Les Laparotomie Copy

159
DE CHIRURGISCHE INGREEP • LAPAROTOMIE • LAPAROSCOPIE

Transcript of Les Laparotomie Copy

Page 1: Les Laparotomie Copy

DE CHIRURGISCHE INGREEP

• LAPAROTOMIE

• LAPAROSCOPIE

Page 2: Les Laparotomie Copy
Page 3: Les Laparotomie Copy

LAPAROTOMIE

• WAT ?

• INSTALLATIE

• VERLOOP INGREEP

• POSTOPERATIEF VERLOOP– NORMAAL– VERWIKKELINGEN

Page 4: Les Laparotomie Copy

BEPALING

• LAPAROTOMIE = incisie door alle lagen van buikwand om toegang te krijgen tot intraäbdominale organen

Page 5: Les Laparotomie Copy

LAGEN BUIKWAND

huid

subcutis

fascia

peritoneum

spier

Page 6: Les Laparotomie Copy
Page 7: Les Laparotomie Copy

Soorten laparotomie

• dwarse :– Echt dwars : kinderchirurgie– Mc Burney : appendix– Subcostale, bisubcostale, (Mercedes-Benz)– (Pfannestiehl)

Page 8: Les Laparotomie Copy

Subcostale (Kocher)

bisubcostale

Mc Burney

Pfannenstiehl

Page 9: Les Laparotomie Copy

Soorten laparotomie

• Verticale :– Mediane :

• Mediane bovenbuikslaparotomie

• Mediane onderbuikslaparotomie

• Xyphopubische

• (Pfannenstiehl)

– (Paramediane)

Page 10: Les Laparotomie Copy

Mediane bovenbuikslaparotomie

Mediane onderbuikslaparotomie

Samen = xyphopubische

paramediane

Page 11: Les Laparotomie Copy

Mediane laparotomie• Minst spiertrauma

• Gemakkelijk uit te breiden

• Alle organen toegankelijk

Page 12: Les Laparotomie Copy

In de Gynecologie - obstetriek :

• Pfannenstiehl :– Alle ingrepen voor goedaardige pathologie– Niet-dringende sectio

• Mediane laparotomie :– Kwaadaardige pathologie– Dringende sectio

Page 13: Les Laparotomie Copy

VERLOOP OPERATIE

• Installeren

• Verdoven

• Ontsmetten

• Afdekken

• Laparotomie

• Operatie zelf

• Sluiten

Page 14: Les Laparotomie Copy

INSTALLATIE : ALTIJD• Patiënt op tafel liggen

• Infuus : perifeer

• Plaat elektrische bistouri

• Pulse oxymeter

• Ecg

• Bloeddrukmeter

Page 15: Les Laparotomie Copy

Bij sommige ingrepen :

• Diepe catheter• arteriële catheter• peridurale• Blaassonde• maagsonde • Bair hugger®

• thermometer

Page 16: Les Laparotomie Copy

installatie

Page 17: Les Laparotomie Copy

installatie

• Op operatietafel :– Zacht. Geen drukpunten

• Drukplekken

• Zenuwletsels – N. peroneus

– Niet teveel abductie armen ( plexus brachialis)– Geen contact met metaal ( brandwonden)

Page 18: Les Laparotomie Copy
Page 19: Les Laparotomie Copy

INSTALLATIE

• Intraveneuze acces : Perifere IV catheter : iedereen

• Handrug

• …

Page 20: Les Laparotomie Copy

Elektrische bistouri

• Monopolair :– Patiënt zit in elektrisch circuit tussen 2 polen :

• 1 pool = plaat op bil patiënt

• 1 pool = tip van elektrische bistouri

– Aan tip bistouri : brandwonde bij aktiveren stroom => snijdt en coaguleert

– Geen brandwonden aan plaat door veel grotere contactoppervlakte.

Page 21: Les Laparotomie Copy

Electrische bistouri

Page 22: Les Laparotomie Copy

Elektrische bistouri

Page 23: Les Laparotomie Copy

Verschil in contactoppervlakte

Page 24: Les Laparotomie Copy
Page 25: Les Laparotomie Copy

Contact met metaal

• Contact met metaal => – Stroomlek– Brandwonde op contactplaats

Page 26: Les Laparotomie Copy

Belang :

• Contact met metaal = stroomverlies

• Klein contactpunt => brandwonde

• Verdoofde patiënt => diepe brandwonde

Page 27: Les Laparotomie Copy
Page 28: Les Laparotomie Copy

metaal

Contact met metaal

Page 29: Les Laparotomie Copy

Metalen implantaten !

• Geleiden beter elektriciteit => kan hetzelfde effect hebben als contact met metaal !

• Pacemaker =>– brandwonde aan tip elektrode !?– Ook ontregeling pacemaker zelf

• Prothesen• Osteosynthesemateriaal :

niet in traject stroom

Page 30: Les Laparotomie Copy

Wat bij implantaten ?

• Trajekt stroom ver van pacemaker, … houden

• Zo onmogelijk : BIPOLAIRE elektrisch bistouri gebruiken

Page 31: Les Laparotomie Copy

Bipolaire

Elektrisch geïsoleerde pincet

Eén been = één pool

Tweede been = andere pool

=> stroom ENKEL tussen twee benen van pincet, niet door patiënt

Page 32: Les Laparotomie Copy

Pulse oxymetrie

• Bij elke ingreep

• Niet-invasieve meting van O2 saturatie in bloed. Nl 97 - 100 % beademd

• Vinger, teen , oorlel

• Onbetrouwbaar bij shock, afkoeling

Page 33: Les Laparotomie Copy

Pulse oxymetrie

Page 34: Les Laparotomie Copy

Bloeddrukmeter

• Niet-invasief : manchet verbonden met automatisch bloeddrukmeter

• Invasief = arteriële catheter bij zware ingrepen. Meestal arteria radialis

Page 35: Les Laparotomie Copy

Zware ingrepen

• Langdurige, bloederige ingrepen

• Slechte patiënt

• => verwarmingsmatras, bair hugger®, DVC, arteriële catheter, peridurale catheter, blaassonde, maagsonde

Page 36: Les Laparotomie Copy

DVC

• DVC :– Vena jugularis interna– Vena subclavia

• Doel : monitoring centraal veneuze druk (CVD)– <= pompfunctie re ventrikel– <= vullingstoestand patiënt

Page 37: Les Laparotomie Copy

DVC

Diepe Veneuze catheter :• Lange, zware ingrepen

• Langdurige ileus te verwachten

• “Slechte” patiënt

Page 38: Les Laparotomie Copy

halsvenen

Page 39: Les Laparotomie Copy

CENTRAAL VENEUZE DRUK

Page 40: Les Laparotomie Copy

DVC : v.jugularis interna

Page 41: Les Laparotomie Copy

DVC : vena subclavia

Page 42: Les Laparotomie Copy

DVC

• CVD = druk in centrale venen = druk in re atrium

<= vulling van patiëntpompfunctie

van Re ventrikel

• CVD laag <= ondervulling

• CVD hoog <= overvullling en/of hartfalen

Page 43: Les Laparotomie Copy

DVC

• Risico’s :– Pneumothorax => controle RX Thorax– (bloeding)– Catheter sepsis : altijd na 8 - 10 dagen

• Rillen• Koorts• Evt. Sepsis +/- altijd gram positieve staven :

– Staphylococcus aures of Staf. Epidermidis– => catheter vervangen

Page 44: Les Laparotomie Copy
Page 45: Les Laparotomie Copy
Page 46: Les Laparotomie Copy

Maagsonde

• Bij bovenbuikingrepen– Maagdistensie stoort chirurg– Postoperatief braken

• Lange en/of zware ingrepen :– Postoperatieve ileus => braken

Page 47: Les Laparotomie Copy
Page 48: Les Laparotomie Copy

Maagsonde stoort :

• Keelpijn

• Neusirritatie

• Gastroöesophageale reflux

• Aspiratie maagzuur en bacteriën in luchtwegen => surinfectie luchtwegen !

• Betere antiemetica => minder maagsonden

Page 49: Les Laparotomie Copy

Gastrostomie ?

• Rechtstreeks percutaan in maag geplaatst

• Vervangt maagsonde

• Bij ingrepen waar men lange ileus verwacht

• Pas na 8-10 d vervangen

Page 50: Les Laparotomie Copy

gastrostomie

Page 51: Les Laparotomie Copy

Blaassonde ?

• Bij zware, langer of bloederige ingrepen of bij slechte patiënt :Volgen urinedebiet : > 0,5 cc / kg / uur = +/- > 35 cc / u

Urinedebiet <= nierdoorbloeding <= perfusie inwendige organen

• Bij ingrepen in pelvis : volle blaas hindert• Bij peridurale catheter : anders postoperatieve

urineretentie

Page 52: Les Laparotomie Copy

Blaassonde stoort

• Altijd cystitis na enkele dagen (vrouw > man)

• Urethrastricturen door irritatie (man > vrouw)

Page 53: Les Laparotomie Copy

Cystostomie ?

• Percutaan aanprikken blaas

• Bij ingrepen waar men lang een peridurale catheter verwacht

• Minder irritatie

• Geen stricturen

• Blaastraining mogelijk

Page 54: Les Laparotomie Copy
Page 55: Les Laparotomie Copy

Afkoelingspreventie

• thermometer

• Verwarmingsmatras

• Bair hugger®

• Verwarmd I.V. Vocht

• Verwarmd spoelvocht

• …

Page 56: Les Laparotomie Copy

Bair hugger ®

Page 57: Les Laparotomie Copy
Page 58: Les Laparotomie Copy
Page 59: Les Laparotomie Copy

Verdoving ? (Cfr. Les Dr. Clerckx)

• Meestal algemene anesthesie + endotracheale intubatie

• Locoregionale anesthesie : – Spinale anesthesie (Rachi) – Peridurale anesthesie– Gecombineerde spinaal-epiduraal : CSE

(Combined Spinal & Epidural anesthesia)

• (Lokale ? : zeer kleine ingrepen bij risicopatiënten)

Page 60: Les Laparotomie Copy

Verdoving :

• Uitgebreide ingreep <=> relaxatie van buikspieren <=> curarisatie <=> mechanische beademing <=> algemene anesthesie

Page 61: Les Laparotomie Copy

Peridurale ?

• Verdooft deels => minder analgesie nodig

• Postoperatief prima analgesie => minder pijnstillers nodig

Page 62: Les Laparotomie Copy
Page 63: Les Laparotomie Copy

Ontsmetten

• Scheren ?– Niet ?– Op verdiep => meer infecties ?– Op operatietafel ? => meer rompslomp

• Ontvetten : Ether• Ontsmetten :

– Hibitane® = chlorehexidine in alcohol– (Ioodalcohol ) => irritatie, allergie– Isobetadine® : niet bij Iood allergie

Page 64: Les Laparotomie Copy

Afdekken

• Katoen :– Niet waterdicht => minder steriel– reusable

• Papier :– Disposable– Duurder ???– Waterafstotend =>

• Sterieler• Comfortabel voor chirurgisch team• Veiliger “

• Opsite ? Indien steriele ingreep

Page 65: Les Laparotomie Copy

Ingreep ………………………….

Page 66: Les Laparotomie Copy

Sluiten:

• Peritoneum : niet

• Spier : niet

• FASCIA : ENIGE STEVIGE LAAG !

• Subcutis : niet

• Huid : eventueel

Page 67: Les Laparotomie Copy

Sluiten : hoe ?

• Fascia : dik, traag of niet resorbeerbaar :– Vicryl® 1 of PDS® 0 loop enkelvoudig of

doorlopend– Enige stevige laag

Page 68: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominaal compartiment syndroom

• Sluiten onder spanning => hoge intraäbdominale druk => slechte doorbloeding intraäbdominale organen : stuwing, oedeem, ischemie => nog meer spanning => necrose

Page 69: Les Laparotomie Copy

Teveel spanning => relaxerende incisies

QuickTime™ and a decompressor

are needed to see this picture.

Page 70: Les Laparotomie Copy

Veel te veel spanning : niet sluiten

Page 71: Les Laparotomie Copy

Subcutis ?

• ( Vicryl 2.0 enkelvoudige punten ?)

• Redon drain :– Minder steatonecrose– Eventueel mogelijk huid dicht te laten bij

oppervlakkige wondinfectie of steatonecrose

Page 72: Les Laparotomie Copy

redon

Page 73: Les Laparotomie Copy

redon

• Minstens 48 u laten

• Steatonecrose => langer

Page 74: Les Laparotomie Copy

Huid :

• Liefst intradermaal – Ethilon of Monosof of Prolène 3.0 - 4.0

• Grote laparotomie :– Enkelvoudig of Donati hechtingen– Nietjes

• Vuile ingreep : open laten – => heling per secundam of per tertiam

Page 75: Les Laparotomie Copy
Page 76: Les Laparotomie Copy
Page 77: Les Laparotomie Copy

POSTOPERATIEF VERLOOP

• NORMAAL

• VERWIKKELD

• Normaal : op recovery

• Zware ingrepen en/of slechte patiënt : IZA

Page 78: Les Laparotomie Copy
Page 79: Les Laparotomie Copy

NORMAAL VERLOOP

• Pijn

• Paralytische ileus

• Afkoeling

Page 80: Les Laparotomie Copy

Pijn

• => comfort

• Wondheling (vasoconstrictie)

• Longcomplicaties (stase secreties)

Page 81: Les Laparotomie Copy

Analgesie postoperatief cfr. Les Dr. Clerckx

• Peridurale catheter

• Morfine derivaten

• Paracetamol

• NSAI

Page 82: Les Laparotomie Copy

Paralytische ileus

• = verlamming maagdarmstelsel

• Vooral maag, duodenum, colon

• Weinig of niet : dunnedarm

Page 83: Les Laparotomie Copy

Paralytische ileus : waarom ?

• Beschermingsmechanisme van darmen : • Hoe ernstiger “trauma” , hoe langer ileus

– Lange ingreep– Laparotomie > laparoscopie– Infectie

• Duur : – dundarm : niets - uren– Maag : uren - paar dagen– Colon : uren - paar dagen

Page 84: Les Laparotomie Copy

Paralytische ileus

• Zolang ileus : geen voeding per os

• Wat vocht wordt soms getolereerd

• Zo niet : maagsonde of gastrostomie

Page 85: Les Laparotomie Copy

Paralytische ileus

• Stoelgang : geen garantie voor einde ileus

• Einde ileus = passage van flatus

• => start voeding ; eerst vloeibaar, dan vast

• Ileus > 8 dagen <=> probleem :– Obstructie ?– Abces ?– Naadlekkage ?

Page 86: Les Laparotomie Copy

Wat met gastrostomie postoperatief ?

• Ileus => enkel vocht ; open gastrostomie

• Flatus => voeding starten ; gastrostomie dicht op proef.

• Normaal vocht = licht transparant, wat groen bijgekleurd, slierten

• Debiet variabel ( maagvocht, gal, drinken)

Page 87: Les Laparotomie Copy

• Abnormaal :– Rood bloed => bloeding. (insteekplaats ?

Sutuur ?…)– Koffiegruis => dilatatievocht– Verdunde faeces = “faecaloïed” =>

darmobstructie– Grasgroen => ofwel nog ileus, ofwel obstructie,

ofwel normaal

Gastrostomie

Page 88: Les Laparotomie Copy

Faecaloïed vocht

Page 89: Les Laparotomie Copy

Grasgroen hoog gastrostomiedebiet

• Tip gastrostomie kan in duodenum geschoven zijn => tip draineert papil van Vater=> hoog debiet grasgroen vocht bij

patiënt die op transit is

• => toch voeding opdrijven en gastrostomie sluiten.

• = normaal

Page 90: Les Laparotomie Copy

Afkoeling

• <= duur ingreep

• <= grootte incisie

• <= spoelen

• <= bouw patiënt

Page 91: Les Laparotomie Copy

Preventie afkoeling : peroperatief

• Afdekken ; hoofd ook

• Bair Hugger®, …

• Hotline® : verwarming infusen

• Verwarmd spoelvocht

Page 92: Les Laparotomie Copy

Problemen bij afkoeling

• Moeilijk wakker worden ; beven, “shiveren”

• Stollingsproblemen !

• Wondproblemen

• Sutuurlekkage

• …

Page 93: Les Laparotomie Copy

Postoperatieve observatie :

• Zware ingreep of zwaar zieke patiënt : I.Z.A.– Constante monitoring, vaak invasief :

• CVD, arteriële, O2 saturatie, T°,ECG, …

– Evt. Uitgebreide ondersteunende maatregelen• Mechanische ventilatie• Inotropie• Dialyse• …

– Uitgebreide bestaffing 24/7 :• Intensivisten• verpleegkundigen

Page 94: Les Laparotomie Copy

Postoperatieve observatie

• “normale” patiënt en ingreep :– Recovery 1 - paar uur :

• Monitoring : ECG, O2 saturatie, BD, bewustzijn, pijn, debiet drains

– Nadien naar afdeling. Aandachtspunten :• Vitale parameters

• Pijn

• Bewustzijn

• Debiet drains

• Temperatuur ( koorts 1° dag postoperatief = nl. )

Page 95: Les Laparotomie Copy

COMPLICATIES

• Alle wondcomplicaties

• buikwandcomplicaties

• Intraäbdominale complicaties

• Algemene complicaties

Page 96: Les Laparotomie Copy

Oppervlakkige wondcomplicaties

• = complicaties na hechting snijwonden

Page 97: Les Laparotomie Copy

Ter herinnering …

• Wonddehiscentie

• Steatonecrose

• Seroom

• Wondhaematoom

• Wondabces

• cellulitis

Page 98: Les Laparotomie Copy

Diepe WANDCOMPLICATIES

• Evisceratie

• Eventratie

Page 99: Les Laparotomie Copy

Evisceratie

• = wonddehiscentie van ALLE lagen van buikwand

• Slechts 2 stevige lagen :– Fascia– huid

Page 100: Les Laparotomie Copy

Evisceratie

• Risicofactoren :– = risicofactoren voor wonddehiscentie na

wondhechting :• Cachexie, anemie, corticoïden, …

– + risicofactoren voor intraäbdominale overdruk• CARA, obesitas, uitgesproken ileus,…

– + sluiten onder spanning

Page 101: Les Laparotomie Copy

Evisceratie

• Typisch verhaal :– Riscofactoren– +/- 1 week postoperatief– Plots : MASSIEVE HOEVEELHEDEN

SEREUS VOCHT IN VERBAND

• Behandeling : dringend herstel

Page 102: Les Laparotomie Copy

Evisceratie

• Preventie : Vicryl® net intraäbdominaal bij risicopatiënten :– Verhindert uitpuilen van darmen uit

laparotomie bij evisceratie ; wonde heelt per secundam ; later eventratie

laparotomie

Vicryl® net

Page 103: Les Laparotomie Copy

Eventratie

• = littekenbreuk

• Huid heelt maar fascia niet, of verzwakt op termijn ( soms jaren)

Page 104: Les Laparotomie Copy

Littekenbreuk : kliniek

• Zwelling thv litteken, valt plat ( wordt gereduceerd ) bij neerliggen, wordt groter bij persen

• Inklemming = niet reduceerbaar

• Strangulatie = niet reduceerbaar + pijn

Page 105: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties

• Intraäbdominaal abces

• Intraäbdominale bloeding

• Verlengde ileus

• Vergroeiïngen

Page 106: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominaal abces

• Kan na alle ingrepen

• Symptomen : na DAGEN– Hectische koorts– Abnormale pijn– Verlengde ileus

Page 107: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominaal abces

abces

Page 108: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominaal abces

• Diagnose : – Kliniek– CT

• Behandeling :– Ubi pus, ibi evacua :– Dus : DRAINAGE :

• percutane punctie zo mogelijk zo mogelijk onder echo of CT begeleiding

• Zo onmogelijk : open drainage

– Antibiotica ???• Cfr. Wondabces

Page 109: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :verlengde ileus

• Ileus > 1 week = niet normaal• Verlengde ileus :

– Ofwel paralytisch :• Peritonitis• Motorische stoornissen• ?

– Ofwel obstructief :• Vroegtijdige adhesies• Breuk met inklemming• Intraäbdominaal mechanisch probleem• Abces met plastron

Page 110: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :verlengde ileus

• Verlengde ileus + koorts of infectieus bloedbeeld => intraäbdominaal abces tot tegendeel bewezen.

Page 111: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :verlengde ileus

• Wat te doen ?

• Zou ons te ver leiden.

• Denk eraan.

Page 112: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :vergroeiïngen

• Manipulatie darmen => serositis ( ontsteking serosa )

=> vergroeiïngen=> grootste deel lost terug op na 6

weken• Op sommige plaatsen blijven vergroeiïngen :

– ischemieplaatsen– Vreemd voorwerpen ( hechtingen, talk van

hanschoenen, …)

Page 113: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :vergroeiïngen

• Meeste vergroeiïngen veroorzaken geen problemen

• Soms obstructie : STRENGILEUS – = obstructie, meestal dundarm– Soms vroegtijdig ( dagen)– Soms maanden of jaren na ingreep– 1 streng is voldoende

Page 114: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :vergroeiïngen

• Strengileus :– Krampen– braken,– Opzetting buik– Evolutie naar strangulatie : ischemie en necrose

van dundarmlis => overlijden– Soms spontane resolutie

Page 115: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :vergroeiïngen

• Diagnose : – RX Abomen enkel : lucht-vocht niveau’s– CT

• Labo : – Infectieus beeld ( leucocytose, CRP)– Lactaat stijging

=> tekenen van necrose

Page 116: Les Laparotomie Copy
Page 117: Les Laparotomie Copy
Page 118: Les Laparotomie Copy

Intraäbdominale complicaties :vergroeiïngen

• Behandeling :– Conservatief

• Maagsonde

• NPO

• TPN <=> nog flatus + geen

tekens van necrose

– Operatie bij volledige obstructie, zeker bij vermoeden necrose

Page 119: Les Laparotomie Copy

QuickTime™ and aDV - PAL decompressorare needed to see this picture.

Page 120: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties

• Longcomplicaties

• Vochtproblemen

• Cardiale complicaties

• DVT - Longembolen

• Decubitus

• Verwardheid

• Urinaire complicaties

Page 121: Les Laparotomie Copy

Longcomplicaties : Postoperatieve pneumonie

– = infectie van longparenchym– Risicofactoren :

• Longlijden preoperatief• Roken ( => slijmproductie groter)• Onvoldoende analgesie

– Symptomen :• (pijn)• Koorts• (dyspnee)

– Diagnose :• Klinisch vermoeden• RX Thorax

Page 122: Les Laparotomie Copy
Page 123: Les Laparotomie Copy

Pneumonie : behandeling

• Sputumcultuur !!!• Antibiotica => ziekenhuisbacteriën• Ondersteuning :

– O2

– Aangepaste analgesie– Mucolytica (Lysomucil®)– Aërosols met bronchodilatatoren– ADEMHALINGSKINE !!!!

Page 124: Les Laparotomie Copy

Algemene verwikkelingen :DVT en longembolen

• DVT = diepe veneuze thrombose

• = klonter in diep veneus stelsel

• Meestal in bekken of dijvenen

• Zeer frekwent !

Page 125: Les Laparotomie Copy

Risicofactoren DVT

• Stase

• Stollingsneiging

• Schade aan endotheel

Page 126: Les Laparotomie Copy

Risicofactoren DVT• Stollingsneiging te groot

– Hormonaal ( vrouw > man)– Pilgebruik– Rokers– Kanker– …

• Stase van bloed– Spierpomp valt weg peroperatoir– Overdruk intraäbdominaal => veneuze retour naar hart– obesitas– Positie op tafel : Trendelenburg, Beensteunen, Druk op bekkenvenen tijdens

operatie– Spataders– Voorgeschiedenis van DVT

Page 127: Les Laparotomie Copy

Risicofactoren DVT…

• Schade aan endotheel vene– Druk op bekkenvenen tijdens ingreep door

wondspreiders– Roken

Page 128: Les Laparotomie Copy

Kliniek DVT

• Zeer variabel :

• Meestal niets

• Bij volledige occlusie vene :– Pijn been ( kuit )– Zwelling – Oedeem– Teken van Homan

Page 129: Les Laparotomie Copy

Kliniek DVT

• Onvolledige occlusie :

GEEN SYMPTOMEN !

Page 130: Les Laparotomie Copy

Verloop DVT• Aanmaak “witte” klonter : alleen thrombocyten• RBC en fibrine erbij => “rode” klonter ; groter• 8° - 12° dag : klonter verschrompelt => risico op

loslating en embolie• Vanaf 2° tot 14° dag : omvorming tot

littekenweefsel• Verdere evolutie :

– Fibrinolyse – Organisatie en bedekking met endotheel– Recanalisatie ; meestal onvolledig

Page 131: Les Laparotomie Copy

DVT : diagnose

• Moeilijk

• Kliniek ??

• Echo - doppler : enkel bij grote klonters

• Phlebografie : invasief

• Isotopen onderzoek met gemerkt fibrinogeen : duur

• Labo : gestegen D-dimeren

Page 132: Les Laparotomie Copy

Longembool

• = gevolg DVT• Klonter lost => bekkenvenen => Vena cava

inferior => re atrium => re ventrikel => longarteries => ergens vast => verhindert er O2 opname en CO2 afgave ; longinfarct

• Hoe kleiner klonter, hoe dieper vast, hoe minder erg

• Hoe groter klonter, hoe proximaler dicht , hoe erger

Page 133: Les Laparotomie Copy

klonter

Page 134: Les Laparotomie Copy
Page 135: Les Laparotomie Copy
Page 136: Les Laparotomie Copy

Hoe groter klonter, hoe groter haemodynamische weerbots

Page 137: Les Laparotomie Copy

longembool

• Klein => weinig of geen symptomen• Matig => symptomen , weerbots op

oxygenatie• Groot => weerbots op oxygenatie EN hart ;

overbelasting re ventrikel ; “cor pulmonale”

• Zadel embool = acuut cor pulmonale ; plotse dood.

Page 138: Les Laparotomie Copy

Longembool : kliniek

• Variabel : niets ( silentieus) => plotse dood• Meestal : silentieuze DVT• Klassiek :

– Acute thoracale pijn ,enkele dagen postoperatief, erger bij diep en - en uitademen

– Dyspnee, tachypnnee,– Tachycardie – (koorts)

Page 139: Les Laparotomie Copy

Longembool : diagnose• Klinisch vermoeden• RX thorax normaal ( geen pneumonie)• Labo : gestegen D-dimeren• Ventilatie (V) -Perfusie(Q) scan :

– Perfusiedefecten die normaal geventileerd worden ( V/Q mismatch)– Nadeel :

• in 2 verschillende procedures• onnauwkeurig

• CT angio :– 1 zitting– Sneller– nauwkeuriger

Page 140: Les Laparotomie Copy
Page 141: Les Laparotomie Copy

Behandeling

• Hepariniseren :– Bv. Therapeutische fraxiparine® paar weken

• Nadien Vit. K. antagonist ( Marcoumar®) p.o.– DVT 3 maand– Longembool 6 maand

Page 142: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties : ondervulling - overvulling

• Ondervulling <= te weinig circulerend volume intravasculair

• Overvulling <= teveel “

Page 143: Les Laparotomie Copy

Ondervulling• Oorzaken :

– Vochtverlies • Bloeding• Braken• Diarree• Ileus ! ( vocht zit intralumineel dus EXTRAvasculair ! )• Zweten ( koorts !)• “perspiratio insensibilis” ( peroperatoir !!!)• Capillair lek => vocht lekt extracellulair ( sepsis, anafylaxie, brandwonden, …)• ….

– Te weinig vochtinname• Vasten• Te weinig I.V. Vocht

Page 144: Les Laparotomie Copy

Ondervulling : kliniek• Dorst• Droge tong• Verminderde huidturgor• Tachycardie• Orthostatisme• Hypotensie• Oligurie ; ( < 5 cc/ u/ kg. Lichaamsgewicht)

donkere urine• => hypovolemische shock ( cfr. Les Dr. De Feyter)

Page 145: Les Laparotomie Copy

Ondervulling : behandeling

• Vullen

• Oorzakelijke behandeling

• ( Cfr. Les Dr. De Feyter )

Page 146: Les Laparotomie Copy

Overvulling : oorzaken

• Toediening van teveel vocht :– Infuus te snel ( “normaal” = 100 cc / uur )– Infuus + voeding

• Hartfalen :– Pompfunctie faalt => bloed wordt niet voldoende

rondgepompt– Li hartfalen– Re hartfalen– Li + Re falen

• Dus <= alle redenen van hartfalen…

Page 147: Les Laparotomie Copy

Overvulling : kliniek

• Li hartfalen :– Vochtophoping in longen => longoedeem :

• Dyspnee, tachypnee, onrust, angst, zweten• Tachycardie, hypotensie• Oligurie ( heldere urine)

• Re hartfalen :– Oedemen in laagst gelegen lichaamsdelen– Gestegen CVD– Oligurie, tachycardie, hypotensie,…

=> cardiogene shock ( cfr. Les Dr. De Feyter )

Page 148: Les Laparotomie Copy

Overvulling : behandeling

• Ontwateren : diuretica

• Oorzakelijk….

• Cfr. Les Dr. De Feyter

• Cfr. Les interne

• …

Page 149: Les Laparotomie Copy

“patiënt plast te weinig”….

• = ofwel afvoerprobleem :– Obstructie ureters, prostaat, blassonde,….

= POSTRENAAL

• Ofwel nierprobleem zelf= RENAAL

• Ofwel meest frequent :overvulling of ondervulling = PRERENAAL

Page 150: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties :cardiale complicaties

• Hartfalen : zie boven• Hartritmestoornissen :

– Hartpatiënten– Ionenstoornissen ( <= vochtproblemen, medicatie,…)

• Bv. Lasix® + Digitalis => hypokaliëmie !

• Angor, infarct :– Retrosternale pijn, uitstralend => li arm,…– <= pijn, stress, koorts, ondervulling, overvulling,…!– Cfr. Les interne

Page 151: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties :urologische complicaties

• Urineretentie :– Pt. Kan niet plassen ; onderbuikspijn– Zeldzaam bij vrouwen– Kan na locoregionale anesthesie– R/ blaassonde

Page 152: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties :urologische complicaties

• Urinaire infecties :– Cystitis :

• = blaasontsteking• Altijd bij blassonde, zeker bij vrouwen• Symptomen :

– Pijn bij mictie– Pollakisurie ( vaker plassen)– Troebele urine– ( lichte T°)

• Diagnose :– Klinisch vermoeden– Urine onderzoek : pyurie, bacteriurie, haematurie, kweek

• R/ – blaassonde verwijderen– Veel drinken– Urinair antisepticum (Furadantine®, Urfadyn®…) of

antibitica (Bactrim®, Quinolones bv. Tavanic®,…)

Page 153: Les Laparotomie Copy

Alg. Complicaties : urologische complicaties : urinaire infecties

• Pyelonefritis :– = opstijgende infectie van nier zelf.– Symptomen :

• Hoge (ril)koorts• Flankpijn, bovenbuikpijn, soms fossa pijn• Soms cystitis tekens• Diagnose :

– Kliniek– Urine onderzoek– CT met contrast

– Behandeling : antibiotica

Page 154: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties :decubitus ( doorligwonde)

• = druknecrose van huid en onderhuidse weefsels op drukpunten :– Sacrum– Trochanter heup– Occiput– Ellebogen– …

• Erger bij : – Cachexie, anemie, magere, oude bedlegerige patiënt– Doorgemaakte shock– Lange ingrepen

Page 155: Les Laparotomie Copy
Page 156: Les Laparotomie Copy

Decubitus : behandeling

• Preventie:– Wisselhouding– Voeding optimaliseren– Snelle mobilisatie

• Behandeling– Debridement– Ofwel laten opgroeien– Ofwel sluiten met flap

Page 157: Les Laparotomie Copy
Page 158: Les Laparotomie Copy

Algemene complicaties : verwardheid

• = symptoom , NIET aandoening• Frekwenter bij

– Oude patiënt– Predementie– Metabole stoornissen– Ernstige ziekte– Onderliggende abusus : alcohol, tabak,

benzodiazepines,…

Page 159: Les Laparotomie Copy

Verwardheid :

• Denk aan ONDERLIGGEND LIJDEN :– Shock ?– Sepsis ?– Metabole stoornissen ?

• Indien uitgesloten : symptomatisch behandelen.