Literatuur - link.springer.com978-90-313-6524-1/1.pdf · Medisch Centrum. Asselman, F. (2004)....

Literatuur

AMC (2006). Jaarrekening 2005. Amsterdam: Academisch Medisch Centrum.

AMC (2002). Structuur- en beleidsplan IC volwassenen 2003-2008. Amsterdam: Academisch

Medisch Centrum.

Asselman, F. (2004). Afweging tussen kosten en kwaliteit in het AMC. In: H. van Ool et al.

(red.). Kwaliteitskosten te lijf. Praktijkcases bij rendement en kwaliteit (p. 29-40). Amsterdam:

Weka.

Asselman, F. (2007). Het ontwerp, implementatie en toepassing van een kostprijsinfor-

matiesysteem in het Academisch Medisch Centrum. Maandblad voor Accountancy en

Bedrijfseconomie, 81, nr. 3, p. 86-93.

Asselman, F., & Snijders, P. (2005). Kostprijzen in het Academisch Medisch Centrum: een

complexe operatie. Tijdschrift Public Governance, Audit & Control, november 2005, p. 24-27.

Atkinson, A., Banker, R., Kaplan, R., & Mark Young, S. (2004). Management accounting. Den

Haag: Academic Service.

Bandel, A.P., Sol, J.C.A., & Klazinga, N.S. (1992). Kwaliteitskostenberekening in de gezond-

heidszorg. Handboek Kwaliteit van zorg. Den Haag/Lochem: VUGA/De Tijdstroom.

Beek, A., & Vaassen, E.H.J. (1993). Hoofdlijnen bestuurlijke informatievoorziening (3e dr.). Gro-

ningen: Wolters-Noordhoff.

Bergh, F.A.J.T.M. van den, Bartels, P.C.M., & Wildeboer, G.J. (2001). Opzet voor een kost-

prijsmethodiek voor laboratoriumactiviteiten. Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie

en Laboratoriumgeneeskunde 26, p. 43-47.

Bergh, F.A.J.T.M. van den, & Trienekens, P.H. (1999). Opzet voor een uniforme richtlijn

voor de toedeling van laboratoriumkosten. Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en

Laboratoriumgeneeskunde 24, nr. 2, p. 149-150.

Boot, J.M., & Jurg, E. (1988). Gezondheidszorg in-stelling. Lochem: De Tijdstroom.

Bruggeman, W., & Everaert, P. (2001). Kostprijscalculatie en management accounting. Antwer-

pen/Apeldoorn: Garant.

Casemix (2005). Onderhanden werk – bepaling ten behoeve van zorgverzekeraars.

Castel, H., Jansen, G., & Schaepkens, F.F.J.M. (2002). De kostprijs van de zorg. ZM maga-

zine 18, nr. 2, p. 11-15.

CBO (2006). Richtlijn Organisatie en werkwijze op intensive care-afdelingen voor volwassenen in

Nederland. Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO.

Crom, B. (2005). De toepassing van externe budgetparameters in de interne budgettering van UMC’s.

Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen.

CTG/ZAio (2005). Toezichtskader te hoge en te lage tarieven. Utrecht: College tarieven

gezondheidszorg/Zorgautoriteit in oprichting.

CTG/ZAio (2005). Visiedocument ziekenhuiszorg, analyse en aanbevelingen voor concurrentie in het

B-segment. Utrecht: College tarieven gezondheidszorg/Zorgautoriteit in oprichting.

CVZ (2004). Handleiding voor kostenonderzoek. Diemen: College voor zorgverzekeringen.

CVZ (2006). Zorgcijfers 2000-2005. Diemen: College voor zorgverzekeringen.

DBC 2003 (2001). Discussienota Deeltraject Werklastmeting. Utrecht.

DBC 2003 (2002). Diepteonderzoek kostprijzen. Utrecht.

DBC 2003 (2004). Model kostprijzen DBC 2003, versie 17. Utrecht.

Dijk, F.E. van, & Werken, Chr. van der (1998). Wat kost een intensive-care-patient?Medisch

Contact 53, nr. 37, p. 1154-1156.

Eisenberg, J.M., & Williams, S.V. (1981). Cost containment and changing physicians’

practice behavior. Journal of the American Medical Association 246.

Ernst & Young (2005). Is de planning- en controlcyclus voldoende ingericht op de introductie van

marktwerking en DBC’s in de gezondheidszorg? Enqueteresultaten. Amsterdam: Ernst & Young.

Frazier, L., et al. (1991). Can physician education lower the cost of prescription drugs?

Annals of Internal Medicine 115, nr. 2, p. 116-121.

Gerlof, A.C., & Verzijden, S. (2001). Een proefproject kostprijzen in een algemeen zieken-

huis. Financiele bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Groot, T.L.C.M. (2001a). Interne budgettering. Financiele bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen:

Elsevier Gezondheidszorg.

Groot, T.L.C.M. (2001b). Kostenbepaling en budgettering. Financiele bedrijfsvoering in de zorg.

Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Groot, L.M.J., Schepers, J., & Sol, J.C.A. (1985). Eindrapport Project academisering, een onderzoek

naar gezondheidszorg in academische ziekenhuizen. Maastricht: Rijksuniversiteit Limburg.

Gupta, A.M. (2004). The calm before the storm, Dutch hospitals 2004. Key developments and trends.

Roland Berger Strategy Consultants.

Halem, C. van, & Pol, A. van der (1989). Kosten en kosten. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Hamoen, R.E.P. (2004). De meerwaarde van CBV-verrichtingen voor de zorgpraktijk en de

DBC-systematiek. NTMA, nr. 118, p. 46-49.

Hoeksema, M.I., & Holman, J.M. (1994). Budgetteren, het omzetten van beleid en geld. Deven-

ter: Kluwer.

Houdenhoven, M. van (2006). Eenduidige tijdregistratie operatiekamers: definitiesysteem

maakt vergelijking werkprocessen mogelijk. Medisch Contact 61, nr. 2, p. 52-54.

Koolschijn, J., & Wijnberg, H.E. (1989). Kostencalculatie- en waarderingsproblemen. Alphen aan

den Rijn: Samsom.

Kor, R. (2000). Werken aan projecten. Een handreiking. Deventer: Kluwer Bedrijfsweten-

schappen.

KPMG (2006). Marktwerking, DBC’s en Besturing.

Lundberg, G.D. (1981). Cost containment and changing physicians’ practice behavior,

Journal of the American Medical Association 246, nr. 19, p. 2195-2220.

Maassen, H. (2003). Model ziekenhuis: computersimulatie ondersteunt ziekenhuismana-

gement. Medisch Contact 58, nr. 42, p. 1602-1603.

Martin, A.R. (1980). A trial of two strategies to modify the test-ordering behavior of

medical residents. The New England Journal of Medicine 303, p. 1330-1336.

Kostprijzen in ziekenhuizen292

Ministerie van Financien (2005). Rijksbegroting 2005 (XVI), Volksgezondheid Welzijn en

Sport. Den Haag: Ministerie van Financien.

Ministerie van Financien (2006). Rijksbegroting 2006 (XVI), Volksgezondheid Welzijn en

Sport. Den Haag: Ministerie van Financien.

Miranda, D (1997). Zorgniveaus van intensive care units. Medisch Contact, 52, nr. 29/30.

Mol, N.P. (1997). Operationele budgettering, efficiency en effectiviteit in activiteitenbudgetten.

Alphen aan den Rijn: Samsom H.D. Tjeenk Willink.

Naaborg, R., & Verbeeten, F.H.M. (1996). Gepast gebruik van laboratoriumonderzoek: een

inventarisatie naar doelmatigheid en effectiviteit in de klinische chemie. Amsterdam: Deloitte &

Touche.

NFU (2004). Van vele markten thuis. Utrecht: Nederlandse Federatie van Universitair

Medische Centra.

NZa (2004). Tweede audit productstructuur en kostprijzen. Utrecht: Nederlandse Zorgautori-

teit.

NZa (2005). Toezichtskader te hoge en te lage tarieven. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit.

NZa (2006a). De zichtbare hand, Uitvoeringstoets ziekenhuisbekostiging. Utrecht: Nederlandse

Zorgautoriteit.

NZa (2006b). Document Calculatieprincipes Verantwoordingskostprijs. Utrecht Nederlandse

Zorgautoriteit.

NZa (2006c). Toetsingskader en criteria voor ontwikkeling DBC-systeem. Utrecht: Nederlandse

Zorgautoriteit.

NZa (2007). Monitorspecial, De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: Nederlandse Zorg-

autoriteit.

OECD (2007). Health care data 2005. Paris: Organisation of Economic Co-operation and

Development.

Oogziekenhuis Rotterdam (1997). Een integraal beheerssysteem voor de kwaliteit en kosten van

cataractoperaties in dagbehandeling. Rotterdam.

Oostenbrink, J.B. (2003). Unit costs of inpatient hospital days. Pharmaco-economics 21, nr. 4,

p. 263-271.

Oostenbrink, J.B., Bandel, A.P., Sol, J.C.A., & Inveveld, B.M. (2000). Kostprijsbepaling

voor bedrijfsvoering en economische evaluatie. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen

78, nr. 7, p. 432-438.

Perik, K.L.M., & Steens, H.B.A. (1998). Finance & control Benchmarking. Tijdschrift voor

Financieel Management, nr. 1.

Pizzini, M.J. (2004). The relation between cost-system design, manager’s evaluations of

the relevance and usefullness of cost data, and financial performance: an empirical study

of US hospitals. Accounting, Organisations and Society 31, p. 179-210.

Pluym, G., Pieroen, P., & Kleijn, S. (2005). Cost management in de praktijk. Finance &

Control 4, p. 49-53.

Prismant (2004a). Casemix en performanceverschillen tussen ziekenhuizen. Utrecht: Prismant.

Prismant (2004b). Werklast: onderbouwing en werkwijze. Utrecht: Prismant.

Prismant (2004c). Rekeningschema voor zorginstellingen. Basis Rekeningschema. Utrecht: Pris-

mant.

PricewaterhouseCoopers (2005). Principes en uitgangspunten voor het aanleveren van kostprijs-

informatie aan Zorgautoriteit. PricewaterhouseCoopers.

Literatuur 293

PricewaterhouseCoopers (2006). Beschrijving besluitvormingsproces risicoverevening Zorgverzeke-

ringswet. PricewaterhouseCoopers.

RIVM (2002). Kosten van ziekten in Nederland. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezond-

heid en Milieu.

Ros, P., Coeders, C., & Blokland, M. (1999). Topreferente zorg: kostbaar of duur? ZM Magazine 15,

nr. 11, p. 12-15.

Schaepkens, F.F.J.M. (2002). Ziekenhuisbekostiging in Nederland; van FB naar DBC. MCA

Tijdschrift voor Organisaties in Control 6, p. 13-25.

Schaepkens, F.F.J.M., & Zuurbier, J.J. (2002). DBC, van registratie tot besturing. Medisch

Contact 57, nr. 9, p. 325-326.

Schoute, J. (2004). Onderzoek naar ABC. Finance & Control 3, p. 25-26.

Simon, H. (1960). The new science of management decision. New York: Harper and Row.

Snabel-Verheijen, E.W.G. (2001). Besturingsprocessen in ziekenhuizen, Besturingsinfor-

matie middels producttypering en kostprijzen, Toegevoegde waarde middels product-

typering en kostprijzen. Financiele bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezond-

heidszorg.

Theunisse, H. (1995). Activity based costing, beleidsgerichte kosteninformatie. Apeldoorn:

MAKLU.

UMC St Radboud (2007). Beter worden in het Radboud. Nijmegen: UMC St Radboud.

Universiteit Twente (2004). Appels & appels, een verkenning naar het vergelijken van doelmatig-

heid van ziekenhuizen. Enschede: Universiteit Twente.

VAZ (1995a). Inspanning topreferentiezorg UMC’s. Amsterdam: Vereniging Academische Zie-

kenhuizen.

VAZ (1995b). Topreferentiefunctie UMC’s. Amsterdam: Vereniging Academische Ziekenhui-

zen.

VAZ (2003). Kostprijsbepaling in de academische ziekenhuizen. Amsterdam: Vereniging Acade-

mische Ziekenhuizen.

Veldhuizen, J. van (1999). Kostprijscalculatie ten behoeve van Planning en Control in het Acade-

misch Medisch Centrum. Doctoraalscriptie Universiteit van Amsterdam.

Verschuur, A. (2001). Voorzichtig omgaan met uitkomsten benchmarks. Ouderenzorg 12, p.

7-9.

Vosselman, E.G.J. (2001). Management accounting en control. Utrecht: Lemma.

Vries, T. de (1989). Arts en laboratorium: strategieen voor doelmatig gebruik. ZM Magazine

5, nr. 10, p. 15-21.

VWS (2004). Audit productstructuur CGAO 2003, 2004. Den Haag: Ministerie van Volksge-

zondheid, Welzijn en Sport.

VWS (2005). Presentatie Zfw-verstrekkingenbudgettering & Zwf-risicoverevening. Den Haag:

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

VWS (2006a). Ruimte voor betere zorg. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn

en Sport.

VWS (2006b). Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving, De brief ‘Ruimte voor betere

zorg’ nader uitgewerkt. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

VWS (2007). Waardering voor betere zorg. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Wel-

zijn en Sport.

Walker, L.R., & Rosko. M.D. (1988). Evaluation of Health Care Service Diversification


Options in Health Care Institutions and Programs by Portfolio Analysis: A Marketing

Approach. JHCM 8, nr. 1, p. 48-59.

Wallenburg, M. van (1998). Management accounting, methoden van opbrengsten en kostencalcu-

latie. ’s-Hertogenbosch: Tutein Nolthenius.

Wijnen, G., Renes, W., Storm, P. (1998). Projectmatig werken. Utrecht: Het Spectrum B.V.

Zanten, A.R.H., Spoel, J.I. van der, Ennema, J., & Zwakkenberg, S. (2001). Intensive care

producttypering in het kader van de DBC: IC als ondersteunend product. NVCI Monitor 5,

nr. 6, p. 32-35.

ZN (2004). DBC Inkoopgids 2005. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Zuurbier, J.J. (2001). Interne sturing op basis van DBC’s: casemixmanagement. Financiele

bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Geraadpleegde websiteswww.dbconderhoud.nl

www.benchmarkenindepubliekesector.nl

www.prestatieindicatoren.nl

www.snellerbeter.nl

www.ziekenhuis.nl

www.ziekenhuizentransparant.nl

Literatuur 295

Bijlage 1 Casus kostprijzen

Om te illustreren welke invloed kostprijzen kunnen hebben op de besluit-

vorming in ziekenhuizen, wordt een casus beschreven waarin een ziekenhuis

moet beslissen of het wil dat het aantal operatieve ingrepen toeneemt. In

deze casus moet deze beslissing eerst zonder en daarna met kostprijsinfor-

matie worden genomen. Het verdient aanbeveling deze casus in groepsver-

band uit te werken, zodat daarna gediscussieerd kan worden over de vraag in

hoeverre de kostprijzen een rol hebben gespeeld bij de besluitvorming.

Lekziekenhuis

Het Lekziekenhuis is een middelgroot topklinisch ziekenhuis. Er is sprake

van een geıntegreerd medisch-specialistisch bedrijf waar alle medisch spe-

cialisten in loondienst zijn. Het speelt een steeds grotere rol op de markt

voor complexe zorg en zegt ook veel aan innovatie te doen.

Ambities

De Raad van Bestuur van het Lekziekenhuis heeft grote ambities. Het is een

grote wens om lid te worden van de Nederlandse Federatie van Universitair

Medische Centra. Behalve het statusverhogende aspect speelt ook mee dat op

termijn meegeprofiteerd zou kunnen worden van de zogenaamde academische

component, een budget dat speciaal is bedoeld voor de complexe patienten-

zorg.

Om hiervoor in aanmerking te komen is het ziekenhuis te verstaan gegeven

dat het aandeel complexe ingrepen omhoog zal moeten. De Raad van Be-

stuur schat in dat duizend extra ingrepen bij Cardiologie met een hoog

innovatief gehalte hun wens dichterbij zal brengen.

Ok-programma

In het Lekziekenhuis is de ok-capaciteit de bottleneck als het gaat om pro-

ductie-uitbreiding. Vanwege de beperkte ok-ruimte zullen de benodigde ok-

uren in principe volledig moeten worden opgebracht door het afstoten van

de meer ‘eenvoudige’ cardiologische ingrepen. Een complexe ingreep kost

gemiddeld vier ok-uren. Voor een eenvoudige ingreep is dat gemiddeld twee

ok-uren.

Een alternatief is een ok-openstelling op zaterdag. In dat geval kan het

bestaande programma blijven gehandhaafd.

Vergoeding

De zorgverzekeraars zien wel het belang van deze complexe productie in het

Lekziekenhuis. Om het ziekenhuis te stimuleren deze productie-uitbreiding

te realiseren, zijn zij bereid om 600 euro boven de afgesproken verkoopprijs

van deze DBC’s te betalen.

De verkoopprijs van de DBC’s voor de complexe patient bedraagt € 3.600.

De verkoopprijs van de DBC’s voor de eenvoudige patient bedraagt €

1.300.

Overige gegevens

Cardiologie

Voor de afdeling Cardiologie vormen extra aantallen complexe patienten een

mooie mogelijkheid om zich verder te profileren. Het hoofd van de afdeling

wordt gezien als een veelbelovend talent en hij heeft goede relaties met de

Raad van Bestuur van het ziekenhuis.

Overige specialismen

Binnen het ziekenhuis leeft breed het gevoel dat Cardiologie al relatief veel

ok-tijd toegewezen heeft gekregen en daarmee ten opzichte van de andere

specialismen wordt bevoordeeld. De andere specialismen hebben ook be-

hoefte aan extra ok-tijd.

Naburig ziekenhuis

Niet ver van het Lekziekenhuis is een ander ziekenhuis dat dezelfde com-

plexe ingreep verricht.

Medisch inhoudelijk/kwaliteit van de zorg

Hoewel de ingreep geaccepteerd is, is er binnen de beroepsgroep de laatste

tijd toch nogal wat discussie over het belang en het risico van deze ingreep.


Financiele situatie ziekenhuis

De winst- en verliesrekening van het ziekenhuis komt al enkele jaren uit op

nul. Er is sprake van een zeer bescheiden reservepositie.

Organisatie

Door een aanpassing van de cao is er sprake van arbeidsonrust bij de ok-

assistenten. Het ziekteverzuim is hierdoor opgelopen en uitzendkrachten

zijn moeilijk te krijgen.

Opdracht

Situatie 1: geen kostprijzen

Als adviseur van de Raad van Bestuur is u gevraagd een advies uit te brengen

over deze casus.

U had deze strategische keuzesituatie al lang voorzien en hebt, om tot een

zorgvuldige afweging te komen, de afdeling planning en control een aantal

maanden geleden gevraagd om de DBC-zorgprofielen en de kostprijzen van

betreffende patientengroepen te bepalen. De afdeling heeft deze vraag echter

lichtelijk onderschat en is nog niet klaar. Toch moet u de Raad van Bestuur

alvast een indicatie geven. U beseft dat er sprake is van een drietal opties:

1 de duizend complexe ingrepen gaan ten koste van de eenvoudige ingre-

pen;

2 de duizend extra complexe ingrepen worden verricht op zaterdag;

3 afzien van de extra productie.

Vraag: Welke optie adviseert u en waarom?

Opdracht – vervolg

Situatie 2: wel kostprijzen

Vlak voordat u advies gaat uitbrengen aan de Raad van Bestuur, levert de

afdeling planning en control alsnog de DBC-zorgprofielen en de kostprijzen

(figuur 1 en 2).

Vraag: Verandert u op de valreep toch nog van gedachten? Waarom (niet)?

Bijlage 1 Casus kostprijzen 299

omschrijving polikliniek operatie

kliniek

beeldvorming

labdiagnostiek

% voorkomen100%100%100%50%50%12%75%

100%

100%100%

gem. aantal3,01,02,01,01,51,01,01,0

1,01,0

kostprijs€ 30€ 30€ 235€ 100€ 250€ 70€ 45€ 10

€ 10€ 10

totaal€ 90€ 30

€ 470€ 50

€ 188€ 8

€ 34€ 10

€ 10€ 10€ 900

€ 100

€ 1.000

activiteit herhaalbezoeken preoperatieve screening operatieve ingrepen opname verpleegdagen thorax/inclusief doorlichting echografie buikorganen histol/cytolog. onderz. (m.u.v. cervixcyt.) bloedgroep abo + rhesusfactor ordertarief variabele kostprijs

opslag vaste kosten 10% integrale kostprijs

(1)

eenvoudige patiënt

(2) (3) (1)*(2)*(3)

Figuur 1

Zorgprofiel en kosten eenvoudige patient.

omschrijving polikliniek operatie

kliniek

beeldvorming

labdiagnostiek

% voorkomen100%100%100%100%100%

2%75%

100%

100%100%

gem. aantal3,01,04,01,06,71,01,01,0

1,01,0

kostprijs€ 30€ 30€ 385€ 100€ 250€ 70€ 45€ 10

€ 10€ 10

totaal€ 90€ 30

€ 1.540€ 100

€ 1.675€ 1

€34€ 10

€ 10€ 10

€ 3.500€ 200

€ 3.700

€ 370

€ 4.070

activiteit herhaalbezoeken preoperatieve screening operatieve ingrepen opname verpleegdagen thorax/inclusief doorlichting echografie buikorganen histol/cytolog. onderz. (m.u.v. cervixcyt.) bloedgroep abo + rhesusfactor ordertarief variabele kostprijs avond/weekend toeslag variabele kostprijs incl. toeslag

opslag vaste kosten 10% integrale kostprijs

(1)

complexe patiënt

(2) (3) (1)*(2)*(3)

Figuur 2

Zorgprofiel en kosten complexe patient.


O

pti

e 1:

afs

tote

n e

envo

ud

ige

ing

rep

en

Op

tie

2: z

ater

dag

op

enst

ellin

g

Op

tie

3: ‘n

iets

do

en’

Mut

atie

aan

tal c

om

ple

xe in

gre

pen

1.

000

1.00

0 0

Mut

atie

een

voud

ige

ing

rep

en (1

) -2

.000

0

0

Mut

atie

bat

en (2

) 1.

600.

000

4.20

0.00

0 0

Mut

atie

var

iab

ele

kost

en (3

) 1.

700.

000

3.70

0.00

0 0

Op

slag

vas

te k

ost

en (4

) 17

0.00

0 37

0.00

0 0

Sal

do

(5)

-270

.000

13

0.00

0 0

To

elic

hti

ng

(1) M

utat

ie a

anta

l co

mp

lexe

ing

rep

en:

als

bij

op

tie 1

1.0

00 e

xtra

co

mp

lexe

ing

rep

en w

ord

en g

edaa

n, z

ijn h

ierv

oo

r 1.

000

* 4

= 4

.000

OK

-ure

n no

dig

.

Hie

rdo

or

kunn

en e

r 4.

000

/ 2

= 2

.000

min

der

een

voud

ige

ing

rep

en w

ord

en g

edaa

n.

(2) D

e m

utat

ie b

aten

bed

raag

t b

ij o

ptie

1:

= 1

.000

* (3

.600

+60

0) +

-2.

000

* 1.

300

= 1

.600

.000

(2) D

e m

utat

ie b

aten

bed

raag

t b

ij o

ptie

2:

= 1

.000

* (3

.600

+60

0) +

0 *

1.3

00 =

4.2

00.0

00

(3) D

e m

utat

ie v

aria

bel

e ko

sten

bed

raag

t b

ij o

ptie

1:

= 1

.000

* (3

.500

) + -

2.00

0 *

900

= 1

.700

.000

(3) D

e m

utat

ie v

aria

bel

e ko

sten

bed

raag

t b

ij o

ptie

2:

= 1

.000

* (3

.700

) =

3.7

00.0

00

(4) D

e o

psl

ag v

aste

ko

sten

bed

raag

t b

ij o

ptie

1:

= 1

0% *

1.7

00.0

00 =

170

.000

(4) D

e o

psl

ag v

aste

ko

sten

bed

raag

t b

ij o

ptie

1:

= 1

0% *

3.7

00.0

00 =

370

.000

(5) S

ald

o b

edra

agt

bij

op

tie 1

: =

1.6

00.0

00 -

1.7

00.0

00 -

1.7

0.00

0 =

-27

0.00

0(5

) Sal

do

bed

raag

t b

ij o

ptie

2:

= 4

.200

.000

- 3

.700

.000

- 3

.70.

000

= 1

30.0

00

Figuur 3

Opdracht 1: Consequenties van de opties.

Bijlage 1 Casus kostprijzen 301

Uitwerking

In figuur 3 zijn de financiele consequenties van de drie opties uitgewerkt.

Conclusie Op basis van de berekeningen blijkt dat het vanuit financieel oogpunthet aantrekkelijkst is om voor optie 2 te kiezen, dat wil zeggen de extra

productie van complexe ingrepen op zaterdag te realiseren. Dit inzicht kon

worden gegeven doordat er ziekenhuisbreed gedetailleerde kostprijsinfor-

matie beschikbaar was.


Bijlage 2 Schema met hulpkostenplaatsen enverdeelsleutels (DBC 2003, 2004)

hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels

dienst/sector/cluster hulpkostenplaats verdeelsleutel verdelen over omschrijving t.b.v.

verdeling

directie, raad van

bestuur, algemeen

beheer

directie, raad van

bestuur, directie-

secretariaat

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

1

niet-nacalculeer-

bare samenwer-

kingsverbanden

procentueel ver-

delen

specifieke

kostenplaat-

sen

kosten algemeen

beheer

2

afschrijvingen me-

dische inventaris

naar rato (pro-

centueel) door-

boeken

hoofdkosten-

plaatsen met

medische in-

ventaris

doorgeboekte kos-

ten komen direct bij

de hoofdafdelingen

terecht

3

patientenservice-

bureau

EPB’s (eerste po-

likliniekbezoeken)

poliklinieken

en verpleegaf-

delingen

kosten algemeen

beheer

4

kosten van klach-

ten

EPB’s (eerste po-

likliniekbezoeken)

hoofdkosten-

plaatsen met

klachten

5

public relations fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

6


ondernemingsraad fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

7

personeelszaken,

P&O, sociale zaken

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

8

verpleegkundige

opleidingen

fte’s (formatie-

plaatsen)

verpleegkun-

dige hoofd-

kostenplaat-

sen

kosten algemeen

beheer

9

overige opleidingen fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

10

medisch stafbe-

stuur, medische

staf secretariaat

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

11

commissies, zoals

de kunstcommissie

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

12

arts-assistenten naar rato (pro-

centueel) door-

boeken

hoofdkosten-

plaatsen met

arts-assisten-

ten

doorgeboekte kos-


de hoofdafdelingen

terecht

13



leerling-verpleeg-

kundigen

naar rato (pro-

centueel) door-

boeken

verpleegafde-

lingen

doorgeboekte kos-


de hoofdafdelingen

terecht

14

oproepkrachten naar rato (pro-

centueel) door-

boeken

hoofdkosten-

plaatsen met

oproepkrach-

ten

doorgeboekte kos-


de hoofdafdelingen

terecht

15

financieel-econo-

mische zaken/EAD

financieel-econo-

mische zaken,

EAD-leiding en se-

cretariaat

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

16

financiele adminis-

tratie

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

17

verrichtingenadmi-

nistratie

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

18

salarisadministra-

tie

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

19

bedrijfsecono-

misch bureau,

stafbureau

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

20

Bijlage 2 Schema met hulpkostenplaatsen en verdeelsleutels (DBC 2003, 2004) 305


verzekeringen

(waaronder WA) en

belastingen (on-

roerend goed, wa-

terschap e.d.)

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten algemeen

beheer

21

facilitaire zaken/

hoteldienst/materi-

ele zaken

leiding en secreta-

riaat

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

facilitaire kosten, . . .

22

leiding per afde-

ling, subdienst-

hoofden

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


23

medisch-technisch

onderhoud

onderhoudskos-

ten

specifieke

hoofdkosten-

plaatsen


24

algemeen tech-

nisch onderhoud

vierkante meters alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


25

automatisering aantal geauto-

matiseerde werk-

plekken

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


26

wasserij procentueel ver-

delen

hoofdkosten-

plaatsen met

waskosten

facilitaire kosten, . . ..

27



linnenkamer procentueel ver-

delen

alle hoofdkos-

tenplaatsen

met dienstkle-

ding


28

schoonmaak procentueel ver-

delen

op basis van

schoonmaak-

kosten per af-

deling


29 vierkante meters alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

mortuarium verpleegdagen verpleegafde-

lingen


30

keuken voedingsdagen (=

verpleegdagen –

0,56 opnamen)

(NZi-definitie)

verpleegafde-

lingen


31

personeelsrestau-

rant

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


32

voedingsassistentie naar rato (pro-

centueel) door-

boeken

hoofdkosten-

plaatsen met

voedingsassis-

tentie

doorgeboekte kos-


de hoofdafdelingen

terecht

33

receptie, portier verpleegdagen +

polikliniekbezoe-

ken + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis




34

telefooncentrale verpleegdagen +

polikliniekbezoe-

ken + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


35

kinderopvang fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


36

inkoop investeringen +

materiele kosten

per afdeling

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


37

magazijn, goede-

renlogistiek

investeringen +

materiele kosten

per afdeling

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


38

patiententransport verpleegdagen verpleegafde-

lingen


39

beddencentrale opnamen verpleegafde-

lingen


40

postkamer en por-

tokosten

verpleegdagen +

polikliniekbezoe-

ken + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


41



arbozaken fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


42

afvalverwijdering

en milieu

vierkante meters alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


43

kwaliteitszorg fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


44

repro, drukkerij verpleegdagen +

polikliniekbezoe-

ken + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


45

medische biblio-

theek

verpleegdagen +

polikliniekbezoe-

ken + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


46

medisch archief en

medische registra-

tie

verpleegdagen +

polikliniekbezoe-

ken + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


47

medische fotogra-

fie

procentueel ver-

delen

specifieke

hoofdkosten-

plaatsen


48



energie vierkante meters alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis


49

hulpkosten plaat-

sen medische

dienst (behande-

lingsondersteuning)

leiding en secreta-

riaat

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

50

leiding per afde-

ling, subdienst-

hoofden

fte’s (formatie-

plaatsen)

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

51

dietetiek procentueel ver-

delen

specifieke

hoofdkosten-

plaatsen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

52

klinische psycholo-

gie

procentueel ver-

delen

specifieke

hoofdkosten-

plaatsen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

53

geestelijke verzor-

ging, pastoraat

opnamen verpleegafde-

lingen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

54

maatschappelijk

werk

indien sluitende

activiteitenregis-

tratie: direct toe-

rekenen

verpleegafde-

lingen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .



55 indien geen slui-

tende activitei-

tenregistratie:

opnamen

CSA (centrale ste-

rilisatieafdeling)

procentueel ver-

delen

specifieke

hoofdkosten-

plaatsen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

56

ziekenhuishygiene,

infectiepreventie

verpleegdagen +

polikliniekbezoek-

en + dagverple-

ging

alle hoofdkos-

tenplaatsen

ziekenhuis

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

57

activiteitenbegelei-

ding, bezigheids-

therapie

verpleegdagen verpleegafde-

lingen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

58

opnameregistratie opnamen+dag-

verpleging

verpleegafde-

lingen

kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

59

afsprakenbureau/

receptie polikliniek

aantal polikliniek-

bezoeken

poliklinieken kosten behande-

lingsondersteuning,

. . .

60


Bijlage 3 Lijst van personen die het boek(geheel of gedeeltelijk) hebben meegelezen

functie (per november 2007) organisatie

Drs. E.A. Bien Hoofd Tweedelijns Somatische

Zorg, Plaatsvervangend directeur

Curatieve Zorg

Ministerie van VWS

Drs. L.C. Bruggeman Voorzitter Raad van Bestuur Universiair Medisch Centrum Gro-

ningen

M. Dennebos Beleidsmedewerker, divisie Chirur-

gische specialismen

Academisch Medisch Centrum

Dr. M.G.W. Dijkgraaf Klinisch epidemioloog Academisch Medisch Centrum

Drs. A.C. van Esterik Clustermanager Acute en Logis-

tieke Keten

Tergooiziekenhuizen

Drs. G.C. Grift Directeur concernstaf, concern

controller


Prof. dr. L.J. Gunning-Schepers Voorzitter Raad van Bestuur Academisch Medisch Centrum

Drs. R.M. Haeck Senior beleidsmedewerker directie

Zorgverzekeringen

Ministerie van VWS

Drs. R.J.M. Hopstaken Vice-voorzitter Raad van Bestuur Academisch Medisch Centrum

Drs. M. Jansen Coordinator Prestaties Ziekenhui-

zen en Medisch Specialisten

Ministerie van VWS

Drs. O.B.J. Kahmann Stafadviseur, Concernstaf Finan-

cien & economie


Dr. H.P. Krepel Internist-nefroloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

A.M. Kuijten Hoofd Financien, Informatievoor-

ziening en Automatisering

Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

Y. Kuster Hoofd AOIC, divisie Operatiecen-

trum & Intensive Care


Drs. R. de Leeuw Medewerker Concern AOIC Academisch Medisch Centrum

functie (per november 2007) organisatie

Prof. dr. M.M. Levi Voorzitter divisie Inwendige Speci-

alismen, hoofd Inwendige Ge-

neeskunde, internist


Dr. J.S.K. Luitse Hoofd Spoedeisende Hulp, trau-

matoloog


Drs. J.A. Naaktgeboren RC Controller Ziekenhuis St Jansdal

D.G.A. Seeboldt-Koopman RA Hoofd Concern AOIC Academisch Medisch Centrum

R. Simons Verpleegkundig bestuurder Academisch Medisch Centrum

Drs. P.F.I.M. Snijders Hoofd Concernstaf Financien &

economie


Prof. dr. E.G.J. Vosselman Hoogleraar Accounting Radboud Universiteit Nijmegen

Prof. dr. M.B. Vroom Voorzitter divisie Operatiecentrum

& Intensive care, hoofd IC Vol-

wassenen, intensivist


Drs. M.L. Waagemans Stafadviseur, Planning en Control

(BIZA)

VU medisch centrum

Drs. G.H.M. de Werker Beleidsmedewerker Curatieve

zorg, schrijver

Ministerie van VWS

Drs. M. Wiesenekker Directeur bedrijfsvoering, divisie

Inwendige Specialismen



Register

ABC 25

ABC-methode 110

–, nadelen 113

–, voordeel 112

absorption costing 115

academische patientenzorg 261

activiteitenanalyse 210

activiteitengegevens 44

activity based costing, toedeling indirecte

kosten 210

activity based costing (ABC) 25, 110, 210

afdelingen

–, hoofd- 125

–, medisch ondersteunende 126

–, niet-patientenzorggebonden 126

–, rubriceren van 175

afdelingsbudget 74

afdelingsgebonden activiteiten 198

afdelingsongebonden tijdsbesteding 201

afschrijvingskosten 38

afschrijvingskosten van inventaris en appa-

ratuur 192

afwezigheidsdag 235

aggregatieniveau 173

algemene afdelingen 207

algemene kostprijzen 91

Algemene wet bijzondere ziektekosten,

herziening 10

Algemene wet bijzondere ziektekosten

(AWBZ) 8

allocatiematrix 174, 213

–, opbouw 215

–, samenstellen van 214

anamnese, verpleegkundige 233

A-segment 14

AWBZ 8

balanced scorecard (BSC) 25

basiszorgactiviteiten 16

batch costs 39, 249

batch-levelactiviteiten 110

bedrijfsfunctie 38

beheersingsvraagstukken 49

beheerskostenplaatsen 126

bekostiging van de curatieve zorg, segmen-

ten 18

bekostiging van ziekenhuizen, wijzigin-

gen 15

beleidsregel wijziging declaratiestructuur

(WDS) 104

beleidsregels, onderbouwing van 104

benchmarking 22, 81

–, externe 47, 81

–, interne 47, 81

–, rol van kostprijzen bij 83

benchmarkonderwerp 82

benchmarkpartners 82

benchmarkproces 81

beoordelingskosten 96

berekeningswijze 90

beroepsgroep 189

beslisboom 175

beslissingsvraagstukken 47

bezettingsresultaat 71

bezuinigingsmaatregelen 11

bijdrage, inkomensafhankelijke 14

boter-bij-de-visprincipe 26

bottom-up benadering 218

BSC 25

B-segment 14, 17

budget 66

–, afdelings- 74

–, kosten- 66

budgettering

–, incrementele 25, 67

–, input- 67

–, interne 32

–, proces- 67

–, proces- en output- 68

–, vormen 67

casemix 83

CBV-bestand 165

CBV-verrichting als kostendrager

–, nadelen 166

–, voordeel 166

centrale gegevensanalyseomgeving

(CGAO) 118

centrale kostprijsbepaling 223

centrale sterilisatieafdeling (CSA) 205

CGAO 118

Classificatie van Verrichtingen (CvV) 166

cluster van kostendragers, kostenhomoge-

niteit 194

clusteren van kostenplaatsen 173

clustering van kostendragers, richtlijnen 194

communicatie 146

–, formele 146

–, informele 148

communicatieprocedure 146

consult

–, intercollegiaal 231

–, telefonisch 231

–, vervolg- 231

contributiemarge 62

corporate governance 23

cost driver 211

–, eisen 211

cost drivers, voorbeelden 111

covariantie (CV) 194

CSA 205

CV 194

CvV 166

dagverpleging 235

datawarehouse 157

DBC 11

DBC-monitor 23

debiteurenrisico 30

decentrale kostprijsbepaling 223

decentralisatie huisvesting academische

ziekenhuizen (DHAZ) 265

declaratiecodes 168

detailgegevens, selecteren van onderlig-

gende 171

DHAZ 265

diagnosebehandelingcombinatie, defini-

tie 16

diagnosebehandelingcombinatie (DBC) 11

diagnosevraagstukken 47

diagnostic control 25

dienstverlening, onderlinge 33

differentiele kosten 40

direct costing 115

directe en indirecte kosten, onderscheid 176

directe kosten 38, 176

directe methode 108

doelmatige zorg 13

doelmatigheidsonderzoek 88


dubbele registratie 169

dummy grootboekrekening 189

dummy grootboekrekeningen 192, 193

dure materialen 192

economische evaluatie 88

–, stappen 89

eerste polikliniekbezoek 231

efficiencyverschil 84

efficientieresultaat 72

eindrapportage, overdracht 151

eindrapportage project kostprijzen, func-

ties 150

externe benchmarking 47, 81

externe faalkosten 96

externe sturing 23

externe verrekeningen van kosten 163

–, redenen van 163

faalkosten 96

–, externe 96

–, interne 96


faalmogelijkheden 96

facilitaire divisies 32

facilitaire kosten 187

FB 17

FB-systematiek, reparatie 26

financiele middelen, druk op 11

financiele speelruimte 29

formele communicatie 146

functiegerichte budgettering (FB) 17

functiegroep 192

Functiewaardering voor de gezondheids-

zorg (FWG) 185

FWG 185

gedragscode kostprijzen 287

gedwongen winkelnering 77

geıntegreerd medisch-specialistisch bedrijf

(GMSB) 196

gemengde methoden 113

gezondheidszorg, totale kosten 8

GMSB 196

grootboekrekening 177

grote visite 233

Handleiding voor kostenonderzoek 123

–, beperkingen 123

hoeveelheidverschil 73, 84

homogeniteit

–, kosten- 193

–, medische 193

hoofdafdelingen 108, 125

hulpafdeling, verdeelsleutel per 208

hulpafdelingen 108

–, patientenzorggebonden 125

IC 200

IC-arts 238

IC-beademingsdag 241

IC-behandeldag 240

IC-consult 241

IC-dialyse 241

IC-opname 240

improviserende werkwijze 130

incrementele budgettering 25, 67

incrementele kosten 40

indirecte kosten 38, 176, 206

informatievoorziening 271

informele communicatie 148

inhoudelijke toetsing 226

inkomsten, risicodragend deel 13

inkoopgids 101

inkoopprijzen 13

inputbudgettering 67

–, nadelen 67

instellingsspecifieke kostprijzen 91

integrale kostprijsmodel 107, 124, 205

intensivecareafdeling 238

–, aard van de activiteiten 238

–, aard van de kosten 239

–, bepaling van wegingsfactoren 242

–, keuze voor de kostendrager 240

intensivecareafdeling (IC) 200

intensivist 238

intercollegiaal consult 231

interne benchmarking 47, 81

interne budgettering 32

interne en externe verslaggeving, verschil-

len 158

interne faalkosten 96

interne sturing 24

–, aanpassingen aan 31

–, kenmerken 24

–, prikkels 33

interne verrekening 75

–, doelstellingen 75


interne verrekeningen 162

–, van kosten 162

interne verrekenprijs 77

interne verrekensystematiek, randvoor-

waarden 78

interviews 219

investeringsbeslissing 91

–, voorbeeld 92

investeringsgoederen 38

invoering van de DBC’s, voordelen 16

Jaardocument 23

kapitaallasten 20

kleine visite 233

klinische opname 234

klinische overname 234

kosten

Register 317

–, afschrijvings- 38

–, definitie 37

–, differentiele 40

–, directe 38

–, externe verrekeningen van 163

–, facilitaire 187

–, foutieve registratie 172

–, incrementele 40

–, indirecte 38, 176, 206

–, interne verrekeningen van 162

–, marginale 39

–, niet-patientenzorggebonden 187

–, onderhouds- 187

–, overige personele 185

–, patientenzorggebonden 187

–, rente- 38


–, semivaste 39

–, variabele 39

–, vaste 14, 39

–, vaste en variabele 178

kosten directe 176

kosten en uitgaven, verschil 38

kostenbeheersing 272

kostenbewustzijn 51

kostenbudget 66

kostenbudgetresultaat 72

kostencategorieen, keuze 89

kostendrager 42, 221

–, CBV-verrichting als 166

–, criteria voor bepalen van 164

–, rubricering naar toewijsbaarheid 176

kostendrager voor kerntaak onderwijs 269

kostendrager voor kerntaak onderzoek 269

kostendrager voor kerntaak opleiding 268

kostendragergegevens, rubriceren van 193

kostendragers 90

–, clustering van 194

–, foutieve registratie 172

–, typen 42

–, ziekenhuisbrede selectie 167

kostengedrag 39

–, rubricering naar 178

kostengegevens 44

–, selecteren van 161

kostenhomogeniteit 193

–, cluster van kostendragers 194

kosteninzicht 272

kostenkant 15

kosten-kwaliteitanalyses 95

kostenmodules 188

kostenonderbouwingen 105

kostenplaatsen

–, clusteren van 173


kostenplaatsengegevens, selecteren van 160

kostenplaatsenmethode 108

kostenreductie 33, 75

kostensoort 221

kostensoorten 38

kostenstijging

–, oorzaken 8

–, verklaringen 15

kostensturing 272

kostenveroorzaker 164

kostprijs 40, 99

–, definities 40

–, kostencomponenten 100

–, modulaire 175

kostprijsapplicatie 271

–, administratieve organisatie 281

–, functionele eisen 274

–, keuze van 271

–, plan van aanpak 273

–, procedure voor selectie 272

–, technische eisen 276

–, toetsing aan programma van eisen 277

kostprijsaudit 284

kostprijsbegrippen 37

kostprijsbepaling

–, administratieve organisatie 279

–, beheersaspecten 145

–, centrale 223

–, decentrale 223

–, keuze voor methode van 114

–, nadelen van uitbesteding 134

–, proces van 155, 282

–, uitbesteding van 133

–, universitair medisch centrum 259

–, voordelen van uitbesteding 133

kostprijsbepaling in UMC 266

–, problemen met 266

kostprijsbepaling op specifieke ziekenhuis-

afdelingen 229


kostprijsinformatie 267

kostprijsinformatiesysteem 272

kostprijsmodel 279

–, audit van 285

–, integrale 124, 205

–, onderhoud en beheer 280

kostprijsproces, audit van 285

kostprijzen

–, aanlevering aan externe instanties 105

–, algemene 91

–, algemene toepassingen 58

–, audit van 286

–, berekenen van 220

–, bijstelling van 227

–, externe toepassingen 57

–, gedragscode 287

–, instellingsspecifieke 91

–, interne toepassingen 57

–, nacalculatorische 41, 156

–, project 129

–, rapportage met betrekking tot 225

–, specifieke toepassingen 58

–, voorcalculatorische 159

kostprijzen in ziekenhuizen

–, kanttekeningen 54

–, toepassingen 57

kostprijzen van DBC’s, totstandkoming 99

kruissubsidiemogelijkheden 30

kwalitatieve informatie 48

kwaliteit-kostensysteem 96

kwantitatieve informatie 48

laboratorium 248



–, activity based costing 252



–, rechtstreekse toewijzing van kosten 25-

2

–, toedeling van kosten 251

landelijke maatstaf 19

landelijke zorgprofielen, verschillen 84

liquiditeitsrisico 30

loondienst

–, personeel in 185

–, personeel niet in 185

maatschappelijke verantwoording 21

maatstafconcurrentie 18, 103

make-or-buybeslissing 86


management control 49

marginale kosten 39

marketingstrategie 99

marktprijzen 101

marktwerking in de zorg 28

matchingsbeginsel 44

materialen, dure 192

materiele kosten, rubricering van 186

medisch ondersteunende afdelingen 126, 204

medisch specialist, overzicht van werk-

zaamheden 196

medisch specialisten

–, afdelingsgebonden activiteiten 198

–, afdelingsgebonden tijdsbesteding 202

–, afdelingsongebonden tijdsbesteding 2-

01

–, tijdsbesteding op IC 200

–, tijdsbesteding op operatiecentrum 200

–, tijdsbesteding op poliklinieken 198

–, tijdsbesteding op SEH-afdeling 201

–, tijdsbesteding op verpleegafdelingen 2-

00

medische homogeniteit 193

medische inventaris en apparatuur,

afschrijvingskosten 192

medische stafafdelingen 125

medische stafkostenplaatsen 122

medische verrichtingen 44, 160, 231

meerkosten 171

meerproductie 171

MICU 241

minderkosten 171

minderproductie 172

minimale benodigde gegevens 157

mobiele intensive care-unit (MICU) 241

Model kostprijzen 2003, nadelen 121

Model kostprijzen 2003, voordelen 121

Model kostprijzen DBC 2003 52, 118

–, beschrijving 118

model Zuurbier 118

modulaire kostprijs 175

mondigheid van de patient 15

Register 319

nacalculatie 14

nacalculatorische kostprijzen 41, 156

NAS 240

Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) 240

Nederlandse Federatie van Universitair

Medische Centra (NFU) 262

Nederlandse Organisatie voor Wetenschap-

pelijk Onderzoek (NWO) 265

Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen

(NVZ) 52

Nederlandse Zorgautoriteit 267

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) 12

Nederlandse zorgstelsel, herzieningen 8

neonatale intensive care 241

NFU 262

NICE 240

niet-patientenzorggebonden hulpafdelin-

gen 126

niet-patientenzorggebonden kosten 187

niet-patientgebonden afdelingen 119

nominale premie 14

–, inkomensafhankelijk 10

Nursing Activities Score (NAS) 240

NVZ 52

NWO 265

NZa 12

NZa-tarieven 101

OHW 98

omzetrisico 29

onderhanden werk, waardering van 98

onderhanden werk (OHW) 98

onderhoudskosten 187

ondernemer, ziekenhuis als 29

onderwijs




onderwijstaken, UMC 21

onderzoek




onderzoekstaken, UMC 21

one-stopsysteem 12

opbrengstenkant 11

opbrengstenverhoging 33

opdracht 131

opdrachtgever 130

operatiecentrum 200, 244



–, bepaling van de wegingsfactoren 247


operatieve verrichtingen 245

operationele beslissingen 48

opleiding




opleidingsfonds 21

opportunity costs 65, 90

opslagen, voorbeelden van (risico-) 102

opslagmethode 107

organisatiestructuur, aanpassing 34

overheadkosten, rubricering van 188

overige personele kosten 185

passantenprijzen 101

patientenzorg

–, academische 261

–, niet-onderhandelbare deel 17

–, topreferente 262

–, vrij onderhandelbare deel 16

patientenzorggebonden hulpafdelingen 125

patientenzorggebonden kosten 187

patientgebonden afdelingen 119

pediatrische IC 241

personeel in loondienst 185

personeel niet in loondienst 185

personele kosten, rubriceren van 184

planmatige werkwijze 130

planning- en controlactiviteiten, herzie-

ning 34

planningsinstrument 76

plant-levelactiviteiten 111

poliklinieken 198, 229




poliklinische ingreep 231

poortdivisies 32

portfolioanalyse 59

post-IC high care 241


prestatie-indicatoren 22, 82

preventiekosten 96

prijsplafond 18

prijsstelling van DBC’s, rol van kostprijzen

bij 101

prijsverschil 73, 84

Prismant rekeningschema 161

proces- en outputbudgettering 68

–, problemen bij 73

–, voordelen 68

proces van kostprijsbepaling 155

–, stappen 155

procesbudgettering 67

process-levelactiviteiten 110

productie door derden 163

productie voor derden 163

productiecentramethode 108, 207

–, toedeling indirecte kosten 207

productiefactor 38

–, rubricering naar 183

productiegroei, selectieve 14

product-levelactiviteiten 110

productmix 19

productmixgewicht 19

profielkeuze 76

profit center 34

project kostprijzen 129

–, afbakening 139

–, beeindiging 149

–, beheersing 143

–, communicatie over 146

–, eindrapportage 149

–, evaluatie 151

–, inhoud 138

–, kritische succesfactoren 153

–, planning van benodigde middelen 142

–, randvoorwaarden 140

projectfasering bij kostprijsbepaling 141

–, voorbeeld 142

projectgroep, positionering van 136

projectleden 134

projectleider, vaardigheden 132

projectleider als opdrachtnemer 132

projectmatig werken 130

projectorganisatie 130

projectplan 138

reciproke 207

reciproke methode 109

referentieprijzen 101

Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellin-

gen 193

Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellin-

gen (RJZ) 44

registratiecodes 168

rekenmodule 45

rentekosten 38

resultaatverbijzondering 138

risicoanalyse 140

risicoanalyse kostprijsbepaling, voorbeel-

den 140

risicoverevening 13

risicoverevening zorgverzekeraars 14

RJZ 44

routinematige kostprijsbepaling, voor-

waarden 152

routinematige werkwijze 130

rubriceren van afdelingen 175

rubriceren van kosten 175

rubriceren van kostendragergegevens 193

rubriceren van kostenplaatsen 173

rubricering naar productiefactor 183

rubricering van materiele kosten 186

rubricering van overheadkosten 188

rubricering van terrein- en gebouwgebon-

den kosten 187

schadelast 14

SEH 201

selecteren van detailgegevens 171

selecteren van kostengegevens 161

selecteren van kostenplaatsengegevens 160

selecteren van verdeelsleutelgegevens 170

selectief contracteren 13

semivaste kosten 39

Sequential Organ Failure system (SOFA) 240

Service Level Agreement (SLA) 75

serviceafdelingen 207

–, efficiency van 76

SLA 75

Sneller Beter, project 22

SOFA 240

specialistenmodel, voordelen 204

specialistenverdeelmodel 197, 203

Register 321

spoedeisendehulpafdeling



–, bepaling van de wegingsfactoren 257


spoedeisendehulpafdeling (SEH) 201

stafafdelingen, medische 125

staffelkorting 101

stapsgewijze methode 108

statistisch filter 195

step down 207

Stichting CBV 165

Stichting Centraal Bureau Verrichtingenbe-

stand (CBV) 165

Stichting DBC-Onderhoud 20

strategische beslissingen 48

sturen op kwaliteit 24

sturen op kwantiteit 24

sturing, zorginhoudelijke en financiele 31

sturing op processen 32

stuurgroep 135

tactische beslissingen 48

task control 49

technische toetsing 226

telefonisch consult 231

terrein- en gebouwgebonden kosten, rubri-

cering van 187

terugverdienperiode 92

Therapeutic Intervention Scoring System

(TISS) 240

tijdregistratie door derden 219

tijdschrijven 219

tijdshorizon 89

TISS 240

top-down benadering 218

topklinische zorg 262

topreferente patientenzorg 262

transparantie 30, 79

uitbijters 172, 195

UMC 21

unit-levelactiviteiten 110

universitair medisch centrum 21, 259

–, financieringsbronnen 264

–, kerntaken naast patientenzorg 261

–, kosten 263

–, kostprijsbepaling in 266

–, onderwijstaken 21

–, onderzoekstaken 21

–, problemen met kostprijsbepaling 266

universitair medische centra en algemene

ziekenhuizen, onderscheid 261

uurtarief 20

variabele kosten 39

vaste en variabele kosten 178


vaste kosten 14, 39

verdeelsleutel 108

–, per hulpafdeling 208

verdeelsleutelgegevens, selecteren van 170

verdeelsleutels 170

verpleegafdelingen 200, 233





–, medische verrichtingen 234

–, zorgzwaarteverschillen binnen 237

–, zorgzwaarteverschillen tussen 237

verpleegdag 235

–, invloed van de zorgzwaarte 236

verpleegkundige anamnese 233

verpleegkundige zorgproces 233

verrekening

–, interne 75

–, wijze van 78

verrekeningen, interne 162

verrekenprijs, interne 77

verschillenanalyse 69

verslaggeving

–, afsluitmoment van gegevens 158

–, bewerking van gegevens 158

–, selectie van gegevens 158

vervolgconsult 231

vierkantemetergegevens 209

volume driver 111

volumebudgetresultaat 70

volumecomponent 66

volumemeting 90

voor toediening gereedmaken (VTGM) 206

voorcalculatorische kostprijzen 159

voorraadwaardering 97


voortgangsbewaking 145

voorzichtigheidsbeginsel 44

vrije winkelnering 77

vrijgevestigde medisch specialisten,

omzet 20

VTGM 206

waarderingsmethode 90

waarderingsvraagstukken 50

WBMV, Wet bijzondere medische verrich-

tingen 262

WDS 104

wederzijdse methode 109

wegingsfactoren 127

–, bepalen van 218

–, bepaling van 232

–, bronnen voor vaststelling van 219

–, problemen bij bepaling van 220

werkgroepen 135

Wet bijzondere medische verrichtingen

(WBMV) 262

Wet maatschappelijke ondersteuning

(Wmo) 10

Wet marktordening gezondheidszorg

(WMG) 52

Wet toelating zorginstellingen (WTZi) 10

what-ifanalyse 94

what-ifanalyses, rol van kostprijzen bij 94

winkelnering

–, gedwongen 77

–, vrije 77

winstmaximalisatie 62

WMG 52

Wmo 10

WTZi 10

ZBC 12

zelfstandig behandelcentrum (ZBC) 12

zelfstandige behandelcentra

–, lagere tarieven 12

–, omzet 12

–, toename aantal 12

zero-based budgeting 68

ziekenhuis als ondernemer 29

ziekenhuisapotheek 206

ziekenhuisbrede selectie van kostendra-

gers 167

ziekenhuismaatstaf 19

ZonMw 265

zorgconsumptie 90

zorgportfolio 59

zorgportfoliomatrix 60

zorgtoeslag 10

zorgtraject 32

Zorgverzekeringswet, invoering 10

Zorgverzekeringswet (Zvw) 8

Zorgverzekeringswetfonds 14

zorgzwaarte 236

Zvw 8

Register 323

Literatuur - link.springer.com978-90-313-6524-1/1.pdf · Medisch Centrum. Asselman, F. (2004)....

Documents

Transcript of Literatuur - link.springer.com978-90-313-6524-1/1.pdf · Medisch Centrum. Asselman, F. (2004)....