Leiderschap in verandering

Collegereeks verandermanagement

Focus Conferences, 9 februari 2010

Prof. dr. Jaap BoonstraSioo/UvA

Inhoud

• Management van verandering- Kijken naar organiseren en veranderen- Kiezen van veranderstrategie- Praktijkvoorbeeld- Dilemma’s en succesfactoren

• Leiderschap in verandering- Paradoxen en transformatief leiderschap- Onbevangen verkennen en waarderend zoeken- Praktijkvoorbeelden- Strategisch communicatief handelen

Kernprocessen

KoersMissie

IdentiteitDoelstellingen

Bedrijfsstrategie

ArbeidsorganisatieStructuurProcessenCultuur

Leidinggeven

TechnologieInterne technologie

InformatiebeleidInformatievoorzieningInformatiebehoeften

ArbeidssituatieTaakstructuur

Kwaliteit van de arbeidArbeidsmotivatie

Kennis & vaardigheden

Transactionele omgeving - Marktontwikkelingen

OutputGoederenKapitaalArbeidInformatieNatuur

InputKapitaalArbeidInformatieNatuur

Organisaties als systeem

Contextuele omgeving - Integraal systeem

Organiseren als netwerken

Niveaus van veranderen

A’A

A B

A ?

1e orde:Verbetering

2e orde:Verandering

3e orde:Transformatie

Ontwerpen en ontwikkelen

Ontwerpen

Organisatie als bron tekortkomingenNieuw ontwerp met blauwdrukTop - downOplossingsgerichtStabiele eindsituatieEenmalig lineair procesStrakke normen en planningEconomisch-technische rationaliteitVan abstract naar concreetScheiding ontwerp en invoering

Ontwikkelen

Organisatie als bron van ervaringVerbeteren vanuit bestaande organisatieGebruik kennis en inzicht personeelProbleemgerichtVergroting veranderingsvermogenVoortdurend iteratief procesAandacht voor veranderingscapaciteitSociaal-politieke rationaliteitVan concreet naar abstractVloeiende overgang tussen fasen

Handelen

Object

RoutineTechnischInstrumenteel

Benoemen

Resultaatgerichtverbeteren

Brancheproblemen

• Structurele afzetdaling van meer dan 20%• In neergang periode van minimaal drie jaar

> Conjunctuurschommelingen> Marktverzadiging> Toename van concurrenten> Substituut-producten

Activiteiten succesvolle bedrijven

• Goede positie financieel en marktaandeel• Veel unieke kennis en hoge reputatie• Vroegtijdige anticipatie op conjunctuurschommelingen• Focus op vraagzijde en klantwaarde• Doelgerichte maatregelen richting markt• Decentrale sturing van marktgerichte activiteiten

Kwaliteit in crisistijd

Marktgericht werken

• Eigen marktpositie behouden en versterken• Kracht naar buiten: marktgerichter werken• Uitbreiden en verdiepen marktsegmenten• Vernieuwen van productaanbod• Inkrimpen aanbod slechtlopende producten

Kostenbewust handelen

• Kostenbesparing top en management• Werken vanuit eigen kracht• Gerichte diversificatie binnen eigen branche• Uitgaven beter budgetteren en kosten terugbrengen• Taakstellende en realiseerbare plannen• Weloverwogen snijden in assortiment• Verbeteren vermogensverhouding

Domheid in crisistijd

Excelleren

Trots

Identiteit

Betekenis

Betrokkenheid

Succesfactoren

• Zorg voor goede uitgangspositie financieel en markt• Behoud focus op markt en ga energiek te werk• Werk vanuit kracht en zoek verdieping in markt• Nadruk op vraagzijde en marktmogelijkheden• Besparing kosten top en management• Decentralisatie taakstellende maatregelen• Gerichte kostenbesparingen – kostenbewust handelen• Profileer sterke punten en blijf innoveren

Managers en leiders

Managers en leiders

Zet vaste route uit in eenvoorspelbare omgevingStuurt mensen aan opbasis van zakelijk contractConstrueert organisatievanuit rationele principesZakelijke arrangementenop basis van contractenKorte termijn resultaat en winstgevendheidGrijpt fouten aan om vante leren en te verbeteren

ManagerDingen goed doen

Geeft richting in eenonzekere omgevingInspireert mensen metinspirerende visieGeeft vertrouwen enontwikkelt saamhorigheidVormt vitale coalities vanuitpersoonlijke betrokkenheidWenselijke toekomst vanuitgezamenlijke krachtExperimenteren, uitwisselenen reflecteren

Richten

Motiveren

Bouwen

Verbinden

Realiseren

Leren

LeiderGoede dingen doen

Niveaus van veranderen

A’A

A B

A ?

1e orde:Verbetering

2e orde:Verandering

3e orde:Transformatie

Vormgeven aan veranderingen

Proces

regelensturen

Probleem

Doel

Criteria

onderzoeken

voordenken nadenken

realiseren