Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

21
Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg

Transcript of Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Page 1: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Levenskunst & geluk

Carlo Leget UHD Zorgethiek

Universiteit van Tilburg

Page 2: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Levenskunst

“Onder levenskunst wordt fundamenteel de mogelijkheid en de inspanning begrepen om op bereflecteerde wijze het eigen leven te voeren en het niet onbewust, eenvoudigweg zomaar voorbij te laten gaan.” Wilhelm Schmid

Page 3: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Michel Foucault (1926-1984)

“Wat mij opvalt, is dat kunst in onze samenleving iets geworden is wat met voorwerpen te maken heeft, en niet met mensen of met het leven. Kunst is een specialiteit van experts die men kunstenaars noemt. Maar waarom zou niet iedereen een kunstwerk van zijn leven kunnen maken? Waarom is die lamp, dit huis wel een kunstwerk en mijn leven niet?”

Page 4: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Joep Dohmen (UvH)

Levenskunst, opgevat als zorg voor zichzelf, is een holistisch concept. Denken (bezinning, kritische reflectie), voelen en willen (verlangen), oefenen en waarderen vormen de nauwe samenhang van een persoonlijk leerproces. Het doel is het bereiken van een eigen levenshouding.

Page 5: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Joep Dohmen (UvH)

• Bezinning en oefening (wat kan ik?)

• Waardenonderzoek (wat wil ik echt?)

• Vriendschap (hoe doe we het samen?)

• Omgaan met tijd (wanneer?)

Page 6: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Levenskunst (ars vitae)

• ‘Draag zorg voor jezelf’

• Positieve vrijheid

• Relationele autonomie

• Relatieve autonomie

• Vrijheidspraktijk

Page 7: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Mike Leigh

‘We are screwing up the world, and while that’s going on we can feel very depressed about that. But actually, people get on with it and that’s what the film is about.’

The film should burst with energy and colour

Widescreen

Fuji: Vivid

Page 8: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Pauline (‘ Poppy’) Cross

• 30 jaar• Lerares• Alleenstaand• Optimistisch

Levenskunstenaar?

• Gelukkig?• Authentiek?• Vrij?

Page 9: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Wat is geluk?

• Gevoel (‘happy’) • Kwestie van toeval

(‘lucky’) • De deugdzame activiteit

van de ziel, in overeenstemming met de rede (Aristoteles)

Page 10: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Deugd: kwaliteit waardoor je het goede doet

Deugden

Waarden

Normen

Page 11: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Deugden

Grieks: aretè, uitblinken, schitterenLatijn: virtus (virtuoos)• Goed doen = goed zijn• Goed zijn = doen waarvoor je bedoeld bent

(teleologie)• Vermogens, potenties, aanleg• Maximale wat in je zit = gelukt zijn• Gelukt zijn = gelukkig zijn (eudaimonia)

Page 12: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Deugden: verwerving

• Handeling staat nooit op zichzelf (praktijk)• Al doende leert men: tweede natuur• Voor ieder een ander gevecht• Kenmerk: spontaan, met gemak en plezier• (NB, ondeugden hebben dezelfde structuur )

Page 13: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Deugd: gulden midden

lafheid (ondeugd

)

overmoed (ondeugd)

dapperheid

Page 14: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Deugd: gulden midden

ongevoeligheid (ondeugd)

genotzucht (ondeugd)

gematigdheid

Page 15: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Thomas van Aquino

1224/5-1274

Theoloog (Dominicaan)

Summa Theologiae

Geluk:

- Felicitas

- Beatitudo

Page 16: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Vegetatieve deel

Intellect(verstandigheid)

[geloof]

Externe zintuigen(gezicht, gehoor, reuk, tastzin, smaak)

Interne zintuigen (coherentie-vermogen, voorstellingsvermogen,

schatting, geheugen)

Streefvermogen(moed)

Verlangen(gematigdheid)

Wil(rechtvaardigheid)

[liefde, hoop]

Waarheid Goedheid

Page 17: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Leven als leerschool

• Lerares• Dansles• Rijles

Verkeer = omgang- Gevaar- Verantwoordelijkheid

Page 18: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Joan Tronto

“Zorgen is een specifieke activiteit die alles omvat wat wij doen om onze wereld zo in stand te houden, te continueren en te herstellen dat we daarin zo goed mogelijk kunnen leven.”

Wat is zorg?

Page 19: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Caring person?

- Vriendinnen

- Leerlingen

- Zwerver

- Rij-instructeur

- Zus en zwager

Page 20: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Annelies van

Heijst

“Een manier van doen, in op mensen afgestemde betrekkingen, waarbij de zorgdrager ook afstemt op zichzelf.”

Wat is zorg?

Page 21: Levenskunst & geluk Carlo Leget UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg.

Fladderaar of levenskunstenares? Vrijblijvend of vrij mens?

Oordeel zelf…