Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the...

24
STUDIE SEDERMAALTIJD WERNER KNOL 2016

Transcript of Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the...

Page 1: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

STUDIE

SEDERMAALTIJD

WERNER KNOL

2016

Page 2: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 1

INLEIDING Het Pesach feest is één van de 7 feesten die God aan het volk Israël heeft gegeven. Dit feest vormt het begin van het feestseizoen van het Joodse volk. Na Pesach komen o.a. het Wekenfeest (= Pinksteren) en het Loofhuttenfeest.

Eigenlijk is Pesach maar één dag en is het de 1

e dag van het

Feest der Ongezuurde broden. Dit feest duurt 7 dagen, en in die periode mag niets mag worden gegeten dat zuurdeeg bevat. Beide feesten zijn zo nauw met elkaar verbonden dat men ze vaak als één feest beschouwd, en dus zo ook vermeld [zie Ex 12:14-20].

Pesach markeert de geboorte van het volk Israël als natie, in ± 1445 voor Christus. De nakomelingen van Abraham, Isaak en Jakob verbleven zo’n 430 jaar in Egypte, waarvan een deel in steeds zwaarder wordende slavernij. Het moment van bevrijding uit die slavernij vormt de gebeurtenis die met Pesach wordt herdacht, elk jaar opnieuw. Deze periode van bevrijding, deze periode van Gods ingrijpen ten bate van Zijn volk, bepaalde in grote mate de identiteit van het Joodse volk, en doet dat nog steeds tot op de dag van vandaag. Maar wat betekent dat eigenlijk, Pesach? Pesach (of Pascha) betekent letterlijk: “voorbijgaan” of “overslaan”. Dit heeft dus betrekking op de bevrijding van het volk Israël uit de slavernij in Egypte. God stuurt Mozes naar de Farao om vrijlating van Gods volk te eisen. De Farao weigert. God gebruikt dan enige dwang om hem daartoe te dwingen: de 10 plagen. De laatste plaag is de dood van elke eerstgeborene in Egypte, mens en dier. Er is echter een manier om dit oordeel te ontlopen: het smeren van het bloed van een geslacht lam op de beide zijkanten en de bovenkant van de deurpost. Wanneer God de straf voltrekt, zal Hij de huizen, voorzien van het bloed van het geslachte lam, niet ingaan maar voorbij gaan, ze over slaan. Zo zal een ieder die achter dat bloed schuilt, niet sterven maar leven [zie Ex 12:1-13,21-23]. Verder is het Hebreeuwse woord ook nog verbonden met de betekenis van “beschermen” of “beschutten” [zie Jes 31:5 en 37:35-36, NIV]. God gaat dus niet alleen passief voorbij aan die mensen, Hij beschermt ze ook op een actieve wijze. Het vieren van Pesach is dé gelegenheid om deze bepalende gebeurtenis uit de geschiedenis van het Joodse volk door te geven aan de nieuwe generatie. In Exodus 12:21-27 lezen we dat God zélf hen het voorschrift geeft om dit steeds opnieuw te doen, van generatie op generatie. God heeft daar een heel bewust doel mee. Hij wil dat elk Jood zich zal herinneren hoe God hen daar verlost heeft uit de slavernij en hen een nieuwe toekomst heeft gegeven. Het moet elke nieuwe generatie dusdanig doorgegeven worden dat ze het zich eigen zullen maken, dat ze het gaan beleven alsof zij er zélf bij zijn geweest.

Page 3: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 2

Het moet door de ouders aan hun kinderen verteld worden alsof ze er zélf bij waren: alsof zij zélf in slavernij zaten, alsof ze zélf de 10 plagen meemaakten, alsof ze zélf het lam offerden en alsof ze zélf door God bevrijd zijn [Ex 13:8-16, Deut 6:17-19, 26:5-8]. Alleen zo zal de volgende generatie de Here blijven vrezen [Deut 6:1-9]. Daarom vertellen de ouderen aan hun kinderen het Verhaal van de Exodus, de uittocht uit Egypte, het Verhaal van de wonderlijke veranderingen: van slavernij naar vrijheid, van wanhoop naar hoop, van duisternis naar licht. Maar ook het Verhaal van Gods trouw, betrokkenheid en verbondenheid met Zijn volk Israël. Het is daarom

vooral ook het Verhaal van Gods grootheid, liefde en zorg voor Zijn kinderen, toen en vandaag. Want wat God tóen heeft gedaan, dat wil hij nog steeds doen, ook voor ons, nu. Maar hoe kan een geschiedenis les zo aantrekkelijk gemaakt worden dat het jong én oud aanspreekt? Niet iedereen kan lezen of houdt van lezen, dus alles opschrijven in een boek werkt bijvoorbeeld al niet. In Zijn grote wijsheid heeft God er een hele bijzondere methode bedacht:

een jaarlijkse nagespeelde uitvoering van die eerste Pesachavond in Egypte, met elementen die alle zintuigen van elk mens beroert. God gebruikt het menselijke zien, horen, ruiken, proeven en tasten/voelen, alsmede de menselijk gedachten en emoties, om deze heilige waarheden tot in het diepst van ons wezen te doen doordringen. Kortom:

Pesach is een feest …

• van verlossing, bevrijding en vernieuwing.

• van herinnering, lofprijzing en hoop.

• van onderwijs, dankzegging en vooruitzien.

• van eten, drinken en gezelligheid.

• van samenkomen van jong en oud, bij God en bij elkaar.

Het gebod om de bevrijding te vieren is zonder veel details gegeven. Door de eeuwen heen zijn er daardoor diverse elementen aan toegevoegd en is de oorspronkelijke viering uitgegroeid tot een uitgebreid en ordelijk geheel van gebeden en gezangen, vragen en verhalen, symbolische drank- en etenswaren, filosofische overdenkingen en bijbelstudies. De naam die daarvoor gebruikt wordt is {seder}, hetgeen ook “orde” betekent. Het boek wat hierbij gebruikt wordt is de {haggadah}, hetgeen “vertelling” betekent [zie Ex 13:8]. De seder is hier een onderdeel van. Door al die toevoegingen door de jaren heen wijkt het feest zoals dat werd gevierd t.t.v. Mozes dus af van hoe het in de 1

e eeuw door het volk Israël (en door Jezus)

werd gevierd en van hoe het heden ten dage door de Joden wordt gedaan. Ook zijn er verschillen tussen diverse landen en culturen. Daar zit dus een zekere vrijheid in. Het gaat niet om hoe het wordt gedaan, maar dát het wordt gedaan. Het gaat om de essentie van wat God duidelijk wil maken aan zijn kinderen: God is een bevrijder van Zijn volk in slavernij en wil hen een nieuwe toekomst geven in een land naar Zijn keuze. En het middel tot die bevrijding is het bloed van een lam…..

Page 4: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 3

En zo komen we bij de reden waarom wij, christenen uit de heidenen, dit (Joodse) feest (mogen) vieren: � God koos er voor om zich via dit Joodse volk aan ons te openbaren. Door ons te

verdiepen in dit door Joden gevierde, maar door God zelf ingestelde feest, kunnen wij God beter leren kennen.

� God beloofde dat hij de wereld zou zegenen, via Abraham

[Gen 12:1-3] en het volk Israël [Joh 4:22]. Dit feest is daar een middel van.

� Jezus heeft dit feest gevierd met zijn discipelen en

toegepast op Zijn lijden, sterven en opstanding. Hij gebood hen (en ons) om dit te gedenken door het steeds opnieuw te herhalen.

� Dit feest heeft, met de verbinding met Jezus, een diepere

betekenis gekregen dat voor elk mens van belang en toepassing is. Door het persoonlijk te vieren wordt die betekenis pas echt duidelijk gemaakt.

Deze specifieke seder probeert een mix te maken van het feest zoals Jezus dat op de avond vóór zijn sterven heeft gevierd, met een toepassing voor de christen en de Gemeente van Christus van vandaag. We volgen hierin dus grotendeels de oude Joodse traditie, combineren dit met de veranderingen die Jezus zelf heeft aangebracht hierin, vullen dit aan met de verklaringen die Paulus en de andere NT-schrijvers hebben opgeschreven, stoppen er nog een vleugje moderne Messiaanse traditie bij en completeren dit met gebeden en verhalen uit ons eigen leven.

Moge deze Pesachviering een unieke en bijzondere kennismaking zijn met Jezus, het Lam Gods!

Page 5: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 4

Page 6: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 5

���� Bedikat Chametz = de zoektocht naar zuurdeeg

De dag(en) voor de sederavond wordt het hele huis grondig schoongemaakt door de vrouw des huizes. Alles moet blinkend schoon zijn voor hét feest van het jaar. Op 13 Nisan heeft zij alles op orde. Die avond, de avond vóór de seder (Nisan 14), gaat men, naar de traditie, nog op zoek naar zuurdeeg (chametz). Op de 14

e moet alle

zuurdeeg uit het huis worden verwijderd. Van de 14e tot de 21

e mag er immers niets

met zuurdeeg gegeten worden: het feest der ongezuurde broden. � Exodus 12:14-20.

“Deze dag moet u tot een gedenkdag maken, u moet hem vieren als een feest ter

ere van de HEER. Generatie op generatie moet u hem als een eeuwig voorschrift

vieren. Gedurende zeven dagen moet u ongezuurd brood eten. Op de eerste dag

moet u het zuurdeeg uit uw huizen verwijderen, want als iemand één van die

zeven dagen iets eet dat gezuurd is, dan zal die van Israël worden uitgesloten.”

“Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht. Generatie na generatie moeten jullie

het feest van het Ongedesemde brood vieren, omdat ik jullie die dag, in groepen

geordend, uit Egypte heb geleid.”

“Eet niets dat met zuurdesem bereid is; eet uitsluitend ongedesemd brood, waar

jullie ook wonen.” De vader gaat die avond met een kaars het gehele huis rond, op zoek naar een spoor van zuurdeeg [zie ook Sef 1:12]. Vóór dat hij dat echter doet, zegt hij: � “Gezegend bent U, Heer, onze God, Koning van het heelal, die ons geheiligd

heeft met uw geboden, en ons bevolen heeft gezuurd voedsel uit ons huis te

verwijderen.” Indien hij iets gevonden heeft moet hij dat de volgende ochtend verbranden. Nadat hij alles heeft doorzocht, zegt hij: � “Al het gezuurde dat nog in mijn bezit is en dat ik niet gezien heb, of waar ik niet

van afweet, is hierbij tenietgedaan en het eigendom van niemand, zoals het stof

der aarde.” Het huis is nu ritueel schoon en rein.

Zuurdeeg is een symbool van zonde en dient verwijderd te worden uit het leven van de gelovige. Hierover spreekt ook Paulus. Hij ziet geen plaats voor slechtheid en boosheid in het leven van de gelovige, maar wil reinheid en waarheid.

� 1 Korinthe 5:6-8.

“U hebt geen enkele reden om zo zelfvoldaan te zijn. Weet u niet dat al een

beetje desem het hele deeg zuur maakt? Doe de oude desem weg en wees als

nieuw deeg. U bent immers als ongedesemd brood omdat ons

Pesachlam, Christus, is geslacht. Laten we daarom het feest niet vieren met de

oude desem van kwaad en ontucht, maar met het ongedesemde brood

van reinheid en waarheid.”

Page 7: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 6

Zo kan dit ook voor ons een periode van persoonlijke heiliging betekenen, van een stukje zelfreflectie als voorbereiding op wat er komen gaat [zie Ps 19:8-15; 1Joh 1:9].

� Lied Opwekking 427 (“Maak mij rein voor U”)

���� CALL TO WORSHIP � Here God, wij zijn hier samen gekomen om deze avond te heiligen, apart te

zetten. Wij willen herdenken hoe U het volk Israël uit de slavernij van Egypte bevrijdde. Wij willen deze avond terugkijken naar het Joodse volk dat vast zat in slavernij, afgoderij en onwetendheid.

� Here God, wij willen herdenken hoe U een bevrijder stuurde naar het volk in

slavernij, Mozes. Wij willen terugkijken naar uw machtige daden en sterke hand, waarmee U hen redde en verloste uit de handen van de Farao en de afgoden.

� Here God, wij willen deze avond die gebeurtenis herleven en herdenken. Wij

willen meegaan in hun verdriet en pijn van de slavernij. Maar wij willen ook meegaan in hun vreugde en blijdschap van de verlossing.

� Here God, wij willen ook overdenken hoe deze wereld nog vast zit in slavernij,

afgoderij en onwetendheid. Wij willen herdenken hoe U een bevrijder stuurde naar uw schepping in slavernij, Uw Zoon, Jezus.

� Here God, wij willen overdenken dat Jezus het Lam is, voor ons geslacht. Wij

willen tenslotte uitzien naar de terugkeer van Jezus, als Koning der koningen. Maranatha!

���� BIRKAT HA-NER = de zegening over de kaarsen = heiliging van de avond

���� Zoals het licht voor het feest van de verlossing is aangestoken door de hand van

een vrouw, herinneren wij ons dat onze Verlosser, het Licht van de wereld, in de wereld kwam als het beloofde zaad van een vrouw.

� Genesis 3:15 � Johannes 1:4-12, 8:12.

� De kaarsen worden nu aangestoken door een vrouw, die daarmee de seder van start doet gaan. Zij spreekt daarbij de woorden:

� “Gezegend bent U, Heer onze God, koning voor eeuwig, die ons geheiligd heeft

door het bloed van Jezus, die ons opgedragen heeft het licht van Pasen aan te

steken, als teken dat U ons geroepen heeft om een licht te zijn voor de volken. � Moge deze feestlichten ons inspireren om onze gaven te gebruiken om Uw Licht

en Uw Woord te verspreiden over de gehele wereld.”

Page 8: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 7

Jezus verlangde er vurig naar om het Pesach met hen te vieren. Het was één van de laatste daden van hem op aarde met Zijn discipelen. Ergens samen in een kleine kamer in Jeruzalem, leidde Hij hen in de Seder. In de context van deze Pesach viering openbaarde Yeshua het geheim van Gods verlossingsplan.

� Lukas 22:14-16

“Toen het zover was, ging hij samen met de apostelen aanliggen voor

de maaltijd. Hij zei tegen hen: ‘Ik heb er hevig naar verlangd dit Pesachmaal met

jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. Want ik zeg jullie: ik zal geen

Pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het

koninkrijk van God.’”

De Sedermaaltijd is de bron van het ‘Heilig Avondmaal’. Hij sprak tot hen van Zijn lichaam en bloed. Hij legde hen uit dát Hij moest sterven en hóe Hij zou sterven. Het Pesach lam, de matzes en de wijn waren de daartoe bestemde middelen om hen dat duidelijk te maken.

���� KADDESH / KIDDUSH = de heiliging van de maaltijd

DE 4 BEKERS ���� Wij drinken vanavond 4 bekers wijn. Elke beker is verbonden met een belofte die

God gemaakt heeft. � Exodus 6:1-7

1. “Ik zal de last die de Egyptenaren jullie opleggen van je afnemen.” 2. “Ik zal jullie uit je slavenbestaan bevrijden.” 3. “Ik zal jullie met opgeheven arm verlossen.” 4. “Ik zal jullie aannemen als mijn volk, en ik zal jullie God zijn.”

Tijdens het Pesachfeest vieren wij deze beloften van verlossing, vreugde en verbondenheid, door viermaal uit onze bekers te drinken. De bekers worden gevuld en daarna opgeheven om de verlossing te herdenken.

Deze 4 bekers wijn zijn een toevoeging uit de oude traditie. Ze zijn geen onderdeel van de instelling uit Exodus, maar waren wel een noodzakelijk element voor Jezus’ instelling van het Nieuwe Verbond in Zijn bloed!

DE 1e BEKER: HEILIGING VAN DE MAALTIJD De verwijdering van zuurdeeg maakte het huis heilig, de belijdenis maakte ieder individu heilig, het aansteken van de lichten maakte de dag heilig, de 1

e beker wijn

maakt nu de maaltijd heilig.

Heiliging betekent: apart gezet. Ook wij, christenen, zijn een groep mensen die door God apart zijn gezet, afgezonderd van de rest van de wereld.

Page 9: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 8

We zijn nu niet meer van die wereld, al zijn we nog wel ín die wereld. We hebben een speciale roeping om deze wereld te vernieuwen, in navolging van Jezus, van binnen uit.

Bij deze beker zeggen we: � “Gezegend bent U, Heer onze God, Koning van het heelal, Schepper van de

wereld, Schepper van de vruchten van de wijngaard.” � “Gezegend bent U, Heer onze God, Koning van het heelal, die ons uit alle volken

en mensen geroepen en geheiligd heeft in Uw Zoon Jezus, om een heilig

priesterschap te zijn, een heilige natie, een volk dat God zich verworven heeft om

de grote daden te verkondigen van Hem die u uit de duisternis heeft geroepen

naar Zijn wonderbaarlijk licht.” � “Gezegend bent U, Heer onze God, Koning van het heelal, want vanuit Uw liefde

heeft u ons heilige feesten voor blijdschap en vreugde gegeven, om te gedenken

dat u ons uit de slavernij van zonde heeft bevrijd, nieuw leven heeft gegeven en

heeft vervuld met de Heilige Geest.”

� Nu wordt de eerste beker wijn opgedronken, steunend op de linkerarm.

Het drinken van de wijn wordt gedaan terwijl men steunt op de linkerarm. Dit is een symbool van vrijheid en is overgenomen vanuit de Romeinse feesten. De slaaf moest staan, terwijl de meester aanlag bij de maaltijd. Bij deze maaltijd is het daarom verplicht om te leunen, immers, deze avond is de avond van jouw bevrijding.

���� URCHATZ = het ritueel wassen van de handen

� Exodus 40:30-32 � Psalm 24:3, 4a

“Wie mag de berg van de Heer bestijgen, wie mag staan op Zijn heilige plaats?

Wie reine handen heeft en een zuiver hart.”

Het was gebruikelijk om vóór het eten de handen te wassen en de zegen uit te spreken. Deze avond worden de handen wel gewassen, maar op dit moment wordt de zegen nog niet uitgesproken (volgt later). Het wassen met water symboliseert Gods heiligheid, maar is ook i.v.m. hygiëne.

� De leider van de avond wast (ritueel) zijn handen.

Het is tijdens dit ritueel dat Jezus laat zien wat de ware houding van een leider moet zijn: die van een nederige dienaar. Jezus vernedert zichzelf, uit liefde voor hen, door de stoffige en stinkende voeten van zijn discipelen te wassen, normaal gesproken de taak van een slaaf of bediende.

Page 10: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 9

� Johannes 13:1-15. “Jezus, die wist dat de Vader hem alle macht had gegeven, dat hij van God was

gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op. Hij

legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om en goot water in een was-

kom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen en droogde ze af met de

doek die hij omgeslagen had.

Toen Hij hun voeten had gewassen en zijn bovenkleren had aangetrokken, nam

Hij weer aan tafel plaats en zei: ‘Begrijpen jullie wat Ik gedaan heb? Jullie noemen

Mij meester en Heer, en terecht, want dat ben Ik. Welnu, als Ik, jullie Heer en

meester, jullie voeten heb gewassen, dan behoren jullie ook elkaar de voeten te

wassen. Ik heb jullie het voorbeeld gegeven: je moet doen zoals Ik voor jullie heb

gedaan.”

Een bijzonder detail hierbij is dat hij begint met Judas, zijn aanstaande verrader. Die heeft namelijk de ereplaats (links) naast Jezus gekregen!

� Marcus 9:33-35 � Filippenzen 2:5-8 � Lied Opwekking 705 (“Toon mijn Liefde”)

���� KARPAS = indopen van bittere kruiden

Het wordt nu tijd voor de hors d’oeuvre (ook overgenomen uit de Romeinse feesten), de appetizers van de maaltijd: de groene, maar ook bittere kruiden (peterselie).

• Deze kruiden symboliseren de hysop waarmee het bloed aan de deurposten werd gesmeerd.

• De groene kleur vertegenwoordigt de lente en het leven, geschapen en onderhouden door de Almachtige God.

Maar het leven in Egypte was voor de kinderen van Israël een leven vol van pijn en verdriet, van bitterheid en dood. Deze combinatie wordt symbolisch weergegeven door de karpas in het bakje met zout water te dopen en op te eten.

• Het zoute water symboliseert de vele tranen van het volk Israël.

Dit is de eerste keer dat er eten gedoopt wordt.

� De leider begint met het nemen van de karpas en doopt deze in het schaaltje

met zout water. Hierbij zegt hij: � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, Schepper van de

vruchten van de aarde.”

� Iedereen volgt de leider en eet wat van de karpas, gedoopt in zout water.

Page 11: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 10

Terwijl je eet en proeft, kun je denken aan hoe jouw leven soms gedrenkt is in tranen. Maar denk ook eens aan die ander, je naaste, denk ook eens aan zijn/haar verdriet. Wie mee kan voelen met het verdriet van een ander, kan ook veel beter die naaste tot hulp zijn [Heb 2:9-11,17-18; 2Kor 1:3-5].

���� YACHATZ = het breken van de middelste matze

• Bij een normale shabbat zouden er slechts 2 broden op tafel liggen. Nu liggen er echter 3.

• Bij een normale shabbat zou er zowel gezuurd als ongezuurd zijn, Nu alleen ongezuurd brood (matzes). Ook liggen ze in een matzestas i.p.v. bedekt door een doek. Wat is daar de symboliek achter?

Door de jaren heen zijn er diverse opties maar voren gebracht. Het kan staan voor Abraham, Isaak en Jakob. Het kan staan voor de priester, de leviet en het volk. Het zou kunnen verwijzen naar de Profeet, Priester en Koning. De meest waarschijnlijke is de heenwijzing naar de Vader, Zoon en Heilige Geest.

Het zijn 3 matzes, maar het is één tas. Zo vormen zij een samengestelde eenheid, een {echad}. God is één, maar is tegelijkertijd drie.

VERSTOPPEN VAN DE {AFIKOMAN} � De leider neemt nu de middelste matze uit de matzestas en breekt die in 2

stukken. Het grootste deel - genaamd de ‘afikoman’ - wordt in een aparte doek gedaan en ergens verstopt.

� De jongste persoon aan tafel sluit hierbij de ogen. Hij mag namelijk niet zien waar het wordt verstopt.

� Het andere gedeelte wordt samen met de 2 andere matzes opgeheven met de

woorden: � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, Schepper van de

vruchten van de aarde.”

� “Dit is het brood der ellende en verdrukking en vernedering dat onze Joodse

voorouders aten in het land van Egypte. Laat allen die hongerig zijn komen en

eten; laat allen die behoeftig zijn komen en ons Paasmaal delen.

� “Dit brood symboliseert ook de verdrukking en pijniging die Jezus moest

ondergaan, om ons nieuw leven te kunnen geven.” � De leider stopt de broden weer terug in de tas.

Page 12: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 11

���� MAGGID

= het vertellen van het verhaal.

� De 2e beker wordt nu al wel ingeschonken, maar nog niet opgedronken.

DE 4 VRAGEN

� De jongste van het gezelschap stelt 4 vragen aan de leider van de seder: “Ma nishtanah ha lailah ha zeh mikol halaylot”

� Hoe anders is deze avond van alle andere! Immers,

� Andere avonden eten we gezuurd of ongezuurd brood. Waarom vanavond alleen ongezuurd?

� Andere avonden eten we alle soorten kruiden en groenten. Waarom vanavond alleen bittere?

� Andere avonden dopen we kruiden zelfs niet één maal. Waarom vanavond tweemaal?

� Andere avonden zitten we rechtop of leunend. Waarom zitten we vanavond alleen leunend?

De 4e vraag is er pas bijgekomen na de verwoesting van de tempel in 70 nCh. Vanaf

dat moment kon er geen lam meer geslacht, geroosterd en gegeten worden. Om hier nog wel aan te herinneren wordt er een lamsbout en een geroosterd ei op de sederschotel gelegd. De oorspronkelijke vraag luidde dan ook: � Andere avonden eten we vlees geroosterd, gestoofd of gekookt. Waarom vanavond alleen geroosterd?

Vragen stellen is een teken van vrijheid, net als het leunend eten.

� Exodus 12:26-27

“En als uw kinderen u de vraag stellen: “Wat betekent deze plechtigheid?” dan

moet u hen antwoorden: ‘Dit is een paasoffer voor de HEER, omdat Hij in Egypte

de huizen van de Israëlieten voorbij is gegaan; terwijl Hij de Egyptenaren sloeg,

heeft Hij onze huizen gespaard.”

Het is de bedoeling dat de volwassenen aan hun kinderen het verhaal op zodanige wijze vertellen dat het lijkt alsof ze er zélf bij waren. Er moet een volledige identificatie zijn door het volk Israël van nu met het volk Israël van toen. Zo ziet God het namelijk ook! Hij kijkt niet slechts individueel naar mensen, maar naar een volk als een geheel, door de generaties heen [zie Deut 29:1- 3, Rom 5:12-21].

� Exodus 13:8

“Vertel uw kinderen die dag: zo gedenk ik wat de Heer voor mij heeft gedaan toen ik wegtrok uit Egypte.”

� Exodus 13:14-15 � Deuteronomium 6:20-23 � Deuteronomium 11:1-9

Page 13: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 12

� Deuteronomium 26:5-8. � “Wij waren slaven voor de Farao in Egypte. De Eeuwige, onze God, leidde ons

uit met machtige hand en met uitgestrekte arm naar het beloofde land. Als de Eeuwige onze voorvaderen niet uit Egypte had geleid, zouden wij en onze kinderen en kleinkinderen slaven gebleven zijn van de Farao in Egypte.”

� “Wij waren slaven van satan, maar Jezus heeft ons van hem bevrijd door Zijn

offer aan het Kruis. Hij heeft ons van slavernij tot vrijheid gebracht, van ellende tot vreugde, van rouw tot feest, van duisternis tot licht, van onderworpenheid tot bevrijding.”

� “Daarvoor willen wij U, Here Jezus, danken, loven en prijzen. Wij bidden U om ook op onze verdere tocht door de woestijn van ons leven onze Leidsman en onze Beschermer te zijn, tot Uw wederkomst in glorie!”

De leider van de seder wordt nu geacht antwoord te geven op de gestelde vragen. Hierbij wordt dus het hele verhaal van de Exodus (vanaf Abraham!) verteld en de diverse symbolische aspecten van het Pesachmaal uitgelegd.

� De groep kan nu gezamenlijk en elkaar aanvullend het verhaal van de Exodus

vertellen.

� Het verhaal van de Exodus begint met vernedering en eindigt met heerlijkheid. Antwoorden op de 4 vragen: � “Vanavond eten we alleen ongezuurd brood om onszelf te herinneren aan de

snelheid van Gods verlossing, waardoor het deeg geen tijd had om te rijzen. Ook herinnert het ons er aan dat er geen plaats in ons leven is voor zondige gedachten en handelingen.

Wij verwachten ook de spoedige terugkeer van onze Messias als een dief in de nacht. Daarom willen wij een heilig leven leiden, opdat wij bij Zijn terugkomst niet beschaamd zullen staan.

� “Vanavond eten we alleen bittere kruiden om onszelf te herinneren aan de

bitterheid van onze slavernij in Egypte.

Wij gedenken ook de bittere omstandigheden van vervolging en verdrukking waar onze broeders en zusters van de Vervolgde Kerk zich op dit moment in bevinden.

� “Vanavond dopen wij kruiden in het zoute water om onszelf te herinneren aan de

tranen die wij vloeiden in slavernij. Wij dopen kruiden in de charoset om onszelf te herinneren aan de zoetheid van onze hoop op bevrijding.

Wij gedenken ook het verdriet en de pijn van onze medegelovigen die nu lijden onder een ziekte of beperking. We danken en bidden U voor uw hand van troost, kracht en herstel in hun leven, tot eer en glorie van Uw naam.

� “Vanavond eten wij leunend om ons te doen herinneren dat wij vroeger slaven

waren, maar nu vrij zijn. Vrije mensen eten leunend aan tafel.

Page 14: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 13

Elke dag willen wij gedenken dat wij door genade zijn vrijgekocht en zo bevrijd zijn uit de slavernij van zonde en dood. Wij vieren onze vrijheid met U en elkaar.

(Vanavond eten we alleen geroosterd vlees omdat onszelf te herinneren aan hoe het Pesachlam

werd geroosterd, voor ons tot redding en tot voedsel.)

DE 10 PLAGEN

� Het verhaal van de uittocht uit Egypte wordt verteld door de groep.

God liet 10 plagen over Egypte komen. Deze plagen waren niet alleen oordelen over de afgoderij, ongehoorzaamheid, trots en ongeloof van de Farao en Egypte. Het waren ook oordelen over de wijze waarop zij Gods volk hebben behandeld.

Bij het noemen van de 10 plagen die de Heilige over de Egyptenaren bracht, wordt telkens bij het opnoemen van elke plaag een druppel wijn gemorst. De bekers wijn die wij drinken zijn een symbool van onze vreugde, maar we mogen ons niet verheugen in het lijden dat zij moesten ondergaan. Het is daarmee voor ons ook een herinnering dat onze vrijheid nooit ten koste mag gaan van een ander.

De druppels symboliseren ook de tranen die God vergoot toen de Egyptenaren verdronken. Het verdriet over hun ellende betekent een vermindering van onze vreugde.

� De 10 plagen worden (in de juiste volgorde) opgenoemd. � Tijdens het noemen van elke plaag dipt iedereen zijn kleine vinger in de beker

wijn en laat een druppel vallen op een servet.

[1] Bloed [2] Kikkers [3] Luizen [4] Steekvliegen [5] Dodelijke veeziekte [6] Zweren [7] Hagel [8] Sprinkhanen [9] Duisternis

[10] Dood van de eerstgeborene.

DAYENU

Wij prijzen God voor Zijn goedheid en genade. Want groot is Gods goedheid voor ons. Voor elk van Zijn daden van goedheid en genade spreken wij het {dayenu}.

Dayenu = ‘Het is genoeg geweest’ = als U alleen ……. had gedaan, dan hadden wij nog reden tot dankbaarheid gehad.

Gods goedheid blijft echter eeuwig doorgaan. Hij blijft redden en verlossen, ook vandaag nog. En daar mogen we hem dus ook vandaag dus voor blijven danken en prijzen.

� De leider leest nu enkele teksten voor, waarop de groep steeds antwoord met: “dayenu”.

Page 15: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 14

� Hoe talrijk zijn de weldaden die God ons bewezen heeft: Als de HERE ons alleen maar had gered, maar de Egyptenaren niet had veroordeeld, Allen dayenu! Als Hij alleen hun goden had vernietigd, maar niet de Rode Zee had gespleten, Allen dayenu! Als Hij alleen onze vijanden had verdronken, maar ons niet had gevoed met manna, Allen dayenu! Als Hij ons alleen door de woestijn had geleid, maar ons niet de Shabbat gegeven had, Allen dayenu! Als Hij ons alleen de Torah gegeven had, maar niet het land Israël, Allen dayenu!

Maar God heeft Zijn volk met alle zegeningen gezegend. En niet alleen deze, maar nog veel meer [zie ook Ps 78].

Als Hij Jezus had gestuurd alleen maar om ons tot voorbeeld te zijn, maar niet was gestorven voor onze zonden, Allen dayenu! Als Jezus voor onze zonden gestorven was, maar ons niet had opgewekt tot eeuwig leven, Allen dayenu! Als Jezus alleen maar opgewekt had tot eeuwig leven, Maar ons niet de Heilige Geest had gegeven, Allen dayenu! Als Jezus ons alleen maar de Heilige Geest had gegeven, maar niet zou terugkomen om te regeren op aarde, Allen dayenu! Maar Jezus komt terug! � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, want U hebt, in

genade, in al onze behoeften voorzien. U hebt ons gegeven de Messias, vergeving

van zonden, leven in overvloed en eeuwig leven. Hallelujah!

DE 3 VERPLICHTINGEN Rabbi Gamaliël zei altijd: ”Bij het eten gaat het niet om het voedsel, maar om de ervaring te herbeleven. Als je op het paasfeest deze 3 dingen niet uitlegt, heb jij je plicht niet vervuld” � Pesach, matzes en maror. 1) PESACH (het lam) � De leider toont aan de groep de lamsbout en vertelt de betekenis daarvan.

Pesach = overslaan, voorbijgaan. Door het bloed van het lam aangebracht op deurposten en bovendorpel van hun huizen, ging de verderfengel voorbij en zou de eerstgeborene niet sterven. Zo beschermde God Zijn volk en werd het volk verlost uit de slavernij.

Page 16: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 15

Maar die bescherming was niet zonder prijs. Het vereiste een offer. Het leven van een onschuldig lammetje was de prijs die betaald moest worden, voor het leven van de mensen. De dood en het bloed van dat lam, bracht redding van de dood en maakte een nieuw leven mogelijk.

Het is na deze plaag dat het volk verlost wordt uit de banden van slavernij en onderdrukking. Het is na deze ‘nacht der dood’ dat Israël een dag van bevrijding en nieuw leven ingaat. En dit was alleen mogelijk door de dood van de eerstgeborenen en de bescherming achter het bloed van het lam.

Dit lammetje was een voorafschaduwing van het ware Lam van God, Jezus, de eerstgeboren Zoon van God, die de zonde der wereld weg nam. Wanneer wij ons, door geloof, dekken onder het bloed van Jezus, zal Gods oordeel over onze zonden aan ons voorbijgaan en zal Hij ons beschermen. Het bloed van Jezus heeft ons vrijgekocht (verlost) uit de slavernij van de zonde.

2) MATZES (het ongezuurde brood) � De leider toont aan de groep de matzes en vertelt de betekenis daarvan.

• De matzes zijn het brood van de armoede / verdrukking die de Israëlieten in slavernij moesten eten.

• Het is ook het brood van de vrijheid dat herinnert aan de haast waarmee het volk uit Egypte vluchtte.

• Tenslotte symboliseert het ook het brood van reinheid en zondeloosheid.

Jezus is het brood des levens. Hij heeft zijn lichaam gegeven en uitgedeeld aan zijn discipelen. Hij was zonder zonde.

� Johannes 6:35, 48-51

“Jezus zei tegen hen: Ik ben het Brood des levens; wie tot Mij komt, zal beslist

geen honger hebben, en wie in Mij gelooft, zal nooit meer dorst hebben.”

“Ik ben het levende brood, dat uit de hemel neergedaald is; als iemand van dit

brood eet, zal hij leven in eeuwigheid. En het brood dat Ik geven zal, is Mijn

vlees, dat Ik geven zal voor het leven van de wereld.”

Matzes zijn bedekt met ‘striemen’ en ‘doorboord’ met gaten. Net zo ontving Jezus de striemen op zijn rug door de Romeinse geseling en werden zijn handen en voeten doorbord aan het kruis van Golgotha.

� Jesaja 53:5

“Om onze zonden werd Hij doorboord, om onze wandaden gebroken.

Voor ons welzijn werd Hij getuchtigd, Zijn striemen brachten ons genezing.”

� Zacharia 12:10

“Het huis van David en de inwoners van Jeruzalem echter zal ik vervullen met

een geest van mededogen en inkeer. Ze zullen zich weer naar mij wenden, en

over degene die ze hebben doorstoken, zullen ze weeklagen als bij de rouw om

een enig kind; hun verdriet zal zo bitter zijn als het verdriet om een oudste zoon.

Page 17: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 16

3) MAROR (de bittere kruiden) � De leider toont aan de groep de maror en vertelt de betekenis daarvan.

Maror is de smaak van bitterheid en pijn, van leed en verdriet, vanwege de slaven-drijvers van de Farao.

� Exodus 1:13-14

“De Egyptenaren lieten de Israëlieten met harde hand voor zich werken. Zij

maakten het leven bitter voor hen door hen zwaar werk te laten verrichten met

leem en bakstenen, en door allerlei werk op het veld: al hun werk, waarmee zij

hen moesten dienen, met harde hand.”

Zonde is de kracht die ons kapot maakt, ons gevangen neemt in pijn en angst, in verdriet en dood. Het zorgt voor een scheiding tussen God en onszelf. Maar Jezus heeft die macht verbroken en ons vrij gezet, ons leven gegeven.

� Psalm 124:7

“Wij zijn als een vogel ontsnapt uit het net van de vogelvangers, het net is

gescheurd en wij, wij zijn ontkomen. Onze hulp is de naam van de HEER

die hemel en aarde gemaakt heeft.” � Rom 6:1-14.

Het doet ons denken aan de diepte van het lijden wat Jezus voor ons wilde en moest ondergaan aan het kruis.

� Jesaja 53:1-10

Wie kan geloven wat wij hebben gehoord? Aan wie is de macht van de

HEER geopenbaard? Onopvallend was Zijn uiterlijk, Hij miste iedere schoonheid,

Zijn aanblik kon ons niet bekoren. Hij was veracht, de onwaardigste onder de

mensen, een Man van smarten, bekend met ziekte, en als iemand voor wie men

het gezicht verbergt; Hij was veracht en wij hebben Hem niet geacht. Voorwaar,

onze ziekten heeft Hij op Zich genomen, ons leed heeft Hij gedragen. Wij hielden

Hem echter voor een geplaagde, door God geslagen en verdrukt. Maar Hij is om

onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die

ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons

genezing gekomen. Wij allen zijn als schapen verloren gelopen, en ieder van ons is

eigen wegen gegaan; maar de HEER heeft de schuld van ons allen op Hem laten

neerkomen. Hij werd mishandeld, maar verzette zich niet en deed zijn mond niet

open. Als een lam werd Hij ter slachting geleid; als een schaap dat stom is voor

zijn scheerders, zo deed Hij Zijn mond niet open. Om de overtreding van mijn

volk is de plaag op Hem geweest. Men heeft Zijn graf bij de goddelozen gesteld,

Zijn laatste rustplaats was bij de rijken. Maar de HEER wilde hem breken, Hij

maakte Hem ziek. Hij offerde zijn leven voor hun schuld, om zijn nageslacht te

zien en lang te leven. En door zijn toedoen slaagde wat de HEER wilde. � Lied Opwekking 545 (“Op dat moment zie ik u aan het kruis”)

Page 18: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 17

HALLEL = DE LOFPRIJZING (DEEL 1)

� Psalm 113 en 114 kunnen worden voorgelezen

Psalm 113 t/m 118 wordt de Egyptische Hallel = lofprijzing genoemd. Specifiek deze liederen werden gezongen tijdens het Pesachfeest. De psalmen 113 en 114 vóór de maaltijd en 115 t/m 118 ná de maaltijd.

DE 2e BEKER = BEKER DER REDDING / BEVRIJDING

� Hierbij wordt de 2e belofte herinnerd:

“Ik zal jullie uit je slavenbestaan bevrijden.” � Bij deze beker wordt gezegd: � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, die ons en onze

vaderen heeft vrijgekocht van Egypte, en door wie wij deze avond mogen

beleven, waarop wij onze vrijheid kunnen vieren door Matzes en Maror te eten.

� De beker wordt door allen opgeheven. � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, Schepper van de

vruchten van de wijnstok.”

� De beker wordt gedronken (weer leunend op de linkerarm). � Lukas 22:17-18

“Hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en zei: ‘Neem deze beker en geef

hem aan elkaar door. Want ik zeg jullie: vanaf nu zal ik niet meer drinken van de

vrucht van de wijnstok tot het koninkrijk van God gekomen is.

���� RACHTZAH = handen wassen

� De leider wast en droogt opnieuw zijn handen en spreekt nu wel de zegen uit. � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, die ons door uw

geboden geheiligd hebt, die ons heeft voorgeschreven de handen te wassen, als

teken van dat wij rein willen zijn voor U.”

� “Gezegend bent U, Here Jezus, eeuwige koning en knecht, die ons geboden heeft

om elkaars handen en voeten te wassen, als symbool voor het dienstbaar zijn aan

onze naaste.” � De leider wast en droogt nu ook de handen van de persoon links naast hem. � Een ieder wast en droogt nu de handen van de persoon links naast hem.

Page 19: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 18

MOTZI � De leider pakt het bovenste stuk matze en spreekt de zegen uit. � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, die het brood uit de

aarde deed voorkomen.”

MATZES � De leider pakt nu het overgebleven stuk van de middelste matze en spreekt de

zegen uit. � Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, die ons geheiligd heeft

door Uw geboden, en ons heeft opgedragen ongezuurd brood te eten.”

� Hij breekt de matzes in stukken en deelt ze uit aan de groep. Ieder breekt een stukje van de matze voor zichzelf en geeft het door aan de persoon naast hem.

� De groep eet gezamenlijk stukjes matze, leunend op de linkerzijde.

MAROR � De leider neemt het onderste stuk matze, breekt die in stukken en geeft die door

aan de groep. � De leider spreekt de zegen uit over de Maror. � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, die ons geboden heeft

om de bittere kruiden te eten.”

� Ieder neemt een stukje matze, doopt dat in de maror en eet het op.

Dit gaf Jezus aan Judas, aangevende dat hij de verrader was.

� Matteüs 26:21-25 � Markus 14:17-20

� Johannes 13:21-30

“Jezus zei: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u dat een van u Mij zal verraden. De

discipelen dan keken elkaar aan, in twijfel over wie Hij dat zei. En een van Zijn

discipelen, die Jezus liefhad, lag aan in de schoot van Jezus en deze ging tegen

Jezus' borst liggen en zei tegen Hem: Heere, wie is het? Jezus antwoordde: Die is

het aan wie Ik het stuk brood zal geven, nadat Ik het ingedoopt heb. Toen Hij het

stuk brood ingedoopt had, gaf Hij het aan Judas Iskariot, de zoon van Simon.”

� Psalm 41:9

“Zelfs mijn vriend, die ik het meest vertrouwde, die at van mijn brood, heeft zich

tegen mij gekeerd.”

Page 20: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 19

KORECH

� Iedereen neemt 2 stukjes matze, doet daar wat maror tussen en doopt dat in de charoseth (= de ‘Hillelsandwich’).

� Exodus 5:7-9

De pasta/saus (gemaakt van appels, noten, rozijnen en kaneelstokjes) herinnert aan {1} de klei waarmee de stenen voor de Egyptische bouwwerken werden gemaakt, en {2} het stro, nodig voor de productie van de stenen, dat ze later ook nog zelf moesten halen.

Door de zoete smaak van de pasta wordt de bittere herinnering aan de slavernij verzacht, maar niet geheel uitgewist.

���� SHULCHAN ORECH = de tafel wordt gedekt

� Het lam + de maaltijd wordt nu door iedereen gegeten.

Alles moet op. Het is een maaltijd aan de Here toegewijd, er mogen geen restjes overblijven. Indien er iets overblijft, moet het verbrand worden.

� Exodus 12:8-10 � Psalm 22 (1-3, 7-9, 13-19)

“Mijn God, mijn God, waarom heeft U Mij verlaten, bent U ver van mijn

verlossing, van de woorden van mijn jammerklacht? Mijn God, Ik roep overdag,

maar U antwoordt niet, en 's nachts, maar Ik vind geen stilte.”

“Maar Ik ben een worm en geen man, een smaad van mensen en veracht door

het volk. Allen die Mij zien, bespotten Mij; gaan grijnzen, schudden het hoofd en

zeggen: Hij heeft zijn zaak aan de HEERE toevertrouwd – laat Die Hem bevrijden!

Laat Die hem redden, als Hij Hem genegen is.”

“Vele stieren hebben Mij omringd, sterke stieren van Basan hebben Mij omsingeld.

Zij hebben hun muil tegen Mij opengesperd als een verscheurende en brullende

leeuw. Als water ben Ik uitgestort, ontwricht zijn al mijn beenderen; mijn hart is

als was, het is gesmolten diep in mijn binnenste. Mijn kracht is verdroogd als een

potscherf, mijn tong kleeft aan mijn gehemelte; U legt mij in het stof van de

dood. Honden hebben Mij omsingeld, een horde kwaaddoeners heeft Mij

omgeven; zij hebben mijn handen en mijn voeten doorboord. Al mijn beenderen

zou Ik kunnen tellen; en zij, zij zien het aan, zij kijken naar mij. Zij verdelen mijn

kleding onder elkaar en werpen het lot om mijn gewaad.”

“Alle einden der aarde zullen eraan denken en zich tot de HEERE bekeren: alle

geslachten van de heidenvolken zullen zich voor Uw aangezicht neerbuigen. Want

het koningschap is van de HEERE, Hij heerst over de heidenvolken. Alle

groten der aarde zullen eten en zich neerbuigen.”

Page 21: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 20

���� TZAPHUN = de Afikoman wordt gezocht

Na afloop van de maaltijd gaan de kinderen op zoek naar de verborgen ‘Afikoman’. Ze krijgen aanwijzingen van de andere aanwezigen (warm/koud). Wanneer het is gevonden wordt het bij de leider van de seder gebracht. In ruil voor de afikoman krijgt het iets lekkers van hem.

� De groep mag vertellen wat zij hierin ontdekt hebben over Jezus. Afikoman = toespijs, dessert

De afikoman is de middelste matze = middelste van de 3-1heid = de Zoon = Jezus. Het is in stukken gebroken (gestorven), gehuld in een doek (grafdoeken), tijdelijk verborgen (begraven), weer gevonden (opgestaan uit de dood). Wie het vindt ontvangt cadeautjes (die in Hem geloven ontvangen de Gaven van de Geest).

= Hij die komt = een beeld van de verborgen Messias

Aan het einde van deze huidige eeuw zal de Messias komen en volledig herstel en vrede brengen op aarde = het Messiaanse koninkrijk = Koninkrijk van God.

� Het stuk wordt gebroken en uitgedeeld (even wachten met eten). Dit is het stuk Matze dat Jezus nam en op zichzelf toepaste. � Matteüs 26:26 & Lukas 22:19

“Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit (Baruch atta Adonai, Eloheynu, Melech ha-olam, ha-motzi lechem min ha-aretz.), brak het brood, deelde het uit aan Zijn leerlingen met de woorden: ‘Neem, eet, dit is mijn

lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om Mij te

gedenken. � Marcus 14:22 � 1 Korinthe 11:23-24

“Want wat ik heb ontvangen en aan u heb doorgegeven, gaat terug op

de Heer zelf. In de nacht waarin de Heer Jezus werd uitgeleverd nam hij een

brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood en zei: ‘Dit is mijn lichaam voor

jullie. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.’”

� Johannes 6:51-59

� Iedereen eet nu een stukje van deze afikoman.

Dit onderdeel is door Jezus zelf aan de seder toegevoegd. Normaal moest het lam het laatste zijn wat je mocht eten. Daar moesten je gedachten naar uit gaan. Nu zegt Jezus: Denk aan mij. Zie voorbij het lam van Mozes, zie naar het Lam Gods.

Page 22: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 21

���� BARECH = de dankzegging over de maaltijd

� De bekers worden weer gevuld voor het drinken van de 3

e Beker.

Na de maaltijd volgt er een uitgebreide periode van enthousiaste dankzegging en lofprijzing. Deze gebeden staan mede in het teken van de (weder-) komende Messias en zijn voorloper Elia.

� Gezegend bent U, Heer onze God, Koning van het heelal, die ons voedt met eten

voor onze maag en voor onze geest. U bent onze voorziener. We danken u voor

Uw eeuwige zorg en liefde.

DE 3e BEKER = BEKER DER VERLOSSING / DANKZEGGING

� De bekers worden geheven ter nagedachtenis aan de 3e belofte:

“Ik zal jullie met opgeheven arm verlossen.”

Dit is de belangrijkste beker. Het staat symbool voor het bloed van het Pesachlam. Jezus gebruikte deze beker om het Nieuwe Verbond in te luiden.

Rode wijn + warm water = bloed

� Matteüs 26:27-28

“En Hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de

woorden: ‘Drink allen hieruit, dit is Mijn bloed, het bloed van het nieuwe

verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden’.” � Lukas 22:20 � 1Korinthe 11:25

“Zo nam hij na de maaltijd ook de beker, en hij zei: ‘Deze beker is het

nieuwe verbond dat door Mijn bloed gesloten wordt. Doe dit, telkens als jullie

hieruit drinken, om Mij te gedenken.”

� Jeremia 31:33-34

“Voorzeker, dit is het verbond dat Ik na die dagen met het huis van Israël sluiten

zal, spreekt de HEERE: Ik zal Mijn wet in hun binnenste geven en zal die in hun

hart schrijven. Ik zal hun tot een God zijn en zij zullen Mij tot een volk zijn. Men

zal elkaar niet meer hoeven te onderwijzen met de woorden: “Leer

de HEER kennen,” want iedereen, van groot tot klein, kent mij dan al – spreekt

de HEER. Ik zal hun ongerechtigheid vergeven en nooit meer aan hun zonden

denken. � De leider spreekt de zegen uit: � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, Schepper van de

vruchten van de wijnstok.”

Page 23: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 22

� Allen drinken nu de 3e beker (leunend op de linkerarm).

BEKER VAN ELIA � De 4

e beker wordt ingeschonken.

� De ‘Beker van Elia’ wordt nu ook ingeschonken.

� De deur wordt opengedaan voor Elia, de wegbereider van de Messias. � Maleachi 4:5-6 (NBG/HSV) / 3:23-24 (NBV)

“Zie, Ik zend tot u de profeet Elia, voordat de dag van de HEERE komt, die grote

en ontzagwekkende dag. En hij zal ervoor zorgen dat ouders zich verzoenen met

hun kinderen en kinderen zich verzoenen met hun ouders. Anders zou ik het land

volledig moeten vernietigen.”

Dit wordt gedaan vanwege de 5e belofte:

“Ik zal jullie in het land brengen.”

Wij mogen weten dat én Elia / Johannes de Doper én de Messias al gekomen zijn, en verwachten de wederkomst van Jezus, onze Here. Dit is een moment van hoop en verwachting ..... en onze actieve bijdrage!

� Lied Opwekking 534 (“Jezus, Gods heerlijkheid verschijnt”)

� De deur wordt weer gesloten.

���� HALLEL = de lofprijzing (deel 2)

� Na de diverse dankgebeden volgt nu het 2e deel van de hallel: psalm 115 – 18 +

136. � Psalmen 115 – 116 – 117 – 118 kunnen worden voorgelezen / gezongen

DE 4e BEKER = BEKER VAN AANNEMING / LOFZANG

� De bekers worden geheven ter nagedachtenis aan de 4e belofte:

“Ik zal jullie aannemen als mijn volk, en Ik zal jullie God zijn.” � De zegen wordt uitgesproken: � “Gezegend bent u, Heer onze God, Koning van het heelal, Schepper van de

vruchten van de wijnstok.”

� Allen drinken nu de 4e beker (leunend op de linkerarm).

Page 24: Liturgie Seder De Spil ~ 2016 - Teacher on the towerteacheronthetower.com/wp-content/uploads/2016/03/Seder-De-Spil-2… · Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ ~ 2016 2 Het moet door

Studie Sedermaaltijd ~ Werner Knol ~ www.teacheronthetower.com ~ 2016 23

� Psalm 136 kan worden gelezen / gezongen (“Loof de Heer, want Hij is goed”)

���� NIRTZAH = bevestiging van Gods acceptatie

� Wij zijn aan het slot gekomen van onze Pesachmaaltijd. We hebben het gevierd

volgens de voorschriften en met de juiste houding. Zoals wij het voorrecht hadden om dit jaar de seder te vieren, zo hopen wij waardig te zijn om het ook volgend jaar met elkaar te vieren, in vrijheid, in Jeruzalem.

� Here God, zegen en herstel Uw volk Israël. Bouw Uw heilige stad en vul het met

Uw Volk en met Uw Shalom. Laten alle delen van uw volk spoedig in vrijheid samen komen in Uw heilige stad. Maak het tot een plaats waar gerechtigheid heerst.

� Here God, open de ogen en het hart van Uw volk Israël, voor Yeshua, hun

Messias, het Lam voor hen geslacht. Doe hen de diepere waarheden van de seder ontdekken en kennis maken met hun gestorven en opgestane Koning der koningen.

� Here God, wij hebben onze aandacht gevestigd op het lam en op het Lam van

God. Wij zien uit naar het moment waarop wij deze maaltijd zullen vieren in het Nieuwe Jeruzalem. We zien uit naar het bruiloftsmaaltijd van het Lam, de koning der koningen. Maak Uw bruid, Uw gemeente, rein en puur voor Uw aangezicht.

We eindigen deze seder met de woorden: � Volgend jaar in Jeruzalem! [Lesjanah Haba’ah Bieroesjalajim!]

Einde We gaan in stilte de nacht in ....