Les1 wetenschappelijk onderzoek: waar hebben we het over

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEKKennismaking

2les 1 wetenschappelijkonderzoek: waar hebben we het over?

4

~ 173/100.000

les 1 wetenschappelijkonderzoek: waar hebben we het over?

6

1. Het krijgen van kinderen is een natuurlijk fysiologisch proces. Het is de taak van de vroedvrouw om deze fysiologie te bewaken.

2. Vroedkundige zorg promoot, beschermt en ondersteunt de reproductieve rechten van vrouwen en respecteert etnische en culturele diversiteit.

3. De vroedvrouw is de geschikte zorgverlener om vrouwen te begeleiden tijdens verschillende levensfasen, in het bijzonder tijdens de preconceptiefase, de zwangerschap, de arbeid, de bevalling en de postpartum periode.

4. De vroedvrouw is klinisch onderlegd in zowel de eutocie als in de dystocie. Dit stelt haar in staat om risico’s op te sporen en om effectief en tijdig door te verwijzen. De vroedvrouw werkt hierbij multi- en interdisciplinair.

5. Vroedkundige zorg promoot en beschermt actief het welzijn en de gezondheid van moeder en kind. 6. Vroedkundige zorg empowert vrouwen om verantwoordelijkheid op te nemen voor hun eigen gezondheid

en de gezondheid van hun gezin. 7. Vroedkundige zorg vindt plaats in samenspraak met vrouwen en is persoonlijk en continu, gebaseerd op

wederzijds respect. 8. Vroedkundige zorg is good clinical practice: het combineert ervaringen van de zorgverlener met ‘evidence

based practice’ en de wensen van de cliënt. Hierbij wordt rekening gehouden met de psychologische, fysieke, emotionele, sociale en spirituele behoeften van de vrouw.

9. De vroedvrouw heeft geloof en vertrouwen in de kracht van de vrouw.

Visie op vroedkunde, KHLeuven 2011


HET BELANG VAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK VOOR EEN VROEDVROUW

• Gezonde moeder, kind, vader, gezin• Meer kennis• Professionalisering van de vroedvrouw• Kwaliteit van zorg

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK: WAAR HEBBEN WE HET OVER?

10

Definitie: onderzoek

• het verzamelen van (nieuwe) informatieom

• kennis te vergroten en

• antwoord te geven op vragen


11

Wetenschappelijk Onderzoek: definitie

Kenmerken:

• Systematisch

• Controleerbaar (objectief)

• Generaliseerbaar


12

Empirische cyclus

Waarneming

Op-/bijstellen mogelijke verklaring

(hypothese / model / theorie)

Toetsen van mogelijke

verklaringen dmv systematisch

onderzoek

Conclusie

Evaluatie in ‘het echt’

(falsificatie / verificatie

Induc

tie

Deductie


13

Empirische cyclus

Inductie• Van algemene (observaties) naar specifieke

(theorie / hypothese)• Praktijk theorie= Theorie vormend

Deductie• Specifieke (theorie / hypothese) toepassen op

algemene (de ‘werkvloer’)• Theorie praktijk= Theorie toetsend


14

Observatie: vrouwen waar ik of anderen ondersteuning geven tijdens de arbeid vragen minder vaak om pijnbehandeling

Theorie / hypothese: ondersteuning tijdens de arbeid leidt tot een lagere pijnbeleving

Empirische cyclus

inductie


15

Theorie / hypothese: ondersteuning tijdens de arbeid leidt tot een lagere pijnbeleving

Toepassing: zorgen dat er steeds iemand aanwezig is om de vrouw te ondersteunen tijdens de arbeid

Empirische cyclus

deductie


16

Interventie cyclusProbleem: hoge

vraag naar pijnbehandeling

Diagnose:

Weinig ondersteuning / ‘er

zijn’

Interventieplan: meer ondersteuning bieden:

elke vrouw een vroedvrouw

Interventie:

‘nieuwe aanpak’ toepassen en

monitoren

Evaluatie: was meer ondersteuning

uitvoerbaar en heeft het geleid tot minder

vraag naar pijnbehandeling


17

Wetenschappelijk Onderzoek: algemeen doel

• verzamelen van betrouwbare informatie

• kennis te vergroten

• efficiënter handelen / kwaliteit verhogen


18

- Beschrijven / descriptie

- Verkennen / Exploratie - Toetsen

Meer inzicht

Wetenschappelijk Onderzoek: specifiek doel


19



Meer inzicht


Voorbeeld:• Hoeveel studenten

studeren vroedkunde?

• Hoeveel baby’s worden er in België geboren?


20



Meer inzicht


Voorbeeld:• Bestaat er een verband

tussen de media aandacht voor het tekort aan stageplaatsen en het aantal studenten in het eerste jaar vroedkunde?

• Bestaat er een verband tussen daling aantal ooievaars en daling aantal geboortes?


21



Meer inzicht


Voorbeeld:• Veronderstelling

(= hypothese): Door de publiciteit daalt het aantal inschrijvingen voor vroedkunde

• Veronderstelling:Baby’s worden gebracht door de ooievaar


22

Wetenschappelijk onderzoek: indelingen

Kwantitatief Kwalitatief


23

Uitgangspunten kwantitatief onderzoek

• Vertrekt vanuit positief paradigmaer bestaat zoiets als een objectieve realiteiteen realiteit die niet door onze waarnemingen

beïnvloed wordt

• Menselijke observaties ‘kleuren’ realiteitwaarde meegeven aan wat we zien objectief

object observatie


http://images.google.be/imgres?imgurl=http://weblogs.nrc.nl/weblog/klaver/wp-content/uploads/2006/04/bril.jpg&imgrefurl=http://weblogs.nrc.nl/weblog/klaver/2006/04/27/wie-lezen-er-weblogs/&h=333&w=500&sz=20&hl=nl&start=2&tbnid=R5I-bUkoiRS6wM:&tbnh=87&tbnw=130&prev=/images?q=bril&gbv=2&svnum=10&hl=nl





24

• Observaties zo neutraal mogelijk maken METEN (vb: kleur / pijn) in CIJFERS uitdrukken

object observatie

Uitgangspunten kwantitatief onderzoek







25

Uitgangspunten kwalitatief onderzoek

• Alles bestaat maar binnen een bepaalde context• Er zijn meerdere interpretaties van de werkelijkheid mogelijk die verschillende interpretaties in kaart brengen (≈ meten)

• Complexiteit van de realiteit willen begrijpen Kan je niet METEN

Kan je wel VERZAMELEN


26

• Onderzoekt:• ervaringen• tevredenheid• houdingen• belevingen• preferentie• ….

• Onderzoekt de aard van een probleem, niet de mate waarin het probleem voorkomt.

• De aard van het probleem wordt vervolgens in WOORDEN uitgedrukt

Uitgangspunten kwalitatief onderzoek


27

Kwantitatief vs Kwalitatief

Tracht te objectiveren

Hoeveel pijn heb je?

Pijnscore schaal

In te vullen door respondent

Uitdrukken in cijfers (statistische verwerking)

Zoekt naar de betekenis

Hoe is het voor jou om pijn te hebben?Observaties/interviewInformanten doen hun

verhaalHieruit wordt theorie

opgebouwd


Kwantitatief Kwalitatief

Deductiefhypothese -> toetsen->aanvaarden / verwerpen= hypothese toetsend

Inductiefconcrete feiten/observaties-> hypothesen/theorie= hypothese vormend

Descriptief/toetsend Vaak exploratief (verkennend)

Grote steekproeven Kleine onderzoekspopulaties

Objectief Subjectief

TechniekenMeetinstrumenten

TechniekenObservatie, interview,…

Resultaten uitgedrukt in getallen

Resultaten uitgedrukt in verhalen

objectief

les 1wetenschappelijkonderzoek: waar hebben

we het over? 28

29

Wanneer kwalitatief onderzoek gebruiken?

• Weinig bekend over onderwerp

• Nieuwe ideeën verkennen

• Diepgaande kennis nodig: waarom, welke, hoe


WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK BINNEN OPLEIDING VROEDKUNDE

31

Kwalificatiecriteria

Eenvoudig onderzoek Complex onderzoek

Passief (lezen) Bachelor Master

Actief (uitvoeren) Master Doctoraat



http://jhl.sagepub.com/current.dtl

http://journals.elsevierhealth.com/periodicals/jmwh/current

http://www.greenjournal.org/current.shtml

34

Leren Lezen


35

Evidence Based Practice


36

Opbouw in de opleiding

Fase 1: • Introductie in wetenschappelijk onderzoek en EBP• Kwantitatief onderzoek• Kritisch lezen artikel + samenvatten in literatuurtabel

Fase 2:• Data-analyse met behulp van statistiek• Kwalitatief onderzoek• Kleine literatuurstudies (Critical appraised topic)

Fase 3:• Systematische literatuurstudie (± 10 wetenschappelijke

artikelen) EINDWERK• Presentatie van de literatuurstudie


37

• Belang• Goede uitkomsten• Meer kennis• Professionalisering van het beroep• Kwaliteit van zorg

• Kenmerken• Systematisch – Controleerbaar - Generaliseerbaar• Empirische cyclus

• Inductie - deductie

• Kwantitatief - kwalitatief

• Plaats in opleiding

Samenvattend

Na de pauze:• Verschillende stappen

in onderzoek• Waar vind je die info

terug in een artikel?


HET ONDERZOEKSPROCES

OOD8-wetenschappelijk onderzoek

onderzoeksartikel

39

Het onderzoeksproces

1. Onderzoeksvraag en oriëntatie op onderwerp2. Probleemstelling, doelstelling, vraagstelling3. Definiëren, operationaliseren, conceptualiseren4. Bepalen van de onderzoeksopzet5. Maken van een onderzoeksvoorstel6. Toestemming verkrijgen voor het onderzoek7. Data verzamelen8. Data-analyse 9. Resultaten interpreteren10. Onderzoek rapporteren

OOD8-wetenschappelijk onderzoek


40

Begripsverheldering

primair onderzoek• Onderzoek door auteurs zelf verricht• Interpretatie van data en komen tot conclusie ‘uit eerste hand’

secundair onderzoek • Vertrekt vanuit onderzoek, interpretatie en conclusie van anderen

• Bijvoorbeeld: literatuuronderzoek


41

Het onderzoeksproces



42

1. Onderzoeksvraag en oriëntatie op onderwerp

Onderwerp bepalen: Wat ga ik onderzoeken?

Midwife-led care

Verkenning onderwerp: Wat is er al bekend over het onderwerp?

Definities, voor- en nadelen, huidige situatie Vlaanderen

Afbakening onderwerp:Wat gaat ik wel en niet onderzoeken?

Is dit model toepasbaar in Vlaanderen?


43



44

Volgt nog: zoeken en selecteren van bronnen



45

2. Probleemstelling, doelstelling en vraagstelling

Probleemstellingwat is het probleem dat je wil oplossen?

MLC is volgens Hatem e.a. ‘best practice’ voor kwaliteitsvolle vroedkundige zorg. Model lijkt ver af te staan van situatie in Vlaanderen. Is invoering van MLC in Vlaanderen realistisch?

Doelstellingwat wil je met dit onderzoek bereiken?

Inzicht krijgen in het (potentiële) effect van MLC in Vlaanderen op klinische, psychologische, maatschappelijke en socio-economische aspecten van de moeder- en kindzorg.

Vraagstellingop welke vraag wil je een antwoord?

Is implementatie van MLC in Vlaanderen haalbaar?


46

DefiniërenBetekenis van elk ‘sleutelbegrip’ vastleggen

niet noodzakelijk afkomstig uit woordenboek;

wat betekent het begrip in dit onderzoek

medicalisering – continuïteit van zorg – 1e, 2e, 3e lijn

OperationaliserenMeetbaar maken

bijv: aantal keizersnedes als maat voor kwaliteit van zorg

Conceptualiseren Relaties tussen begrippen /variabelen aangeven

Bijv: ↑ ondersteuning tijdens arbeid → ↓ vraag om pijnbehandeling

3. Definiëren, operationaliseren, conceptualiseren

Zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande definities-modellen-theorien


47

4. Bepalen van de onderzoeksopzet

Hoe ga je je vraag beantwoorden?• Ga je proefpersonen langere tijd volgen, of die je maar één

meting?• Ga jezelf data verzamelen, of maak je gebruik van gegevens uit

dossiers,…?• Ga je groepen vergelijken?• Steekproef?• Vragenlijsten?• …• …

volgende lessen!

- niet om zelf te doen

+ wel om onderzoek te begrijpen


48

Waar staat dit in een onderzoeksartikel?



49

Onderzoeksvraag en oriëntatie op onderwerpProbleemstelling, doelstelling, vraagstellingDefiniëren, operationaliseren, conceptualiserenOnderzoeksopzet


50

5. Maken van een onderzoeksvoorstel

Definitie onderzoeksvoorstel:Plan van aanpak voor je onderzoek. Het beschrijft:• Achtergronden en vraagstelling• Onderzoeksopzet• Onderzoekspopulatie• Meetinstrumenten• Procedure• Analyseplan• Tijdplanning• Budget• Literatuurlijst

Vind je niet expliciet terug in artikel.Verwerkt in:• Inleiding• methodologie


51

6. Toestemming verkrijgen

ethische commissiepatiëntenbegeleidersonderzoeksveld


52

Ethische aspecten

Bij wetenschappelijk onderzoek in gezondheidszorg spanning tussen:

• Plicht om zo goed mogelijke zorg te bieden• Waarden en rechten van individuen die deelnemen aan onderzoek


53

Toetsingscommissies

• Beperken zich tot wetenschappelijk onderzoek• Adviserende opdracht met betrekking tot protocollen

inzake experimenten op mensen

Is het aanvaarbaar om mensen bij dit onderzoek te betrekken?• Redelijkheidsvereiste• Toestemmingsvereiste Informed consent• Privacy gewaarborgd


54

Taak vroedvrouw• Onderzoek toetsen aan je

eigen waarden en normen

• Je handelen ifv het onderzoek toetsen aan ethische uitgangspunten


55

7. Data verzamelen

Data verzamelen = metenMeetinstrumenten:

Bijvoorbeeld: • Vragenlijst• Bloeddrukmeter• VAS-meter

Afhankelijk van:• Onderzoeksopzet


http://images.google.be/url?sa=i&rct=j&q=pijn+schaal&source=images&cd=&cad=rja&docid=V3A1UyctqgbuCM&tbnid=rcCpRc8q1Fge9M:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.lumc.nl/home/0001/12556/19997/1105191028393257?setlanguage=English&setcountry=en&ei=2RoeUb33BdGEhQfIq4GwDg&bvm=bv.42553238,d.ZG4&psig=AFQjCNFNP5EsmeYUzszrwa2xvHQZww0kDw&ust=1361013805388281

56

8. Data-analyse

Kwantitatief onderzoek:statistische methodes

Fase 2

Kwalitatief onderzoek:kwalitatieve data analyse

Fase 2

Niet alleen kritisch kijken naar data, ook naar (eigen) onderzoeksproces


57

9. Resultaten interpreteren• Werd het onderzoek correct uitgevoerd?• Wat is het besluit tav de onderzoeksvraag / de hypothesen?• Kan het probleem opgelost worden?• Is het doel van het onderzoek bereikt?• Waarover moet er nog verder onderzoek gebeuren?


58

10. Onderzoek rapporteren

Kennis wordt pas kennis na verspreiding VALORISATIE• Publiceren• Presenteren

• studiedag• onderzoeksveld


59

Waar staat dit in een onderzoeksartikel?

1. Onderzoeksvraag en oriëntatie op onderwerp2. Probleemstelling, doelstelling, vraagstelling3. Definiëren, operationaliseren, conceptualiseren4. Bepalen van de onderzoeksopzet5. Maken van een onderzoeksvoorstel6. Toestemming verkrijgen voor het onderzoek7. Data verzamelen

8. Data-analyse 9. Resultaten interpreteren10. Onderzoek rapporteren


60

Data-analyse


61

Data-analyse


62

Resultaten interpreterenles 1 wetenschappelijkonderzoek: waar hebben we het over?

63

Resultaten interpreteren


64

Resultaten interpreteren: Conclusie


65

Ook nog belangrijk:


66

Ook nog belangrijk:

Beschouwing (discussion):

De kritische kanttekeningen van het hele onderzoeksproces worden in kaart gebracht, geanalyseerd en bediscussieerd

Dit zijn de kanttekeningen die de onderzoekers zelf ‘bedacht’ hebben.

Kijk hier altijd heel kritisch naar. Vraag je af of jij nog andere kritische noten kunt plaatsen.Ben niet te goedgelovig


67

Afsluiting• Stappen in onderzoeksproces• Voorbeeld: onderzoeksproces in artikel• Opdracht

Inhoud les vind je in handboek :• § 15.1 - 15.2 (p. 213-220)• heel hoofdstuk 1 (p.13-27)• § 2.1 (p.29-31)


68

Volgende les: training kritisch lezen 1

Kleine groepjes: 10-15 personenArtikelen bij ‘lesweek 2’ lezenOpdracht bij ‘lesweek 2’ uitvoeren


Les1 wetenschappelijk onderzoek: waar hebben we het over

Education

Transcript of Les1 wetenschappelijk onderzoek: waar hebben we het over