel


KOSTEN



September 2020 (in overleg)

Wenen

KOSTEN

Reis/Verblijf (nader te bepalen)

(3 dgn, 2 overnacht.)


23-25 oktober 2020

Abdij van Postel

KOSTEN




……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………


Cluster 3: crisispreventie en methoden 2

BLOKKEN

Blok 1. Zinloosheid

Zin-dimensie van existentiële leegte-psychische problemen en stoornissen

Analyse van- en kritiek op de tijdsgeest vanuit logotherapeutisch perspectief.

Logotherapie in de wegen tot zinvinding

Logotherapie in de verslavingspreventie

Blok 2. Eindigheid

Logotherapie rond het levenseinde

Lifestyle en levensweg

Besluitvorming: vermogen en wilskracht

Blok 3. Schuld

Zin-dimensie van werk en creativiteit

Werkloosheid vanuit logotherapeutisch-existentieel-analytisch perspectief

Logotherapeutische studie-en beroepskeuzevoorlichting

Blok 4. Isolatie

Zin-dimensie van seksualiteit, liefde en familie

Logotherapie in de begeleiding van relaties en gezinnen

Blok 5. Identiteit

Psychohygiëne en immuniteit

Voor CLUSTER 4 - de TRAININGS- / WERKDAGEN & CLINICS LOGOTHERAPIE & EXISTENTIËLE ANALYSE

kunnen de opgaven op dit moment nog niet plaatsvinden.

DATUM EN LOCATIE

20-22 november 2020

Abdij van Postel


KOSTEN



11-13 december 2020

Abdij van Postel


KOSTEN



(nog te bepalen) 2021

Abdij van Postel

KOSTEN




Abdij van Postel

KOSTEN




Abdij van Postel

KOSTEN




……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………



……………………………………

……………………………………


LOGOTHERAPEUT - Viktor Frankl 25 sept 2019.pdf · 2019-10-09 · van Viktor Frankl. Het...

Documents

Transcript of LOGOTHERAPEUT - Viktor Frankl 25 sept 2019.pdf · 2019-10-09 · van Viktor Frankl. Het...