Onderzoek naar de Innovatieomgeving in het onderwijs

Lessen van andere sectoren21 oktober 2009

Programma

1. Inleiding dir. Kennis, Vera Pieterman

2. Barbara van der Linden, ZonMw

3. Emile Louzada, Syntens4. Gerlinde van Vlisteren, De

Groene Kenniscoöperatie5. Discussie6. Conclusies, vervolg7. Borrel

Innovatie in het onderwijs

Maatschappelijke Innovatieagenda

Bereiken van maatschappelijke doelen

Sterke autonomie van scholen

Versterken innovatiekracht van scholen

De ondersteuningsstructuur

Centrale vragen:

- Hoe kan de effectiviteit van de ondersteuningsstructuur versterkt worden?- Wat kunnen we hiervan leren van andere sectoren?

Versterken innovatiekracht

Functies van ondersteunende organisaties:Weerstand overwinnenOndersteuning in tijdUrgentiegevoel vergrotenProfessioneel leiderschap versterken Beheersen van risico’s Kennisdelen over ‘wat werkt’

Aanpak van het project

Leren van andere sectorenEnquête onder schoolleidersPapers van wetenschappersLessen trekken uit evaluatiesRonde Tafel met uitvoeringsorganisaties

Historisch perspectief

Sinds jaren ’70: overheid sturend in innovatiesLubbers I: autonomieversterking scholen, ondersteuning is basisvoorzieningNav OECD/WRR in 1990: keuzevrijheid scholen in ondersteuningNu: duaal systeem van vraagsturing en subsidie voor denktank/innovatiefunctie/sturing op specifieke doelen (Hoofdlijnenbrief)

Barbara van der Linden

ZonMw

De Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie

Innovatieversnelling door ZonMw

Emile Louzada

Syntens

Syntens

Helpt ondernemers beter, eerder en sneller innoveren

bijeenkomst “lessen in innovatieondersteuning”

Ministerie van OCW, 21 oktober 2009

Emile Louzada

20

Missie Syntens

Het versterken van hetinnovatievermogen vanMKB-ondernemingen, hen aan te zetten tot succesvol innoveren en hiermee zichtbaar een bijdrage te leveren aan duurzame groei.

21

Feiten Syntens

• Rechtsvorm; Stichting zonder winstoogmerk• Begroting 2010: 45 miljoen

– 35 mln. financiering ministerie EZ (32 basis)– 10 mln. financiering andere ministeries, provincies en EU

• Drie werkvormen:– Bewustmaken (voorlichten) 14.000 bedrijven– Activeren (adviseren) 8.000 bedrijven– Clustering 1.000 bedrijven

• Regionale oriëntatie (15 kantoren)• Teamwork (24 teams, sectoraal)• 361 medewerkers : 246 fte’s adviseurs en 115 fte’s ondersteuning en

staf

Kantorennet Syntensregio Noord & Oost

Arnhem

Enschede

Groningen

Leeuwarden*

Lelystad*

Meppel

regio West

Alkmaar*

Amsterdam

Den Haag

Nieuwegein

Rotterdam

regio Zuid

Breda

Eindhoven

Middelburg*

Roermond

23

Aanpak Syntens • Samenwerkingsovereenkomsten met ca. 30 branche-

organisaties en kennisinstellingen, participatie in innovatie-initiatieven zoals Stichting Innovatie Alliantie

• Betrokken in regionale netwerken (overheid, bedrijfsleven, onderwijs)

• Werkwijze:– Voorlichten, adviseren en clusteren– Korte tijdbesteding per bedrijf – AIDA-model– Ondernemer zelf aan de slag krijgen– Makelen en doorschakelen naar kennisinstellingen,

adviesbureaus e.d.

• Werving klanten:– Actief via branches, ondernemersverenigingen, website, (free)

publicity, relatienetwerken van adviseurs, belbureaus– Passief via front office en website en doorverwijzing vanuit

partners

Landelijke overhedenEZ/ VROM/LNV e.a.

Regionale overheden,Bedrijfsleven &Clusters

Syntens core business

2. Beter, eerder en sneller innoveren met Syntens

2. Beter, eerder en sneller innoveren met Syntens

KennisinstellingenKennisinstellingen

Vier Syntensrollen

• De kern: voorlichting en advies over innovatie voor het MKB, streven naar effect bij het MKB.

• Landelijk: verbonden met landelijk beleid en regelingen zodat we beter voor het MKB kunnen opereren.

• Regionaal: verbonden met regionaal beleid en regionale economische zwaartepunten, tbv clustervorming in het MKB.

• Kennis: de brandstof van het innovatieproces, verbindingen tussen kennisinstellingen en het MKB.

Kern Syntensdienstverlening

• Voorlichting

• Advisering

• Clustervorming

27

Het MKB: kwantitatief● Totaal aantal MKB bedrijven ( < 250 WP) in Nederland ca. 750.000

(inclusief detailhandel en horeca)

● Syntens helpt ieder bedrijf dat daarom vraagt en innovatiepotentieel heeft.

● Actieve benadering bedrijven >5 en < 250 uit sectoren:

● Industrie ca. 50.000● Creatieve industrie ca. 34.000● Human Health ca. 17.000● Logistiek & groothandel ca. 52.000● Food & agri ca. 34.000● Bouw ca. 57.000TOTAAL 244.000 bedrijven.

29

Maatschappelijke innovatie-programma’s

Huidige betrokkenheidGEZONDHEID ● Syntens voert in opdracht van VWS driejarig project ‘kleinschalig

wonen met inzet van domotica’ uit.

ONDERWIJS● Actieve rol binnen Stichting Innovatie Alliantie, zowel in

beleidsvorming (oa resultaatgericht onderzoek en MKB) als in uitvoering.

DUURZAME AGRO EN VISSERIJKETENS● Syntens werkt voor ministerie van LNV en biedt dienstverlening ook in

primaire landbouwsector aan.

N.B.: 26 oktober 2009: LIAISONOVERLEG EZ (Directie K&I): Presentatie Syntens voor 10 departementen.

Lessen in innovatieondersteuning

32

Gerlinde van Vlisteren

De Groene Kenniscoöperatie

INNOVATIE IN ONDERWIJS

ERVARINGEN UIT HET GROENE DOMEIN

Gerlinde van Vilsteren (GKC)

Lessen in Innovatieondersteuning, OCW, 21-10-09.34

- Intro Groene Kennis Cooperatie

- Belangrijke mechanismen voor innovatie (lessen)

35

- 13 AOC’s (VMBO, MBO)

- 5 HAO

- Wageningen UR

De Groene KenniscoöperatieAeres

AOC de Groene Welle

AOC Friesland

AOC Oost

AOC Terra

Citaverde

Clusius College

Edudelta Onderwijsgroep

HAS den Bosch

Helicon Opleidingen

Hogeschool Inholland Delft

Lentiz

Prinsentuin College

ROC Landstede

Stoas Hogeschool

Van Hall Larenstein

Vereniging Buitengewoon Groen

Wageningen UR

Wellantcollege

• 120 scholen

• 75.000 leerlingen/studenten

• 12.700 medewerkers

36

Doelstellingen Groene Kennis Coöperatie

Vitaal kennissysteem:

- Inspirerende leeromgeving

- Sterke verbinding onderwijs-praktijk

-Maximale benutting beschikbare kennis

-Platform voor ontmoeting

-Platform voor innovatie

Vitaal kennissysteem:

- Inspirerende leeromgeving

- Sterke verbinding onderwijs-praktijk

-Maximale benutting beschikbare kennis

-Platform voor ontmoeting

-Platform voor innovatie

maatschappelijke trends als drivers:

- herdefiniering rollen overheid/bedrijfsleven/onderwijs

- kenniseconomie

- ambities in de groene sector

maatschappelijke trends als drivers:

- herdefiniering rollen overheid/bedrijfsleven/onderwijs

- kenniseconomie

- ambities in de groene sectorGrote lijnen:

- Gedreven vanuit gezamenlijke visie en ambitie gedreven (ipv middelgedreven)

- LNV sturing op hoofdlijnen

- Veld meer verantwoordelijkheid

- Vraagsturing uit de omgeving

- Kennisstroom in de kolom

Grote lijnen:

- Gedreven vanuit gezamenlijke visie en ambitie gedreven (ipv middelgedreven)

- LNV sturing op hoofdlijnen

- Veld meer verantwoordelijkheid

- Vraagsturing uit de omgeving

- Kennisstroom in de kolom

Innovatie én verankeringInnovatie én verankering

Innovatie in programma’s

• Samenwerking van kennisinstellingen, georganiseerd rond thema’s– Ervaringen en kennis uitwisselen– Samen projecten uitvoeren– Kennis delen– Financieringsstromen bundelen

• Financiering door scholen en LNV• In samenspraak met externe partijen• GKC-bestuur (voorzitters CvB’s) stuurt

Arrangementen en onderwijs

39

A-programmaOnderwijsvernieuwing

Systeemontwikkeling

Inzet studenten, kennis

Praktijkgericht leren

Gew

enst

e aa

npas

sing

van

het

sys

teemKw

alite

iten

van

het

Gro

ene

kenn

issy

stee

m

Gew

enste aanpassing vanuit

Competentiegericht onderw

ijs

Randvoorwaarden voor

Competentiegericht onderw

ijs

ARRANGEMENTEN

Arrangementen en onderwijs

- Agrologistiek

- Biologische Landbouw

- Gewasbescherming

- Ketenkennis

- Melkveehouderij

- Voeding & Gezondheid

- Tuinbouw

- Regionale Transitie

- Dierenwelzijn

- Paardenhouderij

- Ondernemerschap

- Groene Kennis voor Burgers

- Internationalisering

- Natuur & Landschap

- Multifunctionele Landbouw

Onderwijsvernieuwing

- Leren in/uit de praktijk

- Doorlopende leerlijnen

- Leven lang leren

- Groen Kennisnet

-Onsluiten Publieke Kennis

- ICT voor Onderwijs

- ICT Infrastructuur

- Praktijkgerichtheid

- Professionalisering

- Groenvoorziening

- Groene Genetica

- Veehouderij/kleine sectoren

- Recreatie en Groene Ruimte

- Duurzaamheid

GKC Innovatie thema’s voor 2009

Arrangementen (A-prog’s): Systeem:

41

Website GKC

Groene kennis voor burgers

Groene kennis net

Activiteiten voor docenten voor de inhoudelijke update

Voorbeelden uit groen onderwijs

WURKS

Gezamenlijk ontwikkeling nieuw onderwijsmateriaal Plantenfysiologie WU i.s.m. INHolland, HAS Den Bosch, Lentiz, Edudelta, CAH Dronten, Stoas, Ontwikkelcentrum

Leren met Toekomst

Onderzoek en onderwijs gematcht

Smaaklessen

Doorwerking inhoudelijke innovatie

Nieuwe onderwijsvormen

Ervaringen delen

43

Lessen voor innovatie in het onderwijs

• Vanuit visie en ambitie

• Transparantie

• Vraagsturing

• Innoveren en verduurzamen

• Programmastructuur als werkwijze

44

Visie en ambitie

- Gezamenlijk Visiedocument

Meerjarenplan

Meerjarenafspraak

Visie op onderwerpen (programma)

Projecten

- Innovatie vanuit ambitie, niet vanuit ‘urgentie’

- Vanuit inhoud naar bestaande financiële instrumenten

- Van potjes-jagen naar strategische keuzes

45

Transparantie

- Samenspel van

- Instellingen

- Samenwerkingsplatform (GKC)

- Ministerie LNV

- Externe partijen

- Openheid

- Innovatieplannen en activiteiten (instellingen)

- Heldere processen en procedures (GKC)

- Middelen en hun doelstelling

Vraagsturing via het gesprek

Innovatieproramma’s

Overlegplatform (GKC)

GKC KaderbriefIndividuele

strat. plannen

Maatschappij

OverhedenBurgers

Studenten

Technolog. en wetensch. ontwikkelingen

Werknemers / alumni

Docenten

Invloedsferen

Ouders

Externe partijen

Individuele scholen

LNV

Be

stuu

rlijke a

fsrpa

ken

46

47

INNOVEREN EN VERANKEREN

In meerjaren afspraak: aparte middelen voor diepte-breedte-basis

- Diepte: ruimte voor (risicovolle) experimenten

- Breedte: verbreden succesvolle experimenten

- Basis: Structureel implementeren in systeem

Systeem: staande organisatie + ondersteuningstructuur

- Ondersteuningsinstellingen niet te laat betrekken

- …. maar ook niet te vroeg.

48

Tot slot

GEDULD

VOLHARDING

DISCIPLINE

Discussie en afsluiting