Lodewijk XIV

" L’etat c’est moi"    absoluut vorst

“Droit devin  des rois “ 

72 jaar!!!(regeert tot 1715)

Staten Europa omstreeks 1500

Hof : zie hier de goddelijke afkomst! Luxe, pracht en praal*, hoffeesten, grootse bouwprojecten, (dagelijkse ) rituele handelingen, leefstijl en etiquette.

,

Poussinlineaire stijl, klassiek / ratio

Kunst verbeeldt de grootsheid van de macht; opdrachten politiek correct. Enthousiasme voor de antieke cultuur, vooral bewondering voor de politieke facetten.

Overal plaatsvervangend aanwezig! En profil naar Alexander de Grote of Keizer Augustus

Standbeeld in Montpellier

Kunst machtshulpmiddel

Paus Julius II, pauselijk hof; mecenas en opdrachtgever genie Michelangelo en Rafaël = boodschap: zie hier Rome, religieus en wereldlijk centrum!

7

prestigeobject = demonstratie macht en rijkdom

Nieuwbouw Sint Pieter

Rafaël / Michelangelo / Leonardo: superieur / virtuoos : = macht en zelfvertrouwen Roomse hof en aanzien van kerk herstellen.

9

• Proportieleer gebaseerd op ideeën van Vitruvius: de mens is de maat voor harmonische verhoudingen.

Pauselijk, Koninklijk Hof = kosmos = maat van kosmos = goddelijk volmaakt

Gulden Snede

AB:BC = AC:AB

Perspectief

Symmetrie

11

Alberti, 'De re aedificatoria'

Schoonheid –Reflectie van

wetten van de natuur: volmaakt– Juiste proporties

tussen samenstellende delen: harmonie–Wordt ontleend

aan de natuur

boek over Architectuur

Schepping van Adam : kunst van een verhevener schoonheid dan de natuur = volmaakt

In opdracht van (pauselijk / koninklijk) hof: inventiviteit binnen kaders

Kunstenaar ambachtsman >

Kunstenaar wetenschapper = vrij kunstenaar*.

originaliteit maatstaf, idea kunstenaar =weg naar wereldroem.

Veelzijdig Uomo UniversalisLeonardo da Vinci / Michelangelo Beeldhouwer XSchilder XArchitect XIngenieur XDichter XKunsttheoreticus X =

Zichtbare werkelijkheid weergeven > ultieme wetenschap

Plato: ideële wereld weergeven in de kunst

Aristoteles: uitgaan van de werkelijkheid

Plotinus: balans tussen de goddelijke, ideële wereld en werkelijkheid

GebouwenKleding Houdingen

Christendom X Klassieken

Mythologische figuren X

metamorfosen

Bernini, Apollo & Daphne

MichalangeloDavid

Gelaagde symboliek, verbinding

sagen, mythen en vertellingen testament

Beeldtaal Renaissance L.D.

Beeldtaal Barok Peter Paul Rubens

Het moeras maakt plaats, zege op de ongecultiveerde natuur = door de mens geschapen orde = macht van de vorst!

VersaillesApollo-fontein

Villa d’Este* Buitenverblijven* van de Medici, Palazzo Pitti en….

Versailles: symmetrie, geometrie, perspectief, zichtlijnen: de natuur overwonnen.

Hoveling: figurant in het theater van de staat, alles volgens rang en stand

Belangstelling voor kunst en cultuur onderscheidt

het gewone volk en de adel

affectenleer gemoedtoestanden

theaterstaat

= Alles geregiseert! Figuurdansen* hoort tot de vaardigheden van iedere hovelingDistantie hof door onderscheidende etiquette. Geen ruimte voor spontaniteit.

Ballet Court*

beheersing en/of stilering van het natuurlijke tot een esthetisch, formeel, complex geheel

De dans heeft niets te maken met natuurlijk of ‘gewoon’ bewegen:

Kunst professionaliseert. Vakopleiding Académie Royale de Dance (1661)

Volop regels voor ballet-komedie, ballet-opera en ballet-toneel aan het hof := controle = macht van de koning.

Vernieuwing met name in de muziek!Commedia dell’Arte*, eenheid van persoon en rol om snel te kunnen improviseren. Publiek vermaken: volksvermaak, herkenning stereotypen

Muziek versterkt tekst, zang met één stem, (monodie): een revolutie in de muziek(regels). Nieuw: sterke emotionele relatie tussen tekst en muziek*.

L’Orfeo, eerste echte opera!

Kunsten, wetenschap, … : opdrachten lopen via de academies, beter te controleren + breken macht gilden

kennis – ratio - ontdekkingen

….. veranderend wereldbeeld, de aarde, centrum van het heelal

alles onder controle?