Linked data ngi presentatie
-
Upload
joep-creusen -
Category
Data & Analytics
-
view
74 -
download
1
Transcript of Linked data ngi presentatie
Welkom bij NS
Enterprise integratie met Linked Data en Semantisch Web
Ngi – NGN evenement
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Programma
IntroductieLinked Data en Semantic WebOpen Data en API’sPauzeEnterprise Integratie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Hoe ondersteunen we dat met IT ?
gisteren
system centric
DB-koppelingen,batchprocessen
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Hoe ondersteunen we dat met IT ?
gisteren vandaag
system centric proces centric
DB-koppelingen,batchprocessen
ESB,webservices
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Hoe ondersteunen we dat met IT ?
gisteren vandaag morgen
system centric proces centric data centric
DB-koppelingen,batchprocessen
ESB,webservices
Linked Data,API’s
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Hoe ondersteunen we dat met IT ?
gisteren vandaag morgen
inspanningper connectie
ontkoppelingbron / afnemer
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Ontkoppeling door
• gemeenschappelijke infrastructuur: internet
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Ontkoppeling door
• gemeenschappelijke infrastructuur:• gemeenschappelijke standaarden:
internet
RDFURI’shttp functiesvocabularies
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Ontkoppeling door
• gemeenschappelijke infrastructuur:• gemeenschappelijke standaarden:
• ontkoppelde SW ontwikkeling
internet
RDFURI’shttp functiesvocabularies
goede API’s
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Ontkoppeling door
• gemeenschappelijke infrastructuur:• gemeenschappelijke standaarden:
• ontkoppelde SW ontwikkeling• semantische integratie
internet
RDFURI’shttp functiesvocabularies
goede API’s
SKOS, OWL
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Vraag aan de zaal
Hoe kijkt jouw organisatie naar morgen?
A. We zijn al blij als we straks van onze legacy af zijnB. We hebben net SOA* ingevoerd, niet wéér veranderen!C. Onze organisatie kan elke nieuwe technologie aan, en zal die
ook invoeren zodra duidelijk wordt welke trends doorzettenD. We hebben API management en/of Linked Data al ingevoerdE. Linked Data is zoo 2015 …
* of whatever
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Vraag 2 aan de zaal
Hoe schat je deze ontwikkelingen in?
A. Geen idee, ik volg de trends in de mediaB. ESB’s en webservices kunnen alles wat je nodig hebt,
dus waarom nieuwe technologie invoeren?C. De meerwaarde van de nieuwe technologie is niet
duidelijk genoeg om de investering te rechtvaardigenD. Zodra men begrijpt wat het kan dan is het hek van de damE. Hoezo ontwikkeling, Linked Data en API’s are here to stay!
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Vraag 3
Wanneer worden de eerste ESB en webservices vervangen door nieuwe technologie?
A. We werken er al een tijd niet meer meeB. We plannen de migratieC. Over 2 à 3 jaarD. Per 2020E. Per 2030F. Voorlopig nog niet
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Uitdagingen
“De noodzaak van vernieuwing in de bancaire sector”8 april 2015, Mandy van Tilborg: Linked Data voor het eerst als topic voor Innovatie
• steile leercurve• bestaande best practices
(paradigma wisseling, kannibalisatie)
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Actualiteit !
Computable mei 2015, hoofdtitel voorpaginaOpen data als normaalste zaak van de wereld
Nu.nl 19 mei 2015, 5000 functies komen te vervallen;1.500 extra mensen aannemen voor gespecialiseerd werk als data-analyse
Reorganisatie Belastingdienst
Financiële dagblad 16 mei 2015,1e van 9 “Wereldwijde uitdagingen, Nederlandse oplossingen”(Dutch design 4e, De strijd tegen het water 8e)
Internet of things
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
4e Industriele Revolutie
Nieuwe webtechnologieën zullen ertoe leiden dat machines, goederen en onderdelen met elkaar kunnen communiceren. Het internet of things and services heeft gevolgen die buiten ons huidige bevattingsvermogen liggen.
Aan de basis van deze paradigmawisseling staat volgens Prof. Dais de real time – beschikbaarheid van alle relevante informatie van alle relevante stakeholders voor en over machines, klanten en goederen. Door deze nieuwe verbindingen ontstaan zelf organiserende, dynamische, ondernemingsoverstijgende netwerken die toegevoegde waarde creeren en naar kosten, grondstoffen en energieverbruik kunnen worden geoptimaliseerd.
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Reorganisatie“Door slimmere IT systemen worden meer bestanden aan elkaar gekoppeld en kun je fraude makkelijker opsporen.”
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Programma
IntroductieLinked Data en Semantic WebOpen Data en API’sPauzeEnterprise Integratie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Linked Data
URI’s
RDFSemanticWeb
LinkedData
markup
the 4 rules semantic web stack
subjectpredicate
object
serializations
triple store
SPARQL
web of data
URI as address
DNS ownership URI as
identifier
vocabularies
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Relationele DB tabel
Student
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
RDF = TriplesStudent
Student 3has family_nameMiller
subject :predicate :
object :
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
RDF Serializations
<rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/"> <rdf:Description rdf:about="http://en.wikipedia.org/wiki/Tony_Benn"> <dc:title>Tony Benn</dc:title> <dc:publisher>Wikipedia</dc:publisher> </rdf:Description></rdf:RDF>
@prefix dc:http://purl.org/dc/elements/1.1/.<http://en.wikipedia.org/wiki/Tony_Benn> dc:title "Tony Benn"; dc:publisher "Wikipedia".
RDF/
XML
N3
subjectpredicate
object
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Graph
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Data (Assertions) en Model (Terms)Tarzan is een hondTarzan is een reuTarzan’s baas is PietPiet is een hondenbezitterPiet rijdt Opel
Hond is een diersoortReu is een sexeHondenbezitter is een persoonOpel is een soort auto
A-bo
xT-
box
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Triple Store
b.v. Oracle Spatial and Graph (DB option)AllegrographVirtuoso
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
SPARQL querytaal
RDF
RDF
RDF
SPARQLendpoint
SPARQLendpoint
SPARQLendpoint query
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Vocabulariesvocabularies define the concepts and relationships(also referred to as “terms”) used to describe and
represent an area of concern
(zeg maar: de kolomheaders of attributen)
GOUDEN REGEL:beter goed gekopieerd dan goed verzonnen
b.v.: Dublin Core, FOAF, VCard
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Linked Data
URI’s
RDFSemanticWeb
LinkedData
markup
the 4 rules semantic web stack
subjectpredicate
object
serializations
triple store
SPARQL
web of data
URI as address
DNS ownership URI as
identifier
vocabularies
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Identificatie ?
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
1in context !!
URI als adres
https://ovi.rdw.nl/default.aspx?kenteken=49-HXP-8
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
URI als identificatie
https://ovi.rdw.nl/default.aspx?kenteken=49-HXP-8
scheme= http
domainname
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
URI als identificatie
https://ovi.rdw.nl/default.aspx?kenteken=49-HXP-8
scheme= http
domainname
een URI is “resolvable” of niet(je krijgt informatie terug of een 404 error)
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
identificerende URI’s hoeven niet resolvable te zijn
Domain Name System owner
Eigenaarschap of authentieke bron van een URIwordt impliciet bepaald door het wereldwijde DNS mechanisme dat internet domeinnamen
toedeelt
Zo maak je een http URI dus universeel uniek
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
RDF = TriplesStudent
Student 3has family_nameMiller
subject :predicate :
object :
altijd URI ! altijd URI ! URI / tekst
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Linked Data
URI’s
RDFSemanticWeb
LinkedData
markup
the 4 rules semantic web stack
subjectpredicate
object
serializations
triple store
SPARQL
web of data
URI as address
DNS ownership URI as
identifier
vocabularies
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Web of Data
linkstussen pagina’s
“typed” linkstussen gegevenselementen
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Markup
<div itemscope itemtype ="http://schema.org/Movie"> <h1 itemprop="name">Avatar</h1> <span>Director: <span itemprop="director">James Cameron</span>
(born August 16, 1954)</span> <span itemprop="genre">Science fiction</span> <a href="../movies/avatar-theatrical-trailer.html" itemprop="trailer">Trailer</a></div>
leesbare teksthyperlink
layout markupsemantic markup
(microformat)
AvatarDirector: James Cameron (born August 16, 1954)Science fictionTrailer
webpagina:
brontekst:
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
4 rules (Tim Berners Lee 2006)
Use URIs as names for things
Use HTTP URIs so that people can look up those names When someone looks up a URI, provide useful information, using the standards (RDF*, SPARQL)
Include links to other URIs so that they can discover more things.
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Semantic Web Stack
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Rich snippets
BrowniesHeiniken Music Hall
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Pagina’s met semantic markup
DBpediahttp://dbpedia.org/sparql
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Wikipedia in een Triple store
Relfinderhtt
p://
ww
w.v
isua
ldat
aweb
.org
/rel
finde
r.php
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Betekenisvolle relaties vinden
Programma
IntroductieLinked Data en Semantic WebOpen Data en API’sPauzeEnterprise Integratie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Open Data
Open Data is deverzameling interne gegevens
die organisaties externop internet publicerenvoor vrij hergebruik.
• vrij van rechten• vrij van commerciële kosten (?)• computer leesbaar
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Afnemen van Open Data
BESTAND API
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Afnemen van Open Data
BESTAND APIminder afhankelijk
van verbinding
ingebouwde selectielogica
actualiteit niet gegarandeerd !
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
API
API = loketfunctie op een systeemwaarlangs andere systemen
elektronisch informatie kunnen uitwisselen.
Open (of Public of Web) API = API die iedereen via internet kan benaderen
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
API
API = koppelingmaar dan één waar over is nagedacht ;-)
“wat voor zinnige functionaliteit kan ik bieden”want (de behoefte van) de afnemer is onbekend
maximale ontkoppeling
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Social Media API’s
Met de Twitter API kun je bijvoorbeeldop je eigen website:
• Eigen tweets laten zien, laat de bezoeker zien wat jouw laatste tweets zijn.• Retweets van een bepaalde tweet laten
zien.• Tweets van "vrienden" laten zien.• …
Voordelen van Open Data
Transparantie en democratische controle
Participatie en publiek-private samenwerking
Verbeterde en nieuwe producten en diensten
Verbeterde efficiëntie van overheidsdiensten
Innovatie, en daarmee economische groeiBestuurlijke initiatieven• Digital Agenda van eurocommissaris Neelie Kroes (2010)• Open Government Partnership (OGP):
een internationaal platform voor landen die hun overhedenmeer “open, accountable en responsive” willen maken (2011)
• Open Government Initiative van president Obama (2013)• Actieplan Open Overheid van minister Plasterk (2013).
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Innovatie
Engineering Discovery Recombinant Innovation
methodisch labwerk ongeplande toevalstreffer
combinatie van bestaande
technologieen
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Recombinant Innovation
“The best innovators aren’t lone geniuses. They are people how can take an idea that is obvious in one context and apply it in not-so-
obvious ways to a different context.The best companies have learnt to
systematize that process”(Hagardon, Sutton 1990)
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Programma
IntroductieLinked Data en Semantic WebOpen Data en API’sPauzeEnterprise Integratie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Programma
IntroductieLinked Data en Semantic WebOpen Data en API’sPauzeEnterprise integratie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Eisen aan ontkoppeling
ontkoppeling processen
ontk
oppe
ling
or
gani
satie
s
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Enterprise integratie?
Integratie
Interoperabiliteit
Communicatie
ontkoppelingfu
nctio
nalit
eit
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
de balans ligt in het midden
Factoren van interoperabiliteit
IdentifiersDistributieFormaat
Semantiekbusinesslogic
UI
businesslogic
UI
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Distributie
brief abonnement street box
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Formaat
model
data
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
ESB transformatie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
CDM
CDM
adapter
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Servicedefinitie
… en wie bepaalt welke service wordt
geleverd?
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Linked Data publicatie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Interoperabiliteit
gisteren vandaag morgenA-box A-box A-box
T-box
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Interoperabiliteit
gisteren vandaag morgen
system centric proces centric data centric
DB-koppelingen,batchprocessen
ESB,webservices
Linked Data,API’s
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen
Vraag 3
Wanneer worden de eerste ESB en webservices vervangen door nieuwe technologie?
A. We werken er al een tijd niet meer meeB. We plannen de migratieC. Over 2 à 3 jaarD. Per 2020E. Per 2030F. Voorlopig nog niet
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen