Bachelor in Onderwijs: Lager Onderwijs

Student Catherine Denayer, Catherine Leenders, Benoît Jouret, Florent Sandron, Yannick Verhaegen

Vaklector

Klasmentor Pedagoog Pieter De Witte, Warni Koers

Leergebied Er worden verschillende leerdomeinen behandel; beeld, wo, LO, drama

Thema Architectuur

Domein tijd Lestype: Belevingsles

Datum 1/03/2012 Leerjaar 5

Uur 8.30 u – 12.00 u Aantal lln 26

Lesonderwerp: Beschrijf de centrale inhoud die in deze les wordt aangebracht!

Architectuur in de toekomst

Effectief lesdoel: de hoofdbedoeling moet tot uiting komen; het leerlingengedrag moet observeerbaar geformuleerd zijn; de leerinhoud moet concreet geformuleerd zijn.

De leerlingen gaan door middel van actief leren, in groepjes allerlei activiteiten uitvoeren die te maken hebben met architectuur

1

Beginsituatie

NVT

Actief Leerverhaal

INSTAP

I. De leerlingen kunnen aan de hand van een toneel gebracht door leerlingen kennis maken met de verschillende tijdsperiodes

LESKERN

II.

A. De leerlingen kunnen aan de hand van opdrachten een interieur maken van de toekomst.

B. De leerlingen kunnen een toekomstig luxhtbeeld construeren met pasta, gedroogde erwten naar voorbeeld van de kunstenaar Yann-Arthur-Bertrand.

C. De leerlingen kunnen mondeling formuleren hoe de toekomst er zal uitzien qua architectuur, vertrekkende van het probleem dat er plaatsgebrek en overbevolking zal zijn.

D. De leerlingen kunnen aan de hand van kijkwijzers een lichaamspiramide maken

E.De leerlingen kunnen een Inspiratiebord maken

SLOTIII. NA DE SITUATIEA. De leerlingen kunnen met de hele groep hun toekomstig droomhuis realiseren met behulp van een plattegrond en instructies van de leerkracht.

Voor de mentor: Algemene bedenkingen bij de voorbereiding

NVT

Handtekening van de mentor

NVT

2

I Voor de situatie: Aandacht richten op wat de bedoeling is en verkennen wat je er al over weet of meent te weten.

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

De leerlingen kunnen aan de hand van een toneel gebracht door leerlingen kennis maken met de verschillende tijdsperiodes

Bord- of ruimteschema (LO): (Probleemstelling/Titel & kern/Oefeningen of klad)

PowerPoint verhaal

Tijd 20’ WerkvormOrganisatie & Leermiddelen:

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

Zwart : Bartje

Groen : De mensen in de tijd ( Cleopatra, Super Mario,.. )

Blauw : interactie met de kinderen

Verhaal : actief leren

Bartje komt heel stil de klas binnengelopen,Hey, jij daar! Ja, jij daar! (willekeurig kindje kiezen).Heb jij mijn teletijdsmachine gezien?Nee? En jij dan jonge heer ? Ook niet?OfJa, dat is ze! ik heb ze eindelijk teruggevonden!

Gelukkig dat niemand ze gevonden heeft, want vandaag ga ik in de tijd reizen!Willen jullie met me mee?

Hoe werkt dat ding nu weer?Misschien is het deze knop? Of deze? Of deze...Aaaaah! Ik weet het niet meer!Ik zal gewoon op alle knopjes drukken en we zien wel…

(Bartje wordt in zijn teletijdmachine opgezogen en vertrekt voor een lange leerrijke reis, Voor hij wordt opgezogen spelen we een racketlancering af)

Bartje : Waar ben ik ergens? Ik zie hier zo van die rare stenen gebouwen staan in de vorm van een driehoek.

Lln : Ja!

3

INSTAP

Bartje : Weten jullie waar ik ergens ben?Bartje: Wat is er in Egypte zo speciaal?

dan komt Cleopatra binnen.Goeiedag jonge heer,Wat doe jij in mijn mooie grote rijk?

Goedendag Mevrouw Cleopatra, ik ben hier geraakt met mijn teletijdmachine.Ik ben Bartje trouwens.En wat kom jij hier zomaar doen in mijn rijk?

Ik kom jouw tempels en piramides bezoeken.Ooh, maar dat hoor ik graag, want ik woon namelijk in het mooiste rijk van héél de wereld. Wat wil je eigenlijk weten over mijn tempels en piramides?

Jullie gebouwen hebben rare vormen en veel versiering, hoe komt dat eigenlijk?Onze gebouwen zijn helemaal niet raar! Wij hebben de mooiste gebouwen van heel de wereld. Bijvoorbeeld onze piramides; deze zijn eigenlijk grafmonumenten hier worden mijn voorouders in begraven, de farao’s, maar ze worden niet zomaar begraven, ze worden eerst gemummificeerd en hun belangrijke bezittingen worden mee in het graf gelegd.Ooh wauw en worden die piramides dan zomaar ergens gebouwd?Natuurlijk niet, de piramides worden gebouwd op speciale plaatsen er wordt rekening gehouden met onze zonnegod en met de hemellichamen, onze sterren.En op welke grond werden ze gebouwd, want voor zo een gewicht moet de grond toch stevig zijn?Onze piramides worden gebouwd op een ondergrond van kalksteen!En waarom van kalksteen?Omdat kalksteen een sterke ondergrond is en dat is zeker nodig voor de stevigheid van de piramides, zoals je kan zien ( foto) is de piramide reusachtig.De piramide is gebouwd met dikke stenen en met zand.Houden jullie rekening met de grootte van de piramide, want zoals ik zie is die inderdaad wel reusachtig.Ja natuurlijk, we denken over de hoogte en hoe de piramide geplaatst moet worden.Wij weten precies waar het noorden ligt, door de sterren.

Dankuwel Cleopatra, nu weet ik al meer over de piramides, echt prachtig.Maar waarvoor dienden de tempels ? Zijn die dan ook gebouwd

Lln : in Egyptelln: piramides en tempels

4

voor een farao?De tempel is vooral een huis voor een god, maar ook voor het uitvoeren van rituelen.Maar ook om offers te geven aan de goden, om ze te danken en te vragen om nieuwe gaven over het land en de mensen uit te storten.Er zijn eigenlijk 3 grote soorten tempels ; de cultustempel, de dodentempel en de zonnetempel.Aan de zijkant werd het verhaal afgebeeld van een farao die zijn plichten moest afleggen om deze god te eren.Mensen deden ook pelgrimstochten naar belangrijke tempels en brengen eventueel een nacht door in de zuilengalerij om in hun dromen contact met de god te hebben en diens raad te krijgen.Dankuwel Cleopatra voor jouw uitleg, jammer genoeg moet ik nu gaan..mijn reis gaat door.. Dag Bartje, hopelijk vond je het leuk hier.Tot ziens !

Bartje drukt nog eens op zijn teletijdsmachine en komt in de oudheid terecht.

Caesar komt binnen.

*Avé Caesar! Euhm, hallo. Waar ben ik nu beland?- Dag jongeheer mag ik vragen wat u hier doet?* Ik kom jullie gebouwen bezoeken.- Ahzo, je komt mijn gebouwen bezoeken, dat is leuk want ik heb namelijk de mooiste gebouwen van heel de geschiedenis.* Wat voor gebouwen hebben jullie dan?-Wij hebben verschillende thermen. Dat zijn eigenlijk grote badhuizen.*weten jullie wat badhuizen zijn, kinderen?- Ik zal het je eens vertellen, een badhuis is eigenlijk een gemeenschappelijke plaats waar iedereen samen komt om zich te ontspannen.* En hoe ziet een badhuis er uit?-De vloer is van marmer en de muren zijn prachtig versierd met mooie mozaïeken.*Oei, weten jullie wat Mozaïek is?-Dat is waar, het zijn eigenlijk kleine steentjes die ze in een vorm van een dier of iets anders op een muur plakken met verschillende kleuren.En hebben jullie ook mooie gebouwen ?Natuurlijk, een van onze mooiste gebouwen is het ColosseumBartje : Het Colosseum, wat is dat nu weer ?Weten jullie wat het is ?In dit gebouw houden wij de gevaarlijkste en meest spectaculaire gladiatoren gevechten, het is een cirkelvormig gebouw met een podium en daar rond zijn er zitplaatsen voor

een huis waar een zwembad was

5

onze toeschouwers.Maar er zijn ook tijgers aanwezig, die komen van de ondergrondse gangen te voorschijn.

-Maar wij hedden ook vijanden, de Grieken.En wat voor gebouwen hebben de Grieken?Die bouwen eerder gebouwen voor Goden dan voor ontspanning. Zoals tempels, zoals het Parthenon.* Kennen jullie het Parthenon ?Ik zal het je eens vertellen, het Parthenon is een tempel die gebouwd is voor de godin Athena, zij was de beschermgodin van Athene.De Grieken gebruiken ook zuilen voor hun gebouwenWeet er iemand wat dat is ?Je kan het vergelijken met grote ronde balken, deze ondersteunen het gebouw en zijn steeds prachtig versierd, ze zijn vaak gemaakt uit natuursteen.

Dankuwel Caesar voor uw prachtige uitleg, jammer genoeg moet ik nu verder reizen

Tot ziens !

Bartje drukt terug op zijn teletijdmachine en komt in een nieuwe wereld terecht

Bartje : waar ben ik nu weer beland ?!Goeiedag jongeheer, wie bent u?Ik ben Bartje en ik reis door de tijd, weet je waar ik nu ben,Je bent nu in de middeleeuwen, mag ik vragen wat jij hier komt doen ? Ik kom jullie gebouwen bezoeken.Oh, dan moet je zeker onze kastelen bezoeken. Dat zijn zeker onze mooiste gebouwen.Wat is een kasteel ?Een kasteel? Misschien kan iemand in de klas uitleggen wat een kasteel is? Ja inderdaad, de meeste mensen wonen en werken binnen deze muur. Je hebt er bakkers, slagers, soldaten, kleermakers, smeden en nog vele andere.De kasteelheer is de baas, die woont in het kasteel samen met zijn gezin.

De kastelen werden vroeger van hout gebouwd. Nu gebruiken we vooral steen, want dat is sterker. De toegang wordt beveiligd door een grote poort en een loopbrug. Vaak hebben ze ook kantelen, die boogschutters beschermen.Goh, maar is dat alles? Hebben jullie enkel kastelen? Want in de andere tijden hadden ze wel meer dingen hoor. Niet waar

Allemaal verschillende kleurtjes op een muur met verschillende steentjes.

Het is een theater waar gladiatorspelen werden gehouden.neengrote lange balken

Een kasteel is een groot fort met een lange muur rond

Kastelen zijn grote zware bouwwerken, met meestal een gracht errond. Ze bieden veel bescherming tegen vijanden

lln: piramides, tempels, colosseum, zuilen,….

6

jongens en meisjes? Wat hadden ze in Egypte? En bij de Romeinen?Oh nee hoor! Wij bouwen ook kerken, in de vorm van een kruis. Met mooie kruisgewelven, waterspuwers, glas-in-lood ramen en beelden van heiligen.Want zie je, bijna iedereen gelooft in God. En wij willen ook een huis om samen te komen en te bidden. En in de kloosters wonen monniken en zusters. De meeste kloosters hebben een tuin waar ze groenten en geneeskrachtige kruiden kweken. De zusters helpen de arme en zieke mensen. Sommige jongens worden monnik en leren dan lezen en schrijven.Alleen de jongens? Dat is nu wel anders hoor.Echt waar? Dat is goed nieuws.Dankjewel voor de uitleg vrouwe, maar ik moet nu weer gaan.Graag gedaan hoor, goede reis!Daaag!

Bartje kan wel terugkeren in de tijd, maar hij kan niet verder in de toekomst.Opeens komt er een vreemde man te voorschijn.Hij heeft blijkbaar ook een teletijdsmachine!

Pfff jullie leven echt nog ouderwets hé,...!Haha, een huis met stenen, dat is echt ‘out’!Hebben jullie een idee hoe mijn huis er zou kunnen uitzien?Ja inderdaad ik wil een veel ‘cooler’ huis, een huis dat bijna nog niemand heeft en wat in de toekomst steeds vaker te zien zal zijn.

Hey, jonge heer wie ben jij?Ik ben Super Mario en ik leef in het jaar 2439.Wat??! 2439!! Je gebouwen moeten er dan nog anders zien dan de onze?Heb je dan ook groene huizen?Ja! Ik noem het een passief huis een zéér energiezuinig gebouw waar je praktisch geen verwarming meer voor nodig hebt!Dus als het buiten erg koud is zoals een paar weken geleden blijft het binnen warm met een temperatuur van om en bij de 19°C door de goede isolatie die het huis heeft.Wat is het voordeel hiervan denken jullie?.Geef nu toe, zo’n huis is toch veel leuker dan de huizen van mijn collega’s! Het heeft veel voordelen, zoals een voortdurende toevoer van gezuiverde en verse ventilatielucht, goede isolatie. Het passiefhuisconcept is de bouwstandaard van de toekomst en opent nieuwe perspectieven voor energiezuinig ontwerpen en bouwen.Wauw, dat ziet er mooi uit! Wat denken jullie? Gaat het er écht zo uitzien in de toekomst?

Een huis met veel glas, zwevende huizen…Minder verbruikJa/nee, ….

7

Hoe denken jullie dan dat de huizen in de toekomst eruit zullen zien?!

Verantwoording:

8

II Tijdens de situatie: Via terugblik en vooruitblik reflecteren over wat er gebeurd is en voorspellen wat er kan gebeuren

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

De leerlingen kunnen aan de hand van opdrachten een interieur maken van de toekomst.

Bord- of ruimteschema (LO): (Probleemstelling/Titel & kern/Oefeningen of klad)

Tijd 30’ WerkvormOrganisatie & Leermiddelen:

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

Bij deze opdracht gaan jullie de interieur van de toekomst maken.Dit ga je natuurlijk niet zomaar maken.

We gaan speciale stoelen en tafels maken zodanig dat alles perfect in evenwicht valt.Opdracht :

1) neem een blad papier en een potlood.2) Teken een standaard stoel en een tafel3) Hoeveel poten heeft een stoel en een tafel?4) Teken nu het tegenover gestelde van 4 poten, wat

bekom je dan?5) Nu heb je geen poten, maar hoe gaat dan de stoelen en

tafels steunen in de toekomst? Of gaan die zweven? Bedenk nu een oplossing zodanig dat de stoelen en tafels steun krijgen zodat je er goed kunt op zitten en eten.

6) Nu dat je zelf een ondersteuning hebt gevonden ga je eens denken over de bekleding van je tafels en stoelen.

7) Als eindresultaat maak je de stoelen en tafels op een A4 formaat en mag je gebruik maken met alle voorwerpen op de tafel

De leerlingen lezen de opdracht luid op.

De lln nemen een blad papier en een potloodDe leerlingen teken een stoel en een tafel

De leerlingen zeggen dat elke tafel en stoel 4 poten hebben.

geen poten

de leerlingen bedenken nu zelf hoe ze de tafels en stoelen gaan laten steunen.

De lln gaan zelf een bekleding bedenken

Verantwoording:

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

9

KERN

De leerlingen kunnen een toekomstig luxhtbeeld construeren met pasta, gedroogde erwten naar voorbeeld van de kunstenaar Yann-Arthur-Bertrand.

Tijd 30’ Werkvormonderwijsleergesprek/ werken in groepjes

Organisatie & Leermiddelen:

Materiaal:- alleslijm (Velpon)

- stuk karton (20 x 20 cm)

- voedingsmiddelen

- snijmes

- potlood

- gom

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

Schitterende foto’s die allen de overweldigende schoonheid en rijkdom van

onze aarde tonen, vanuit de lucht bezien. Dat is de handtekening van fotograaf Yann Arthus-Bertrand.

Yann Arthus-Bertrand is altijd gek geweest op de natuur. Zo verbleef hij eind jaren zeventig, met zijn echtgenote, langdurig in een Nationaal Park in Kenia. Daar observeerde hij gedurende drie jaar een leeuwenfamilie. Dagelijks maakte hij foto’s en in die tijd drong het tot hem door dat hij een betere verteller was in beeld dan in woorden. Hij klom ook geregeld in een heteluchtballon om de omgeving vanuit de lucht te verkennen en zo maakte hij ook zijn eerste luchtfoto’s.

Hebben jullie enig idee welke rivier deze luchtfoto voorstelt?

We bekijken er nog enkele.

Jullie krijgen nu de opdracht om zelf een bestaand natuurgebied te creëren maar dit doen we niet zomaar maar met behulp van allerlei voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen kleven we op een stuk karton.

De leerkracht bespreekt samen met de kinderen mbv allerlei foto’s.

Amazone? Mississippi ?

10

Methode:

Naar aanleiding van de foto’s die we bekeken hebben bedenken jullie een landschap dat nu bestaat maar dat jullie in de toekomst nog zien als bestaande .

Schrijf je naam + de opdracht op een kant van het karton en teken op de andere kant met potlood hulplijnen als basis voor je futuristisch landschap.Plak je voedingsmiddelen op.Klaar? Leg je tekening achteraan in de klas om te drogen.

De leerlingen bedenken een landschap.

Leerlingen schrijven hun naam op de achterkant en bekleven hun karton met de voedingsmiddelen.

En leggen hun karton in de klas.

Verantwoording:

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

De leerlingen kunnen mondeling formuleren hoe de toekomst er zal uitzien qua architectuur, vertrekkende van het probleem dat er plaatsgebrek en overbevolking zal zijn.

Tijd 35 WerkvormgroepjesOrganisatie & Leermiddelen:

Blokjes, logo materiaal, duplo’s, papier met tekenmateriaal

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

Hoe denken jullie dat de toekomst eruit zal zien?

We zullen eens kijken…

Jullie weten dat er alsmaar meer en meer volk op de aarde is, er is een groei van de bevolking. Wat zal er gebeuren denken jullie?

Ja, inderdaad. En daardoor zal er dus minder plaats zijn, er is dus plaats gebrek. Nu vraag ik aan jullie om een idee te bedenken voor dit probleem? Wat zouden we kunnen doen? Welke oplossing zouden we hiervoor vinden? Hoe gaan we bouwen? Waar zouden we bouwen?

Ja goed zo. Nu zou ik graag hebben dat jullie eens een voorstelling maken van wat jullie bedacht hebben. Ik wil gewoon een schetsje zien. Neem hiervoor een potlood en een blad.

Nu wil ik alle mogelijke bedachte oplossingen eens zien. En

Met vliegtuigen, en auto’s die kunnen vliegen…

Als er meer volk op de aarde is, gaat er minder plaats zijn.

We zouden in hoogte kunnen bouwen?

We zouden ondergronds of op het water kunnen bouwen?

We zouden op andere planeten kunnen gaan wonen.

Kinderen nemen een potlood en hun blad, en ze beginnen eraan.

Kinderen voeren de opdracht uit, bespreken

11

samen gaan we het beste bedachte oplossing kiezen. elkaars tekening.

Verantwoording:

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

De leerlingen kunnen aan de hand van kijkwijzers een lichaamspiramide maken

Tijd 30’ Werkvorm GroepjesOrganisatie & Leermiddelen:

Matten (2)

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

Dus zoals jullie al weten hebben gebouwen verschillende structuren.

We gaan een zien of we complexe structuren zonder bouwstenen kunnen maken.

Heeft iemand van jullie al gehoord van lichaamspmides?

Want vandaag zijn jullie de bouwstenen van de buildings.

Leerkracht toont de oefeningen voor met de kinderen en beginnen aan alle mogelijke houdingen die je kan houden met je lichaam.

KIJKWIJZERS

Ja,neen…

Voeren de kijkwijzers uit.

12

Verantwoording:

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

Inspiratiebord maken

Tijd 30’ WerkvormSamenwerken in groep

Organisatie & Leermiddelen:

Woonmagazinesboeken: Unbuilt Masterworks of the 21st Century - Clear Glas – Pure Plastic – Fine Fabric – Magic Metal

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

Ik heb hier een paar dikke boeken voor jullie meegebracht. Hier kunnen we eens zien wat er zoal al bestaat in de architectuur. Jullie mogen eerst wat bladeren in de boeken.(5min.) Ik heb hier een werkblaadje voor jullie. Jullie vullen deze

De lln bladeren door de boeken.

13

individueel in.(7-10’)We zullen de vragen even overlopen. Wat hebben jullie gevonden voor vraag 1/2/3?(5’)

Goed, jullie hebben nu veel gebouwen gezien. Er liggen magazines, scharen, lijm en papier klaar om een inspiratiebord te maken.Jullie kunnen zoeken naar welk materiaal je gaat gebruiken, zoals glas, metaal, plastic,hout, …Welke kleuren, vorm, structuur, …(10-15’)Dat ziet er goed uit, jullie zijn nu een stapje dichter om een stad van de toekomst te maken.

De lln lossen de vragen op.

v1. Welk gebouw vind je het mooiste? Waarom?(laat prent zien + uitleg)v2. In welk gebouw zou jij willen wonen?v3.Wat zou jij niet in de stad willen zien?

De lln knippen en plakken afbeedingen op hun inspiratiebord.

Verantwoording:

De leerlingen leren gericht kijken.De leerlingen kunnen hun eigen gedachten,gevoelens, ideeën verwoorden.De leerlingen kunnen door middel van afbeeldingen hun idee omzetten in beeld.

III Na de situatie: Terugblikken op wat je ervan bijhoudt (gedachten) was en stilstaan bij hoe je het beleefde (gevoelens). Vooruitblikken naar een volgende keer.

Lesfasedoel: (hoofdbedoeling, observeerbaar leerlingengedrag, concrete leerinhoud)

De leerlingen kunnen met de hele groep hun toekomstig droomhuis realiseren met behulp van een plattegrond en instructies van de leerkracht.

Bord- of ruimteschema (LO): (Probleemstelling/Titel & kern/Oefeningen of klad)

plattegrond

Tijd 30 Werkvormsamenwerken in grote groep

Organisatie & Leermiddelen:

suikerklontjes, duplo, kaartjes, lego, playmobile, touw,...

Leerkrachtenactiviteit: Leerlingenactiviteit:

We hebben nu verschillende opdrachten gemaakt die ons al een beetje zicht geven op de toekomstige architectuur, met deze opdrachten gaan we nu een stad maken. Een stad kan je niet zomaar maken. Met wat zouden we eerst moeten beginnen om de stad te ontwikkelen? Laat jullie ideeën maar komen!

14

SLOT

Eerst de plattegrond, goed zo! Ik teken een plattegrond op het bord.Wat zal er eerst kolmen, de wegen of de gebouwen?

Goed, hoeveel straten nemen we?

Nog een heel belangrijk puntje, er gaat water in de stad komen, hoe kan dat water worden tegengehouden?

En welk belangrijk gebouw mogen we nog niet vergeten, een gebouw dat zich dicht tegen jullie schooltje situeert?

De leerkracht tekent alle gebouwen op het bord.

En waar zitten jullie nu

Noem nog enkele gebouwen die belangrijk zijn in jullie dorp.

Goed zo, nu hebben we al een mooie plattegrond. We gaan de plattegrond nabouwen met verschillende materialen maar hou rekening met de toekomst!

We moeten eerst een plattegrond hebben.

De straten en dan de gebouwen

meerdere antwoorden mogelijk

Een dam

Een ziekenhuis.

Op school

gemeentehuis, zwembad

De lln maken een mooie stad in groep.

Verantwoording:

15