Lijden in de laatste levensfase

18
Barrières b ij p ij nbehandeling Richtlijn Effectief 80% Complexe pijn Organisatie Barrière bij patiënt …en b ij zorgverleners Naar Wendy Oldenmenger

Transcript of Lijden in de laatste levensfase

Page 1: Lijden in de laatste levensfase

Barrières bij pijnbehandeling

Richtlijn Effectief 80%

Complexe pijn

Organisatie

Barrière bij patiënt

…en bij zorgverlenersNaar Wendy Oldenmenger

Page 2: Lijden in de laatste levensfase

pallialine.nl

© 2008

€ 7,50

Page 3: Lijden in de laatste levensfase

Organisatie van de zorg

Page 4: Lijden in de laatste levensfase

Pijn bijkanker: vier thema’s

1. Acute pijn

2. Nociceptieve pijn

3. Achtergrondpijn

4. Toxiciteit van opioïden

vs. chronische pijn

vs. neuropathische pijn

vs. doorbraakpijn

Page 5: Lijden in de laatste levensfase

1. Acute pijn ‐ chronische pijn

Page 6: Lijden in de laatste levensfase

Pijn als verstoorde balans Hersenen:

pijn perceptie & regulering

Ruggenmerg:knooppunt

opstijgendafdalend

Mechanismen: sensitisatie & modulatie

Page 7: Lijden in de laatste levensfase

Oorzaken van pijn

Ziekteproces bv. botmetastase

Behandeling bv. fantoompijn

Lichamelijke conditie bv. decubitus

Page 8: Lijden in de laatste levensfase

4. Bijwerkingen opioïden

Misselijkheid en braken Ademhalingsdepressie Urineretentie Concentratieproblemen Hoest onderdrukking Obstipatie en ileus Euforie Jeuk Droge mond

Page 9: Lijden in de laatste levensfase

Strategieën bij bijwerkingen

A. Switch naar ander opioïd B. Invasieve techniekC. SymptoombestrijdingD. Overige…

Page 10: Lijden in de laatste levensfase

Farmacokinetiek opioïden

< 2%3 - 7Fentanyl

60 – 90%6 - 150Methadon

M-6-G10 – 50%2 - 4Morfine

Actieve metaboliet

Biologische beschikb.T½ (uur)

Page 11: Lijden in de laatste levensfase

Toedieningsweg opioïd

oraal rectaal transdermaal per inhalatie door slijmvlies

subcutaan intraveneus epiduraal intrathecaal intraventriculair

Page 12: Lijden in de laatste levensfase

Intrathecaal fenol (lower end block)

Page 13: Lijden in de laatste levensfase

C. Symptoomcontrole, ‘kokkerellen’

Page 14: Lijden in de laatste levensfase

D. Overige strategieën

Hormonale therapie of chemotherapie

Radiotherapie

Chirurgie (bv. vertebroplastiek)

Bisfosfonaten

Nucleaire behandeling

Alternatieve en complementaire geneeswijzen

Invasieve pijnbehandelingen

Page 15: Lijden in de laatste levensfase

Lichamelijke klachten: zwakte, vermoeidheid, pijn, verlies van eetlust en slaapproblemen.

Andere problemen: afhankelijk zijn, bedlegerig zijn, verandering in persoonlijkheid, prognose.

Palliatie… méér dan pijnbestrijding

Page 16: Lijden in de laatste levensfase

Arts kijkt primair naar medischobjectiveerbare feiten

De patiënt gaat het om de emotionele uitzichtloosheid

Wat maakt lijden ondraaglijk

Page 17: Lijden in de laatste levensfase

Patiënt‐gerelateerde barrières

Bezorgd over bijwerkingen Bezorgd over tolerantie Angst voor verslaving ‘Fatalisme’ Wens om een ‘goede’ patiënt te zijn Bezorgdheid dat pijn progressie van ziekte betekent Angst voor injecties Bang om de arts af te leiden van antitumor therapie

Page 18: Lijden in de laatste levensfase

Conclusie

1. Organisatie

2. Complexe pijn

3. Barrière patiënt

4. Barrièrezorgverlener

Muren weg, samenwerken

Scholing, consult team

Voorlichting, communicatie

Intervisie, samenwerken