Liander N.V. Jaarbericht 2013 · grond van de met ingang van 1 juli 2011 gewijzigde artikelen 43...

Liander N.V. Jaarbericht 201330 juni 2014

1 Inleiding 3

2 Kerncijfers 4

3 Jaarcijfers 5

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 5Overzicht totaalresultaat 5Geconsolideerde balans 6Geconsolideerd kasstroomoverzicht 7Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen 8Toelichting op de geconsolideerde jaarcijfers 9Overige toelichtingen 16Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 17

4 Enkelvoudige jaarrekening 18

Jaarrekening ex artikel 2:403 lid 1a bw 18balans 18winst-en-verliesrekening 18winstbestemming 2013 19

5 wNT 20

Publicatie op grond van de wNT 20Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 24

6 besluit financieel beheer netbeheerder 25

7 Gesegmenteerde informatie 26

Segmentatie geconsolideerde winst-en-verliesrekening 26

8 Overeenkomst met verwante bedrijven 27

9 Verklaring Naleving Gedrags code voor Netbeheerders 28

10 Investeringen en betrouwbaarheid netten 29

Liander Jaarbericht 20132

Inleiding Netbeheerder Liander N.V. (Liander) maakt onderdeel uit van

de netwerkgroep met aan het hoofd Alliander N.V. (Alliander).

De taken van Liander vloeien voort uit de Elektriciteitswet 1998

en de Gaswet en hebben een gereguleerd karakter. Tot deze

taken behoren:

• het aanleggen, onderhouden, uitbreiden en vernieuwen

van elektriciteits- en gasnetten inclusief het realiseren

van aansluitingen;

• het distribueren van elektriciteit en gas over deze netten;

• het waarborgen van de veiligheid en betrouwbaarheid

van de netten;

• het faciliteren van de energiemarkt.

Liander beheert de energienetwerken in de provincie

Gelderland en in delen van de provincies Noord-Holland,

Utrecht, Flevoland, Friesland en Zuid-Holland. Liander

distribueert elektriciteit naar circa 3,0 miljoen, en gas naar

circa 2,3 miljoen huishoudens, bedrijven en instellingen.

De aandelen van Liander zijn in handen van Alliander.

De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies

Gelderland, Friesland en Noord-Holland en de gemeente

Amsterdam. Daarnaast zijn de provincie Flevoland en diverse

gemeenten in de provincies Flevoland, Gelderland, Noord-

Holland en Zuid-Holland aandeelhouder.

De hierna volgende jaarcijfers van Liander zijn opgesteld op

grond van de met ingang van 1 juli 2011 gewijzigde artikelen

43 Elektriciteitswet 1998 en 32 Gaswet die de netbeheerder

verplichten een afzonderlijke boekhouding te voeren voor de

door hem beheerde netten en daarvan jaarlijks op geschikte

wijze een verslag te publiceren. Met dit jaarbericht geeft

Liander uitvoering aan deze verplichting.

De jaarcijfers van Liander zijn opgesteld met inachtneming

van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling die

zijn gehanteerd bij het opstellen van de jaarrekening 2013

van Alliander. De jaarrekening van Alliander is te vinden op

www.alliander.com. De jaarcijfers van Liander betreffen geen

volledige jaarrekening. Om een beeld te krijgen van de

financiële positie van Liander dient tevens de jaarrekening

van Alliander te worden bezien.

De jaarcijfers van Liander over 2013 zijn opgenomen in de

geconsolideerde jaarrekening 2013 van Alliander. Betreffende

de geconsolideerde jaarrekening van Alliander is op 17 februari

2014 door PwC een goedkeurende controle verklaring afgegeven.

Op basis van de concern vrijstelling is Liander onder meer

vrijgesteld van de verplichting tot het zelfstandig publiceren

van een volledige jaarrekening. In verband hiermee zijn een

aansprakelijkheids verklaring en instemmings verklaring als

bedoeld in artikel 2:403 BW bij de Kamer van Koophandel

gedeponeerd.

Daarnaast is met ingang van 1 januari 2013 de Wet Normering

bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke

sector (WNT) van toepassing op Liander. De toelichtings-

vereisten ingevolge de WNT zijn in dit jaarbericht op pagina 20

tot en met 24 vermeld.

1


Kerncijfers€ miljoen tenzij anders vermeld 2013 2012

Netto-omzet 1.568 1.487

Overige baten 77 83

bedrijfskosten 1.191 1.185

bedrijfsresultaat 454 385

Resultaat na belastingen 259 298

Investeringen in materiële vaste activa 449 497

Kasstroom uit operationele activiteiten 461 506

Totaal activa 6.269 6.152

Totaal eigen vermogen 1.874 1.917

Nettoschuldpositie 1 2.262 2.037

Klanten

Klanttevredenheid consumentenmarkt (in procenten) 2 91 93

Klanttevredenheid zakelijke markt (in procenten) 2 85 87

Uitvalduur elektriciteit (in minuten) 3 24,0 24,5

Omvang netwerk (in km)

Elektriciteit

- Hoogspanning (110/150 kV) 412 412

- Tussenspanning (50 kV) 1.796 1.805

- Middenspanning (3/10/20 kV) 36.515 36.199

- Laagspanning (0,23 kV) 46.973 46.725

Totaal 85.696 85.141

Gas

- Hoge druk (> 0,2 bar) 6.023 6.044

- Lage druk (≤ 0,2 bar) 29.212 29.097

Totaal 35.235 35.141

Aantal actieve aansluitingen (in duizenden)

Elektriciteit 2.954 2.978

Gas 2.251 2.244

Getransporteerde volumes

Elektriciteit (Gwh) 29.219 29.416

Gas (miljoen m3) 5.690 6.206

1 De nettoschuldpositie wordt gevormd door de rentedragende schulden verminderd met de liquide middelen en beleggingen die vrij ter beschikking staan.2 De klanttevredenheid geeft de relatieve tevredenheid weer van klanten in de consumenten- en zakelijke markt; de tevredenheid wordt meerdere keren per jaar

steekproefsgewijs gemeten door een extern bureau. 3 De uitvalduur geeft in minuten weer de gemiddelde duur dat de klanten in het Liander-gebied in een periode van een jaar geen elektriciteit hebben.

Kerncijfers2


Geconsolideerde winst-en-verliesrekening€ miljoen 2013 2012

Netto-omzet 1.568 1.487

Overige baten 77 83

Totaal bedrijfsopbrengsten 1.645 1.570

Bedrijfskosten

Kosten van inkoop en uitbesteed werk 424 447

Personeelskosten 247 233

Overige bedrijfskosten 395 396

Totaal kosten van inkoop, uitbesteed werk en operationele kosten 1.066 1.076

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen vaste activa 262 244

Af: werk uitgevoerd door de groep en gekapitaliseerd als materiële vaste activa in uitvoering

-137 -135

Totaal bedrijfskosten 1.191 1.185

Bedrijfsresultaat 454 385

Financiële baten en lasten -110 -65

Resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures 1 1

Resultaat voor belastingen 345 321

belastingen 86 23


Overzicht totaalresultaat€ miljoen 2013 2012


Overige elementen totaalresultaat

Herwaardering voor verkoop beschikbare financiële activa -4 29

Totaalresultaat 255 327

3 Jaarcijfers


Geconsolideerde balans€ miljoen 31 december 2013 31 december 2012

ActivaVaste activa

Materiële vaste activa 5.188 5.016

Immateriële vaste activa 209 209

Investeringen in deelnemingen en joint ventures 2 1

Voor verkoop beschikbare financiële activa 297 314

Overige financiële activa 1 2

Latente belastingvorderingen 286 323

5.982 5.865

Vlottende activa

Voorraden 22 25

Handels- en overige vorderingen 216 246

Derivaten 2 5

belastingvorderingen - -

Liquide middelen 18 11

258 287

Vaste activa aangehouden voor verkoop 22 -


Eigen vermogen en verplichtingenEigen vermogen

Aandelenkapitaal 18 18

Agioreserve 1.422 1.422

Herwaarderingsreserve 25 29

Overige reserves 150 96

Resultaat boekjaar 259 352


Verplichtingen

Langlopende verplichtingen

Derivaten 6 66

Verplichtingen uit hoofde van financiële leases 126 131

Vooruitontvangen opbrengsten 1.516 1.503

Voorzieningen en overige langlopende verplichtingen 126 71

1.774 1.771

Kortlopende verplichtingen

Handelsschulden en overige te betalen posten 26 40

belastingverplichtingen 1 14

Rekening-courant groepsmaatschappijen 2.452 2.233

Overlopende passiva 135 177

2.614 2.464

Totaal verplichtingen 4.388 4.235

Totaal eigen vermogen en verplichtingen 6.262 6.152


Geconsolideerd kasstroomoverzicht€ miljoen 2013 2012

Kasstroom uit operationele activiteiten


Aanpassingen voor:

- financiële baten en lasten 110 65

- belastingen 86 23

- resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures -1 -1

- afschrijvingen, amortisaties en bijzondere waardeverminderingen 202 185

Veranderingen in werkkapitaal:

- voorraden 3 -6

- handels- en overige vorderingen 30 -46

- handelsschulden en overlopende passiva -69 57

Totaal veranderingen in werkkapitaal -36 5

Mutatie belastinglatenties, voorzieningen, derivaten en overig -7 14

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 613 589

betaalde en ontvangen rente -108 -74

betaalde (ontvangen) winstbelasting -44 -9

Totaal -152 -83

Kasstroom uit operationele activiteiten 461 506

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa -449 -497

bijdrage investeringen van derden 74 76

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -375 -421

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

betaald dividend -298 -1.250

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -298 -1.250

Nettokasstroom -212 -1.165

Rekening-courant en liquide middelen per 1 januari -2.222 -1.057

Nettokasstroom -212 -1.165

Rekening-courant en liquide middelen per 31 december -2.434 -2.222

Het betalingsverkeer van Liander loopt, net als bij de meeste

andere groepsmaatschappijen van Alliander, via de rekening-

courant positie van Alliander. In dit kader bestaat tussen

Alliander en Liander een rekening-courant kredietfaciliteit-

overeenkomst. Hierin wordt onder meer bepaald dat deze

overeenkomst is aangegaan ter financiering van alle bedrijfs-

activiteiten (operationele, investerings- en financierings-

activiteiten) die Liander voor het netbeheer noodzakelijk acht.

De rekening-courant is opeisbaar en heeft voor Liander het

karakter van kasequivalenten.

Ten behoeve van het opstellen van het kasstroom overzicht is

deze positie derhalve onderdeel van de totale liquide middelen

positie. Via deze rekening-courant worden nagenoeg alle

ontvangsten en uitgaven verrekend.


Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen€ miljoen Aan aandeelhouders toerekenbaar eigen vermogen

Aandelen-kapitaal

Agio- reserve

Herwaarde-ringsreserve

Overige reserves

Resultaat boekjaar Totaal

Per 1 januari 2012 18 1.422 - 1.104 296 2.840

Herwaardering voor verkoop beschikbare financiële activa

- - 29 - - 29

Nettoresultaat 2012 - - - - 298 298

Totaalresultaat 2012 - - 29 - 298 327

Dividend 2011 - - - -1.008 -242 -1.250

Per 31 december 2012 18 1.422 29 96 352 1.917

Herwaardering voor verkoop beschikbare financiële activa

- - -4 - - -4

Nettoresultaat 2013 - - - - 259 259

Totaalresultaat 2013 - - -4 - 259 255

Dividend 2012 - - - - -298 -298

bestemming resultaat voorgaande jaren - - - 54 -54 -

Per 31 december 2013 18 1.422 25 150 259 1.874

HerwaarderingsreserveDe herwaarderingsreserve houdt verband met de voor verkoop

beschikbare financiële activa. De wijzigingen in de reële waarde

van de voor verkoop beschikbare financiële activa worden

verwerkt in het eigen vermogen.

Dividend 2012Ingevolge het aandeelhoudersbesluit d.d. 26 juni 2013 inzake

de vaststelling van de jaarrekening over 2012 is het resultaat

na belastingen over 2012 van Liander (€ 298 miljoen) als

dividend uitgekeerd aan Alliander.

Het voorstel winstbestemming 2013 is niet verwerkt in

bovenstaand mutatieoverzicht van het geconsolideerde

eigen vermogen.


AlgemeenLiander is een naamloze vennootschap die statutair is

gevestigd in Arnhem. In dit bericht zijn de financiële gegevens

opgenomen over 2013 van de vennootschap en de volgende

100%-dochterondernemingen:

Liander Infra West N.V.

Liander Infra Oost N.V.

Nuon Warmtenetwerken I B.V.

Nuon Warmtenetwerken II B.V.

Nuon Elektriciteitsnetwerken I B.V.

Nuon Elektriciteitsnetwerken II B.V.

Gamog Gasnetwerk Veluwe B.V.

Gamog Gasnetwerk Oost-Gelderland B.V.

Gamog Gasnetwerk Flevoland B.V.

Nuon Gasnetwerken IV B.V.

Nuon Gasnetwerken V B.V.

Nuon Gasnetwerken VI B.V.

Nuon Gasnetwerken VII B.V.

Nuon Gasnetwerken VIII B.V.

Voor deze dochterondernemingen is door Alliander een

403-verklaring afgegeven.

In 2013 hebben er geen nieuwe consolidaties plaatsgevonden.

In overleg met de betrokken Amerikaanse investeerders zijn in

het verslagjaar twee cross border leasetransacties voortijdig

beeindigd. Het betreft leases op de gasnetwerken van de

voormalige GGR en VNB in Gelderland.

In verband hiermee zijn in 2013 de volgende

consolidaties vervallen:

GGR Gasnetwerk B.V.

Nuon Gasnetwerken I B.V.

Nuon Gasnetwerken II B.V.

Nuon Gasnetwerken III B.V.

De niet-geconsolideerde deelnemingen van Liander ultimo

2013 zijn Reddyn B.V. met een belang van 50% en EDSN B.V.

met een belang van 17%.

In dit bericht zijn dezelfde waarderingsgrondslagen gehanteerd

als in het jaarverslag 2013 van Alliander. Voor een nadere

toelichting op de grondslagen van Alliander wordt verwezen

naar het jaarverslag van Alliander over 2013. Dit verslag is te

vinden op www.alliander.com.

De jaarcijfers van Liander zijn in overeenstemming met de

cijfers van Liander zoals opgenomen in de geconsolideerde

jaarrekeningen 2013 en 2012 van Alliander. De schattingen

en veronderstellingen zoals gehanteerd in de jaarcijfers van

Liander komen overeen met schattingen en veronderstellingen

zoals gehanteerd voor de jaarrekeningen van Alliander.

In de jaarrekening 2013 van Alliander is in noot 2 de

gesegmenteerde informatie opgenomen. Eén van de hierin

onderscheiden segmenten is netbeheerder Liander. De in noot 2

opgenomen cijfers van netbeheerder Liander sluiten niet direct

aan bij de in dit bericht opgenomen cijfers. De reden hiervoor is

gelegen in het feit dat de in noot 2 opgenomen cijfers zijn

opgesteld op vergelijkings basis, dat wil zeggen exclusief

bijzondere posten en fair value mutaties. In dit bericht zijn

de cijfers opgesteld inclusief bijzondere posten en fair

value mutaties.

De belangrijkste grondslagen voor waardering en resultaat-

bepaling die door Liander zijn gehanteerd bij het opstellen

van de geconsolideerde jaarcijfers worden hierna beschreven.

Het historische kostenprincipe wordt gehanteerd. In afwijking

hiervan geldt dat bepaalde activa en verplichtingen, waaronder

derivaten, tegen reële waarde worden gewaardeerd. Tenzij

anders vermeld, zijn deze waarderingsgrondslagen consistent

toegepast voor alle boekjaren die in deze jaarcijfers

zijn opgenomen.

Tenzij anders vermeld, luiden alle in de jaarcijfers opgenomen

bedragen in miljoenen euro’s.

Liander maakt voor zijn bedrijfsvoering gebruik van de

werkzaamheden van onder andere de staven en service-units

van Alliander. De werkzaamheden van deze afdelingen van

Alliander worden op basis van afgesloten overeenkomsten

(DVO’s/SLA’s) doorbelast aan Liander en hebben onder andere

betrekking op het gebruik van gemeenschappelijke IT-activa en

processen, gebouwen en aanvullende facilitaire diensten, HRM

en shared services. De betreffende gemeenschappelijke activa

en passiva, zoals IT-activa en gebouwen en terreinen maar ook

de voorzieningen voor personeelsbeloningen, zijn op de balans

van Alliander verantwoord.

Grondslagen voor de consolidatieDochterondernemingenDe geconsolideerde jaarcijfers omvatten de financiële gegevens

van Liander en zijn dochterondernemingen.

Dochterondernemingen zijn ondernemingen waarop Liander,

direct of indirect, beslissende zeggenschap uitoefent over het

operationele en financiële beleid teneinde daar voordelen uit

te behalen. Bij de bepaling of er sprake is van beslissende

zeggenschap worden de bestaande en potentiële stemrechten,

die thans uitoefenbaar of converteerbaar zijn, meegenomen,

Toelichting op de geconsolideerde jaarcijfers

Toelichting op de geconsolideerde jaarcijfers


alsmede het bestaan van andere overeenkomsten die Liander

in staat stellen het operationele en financiële beleid te bepalen.

De activa, verplichtingen en resultaten van dochter-

ondernemingen worden integraal geconsolideerd.

De resultaten van geconsolideerde maatschappijen die zijn

verkregen gedurende het jaar worden meegenomen vanaf

de datum waarop de beslissende zeggenschap over deze

ondernemingen is verkregen. Dochterondernemingen worden

gedeconsolideerd vanaf het moment waarop geen beslissende

zeggenschap meer kan worden uitgeoefend.

Intercompany-transacties, balansposten en ongerealiseerde

winsten op transacties tussen dochter-ondernemingen worden

geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen worden eveneens

geëlimineerd, tenzij de transactie aanleiding geeft tot het

verantwoorden van een bijzonder waardeverminderingsverlies.

De waarderingsgrondslagen van dochterondernemingen zijn

indien nodig aangepast om een consistente toepassing van

waarderingsgrondslagen binnen de Alliander-groep

te waarborgen.

Deelnemingen en joint venturesDeelnemingen zijn die entiteiten waarbij Liander, direct of

indirect, invloed van betekenis uitoefent op het financiële en

operationele beleid, maar geen beslissende zeggenschap heeft.

Over het algemeen is hiervan sprake indien Liander tussen de

20% en 50% van de stemrechten kan uitoefenen.

Joint ventures zijn overeenkomsten waarbij Liander, samen

met één of meerdere partijen, activiteiten uitvoert waarbij

alle partijen gezamenlijk de zeggenschap uitoefenen.

Investeringen in deelnemingen en belangen in joint ventures

worden gewaardeerd volgens de ‘equity method’. De initiële

waardering vindt plaats tegen historische kostprijs. De

boekwaarde van de deelneming of de joint venture omvat de

goodwill die bij de verwerving van de deelneming of het

aangaan van de joint venture is betaald en het aandeel van

Liander in de wijzigingen in het eigen vermogen van de

deelneming, respectievelijk joint venture na het moment van

verwerving, respectievelijk aangaan daarvan. Het aandeel in de

gerealiseerde resultaten van de deelneming na overnamedatum

wordt in de winst-en-verlies-rekening opgenomen, en het

aandeel in de wijziging in de niet-gerealiseerde resultaten van

de deelnemingen na overnamedatum wordt opgenomen in het

overige totaalresultaat. In het geval dat de (gecumuleerde)

verliezen van de deelneming en/of joint venture de boekwaarde

overstijgen, worden deze verliezen niet meer verwerkt, tenzij

Liander de verplichting heeft of betalingen heeft gedaan om

deze verliezen aan te zuiveren. In dat geval wordt ten laste van

het resultaat een voorziening getroffen.

Ongerealiseerde winsten op transacties tussen Liander en zijn

deelnemingen dan wel joint ventures worden geëlimineerd naar

rato van het belang van Liander in de deelneming of de joint

venture. Ongerealiseerde verliezen worden eveneens

geëlimineerd, tenzij de desbetreffende transactie aanleiding

geeft tot het verantwoorden van een bijzonder waarde-

verminderings verlies. De waarderings grondslagen van

deelnemingen en joint ventures worden indien nodig aangepast

om een consistente toepassing van waarderings grondslagen

binnen Liander te realiseren.

Grondslagen voor waardering en resultaatbepalingSchattingen en veronderstellingenHet opstellen van de jaarcijfers brengt met zich mee dat

gebruik wordt gemaakt van schattingen en veronderstellingen

die zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en op factoren

die naar het oordeel van het management aanvaardbaar zijn,

gegeven de specifieke omstandigheden. Deze schattingen en

veronderstellingen zijn van invloed op de waardering

en presentatie van de gerapporteerde activa en verplichtingen,

op de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

evenals op de gedurende het boekjaar gerapporteerde baten

en lasten. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van

de gehanteerde schattingen en veronderstellingen.

Vreemde valutaDe posten in de jaarrekening van iedere entiteit die tot

de Alliander groep behoort, worden geadministreerd in

de valuta van de primaire economische omgeving waarin

de betrokken entiteit opereert (‘de functionele valuta’).

De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld in euro’s,

de functionele en presentatievaluta van Alliander.

Omrekeningsverschillen op monetaire voor verkoop

beschikbare financiële activa worden in het resultaat

verantwoord, indien zij betrekking hebben op de omrekening

van de geamortiseerde kostprijs in vreemde valuta. Alle overige

omrekeningsverschillen worden in het eigen

vermogen verantwoord.

Transacties in vreemde valuta worden omgerekend naar

de functionele valuta tegen de op dat moment geldende

valutakoers. Monetaire activa en verplichtingen in vreemde

valuta worden omgerekend tegen de koers per balansdatum.

Valuta-omrekeningverschillen voortvloeiend uit de afwikkeling

van in vreemde valuta luidende transacties, respectievelijk

voortvloeiend uit de omrekening per balansdatum, worden

in het resultaat verwerkt, tenzij deze rechtstreeks worden

verwerkt in het totaalresultaat als kasstroomafdekking.

Omrekeningverschillen op financiële activa en verplichtingen

die tegen reële waarde worden gewaardeerd met verwerking

van de waarde veranderingen in de winst-en-verliesrekening,

worden verwerkt als onderdeel van de mutatie in

de reële waarde van de desbetreffende post.

Bijzondere waardeverminderingenOm bijzondere waardeverminderingen te bepalen, worden

activa gegroepeerd op het laagste niveau waarop deze separaat

identificeerbare kasstromen genereren. Deze groepering van

activa wordt aangeduid als kasstroom genererende eenheid.

Voor goodwill geldt dat het niveau waarop groepering van activa

plaatsvindt, overeenkomt met de wijze waarop intern de


goodwill door het management wordt beoordeeld. Bijzondere

waardeverminderingen van kasstroom genererende eenheden

worden in eerste instantie gealloceerd aan de goodwill van de

kasstroom genererende eenheid (of groep van kasstroom

genererende eenheden) en vervolgens pro rata aan de

boekwaarde van de overige activa van de kasstroom

genererende eenheid.

Voor goodwill wordt jaarlijks vastgesteld of er mogelijk sprake

is van een bijzondere waardevermindering door de boekwaarde

van de kasstroom genererende eenheid (of groep van kasstroom

genererende eenheden) waaraan deze is toegerekend te

vergelijken met de realiseerbare waarde. Een bijzonder

waardeverminderingverlies, het verschil tussen de boekwaarde

en realiseerbare waarde wordt verwerkt in de winst-en-

verliesrekening. Indien gebeurtenissen of veranderingen in

omstandigheden hiertoe aanleiding geven, wordt vastgesteld

of er sprake is van een bijzondere waardevermindering van

materiële vaste activa, immateriële activa of financiële vaste

activa. Jaarlijks en bij tussentijdse publicatie wordt geëvalueerd

of dergelijke gebeurtenissen of veranderingen aan de orde zijn.

In tegenstelling tot 2012, hebben in 2013 geen wijzigingen in

de kasstroomgenererende eenheden plaatsgevonden. De

belangrijkste wijziging in 2012 heeft te maken met het feit dat

de meetdienst kleinverbruik is gereguleerd. Hierdoor is in 2012

de kasstroomgenererende eenheid meetdienst kleinverbruik

elektriciteit en gas toegevoegd aan de reeds gereguleerde

elektriciteits- en gasnetten.

De realiseerbare waarde is de hoogste van de verkoopprijs,

verminderd met de kosten om het actief te verkopen of de

bedrijfswaarde. Bij het bepalen van de bedrijfswaarde worden

geschatte toekomstige kasstromen contant gemaakt tegen een

disconterings-voet vóór belastingen. Deze disconteringsvoet

reflecteert de tijdswaarde van geld en de risico’s die specifiek

met het betrokken actief verband houden. Indien bepaalde

activa niet zelfstandig kasstromen genereren, dan wordt de

realiseerbare waarde bepaald voor de kasstroom genererende

eenheid waarvan het desbetreffende actief deel uitmaakt.

Indien een eerder verantwoord bijzonder waarde vermindering-

verlies is opgehouden te bestaan, dan wordt dit slechts

teruggedraaid ten gunste van het resultaat tot het bedrag van

de oorspronkelijke boekwaarde, verminderd met reguliere

afschrijvingen en amortisatie tot het moment van terugboeking

van het verlies. Bijzondere waardeverminderingverliezen op

goodwill worden niet teruggeboekt.

beëindigde bedrijfsactiviteiten en activa aangehouden voor de verkoopVaste activa en activa die behoren tot de belangrijke activiteiten

die worden aangehouden voor de verkoop, alsmede de

verplichtingen die daaraan zijn toe te wijzen, worden separaat

getoond op de balans. Activa worden als zodanig aangemerkt

indien Liander zich heeft gecommitteerd het betrokken actief

te verkopen, het verkoopproces in gang is gezet en de

vermoedelijke verkoop naar verwachting zal plaatsvinden

binnen één jaar nadat het betrokken actief als aangehouden

voor de verkoop wordt geclassificeerd. Op deze activa wordt niet

meer afgeschreven, doch afwaardering vindt plaats naar de

reële waarde, verminderd met de verwachte verkoopkosten

indien deze waarde lager is dan de boekwaarde. Indien de

verkoop niet binnen één jaar heeft plaatsgevonden worden het

betrokken actief alsmede de verplichtingen die daaraan zijn

toe te wijzen niet langer separaat getoond op de balans, tenzij

de overschrijding van de éénjaarperiode het gevolg is van

gebeurtenissen of omstandigheden waarover Liander geen

controle heeft en Liander vasthoudt aan zijn plan om het

betrokken actief te verkopen.

De activa die worden aangehouden voor verkoop en de daarbij

behorende verplichtingen worden in de balans separaat

verantwoord vanaf het moment dat deze als zodanig worden

aangemerkt. De vergelijkende cijfers in de balans worden op

dit punt niet aangepast. De resultaten uit beëindigde bedrijfs-

activiteiten omvatten de resultaten over het gehele boekjaar tot

aan het moment van afsluiting. De vergelijkende cijfers worden

eveneens aangepast.

Materiële vaste activaDe materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische

kostprijs, verminderd met cumulatieve afschrijvingen en

bijzondere waardeverminderingen. Liander heeft bij de

overgang naar IFRS op 1 januari 2004 gebruikgemaakt van de

optie in IFRS 1 First-time Adoption of International Financial

Reporting Standards om netwerken te waarderen tegen de

veronderstelde kostprijs op dat moment. Deze waarderings-

grondslag is ook gehanteerd voor het jaarbericht.

De historische kostprijs omvat alle uitgaven die direct zijn toe

te rekenen aan de aanschaf van de materiële vaste activa of

productie ervan voor eigen gebruik. De kostprijs van activa

die intern zijn geproduceerd, bevatten de directe kosten van

materialen, arbeid en andere directe productiekosten die aan

de productie van het actief zijn toe te wijzen, respectievelijk de

kosten die benodigd zijn om het actief in operationele staat

te brengen.

Kosten van leningen die verband houden met de aanschaf van

materiële vaste activa of met activa in uitvoering worden met

ingang van 1 januari 2009 geactiveerd voor zover ze direct

toerekenbaar zijn aan de aankoop, productie of constructie van

een kwalificerend actief. Voor Liander houdt dit in dat interest-

lasten verplicht worden gekapitaliseerd voor alle kwalificerende

activa waarvan de aanvangsdatum voor activering op of na

1 januari 2009 valt.

De kosten die worden gemaakt voor de vervaardiging

of aanschaf van een materieel vast actief respectievelijk na het

moment van ingebruikname worden slechts geactiveerd indien

aannemelijk is dat deze kosten toekomstige economische

voordelen zullen genereren en mits deze kosten betrouwbaar

kunnen worden vastgesteld. Afhankelijk van de situatie

worden deze investeringen begrepen in de boekwaarde van de

desbetreffende activa of worden deze separaat geactiveerd.

De boekwaarde van het oorspronkelijke actief wordt


gedesinvesteerd bij vervanging. Uitgaven voor onderhoud

worden direct ten laste van het resultaat gebracht in het jaar

dat deze worden gemaakt. De kostprijs bevat tevens de contante

waarde van de geschatte kosten van ontmanteling en opruiming

van het actief en de kosten die worden gemaakt om het terrein,

indien van toepassing, terug te brengen in de oorspronkelijke

staat, voor zover daar een in rechte afdwingbare of feitelijke

verplichting toe bestaat. Deze kosten worden geactiveerd op het

moment van aanschaf of op een later tijdstip bij het ontstaan

van de verplichting. In beide gevallen worden de geactiveerde

kosten afgeschreven over de verwachte resterende levensduur

van het betrokken actief.

Materiële vaste activa worden afgeschreven op basis van

de lineaire methode, rekening houdend met de verwachte

restwaarde, over de verwachte gebruiksduur van de

verschillende componenten waaruit het betrokken

actief bestaat.

De gebruiksduren van de componenten waaruit de activa

categorieën bestaan, zijn als volgt opgebouwd:

• terreinen: op terreinen wordt niet afgeschreven;

• gebouwen: 20-50 jaar;

• netwerken: 5-55 jaar;

• overige vaste bedrijfsmiddelen: 3-60 jaar;

• activa in uitvoering: op activa in aanbouw wordt niet

afgeschreven.

De activa behorende tot de netwerken met een korte

gebruiksduur (5 jaar) hebben voornamelijk betrekking op

elektronica. De netten zelf (leidingen en kabels) hebben over het

algemeen een gebruiksduur van 40 tot 55 jaar. De verwachte

gebruiksduur, de restwaarde en afschrijvingsmethoden worden

jaarlijks opnieuw geëvalueerd en indien nodig aangepast.

Winsten of verliezen bij afstoting worden bepaald aan de hand

van de opbrengsten en de op moment van afstoting geldende

boekwaarde. Winsten worden verantwoord onder

overige baten.

Schattingswijziging afschrijvingsduur netwerkenMet ingang van 1 januari 2013 zijn, als gevolg van een

aangepast vervangingsbeleid en technologische

ontwikkelingen, de afschrijvingstermijnen van

grootverbruikmeters verkort. De afschrijvingskosten zijn op

grond van deze aanpassing in 2013 met € 2 miljoen gestegen.

Immateriële vaste activaGoodwillGoodwill betreft het bedrag waarmee de overnameprijs de reële

waarde van de door Liander overgenomen identificeerbare

activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen van

overgenomen dochterondernemingen of deelnemingen

overtreft. Goodwill betaald bij de overname van dochter-

ondernemingen wordt verantwoord onder de post immateriële

vaste activa. Goodwill betaald bij de overname van een

deelneming wordt begrepen in de verkrijgingspijs van de

betrokken deelnemingen. Indien de overnameprijs lager is dan

de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa,

verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen (negatieve

goodwill), dan wordt dit verschil direct ten gunste van het

resultaat gebracht.

De boekwaarde van goodwill omvat de historische kostprijs

verminderd met de cumulatieve bijzondere

waardeverminderingen. Jaarlijks wordt door middel

van impairmenttesten vastgesteld of sprake is van een

bijzondere waardevermindering van goodwill. Bij de bepaling

van het resultaat op het afstoten van een entiteit of kasstroom

genererende eenheid wordt rekening gehouden met de goodwill

die toe te kennen is aan deze entiteit of eenheid.

Financiële activa Binnen de post financiële activa – veelal investeringen in

obligaties en leningen – wordt onderscheid gemaakt in de

hierna beschreven categorieën. Financiële activa worden als

kortlopend aangemerkt indien de resterende looptijd per

balansdatum minder dan 12 maanden bedraagt. Indien de

resterende looptijd meer dan 12 maanden is, dan wordt het

actief als langlopend aangemerkt. De waardering is afhankelijk

van de categorie waarin het financieel actief is ingedeeld.

Leningen en vorderingenLeningen en vorderingen zijn primaire financiële

instrumenten met vaste of variabele betalingen die niet op een

actieve markt staan genoteerd. De waardering op het moment

van eerste verwerking van de post leningen en vorderingen

vindt plaats tegen reële waarde. Over het algemeen is dit gelijk

aan de kostprijs van het financieel actief. De waardering na

eerste verwerking vindt plaats tegen geamortiseerde kostprijs

op basis van de effectieve interestmethode.

Indien voor deze financiële activa een reële waarde-afdekking

heeft plaatsgevonden, dan wordt de geamortiseerde kostprijs

van het financieel actief aangepast voor de winst of het verlies

dat is toe te rekenen aan het afgedekte risico. Deze

waardemutaties worden in het resultaat verwerkt.

Voor verkoop beschikbare financiële activaVoor verkoop beschikbare financiële activa worden

gewaardeerd tegen reële waarde, zowel initieel als gedurende

de periode dat het actief wordt aangehouden. De wijzigingen in

reële waarde worden verwerkt in het eigen vermogen (overig

totaalresultaat). Op het moment dat deze activa worden

verkocht, wordt de cumulatieve waardemutatie, die in het eigen

vermogen is verwerkt, in de winst-en-verliesrekening

opgenomen. De interestbaten worden in de winst-en-

verliesrekening opgenomen in de periode waaraan deze baten

kunnen worden toegerekend. Investeringen in aandelen of

andere eigen vermogens instrumenten waarvan de

marktwaarde niet staat genoteerd in een actieve markt, en

waarvan de reële waarde niet betrouwbaar kan worden bepaald,

worden na initiële opname gewaardeerd tegen kostprijs.


Leases waarbij Liander optreedt als lessorOperationele leasesLiander is operationele leases aangegaan voor warmte netten,

energiegerelateerde installaties en kantoor ruimte.

Operationele leases betreffen leases die niet als financiële

leases worden aangemerkt. Risico’s en voordelen die

samenhangen met de eigendom van de betrokken activa zijn

niet, of niet nagenoeg geheel, overgedragen aan de lessee.

De activa die ter beschikking zijn gesteld aan derden onder

operationele leases worden verantwoord onder de post

materiële vaste activa. De opbrengsten uit operationele leases

worden over de looptijd in de winst-en-verliesrekening

verwerkt onder de bedrijfs opbrengsten.

VoorradenVoorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere netto

realiseerbare waarde. Deze voorraden bestaan uit grond- en

hulpstoffen, voorraden in bewerking en gereed product. De

kostprijs van de voorraden wordt bepaald op basis van de FIFO-

methode (first in, first out). De netto realiseerbare waarde

wordt bepaald aan de hand van de geschatte verkoopprijs onder

normale bedrijfs omstandigheden, verminderd met de

geschatte verkoopkosten.

Handels- en overige vorderingenHandels- en overige vorderingen worden in eerste instantie

gewaardeerd tegen reële waarde en vervolgens tegen

geamortiseerde kostprijs, verminderd met eventuele bijzondere

waardeverminderingen. Gezien de veelal korte looptijd zijn de

reële waarde en geamortiseerde kostprijs van deze posten over

het algemeen nagenoeg gelijk aan de nominale waarde.

Bijzondere waardeverminderingverliezen worden in

het resultaat verwerkt indien objectief is vast te stellen dat

bedragen niet inbaar zijn.

Liquide middelenDe post liquide middelen omvat alle financiële instrumenten

die liquide zijn en waarvan de looptijd bij het aangaan van het

instrument minder dan drie maanden bedraagt. De post liquide

middelen bestaat uit banktegoeden. Uitstaande debetsaldi bij

banken worden slechts onder de liquide middelen opgenomen

indien Liander het recht heeft om debet- en creditsaldi met

elkaar te verrekenen, deze debet- en creditsaldi uitstaan bij

dezelfde tegenpartij en Liander de intentie heeft van dit recht

gebruik te maken en in de praktijk ook daadwerkelijk gebruik

hiervan maakt.

Liquide middelen worden bij eerste opname gewaardeerd tegen

reële waarde en daarna tegen geamortiseerde kostprijs, hetgeen

over het algemeen overeenkomt met de nominale waarde.

Onder de liquide middelen zijn tevens opgenomen de liquide

middelen waarover Liander niet vrij kan beschikken.

DerivatenDerivaten worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële

waarden worden afgeleid van marktprijzen die staan genoteerd

in actieve markten, of door gebruikmaking van recente

vergelijkbare markt transacties of waarderingsmethoden, zoals

discounted cash flow-modellen en optiewaarderingsmodellen

indien geen actieve markt bestaat. Reële waardemutaties

worden in het resultaat verwerkt.

Leases waarbij Liander optreedt als lesseeFinanciële leasesLiander is een aantal leases aangegaan. Indien nagenoeg alle

risico’s en voordelen die verband houden met de eigendom van

de betrokken activa zijn overgedragen aan Liander, dan is

sprake van een financiële lease. In dat geval wordt op het

moment van het aangaan van de lease een actief respectievelijk

verplichting opgenomen ter grootte van de laagste van de reële

waarde of de contante waarde van de toekomstige

leaseverplichtingen. Afschrijving van het actief vindt plaats

over de kortste periode van hetzij de gebruiksduur van het

actief hetzij de looptijd van het leasecontract. Daarom worden

de leasetermijnen behandeld als een terugbetaling van de

hoofdsom en een interestvergoeding voor de tegenpartij

(lessor). De interestlasten weerspiegelen een effectieve interest

op de door de lessor gedane investering.

De activa die Liander van de lessor ter beschikking heeft

gekregen onder financiële leases zijn verantwoord onder de

post materiële vaste activa. De daarbij behorende

leaseverplichtingen worden verantwoord onder de lang- en

kortlopende verplichtingen, al naar gelang de betaling van de

leasetermijnen plaatsvindt minder dan 12 maanden of meer

dan 12 maanden na balansdatum.

Operationele leases Operationele leases betreffen leases die niet worden

geclassificeerd als financiele leases, waarbij de risico’s

en voordelen die verband houden met de eigendom van de

betrokken activa niet nagenoeg geheel zijn overgedragen aan de

lessee. De kosten van operationele leases worden lineair over de

leaseperiode ten laste van het resultaat gebracht.

Vooruit ontvangen opbrengstenBijdragen in aanlegBijdragen in de aanleg en betalingen ontvangen van klanten,

vastgoedontwikkelaars en lokale en regionale

overheidsinstanties voor de gemaakte kosten voor de

elektriciteits- en gasinfrastructuur van nieuwe woon-

en industrielocaties worden als vooruit ontvangen opbrengsten

op de balans verantwoord. De vooruit ontvangen opbrengsten

worden geamortiseerd over de verwachte levensduur van de

betrokken activa. De amortisatie wordt in de winst-en-

verliesrekening verantwoord onder overige baten.


Overheidssubsidies en investeringspremiesOverheidssubsidies en investeringspremies worden

verantwoord indien redelijke zekerheid bestaat dat aan de

condities voor het verkrijgen van de subsidies of premies wordt

of zal worden voldaan en dat het bedrag zal worden ontvangen.

Subsidies en investeringspremies ontvangen voor

investeringen in materiële vaste activa worden als vooruit

ontvangen opbrengsten in de balans opgenomen en worden

geamortiseerd over de verwachte levensduur van de betrokken

activa. De amortisatie wordt in de winst-en-verliesrekening

verantwoord onder overige baten.

Overheidssubsidies en exploitatiesubsidies die geen verband

houden met investeringen in materiële vaste activa of andere

vaste activa worden in het resultaat verwerkt op het moment

dat de daarbij behorende kosten worden gemaakt.

Rekening-courant AllianderDe post rekening-courant Alliander wordt gewaardeerd tegen

geamortiseerde kostprijs. Alle opbrengsten en kosten worden

verwerkt in rekening-courant. Het betalingsverkeer van

Liander loopt, net als bij andere groepsmaatschappijen van

Alliander, via de rekening-courantpositie met Alliander. Via

deze rekening-courant worden nagenoeg alle opbrengsten en

kosten verantwoord. De rekening-courant is opeisbaar en heeft

voor Liander het karakter van kasequivalenten.

belastingenLatente belastingvorderingen en -verplichtingen voortvloeiend

uit tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde, zoals blijkend

uit de jaarcijfers en de fiscale boekwaarde worden bepaald op

basis van de tarieven voor de vennootschapsbelasting die

gelden, respectievelijk die op basis van de bestaande wetgeving

naar verwachting van toepassing zullen zijn ten tijde van de

afwikkeling van de latente belastingvordering of -verplichting.

Latente belastingvorderingen, ontstaan als gevolg van

bijvoorbeeld operationele verliezen, worden opgenomen als

redelijkerwijs kan worden aangenomen dat verrekening kan

plaatsvinden met toekomstige fiscale winsten. Saldering van

latente belastingvorderingen en -verplichtingen vindt slechts

plaats indien Liander een wettelijk recht tot verrekening heeft

en de vorderingen en verplichtingen verband houden met

belastingen die door één en dezelfde (overheids)instantie

worden geheven. Latente belastingvorderingen en

-verplichtingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

De belastingen over het resultaat worden berekend op basis

van de geldende tarieven voor de vennootschaps belasting en

gewaardeerd tegen nominale waarde. Hierbij wordt rekening

gehouden met permanente verschillen tussen het fiscale en het

in de jaarcijfers gepresenteerde resultaat en met de

mogelijkheden van voorwaartse verliescompensatie, in het

geval latente belastingvorderingen uit hoofde van operationele

verliezen niet zijn gewaardeerd. Aangezien Liander onderdeel

is van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met

aan het hoofd Alliander N.V., wordt de berekende acute positie

in rekening-courant met Alliander verantwoord. Dit geldt voor

alle entiteiten binnen deze fiscale eenheid.

De lagere effectieve druk in 2012 ten opzichte van de nominale

druk wordt in belangrijke mate veroorzaakt door een

aanpassing van de gewaardeerde latente belastingvorderingen

als gevolg van een aanpassing van de geprognosticeerde

resultaten voor de lange termijn.

Overige voorzieningenVoorzieningen worden gevormd indien:• per balansdatum een juridisch afdwingbare en/of feitelijke

verplichting bestaat die voortvloeit uit gebeurtenissen voor

de balansdatum;

• het aannemelijk is dat er een uitstroom van middelen zal

plaatsvinden om de verplichting af te wikkelen;

• een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de

verplichting.

Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde

van de uitgaven die naar verwachting nodig zijn, tenzij het

effect van de tijdswaarde van geld significant is. In dat geval

wordt de voorziening gewaardeerd tegen contante waarde.

Handelsschulden en overige te betalen postenHandelscrediteuren en overige schulden worden initieel

op reële waarde verantwoord op de balans. Daarna vindt

waardering plaats tegen geamortiseerde kostprijs, gebruik-

makend van de effectieve-interestmethode. Gezien de veelal

korte looptijd zijn de reële waarde en geamortiseerde kostprijs

van deze posten over het algemeen nagenoeg gelijk aan de

nominale waarde.

OpbrengstverantwoordingDe opbrengst wordt verantwoord in de periode waarin de

levering van goederen en diensten heeft plaatsgevonden tegen

de reële waarde van de transactie. Daarnaast geldt dat (netto-)

omzet slechts wordt verantwoord indien risico’s en voordelen

van de eigendom zijn overgedragen aan de koper, het

waarschijnlijk is dat de economische voordelen naar Liander

zullen toevloeien en de opbrengst betrouwbaar kan

worden vastgesteld.

Netto-omzetDe netto-omzet bestaat uit:

• gereguleerde opbrengsten. Deze opbrengsten vloeien voort

uit hoofde van de aansluit- en transportdienst van

elektriciteit en gas en omvatten vaste tariefcomponenten,

het zogenaamde capaciteitstarief. Hier zijn tevens de

meetdiensten voor kleinverbruikers elektriciteit en gas

onder opgenomen. Voor de levering van deze diensten in

de consumentenmarkt worden voor de periode vanaf

de jaarafrekening tot aan de balansdatum inschattingen

gemaakt voor de nog te factureren omzet in deze periode;

• overige opbrengsten zoals meetdiensten grootverbruik.


Overige batenDe overige baten bestaan onder meer uit de volgende posten:

• amortisatie van gepassiveerde bijdragen in aanleg,

overheidssubsidies en investeringspremies; verwezen wordt

naar de waarderingsgrondslagen inzake dit onderwerp;

• resultaat uit het afstoten van materiële vaste activa; dit

betreft het saldo van de netto-opbrengst uit hoofde van

verkopen en de boekwaarde van het afgestoten actief.

Winsten en verliezen uit hoofde van de afstoting van activa

worden gesaldeerd weergegeven.

Kosten van inkoop en uitbesteed werkDeze post omvat de kosten voor de inkoop van netverliezen

waarin mede begrepen worden de te verwachten reconciliatie-

effecten, kosten van transportcapaciteit en -beperkingen en

van compensatievergoedingen.

Verder zijn in deze post begrepen de kosten van grond- en

hulpstoffen die zijn gebruikt bij de levering van goederen en

diensten alsmede de kosten voor uitbesteed werk zoals

facturatie en inning en inhuur van aannemers.

De daling in 2013 van de kosten van inkoop en uitbesteed werk

met € 23 miljoen is onder andere het gevolg van een afname in

kosten netverliezen. Deze daling is veroorzaakt door de afloop

van posities en verrekeningen met betrekking tot

voorgaande jaren.

Geactiveerde productie voor eigen gebruikDeze post omvat onder meer de kosten van de medewerkers

van Liander, inclusief ingehuurd, gemaakt in het kader

van investeringsprojecten.

Financiële batenDe financiële baten bestaan uit interestbaten op de financiële

(rentedragende) activa, zijnde leningen en vorderingen en

liquide middelen, berekend op basis van de effectieve-interest-

methode, alsmede uit baten uit hoofde van valutaresultaten en

mutaties in de reële waarde van rentederivaten.

Financiële lastenDe financiële lasten bestaan uit de volgende posten:

• interestlasten; deze post omvat de interestlasten op

de rentedragende verplichtingen berekend op basis van

de effectieve-interestmethode. De rentedragende

verplichtingen omvatten met name de rekening-courant

verplichting aan Alliander;

• valutaresultaten; deze post omvat valutaresultaten die

voortvloeien uit de omrekening van transacties in vreemde

valuta en van financiële activa en verplichtingen en

derivaten die luiden in vreemde valuta.

Grondslagen voor het geconsolideerd kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte

methode, waarbij voor de herleiding van de mutatie in de

liquide middelen wordt uitgegaan van het nettoresultaat

volgens de winst-en-verliesrekening. Koers- en omrekening-

verschillen, evenals alle overige mutaties, worden geëlimineerd

voor zover deze niet tot een kasstroom hebben geleid. Hetzelfde

geldt voor de financiële baten en lasten alsmede de verantwoorde

vennootschapsbelasting in de winst-en-verliesrekening. Deze

posten worden in de kasstroom uit operationele activiteiten

vervangen door de ontvangen/betaalde rente respectievelijk de

ontvangen/ betaalde winstbelasting.

De financiële gevolgen van de verwerving dan wel afstoting van

deelnemingen en dochterondernemingen komen afzonderlijk

tot uiting in de kasstroom uit investeringsactiviteiten. In

verband hiermee komen de getoonde kasstromen niet overeen

met de mutaties zoals die in de geconsolideerde balansen

worden vermeld. Ten behoeve van het opstellen van het

kasstroom overzicht is de rekening-courant positie

met Alliander onderdeel van de totale liquide middelen positie.

Via deze rekening-courant worden nagenoeg alle kosten en

opbrengsten verantwoord.


Overige toelichtingen

Cross border lease contracten

In de periode 1998 tot en met 2000 zijn door dochter-

ondernemingen van Liander voor netwerken US cross border

leases aangegaan, waaronder LILO (lease in lease out)- en SILO

(sale in lease out)-transacties. Voor vijf van deze transacties

staat Alliander als partij bij de overeenkomst rechtstreeks

garant. Daarnaast heeft Alliander voor de betrokken

dochterondernemingen aansprakelijkheids verklaringen als

bedoeld in artikel 2:403 BW afgegeven.

In 2013 zijn drie transacties in overleg met de betrokken

Amerikaanse investeerders voortijdig beëindigd. Het betreft

leases op de gasnetwerken van de voormalige NRE, GGR en

VNB in Noord-Brabant en Gelderland. Deze beëindigingen

hebben een daling tot gevolg gehad van de totale netto

boekwaarde van de in cross border leases ondergebrachte

activa (minus € 0,1 miljard), de gerelateerde beleggingen

(minus $ 0,4 miljard), het strip risk (minus $ 47 miljoen) en het

bedrag van afgegeven letters of credit (minus $ 30 miljoen).

Genoemde bedragen hebben betrekking op de verantwoorde

bedragen ultimo 2012.

De op dit moment nog resterende vier transacties hebben

betrekking op gasnetwerken in Friesland, Gelderland,

Flevoland, Noord-Holland en Utrecht, warmtenetwerken in

Almere en Duiven/Westervoort en het elektriciteitsnetwerk in

het gebied Randmeren. De in de leases ondergebrachte

netwerken zijn voor een langdurige periode verhuurd aan

Amerikaanse partijen (headlease), die deze activa vervolgens

weer hebben onderverhuurd aan de desbetreffende

dochterondernemingen (sublease). Aan het einde van de

sublease bestaat de optie de rechten van de Amerikaanse

tegenpartij onder de headlease af te kopen en de transactie

aldus te beëindigen. De momenten waarop de overeengekomen

looptijden van de subleases eindigen, liggen tussen 2015 en

2028. De baten uit de cross border leases zijn verantwoord in

het jaar van afsluiten van de desbetreffende transactie. Met

betrekking tot de cross border leases bestaan contractuele

voorwaardelijke en onvoorwaardelijke rechten en

verplichtingen. In een enkele transactie zijn in verband met

de aangegane verplichtingen op onderdelen van de netwerken

zekerheden verstrekt in de vorm van hypotheek-

en pandrechten.

De totale netto boekwaarde van de in cross border leases

ondergebrachte netwerken bedraagt ultimo 2013 ongeveer

€ 1,1 miljard (ultimo 2012: € 1,2 miljard). In verband met

de transacties staat in deposito bij meerdere financiële

instellingen, dan wel is belegd in waardepapieren, ultimo 2013

een totaalbedrag van $ 3,1 miljard (2012: $ 3,7 miljard).

Aangezien geen beschikkingsmacht bestaat over het overgrote

deel van de beleggingen en de daarbij behorende

verplichtingen, worden deze niet als activa en passiva van

Liander beschouwd en zijn de desbetreffende bedragen niet

opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Liander. De activa

waar Liander wel beschikkingsmacht over heeft, zijn

verantwoord onder de financiële activa. De gerelateerde

leaseverplichtingen zijn opgenomen onder de verplichtingen

uit hoofde van financiële leases.

Ultimo 2013 bedraagt het ‘strip risk’ (het gedeelte van de

‘termination value’ – dat wil zeggen de bij een voortijdig einde

van de transactie mogelijk aan de Amerikaanse tegenpartij te

betalen vergoeding – dat niet uit de hiertoe aangehouden

deposito’s en beleggingen kan worden voldaan) voor alle

transacties tezamen $ 278 miljoen (2012: $ 303 miljoen).

Ter dekking van het strip risk zijn door Alliander in een aantal

transacties ten behoeve van de betrokken investeerders

zekerheden in de vorm van letters of credit afgegeven ter hoogte

van $ 6 miljoen (2012: $ 42 miljoen). Het aantal en de hoogte

van de af te geven letters of credit is mede afhankelijk van de

credit rating van Alliander.

Het (equity) strip risk van $ 278 miljoen ziet volledig op de niet

uit de balans blijkende verplichtingen uit hoofde van de cross

border leasecontracten. Als gevolg van de hogere waardering

van de onderliggende beleggingen zijn ultimo 2013 de op de

balans verantwoorde verplichtingen uit hoofd van een tweetal

cross border leasecontracten (2012: $ 58 miljoen) hierop niet

van invloed.

In het kader van de uitvoering van de Wet Onafhankelijk

Netbeheer (WON) zijn de in een cross border lease

ondergebrachte, aan Liander Infra Oost N.V. toebehorende

warmtenetwerken, medio 2008 via ’sub-subleases’

onderverhuurd aan N.V. Nuon Warmte, onderdeel van

N.V. Nuon Energy. De looptijd van deze operationele leases

is 12,5 jaar (einde looptijd: 31 december 2020). De totale

boekwaarde van de onderverhuurde warmtenetwerken en

bijbehorende meters bedraagt ultimo 2013 € 105 miljoen

(2012: € 109 miljoen).

Opgemaakt te Arnhem, d.d. 30 juni 2014

Liander N.V.Mw. I.D. Thijssen

Directeur


Aan: de directie van Liander N.V.

Wij hebben de in dit jaarbericht 2013 op pagina 5 tot en met 16

opgenomen jaarcijfers 2013 van Liander N.V. te Arnhem over

het jaar 2013 (hierna: jaarcijfers) gecontroleerd. Deze jaarcijfers

bestaan uit de geconsolideerde winst-en-verliesrekening,

geconsolideerde balans per 31 december 2013, het geconsoli-

deerde kasstroomoverzicht over 2013, het mutatieoverzicht

eigen vermogen en de toelichting, waarin zijn opgenomen een

overzicht van de grondslagen voor financiële verslaggeving en

andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de directieDe directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het

opstellen van de jaarcijfers in overeenstemming met de in de

toelichting op de geconsolideerde jaarcijfers, zoals opgenomen

op pagina 9 tot en met 16, door de vennootschap beschreven

grondslagen. De directie is tevens verantwoordelijk voor een

zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht

om het opmaken van de jaarcijfers mogelijk te maken zonder

afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude

of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de

jaarcijfers op basis van onze controle. Wij hebben onze controle

verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder

de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen

aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze

controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate

van zekerheid wordt verkregen dat de jaarcijfers geen

afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter

verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

toelichtingen in de jaarcijfers. De geselecteerde werkzaam heden

zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeels-

vorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de

jaarcijfers een afwijking van materieel belang bevat als gevolg

van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de

accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is

voor het opmaken van de jaarcijfers, gericht op het opzetten van

controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandig-

heden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel

een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van

de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat

tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte

grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid

van de door de directie van de vennootschap gemaakte

schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld

van de jaarcijfers.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor

ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarcijfersNaar ons oordeel zijn de jaarcijfers van Liander N.V. over 2013,

in alle van materieel belang zijnde aspecten, opgemaakt

in overeenstemming met de in de toelichting op de

geconsolideerde jaarcijfers, zoals opgenomen op pagina 9

tot en met 16, door de vennootschap beschreven grondslagen.

basis voor financiële verslaggeving en beperking in gebruikWij vestigen de aandacht op pagina 3 in het jaarbericht waarin

is uiteengezet voor welk doel de jaarcijfers van Liander N.V. zijn

opgesteld en met welke basis voor financiële verslaggeving.

De jaarcijfers van Liander N.V. zijn opgesteld door de directie

van de vennootschap om uitvoering te geven aan de wettelijke

verplichtingen zoals gesteld in artikel 43 van de

Elektriciteitswet 1998 en artikel 32 van de Gaswet. De

jaarcijfers en onze controleverklaring daarbij zijn uitsluitend

geschikt voor dit doel en kunnen derhalve niet voor andere

doeleinden worden gebruikt.

De basis voor financiële verslaggeving betreft de in de

toelichting op de geconsolideerde jaarcijfers, zoals opgenomen

op pagina 9 tot en met 16, door de vennootschap beschreven

grondslagen. Dit doet geen afbreuk aan ons oordeel.

Den Haag, 30 juni 2014PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

drs. V.W.J. Kooistra-Voorwald RA

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant


Enkelvoudige jaarrekening

Jaarrekening ex artikel 2:403 lid 1a bw

balans€ miljoen 31 december 2013 31 december 2012

ActivaVaste activa 989 960

Vlottende activa 1.298 1.368


Eigen vermogen en verplichtingenEigen vermogen

Aandelenkapitaal en reserves 1.615 1.619

Resultaat boekjaar 259 298


Langlopende verplichtingen 8 8

Kortlopende verplichtingen 405 403

Totaal eigen vermogen en verplichtingen 2.287 2.328

winst-en-verliesrekening€ miljoen 2013 2012

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen 259 298

Saldo overige baten en lasten na belastingen - -

Nettoresultaat 259 298

Opgemaakt te Arnhem, d.d. 30 juni 2014

Liander N.V.Mw. I.D. Thijssen

Directeur

Alliander N.V. heeft voor zijn dochteronderneming Liander N.V.

een 403-verklaring afgegeven. Dit betekent dat de statutaire

enkelvoudige jaarrekening van Liander N.V. mag worden

opgesteld conform artikel 2:403 lid 1a BW.

Onderstaand zijn de enkelvoudige verkorte balans

per 31 december 2013 en winst-en-verliesrekening over

2013 opgenomen (geen accountantscontrole toegepast).


4

winstbestemming 2013

Voorgesteld wordt het resultaat na belastingen over

het boekjaar 2013 van € 259 miljoen uit te keren als dividend.

Bij het voorstel is rekening gehouden met de verplichting te

voldoen aan de minimaal vereiste financiële ratio’s zoals

vermeld in het Besluit financieel beheer netbeheerder.

Het voorstel winstbestemming is niet in de balans per

31 december 2013 verwerkt.


Publicatie op grond van de wNT

AlgemeenMet ingang van 1 januari 2013 is de Wet Normering

bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke

sector (WNT) van toepassing op de naamloze of besloten

vennootschappen die zijn aangewezen als netbeheerder.

Dit betekent dat de WNT van toepassing is op Liander N.V..

De WNT normeert de bezoldiging voor topfunctionarissen.

Het maximum van de bezoldiging voor 2013 is vastgesteld

op € 228.599.

Overeenkomstig de publicatieplicht wordt de bezoldiging

van (gewezen) topfunctionarissen op persoonsnaam vermeld.

Hetzelfde geldt voor uitkeringen wegens het beëindigen van

het dienstverband van (gewezen) topfunctionarissen.

Voor (gewezen) reguliere functionarissen vindt publicatie

plaats indien de bezoldiging meer bedraagt dan het maximum.

Hetzelfde geldt voor uitkeringen wegens beëindiging van het

dienstverband boven dit maximum. In tegenstelling tot

(gewezen) topfunctionarissen vindt publicatie niet op naam,

maar op functie plaats.

Op interim-functionarissen (inhuur etc.) die geen

topfunctionaris zijn, is het Besluit van 12 maart 2014 van de

Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van

toepassing, waardoor over het verslagjaar 2013 niet hoeft te

worden voldaan aan de verplichting tot openbaarmaking.

Liander en de wNTDe bepalingen in de WNT zijn van toepassing op alle (top)

functionarissen van Liander en op (top)functionarissen van

Alliander voor zover zij een functie vervullen binnen Liander.

TopfunctionarissenHet hoogste uitvoerende orgaan is de directie van Liander.

De directeur van Liander, de heer Molengraaf, geldt dan ook

als topfunctionaris. Daarnaast functioneert de Raad van

Commissarissen van Alliander feitelijk als het hoogste

toezichthoudende orgaan van Liander. De leden van de Raad

van Commissarissen van Alliander gelden derhalve

als topfunctionarissen.

Bezoldiging directie Liander N.V. 2013€ duizend

Naam Functie Beloning 1

On-kosten vergoe-

ding

Pen-sioen-

premies Totaal

Duur dienst-

verband

Omvang dienst-

verband (FTE)

WNT norm (rato duur en omvang

dienst-verband) Motivering overschrijding

P.C. Molengraaf Directeur 341 12 37 390 2 1/1 - 31/12 0.93 213 bestaande afspraken, waarbij het

overgangsrecht van kracht is

1 De beloning bestaat uit de betaalde vaste (onder andere salaris en vakantiegeld) en variabele vergoedingen.2 Het totaal sluit niet aan op het overzicht van de bestuurdersbeloningen in het jaarverslag over 2013 van Alliander N.V. als gevolg van het verschil in de definities

volgens de wNT en volgens IFRS. Dhr. Molengraaf is daarnaast zowel topfunctionaris bij Liander N.V. als bij de netbeheerder Endinet b.V.. Zijn totale bezoldiging is toebedeeld aan deze bedrijven op basis van omvang van de werkzaamheden, gerelateerd aan de omzet. Dit betekent dat 93% van de bezoldiging is gealloceerd aan Liander en 7% aan Endinet. De wNT norm is overeenkomstig aangepast. Omdat meer dan 50 % tot 100% van de werkzaamheden betrekking heeft op de netbe-heerders, is om praktische redenen geen rekening gehouden met zijn werkzaamheden voor activiteiten buiten deze netbeheerders.

wNT


5

De WNT-normen voor een lid en de voorzitter van de Raad

van Commissarissen zijn respectievelijk 5% en 7,5% van

het geldende bezoldigingsmaximum, in 2013 € 228.599.

Bezoldiging Raad van Commissarissen 2013€ duizend

Naam Bezoldiging WNT norm 5 Motivering overschrijding

E.M. d’Hondt, voorzitter 1 19.6 15.9 bestaande afspraken, waarbij het overgangsrecht van kracht is.

Vanaf 27 maart 2013 is bezoldiging conform de wNT-norm.

J.C. van winkelen, plv. voorzitter 28.4 10.6 bestaande afspraken, waarbij het overgangsrecht van kracht is.

F.C.w. briët 28.4 10.6 bestaande afspraken, waarbij het overgangsrecht van kracht is.

mw. J.b. Irik 2 6.5 2.5 bestaande afspraken, waarbij het overgangsrecht van kracht is.

mw. J.G. van der Linde 3 14.5 10.6 bestaande afspraken, waarbij het overgangsrecht van kracht is.

Vanaf 27 maart 2013 is bezoldiging conform de wNT-norm.

mw. J.w.E. Spies 4 8.1 8.1 n.v.t.

mw. A.P.M. van der Veer-Vergeer 26.0 10.6 bestaande afspraken, waarbij het overgangsrecht van kracht is.

1 Met ingang van 27 maart 2013 herbenoemd2 Per 27 maart 2013 afgetreden3 Met ingang van 27 maart 2013 herbenoemd 4 Met ingang van 27 maart 2013 benoemd 5 De leden van de Raad van Commissarissen zijn zowel topfunctionaris bij Liander N.V. als bij de netbeheerder Endinet b.V.. De totale bezoldiging is toebedeeld aan

deze bedrijven op basis van omvang van de werkzaamheden, gerelateerd aan de omzet. Dit betekent dat 93% van de bezoldiging van de leden van de RvC is gealloceerd aan Liander en 7% aan Endinet. De wNT norm is overeenkomstig aangepast. Omdat meer dan 50 % tot 100% van de werkzaamheden betrekking heeft op de netbeheerders, is om praktische redenen geen rekening gehouden met de werkzaamheden van deze leden voor activiteiten buiten deze netbeheerders.


Reguliere functionarissenVoor reguliere functionarissen geldt de publicatieverplichting

alleen als de bezoldiging meer bedraagt dan het maximum.

Dit leidt tot het volgende overzicht van functionarissen met

een bezoldiging boven het maximum:

Bezoldiging (gewezen) reguliere functionarissen Liander N.V. 2013€ duizend

Functie BeloningOnkosten

vergoedingPensioen-premies Totaal

Duur dienst-

verband

Omvang dienst-

verband (FTE)

WNT norm (rato duur en omvang

dienstverband) 2 Motivering overschrijding

Directeur Operatie Liander 281 - 39 320 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur Assetmanagement Liander

272 - 43 315 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur Aanleg Liander 231 - 29 260 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Manager Energiebalans Liander 220 - 32 252 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur Klant & Markt Liander 218 - 22 240 1/1 - 31/08 1.0 152 bestaande contractafspraken

Directeur Infostroom Liander 204 - 26 230 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur Klant & Markt Liander 78 - 8 86 15/9 - 31/12 1.0 67 bestaande contractafspraken

Directeur Aanleg Liander 32 - 2 34 1/1 - 31/01 1.0 19 bestaande contractafspraken

CFO Alliander 1 350 12 41 403 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur ICT Alliander 295 - 38 333 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur HRM Alliander 255 - 38 293 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur Inkoop Alliander 244 - 34 278 1/1 - 31/12 1.0 229 bestaande contractafspraken

Directeur Shared Services Alliander


Directeur Algemene Zaken Alliander


Directeur Regulering Alliander 198 - 13 211 1/1 - 30/04 1.0 75 bestaande contractafspraken

Directeur Strategie Alliander 174 - 21 195 1/1 - 31/12 0.7 166 bestaande contractafspraken

Directeur Europese Zaken Alliander


1 Het totaal sluit niet aan op het overzicht van de bestuurdersbeloningen in het jaarverslag over 2013 van Alliander N.V. als gevolg van het verschil in de definities volgens de wNT en volgens IFRS.

2 De totale bezoldiging van de functionarissen van Alliander is voor 100% toegerekend aan Liander. Omdat meer dan 50 % tot 100% van de werkzaamheden betrekking heeft op de netbeheerders, is om praktische redenen geen rekening gehouden met werkzaamheden van deze functionarissen voor activiteiten buiten deze netbeheerders.


Vergoedingen bij beëindigen dienstverbandVoor de topfunctionarissen van Liander is in het verslagjaar

2013 geen sprake is geweest van vergoedingen bij het

beëindigen van een dienstverband.

In 2013 hebben aan reguliere functionarissen de volgende

uitkeringen in verband met het beëindigen van het dienstverband

plaatsgevonden met een uitkeringsbedrag boven het maximum.

Vergoedingen beeindigen dienstverband reguliere functionarissen Liander N.V. 2013€ duizend

Functie Vergoeding

Omvang dienstverband

(FTE) WNT-norm Motivering overschrijding

Projectmanager IT Alliander 505 1.0 229 conform Sociaal Plan

Resource Manager Alliander 363 0.9 206 conform Sociaal Plan

Financieel medewerker Alliander 337 1.0 229 conform Sociaal Plan

Medewerker Datacenter Alliander 312 1.0 229 conform Sociaal Plan

Adviseur Facility Management Alliander 293 1.0 229 conform Sociaal Plan

Teamleider Data Collectie Liander 288 1.0 229 conform Sociaal Plan

Projectmanager Liander 275 1.0 229 conform Sociaal Plan

Medewerker IT Alliander 258 1.0 229 conform Sociaal Plan

Directeur Aanleg Liander 250 1.0 229 conform afspraak

Financieel medewerker Alliander 215 0.8 193 conform Sociaal Plan

Administratief medewerker Alliander 172 0.5 114 conform Sociaal Plan

De vergoeding van de functionarissen van Alliander is voor

100% toegerekend aan Liander. Omdat meer dan 50% tot 100%

van de werkzaamheden betrekking heeft op de netbeheerders,

is om praktische redenen geen rekening gehouden met

werkzaamheden van deze functionarissen voor activiteiten

buiten deze netbeheerder.


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: Opdrachtgever

Wij hebben het in dit Jaarbericht 2013 op pagina 20 tot en met

23 opgenomen ‘Hoofdstuk 5 WNT’ betreffende de toelichting

inzake de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen

publieke en semipublieke sector (WNT) 2013 (hierna ‘de WNT-

verantwoording’) van Liander N.V. gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van de directieDe directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het

opstellen van de WNT-verantwoording in overeenstemming

met de Beleidsregels toepassing WNT en met de WNT-eisen

van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het

Controleprotocol WNT van deze Beleidsregels.

De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne

beheersing als zij noodzakelijk acht om het opstellen van de

WNT-verantwoording en de naleving van de WNT-eisen van

financiële rechtmatigheid mogelijk te maken zonder

afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de

WNT-verantwoording op basis van onze controle. Wij hebben

onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands

recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en de

Beleidsregels toepassing WNT, inclusief het Controleprotocol

WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende

ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen

en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt

verkregen dat de WNT-verantwoording geen afwijkingen van

materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter

verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

toelichtingen in de WNT-verantwoording. De geselecteerde

werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant

toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten

van de risico’s dat de WNT-verantwoording een afwijking van

materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de

accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant

is voor het opstellen van de WNT-verantwoording door de

vennootschap, gericht op het opzetten van controle-

werkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden.

Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een

oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de

interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat

tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte

grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte

WNT-eisen van financiële rechtmatigheid en van de

redelijkheid van de door de directie van de vennootschap

gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele

beeld van de WNT-verantwoording.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor

ons oordeel te bieden.

OordeelNaar ons oordeel is de WNT-verantwoording inzake de

Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en

semipublieke sector 2013, in alle van materieel belang zijnde

aspecten opgesteld in overeenstemming met de Beleidsregels

toepassing WNT.

Voorts zijn wij van oordeel dat de WNT-verantwoording in alle

van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen

van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het

Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT.

beperking in gebruikDe WNT-verantwoording is door Liander N.V. opgesteld voor

het Ministerie van Economische Zaken met als doel

verantwoording af te leggen dat is voldaan aan de Beleidsregels

toepassing WNT. De WNT-verantwoording en onze controle-

verklaring daarbij zijn uitsluitend geschikt voor dit doel en

kunnen derhalve niet voor andere doeleinden worden gebruikt.

Den Haag, 30 juni 2014PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

drs. V.W.J. Kooistra-Voorwald RA


besluit financieel beheer netbeheerder

In het besluit financieel beheer netbeheerder worden eisen gesteld aan het financieel beheer van een netbeheerder om hiermee zijn wettelijke taken uit te voeren. Het gaat hierbij met name om de investeringen die een netbeheerder moet doen in zijn netten om deze in werking te hebben, te onderhouden, te vernieuwen en uit te breiden.

In het besluit wordt een viertal ratio’s genoemd waaraan

de netbeheerder (Liander) minimaal moet voldoen, te weten:

1. Bedrijfsresultaat gedeeld door bruto rentelasten:

minimaal 1,7;

2. De som van resultaat na belastingen, afschrijvingen,

amortisatie, mutatie latente belastingen, non cash kosten

en bruto rentelasten gedeeld door bruto rentelasten

(FFO/bruto rentelasten): minimaal 2,5;

3. De som van resultaat na belastingen, afschrijvingen,

amortisatie, mutatie latente belastingen, non cash kosten

gedeeld door totale schuld (FFO/totale schuld):

minimaal 0,11;

4. Totale schuld gedeeld door de som van eigen vermogen

en totale schuld: maximaal 70%.

In onderstaand overzicht worden de voorgeschreven ratio’s

vermeld met daarnaast de berekende ratio’s voor Liander over

2013 en 2012.

Ratio’s Besluit financieel beheer netbeheerderNorm 2013 2012

1. bedrijfsresultaat / bruto rentelasten ≥ 1,7 4,2 4,7

2. FFO / bruto rentelasten ≥ 2,5 5,6 7,0

3. FFO / totale schuld 1 ≥ 0,11 0,16 0,16

4. Totale schuld / (totale schuld + eigen vermogen) 1 ≤ 70% 66% 65%

1 bij de berekening van deze ratio’s over 2012 is rekening gehouden met de dividenduitkering in 2013 van € 298 miljoen. bij de berekening van deze ratio’s over 2013 is rekening gehouden met het voorstel winstbestemming 2013.

6


Gesegmenteerde informatie

Segmentatie geconsolideerde winst-en-verliesrekening€ miljoen 2013 Gespecificeerd naar producten 1

TotaalTAD

ElektriciteitTransport-dienst Gas

Aansluit-dienst Gas

Meetdienst KVB

ElektriciteitMeetdienst KVB Gas

Overige activiteiten

Netto-omzet 1.568 1.017 292 42 79 46 92

Amortisatie bijdragen 60 41 2 12 - - 5

Overige baten 17 6 - 3 - - 8

Totaal bedrijfsopbrengsten 1.645 1.064 294 57 79 46 105

Bedrijfskosten

Inkoop transport 129 125 - - - - 4

Inkoop netverliezen 70 70 - - - - -

Lokale heffingen 59 41 18 - - - -

Personeelskosten, uitbesteed werk en andere externe kosten

671 379 92 57 35 27 81

Totaal kosten van inkoop, uitbesteed werk en operationele kosten 929 615 110 57 35 27 85

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen vaste activa

262 149 34 29 10 11 29

Totaal bedrijfskosten 1.191 764 144 86 45 38 114

Bedrijfsresultaat 454 300 150 -29 34 8 -9

Gesegmenteerde activa

Materiele vaste activa 5.188 3.339 821 628 85 69 246

TAD: Transport en aansluitingsdienstKVb: Kleinverbruik1 Volgens de indeling van de bestaande gereguleerde rapportages.

Toelichting

AlgemeenDit segmentatie overzicht over 2013 is opgesteld op basis van

de indeling van de verschillende gereguleerde rapportages.

Deze segmentatie indeling is met de toezichthouder

ACM afgestemd.

De cijfers in dit overzicht zijn opgesteld op basis van IFRS en

derhalve niet op basis van Regulatorische Accounting Regels

(RAR) op basis waarvan de gereguleerde rapportages dienen te

worden verantwoord.

7

TabelDe overige activiteiten bestaan onder andere uit de activiteiten

op het gebied van de Meetdienst Grootverbruik, grote

gasaansluitingen en verhuur van warmtenetten. Het bedrijfs-

resultaat van het segment Overige activiteiten bedraagt minus

€ 9 miljoen en wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de

bijzondere waardevermindering van dat deel van de gebouwen

en het terrein aan de Spaklerweg te Amsterdam in verband met

de voorgenomen verkoop van deze delen aan de

gemeente Amsterdam.


Overeenkomst met verwante bedrijven

Ingevolge artikel 43 lid 6 van de Elektriciteitswet 1998 en

artikel 32 lid 7 van de Gaswet dient de netbeheerder elk

verwant bedrijf, waarmee de netbeheerder een overeenkomst

heeft gesloten waarvan de opbrengst of de kosten een bedrag

van € 4.500.000 te boven gaan, te vermelden. Daarbij dient

tevens per bedrijf het aantal van die overeenkomsten te

worden vermeld.

Bedrijf

Overeenkomst in 2013 Aantal overeenkomsten

Alliander N.V. Financiering, dienstverlening 2

Liandon b.V. Uitbestede werkzaamheden 1

Alliander Telecom N.V. Uitbestede werkzaamheden 1

CDMA Utilities b.V. Uitbestede werkzaamheden 1

Ziut b.V. Uitbestede werkzaamheden 1

8


9Naam rechtspersoon: Liander N.V.

Statutaire vestigingsplaats: Arnhem

Periode: 1.1.2013 tot en met 31.12.2013

Liander N.V. te Arnhem maakt voor het goed kunnen uitvoeren

van haar diensten gebruik van meetgegevens die zijn verkregen

uit kleinverbruikmeetinrichtingen die op afstand

uitleesbaar zijn.

In aanvulling op de Wet Bescherming Persoonsgegevens

hebben netbeheerders in de Nederlandse energiebranche een

gedragscode opgesteld ten aanzien van het gebruik, het

vastleggen, het uitwisselen en het bewaren van gegevens die

zijn verkregen uit een kleinverbruikmeetinrichting die op

afstand uitleesbaar is.

Verklaring Naleving Gedrags-code voor Netbeheerdersaangaande gegevens uit kleinverbruikmeetinrichtingen die op afstand uitleesbaar zijn

Hierbij verklaart Mw. Thijssen, directeur, dat Liander N.V.

te Arnhem zich gedurende de bovenvermelde periode heeft

gehouden aan het gestelde in de regels en verplichtingen,

genoemd in de Gedragscode Verwerking van Persoonsgegevens

door Netbeheerders in het kader van installatie en beheer van

slimme meters bij kleinverbruikers zoals goedgekeurd door het

College Bescherming Persoonsgegevens op 15 november 2012.

In 2013 heeft Liander een externe audit doorlopen waarin de

auditor heeft geconcludeerd dat opzet, bestaan en werking van

het stelsel van maatregelen en procedures gericht op de

bescherming van de persoonsgegevens bij de verwerking van

gegevens uit de slimme meter voor kleinverbruik naar de stand

van 1 juli 2013, in alle van materieel belang zijnde opzichten,

in overeenstemming waren met de van toepassing zijnde

criteria. Hierbij is onder meer beoordeeld het van toepassing

zijn van voornoemde Gedragscode.

Arnhem, 30 juni 2014

Mw. I.D. Thijssen

Directeur


Investeringen in de regio’s(bron: jaarverslag 2013 Alliander N.V.)

Investeringen en betrouwbaarheid netten

Moderniseren van onze nettenIn 2013 hebben wij verdere stappen gezet met het moderniseren

van onze netten. Daarbij stond voor ons veiligheid voorop.

We investeerden bijvoorbeeld in de vervanging van gasleidingen

van grijs gietijzer. In totaal is 214 kilometer gesaneerd. Bij de

uitvoering van deze werkzaamheden is in 2013 op diverse

plekken gebruikgemaakt van nieuwe technieken, waarmee we

de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk konden beperken.

Dit is onder meer in het centrum van Amsterdam gebeurd.

Effect economische crisisDe stagnerende woningmarkt en de economische crisis zorgen

ervoor dat er minder nieuwe woningen en bedrijven een

aansluiting nodig hebben op het net. In onze plannen hielden

we al rekening met een dergelijk scenario.

Investeren in digitaliseringWe hebben ook aanzienlijke investeringen gedaan in het

digitaliseren van onze infrastructuur. Er is 86 kilometer

glasvezel aangelegd in onze regio’s. Glasvezel vormt een

belangrijk onderdeel van de toekomstige energienetten, waarbij

er steeds meer digitale communicatie plaatsvindt met onder

meer de slimme meter. Bovendien helpen digitale technieken

ook om storingen sneller te lokaliseren én te verhelpen.

Naast netaanpassingen hebben we in totaal ook ruim 200.000

slimme meters geplaatst. In 2020 willen we al onze klanten

een slimme meter hebben aangeboden.

Samen met de regio’sOnze activiteiten voeren we zoveel mogelijk uit in

samenwerking met gemeenten in onze regio’s. Denk

bijvoorbeeld aan reconstructies. Er zijn verschillende projecten

gestart om kabels en leidingen te verleggen, onder meer

voor de aanleg van de Noord-Zuidlijn en enkele belangrijke

provinciale wegen in Noord-Holland en Friesland. Een

bijzondere verantwoordelijkheid had Liander tijdens de

inhuldigings ceremonie van koning Willem-Alexander.

Ruim 100 medewerkers waren die dag in Amsterdam actief

om de energievoorziening in goede banen te leiden.

In het Alliander jaarplan 2013 maakten wij per regio een prognose van investeringen in onze netwerken. In dit verslag maken wij de resultaten voor de Liander regio’s inzichtelijk. Voor een uitgebreider beeld per regio wordt verwezen naar de website: jaarverslag.alliander.com/2013

10

elektriciteit en gas

Liander

elektriciteit

gas


Gelderland 910.000 aansluitingen elektriciteit

823.000 aansluitingen gas De totale gerealiseerde investeringen bedroegen € 105 miljoen ten opzichte

van € 100 miljoen in het jaarplan. In 2013 zijn diverse nieuwbouwtrajecten

in de regio gestart, waaronder voor grote industriegebieden in Ede en

woningen in Apeldoorn, Harderwijk en Oldebroek. Liander paste de

infrastructuur hierop aan. In Apeldoorn zal Liander samen met TenneT

bouwen aan een nieuw onderstation om de extra vraag naar energie te

kunnen faciliteren. In Doetinchem is het gasnet aangepast voor de

ontwikkeling van het A18 Bedrijvenpark bij Wehl. Voorts loopt het

programma ‘Ruimte voor de Rivier’, waardoor het in een aantal gevallen

noodzakelijk is om onze infrastructuur te verplaatsen. In 2013 is in overleg

met de verschillende betrokken instanties de planning en voorbereiding

gestart voor onder meer de volgende projecten: Watergeul Veessen-

Wapenveld in Heerde, Voorsterklei in Voorst en Cortenoever in Brummen.

In verband met de nog te implementeren nieuwe communicatietechnologie

CDMA voor slimme meters. wordt de traditionele meter niet verwisseld als

deze nog aan de gestelde criteria voldoet. Het aantal geplaatste meters was

hierdoor lager dan de planning.

Zuid-Holland 268.000 aansluitingen elektriciteit

242.000 aansluitingen gas Ten behoeve van de elektriciteitsvraag is in 2013 de infrastructuur verzwaard

in onder meer Rijnsburg en Katwijk, in de Bollenstreek en in Leiden.

Daarnaast kreeg, evenals in 2012, de vervanging van gasleidingen van grijs

gietijzer hoge prioriteit. De totale vervanging ( was lager dan gepland door

achteraf een lager aantal te saneren aansluitingen, verschuiving van

vervangindprojecten naar volgend jaar en door uitstel als gevolg van

archeologische opgravingen.

Het aantal geplaatste slimme meters is lager dan gepland als gevolg van

aanpassingen aan de saneringsplanning en de nog te implementeren nieuwe

communicatietechnologie CDMA. Verder is in Leiden een pilot gestart met

flexibele aansturing van openbare verlichting door de gemeente zelf. Hiermee

is de gemeente niet meer afhankelijk van Liander.

Friesland 269.000 aansluitingen elektriciteit

44.000 aansluitingen gas In 2013 is onder meer in Sexbierum en Dokkum aan de aanleg gewerkt

van intelligente netten van 20 kilovolt. In deze intelligente elektriciteits-

netwerken zijn computers en sensoren geplaatst in de knooppunten van

het net. Een zelfde soort net wordt aangelegd in de buurt van Lemmer.

Daarnaast zijn een aantal kabels en leidingen verlegd in de gemeente

Smallingerland en Drachten. Ook is gestart met het verplaatsen van een

aantal elektriciteitsverbindingen om ruimte te maken voor “De Centrale

As” tussen Dokkum en Nijega.De gasnetten in Friesland zijn waar nodig

vernieuwd. In 2013 werd 3 kilometer gasleiding van grijs gietijzer

vervangen. Het aantal geplaatste meters in 2013 was nagenoeg in lijn

met de planning.

Flevoland 144.000 aansluitingen elektriciteit

84.000 aansluitingen gas In 2013 heeft Liander nauw samengewerkt met energieproducenten

en landelijk netbeheerder TenneT aan plannen voor het aanpassen en

uitbreiden van de bestaande infrastructuur. Daarnaast hebben diverse

capaciteitsuitbreidingen plaatsgevonden voor het inpassen van

windenergie. Er zijn meerdere windmolen-aansluitingen gerealiseerd.

In het woningbouwgebied Almere-Hout is in 2013 gestart met de aanleg

van een intelligent elektriciteitsnet. Liander heeft het laag- en midden-

spanningsnet aangelegd in een nieuwindustrieterrein in Dronten en

werkte ook aan de aanleg van een gasnet voor het terrein. Door afname

van woningbouw en zakelijke bouw, waren in 2013 minder

uitbreidingsinvesteringen nodig.

Amsterdam 448.000 aansluitingen elektriciteit

376.000 aansluitingen gas In 2013 is ruim € 100 miljoen geïnvesteerd in uitbreiding en

vervanging van onze energienetten, onder meer voor de Bijlmer,

de Zuid-As en een aantal onderstations t.b.v. de toenemende

capaciteitsvraag en verbeterende leveringszekerheid, Voorts zijn meer

gasaansluitleidingen gesaneerd dan gepland. Het aantal geplaatste

slimme meters in 2013 is lager uitgevallen in verband met de nog te

implementeren nieuwe communicatietechnologie CDMA. Op het gebied

van het in 2012 aangelegde intelligente net in Amsterdam Nieuw-West,

is in 2013 door diverse bedrijven samengewerkt ter afstemming van

vraag en aanbod van duurzaam opgewekte elektriciteit.

Noord-Holland1

914.000 aansluitingen Elektriciteit 681.000 aansluitingen Gas

In 2013 is meer in uitbreiding dan in vervanging geinvesteerd,

met name als gevolg van de grotere vraag naar nieuwe aansluitingen.

Nieuwe bouwprojecten in de provincie vroegen daarnaast om

uitbreiding en vervanging van onze gas- en elektriciteitsnetten, onder

andere een nieuw 20 kV-net in Purmerend, verzwaringen in Koggenland

en Haarlemmermeer en het verplaatsen van een HD gasleiding in

Zaandijk. Voorts zijn reconstructies uitgevoerd als gevolg van

aanpassingen aan de wegen A1 en N23 en zijn pilotprojecten uitgevoerd

in Haarlem (Watt voor Watt), Texel en HHW. Het aantal geplaatste slimme

meters is hoger dan begroot door meer nieuwbouw en verzoek klant.

1 Exclusief Amsterdam


De kwaliteit van onze netwerken is goed en de betrouwbaarheid zeer hoog. Een belangrijke graadmeter van energienetwerken is de uitvalduur. De uitvalduur geeft in minuten weer de gemiddelde duur dat onze klanten in het Liander-gebied in een periode van een jaar geen energie hebben gekregen.

betrouwbaarheid netten

Ten aanzien van elektriciteit daalde de jaarlijkse uitvalduur van

24,5 minuten in 2012 naar 24,0 minuten in 2013. Het landelijk

gemiddelde bedroeg in 2013 23 minuten (2012: 27 minuten).

Ons gasnet heeft een hoge leveringszekerheid. De jaarlijkse

uitvalduur van gas was in 2013 38 seconden. In 2012 was dit

56 seconden. Het landelijk gemiddelde bedroeg in 2013

61 seconden (2012: 64 seconden)

Nederlands gemiddelde

2009 2010 2011 2012 2013

Jaarlijkse uitvalduur elektriciteit in minuten 1

Gemiddelde uitvalduur per klant

23,420,0

33,731,2

26,527,424,5

27,024,0 23,0

1 Jaarlijkse uitvalduur (tot en met 2009 exclusief Endinet in verband met acquisitie in 2010), gedefinieerd als gemiddelde uitvalduur per klant (SAIDI = System Average Interruption Duration Index).

Liander

2009 2010 2011 2012 2013

Jaarlijkse uitvalduur gas in seconden 1

Gemiddelde uitvalduur per klant

43

3529

232327

56

33

6461

Investeringen 2013 per regio

Noord-Holland Amsterdam Zuid-Holland Friesland Flevoland Gelderland

realisatie jaarplan realisatie jaarplan realisatie jaarplan realisatie jaarplan realisatie jaarplan realisatie jaarplan

Elektriciteit2 Uitbreiding 46.3 35.9 24.4 18.2 22.9 20.5 16.6 19.9 6.9 11.4 45.2 42.7

Vervanging 16.4 21.0 16.2 16.7 20.0 25.7 5.2 3.8 1.6 2.9 18.3 19.1

Gas2 Uitbreiding 8.8 6.6 6.5 3.4 3.1 2.8 0.5 0.3 1.0 2.0 12.2 9.0

Vervanging 20.0 22.8 56.0 42.9 15.2 20.9 1.6 1.8 0.3 3.7 29.3 29.6

Totaal elektriciteit, gas 1 91,5 86,3 103,1 81,2 61,2 69,9 23,9 25,8 9,8 20,0 105,0 100,4

Slimme meters

41.000 22.000 52.000 120.000 18.000 26.000 8.000 9.000 12.000 10.000 75.000 90.000 Plaatsingen

Uitvalduur elektriciteit (min/jaar)

21,4 30,0 22,5 17,4 34,2 24,6

1 In € miljoen.2 In deze tabel zijn de investeringen toegewezen aan de regio’s conform de uitgangspunten bij het Jaarplan 2013.


Juni 2014

Liander N.V.

bezoekadres: Utrechtseweg 68, 6812 AH Arnhem Postadres: Postbus 50, 6920 Ab Duiven [email protected] www.liander.com

Uitgave © Liander N.V.

Liander N.V. Jaarbericht 2013 · grond van de met ingang van 1 juli 2011 gewijzigde artikelen 43...

Documents

Transcript of Liander N.V. Jaarbericht 2013 · grond van de met ingang van 1 juli 2011 gewijzigde artikelen 43...