Leeskring catalogus
Transcript of Leeskring catalogus
Leeskring Catalogus 2014-2015 1
Leeskringcollectie
2014-2015
Leeskring Catalogus 2014-2015 2
Boeken uit de Leeskringcollectie kunnen worden geleend op basis van een geldig
Leeskringabonnement van Bibliotheek Noordwest Veluwe en Bibliotheek Nijkerk.
Voorwaarden:
Tarief € 100,00 per jaar, excl. inschrijfkosten à € 3,00
Max. 10x per jaar lenen van een leeskringcollectie à 7 exemplaren per keer
Uitleentermijn van 4 weken (dit is exclusief ophaal- en inleverweken)
Verlengen is alleen mogelijk na overleg met de bibliotheek
Ophalen en terugbrengen aan de balie, tijdens de Fullservice uren
Geen telaatgeld
Overige voorwaarden volgens het Uitleenreglement van Bibliotheek Noordwest
Veluwe
Spelregels:
Uitleningen alleen op basis van een geldig Leeskringabonnement
De leeskring-lenerspassen blijven in de bibliotheek
Uitlening 7 exemplaren per titel – ongeacht het aantal leeskringleden
Opgave van titelwensen en voorkeur van ophaalweken via inventarisatieformulier
Honorering van titelwensen en ophaalweken op basis van beschikbaarheid
Planning van titelkeuze en ophaalweken wordt door de bibliotheek vastgesteld
Leeskringen ontvangen een planningsvoorstel en geven akkoord
De boeken worden ter beschikbaar gesteld in de vestiging van voorkeur
Leeskringen ontvangen per e-mail bericht wanneer de boeken klaarstaan
Ophalen en terugbrengen bij de balie van de bibliotheek, alleen tijdens de Fullservice
uren; zie www.bibliotheeknoordwestveluwe.nl
Exemplaren uit de Leeskringcollectie kunnen niet worden gereserveerd
Incidentele uitleningen uit de Leeskringcollectie op aanvraag.
Voor meer informatie: www.bibliotheeknoordwestveluwe.nl, met o.a. het aanvraagformulier
voor een Leeskringabonnement.
Leeskring Catalogus 2014-2015 3
Abdolah, Kader
Het huis van de moskee, cop. 2005. - 413 p
Aga Djan, tapijthandelaar en hoofd van een grote Iraanse familie die het huis van de
moskee bewoont, woont vreedzaam met zijn familie in het huis totdat de Sjah van Perzië
wordt afgezet en de Ayatollahrevolutie Khomeini aan de macht brengt (1979). Niet alleen
het land lijdt onder de terreur, de jihad en de islamisering. Ook de familie van Aga Djan
wordt verscheurd, en familieleden worden vijanden. In dit prachtige en aangrijpende
verhaal wordt niet alleen de historie van Iran weerspiegeld in de familiegeschiedenis, het
gaat ook over religieuze radicalisering en hoe vrienden vijanden kunnen worden.
Allende, Isabel
Inés, vrouw van mijn hart, cop. 2006. - 414 p
De Spaanse Inés Suárez (1507-1580) kijkt in de roman terug op haar avontuurlijke leven
en de drie mannen in haar leven. In 1537 reist ze naar de Nieuwe Wereld op zoek naar haar
vermiste man die overleden blijkt te zijn. De aantrekkelijke jonge weduwe blijft in Peru,
wordt verliefd op de getrouwde kapitein Pedrode Valvidia, reist hem achterna naar Chili en
strijdt samen met hem als enige vrouw mee met de 110 Spaanse soldaten die in 1540 Chili
veroveren. Ze sticht samen met hem o.a. de hoofdstad van Chili, Santiago. Ze overleeft
haar minnaar, wordt de rijkste en invloedrijkste landbezitster van Chili en vindt nog een
keer een grote liefde.
Allende, Isabel
Het negende schrift van Maya, cop. 2011. - 365 p
Maya (19) wordt door haar oma Nini naar het eiland Chiloé in Chili gestuurd om haar leven
weer op orde te krijgen en moet daar een dagboek bijhouden. Maya komt in huis bij een
vriend van Nini, de introverte, norse antropoloog Manuel, met wie ze een band krijgt. In het
vredige Chiloé verwerkt ze de laatste drie jaar. Na de dood van haar geliefde opa werd ze
opstandig en depressief, ging spijbelen, raakte drank- en drugsverslaafd, stal. Na een
gedwongen opname gevlucht uit een verslavingskliniek, komt ze terecht in Las Vegas, wordt
drugskoerier en eindigt op straat. Op Chiloé vindt ze weer geloof in het leven en een
nieuwe opa en wordt weer verliefd. De in de VS wonende Chileense (1942) is een van de
bekendste Spaanstalige auteurs. In deze boeiende en ontroerende roman over de
rouwverwerking en het groeiproces van een jonge vrouw, worden de hoofdpersonen
opvallend goed en warm beschreven.
Barnes, Julian
Alsof het voorbij is, 2012. - 158 p
Wanneer de ongeveer zestigjarige Tony Webster op zijn leven terugkijkt, constateert hij dat
dat een rustig voortkabbelende rivier is geweest waarin grote gebeurtenissen als
vriendschap, huwelijk, het krijgen van een kind, scheiding, werk en familie allemaal kleine
of grote rimpelingen waren die de loop uiteindelijk niet wezenlijk hebben verstoord. Op een
dag krijgt hij echter het dagboek van een jeugdvriend die indertijd zelfmoord heeft gepleegd
in handen, en wat hij daaruit leert geeft hem een heel nieuw perspectief op die vriend, zijn
vroegere vriendin, zijn vroegere zelf en zijn hele leven. Simpel vertelde, maar diepgaande
roman waarin de auteur op subtiele wijze thema's als groei, verandering, ouderdom en
herinnering op aangrijpende wijze behandelt. Uitstekend vertaald. Bekroond met de Man
Booker Prize 2011, de belangrijkste Britse literaire onderscheiding.
Barry, Sebastian
In het beloofde land, 2011. – 268 p
Als haar enige kleinzoon Bill, die ze sinds hij twee was heeft opgevoed, zelfmoord pleegt na
zijn diensttijd in Irak, heeft het leven voor Lilly Dunne (89) geen zin meer. Ze wil alleen nog
de herinneringen aan haar leven opschrijven. Ze groeit met zusjes Annie en Maud en broer
Willie op in het gezin van een politiecommissaris in Dublin. Nadat Willie is omgekomen
tijdens de Eerste Wereldoorlog, komt in 1919 zijn goede vriend Tadg Bere langs om over
hem te praten. Hij gaat Lilly het hof maken en ze verloven zich. Maar als de IRA een
Leeskring Catalogus 2014-2015 4
doodvonnis over Tadg uitspreekt omdat hij in de legereenheid zit die de opstand moet
onderdrukken, vluchten ze naar Chicago waar Tadg wordt doodgeschoten en Lily alleen
achterblijft. Deze mooie, poëtische roman beschrijft indringend en heel invoelend een
bejaarde vrouw en de recente Ierse geschiedenis.
Benali, Abdelkader
Bruiloft aan zee, cop 2005. – 222 p
De jonge schrijver (1975) vertelt het verhaal van een Berbergezin dat terugkeert naar het
noorden van Marokko om de bruiloft van de dochter te vieren. De bruidegom is haar oom,
maar hij verdwijnt tijdens het feest naar zijn vertrouwde bordeel. Broer gaat hem zoeken en
zijn zus neemt op bizarre manier wraak op haar geliefde. Een sprankelend geschreven
roman, waarin herinneringen en personages de levensloop en de sfeer rondom de bruiloft
tot leven brengen. Benali kwam op 4-jarige leeftijd naar Nederland, doorliep 'stapelend' het
VO en studeert geschiedenis in Leiden; het eerste jaar met een beurs als prijs voor een
essay. Even fantasievol en origineel in taal als de eerdere debutant Hafid Bouazza. Een
sympathieke en originele roman voor een groot publiek.
Bernlef, J.
Op slot, 2007. - 185 p
De nadagen van een schilder en zijn vrouw worden beschreven; beurtelings verteld vanuit
de optiek van een bevriend fotograaf en van de dochter van het schildersechtpaar. De
schilder is geobsedeerd door 'de eerste blik'; zijn vrouw blijft hij (naakt) portretteren, zoals
zij was toen hij haar ontmoette, en dat terwijl het leven aan haar voorbij trekt. Wanneer de
schilder overleden is en de fotograaf de geschilderde nalatenschap fotografeert, worden
elementen van de relatie van de schilder en zijn model onthuld. De locatie is een dorp bij
zee; mooi is hoe Bernlef het naseizoen in het badplaatsje E (waarschijnlijk Egmond aan
Zee) beschrijft.
Beijnum, Kees van
Een soort familie, cop. 2010. – 436 p
Teun, vanuit wie we de gebeurtenissen waarnemen, groeit op in een bijzonder gezin, dat
Jehovagetuige-achtig aandoet door het geloof in de vredesbeweging. Verhaalheden en -
verleden wisselen elkaar voortdurend af. Wat er precies met Teuns broer Hans gebeurd is in
hun jeugd in Wieringen, Noord-Holland, wordt pas in het laatste deel van de roman onthuld.
Intussen lezen we over allerlei jeugdherinneringen en over Teuns huidige leven als mislukte
kopieermachine vertegenwoordiger en gescheiden man, met een jong zoontje, wie het
moeite kost om wat van zijn leven te maken. Het schuldgevoel over zijn broers ongeluk, het
opgroeien in een opvallend gezin, de pesterijen daardoor op school: dit alles heeft Teun tot
een zwijgzame twijfelaar gemaakt. Een licht satirische, spannende roman die bovendien
treffende beschrijvingen van Nederlands cultuur en landschap bevat.
Blum, Jenna
Het familieportret, 2010. - 461 p
De Duitse Anna beleeft tijdens de Tweede Wereldoorlog een reeks traumatische
gebeurtenissen. Na de oorlog zwijgt ze over haar ervaringen. Haar dochter Trudy heeft een
Leeskring Catalogus 2014-2015 5
foto gevonden van zichzelf als klein meisje met haar moeder en een nazi-officier. Ze denkt
dat de officier haar vader is en wordt geplaagd door schaamte en verwarring over haar
herkomst. Ze wil niets liever dan met haar moeder een gesprek voeren over het verleden.
De verhalen van Anna in de jaren veertig en Trudy in de jaren negentig wisselen elkaar in
de roman af. Herhaaldelijk worden grof geweld en gedwongen seksuele handelingen
expliciet beschreven. Blum probeert veel aspecten van het leven tijdens de oorlog te
belichten, maar vervalt helaas regelmatig in clichés. Zo wordt de poetsdrift van Anna en
Trudy weggezet als typisch Duitse netheid. Debuut van de Amerikaanse schrijfster, zelf half-
Duits, half-joods. In Amerika was het een bestseller. Met leesvragen.
Borderwijk, F
Karakter, 45e dr, 2012. – 254 p. - Oorspr.uitg. 1938
Geremd door zijn armoedige jeugd als zoon van een ongehuwde moeder in vooroorlogs
Rotterdam en gedwarsboomd door zijn vader, de machtige deurwaarder Dreverhaven, weet
een jonge man zich toch op te werken van kantoorklerk tot advocaat. Dit na zoveel jaar nog
in geen enkel opzicht verouderde boek is met zijn feilloze compositie (zelfs in de titels der
hoofdstukken), zijn heldere zakelijke stijl en zijn psychologische diepgang een klassiek werk
in onze literatuur. Het ontbreekt terecht zelden op literatuurlijsten van scholieren vwo en
havo. De verfilming door Mike van Diem werd met een Oscar bekroond.
Brijs, Stefan
Post voor mevrouw Bromley, 2011. – 510 p
Het decor vormt een volkswijk in Londen en het front in België tijdens de Eerste
Wereldoorlog. In het eerste deel, ‘Het thuisfront’, staat de tegenstelling tussen John en zijn
‘zoogbroer’ Martin over deelname aan de oorlog centraal. John kiest voor de universiteit,
Martin wil ten koste van alles deelnemen aan een oorlog die, zo is de algemene
verwachting, ‘voor kerst’ afgelopen zal zijn. Vermeende lafheid, patriottisme en fanatisme
slopen de vriendschap. Andere motieven zijn: liefde, trouw, teleurstelling en vaderbinding.
Het tweede deel beschrijft Johns ervaringen aan het front. Hij ontwikkelt zich tot een
leugenaar: hij censureert de post om de gruwelijke gebeurtenissen voor het thuisfront te
verbloemen. In het tweede deel zijn de personages overtuigender uitgewerkt dan in het wat
vlak vertelde, voortkabbelende eerste deel. Met de dood voor ogen wordt vriendschap nu
veel intenser ervaren dan in het eerste deel.
Brokken, Jan
De vergelding, cop. 2012. – 382 p
Rhoon, geboortedorp van Jan Brokken onder de rook van Rotterdam, was op 10 oktober
1944 het toneel van een verzetsdaad óf een sabotagedaad tegen een paar Rhoonse
vrouwen die aanpapten met de Duitse bezetter. Wie legde de onder stroom staande
elektriciteitsdraad over de weg, waardoor een Duitse soldaat gedood werd en Rhoon moest
lijden onder executies en razzia's? Het is een vraag die Rhoon (het toneel van Brokkens
romans 'De provincie' en 'Mijn kleine waanzin') tot ver voorbij de Tweede Wereldoorlog
bezig hield. Brokkens nauwgezette en niet vooringenomen reconstructie van 10 oktober
1944 brengt op zich niet veel nieuws aan het licht. Hij laat een genuanceerd beeld zien van
het verzet. Bovendien toont hij aan dat collaboratie niet altijd is wat het lijkt. Maar Brokken'
beeld van Rhoon in de Tweede Wereldoorlog is messcherp. Zeer lezenswaardig historisch
verslag van de menselijke kanten van fout en goed!
Büch, Boudewijn
Het geheim van Eberwein, 2003. – 195 p
Deze postuum verschenen autobiografisch getinte roman van Boudewijn Büch (1948-2002)
bevat een aantal uit "De kleine blonde dood" bekende thema's: zijn vader, zijn overleden
zoontje, de dood, de desillusie van de liefde. De hoofdpersoon (Boudewijn geheten!) in deze
roman probeert in het reine te komen met zijn verleden, en met name met zijn vader. Hij
doet een uiterste poging om zijn vader te begrijpen, te doorgronden. De herinnering aan
zijn vader is tweeledig. Enerzijds is er de onvoorwaardelijke liefde tussen vader en zoon.
Anderzijds heeft de oorlog van de vader een mopperende en onbegrijpelijke man gemaakt.
Leeskring Catalogus 2014-2015 6
Een groot deel van zijn leven besteedt de vader aan de pianobewerking van een muziekstuk
van de componist Eberwein (die indertijd een tekst van Goethe op muziek zette); een
uitzichtloze onderneming. Boeiende roman is boeiend, vooral voor wie "Een kleine blonde
dood" las.
Buwalda, Peter
Bonita Avenue, 2010. - 542 p
Vier jaar lang werkte Peter Buwalda (38), oud-redacteur van 'UT-nieuws' en journalist, aan
dit romandebuut. De explosie bij SE Fireworks in Enschede (2000) is de voorbode van
ontwrichtende familierelaties tussen Siem Sigerius (rector van Tubantia University), Joni en
Janis (zijn stiefdochters), Aaron Bever (Joni's vriendje en fotograaf van een
geruchtmakende foto van Siem, waarop hij naakt in het water springt) en Wilbert (Siems
zoon uit zijn eerste, mislukte huwelijk). Wilbert is ontspoord, veroordeeld wegens moord,
komt uit de gevangenis en zorgt voor onrust in het gezin. Siem komt erachter dat Joni en
Aaron jarenlang geld verdienden met een twijfelachtige hobby. Zowel Siem als Aaron
storten daarna volledig in. Joni bouwt een glansrijke carrière op in Californië. Pas acht jaar
na de vuurwerkramp komt Aaron er vanuit België achter wat er zich in 2000 allemaal heeft
afgespeeld. Ambitieuze, vlot vertelde en spannende psychologische en zedenroman over
een sympathieke pater familias die te gronde wordt gericht, over grote thema's als dood,
jaloezie, wraak, schuldgevoel en seksualiteit.
Campert, Remco
Het leven is vurrukkulluk, 1e dr. 1961. – 153 p
Een van de bekendste romans van Remco Campert (1929). De hoofdstukken lijken op het
eerste gezicht op zichzelf staande fragmenten, maar op den duur blijkt er toch een grote
eenheid te heersen. De personen krijgen namelijk allemaal met elkaar te maken. De rode
draad wordt gevormd door drie liefdesaffaires, twee in het heden en één in het verre
verleden. Het decor is het kunstenaarsmilieu van de jaren zestig. Opvallend zijn de stijl en
het taalgebruik van Campert. Veel woorden worden fonetisch weergegeven (zie bijvoorbeeld
de titel) en dit heeft een bijzonder komisch effect. De roman blijft na jaren nog steeds erg
sterk, al is hij hier en daar duidelijk gedateerd. De schrijver is intussen niet wezenlijk van
opvattingen en schrijfwijze veranderd, getuige zijn latere werk. Dit boek is kenmerkend
voor een bepaalde literaire periode en niet alleen daarom zal het zijn plaats in de moderne
Nederlandse letterkunde behouden.
Campert, Remco
Een liefde in Parijs: roman, 2004. - 160 p
Een gearriveerd schrijver in Parijs wordt onverwacht geconfronteerd met zijn verleden.
Richard Sanders is in Parijs voor de presentatie van een in het Frans vertaald boek van
hem. Bij voortduring is er een spanning tussen dit verblijf in Parijs als gearriveerd schrijver
en dat van circa een halve eeuw eerder, toen alles nog verwachting was. De opgewekte
melancholie van Campert, de weemoed om het verstrijken van de tijd, de verwachtingen die
uiteindelijk niet worden ingelost, zorgen voor uiterst plezierig leesgenot. Een ontmoeting
met een vrouw uit zijn verleden, die Sanders zich maar moeilijk kan herinneren, is de inzet
van het boek. De sfeerbeschrijving van Parijs kort na de oorlog tegenover Parijs nu,
verlangen en desillusie, de verwording van een vriendschap, schrijverschap en
vergeefsheid, is waar het in deze roman om gaat.
Chatwin, Bruce
De zwarte heuvel, 1983. – 270 p
Een sterke familieband maakt twee hoogbejaarde broers, wonend op de grens tussen
Engeland en Wales, onafscheidelijk. Tachtig jaar lang wonen de tweelingbroers Lewis en
Benjamin Jones op hun boerderij 'Het Visioen', gelegen nabij de Zwarte Heuvel op het
grensgebied van Engeland en Wales. Als kinderen en als volwassenen zijn ze zelden van
elkaar gescheiden en delen ze hun leven. Ze eten hetzelfde, dragen dezelfde kleren, slapen
in hetzelfde bed en voelen hetzelfde. Niet alleen de invloed van hun vader - een humeurige,
stugge boer, enigszins verbitterd door een jarenlange burenruzie - maar vooral die van hun
Leeskring Catalogus 2014-2015 7
moeder - een scherpzinnige, doortastende vrouw - is groot. Boeiend, mooi geschreven,
verhaal, spelend in de 20e eeuw. Sfeervolle tekening van de mensen, de omgeving en het
hun omringende landschap, dat alles in een betrekkelijk besloten, enigszins benauwende
plattelandsgemeenschap.
Claudel, Philippe
Het kleine meisje van meneer Linh, 2005. – 142 p
Pas enkele weken oud en al wees. Na de dood van haar ouders, omgekomen bij een
bombardement op het rijstveld, ontvlucht haar grootvader met de kleine Sang dit eens zo
paradijselijke dorp. En daar zit de oude meneer Linh nu met zijn kleindochter, ver over de
zee, in de slaapzaal van het opvangcentrum in die grote stad, eenzaam en vervreemd. Maar
dan ontmoet hij, op een bankje voor het park, de dikke meneer Bark die hem van alles
vertelt, zijn hart schaamtevol uitstort en een echte vriend wordt, ook al verstaan ze elkaar
niet woordelijk. De overplaatsing van meneer Linh en Sang diû, "Sans Dieu", zoals meneer
Bark begrijpt, naar een tehuis buiten de stad dreigt de vriendschap te beëindigen. Maar
weer vlucht hij weg, vrijheid en vriendschap tegemoet. Met dramatisch gevolg. Claudel
(1962) weet een subtiel evenwicht te bewaren, begrippen als eer, vriendschap, waardigheid
natuurlijk in te vullen, het verhaal boven de enkelvoudige anekdote uit te tillen en zicht te
bieden op wat mensen beweegt. De kracht van goede literatuur.
Claudel, Philippe
Het verslag van Brodeck, 2008. – 333 p
Een oorlogswees wordt nooit helemaal geaccepteerd in een Frans dorp. De hoofdfiguur gaat
voor een boodschap naar de herberg. Alle volwassen mannen zijn aanwezig. Ze hebben
collectief een buitenstaander vermoord. Om dit in goede banen te leiden vraagt men de
hoofdfiguur een feitelijk verhaal te schrijven. Als een detective ondervraagt hij iedereen die
contact had met het slachtoffer. Langzamerhand ontvouwen de sociale verhoudingen zich in
het dorp, de geschiedenis en de achtergronden van de moord. De hoofdfiguur maakt naast
een sociologische reis door tijd en dorp ook een reis naar het eigen ik. Hem wordt een
spiegel voorgehouden. Hij noteert dit voor zich zelf. Zijn officiële verhaal is het afvalputje
van het dorp. Wat hij noteert, moet worden vergeten. De hoofdfiguur kan maar een
conclusie trekken! Een ijzingwekkend verhaal. De geboeide lezer zal het in een adem
uitlezen, zich afvragend hoe hij zelf gereageerd zou hebben.
Coelho, Paulo
De Zahir: roman, cop. 2005. - 304 p
Als de vrouw van een succesvolle schrijver plotseling verdwijnt, wordt zijn zoektocht naar
haar tevens een pelgrimstocht. De in Parijs wonende bestsellerauteur wordt plotseling
verlaten door zijn vrouw Esther. Esther is oorlogscorrespondente en blijft twee jaar lang
spoorloos. Via haar persoonlijke tolk Michaïl ontdekt de schrijver dat ze, uit onvrede met
haar huwelijk, tapijten weeft in een dorpje in de steppen van Kazachstan. Ondanks haar
afwezigheid wordt zij zijn zahir [de altijd aanwezige]. Hij gaat naar haar op zoek en na een
barre tocht vol zelfonderzoek, nadenken over hun huwelijk en zijn schrijverschap vindt hij
haar zwanger van een vreemde terug. Deze roman is geschikt voor liefhebbers van
literatuur met een forse dosis filosofie, spiritualiteit en mystiek.
Cusk, Rachel
De Bradshaw-variaties, 2010. – 268 p
Deze roman gaat over de drie broers Bradshaw, hun gezinnen en hun ouders. Thomas, de
middelste, staat centraal, samen met zijn echtgenote Tonie. Hij is huisman met de zorg
voor hun dochter. Tonie heeft een hoge functie aan de universiteit. Zijn oudere broer
Howard is een gewiekste zakenman, getrouwd met een gemankeerde schilderes en de
jongste moet nog beginnen aan zijn carrière. Ze zijn allen niet tevreden met hun huidige
leven, maar evenmin goed in staat iets te veranderen. De vader is een kille tiran die vooral
de schone schijn ophoudt.
Leeskring Catalogus 2014-2015 8
Dis, Adriaan van
Tikkop, 2010. – 221 p
Een Zuid-Afrikaanse en een Nederlandse man, veertig jaar geleden betrokken bij het verzet
tegen de Apartheid, halen hun banden weer aan. De hoofdpersoon, Mulder, keert terug naar
Zuid-Afrika. Als opposant onder de naam Martin keerde hij zich in zijn studietijd tegen het
apartheidsbewind. Omringd door nieuwsgierigheid, misdaad, corruptie en dieven woont hij
in de Kaapprovincie en krijgt hij sympathie voor een drugsgebruiker. Hij probeert hem te
laten afkicken. Dit mislukt. Hij neemt zich voor meer dan vroeger een 'menschenlezer' te
worden, die kiest voor 'afstand, uit liefde'. Maar zijn drang om zich met de wereld te
bemoeien wint het uiteindelijk.
Dis, Adriaan van
Indische duinen, 1e dr. 1994. – 282 p
De ik-figuur, in Nederland geboren, is lid van een Indisch repatriantengezin dat zich met
zijn Japanse-bezettingstijd-ervaringen in 'gastvrij' Nederland tracht te handhaven. Op de
zoektocht naar zijn wortels stuit hij op feiten die hem zijn familie leren waarderen - in het
bijzonder zijn gehate gestorven vader. Historische feiten, herinneringen in flashback en
eigentijdse belevenissen brengt auteur zonder nostalgie bijeen in een bijzondere
familieroman met veel herkenbare situaties en goede sfeertekeningen. De stijl is modern,
recht voor zijn raap. Scherp en helder analyserend spaart de auteur zichzelf daarbij ook
niet. Hartverwarmend zijn z'n gevoel voor humor en optimisme.
Donoghue, Emma
Kamer, 2010. – 333 p
De 5-jarige Jack, ik-verteller in deze roman, leeft met zijn moeder in Kamer, een afgesloten
ruimte die hij nooit heeft verlaten. Zijn moeder is acht jaar eerder gekidnapt en Jack is het
resultaat van de verkrachting door haar ontvoerder. Hij leidt in Kamer een veilig en
gestructureerd leven, dankzij zijn moeder met wie hij een symbiotische relatie heeft. Door
televisie te kijken heeft hij een enorme woordenschat opgebouwd, maar hij heeft niet het
besef dat veel van wat hij daar ziet slechts een weergave is van de werkelijkheid. Wanneer
moeder en zoon weten te ontsnappen, begint het vooral voor Jack moeizame proces om
deel uit te gaan maken van de wereld.
Dorrestein, Renate
Is er hoop, 2009. – 286 p
De romanpersonen leven aan de zelfkant van de maatschappij. Nettie, overdag werkzaam
als toiletjuffrouw in een stationsgebouw, heeft jaren geleden de zorg op zich genomen voor
de verstandelijk beperkte Igor, de zoon van haar ongehuwde tienerdochter. Het verhaal
komt in een stroomversnelling als Igor op 24-jarige leeftijd besluit zijn grote liefde te gaan
bezoeken in het gezelschap van een verkoopster van de daklozenkrant, Lisa. Voordat Nettie
werkelijk begrijpt wat er bij haar thuis aan de hand is, is de situatie van Igor weer helemaal
veranderd en besluit hij zelfstandig een andere richting aan zijn leven te geven.
Dorrestein, Renate
De leesclub, 2010. – 159 p
Zeven leesclubvriendinnen staan terecht voor de moord op hun lievelingsauteur Gideon de
Wit. Vol verwachting waren ze, met wat dozen Famous Grouse whisky en Gideon als
reisgids, begonnen aan een literaire cruise ‘in de geest van Moby Dick’ langs de Schotse
kust. Het werd een reis vol decepties. De regen en wind, de aftandse kotter, het eten
(koolrapen): daar was nog overheen te komen, evenals het feit dat hun literaire held
beduidend ouder en dikker bleek dan de foto’s op de achterkant van zijn boeken deden
vermoeden. Moeilijker werd het toen het schip water ging maken en de schrijver overboord
sloeg. Uiteraard waren de dames hem achterna gesprongen. De schrijfster is goed op dreef
in deze onderhoudende, doldwaze komedie, die van begin tot eind heerlijk ‘over the top’ is.
Een ode aan leesclubs, lezen en literatuur waarin tegelijkertijd alles en iedereen op de hak
wordt genomen, maar waaruit de ‘leesclubmutsen van middelbare leeftijd’ fier en
Leeskring Catalogus 2014-2015 9
ongeslagen tevoorschijn komen. Achterin, met een vette knipoog, een leesdossier met een
interview met de auteur, aantekeningen over Schotland en discussiepunten.
Durlacher, Jessica
De held, 2010. – 320 p
Nadat de joodse vader van een vrouw is overleden, worden zij en haar gezin slachtoffer van
een aanranding en een nachtelijke gewapende overval. Dit gebeurt juist op het moment dat
haar oudste zoon in de Verenigde Staten traint voor marinier in het Amerikaanse leger, een
keuze die de vrouw moeilijk verdraagt. De keten van noodlottigheden verbindt de vrouw
met de weggevallen overdreven bescherming van haar vader. In haar zoektocht naar de
daders doet zij ontdekkingen die de misdaden verbinden met haar vader en zijn verhalen uit
de Tweede Wereldoorlog en worstelt zij met woede en gewelddadige wraakgevoelens.
Enquist, Anna
Contrapunt, cop. 2008. – 205 p
Een vrouw wijdt zich aan het instuderen van de Goldbergvariaties van Bach. Ieder
hoofdstuk wordt ingeluid door de muzieknotatie van de opeenvolgende variaties. Elk
muziekfragment roept bij de vrouw herinneringen op. Herinneringen aan haar eigen
geschiedenis als pianiste en schrijfster, aan haar gezin, haar moederschap en aan haar
overleden dochter. Hiermee vervlochten is het verhaal van Bach die de Goldbergvariaties
componeerde na de dood van een volwassen zoon. Dit spiegelverhaal geeft de roman de
diepte van een contrapunt. De compositie van het boek is strak als de muziek van Bach. De
emoties zijn beteugeld door de taal en de ‘vertaalde’ muziek. Dat geeft het verhaal de
spanning en de dynamiek van een levende herinnering.
Enquist, Anna
De verdovers, cop 2011. – 309 p
De nieuwe roman van Anna Enquist is gecomponeerd in sonatevorm: expositie,
doorwerking, reprise, coda. Voor dit boek heeft Enquist deelgenomen aan het project
‘Schrijver op de afdeling’ van het VU Medisch Centrum. Zij koos voor het meelopen op de
afdeling anesthesiologie. Een familieroman, die tegelijk speelt met het genre van de
doktersroman, is hieruit voortgekomen. Een psychiater, die zijn vrouw verloren heeft,
hervat zijn praktijk en krijgt een student in leertherapie. Die student komt later in stage bij
de zus van de psychotherapeut, een anesthesioloog. De disciplines van doorvoelen en
benoemen versus verdoven komen tegenover elkaar te staan. Benaderwijze van de omgang
met leed en pijn worden neergezet binnen een familie en relatie constellatie – er is een
overmaat aan familieleed. Professionaliteit wordt met voeten getreden doordat mensen de
grenzen van het particuliere overschrijden. Een opvallend licht geschreven roman, ondanks
veel medisch jargon, met een zware thematiek, die zicht geeft in de medische wereld. Een
indringend en belangrijk boek.
Entius, Yolanda
Het kabinet van de familie Staal, 2011. – 222 p
Met 'Rakelings' (2006) won zij de Selexyz Debuutprijs, in haar vervolgromans zette zij
telkens op indringende wijze zeer menselijke personages neer, en met haar vierde roman
laat Yolanda Entius (1961) zien dat gevoelig en dicht op de huid vertellen haar handelsmerk
Leeskring Catalogus 2014-2015 10
is geworden. Het verhaal, dat naar eigen zeggen sterk autobiografische elementen bevat,
laat de worstelingen zien van een kil en explosief gezinsleven. Entius kiest voor de
moeilijkste weg, door niet alleen de kant van de drie dochters te kiezen, maar ook begrip te
zoeken voor de twee ogenschijnlijke ‘boosdoeners’: de tirannieke vader Kobe, die door het
leven is gefrustreerd, en de bange moeder Muis, die voortdurend probeert de ‘elementen’
uit elkaar te houden en een uitbarsting te voorkomen. Het boek is geschreven vanuit het
perspectief van dochter Mees, maar op intrigerende wijze gunt de schrijfster ons ook een
blik in het gevoelsleven van de andere personages. Die invoelende vertelstijl loodst de lezer
door de zware thematiek heen. Een sterk geschreven en aangrijpende familieroman.
Fábregas, Laia
Het meisje met de negen vingers, cop. 2007. – 171 p
Twee zusjes, opgegroeid in Barcelona, proberen de gevolgen van hun opvoeding ongedaan
te maken. Hun links geëngageerde ouders, die gebukt gingen onder het bewind van
generaal Franco, wilden hun dochters in vrijheid en waarheid zien opgroeien, zonder
leugens of teleurstellingen. Van hun kinderjaren hebben de zusjes geen foto's; voor hen zijn
er enkel herinneringsbeelden of 'gedachtefoto's', totdat beiden besluiten op zoek te gaan
naar beelden van hun verleden. Die zoektocht wordt afgewisseld met een bizar fabuleren
over het verlies van vingers.
Foer, Jonathan Safran
Extreem luid & ongelooflijk dichtbij, cop. 2005. - 346 p
De roman beschrijft hoe drie generaties van een Duitse familie betrokken raken bij twee
van de gruwelijkste gebeurtenissen van de jongste geschiedenis. Grootvader Thomas Schell
overleeft op miraculeuze wijze het bombardement van Dresden. Vader Thomas Schell komt
om bij de aanslag op de Twin Towers. De 9-jarige zoon Oskar Schell hoort de laatste
woorden die zijn vader inspreekt op de voicemail en begint een zoektocht naar het slot dat
past bij de geheimzinnige sleutel die zijn vader heeft nagelaten.
Franck, Julia
Middagvrouw, 2008. – 382 p
Een moeder van joodse afkomst wil uit het naoorlogse door de Russen bezette Duitse
gebied naar het westen vluchten en laat daarvoor haar nog jonge zoontje op een station
achter. Zij heeft twee dochters, raakt steeds ernstiger verward en wil niets meer weten van
haar ernstig gewonde man, een Duits officier, van wie zij ook op zijn sterfbed eigenlijk geen
afscheid wil nemen. Haar dochters proberen haar naar vermogen bij te staan, maar moeten
maar zien hoe zij een eigen bestaan kunnen opbouwen. Met de oudste lukt dit maar ten
dele, ze heeft steeds meer behoefte aan verdovende middelen en krijgt een hechte relatie
met een vriendin, die het ook al moeilijk heeft met zichzelf. De jongste blijkt uiteindelijk de
sterkste.
Franzen, Jonathan
Vrijheid, cop. 2010. – 588 p
De Amerikaanse schrijver (1959) oogstte met 'De correcties' een immens succes. Nooit
eerder werd een Amerikaans gezin zo genadeloos en komisch geportretteerd als in deze
familieroman, waarin de stille oorlog van het huwelijk en de strijd der generaties plastisch
zijn uitvergroot. Ook 'Vrijheid' is een soap van schrijnend relatieleed. Basketbalspeelster
Patty is smoorverliefd op rockster Richard, maar ze trouwt met zijn vriend Walter, een
milieuverbeteraar die meer gevoel heeft voor haar emotionele behoeften. Patty en Walter
krijgen twee kinderen: Joey en Jessica. De opvoeding van de seksueel vroegrijpe en
opstandige Joey zorgt voor ruzie en vervreemding tussen zijn ouders. Patty wordt
depressief, raakt aan de drank en gaat vreemd met Richard. In een therapeutisch dagboek
beschrijft Patty hoe zij bezwijkt onder de rivaliteit tussen Walter en Richard en haar liefde
voor beiden. Met ironische compassie beschrijft Franzen de hilarische uitglijders van zijn
personages. Zijn woede over corrupte praktijken van de Amerikaanse overheid weet hij
moeilijker te hanteren. Kwaliteit voor een breed publiek.
Leeskring Catalogus 2014-2015 11
Galloway, Steven
De cellist van Sarajevo, 2008. - 238 p
Galloway (1975) geeft geen verslag van de dagelijkse beschietingen op de bevolking van
Sarajevo in 1992. Hij is goed gedocumenteerd, maar was ergens anders op uit: wat houdt
mensen in een uitzichtloze situatie op de been? Het passende beeld vond hij in een ware
gebeurtenis: bij een beschieting van mensen die in de rij stonden voor brood, er vielen 22
doden. De roman laat afwisselend twee mannen zien die onder geweervuur water en brood
halen en getroffen worden door een symbolisch gebaar. En af en toe zien we het meisje Pijl
bezig, een scherpschutter die op haar eentje de schutters in de bergen bestookt. Zij werpt
zich op als bewaarengel van de cellist en is een sluipschutter voor, door in diens hoofd te
denken. Haar eigenzinnige houding moet ze echter bezuren.
Geiger, Arno
De oude koning in zijn rijk, 2012. – 188 p
De Oostenrijkse auteur (1968), doorgebroken met 'Met ons gaat alles goed', beschrijft de
omgang met zijn vader, die is getroffen door de ziekte van Alzheimer. Tussendoor vertelt hij
over diens oorlogservaringen, zijn moeizame huwelijk en zijn gebondenheid aan het
geboortedorp. Het begin van de ziekte, die een simpele vergeetachtigheid lijkt, ergert de
auteur aanvankelijk, tot hij merkt dat hij niet boos op zijn vader is, maar wel op zijn kwaal.
Dit leidt tot een tederheid waardoor vader en zoon dichter bij elkaar komen dan ooit. Geiger
schrijft op behoedzame wijze vol empathie met treffende beelden, die soms licht
absurdistisch, soms gewoon komisch zijn, maar toch ook een verontrustende en tragische
dimensie hebben. Door inhoud en schrijfstijl en de zorgvuldige afwisseling van eenvoudige
gebeurtenissen met reflectie is dit een boek voor een groot.
Giordano, Paolo
De eenzaamheid van de priemgetallen, 2009. – 318 p
Alice is een jong meisje dat door haar ouders verplicht wordt om te gaan skiën. Zij haat het,
breekt een been en komt naast de piste terecht. Zij draagt er haar hele leven de gevolgen
van. Mattia is een hoogbegaafde jongen, die een zwakzinnige zus heeft. Om niet af te gaan
op een feestje van vrienden laat hij haar alleen achter in het park. Zij verdwijnt en zal nooit
teruggevonden worden. Dit is het voorspel van deze Bildungsroman van Alice en Mattia. We
volgen hen als kind, als puber, als volwassene. Ze zijn tot elkaar aangetrokken, zoals
tweelingpriemgetallen (11 en 13, 17 en 19 enz.), maar ze slagen er niet in om echt in
contact met elkaar te komen. De twee jongeren zijn elk met hun eigen problemen bezig.
Voor hun angsten is er geen oplossing, omdat ze niet in staat zijn de realiteit te aanvaarden
zoals ze is. Het einde van het boek is weinig idyllisch, ja zelfs beangstigend.
Grandia, Marianne
Witter dan sneeuw, cop. 2011, - 394 p
Na meer dan dertig jaar staat Kathy oog in oog met haar vader, als hij wordt opgenomen in
het ziekenhuis. Ze is vastbesloten het bij deze ene ontmoeting te laten en de verbroken
banden nooit meer te herstellen. Maar noodgedwongen moet ze al snel zijn begrafenis
regelen en haalt zijn appartement leeg. De confrontatie met Ellen, een vrouw die in een
korte tijd een bijzondere band met haar vader had opgebouwd, volgt. En de ontmoetingen
met Martijn en Jeroen, die allebei iets van haar willen, maar waartoe ze niet in staat is.
Langzaam begint haar zorgvuldig opgebouwde en ommuurde wereldje af te brokkelen. Lukt
het haar om de confrontatie met het verleden aan te gaan en de stap tot begrip en
vergeving te zetten? Boeiend geschreven hedendaags en goed opgebouwd verhaal met
herkenbare personages. De auteur is in staat om emoties en gevoelens helder te
verwoorden, zonder sentimenteel te worden. Door de vlotte schrijfstijl leest het boek als
een trein. Bekroond met de Publieksprijs Christelijk Boek 2012.
Grenville, Kate
Het verre paradijs, 2009. – 253 p
Aan het eind van de 18e eeuw verlaat een intelligente jongeman Engeland omdat er weinig
banen zijn voor astronomen. Nadat hij met het leger in 1781 in Boston oorlog heeft
Leeskring Catalogus 2014-2015 12
gevoerd, vertrekt hij in 1786 als luitenant met een vloot naar New South Wales om
gevangenen weg te brengen. Hij krijgt de gelegenheid om in Australië een eenvoudig
observatorium te bouwen. Via een inheems meisje leert hij wat van hun taal. Maar verder
gaan zijn contacten helaas niet, omdat hij na een mislukte manoeuvre voor straf
teruggestuurd wordt naar Engeland.
Grunberg, Arnon
De man zonde ziekte, 2012. – 221 p Een nai eve architect reist twee keer voor een project naar het Midden-Oosten en raakt
beide keren in de problemen. Hoofdpersoon in de nieuwe roman van Arnon Grunberg is
een empathische architect, Samarendra Ambani, een Zwitser van Indiase afkomst. Hij
woont in Zürich, samen met zijn moeder en een door spierziekte gehandicapte zus. Hij
heeft een bijna perfecte vriendin, op een klein snorretje na. De naïeve architect doet
mee aan een competitie om een operagebouw in Bagdad te ontwerpen. Hij wordt
gevangengenomen, vernederd, maar komt na interventie van het Rode Kruis en de
Zwitserse ambassade vrij. Het tweede deel van deze roman spiegelt het eerste. Hij gaat
naar Dubai om een grote bibliotheek te ontwerpen met daaronder een bunker. Ook in
het tweede deel wordt de architect overgeleverd aan onberekenbare autoriteiten. De
afloop kan niet verraden worden, maar het is een weergaloos spel dat Grunberg speelt
op (spannend) verhaalniveau; een spel met spiegelingen, met identiteit, met waarheid
en met wat zichtbaar is en wat niet. Een verbluffende roman.
Haasse, Hella S
Zwanen schieten, 1e dr. 1997. – 125 p
De schrijfster (1918) is hier op zoek naar haar verleden. Niet alleen naar haar ouders en
grootouders, maar ook naar hun leefwerelden, hun drijfveren, hun geheimen. Die zoektocht
voert haar naar Duitsland, naar het vroegere Nederlands-Indië en ook naar Australië, waar
haar enige broer woont. Daar gaat haar verhaal een tijdlang over in fictie, wanneer zij een
zwerftocht van een jonge Australiër beschrijft, ook op zoek naar zichzelf. Ten slotte komt zij
al schrijvend in Amsterdam, waar zij lang heeft gewoond, en dan realiseert zij zich hoe
sterk ze zich verbonden weet met hen die haar zeer na staan en die daar ook geleefd
hebben of nog leven. Naarmate haar verhaal vordert beseft de schrijfster dat in haar leven
werkelijkheid en fictie moeilijk te scheiden zijn. Fictie die verbonden is met zwanen die zij
steeds weer tegen komt. Dat prikkelt haar: zij wil verder komen dan de werkelijkheid. Hella
Haasse heeft zo in een mengeling van autobiografisch, verhalend en essayistisch proza een
tot nadenken stemmend, levensecht boek geschreven.
Harbach, Chad
De kunst van het veldspel, 2012. – 525 p
De veelbelovende honkballer Henry Skrimshander (17) speelt in het team van zijn
universiteit. Als hij in het veld blokkeert, komen de levens van hemzelf en de mensen in zijn
nabije omgeving op hun kop te staan. Weliswaar gaat deze roman over honkbal, een
typisch Amerikaanse sport, maar de auteur tilt het verhaal op naar een universeel plan,
zodat het uiteindelijk een roman is over vriendschap en liefde, het verwerken van
teleurstellingen en volwassen worden. De 17-jarige Henry Skrimshander wordt ontdekt door
Mike Schwartz, aanvoerder van The Harpooners, honkbalploeg van Westish College. Dankzij
Leeskring Catalogus 2014-2015 13
Mike kan Henry studeren aan Westish waar hij zijn honkbalspel kan ontwikkelen. Henry is
een natuurtalent en The Harpooners hebben voor het eerst succes in de competitie. Maar op
de drempel van zijn grote doorbraak blokkeert ‘de Skrimmer’: de twijfel slaat toe en hij
weet geen bal meer goed te vangen of te gooien. Verder wordt het verhaal bevolkt door
Henry’s homoseksuele teamgenoot Owen Dunne, rector Guert Affenlight die verliefd wordt
op Owen, Guerts dochter Pella die na een mislukt huwelijk haar studie weer wil oppakken en
een relatie krijgt met Mike. Door Jonathan Franzen en John Irving geprezen debuut over
(jonge) mensen die de kunst van het leven onder de knie proberen te krijgen.
Helman, Albert
De stille plantage, 2008. – 240 p
Een echte klassieker uit de 20ste-eeuwse Nederlandstalige literatuur. Een Franse
Hugenotenfamilie wil in de 17e eeuw in Suriname een nieuw leven beginnen. Vol idealisme
starten Raoul, zijn vrouw en beide zusters een plantage waar de humaniteit het moet
winnen van onrecht en rassenongelijkheid. Maar hun onderneming loopt fataal af. Deze
roman uit 1931 is altijd populair gebleven. Het nawoord van Helman is karakteristiek voor
de auteur.
Hermsen, Joke J.
De liefde dus, cop. 2008. – 336 p
In deze roman weet de schijfster/filosofe een verrassend licht te werpen op een tot nu toe
duister gebleven jaar uit het leven van de 18de-eeuwse schrijfster Belle van Zuylen.
Getrouwd met een veel oudere, wat saaie, adellijke man, Charles de Charrière, vat zij een
vurige liefde op voor een veel jongere man. Het vuur is wederzijds, maar hij is echter
verloofd en aanvankelijke kan hij op bevel van zijn vader die verloving niet opgeven.
Stukken dagboek, brieven, verslagen van een boottocht naar Amerika wisselen elkaar af.
Heijden, A.F.Th van der
Tonio, cop. 2011. – 632 p
‘Vanaf nu tot aan het einde van mijn dagen zal Tonio’s dood er nooit eens even niet zijn.’
De auteur verloor een jaar geleden, op Eerste Pinksterdag 2010, zijn 21-jarige zoon Tonio
bij een verkeersongeluk. In deze roman doet de auteur het enige wat hij nog kan, zien te
overleven en schrijven over de dood van zijn zoon en wat het teweeg heeft gebracht:
verdriet, gemis, pijn, woede, angst, schuldgevoelens, machteloosheid en radeloosheid. Hij
probeert het onmogelijke: het te begrijpen en dragelijk te maken. Herinneringen aan Tonio
en het leven van de auteur en zijn vrouw met hun zoon worden afgewisseld met de
gebeurtenissen rond en na Tonio’s dood en de gevoelens en reacties van de schrijver en
diens vrouw. Het naakte, rauwe, onbeschrijfelijke verdriet spreekt uit ieder woord.
Indrukwekkende, overweldigende roman over een van de ergste dingen die een mens kan
overkomen: de dood van een kind. Op de voorkant het zelfportret van Tonio als Oscar Wilde
uit de tijd dat hij aan de Amsterdamse Fotoacademie studeerde.
Hill, Lawrence
Het negerboek, 2011. – 447 p
Het levensverhaal van het West-Afrikaanse meisje Aminata Diallo, dat in 1755 als 11-jarige
door slavenhandelaars naar Amerika gehaald wordt, maar uitgroeit tot een icoon van de
anti-slavernij-beweging. Sommige boeken maken een blijvende indruk en kunnen je
wereldbeeld veranderen. Deze op uitgebreid en diepgaand onderzoek gebaseerde roman
door een nazaat van slaven hoort daarbij. Door het verhaal te vertellen vanuit een in Afrika
in vrijheid geboren moslimmeisje realiseert de lezer zich hoe wij de Amerikaanse slavernij
toch vaak vanuit blank en Amerikaans perspectief bekijken. Ondanks alle historische
informatie maakt een roman als deze pas echt duidelijk hoe onmenselijk en wreed het roven
van mensen en slavernij zijn en wat een prestatie het is dat zoveel zwarten met het
systeem leerden te leven en een eigen gemeenschap wisten te creëren of zelfs hun vrijheid
wisten te heroveren. In 2008 won de auteur de Commonwealth Writers Prijs voor deze
roman.
Leeskring Catalogus 2014-2015 14
Hodgkinson, Amanda
Brittannia Road 22, cop. 2012. – 374 p
Omdat de Pool Janusz sinds 1940 in de Britse luchtmacht zit, kan hij na de Tweede
Wereldoorlog Brits staatsburger worden en met zijn hervonden vrouw Silvana en hun
zoontje Aurek (7) een nieuwe start maken in een cottage op Britannia Road 22 in Ipswich.
Maar al gauw blijkt dat ze alle drie in de zes jaar dat ze elkaar niet zagen, zoveel belastende
ervaringen hebben meegemaakt, dat het heel moeilijk is om samen een nieuw bestaan op
te bouwen. Janusz worstelt met zijn gevoelens voor de Franse Helene, zijn vrouw en zoon
hebben in een Pools bos wel erg veel meegemaakt. Als de vader van Aureks schoolvriendje
verliefd wordt op Silvana, lijkt dat het einde van hun huwelijk te betekenen. Debuutroman
van de Engelse literatuurwetenschapster die in Zuid-Frankrijk woont. Het is een prachtige
roman die heel indringend beschrijft hoe groot de invloed van traumatische ervaringen is op
de verdere loop van ons leven, en erg goed de innerlijke strijd van de hoofdpersonen
uitwerkt. Met info/vragen voor leesclubs.
Horváth, Odön von
Jeugd zonder God, 2008. – 189 p
Hoofdpersoon in deze roman van de Oostenrijkse schrijver (1901-1938) is een leraar aan
een gymnasium in Duitsland in de jaren dertig, vrij kort voor de Tweede Wereldoorlog. Hij
ziet het opkomend nazisme onder zijn leerlingen. Zijn pogingen om hun normen te
beïnvloeden, mislukken. Duitsland raakt in de ban van geweld en zijn leerlingen komen
eveneens onder invloed daarvan. De stijl van de roman is eenvoudig: ruim veertig korte
hoofdstukken, met over het algemeen korte zinnen, vaak erg kort, nogal eens in
telegramstijl. Er wordt daardoor soms vrij veel gesuggereerd, wat een goede verstaander
vraagt.
Hosseini, Khaled
Duizend schitterende zonnen, 2007. – 396 p
Tegen de achtergrond van Afghanistan vanaf 1960 tot nu (vooral de roerige tijden van de
Sovjet-overheersing en de Taliban-dictatuur) ontrollen zich de levens van twee vrouwen.
Mariam, een bastaarddochter van een rijke man in Herat, wordt op 15-jarige leeftijd
uitgehuwelijkt aan een dertig jaar oudere, gewelddadige schoenenleverancier in Kabul die
voornamelijk een vrouw zoekt die hem opnieuw een zoon zal baren. Jaren later krijgt de 14-
jarige Laila, als enige gered na een bombardement, als nieuwe 'hoofdechtgenote' deze taak.
De beide vrouwen krijgen na aanvankelijke strijd een band, welke Mariam echter, onder het
bewind van de Taliban, noodlottig wordt. Alles speelt zich af tegen de achtergrond van de
de laatste dertig woelige, politiek wisselende jaren (tot aan 2003). Hosseini schrijft deze
prachtige roman in heldere taal die ontroert en, hopelijk terecht, een beetje hoop laat
gloren.
IJmker, Janne
Achtendertig nachten: roman, cop. 2006. - 311 p
Het is 1767 en Elsjen wordt na de verdachte dood van haar man opgesloten in het gevang
in Assen in afwachting van de berechting. Zij baart een dochtertje dat direct van haar
weggenomen wordt en heeft voor de nacht een helpster die haar tot steun is. Aan haar én
aan het papier vertrouwt ze in achtendertig nachten haar levensverhaal toe. Voor de ogen
van de lezer ontrolt zich de tragiek van een pienter boerenmeisje, gedomineerd door een
bazige oma en een labiele en zwakke moeder. Gedreven door plichtsbesef zet ze haar grote
liefde opzij om zich te laten uithuwelijken aan een lompe boerenzoon, zodat land bij land
blijft.
Japin, Arthur
De overgave, 2007. – 366 p
Het leven van een oude Amerikaanse vrouw in het 19e eeuwse Texas is getekend door een
overval op haar pioniersfamilie door indianen. Een oude Amerikaanse pioniersvrouw vertelt
in retrospectief over haar leven, dat boven alles bepaald is door de dag waarop haar familie
Leeskring Catalogus 2014-2015 15
tijdens een overval van indianen uiteen werd gereten: de mannen werden vermoord en een
aantal van haar (klein)kinderen als buit ontvoerd. Zijzelf overleeft de aanval meer dood dan
levend, maar houdt zich strijdbaar op de been door de vurige hoop haar
lievelingskleindochter ooit terug te vinden. Een hartverscheurend en mooi verhaal met veel
couleur locale. Ook dit boek van Arthur Japin (1956) is een op historische feiten gebaseerde
roman met een eenzaat als hoofdpersonage.
Japin, Arthur
Vaslav : roman, 2010. – 374 p
Het levensverhaal van de legendarische balletdanser Vaslav Nijinsky (1890-1950), die in
1919 plotseling stopte met dansen. De rest van zijn leven, nog 31 jaren, brengt hij door
zonder te dansen en zonder te spreken. Hij neemt afscheid van de werkelijkheid en leeft
verder in zijn eigen fantasie. Vanuit drie vertellende personages wordt die ene dag
beschreven, met tal van flashbacks en sprongen in de tijd. Te midden van de puinhopen van
de Eerste Wereldoorlog hoopte Nijinski de mensheid te kunnen bekeren tot de liefde. Als hij
merkt dat hij niet gehoord wordt, zelfs niet door hen die van hem houden, sluit hij zich van
de wereld af. Een daad van waanzin of van wijsheid? Een wervelende, historische roman
over passie, roem, oorlog en nietsontziende liefde. Japin stuwt de lezer bijna vierhonderd
pagina's voort naar het fatale einde. De thematiek van deze historische liefdesroman is rijk
en veelzijdig. De compositie is ingenieus en spanningverhogend.
Jones, Lloyd
Meneer Pip, 2007. – 268 p
Op het eiland Bougainville (bij Papoea-Nieuw-Guinea) woedde tussen 1989 en 1997 een
bloedige burgeroorlog waarbij circa 20.000 mensen (10% van de gehele bevolking)
omkwamen. Tegen die achtergrond krijgen de kinderen van een klein dorpje in de jungle
onderricht van een blanke leraar, Mr Watts, die hen voornamelijk onderwijst door Charles
Dickens’ 'Great expectations' voor te lezen en hen zo leert om hun fantasie te gebruiken.
Uiteraard is de kracht van de literatuur niet groot genoeg om de gevechten buiten de deur
te houden, en de dreiging (en soms uitbarsting) van geweld in dit boek is
huiveringwekkend, maar uiteindelijk weet Mr Watts de kinderen toch een belangrijke les
over menselijkheid mee te geven.
Jong, Pia de
Lange dagen, 2008. – 253 p
Als de vader van Eva (ik-figuur) een speciale kamer inricht waar hij survivalspullen
opslaat en Eva daar een potje geweerolie vindt, weet de lezer dat dit niet goed kan
gaan. Eva wordt met broer en moeder door haar dominante vader meegesleept naar
Lapland. Daar wil hij een extreme survivaltocht maken. Ondertussen mag niemand
weten waar ze zijn, wat Eva de stuipen op het lijf jaagt. Dit debuut van Pia de Jong
beschrijft op rake manier de verhoudingen binnen een door de vader gedomineerd
gezin, waar niemand sterk genoeg is om de situatie tot normale proporties terug te
brengen. Des te verrassender is het slot van het boek. De beschrijvingen van het
desolate noordelijke landschap sluiten goed aan bij de analyse van dit lichtelijk
ontspoorde gezin.
Joyce, Rachel
De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry, 2012. – 317 p
Een pasgepensioneerde Britse man maakt een grote innerlijke groei door als hij ruim
achthonderd kilometer loopt in een poging een oud-collega die aan kanker lijdt, van de dood
te redden. Het 40-jarig huwelijk van pensionado Harold Fry en Maureen, woonachtig in
Devon, is uitgeblust. Zijn leven verandert als hij op een dag een afscheidsbrief ontvangt van
Queenie, een oud-collega: ze is terminaal ziek en ligt in een verzorgingshuis in de
noordelijkste stad van het land. Twintig jaar geleden is ze met de noorderzon vertrokken.
Harold schrijft een brief terug, gaat die posten, maar besluit in een impuls door te lopen om
haar op te zoeken. Tijdens de achthonderd kilometer ontmoet Harold een bonte verzameling
types en wordt een bezienswaardigheid, een goeroe met aanhang. Maar uit zijn
Leeskring Catalogus 2014-2015 16
overpeinzingen blijkt dat hij worstelt met zijn verleden, zijn jeugd, verkeerde keuzes, de
zelfmoord van zijn zoon. Prachtige debuutroman van de Engelse actrice en auteur Rachel
Joyce (1962), die gaandeweg een meeslepend drama wordt over verdriet, hoop en liefde.
Kashua, Sayed
Tweede persoon enkelvoud, cop. 2012. – 252 p
Een naamloze hoofdpersoon, die consequent de advocaat wordt genoemd, maakt een
huwelijkscrisis door, die uitmondt in een waanzinnige jaloerse zoektocht, als hij op een dag
een door zijn vrouw geschreven lief bedankbriefje in een door hem gekocht tweedehands
boek vindt. In de advocaat woedt een wrange en soms lachwekkende tweestrijd. De andere
hoofdpersoon is een jonge maatschappelijk werker (ik-persoon), ooit werkzaam in de
verslaafdenopvang in Oost-Jeruzalem, waar hij zo’n zeven jaar geleden na een Arabisch
studentenfeest van een stagiaire een lief bedankbriefje ontving. In zijn avonduren zorgt
deze ik-persoon voor de joodse comapatiënt Jonathan. Deze saaie, slecht betaalde baan
ontwikkelt zich naar een ontdekking voor de passiefotografie, die uitmondt in een
identiteitswisseling. Israëlische roman, waarin twee verschillende verhalen samen komen.
Het boek wordt afwisselend verteld vanuit het gezichtspunt van twee mannen met een
Arabisch-Israëlische identiteit. Lange uitwijdingen over achtergronden en gedachtewereld
van hoofdpersoon, met regelmatig vrij lange zinnen. Een bijzondere roman over een
huwelijkscrisis en het belang van een Arabische of joodse identiteit in een joodse omgeving.
Kat, Otto de
Bericht uit Berlijn, 2012. – 205 p
Indringende roman over een Nederlandse diplomaat die tijdens de Tweede Wereldoorlog in
Zwitserland woont, terwijl zijn dochter in Berlijn verblijft omdat ze met een Duitser
getrouwd is die een belangrijke functie op het ministerie van buitenlandse zaken heeft. Van
haar krijgt de diplomaat belangrijke informatie over een op handen zijnde inval van nazi-
Duitsland in Rusland. Maar hij weet niet hoe hij deze informatie moet delen en met wie,
zonder zijn dochter in gevaar te brengen. De Gestapo kan er immers gemakkelijk
achterkomen dat zij het lek was. Drie verhaallijnen wisselen elkaar af: die van de vader in
Zwitserland, van de dochter in Berlijn en van de moeder in Londen die vrijwilligerswerk doet
in een ziekenhuis. Naast de allesoverheersende oorlog speelt bij de drie hoofdpersonen ook
de liefde en het verlangen naar vroeger een belangrijke rol. Moeiteloos kruipt de schrijver in
de huid van de drie personages en schetst hun bijzondere levens. Eerdere romans van de
Nederlandse auteur zijn lovend ontvangen en in verschillende talen vertaald. Zijn werk is
verscheidene malen genomineerd.
Keilson, Hans
Komedie in mineur, cop. 2010. – 126 p
Na veel wikken en wegen nemen Wim en Marie, een jong, kinderloos echtpaar in een klein
provinciestadje, een joodse onderduiker in huis: Nico. Voor zover mogelijk maakt Nico deel
uit van het huishouden en de jonge echtelieden hebben het gevoel hun burgerplicht te
doen. Tot Nico overlijdt aan wat aanvankelijk een ongevaarlijke griep lijkt. Waar nu heen
met het dode lichaam? En wat als blijkt dat bij het 'te vondeling leggen' van dat lichaam een
mogelijk fatale fout is gemaakt? De bijna vredige huiselijke idylle is wreed verstoord en
angst en onzekerheid overheersen. Er is ook vage teleurstelling dat de man die zij voor de
Leeskring Catalogus 2014-2015 17
Duitsers redden 'gewoon' gestorven is. Zowel de taal als het verhaal in deze novelle zijn een
wonder van eenvoud, maar Hans Keilson weet er een complexe wereld aan emotienuances
mee op te roepen. In 2010 werden de meer dan vijftig jaar geleden geschreven boeken van
Keilson in de New York Times uitgeroepen tot 'meesterwerken' en de honderdjarige auteur
tot 'genie'. In Duitsland werd zijn werk al eerder herontdekt (o.a. Die Welt literatuurprijs
2008).
Keulen, Mensje van
De laatste gasten : roman, cop. 2007. - 166 p In een pension voor kunstenaars blijken eerste indrukken bedrieglijk. Het verhaal speelt zich
af in een pension voor kunstenaars, die daar lijken te verblijven om aan hun mislukkingen
te ontsnappen in plaats van kunst te maken. Het hoofdpersonage, Florrie, komt daar te
werken als een inwonende hulp in de bediening na de dood van haar wrede tante. Ze leert
de gasten van het pension kennen en binnen korte tijd wordt duidelijk dat niet iedereen is
wie hij of zij lijkt te zijn. Op knappe wijze bouwt Van Keulen de spanning op. Ze laat zien
dat de waarheid omgekeerd kan worden. In haar mooie stijl toont Van Keulen het spel van
zijn en schijn. Tot op de laatste pagina weet zij alles aan het wankelen te brengen. Het
verhaal wordt verrijkt met bespiegelingen en uitspraken van filosofische aard.
Koch, Herman
Zomerhuis met zwembad, 2011. – 380 p
Een arts begaat een medische fout, die misschien geen fout is maar opzet. In 'Zomerhuis
met zwembad' geeft Koch de plot in de eerste pagina's al weg en slaagt er juist daardoor in
het verhaal bloedstollend spannend en meeslepend te maken: een arts begaat een
medische fout, die misschien geen fout is maar opzet. We volgen de ik met zijn gezin op
een vrolijke zomerse vakantie, waarbij liefde, lust, overspel en geweld de gevaarlijke
ingrediënten zijn. Koch schrijft met een natuurlijke literaire toon en laat humor en tragiek
elkaar versterken. Zijn personages zijn psychologisch interessant, zijn stijl is nergens
clichématig of gezocht en de plot is buitengewoon ingenieus. Daarbij kloppen alle details.
Met cynisme, visie en literaire architectuur slaagt hij er inan slagen een groot publiek voor
de echte literatuur te winnen in een briljante mengeling van kwaliteit en spanning. Een
gruwelijk, meeslepend en fascinerend boek dat zich niet laat wegleggen.
Koelemeijer, Judith
Anna Boom, cop. 2008. – 239 p
Anna, begin twintig, smoorverliefd op een getrouwde Hongaar, besluit (uit verveling!)
midden in de oorlog naar haar geliefde in Hongarije af te reizen; daarna volgt een
avontuurlijk bestaan. Haar ervaringen met Duitsers en Russen, haar werk voor de Zweed
Wallenberg, haar minnaars, kortom, haar optreden getuigt van moed èn roekeloosheid, en
veel geluk. Ten slotte een gelukkig huwelijk en het zwijgen tot de ontmoeting met
Koelemeijer. Koelemeijer ontvouwt chronologisch Anna's levensverhaal, zonder literaire
opsmuk; Anna's levensloop is spannend genoeg. De ankerpunten zijn de steden waar zich
voor Anna markante gebeurtenissen afspeelden. De uitwerking van deze levensbeschrijving
is een mengeling van feit (de gebruikte citaten uit brieven en dagboeken) en fictie (de
weergave van gevoerde gesprekken van decennia geleden).
Kornmehl, Ariëlla
Een stille moeder, 2009. - 202 p
Derde roman van de Nederlandse filosofe Kornmehl [1975]. Hoofdpersoon is Loenia, de
jonge moeder van de 4-jarige gehandicapte Reuben, is oorspronkelijk Russisch/Tsjechisch,
maar woont met man en zoontje in Amsterdam. Ze draagt een groot geheim met zich mee.
Als haar vader in St. Petersburg op zijn ziekbed ligt, gaat ze eindelijk terug naar haar
thuisland. Hij vertelt over zijn twijfels of hij wel haar vader is. Op zoek naar het verleden
van haar 'stille moeder' en haar eigen afkomst krijgt ze niet uitgesproken antwoorden. Haar
moeder heeft haar nooit iets verteld over haar jeugdvriend Dimitri in Tsjecho-Slowakije en
de studentenprotesten in 1968. Mooi verhaal met een onderhuidse spanning, waarin de
Russische communistische mentaliteit en gelatenheid goed wordt omschreven. Opvallend is
Leeskring Catalogus 2014-2015 18
de indirecte rede waarin de dialogen zijn geschreven. Hierdoor lijkt het alsof de schrijfster
een beetje terloops en afstandelijk aan de lezer vertelt. Voor een literair publiek.
Kwast, Ernest van der
Mama Tandoori, 2010. – 269 p
Een Indiase moeder met een bevlogen en vurig karakter zwaait de scepter in het
Rotterdamse gezin waarin de hoofdpersoon opgroeit, die ook Ernest van der Kwast heet. De
hoofdstukken lichten losse fragmenten uit Ernests jeugd uit, en dan vooral de zonderlinge
streken van zijn moeder: van mensen te lijf gaan met een deegroller tot haar exuberante
verzamelwoede. De luchtige, vaak ironische formuleringen roepen zulke situaties heel
concreet op. Veel diepgang biedt de roman niet, maar de snedige, subtiel geformuleerde
zinnetjes maken hem allerminst oppervlakkig. Hij leest als een kleurrijke schets van een
onalledaagse familie. Zonder flauw te worden blijft hij tot het einde toe geestig.
Lanoye, Tom
Sprakeloos, 2009. – 359 p
Familierelaas over de aftakeling van de moeder van de schrijver, wier taalvermogen na een
beroerte is geminimaliseerd. Dichter, prozaïst, toneelschrijver en performer Tom Lanoye
(1958) heeft een veelzijdig, succesvol en belangrijk oeuvre op zijn naam staan. Lanoye is
een briljant stilist die het zich met dit boek niet gemakkelijk heeft gemaakt. Het gaat over
zijn moeder en haar gruwelijke lot, daarmee ook over zijn familie, en ook en vooral over
hem zelf. Over zijn kleurrijke jeugd in een volkswijk, over zijn worsteling met de liefde, over
zijn rol als schrijver en over de conflicten met zijn moeder, een kleurrijke moeder maar
geen sympathieke persoonlijkheid.
Laroui, Fouad
De kleine bedrieger, cop. 2012. – 252 p
Het tienjarige jongetje Mehdi uit een dorpje onder het Marokkaanse Atlasgebergte krijgt in
1969 een beurs voor het elitaire Lyautey-lyceum in Casablanca. Met veel inlevingsvermogen
en tedere, milde, maar soms ook bittere of vlijmscherpe humor wordt verteld hoe Mehdi in
zijn eerste schooljaar kennismaakt met goede en kwalijke kanten van de Franse cultuur die
hij tevoren alleen uit boeken kende en hoe gretig hij de op zelfontplooiing en kennis
gerichte aspecten hiervan omarmt, maar ook hoe hij ervaart dat dragers van die cultuur
hem als ‘anders’ blijven beschouwen en dat hijzelf zich ‘anders’ is gaan voelen in de
omgeving waar zijn wortels liggen. De Marokkaanse auteur (Oujda, 1958) bezocht hetzelfde
lyceum als Mehdi, voordat hij in Frankrijk en Engeland afstudeerde als ingenieur en
econoom. In 1990 kwam hij als onderzoeker naar Nederland en publiceert vanaf 1996
romans (alle in het Nederlands vertaald), verhalen, poëzie en essays en verzorgt gesproken
en geschreven kritisch-humoristische columns.
Leeuwen, Joke van
Alles nieuw, 2009. – 156 p
De tweede volwassenenroman van dit multitalent (1952, cabaretier, dichter,
romanschrijver, kinderboekenschrijver en illustrator. In deze roman krijgt haar tekentalent
ook een plaats. De tekst wordt niet alleen afgewisseld met tekeningen, maar ook met
bewerkte afbeeldingen, getypte brieven en typografische woordbeelden. Deze voegen
allemaal iets toe aan het verhaal, dat verder vrij traditioneel verteld wordt. In elkaar
afwisselende hoofdstukken komen twee vrouwen aan het woord die in hetzelfde huis
wonen: (in de derde persoon) de huisbazin Ada, een oudere vrouw die worstelt met het
verlies van haar dochter aan een commune en (in de eerste persoon) haar huurster, een
jonge kunstenares die vertelt over haar projecten en haar vriendje. Zoals de hoofdstukken
gescheiden zijn (ook in stijl: modern versus gedateerd), leven de twee vrouwen langs
elkaar heen. Het onvermogen om te communiceren wordt in diverse relaties
gethematiseerd. Van Leeuwen schrijft helder en gebeurtenisgericht, maar ook poëtisch en
beeldend.
Leeskring Catalogus 2014-2015 19
Leeuwen, Joke van
Feest van het begin, 2012. P 253 p
Dit verhaal speelt zich af in de tweede helft van de achttiende eeuw in Frankrijk. Catho is te
vondeling gelegd en belandt in een door nonnen geleid vondelingenhuis. Door haar
vrijgevochten natuur is ze daar al gauw niet op haar plek. Dat geldt ook voor Berthe, een
non die teleurgesteld is in het gebrek aan diepgang dat de andere zusters tonen en allerlei
capriolen uithaalt om het kloosterleven te ontvluchten. Berthe wordt Catho's steun en
toeverlaat. Parallel daaraan loopt een verhaallijn over een klavecimbelbouwer en een beul,
die zich verdiepen in de ontwikkeling van de guillotine. De verhaallijnen zijn kunstig met
elkaar verweven. De historische context (Franse Revolutie) wordt zijdelings belicht; centraal
staat de ontwikkeling van de hoofdpersonages die hun eigen keuzes leren te maken. Dit
maakt het boek voor liefhebbers van historische romans minder interessant, maar het zorgt
er wel voor dat de roman actueel is.
Levy, Andrea
Het lange lied, 2010. – 334 p
July is de dochter van een zwarte slavin en een blanke opzichter, en woont als huisslavin op
de suikerplantage Amity op Jamaica. Caroline Mortimer is de blanke eigenares van de
plantage. De vrouwen hebben op het eerste gezicht weinig met elkaar gemeen, maar toch
blijkt hun lot onlosmakelijk verbonden. De roman vertelt hun verhaal en hun strijd om te
overleven, evenals het verhaal van de afschaffing van de slavernij in 1831. De wreedheden
die met de omwenteling gepaard gingen, worden in beeld gebracht, evenals de
ontgoocheling wanneer blijkt dat de afschaffing niet de gehoopte vrijheid met zich mee
bracht.
Mankell, Henning
Labyrint, cop. 2007. - 247 p
Een schedel wordt gevonden; officier van justitie Louise Rehnsström is bij het
politieonderzoek betrokken: is de schedel afkomstig van Ingemarsson, de man die de regio
economisch zou redden met zijn imposante, maar nooit ingeloste investeringsplannen? Geld
en Ingemarsson verdwenen spoorloos! Een reeks van ingrijpende gebeurtenissen en de
onverklaarbare houding van politie, gemeente, ondernemers en zelfs Louises man
frustreren het onderzoek bij voortduring. Maar Louise zet door en de contouren van de ware
omvang van fraude en misdaad worden beangstigend duidelijk.
Mantel, Hilary
Het boek Henry, cop. 2013. – 423 p
Deze historische roman verhaalt over Thomas Cromwell, de belangrijkste raadsheer van
de Engelse koning Hendrik VIII, die diens vrouw Anna Boleyn het veld moet laten ruimen
voor Jane Semour, op wie de koning zijn oog heeft laten vallen. Henry VIII, personificatie
van de macht, zorgt voor vrede in het land, maar hem wachten mogelijkerwijs wel een
excommunicatiebul met politieke en sociale implicaties, een problematische toekomst van
de dynastie, een breuk met tweede echtgenote Anne Boleyn en een nieuwe liefde in de
persoon van Jane Seymour. In dat grillige spanningsveld van drift en rede opereert 's
'konings volkse adviseur' Cromwell. De kracht van de roman, bekroond met de Man
Booker Prize 2012, schuilt in de pakkende visualisering van aankleding en decor, in de
anekdotische kleuring van opvattingen en verhoudingen, vaak 'recht uit de koker van
Kletsica'. En zo delft dus ook Anne Boleyn, 'puilogende hoer', het onderspit. De lijst
'Dramatis personae' oogt complex, maar staat goed begrip niet in de weg.
Martel, Yann
Het leven van Pi, 2003. - 317 p
Na een schipbreuk belandt een Indiase jongen in een reddingsboot samen met een
Bengaalse tijger. Levend in Canada blikt de hoofdpersoon terug op zijn bizarre avontuur op
een sloep in de Grote Oceaan. De vader van 16-jarige Indiase jongen heeft een dierentuin
in een plaatsje in India. Men besluit het land te verlaten met medeneming van alle dieren.
Leeskring Catalogus 2014-2015 20
Het schip vergaat echter en de enige overlevenden zijn de jongen en een paar dieren,
ondermeer een Bengaalse tijger. Het kost de jongen veel inventiviteit en moeite om samen
met de tijger te leven en het 227 dagen uit houden in de sloep. Prachtig uitgewerkt
verhaal, waarin de jongen alle tijd heeft om te filosoferen over een groot aantal
levensvragen. Deze roman van de in Spanje geboren Canadese schrijver (1963) won de
Booker Prize 2002 en werd verfilmd in 2012.
Melandri, Francesca
Eva slaapt, cop. 2011. – 381 p
In het leven van een Zuid-Tiroolse vrouw speelt de problematische geschiedenis van haar
geboortestreek mee. De twintigjarige Zuid-Tiroolse Gerda krijgt ongehuwd een dochter,
Eva. Veertig jaar later reist Eva naar het zuiden van Italië om Vito op te zoeken, haar
tijdelijke stiefvader, die op sterven ligt. In flashbacks herinnert Eva zich haar jeugdjaren (in
de ik-vorm) en wordt teruggeblikt op het leven van Gerda, die niets cadeau kreeg (in de
derde persoon). Daarmee vervlochten is de geschiedenis van Zuid-Tirol over de periode
1919-1992. Na de Eerste Wereldoorlog werd de Oostenrijkse provincie overgedragen aan
Italië. Na politieke, sociale en culturele onderdrukking volgde verzet en strijd om
autonomie. Deze minder bekende kant van het geliefde vakantieoord is een pijnlijk
verleden. Met dat al draait deze indrukwekkende roman om vaders, vaderland, liefde en
identiteit. Dit politieke én persoonlijke, beklemmende verhaal is enthousiast ontvangen en
met zes literaire prijzen bekroond.
Mo Yan
Kikkers, cop. 2012. – 413 p
Kikkers, de meest recente roman van de in 2012 met de Nobelprijs voor literatuur
bekroonde Chinese schrijver Mo Yan, is gebaseerd op het levensverhaal van zijn eigen
tante, die een spectaculaire transformatie onderging van een geroemd plattelands
verloskundige tot een meedogenloos uitvoerster van China’s eenkindpolitiek. Mo Yan laat in
vier brieven en een toneelstuk zien hoe de voormalige redster van kinderlevens vanaf de
jaren 1970 onder meer klopjachten hield op ‘illegaal zwangere’ vrouwen om hen tot abortus
te dwingen. Eenmaal gepensioneerd blijft deze sterke, koppige en grofgebekte vrouw met
een levensgroot schuldgevoel achter. Door het verleden te contrasteren met het heden,
waarin ook de gezinsplanning met de tijd meegaat, roept Mo Yan op zijn typische, plastische
wijze vragen op over de Chinese politiek en maatschappij. Een kraakhelder tijdsbeeld met
breedte en diepgang.
Moor, Marente de
De Nederlandse maagd, 2010. – 297 p
Het is zomer 1936. De 18-jarige schermster Janna gaat naar de schermmeester (maître)
Von Bötticher op een landgoed bij Aken om haar opleiding te vervolgen. De maître is
verminkt uit de Eerste Wereldoorlog teruggekeerd. Janna wordt tijdens haar opleiding, die
weinig om het lijf lijkt te hebben, geconfronteerd met een geheim tussen de maître en haar
vader. Wat is er ooit tussen beide mannen gebeurd? Janna probeert het geheim te
ontraadselen. Brieven spelen in de plot een grote rol. Het landgoed van de maître is een
gesloten, ideale wereld voor Janna's schermopleiding. Maar van de persoonlijke rancunes en
hartstochten bij de aanwezigen en van de nazistische opvattingen bij de bezoekers gaat een
steeds sterker wordende dreiging uit. Parallellen tussen situaties, gebeurtenissen en
personages dragen de roman. Janna is aanvankelijk toeschouwer, maar door bepaalde
keuzes wordt zij deelnemer en verliest zij een deel van zichzelf. De roman komt traag op
gang, maar deel III met de tragische ontknoping is zeer overtuigend.
Moor, Margriet de
De schilder en het meisje, 2010. – 253 p
Amsterdam, 3 mei 1664. Een tekening zal twee levens voor altijd met elkaar verbinden. De
18-jarige Deense, Elsje Christiaens, naar Amsterdam gegaan om haar zuster te zoeken,
slaat haar hospita met een bijl de schedel in. De magistraat veroordeelt haar tot de
wurgpaal. Rembrandt koopt terzelfder tijd schildersmaterialen voor zijn schilderij 'Het
Leeskring Catalogus 2014-2015 21
joodse bruidje'. Als hij van het gebeuren hoort, maakt hij van de terechtgestelde de
tekening die later de titel 'A woman hanging on a gibbet' zal krijgen. De verbeelding van de
schrijfster speelt in deze roman op ingenieuze wijze met de feiten: gegevens uit de
processtukken over Elsje Christaens weeft zij door de biografie van Rembrandt. Het lot van
de schilder en het meisje raken elkaar: de Macht, zetelend in het Stadhuis, vernedert hen.
Ook schilderijen en muziek spelen in het verhaal een belangrijke rol. Beide personages en
het 17de eeuwse Amsterdam komen in goedgekozen details tot leven. Een boeiende,
goedgeschreven en spannende historische roman.
Moor, Margriet de
De verdronkene, 2005. - 331 p
Vijfde roman van De Moor [1941], die in 1991 de AKO Literatuurprijs kreeg voor 'Eerst grijs
dan wit dan blauw'. 'De verdronkene' gaat over het leven van de twee zussen Lidy en
Armanda, waarvan de oudste, Lidy, door een noodlottig toeval in Zeeland verdrinkt tijdens
de Watersnoodramp van 31 januari 1953. Armanda is altijd al jaloers geweest op haar zus
en neemt nu, ondanks het feit dat het lijk van Lidy niet wordt gevonden, haar plaats in als
echtgenote van Lidy's weduwnaar Sjoerd en als moeder van Lidy's tweejarige dochtertje
Nadja. Armanda is niet in staat haar eigen leven te leiden en geeft haar eigen identiteit op.
Het verhaal over het lot van de twee zusters wordt verteld in een afstandelijke en
beschrijvende stijl, en focust afwisselend op Lidy en Armanda. Een boeiend en aangrijpend
relaas over het levenslot van twee zussen tegen de historische achtergrond van de ramp
van 1953.
Mortier, Erwin
Gestameld liedboek, 2011. – 190 p
Erwin Mortier (1965), onder meer auteur van het bejubelde 'Godenslaap', beschrijft in
'Gestameld liedboek' het dementeringsproces van zijn moeder. Daarbij spelen het verleden
van hun gezin, de rol van de herinnering en de verwerking van het verdriet een grote rol.
Mortier overtreft zichzelf in dit boek met zijn messcherpe formuleringen: vaak poëtisch,
dikwijls schrijnend, niet zelden met humor. Waar zijn collega Tom Lanoye voor het lijden
van zijn moeder in 'Sprakeloos' ruim 350 pagina's nodig heeft, weet Mortier in 190 pagina's
een wereld op te roepen die universeler is dan die van Lanoye. Dat komt ook doordat
Mortier niet, zoals Lanoye wel, steeds tussen de lezer en de moeder gaat staan. Het draait
hier niet om Mortier, het gaat over aftakeling, ziekte, afscheid, herinnering en liefde. Mortier
weet elke zin in dit boek daarbij de glans te geven die het ware meesterschap kenmerkt.
Een aangrijpend, indrukwekkend en briljant boek.
Münstermann, Hans
De bekoring, cop. 2006. - 205 p
De moeder van Andreas Klein in 2004 overlijdt, geeft hij zich over aan herinneringen.
Uitgerekend op zijn verjaardag in 1960 verliet zijn moeder haar kinderrijke gezin. Wat volgt
is een nauwkeurige reconstructie van alle gebeurtenissen vanaf de dag van haar vertrek.
Andreas, die ook al in eerdere romans de hoofdrol speelde en die schrijver is, roept zich zijn
jonge uitgeputte moeder voor ogen: haar ademloze verwachtingen op weg naar haar
minnaar. De historische figuur van de architect Van Epen van de Amsterdamse School
herleeft in deze geschiedenis: hij volgt de moeder die het waagde te ontsnappen uit de door
hem ontworpen buurt. Zij zoekt een echt geluk dat ook niet haalbaar lijkt. Haar stap maakt
slechts haar kinderen ongelukkig, tot in hun volwassenheid. Maar Andreas weet in de dagen
tussen dood en begraven zijn moeder weer te vinden. Knap geconstrueerde vertelling over
een gewoon leven met gewone verlangens. Met aandacht en lichtvoetigheid verteld.
Bekroond met de AKO Literatuurprijs.
Mulisch, Harry
De aanslag, 1e dr. 1992. – 246 p
Een man, die als jongen in de Tweede Wereldoorlog door een misverstand zijn familie
verloor, wordt op verschillende momenten in zijn leven met de schuldvraag geconfronteerd.
Tijdens de Hongerwinter van 1944/45 wordt het Haarlemse gezin Steenwijk, bestaande uit
Leeskring Catalogus 2014-2015 22
vader, moeder en twee zoons, om acht uur 's avonds opgeschrikt door zes schoten: een
collaborerende politiechef is door het verzet gedood. Buren verslepen het lijk tot voor het
huis van de familie Steenwijk. De Duitsers arriveren. Vader, moeder en broer Peter worden
- bij wijze van represaille - met andere buurtbewoners vermoord; Anton blijft alleen achter.
Op cruciale momenten in de wereldgeschiedenis ontmoet de lezer Anton dan weer, die
naarmate de tijd vordert steeds meer naar die ene, alles bepalende gebeurtenis in zijn leven
"terug groeit".
Mulisch, Harry
Siegfried : een zwarte idylle, 2001. - 213 p
Een Nederlandse schrijver met een levenslange fascinatie voor Hitler ontdekt onthutsende
nieuwe informatie over de dictator. Hoofdpersoon is Rudolf Herter, begin 70, schrijver met
een "lang, smal, breekbaar, welhaast doorzichtig lichaam", na twee kankeroperaties en een
hersenbloeding. Hij is met zijn dertig jaar jongere vriendin Maria in Wenen. Hij is
gefascineerd door Hitler, "een onbegrijpelijke dode, die je haat", zoals hij in een televisie-
interview zegt. Als gevolg van deze uitspraak komt hij in contact met een hoogbejaard
echtpaar dat in de jaren dertig op Hitlers buitenverblijf Berghof in de huishoudelijke dienst
heeft gewerkt. Tijdens een bezoek aan hen vertellen zij hem iets dat hem bijna letterlijk van
zijn stoel doet vallen.
Noordervliet, Nelleke
Zonder noorden komt niemand thuis, 2009. – 234 p
De Nederlandse journalist Robert Anderson vertrekt acht jaar na de moord op zijn vrouw
Suzanne naar de westkust van Canada. Robert huurt een huis in Horn, een klein gehucht
aan een meer. Zijn kinderen zijn de deur uit en hij gaat zo ver mogelijk weg van Nederland,
op zoek naar loutering. Dan komt hij erachter dat de vorige bewoonster van zijn huis, de
zonderlinge kunstenares Beverly Walker, twee jaar eerder spoorloos is verdwenen. Met
behulp van dorpsgenoten en een in de kast gevonden doos met foto’s en brieven begint hij
het leven van Beverly te reconstrueren. Intussen komt er afstand tot zijn verleden, ruimte
voor vergiffenis en een nieuwe vrouw in zijn leven. Mooie psychologische roman met een
spannend thrillerelement en fraaie Canadese sfeer- en natuurbeschrijvingen.
Obreht, Téa
De tijgervrouw van Galina, 2011. – 352 p
Als in een niet nader genoemd Balkanland de jonge arts Natalia op weg is naar een
weeshuis om kinderen te vaccineren, krijgt ze bericht dat haar geliefde opa, die net als zij
arts is, onder onduidelijke omstandigheden en ver weg, is overleden. Later hoort ze dat hij
tegen haar oma had gezegd dat hij Natalia zou ontmoeten, maar hij trok zich terug om te
sterven op een afgelegen plek. Ze wil weten waarom en bedenkt dat de oplossing ligt in
haar favoriete kinderboek ‘Het Jungleboek’ en de verhalen die hij haar als kind vertelde over
een vagebond die onsterfelijk zou zijn. Uiteindelijk geeft zijn nooit vertelde verhaal over de
doofstomme tijgervrouw van Galina in de Tweede Wereldoorlog haar de sleutel. Dit debuut
van de Joegoslavische, nu in de VS wonende auteur (1985) trok internationale aandacht en
werd in Engeland bekroond met Orange Prize 2011. In de mooie roman verwerkt ze
indringend en boeiend de recente geschiedenis en verhalencultuur van de Balkan in een
heel origineel verhaal.
Oz, Amos
Een verhaal van liefde en duisternis, 2005. - 646 p
De Israëlische schrijver Amos Oz (1939) rekent in deze roman, een mengeling van
herinnering, overlevering en verbeelding, af met de zelfmoord van zijn moeder die hem
toen hij 12 jaar was verliet. Het is de geschiedenis van de (groot)ouders van de schrijver,
geassimileerde Oost-Europese joden, verdwaald in hun nieuwe vaderland. Het is ook de
geschiedenis van Israël. Maar bovenal is dit het verhaal van Oz zelf, opgegroeid in een huis
vol boeken, komend uit een intellectueel milieu, daarmee brekend om in een kibboets te
gaan werken. Het is het omsluierde verhaal van zijn moeders zelfmoord, ingetogen verteld,
Leeskring Catalogus 2014-2015 23
zonder enig pathos. In deze roman zijn veel verwijzingen naar andere werken van Oz. Het
geheel, rijk aan stijl, rijk aan verhalen, zal zeer vele lezers weten te boeien.
Peper, Rascha
Vingers van marsepein, cop. 2008. – 317 p
Peper (1949) laat wederom zien een rasverteller te zijn. Ook in deze roman valt haar
vertelkracht op. Rondom het onaantrekkelijke gegeven van een wetenschapper die
lichaamsdelen prepareert, weet zij een meeslepend verhaal te scheppen over twee
kinderen. Een 18e-eeuws meisje en een hedendaagse jongen raken beiden gefascineerd
door de preparaten van een anatoom. Het meisje Bregtje, dat in het huis van de
preparerende wetenschapper Ruysch woont, zet de schrijver tegenover de hedendaagse
jongen Ben die eeuwen later op dezelfde Amsterdamse gracht woont en net zo
geïnteresseerd is in het werk van Ruysch als Bregtje. Ze vormen elkaars tegenhanger met
ieder hun eigen problemen en fascinaties. Peper wisselt de verhaallijnen telkens met elkaar
af zodat de parallellen geleidelijk aan zichtbaar worden. Kunstig weet Peper haar
personages tot leven te wekken en je als lezer met hen mee te laten leven.
Peper, Rascha
Wie scheep gaat: roman, cop. 2003. - 480 p
Twee jaar nadat de boot waarop de levenslustige Hanna LeCoultre zich bevonden moet
hebben voor de kust van Marokko is vergaan, worstelen haar twee ex-geliefden, de
oceanograaf Gerard en zijn voormalige beste vriend, de amateur-duiker Robin, nog met het
verlies. Hetzelfde geldt voor Hanna's vader, een kleermaker oude stijl, terwijl ook haar 15-
jarige nichtje Emma, die in de ban raakt van Robin, betrokken raakt bij het lot van haar
tante. Gerard leidt een eenzaam leven in New York, waar hij zich wijdt aan een
merkwaardig experiment; Robin zet een expeditie op touw om Hanna's lichaam op te
duiken. De meest concrete aanwijzing over Hanna's lot lijkt ten slotte een buitenstaander
onder ogen te krijgen: een keurige ambtenaar met een eigenaardige seksuele afwijking.
Pessireron, Sylvia
De verzwegen soldaat, cop. 2012. – 317 p
Het verhaal van Marcus Kainama, sergeant in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Een
Molukse militair die zijn vorstin en Nederland met zijn hele wezen en persoonlijkheid trouw
dient. Hij doorstaat gevangenschap en martelingen in de Japanse concentratiekampen.
Tijdens de Indonesische vrijheidsstrijd wordt hij verraden omdat hij voor het KNIL
inlichtingenwerk heeft verricht. Hij vertrekt noodgedwongen met zijn gezin naar Nederland.
Daar wacht hem de teleurstelling van niet nagekomen beloften van de Nederlandse regering
en het onbegrip van de Nederlandse samenleving. De roman is ook het verhaal van Nona
Kainama, zijn in Zeeland in een Moluks kamp geboren dochter. Nona is, ondanks haar
Nederlandse opvoeding, trouw aan haar Molukse wortels. Zij ondergaat de frustraties van
haar vader en ziet hoe machteloosheid, teleurstelling, verdriet en woede leiden tot
geweldsexplosies van de nieuwe generatie. Een indrukwekkend debuut dat inzicht geeft in
de Molukse problematiek. Het verhaal wordt afwisselend vanuit het perspectief van de vader
en de dochter verteld.
Reisel, Wanda
Nacht over Westwoud, 2011. – 283 p
Levi Levi is een 43-jarige huisarts met joodse ‘roots’, zoon van een bekend chirurg
tegenover wie hij zich altijd mislukt heeft gevoeld. Als waarnemend arts verblijft hij in het
dorp Westwoud. In de dorpsgemeenschap broeit iets omdat een boer voor het Offerfeest
schapen verkoopt en op zijn erf ritueel laat slachten. Wanneer een 14-jarig verstandelijk
gehandicapt meisje dat op de boerderij woont, seksueel wordt misbruikt, richt de
volkswoede zich op de buitenbeentjes: de Koerdische assistent van de dochter van de boer
en de jood Levi. In een roman die leest als een trein, laat Reisel (1955) zien hoe
volkswoede ontstaat, hoewel een en ander nogal dik wordt aangezet. Daarnaast is dit een
boek over een vader-zoonrelatie. Reisel laat veel vragen onbeantwoord en de roman eindigt
met een enorme cliffhanger. De lezer kan zich wel afvragen – gezien het feit dat Levi zijn
Leeskring Catalogus 2014-2015 24
verhaal achteraf vertelt – hoe betrouwbaar het gezichtspunt van de door een verwonding
steeds koortsachtiger wordende ‘waarnemer’ is.
Rosenboom, Thomas
De nieuwe man, 2003. - 315 p
Hoofdpersoon is de woordenrijke Berend Bepol, 63 jaar, eigenaar-directeur van de werf,
wiens huwelijk is gezegend met een dochter. Zijn tegenspeler is Niesten, de werfbaas. Door
een huwelijk te arrangeren tussen zijn dochter en Niesten hoopt Bepol de toekomst van het
bedrijf veilig te stellen. Maar ofschoon hij het beste met iedereen voorheeft, is van meet af
aan duidelijk dat hij de tekenen des tijds niet verstaat en geen begrip heeft voor de mensen
die hem dierbaar zijn. Dat mondt uit in een heroïsch conflict met Niesten, die door hem
wordt bewonderd maar ook gevreesd. Het decor van de werf biedt Rosenboom de
gelegenheid zich volop te verlustigen in de terminologie van de scheepsbouw uit het
klinknageltijdperk.
Rosenboom, Thomas
De rode loper, 2012. – 252 p
Thomas Rosenboom (1956) is een terecht veelgelezen en bekroonde romanschrijver. Ook in
dit boek kiest Rosenboom een historische situatie (die ruim drie decennia beslaat) met
herkenbare elementen uit de regio en de Arnhemse popscene (inclusief de obligaat-
karikaturale provincialisme-kritiek). Na een leven met veel beweging, maar weinig
vooruitgang als roadie en geluidstechnicus begint een jongeman een bioscoop in een
gekraakte garage. De twee verhaallijnen in het boek laten enerzijds de tragische
geschiedenis van de hoofdfiguren zien en stellen anderzijds de narcistische instelling van de
hedendaagse nietskunner aan de kaak, die toch aandacht en roem verwerft. Rosenboom is
cynisch, de roman is tragi-komisch en satirisch. Een vermakelijk en meelijwekkend, goed
verteld en fraai geformuleerd verhaal.
Rosnay, Tatiana
Haar naam was Sarah, 2008. - 335 p
In de nacht van 16 juli 1942 wordt de 10-jarige Sarah met haar ouders opgepakt en naar
het Velodrome d'Hiver in Parijs gebracht. Zij heeft ongezien haar kleine broertje in een kast
verstopt en belooft hem later te bevrijden, maar Sarah wordt weggevoerd en ziet hem nooit
meer terug. Zestig jaar later moet een Amerikaanse journaliste in Parijs een artikel
schrijven over die gebeurtenis. Zij zoekt in archieven naar de ware toedracht en ontdekt
een geheim van haar schoonfamilie.
Roth, Philip
Nemesis, 2010. – 263 p
‘Nemesis’ vertelt het dramatische verhaal van de 23-jarige sportleraar Bucky Castor, dat
zijn rooskleurige toekomstdroom ziet verdampen tijdens een polio-epidemie in zijn
geboortestad Newark. De roman speelt in de bloedhete zomer van 1944. Terwijl zijn
vrienden in Europa tegen de Duitsers vechten, krijgt de achtergebleven, door het leger
afgekeurde Bucky te maken met een onzichtbare vijand. Bucky die als speelplaatsleider
tientallen kinderen van de straat houdt met sport en spel, gaat door een diep dal als een
aantal van zijn pupillen door polio wordt geveld. Hij zwicht voor het appel van zijn verloofde
Leeskring Catalogus 2014-2015 25
om zich bij haar te voegen als jeugdleider in een zomerkamp. Na een week slaat echter ook
hier de polio toe.
Ruiz Zafon, Carlos
De schaduw van de wind, 2004. - 541 p
Als een boekverkoper zijn tienjarige zoon meeneemt naar het paleisachtige, geheimzinnige
Kerkhof der Vergeten Boeken, raakt Daniel betoverd door De schaduw van de wind. Hij
neemt zich voor achter de identiteit van de schrijver Julian Carax te komen. Sterker nog: hij
lijkt het leven van deze mysterieuze man te gaan leven. Tegen de achtergrond van het
Barcelona van de Burgeroorlog en Franco ontrolt zich een fascinerend verhaal over figuren
die zich in de nabijheid van Carax ophielden en mensen rondom Daniel.
Shalev, Meir
Het zat zo, cop. 2010. – 232 p
Meir Shalev (1948) is een van de meest bekende hedendaagse Israëlische schrijvers, van
wie al diverse romans werden vertaald. In dit boek, door Shalev zelf geen roman maar
'memoires' genoemd, werden gaat hij terug naar zijn wortels in een pioniersfamilie uit de
Oekraïne, die in de jaren '20 van de 20e eeuw een bestaan opbouwde in het dorp Nahalal in
Palestina, waar de auteur ter wereld kwam. Centraal staat grootmoeder Tonja, die niet
alleen een bindende factor is in de familie, maar ook haar omgeving in haar greep heeft met
haar extreme schoonmaakdwang. Wanneer zij op een dag uit Amerika een stofzuiger
cadeau krijgt, is dat slechts olie op het vuur van haar schoonmaakwoede. Shalev stamt uit
een familie van fantasierijke verhalenvertellers, die hij in dit boek liefderijk en vol humor
beschrijft. Het boek vormt een bonte aaneenschakeling van familieperikelen in een
Israëlische gemeenschap, opgetekend uit en gekleurd door de persoonlijke herinnering van
de auteur. Daarnaast vormt het boek een poëtische beschrijving van het leven met een
dwangneurose.
Slot, Pauline
En het vergeten zo lang, cop. 2010. – 371 p
Wat niet veel mensen zullen weten is dat de beroemde Chileense dichter en
Nobelprijswinnaar Neruda getrouwd was met een Nederlandse vrouw: Maria Hagenaar.
Schrijfster Pauline Slot (1960) geeft haar voor het eerst een stem in deze historische
roman. Voor haar vijfde boek reisde Slot, die debuteerde met 'Zuiderkruis', over drie
continenten en sloeg talloze naslagwerken na, waarvan ze verslag heeft gedaan op haar
weblog. De roman is opgedeeld in zeven delen; hoewel het verhaal verteld wordt vanuit het
perspectief van Maria, gebeurd dit in de derde persoon. Het huwelijkse geluk was
kortstondig omdat Neruda al snel minnaressen kreeg. Hij wijdde aan hen talloze gedichten,
maar nooit een aan Maruca, zoals hij zijn vrouw noemde, noch aan hun dochtertje. Het
verhaal laat zien hoezeer Maria/Maruca aan haar man verbonden bleef hoewel ze al na een
paar jaar gescheiden leefden. Zowel letterlijk, ze zijn nooit officieel gescheiden, als
figuurlijk, doordat hij haar leven bleef beheersen. Slot maakt met haar kleine ode aan deze
vrouw in een heldere stijl duidelijk hoe pijnlijk dit leven in de schaduw van zijn roem was.
Smit, Susan
Vloed, 2010. – 303 p
Als Adriana van Konijnenburg in 1899 op haar 24e haar eerste huwelijksaanzoek krijgt,
weigert ze omdat ze de man niet ziet zitten. Als dochter van een succesvolle hotelier en
reder die Noordwijk tot badplaats ontwikkelt, doet ze liefdadigheidswerk en leert zo
visser Jacob (30) kennen. Ze worden verliefd, maar vanwege het grote standsverschil
trouwt hij een ander. Na haar vaders dood zoekt een kelner uit een van zijn hotels
toenadering. Als Hendrik haar ten huwelijk vraagt, weigert haar moeder toestemming,
ook als Adriana zwanger raakt. Ze moet vertrekken, wordt onterfd en vestigt zich met
Hendrik in Meppel, waar ze drie kinderen krijgt en ongelukkig is. Teruggekeerd naar
Noordwijk hervindt ze zichzelf. Deze derde roman van de schrijfster is gebaseerd op het
leven van haar overgrootmoeder. Het boeiende verhaal beschrijft erg goed de sociale
kant van hun leven, met een levendig tijdsbeeld.
Leeskring Catalogus 2014-2015 26
Solomons, Natasha
De lijst van meneer Rosenblum, 2010. – 338 p
Een Duits-joods echtpaar migreert in 1937 naar Engeland. Jacob Rosenblum doet er alles
aan om snel zo Engels mogelijk te worden en volgt slaafs alle tips en aanwijzingen uit de
brochure voor nieuwkomers op. Jacob wordt Jack, spreekt alleen nog maar Engels, koopt
een Jaguar en ontwikkelt een passie voor golf. In zakelijk opzicht heeft hij veel succes, met
het Engelsman worden minder. Zo wil geen enkele golfclub in het naoorlogse Engeland hem
toelaten. Jack, een onverwoestbare optimist, verhuist naar het platteland van Dorset om
daar zijn eigen golfbaan aan te leggen. Zijn vrouw Sadie heeft meer moeite met haar
nieuwe vaderland, blijft dichter bij zichzelf en probeert door het bakken van taarten haar
verleden levend te houden. Hun dochter, opgegroeid in Engeland, geneert zich voor het
‘anders zijn’ van haar ouders. Warm, met veel humor en inlevingsvermogen geschreven
verhaal over integratie en alle moeilijkheden die dat met zich meebrengt. Gebaseerd op de
belevenissen van Solomons’ grootouders. Achter in een interview met de auteur, extra
informatie en discussiepunten voor leesclubs.
Springer, F.
Quadriga : een eindspel. 2010. – 221 p
In "Quadriga" beschrijft hij hoe een oudere Nederlandse journalist in 1987 verliefd wordt op
zijn Oost-Duitse gids. In 1989 keert hij terug om haar te zoeken, tijdens de val van de
Muur. Hij vindt haar, maar de liefde blijkt kansloos. In 1998 en 2000 keert hij nogmaals
terug. Springer schetst een indrukwekkend beeld van Berlijn en Duitsland en koppelt dat op
een prachtige manier aan een wanhopige laatste verliefdheid. Zijn vriendschap met de
ambassadeur en zijn liefde voor de literatuur (Boenin, Kleist) zijn andere verhaallijnen. De
lezer moet steeds sprongen in de tijd volgen en het verhaal aldus reconstrueren. Springer
beschrijft met een prachtige ingehouden passie, nergens exuberant, maar alles
doordringend. Hij componeert briljant en is een stilistische meester.
Steenbeek, Rosita
Ander licht, cop. 2009. – 268 p
In opdracht van het Amersfoortse stadsbestuur schildert Matthias Withoos met hulp van zijn
kinderen, waar onder zijn dochter Alida, en twee leerlingen het enorme doek ‘Gezicht op
Amersfoort’. Alida wordt verliefd op leerling Jasper van Wittel. In het rampjaar 1672 vlucht
de familie Withoos naar Hoorn, terwijl Jasper naar Rome vertrekt en daar furore zal maken
als Gaspare Vanvitelli. Alida is niet alleen over Jaspers vertrek bedroefd, maar ook omdat zij
haar opleiding graag in Italië zou willen voltooien, maar dat niet kan. In de jaren die volgen,
wacht ze hoopvol op Jaspers terugkeer. Via de brieven van Jasper hoort de familie over het
leven van de Bentveughels, de Nederlands-Vlaamse schildersvereniging in Rome. Alida
ontwikkelt zich tot schilderes van bloemen en bosstillevens en sluit vriendschap met enkele
zelfbewuste kunstenaressen. De schrijfster (Amersfoort, 1959) woont voor een deel van het
jaar in Rome.
Stockett, Kathryn
Keukenmeidenroman, 2010. – 493 p
Het verhaal speelt zich af in het diepe zuiden van de VS toen de zwarte bevolking nog te
lijden had onder discriminatie en segregatie. In 1962 waren zwarte vrouwen geliefd als
keukenmeid en als ‘nanny’, maar ze hadden geen rechten en konden zomaar worden
ontslagen. De kloof tussen blank en zwart wordt pijnlijk voelbaar als de blanke Hilly Walters
het plan oppert dat zwarte keukenmeiden van een apart toilet gebruik moeten maken. Dit
plan stuit haar vriendin Skeeter tegen de borst. Skeeter, die net is afgestudeerd en
schrijfster wil worden, besluit een boek te schrijven waarin zwarte vrouwen anoniem hun
aangrijpende levensverhaal kunnen vertellen. Het boek is een aanklacht tegen het blanke
racisme en slaat in als een bom. Hilly ontdekt in het boek enkele details die de identiteit van
Skeeters vriendinnen aan het licht brengen. Met deze historische ‘vrouwenroman’ laat
Kathryn Stockett zien wat vrouwen universeel verbindt in plaats van verdeelt. In 2011
verfilmd als 'The Help'.
Leeskring Catalogus 2014-2015 27
Swift, Graham
Het volle daglicht, 2002. - 320 p
De Londense prive-detective George Webb heeft twee jaar geleden van universitair docente
Sarah Nash opdracht gekregen na te gaan of haar man Bob inderdaad, zoals afgesproken,
zijn minnares op het vliegtuig zou zetten en de relatie zou beëindigen. Nu bezoekt hij het
graf van Bob, in opdracht van Sarah, en zoekt haar op in de gevangenis. Op deze dag kijkt
hij terug op de gebeurtenissen van toen, maar ook op de zaak die hem zijn baan bij de
politie kostte, op de ontdekking als kleine jongen van het overspel van zijn vader, op zijn
scheiding van Rachel en op de sindsdien zo verbeterde relatie met dochter Helen. Webb is
verliefd geworden op Sarah, een moordenares, en weet dat hij zal wachten tot zij vrijkomt,
ondanks de liefde van zijn assistente Rita.
Terrin, Peter
Post mortem, cop. 2012. – 283 p
Emiel Steegman, gevierd Vlaams schrijver van zes boeken, is getrouwd met Tereza en heeft
een 4-jarig dochtertje Renée. Hij is in opspraak geraakt omdat een moord in een van zijn
romans later echt heeft plaatsgevonden. Hij wil zich onttrekken aan een opgelegd diner en
verzint een smoesje: ‘Wegens nogal moeilijke tijden in de familie’. In het tweede deel
(gezet in een afwijkend lettertype en afwijkend van toon en stijl) wordt zijn leugentje
waarheid: Renée wordt niet wakker uit een middagslaapje en wordt met een herseninfarct
in het ziekenhuis opgenomen. Hevig aangeslagen werkt Steegman verder aan een roman
over T, een biograaf die een boek schrijft dat is gebaseerd op Steegmans leven. Hij hoopt
dat zij geneest door zijn fanatiek gehamer op de schrijfmachine. Het feit dat hij voor ‘T’ een
literaire prijs in de wacht sleept, dringt niet tot hem door. Intrigerende, ontroerende,
klassiek opgebouwde, autobiografische roman van Terrin (wiens dochtertje dit echt heeft
meegemaakt), die de lezer meevoert in een spiegelpaleis en een adembenemend spel speelt
met verbeelding en werkelijkheid. Bekroond met de AKO-literatuurprijs 2012.
Thomése, P.F
Weldoener, 2010. – 348 p
De bescheiden, integere, oudere componist Sierk Wolffensberger is een kunstenaar die
het niet gehaald heeft. Het spiegelbeeld van de succesvolle, ostentatief naar buiten
tredende Lou Wehry. Een dochter van deze bewierookte kunstenaar wordt van de dood
gered door Woffensberger. Met haar gaat hij - niet in de laatste plaats in de verbeelding
- aan de haal. Een dochter. Een minnares. Hij ontvlucht zijn adellijke Luxemburgse
vrouw (mooie Franse dialogen) en zijn lapzwans van een zoon. In de Lijdensweek (op
Goede Vrijdag zal hij zijn compositie Duisternissen in de kerk tot klinken brengen)
ontfermt hij zich over het meisje. Beklemmend is hoe in deze mooie roman voorstelling
botst op werkelijkheid.
Timmerije, Anneloes
De grote Joseph, 2010. – 251 p
Met de verdwijning van haar moeder, een gerespecteerd veearts op de Veluwe, begint voor
de 25-jarige Lila Becks een zoektocht vol bizarre verwikkelingen, die haar naar verschillende
plaatsen voert. Zo reist zij naar het Franse platteland, waar oom Joseph, broer van haar
moeder, woont. Hij heeft als geen ander weet van het complexe verleden van haar moeder,
maar afasie maakt hem het spreken onmogelijk. Uiteindelijk ontdekt Lila haar moeders
geheim; zij dreigt op haar beurt slachtoffer te worden van de sympathiek ogende,
sprakeloze oom Joseph, in wie destructieve krachten huizen.
Tóibin, Colm
Brooklyn, cop. 2010. – 316 p
Eilis Lacey leeft met haar moeder en werkende zus in Enniscorthy, Zuid-Oost-Ierland, in de
jaren vijftig. Veel kans op werk is er niet, en voor ze het goed beseft heeft Eilis zich laten
overhalen om naar Amerika te trekken. Daar belandt ze in een pension voor Ierse dames.
Met hulp van de Ierse pastoor die haar overtocht regelde, begint de voorzichtige en
Leeskring Catalogus 2014-2015 28
onzekere Eilis geleidelijk haar weg te vinden. Als ze verliefd wordt op de Italiaanse Tony,
lijkt haar toekomst in Amerika te liggen. Dan komt het bericht dat haar zus in Ierland is
overleden. Eilis gaat terug en het vertrouwde leven daar en de belangstelling van een
jongeman maken dat ze begint te aarzelen. Uiteindelijk is een keuze onontkoombaar. Een
zeer menselijk, op kalme toon vertelt, subtiel Iers emigratieverhaal met een onzekere
hoofdpersoon, dat de lezer geleidelijk in de greep krijgt. Zesde roman van de Ierse auteur
(1955) die voor eerder werk twee keer werd genomineerd voor de Booker Prize. Brooklyn,
een bestseller in Ierland, werd bekroond met de Costa Novel Award.
Treur, Franca
Dorsvloer vol confetti, 2009. - 219 p
De 12-jarige Katelijne groeit op als het enige meisje tussen zes broers in een streng
(bevindelijk) gereformeerd Zeeuws boerengezin eind jaren tachtig, begin jaren negentig.
Het intelligente, fantasievolle kind voelt zich een buitenbeentje, als meisje wordt ze
nauwelijks betrokken bij het boerenwerk, en omdat het in het gezin over weinig anders
gaat, wordt ze vaak buitengesloten. Ze vlucht weg in fantasie en verhalen: bijbel- en
bekeringsverhalen, kerk- en dorpsroddel, familieverhalen, maar ook boeken. Sprookjes,
verboden 'omdat het leugens zijn die haar kunnen afhouden van de waarheid' leest ze
stiekem toch. Voorzichtig zet ze de eerste schreden in de 'buitenwereld'. Een goed
geschreven, boeiende debuutroman over opgroeien als meisje in een reformatorisch Zeeuws
boerenmilieu, treffend, kritisch, met humor maar ook liefdevol verbeeld. Met haar
vrouwelijk perspectief vult deze veelbelovende jonge auteur het rijtje Siebelink, 't Hart en
Wolkers mooi aan.
Tsukiyama, Gail
Dromend van water, cop. 2003. - 284 p
Roman over Hana, bij wie op haar dertiende het syndroom van Werner wordt vastgesteld.
Dit is een verouderingsziekte, die zich meestal pas manifesteert als een niet uitgegroeid
kind in de twintig is. Dit is iets anders dan progeria, de verouderingsziekte, die een kind al
op heel jonge leeftijd kan aantasten. In beide gevallen worden kinderen/jonge mensen
lichamelijk oud, terwijl ze nog heel jong zijn. Deze ziekte is gelukkig zeldzaam; hij wordt
veroorzaakt door een gen en tot op de dag van heden is er niets aan te doen. Progeria-
kinderen sterven overwegend jong, dikwijls rond hun twaalfde; mensen met het syndroom
van Werner hebben meer overlevingskans. Maar hun leven is bizar en schokkend. De
tragiek en de kleine vreugden, die gezien de omstandigheden heel groot en warm zijn,
worden door het patiëntje, haar moeder en de dochter van een goede vriendin in korte
hoofdstukken verteld. Een soort geromantiseerde case-story waar je stil van wordt.
Vegt, Mirjam van der
De laatste patiënt, cop. 2011. – 332 p
Het leven van Ava ter Voorde, de ik-figuur in deze roman, wordt beheerst door de dood van
haar zoontje Jonas. Hij stierf vlak na de geboorte. Sindsdien heeft zij grote lichamelijke
problemen. Ten einde raad gaat ze naar een gepensioneerde neuroloog, Aron Sahne, die
bereid is haar te behandelen. Naarmate zij hem vaker bezoekt, ontstaat er een speciale
band tussen hen. Zijn huwelijk werd bepaald door een groot geheim, dat hij aan Ava
toevertrouwd. Beiden worstelen met de waarheid in hun leven, totdat Aron ernstig ziek
blijkt te zijn. Bijzondere psychologische roman, waarin de auteur vooral in het begin heel
sterk de hoofdpersonen neerzet met een geloofwaardige ontwikkeling. De consulten worden
vanuit de beide personages beschreven, met daarbij ook flashbacks. Het geloofselement is
op de achtergrond aanwezig. Kernthema van het boek is de keuze tussen de waarheid en de
liefde.
Velde, Jacoba van
De grote zaal, 1e dr. 1953. – 142 p
'De grote zaal' is allereerst het verhaal van een oude, eenzame, onbemiddelde vrouw
Geertruide, die na een hartaanval in een verzorgingshuis terechtkomt waar geen enkele
privacy is. Het schrikbeeld is: op de grote zaal terechtkomen, want dat betekent het einde.
Leeskring Catalogus 2014-2015 29
De sfeer van jaloezie en angst bij de vrouwen onderling is schrijnend. Evenzeer gaat het
verhaal over Geertruide’s relatie met haar enig kind, Helena, die in Parijs woont. Zij kan
haar moeder maar weinig bezoeken, maar door de moeilijke omstandigheden gaan ze
elkaar beter begrijpen.
Verbogt, Thomas
Perfecte stilte, cop. 2011. – 207 p
Prachtige aquarel, waarop ambachtsman Verbogt (1952) met pastelle streken de 57-jarige
filmmaker David Kromweg (Ver-bogt!) tot leven wekt. In subtiele lijnen krijgen verleden en
heden van Kromweg gestalte, keihard onderbroken doordat hij in een steeg door een bende
volledig in elkaar wordt geslagen en op de intensive care belandt. Zoals overal in deze
roman is ook de ingehouden verwoording van dit geweld indringend, te meer daar er nog
een vrouw als slachtoffer bij betrokken is. Het gebeuren blijkt de overgang naar een ander
leven, in reflectie een momentum van perfecte stilte, waarna het onderhuids vastgelopen
leven van Kromweg weer elan krijgt. Er opent zich iets, het pijnlijke verleden mag onthuld
worden, het sleetse huwelijk loopt af, toch zit de vaart er weer in. Een roman die het genre
'psychologisch' overstijgt met verschillende mysteries en verschillende lagen, waar ook
schuld en moed, (seksueel) geweld en onmacht kleur krijgen. Alles met (figuurlijk) kleine
woorden, met zachte tinten, voldoende spanning en... een teder slot.
Verbogt, Thomas
Verdwenen tijd, 2009. – 223 p
nDeze psychologische roman heeft hetzelfde effect als de dagelijkse column van de auteur
(1952) in De Gelderlander: een vluchtige verzoening met het vreemde bestaan. Ook in dit
tweeëntwintigste boek weet Verbogt de blinde vlekken in het onbestaan van de hoofdfiguur,
de vrijgezelle tv-persoonlijkheid Robert van Noorden, kleurig te aquarelleren zonder ze
scherp te omlijnen. Lichtvoetig proza, dat boeit omdat het als het ware boven de materie
zweeft en de lezer daarmee even boven de zwaartekracht van het leven opheft. Een verhaal
over het contrast tussen binnen- en buitenkant. Over schuld en vergeten. Over vrouwen en
vriendschappen. En uiteraard - gelet op de titel - over de tijd in vele maten, in elk geval
over de verleden en verloren tijd, zoals een melancholiek auteur betaamt. De
columnschrijver zien we terug in de vaak ultrakorte hoofdstukjes, soms van twee pagina's.
Maar de 34 getitelde hoofdstukken samen geven als geheel toch eenheid aan Roberts
gefragmenteerde bestaan. Knap literair werk.
Verburg, Alex
Dwalingen, 2009. – 279 p
Alex Verburg (1953) schreef eerder twee goed ontvangen romans en een biografie van
Liesbeth List. In de roman 'Dwalingen' vertelt hij het waargebeurde verhaal van een 17-
jarig meisje uit een streng christelijk milieu dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in haar
Noordzeedorp verliefd wordt op een jonge Duitser die door de Arbeidsdienst naar Nederland
is gestuurd. Hoewel haar vader een NSB'er is, wil ze niets weten van het nationaal-
socialisme. Ze beleeft een tragische, onvervulde liefde met haar Duitser; na de oorlog wordt
ze behandeld als een verraadster.
Verhoef, Esther
Tegenlicht, cop. 2012. – 562 p
Romandebuut van thrillerschrijfster Verhoef (1968). Deze psychologische roman gaat over
fotografe Vera Zagt. Vanwege traumatische ervaringen in haar jeugd heeft ze een
beschadigd zelfbeeld. Ze is twintig jaar getrouwd met Lucien en haar leven lijkt stabiel. Als
haar huwelijk onder druk komt te staan, vlucht ze in een buitenechtelijke relatie. Deel één
van deze lijvige roman heeft twee verhaallijnen die elkaar consequent om het hoofdstuk
afwisselen. De ene gaat over de jonge Vera en de andere over de 38-jarige Vera. Als enig
kind groeit ze op tussen een ongevoelige beroepsmilitair (vader) en een depressieve
moeder die regelmatig in psychiatrische inrichtingen verkeert. In het tweede gedeelte
komen beide verhalen samen. De opbouw doet soms wat geconstrueerd aan, maar geeft
Leeskring Catalogus 2014-2015 30
diepgang. Het geheel is met veel spanning opgebouwd, zoals we van een thrillerschrijfster
kunnen verwachten.
Verschoor, Gerdien
De draad en de vliegende naald, 2011. – 271 p
Een diep doorvoeld monument voor wie achterbleven na de Holocaust. De schrijfster (1963)
is werkzaam in de museumwereld. Eerder studeerde zij kunstgeschiedenis in Polen, ook was
ze cultureel attaché in Warschau. Het verhaal begint in de nacht dat Julia's zoon Roman
sterft. Ze ontdekt zijn archief waarin alle herinneringen die ze heeft geprobeerd weg te
stoppen, blijken bewaard te zijn. Tijdens de wake hoort ze de stem van haar zusje,
zoekgeraakt in een rivier tijdens de vlucht uit Polen. Ze ontdekt de zoektocht van haar zoon
naar zijn onbekende vader. Ze herinnert zich de antisemitische sfeer van de jaren '60 en de
arrestatie van Roman, journalist in de oppositie. Ze neemt eindelijk afscheid van alles wat
ze is kwijtgeraakt. Het omslagontwerp is gebaseerd op een aquarel van Dürer, van een
afgescheurde vogelvleugel. Dit romandebuut is goed geschreven en sterk van structuur. De
stijl doet denken aan de joods-Amerikaanse schrijver Jonathan Safran Foer. Het onderwerp,
de Jodenvervolging in Polen, is juist in deze tijd van extremistisch geweld actueel. Een
historisch getuigenis van de kracht om verder te gaan, ondanks alles.
Wieringa, Tommy
Dit zijn de namen, 2012. - 301 p
Tommy Wieringa (1967) kiest niet de gemakkelijkste weg. Hij borduurt niet voort op het
succes van 'Joe Speedboot', maar zoekt een eigen weg, vol verdieping en vernieuwing. In
een fictief Russisch stadje aan de rand van de steppe tobt een politiecommissaris met zijn
identiteit. Een groep vluchtelingen komt na een barre tocht meer dood dan levend in het
stadje aan. De lotgevallen van al deze stervelingen komen in een krimi-achtige setting
bijeen. Het verhaal wordt fragmentarisch verteld en bouwt zich langzaam op, met
toenemende spanning. Wieringa beheerst dat perfect. De parallellen met het Oude en
Nieuwe Testament, de thema's van verlossing, offer, beloofde land, uitverkorenheid en de
vele symbolische verwijzingen naar jodendom en andere religies moeten het verhaal een
filosofische dimensie geven, die niet oninteressant, maar soms wat gewild is. Wieringa rijgt
pareltjes van formuleringen aaneen met clichématiger taalgebruik en af en toe
onhandigheden. Dit neemt niet weg dat dit boek leest als een detective en verre uitsteekt
boven de middelmaat van de jongste literaire oogst. Diverse nominaties en bekroond met
de Libris Literatuurprijs 2013.
Williams, John
Stoner, 2013. – 318 p
Een Amerikaanse boerenzoon die literatuurprofessor wordt, probeert de vele tegenslagen in
zijn leven waardig te doorstaan. De Amerikaanse schrijver John Williams (1922-1994) was
jarenlang schrijfdocent aan de universiteit van Denver. Voor zijn roman ‘Augustus’ kreeg hij
de National Book Award, maar een groot publiek heeft hij nooit bereikt. Pas jaren na zijn
dood beleeft de roman (uit 1965) een ware revival. Met een diepe psychologie en een door
melancholie getemperd realisme vertelt hij het verhaal van Stoner, zoon van een arme
boerenfamilie, die literatuurprofessor wordt. Deze doorstaat een ongelukkig huwelijk, ziet
zijn dochter aan de drank gaan, vindt geluk in een onmogelijke relatie met een studente,
maar wordt vlak voor zijn pensioen ziek en sterft. Op de universiteit gaat Stoner gebukt
onder de intriges van een doortrapte collega, maar hij verliest zijn integriteit niet. Als een
ware stoïcijn doorstaat hij alle ellende waardig. Voor zijn omgeving lijkt hij een kleurloze
professor, maar voor de lezer wordt Stoner een held die je niet snel meer vergeet!
Yerli, Nilgün
De garnalenpelster, cop. 2001. - 215 p
Nilgun Yerli (1969) is tien jaar als ze vanuit Turkije in Nederland terecht komt. In Nederland
is alles anders: de mensen, het eten, de gewoonten en de normen en waarden. Maar haar
moeder, van wie Nilgun zielsveel houdt, lijkt overal een antwoord op te hebben. Ze geeft
Nilgun steeds een gevoel van veiligheid en het idee dat alles goed zal komen. Binnen het
Leeskring Catalogus 2014-2015 31
gezin Yerli liggen de machtsverhoudingen echter behoorlijk scheef met een zich opofferende
moeder en een vader die doet en laat wat hem uitkomt. In 1986 komt Nilguns moeder bij
een ongeluk om het leven. Voor Nilgun Yerli rijst de vraag of haar geliefde en wijze moeder
niet een fundamentele fout heeft gemaakt. Waarom liet ze toe dat er zo met haar gesold
werd? Gevoelens van loyaliteit en liefde en de drang naar vrijheid strijden om voorrang.
Zusak, Markus
De boekendief, cop. 2007. – 558 p
Nadat haar moeder waarschijnlijk is opgepakt vanwege communistische sympathieën,
worden de Duitse Liesel Meminger (9) en haar broertje in 1939 in een pleeggezin geplaatst.
Als Werner onderweg sterft, komt Liesel alleen aan in Molching bij München bij de oudere
Hubermanns: de aardige anti-Nazi huisschilder Hans en zijn ontevreden vrouw Rosa. Hans
leert Liesel lezen, waardoor boeken voor haar zo belangrijk worden dat ze ze soms steelt.
Eind 1940 duikt de zoon van een joodse kennis van Hans bij hen onder en er groeit een
band tussen Max en Liesel. Na een bombardement in 1943 is Liesel de enige in de straat die
nog leeft. Ze gaat op zoek naar Max. De Australiër (1975), zoon van Duits-joodse
emigranten, schreef eerder enkele bekroonde tienerromans. Deze goed vertaalde roman
voor volwassenen en jongeren vanaf ca. 15 jaar werd een internationaal succes. Het
meeslepende verhaal vertelt niet alleen heel beeldend hoe de Tweede Wereldoorlog zich
ontwikkelde, maar ook hoe groot de kracht van boeken/woorden kan zijn. Het boek is in
2013 verfilmd.