SAVE THE DATE

VR 20 NOV &ZA 21 NOV 2015

3E EDITIE

INSPIRATIE OVER DETOEKOMST VAN GRONINGEN_

CITIES 3.0_

VOEDSELVERSPILLING UIT DE KAST_

TERUGBLIK LETS GRO EDITIE 2014_

DE STADSMAKERS VAN NU

De toekomst van Groningen, daar gaat Lets Gro over. Op vrijdag 21 en zaterdag 22 november 2014 vond de tweede editie plaats. Ruim 8.500 bezoekers kwamen naar meer dan 120 verschillende activiteiten verspreid over 36 verschillende locaties in hartje stad. Talkshows, workshops, exposities, wandelingen, fiets tochten, lezingen en debatten georganiseerd voor en door Groningers met slimme ideen over de ontwikkeling van deze stad. Aan inspiratie geen gebrek in Groningen!

ONTMOETEN

Als organisatie krijgen we vaak de vraag wat er gebeurt met alle initiatieven die tijdens Lets Gro zijn geprogrammeerd. Ons antwoord is dan als volgt: In eerste instantie faciliteert de Gemeente Groningen het festival. Denk aan hulp bij het vinden van een goede ruimte, techniek en communicatie. Uiteraard brainstormen we graag mee, want we worden altijd heel enthousiast van alle betrokkenheid en zien overal linkjes en kansen. Maar mensen, organisaties of instanties zullen hun visies, plannen en ideen voor de toekomst zelf verder moeten brengen en organiseren. Kort gezegd: we organiseren een feestje, maar de slingers hang je zelf op.

Lets Gro is ook een platform voor ontmoeting, voor gezelligheid en toevalligheid en laat dat nu net leiden tot spannende resultaten. We laten je een deel van de opbrengsten en resultaten zien: opgetekend in dit magazine, een heerlijk old school medium, maar stiekem heel erg fijn. Bij de artikelen lees je linkjes naar de plannenmakers en wie weet leidt dat weer tot nieuwe ontmoetingen en plannen. De initiatiefnemers en stadsmakers horen graag van je.

Tips & Tricks 4 lifestyle bloggersLeer van succesvolle vrouwen uit de online lifestyle scene hoe je van jouw plek op het internet een succes maakt.

Ik vind Lets Gro een goed initiatief, het creert een plek voor creatievelingen en ondernemers om te laten zien wat ze doen. Ik vond het zelf erg leuk om te kunnen praten met mijn volgers. Ik heb niet alleen hun genspireerd, zij mij ook met hun ideen en complimenten. Er zijn nog geen concrete plannen hier voor, maar we hebben dankzij onze workshop tijdens Lets Gro wel een lijst van genteresseerden. Wat leuk is om te noemen is dat Esmee Rudolf van luxblog.nl (die ook presenteerde tijdens de workshop) een blogger fotocursus heeft georganiseerd waar ook dames op af zijn gekomen die we hebben leren kennen tijdens onze workshop.

LIAN GALLIARD, INITIATIEFNEMER #029 TIPS & TRICKS 4 LIFESTYLE BLOGGERSfashionhoax.creatorsofdesire.com

RK

CONTENT

03 ONTMOETEN

07 CITIES 3.0

16 WILLEM GROENEVELD _ COLUMN

18 BINNENSTAD

24 BIT.FALL

28 THE INTERNATIONAL STADJER

34 DE RAZENDE FOODREPORTER

38 NIEUW ELAN VOOR DE FIETS

44 NICK STEVENS _ COLUMN

48 SMOAK

54 JANES WALK

58 THEA WARRINGA _ COLUMN

62 SMART CITY

68 DE MEEWERKERS

74 HET HOE, WAT EN WAAROM

83 DE TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKT

89 HEEL GRUNN BAKT

90 NOG LEUKER HARDLOPEN

94 COLOFON

95 SAVE THE DATE

INITIATIEFNEMERS AAN HET WOORD

38

48

24

54

CITIES 3.0

Virtuele achtbanen en appeltaartbakkende omas: op inspiratiefestival Lets Gro 2014 konden we ons laven aan inspirerende voorbeelden en doorkijk jes naar de toekomst van Groningen. Lets Gro bleek ook een nuttige gelegenheid voor ontmoeting, voor nieuwe interacties, samenwerkingsverbanden: een ideaal instrument om gebruik te maken van The Wisdom of the Crowd. Er was heel veel energie in de opmaat naar en op het festival zelf. Juist deze energie is cruciaal om de kracht en betrokkenheid van Groningers aan te boren en gezamenlijk te werken aan een duurzaam leefbare stad.

NL & EN

tekst Jeroen Berends

ONLINE INFRASTRUCTUUROp Lets Gro hoorden we van startups, maar ook van de manager van Noisia (een wereld beroemd DJ collectief uit, jawel Groningen) over dat ze gedijen bij supersnel internet. Niet zo ingewikkeld dus. Hadden we het in de stad 2.0 vooral over infrastructuur, denk aan wegen, bruggen en scholen. In de 3.0 variant staat de online infrastructuur centraal: draait het om stadsbrede WiFinetwerken, breedband en glasvezel. Allemaal gericht op diensten die Groningers, (startende) bedrijven, maar ook kunst en cultuur instellingen nodig hebben om hun zaakjes en communicatielijnen goedkoop, slim en snel te organiseren. Diezelfde creatievelingen zeggen ook dat ze gebaat zijn bij goedkope, al dan niet gecombineerde woon en werklocaties en een 24/7 levendige stadscentrum, waar ze ideen kunnen uitwisselen en gelijkgestemden bedoeld en onbedoeld ontmoeten. En, zo benadrukte Walter Flapper van Noisia, snellere (trein)verbindingen naar gelijk gestemden richting Hamburg en de rest van de wereld helpen ook. Gro ningen lijkt hard op weg onlinecity van Nederland te worden, schreef het Dagblad van het Noorden een week voor Lets Gro. In een paar jaar tijd klommen de Groningse internetbedrij ven naar de tweede plaats achter Amsterdam. Zeven Groningse bedrijven waren

terug te vinden in de Fast50 ranking 2014, met de 50 snelst groeiende Tech bedrijven van Nederland.

QUALITY OF LIFEDoor te kijken naar de succesfactoren van internet en de bijbehorende interneteconomie als aanjager van werkgelegenheid, kunnen we een para l lel met de ontwikkelingen in en om de stad en vervolgens stadsplanning trekken. Zo concludeerde Jouke van Dijk op Lets Gro onder meer het belang van Quality of Life, inclusief het culturele klimaat en een bruisende binnenstad, voor de economische prestaties van stad en regio. En noemde hij mooi wonen en snel internet aan huis essentieel. Quality of Life is sterk gelieerd aan de attractiviteit van de binnenstad, waar niet alleen stadjers van genieten, maar die ook belangrijk is voor de concurrentiepositie van Groningen als kennisstad. Op Lets Gro stonden veel onderwerpen op het programma die te maken hebben met de ontwikkeling en toevoeging van kwaliteit aan de binnenstad. Er werd gediscussieerd over het nachtleven, wel of geen fontein en bussen op de Grote Markt. Er waren workshops over de toekomst van urban shopping en over hoe we het stadshart anderszins levendig kunnen houden.

07

MENSELIJKE MAAT VAN DE STADOp 10 billboards verspreid door de binnenstad werden suggesties gedaan voor een andere inrichting van straten en pleinen met vooral meer ruimte voor voetgangers en fietsers, helemaal in lijn met de denkbeelden van de Amerikaanse stadsactiviste Jane Jacobs. Haar criteria voor succesvolle steden gaan over de menselijke maat van de stad en werden al wandelend uitgelegd op Lets Gro, waar we de premire van de eerste Groningse Janes Walk beleefden. Deze internationale bewe ging van door locals georganiseerde wandeltochten en verkenningen door eigen stad en buurt genspireerd door Jane Jacobs (19162006) vinden normaliter in het eerste weekend van

mei plaats. Het succes van de eerste wandeling smaakt naar meer en de Janes Walk keert in het voorjaar dan ook terug: een nieuwe traditie lijkt geboren.

HOOGOPGELEIDE CREATIEVELINGENIn een veerkrachtige stad en regio is de groep hoogopgeleide creatieveling en interessant, omdat het vaak de toepassingen uit bijvoorbeeld de gameindustrie en aanverwante sectoren zijn die voor doorbraken en werkgelegenheid kunnen zorgen. En dat straalt af op de hele stad, waarvan zowel hoog als laagopgeleiden profiteren van hun successen. Vernieuwingen waar technologische innovatie en sociale innovatie bij elkaar komen, zijn het meest

interessant, omdat ze voor disruptie en nieuwe omgangsvormen kunnen zorgen. Ze breken met bestaande verdienmodellen, kunnen exponentieel snel groeien omdat digitaal opschalen nu eenmaal minimale kosten met zich meebrengt. Koren op de molen van de Social Media Club Groningen die op Lets Gro vier lokale digitale ondernemers bijeen bracht om te spreken over de toekomst van Retail, mobiele technologie, Internet of Things en Big Data. Allemaal zaken die razendsnel veranderen en waar we allemaal mee te maken krijgen. De consequenties van al deze ontwikkelingen, de betekenis bijvoorbeeld voor het functioneren van het onderwijs, de binnenstad of werklocaties kunnen we

nog maar voor een deel overzien. Maar dat ze gevolgen hebben voor ons leven, werk en inkomen en op het gebruik, de vorm en de planning van de stad en regio staat buiten kijf.

DE PROSUMENTOnline verbindingen leggen die offline tot bijzondere ontmoetingen leiden. Steeds meer en vaker wisselen we via online platforms met zn allen producten, diensten en arbeid met elkaar uit. Op Lets Gro was de ruil en deeleconomie die zich een stevige plaats heeft verworven in de samenleving een belangrijk thema. We zagen de coperatieve website WeHelpen, waar je (zorg)hulp kunt vragen en aanbieden en twee nieuwe concepten: de sociaal

09

RK

gevulde zoekmachine Lets Collect en de ruil app voor vintage kledingstukken van Darpdecade. Al deze initiatieven hebben naast digitale technologie n ding gemeen: de consument gaat meeproduceren en wordt daarmee prosument.

ZELFORGANISATIEDe digitalisering van de samenleving heeft nu al, maar in de nabije toekomst nog veel sterker, gevolgen voor de arbeidsmarkt. Als gevolg van ontwikkelingen in de ICT, zijn bepaalde banen en taken niet langer nodig, verdwijnen structureel banen, vooral voor jongeren op mboniveau 2 of 3. Het lijkt erop dat we het in de toekomst moeten doen met minder betaald werk door robotisering, minder vaste contracten door flexibilisering en een terugtredende overheid waardoor burgers meer onbetaald werk verrichten. Zelforganisatie en doehetzelfinitiatieven, zoals we op Lets Gro zagen in The Free Caf en beschreven in de Community

Lovers Guide Groningen zijn dan ook blijvertjes. Opnieuw on topic en vaak gelieerd aan toekomstige arbeidsmarktontwikkelingen is het instellen van een basisinkomen voor alle Nederlanders. Op Lets Gro agendeerde MIES, Maatschappij voor Innovatie van Economie en Samenleving een onderzoek gericht op het starten van een experiment met een onvoorwaardelijk basisinkomen. De komende maanden werken de initiatiefnemers hun ideen, die ook landelijk veel aandacht kregen, verder uit.

GRONINGEN ALS INTERNATIONALE MELTINGPOTDe stad is in trek en groeiende. De grens van 200.000 inwoners passeerden we in 2014 en over 10 jaar voorspelt het CBS al 220.000 Groningers. Het overgrote deel van de groei komt voor rekening van de RUG, UMCG en Hanzehogeschool die een grote aantrekkings kracht blijven uitoefenen op studenten en kenniswerkers. En ze

_

DE STAD IS IN TREK EN GROEIENDE. GRONINGEN ALS INTER-NATIONALE MELTINGPOT, DAT HOREN WE OP STRAAT, ZIEN WE AAN HET ONHANDIGE GEFIETS EN HET STRAALT OOK AF OP HET RAP UITBREIDENDE AANBOD VAN KOFFIEBARS EN EETGELEGENHEDEN.

komen tegenwoordig vanuit de hele wereld. Groningen als internationale meltingpot, dat horen we op straat, zien we aan het onhandige gefiets en het straalt ook af op het rap uitbreidende aanbod van koffiebars en eetgelegenheden. Op Lets Gro werden de internationals bediend met een tweedaags Experience Groningen programma dat ze deed kennismaken met stad en ommeland. s Avonds gingen ze aan tafel bij stadjers: meet the locals en test hun kookkunsten.

VOEDSEL VOOR DE PLANEET, ENERGIE VOOR HET LEVENVoedsel was sowieso op Lets Gro een belangrijk onderwerp, helemaal in lijn ook met het hoofdthema van de wereldtentoonstelling Expo 2015 in Milaan: Voedsel voor de planeet, energie voor het leven. Schot in de roos was popup restaurant Groeten. Niet alleen wat betreft spijs en drank (van lokale helden Bax Bier en Hooghoudt) en een spannende locatie, maar

vooral door het enthousiasme van de organisatoren en de verbinding tussen lokale bedrijven, horeca en studenten van Noorderpoort. Voedsel met een missie zagen we ook bij de andere voedselactiviteiten, bijvoorbeeld in het debat over eerlijke keurmerken, bij Voedselverspilling uit de Kast, waar bewustwor ding omtrent afvalverspilling centraal stond en vanzelfsprekend bij Toentje.

BACK TO THE FUTUREDe tweede editie van Lets Gro was opnieuw een brede verzameling van ideen en een showcase van wat er zoal in deze smart city leeft. Daarvan kunnen we er niet genoeg gebruiken, maar al dat kennispotentieel nog beter ontsluiten en benutten blijft onze gemeenschappelijke uitdaging. In 2015 komt het festival, bruistablet voor de toekomst van de stad, opnieuw terug en nodigen we iedereen uit in Back to the Future.

Jouke van Dijk, hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse, RUG

11

AW

WISDOMOF THE CROWDLets Gro proved itself yet again the perfect instrument to tap into the Wisdom of the Crowd creating an energy which is needed to connect and create a durable city.

ONLINE INFRASTRUCTURE There is a clear move from the classic infrastructure to the online infrastructure, benefitting not only startups but also art and cultural institutions. But also affordable work and living meeting places and more efficient train connections to likeminded cities such as Hamburg, are allowing Groningento fasttrack its way to one of the leading online cities of the Netherlands.

QUALITY OF LIFEThe cultural climate, an attractive and lively citycenter and growing internet economy all contribute towards the Quality of life in Groningen.

THE CITY AT A HUMAN SCALEThe criteria urban activist, Jane Jacobs, developed in the seventies still prove current as we explore the city in search of the success factors that make Groningen. The next Janes Walk in Groningen is planned in May!

HIGHLY EDUCATED CREATIVE MINDSIn a resilient city and region it is the group of highly educated creative minds that is most interesting. Crea ting revival where technological and social innovation come together, and generating economic growth and employment on all levels. Great examples of this is the gaming industry in Groningen.

PROSUMERAn important theme during Lets Gro was the swap and shareeconomy that is gaining status in Groninger society. Products, services, knowledge and labour are being exchanged on the many online platforms, such as WeHelpen and darpdecade.

SELF-ORGANISATIONWith the jobmarket being negatively affected by digitalization, we see a strong trend towards unpaid labour in initiatives such as the Free Caf and the Community Lovers Guide. These type of social initiatives are here to stay! Also, the discussion surrounding MIES experiment with the unconditional base income has caught the national interest.

GRONINGEN AS AN INTERNATIONAL MELTINGPOTGroningen is growing steadily, attrac ting people from all corners of the world. During this edition of Lets Gro we saw a twoday event welcome our new internationals to the city and region.

FOOD FOR THE PLANET, ENERGY FOR LIFEIn line with the world exhibition Expo 2015 in Milan we see Food take a big role during Lets Gro. Locally sourced food and drink were on offer at the popup restaurant Groeten, courtesy of local businesses such as Bax Bier and Hooghoudt and the students from Noorderpoort. But also many other activities surrounding food with a mission were showcased includingWe can conclude that once again Lets Gro has offered Groningen a broad selection of ideas and plans currently fueling the smart city. And we invite you to be part of the 2015 edition of this inspirational festival when we go back to the future.

Groningen aan je eigen muur. Check MapArt van patrickloonstra.nl/mapart en bestel!13

Het Uitvinders AtelierTijdens Lets Gro 2014 lieten het Launch Caf en FabLab Groningen zien wat er allemaal mogelijk is op de vernieuwde werkplek van het FabLab. De volledige benedenverdieping van het Launch Caf was omgetoverd tot een grote techno logische verwonderplek.

Tijdens Lets Gro heeft het FabLab voor het eerst het Uitvinders Atelier georganiseerd in samenwerking met Launch Caf. Meer dan 15 uitvinders demonstreerden hun uitvindingen voor jong en oud. We hebben ruim 400 bezoekers over de vloer gehad, sommige bezoekers waren helemaal in de ban en bleven de hele middag in het Uitvinders Atelier. Bezoekers konden zelf 3D printen en kennismaken met uitvindingen zoals de Nanofoon, Tovertafel en het Hologram. We hebben tijdensLets Gro echt een heel breed publiek aangetrokken. Voor het FabLab was Lets Gro direct ook een mooi platform om kenbaar te maken dat we een nieuwe locatie hebben in het Launch Caf.

HARRY HUMMEL (FABLAB) & KOEN ATEMA (LAUNCH CAFE),INITIATIEFNEMERS #066 HET UITVINDERS ATELIERwww.fablabgroningen.nl & www.launchcafe.nl

Community Lovers Guide Groningen13 bijzondere Groninger projecten in een prachtig boekwerk.

De initiatiefnemers lieten ieder op hun eigen wijze zien hoeveel er mogelijk is door gewoon te doen. Hiermee symboliseren de initiatieven een ontwikkeling waarbij bewoners van de stad steeds meer zelf aan de slag gaan. Er is veel discussie gaande wat nu precies de waarde is van de civil society en de bottomup beweging. De fietstocht en de projecten in de Community Lovers Guide to Groningen laten mooi zien welke waarde en functie dit soort initiatieven hebben voor de stad. Dankzij de gratis Zelf Doen stadsplattegrond, die op veel openbare plekken is terug te vinden, kunnen mensen ook zelf op zoek naar de doekracht in Groningen. De Community Lovers Guide Groningen is te bestellen en te lezen op www.vanziltebodem.nl.

The Free CafSharing free meals put together with donated food.

Lets Gro was an explosion of support and enthusiasm which took this project to the next level. It gave us the confidence to realize the concept and gave the caf a fantastic start. The next step for this project is sending out love letters to the community and shooting free food to the stars. Follow us on The Free Caf Facebook!

IVANKA ANNOT, INITIATOR #002 THE FREE CAFEwww.facebook.com/TheFreeCafe

15

FJ

COLUMN

WILLEM GROENEVELD

SIKKOM.NL

Lets Gro is een fantastisch festival, dat inmiddels terecht leidt aan expansiedrang. Zo is er tijdens afgelopen editie een klein zusje geboren in Winsum: Lets Win.

De Gro staat natuurlijk voor Groningen, met een heerlijke dubbele woordbodem, waar Herman Finkers jaloers op zou worden. Groeien, toekomst en Groningen in n woord gevat. Fantas tische naam.

Met Lets Win is er nog zon prachtige dubbele bodem. Win staat voor Winsum natuurlijk, maar ook voor winnen naar de toekomst. Toch groeit de vraag in hoeverre Lets Gro nog de provincie in kan.

Terwijl juist het Ommeland het inspiratiefestival voor de toekomst kan gebruiken. Daar waar de stad groeit, floreert en bruist, daar loopt de provincie leeg, storten huizen in, verlaten de laatste middenstanders en scholen de dorpen en slaat de vergrijzing keihard toe.

Genoeg problemen die nu al opspelen, en zeker in de (nabije) toekomst een enorme rol spelen in het leven van de mensen in Middelstum, Bedum, Ten Boer, Loppersum, Slochteren, en noem alle dorpen maar op.

Toch is er een probleem, en dat heeft Lets Gro zich met de sterke namen voor het festival zichzelf op de hals

Expansiedrift Lets Gro stokt bij succes eigen naam

gehaald. Want die woordspelingen kun je niet toepassen op elk dorp. Lets Be, in het geval van Bedum, dat klinkt nog en heeft ook nog de dubbele lading.

Maar wat moet de naam worden voor Ten Boer? Lets Ten? Dat wordt al een stuk minder. Of wat te denken van Lets Delf, voor Delfzijl. Klinkt voor geen meter, heeft ook geen enkele dubbele lading en delven, daar hebben de Groningers met alle aardbevingen wel even genoeg van.

Lets App zou nog kunnen voor Appingedam, maar dan moet het wel via de app verlopen, anders verliest de naam zijn kracht.

In Doezum zou je een actieve Lets Gro kunnen organiseren; Lets Doe. Lets Doe, daar zijn de Groningers best wel aan toe.

17

NL

tekst Jeroen Berends

De positie van steden en stedelijke regios als brandpunt van economische groei en ontwikkeling en platform voor stedelijke activiteiten wordt steeds belangrijker, constateerden Otto Raspe, Jouke van Dijk en Gerard Marlet in Smart about Cities. Dat zien we niet alleen in Nederland, maar ook in Europees en mondiaal perspectief. Vooral in steden waar kennis, talent en werkgelegenheid clustert, economische bedrijvigheid is en voldoende kritische massa om voorzieningen te kunnen renderen, voorspelt het CBS in Nederland een sterke bevolkingsgroei. Dat is vooral goed nieuws voor universiteitssteden en dus ook voor deze City of Talent dat als kopman van NoordNederland doorgroeit naar 230.000 inwoners en straks de 5e stad van het land is.

Groningen krijgt wel meer te maken met nationale en zelfs internationale

competitie in het aantrekken en vasthouden van talent, (internationale) studenten en bezoekers. Mensen zijn kritisch, en veeleisend, ze wegen hun keuzes. Gelukkig hebben we een belang rijke troefkaart: de historische (lees aantrekkelijke) binnenstad vol winkels, vermaak en cultuur. Maar versterking van de verschillende functies en in het bijzonder het verblijfsklimaat is en blijft een noodzaak. Niet alleen voor de stadjers, maar in het belang van de wijde regio. Immers, terwijl Groningen in omvang en belang groeit, krimpt de wijde regio om ons heen en neemt haar afhankelijkheid van de (binnen)stad voor werk, studie, zorg en vermaak verder toe.

De binnenstad is nooit af, gelukkig maar! Het Forum komt eraan, in de Oude Kijk int Jatstraat opent de ene na de andere food hotspot, in experimenteerzone Zwanestraat is de

Op Lets Gro ging het veelvuldig over de toekomst van de binnenstad. En ook voor het festival zelf, geconcentreerd rondom de Grote Markt, moest je naar de stad. Vreemd is dat niet, omdat ons historische stadscentrum meer en meer als het belangrijkste knooppunt van stedelijk leven in NoordNederland fungeert, een multifunctionele hub voor werken, wonen, winkelen, studeren en vrijetijdsbesteding.

19

leegstand bijna opgelost en dan is er natuurlijk die Grote Internationale Retailer aan de Westerhaven die ladingen bezoekers trekt. Er heerst ongelooflijk veel dynamiek en daarover is uitgebreid gediscussieerd op Lets Gro. Een fontein werd aangekondigd, het logo van 050 Fietsstad onthuld en een Green Deal Zero Emission Stadslo gistiek ondertekend.

Hoe zien straten en pleinen er uit als bussen van de Grote Markt en het Akerkhof verdwijnen? Op bilboards verspreid over het centrum, van onder andere de Brugstraat en Oosterstraat, konden stadjers alvast een idee krijgen. De sfeerbeelden toonden straten met veel ruimte voor voetgangers en fietsers. In de Discussiebuzz op de Grote Markt en s avonds in de Bonte Binnenstadshow werd flink doorgepraat over de busroutes in de binnenstad. Of het zover komt, weten we als de binnenstadsvisie in 2015 verschijnt.

Een binnenstad met aandacht voor de menselijke maat en leefbaarheid leek het overkoepelende thema, dat past ook goed bij het compacte karakter van het centrum. In The Future of Urban Shopping werd nog eens onderstreept hoe waardevol independent winkel s en horecazaken (of de vele mengvormen) zijn voor een binnenstad met een sterke eigen identiteit. Als tegenwicht voor de eenvormigheid van ketens die je overal ziet. Onze binnenstad wordt veel meer een plek van ontmoeting en beleving: van place to buy naar place to be. Shoppen blijven we wel doen in de binnenstad, maar werk, studie en ontmoetingsplekken (inclusief bijbehorende hotspots) nemen aan belang toe. Want hoewel we dankzij de digitalisering overal kunnen werken, winkelen en communiceren, lijkt de behoefte om elkaar op te zoeken juist toe te nemen en de binnenstad is daarvoor het gewenste podium.

_

DAT IS VOORAL GOED NIEUWS VOOR UNIVERSITEITSSTEDEN EN DUS OOK VOOR DEZE CITY OF TALENT DAT ALS KOPMAN VAN NOORD-NEDERLAND DOORGROEIT NAAR 230.000 INWONERS EN STRAKS 5E STAD VAN HET LAND IS.

RK

Eigen(wijze) koers inzichtCoaches werden gekoppeld aan deel nemers. Ben jij je bewust van je eigen talenten en passie?

Deze dag was een soort van coachproeverij waarbij zowel aandacht was voor de zoektocht naar de passies en talenten van de deelnemende individuen als ook de verbinding maken met de medestanders om met elkaar hier aan te gaan werken. Met als doel om zo meer sturing te kunnen geven aan je leven en het maken van de keuzes daarin. Dit alles begeleid door een waar sprankelend smaakpalet aan coaches uit het noorden. De volgende vraag bleef dan ook liggen: wanneer doen we dit weer? De workshop is zo goed gegaan en erg goed bevallen dat we zijn gaan zoeken hoe we hier mee verder kunnen gaan. lk heb ondersteuning gehad bij dit proces en in deze workshop van Coachlink van Noorderlink. De toekomstplannen zijn dat we nu bezig gaan om mijn concept verder op te gaan zetten. Het streven is om komend jaar enkele keren een coachcarroussel te gaan organiseren onder de vlag van Coachlink en om zo met een coachpool langs de bedrijven te gaan in het noorden.

JUDITH VERVEEN, INITIATIEFNEMER #025 EIGEN(WIJZE) KOERS INZICHTwww.noorderlink.nl/coachlink

JB

Social Labs 050Wat is er terechtgekomen van de op Noorderzon opgehaalde ideen? Samen hebben we bedacht of en waar we mee door wilden.

De middag in de muziekschool tijdens Lets Gro was een mooi wederzien van mensen en ideen en daarmee een prachtige afsluiting van een erg succesvolle eerste run van Social Labs.

RITZO TEN CATE, INITIATIEFNEMER #116 SOCIAL LABS 050

Levendige binnenstadHoe blijft de binnenstad een inspirerende topbestemming?

We zijn, tijdens de workshop, gaan brainstormen over ideen voor de stad. Hier kwamen leuke initiatieven uit naar voren zoals themamarkten op vaste zondagen, een foodtruck festival, een deelfestival, straatmuzikantenfestival, een Uitmarkt of culturele zondagen. Momenteel bekijkt Marketing Groningen, samen met de gemeente Groningen en de Groningen City Club, welke ideen een plek kunnen krijgen in de programmering voor de binnenstad. We kregen van de deelnemers terug dat ze het ontzettend leuk vonden om betrokken te worden bij de plannen voor de programmering in de binnenstad.

BARBARA RISSELADA, MARKETING GRONINGEN, INITIATIEFNEMER #013 LEVENDIGE BINNENSTAD

23

NL

BIT.FALL: bijzonderefontein op de markt

Veel bewonderd door Stadjers

Het CBK (Centrum Beeldende Kunst Groningen) presenteerde tijdens Lets Gro het kunstwerk Bit.fall van de Duitse kunstenaar Julius Popp op de Grote Markt als moge lijke denkrichting voor een fontein.

In het kunstwerk vormen vallende waterdruppels woorden die naar beneden vallen en voor een fractie van een seconde leesbaar zijn. Bit.fall is zo geprogrammeerd dat het woorden kiest die het meest voorkomen op Nederlandse nieuwswebsites. Dat is niet alleen een fascinerend en potisch schouwspel, maar doet ook nadenken over de snelle veranderende datastromen waar we dagelijks mee in aanraking komen. Het gaat daarbij niet zozeer om de betekenis van de specifieke woorden, maar vooral over de datastromen en de continue input.

WIL JE DE WERKING VAN BIT.FALL ZIEN?

BEKIJK DAN HET FILMPJE OP ONZE WEB

SITE. GA NAAR WWW.LETSGRO.NL EN NAAR

DE PAGINA PROGRAMMAS EN KIES #076.

DAAR VIND JE EEN FILMPJE WAARBIJ DE

KUNSTENAAR AAN HET WOORD IS.RK

Sweet NutsHet ontwikkelen van een DIY nutsvoor ziening werd in de praktijk gebracht op het Suiker Unie terrein tijdens Lets Gro.

Mooie plannen maken is n ding, ze ook uitvoeren iets totaal anders. Daarom wilden we niet alleen praten, maar ook echt iets doen tijdens Lets Gro. Dat is gelukt: Samen met de deelnemers van onze drie workshops hebben wij een glasvezelkabel gespannen op het Suikerunie terrein, en is het gebied nu aangesloten op het internet. De Groninger ontwerper Lambert Kamps heeft drie prachtige pylonen ontworpen waarover de kabel zou komen te liggen. Met zn allen hebben we die pylonen om hoog getrokken. Het idee dat je niet op anderen moet wachten om nieuwe dingen te doen, werd zo heel tastbaar. Inmiddels hebben we ook gehoord dat wij als ploeg id3 het Suikerunie terrein de komende 15 jaar mogen beheren en ontwikkelen. De gezamenlijk aangelegde internet voorziening zal daarom zeker navolging krijgen in andere voorzieningen die er moeten komen.

HEIN BRAAKSMA, PARTNER PLOEG ID3, INITIATIEFNEMER #115 SWEET NUTSwww.ploegid3.nl

AJ

de beLOFTeZocht je support voor jouw geweldige idee, product, of event? Tijdens Lets Gro kon je het voorleggen aan het geheime genootschap van De Loft.

Op vrijdag 21 november ontving een gezelschap van creatieve geesten in haar Loft Groningers met ideen waar iedereen beter van wordt. Op een geheime toplocatie in de stad werden die avond direct plannen gesmeed en verbindingen gelegd op het gebied van werk, economie en leven. De Loft heeft daarom vorige maand al een vervolg gekregen: de Open Loft. Het creatieve genootschap werkt in flexibel verband aan grote en kleine initiatieven die onze wereld gaan veranderen, al is het maar een beetje. De Open Loft laat binnenkort opnieuw van zich horen. Wil je weten waar we mee bezig zijn of heb je zelf een idee waar we allemaal beter van worden? Neem gerust contact met ons op!

JONAS VAN DER VLUGT, INITIATIEFNEMER #048 DE BELOFTEwww.jonasspeelmetvuur.nl

27

E

THE INTERNATIONAL STADJER

As the average Stadjer becomes more and more international we ask ourselves the questions: What is Groningen doing to accommodate these internationals? In what way is Groningen developing its international opportunities? What can Groningen do to make the region even more attractive for internationals?

EXPERIENCE GRONINGENWe saw the international trend reflected in Lets Gro 2014, with an increase in the number of international activities on offer and, subsequently a booming number of international visitors atten ding the 2nd edition of Lets Gro . Furthermore, a new twoday event was

born from the immense success of last years international activity; Experience Groningen offered international students an intense twoday tour Groningen city and region. Excursions to Bourtange, sportsworkshops at Euroborg and international parties were organised in order to make the new students feel welcome and get familiarized with their new hometown. An unexpected highlight was the meet&eat; Local stadjers opened their homes, and kitchens, to international students creating the much needed interaction between locals and international students. Not only were

The Groningen scene is becoming increasingly more international. Not only are our educational institutions a popular destination with students from abroad, but expats from all corners of the world are discovering the city and region as a bountiful and attractive place to settle. Watching rugby in the Aussie pub, playing capoeira in the parks, eating all American cheesecake. Its clear that our international Stadjers are bringing their own flavours, traditions, views and style to the region, creating a diverse and colourful population.

EN

tekst Victoria van der Schans

29

the students introduced to a cuisine of stamppot and vla, more importantly conversations were started, different views and opinions shared, and stereo types abolished. (I heard Dutch people had a bad sense of humor, but after tonight Im happy to say that is not at all true!) Friday evenings international Debate Mit Mekander, held in the Infoversum, highlighted yet again the need for more integration and interaction between locals and internationals. The obvious benefit being that we have much to learn from each other. Not only can locals provide help with daytoday issues. Also international students are learning and consequently improving Dutch foundations, such cycle cities. Perhaps it is time Groningen develops a buddysystem, such as the Swedish have, to help promote interaction between locals and internationals.

INTERNATIONAL WELCOME CENTER NORTHMichiel Kasteleijn, business manager at the International Welcome Center North (IWCN), was one of the four panel members during the debate; Mit Mekander. The IWCN recently opened its doors and is aimed at international highly skilled migrants coming to live in the North of the Netherlands AND for

the companies and institutions who employ these internationals. He explained the importance of welcoming International skilled employees to our region; The influx of international skills and knowledge has a positive effect on the local business climate. It makes it easier and more profitable for companies to set up in the region, which in turn also creates jobs for the locals. Welcoming internationals to Groningen creates a winwinwin situation. Any companies or individuals interested in learning more about the IWCN have to offer can visit the website iwcn.nl. Sharing knowledge and resources is putting Groningen and its region on the map. However we still have a way to grow, from being a city with an international community to fully thinking and acting like an international city. Simple services such as offering information and websites in English should become second nature. We need to acknowledge the importance of the International trend and invest in it accordingly. We welcome all Internationals to be part of our Lets Gro movement. All concepts on improving interaction, celebrating the international community or any other great ideas can be submitted to letsgro@groningen.nl. Contribute to the future of Groningen. Save the dates for Lets Gro 2015!

WHAT IS IT ABOUT GRONINGEN THAT YOU LIKE? One of the things I like about Groningen is how accessible everything is. You can walk, bike or take public transportation just about anywhere. I guess this applies more to the entire country smile emoticon In the United States, because of urban sprawl, unless you live in the heart of a city, you really need a car to get anywhere.

HOW DID YOU EXPERIENCE THE PROCESS OF STARTING UP A COMPANY IN GRONINGEN, AS AN EXPAT? Hmmm, this is a good one. Id say that opening the shop was pretty smooth. I was lucky because Ive heard some horror stories from other small business owners. The gemeente has been mostly helpful, but with some things, such as the permit for my sign, theyre very stringent about. They havent been helpful with filling out the paperwork which is difficult for me to read, and Im afraid that Ill receive a fine andl have to close down. I feel that they could be more lenient with some things, especially when entrepreneurs are working so hard to make this city beautiful and a fun place to be. Were trying to grow the Groningen economy, and the nitpicking is discouraging.

YOU WERE A PART OF LETS GRO 2014, HOSTING THE INTELLECTUAL HANG-OVER, BUT ALSO AS A JUDGE ON HEEL GRUNN BAKT. WHAT DOES LETS GRO MEAN TO YOU? I thought Lets Gro was an awesome event. The organizers and participants were enthusiastic and cool. I think its a great way to call attention to the new things going on in Groningen, and to get the community to come together and participate in something that makes the city better.

COURTNEYS KITCHEN

COURTNEY, SHOPOWNER OF COURTNEYS KITCHEN, NIEUWE EBBINGESTRAAT 47.

ORIGINALLY FROM BOSTON, MOVED TO GRONINGEN IN 2009. WWW.COURTNEYSKITCHEN.NL

Internationals making Groningen a sweeter Place to be

31

Duursamen ondernemenIn een Circle of Trust opstelling werden directeuren van bedrijven uitgenodigd een ambitie te noemen die bijdraagt aan de continuteit van hun bedrijf.

Onze ronde tafel, die we van hot naar her slepen, mochten we plaatsen in een mooie klassieke zaal van Huis de Beurs met uitzicht over de Vismarkt. Aan deze ronde tafel ontvingen we ondernemers, die graag bij hun eigen verduurzamingsproces gebruik willen maken van de kennis en ervaring van andere ondernemers. Op deze manier kunnen ze het zelf veel makkelijker en sneller doen. Deze uitwisseling heeft ook zeker plaats gevonden tijdens Lets Gro en er zijn concrete vervolgstappen uit voort gekomen. En dat was ook precies de bedoeling, want er wordt al heel veel gepraat over verduurzaming, maar het moet nu maar eens concreet gebeuren. Twee deelnemers hebben nu contact met elkaar over het verduurzamen van studenten huizen en haar bewoners. Wij hebben er contacten met het KEIbestuur en een productiebedrijf in de levensmiddelenindustrie aan over gehouden. Beiden gaan we helpen bij het verduurzamen van hun activiteiten.

MARTEN IMELMAN, OPRICHTER/EIGENAAR DUURZOM, INITIATIEFNEMER #094 DUURSAMEN ONDERNEMENwww.duurzom.nl

Lost ships on Groningens horizonWelke kansen biedt het maritieme verleden voor de stad van straks?

We hebben een tocht gemaakt op de oude klipper Willem Jacob. Doordat we veel oude fotos van de stad bij ons hadden, gingen we anders kijken naar wat we zagen. Het kijken in het verleden stimuleerde het denken over de toekomst. In de vele discussies aan dek bleek dat veel mensen vinden dat de diepenring een bijzonder mooi maar ook verwaarloosd stuk stad is, een soort schone slaapster... Na het Lets Gro festival hebben we daarom tijdens Winterwelvaart drie dagen lang aan boord van de Willem Jacob ideen verzameld over hoe de diepenring wakker valt te kussen. Enorm veel ideen werden gedeeld, en duidelijk is dat er een behoefte is aan een integrale aanpak, waarbij er meer activiteit (o.a. horeca) op en aan het water zou moeten komen. Omdat we merken dat de meeste stadjers graag willen dat er wat in beweging komt gaan we aan het University College Groningen een project beginnen om te onderzoeken hoe zon positieve groei in gang gezet kan worden. Een uitdaging, omdat in het verleden verschillende initiatieven in deze richting mislukt zijn. Hierbij proberen we grootschalig te denken, maar vooral ook uit te vinden hoe we via kleine stapjes die kant op kunnen groeien. Tegen de zomer hopen we hier een eerste expositie over te organiseren op het University College Groningen. Prachtig dat Lets Gro het eerste opstapje was naar wat een mooi Gro project kan worden!.

WANDER JAGER, UNIVERSITY COLLEGE GRONINGEN RUG, KATHARINA GUGERELL, SPATIAL SCIENCES RUG, TSJERK HESLING HOEKSTRA, SCHIPPER/ONDERNEMER OP DE WILLEM JACOB, INITIATIEFNEMERS #075 LOST SHIPS ON GRONINGENS HORIZONwww.willemjacob.nl

33

HET IS NU ALWEER TWEE MAANDEN GELEDEN DAT HET

INSPIRATIE FESTIVAL LETS GRO PLAATS VOND EN DE

EFFECTEN ZIJN NOG STEEDS TE ZIEN EN TE VOELEN.

HET IDEE VAN LETS GRO IS NIET OM EEN EENMALIG

FESTIVAL TE ORGANISEREN DAT ALLEEN LEUK IS VOOR

DIE TWEE DAGEN. NEE, HET MOET EEN AANZET ZIJN

TOT NIEUWE ONTWIKKELINGEN IN DE SAMENLEVING.

HET VOEDSELPROGRAMMA VAN LETS GRO LAAT DIT

DUIDELIJK ZIEN, WANT IN GRONINGEN HOUDEN WE

ONS NOG STEEDS BEZIG MET HET VOEDSELVRAAGSTUK.

NL

tekst Tamara de Zeeuw, Foodblogger www.levenomteeten.nl

JB

RK

RK

RK

The Free Caf had hun opening tijdens Lets Gro en dit was een groot succes. Na Lets Gro werd er een korte pauze ingelast en in het nieuwe jaar werden de deuren van het gratis caf weer geopend. Iedere woensdag en zondag is iedereen welkom om te helpen bij het bereiden van het voedsel of om alleen gezellig aan te schuiven in het caf. Er worden ondertussen mutsen en handschoenen gebreid, terwijl het eten staat te pruttelen in de potten. The Free Caf brengt de Groningers samen en laat zien dat je geen geld nodig bent om lekker, samen te kunnen eten. Met een beetje samenhorigheid en welwillendheid van de mensen kun je veel bereiken, dat laat The Free Caf zien.

Ook het voedselverspilling debat, georganiseerd door de Youth Food Movement Groningen kreeg een vervolg na Lets Gro. Op maandag 19 januari kwamen alle partijen weer samen in de Biotoop in Haren om concretere plannen te maken om de voedselverspilling in de stad aan te pakken. Er werden samenwerkingen aangegaan tussen verschillende partijen die hopelijk in het najaar, wanneer de derde bijeenkomst zal zijn, vruchtbaar blijken te zijn geweest.

Andere activiteiten als het Pieperparadijs, de mega proeverij, Heel Grunn Bakt en Smoak hebben laten zien dat voedsel leeft in de stad. Groningen heeft de primeur met de opening van de allereerste verpakkingsvrije winkel in Nederland. Met een crowdfunding die negen dagen heeft geduurd werd 200% van het beoogde bedrag binnen gehaald voor de winkel genaamd Opgeweckt. Deze 200% is voor een groot deel afkomstig van Groningers, Groningers die misschien ook wel op het Lets Gro festival geweest zijn. Die ook misschien gezien hebben hoeveel lekkers, leuks en interessants de stad aan eten te bieden heeft. De wil om weer trots te zijn op ons lokaal goed is aangewakkerd door Lets Gro en dat is precies wat de bedoeling is geweest van het festival. Lets Gro: voor en door Groningers.

LETS GRO DOOR DE OGEN VAN DE RAZENDE FOODREPORTER: 3 MAANDEN LATER

35

JB

Buurman, wat doet u nu?!Buurman Henk nam je in de energie tour mee in de wereld van duurzame energie.

Tijdens de Duurzame Energietour namen Groningse tourguides de bezoekers mee naar hun belevenissen in de wereld van duurzame energie. De bezoekers van de energietour waren zeer enthousiast en gaven aan dat ze de tour leuk opgezet vonden, mede door de theatertourguides die ze op aansprekende en humoristische wijze meenamen in de wereld van duurzame energie. Deze aanstekelijke opzet heeft bijgedragen aan veel interactie tussen bezoeker en exposant. Ook na de energietour hebben verschillende bezoekers nog contact gehad met exposanten voor concrete stappen in energiebesparing, onder andere voor de warmtescan vanuit Slim Wonen in Groningen, energiemonitoring via iNRG en energieadvies vanuit studentencoperatie SAMEEN.

LUSANNE VAN BENTHEM, iNRG,INITIATIEFNEMER #031BUURMAN, WAT DOET U NU?!

Graffiti kunstHoe kan graffiti bijdragen aan een mooiere leefbare stad?

Lets Gro heeft ons de mogelijkheid gegeven om in beeld te komen bij een breder publiek via de PR middelen die zij hadden, een mooie kans. Tevens gaf de mogelijkheid van Lets Gro om op het Waagplein live graffiti te maken extra exposure aan de kunstvorm graffiti. Dit willen we in de toekomst graag herhalen en indien mogelijk uitbreiden!

ALEX TJOELKER, INITIATIEFNEMER #035 GRAFFITI KUNSTwww.facebook.com/napopupgallerywww.facebook.com/urbanhousegroningen

Maak er werk vanInteractief debat over de onderkant van de arbeidsmarkt.

De Participatiewet moet handen en voeten krijgen in Groningen. We zitten met ons debat over de onderkant van de arbeidsmarkt dus midden in (de uitvoering van) het Gemeentebeleid. Wordt actief vervolgd!

MARLIEKE DE JONGE, INITIATIEFNEMER #047 MAAK ER WERK VAN

37

DF

TH

NIEUW ELAN VOOR DE FIETS

Speciaal voor het inspiratiefestival is een leegstaand winkelpand Tussen beide Markten omgetoverd tot de eerste Groningse Fietsambassade. Daar konden Stadjers twee dagen lang binnenlopen en meepraten over de nieuwe Fietsstrategie die de stad in 2015 het licht wil laten zien. Bij de ambassade hoort een gezicht en dat is het nieuwe logo voor Fietsstad Groningen: het kengetal van de stad in de vorm van een fiets. Door simpele aanpassingen verandert het logo in een bakfiets, racefiets, ebike, transportfiets of kinderfiets. Zo heeft iedere Groningse rijwielbezitter zijn persoonlijke huisstijl.

In de ambassade zijn stellingen losgelaten op de bezoekers met opmerkelijke resultaten. Maar liefst negentig procent van de Stadjers vindt de Groningse binnenstad veiliger zonder bussen en autos. De helft van de inwoners vindt Groningen nog niet veilig genoeg voor fietsers. Zestig procent van de bevolking ziet een experiment op de Korreweg wel zitten om de ruimte voor autos en fietsen om te draaien. Groningers stallen het liefst gratis, maar het hoeft niet voor iedereen bewaakt te zijn. En maar liefst driekwart van de fietsers rijdt liever een stukje om dan te moeten wachten voor een verkeers

Groningen is al veertig jaar fietsstad bij uitstek. Bijna 60 procent van onze verkeersbewegingen binnen de gemeentegrenzen vindt plaats op een tweewieler. Dat aantal wordt nergens anders ter wereld gehaald. Voor ons de gewoonste zaak ter wereld, voor anderen een droom! Fietsen is snel, slim en gezond; het recept voor leefbare, aantrekkelijke steden. Stadjers konden hun plannen en ideen voor de fiets komen brengen in de Groningse Fietsambassade, de plek voor brainstormsessies, discussies en de herwaar dering van de fiets tijdens Lets Gro.

NL & EN

tekst Alfred Kazemier

39

TH

I

_WE FIETSEN IN GRONINGEN VEEL EN DAAR MOETEN WE HEEL ERG BLIJ MEE ZIJN.

licht. Liever de slimste route dan de kortste. Ook de experts kwamen in de Fiets ambassade aan hun trekken tijdens een brainstormsessie van het Urban Gro Lab. Een mooie mix van studenten, gebruikers, wetenschappers en beleidsmedewerkers boog zich over de vraag hoe we in Groningen de massale stroom fietsers een plek kunnen geven. Want op drukke tijden is het woekeren met de ruimte, vooral in de binnenstad. In het weekend een stalling zoeken bij het Hoofdstation is een ware puzzeltocht. En op zaterdagmiddag rijden mensen bijna de winkels in om hun fiets te kunnen stallen op de Vismarkt of Grote Markt. Op zoek dus naar innovatieve en positieve oplos singen voor het fietsparkeren. Die zijn er volop. Het parkeren van je fiets is een kwestie van gedrag en maatwerk. Op verschillende tijdstippen hebben verschillende doelgroepen (studenten, gezinnen, toeristen) verschillende wensen en behoeften. Het onder scheid tussen de kort parkeerder en de fietser, die langdurig een tweewieler stalt, is evident. Parkeergedrag is te benvloeden met tijdelijke maatregelen zonder een rigoureuze ruimtelijke herinrichting, zo laten experimenten in Groningen zien.

Te denken valt aan tijdelijke fietsrekken, rode lopers om winkel ingangen vrij te houden, fietsvakken in de bestrating en nachtelijke fietsvakken door middel van lichtprojecties. Maar ook slimme apps, sensoren en digitale beloningssystemen kunnen de fietser met een parkeervraag helpen een plekje te vinden. In de toekomst kunnen smartphones daarbij een handje helpen.

Fietsers hebben vooral behoefte aan bereikbare en herkenbare stallingen zonder bijkomende kosten, zo leert de praktijk. Dat kan ook met minder fietsen. Door fietsen uit te rusten met een identificatiemiddel is het mogelijk om een slim leenfietsenplan te beginnen en meer inzicht in gedrag en gebruik te krijgen. We fietsen in Groningen veel en daar moeten we heel erg blij mee zijn. Lets Gro en de Fietsambassade leren ons dat we de fiets moeten herwaarderen. De kwaliteit verbeteren door innovaties en voorop te lopen op wereldschaal. Groningen als Fietsstad 3.0. Een stad waarin de fiets een nog grotere rol gaat spelen en bijdraagt aan een prettig, gezond en duurzaam leef en woonklimaat.

41

REVITALIZING THE BIKE

With over forty years of cycling experience Groningen has grown to become an example cycling city for the rest of the world. Today, almost 60 percent of traffic within the city boundaries is by bicycle. For us this is just part of daily life, for the rest of the world a dream to aspire to. Cycling is fast, smart and healthy; the recipe for liveable and appealing cities. During Lets Gro Groningen opened its doors to the Bicyle Embassy, and invited its residents to share their thoughts, opinions and plans regarding the bicyle. Popular topics were the bicycle parking; in search of new and innovative ways to

solve this problem. Also cycling safety, with 90 percent of visitors believing the city center would be a safer place without cars and busses. And how to deal with the heavy cycle traffic during peak times. In short Groningen should be proud of its cycling status. The Bicyle Embassy and Lets Gro teach us to revalue the bicycle, improve quality through innovation, and continue leading worldwide. Groningen as Bicycle City 3.0. A city where cycling continues to grow contributing to a pleasant, healthy and durable living environment.

TH

Groningen is fietsen, fietsen is Groningen, Groningen is 050, 050 is een fiets.

Het kan bijna geen toeval zijn dat het netnummer 050 zich uitermate leent om te verworden tot het ultieme beeldmerk dat staat voor fietsen in en rond de meest fietsminnende stad van Nederland.

Nergens ter wereld wordt er zoveel gefietst als in Groningen. Jaarlijks fietsen alle stadjers bij elkaar ongeveer 180 miljoen kilometer(!) De grote populariteit van de fiets komt doordat Groningen de ideale voorwaarden heeft: het is een compacte stad waar de afstanden klein zijn, het klimaat is niet te warm, niet te koud, meestal niet te nat, de lucht is schoon en het is veilig.

Het logo is een ode aan alle fietsers in Groningen en zal de komende jaren gebruikt worden bij elke uiting rondom fietsen in Groningen.

43

When you hear the words Made in...... what place comes to mind? Perhaps you think of China and mass produced consumer goods. Bangladesh for clo thing. Or maybe Germany comes to mind with a strong image of high quality technical and engineered products.If I say Made in Groningen, what comes to mind now? The regions famous Mustard and Droge worst? Wind and Gas energy? Sugar and Tobacco and publishing?

When I heard Made in Groningen was to be the theme of Lets Gro 2014, I didnt think about products, but about people and business. More specifically, about entrepreneurship. Partly because I spend a lot of time thinking and working with entrepreneurship but also because its starting to become such an important part of the future of Groningen.

Like much of Western Europe, the Netherlands is a pretty good country for entrepreneurship. We currently rank #13 in the world, but over recent years weve started to slide down the rankings. One of the main areas we can make improvements with is teaching people more about entrepreneurship both making them aware, but also improving skills. Therefore it seemed obvious, to me and the Lets Gro team, that we build some entrepreneurial elements into to the event program.

HERES SOME OF THE HIGHLIGHTS OF THE PROGRAM:During the entire festival, KPMG Groningen maintained an open dialogue with the general public, who could ask for free advice as well as provide insight on how they were thinking about their future in Groningen.

Lets Gro 2014Made in Groningen

COLUMN

NICK STEVENS

CLOGISH.NL

Martijn Huis, Pol de Bruin and Mike Moyer each held an inspiration session on Modern Funding Models teaching the audience new ways to start and fund their business. Lets Gro was also chosen to be the event where the Dutch translation of Moyers Slicing Pie method and book was launched.Niek Huizenga held a great hands on workshop to demonstrate the principals and process of investments for startups, which was rounded off by Mike Moyer giving an entertaining but essential session on how to become a great pitcher/presenter.Lykle de Vries, Stefan Wobben and Robin Balser presented their learnings and visions about future economies and culture, providing insight on important

topics like sharing, management and the future of work, jobs and salaries.The end of the program was rounded off by a set of presentations from the Hack of a City event held just before Lets Gro. A fantastic crossover partnership where the Lets Gro audience was able to pledge their support towards new projects solving local social issues.

The events were well received, attendees came from as far as Hamburg to attend. Together I feel that we were able to deliver some meaningful content to our citizens, whilst taking a role in making Lets Gro 2014 a fantastic event. Roll on Lets Gro 2015.

45

BijdehandRoofbeekeeping

In preparation of Lets Gro we really needed to go back to our basics and think about who we are and what our message to Groningen was. It gave us a better direction. Respect the bee is our message. Its is an extremely important chain in the ecosystem, but they are dying out! We want educate people on what they can do to support the bee, and to make people more aware of the potential of bee products such as honey or. It was great to get so much positive feedback. People of all ages are interested in bees and what we have to say. This has given us the motivation to continue developing our activities. In 2015 we will be organi sing more workshops. We want to start a movement in Groningen where people take responsibility for the green in their neighbourhood. And we want to see bees flourish in the parks and on the balconies of Groningen. It all starts with on small step towards action

DAJANA HEREMIC, INITIATOR #118 BIJDEHANDwww.bijdehand.wix.com/imkeren & www.facebook.com/BijdehandImkeren

DH

Creatief OnderwegGroningers maakten kennis met de creatieve ondernemers van morgen en nu.

Na Lets Gro 2013 gingen Creatieve Ondernemers en studenten op het Alfacollege met elkaar in gesprek over Creatief Ondernemen n Ondernemend onderwijs. En dat leidde op 22 november 2014 tot de eerste editie van Creatief Onderweg. Op zes locaties lieten vijfenzeventig bedrijven en twintig studenten zien hoe zij STAD mooier maken. Op een feestfiets gingen vertegenwoordigers uit politiek, onderwijs en bedrijfsleven Creatief Onderweg. Zij werden verrast door de diversiteit. Ook andere bezoekers waren heel positief. We willen dan ook graag op dit fundament voort bouwen. Om niet onder te sneeuwen in het wel erg grote aanbod van Lets Gro en omdat we denken dat een ondernemersroute in het voorjaar meer publiek zal trekken gaan we werken aan een Creatief Onderweg in mei 2016. We zoeken samenwerking met partijen, die zich ook met creatief ondernemerschap en de ontwikkeling daarvan bezighouden, zoals de Ondernemersacademie, CINN en het Stadslab.

www.facebook.com/creatiefonderweggroningen

47

NL

SMOAK

NM

Op zaterdag 22 november was Lets Gro HeadQuarters omgebouwd tot een waar food en lifestyle event: SMOAK. De mooiste baard van Groningen werd gekozen, Sinterklaas was op bezoek. Vakmensen uit Groningen lieten hun skills zien. Er was zo ontzettend veel te zien en beelden zeggen vaak meer dan 1.000 woorden, dus we voegen het woord maar bij de daad. Gelukkig hebben we de fotos nog!

WIL JE NOG MEER ZIEN VAN SMOAK?

CHECK DAN WWW.LETSGRO.NL DE

PAGINA PROGRAMMA EN DAN #016.

NM

NM

51

NM

NM

NM

NM

RK

NM

Energy TransitionStudenten onderzoeken concepten voor energietransitie die bijdragen aan een duurzame maatschappij.

Energy Transition was in samenwerking met de Academie van Bouwkunst en het Honourscollege van de Hanzehogeschool. Tijdens de bijeenkomst is een concept (van een student van de academie van Bouwkunst) gericht op Energy Transition gepresenteerd en door twee groepen verder geholpen. De twee groepen hebben elk plannen gemaakt om het concept dichter bij daadwerkelijke realisatie te brengen. Concreet qua uitkomsten liggen er nu twee plannen en gaat een student die heeft deelgenomen aan het festival ook afstuderen bij de Academie van Bouwkunst om de ideen die tijdens Lets Gro zijn gecreerd dichter bij realisatie te brengen.

JOHANNES POSTEMA, INITIATIEFNEMER #022 ENERGY TRANSITION

Ziek of gezond? & Speurtocht naar gronings geluk Over het zelfhelend vermogen van de mens.

Het programma op Lets Gro wordt vervolgd met een debat over/ zoektocht naar Positieve Gezondheid. Inclusief de gevolgen van hardnekkig defectdenken en defect denken voor ons zorgstelsel. En natuurlijk: hoe het anders beter kan.

MARLIEKE DE JONGE, INITIATIEFNEMER #058 ZIEK OF GEZOND? & #042 SPEURTOCHT NAAR GRONINGS GELUK

Goalsetting for studentsEen workshop als voorbereiding op je carrire.

Lets Gro is een belangrijk initiatief en om de stad op de kaart te zetten door middel van een open platform is echt een goed idee. Bij een volgend festival willen we graag weer met de mensen van Lets Gro om tafel om te kijken hoe we een nog beter onderdeel neer kunnen zetten.

TOM WESTERBEEK, INITIATIEFNEMER #067 GOALSETTING FOR STUDENTSwww.aiesec.nl

53

LS

FJ

JANES WALK

The occasion was the first ever Janes Walk in Groningen, as part of the Lets Gro festival. Janes Walk is a movement of free, locally led walking tours inspired by Jane Jacobs. The walks, which normally take place during Jacobs birthday in May, get people to explore their cities and connect with neighbors. The initiative started in 2007 in Canada, and since then has spread all over the world. In 2014, over 40,000 people joined more than 1,000 walks in 6 continents, 25 countries and 134 cities.

I led the walk and presented some of Jacobs ideas. She wrote her book The Death and Life of Great American Cities in the early 1960s, when urban planners all over the world were sure

that building more roads and highways would make cities flourish. Living in New York City, Jacobs knew that more cars could not be the solution. Despite not having any education in the field of urban planning, she described the wonders of daily street life and hit a nerve among the citys residents.

Back in Groningen, after over half a century since Jacobs classic was published, we walked through the city center and looked for the four conditions she claimed to make a neighborhood better: mixture of functions, short blocks, buildings in different conditions and sufficiently dense concentration. From the vibrant Oude Kijk in t Jatstraat, through the cozy Hortusbuurt and to the reviving Boterdiep, we observed

On a chilly Saturday morning in November, more than 50 people gathered in Groningen to discuss about how to make cities better. Most of them werent architects or urban planners, but regular people who just wanted to know more about city making.

EN

tekst Lior Steinberg

55

all around us and searched for the strengths and weaknesses of Groningen.

When presenting the idea of a Janes Walk in the city, some asked how it could contribute in the long run. In my opinion, residents should have more knowledge about city making. Even when decision makers have good intention, they cannot possibly grasp all the residents desires. By giving locals some insights about urban planning, we can expect them to participate more in the decision making process in their city.

After the walk, some participants asked me about the next time. This piece is a great opportunity to announce that on May 1st, 2nd and 3rd hundreds of cities will be celebrating Janes Walk 2015. Groningen will be one of them, and the plan is to have more walks, more participants and more topics. Do you want to lead a walk about cafs, gardens, display windows or any other topic? Please contact me. LIOR@LVBLCITY OR VIAWWW.LVBLCITY.COM

_

EVEN WHEN DECISION MAKERS HAVE GOOD INTENTION,THEY CANNOT POSSIBLY GRASP ALL THE RESIDENTS DESIRES

05

FJ

Wat vinden wij, stadjers, belangrijk? Waarom doen we wat we doen? En hoe doen we dat? Wanneer we elkaar vertel len over onze eigen drijfveren om iets te doen en de ervaringen die we hierbij opdoen, leidt dit vaak tot onderling begrip en betrokkenheid. Het delen van verhalen geeft ons nieuwe inzichten en kennis, het inspireert en geeft de burger moed. BlokjeOm maakt de verhalen, van mensen die nieuwe mogelijk heden zien en aanpakken, zichtbaar en bespreekbaar. Tijdens Lets Gro zijn we op expeditie gegaan, op zoek naar de verhalen van de mensen achter de initiatieven.

In het overvolle programma van Lets Gro zien we dat veel gemeentelijke en

maatschappelijke organisaties de kans pakken om zichzelf te presenteren en ook weet ondernemend Groningen er wel raad mee. Het vinden van de nuchtere stadjer die het heft in eigen hand heeft genomen en gewoon is begonnen aan dat wat hij belangrijk vindt, vraagt wat speurwerk. Uiteinde lijk blijkt hij door het hele programma te vinden te zijn. Ook achter de vlaggen van gemeente en andere organisaties. Dat stemt optimistisch. De samenwerking tussen stadjers, ondernemers, gemeente en instellingen leidt inmiddels tot projecten met nieuwe invalshoeken. Het verhaal van Mendel Bouman, lid van het vernieuwingsnetwerk en mede initiatiefnemer van Hack of a City, heeft zijn weg dan ook gevonden naar de

BlokjeOm, over de kracht van vertellen en ontmoeten.

COLUMN

THEA WARRINGA

VAN INNOVATIELAB GRONINGEN

2e uitgave van BlokjeOm. Toch mogen de ideen van initiatiefrijke stadjers, wat ons betreft, nog wat meer in het licht staan. De ambities van de gevestigde organisaties op het vlak van healthy ageing, nieuwe startups en burgerparticipatie liggen er wat dik op, terwijl onder deze bovenste PRlaag een veel gevarieerder en mooier landschap aan mogelijkheden en initiatieven zichtbaar wordt.

We zijn erg geraakt door de mooie ontwikkelingen op het gebied van Stadslandbouw en het Free Caf is ht pareltje wat we op Lets Gro ontdekten. Deze initiatieven zijn, bijna letterlijk, ontsproten uit de breinen van mensen die andere oplossingen zoeken voor vraagstukken die ze in hun leefomgeving tegenkomen. Veel gevestigde organisa

ties zijn gewend om te bedenken en te bepalen, maar mensen volgen bij voorkeur een eigen, natuurlijk pad. De beweging van onderop, de initiatieven van actieve burgers en sociale ondernemers, moet nog meer ruimte en aandacht krijgen. Juist daarom hopen we dat Lets Gro dit jaar doorgaat en alle bijzondere mensen en bijzondere ideen in alle hoeken van de stad, in het licht zet.

DE VERHALEN UIT DE EXPEDITIE, EN MEER, VIND

JE OP DE WEBSITE WWW.BLOKJEOM.COM

BLOKJEOM BIEDT EEN PLATFORM WAAR VER

TELD, GELUISTERD EN GEDEELD WORDT. WE

VRAGEN IEDEREEN MEE TE DENKEN, MEE TE

VERTELLEN EN MEE TE DOEN:

WWW.BLOKJEOM.COM

59

AW

Lets ToentjeEr is in de moestuin en het toekomstige winkelpand en restaurant een keur aan Gezellige activiteiten georganiseerd waarin lets toentje een doorkijkje gaf naar de activiteiten van 2015.

We hebben een prachtig weekend gehad met veel aanloop op de tuin en ons toekomstig restaurant en winkel. De (media) aandacht en reacties van alle bezoekers hebben ons nog meer overtuigd dat we op het juiste spoor zitten. Het festival heeft, naast dat we zijn meegenomen in de media activiteiten van Lets Gro, onze reeds bestaande plannen met onze samenwerkingspartners verder uitgekristalliseerd. Dit zal het komende jaar resulteren in een prachtig programma op het gebied van armoede verlichting, voedselbeleving, biobased activiteiten en DIY.

JOS MEIJERS, INITIATIEFNEMER #028 LETS TOENTJEwww.facebook.com/toentje.stadswerf

FJ

Plussers doen ProjectenGroningen plus zocht tijdens Lets Gro 55plussers die mee wilden denken over projecten voor een leefbare stad.

Glansrijk ouder worden, noem ik het wel eens. Als je ouder wordt, dan wordt alles minder. Dat woordje minder vervangen wij graag door plusser. We zijn erg actief in de samenleving. Zo bieden onze actieve ouderen hulp aan kwetsbare leeftijdsgenoten. We hebben een zwemclub geadopteerd. Mensen moeten blijven kunnen zwemmen, ook als de subsidie van de gemeente stopt. We hebben contacten met de Hanzehogeschool. Gepensioneerde verpleegkundigen koppelen we aan jonge verzorgenden in opleiding. Hartstikke leuk. Internationale contacten onderhouden we met onze Oosterburen. Daar ligt veel meer de nadruk op zelf initiatieven nemen. Wat bij ons nog in de kinderschoenen staat is de social media. Dat biedt veel mogelijkheden en willen we aan werken. Vanuit het publiek gaat al een vinger omhoog en een ervaren social media vrijwilliger dient zich aan. Zo gaat dat dus bij Plussers doen Projecten!

GERT LOS, INITIATIEFNEMER #038 PLUSSERS DOEN PROJECTENwww.seniorenkrantgroningen.nl

61

WE KUNNEN ALS GRONINGEN NOG MEEREEN SMART CITY WORDEN

NL

tekst Harry Annen

SMC050 is een terugkerend evenement in Groningen. Het heeft als doel om professionals, bedrijven en experts op het gebied van social media, technologische trends en digitale innovatie bij elkaar te brengen. De club heeft inmiddels ongeveer 1.300 leden. Eens in de zes weken wordt een avond georganiseerd in Martiniplaza waar leden luisteren naar lezingen, elkaar ontmoeten en ideen delen en opdoen.

Voor Lets Gro werd een speciale editie van zon avond gehouden. Vier internetondernemers hielden onder leiding van Jarno en medeorganisator Antje Meindersma, een interactieve sessie. Behandeld werden onder andere: Hoe ziet de toekomst van winkelen eruit, online en offline? Welke mobiele

ontwikkelingen moeten we in de gaten houden en wat zijn daarin de nieuwste trends? Ook werd aandacht besteed aan The internet of things; het feit dat steeds meer apparaten en fysieke objecten met het internet en elkaar verbonden zijn. Ook kwamen de mogelijkheden van de grote berg beschikbare data (Big data) als trend voorbij.

Het was een prima bijeenkomst waar ik met een goed gevoel op terugkijk, vervolgt Jarno. En met 160 deelnemers was het een mooie opkomst. Er werd volop meegedacht en omdat het interactief was, konden bezoekers tussendoor vragen stellen. Dat leverde mooie discussies op.

Als de stad Groningen zich afvraagt hoe ze zich het beste kan profileren als digitale stad en mee wil doen in de laatste trends, dan is het slim zich op drie gebieden te richten: wees een smartcity, wordt social connected via online platforms en maak soep van de enorme hoeveel data die overal te vinden is. Dat zegt Jarno Duursma van SMC050.

63

Als ik kijk naar de Stad Groningen dan vind ik dat we uit deze bijeen komst kunnen halen dat we als stad nog meer een smart city kunnen worden. Denk aan fysieke objecten die via internet en sensortechnologie verbonden zijn aan het internet. Huizen, autos, fietsen, vrachtwagens, marktkramen en de riolering om maar eens iets te noemen. De data die dat oplevert is van onschatbare waarde en kan voor de stad veel voordeel opleveren. En daarbij: bijna iedereen heeft een smartphone en via apps of social media kun je burgers vragen om ook hun inspraak, gegevens

of ideen te delen met de Stad. In het klein is de Meldstad app daar al een voorbeeld van. Daarmee melden burgers via een app allerlei problemen in de openbare ruimte. Een enorme winwin situatie. Als Groningen zich de komende tijd met deze onderwerpen gaat bezighouden, hebben ze zeker een streepje voor.

OP WWW.LETSGRO.NL KUN JE DE PRESENTA TIES

VAN DE INTERNETONDERNEMERS TIJDENS

LETS GRO TERUGKIJKEN. GA NAAR

DE PAGINA PROGRAMMA EN CHECK #044.

_

THE INTERNET OF THINGS; STEEDS MEER APPARATEN ENFYSIEKE OBJECTEN ZIJN MET HET INTERNET EN ELKAARVERBONDEN.

EG

Ecologisch ImkerenEen lezing over anders ondernemen. Er werden relaties gelegd tussen het bijenleven, ecologisch geproduceerde honing, biodiversiteit en de didgeridoo.

Door het programma bij Lets Gro voor mijn rekening te nemen heb ik meer inspiratie gekregen voor het verder ontwikkelen van mijn onderneming De Kleine Salamander. Ik wil met name het onderdeel Anders Werken Anders Leven Anders ondernemen verder gaan uitwerken. Ik heb leuke contacten opgedaan tijdens Lets Gro en de tijd moet uit gaan wijzen of ik daar iets aan over ga houden.

SJOERD BONNEMA, DE KLEINE SALAMANDER, INITIATIEFNEMER #071 ECOLOGISCH IMKERENwww.dekleinesalamander.com

65

AW

WORKOUT PARK GRONINGEN

NM

Voedselverspilling uit de kastEen debat over het tegengaan van voedselverspilling.

Tijdens het debat zijn er vier knelpunten naar voren gekomen rondom voedselverspilling in Groningen; waardebepaling van voedsel, de logistiek, communicatie in de keten en kennis rondom voedsel. Ook werd duidelijk dat er in de stad veel mensen zijn die hiermee bezig willen gaan. Op 19 januari werd daarom een tweede debat georganiseerd door Youth Food Movement. Zon 30 mensen kwamen samen in het Biotoop, Haren om voor de knelpunten concrete oplossingen te vinden. n voorstel is om een Groente Madurodam te bouwen waarop duidelijk wordt wat er allemaal in de regio verbouwd wordt. Door samenwerken maken we er een succes van!

HANNEKE LESTESTUIVER, YFMGRONINGEN,INITIATIEFNEMER #011 VOEDSELVERSPILLING UIT DE KASTwww.facebook.com/YfmGroningen & www.wijkomenuitdekast.nl

67

AW

WORKOUT PARK GRONINGEN

Zonder enthousiaste mensen, geen Lets Gro. Maar wie zijn de enthousiaste mensen? Daarom even een klein kijkje in onze meewerkers keuken. Dit is natuurlijk maar een hele kleine greep uit alle meewerkers. In totaal werken er zon 200 mensen mee. Dit is inclusief alle initiatiefnemers die een programmaonderdeel organiseren.

NL & EN

HET CREREN VAN EEN INSPIRATIEFESTI

VAL WAS EEN FANTASTISCH DOEL: ZVEEL

INITIATIEVEN MET POTENTIE, DIT MOETEN

WE DELEN EN VERDER BRENGEN! DE

SAMENWERKING MET DE ORGANISATOREN

EN DE INITIATIEFNEMERS WAS DAARNAAST

REUZE INTERESSANT, OMDAT IEDEREEN

ENORM ENTHOUSIAST WAS EN MET TE

GEKKE IDEEN KWAM. VANWEGE EEN

AU PAIR BAAN IN AUSTRALI HEB IK HET

FESTIVAL HELAAS ZELF NIET MEE KUNNEN

MAKEN, MAAR ALLE VOORBEREIDINGEN

MEEMAKEN WAS AL TE GEK!

NYNKE DE JONG, PROGRAMMATEAM

IN AUGUSTUS BEN IK BEGONNEN AAN

MIJN STAGE BIJ LETS GRO. HET IS VOOR

MIJ EEN LEERZAME EN INSPIRERENDE

PERIODE GEWEEST. IK HEB VEEL MOGEN

DOEN, BIJVOORBEELD ONLINE/OFFLINE

MARKETING, PROJECTLEIDER FILM,

WEBSITE ONDERHOUD, BIJWONEN VAN

ZAKELIJKE AFSPRAKEN. HET IS EEN

HECHT EN LEUK TEAM WAAR JE IN

TERECHT KOMT. DE DRIE MAANDEN

VLOGEN VOORBIJ, EEN STAGE OM AAN

TE RADEN!

BO LUIMSTRA, STAGIAIRE

COMMUNICATIE & EVENTORGANISATIE

DE MEEWERKERS

SAMEN MET PIETER SPOELSTRA BRACHT

IK ALLE BENODIGDHEDEN VOOR ALLE

ACTIVITEITEN IN KAART. VAN HONDERDEN

STOELEN, TOT MICROFOONS TOT EEN

WATERBAK VOOR EEN HOND.

WE REGELDEN ALLE LOGISTIEK. IK HEB 2

GEWELDIGE DAGEN MOGEN BELEVEN MET

EEN FANTASTISCH TEAM. OP ZATERDAG

AVOND ROLDE IK TEVREDEN EN VOLDAAN

IN BED EN DROOMDE IK OVER LETS GRO

2015....

HILLY BIJL, PRODUCTIETEAM

I ALWAYS ADVICE PEOPLE TO FOLLOW

THEIR HEART AND THIS SUMMER I TOOK

MY OWN ADVICE AND WALKED INTO LETS

GRO HQ OFFERING MY SERVICES, AS A

BILINGUAL STADJER. I FEEL STRONGLY

ABOUT WHAT LETS GRO STANDS FOR

AND AM PROUD TO BE PART OF A

MOVEMENT THAT INSPIRES, CONNECTS

AND CREATES . EVEN AFTER 30 YEARS

LETS GRO HAS OPENED MY EYES TO

THE MAGIC OF GRONINGEN.

VICTORIA VAN DER SCHANS,

COMMUNICATIETEAM

69

HET VIEL ME OP DAT LETS GRO AL WEER

MEER BEKEND WAS DAN DE EERSTE

EDITIE IN 2013. DE ZATERDAG WAS HEEL

LEUK OP HET HOOFDKWARTIER VAN LETS

GRO. LEUKE MENSEN, VEEL VERSCHILLENDE

KRAAMPJES EN EEN HEUSE BAARDEN

COMPETITIE (WAAR IK ZELF ONDER

ENIGE SOCIALE DRUK OOK AAN HEB

MEEGEDAAN). DOOR MIJN CREW (JELMER

EN ROXANNE) EN DE DIVERSITEIT AAN

MENSEN WAS DIT FESTIVAL WEL 1 VAN

MIJN HOOGTEPUNTEN IN 2014.

IVO FONTIJN, VERANTWOORDELIJK

VOOR CATERING

DE ONLINE BUZZ ROND LETS GRO WAS

ENORM. IN HET COMMUNICATIETEAM

KONDEN WE HET BIJNA NIET BIJBENEN.

EN HET EXPLODEERDE PAS ECHT TOEN

HET FESTIVAL AAN DE GANG WAS.

GEWELDIG OM MEE TE MAKEN!.

GILBERT SEWNANDAN, SOCIAL MEDIA

BEDANKT!Alle meewerkers nogmaals heel erg bedankt voor jullie tomeloze inzet, de vele uren die jullie hebben gemaakt en het enthousiasme waarmee jullie Lets Gro tot een succes hebben gemaakt.

ALS FOTOGRAAF ZOEK JE NAAR MOMEN TEN.

EMOTIE, SFEER, BEELDEN. GENOEG TE

ZIEN TIJDENS EN RONDOM HET FESTIVAL.

SOMS ZEGT EEN FOTO INDERDAAD MEER

DAN 1000 WOORDEN. MAAR HOE ZET JE

INSPIRATIE EN ENTHOUSIASTE IDEEN OP

EEN FOTO? DAN IS WAT JE NIET ZIET EN

HOORT WEER VEELZEGGENDER. ERBIJ

ZIJN DUS!

DOLF FLINKER, FOTOGRAAF

FOTOCLUB NOORDENVELD

WAUW! IK KREEG ZOVEEL ENERGIE VAN

LETS GRO. HET ENTHOUSIASME VAN

DE INITIATIEFNEMERS OVER HUN EIGEN

ONDERDEEL. DE ONDERDELEN ZELF.

HET IKVONDHETFANTASTISCHIK

WILVOLGENDJAARWELWEERGEVOEL

OVERHEERST. DE SFEER, DE BEZOEKERS,

ALLES!

ANKE DIJKHUIS,

FILMMAKER/INTERVIEWER

Om een festival als Lets Gro te organiseren zijn er vele handen nodig. We zijn dan ook blij dat er altijd weer mensen op ons pad komen die vol enthousiasme de taken die er liggen op zich nemen. Het zijn allemaal vrij willigers, maar wij noemen ze liever meewerkers. Lijkt het je leuk om ook een bijdrage te leveren aan het festival? Laat het ons weten. De functies kunnen variren van: fotograaf, verslaggevers, locatiemanagers, runner, reclameverspreiders, twitteraars, etc.

OOK ENTHOUSIAST

OVER LETS GRO?

WORD VRIJWILLIGER!

STUUR EEN MAIL NAAR

LETSGRO@GRONINGEN.NL

71

Kairos wandelingElkaar echt ontmoeten met de voeten in de klei.

Bijzonder, Heel inspirerend en Wonderlijk, hoe snel je met een wildvreemde in zon mooi open en persoonlijk gesprek terecht kunt komen. Dit is een greep uit de reacties die we kregen na afloop van onze Kairoswandeling tijdens Lets Gro. We zagen stralende koppies en er was een uitgelaten sfeer. Wat een geweldige energie was er die ochtend ontstaan! Genspireerd door deze energie hebben we vlak daarna een besloten Facebookgroep opgericht waarmee we je op de hoogte houden van nieuwe wandelingen. Deelname is gratis en iedereen is welkom. Ook is er een compleet programma voor bedrijven uitgewerkt. Dit is erop gericht om meer onderlinge verbinding en echte open communicatie tussen medewerkers tot stand te brengen. We passen het voor iedere opdrachtgever op maat aan. Eens hardop denken en praten over de mogelijkheden? Leuk! Neem dan contact met ons op.

JONAS VAN DER VLUGT, INITIATIEFNEMER #049 KAIROS WANDELINGwww.jonasspeeltmetvuur.nl

Lets Gro KidsIdeen over het Groninger Forum van kinderen.

We vroegen aan elf doodgewone en tegelijkertijd fantastische kinderen @Lets Gro Kids wat er in de toekomst allemaal in het Groninger Forum moet komen als de deuren in 2017 open gaan. Een klein aantal ideen delen we alvast. Als het aan de kinderen ligt komt er in het #forumlab van het Groninger Forum: een holografische verbeeldingskamer met 3D televisies waar je met een speciale bril terug kan reizen in de tijd. een oerwoud van bomen met verlichte takken waar van wol en loombandjes gebreide hangmatten tussen hangen. Je kan hier klimmen en ervaren hoe het leven in de wilde natuur is. Kinderen met heimwee kunnen hier s nachts leren logeren. een gebied voor de grote glazen wand waar de waterkringloop nagebootst is, waar zonnepanelen staan en waar je kan schuilen voor de regen in een hut waar alleen kinderen de toegangscode kennen. Volwassenen zullen nooit weten hoe de binnenkant van deze plek er uitziet. een ruimte waar je alleen kan zijn, waar je nooit gepest wordt en als je boos bent met dingen kan smijten zonder ernstige gevolgen. een hoek, afgesloten van de echte doeruimte, waar je rustig spellen kan spelen met je vrienden.

Uiteraard gaan we aan de slag met deze en de andere ideen. En gelukkig mogen we ze te allen tijde bellen als we meer inspiratie nodig hebben. www.groningerforum.nl & www.moedersingroningen.nl

73

FJ

EEN FESTIVAL OVER DE TOEKOMST VAN GRONINGENHOE, WAT EN WAAROM?

Groningen barst van de goede initiatieven en innovaties, en het potentieel is nog vele malen groter. Tijdens Lets Gro halen we alle goede ideen voor de toekomst op. We hopen dat daar goede toepasbare ideen uitkomen die de Stad in economisch, sociaal of cultureel opzicht helpen een voorspoedige toekomst op te bouwen.

HOE IS LETS GRO ONTSTAAN?Aan het begin van 2013 speelden een aantal themas in de stad en maatschappij een grote rol. Zoals bijvoorbeeld de veranderende

maatschappij, de veranderende rol van de overheid, de financiele en eco nomische crisis en de steeds breder gedeelde wens en de noodzaak om duurzaam en verantwoord om te gaan met de omgeving. Met die themas in het achterhoofd is Lets Gro ontstaan. De vraag was hoe kunnen we de stad inspireren en nieuwe energie aanboren. Het eerste antwoord daarop was het organiseren van een tweedaags festival om het samen over de belangrijke themas voor de stad te gaan hebben. Een festival voor en door Stadjers. Het festival gaat om het elkaar inspireren

Lets Gro is een inspiratiefestival over de toekomst van de stad. Samen denken en dromen over hoe de toekomst van Groningen zou kunnen zijn en elkaar laten zien wat er nu al in Groningen gebeurt en wat wij samen voor elkaar kunnen krijgen in de nabije toekomst.

NL & EN

en daarnaast heeft Lets Gro als doel te verbinden en kruisbestuiving tussen mensen en ideen te creren. Dit met als hoofdthema: de toekomst van Groningen. Kortom: hoe maken we de Stad ng mooier en beter.

WAAR GAAT LETS GRO OVER?Lets Gro gaan in eerste instantie over de toekomst van de stad. En die toekomst bestrijkt vele onderwerpen. Denk aan energie, duurzaamheid, gezondheid, voedsel, maatschappij, sport, kunst, cultuur, bereikbaarheid, ruim

telijke ontwikkeling, jong talent, onderwijs, economie, start ups. Kortom: alles wat jou en ons in en om de stad bezig houdt.

WIE ORGANISEERT LETS GRO?De gemeente Groningen faciliteert de podia en de festivalorganisatie op de achtergrond. De invulling en de organisatie van de inhoud van de diverse presentaties, debatten, demonstraties en/of showcases ligt in handen van Stadjers en andere partijen, clubs,instellingen en organisaties uit Stad en

LETS GRO IN HET KORT

Lets Gro gaat in eerste instantie over het (toekomstig) succes van Stad.

Show your darlings : laat anderen kennismaken met jouw goede ideen en deel je inspiratie.

Groots en meeslepend mag, maar Lets Gro wil ook onbekende pareltjes ruimte geven.

De gemeente Groningen faciliteert de podia en de festivalorganisatie op de achtergrond.

Inhoudelijke, communicatieve en organisatorische verantwoordelijkheid ligt in handen van de initiatiefnemers.

Lets Gro is onderscheidend en inspirerend. Een plek voor ontmoeting.

Gratis toegankelijk festival verspreid over 2 dagen.

Ommeland. Het resultaat van Lets Gro is te beschouwen als een kadootje van Groningers aan Groningers.

VOOR WIE IS HET FESTIVAL BESTEMD?Het festival is bestemd voor jong en oud. En uiteraard voor iedereen die iets met Groningen heeft. Er geldt geen minimum of maximumleeftijd. Iedereen is van harte welkom.

HOE KAN HET DAT HET PROGRAMMA ZO VOL IS?Veel gehoord dit jaar is dat het programma zo vol is, zo vol dat sommigen door de bomen het bos niet meer zien. Dat begrijpen we. De toekomst van de Stad is een breed begrip en daarnaast is iedereen die een goed idee heeft over de toekomst van de Stad van harte welkom op ons festival. Dat betekent dat bij veel ideen en initiatieven het programma vol is. Waarschijnlijk zal dit in 2015 niet anders zijn. Waar we

wel iets aan kunnen veranderen is dat we de bezoekers beter willen ondersteunen met een duidelijke timetable en programmasuggesties. Overigens blijft de diversiteit van het festival ook wel de belangrijkste charme, dus divers en vol zal het programma wel blijven is onze inschatting.

WAT WORDT ER GEDAAN MET ALLE IDEEN EN INITIATIEVEN DIE BOVEN KOMEN DRIJVEN?Het festival wordt voornamelijk georganiseerd om goede ideen en plannen in Groningen naar boven te halen, zichtbaar en groter te maken. We hopen natuurlijk daarmee dat een idee of een initiatief een goede voedingsbodem treft voor verdere ontwikkeling. Dat gebeurt ook daadwerkelijk. We horen terug van vele initiatiefnemers dat ze interessante contacten hebben opgedaan tijdens het festival.

FACTS

8.500 visitorsMore than 120 initiators36 locations throughout the cityMore than 50 volunteers

77

120 ACTIVITIES:10 about food17 about Art & Culture4 tours46 of the programs were suitable for internationals6 city walks

3 about bees2 activities for kids1 boot trip7 about Energy14 about social subjects24 about Urban Development10 about Health & Safety

An inspirational festival about the future of the city and region. Collecting all the amazing ideas, innovations and initiatives that Groningen holds and giving them an opportunity to shine and to grow.

With a change in society, the role of the government, the economic crisis and a wish to live a more sustainable life the idea of an inspirational festival was born with the objective to connect people, revive energy, and inspire great ideas. All focussed on the thought of making Groningen a better and nicer place to be.

Lets Gro covers a range of topics such a Sustainability, Health, Food, Young Talent, Urban Development and more.

Lets Gro offers an open platform where people can share their ideas through visual presentations, workshops, expositions and music.

A festival organized by Groningen for Groningen! This is a festival intended for everyone connected to Groningen, all ages and all walks of life.

A (over)full lineup? That has every thing to do with the broad term that covers the future of Groningen. Further more Lets Gro offers everyone the chance to share their ideas, creating a full and very diverse lineup for you to discover.

Our wish is that these great ideas find some footing and develop into practical initiatives and influencial movements. Of which we already have many examples.

Dont want to miss the next edition of Lets Gro? Then here are the dates for the thrid edition; Friday 20 and Saturday 21 November 2015.

Be part of Lets Gro 2015!

A FESTIVAL ABOUT THE FUTURE OF GRONINGEN: HOW, WHAT AND WHY?

Django girlsProgrammeerworkshop voor vrouwen van alle leeftijden.

Tijdens de workshop hebben groepen van drie meiden onder begeleiding van een coach gewerkt aan het bouwen van hun eigen website. Door de bijzondere locatie (het pand van Goldmund, Wyldebeast en Wunderliebe aan het Schuitendiep) was er een prettige besloten, gezellige sfeer en zo hebben de dames op een ontspannen manier de hele dag zitten bikkelen. Naderhand hebben we gezellig iets gedronken bij Die Kantine. De reacties van deelnemers, coaches en sponsoren waren zodanig positief dat we inmiddels bezig zijn met plannen om binnenkort de tweede editie te organiseren. We hopen dat we er een terugkerend evenement van kunnen maken, de ambitie is om uiteindelijk iedere twee maanden deze workshop te kunnen organiseren.

REINDERT-JAN EKKER, INITIATIEFNEMER #043 DJANGO GIRLSwww.djangogirls.org/groningen

79

Das (geen) kunst!Open werkbespreking voor iedereen die bezig is met kunst of een ambacht. Laagdrempelig en stimulerend.

Wij hebben het heel plezierig en waardevol gevonden deel te nemen aan Lets Gro! Medio september werden wij benaderd door de organisatie. Wat een enthousiasme troffen we aan bij het team! Onze eigen spirit werd hierdoor mr dan gestimuleerd. Het bood onze Kunstopleiding de gelegenheid sluimerende talenten op het brede gebied van beeldende kunst te ontdekken en te stimuleren. Wij hadden (en hebben nog steeds) met ons onderdeel in het festival voor ogen dat verborgen talenten zich verder kunnen gaan ontwikkelen, zichtbaar gemaakt kunnen worden in Groningen (City of Talent!); een boost voor een levendig, dynamisch cultureel klimaat. We mochten ons verheugen in veel genteresseerde bezoekers (de ruimte was haast te klein). Niet alleen nieuwsgierig naar het bespreken van eigen werk, maar ook genteresseerd in het bespreken van het werk van andere belangstellenden. De expositie van werk van deelnemers aan Kunstopleiding Mr dan... trok ook goede belangstelling. Tot onze verrassing kwamen ook genteresseerden uit het buitenland (o.a. Zwitserland, Verenigd Koninkrijk) deze bezoeken. Naar aanleiding van Lets Gro heeft een aantal bezoekers nader contact met ons gezocht dat heeft uitgemond in aanmeldingen. Ook hebben wij een bijzonder contact kunnen leggen met een veelbelovend kunstenaar. Een praktisch, maar ook alleraardigst contact kregen wij met een verslaggever van De Gezinsbode.

MARIA DE WERKER & PETRA TE MORSCHE, INITIATIEFNEMERS #085 DAS (GEEN) KUNST!www.kunstopleidingmeerdan.nl

Lets CollectEen nieuw online platform is gentroduceerd tijdens Lets Gro waarop de stad samenkomt.

Ik weet nog goed dat ik in de zomer van 2014 het kantoor van Lets Gro binnenliep met een concept van een concept van Lets Collect. Ik werd enorm genspireerd door de mensen van Lets Gro. Ik kreeg echt een boost van het gesprek en wilde alles op alles zetten om Lets Collect te lanceren op Lets Gro. Ik heb daar de prikkel gekregen dat we iets goeds in handen hadden. Het podium dat we hebben kunnen pakken op Lets Gro heeft voor ons echt als een vliegwiel gewerkt. Het was goed om te zien hoe mensen op ons concept reageerden en we hebben er waardevolle contacten aan overgehouden. Inmiddels is er zelfs een grote Groninger internetondernemer die interesse heeft in Lets Collect en ons verder helpt. We zijn nu heel hard bezig met een optimale demoversie. Lets Gro was voor ons een onwijze motivator om door te pakken!.

JARING DIJKSTRA, INITIATIEFNEMER #074 LETS COLLECTwww.letscollect.com

81

IDEEENBANKGRONINGEN.NL IN DE LIFT

AW

DE TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKT ISNET HOLLYWOOD

Het is vrijdagmiddag 21 november 2014. We zijn in De Kast bij de vrijdagmiddagborrel over de toekomst van onderwijs en werk. Het meisje met het rode haar heeft net met haar performance de aftrap gegeven en geen spreker had dat beter kunnen doen dan zij. We snappen allemaal even hoe het is om als jongere geen werk te hebben. En sterker nog: het gevoel te hebben dat je er niet bij hoort, dat je er niet toe doet. Die middag gingen zon 40 mensen uit het bedrijfsleven, ondernemers, docenten en studenten met een biertje in de hand in gesprek over de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. En over hoe dat beter

kan. De uitkomsten werden genoteerd op bierviltjes. Speciaal voor dit evenement maakte het FabLab houten bierviltjes.

BEREN OP DE WEG Over dit thema raak je niet uitgepraat zeggen Johannes Postema en Hoang Nguyen. Zij zijn de initiatiefnemers van dit evenement en eigenaren van Beren op de Weg, een bedrijf dat zich inzet voor een betere aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. In 2013 organiseerden Johannes en Hoang ook al een programmaonderdeel over de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt tijdens Lets Gro. Daarna zijn ze verder

Een spichtig meisje van een jaar of achttien met knalrood haar laat onder begeleiding van harde, opzwepende muziek langzaam n voor n grote, kartonnen tekstborden uit haar handen vallen met daarop ik ben de jeugd en I dont give a shit.

NL

tekst Tineke Bennema & Johannes Postema

83

IDEEENBANKGRONINGEN.NL IN DE LIFT

in gesprek gegaan met de Hanzehogeschool over de vraag hoe je studenten beter kunt voorbereiden op de arbeidsmarkt. Een gevolg was dat bij een aantal studierichtingen onderzoeken zijn gestart naar wat de opleidingen doen om de studenten te begeleiden naar de arbeidsmarkt en hoe dit door de studenten wordt ervaren. Aan de voorbereiding van de vrijdagmiddagborrel tijdens Lets Gro 2014 werkten naast Johannes en Hoang ook Erik Datema (ondernemer), Cor Boots (ondernemer), Johan Weerts en Marcella van der Spoel (beide van het Noorderpoort), Bram de Visser (Hanzehogeschool) en Sujatha de Poel (RUG) mee.

DE TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKT IS NET HOLLYWOOD: STEEDS EEN AN-DERE ROL IN EEN ANDERE SETTING. Volgens Eric Datema, ondernemer in Groningen en eigenaar van Workforce Holland, loopt het aantal werklozen in de toekomst alleen maar op. Toch blijft hij optimistisch, want werk blijft er wel. Alleen dat werk vertaalt zich niet meer in vaste banen. De vaste banen gaan verdwijnen ten gunste van de flexibele arbeidscontracten. We gaan toe naar een soort Hollywoodmodel op de arbeidsmarkt: werknemers zitten steeds in een andere rol in een andere setting, zei Eric eind juni 2014 in een interview met het Dagblad van het Noorden over de arbeidsmarkt.

Oorzaken zijn de grote