JosVerstegenAlfonsBeldmanBartDoorneweert@LEI_BIA

Evenvoorstellen

ZoonvanvarkenshouderuitNoordBrabant Wageningen:zotechniek,voorlichtingskunde,agrarischebedrijfseconomie(PhD)

LEIWageningenUR:senioronderzoeker Uitstapjesindelaatste7jaar

DriejaarhalftijdsbegeleiderPhDs@WageningenUniversityEducationandCompetenceStudiesgroup

NuvierjaarhalftijdslectorOndernemerschapenSamenleving@CAHVilentumHogeschoolDronten

Mijnopdrachtvoorvandaag

Geefinmax.20minutenaan: Waterverwachtwordtvaneenadviseur Hoedeidealeadviseureruitziet Hoeweidealeadviseurskunnenmakennideaalkunnenhouden

GebaseerdopervaringenuitNederland

WatwordtverwachtvaneenadviseurDathijt.b.v.zijnwerkgeverofeigenbedrijf: Voorzijnadvies(directofindirect)betaaldkrijgt

Dathijt.b.v.delandbouwerondernemer: Weetwaterspeeltindeomgevingvanhetbedrijf Weetwaterspeeltophetbedrijf Daarspecifiekeexpertiseaantoekanvoegen Zichindejuisterolkanplaatsen Effectiefkaninterveniren

Bestaatdeidealeadviseurwel?

Deidealeadviseur

Leeftzichinindeklantenpastzijnroldaaropaan Wordtgerespecteerddoordeklant Draagtsomsoplossingenaan Maarisvaakeencoachofprocesbegeleider Moetdurvenconfronteren,spiegelsvoorhouden,eenluisindepelszijn

Moetmakelenenschakelen:verbindingenleggenmetpartijenindemarktenmaatschappij

Hetisnietaltijdfijnomindespiegeltekijken

PortretzoekendeondernemertypeI

Ik moet iets, maar ik weet niet wat !!!

Staat voor een belangrijke keuze:

binnenkort bedrijfsovername

bedrijf moet weg

financieel in zwaar weer

uitgeblust is dit het nou ?

wat kan ik, wat wil ik ?

PortretzoekendeondernemertypeII

Ik wil iets, maar ik weet niet hoe !!!

Ziet kansen, maar kan ze niet:

vertalen naar zijn situatie

goed op waarde schatten

afzetten tegen de risicos

omzetten in acties het komt er niet van

Pasopvoorkikkersdieindepanblijvenliggen

Hoemakenenhoudenweze? IsinNederlandgesignaleerdalsknelpunt NieuwOVOdrieluiknognietuitgekristalliseerd Devoormaligepubliekevoorlichterswordensteedszeldzamer

Moeilijkomaldoendeervaringbinnenhetadviesvakoptebouwen(uurtjefactuurtje)

Weiniggeldvoorbijscholing

Deklantverandert(1) Ondernemerszelfsteedsbeteropgeleid Zezijnsteedsminderbezigmetoperationelezakenophetbedrijf

Toenamebelangondernemerschap: Watproducerenwe Hoeproduceren Hoevermarkten Metwie Voorwie

Deklantverandert(2) Kernbegrippen:

Ketensamenwerking Samenwerkingoversectorenheen Rechtstreekscommunicerenmeteindconsument Onderscheidendemarktconcepten

Ondernemerskiezennogmeerhuneigeninformatiebronnennadviseurs

Ondernemersontwikkelenzelfkennisinnetwerkenenprojectenmetonderzoekers,adviseurs,leveranciers,afnemers,etc.

Deklantverandert(3)

Erzijnsteedsminderagrarischeondernemers Moeilijkomdaarvoorsectorspeciekadviesteblijvenonderhouden(enwatisdatdan?)

Desectorwordtquaaantallensteedsoverzichtelijker:eengrootdeelvandeondernemerskentdepraktijkonderzoekersvanWageningenURpersoonlijk

Deketenverandertook

Bron:FrankRothaermel(2012)

Enallesgaatsteedssneller

Bron:AlexOsterwalder

Welkerolheeftdeadviseurhierbij?

Bron:OsterwalderenPigneur

Deadviseurvandetoekomst

Zitnogmeerverweveninnetwerkenenonderzoek(sprojecten)

Werktdeelsbinnenendeelsbuitendeagrarischesectoralszijnfocusmeeropprocesbegeleidingzit

Werktdeelsalsonderzoekerendeelsalsadviseuralszijnfocusmeeropinhoudligt

Hoeadviseursmakennhouden? Eenflinkdeelzalzichindemarktontwikkelen Verbindingenregulieronderwijsenpostinitieelonderwijs(humancapitalagenda)

Erblijftookeencollectieve/publiekerol: Omrisicovanimagoschadetebeperken Vanwegepositievespilloversbijinnovaties AfschaffingvanProductschappenheeftgeleidtotherbezinningopcollectieverol

Bedanktvooruwaandacht!

Meerinfo?Jos.Verstegen@wur.nlofvia@LEI_BIA

Figuur 4.1 Vergelijking van OVO-tijd en huidige situatie

OVO-glorietijd: 1945-1980 NU

Groot deel van de beroepsbevolking is

verbonden met de landbouw -> legitimeert

(rijkelijke) publieke financiering.

Gering deel van de beroepsbevolking is

verbonden met de landbouw -> geen

uitzonderingspositie voor de landbouw.

Aanbiedersmarkt: het waarborgen van

voedselzekerheid (goed voedsel tegen een

lage prijs) heeft hoge prioriteit.

Vragersmarkt: de bulkproductie heeft

plaatsgemaakt voor allerlei consumenten-

typen en marktsegmenten.

Gekoppeld aan de wens van voedselzekerheid

zet de EU veel marktordeninginstrumenten in,

waardoor afzet van de landbouwproducten

gegarandeerd is.

Onder druk van de WTO worden steeds meer

grenzen geopend en wordt de internationale

concurrentie om de gunst van de consument

steeds heviger.

Agrarische ondernemers kunnen een aantal

jaren profiteren van een concurrentievoordeel

alvorens het buitenland de innovatie heeft

gekopieerd.

Innovaties komen vrijwel tegelijkertijd

beschikbaar in het buitenland, mede ook

omdat Nederlandse agrarirs en anderen uit

de agrocluster daar vestigingen hebben.

De externe effecten van de agrarische

productie zijn geen discussiepunt op de

politieke agenda's.

Veel burgers maken zich zorgen over het

milieu, natuur en landschap, dierenwelzijn,

diergezondheid en voedselkwaliteit.

Agrarische ondernemers zijn volledig vrij in de

keuze van hun afzetkanalen. Sommigen

kiezen voor verticale integraties om hun

risico's af te dekken.

Verwerkers en retailers verlangen in

toenemende mate inspanningen van de

ondernemers om volgens een bepaald keten-

concept te produceren.

Veel agrarische bedrijven zijn zelf te klein om

veel aan R&D te kunnen doen en/of markten

te benvloeden. 'Samen sterk' is de dominante

strategie.

Grote agrarische bedrijven die specifieke

marktniches invullen worden in toenemende

mate elkaars directe concurrenten (met name

in de glastuinbouwsector).

Bron:VanGalenenVerstegen2008.Innovatie indeagrarischesector

NieuwOVOmodel?

Bron:Smitetal.2013.Versterkingvanketenondernemerschapindeagrosector

Desectorverandert