Leven! Magazine 16

Leiden • HiLLegom • Kaag & Braassem • KatwijK • KoudeKerK • Leiderdorp • Lisse • noordwijK • noordwijKerHoutoegstgeest • rijnsBurg • teyLingen • VaLKenBurg • VoorscHoten • wassenaar • Zoeterwoude

16JAARGANG 04

NUMMER 16HERFST 2009

E 5,50

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

Koningin terug op rapenburg

Shoppen in de bom en de Kemp

oogSttijd in de Veen

SuperdiK herfstnummer!

de geheimen Van thySiana

de Scherpe pen Van nico dijKShoorn

1

Citizens of HumanitySave the QueenMarc O’PoloSuperTrashMC PlanetNicowaRosnerSylverIKKS

Schoenen en tassen

Hoofdstraat 125 Hillegom(volg de bordjes Raadhuis)

Tel. 0252 - 521 039www.domusmode.nl

Tel. 0252 - 524 406www.domino-mode.nl

Za-ekIschikoChacokCambioWolford

She’s SoAnnette Görtz

Isabel de PedroMarccain Collection

Marccain SportFeestelijke kleding

Uggs AustraliaSieraden van Langani

De combinatie Bar then Keuken Design Center, MIELE en ZEYKO kent vele synoniemen.. .

Hoogstaand design ,verrassend innovatiefen kwaliteit op niveau

zijn daar slechts enkele van...

Korevaarstraat 11, 2311 JS Leiden. Telefoonnummer 071 514 98 59 www.barthenkeukendesigncenter.nl

Barthen advLeven 22-02-2008 00:27 Pagina 14

Leon

Digitally signed by LeonDN: CN = Leon, C = NLDate:2008.02.2200:35:52+01'00'

HHusky

A dog with muscles. Huskies are well-known for their long-distance-running abilities. That’s why they are traditionally used to pull dogsleds in northern Finland. An important part of the real winter experience.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Phasellus interdum mi vel neque. Duis neque lorem, egestas ac, imperdiet vel, viverra at, dui. Suspendisse venenatis, tellus ac euismod ultricies, ipsum sapien mollis metus, sed consequat odio ipsum vitae est.

THE MODERN ENCYCLOPEDIA

A dog with muscles. Huskies are well-known for their long-distance-running abilities. That’s why they are traditionally used to pull dogsleds in northern Finland. An important part of the real winter experience.

Reizen naar Fins Lapland boek je o.a. bij Globe Reisburo Cebuto, Doezastraat 30, Leiden. Zie pagina 69.

Inhoud

Deze herfst

Portret 32 FamiliekiekjesvandeRoyals

34 DewereldvolgensNicoDijkshoorn

77 Hetvak,mensenuitderegiovertellen

104 PieterVink,toparbiteruitonzeeigenregio

158 KirstenvanDisselwijstudagelijksdeweg

Herfst in de regio 12 Eko-logisch(e)oogstinDeVeen

72 Plaatjevaneenplein:planStationsgebied

110 Katwijkheefthet.Ookindeherfst

155 NieuwesporthalvoorOegstgeest

Historie 15 NieuwejasvoorhetAcademiegebouw

40 Noordwijk:aanloopnaardebadplaats

126 Rapenburg25-BibliothecaThysiana

Kunst en Cultuur 22 MuseumVolkenkundeopZ@pp

28 FilmmetstokjesinhetSieboldhuis

100 MetaKnolheeftzinindeLakenhal

102 HetgaatgoedmetKunsthuizen

113 KunstzinnigTeylingen

148 LeidsFilmfestivaloverdegrens

Shop till you drop 48 MusthavesvanDomus

51 ShoppenindeBom

136 DeKemp:veelzijdigewinkelstraat

12

113

47

72

40

51

24

5

CHRONOMAT B01

Breitling presenteert de chronograaf‘par excellence’ Een perfecte behuizing met een uitzonderlijk uurwerk: Breitling lanceert een uiterst exclusief horloge dat de maatstaf voor alle chronografen gaat worden. Sterk, uniek en met een hoogstaand design. Een verbluffende ‘présence’ om uw pols door de combinatie van kracht en schoonheid. Een authentiek juweel dat ambachtelijk is vervaardigd, met een scherp oog voor detail en afwerking. Ontworpen om maximale robuustheid, functionaliteit en effi ciency te leveren. De Chronomat B01 is maatwerk voor alle liefhebbers van fi jne mechanieken en uitzonderlijke prestaties.

Dit ‘top of the bill’ model wordt aangedreven door Caliber B01, een automatische chronograaf welke in zijn geheel in de Breitling ateliers is ontwikkeld. Een betrouwbare, accurate ‘high-perfomance’ motor met een originele en innovatieve architectuur die (net als alle andere Breitling horloges) chro- nometer gecertifi ceerd is. Met de verfi jnde esthetiek en pure performance van de Chronomat B01 heeft Breitling de mechanische chronograaf opnieuw gedefi nieerd.

Kanaalstraat 9 - 2161 JA Lisse - tel. 0252 41 34 83 - www.niestadt-juweliers.nl

CHRONOMAT B01




CHRONOMAT B01






LEVEN! basisstramien.indd 1 20-08-2009 09:19:35

122

77

28

88

118

65

136

Design en interieur 24 PrachtigetotaalplaatjesvanNoortinterieur

46 BBAgroep:interieuradviesvooriederebeurs

62 Sjartec,luxe

Eten en drinken 36 75jaarNoordman:feestje!

47 Exquiseidylle:Woods

65 AutheniekItaliaansbijCasadiMamma

Body and mind 21 NieuwewellnesstempelAzzurro

118 WellnessinZuid-Tirol

135 Rituals:nualklaarvoordekerst

156 OasevanrustindeZentempel

Ondernemen 38 Startenmettegenwind:tipsvandeKvK

60 ExclusiefvastgoedvanJanWillemtenKley

88 Nietsmeertelijmen:RWVadvocaten

94 DuynborghwerktaanhetWTC

96 Omgaanmetverzuim:EdSlobbe

122 Noordwijk:SpaceCity

En verder... 10 Colofon

11 Editorial

44 Hotindehoreca

66 Leukvoorjeleventje

68 Leukvoorjeleven

91 Goedomtehoren

92 Kunstspecials

99 Gastcolumn:WillemKooreman

154 Mijnambitie:RemySterken

166 Placestobe

Inhoud

CHRONOMAT B01




CHRONOMAT B01




CHRONOMAT B01






LEVEN! basisstramien.indd 1 20-08-2009 09:19:35

7

JAARGANG 04, NUMMER 16, HERFST 2009

LEVEN!bladvanontdekkingenbiedteenplatformvoormensen,bedrijvenenorganisatiesbedoeldvoorhetWestelijkdeelvanZuid-HollandmetLeidenalskerngemeente.Hetiseenonafhankelijkeuitgaveovermensen,ondernemen,cultuur,media,kunst,wetenschap,bouwen,wonenenalleboeiendeenrelevanteontwikkelingen

voorinwonersenbezoekersmeteenmeerdangemiddeldeinteresseinditgebied.

uitgaveLeven!MagazineiseenuitgavevanSPCB.V.

Octavialaan47,2314BNLeidenwww.levenmagazine.nl

uitgever/hoofdredacteurSanderPardon

(06)51829060,[email protected]

salesIreneHin(06)28272980

Bladmanagement/redactiecoördinatieGerdaSchukking,[email protected]

art directionHansZandvliet(ZabriskiMedia)

VormgevingRenatevanLeeuwen,JenneferLuijt,NathalievanderPeijl,KimZwennes,DannyvanBakel(ZabriskiMedia)

aanleveren advertenties en beeldmateriaalZabriskiMedia

t.a.v.GerdaSchukkingStationsweg24,2312AVLeiden

[email protected]

aan dit nummer werkten meeDiniHogenelst,CorineHendriks,WillemOtterspeer,HansKuipers,IvoSmits,AlexanderMouret,

JeannotWaisvisz,EvaMoerman,RenéVerdel,IrmaWinkenius,SebastiaandeWilde,AgtaKockmann,HeleenvanBerkel,AgnesvanDuffelen,ErnsttenHaaf,RenéeKorbee,Henk-JanMulder,WillemKooreman,

JeroenvanHeukelom,EdKooreman,RaviannevanVliet,EstherRosenhart,SanneFennema,MetaKnol,StevenEngelsman,AdvanZelst,WilbertKoops,WilmavanLent,MichelterWolbeek,RenéZoetemelk,

ArjanDekker,ApolineLos,MarionBusscher,AnnetteMol,DavidLuijendijk,CarlozCruz,HansvanRuiten,HansdenHollander,MarjaWeijers,JohnKroes,PeterSchipper,VeraRondeltap,HenrivanSteenis,

KeesdeWinter,NikkiNooteboom,SpaceExpo,WillemBaalbergen,MiravanderLuijt,BenSchuttenbelt,JanettevanOsnabrugge,JoostBleijie,BülentDur,WilfredTegelaar,winkeliersverenigingHartjeStad.

VerspreidingVerspreidingvindtplaatsindegeheleregiovanHillegomtotenmetWassenaar,vanNoordwijktotenmetZoeterwoudeenwordtverspreidbijleestafels,wachtruimtesvandedokter,tandarts,advocaat,notaris,bij

gemeenten,restaurants,golfbanen,hotels,horeca,viaalleadverteerdersenwordtverstuurdnaarallebedrijvenindezeregiometmeerdan7werknemers.

abonnementen en bezorgingLossenummers:?5,50.Jaarabonnement:?22,-

Abonnementenkunnenopiedergewensttijdstipingaanenlopenautomatischdoor,tenzijzedertigdagenvoordevervaldatumschriftelijkwordenopgezegd.Adreswijzigingen(uitsluitendschriftelijk)driewekenvantevoren.

Adreswijzigingen:QualityCompanySupport,Rijnsburgerweg159,2334BPLeiden,www.qualitycs.nl

T(071)5174747,[email protected]

Persberichten,uitnodigingen,bewijsexemplaren,suggestiesvoorartikeleninfo@levenmagazineofperpost:LEVEN!Magazine,Octavialaan47,2314BNLeiden

oplage15.000ex.

druk en afwerkingThiemeRotatie,NieuwVennep

BosboomBinders

issn1871-9503

coverConcept:GerdaSchukking(ZabriskiMedia)

Fotografie:WouterKeurisModel:AstridCramer

Kleding:ErnyvanReijmersdal,NoordwijkVisagie:JoycedeRoode(NIKkappers,Noordwijk)

MetdankaanKwekerijEko-Logisch,RoelofarendsveenSpecialedankaanEllenCramer

editorialSanderwerdgekleeddoorDennisColections,Leiden.

AllesArmani:Jack?435,-T-Shirt?95,-enJeans? 200,-

copyrightHetovernemenvanartikelenalsbedoeldinartikel15vandeauteurswetisniettoegestaan.SPCB.V.2009©

Hugo Boss

Corneliani

Armani

Brax

Tod’s

Tommy Hilfiger

Jacob Cohën

Breestraat 142-144, Leiden T 071 513 32 58

Maatkostuums vanaf E 299,-

Editorial

Windje tegen?Hetwordteenprachtigeherfst.Letmaarop.Wantofiknulasthebvandelaaghangendezonopdesnelwegofdathetstormtenregenttegelijkalsikopdefietszitmetwindtegen.Eerlijkgezegd;Idon’tcare.Herfstisherfst.Hethoorterallemaalbij,ookeennatpak.En trouwens,metwindje tegenhebbendemeestemensen inmiddelsom lerengaanhetafgelopen jaar.Laatstzeieenoudzeilkampioentegenme:“Zeilenmetwind-kracht3kan iedereen,maarwinnenmetwindkracht1of8,da’sveel interessanter.”Wantdankomtheteropaan.Heb jeecht talent en doorzettingsvermogen? Dan overwin je. Eensimpelemetafoor,maarwelhelder.Houikvan.

Metdeze–wederomsuperdikke–herfstuitgavewilderedac-tie u in ieder geval verwennenmet prachtige reportages enmooie interviews, begeleid met oogstrelende fotografie. Wekiezen bewust voor meer variatie en een verbeterde vorm-geving,omdewaardevanonsmagazinevoorderegiotever-groten.Het gaat immers omde leef- enwerkomgeving vanhonderdduizendenmensen.Watdoenzij,hoe levenzij,waarwerkenze,wieontmoetenze,watdelenzemetelkaar?

Nieuwsgierigalswezijn,gaanwevoortdurendopzoeknaarhetbijzondere,hetvernieuwende,hetoriginele,somshetvertrouwdemaar altijd het onverwachte uit onze regio. We maken vuilehandeninhetlandvanKaagenBraassem,wegaanmeemetdekoningin als zij het gerenoveerde academiegebouwopent,wekijkenspannendeJapansefilms,webezoekenoriginelewinkels,wegaanuitetenopdemooisteplekjes,zoekendeverdiepingmetwetenschappers,creativelingenenondernemersenbren-genverslaguitvandeleukstefeestenenevenementen.

Metditallesbegonnenwein2005ennusluitenwehetvierdejaargang afmet deze zestiende uitgave.Op naar het eerstelustrum!Datgaatkomen,volgendjaar,meteenbijzonderfeestvooralonzerelaties,kanikunualverklappen.Succesmoetjevieren,hebikooitesergensgehoord.Maareerstgaanwenogeenpaarmooienummersmaken.Meteenversterktteamaanredacteuren en relatiemanagers. Met nieuwe ideeën, meersponsoreneneengezondvertrouwenindetoekomst.Doetumee?Meerdanwelkom.

Houddeparaplubijdehand!Veelleesplezier.

SanderPardonUitgever

9

Oogsttijd in De Veen

Pompoenen doen het hier goed

t e K S t G e r d a S c h u k k i n G F o t o g r a F i e W o u t e r k e u r i S

deze regio is vooral bekend door de bollenvelden, maar rondom de Veen, zoals de inwoners van roelofarendsveen hun dorp liefkozend noemen, wordt al eeuwenlang groente geteeld. tuinder david Luijendijk runt aan de langgerekte Floraweg zijn kwekerij eko-logisch.

De grond rondom Roelofarends-veen staat bekend als bijzonder vruchtbaar en de overlevering wil dat in dit gebied vaak eerder en langer geoogst kon worden dan

in het Westland. In de 19e eeuw begonnen de tuinders zich steeds meer te bekwamen in het inmaken van groenten. Ook nu worden er in Roelofarendsveen nog grote hoeveelheden con-serven, augurken en tafelzuren geproduceerd en verhandeld.

werken met je handenLuijendijk teelt groente op biologische wijze, dus zonder kunstmest of bestrijdingsmiddelen. On kruid wieden is een arbeidsintensief klusje. Gewoon op de knieën over de akkers, en dan met de hand het ongewenste groene spul uittrekken. Als het gewas wat hoger staat, biedt een hak of schoffel uitkomst. Het is de 33-jarige tuinder aan te zien dat die fysieke inspanning hem niet deert. Met zijn blonde lokken en gebronsde teint vol-doet David niet aan het stereotype beeld van een stugge agrariër met pet, klompen en gegroefde kop. Hij lijkt zo weggelopen uit een reclame-campagne voor een flitsend merk surfkleding. Het vinden van een geschikt perceel voor biolo-gische teelt valt niet mee in Nederland. Een akker moet schoon zijn. Er mag al een paar jaar geen pesticide op het land zijn gebruikt. Toen de uit De Lier afkomstige Luijendijk de kans kreeg om een voormalige rozenkwekerij in De Veen te pachten, aarzelde hij dan ook niet lang. Op die

bijna anderhalve hectare groeien nu onder andere bonen, groenselderij, snijbiet, spinazie en pom-poenen in de volle grond. In een naastgelegen koude kas bungelen zware meloenen aan onwaar-schijnlijk iele steeltjes.

Boerenmarkt in LeidenBuiten is de pompoenoogst is in volle gang. De pompoen is afkomstig uit Midden-Amerika, maar kwam al in de 16e eeuw naar Europa. Pompoenen zijn geschikt om te eten. Maar ze worden ook voor de sier gekocht, of om uit het zaad olie te persen. Nu Halloween steeds meer aan populariteit wint, zie je in november veel pompoenen in de vaderlandse voortuintjes. Voor de Nederlandse biologische markt zijn de eetbare rassen Uchiki Kuri en de Sweet Mama de belang-rijkste. De oogst loopt door tot begin oktober. Een groot deel van de oogst van de kwe-kerij wordt door AGF Mulder – ook uit Roelofarendsveen – verkocht op biologische en boerenmarkten in de omtrek. In Leiden staat hun kraam met kleurrijke waar iedere woensdag op de Aal-markt, tegenover V&D.

Kwekerij“Eko-Logisch”Floraweg114B2371ARRoelofarendsveenwww.versman.nl

10

pompoenen houden van veengrondEenpompoenhoudtvanwarmegroeiomstandigheden,enkanslechttegennattevoeten,zodatvaakpastussenhalfmeienhalfjunigezaaidkanworden.Nahetkiemenvandezadenvolgteenverbazingwekkendonstuimigegroei.Inmumvantijdbedekkenmeterslangerankendeakkers,waaraanbotergeletrompetvor-migebloemenverschijnen.Hier-uitzallaterdezwaredieporanjevruchtontstaan.Deveenstreekiserggeschiktvoorditexotischaandoendegewas.Degrondheefteengoedeafwatering,zodatbijregenhetwatersnelafgevoerdwordtendewortelsnietafsterven.Deidealeph-waardevoorpompoenenligtrond6,0.Omdatveengrondvannaturezurigis,wordterverrijktmetcompostoforganischemest.

11

Met Loewe wordt televisiekijken weer een belevenis. Want hier zorgt de modernste technologie zoals geïntegreerde HDTV-ontvangst voor veel individuele speelruimte. Stem uw TV-toestel optisch perfect af op uw woonomgeving, bijv. in het edele wit. Of combineer het als individueel systeemconcept. Met de vele Loewe equipmentproducten en sound-componenten, zoals de Individual Sound Projector voor ruimtelijk geluid uit slechts één audiocomponent. Uw Loewe partner ontvangt u graag:

Iedere Loewe is driewerf de beste. Perfecte sound. Perfect beeld. Perfecte systemen.

Indi

vidu

al C

om

pose

is v

orm

gege

ven

doo

r Lo

ewe

Des

ign

en P

hoen

ix D

esig

n.

In deze ruimte kunt u uw dealerlogo plaatsen. Uw logo dient in zwart/wit te zijn, mag niet groter zijn dan het Loewe-logo en dient binnen de stippellijntjes geplaatst te worden. De stippellijntjes mogen echter niet mee afgedrukt worden: u moet ze verwijderen. Als u met meerdere Loewe-vakhandelaars adverteert, mogen geen logo‘s gebruikt worden én moet eenzelfde lettertype gehanteerd worden.

Dealer_Whitecompose_210x297_VL.indd 1 18-12-2008 14:58:51



Indi

vidu

al C

om

pose

is v

orm

gege

ven

doo

r Lo

ewe

Des

ign

en P

hoen

ix D

esig

n.In deze ruimte kunt u uw dealerlogo plaatsen. Uw logo dient in zwart/wit te zijn, mag niet groter zijn dan het Loewe-logo en dient binnen de stippellijntjes geplaatst te worden. De stippellijntjes mogen echter niet mee afgedrukt worden: u moet ze verwijderen. Als u met meerdere Loewe-vakhandelaars adverteert, mogen geen logo‘s gebruikt worden én moet eenzelfde lettertype gehanteerd worden.


Audio Video Botermarkt, Botermarkt 25, Leiden, 071 - 512 26 69www.avbotermarkt.nl



Indi

vidu

al C

om

pose

is v

orm

gege

ven

doo

r Lo

ewe

Des

ign

en P

hoen

ix D

esig

n.





Indi

vidu

al C

om

pose

is v

orm

gege

ven

doo

r Lo

ewe

Des

ign

en P

hoen

ix D

esig

n.



Audio Video Botermarkt, Botermarkt 25, Leiden, 071 - 512 26 69www.avbotermarkt.nl

Audio Video Botermarkt,Botermarkt 25, Leiden, 071 - 512 26 69

www.avbotermarkt.nl

Knappekoppen

het oudste academiegebouw van nederland is heropend na een grootscheepse renovatie. Meer dan ooit vormt het voormalige nonnenklooster aan het rapenburg het ceremoniële en fysieke hart van de universiteit. de grote collectie hoogleraarportretten, koppen, bustes en plaquettes kreeg bij de inrichting een prominente rol.

de borstbeelden van de plantkundige grootheden clusius, Linneaus en dodoens zijn naar het atrium overgebracht vanuit de hortus botanicus. helaas was het beeld van brugmans zodanig aangetast door de elementen dat het niet behouden kon worden

tijdens de renovatie zijn her en der in het gebouw teksten vereeuwigd die met het ontstaan of de grondbeginselen van de universiteit te maken hebben. deze spreuk komt uit een brief van Willem van oranje over de stichting van de academie waarin hij deze een “bolwerk van de vrijheid” noemt

de fraaie bogen van de kapittelzaal ondersteunden destijds het schellinkje van de oude kloosterkerk. Vanaf hier konden de nonnen ongestoord en

ongezien de dienst volgen. de constructie is van dezelfde bouwmeester die ook verantwoordelijk is voor de Lokhorstkerk, die in een compleet andere stijl is

opgetrokken. een veelzijdig vakman dus. eertijds moeten de gewelven bedekt zijn geweest met verguldsel en uitbundig gekleurde ranken. ook hier een spreuk

in de vloer, ditmaal van jan douza, met een passend stichtende ondertoon: dulces anteomnia musae. Zoekt boven alles de muze

als je afgestudeerd bent mag je je naam op de muur van het zweetkamertje schrijven. met potlood. alleen leden van het Koninklijk huis en titanen als nelson mandela mogen een onuitwisbare indruk achterlaten.

niet alleen in de Senaatskamer nemen de

professorenportretten een belangrijke plaats in. het

academiegebouw vormt het hart van de universiteit en

de renovatie bood een mooie gelegenheid om de collectie

portretten, bustes, koppen en plaquettes een gepast

eerbetoon te geven. overal blikken voorname heren

minzaam neer op de bezoeker

op de toren van het academiegebouw troonde

ooit de allereerste sterrenwacht

14

het met glas overdekte binnenpleintje vormt nu

een fraai atrium waar de collectie bustes en koppen

goed uitkomen

15

^ in de togakamer vinden we een fragment uit de beroemde rede van professor cleveringa van 26 november 1940, waarmee hij protesteerde tegen het ontslag van zijn joodse collega meijer. deze rede, welke voor de bezetter aanleiding was om de universiteit te sluiten, wordt ieder jaar herdacht met o.a. de cleveringalezing

< alle 400 Leidse hoogleraren bezitten een toga. traditioneel is de kledij van de Leidse professoren het eenvoudigst van alle universiteiten. de calviniste grondslag van de academie uit zich in een ostentatief gebrek aan opsmuk. als in vroeger jaren een hoogleraar van elders het bestond bijvoorbeeld een witte bef te dragen, werd hij door zijn aanwezige collegae met een luidkeels ‘bef af!’ tot de orde geroepen. tegenwoordig wordt deze ‘mos’ losser gehanteerd

> de geleerde heren lieten zich graag portretteren in een

passende omgeving. We zien veel ridderordes, kappa’s en

handen die op wetenschappelijke instrumenten rusten. ook is

menig professor in een duidende pose afgebeeld of tegen een goed

gevulde boekenkast

> het academiegebouw werd in 1581 in gebruik genomen door de universiteit en is daarmee het oudste van nederland. dit voormalige nonnenklooster wordt

het nog steeds gebruikt voor colleges en examens, maar ook voor academische plechtigheden als een oratie. de curatorenkamer, rechts van de ingang, is

verbouwd tot stijlvolle ontvangstzaal. in deze ruimte vonden de portretten van de Leidse nobelprijswinnaars een ereplaats. het schitterende portret van einstein

uit 1920 door harm Kamerlingh onnes kan dan ook niemand ontgaan

^ de Leidse mores bepalen wie er recht heeft op een zitplaats in het groot auditorium en waar men plaats mag nemen uit hoofde van de functie. de pedel heeft een ruime ereplaats nabij de ingang. deze mooiste Leidse collegezaal heeft een dubbel katheder. het bovenste wordt slechts zelden gebruikt, want de enige keer dat een hoogleraar vanaf die bevoorrechte positie mag spreken is bij zijn oratie. tegenwoordig is dat een ordentelijke aangelegenheid. de publiek oppositie werd in de 19e eeuw afgeschaft

16

op 31 augustus, na een grootscheepse renovatie, heropend door hare majesteit Koningin beatrix

^ Symbolische voorstelling van de schenking van de universiteit aan de stad Leiden door Willem van oranje in 1575. aangeboden door de prins Willem de eerste herinneringsstichting, ter gelegenheid van de heropening van het academiegebouw na restauratie, op 31 augustus 2009

> Koningin beatrix bewondert de sculptuur met de maker:

kunstenaar theo van de Vathorst

^ aankomst hm Koningin beatrix bij het academiegebouw voor het verrichten van de officiële openingshandeling

^ met het onthullen van een bronzen reliëfsculptuur was de heropening een feit

> v.l.n.r. Kunstenaar theo van de Vathorst, hm Koningin beatrix, henk Vonhoff (voorzitter

prins Willem de eerste herinneringsstichting), paul van der heijden (rector magnificus), jan

Franssen (commissaris der Koningin prov. Zuid holland) en burgemeester henri Lenferink

17

Colijn Interieur

Verdamstraat 6

Hoek Hoge Rijndijk

2313 PN Leiden

T (071) 514 24 21

MEER DAN 3.500 M2 WOONPLEZIER OP TWEE ETAGE’S | OOK VOOR WOONADVIES OP MAAT!

MEUBELEN | SLAAPCOMFORT | WOONACCESOIRES | MODERN | KLASSIEK | KOLONIAAL

PULLMANMACHALKEP o l s t e r w e r k s t ä t t e n

E I C H H O LT Z

Wat je ook zoekt, je vindt het bij Colijn!

Klassiek

sfeer

Trendy

Romantisch

COLIJN adv. Duurzaam 230x297 Leven 3.indd 1 01-09-2009 10:14:56

onze kijkdagen in september en oktober:

Maandagavond 18.00-21.00 uurDinsdagavond 18.00-21.00 uurDonderdagavond 18.00-21.00 uurZondag 12.00-16.00 uur24/25 oktober Open huis

Oude Zeeweg 57, Noordwijk www.azzurrowellness.nl

Azzurro Wellnessin de noordwijkse duinen nadert het bijzondere fit- en wellnesscomplex azzurro Wellness haar voltooiing. het tot de verbeelding sprekende center, waar de nadruk ligt op ‘total wellbeing’, wordt een plek waar men optimaal kan vitaliseren. de club zit vol met bijzondere elementen en onlangs werd gekozen voor muziek onder water. eind oktober zal azzurro open gaan.

Boven water hoor je niets, maar ga je met jehoofdonderwaterkunjegenietenvandemooi-sterustgevendeklanken.HetpastbijdebelevenisdieAzzurrostrakshaargastenwilschenken.Allesdraait straks om details. Niet alleen om wat erallemaaltedoenis,maarookalshetgaatomdeaankleding.Zoishetzwembadbekleedmetfraaiglasmozaïek dat ook nog wordt verlicht metzogenaamde ‘Jellyfish’-lampen van twee meterdoorsnede.Speciaalontwikkelddooreenbekendelichtarchitect. In het bad kan men zwemmentegen eenwaterstroomof heerlijk genieten vaneenwatermassage.ExploitantMarcelZijlstra:“Welevenin‘belevenis-tijdperk’. Voor iedereenmoetAzzurro straks eenverrijkingzijn.Erisindewijdeomgevingnietsdatalleszoaanelkaarverbindtenwaarhetplezierinbewegenzowordtgestimuleerd.Jekuntbinnenenbuitensportenenookheerlijkontspanneninonze

sauna’s, whirlpools, stilteruimte of onze beauty.Sportenhoeftnietaltijdhetgevoelvantrainentebetekenen. Juist een spelelement kan mensenplezier bieden, maar ook eens kiezen voor eenandere sport, bijvoorbeeld zwemmen. Daarombiedt Azzurro een breed pakket: van fitness tottennisenvanzwemmentotgolf.Dehuidigemaniervan fitness in Nederland heeft veel te veel eenkortetermijnkarakter.Wijwillenmenseninspirereneenheellevenvitaaltezijn.Wekelijksgenietenenbewegenhoortdaarbij.Vandaardeextra investe-ringeninfaciliteitendiehetverblijfnogaangena-mermaken.Daarnaastzienwedatineconomischminderetijdenmensenhunzinnenwillenverzet-ten. Azzurro is klaar om zemet open armen teontvangen.Zezullenverrastzijn”aldusZijlstra.Bentunieuwsgieriggeworden?Ukuntalvasteenkijkje komennemenopéénvanonze ‘Preview-dagen’.Eindoktoberopenenweonzedeuren.

Luxe sporten voor iedereen

Colijn Interieur

Verdamstraat 6

Hoek Hoge Rijndijk

2313 PN Leiden

T (071) 514 24 21

MEER DAN 3.500 M2 WOONPLEZIER OP TWEE ETAGE’S | OOK VOOR WOONADVIES OP MAAT!

MEUBELEN | SLAAPCOMFORT | WOONACCESOIRES | MODERN | KLASSIEK | KOLONIAAL

PULLMANMACHALKEP o l s t e r w e r k s t ä t t e n

E I C H H O LT Z

Wat je ook zoekt, je vindt het bij Colijn!

Klassiek

sfeer

Trendy

Romantisch

COLIJN adv. Duurzaam 230x297 Leven 3.indd 1 01-09-2009 10:14:56

19

Museum Volkenkunde als filmlocatie

De serie vertelt het verhaal van vier tieners, van wie het leven op slag verandert als de opa van de jongens Hidde en Twan in Mexico een Maya Codex

vindt. In die codex staan voorspellingen over de veranderingen op aarde vanaf 2012. Als opa wordt ontvoerd begint voor de jongens een spannend avontuur, waarin het museum een grote rol speelt. Maar wat heeft Volken-kunde dan precies met Maya’s en het jaar 2012 te maken? Alles! Want dit najaar presenteert Volkenkunde MAYA 2012 De mysteries van een eeuwenoud volk: een wel héél bijzonder gezinsuitje. Voor de Maya’s is 2012 een magisch jaar waarin er een cyclus van 26.000 jaar wordt afgesloten en er een nieuwe tijd begint. Dan zal er een grote verandering op aarde plaatsvinden. Maar wàt die verandering dan precies zal zijn, weet nie-mand zeker. Volgens sommigen daalt in 2012 de hemel op de aarde neer of raakt de aarde zoda-nig uitgeput dat zij ophoudt te bestaan. In de tentoonstelling MAYA 2012 De mysteries van een eeuwenoud volk ontdekken kinderen van alles over de Maya’s en natuurlijk komt ook die belangrijke vraag aan bod: waarom was 2012 een belangrijke datum voor de Maya? Wie de tentoonstelling bezoekt, verandert onmiddellijk in een heuse ontdekkingsreiziger en stapt, net

“eèèn… actie!” Wie eind augustus langs het impo-sante gebouw aan het begin van de Steenstraat wandelde, maakte grote kans om midden in een echte filmset terecht te komen. in en om Museum Volkenkunde werd in die weken druk gefilmd voor een nieuwe twaalfdelige jeugdserie, genaamd ‘2012 het jaar nul’, die de aVro vanaf 10 oktober op Z@pp gaat uitzenden.

maya 2012 de mysteries van een eeuwenoud volk

Museum Volkenkunde9 oktober 2009 t/m 22 augustus 2010Steenstraat 1, LeidenT (071) 516 88 00 [email protected]: di tm zo 10-17 uur. Ma, 3 okt., 25 dec., 1 jan. en 30 apr. gesloten.de vier hoofdrolspelers

opnamen op de grote trappen van het museum

de figuranten

als de hoofdrolspelers in de serie, binnen in de wereld van de Maya’s.Liggend tussen de boven- en onderwereld leert de bezoeker alles over de schepping en het belang van de Mayagoden. Hij kan meespelen in het nog altijd populaire balspel van de Maya’s, waarbij de verliezers werden geofferd en in de onderwereld belandden. Ternauwer-nood aan dit gevaar ontsnapt, is het tijd om even uit te rusten in een levensgrote Maya-tempel. De muurschilderingen geven een helder beeld van een veldslag. De vaak wrede taferelen maken duidelijk dat het er ook hier niet altijd even zachtzinnig aan toe ging. Door raadsel-achtige tekeningen en inscripties op een topstuk als ‘de Leiden Plate’, een beroemde koninklijke hanger, eigenhandig te ontcijferen, licht de avon-

tuurlijke bezoeker ook een tipje van de sluier rondom het cryptische Mayaschrift op. Bij het verlaten van MAYA 2012 hebben jong en oud al menig raadsel rondom deze geheim-zinnige cultuur zélf ontrafeld. Alleen het jaar 2012 zal tot het zover is voor iedereen een mysterie blijven. Of zou de oplossing in het museum te vinden zijn? Misschien kan een bezoek aan de tentoonstelling daar antwoord op geven. En natuurlijk is het belangrijk om geen aflevering te missen van ‘2012 Het jaar Nul’, de spannende jeugdserie die vanaf 10 oktober op Z@pp bij de AVRO te zien is. De officiële opening van de tentoonstelling zal op 5 oktober plaatsvinden. Vanaf 9 oktober is MAYA 2012 De mysteries van een eeuwenoud volk open voor publiek.

20

NOORTInterieur Inspiratie Advies Ontwerp&Uitvoering

KracHtig, PErSOOnLiJK, TiJDLOOS DESign22

Noort Interieurbestaatsinds1946enisalsgeenanderinstaatuwinterieurtijdloosenpersoonlijktemaken.Eristenslotte decennia aan kennis, erva-ringencreativiteitinhuis.Samenmet

uwordtbepaaldwelkesfeerbijdraagttotoptima-lisatievanuwwelbevinden.Ofdatnuthuisisofinuwwerkomgeving:defunctionaliteitvaneenont-werpisvoorNoortInterieurnetzobelangrijkalsde esthetiek ervan. Daarbij is er ook aandachtvoorandereaspectenvanhetinterieur,zoalslicht,geluid, routing enonderhoud.Ener is oog voordetail. In de omgeving waar u dagelijks komt,dragenmooiemeubelsbijtoteengoedgevoel.

creatieve totaaloplossing Vakkennisenvakmanschaphebbeneenhogepri-oriteit bijNoort Interieur.Onze interieuradviseursen -ontwerpers brengen een ruimte tot leven,geven uw organisatie een eigen gezicht en demedewerkers een fijnewerkplek, opdrachtgeversenbezoekerszullenzichwelkomvoelen.Ditbete-kentdathettotaalbeeldmoetkloppen.NoortInte-rieuradviseertenontwerptomtotdejuistebalanstekomenopbasisvanuwpersoonlijkeeisenenwensen. Ook op het gebied van interieurtextiel,zoalsgordijn-enmeubelstoffen,bedtextiel,behang,tapijtenkarpetten,wantvoordedecoratievanhetinterieurisinterieurtextielergbelangrijk.Hetgeefteen ruimte een rijke, behaaglijke, aankleding enkaneencreatieveoplossingzijnvoorbijvoorbeelduwvloeren,wandenoframen.Hetgeefteenruimtesfeerendempthetgeluidbinnenenvanbuitenaf,hetkaneenblikvangerzijn,ofzelfsalskunstinhetinterieurdienen.Alles instijlmetde rest vanderuimte, dat spreekt vanzelf. Zelf uw ontwerpsamenstellen?Demogelijkhedenzijnonbeperkt.

inspirerende omgeving Wilt ueerst inspiratieopdoen? Inde ruimeshow-roominKatwijkvindtueeninterieurcollectiewaaru

een interieur is persoonlijk en u weet als geen ander wat bij u past. Goed interieuradvies en -ontwerp begint daarom met zorgvuldig te luisteren. dit en een persoonlijke benadering is de grote kracht van noort interieur. op basis van uw wensen gaan de adviseurs en ontwerpers van noort interieur op zoek naar een totaalbeeld waarin de designmeubels van uw keuze perfect tot hun recht komen in het nieuwe interieur.

uw vingers bij aflikt. Wat dacht u van gerenom-meerde merken als Minotti, B&B Italia, Poliform,Vitra, Porro, Nilson, Pastoe, Linteloo, Arco, MDFItalia,Zanotta,ArtifortenLabel?Allemaalruimver-tegenwoordigdbijNoortInterieur,incombinatiemetprachtigelampenenbijzonderekeramische,glazenenhoutenobjecten.

uw signatuur Ofhetnugaatomeenvolledignieuweinrichtingofomeenaanpassingvanuwbestaandewoonruimte,voorwaardeisvoorueeninspirerendeomgevingtecreëren.Met respectvooruwpersoonlijkesigna-tuur. Indienuditwenst,neemtNoort Interieuruhet gehele traject, van ontwerp tot realisatie, uithanden.Neemcontactmetonsopofloopgewoonevenbijonsbinnen.Wemakengraagtijdvooru.

noort interieur BVAmbachtsweg152222AHKatwijkT(071)4080008F(071)[email protected]

openingstijdenDinsdagt/mvrijdag:09.30tot17.30uurDonderdagavond:19.00tot21.00uurZaterdag:10.00tot17.00uur

t e K S t J u d i t h B o o i J

23

al sinds de jaren ’30 van de vorige eeuw kent Japan een bruisende film-industrie. de laatste tijd worden Japanse films ook in nederland steeds vaker vertoond. Wie kent de mooi gesti-leerde tekenfilms of de geweld dadige thriller- en vechtfilms niet? Maar ook voor de meer culturele film komt steeds meer belangstelling vanuit het westen. tijdens het Leids Film Festival kunnen liefhebbers van het laatste genre hun hart ophalen in het Sieboldhuis.

Sieboldhuis biedt ook dit jaar ruimte aan Leids Film Festival

t e K S t a n n e t t e M o L

“Films zijn een perfect medium om een brug te slaan tussen de traditionele en hedendaagse cultuuraspecten van Japan en ondersteunen daarmee de doel-

stelling van het Sieboldhuis”, vertelt Ivo Smits, hoogleraar letteren en culturen van Japan aan de Universiteit Leiden en vanuit die functie ook betrokken bij het Sieboldhuis. Als gepassioneerd filmliefhebber geeft hij regelmatig lezingen over Japanse films. Logisch dus, dat hij om advies wordt gevraagd over de te maken keuze voor het Leidse Film Festival. “Het grote verschil tussen de Japanse films en de ons bekendere Hollywoodfilms, is de manier waarop de kijker in de film wordt gehaald”, vertelt Smits. “Doen we er in de westerse film-industrie alles aan om de in de film gecreëerde wereld zo realistisch mogelijk neer te zetten, in Japan draait het vooral om de presentatie en de vormgeving. Een film hoeft niet realistisch te zijn om effect te hebben.”

associatieve manier van vertellen “In de volgens de Amerikaanse filmnormen gemaakte films draait alles om de plot en de per-sonages. Alle scènes helpen mee om tot de ont-knoping te komen en het verhaal ontrafelt zich over het algemeen in chronologische volgorde. De hoofdfiguren staan centraal, voorwerpen zoals bijvoorbeeld auto’s staan altijd in dienst van de hoofdpersoon, namelijk om te zorgen dat hij of zij zich kan verplaatsen. De Japanse manier van vertellen daarentegen is vaak veel associatiever. Het gaat de Japanner erom met beelden emoties op te roepen. Het visuele plaatje maakt de film spannend, ver-sterkt de psychologische diepgang, schept een extra lading en helpt het ritme van de film bepa-len. Zo kan er in een Japanse film een scène met een boom voorkomen die niets te maken heeft met de plot of met de hoofdpersonen, maar die wel emotie oproept.Daarnaast wordt er in de Japanse film vaak geko-zen voor een ander camerastandpunt. Omdat er veel minder nadruk ligt op een realistische weer-gave, kunnen de acteurs bijvoorbeeld recht van voren worden gefilmd. Het effect is vervreem-dend, omdat het beeld ‘plat slaat’ en de suggestie van realisme verstoort. Die bereidheid om niet altijd maar ‘realistisch’ te zijn heeft film in Japan gemeen met een theatervoorstelling. Regelmatig

worden er zelfs beelden vertoond die duidelijk overdreven zijn en bijna stripachtige situaties opleveren. De Japanse filmkijker blijft zich hier-door altijd bewust dat hij een toeschouwer is, terwijl de opgewekte emotie daardoor niet minder soms zelfs intenser kan zijn.”

de rol van de familieHet Sieboldhuis biedt het Leids Film Festival ieder jaar een extra podium. In het fraaie Japan-museum aan het Rapenburg wordt traditioneel een selectie Japanse films vertoond. Dit jaar vanuit het thema: de rol van de familie. Organi-sator Alexander Mouret over het programma: “Veel aandacht krijgt dit jaar Yasujiro Ozu, de koning van de Japanse films over families. Zijn klassieker Tokyo Story zal zeker de revue pas-seren, maar ook zijn oudere repertoire uit de jaren ’30 krijgt aandacht. Verder zal de anima-tiefilm Grave Of The Fireflies (Isao Takahata, 1988) te zien zijn, een ontroerend verhaal over broer en zus dat zich afspeelt in Japan na de bomaanvallen van WOII. Ook zeer de moeite waard zijn Taste Of Tea (Katsuhito Ishii, 2004), Memoires Of Matsuko (Tetsuya Nakashima, 2006), Tokyo Sonata (Kiyoshi Kurosawa, 2008) en Still Walking (Hirokazu Koreeda, 2008). Niet alleen de traditionele familie komt in beeld, maar ook de maffia, de Yakuza. Van dé meester van de yakuzafilm, Kinji Fukasaku, vertonen we een klein retrospectief van zijn werk uit de jaren ’70. Hij is vooral bekend van zijn bloederige tienerfilm Battle Royale uit 2000, maar Fukasaku heeft nog zestig andere films weten te maken waaronder Yakuza Gra-veyard, Street Mobster en Cops Vs. Thugs.Mouret is erg blij met de samenwerking met het Sieboldhuis. “Dit is natuurlijk een passende setting voor dit genre en voor de bezoeker is het extra interessant door de lezingen en spe-ciale activiteiten die tijdens het festival worden georganiseerd.”

www.sieboldhuis.org

“ het gaat de japanner erom met beelden emoties op te roepen.”

tokyo Story (yasujiro ozu, 1953)

Still Walking (hirokazu Koreeda, 2008)

memoires of matsuko (tetsuya nakashima, 2006)

tokyo Sonata (Kiyoshi Kurosawa, 2008)

taste of tea (Katsuhito ishii, 2004)

25

Schrijver/dichter/muzikant Nico Dijkshoorn

aan het podiumVerslaafd

26

Begrijpelijk en raar tegelijk dat iemand pas echt landelijk bekend wordt als hij regelmatig met zijn kop op televisie verschijnt. Want Nico Dijkshoorn (Amsterdam, 1960) draait al heel wat jaartjes mee in schrijversland. Bij De Wereld

Draait door, het journalistieke toppertje van Nederland, schoof hij op verzoek een keer aan bij presentator Matthijs van Nieuwkerk als dichter. Tegenover hem zaten Giel en Frits Spits. Dijkshoorn: “Ik las als gast voor en vond het geweldig. Op basis daarvan ben ik later uitgenodigd. De plek nu bevalt me echter beter, tafelgast zou ik lastig gevonden hebben.” Beter is het ook om hem te laten schrijven en becommen-tariëren. Vanaf de zijlijn, zoals het hoort, achteraf mensen op hun plek zetten. Dat kan hij als geen ander, met een vlijm-scherpe pen (lekker veel uren gemaakt bij Geenstijl.nl als P. Kouwes), humor, een gevoelig snaartje tussendoor en vooral op z’n Reviaans. Met een donker, monotoon stemge-luid, zwartgallig en tegelijk kwetsbaar en met een knipoog. De gasten van het live-programma houden er tijdens de uit-zending tegenwoordig al rekening mee dat Dijkshoorn wel eens iets met een bepaalde opmerking zou kunnen doen.De schrijver voelt zich er prima bij. Of hij nou voor een publiek van 60 malloten in de kroeg staat te spelen, voor 950 man in het oude Luxor in Rotterdam moet optreden met de mannen van Hard Gras, of op de landelijke zender zijn ding doet, het is hem om het even.

drukte alomToch is hij kritisch geworden met de dingen die hem worden aangeboden. Een column voor ons magazine LEVEN! slaat hij even af, want dat zou de zoveelste zijn in rij. Om het kiezen enigszins te vergemakkelijken werkt Dijkshoorn met een agente: “Die houdt samen met mij in de gaten wat bij me past of niet. Sommige dingen moet ik gewoon niet doen. En ook met geld ben ik onhandig, ben er gewoon niet mee bezig. Nu heb ik iemand die alle zaken regelt. Kan ik de dingen doen waar ik wel goed in ben.”Dijkshoorn is lastig te agenderen. Hij moet nog even met de jongens van Draadstaal op pad, hij moet z’n column voor Voetbal International nog afmaken, hij heeft een optreden op Lowlands met zijn band, hij is bezig met zijn volgende boek en zo zijn er nog een tiental dingen die lopen. Tegelijk. Dijkshoorn: “Druk ja, maar als ik dit interview doe, dan kost dat twee uur maar dat is toch eigenlijk geen werk. Ik stap zo op mijn fiets, rij naar huis en ga in de kamer zitten schrijven. Ik zou gek worden bij de gedachte om elk jaar verplicht een boek te moeten uitpoepen. Maar dat is alleen de gedachte. De realiteit is dat ik dat inderdaad doe. Maar dan zonder veel extra moeite.”Dijkshoorn heeft geen kantoor, hij schrijft in de huiskamer, want een scheiding tussen werk en de rest is er niet. Op straat, in de kroeg of in de trein met de laptop zal hij nooit doen. Het

Vorig jaar kwam hij naar Leiden, niet voor een dagje uit maar voor een dak boven zijn hoofd. het valt hem alles mee. ‘Leiden heeft een geweldige middenstand.’

doet hem te veel denken aan een dichtregel: ‘Soms deed hij op straat net alsof hem iets inviel.’ (De Dichter red.)

HerkenningWaar hij lekker anoniem als medewerker van de Bibliotheek in Amstelveen zijn dagen vulde met overzichtelijk geregel en gedoe intern, zo veelzijdig en outgoing is het leven van Dijkshoorn sinds hij de nieuwe media ontdekte. Waar zou een schrijver als Dijkshoorn zijn zonder stroom?: “Nergens, ik heb alles met internet, alles gaat via de mail en de diverse sites. De jongens van Draadstaal zie ik twee keer per jaar, aan het begin en aan het eind van het seizoen. Input voor andere programma’s gaan ook allemaal via de mail.”De invloed van zijn publieke optreden in DWDD is evenwel groter dan hij zelf had voorzien: “Dat geldt tijdens het pro-gramma maar ook daarbuiten. Er kijken meer dan een miljoen mensen naar DWDD en ik merk natuurlijk dat dat effect heeft op straat maar ook in je werk als schrijver/dichter/muzikant. Je wordt aangesproken op straat en je wordt sneller gevraagd voor opdrachten, congressen en spreekbeurten. Het klinkt als een fout BN-ers verhaal maar ik ben zelf geen steek veranderd, ik vind het ook niet erg om herkend te worden als ik over de Leidse zater-dagmarkt loop. Voor mij werkt dit goed, ik voel me er vrolijk bij. Dat komt vooral omdat ik precies kan blijven doen wat ik leuk vind, schrijven en muziek maken.” Dat is voor mij het belang-rijkste, je eigen ding doen, wat en wanneer je maar wilt.”Dijkshoorn kwam uit Amstelveen en koos vorig jaar voor Leiden als vaste plek, in een nieuwbouwwijk midden in de stad. En het bevalt hem meer dan goed: “Wat mij opvalt is dat ik hier echt alles kan vinden, alle platenzaken en boekenwinkels hebben wat ik zoek. Had ik niet verwacht, het is een echte stad maar ook heel dorps en overzichtelijk. De middenstand is fan-tastisch, gemoedelijk, aardig. Totaal anders dan Amsterdam.”

www.nicodijkshoorn.com

t e K S t e n F o t o g r a F i e S a n d e r Pa r d o n

“ Wat mij opvalt is dat ik in Leiden alles kan vinden, alle platenzaken en boekenwinkels hebben wat ik zoek. het is een echte stad maar ook heel dorps en overzichtelijk.”

Met dank aan: Bastiaan en zijn team van Biercafé Olivier, Hooigracht 23, Leiden www.cafe-olivier.be

27

Noordman Wijnimport bestaat dit jaar 75 jaar als zelfstandige wijnhandel. Reden voor een serieus feestje met een grote wijnproeverij op het hoofdkantoor in Leiden. De meer dan 300 bezoekers konden deze dag een kleine

honderdtal wijnen proeven uit zowel Europese landen als Frankrijk en Spanje, maar ook uit de Nieuwe Wereld landen als Chili en Argentinië. Bijzonder was dat hierbij ook diverse wijnproducenten persoonlijk aanwezig waren, om hun wijnen aan het publiek te presenteren. De dag werd afgesloten met een ‘Wine Makers Dinner’ bij restaurant Woods in Leiden. Meer dan 100 personen genoten van een bijzonder 4-gangen diner in combinatie met de wijnen van juist.

75 jaar geschiedenisIn 1934 richtten Jaap en Willem Noordman, Noordman Wijn-import op in het Franse Epernay. De beide broers waren zoons van vader Th. J. M. Noordman, eigenaar van de bekende hout-handel Noordman aan de Haagweg in Leiden. Jaap en Willem waren beide in wijn geïnteresseerd en vertrokken op jeugdige leeftijd naar Frankrijk voor hun opleiding en het opdoen van de benodigde werkervaring. Na de oorlog groeide de zaak gestaag, mede doordat Noordman leverde aan het snel groeiende Van der Valk concern. Later werden tal van toprestaurants, vele met een Michelinster, klant bij Noordman. In 1977 nam Anton Kleijs de zaak over en trad ook zijn broer Frans Kleijs toe tot het bedrijf. Vandaag de dag staat Frans Kleijs, samen met Adri Spies (sinds 1986 in dienst) aan het roer van Noordman Wijn-import. De filosofie van Noordman, vastgelegd in het testament van de beide broers Noordman is in 75 jaar niet veranderd. Deze luidde: “Importeer een goed product. Verkoop het voor een aanvaardbare prijs.” De huidige directie beschouwt dit nog steeds als een belangrijke opdracht.

persoonlijke serviceDe wijnen werden persoonlijk ingeschonken en toegelicht door de verschillende leveranciers van Noordman Wijnim-port: Maria van Bergen van Castillo Perelada uit Catalonie, Christophe Ehrhart van Domaine JosMeyer uit de Elzas, Jean Michel Vache van Clos de Cazaux, Daan en Elvira van Dijkman van Domaine de Marotte, Bertrand Ody van Château de Beau regard, Joost van der Erve van La Boisseraie en Ronald Otto van Bodegas Lan uit de Rioja.

Noordman, Flevoweg 17 2318 BZ Leiden, (071) 522 14 05www.noordmanwijn.nl

met Noordman Wijnimport

75 jaar in Leiden

De wereld rondt e K S t G h i S L a i n e M e L M a n F o t o g r a F i e r e n é Z o e t e M e L k

de directie van noordman Wijnimport: adri Spies en Frans Kleijs

28

Genoeg redenen om het wèl te doen in onze regio:

Voor jezelf beginnen!de economische toekomst is net zo onzeker als het beginnen van een eigen bedrijf. niks nieuws onder de zon. Want ondernemen kan namelijk ook heel leuk zijn. de kamer helpt met tips, startersdagen en cursussen. dus als je toch op de bank zit is dit misschien wel de kans van je leven.

F o t o g r a F i e n i k k i n o ot e B o o M

dion hoppenbrouwer en renata van oosten vestigen zich met hun nieuwe onderneming holland dance center op het voormalige Vliegkamp Valkenburg. rechts KvK frontofficer debbie van beveren

30

Veel potentiële ondernemers laten zich afschrikken door de huidige recessie. Begrijpelijk maar onte-recht in veel gevallen. Want deze spannende tijd biedt nieuwe per-

spectieven voor starters. Consumenten beslis-sen anders, er is ruimte voor innovatie, nieuwe producten en diensten en de recessie kruipt uit haar dal.Vroegere voorbeelden laten zien dat veel bedrij-ven zijn geboren vanuit de creativiteit die nodig is juist in lastige tijden. De filmindustrie is groot geworden dankzij de Great Depression net als de producenten van de eerste soap- opera’s. Recessie zorgde voor de eerste betaal-bare gitaar, de booming frisdrankindustrie en goedkope vliegmaatschappijen als Easyjet. De truc? Goed kijken naar wat je klant wil.

1. de markt is volop in bewegingVeel bedrijven nemen hun leveranciers onder de loep en zijn op zoek naar goedkopere en vooral betere alternatieven.

2. Betere inkoopmogelijkhedenDe mogelijkheden om aan (goedkoper) perso-neel te komen zijn beter dan een paar maanden geleden. Ook zijn er goedkopere huisvestings-mogelijkheden en lagere prijzen bij inkoop van diensten en materialen.

3. je staat er niet alleen voorEr zijn extra subsidieregelingen en fondsen ingesteld door de overheid. De Kamer van Koophandel doet nóg een stapje extra om je slagingskans als ondernemer te vergroten. Starters worden door de KvK en de gemeente Leiden begeleid en geholpen bij het zoeken naar huisvesting.

4. de Leidse regio heeft een sterke economie met toekomstDe Leidse regio is sterk gericht op zorg, onder-wijs, bioscience, kennis, vrije tijd en cultuur. Hoofdzakelijk conjunctuurongevoelige sectoren met toekomst. De centrale ligging tussen main-ports Amsterdam en Rotterdam en met een pret-tig woonklimaat (schitterende binnenstad en de kust en het Groene Hart op een steenworp) is de Leidse regio een ideale plek om te starten.

5. Het bedrijfsleven is er uitstekend georganiseerdLeiden heeft sterke organisaties als Centrum-management, BV Leiden, VOIBSP (onderne-mersvereniging BioSciencepark), de horecaver-eniging, het Ondernemersfonds met bedrijven-verenigingen per bedrijventerrein of deelgebied,

Agenda5 oktober: Werkenmetflexibelearbeidskrachten5 oktober: Spreekdagbedrijfsoverdrachten-overname(AlphenaandenRijn)7 oktober: InternationaalbetalingsverkeerLetterofCredit27 oktober: OndernemenviainternetvoorStarters28 oktober: OndernemersvaardighedenvoorStarters7 november: LandelijkeStartersdag(Zoetermeer)23 november: HorecaStartersdagen24 november: Personeel:ziekteverzuimenarbeidsongeschiktheid25 november: FinanciënvoorStarters

Informatieenaanmelden:www.kvk.nl/seminarsdenhaag

Een bedrijf starten kan op allerleimanieren: fulltime,parttimeofals zzp’er.Hoehetbedrijferookuitmoetkomentezien,eengoedevoorbereidingisbelangrijk.Gemak dient de mens. Via www.kvk.nlkan een leeg ondernemingsplan wordengedownload. Verder staan er op de sitebijvoorbeeld algemene voorwaarden dienaar de persoonlijke situatie kunnenworden aangepast. Zo kunnen onder-nemers zich richten op hun persoonlijkesuccesformuleenhoevenvoordeoverigezakenniet zelf hetwiel uitvinden.De10belangrijkste stappen op weg naar uweigenbedrijf staanopwww.kvk.nl.Bij elkonderwerp staan doorlinks. Dit stappen-planhelptdeondernemersnelopweg:

Stap1. BrenguwkwaliteiteninkaartStap2. VerkendemarktStap3. BepaaluwmarketingstrategieStap4. BedenkeenbedrijfsnaamStap5. KieseenrechtsvormStap6. StelalgemenevoorwaardenopStap7. SchrijfeenondernemingsplanStap8. RegeluwfinanciënStap9. SchrijfuwbedrijfinbijdeKvKStap10.Ennu...klantenvinden

meer weten? TonGlissenaar,bedrijfsadviseurbijdeKamervanKoophandelDenHaag,T(071)5250500,www.kvk.nl

én een actieve Kamer van Koophandel. Ook de omringende gemeenten hebben sterke vereni-gingen. Participeren vergroot je kansen.

de start Wie voor zichzelf begint moet zich laten inschrijven in het Handelsregister. En direct daarna volgen allerlei andere standaardzaken als verzekeringen, boekhouding enz. Hoe beter de starter is geïnformeerd, hoe meer voordeel dit oplevert. Wie bijvoorbeeld op de hoogte is van alle aftrekposten voor startende onderne-mers, merkt dit direct bij de belastingaangifte.

Hulp bij startEen bedrijf starten met alles wat hierbij komt kijken kost veel tijd en energie. Tijd die starters liever besteden aan hun nieuwe klanten. De Kamer biedt hulp: Vanaf oktober 2009 kunnen Leidse starters gebruik maken van het KvK-Starterstraject en de KvK-Coachpool Leiden. Uniek is dat de gemeente Leiden en Stichting Werk & Onderneming (SWO) een financieel steuntje in de rug geven van maar liefst hon-derden euro’s. Want ook zij weten dat starters-informatie de slagingskans van een onder-neming aanzienlijk verhoogt. Wat een starter verder kan en mag, ontdekt hij op de jaarlijkse Startersdag. Dit jaar wordt het grote eve-nement gehouden op zaterdag 7 november bij Dekker in Zoetermeer. Starters kunnen een gratis entreekaart aanvragen via www.kvk.nl/startersdagdenhaag.

cursussen en seminarsNiet iedereen heeft een opleiding bedrijfskunde gevolgd. Voor de ins en outs van het onder-nemen én de kunst van een goede start volg je cursussen en seminars van de KvK.

in 10 stappen naar een eigen bedrijf

5 redenen om een bedrijf te starten in onze regio

31

eeuwenlang lag het vissersdorp in de kom van de duinen aan de zee. Min of meer verscholen achter het hoge duin waar nu hotel huis ter duin op staat. tot het begin van de 20ste eeuw veranderde het dorp nauwelijks. het bestond uit niet meer dan enkele straten met veel kleine vissershuisjes.

Van schilderachtig vissersdorp naar

mondaine badplaats

Noordwijk aan Zee

32

de BomschuitBomschuiten waren zware plompe schepenzonder kiel. Met deze schepen kon menzonder haven vanaf het strand vissen. Dataankomen en weer uitvaren ging overigensniet vanzelf. Er was veel paarden- en man-krachtvoornodig.Deschepenwerdeninhetdorp op eenvoudige werven in een schuurgebouwd.Zodraderompklaarwaswerddezedoordenauwestratenvanhetdorpnaarhetstrandgeredenendaarafgebouwd.Iedervis-sersdorphadzozijneigenmodel vanbom-schuit,alwarendeverschillennietgroot.Menbouwdedeschepengeheelopzicht,erwerdnauwelijks van tekeningen gebruik gemaakt.De bomschuiten op het strand waren eenbronvaninspiratievoordekunstschildersvandeHaagseSchool.Bekendenameninditver-band zijn Hendrik Willem Mesdag en JosefIsraëls.MaarookNoordwijkseschilderszoalsLudolfBerkemeierenDaniëlNoteboom.

Als voorjaarswinden blazen bloeien uw tuinenAls najaarsstormen razen schutten uw duinen Als zomerstof doet smachten koelen uw strandenHoopvol als het wintert wachten gedekte landenZoo zijn al uw seizoenen begeerenswaardig Waren maar tot verzoenen uw menschen vaardigAlbert Verwey, Noordwijk

t e K S t G e n o ot S c h a P o u d n o o r d W i J k

Het is niet precies bekend in welke tijd het zeedorp van Noordwijk is ontstaan. In ieder geval veel later dan het binnen-dorp. Noordwijk aan Zee – de

Noordwijkers zeggen óp Zee – is op de jonge duinen gebouwd. Deze ontstonden rond het jaar 1000. Nog lang daarna is sprake geweest van enorme zandverstuivingen, zodat het leven in de duinen niet eenvoudig moet zijn geweest. We weten in elk geval dat in 1444 een ‘vierboet’ (een voorloper van de vuurtoren) werd gebouwd. In diezelfde eeuw kende Noordwijk ook al een vis-sersvloot van meer dan 30 schepen. Het is dus aannemelijk dat er voor die tijd al sprake was van een dorp aan zee. Net als meerdere vissersdorpen aan zee verliep de ontwikkeling van het dorp volgens een vast patroon. Er liep een weg vanuit het binnendorp tegen het duin op naar het strand. In Noord-

wijk is dit de Nieuwe Zeeweg, vroeger de Bre-lofterweg geheten. Op het duin kreeg deze weg twee aftakkingen in een v-vorm, de School-straat en de Abraham van Rooyenstraat. De weg rechtdoor, de Hoofdstraat, werd met wat smalle straatjes en steegjes met de twee andere straten verbonden. Een aantal van deze steegjes zijn nog terug te vinden, zoals de Schelvissteeg en de Gasthuissteeg. Noordwijk aan Zee bleef lang een eenvoudig vissersdorp met kleine, lage huizen. Veel inwo-ners leefden van de visserij en de visverwerking. Bij het ontbreken van een zeehaven viste men vanaf het strand. Lang werd dit met kleine bootjes, de zogenaamde pinken, bedreven. Het betrof vooral dagvisserij, dus men ging er ’s morgens vroeg op uit en was ’s avonds weer terug. De gevangen vis werd nog dezelfde of de volgende dag vanaf het strand verkocht. Men ving onder meer schol en kabeljauw, maar ook wel garnalen en haring. De komst van de bom-schuit in de 18de eeuw bracht de mogelijkheid

33

om verder op zee te gaan vissen. In de zomer en het najaar werd met deze schepen onder de oostkust van Engeland op haring gevist. De bomschuiten waren onhandige en lompe schepen. Toen er dan ook aan het einde van de 19de eeuw loggers in de vaart kwamen, was het met de bomschuit snel gedaan. De loggers waren schepen met een kiel, die alleen vanuit een haven konden varen. Vanaf die tijd ging men daarom vanuit de havens aan de Maas vissen. Terwijl Katwijk op deze wijze het visserijbedrijf ver-plaatste, miste Noordwijk de boot. Op een enkele logger van Willem van Beelen na, hield men hier de visserij voor gezien. Alleen de ver-werkers van vis, met name de haringrokers, bleven in het dorp aan het werk.Het visserijbedrijf bracht niet alleen werkgele-genheid voor de vissers, ook de nevenbedrijven in het dorp waren niet zonder belang. Naast de rokerijen in de Schoolstraat en de Hoofdstraat betrof dit het maken van manden, tonnen en

golfen in noordwijk VolgenskennersheeftNoordwijkaanZeeeenvandemooi-stegolfbanenvanhetland.Deachttienholesvandezebaanliggenineenfraaiduingebieddatzoveelalsmogelijkindenatuurlijke staat is gebleven.Degreens inhetgeacciden-teerdeterreinzijnomgevendoorlaagstruikgewasengroep-jesdennenbomen.Debaanwerdin1972doorprinsClausgeopend.Eerderspeeldemenopdebanendirecttennoor-den van het zeedorp.DeNoordwijkseGolfclubmoest ditterreinechterdeelsvoorwoningbouwendeelsvoornatuur-terreinprijsgeven.Alzijndemeningenoverhetgolvenineennatuurterrein verdeeld, op de huidige baan is sprake vanbelangrijke natuurwaarden. Op verzoek van het bestuurwerddoorenkeleledenvandenatuurverenigingvanNoord-wijkoverdezewaardeneenboekgemaakt:NatuuropdeNoordwijkseGolfclub. Indit fraaigeïllustreerdeboek is telezendaterbijzondereplantenwaaronderorchideeënzijnte vinden, dat er meer dan 30 soorten vogels hier hunjongengrootbrengenenervossenenreeënverblijven.Omvanvlindersenreptielenmaarniettespreken.

34

de Visserskapel

DevoorlopervandehuidigekapelaandeHoofdstraatvanNoordwijkaanZeewerdalinde14deeeuwgebouwd.Hoedekapeleruitzagisnietbekend.Welmaaktedebekendekerken-tekenaarAbrahamRademakerereenschetsvan,maardatwaspasrond1630.Dekapelwasechteralin1573doordeSpanjaardenverwoest.De‘nieuwe’kapelstamtuit1646.Menmoestdaartoendesomvanvijfduizendguldenvoorneertellen.Achterdekapel,indeduinenwerdtevenseenkerk-hofaangelegd.Toenin1928dekerkzaalachterdekapelwerdgebouwdvondmendaarbijhetlichaamvan een aangespoeldeEngelse adelborst een zestal oudeRomeinsemunten en eengoudenmuntuit1780.

Het museum noordwijkDeboerderijwaarinhetMuseumNoordwijkisgevestigdisnaastdekapeléénvandetweerijksmonumentenvanNoordwijkaanZee.Hetcomplexstamtuithetbeginvande18deeeuweniseenmooivoorbeeldvaneenkleineduinboerderij.TotindejarenzestigvandevorigeeeuwwaszeingebruikdoorJanBarnhoorn.Zoalsdemeestekleineboerenhieldhijeentientalkoeienenverdiendewatbijmethetvissenvanschelpen.Daarnaastredendezeboerenvrachtjesvoorderdenmethunpaardenwagen.Deboerderijisindeloopderjarengeheelgerestaureerdenweerindeoriginelestaatgebracht.Inhetmuseumistezienhoemen rond1900 leefde,maarer isookaandachtbesteedaandevisserij.Enkele jarengeledenishetmuseumuitgebreidmetdeernaaststaandewoning.HierisondermeerdeWillemvanBeelen-kamermetschilderijenvanLudolfBerkemeieringericht.

netten. Het touw voor deze netten kwam daar-bij van lijnbanen in Noordwijk-Binnen. Ook de bouw van de vissersschepen was een niet onbe-langrijke bezigheid in het zeedorp. Men kende lang de werf in de Hoofdstraat van Engel Bal-kenende en de Oude Werf van de familie Van der Schalk, aan het eind van de Schoolstraat. In Noordwijk aan Zee was tevens sprake van agrarische activiteiten. Zo waren er in de Schoolstraat en de Hoofdstraat boerderijen van de families Barnhoorn en Marbus.In het dorp woonden tevens een aantal, meest kleine, bollentelers. Sommigen van hen combi-neerden dit met een haringrokerij, ’s zomer in de bollen, in de winter in de rokerij. Terwijl men in Katwijk bleef vissen veranderde Noordwijk langzaam in een badplaats. Het was Willem van Konijnenburg die als eerste badgas-ten ontving. Het verblijf aan zee, het zwemmen in zee en niet te vergeten het drinken van zee-water, kwam vanwege gezondheidsredenen in zwang. Vooral onze oosterburen waren van dit ‘kuren’ geporteerd. Van Konijnenburg was ook de eerste die badkoetsen aanschafte. Met baadde (ook toen al!) veelal zonder zwemkle-

ding. Vanuit de koets, die door een paard in het water werd getrokken kon dit ongezien gebeu-ren. De bouw van het Huis ter Duin gaf de stoot tot de ontwikkeling van Noordwijk aan Zee tot een belangrijke badplaats. De groten der aarde verbleven hier voor langere of kortere tijd. Zo schreef Thomas Mann hier een van zijn boeken en logeerde de (ex) keizerin van Iran, Soraya in het hotel. Met andere grote hotels zoals Oranje en Palace is Noordwijk inmiddels een grote speler geworden op de congressen-markt. Het conferentiecentrum De Baak op de

de tennisbanen van het casino Vanwege het Kurhaus Huis ter Duin was Noodwijk inbinnen-enbuitenlandbekend.NietveelmindergoldditvoordetennisbanenvanhetCasino.Deze lagen ineendalindeduinenlangsdeOudeZeeweg.In1908kwamereenbescheidenclubgebouwdat in1919dooreenveelgroterenrustiekgebouwwerdvervangen.Hetoudeclub-huisvonddaarbijeennieuwebestemmingals juvenaat-gebouwvandekatholiekekerk.Indeeerstehelftvandevorigeeeuwhieldmendaarinternationaletenniswedstrij-den die grote belangstelling ondervonden. Dat was bij-voorbeeld het geval in 1925 toen er Davis-wedstrijdenwerdengehouden.EnkeledecennianadeTweedeWereld-oorlogwashetmetdeglorievanhetCasinogedaan.Hetgebruikvandebanenbleefbeperkttotamateursen inhetclubgebouwwerdeenbioscoopgevestigd.Bijvorstindewinterzettemendetennisbanenonderwatervooreenschaatsbaantje.NadeverhuizingvandebioscoopnaarhetLido,werddeeerstedancingvanNoordwijkergeves-tigd. Het fraaie clubgebouw moest uiteindelijk plaatsmakenvooreensoortstalenloods,terwijllangsdeOudeZeewegendeErasmuswegvilla`swerdengebouwd.Achterdezehuizen, opdeplaats vande loods, verrijst nuhetAzzurraWellnesscentrumvanAbvanderWiel.

zuidboulevard speelde daarbij tevens een rol. Van het oude karakteristieke vissersdorp is vrij-wel niets meer over. Slechts een enkel rijtje vis-sershuisjes, zoals op het Lombok, getuigt van het vissersverleden van Noordwijk aan Zee. Met name de aanleg van de Parallel Boulevard haalde het hart uit het dorp. Opvallend is het plan dat kort geleden door de gemeente Noord-wijk werd gelanceerd. Noordwijk aan zee moet weer een vissersdorp worden. Of dat lukt? We weten het niet, maar het is in elk geval een lof-felijk streven.

35

Hot in de Horeca

Rhodos is een mooie strakke zaak waar je relaxed kunt gaan zitten voor een authentieke maar toch moderne Griekse keuken. Het is een res-taurant zoals je die vindt in de hippe straten van Athene en Thessaloniki. Je kunt er lekker

zitten, en vooral lekker eten. Chef Vasilis kookt met uitslui-tend verse producten en met authentieke Griekse ingrediën-ten. Op de kaart staan uiteraard de publiekslievelingen als drie soorten souvlaki, dolmades en kalamaris, maar ook gerechten uit de moderne Griekse keuken: verse dorade met olijfolie en citroensaus, of een heerlijke lamsbout uit de oven met verse groenten, Griekse pasta met – een hele – kreeft, stifado van octopus. Als toetje kies je natuurlijk het huisge-maakte baklava-ijs. Je zou er bijna van gaan watertanden.

restaurant rhodosTurfmarkt 5, 2312 CD LeidenT (071) 514 23 00, E [email protected] op: voor vrijdag en zaterdag is het verstandig om even te reserveren.

Restaurant Rhodos

Hip Grieks,met authentieke keuken

Garden restaurant Holiday Inn LeidenDat de keuken van Holiday Inn Leiden van vele markten thuis is, bewijzen wel de verschillende themaweken die elk jaar de revue passeren. Sinds enkele jaren wordt het Kreeftenfestival georganiseerd, dat dit jaar zelfs van-wege het grote succes afgelopen juni, wederom van 21 t/m 25 september op de agenda staat. Gevolgd door ‘Taste of Ireland’ van 2 t/m 6 november met tal van Ierse specialiteiten.

Haagse Schouwweg 10, 2332 KG Leiden, www.holiday-inn-leiden.nl

HetenkelejarengeledentotaalvernieuwdeGrandcafé-enrestau-rantHetwapenvanVoorschotenisvoormenigVoorschotenaardéborrelplekvoornahetwerk.Hethistorischepandheeftdanookal350jaardefunctiealssocialeontmoetingsplaats.Onsbezoekaanhetrestaurantgedeeltebleekaangenaamenverassend.Een-maallangsdegezelligdrukkebar,biedenzeinderustigemooieachterkamer een gevarieerde menukaart. Creatieve, maar ookklassiekeenbetaalbaredinergerechten.Endat iswatwijwillen;gezelligengoeddinerenopeenmooietoplocatie.Eénblikopdelunchkaartenjeweetdathetookdaarwelgoedzit.

grand café en restaurant Het wapen van VoorschotenVoorstraat16,2251BNVoorschotenT(071)8880270,www.wapenvanvoorschoten.nl

Themaweken

Omopteeten!

36

Franse sfeer in de Randstad

Wijnenmetexpressieenkarakter,daarhoudenzevanbijCasadiMamma.Datgrond,klimaat,druivenrasenwijnmakerdesmaakenkwaliteitbepalen,wetenzehier als geen ander. Op de nieuwewijnkaart vindt je oude bekenden en frissenieuwkomers,maaraltijdmeteenoptimaleprijs-kwaliteitsverhouding.

casa di mammaLeidsevaart171a,2211WENoordwijkerhoutT(0252)370322,www.casadimamma.nl

Kunstwerkjesbij Den Ouden Heere

Desfeeriswarmenstijlvol.Vrolijkgelachklinktalom.Indeknusseopenhaardgloeiendehoutblokken.Hetintieme moderne interieur zorgt voor een thuisge-voel. Prachtige boeketten sieren de piano en debar.Aandewandeninspirerendekunst.Amusesopprachtig servies alsware kunstwerkjes.De brigadekooktmodern,maarschroomtnietvoordeThaise,Oosterse of Italiaanse keuken. Een echt succes-nummerisdeproeverij,eenvijftalkleinegerechtjesdie,prachtigopgemaakt,desmaakpapillenverwen-nen.Demenukaartwordtelke6wekenvernieuwden aangepast aan het seizoen. Een toplocatie enontmoetingsplekinhethartvandebollenstreekvoorheelveelvastegasten.

den ouden Heere Heereweg207a,2161BELisseT(0252)418660,www.denoudenheere.nl

nieuwe wijnkaart

CasadiMamma

inTenzBeleef je met alle zintuigen

Restaurant–Hotel inTenz huist in het landelijke Rijnsater-woude,eenpittoreskdorpjeaandeBraassem.TomBoereiseigenaar en chefkok. “We bestaan pas drie jaar,maarwehebben wel al heel veel gasten uit de regio.” De sfeer ischique, maar informeel. Alles is hier afgestemd op eenavonduitgebreid tafelen.HetVerrassingsmenumetzesofachtgangenispopulair.EnLeven!begrijptwaarom.inTenzserveertmooiegerechtjesdieogen,neusenmondplezie-ren.Tom:“Onzenaamisnietvoornietsgekozen”.Insidertip:genietvandezonsondergangoverhetmeerenboekéénvande7verzorgdehotelkamers.Metontbijt.

restaurant-Hotel intenzHerenweg119,2465AERijnsaterwoudeT(0172)507074,www.restaurant-intenz.nl

Dit unieke Restaurant gelegen aan het water in de rustieke landelijke Knip-polder, is centraal gelegen tussen Den Haag en Leiden. In 1881 werd deze boerderij omgetoverd tot een veerpontcafé met speeltuin. Tegenwoordig is het een restaurant met diverse intieme ruimtes met uitzicht op het water.

Eigenaar Chef-kok Marcel van Teijlingen grootgebracht in de vaderlandse tophoreca, en zijn brigade brengen u een Franse keuken met een regionale twist. Het restaurant beschikt over een gratis ruime parkeerplaats. Nu de herfst wederom zijn intrede doet verandert de menukaart, komen de jagers met het wild, paddenstoelen etc. etc. De wijnen worden door de sommelier weer aangepast aan het seizoen, oftewel het is goed toeven daar in Voorschoten aan de Vliet.

restaurant de KnipKniplaan 22, 2251 AK Voorschoten, T (071) 561 2573, www.restaurantdeknip.nl

37

Er worden geen steriele showrooms ontworpenmaarschitterendeinterieurswaarbijuwpersoon-lijke sfeer wordt gerespecteerd. Al voor € 500,-kuntuterechtvooreenvolledigkleur-,inrichting-enlichtadvies.HetisookmogelijkuwbouwprojectvanAtotZtelatenbegeleidenenontwerpen.Erwordtnamelijkgewerktvolgenshet‘onephonecallfull service concept’, waarbij alles mogelijk is. Ubepaaltzelfwelkeonderdelenuuithandengeeft.DaarnaastheeftBBAeeneigenmeubellijn:Meubelsop Maat. Denk hierbij aan op maat gemaaktekasten,zitmeubels,lampenkappen,handgeknooptevloerkledenofgordijnen.

BBa Groep

BudgetBinnenhuisAdvies R

UkuntopafspraakdemodelwoningvanBBAopdeHogewoerd138Dbezichtigen.Zo’nbezoekisuitermate inspirerend. Laat u informeren overallemogelijkheden,BBAiservooreeniederdiemeerwildanwonenalleen.

BBAGroepB.V.Ketelboetersteeg6,2311TNLeidenT(071)5661414www.budgetbinnenhuisadvies.nl

in de ketelboetersteeg 6 te Leiden – een smal steegje aan de Breestraat – zit het stijlvolle hoofdkantoor van het bloeiende bedrijf BBa. BBa staat voor Budget Binnenhuis advies. het uitgangspunt is dat met ieder budget, laag of hoog, een fantastisch huis te realiseren is, geheel naar eigen wens.

“ Van ontwerp tot realisatie”

38

Woods is gevestigd in een voormalige droogloods van een houthandel. De locatie werd volledig gestript en gestyled tot een restaurant met allure. De keuken van restaurant Woods werkt, uit respect voor mens en dier, zoveel mogelijk met bio-logische producten en dat is werkelijk in ieder gerecht te proe-ven. De chefkok en zijn brigade spelen op ambachtelijke wijze met elementen en streeft naar het allerbeste, zowel in kwaliteit als in service. De stijlvolle ambiance van het restaurant is bij liefhebbers niet onopgemerkt gebleven, dus men ziet bij Woods inmiddels veel regelmatig terugkerende gezichten. En geen wonder. De ruimte is schitterend ingericht met lekkere luxe fauteuils, zodat je in alle comfort kunt genieten van de mooie creaties uit de keuken én van de topservice.

gedenkwaardig genietenDe idyllische ligging aan het water in combinatie met exquise gerechten maken restaurant Woods een van de weinig écht culinaire plekjes van Leiden. Boten kunnen zelfs direct aan het terras aanleggen. Eenmaal aangemeerd is het genieten geblazen want Woods biedt een speciale kaart vol culinair fingerfood als Pata Negra, gamba’s en Gillardeau oesters. Niet voor niets werd restaurant Woods door Special Bite verkozen tot zomerse topper van 2009!

Restaurant WoodsHaagweg 81 2324 ND Leiden T (071) 522 22 25www.restaurantwoods.nl

Restaurant Woods

idyllische toplocatierestaurant Woods in Leiden wordt alom geprezen om haar gastvrijheid, exquise biologische gerechten en haar prachtige ligging aan de oude rijn.

39

Ookkomendseizoenzetdetrendomjeoutfittecomple-terenmeteensjaalonverminderddoor.Strokeheeftmooieexemplareninveelfraaieeffentinten.Hetidealegeschenkvooreenvrouwmetstijl.Wantsjaalshebjenooitgenoeg.Prijs:€79,-.www.stroke.nl

Accessoires voor jezelf of iemand anders

Hét fashionnieuwtje zijn deze leren armbanden die ook als collier gedragen kunnen worden. Naar keuze voorzien van lekker veel, of juist heel weinig bedels. Deze oogstrelende items van Shanghai Pearl onderscheiden zich doordat het leder rond is afgewerkt en is voorzien van hoogwaardig zilveren sloten. Collier/armband € 59,95 en bedels vanaf € 29,95.www.shanghaipearls.eu

Dé musthaves van dit najaarDeze opvallende TulpTas is een origineel ontwerp vanDutchdesignlabelBy-Lin.Detassenzijnverkrijgbaarindriemateneneenvariëteitaankleuren.Opgenomeninde collectie van het Tassenmuseum, maar nu ook tebewonderenbijDomus.Prijzenvanaf€135,-.www.by-lin.com

40

De sieraden van Langani zijn heel modern, maar toch tijdloos. Stuk voor stuk handgemaakt uit diverse mooie mate rialen en prachtig vormgegeven. Deze spiraalarmbanden zijn op dit moment helemaal hot. Domus mode voert regionaal de grootste collectie van deze schitterende sieradenlijn. www.langani.de

domus modeHoofdstraat 125, Hillegomwww.domusmode.nl

Een tas van TOV is niet alleen voor BN’ers. Iederemodeminnendevrouwverdientzo’nprachtigehand-gemaakteItaliaansetas.Debijpassendeceintuursenarmbandjes maken het beeld helemaal compleet.TOVisdezeherfsthelemaalnieuwbijDomus.

Dezesuèdesjaalszijnnatuurlijkheerlijktijdenseenherfstwandeling,

maarditfijnemateriaalisookprimabinnentedragen.Vooreenklassiekeuit-

stralingwordtdepuntopderuggedragenterwijldezestijlhelemaalvannúis.Verkrijg-baarinvijfkleuren,ommooitecombineren

metjelaarzen.Prijs€ 119,-.www.flushandfloose.nl

Dé musthaves van dit najaar

41

JAGUAR.NL

Blankespoor B.V. Bedrijventerrein Forepark Neckar 1 2491 BE DEN-HAAGTelefoon: 070 - 357 57 17www.blankespoor.nl

De Jaguar XK is leverbaar vanaf € 127.420,–. Brandstofverbruik: 11,2-12,3 l/100 km, 8,9-8,1 km/l. CO2-uitstoot: 264-292 g/km.

4.8 seconds. Though the thrill lasts much longer.

Lang duurt het niet om in vervoering te raken door de

verbluffende 510 pk XKR. 4,8 seconden, om precies te zijn.

Zo snel accelereert de nieuwe XKR van 0 naar 100 km/u

dankzij de krachtige 5.0 liter V8 supercharged motor met

zestrapsautomaat. Voeg daaraan toe de geavanceerde

Adaptive Dynamics en Active Differential Control voor een

uitzonderlijke dynamiek en wegligging. Met als resultaat

een acceleratie en rijbeleving om nooit te vergeten.

Adv Jaguar XKR-Conv 215-285.indd 1 20-08-2009 15:28:40

Herfstshoppen in Noordwijk

Midden in het gezellige centrum van noordwijk Zee, op steenworp afstand van het strand en de boulevard. daar vinden we de levendige Bomstraat, met een onwaarschijnlijk leuk winkelaanbod. astrid neemt ons mee naar haar favoriete adressen, want shoppen blijft toch het leukst in haar eigen noordwijk.

De BomIn & om

43

“ Mijn talent? Ik onthoud dingen”

Astrid Cramer pendelt tussen A’dam en Noordwijk

Onzepersonal shoppingguide, de inNoordwijkgeborenengetogenAstridCramer,wildehetnahaarHAVOopleidingophetNorthgoCollegeweleensbuitenhaargeboortedorpkijken.Tijdensdeschoolperiodedeedzealnietveelmeerdanopdebankhangenenchipseten-zewaseenmak-kelijke leerling- ook in het vinden van een ant-woordopdevraagwaarhaartalentenliggen,waszenietbijzondergeïnteresseerd.What’snewvooreenadolescentaanhetbeginvanditderdemil-lennium?Net18gewordenmoestenzouzedegrotestadopzoeken.PaenmahielpenverhuizenenAmsterdamwerddeplacetogo:“IkwistnieteenshoedetraminAmsterdamwerkte.Ikkendeechtniemand, alleswasnieuw voormij. Ik hadeenfietsendaarmeeverkendeikdestad.Gewoontrappenenkijkenwaarjeterechtkomt.Engeloofme,inAmsterdamkunjeje24uurperdagver-maken.IkwoonopdeWallendusikhoefdemenooittevervelen.”Ze koos voor HBO Rechten maar ze zag meerkroegendancollegebanken.Naeenjaartrokzede stekker eruit en nam tijd voor een periodewerken.ZewerdlidvanhetCorpsASC-AVSV,naeen heftige ontgroening, en startte een nieuweopleiding,meergerichtophetontluikendetalent:

Management, Economie en Recht. Astrid: “Datpaktegoeduit. Ikwaszesdagenperweekaanhetstappenmaarsloeggeencollegeover.Ditisderichtingdiegoedvoelt”.Netjesbinnendetijdhaalde ze in vier jaar haar Bachelor. Gegrependoordehandel,diehaarmetdepaplepeldoormoederEllenisingegoten,startzeditnajaarhaarMaster Communicatie Wetenschappen aan deUVA.Psychologievormteenbelangrijkonderdeel:“Jekuntmetdezestudieveelkantenop.Ikdenktochdathetrichtingdemodegaat.Inhetzaken-levenkomtdezestudiealtijdvanpas.IkzougraagbijeenInternationaalmodebedrijfwillenwerkenendanreizen,winkelsopzetten,bouwenaanhetbedrijf. Ik leg makkelijk contact, schijn eenbepaaldebrutaliteituittestralenenheelbelang-rijk,ikonthoudderelevantedingen.”Als consument is ze een impulsieve koper, hethoeft niet per se goedkoop, het moet bij haarpassen.Astrid:“Ikverslindtijdschriften,enalsikhier inNoordwijk ben, is er altijdwelweerwatleukswaariktegenaanloop.Daaromkomikhiergraag. Hier zou ik mijn tweede huisje willenhebben.Omtotrusttekomen,teslenterenlangshetstrand.Daarnazoekikdedruktevandestadwelweerop.”

Sjans beach & bodyhet grootste deel van het jaar is de luxe badmode en beachwear van Sjans niet aan te slepen. Maar kom dit jaargetijde echt even kijken naar de loungeachtige fashion voor binnen en buiten die nu volop verkrijgbaar is. Prachtige vesten, gecombineerd met soepele zijden jurkjes en een mooie legging. en je maakt het plaatje compleet met de bijpassende fijne lingerie van merken als tcn, Grazia’Lliani, La Perla en Wolford

443

erny van reijmersdalde exclusieve mode van de nederlandse ontwerper erny van reijmersdal wordt alleen via de eigen winkels verkocht. ellen cramer runt de vestiging in noordwijk met verve. de collectie is een duidelijke visie op de het modebeeld van nu. ontworpen voor een vrouw die zichzelf, ongeacht haar leeftijd, altijd weet te presenteren. de outfit van astrid is gekleed, romantisch en met een leuke stoere ondertoon

portlandastrid kan Portland nooit voorbij lopen zonder even binnen te wippen. de casuals classics die Sylvia hier verkoopt zijn lekker draagbaar. astrid is gek op de kleding van river Woods, cavalaro en tommy. dat wil ze iedere dag wel aan. dit najaar zie je veel leuke blouses met opvallende hoge of dubbele kragen. hartstikke leuk te combineren met een mooi jeans

mainstreet Food & drinkstijd voor een break! astrid en haar moeder ellen, eigenaresse van erny van reijmersdal, kletsen vaak even gezellig bij met de lekkerste cappuccino van noordwijk. herfstig buitje? in het engelse interieur zit je heerlijk aan de mooie bar of de ouderwetse leestafel. unieke locatie in de hoofdstraat! Vandaag kiezen de dames voor gezond en lekker. de kleding is van impulls, zonnebrillen van Pallas optiek

47

huize van Welyde oogstrelende kunstwerkjes van huize van Wely zijn gemaakt van de beste kwaliteit ingre-diënten en dat proef je. het vakmanschap van de chocolatiers en patissiers is ongeëvenaard. het ideale cadeau, bijvoorbeeld als je ergens uitgenodigd bent. of gewoon lekker helemaal voor jezelf. Zelf proberen om dit meesterschap te evenaren? Schrijf je in voor één van de exclu-sieve workshops en doe je gasten versteld staan

pallas optiekeen modeminnende vrouw heeft aan één zonne-bril niet genoeg. de zonnebril wordt immers al lang niet meer alleen gedragen om de ogen tegen zonlicht te beschermen. Pallas optiek onderscheidt zich door een sterk ontwikkeld gevoel voor mode, wat tot uitdrukking komt in de exclusieve brillen & zonnebrillen collectie. Bert van ommen kijkt even mee en adviseert astrid een model wat goed bij haar gezichtsvorm past

heemskerk bloembinderijWat was het een heerlijke zomer. astrid geniet, gekleed door erny van reijmersdal, na tussen de fleurige boeketten van heemskerk Bloembinderij. hen en corrie heemskerk openden begin dit jaar hun winkel en ze dragen hun vak met zichtbare liefde uit. Bijzonder is dat ze op alle bloemen liefst zeven dagen vaasgarantie geven! Passende arrangementen voor alle gelegenheden, ook zakelijk

486

Van den berg Schoenenaad van den Berg Modeschoenen is een typisch familiebedrijf dat al sinds 1902 bestaat. in noordwijk zijn er twee vestigingen. top Style is voor het exclusieve en modische genre. Shoe Fashion, verderop in de straat, is meer gericht op vlotte casual mode. Geen tijd om langs te komen? aad van den Berg heeft een uitgebreide webshop. astrid draagt een zwierig ensemble van Sjans Beach & Body

49

mimouna Mimouna voert diverse merken die liefst met prettig

luxe en comfortabele materialen werken. de heerlijke breisels van William Lockie bijvoorbeeld zijn zalig

voor een winderige herfstdag, maar ook lekker thuis voor op de bank. de modieuze pull-overs en lange

vesten van dit najaar zijn gemaakt van materialen als cashmere, merino, lamswol en andere fijne garens

van labels als Style Butler, Van Laack of Brax cucci. Leuk met schoenen van Panara

impullsimpulls is zo’n winkel waarvoor astrid graag een

ommetje maakt. heel persoonlijk en gezellig, waar eigenaresse Marijke Visbeen klanten echt met enthousiasme benadert. Leuke merken als

isabel de pedro, Sarah Pacini, cashmere van repeat, oui, 10 days en Pantalons van cambio. echt eens iets anders, voor een duidelijke eigen stijl die stoer is, maar absoluut supervrouwelijk.

Speelse vormen en mooie merken voor een elegant en modieus silhouet

50

adressenaad van den berg top Style

hoofdstraat 86

2202 Ga noordwijk aan Zee

t (071) 361 27 05

aad van den berg Shoe Fashion

hoofdstraat 50

2202 GB noordwijk aan Zee

t (071) 361 29 94

bloembinderij hc heemskerk

hoofdstraat 112

2202 eZ noordwijk

t (071) 361 41 28

www.bloembinderij-hc-heemskerk.nl

mainstreet Food & drinks

hoofdstraat 121-127

2202 eX noordwijk

t (071) 362 29 99

www.mainstreet-food-drinks.nl

erny van reijmersdal

Bomstraat 2

2202 Gh noordwijk

t (071) 364 79 40

www.ernyvanreijmersdal.nl

portland

Bomstraat 32

2202 Gh noordwijk

t (071) 364 66 50

mimouna

Bomstraat 23

2202 Gh noordwijk

t (071) 362 26 50

Sisters mode

Bomstraat 40

2202 Gh noordwijk

t (071) 364 61 06

Sjans beach & body

Bomstraat 4

2202 Gh noordwijk

t (071) 362 02 66

pallas optiek

hoofdstraat 105

2202 eW noordwijk

t (071) 361 30 07

www.pallasoptiek.nl

impulls damesmode

Bomstraat 9

2202 Gh noordwijk

t (071) 362 05 17

met dank aanMet dank aan nik kappers

voor verzorgen haar en visagie

www.newimagekappers.nl

Sisters modeSister Mode is zo’n typisch, gezellige boetiek die je telkens weer verrast. eigenares annelies heeft altijd iets bijzonders voor de vrouw tussen 30 en de 60. draagbare en tegelijk bijzondere mode. nonchalant, tikkie eigenwijs en altijd net even anders. een makkelijke collectie waarmee je er elke dag toch bijzonder uit kunt zien

51

Leuk voor je leventje

Bereleuk:

BebelMisschienwatminderbekenddandégrotewin-kelsstraat,maar aan de haven in Katwijk zitteneenaantalheleleukewinkels.Bebeliszo’naan-gename verrassing. Een superleuke Kidsstorewaarjeeencompleteoutfitvoorjekleintjevindtofhetheleinterieurvoordeleukstekinderkamer.EigenaresseCarmenWoutersismethaarenthou-siastebenaderingalbijna20 jaareenbegrip indeomgeving.Bij dezebabyenkleuterspecialiststaat een ervaren team met handige tips enadviezenvoorjeklaar.Nieuwsgierig?Bebel’sweb-site geeft je een heel frisse en kleurige eersteimpressie.

Bebel,Haven5,Katwijk,T(071)4014654www.bebelkatwijk.nl

Rooie oortjes met Ruggenberg

Razend spannend jeugdboek Manhatan van de uit Wassenaar afkomstige Rob Ruggenberg. Het ver-haal speelt zich rond 1643 af in Amerika. Op Man-hatan hebben de Nederlanders net een kolonie gesticht. Peye, een scheepsjongen uit Amsterdam, wordt van de dood gered door Waupatukway, een indiaans meisje. Ze is op de vlucht, maar waarom en voor wie? Later voegt de weg-gelopen slavenjongen Manuel zich bij hen. Ook hij draagt een geheim met zich mee. De drie kinderen komen terecht in Nieuw-Amsterdam. Daar is de wrede Willem Kieft de baas... Uitgeverij Em. Querido, ISBN 9789045107646. Prijs € 14,95.

Engeltjes & Draken

Te gekke kids items koop je zowel online of in levende lijve bij Engeltjes & Draken in de Leidse Nieuwstraat, vlakbij de Burcht en tegenover de bibliotheek. Op onze speurtocht vonden we in de ruim 100 m2 winkelruimte de meest uiteenlopende spulletjes die eigenlijk in geen enkele kinderkamer mogen ontbreken. Leuke dingetjes om te knutselen, om mee te versie-ren, voor op school of voor op bed. Werkelijk van alles is er te vinden. De eige-naressen Mascha en Marielle, zelf de trotse moeders van elk drie jonge kinderen, weten je prima te helpen precies dat te kiezen wat het beste past bij wat je zoekt.

Engeltjes & Draken, Nieuwstraat 15, 2312 KA Leiden, T (071) 512 78 08 www.engeltjesendraken.nl

KooZzziiseenheerlijkenstoerelektrischverwarm-baar kussen. De vorm nodigt uit om er lekkertegenaantekruipen.Hetwarmtekussenverwarmtjebedjealvastvoor ineenkoudeslaapkamer, isweldadigwanneerjeeenbeetjeziekbentenbrengtkoude voetjes snel op temperatuur. Maar het isookgewooneenlekkerzachtslaapmaatjeeneensuper cadeau! Prijs: € 89,95.De hoezen zijn in13 verschillende kleuren verkrijgbaar en kosten€ 18,95.Voorverkoopadressenenmeerinforma-tiekijkjeopwww.koozzzi.nl

KooZzzi warmtekussen: zachtjes wegdromen

Onbeperktgenietenvoorjongenoud.MetdekinderenishetelkezaterdagenzondageindeloosgenietenvanhetHolidayInnFamiliebuffet.Vergeetnietdezwembroekenmeetenemenwantookzwemmenisnatuurlijkbijdeprijsinbegrepen! Geen waterrat? In deJungleclubisgenoegvertier,vanbal-lenbak tot Playstation. Op het zeeruitgebreidebuffetontbrekendefavo-

riete gerechten van de kinderennatuurlijkniet.Zelfjeijsjeversierenenonbeperkt Jungle drank, wat wil jenogmeer?

HolidayInnHaagseSchouwweg102332KGLeidenT(0800)0200810www.holidayinn.com

Holiday inn Familiebuffet

52

BijKidsPlacemoetjezijnvoorstoerebetaalbarekinderkleding,zoalsoaProtest,VinginoenOut-fitters Nation. De lieve accenten voor meisjesvindjeteruginNo-NoenMuyMalo,enapartedetailsbijjongensinSevenOneSevenenMoltoBuffo.Gekniptwordteropwoensdagenzater-dag voor 10 euro, zonder afspraak. Komendewinter worden de nieuwe merken Molto-Buffovoorjongens,PépéJeansenTumble‘nDryvoor

jongens en meisjes geïntroduceerd. Ook voorschoenen van oa Converse/All Stars, VinginoShoes en Clic! kan je prima terecht bij KidsPlace.Ookzijnerplannenomdeserviceuittebreidenmeteenwebwinkelenbinnenkort:Let’sHyve!!!!

KidsPlace,VijfMeiplein43,T(071)5766221,www.kidsplaceleiden.nl

Kids place in één keer klaar

Leuk voor je leventjeKoel is de nieuwe rage voor de komendewinter.Basicenkwaliteitishetsleutelwoord.WantbijKoelwordenalleenmaarhoogwaar-dige leersoorten gebruikt. Maar ondanks datKoelvoorbasicstaat,isereenuitgebreidekeusinmodellenenkleuren.Endat voor zowel jongensalsmeisjesvanmaat24t/m39.OokverderuitgebreidisdecollectievanTwinsenTrackstyle.TwinsvoordemeidenenTrackstyle voorde jongens. Tochwel één vandebestekinderschoenenmerkendieertekrijgenzijn.Zijmakenvoorelkevoeteenschoen,smalofbreed,hogeoflagewreef.Keusteover.NaastKoelenTwinsenTrackstylenog:Birkenstock,BoBell,Brakkies(Braqeez), Crocs, Gattino, Oxxy, Petit Shoes, Petasil, Richter, Superfit,Teva,Vingino.Zehebbenooknogeenfijnespaarkaart!

OerlemansKinderschoenenHogeWoerd312311HELeidenT(071)5144568info@oerlemanskinderschoenen.nlwww.oerlemanskinderschoenen.nl

Fashion4KidzSchoolstraat1232311BGVoorschotenT(071)[email protected]

Koel

Hetnieuweschooljaarisdaar.Dekidsmoetensomsmet tegenzinnaardelessen en niet alle vakken vinden zeleuk.LieverluisterenzenaarhunIpodmet favoriete muziek. Maar wat isleuker dan zelf muziek te kunnenmaken?Voorkinderenookeenidealemanieromteontstressenmetleeftijdgenootjesnadedruktevaneenschooldag.Doorhetbespelenvaneenmuziekinstrumentleerjeomjebeterteconcentreren.Ookleerjetijdenshetsamenmuziekmakenopanderenteletten.Jewordthierdoorsocialerenleertanticiperen.Jewordtslimmer.BeginnersengevorderdenkunnenbijmuziekschoolOttoWolthuisterechtvoorgitaar(ookelektrisch-enbas),keyboard,piano,kin-derkoortjes. Voor Algemene Muzikale Vorming (vanaf 6 jaar)gebruikenwe de cimbaal. Hiermee leren ze spelenderwijs ruim160kinderliedjesspelen.

MuziekschoolWolthuisHyacinthstraat13A,2252VDVoorschotenT(071)5615827,www.wolthuis.nl

Muziekles ontspant en maakt slimmer

Ishetgeenplaatje?DezeprachtigemeisjesjasvantopmerkMcGregoristekoopbijDeKornuitjesinOegstgeest.Prijs:€ 199,95

DeKornuitjes,deKempenaerstraat23,2341GGOegstgeestT(071)5175150,www.dekornuitjes.nl

Dames in de dop

53

LEuK VOOr JE LEVEn

In Voorschoten kent iedereen wel de gezellige GieterfonteinvantuinwinkelDeGieters,onderdeelvandewelbekendehan-delskwekerijP.deGroot&Zn.AanrijdendvanafdeVeursewegstraaltjedevrolijkesfeervandewinkelaltegemoet.Eriseenfleurigebuitentuinengeurigebinnentuin,meteenmengelingvanversebloemenensierlijketuin- en kamerplanten uit de eigen aangrenzende kwekerij.Eenmaalbinnenwordjeaangenaamverrastdoordesfeerafde-lingmet gezelligemeubeltjes, gadgets en trendy accessoiresvoorbinnenenbuiten.Hiervindjeallesominhetnajaarnoglekkerlangvanjetuintegenieten,zoalsdezekleurigeheide-

plantjes. Kom snel langs. Detuinwinkelisnogopentotenmeteindnovember.Inmaartis dan alles weer klaar vooreenuitbundigvoorjaar.

DeGieters,Veurseweg265,2251ACVoorschoten,T(071)5612663www.tuinwinkeldegieters.nl

Fleurige

herfst bij De gieters

WONENiS BELEVEn!Hetbelevenvaneeneigensfeerdieuzelfbepaalt.Wieopzoekisnaareennieuwebank,vloerbedekkingofbedwil inspiratieopdoen en een ruime keuze hebben. Loop de vernieuwdeshowroombinnenbijZirkzee,wantdaarkrijgjedirect3.750m2inspiratievoorhetcreërenvanjepersoonlijkesfeer.Ruim 3.750 m2 showroom met diverse stijlen overzichtelijkopgesteld. “Wewillenonzeklantendenieuwste trends latenzien.Danmoetjedatzelfweluitstralen.Vandaardatweonzeeigenhuisstijlenshowroomeensgrondighebbenaangepakt”,aldusWillem-JanZirkzee.“Lekkereenfrissewinddooralles!Ditzalonzeklantenookvastinspirerenomerthuiseensflinkdebezemdoortehalen.”

ZirkzeeWonen&Slapen,Lammenschansweg138Leiden,T(071)5323848

VlaamsontwerperPatrickHoetbeslooteenaantaljaargeleden,enkelvoorzijneigenoptiekwinkelsinBelgië,eennieuwelijnbrilmonturenuittebrengenonderdenaam‘Hoet’.DedochtervanPatrick,Bieke,ontwerpteveneensenbedacht‘Cabrio’,eeneigeninterpretatievandetraditionelezonneklep.Strak,gestroomlijndenaaibaar.Detoplesspet isgemaaktuitkunststof,gelami-neerdmetalcantara.Eengetintelens,aandepetbevestigd,zorgtvoorextrabeschermingvandeogentegenzon,windenvliegen!Drieelementendieonsweleenspartenspelenbijeenritjeindecabrioletofopdefiets,oftijdenseenspelletjegolf.

GraafstalOptiek,Langstraat129-131,2242KLWassenaar,T(070)5113456www.graafstal.nl

HOET; strak en aaibaar

De vakanties zijn weer voorbij. Iedereen is weer aan de slag. De tijd waar we weer zuchtend de auto in stappen om in de file naar het werk te gaan. Ben jij de files ook zo zat? Kijk dan eens naar de banenmogelijkheden om de hoek. Op de website www.werkdichterbijhuis.nl kun je je gratis aanmelden en dan krijg je direct inzicht in de vacatures bij jou in de buurt. De kortste weg naar een filevrije baan.

Filevrij de herfst in

54

LEuK VOOr JE LEVEnJassenzijnessentieelvoorjelookendaaromhebje er nooit genoeg. Deze eyecather van Daitehangt bij Vriendinnen op de LeidseHogewoerd.Dieenigewinkelhangtvolmetditsoortcollectorsitems.OokvanmerkenalsCreaConceptenSavetheQueen.Modevoorladiesmetlef.

Vriendinnen,HogeWoerd21Leiden,T(071)5124105

Lekker droog de stad in met de echte Leidse paraplu! Heb je ’m nog niet? Mooie aan-leiding voor een bezoekje aan het nieuwe Visitor Centre op het stationsplein. Voor € 14,95 shop je stylish!

De ideale herfstjas

hangt bij VriendinnenHOET; strak en aaibaar

Dé tip van Globe Reisburo Cebuto: een winter-vakantie in Fins Lapland. Een sprookjesach-tige, met sneeuw bedekte omgeving met bossen, bevroren meren en heuvels. De winter in Fins Lapland is sneeuwzeker en biedt

onbegrensde mogelijkheden voor een afwisselende en unieke wintervakantie met bijzondere ervaringen. Naast skiën en langlaufen kun je er echt Lapse activiteiten als een Noorder-lichtsafari, ijsvissen en een rendiersafari ondernemen. Hier heeft de natuur nog alle ruimte! Glij door dit sprookjesland op een husky slede of wordt voortgetrokken door rendieren. Een pure belevenis…

Globe Reisburo Cebuto, Doezastraat 30, 2311 HB Leiden, T (071) 513 39 41, [email protected]/doezastraat

Bijzondere kettingen bij

Sparkly Beagle.comOntwerpster Caroline Hondius uit Voorschoten maakt unieke sieraden. Ze werkt met materialen als parels, edelmetalen en (half-)edelstenen als toermalijn, lapis lazuli en labradoriet.De designs lopen uiteen van kleurrijk en promi-nent tot chic en ingetogen. Alle ontwerpen zijn mooi gefotografeerd, dus je kunt online in alle rust precies het juiste sieraad kiezen. Het is zelfs mogelijk een ontwerp helemaal naar je eigen wensen te laten maken.Dus voor een origineel cadeau, iets moois voor een speciale gelegenheid of een passende ketting bij je favoriete outfit, kijk je op www.sparklybeagle.com of bel: T (085) 878 28 21

WINTERWONDERLANDinFinsLapland

Parrrrrraplu

55

Eengoedbedkopenisnieteenvoudig.Sindsdeaanschafvanjelaatstebediserveelveranderdqualigging,techniekenmaterialen.Vooreengoeiekeus,hebjeechteenvakmannodig.Zo’nvakmanisBothe,nietvoornietsdeexclusieveSlaapvoorlichtervoorHaaglandenendeBollenstreek.NieuwbijBotheishetvorigjaargelanceerde,revolutionaireNederlandsemerkvandeursen®.Zo’n80%vandemensenheeftvroegoflaattemakenmetrugklachten.Hetantwoordopveelrugklachtenligtinbeweging,metnameinfietsenenlopen. De RCPM®-techniek in elk vandeursen-bed zorgtvoormicrodraaibewegingenvanhetbekkenomrugklach-tentevoorkomen,teverminderenofzelfsteverhelpen.

BotheBeddenspeciaalzaakb.v.,LaanvanMeerdervoort62,2517ANDenHaag,

T(070)3453900,www.bothe.nl

Op je gemak bij CEO Women Wiehetpandbetreedtkrijgtdirecteenprettigeindrukvanderuimtelijke,overzichtelijkeenluxueuzeuitstralingvanCEOWomen.DeexclusievecollectiekenmerktzichvoornamelijkdoortopmerkenalsMoschino,JBrand,Cambio,Ambiente,GerardDarel,StillsenNiceConnection.Voordeelegantevrouwmetsmaakenlef.Gelegenheidskleding,casualcom-binatiesenavondkledingmetnetevendatenebijzonderedetail.CEOheeftookprachtigetassen,shawls,hoedenenceintuurs.Ennatuurlijkeenseriefraaiebijouxvoordefinishingtouch.Vooriedereenstaateenheerlijkkopjekoffieklaar.Geengehaast.Engratisparkeerplaatsenvoordedeur.Welzomakkelijk.CEOWomen,VanHogendorpstraat16c,2242KZWassenaarT(070)5111110

rugklachten de baas terwijl je slaapt?

Een bijzondere naam voor een leuke nieuwe winkel waarinmode,degedektetafel,wonenencadeauszijnsamengebracht.Hiergeldthetmotto“Voorelkeleeftijd,smaakenbeurs”.Hetassortimentlijktoneindig.Prachtigehandgedecoreerdeserviezen,eenmixaanAziatischekleinmeubelenenwoonac-cessoires, brocante uit Frankrijk, trendy hebbedingen voormeisjesvanalleleeftijden,modieuzetweedehandsmerkkle-dingvoorkinderenendamesenhippemodeaccessoires.Teveelomoptenoemen.Echteenwinkelomeindeloosinrondtesnuffelenenwaarjealtijdwelietsvanjegadingvindt.Depot258,Schoolstraat258,2252CPVoorschoten,T(071)5622426,www.depot258.nl

Nieuw in Voorschoten:

Depot 258

Schuin tegenover de dorpskerk in Voorschoten is de gezellige pas ver-nieuwde Pepijn woon & kadoshop gevestigd. Tafeltjes, dienbladen en theedozen van Riverdale. En Boe-da’s, fotolijstjes, schemerlampjes, kaarsen, kaarsenstandaards: echt te veel om op te noemen. Naast de gezellige cadeauartikelen en woonaccessoires vind je er ook een ruim assortiment bijoux, van merken als Amora en Kamelion. Verder horloges van het merk OOZOO en leuke tassen. Ook voor kinderen is er veel keus in sieraden. Hello Kitty, Roosje & Truffelen en Top Model zijn merken waar kids dol op zijn. Kom gezellig eens kijken bij Jannie en Harriet.

Pepijn woon & kadoshop, Schoolstraat 146, 2251 BK Voorschoten, T (071) 561 38 91

PEPIJN woon & kadoshop

LEuK VOOr JE LEVEn

56

PEPIJN woon & kadoshop

BORG & DAPHNES I E R A D E N

Nieuwe Rijn 3 Leiden T 071 566 10 30 [email protected] www.borgendaphne.nl

F oto g r a F i e W o u t e r k e u r i S

vak

Weten zíj veel, of wéten ze veel? het zijn mensen die we kennen, of juist niet. Mensen met hun eigen netwerken en leefwereld. Mensen die hard werken of minder hard werken, maar in ieder geval van hun eigen vak veel weten en ergens voor gaan. Ze werken met hun handen, met hun hoofd of beiden. Waar ligt hun bezieling nog meer? We brengen ze in beeld en willen dingen weten van ze.

een rubriek over gewone bijzondere mensen uit onze regio.

het

59

eigen baasEen belangrijke groep. Zij zorgen voor nieuwe banen en herstel van de economie. Werken voor eigen geld en risico maakt ze veel bewuster van zaken dan zich ondernemers noemende grootverdieners bij multinatio-nals. Die kunnen risicoloos met geld en mensen ‘gokken’. Na een inter-nationale carrière als Marketing en Salesmanager ben ik zelf ook onder-nemer geweest van enkele bedrijven. Een goede leerschool voor de politiek.

nederlandNederland is bekend als het land wat zelf gemaakt is. Nu moet Nederland wat mij betreft opnieuw ingericht worden. Vernielingen en asociaal gedrag moeten strenger aangepakt. Onrecht steviger bestreden. De bemoeizucht van de overheid moet drastisch terug. Nederland moet weer een feest worden om in te leven, te werken en te recreëren. De wegen moeten zo breed dat ze goed doorstromen en in 2020 rijden daarop alleen maar elektrische auto’s. Bus en trein rijden op tijd en zijn betaalbaar. Al met al, Nederland Opnieuw Gemaakt.

talentenTalenten hebben we allemaal. Mooi is: uit jezelf te halen wat er in zit. Maar dan moet je wel de kansen krijgen. Dat is niet zo in Nederland. Toen ik op de lagere school zat had ik een boezemvriend. Hij kwam uit een keurig gezin waar men echter geen kans zag hem met school te helpen. Toen wij 12 jaar waren kwam het zwaard van Damocles: Ik mocht naar het VWO, hij naar de Mavo (nu VMBO) omdat hij niet de kans kreeg zijn talenten te ontwikkelen waar hij wat meer tijd en begeleiding voor nodig had. Dat betekende dat hij niet uit het leven kan halen wat er inzit. Dat frustreerde mij toen en nu nog. Dat moet anders en daarom ben ik poli-tiek actief. Om met name iedereen echt een kans te geven iets van zijn of haar leven te maken.

ontwikkelingenSoms zijn tegenslagen nodig om te ontwikkelen. De huidige crisis is nodig om te reflecteren op onze samenleving. Als wij vinden dat armoede bete-kent dat je geen tv hebt en dat iemand in de bijstand nog best kan sparen, dan moeten wij naar onszelf kijken. Want er bestaat nog echte armoede en met een bijstandsuitkering van ca. 900 euro hou je echt niet veel over. Reflectie is nodig.

recht en VredeU en ik denken te veel aan ‘rechten’ en te weinig aan samenleven. De Overheid moet alles regelen vindt men. We kunnen dat zelf niet meer. Onze buren aanspreken als ze te hard rijden in de straat of als hun hond weer eens voor de deur poept en het wordt niet opgeruimd. Of wanneer de radio van de overbuurjongen veel te hard staat. Hoe moeilijk is dat nu? U vraagt toch ook een kopje suiker aan die nieuwe buurvrouw?

inkt & papierZodra ik inkt en papier ruik voel ik me thuis. De grafische industrie was mijn eerste werkervaring. Een mooie en creatieve industrie, waar je ziet wat je maakt. Maar ook beseft dat iedereen het gebruikt om zijn denk-beelden te verspreiden. Goed of kwaad, alles kan gedrukt worden: de Bijbel, de Grondwet, het Rode Boekje, belevenissen van Pipo de Clown, etc. Alles is te vinden op papier.

BezinningIk ben er van overtuigd dat dit leven niet eindigt na de dood, maar ook dat wij niet alleen zijn in dit heelal. Onze denkvermogens zijn te klein om alles te bevatten. Bijna alle religies zijn gebaseerd op vergelijkbare normen en waarden. Dat moeten we meer beseffen en verdraagzamer zijn, dan word de wereld een stuk mooier en vreedzamer.

naam: Bert HomanLeeftijd: 51eerste baan: Verkoper rotatiedrukpersenBeroep: Wethouderwoon- en werkplaats: VoorhoutBurgerlijke staat: Relatiegrootste overtuiging: Liberalismetip voor de mensheid: Besef dat je zelf ook jong bent geweest en wees verdraagzaam

B60

S mediaHet komt Nederland ten goede als de Nederlandse Media en de Publieke Omroepen er voor kiezen om ook de positieve kanten van het leven, de economie en het bedrijfsleven aandacht te geven. Een deel van de huidige problemen is versterkt door de self fulfilling prophecy vanuit de media. Daarnaast wordt het ook tijd dat de (politieke) ideologie verdwijnt uit het publieke omroepbestel. Programma’s als Nova en Binnenhof lijken bijna op een versie van zendtijd voor politieke partijen en dan met name de linkse partijen.

talentenIeder mens heeft talenten. Je doet jezelf tekort als je deze niet ontwikkelt en als maatschappij/bedrijf doe je je burgers/medewerkers tekort als je ze niet helpt om talenten te ontwikkelen. In dat opzicht zijn we in Nederland op een hellend vlak beland. Het (vak)onderwijs dient echt opgepakt te worden. En als we mensen die met prestaties boven het maaiveld uit-komen eens wat minder omlaag halen of nivelleren scheelt dat ook al een hoop.

20197 jaar na 2012. Het jaar 2012 wordt in alle opzichten een bijzonder jaar. Volgens diverse beschavingen en voorspellers bevinden we ons in een transitieperiode en is 2012 het keerpunt. Daarnaast viert Grand Hotel Huis ter Duin in 2012 het 125 jarig bestaan. Ik ben dus erg benieuwd hoe we er over tien jaar voor staan.

strandVoor iemand die eigenlijk meer heeft met heuvels en bergen is het wonen en werken aan ‘Hollands Finest Beach’ erg bijzonder. Elk seizoen heeft zijn eigen charme en het gegeven dat we in Noordwijk binnenkort het hele jaar ook kunnen genieten van een hapje en drankje op het strand maakt het nog specialer.

recht en Vrede Een thema wat me steeds meer bezighoudt. Welke wereld laten we na aan onze kinderen? Met de globalisering en bevolkingsgroei zullen we op korte termijn toch echt oplossingen moeten bieden op het gebied van energie en voedsel. Als we niet meer aandacht geven aan deze onderwer-pen zal het moeilijk worden om vrede te bewaren en daadwerkelijk recht te spreken. Ook voor Nederland geldt dat recht en vrede wel wat meer aandacht mogen krijgen. De verantwoordelijkheid ligt daarbij natuurlijk wel in eerste lijn bij jezelf.

inspiratieHet mooiste is om mensen te inspireren en daarmee iets te realiseren wat je vooraf niet voor mogelijk hield. Dat hoeft dus niet per definitie iets groots en ver weg te zijn als de overwinning van Barack Obama, maar is voor mij ook het kampioenschap van het hockeyteam van onze dochters. Zelf vind ik het belangrijk om mensen om me heen te inspireren en werk ik er dagelijks (met wisselend succes overigens) aan om dit te realiseren. Ik geloof er sterk in dat door middel van het geven van positieve energie bepaalde zaken uiteindelijk ook een positieve en juiste wending nemen.

BezinningAls mensen wat meer ruimte zouden nemen voor bezinning, zou Neder-land en de wereld er toch wel een stuk beter uitzien. Ik vind het mooi om te zien dat er toch meer ruimte komt voor wat meer spiritualiteit. Het leven is mijn inziens niet de keuze tussen goed of fout te doen, maar vooral het juiste te doen.

naam: Stephan J.A.B. StokkermansLeeftijd: 41eerste baan: Afwasser/Glazenophaler in een kroeg in TilburgBeroep: Commercial Director Grand Hotel Huis ter Duinwoon- en werkplaats: NoordwijkBurgerlijke staat: Getrouwd en 3 dochtersgrootste overtuiging: Toeval bestaat niettip voor de mensheid: Wees positief en neem je eigen verantwoordelijkheid

63

Vrije tijdVrije tijd is tijd die geen geld oplevert, maar wel energie. Voor mij is dat tijd die ik besteed aan flamenco dansen, bandoneon en piano spelen, lezen en hardlopen. Sinds ik in Leiden woon en werk heb ik door het hardlopen al mooie plekjes ontdekt.

eigen baasIk vind het erg leuk om eindverantwoordelijke te zijn, net als mensen die een eigen bedrijf hebben. Mijn vader had vroeger ook een eigen bedrijf. Ik hielp vaak mee in de vakanties. Hij heeft me geleerd hoe belangrijk een goed team is èn dat het belangrijk is dat medewerkers zich betrokken voelen bij het bedrijf. Ik wil de mensen die bij mij werken kennen en door de grootte van het Diaconessenhuis kan dat gelukkig ook.

ouder wordenIk heb veel ervaring opgedaan op veel verschillende werkplekken en heb veel gezien en geleerd. Dat is echt een verrijking. Ouder worden geeft wat

distantie en hierdoor kan ik een situatie beter inschatten en in perspectief plaatsen. Ik taxeer de ontwikkelingen daardoor beter en kan zodoende anderen verder op weg helpen.

talentenje moet gebruik maken van de talenten van de mensen. Dat gebeurt nog te weinig. Ik vind dat daar meer aandacht voor moet zijn. Aan de andere kant: mensen moeten zich ook láten inzetten op hun talenten. Dat zijn de pareltjes! Er is hier bijvoorbeeld een teamleider van een verpleegafdeling die in het kader van haar opleiding een project wil doen. Daar heeft ze zelf duidelijk ideeën over. Ik heb hier met haar over gesproken en haar ideeën passen helemaal in de visie van het Diaconessenhuis om een ziekenhuis te zijn waar medewerkers het gevoel hebben dat ze ertoe doen. Zij gaat er nu mee aan de slag en zal met name door de afdeling Personeel, Organisatie & Opleidingen geholpen worden. Iedereen wordt gestimuleerd en gemo-tiveerd om een bijdrage te leveren. Zo moet het in mijn ogen ook zijn.

communicatieBij alles wat je doet en bedenkt is communicatie belangrijk. Hier wordt te makkelijk over gedacht. Ook ik betrap me er wel eens op. Je moet zo open en eerlijk mogelijk zijn. Je kunt beter te veel dan te weinig commu-niceren. Daarnaast is het zo dat er heel veel gesproken, maar weinig ècht gezegd wordt.

ontwikkelingIk ben gestart als verpleegkundige, ben moeder geworden en heb mezelf met studie en werk opgewerkt tot bestuurder. Daar ben ik trots op en ik geniet daar ook van. Deze persoonlijke ontwikkeling draagt bij aan de manier waarop ik mijn rol als bestuurder invul.

inspiratieInspiratie haal ik uit mensen die net iets anders zijn en denken. Zij prik-kelen mij, waardoor ik alert blijf en niet alles als vanzelfsprekend aan-neem. Ik wil dat zelf ook uitstralen, door mensen te stimuleren dat te doen wat bij ze past en waar ze goed in zijn. Zo heb ik een muziektheater-productie laten ontwikkelen over wat je als patiënt en ook als medewer-

ker mee kan maken in een ziekenhuis of verpleeghuis. Niet te zwaar, maar wel reëel en met een flinke dosis humor. De medewerkers die de voorstelling hebben

bezocht kwamen uit de hele organisatie. Zowel artsen en verpleegkundigen als medewerkers van de schoonmaak. Iedereen was erg enthousiast. Het heeft hen geïnspireerd om kritisch naar zichzelf te kijken en hoe ze hun werk uitvoeren, vooral als het gaat om het omgaan met de ander. Dit is een manier die mij aanspreekt om contact te krijgen met je mensen en ze in beweging te krijgen

VrouwenVrouwen en het glazen plafond? Het is er nog steeds, maar vrouwen kunnen ook sterk genoeg zijn om hierdoor heen te komen. Mijn motto: je moet doen waar je goed in bent en er voor gaan. Je moet vast-houdend zijn, zaken gewoon goed regelen, risico’s durven nemen, niet altijd vinden dat het 100% goed moet zijn, het is vaak geven en nemen, anders kom je er niet!

waterIn Leiden en omgeving is veel water net als in Nijmegen waar ik vandaan kom. Veel grachten waaraan je heerlijk op een terras kunt genieten, zoals aan het Rapenburg of op de Nieuwe Rijn. En als je nog meer water wilt, dan zijn de zee en het strand dichtbij. Heerlijk om met een wijntje

bij ondergaande zon te mijmeren en bij te komen van de dagelijkse beslommeringen.

naam: Marja WeijersLeeftijd: 55 jaareerste baan: verpleegkundigeBeroep: Directeur patiëntenzorg in het Diaconessenhuis Leidenwoon- en werkplaats: LeidenBurgerlijke staat: gehuwd, 2 zonengrootste overtuiging: Blijf bij jezelf en doe de dingen die je hart je ingeefttip voor de mensheid: Hou de humor erin

64

Vrije tijdMet mijn baan ben ik ook ’s avonds regelmatig weg. Toch probeer ik zoveel mogelijk tijd vrij te maken voor hobby’s en gezin. De zaterdag is eigenlijk heilig en ik heb er een hardgrondige hekel aan om op dat punt een concessie te doen. De ideale zaterdag start vroeg ter - wijl vrouw, kind en poezen nog in diepe rust liggen. Al door de stad fietsend zorg ik ervoor dat er broodjes, fruit, kaas, groenten en vis in huis komen. Dan naar de atletiekbaan en joggen door de Leidse Hout, koffiedrinken, douchen, lunchen en in de middag met mijn zoon naar ASC. In het begin van de avond ga ik koken, terwijl ik in de keuken met mijn vrouw een glas wijn drink en de zaken van alle-dag doorneem. Al sinds mijn studie koop ik onevenwichtig veel muziek. Helaas houd ik niet van downloaden. Bij het beluisteren moet er een hoesje bij (al moet ik die af en toe met een vergrootglas ontcijferen) om mij iets over de muziek te vertellen. In de vakantie lonken stapels boeken. Ik neem over het algemeen graag mijn foto-camera als metgezel mee.

ouder wordenMet ouder worden heb ik eigen-lijk weinig problemen. Natuur-lijk zie ik dat het lichaam zich aan de leeftijd aanpast, dat de haardos op sommige plekken wat dunner wordt en uiteraard heb ook ik mijn ijdele kanten, maar ik val niet van ellende achterover als ik een nieuwe rimpel ontdek. Het hoort bij het mens zijn en elke leeftijd heeft zijn bekoorlijkheden. Ik zal ook zeker nooit behoren tot het legioen dat gebruik maakt van haarverf of botox om het uiterlijk wat op te poetsen. Wel vind ik het lastig dat ik wat sneller last heb van blessures bij het sporten en dat ik wat eerder de gren-zen van mijn lichaam tegenkom.

talentenTalenten moet je koesteren. Zo heb ik dat bij de universiteit geleerd. Dat geld voor studenten, wetenschappers en ook voor medewerkers. Ze zeggen dat ik een coachende stijl heb van leidinggeven. Ik probeer eenieder aan te spreken op zijn of haar eigen kwaliteiten en we gaan samen aan het werk om die verder te ontwikkelen. Er is een aantal oudmedewerkers dat bij mij terug blijft komen met de vraag om ze af en toe een spiegel voor te houden.

strandLeiden aan Zee. De ultieme vorm van verpozing. Het is niets, maar tege-lijkertijd biedt het strand alles. Ik ga graag en vaak naar het strand om te

gaan liggen of te wandelen. Het maakt eigenlijk weinig uit of het nu zonnig is of dat een straffe wind voor hoge schuimkoppen zorgt. Wij zoeken daarbij meer naar de rustige vormen van strandcultuur, dus je zult mij niet zo snel aantreffen in een discostrandtent in Scheveningen of in een louncheplek in Bloemendaal. Leiden is een aantrekkelijke stad om in te wonen, te werken en om naar toe te gaan. Dat komt door de mooie historische binnenstad, de zaken die de stad inhoudelijk te bieden heeft maar ook het Groene Hart en de directe nabijheid van de kust zijn natuurlijk gewel-dige pluspunten.

uiterlijkHoewel ik best wel vaak andere ‘kleuren’ draag, kennen de meeste mensen mij als ‘die man in het zwart’. Van nature ben ik geen liefhebber van het dragen van een ‘das’.

De actie van Claus om zijn stropdas demonstratief af te doen was me dan ook uit het hart gegrepen. Ik heb wel iets

met schoenen en ik koop al jarenlang hetzelfde Spaanse merk. Sinds kort is dat merk gelukkig ook in Leiden verkrijgbaar,

maar ik herinner mij nog dat ik stapels dozen gevuld met deze schoenen mee naar huis heb gesjouwd vanuit het buitenland. Mij

zul je niet zo vaak met een baard van 3 dagen aantreffen. Dat geprik vind ik niet prettig.

inkt en papierIk schrijf al heel lang met dezelfde vulpen als waarmee mijn vader vroeger schreef. Die vulpen heb ik als kado van mijn vrouw gekregen. Bij voor-keur schrijf ik met zwarte inkt. Schrijven met een vulpen dwingt je om de woorden zorgvuldig te kiezen. Met een vulpen schrijf je natuurlijk niet echt snel.en omdat ik doorhalingen probeer te vermijden, moet elke letter er eigenlijk direct ‘staan’. Vaak heb ik een zwart ongelinieerd boekje bij me, waarin ik aantekeningen maak. In mijn boekenkast staat nu een behoorlijke rij van die boekjes. Soms blader ik een aantal van die boekjes door om te zien waar ik een tijd geleden mee bezig was.

VakantieVanwege een schoolgaand kind zit ik nu vast aan de vastgestelde regio-nale vakantieperiodes. Het blijft voor mij wennen. Met enige weemoed bekijk ik met enige regelmaat de fotoreportages van de reizen die ik buiten het seizoen samen met mijn vrouw al trekkend door landen als Portugal en Italie maakte. Een ding is niet veranderd: ik hou niet van een tent. We verblijven in een huisje of in een hotel met een goed bed en een normale douche en toilet.

naam: John KroesLeeftijd: 54 jaareerste baan: leraar maatschappijleer op een LTS in EindhovenBeroep: directeur Leiden Marketing, directeur Visitor Centre Leiden en directeur bij de Universiteit Leidenwoon- en werkplaats: Leiden Burgerlijke staat: woon samen met vriendin en zoon van 10 jaartip voor de mensheid: kom naar Leiden!

67

nederlandIk hou van Nederland en ben trots op het familiebedrijf Ruiten Foodpack. We maken producten die typisch Nederlands zijn zoals augurken en zilveruitjes, maar daarnaast produceren we nog veel meer dan dat. Je kan dan denken aan sauzen, marinades, tapenades, olijven, siropen etc. Onze voorouders hebben ons het vak geleerd en zo hopen we het nog lang te kunnen doen.

Vrije tijdLekker loungen , rommelen om het huis. Mijn vrije tijd besteed ik graag aan mijn hobby’s. Paardrijden op het strand, skiën, rijden met m’n Porsche en op de motor. Dat ronkende geluid vind ik prachtig. Op de motor kun je de telefoon niet opnemen. Je voelt je vrij en je hebt last van niemand.

Niet van te voren uitstippelen waar je naartoe gaat, maar gewoon op de bonnefooi. Je komt dan op de leukste plekken en ontmoet interes-sante mensen.

inspiratieIk kan op de markt lopen en producten zien die ik interessant vind, wil verbeteren of leuker en lekker-der maken. Het zien, proeven en ervaren van nieuwe dingen, dat inspireert mij. Mijn handen jeuken dan om er iets mee te doen. Bijvoorbeeld iets te maken wat mooier op de plank in de supermarkt staat. Een-voudig door een ander model pot of een betere ver-pakking. Alles is mogelijk, ‘kan niet’ bestaat niet.

2009Sinds 1879. We zijn dit jaar al 130 jaar een familie-bedrijf. Ik ben de 4e generatie, maar de volgende staat al klaar om het roer over te nemen. Mijn kinde-ren werken nu al in hun vrije tijd in het bedrijf en zien de toekomst rooskleurig in. Ook in crisistijd hebben de mensen behoefte aan voedsel en delicatessen.

ontwikkelingJe bent nooit te oud om te leren. We kijken binnen het bedrijf wat we kunnen verbeteren. Denk daarbij aan machines, milieu en efficiëntie. Dit is heel belang-rijk want we willen blijven concurreren met andere bedrijven/landen. Wij denken ook met de klant mee bij het ontwikkelen van nieuwe productlijnen, daar-door blijven ze terug komen.

VakantieAls de hele wereld op vakantie is zijn wij lekker thuis. Wij zijn zomers nog nooit op vakantie geweest. Wij werken dan dubbel zo hard, de oogst komt in deze periode van het land en dat moet de pot in, dus voor ons is dat geen rustige periode. Ik heb ook geen zin

om 25 uur in een auto te zitten en files te rijden. Ik ga wel daarna.

waterIk hou van het water. ik ben namelijk

op het water geboren, mijn ouders woonden vroeger in een woonark. Prachtig om over de Braassem en de Kaag te varen of door Leiden. Alles ziet er dan zo anders uit. Ook kijken wij in het bedrijf kritisch naar het waterverbruik. We vangen regenwater op in een tank van een half miljoen liter. Dit gebruiken we dan als koel-water. We verbruiken veel minder water dan in het oude pand. Op deze locatie zitten we nu 3 jaar en alles gaat heel efficiënt.

naam: Hans van RuitenLeeftijd: 50eerste baan: Ruiten Foodpack (toen nog Van Ruiten conserven) nog nooit ergens anders gewerkt Beroep: Producent van tafelzuren en delicatessen woon- en werkplaats: RoelofarendsveenBurgerlijke staat: Getrouwd met Lia, twee kinderen, een zoon en dochtertip voor de mensheid: Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd

68

wW I N T E R 0 8 / 0 9

www.carelvandermeer.nl • Oegstgeest • Voorschoten • Lisse • Heemstede

Goed om te horen

Fabergé Dining & DreamingFabergé kennen we ook wel als Monte La Rue, de man van die lekkere lome loungeplaatjes. François Fabergé is een nieuw alter ego en ook daar kan hij perfect mee uit de voeten. Heerlijke down-tempo muziek met zwoele en exotische jaren ‘60 en ‘70 tonen. Soms lijkt het alsof Miles Davis even meedoet of de Franse popgroep Air voorbijkomt. Zomerse klanken, perfect voor in de hangmat, op het strand of gewoon in de tuin of op het balkon. Fabergé heeft in elk geval de perfecte soundtrack verzonnen voor het diner of gewoon om bij te dromen. Dining & Dreaming is de ideale soundtrack voor een lange nazomer, dat is wel duidelijk!

Tinariwen Imidiwan: companionsHet vierde album van de uit Mali afkomstige groep Tinariwen. Tinariwen speelt muziek in de Tishoumaren-stijl, letterlijk ‘muziek van de werkloze’, die de moeilijke, ontheemde levens-situatie van de Tuaregs tot uiting brengt. De muziek laat zich het best omschrijven als rauwe Sahara blues. In 2001 braken ze door naar aan-leiding van hun optreden tijdens het ‘Festival In The Desert’ in Mali. Carlos Santana, Bono van U2, Thom Yorke van Radiohead, Robert Plant en vele andere muzikanten noemden zich al fans. De plaat ‘Imidiwan’ zoekt zielsverwant-schap met de voorouders, met de geëmigreer-den, met iedereen die deze muziek aanvoelt. In ‘Tenhert’ hoor je tegelijk een bluesriff, het gezang van Malinese traditionele muziek en ruige gitaarsolo’s. De cd is tijdelijk leverbaar als speciale versie met een bonus-dvd.

Geoffrey Gurrumul Yunupingu - GurrumulHij heeft de onuitspreekbare naam Geoffrey Gurrumul Yunupingu en komt uit de regio Arnhemland, in het noorden van het Northern Territory van Australië. Hij is blind, maakt deel uit van de Gumatj-stam en was ooit lid van de groep Yothu Yindi, in de rest van de wereld bekend door het hitje ‘Treaty’. Zijn album kwam in 2008 al in Australië uit en daar heeft hij inmiddels de platina status. Ook het westen lijkt de muziek van Yunupingu steeds meer te ont-dekken. Vorig jaar stond hij op het podium bij Festival Mundial en inmiddels heeft Radio 2 de zanger ook ontdekt. Wij zijn in elk geval over-tuigd dat Geoffrey een bijzondere luistertip is.

Vivaldi & Rebel 4 Elements & 4 SeasonsOp deze DVD wordt de ‘Vier jaargetijden’ op een verrassend moderne manier uitgevoerd door de Berlijnse Akademie fur Alte Musik en Midori Seiler als viool soliste. In ‘Les Eléments’ verbeeldt de danser Juan Kruz Diaz de Garaio Esnaola, schepping, ontstaan en vergaan. In de ‘Vier jaar-getijden’ zijn de musici zelf bij de choreografie betrokken. Ze zijn niet statisch in een hoekje gedrukt, maar doen ze mee met de choreografie. Ze dansen niet echt, maar bewegen wel mee met de dansers. En de soliste Midori heeft een actieve mimische rol en speelt rustig door terwijl ze met strijkstokken als een stier in de arena word neer-gehaald. Liggend op de grond met 5 of 6 strijk-stokken tussen haar kleren geklemd speelt ze rustig door alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. De Franse suite ‘Les Eléments’ van Jean-Fery Rebel en ‘Le Quattro Stagioni’ van Vivaldi versmelten met dans in deze voorstelling tot een volledig nieuw geheel.

Movie Millennium: mannen die vrouwen haten‘Mannen die vrouwen haten’ is de verfilming van het gelijknamige eerste deel uit de Mille-nium-trilogie van Stieg Larsson waar al meer dan 15 miljoen boeken van verkocht zijn. Het verhaal draait om journalist Mikael Blomkvist, gespeeld door Michael Nyqvist (‘Wallander’ en ‘As It Is In Heaven’) en tegenpool Lisbeth Salan-der. Millenium verwijst naar het blad van uitge-ver annex journalist Mikael Blomkvist. Hij is in afwachting van de voltrekking van een gevange-nisstraf die hem opgelegd is wegens smaad. Hij krijgt het aanbod om tegen een fiks honorarium uit te zoeken wat er 40 jaar geleden is gebeurd met het nichtje Harriët van de steenrijke zaken-man Henrik Vanger. Het onderzoek lijkt dood te lopen, totdat Blomkvist hulp krijgt van com-puter-hackster Lisbeth Salander. Hun onder-zoek brengt hen bij een zeer duister en smerig familiegeheim van de Vangers. Must see!

d o o r J e r o e n V a n h e u k e L o M V a n V e LV e t M u S i c t ( 0 7 1 ) 5 1 2 8 1 5 7 W W W . V e LV e t M u S i c . n L

Movie Babette’s feastDe schrijfster van het boek Out of Africa, Karen Blixen is ook de auteur van de roman ‘Babette’s Feast’. De film is jaren niet in Nederland ver-krijgbaar geweest en nu brengt Homescreen de film op DVD uit. De film gaat over Babette Her-sant, een Parijse vluchtelinge. Ze belandt in een klein dorp aan de kust van Jutland en werkt er als huishoudster bij de dochters van een streng protestantse pastoor. Na 14 jaar als huishoud-ster gewerkt te hebben wint Babette op een dag een aanzienlijke som geld in de loterij. Om de 100ste geboortedag van de pastoor te vieren willen de zussen een feest geven. Babette vraagt of zij het mag doen en ze besluit om het hele dorp op een enorm feestmaal te trakteren. De film heeft een oscar gewonnen en dat is niet voor niets. In het ‘eetfilm’ genre (‘Chocolat’, ‘La grande bouffe’ en ‘The cook, the wife, the thief & her lover’) is dit volgens velen een van de beste.

71

KunSTS PECiALSKunstSpecialsstaatonderredactievankunsthistoricaRenéeKorbee;galeriehoudervandeNoordwijkseGalerieMOOI.Ukuntuwinformatievoordezerubriekmailennaar:[email protected]:GalerieMOOI,ParallelBoulevard214c,2202HTNoordwijk,T(06)53418578.UitdeingekomenreactieswordtvoorelkLEVEN!-nummereenselectiegemaakt.

foto barend houtsmuller & textiele creatie Lia Luijendijk, réveiller, 60x80 cm, Fine art paper, pigment inkt

‘Verweven’fotokunst en textiele creaties in Galerie MOOI

Ex-Benetton-fotograaf in Boerhaave Museum

Oliviero Toscani’s naam werddefinitief gevestigd door zijnopvallende reclamecampagnesvoorhetkledingmerkBenettonindejaren’80en’90vandevorige

eeuwwaarbijhijondermeerzeercontroversi-ele portretfoto’s maakte van een stervendeaidspatient en van ter dood veroordeelden.Met de expositie ‘Razza Umana Italia’, heeftToscanieenbonteserieportrettengeschotenvandeinwonersvanItalië.Hijreisdedoorzijngeboorteland om de verschillen en overeen-komsten in de gezichten van de inwoners tedocumenteren.Hetresultaatiseenetnografi-sche atlas met prachtige portretten van degrotevariatieaanmensen.MuseumBoerhaaveLeiden, T (071) 521 42 24, expositie t/m22november2009www.museumboerhaave.nl

De foto’s van Barend Houtsmuller en de textiele creaties van Lia Luijendijk zijn voor deze tentoonstelling nauw op elkaar afgestemd en hebben een zichtbare relatie met elkaar. Houtsmuller vindt zijn onderwerpen door zich te focussen op de vrouwelijke, sensuele kant van het leven. De creaties van Luijendijk onderschrijven de vrouwelijke, verleidelijke en aaibare kant van de personages. De samenwerking bereikt een hoogtepunt bij het gezamenlijk creëren van de opnames in de stoffige, robuuste en verlaten ruimtes van het voormalige Defensieterrein in Woerden. Deze omge-ving nodigt uit tot het ‘creëren van polariteiten’. De ruw-heid en hardheid van het terrein, de wanden en metalen elementen staan in een prachtig contrast met de kwetsbare vrouwen en zachte stoffen in zwoel zwart en sereen wit.Galerie MOOI, Noordwijk, T (06) 53 418 578, expositie van 20 september tot en met 31 december 2009 www.galeriemooi.nl

Harold Schouten schildert landschappen met veelwater; eigenlijk ‘waterschappen’ zoals zeegezichten,stromendrivierwater,ofstilstaandwaterineenvijverofzwembad.Opzijnfascinerendepanoramischeolie-verfdoek‘Bricolageàlaplage’,tezieninhetKatwijksMuseum,gebruikthijenkelevanzijneigenwater-enlandschappenalsachtergrond;hetschilderijistegelijklandschapenstilleven.WeziendeNoordzeeenstranddoordedeurenenramenvaneenstrandhuisje.Aande‘wand’vanhethuisjehangendusookSchoutenseigenzeegezichten:eenverrassendekijkophetstil-levenvannu.MeerwerkvanHaroldSchouten:KatwijksMuseum,T(071)4072989,expositietotenmet11oktober2009www.katwijksmuseum.nl

WaterwerkendoorHaroldSchouten

oliviero toscani: reclamecampagne voor benetton

harold Schouten, bricolage à la plage, olieverf op doek, 90x130 cm, 2009, www.haroldschouten.nl

72

KunSTS PECiALS‘WhentheLadySings’InhetSassenheimsetheater‘tOnderdakkuntutweetotaalverschillendetoptalentenineenver-rassend samenhangende show zien. EmmelieZipsonzaleeneerbetoonbrengenaandeblackdiva’smettopsongsuitdejaren20en30vandevorigeeeuw.JoyWielkenszingteigen liedjesuithetBraziliaansgetinte ‘Negra’.Dezecombinatieresulteert in een wervelende avond waar beidezangeressen met hun eigen achtergrond voorgroteexpressieenkwaliteitzorgen.’tOnderdakSassenheim,vrijdag16oktober2009om20.15uur,T(0252)225874www.hetonderdak.nl

Het Plantsoentheater met Sheila Lever en Eva Smid speelt ‘Nuova Grande Victo-rine’ van Ger Beukenkamp: een wereldberoemde operazangeres geeft een master-class in Nederland (Leiden). Een leerlinge heeft het zeer zwaar te verduren. Waarom al die vernederingen, die bekentenissen, die eenzaamheid? Van 23 september tot en met 15 november alle woensdagen tot en met zondagen in de 17e eeuwse Regentenkamer van het Meermanshof, Oude Vest 159a, Leidenwww.plantsoentheater.nl

AnnemarieSmitshuysen is op veel terreinen vandebeeldendekunstactiefzoalstekenen,schilderen,beeldhouwen,footstoolsmakenenmeubelsstofferen.Haarpassie ligtvoornamelijkbijhet schilderen; vooral vrouwelijk naakt. Inmiddels schildertSmitshuysenookabstractinacrylverfmeteencombinatievan

rijstpapier en andere gemengde technieken. Colourful Happiness is eenkleurrijk voorbeeld hiervan. Ook verwerkt zij woorden en soms ook heleteksten inhaarwerk.Erkaneenafspraakophaaratelier inVoorschotenwordengemaakt:T(071)5615772.Meerwerkvandezekunstenaaristezienophaarwebsite:www.annemariesmitshuysen.nl.

nuova grande Victorine, foto: ellen hylkema, vormgeving: Sophie Lever

colourful happiness, acryverf & gemengde technieken op doek, 200x120 cm

AbstractenfiguratiefwerkvanVoorschotensekunstenaar

emm

elie Zipson

Emmelie Zipson & Joy Wielkens

Nuova Grande Victorinede menselijke stem als wapen!

73

“ Sneller weer aan de slag”

“Hallo, Verzuimbegeleider Ed Slobbe:

Als je personeel hebt, lijken ziek-meldingen een onontkoombaar verschijnsel. Bij een gewoon griepje of een blindedarmontsteking is het slechts een kwestie van tijd,

voordat de medewerker weer fris en monter aan de slag gaat. Voor beide partijen vervelend, maar te overzien. Als de klachten vager worden of langer duren is er vaak meer aan de hand dan op het eerste gezicht het geval lijkt. “Dan kun je natuurlijk wachten op het volgende rapportje van de bedrijfsarts”, knikt Ed Slobbe, “maar dan ben je zo weer zes weken verder. En dat is voor alle betrokkenen gewoon niet goed.”

Vinger aan de polsDe mensen van Verzuim Beheer & Arbo Rijn-land houden bijna letterlijk de vinger aan de pols. “Dit zijn kleinschalige organisaties. Veel

van onze klanten zitten hier in de regio, dus we kunnen snel in actie komen. Meteen in gesprek. En dan niet in een anoniem kantoor, maar in het eigen bedrijf. En dan gaan we ook echt even doorvragen. De gemiddelde leidinggevende heeft daar tegenwoordig gewoon geen tijd meer voor”, legt Slobbe uit in het markante bedrijfs-pand in Noordwijk Binnen. “Sluimerende con-flicten of een pijnlijke situatie in de privésfeer kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat mensen zich vaker ziekmelden, terwijl er dus heel iets anders aan de hand is. Dan zijn alle partijen erbij gebaat dat er snel een oplossing komt.” Een zieke werknemer kan een enorme kosten-post vormen. Werk blijft liggen of moet door dure vervangers gedaan worden, terwijl de loonkosten rustig doorlopen. “Ik werk het liefst met echte ondernemers”, aldus Slobbe. “Mensen die met hart en ziel hun bedrijf runnen, zijn

vaak wat minder goed in het begeleiden van zieke werknemers. En daar is niks mis mee. Die moeten dat gewoon aan ons overlaten.” Slobbe merkt dat het voor personeel ook lang niet altijd gemakkelijk is om ‘de baas’ deelgenoot te maken van persoonlijke problemen of om een arbeids-conflict samen op te lossen. “Daarom is onze onafhankelijke begeleiding zo effectief. Wij zorgen ervoor dat er duidelijkheid komt en dat ook de papierwinkel keurig op orde is. Mensen worden snel doorverwezen – eventueel naar onze eigen bedrijfsartsen – of we zorgen dat de wachttijd voor een ingreep verkort wordt. Personeel kan daardoor sneller weer aan het werk.” Het komt ook voor dat het beter is om de arbeidsrelatie te beëindigen of een werknemer naar een andere werkgever te begeleiden. “Ook in zo’n situatie is het beter om snel knopen door te hakken. Met een goede communicatie, hoeft een ontbindingsprocedure niet eindeloos te duren. Dan ben je allebei weer vrij om de toekomst in eigen hand te nemen.” Verzuim BeheerVan Limburg Stirumstraat 132201 JM NoordwijkT (071) 364 20 40www.verzuimbeheer.nl

rijnland bvVan Limburg Stirumstraat 132201 JM NoordwijkT (071) 364 20 41www.arborijnland.nl

hoe gaat het met je?”

het is een heel normale vraag. Vaak een beetje achteloos gesteld. toch kan zo’n vraag heel confronterend zijn. of je hebt als werkgever eigenlijk geen zin of tijd om naar het antwoord te luisteren. dan bel je Verzuim Beheer en vraag je naar ed.

75

Openingsexpositie t/m 15 november met werk van schilderes Ria Nieswaag en bronzen beelden van Leon Veerman, Rieke van der Stoep, Frans van

Straaten en Anke Birnie. Daarnaast glasobjecten van Nederlandse en Zweedse glaskunstenaars.

Galerie Cattani

José Kroone, Advies en KunstbemiddelingPlantsoen 25, 2311KG Leiden, tel. 06 46 46 62 22

www.cattani.nl

OpeningstijdenZaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur

en op afspraak.

O P E N I N G2 0 S E P T E M B E R , 1 4.00 U U R

Als nazaat van de eerste Kooreman (Cooreman) die zich nipt voor 1700 vanuit Amersfoort in Leiden vestigde, voel ik me een echter Leide-naar. Bovendien geboren en getogen in het deel van Leiden ‘waar de Rijnen samenstro-

men’, zoals Rens Heruer in Het Leids Volkslied schrijft. Het gebied waar zich eeuwen geleden de eerste landbouwers en veehouders vestigden. Als binnenstedeling wandel ik graag door de stad, het liefst zo vroeg mogelijk met een ontwakend zonnetje. Op zondagochtend is de wandeling een ware ver-ademing; geen lawaai van gemotoriseerd verkeer, alleen enkele veegwagentjes van de Dienst Milieu & Beheer van de Gemeente Leiden, vroeger gewoon ‘de Reinigingsdienst’. Al zonnekruiend in de aangename stilte gaan mijn gedachten nog weleens op de loop. Mijn wandeling begint bij Molen de Valk, een prachtige stellingmolen uit 1753. Daarvandaan loop ik richting Lammermarkt, voorheen de Korte Lange-gracht. Deze gracht werd in 1876 gedempt ten behoeve van de uitbreiding van de veemarkt. Sinds dat jaar werd er ‘markt van lammeren en klein vee’ gehouden. Enkele jaren later werd er op de kop van de Lammermarkt een schoolgebouw en een ijkkantoor gebouwd. Het schoolgebouw werd later gebruikt door de ‘Geneeskundige Dienst’. Klassikaal liepen we vanaf het Noordeinde, waar de ELS toen gevestigd was, naar deze locatie. Onderweg stoer pratend over de aange-kondigde marteling die we moesten ondergaan. Ik voel nog die dikke injectienaald in mijn bovenarm, ingebracht door een norse, autoritaire arts in een gesteven witte jas. Een ver-pleegster, eveneens in smetteloos wit met een heus verpleeg-stershoedje op, maakte de naalden schoon en voorzag de glazen spuiten van nieuw vaccin.Tijdens de veemarkten was er rond het veemarktterrein een enorme bedrijvigheid. Het vee werd uit de schepen in de Oude Singel naar de markt gedreven via de Marktsteeg en de Lange Scheistraat. Als ventje probeerde je in de vakantie een paar centen bij te verdienen door mee te helpen met het opja-

gen van de schapen naar de witte hekken onder het ronde afdak. Deze hekken konden door profielen in paaltjes in allerlei vormen worden geplaatst. Het gebeurde niet vaak dat je wat verdiende want de meeste boeren ‘beten een gulden in drieën’. In plaats van een paar dubbeltjes verdiend te hebben, kwam je vaak onder de smurrie thuis. Geen ijsje van Voort-man op de Hoogstraat, maar een boze moeder en vroeg naar bed was je loon. Vanuit de Lange Scheistraat via het bruggetje over de Oude Singel, en de Lange Lijsbethsteeg, voorheen Elisabethsteeg, kom ik in de Camp. Waarschijnlijk is deze wijk genoemd naar de Vrouwenkamp door het voorheen grote aantal non-nenkloosters. Mijn vader (1900) woonde in zijn jeugd op de hoek van de Oude Vest en de Hazewindsteeg. Zijn ouderlijk huis werd door studenten ‘het huis met het vriendelijk aange-zicht’ genoemd omdat de gevel voorover hing. Wellicht hadden zij nog niet van een waterslag gehoord. Van hem hoorde ik allerlei spannende verhalen uit de Camp. Vecht-partijen tussen dronken huzaren, slemppartijen en de aanwe-zigheid van hoeren. De bekendste was volgens hem ‘hoerige Sien’. Naar verluidt stond zij regelmatig in de deuropening in een wit jasschort. Ver voor die tijd woonden er Fransen (hugenoten) en Walen in deze wijk en werd daardoor de Franse Wijk genoemd. De Onze Lieve Vrouwenkerk werd na de reformatie omgedoopt tot Vrouwenkerk om het ‘roomse’ tintje er een beetje af te halen. De kerk+ werd geschikt gemaakt voor het grote aantal Walen dat ter kerke ging. Op het Vrouwenkerkplein onderbreek ik de wandeling voor-lopig en ga genieten van een heerlijke espresso bij café Het Praethuys. Het kan ook een biertje worden, dat ligt aan de klok.

Leidenaar Willem Kooreman is jarenlang mede-eigenaar geweest van het overbekende bedrijf Kooreman Meubelen. Voorts heeft hij meegewerkt aan de samenstelling van het Leids Woordenboek van Hans Heestermans.

Mijmerend door Leiden

Gastcolumn d o o r W i L L e M k o o r e M a n S r

hoerige Sien”“Iedereen kende

77

“ Het museum is geen meneer die vertelt wat jij van iets moet vinden.”

‘Vertrouw op je eigen waarneming’, dat is de boodschap die Meta knol haar bezoekers wil meegeven. dat betekent vooral niet te veel tekst en sturing maar juist het stimuleren van de zintuigen. hoe gaat ze dat doen?


Lakenhal directeur Meta Knol

Pas de laatste jaren, toen ze al een tijdje conservator was bij het Cen-traal Museum in Utrecht, kreeg de gedachte echt vorm bij haar om te kiezen voor een eventuele directie-

functie binnen de museumwereld. De nu 40-jarige drs. Meta Knol hoefde niet lang na te denken over het aanbod om die plek bij De Lakenhal in te nemen. En als Van Doesburg kenner valt ze nu met de neus in de boter. Inge-bed in een groots opgezette tentoonstelling over de internationale avant garde, krijgt Van Doesburg alle ruimte, geïnitieerd door De Lakenhal en in samenwerking met Tate Modern in London. “Dat is een cadeautje ja. Met dank aan de ondersteuning van de Gemeente Leiden. De Stijl als stroming is trouwens opgezet in Leiden, dat weet ook niet iedereen, maar dat is natuur-lijk een prachtig gegeven in deze context. Van Doesburg was een alleskunner, een grote in spiratiebron.” Samen met haar voorganger Edwin Jacobs, die van plek ruilde met Knol en nu directeur is van het Centraal Museum in Utrecht, schreef ze in 2007 het veel besproken Manifest voor een Mondig Museum, dat veel stof deed opwaaien in de museale wereld en veel aandacht kreeg in de media. Kern van deze visie was het vernieu-wende beleid dat hen voorstond, meer open-heid, weg met het stof en een nieuwe balans tussen kunst en leven. Knol heeft een uitge-sproken mening over de inhoud maar ook over de confrontatie van het gepresenteerde met het publiek.“Een bezoek aan een museum moet een over-rompelende, intense ervaring zijn. Ik streef niet

naar een zo objectief mogelijke presentatie, want dat kan bijna niet, maar naar een bele-ving met een begin en een eind. De Van Does-burgtentoonstelling, samengesteld door onze conservator Doris Wintgens, is wat dat betreft een mooie uitdaging. Juist Van Doesburg was zo anders, zo recalcitrant. Waar Mondriaan altijd zocht naar een perfecte balans (geen papiertje of potlood lag scheef op zijn bureau) daar zette Van Doesburg alles op zijn kop. Ook zijn eigen schilderijen kantelde hij met 30 of 40 graden. Dat kon natuurlijk niet en daarmee plaatste hij zich buiten de regels van De Stijl. Wat hij goed doorhad was dat juist dat diago-nale in zijn schilderijen de zintuigen van de kijker op scherp zet.” Voor de nieuwe directeur is er genoeg te doen de komende jaren. Behalve het Van Doesburg project, is er in 2011 de grote Lucas van Leyden overzichtstentoonstelling en worden tussen-door alle 32.000 stukken van De Lakenhal opnieuw op hun betekenis beoordeeld. Dat proces wil ze niet alleen maar achter de scher-men laten plaatsvinden: in een open, trans-parant museum kan het publiek over de schou-ders van het museumpersoneel meekijken. Er gaat daarom in 2010 in het openbare deel van het museum actief gewerkt worden aan de col-lectie: Werk in Uitvoering. Via internet worden de resultaten meteen openbaar gemaakt. Aan-sluitend daarop vindt in 2012 de grote renova-tie en nieuwbouw plaats. Meta: “We zijn met ons gezin op zoek naar een huis hier in de buurt. Ik wil dicht bij deze plek wonen, er bovenop zitten, er gebeurt hier veel.”

www.lakenhal.nl

20 oktober 2009t/m 3 januari 2010

www.lakenhal.nl

78

De Leidse broers Mulder zijn ondanks hun bekend-heid nog lang niet van plan op hun lauweren te rusten. Leven! had een gesprek met de twee

bevlogen ondernemers.

7.500 kunstwerken?Bart: “7.500 kunstwerken is inderdaad wel een behoorlijk omvangrijke collectie. Gelukkig bedienen wij klanten uit heel Nederland en daar zitten ook grote ondernemingen bij die kunst bij ons huren. In de loop van de jaren bouw je dan dus eigenlijk min of meer vanzelf een grote collectie op.” Henk-Jan: “En door onze uitleenmogelijkheden is de drem-pel om een mooi kunstwerk in huis te halen ook voor parti-culieren een stuk lager dan wanneer ze direct over een aan-koop moeten beslissen. Een grote toeloop van klanten zorgt er eigenlijk ook automatisch voor dat je continu in je collec-tie kan blijven investeren en op zoek mag naar nieuwe kunst en kunstenaars. Juist dat aspect maakt ons vak zo leuk!”

nieuwe aankopen, kunstbeurzen, exposities, uitleen en binnenkort ook een heus kinderkunst-festival

Kunsthuis Leiden

Volop in beweging!in de hartesteeg, een zijstraat van de nieuwe rijn naar de nieuwstraat, is Galerie & kunst-uitleen kunsthuis Leiden gelegen. het initiatief van de broers Bart en henk-Jan Mulder geniet inmiddels bekendheid in heel nederland. de collectie beslaat inmiddels ruim 7.500 kunstwerken van zo’n 130 nationale en internationale kunstenaars.

tijdens de Leidse Kunstroute in samen werking met de Lakenhal. jullie vervelen je geen moment?Bart: “Haha, nee, we komen eigenlijk altijd een paar dagen per week tekort. Gelukkig hebben we een fijn team om ons heen dat ons helpt om alles in goede banen te leiden. Henk-Jan en ik staan er middenin. We proberen tegelijkertijd ook voldoende tijd vrij te maken om bij kunstenaars op bezoek te gaan en beurzen te bezoeken waar we zelf niet staan. Je moet proberen jezelf te blijven ontwikkelen en nieuwe ideeën op te doen. Op die manier houdt je de collectie voor de klanten aantrekkelijk.”

jullie zien veel. is het niet lastig nog verrast te worden?Henk-Jan: “Los van de bezoeken die wij zelf afleggen worden we gemiddeld twee keer per dag door kunste-naars benaderd met het verzoek hun collectie eens te bekijken. Je ziet inderdaad veel. Het gebeurd helaas niet vaak dat je tegen iets volstrekt vernieuwends aanloopt, dat je ook nog eens aanspreekt. Maar de enkele keer dat dat wel gebeurd maakt het des te interessanter.” Bart:

tokyo street scenes, nieuw werk van tony Soulié

80

mogelijkhedenBijdeKunsthuizenkooptof leentueenkunstwerkvanhedendaagsekunstenaarsvannaam.Ookvoorbedrijvenzijneropditgebieduitgebreidemogelijkheden.Ukuntook bij het Kunsthuis terecht voor een kunstwerk inopdrachtofvooreenorigineelkunstzinnigcadeau.Uiter-aardadviserenzijugraag.

Openingstijden:woensdagt/mzaterdagvan11.00-17.00uurenopzondagvan13.00-17.00uur,ofopafspraak.

KunsthuizenBV.Hartesteeg2b,2312JXLeidenT(071)5284480,[email protected]

“Vaak komen de verrassingen eigenlijk juist van de kun-stenaars waar we al mee samenwerken.”

Hoe bedoel je dat?Bart: “Neem Casper Faassen bijvoorbeeld, hij is vooral bekend geworden door zijn bijzondere schilderstijl, maar onlangs ont-wikkelde hij een volstrekt nieuwe toepassing van kunstfoto-grafie. Toen we dat voor het eerst op een beurs toonden waren de lovende reacties niet van de lucht. Dat zijn bijzondere momenten die je dan min of meer aan komen waaien.” Henk-Jan: “Ja, en ook de ‘gewone’ ontwikkelingen in de collecties van de kunstenaars waar we mee samenwerken zijn altijd prachtig om te zien. Neem de laatste werken van Tony Soulié of Jörg Döring bijvoorbeeld. Of de oudere stukken van Karel Appel die we aan de collectie mochten toevoegen. Als we dat soort werk binnenkrijgen is het telkens weer feest.”

Hebben jullie nog wensen voor de toekomst?Bart: “Zakelijk bedoel je neem ik aan? Nou, we zijn erg blij zoals het nu allemaal loopt. We halen zeer veel voldoening uit onze samenwerking met de kunstenaars en zijn erg dank-

baar voor het enthousiasme van onze klanten. Natuurlijk zijn er nog wel wensen. We kijken voorzichtig naar deelname aan vooraanstaande kunstbeurzen in New York en Londen bijvoorbeeld… maar alles op zijn tijd, er moet wel wat te wensen overblijven!”

recent aangekocht: Karel appel uit 1978

casper Faassen, verrassende ontwikkeling in fotografie

Sensational het laatste werk van het jonge duitse talent jörg döring

81

de in noordwijkerhout wonende Pieter Vink is de nummer één scheids-rechter betaald voetbal van nederland. iJdelheid en een allergie voor onrecht brachten hem als geslaagde arbiter aan de top.

Mooie carrière, nu al, van de 42-jarige in Noordwijk geboren Pieter Vink. Hij begon als keeper, floot af en toe een lokaal wedstrijdje bij gebrek aan vrijwil-ligers en kwam er als snel achter dat flui-

ten hem beter af ging dan ballen vangen. Hij volgde cursus-sen en was twintig jaar toen hij vol overtuiging voor het zwarte tenue koos. De rest is geschiedenis. Sinds 2001 staat hij op de begerenswaardige A-lijst en in 2004 werd hij ver-welkomd op de UEFA elitelijst. Voorlopig hoogtepunt was de in dit voorjaar gespeelde wedstrijd Real Madrid tegen Juventus. Vink: “Gelukkig wen ik nooit aan die massa, een stadion met 90.000 mensen, 300 miljoen televisiekijkers, 40 camera’s langs en boven het veld en een handel in tv-rechten van honderden miljoenen. Grote belangen dus en dan sta ik daar op de stip met een fluitje van twee euro en wordt de wedstrijd mede bepaald door mijn beoordelingen. Mooi toch?”Vink was vroeger agent en hij herkent de overeenkomsten met zijn eerdere ambt: “Ik ben een principieel mannetje, opgegroeid met een mandje aan normen en waarden. Ik ben niet van de jij en jou cultuur. Dat helpt me in mijn vak. Ik ben consequent, consistent. Daarom kan ik dus rood geven in de derde minuut van de wedstrijd als ik vind dat iemand te ver gaat. Dan is de toon gezet, maar dat is dan maar zo. Maar ik ben ook een winnaar, de Olympische gedachte is niet aan mij

besteed, ik speel om te winnen, niet om het spel. Of ik nu zit te kaarten met mijn dochter van elf of op het gras sta tussen 100.000 mensen. Dat de belangen groot zijn weet ik, maar daar denk ik tijdens het spel totaal niet aan.”Vink is fulltime in dienst bij de KNVB en ontvangt dagelijks zijn werkschema, dat vooral bestaat uit fysieke arbeid: “Ik krijg iedere dag een trainingsprogramma over de mail, meestal opgebouwd uit een duurtraining, sprintoefeningen en warming-ups. De plek waar ik woon biedt gelukkig vol-doende ruimte. Ik loop zo vanuit mijn huis de duinen in, ik ga hier dus nooit meer weg, ook niet na mijn pensioen. Hart-slag en conditie worden tijdens de training minutieus bijge-houden door een band die ik om mijn borst draag. ’s Avonds leest de computer die uit en mail ik als het ware mijn conditie terug naar de KNVB. Zo weten ze dagelijks hoe het er voor staat. Het is gewoon topsport, alleen ik krijg maar een paar duizend euro voor een wedstrijd, terwijl ik spelers fluit die 300.000 euro per week verdienen. Ik klaag totaal niet hoor, maar het is wel aardig om even te vermelden.”Te klagen heeft Vink zeker niet want hij behoort tot het selecte gezelschap van 7 beste scheidsrechters die internatio-naal fluiten. De keus van de UEFA welke scheidsrechter welke wedstrijd fluit is, buiten het feit dat je top moet preste-ren ook een spel van gunnen en netwerken. Vink: “Het enige dat ik dus moet doen is goed fluiten en me volledig inzetten. En dat doe ik dan ook. Ik kijk alles op het gebied van voetbal

Topscheidsrechter Pieter Vink:

winnaar”“Ik ben een


82

“ mijn droom is een europese finale. het kan nog, over drie jaar is het afgelopen.”

op tv en ga zelf ook vaak naar wedstrijden. Voor een wed-strijd die ik zelf fluit bereid ik me goed voor, zodat ik weet hoe keepers uittrappen, hoe spelers zich gedragen enz. Hoe meer je weet, hoe beter je kunt anticiperen, zodat je in het veld op de goede plek staat als er iets gebeurt.”Hiermee raakt Vink de kern van de moeilijkheid van het vak van scheidsrechter. Want foutloos fluiten lijkt een utopie. Zelfs met de oortjes waarmee de scheids en zijn assistenten tegenwoordig worden uitgerust kun je nooit alles zien. Bui-tenspel en bal over de doellijn zijn de meest besproken beslis-momenten die nog steeds alleen met het oog en in een split second beoordeeld worden. Vink en veel van zijn collega’s willen het al jaren anders: “Bij buitenspel moet je de speler aan de bal kunnen zien maar tegelijkertijd de man die buiten-spel staat. En bij bal over de lijn of een andere overtreding ben ik afhankelijk van het vrije zicht. Daar is al veel over gesproken, maar vooralsnog wil de FIFA er niet aan. Ik zou ervoor willen pleiten om te beginnen met een camera op de doellijn. Dan is die discussie over. Daarnaast is het spel veel sneller geworden en vraagt het dus steeds meer van scheids-rechters en assistent-scheidsrechters. De belangen zijn zo groot dat je cruciale beoordelingen moet kunnen verifiëren aan de hand van de computer.”In het Engelse voetbal deed sinds kort overigens een andere meettechniek z’n intrede, maar dan gericht op de referee. Boven het veld hangen camera’s die alle bewegingen van de scheidsrechter registreren. Aan het eind van de wedstrijd krijgt de scheids een uitdraai met zijn gegevens als gemiddelde snelheid, gemiddelde afstand tot de bal, aantal getrokken sprintjes, totaal afgelegde afstand enz. Alle betaald voetbal-scheidsrechters in Nederland worden trouwens vanaf de tri-bune door een speciale afgezant van de KNVB nauwlettend gevolgd gedurende de wedstrijd. Elke beslissing en beweging worden genotuleerd. De scheidsrechter ontvangt naderhand een gedetailleerd rapport over zijn gefloten wedstrijd.Een andere kwaliteit van Vink noemt hij zijn stressbestendig-

heid. Geleerd op de politieschool en gesterkt door de jaren-lange ervaring op straat en later in de stadions. Vink: “Ik ben niet zo gauw onder de indruk van wat mensen zeggen of doen. Dat pantser moet je hebben in dit vak. Ik ben wel gehard in de loop der jaren. Al vanaf dat ik bij de mobiele eenheid zat, leer je omgaan met mensen die het niet altijd even goed bedoelen met je. In de stadions krijg je regelmatig te horen wat ze van je moeder vinden. Toch laat ik mijn werk er niet door beïnvloeden. Ik sta graag in het middelpunt van de belangstelling. Daar betaal je een prijs voor, in elk vak. Na de wedstrijd in Spanje heb ik een aantal dagen lang op de voorpagina gestaan van de landelijke voetbalpers. Een fout die je maakt als scheidsrechter wordt enorm uitvergroot. Als ik de pers te woord sta is dat niet omdat ze me zo’n goede wedstrijd vonden fluiten. Ik kom alleen op tv als er shit is. Vind ik niet erg, en ik sta de pers altijd te woord. De afspraak is wel dat ik eerst de beelden terug wil zien voordat ik com-mentaar geef. De journalist ziet ze ook voordat hij mij spreekt.” Jarenlang vergezelde vader Vink zijn zoon bij de wedstrijden, totdat hij begin dit jaar plotseling overleed op 76-jarige leef-tijd. Zoon Pieter mist zijn reismaatje: “Hij ging altijd mee, niet één wedstrijd uitgezonderd. Ik mis hem elke keer bij elke wedstrijd.”

Vink thuis bij zijn eigen trofeeën: “het zijn herinneringen, bekers zal ik nooit winnen, maar scheidsrechters krijgen altijd de wedstrijdbal en na afloop allerlei souvenirs, van pennen, munten tot oorkondes, zilveren fluitjes enz. ik bewaar alles.”

“ ik sta graag in het middelpunt van de belangstelling. daar betaal je een prijs voor, in elk vak.”

pieter Vink in de home of Football van de FiFa in de FiFa Strasse in Zurich samen met de grote baas Sepp blatter achter de hoogst haalbare prijs: de gouden wereldbeker

84

De gastronomische toppen van Alta Badia

genieten in de Dolomieten

Met name de Alta Badia vallei met haar 6 pittoreske dorp-jes staat bekend als een toe-vluchtsoord voor sportieve smulpapen. Hier vind je

zo’n 500 kilometer piste, maar ook liefst drie sterrenrestaurants. Een verblijf staat hier in het teken van aandacht voor lichamelijke en geeste-lijke gezondheid. De vallei combineert trendy design met oeroude tradities en panoramische vergezichten.

Bloemige sneeuwDe skigebieden van Dolomiti Superski, met inbegrip van Alta Badia, liggen tussen 1500 en 3269 meter hoogte. De zeer lage luchtvochtig-heid maakt de sneeuw lekker bloemig. Het ski-seizoen loopt normaliter door tot april en dit najaar gaan de liften op 21 november open. De skipas geeft toegang tot 12 skigebieden met in totaal zo’n 1200 km aan perfecte pistes, met een slordige 450 liften.Een aanrader is de zogenaamde Sellaronde. Het is een skitoer langs de 4 Dolomieten-passen rond het Sellamassief. Het is een van de meest spectaculaire routes in de wereld. De Sellaronde kan in een dag gedaan worden, zonder dat de skies uit hoeven.De hellingen zijn niet te uitda-gend en overal zijn sfeervolle berghutten te vinden, dus de hele familie kan mee.

sportievelingenWaaghalzen kunnen terecht op de fameuze La Gran Risa, waar de laatste 23 jaar de Alpine Ski World Cup is gehouden. Deze zwarte piste staat bekend als de één van de moeilijkste reuzensla-loms ter wereld. En freeriders en boarders zullen zich op de lange hellingen vol hoogteverschillen zeker vermaken. Springers gaan naar de Ciam-pai piste, waar een boardercross parcours en rails zijn aangelegd.

Zuid-tirol, ruwweg halverwege tussen Verona en innsbruck, is ontdekt door de skiënde levensgenieter. de laatste jaren zijn er hier ettelijke nieuwe hotels en wellnesscentra geopend, terwijl de culinaire traditie nieuwe hoogtes bereikt.

Alta Badia heeft voor de langlaufliefhebbers 38 km pisten die geprepareerd zijn voor de schaats-techniek en voor de klassieke techniek. De schit-terende loipen voeren door stille bossen en langs indrukwekkende vergezichten. Ieder die zich nog nooit aan deze vorm van wintersport gewaagd heeft, heeft hier de ideale gelegenheid om het eens te proberen. De unieke omgeving staat garant voor een onvergetelijke dag.

rustieke berghuttenOveral vind je gezellige berghutjes, in karakteris-tieke Tiroolse stijl. Het is heerlijk uitpuffen op zo’n zonovergoten terras. De lokale keuken biedt een ruime keus, van gegrild vlees tot vis en van pasta’s tot rijstgerechten van de Po-vlakte. Vaste bezoekers van het gebied kennen en waar-deren de typisch Ladinische gerechten zoals de canederli (gnocchi met spek), de gerstesoep of de ‘Kaiserschmarren’ (een zoete beignet die met

rode bosbessen gegeten wordt). Om te watertan-den. Ook ’s avonds is het gezellig in deze hutten. Vaak is er live muziek of zelfs een dj. Dat is echt een unieke ervaring in dit verstilde landschap.

Boerenkeuken bezaaid met sterrenDe traditionele keuken van Alta Badia vindt zijn oorsprong vindt in het boerenleven van drie generaties terug. De gerechten zijn ongecompli-ceerd, eerlijk en gebaseerd op lokale ingrediën-ten. Deze typisch Ladinische keuken vormt al jaren een inspiratiebron voor vele chefs, die de oude recepten transformeren tot heerlijke scho-tels in de stijl en smaak van deze tijd. Zuid Tirol telt 14 restaurants met een Michelin-ster en één restaurant heeft er twee. Drie hier-van vind je in Alta Badia. Nergens in Europa vind je zoveel gerenommeerde restaurants op zo’n klein oppervlak als hier, waar de aloude gastvrijheid nog echt voelbaar is. “Zuid-Tirol heeft zich de laatste jaren culinair enorm ont-wikkeld. Dankzij voortdurende inspanningen, is Zuid-Tirol een gastronomisch hotspot gewor-den waar iemand zelfs in de meer afgelegen gebieden uitstekend kan eten”, aldus Fausto Arrighi van Michelin.

sprankelende wijncultuurOndanks dat Zuid Tirol minder dan één pro-cent aan het Italiaanse wijnbouwareaal bij-

t e K S t S a n d e r Pa r d o n

87

draagt, behalen de wijngaarden jaarlijks schijn-baar moeiteloos topscores. Met name de witte wijnen lijken onverslaanbaar. Opvallend is dat dit jaar voor het eerst de prijs van ‘Spumante dell’anno 2009’ werd weggekaapt. Voor Gam-bero Rosso is ‘Hausmannhof Riserva 1997’ de hoogste kwaliteitswaardering waard als de beste mousserende wijn van Italië. Dat is een hele prestatie als je bedenkt dat de regio slechts 200.000 flessen per jaar produceert. En liefst 26 wijnen uit de regio zijn gewaardeerd met de ‘Tre Bicchieri’ (drie glazen), het prestigieuze keur-merk van wijngids ‘I Vini d’Italia 2009’.

après ski en nachtlevenUitgeskied? Dan is het ook in Alta Badia tijd voor de ‘apres ski’. Geen hossende menigten of oververhitte adolescenten, maar er zijn gezellige

bars onderaan de piste, waar je gewoon met de skischoenen nog aan naar binnen wandelt voor een drankje en een dansje. Als dat toch te wild is, ontspan dan met een kopje thee of chocola-demelk en een flink stuk strudel in één van de knusse theehuizen of banketbakkerijen.LEVEN! duikt na een dag in buitenlucht lekker de sauna in, voor een massage en een ontspan-nende behandeling. Schoonheidssalons en spa’s zijn in Alta Badia nooit moeilijk te vinden. En daarna is het weer hoog tijd om een menukaart tevoorschijn te halen.

BereikbaarheidZuid-Tirol is op diverse manieren te bereiken: per auto, per bus of per vliegtuig. Vanaf Neder-land zijn de vliegvelden van Verona, Venetië en Innsbruck prima bereikbaar.

adressen Voor ‘LeVen!’sgenieters

club moritzinoIndezeberghutop2100meterishetnahetdinerlekkerswingengeblazen.Maakkennismetdemodieuzebezoekersdiejeoverdagstylish voorbij zoefden. Laat je door eensprookjesland rijden in de eigen stoeresneeuwmobiel.www.moritzino.it

Hotel La perlaEenuitstekendhotelwaarHeidizichmeteenthuis zou voelen. Supersfeervol ingerichtmet veel hout en romantische ledikanten.Lekkerbekkenwordenverwendinheteigensterrenrestaurant.www.hotel-laperla.itOpwww.pizsella.comvindjealleinforma-tie over de Sella Ronda. Liften, routes enbereikbaarheid,maarooksfeervolleaccom-modatiesendeleuksterestaurants.Eneenpaarwebcamsomvast indestemming tekomen.

La siriolaChefClaudioMelisenPatronStefanWieserzwaaien respectievelijk de pollepel en descepterinrestaurantLaSiriola.Weddendatu het door hen samengestelde kookboekaanschaftvooruvertrekt?Gevestigd inhetstijlvolle hotel Ciasa Salares, waar je je bijBeautySpaVivesheerlijkkuntlatenvertroe-telen.www.siriolagroup.it

Bestemmingsinformatieopwww.altabadia.orgenwww.suedtirol.info

Zuid tiroL: de feitjes- Zuid-Tirolisdenoordelijksteprovincievan Italië.- DehoofdstadheetBolzanoofBozen.- Deprovincieteltca.500.000inwoners.- Zuid-Tirolheeftmeerdan300zonnige dagenperjaar.- Erwordendrieofficiëletalengesproken: Duits,ItaliaansenhetLadinisch.- Wandelpadenmeteentotalelengtevan meerdan20.000km.- DetweedestadMerano(Meran)staat sinds1836bekendalskuuroord.- Tot1919hoordeZuid-TirolbijOostenrijk.- Gletsjermummie‘Ötzi’ligtinhetArcheo- logischMuseumvanBolzano.- ZuidTirolteltmeerdan800kastelen, burchten,landgoederenenruïnes.

88

Nestel je in de stoel De Lezer en ontvang de nieuwe Maarten ’t Hart

U ontvangt een gesigneerd exemplaar van de nieuwe roman ‘Verlovingstijd’ van Maarten ’t Hart, bij aankoop van deze stijlvolle leesfauteuil.

MeUbelen - VerlicHting - kUnstnijVerHeid Van 1920 tot Heden

HooigracHt 26 - nieUwstraat 1 - leiden - t(071) 514 68 73 - www.deklareli jn.eU

Close encounters in Noordwijk

iedereen kent noordwijk als badplaats van internationale allure. Maar de bloemenbadplaats noordwijk timmert ook stevig aan de weg als Space city, met binnen haar grenzen het grootste europese techno-logisch ruimtevaartcentrum eSa/eStec en het bezoekerscentrum voor de ruimtevaart Space expo.

Space City aan zee

90

Noordwijk is trots op haar bandenmetde ruimtevaart.BurgemeesterGroenbrachtdit afgelopenzomeropbijzonderewijzetotuitdrukkingdooruitgebreidstil testaanbijde

eerste maanlanding, veertig jaar geleden op20juli.BurgemeesterGroenendeeersteNeder-landse astronaut Wubbo Ockels hebben samenmettweemaanacteurseenuniekemaanplaquettegemaaktmeteenreplicavandeoriginelemaan-schoen. De voetafdruk herinnert aan de eerstestapopdemaan,waarbijNeilArmstrongin1969dehistorischewoordensprak: “That’sonesmallstepforman,onegiantleapformankind”.DegemeenteNoordwijkgeeftSpaceCityverdervormmetdeontwikkelingvanhetSpaceBusi-nesspark,eenuniekenhoogwaardigbedrijven-terrein.Hetbedrijvenparkmeteengroottevan15hectare isspecifiekbedoeldvoorbedrijven

“ that’s one small step for man, one giant leap for mankind.”

die gericht zijn op de ruimtevaart en anderehoogwaardige kennisintensieve bedrijven. Zohebben de bedrijven die zich vestigen op hetparkvoordelenvandenabijheidvanESTEC,deNederlandse vestiging van ESA. Daarmee zijnkennis en allerlei testfaciliteiten binnen hand-bereik.Datbiedtkansenvoorsynergietussenalleruimtevaart georiënteerde bedrijven die zich ervestigen.HiermeewerktNoordwijkaaneenstevigruimtevaartclusterdatuniekisinNederland.Defunctiesvanhetparkspitsenzichtoeopkan-toren, laboratoria (onderzoek en testfaciliteiten),kennisinstitutenenbedrijfsverzamelpanden.

Locatie is allesHetSpaceBusinessparkisgelegenaandezuidkantvanNoordwijk,vlakbijdeprovincialewegN206.DesnelwegenA4enA44zijnbinneneenkwartier tebereiken.Erwordtgewerktaaneenbeterebereik-

baarheidvanhetbusinesspark.DebedrijvenAOES,SatelliteServicesenDecoshebbenofgaanzichvestigen op deze unieke locatie. Noordwijk ligtcentraalindeRandstad,mensenwerkenergraagmetdezeeengroenonderhandbereik.Ennogfilevrijook.

Banden met LeidenHetthematischebedrijventerreinonderhoudtnau-webandenmethetLeidseBioScienceParkdatvolgensvergelijkbareuitgangspunten25jaargele-denisopgezet.HierisaljarendegrootsteNeder-landseruimtevaartondernemingDutchSpacege-vestigd.DebedrijvenparkeninLeidenenNoordwijkzienvolopnieuwekansenophetsnijvlakvanhunactiviteiten.Het Leidse Bio Science Park biedt duizenden ar-beidsplaatsen.Dat is natuurlijkmooi,maar net zobelangrijk is dat dezemensen gebruikmaken vanverschillende diensten als vervoer, hotels, horecaenzovoort. Dat onderstreept het belang van hetSpaceBusinessparkvoorNoordwijk.

v.l.n.r.: ruimtevaarder Wubbo ockels, burgemeester harry groen en bestuursvoorzitter Space expo prof. dr. arie Verberk

t e K S t M a r i o n B u S S c h e r F o t o g r a F i e P e t e r S c h i P P e r e n S Pa c e e X P o

91

Het is de bedoeling dat bedrijven zelf gaanbouwenophetSpaceBusinesspark.Datheefttotresultaatdaterspannendeontwerpentezienzullenzijn,diehethightechkarakternogeensonderstre-pen.Eénvandetoekomstigebewonersishetsoft-warebedrijfDecos.ArchitectenbureauInboontwierpeenmarkantstrakdesignmetdaarindecontourenvaneenruimteschip.Binnenishetlichtmetglazenwandenenopentrappen.

ruimtevaart belevenVoorwienietkanwachten,isSpaceExpodeaange-wezenplekomuitgebreidkennistemakenmethet

ruimtevaartgebeureninNoordwijk.Afgelopenzomerwasheterextradrukbijdeherdenkingvanveertigjaarmaanlanding.Preciesveertig jaarnadeeerstemaanlanding plaatste Wubbo Ockels samen metburgemeester Groen een afdruk van een maan-schoenopdeboulevardvanNoordwijk.Naast Wubbo Ockels, die als eerste Nederlandseruimtereizigerin1985deruimteinging,isernatuur-lijknogeenNederlandseastronaut:AndréKuipers.De kranten stonden er indertijd vol mee enradioentelevisiebesteeddenveelaandachtaande ruimtemissie van de tweede NederlandseESA-astronaut.AndréKuipersverbleefvan19tot30april2004inderuimte,waarhijaanboordvanhetInternationalSpaceStation(ISS)verschil-lendeexperimentenheeftuitgevoerd.SpaceExpoiserbijzondertrotsopdathetorigi-neleruimtepakvanAndréKuipersvooriedereentezienisinde‘schatkamer’vanhetmuseum.Kuipersdroegditpaktijdensdelancering,aan-enafkop-pelingvanhetISSenbijdeterugkeernaarAarde.André Kuipers gaat opnieuw de ruimte in. Indecember2011 vertrekt deNederlandse astro-nautnaarhet ruimtestation ISSwaarhij tot juli2012zalblijven.

Kuipers naar issEind2011zaldeRussischeraketSojoez,Kui-pers en tweeRussen in tweedagennaarhetISS vliegen, waarschijnlijk vanuit Kazachstan.TijdensdenieuwemissiezalKuiperseenuitge-breidertakenpakketkrijgendanbijzijnruimte-

debuut in 2004 dat 11 dagen duurde. Toenvoerdehijenkeleexperimentenuitomteonder-zoeken wat gewichtsloosheid doet met hetmenselijk lichaam, bacteriën, plantencellen endierlijke cellen. In 2011 wordt Kuipers ‘1steFlightEngineer’.Naastwetenschappelijkeexpe-rimentenzalhijzichdanmeergaanbezighou-den met het functioneren en onderhoud vanhet ISS. Hij is ook getraind om activiteitenbuitenhetruimtestationuittevoeren.Het73meterlangeen108meterbrederuimtesta-tioncirkeltalsinds1998opeenhoogtevan300tot350kilometerronddeaarde.ISSiseensamen-werkingsproject van Europese, Russische, Ameri-kaanse, Canadese en Japanse ruimtevaartorgani-saties.DekansisgrootdatdeverdereontwikkelingvanhetISSkansenbiedtaandebedrijvendiezichinhetSpaceBusinessparkgaanvestigen.

KinderactiviteitenDitnajaarorganiseertSpaceExpoweerallerleileukeen interessante activiteiten rondom ruimtevaart.Voorkinderenvan9 jaarenouder ishetmogelijkomsamenmethun(groot-)oudersperSpaceTrainESA/ESTECtebezoekeneneenkijkjetenemenindekeukenvandeEuropeseruimtevaart.DaarnaastzijnerrondleidersbijSpaceExpodiejemeenemendoordeexpositieenvertellenoverdemodernsteontwikkelingeninderuimtevaart.JekuntzelfsjepartijtjehoudenbijSpaceExpo.

www.space-expo.nl, www.spacebusinesspark.nl

KaveluitgifteHet SpaceBusinesspark heeft een groottevan15hectare.Hiervanisongeveer10hec-tare beschikbaar voor de verkoop. Kavelshebben een minimale kavelgrootte van2.000 m2 met een verkoopprijs van 250

europerm2.Dealgemeneverkoopvoorwaarden,hetbeeld-kwaliteitsplanenoverigeinformatiezijnver-krijgbaarbijdeafdelingRuimtelijkeProjec-tenvandegemeenteNoordwijk.

T(071)[email protected]

92

We zien elkaar in Noordwijk. Een inspirerende, stijlvolle, natuurlijke maar ook actieve congresbestemming. Noordwijk ligt midden in het economische hart van Nederland en is als het ware ingericht voor congressen, vergaderingen, evenementen en trainingen. Groot en klein. Het strand is de uitgelezen plek voor ontspanning en om sportieve activiteiten te organiseren. Ook zijn er diverse mogelijkheden om cultuur te koppelen aan uw meeting. De faciliteiten voor een zakelijk verblijf zijn meer dan uitstekend, en ervaring met zakelijke bijeenkomsten is in Noordwijk ruimschoots aanwezig. Niet voor niets is de badplaats opnieuw uitgeroepen tot de tweede congresplaats van Nederland.Tot ziens in Noordwijk?

Kijk voor meeting inspiratie op onze website www.noordwijkcongres.nl.

Congres, meeting of teambuilding?

i KNOW a plaCE WHErE WE sHOulD

mEET

het Leidse rapenburg kent een rijke geschiedenis. het academiegebouw fungeert al sinds de oprichting van de universiteit in 1575 als trekpleister voor studenten en geleerden uit binnen- en buitenland. dit artikel neemt de lezer mee naar de verstilde wereld van rapenburg 25: de Bibliotheca thysiana.

bibliothecathysianaeen paradijs voor liefhebbers van het oude boek

t e K S t P r o F. d r . W i M V a n a n r o o i J

9494

Wie in Leiden op de hoek van het Rapenburg en de Groen-hazengracht de Bibliotheca Thysiana betreedt, onder-gaat een historische sensa-

tie. Zodra men in de ontvangstruimte staat en de zware, boogvormige toegangsdeur in het slot is gevallen, lijkt het alsof de tijd heeft stilge-staan. De levendige stad is even vergeten. We bevinden ons in een pand uit het midden van de zeventiende eeuw met een bijzondere functie. Het is speciaal ontworpen als behuizing voor een privébibliotheek, de bibliotheek van de rechtenstudent Johannes Thysius (1622-1653) – Jan Thijs, in gewoon Nederlands. Dat is, zo vroeg, vrij zeldzaam in Europa. Bijzonder is bovendien dat de boekencollectie – een huma-nistenbibliotheek van ruim tweeënhalfduizend banden – de tand des tijds goed heeft doorstaan en nog altijd aanwezig is in het pand. Vanuit de ontvangstruimte biedt een statige trappartij, met twee opgangen, toegang tot de eigenlijke bibliotheek op de eerste verdieping. Op de begane grond bevinden zich enkele vertrekken – met onder meer twee stookplaatsen, een

keuken en een bedstede – die als woonruimte waren bedoeld voor de huisbewaarder en die tot voor kort ook zo hebben gefunctioneerd.

Vlucht naar het noordenTijdens de eerste decennia van de Tachtig-jarige Oorlog vluchtten tal van calvinistische geleer-den, kunstenaars en handelaren vanuit het zuiden naar de Republiek. Zij zouden in niet geringe mate bijdragen aan de bloeiperiode die we de Gouden Eeuw zijn gaan noemen. Ook de ouders van Johannes Thysius, die beiden afkom-stig waren uit Antwerpen, verkozen het zekere voor het onzekere en verlieten huis en haard. Ze vestigden zich in Amsterdam, waar in 1622 hun zoon Johannes werd geboren. Thysius’ moeder stierf in het kraambed. Diverse kasboeken, bewaard in de Bibliotheca Thysiana, herinneren ons aan het milieu waarin de jonge Thysius opgroeide: dat van Amsterdamse handelaren op Oost-Indië en andere delen van de wereld. In 1634 overleed Thysius’ vader. Kort tevoren was Johannes al naar Leiden verhuisd, waar hij werd opgenomen in het gezin van zijn oom Constantin L’Empereur van Opwijck, die als

top 100DeBibliothecaThysianaaanhetLeidseRapenburg,nr.25(linkerfoto).Hetpandherbergtsinds1657deprivébibliotheek van de Leidse rechtenstudentJohannesThysius(rechterfoto).Debijzonderehisto-rische waarde van de Bibliotheca Thysiana wordtalomerkend.DebibliotheekmaaktdeeluitvandeTop100 vanNederlandseUNESCO-monumenten,een rangschikking naar kostbaarheid van Rijks-monumenten in Nederland, vastgelegd door deRijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap enMonumenten.(Foto’s:BibliothecaThysiana)

thysius geportretteerdIn1658, vijf jaar na zijn overlijden, is van JohannesThysiuseenportretgemaaktdoordeschilderJandeVos.HethangtindeBibliothecaThysiana,boveneenvandestookplaatsenopdebeganegrond. In2008was het schilderij te zien tijdens de tentoonstelling‘Stad van boeken. Zeven eeuwen lezen in Leiden’,gehoudenindeLakenhal.(Foto:BibliothecaThysiana)

prof. dr. Wim van anrooij met de sleutel van de bibliotheek

96

hoogleraar Oosterse talen verbonden was aan de Leidse Universiteit. Hij bewoonde een pand aan de Papengracht. Als enig kind erfde Johan-nes het immense familiekapitaal.

opvoeding en opleidingJohannes beschikte niet alleen over een aan-zienlijk vermogen, maar ook over een goed stel hersens. Hij bezocht de Latijnse School, volgde een artes opleiding en vatte daarna een studie rechten aan. In die jaren moet het verza-melen van boeken een aanvang hebben geno-men. Als boekenliefhebber zat hij destijds overigens goed in Leiden. Diverse bekende drukkers, zoals Maire en Elzevier, hadden hier hun domicilie, de stad wemelde van de boek-verkopers en er vonden met de regelmaat van de klok boekenveilingen plaats in Leiden en het nabijgelegen Den Haag. In de Sleutelstad kwamen regelmatig collecties onder de hamer van illustere geleerden die hun sporen hadden verdiend in dienst van de Leidse Universiteit. Zoals veel studenten en geleerden trok Thysius eropuit en maakte van oktober 1646 tot mei 1648 een ‘Grand Tour’ door Europa, waarbij

hij onder meer Engeland en Frankrijk aandeed. Italië heeft hij niet bezocht, vermoedelijk vanwege gezondheidsredenen. Eenmaal terug in Leiden pakte hij de draad van de studie weer op. Zijn oom en opvoeder Constantin L’Empereur overleed in datzelfde jaar 1648.

HumanistenbibliotheekWetenschappers weten tegenwoordig steeds meer van steeds minder. In de zeventiende eeuw leefde nog het ideaal van de homo universalis, de mens die van alle wetenschapsgebieden op de hoogte was. Klassieke auteurs vormden daarbij het uitgangspunt. De samenstelling van de bibliotheek van Thysius verraadt deze brede belangstelling. Theologie, filosofie, rechtsge-leerdheid, natuurwetenschappen, medicijnen, geschiedenis, alles had zijn interesse. Bijbels en Bijbelcommentaren bezat hij in soorten en maten. Tot zijn collectie, waaraan ook zijn oom heeft bijgedragen, behoorden onder meer de beroemde Delftse Bijbel van 1477, de Sta-tenbijbel, maar ook bijvoorbeeld de Psalmen in het Ethiopisch. Het is onwaarschijnlijk dat hij dit laatste boek (het vroegst gedrukte boek in

deze taal) zelf kon lezen, maar hij nam het wel op in zijn bibliotheek. Niet alleen studieuze overwegingen deden Thysius dus besluiten een boek aan te schaffen. Hij mag gerust ook als bibliofiel worden beschouwd.

testamentThysius komt in 1653 op 31-jarige leeftijd te overlijden. De precieze toedracht van zijn ziekte is onbekend, maar wel staat vast dat hij tijdig een notaris in de arm heeft genomen om zijn testament op te stellen. Dat testa-ment heeft de eeuwen getrotseerd en wordt tegenwoordig bewaard in de kluizen van de Leidse Universiteitsbibliotheek, te midden van de overige familiepapieren. Het bevat onder meer enkele bepalingen die van belang zijn in verband met de Bibliotheca Thysiana. Thysius bepaalde dat zijn aanzienlijke boe-kencollectie als geheel bij elkaar moest blijven en een openbare functie diende te krijgen. Om dat te kunnen realiseren moest er een afzon-derlijke behuizing voor worden gebouwd. Een aangetrouwde neef, Marcus du Tour, trad op als executeur testamentair. Die bena-

eigendomsnotitiesThysiusheeftindiverseboekenaantekeningengemaakt. Soms ging het omeen eigendoms-notitie,zoalsinditboek,dathijkennelijkkreegof erfde van zijn oom Constantin l’Empereur.Diehadervoordienookzelfzijnnaamalinge-zet.(Thysia619)

Zeventiende-eeuws plakboekDebibliotheekbevatooktalvancuriosa.Zoisereenplakboekmethonderdenuitgekniptedieren,plantenenmensen.Som-migeknipselszijntekleinomaantepakkenentochzijnpoot-jes van insecten bijvoorbeeld afzonderlijk uitgeknipt. Wie ditbijzondereboekmetveelgeduldheeftsamengesteldenwaarhettoediende,isnietbekend.Hetkwamrondhetmiddenvandezeventiendeeeuwtotstand.(Thysia1568)

97

Het Luitboek van thysius’s Werelds omvangrijkste luitboek maakt deel uitvandeBibliothecaThysiana.HetzogenoemdeLuit-boek van Thysius biedt inzicht in het toenmaligeinternationale repertoire, maar bevat bijvoorbeeldook Nederlandse liederen en dansen. Het is ver-vaardigddoorAdriaenSmout,diein1595inLeidenkwamstuderen.NadedoodvanSmoutzagThysiuskans het handschrift te verwerven. Van het luit-boekverscheenonlangseenfraaie facsimile-editie meteen inleidingvandemusi-coloogLouisPeterGrijpendiverse collega’s. Een der-gelijke editie is goed voorhetorigineel,datnumindervaak hoeft te worden ge-raadpleegd.(Thysia1666)

erasmusErasmusismettientallenuitgavengoedvertegenwoordigdindeBibliothecaThysiana.Hierde titelpagina vandeHyper-aspistes(Antwerpen:HillenvanHoogstraten,1526),waarinErasmuszichuitspreektoverdevrijewilenzichtegenLutherkeert.Hetbibliotheekstempel,bedoeldalseigendomsmerk,dateertuitdenegentiendeeeuw.(Thysia2290)

derde de Leidse stadsbouwmeester Arent van ’s Gravesande, die tekende voor het ontwerp van gebouw en interieur. De feitelijke bouw was in handen van stadstimmerman Willem van der Helm. In 1657 opende de Bibliotheca Thysiana haar deuren.

een recente vondst in de universiteitsbibliotheekSinds de dood van Thysius is een curatorium verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van de testamentaire bepalingen ten aanzien van de bibliotheek. De curatoren hebben zich actief betoond in de zeventiende en achttiende eeuw, want de collectie is regelmatig uitgebreid met nieuwe aanwinsten. De boekencollectie is echter in zo goede staat tot ons gekomen, dat het nauwelijks voorstelbaar is dat er gedurende de achterliggende eeuwen intensief gebruik van is gemaakt. Het lijkt erop dat de bibliotheek een vrijwel slapend bestaan heeft geleid. Over de gebruikersgeschiedenis weten we bijzonder weinig. Op 30 januari van dit jaar signaleerde Ernst-Jan Munnik, een oplettende medewerker van de Universiteitsbibliotheek, in de immense

magazijnen twee kasten met allerlei papieren en voorwerpen betreffende de Bibliotheca Thy-siana. Tijdens een eerste, globale inspectie van de vondst werden onder meer bezoekersregis-ters aangetroffen, teruggaand tot in de negen-tiende eeuw. Bestudering van dit materiaal zal ons ongetwijfeld iets leren over de mate waarin en de wijze waarop de Bibliotheca Thysiana in de voorbije periode is gebruikt.

restauratie dringend gewenstMidden jaren ’90 van de vorige eeuw werd vastgesteld dat er teveel spanning stond op de buitenmuren van de Bibliotheca Thysiana. Grootscheepse restauratie was dringend gewenst, maar dat zou tot aanzienlijke kosten leiden en… geld was er niet. Het toenmalige curatorium koos ervoor het pand voor het symbolische bedrag van een gulden te verko-pen aan Vereniging Hendrick de Keyser, een instelling die systematisch historische panden aankoopt in Nederland en de zorg voor het onderhoud op zich neemt. De overdracht vond plaats in 1997. Kort daarop werd begonnen met een ingrijpende restauratie, waarbij het

pand werd gestabiliseerd en waarbij het inte-rieur werd teruggebracht in de oorspronkelijke staat. Aan de bewoning op de begane grond kwam definitief een einde. De woonruimte ademt nu weer de oorspronkelijke sfeer, zij het dat er thans ook een beperkt aantal boeken is geplaatst, waaronder de elfdelige Atlas Maior van Blaeu. Boven de schouw in de achterkamer hangt een geschilderd portret van Thysius. Prenten tonen de beeltenissen van Constantin L’Empereur, de hooggeleerde Leidse oom die Johannes’ opvoeding ter hand nam nadat deze in 1634 vaderloos achterbleef, en van zijn ach-teroom Anthonius Thysisus, die in Leiden hoogleraar theologie was en vlakbij op het Rapenburg woonde.

afslankenOok de eerste verdieping, de ruimte waar de eigenlijke bibliotheek staat opgesteld, kreeg een grondige opknapbeurt, echter niet dan nadat talloze boeken van de bovengele-gen zolder naar de Universiteitsbibliotheek waren overgebracht: het gewicht van de bibliotheek moest drastisch worden ver-

98

minderd. Thysisus bouwde niet alleen een indrukwekkende geleerden bibliotheek op, maar hij was ook een verwoed verzamelaar van pamfletten: eenvoudige, goedkope, vaak onaanzienlijke drukwerkjes van soms maar acht bladzijden, met het karakter van nieuwstijdingen, politieke beschouwingen, gelegenheidsgedichten, liedjes, roddels en schandalen. De pamflettenverzameling, met vele duizenden exemplaren de grootste in Nederland, stond opgesteld op de eerste verdieping, en is – net als de boeken op zolder – in zijn geheel overgebracht naar de Universiteitsbibliotheek.

sporen van middeleeuwse handschriftenTegelijk met het pand kregen zo’n duizend oude boekbanden een opknapbeurt. Daar is destijds

een afzonderlijk fonds voor in het leven geroe-pen. Tal van ateliers in Nederland waren in de periode 1996-2001 bij deze grootscheepse res-tauratieactie betrokken. Het is specialistenwerk van de eerste orde dat alleen met geduld en toe-wijding kan worden verricht. Bij het restau-reren van oude boeken komen soms resten van middeleeuwse handschriften tevoorschijn, die in de tijd dat de boeken van een band werden voorzien als bindmateriaal werden gebruikt. Het hergebruik van middeleeuwse boeken was vanaf de tweede helft van de vijftiende eeuw een praktijk die in heel Europa gangbaar was. Tegenwoordig zijn specialisten op het terrein van de oudere literatuur gespitst op het kleinste snippertje papier of perkament. Sinds de res-tauratieactiviteiten beschikt de Bibliotheca Thysiana dus ook over een aanzienlijke collec-tie fragmenten van overwegend middeleeuwse

middeleeuwse boekenDeBibliothecaThysianabevatookeenaantalmid-deleeuwseboekenuitdeperiodedatdeboekdruk-kunstnogmaarnetwasuitgevonden.DieboekenwarendusalvrijoudtoenzedoorThysiuswerdenaangekocht.Decollectiebevatondermeerdiverseoude bijbels. Daaronder bevindt zich de zoge-noemdeKeulseBijbel (Keulen,ca.1478/79),eenlijvig exemplaar in twee delen dat tal van hout-snedenbevat. InhetThysius-exemplaar zijndezehoutsneden met de hand ingekleurd. BijgaandeafbeeldingtoontinéénhoutsnedetweescènesuitGenesis:AdamenEvabijdeboomderkennisvangoedenkwaad(metdeslang)enhunverdrijvinguitdehofvanEden.(Thysia329)

tot publijcke dienst der studieAnno 2009 wordt op moderne wijze invullinggegevenaandetestamentairebeschikkingdatdeboeken van Thysius na zijn dood beschikbaarmoestenzijn‘totpublijckedienstderstudie’.AlleboekenuitdecollectiedrageneenThysius-signa-tuurenkunnenviahetcomputersysteemvandeUniversiteitsbiblioheek worden aangevraagd. DebetreffendebandenwordendanopgehaaldophetRapenburgenterinzagegegevenopdeLeeszaalBijzondere Collecties van de Universiteitsbiblio-theek,waarzeveiligenonderdebesteconditieskunnen worden bestudeerd. Dat gebeurt enkelehonderden keren per jaar. (Foto: Universiteits-bibliotheekLeiden)

handschriften. Het onderzoek daarnaar moet nog beginnen. Ook op dit vlak is de Bibliotheca Thysiana een plek van ontdekkingen.

schimmelDit voorjaar werden schimmelsporen aange-troffen in de bibliotheek. Op sommige boeken zaten kleine pluisjes die daar niet thuishoor-den. In eerste instantie leek het probleem zich te beperken tot enkele kasten, maar steek-proeven wezen uit dat de schimmelsporen ook op andere plaatsen voorkwamen. Een deskundige heeft de bibliotheek ter plekke geïnspecteerd. De schimmeluitbraak bleek zich gelukkig in de beginfase te bevinden. Niets alarmerends dus, maar er moest wel op korte termijn een schoonmaakactie op touw worden gezet. Onder de deskundige leiding van Karin Scheper, die als boekrestaurator werkzaam is op de Leidse Universiteits-bibliotheek, hebben enkele tientallen student-vrijwilligers in ploegendienst inmiddels de ruim tweeënhalfduizend boeken met kleine stofzuigers en speciale doekjes gereinigd. De kasten zijn plank voor plank gedesinfecteerd.

tegenwoordig zijn specialisten gespitst op het kleinste snippertje papier.

99

De boeken zijn vervolgens zorgvuldig terug-geplaatst. Het was hard werken geblazen: de bibliotheek herbergt minuscule boekjes, maar bestaat voor een groot deel uit lijvige folian-ten van ettelijke kilo’s. Uit de reacties van de studenten bleek echter dat ze het een onver-getelijke en leerzame ervaring vonden om op deze praktische manier kennis te maken met de bibliotheek. Thans is op verschillende plaatsen in het pand meetapparatuur opge-steld in een poging de oorzaak van het ver-schijnsel te achterhalen.

samenwerkingMet de Bibliotheca Thysiana beschikt de Leiden over de zoveelste parel binnen de singels. Het is een plek van bijzonder cultuurhistorisch belang, nationaal zowel als internationaal. Het curato-

rium rekent het tot haar taak de bibliotheek in goede conditie te houden, maar vooral ook om de boeken, in overeenstemming met Thysius’ laatste wens, ‘tot publijcke dienst der studie’ ter beschikking te stellen. In nauwe samenwer-king met de Leidse Universiteitsbibliotheek en een aantal van haar medewerkers lukt het om binnen- en buitenlandse geleerden en studen-ten inzage te geven in de vele schatten die Thysisus tijdens zijn korte leven bijeenbracht en ruimhartig doorgaf aan latere generaties. Die schatten herinneren ons, eenentwintigste- eeuwers, eraan wiens erfgenamen we zijn. Los van de waan van de dag manifesteert zich immers een humanistische constante in onze cultuur, van de Klassieke Oudheid tot heden, die het verdient aan jongere generaties te worden doorgegeven.

rondleidingenDeBibliothecaThysianaisgeslotenvoorhetpubliek. Op afspraakworden evenwel rond-leidingen verzorgd voor groepen tot eenmaximum van twintig personen. De kostendaarvan bedragen € 100,- (ongeacht degroepsgrootte). Voor het maken van eenafspraak kan men zich wenden tot prof.dr.Paul Hoftijzer (per mail [email protected](071)5272155).De inkomsten komen ten goede aan hetonderhoudvandebibliotheek.

op korte termijn moest er een schoonmaakactie op touw worden gezet.

schoonmaakactieEvenwasheteendruktevanbelangindeanderszostilleBibliothecaThysiana.Aanhetbeginvandezomerstaken studentvrijwilligers de handenuit demouwenomeenkorttevorenontdekteschimmeluitbraakondercontroletekrijgen.Deschoonmaakactienamruimeenweek in beslag en is inmiddels tot een goed eindegebracht.Deschimmelwerdaangetroffenopsommigebanden en nu en dan ook op het boekblok. (Foto’s:KarinScheper,UniversiteitsbibliotheekLeiden)

schermboekThysiusbezatookeentheoretischtrak-taatoverdeschermkunst,voorzienvantal van afbeeldingen. Auteur van hetwerk was Gerard Thibault, een Ant-werpse schermmeester die in Leidenschermles gaf. Het volumineuze werkwerdin1626/28teLeidengedruktbijuitgeverij Elzevier, op kosten van deauteur.(Thysia2422)

100

30

3 oktoberTalentenjacht‘Daretobe’4 oktoberAutorallypuzzelrit21 oktober‘TorenvanGeluid’doorkindertheaterSpijker24 oktoberHillegomNuklassiek31 oktoberHillegomNukorendag31 oktoberFinaletalentenjacht‘Daretobe’14 novemberIntochtSintNicolaas22 novemberSinterklaasmusical28 novemberPietenbandinhetkoopcentrum04 decemberPietenbandinhetkoopcentrum23 decemberKerstsamenzangronddepomp(ovb)09 januari 2010TrioHermineDeurloinjazzclubPerdido

Hillegom EvenementenKalender

meer informatie op

www.hillegomhelemaaltop.nl

101

Eyecatchers in

De Kemp

103

Eyecatchers in

VeeldamesuitOegstgeestenomgevingzijnaljarenvasteklantenwaarderenhetbredeassortiment.Datkenttijdlozeklassiekersenstijlvolle basismodellen in mooie, duurzame materialen, vanJosephine&Co,Mark,Rosner,ofMacenAngels.Maarookeen

dynamischmerkalsScapaSports,depittigemodellenvanCompagnieNouvelle,NanofSUMMUMvindengretigaftrek.Decollectiesvanditnajaartonenveelwarmenatuurenaardetintenalsbruin,wolwit,cognac,antracietenzwarten.Hierendaarwordenkleur-accenten toegevoegd is lila, paars en warmrood. Hoewel buiten hetzonnetje schijnt, wil je vast lekker met een boek wegkruipen bij eenknappendhaardvuur.Metéénvandieschitterendbewerktesjaalsdienetnieuwbinnenzijngekomen.Hetwordteenheerlijkeherfst.

carringtonDeKempenaerstraat34T(071)5171940

Carrington 25jaareenbegripindeKempen je zou er bijna alleen al voor de gezelligheid bin-nenlopen. een lekkere grote lees tafel met koffie en krantje voor je geduldige lief terwijl wij in alle rust kunnen passen en combineren. het vrolijke verkoop-team is deskundig, nooit opdringerig, en staat graag terzijde met raad en advies.

de kempenaerstraat in oegstgeest heeft ongelofelijk veel leuke en bijzondere

winkels. exclusieve mode naast inspirerende interieurwinkels, authentieke familie-

bedrijven en unieke speciaalzaakjes. Maar bovenal is het er gezellig. de winkeliers

kennen de meeste klanten bij naam en service is hier nog vanzelfsprekend. en par-

keren is gratis. Waar vind je dat nog?

104

Eyecatchers in De KempDezewinkelis2jaargeledenopgerichtdoorMarisaDrent.Zijisverant-woordelijkvoordeinkoopvandecollectiesenruntdewinkelsamenmetRachèl Robbertsen. Ze voeren ongelofelijk veel verschillende merken,waarondertoplabelsalsUggs,Koel4kidsenBisgaard.Behalve een uitgebreide en mooie collectie kinderschoenen, laarzen,sandalen,slippertjes,sneakers,sloffenenregenlaarzenverkooptIl-ElleookkinderkledingvanSa.Wa.Di.Kids.Indegroterematenvanafmaat36isdecollectiezomodieusdatookdemoedersgoedkunnenslagenbijIl-Elle.Wij vielen vooral voor de aanbiddelijke babyschoentjes: nog altijd hetmeestgeliefdekraamcadeautje.

il-elleDeKempenaerstraat71T(071)5150136,www.il-ellekinderschoenen.nl

AlsjedenktdatjebijSjiekterechtkuntvoorsmaakvollekadootjes,interieur accessoires, betaalbare trendy sieraden en modieuzeOozoohorloges,hebjenatuurlijkhelemaalgelijk.Maardezeeinde-lozewinkelvoertookeengeweldigecollectieduurzameenstijlvolle

meubelen,waarondereenprachtigelangwerpigeeettafelinverweerdeiken.OfdezecomfortabelebankvanhetmerkRiverdale,waaropjeheerlijkkuntwegdromen.OpgesierdmetzeerbetaalbareentrendysierkussenseneendienbladvolmetdenieuwsteprachtigegekleurdekaarsenuitdeRiverdaleinspirationshopcollectiegeveneenmeerwaardeaanuwinterieur.

sjiekDeKempenaerstraat22-24T(071)5175556,www.sjiek.com

Net om de hoek van “De Kemp” aan de doorgaande route dwars doorOegstgeest, is dewinkels vanTjiertra gevestigd, nu alweer tien jaar. Eenlegendarischelocatiewantdezeplekheeftalmeerdaneeneeuweenjuwe-liersbestemming.Tjietraheeftereenprachtigewinkelvangemaaktenlaateenbreedassortimentzienvansieradenenhorloges,voorelkeportemon-nee. Opvallend is de uitgebreide collectie van de wereldberoemde Troll-beads.Dezeisongeëvenaardindeheleregio.Klassiekesieradenzijntijd-loos en daar hoort het in 1976 geboren merk Trollbeads helemaal bij.‘Samendejuistekeus’isaljarenlanghetmottovandezewinkel!Adoraeisopdemaandagnavandinsdagt/mzaterdaggeopendvan09.30-17.30uur(zaterdagtot17.00uur).

adorae juweliersGeverstraat47T(071)[email protected]

voorLiving,Lifestyle&GiftsSjiek

Lieve stoere stappertjes

bij Il-Elle

Bij Adorae Juwelierscomplete Trollbeads collectie

105

Eyecatchers in

Eenwinkelmetlangerekkenstoere,vrouwelijkekleding.Eeneigentijdse,frissecollectie,opgebouwduitbekendeenminderbekendemerkenalsSarahPacini,PatriziaPepe,FilippaK.enHumanoid.Kledingvanzachte,vrouwelijke stoffendie soepel omhet lichaamvallen en comfortabeloverelkaarheentedragenzijn.Kledingdiekrachtenschoonheiduit-straalt.Warmesjaalsenanderebreiselsvoorhetnajaar.DesignerJeansen opvallende accessoires van metaal, leer en bijzondere stenen.DelaarzenvanWalkintheParkzijnomzomeewegtelopen.

Van meiDeKempenaerstraat73T(071)8883383,www.vanmei.nl

Loopdezedeurnietvoorbijalsjeéchtietsaanovergewichtwiltdoen.BijNewDietCarekunjeopeenveilige,doeltreffendeensnellemanierafvallenzonderhongergevoelenvooral:metblij-vendresultaat!

NewDietCareheeftvoorvrouwenenmannenmetovergewichteenProdi-medbehandelprogrammamet intensievepersoonlijkebegeleiding.Klan-tenuit dehele regioboektendoor hetProdimedproteïnedieet verbluf-fenderesultaten.Enzonderdaarnaweeraantekomen,duseindelijkvooreensenaltijdafgerekendmetovergewicht.

Voorwitgoedenbeeld&geluidsapparatuurwasSwaakal eenvertrouwdadres.Nieuw isdeNespressocorner,waarjeuitgebreideinformatiekuntkrijgenoverhetsysteemendeaccessoires.Dediversestijlvollemachineszijnhiertekoop,dusdiekunjegelijkuitzoeken.SwaakhaddeNederlandseprimeurvoorditpilotconceptvanNespresso.Eenerkenningvoorhetvakmanschapvandezeservicegerichtespecialist.

swaakDeKempenaerstraat17T(071)5152057,www.swaak.nl

VanMeiEigentijdsesilhouetten bij

Nespressocornerprimeur bijSwaak

newdiet careDeKempenaerstraat23aT(071)3014803of(06)27431509www.newdietcare.nl

Doeltreffend afvallen

bijNewDietCare

106

Eyecatchers in De KempParure

Mi Casa is een luxe interieurwinkel waar nietalleenmeubelswordenverkocht,maarwaar jeookterechtkuntvoorprachtigestoffen,lampenenaccessoires.MiCasaistevensdealervandeuniekekalkachtigevervenuitdelaatsteEngelsefabriekFarrow&Ball.Verdervindjehiernatuurstenenvloeren,openhaar-den en schouwen of op maat gemaakte kasten.Zelfstotaleverbouwingenzijnmogelijk.Alleswordtineigenhandgehouden.

mi casaDeKempenaerstraat89T(071)5150297www.micasa-interieurs.nl

dit lichtobject is ontstaan uit een bronzen pendule die bewust tegen deze achtergrond is gezet, waardoor een smaakvol en eigentijds geheel ontstaat

In2005opendenEdwardenMelissavanTill,najarenhetBelegvanLeydensuccesvolgerund tehebbenHetBelegvanOegstgeest.Al snelwerddeze frisse lunchtent indecharmanteKempenearstraatzeerpopulair.Nietalleendebroodjesenkleinegerechtenzijnaantrekkelijk,ookdeinrichtingiszeersmaakvol:eenmixvanstrakmoderneelemen-

ten,mooiewarmetrendykleuren,houtentafelsenstoelenenrelaxtebanken.Vanapriltotenmetoktoberisereenheerlijkgrootzonnigterras.Opdekaartvindtubroodjesvaneenvoudigtotrijkenspannendbelegd.Erstaanwisselendespecialiteiten,zoalssoepen,salades enmeerdere lekkerebroodjes ophet schoolbord.Hetbelegbezorgdal jaren lang

lunchesbijbedrijvenindeomge-ving van Leiden, die dagelijkskunnenwordenbesteldviainter-net.IndeavondenstelthetBelegvanOegstgeestzichbeschikbaarvoor privé borrels.Tevens kunt uelke vrijdagavond terecht in hetrestaurantwaar u een lekker enbetaalbaar wisselend 3-gangenmenukunteten.

Het Beleg van oegstgeestDeKempenaerstraat43BT(071)[email protected]

Mi Casainterieurwinkel

Het Beleg van Oegstgeest

Sieraden:omtesnoepenEenontdekking!InhetsteegjevooraandeTerwee-weg,huisteenverrassendesieradenwinkel.Eige-naresse Yvonne Verbeek-Holen, zelf goud- enzilversmid, verkoopt er bijzondere collecties vanmerkenalsPilgrim,KumKum,ZsiskaenClicCrea-tions. Naast traditionele materialen als goud enzilver,vindjeersieradenvanstaal,aluminiumofkunstharsmetbladzilver.Uniekzijnookdesiera-denvanedelsmidNadineKieftdieopditmomentexposeert in de Hermitage aan de Amstel. BijParure kan ook naar eigen wens een sieraadgemaaktworden,inheteigenateliervandewinkel.Daarwordenookreparatiesverzorgd.Kortom:gadaarabsoluuteenskijken.

parure sieradenTerweeweg54e

T(071)3015075www.parure-sieraden.nl

107

DierenspeciaalzaakPetsPlace inhethart vandeKemp ispaseenpaar maanden open. Naast de reguliere en noodzakelijke artikelenvoor jehuisdier, vind jehierookeencollectieheerlijk luxehonden-accessoires.Deoneindigecollectiehondenriemenenhalsbandendoetjeduizelen.Enigehondenmode,fijnekussensenmanden,ennatuurlijkmodieuzetassenomjebestevriendjeoveralmeenaartoetenemen.NualgecertificeerddoorstichtingDierbaar,eenwaarborgvoordes-kundigadviserendedierenwinkels.Jegaaterbijnazelfvankwispelen.

pets placeDeKempenaerstraat25T(071)5173957www.petsplace.nl

EénvandetrekkershalverwegedestraatisDeKornuitjes.Alsinds1988presen-teertdezeopvallendruimewinkelsteedsweernieuwemerkenindemaatjes56t/m176.Ofhetompyjama’s,schoenen,badkledingofeenheleoutfitgaat:hetervarenenenthousiasteteamvindtnietsleukerdankinderenvantoptotteenineensportief,klassiek,hipofstoergeheeltesteken.Zelfideeënopdoenisookeenvoudig:devertederendrealistischepoppenindeetalage showen iedere tweeweken in een inspirerendnieuwmerk- en kleur-beeld.Pasophoor,zienismeestalkopen!

de KornuitjesDeKempenaerstraat23T(071)5175150,www.dekornuitjes.nl

al 21 jaar de leukste kinderkleding

alle luxe voor je lieveling

Elegant, klassiek, verleidelijk of sportief, Carel van der Meerbiedtal75jaareenuitgebreidecollectieluxeItaliaansedames-schoenen,tassenenbijpassendeaccessoires.De toonaangevende collectiewordt persoonlijk samengesteldinItalië.HiervoorselecteertCarelvanderMeernietalleenopinternationalebeurzendemeestuniekeschoenen, tassenenriemen,maarerwordtookdirectsamengewerktmetgerenom-meerdedesignersinVenetie,NapelsenFloranceomhetjaarrondeenexclusieveselectietebieden.Inelkestylenprijsklasse.Gegarandeerdslagen?KomnaarCarelvanderMeervoordeschitterendenieuwewintercollectiedienetbinnenis.

carel van der meerDeKempenaerstraat4

T(071)5173195

bij Carel van der Meer

Eyecatchers in

PetsPlace:

Italiaanse kwaliteit

DeKornuitjes

108

Almeerdan50jaardéspecialistenintechnischespeelgoed.Voorliefhebbers van modeltreinen, modelauto’s, plastic- en hout-modelbouw of slotracing is dit het Walhalla. Van heinde en vertrekkenmensennaarOegstgeestomzichteverlekkerenaande

ene vitrine na de anderemet glimmende treinstellen, rails enminusculetoebehoren. Indit familiebedrijf zijngoedeservice,kwaliteitengoedper-soonlijkadviesnogvanzelfsprekend.Alledenkbaremerkenzijnleverbaar,ofkunnenwordenbesteld.Ondanksdegratisparkeervoorzieningindestraatgeenzinomlangstegaan?Dewebshop isongekendcompleet.WashetmaarvastSinterklaas.

de tombeDeKempenaerstraat77T(071)-5172977www.detombe.nl

DeTombe:toysforBoys…andMen

Elles Emotions verrast met bijzondere kledinglijnen van Italiaanse,FranseenDuitsedesignerlabels.Dieechtpersoonlijkelookmaakjehierhelemaal afmet signature tassen, schoenen, sjaals en ceintuurs.DitnajaargebruikenmerkenalsMoschino,ArmanienDolce&Gabbanaveelluxematerialen.Soepelvallendevestenentuniekenzijnuitgevoerdinfijnewol,satijnofzijdezachtkasjmier.Decollectiesvanditseizoenvoerendewarmetonenvancognac,petrol,rood,grècheencrème,inharmoniemetdeaardetintenvanzwart,bruinenantraciet. Stoere printsworden gecombineerdmetklassiekeflanelsofjeans. Bij Elles Emoti-onskijkjejeogenuit.

BijEllesEmotionskijk je je ogen uit!

Tuurlijk,jekuntbestevensnelkilo’skwijtraken.Maaralsjenietsaanjeeigeneetpatroonverandertdankomendezeerweersnelaanalsjeweer‘gewoon’gaateten.Ditjojo-effectdoorbrekeniseenvandesterkepuntenvandeBai-lineformule.Naastdeelektrotraining,dieintensiefjespierentraintenjeeenmooierfiguurgeeft,gaanwijmetjouweigeneet-enbeweegpatroonaawndeslag.Zodatjehetgewensteresultaathaaltenbehoudt!Opeenontspannenmanierenineenprettigeomgeving.MaaksneleenafspraakvooreenGRATISproefbe-handelingenlaatjeverrassendoordekrachtvanBailine!

Bailine oegstgeestDeKempenaerstraat9aT(071)5190938www.bailine.nl

Geenjojo-effect;’tkanmetBailine!

elles emotionsDeKempenaerstraat2T(071)3015205www.elles-emotions.nl

Eyecatchers in De KempDe Kemp

109

De KempEyecatchers in

Alsofereenengeltje…

Splinternieuwewinkel inverlichtingenglazenmeubilair.Modernofklassiek:metmeerdan2000lampenkappenopvoorraadeneindelozemogelijkhedenomoudekappentebekledenoftecombinerenmeteennieuwarmatuur,isDeFlierefluiterhetjuisteadresvoordieenelampdiejeinterieurcompleetmaakt.Watfijnomteziendatjeookmeteenspaarlampeenwarmeenluxesfeerinhuiskunthouden. Ook nieuw is de Helderr shop-in-shop, metexclusiefNederlandsglazenmeubilair.Vantafeltotdvd-meubelofbijzettafel,waarbij jedebasismodellenkuntcombinerenmetdertienkleurtonen.

jelichtopbijDeFlierefluiter

de flierefluiterDeKempenaerstraat16T(071)5157759www.deflierefluiter.com

Steek

BijdeOegstgeesterDeli belandenwe indehemel.Hier vind jedelicatessenuitdehelewereld.Sappigemediterranehammen,worstjesenolijven.IngrediëntenuitalleOostersekeukenszoalsThais,Chineesen Indonesisch,maarookeenoneindigassorti-

mentHollandseenFransekazen.Belgischebonbons,HaagsetaartenvanKelder,Italiaansepasta’sengeurigeoliën,Amerikaansijs,hetkannietop.ZelfstkleurigSpaansaardewerkomaldatlekkersinstijlteserveren.Omjevingersbijopteeten.Maandagsgesloten.

de oegstgeester deliDeutzstraat2(opdehoekdeGeversstraat)T(071)3015185,www.oegstgeesterdeli.nl

110

Eyecatchers in

Twee jaar bestaat de winkel nu, aan de Kempenaerstraat te Oegst geest. In die tijd heeft eigenares Manon Schraven ruimschoots bewezen dat ze een fijne neus heeft voor mode én kwaliteit. Gezichtsbepalende collecties van Humanoid, Ra-Re, 10 days, Walk in the Park plus talloze mooie accessoires maken de winkel tot een modemekka waar inmiddels de hele regio op afkomt. Deze winter natuurlijk weer veel behaaglijke breisels, gave laarzen en mooie denim. Een winkel om blij van te worden! Van MeiDe Kempenaerstraat 73 OegstgeestT (071) 888 33 83, www.vanmei.nl

VAn MEi.VOOr JOu.

111

Ladies ’ DayTerpenTijninLeidenisal18jaardéspeciaal-zaakvoorkunstschilder-entekenmaterialenboetseerklei, speksteen, passepartoutkarton,wissellijsten en ophangsystemen. De uitge-breide papiercollectie bevat o.a. prachtigehandgemaakte soorten uit India en Nepal.NieuweRijn57,Leiden,T(071)5131369

De rode loper ligt uit!

De Wolky Shop

De rooij Lederwaren

Onder het motto ‘Shoppen is topsport’ gaat om 13.00 uur op de Vismarkt de Leidse Ladies Loop van start, een bloedstollende race op naaldhakken. De presentatie van dit vrouwe-lijke evenement is in de vakkundige handen van Aad van der Luit. Uiteraard zijn hierbij leuke prijzen te winnen; de hoofdprijs is € 200,-.

Trek gekregen van het shoppen? Speciaal op Ladies’ Day kunnen de dames genieten van een heerlijke High tea bij Brasserie Fyn, Dende, Cityhall en de Vriend. Je kunt het zo zoet of hartig niet bedenken of het staat op tafel. Kijk voor meer informatie over dit alles op: www.ladiesdayleiden.nl

Zondag 27 september worden winkelende dames extra verwend. alle deelnemende winkels leggen de rode loper uit en hebben die dag leuke aanbiedingen en extraatjes, speciaal voor de ‘Ladies’.

TerpenTijn

BijDeRooij Lederwaren isdeuniekeStormparaplu verkrijgbaar en alléénop25september,met10%korting.

Haarlemmerstraat 202, Leiden, T(071)5123090

refugeCadeau nodig? Voor jezelf of vriendin?Rindaheeft’twel!(sjaals,kettingen,arm-banden,tassenenriemen)KomkijkenopdeHogewoerd75inLeiden.RindaRefugeMode-Accessoires,T(06)20395681,www.koopeensjaal.nl

Tien jaar in Leiden en dus tienjaar de grootste specialist vanNederland.NieuweRijn15,Leiden,T(071)5665867www.wolkyshop.nl

112

Ladies ’ DayWéPédamesmodebijBerthine.Geeftvrouwelijkheid een eigen gezicht. Decollectie is opgebouwd van 36 t/m52.Wijadviserenugraag.Gangetje4,Leiden,T(071)5125969

De one stop shop voor wellness en lifestyle isgevestigdineenprachtigverbouwdpand.Indecityspa en privé hammam kun je terecht voorhuidverzorging,ontspannendemassagesencom-pletearrangementen. Indewinkel vind jeexclu-sieveparfumsvano.a.Amouage,Carthusia,EtroenLalique,skincarevanDermalogica,DrSebaghen Natura Bissé en lifestyle-merken als Essie,Kusmitea,L’occitaneenProvence,OttomaniaenZenza.NieuweRijn60,Leiden,T(071)5149207www.babassu.nl

in Leiden

Babassu skin & spa

Oerlemans

WéPé

Oerlemans,sinds1935,mooiemerken,toon-aangevendinkwaliteits-enpasvormschoenen.Oerlemans Schoenen, Hogewoerd 2, Leiden,T(071)5124237

113

Zentempel als meditatief centrum

Weinig geheimzinnigs aan LeidsezenLeiden heeft een Zentempel. achter de etalage aan de hogewoerd belijden zo’n 75 volgelingen deze exotische religie. Zen is feitelijk een leer van meditatie die tot diepe inzichten kan leiden. de belijder wordt er daarnaast ook fitter van en presteert beter. om zover te komen is wel wat tijd verstreken. het vraagt volharding en motivatie. Geen makkelijke taak dus voor de volgelingen van de Suiren Ji, zoals de tempel heet. “het moet bij je passen”, meent hans Pegtel die er al acht jaar mee bezig is.

t e K S t h a n S V a n k L i n k e n F o t o g r a F i e n i k k i n o ot e B o o M

114

De tempel staat aan de Hogewoerden beslaat de onderste verdiepingvanhetherenhuisnummer162.HetdraagtdenaamSuirenJi(waterlelie;als variantopde zenbloembij uit-

stek,delotus).Bijbinnenkomstloopjetegeneenaltaartjeaanmeteenrijdezelfdebeeldjes.DeinJapangewijdeLeidenaarenzenmeesterZeshinontvangt daar, en verontschuldigt zich meteen.ZenboeddhistHansPegtelzaldehonneurswaar-nemen.Diestaatalineenvoorruimtetewachtenwaardeschoenenwordenuitgedaan.Opkousen-voetenwordt de eigenlijke tempel betredendiedenaamHondodraagt.Rechtsiseenaltaar.Hetbestaatuiteenbredenismetdaarinallerleivoor-werpenzoalsoffergaven;sinaasappels,snoepjesen dergelijke. Ook staan er foto’s van dierbareoverledenenwaardeoffersvoorbedoeldzijn.Erzijnbloemenenkaarsen. InhetmiddenvanditallestroontdeBoeddha.PegtellegtuitdathiernietomdevereringvanBoeddhagaat.“Hetbeeldstaatdaaromonstijdensdediensteneraanteherinneren dat we allen zelf Boeddha zijn”, zoklinkthetcryptisch.Voordenis isereenrood/zwartgelaktaltaarwaarvijfochtendenperweekde dienst wordt gehouden. Die beginnen omzevenuurenwordenvoorafgegaandoormedita-tievaneenhalfuur,daniserdeeigenlijkedienst,danweereenhalfuurmeditatie.Hieropisereenontbijt en die wordt afgesloten door weer eenmeditatie.TijdensdedienstklinkenteksteninhetJapans.Hetisgeenprobleemdatdienietwordenverstaan.HetgaatalleenomhetfeitdátBoed-dhaspreekt.Decadanservankanalseenmantrawordengezien,waardoorereenzekerematevantranceontstaat.Zo’nzevenpersonengemiddeldmakendieochtendsessiemee.Indeavondurenisdetempelopenvoormeditatieenwordtdanbevolktmet10tot15mensen.

standvastig“ZENstaatfeitelijkvoorZonderEnigeNut”,laatdezegsmanvanSuirenJi,Pegtel,weten.Hijlegtuit;“debedoelingisdatjejeophet‘nu’richt.Menisvaakmetdetoekomstofhetverledenbezig.Zendoetnietsandersdanjeeroptewijzendatjeopditmomentleeft.Feitelijkisdatnutteloosomdathetnueenmaalzois.”DevormvanZendiehierwordt beoefend, is van origine Japans en heetSoto Zen. Het is een van de stromingen die erwereldwijdzijn.Zenkanenmagafwijkenvanhoehetelderswordtbeleefd.Inelkgevalheeftieder-eenweleengeschorenhoofd,maariserwelver-schilinbijvoorbeeldkledingofdewijzevandienst.Volgens Pegtel kan het zelfs zo zijn dat er eenNeder Zen ontstaat dat afwijkt van wat er zoalgangbaaris;eenNederlandsevariantdus.Dekernblijft echterdemeditatie. InLeidenwordtdie ineen ruimte achter de Hondo beleden. In hetmiddenervanstaateenbeeldvaneensoortkrij-ger.Dieheeftmeestaleenzwaardalssymboolvanhetwegsnijdenvan je illusies.De leeuwaanzijnvoetendruktstandvastigheiduit.Degenediemedi-teert gaat in de lotushouding zitten; de benenonderderuggevouwen.Opdiemanierkomtde

rugrechtenzitdemeditatoralseenrots.“Datisdebedoeling.Jemoetstevigzittenomtotmedita-tie te kunnen komen.” Geen eenvoudige opgavevoordestoelzittendewesterlingdienietgewendisomzijnbenenvolledigonderzijnrugtevouwen.Feitelijkisdatookdebedoeling,dieongemakke-lijkehouding.Als jealwordtafgeleid, ishetvan-wege die ongemakkelijke houding. Iets andersheeftdangeenplaats.Beginnerswordtdanookaanvankelijk de halve lotus geleerd. Daarbij zitslechtséénbeenonderderuginplaatsvantwee.Eerstwordtzosteedstienminutengeoefendendan wordt er wat gelopen om de bloedstroomweeropgangtelatenkomen.Datherhaaltzichenwordt in de loop vanweken het aantalminutenopgevoerd.Uiteindelijkmoetdatleidentoteenzitvan een half uur. “Dat lukt niet iedereen. Het isechter geen verplichting.Ook ik kan het niet zolangvolhouden”,bekentPegtel.Tijdensdemedita-tiewordthethoofd‘leeg’gemaakt.Deademhalingwordt vanzelf regelmatig en de nadruk komt teliggenophetuitademen.Hierdoorkanernaver-loopvantijdeenbepaaldgevoel indebuikont-staan.“Danweetjedatjemeditatiegoedis”,ver-klaart de rondleider. Allen die mediteren, kijkennaardemuurenfixerenzichalshetwareopeenplek achter de muur. Een vlekje zou al kunnenafleiden. “Meditatie leidt tot evenwichtigheid; hetdenkenvaltweg.Daardoorontstaatrust.”Datkanleiden tot inzichten, evenals Boeddha die heeftgehad.OpdiemanierwordtBoeddha’seigenerva-ringhetmeestdichtbenaderd.VandaardeeerdergemaakteopmerkingdatweallenBoeddhazijn.

groepsgevoelDe Leidse zenmeester Zeshin is daarom geenmedium en heeft geen contact met Boeddha.Daarom ook geeft hij ook geen antwoord opvragen die zinloos zijn. Je moet zelf tot inzichtkomendoormeditatie.Wanneerantwoordenopvragenkomendiejejezelfstelt,isersprakevanverlichting. Het zijn overigens niet alleen Leide-narendiedetempelbezoeken.Menkomtsomszelfsvanver. “Jevoelt jebijeengroepthuisendan isdebeleving vanhet samenzijnookpret-tiger”, luidt de verklaring. Er zijn immers meerBoeddhistischeplekkeninNederlandwaarbijdemeditatieplaats in Amsterdam wel de meestopvallendeisinzijnuitdossingalskleurigetempeltussendeHollandsegebouwen.OokLeiderdorpheefteenactiefcentrum,evenalsOegstgeest.DegroepdieSuirenJibezoekt isnaar zeggenvanPegtel een hechte groep die automatisch ookallerleigewoontenvanelkaaroverneemt.Zowordtin het meditatiegedeelte uit traditie altijd linkslangshetbeeldderuimteingelopen.“Nieuwelin-genkopiërenvanzelfdie regel.Daarhoeft jezezelfsnieteensoptewijzen”.Hetcentrumwerdin1980opgerichtenheefteenzelfdeaantalvolge-lingen door de jaren behouden. Soms valt eriemandafenerkomenookweermensenbij.Opdeopendagenishetmogelijkomeenseenkijkjetenemen.Alshetkliktiservoordenieuwkomereen uitdaging bijgekomen; het verkrijgen vaninzichtdankzijdeLeids/JapanseSotoZen.

115

dagelijks is ze met het Verkeersjournaal te zien op ons eigen tV West. een degelijk en tegelijk veelbekeken programma. apart voor iemand van de Maastrichtse toneelschool, of toch niet?


Kirsten van Dissel:

Kirsten van Dissel had talent en eendroom:toneelspelen.DatleerdezeinMaastricht.Zestudeerdeerin1994af,deednogwatextracursussenenroldezohoepla,deNederlandsetele-

visiewereld in.Vooralbekendwerdzeals IrisdeGraaff indemisdaadserieBaantjer.Zeheeftnueenmaal zo’n typisch politiehoofd, vindt ze zelfook: “Bij castings word ik vaak voor dat soortrollen gevraagd. Weet het ook niet, misschienomdatikstrengkankijken.”Grappigisdatzenuonder andere het Verkeersjournaal presenteerten het programma Ter Plaatse voor TVNoord-Holland.Datlaatsteiseenopsporingsprogramma,dus toch ook weer met een knipoog naar haarBaantjerrol.Bewustkooszenietvoordiekarakter-rollen, eenmooiebijkomstigheidwaswel dat zetijdenshetfilmenvandeNederlandsecrimeserieverliefd werd op opnameleider Maxime Vollers.Ze wonen inmiddels samen en ze hebben eendochter:Lola.Zogaatdatindetelevisiewereld.KirstenvanDissel(1971)realiseertzichmaaralte

goeddatdeambitieomveelenvaakopdeplan-kentestaanbijeendroomzoublijven.Hetaanbodvantalentisimmersgroot,devijveraanrolleninNederlandisrelatiefklein.Voordemeestenisernauwelijkseenbelegdeboterhammeeteverdie-nen.WatdatbetreftheeftVanDisselhetslimaan-gepakt,wantzewerktvoorverschillenderegionalezendersendatverschafthaareenrisicospreidendinkomen.Bovenalvindtzeditwerkheelleuk:“Ikzitgoed inm’n vel, bij Noord-Hollandmaak ik eentotaalanderprogrammadanvoorTVWest.Daardoeikverslaggevingenpresentatie.Voorhetpro-gramma‘VerkeerenMeer’opWestdoeikbehalvedepresentatieookderegie.Voordrieminutenfilmzijnwevijfuuroppad.Eentijdrovendebezigheidmaarwelleuk.Devariatiemaakthetinteressant.Hetwerkenbijderegionaleomroepisgewoonergleuk.”VanDisselsteekthaarmeningoverde landelijketelevisie dan ook niet onder stoelen of banken.Iedereenwilvolgenshaarvooreendubbeltjeopdeeersterang,hetniveauvantelevisiemakenislaag.

“regionale televisie is veel leuker”

116

Hetmoet zosnelenmakkelijkoftewel zogoed-koopmogelijkzegtVanDissel: “Als ikal televisiekijk, dan staat het schaamrood me vaak op dekaken.Zolaag,zogerichtopscoren.Enallesmoettegenwoordig een wedstrijd zijn, overal moet opgestemd worden. Wie is de beste? En de kijkerbepaalt.SMS’tumaar!“Bijmijisereengrensaanfatsoenenkwaliteit.Alsikineenstraatprogrammazoumoetenvragen:‘Wiljevoorhonderdeurojepiklatenzien?’danbedankikervoor,hoeveelmedatookzouopleveren.Hetmoetniveauhebbenenikmoeterietsmeeheb-ben,anderswerkthetniet.Veelmensendenkendatregionaletelevisieminderis,maarhetisvaakleuker, je mag veel meer en je bent veel meerbetrokkenbijwatjemaakt.”VanDisselbenadruktde functieendeaantrek-kingskracht van de regionale televisie: “Wij zijnaltijd dichtbij en betrokken. Als er belangrijknieuws is, zet ik hem toch even aan. Mensenwillenwetenwaterinhunstraatgebeurt.Eerlijkgezegdvindikhetoplandelijkniveaumaareenhoopgeschreeuw.Allesiscommercieelcompeti-tief,wieheeftdegrootste,wiekanhethetlangst.Datdansenophetijswasdeeerstekeeralwal-gelijk,maarnugaanzevoorhetzoveelsteseizoenweerbeginnen.Zittenwedaarnoumetz’nallenoptewachten?Hetwordtjedoordestrotgeduwd.Opdezemanierdenktdenieuwegeneratiestraksdathetlevenalleenuitwedstrijdenbestaat.”

“als ik in een straatprogramma zou moeten vragen:

‘Wil je voor honderd euro je piemel laten zien?’, dan bedank ik er voor, hoeveel me dat ook zou opleveren.’”

117

BORG & DAPHNES I E R A D E N

Nieuwe Rijn 3 Leiden T 071 566 10 30 [email protected] www.borgendaphne.nl

Leven! Magazine 16

Documents

Transcript of Leven! Magazine 16