Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

18
Met Petrus op weg 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal Drs. Willem Pieter van den Berg en Janne IJmker

description

Lees een gedeelte van H1 uit het boek 'Met Petrus op weg' om een indruk te krijgen hoe Petrus de gelovigen wil bemoedigen in het leven door ze te laten hoe hoe God met hen een vergelijkbare weg wil gaan als Hij met het volk Israel ging vanuit Egypte naar Kanaan.

Transcript of Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Page 1: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Met Petrusop weg

1 Petrus vanuit het perspectief

van het Exodusverhaal

Drs. Willem Pieter van den Berg en Janne IJmker

Page 2: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Met Petrus op weg

Page 3: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'
Page 4: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Met Petrus op weg

1 Petrus vanuit het perspectief

van het Exodusverhaal

Drs. Willem Pieter van den Berg en Janne IJmker

Page 5: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Berg van den, W.P.

Met Petrus op weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal

W.P. van den Berg en Janne IJmker

ISBN /EAN 978-90-822293-1-8

NUR 134

Vormgeving omslag en binnenwerk: Andries Mol, [email protected]

Foto’s omslag: W. Pieter van den Berg

Foto’s binnenwerk: W. Pieter van den Berg; van ander fotomateriaal wordt de bron vermeld

Uitgee#eheer: W. Pieter van den Berg, [email protected]

Copyright: 2014 W.P. van den Berg, Hasselt

Alle rechten voorbehouden

Meer info over het werk van Willem Pieter van den Berg is te vinden op:

www.hanzop.nl en www.willempieter.nl. Hier kun je ook het boek bestellen

of rechtstreeks via [email protected].

Het werk van Janne IJmker is te volgen via www.facebook.com/janneijmker

en www.hanzop.nl..

Page 6: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Inhoudsopgave

Inleiding 7

Deel 1 – Petrus’ brief gelezen vanuit het Exodusverhaal

1. God roept je met een bedoeling 10

Zoals God Israël uit Egypte riep

2. Op wiens naam sta je? Over de betekenis van de doop 25

Israël kreeg bij de Rode Zee een nieuwe Heer

3. De doop als vraag om een goed geweten 39

Na de doortocht door de Rode Zee kreeg Israël ruimte om met God te leren leven

4. God leren kennen en vertrouwen in het leven van alle dag 50

In de woestijn leerde Israël God kennen en op Hem vertrouwen

5. Genezing van zonde – herstel van een leven met God en de naaste 62

God wil Israël in de woestijn genezen van verkeerde patronen

6. De dienst aan God en de ander 75

Zoals de Levieten werden gewijd tot het priesterschap

7. Dienstbaarheid in je relaties 88

Zoals Israël bij de Sinaï leefregels ontving voor de omgang met de ander

8. Dienstbaarheid in de geloofsgemeenschap 103

Page 7: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Deel 2 – Toelichting op de tekst van de brief

Inleiding op Deel 2 116

9. 1 Petrus 1:1-2 117

De grote lijn van de brief – Gods bedoeling met de gelovigen

10. 1 Petrus 1:3-12 127

Gods bevrijdingsplan – het Exodusverhaal als voorbeeld

11. 1 Petrus 1:13-25 137

Mijn nieuwe identiteit toe-eigenen

12. 1 Petrus 2:1-10 143

Voeg je bij Christus in het priesterschap

13. 1 Petrus 2:11-3:7 151

Goeddoen in mijn relaties en bereid zijn daarvoor te lijden

14. 1 Petrus 3:8-17 162

Goeddoen en lijden (2)

15. 1 Petrus 3:19-22 167

Het drama van de doop

16. 1 Petrus 4:1-6 178

De doop en de praktische betekenis ervan

17. 1 Petrus 4:7-11 183

Het leven in de gemeente

18. 1 Petrus 4:12-19 189

Lijden, zuivering en oordeel in het leven van de gemeente

19. 1 Petrus 5:1-7 195

Leiding geven in de gemeente door voorbeeld te zijn

20. 1 Petrus 5:6-14 200

De samenva%ing en afsluiting van de brief

Nawoord 205

Woordenlijst 206

Page 8: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Inleiding 7

Inleiding

Dit boek is een weerslag van mijn onderzoek naar de 1 Petrusbrief. Dit be-

gon met een preekserie over 1 Petrus 2:9, over het koninklijk priesterschap

en het geroepen zijn uit het duister tot het licht om Gods grote daden te

verkondigen. Het kreeg een vervolg in mijn masterthesis aan de VU over

de dooptekst in 3:21 en hoe verschillende theologen deze tekst hebben uit-

gelegd. Uiteindelijk hee& dit geleid tot een, nog lopend promotieonderzoek,

naar deze zelfde tekst maar dan onderzocht vanuit de brief als geheel. Ik

heb ontdekt dat Petrus in het eerste deel van de brief het Exodusverhaal als

voorbeeld gebruikt om de geadresseerden te helpen om meer zicht te krij-

gen op hun leven met God. Maar misschien is het beter om te zeggen welke

weg God met de gelovigen wil gaan.

Deel 1 is gebaseerd op een recente preekserie over 1 Petrus en deel 2 is

gebaseerd op het lesmateriaal dat ik in de loop der jaren heb ontwikkeld

voor de cursussen over de brief. Met deel 1 hoop ik vooral de grote lijn van

de brief duidelijk te maken vanuit het Exodusverhaal. Deel 2 biedt toelich-

ting en uitleg per perikoop. Achterin bevindt zich een woordenlijst die ver-

wijst naar de pagina waar een toelichting gegeven wordt op deze woorden.

Voor de Bijbelteksten maak ik gebruik van Nieuwe Bijbelvertaling

(NBV). Als ik andere vertalingen gebruik zal ik dit uitdrukkelijk vermelden.

Het zal dan meestal gaan om de NBG-vertaling uit 1951 (NBG). Soms wijs ik

op verschillen in vertaling tussen Statenvertaling (SV) of Herziene Staten-

vertaling (HSV).

Page 9: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'
Page 10: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

Deel 1

Petrus’ brief gelezen vanuit

het Exodusverhaal

Page 11: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

10 Met Petrus op weg

De eerste keer dat ik mijn studievriend, van de technische

opleiding die ik volgde, zag komen aanrijden met zijn Volvo

Amazone was ik verkocht. Tot dan toe reed ik een Citroën

Dyane, ook een prachtbakkie, maar in vergelijking daarmee

was de Amazone een prinses, die het al heel wat jaartjes

volhield en er evenwel nog jong uitzag. Ik ging op zoek naar

een niet te duur exemplaar. Op een dag zag ik haar staan.

Achter het hek op een verder verlaten parkeerterrein. Samen

met mijn vader liep ik om haar heen en ik kocht haar onmid-

dellijk. Ze kon niet zelf rijden en dus sleepte mijn vader met

zijn auto mij en mijn Amazone achter zich aan naar huis. Ik

voelde me de koning te rijk. De volgende morgen keek ik uit

het raam en daar stond ze. Opnieuw wilde ik mijn geluk er-

varen en ik liep naar haar toe, ging zi%en op de bestuurders-

plaats en legde mijn handen op het stuur. Even een motorisch

probleempje oplossen en dan zou ik kunnen rijden. Het werd

warm in de auto en ik draaide het raampje naar beneden.

Met de eerste draai aan de handel viel de ruit naar beneden.

Ik opende de deur om te kijken waar de ruit gebleven was en

zag dat die door de onderkant van de deur stak. Er begon iets

te kriebelen in mijn maag. Ik opende enigszins bezorgd de

motorkap. En zag dat de bevestigingspunten van de spatbor-

den volledig weggeroest waren.

Toen ik in de ko*erbak het reservewiel optilde kon ik door

de gaten de tegels van de oprit zien. En toen wist ik nog niet

Hoofdstuk 1

God roept je met een bedoeling

Zoals God Israël uit Egypte riep

Mijn Citroën Dyane.

Eind jaren ‘70 adver-

teerde Volvo met de

advertentie: ‘een 18-jaar

oude Volvo en twee van

zijn tijdgenoten.’

Beide deuren bleken aan

de onderkant verroest

te zijn.

Page 12: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

God roept je met een bedoeling 11

eens hoe slecht het gesteld was met de motor, de aandrijving

en het elektrische systeem. Wat had ik in vredesnaam ge-

kocht? Een wrak. Een vehicle dat rijp was voor het autokerk-

hof; op sterven na dood. De dagen erna was ik in voortdurend

gesprek met mezelf:

Had ik haar maar nooit gekocht.

Wat een roestbak.

En al mijn spaarcenten zi%en erin.

Wat zal ik doen?

Zal ik haar in de schuur ze%en? Dan kan ik me in ieder

geval de bezi%er van een Amazone noemen. Een berooide be-

zi%er, dat wel. In een donker schuurtje zie je al die gebreken

trouwens een stuk minder. Misschien kan ik me dan zelfs de

trotse eigenaar van een Amazone noemen.

Maar heb ik haar daarvoor gekocht? Was dit mijn droom

of eigenlijk het einde ervan? Toen ik haar kocht fantaseerde

ik erover hoe ik met haar zou rijden, mijn arm leunend in het

geopende raam. Ik zou zwaaien naar bekenden.

Moet ik mijn droom vaarwel zeggen en mijn Amazone

met vertraging laten vergaan, uiteindelijk net zoals haar acht-

tien jaar oude tijdgenoten?

Na een paar dagen rich%e ik me op en nam een beslissing.

Ik had mijn Amazone niet gekocht om in de schuur te ze%en.

Ik had haar met liefde op het eerste gezicht meegenomen om

in haar te rijden, naar school, naar vrienden, naar het buiten-

gebied waar de gru%o’s net hun rollende roep verkondigden.

Ik had een doel met mijn Amazone.

Inderdaad was ik nu een eigenaar van een in wezen prach-

tige auto, maar ik zou haar hier niet in deze ontredderde staat

laten staan.

Het halve jaar daarna gaf ik al mijn vrije tijd aan het

restaureren. Ik sleep roestige stukken weg, laste er nieuwe

stukken in en repareerde wat defect was. Kortom, ik herstelde

alles wat nodig was om met mijn Amazone te kunnen rijden.

Want hiervoor had ik die Volvo gekocht. Nu was ik een trotse

eigenaar met een prachtige, bruikbare Amazone.

De bevestigingspunten

van de voorspatborden

onder de motorkap

waren volledig weg-

geroest.

Voor de restauratie

mocht ik een grote

garage gebruiken

van mijn oom Klaas in

Mastenbroek.

Page 13: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

12 Met Petrus op weg

Ik maak vanuit deze gebeurtenis graag een vergelijking met

God; Hij hee& ook een bedoeling met jou en mij. En hij wil

ook trots zijn op zijn kinderen.

Waar ik per ongeluk een wrak kocht deed God dat met

voorbedachte rade: Hij kocht alle wrakken, de hele sloop. Pe-

trus zegt in H1:18 tegen de geadresseerden van zijn brief dat

ze niet met zilver of goud, maar met het bloed van Gods eigen

zoon zijn vrijgekocht uit de zinloosheid, de gebrokenheid en

de greep van de zonde. En God deed dit al toen wij nog niet

eens geboren waren. Petrus zegt in zijn brief zelfs dat Hij

Christus hiervoor al vóór de grondlegging der wereld uitkoos.

God wist waar Hij aan begon en Hij zag onze gebrokenheid

en ons handelen buiten de gemeenschap met Hem.

Het doel dat God wil bereiken is het herstel van voor Hem

onbruikbare mensen tot mooie kinderen naar het voorbeeld

van Jezus, vol van God en Zijn goedheid.

 Het verkondigen van Gods grote daden

Petrus spreekt over vrijkoop uit het zinloze leven dat de ge-

adresseerden van hun voorouders hadden geërfd. Hij hee&

het over kostbaar bloed, van een lam zonder smet of gebrek,

kostbaar bloed van Christus. Met dit beeld doelt Petrus op

een geschiedenis waar elke jood mee opgroeide. Van jongs af

aan werden joodse kinderen betrokken bij Pesach (Pasen), het

feest van de bevrijding van het joodse volk uit Egypte. Daar-

bij herdacht men o.a. dat Israëls eerstgeborenen mochten blij-

ven leven voor God door een lam te doden en het bloed op de

deurposten te strijken. Dat verhaal kun je lezen in Exodus 12.

Daaraan vooraf ging een tijd van dwangarbeid, mishandeling

en angst. Het land dat ten tijde van Jozef (Genesis 46) werd

gekozen als plaats om te overleven werd een gevangenis. Op

een gegeven moment liet de farao van Egypte zelfs de pasge-

boren jongetjes doden om het volk van Israël niet te groot en

daarmee te sterk te laten worden. Je kunt je misschien voor-

stellen welke impact dit op hen hee& gehad.

Wat was ik trots op mijn

werk.

De naam van het

Joodse paasfeest,

Pesach, komt van het

Hebreeuwse woord

voor ‘voorbijgaan.’ De

dood ging voorbij aan

de eerstgeborenen van

Israël als in hun plaats

een lam gedood was.

Page 14: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

God roept je met een bedoeling 13

Als God Mozes roept bij Horeb zegt Hij:

Exodus 3:7-9

7 Ik heb gezien hoe ellendig mijn volk er in Egypte aan toe

is, ik heb hun jammerklachten over hun onderdrukkers

gehoord, ik weet hoe ze lijden. 8 Daarom ben ik afgedaald

om hen uit de macht van de Egyptenaren te bevrijden, en

om hen uit Egypte naar een mooi en uitgestrekt land te

brengen, een land dat overvloeit van melk en honing, het

gebied van de Kanaänieten, de Hethieten, Amorieten, Periz-

zieten, Chiwwieten en Jebusieten. 9 De jammerklacht van

de Israëlieten is tot mij doorgedrongen en ik heb gezien hoe

wreed de Egyptenaren hen onderdrukken. 10 Daarom stuur

ik jou nu naar de farao: jij moet mijn volk, de Israëlieten,

uit Egypte wegleiden.

Israël moest dat land van duisternis verlaten om met God in

het licht te leren leven. Zo interpreteert Petrus het als hij te-

gen de geadresseerden in de brief zegt:

1 Petrus 2:9

9 Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninkrijk

van priesters, een heilige natie, een volk dat God zich ver-

worven hee% om de grote daden te verkondigen van hem

die u uit de duisternis hee% geroepen naar zijn wonder-

baarlijke licht.

Het verkondigen van Gods grote daden hee& alles te maken

met het roepen én het komen uit het duister tot het licht.

God hee& een bedoeling met de mens, met jouw en mijn

leven. En dan heb ik het niet over grote plannen m.b.t. studie,

een baan of met welke partner het leven gedeeld mag worden.

Niet dat die keuzes niet belangrijk zijn, maar ik bedoel met

Gods doel dat God jou en mij roept vanuit onze gebrokenheid

tot een leven van heelheid. Hij kocht jou en mij niet om ons

Page 15: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

14 Met Petrus op weg

bij wijze van spreken op de sloop of in een donker schuurtje

te laten staan om daar verder te roesten. Hij kocht ons niet

vrij om daarna te blijven steken in onze gebrokenheid en ons

zondige handelen dat daaruit voortkomt. Daarmee zouden we

verloren gaan voor Gods bedoeling met ons leven.

Die bedoeling met ons leven noemt Petrus in 2:4-5: ons

voegen bij Christus om gebruikt te worden in Gods bevrij-

dingsplan, en als toegewijde priesters God en de naaste te

dienen. Hier kom ik in hoofdstuk 5 op terug.

 God roept

Vanaf de schepping is God met de mensen in gesprek, maar

ook nadat zij wisten van goed en kwaad blij& God hen roepen.

mochten eten, de boom van de kennis van het goede en het

kwaad, hebben gegeten en zich naakt voelen, verstoppen ze

zich voor God als Hij roept: mens, waar ben je? (zie Genesis

3:9).

het o*er waar God geen oog voor hee&: Waarom ben je zo

kwaad, waarom kijk je zo donker? Handel je goed, dan kun

je toch iedereen recht in de ogen kijken? Handel je slecht, dan

ligt de zonde op de loer, begerig om jou in haar greep te krij-

gen; maar jij moet sterker zijn dan zij (zie Genesis 4:6-7).

Trek weg uit je land, ver-

laat je familie, verlaat ook je naaste verwanten, en ga naar

het land dat ik je zal wijzen. Ik zal je tot een groot volk ma-

ken, ik zal je zegenen, ik zal je aanzien geven, een bron van

zegen zul je zijn (zie Genesis 12:1-2).

Egypte geroepen om opnieuw te gaan naar dat land dat

God al aan hun voorvader Abraham beloofde. Tegen Mozes,

de toekomstige leider van het volk zegt God: ‘Ik zal zijn die

Ik zijn zal!’. Mozes mag tegen het volk zeggen: ‘Ik zal zijn

hee% mij tot jullie gezonden. Hij hee% jullie geschrei gehoord

en Hij zal jullie uit Egypte voeren naar het land dat overvloeit

Page 16: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

God roept je met een bedoeling 15

van melk en honing’ (zie Exodus 3:7-10).

‘Wees niet bang, want

ik zal je vrijkopen; ik heb je bij je naam geroepen, je bent van

mij’ (zie Jesaja 43:1).

‘Kom, volg mij, ik

zal van jullie vissers van mensen maken’ (zie Ma%eüs 4:19).

-

loze situaties; bijvoorbeeld de man die niet kan lopen uit

zijn verlamming, Zacheüs uit zijn tollenaarschap, de bloed-

vloeiende vrouw uit haar cultische onreinheid waardoor ze

uitgesloten was van de ontmoeting met God in de tempel

en de Samaritaanse vrouw uit haar a>ankelijkheid van

mannen. Jezus verkondigt daarmee aan gevangenen vrijla-

ting.

Telkens opnieuw roept God mensen uit duistere situaties naar

een leven met toekomst, altijd met het doel om te ontdekken

en te vertellen hoe goed het is om met deze lie>ebbende God

te leven.

 Duisternis en Licht

Ik wil benadrukken dat duisternis meerdere kanten hee&.

Duisternis hee& te maken met:

en ons handelen levert nog meer duisternis en verdriet op.

God, onze naaste en onszelf verdriet doen.

-

nis, hierbij uitoefent.

-

lijkheden die God in pe%o hee&.

Page 17: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

16 Met Petrus op weg

 Vast zi#en in je eigen gebrokenheid

Toen ik mijn oude Volvo met liefde op het eerste gezicht kocht,

zag ik alle deuken en roest over het hoofd. Maar omdat de auto

stil bleef staan als ik niet iets ondernam zat er niks anders op

dan om de vervallen staat van de auto onder ogen te zien.

In ons leven kan ook in meer of mindere mate sprake zijn

van gebrokenheid. Wij groeien op, wij wórden, in een gezin

met ouders/verzorgers die geregeld handelen vanuit hún ge-

brokenheid. Gelukkig is er ook in meer of mindere mate spra-

ke van het goede dat doorgeven wordt en dat ons in het leven

op weg helpt. Ook hee& God ons een geheel en puur eigen

zijn gegeven dat ons helpt, maar we kunnen niet ontkennen

dat ook gebrokenheid door de geslachten heen zijn weg vindt

en dat dat ons hindert. Zo wordt bijvoorbeeld dri& doorgege-

ven van vader op zoon, valse dienstbaarheid van moeder op

dochter; zo is er bijvoorbeeld jaloezie tussen broers en zussen,

kunnen moeders hun kinderen niet loslaten en nemen vaders

in dat proces hun plek niet in; zo doet het ene kind alles om

zijn/haar ouders te pleasen voor de rust in de relatie en is de

ander recalcitrant en fungeert daarmee als bliksemaXeider

vanwege de problematiek van de ouders. Deze lijst zou nog

met veel zaken uitgebreid kunnen worden, vul het voor jezelf

maar in. Als je niet met het legaat van je voorgeslacht aan de

gang gaat blijven de zonden bestaan die daaruit voortkomen.

Neem als je wilt eens even de tijd en denk over het volgende

na:

waar je vaak zelf helemaal geen schuld aan hebt, maar die

wel impact hebben gehad op jouw wording?

-

vende invloed hebben op je handelen nu?

-

gen geen kans? Wat heb jij gemist in jouw opvoeding?

maakt (gezin van herkomst, maatschappij, vereniging, kerk,

familie)?

Ons gedrag van nu

wordt grotendeels

bepaald door de

manier waarop we

zijn gevormd door

onze familiegeschie-

denis.

Gerrie Reijersen van

Buuren, Verlangen naar

erkenning, Zoetermeer

2010, p.50.

Bij onze dierbaren

herhalen we, in welke

vorm dan ook, bijna

altijd de patronen van

thuis.

Gerrie Reijersen van

Buuren, p. 36.

Page 18: Leesfragment uit 'Met Petrus Op Weg: 1 Petrus vanuit het perspectief van het Exodusverhaal'

God roept je met een bedoeling 17

negatieve karaktereigenschappen (deels

aangeleerd gedrag) heb jij overgenomen?

Wees je ervan bewust dat het bij het nadenken over deze

zaken er niet om gaat dat je met een beschuldigende vinger

wijst, maar dat het van belang is te weten dat iedere bescha-

diging, ieder tekort, ook een kleine in onze ogen, hee& te ma-

ken met die duisternis, waarover de tekst spreekt. Natuurlijk

waren er ook zaken waarvoor je kunt danken, maar in het

kader van deze studie laat ik dat even aan jezelf over. Als wij

willen leven in het licht zit er niets anders op dan het leven

met het goed én het kwaad onder ogen te zien voor je aan de

slag kunt gaan.

Ik wil je daarvan graag een bijbels voorbeeld geven.

Lucas 19:2-4

2 En zie, er was een man, Zacheüs geheten, die oppertolle-

naar was, en hij was rijk. 3 En hij trach/e te zien, wie Jezus

was, en slaagde er niet in vanwege de schare, want hij was

klein (mikros) van gestalte. 4 En hij liep hard vooruit en

klom in een wilde vijgeboom om Hem te zien….

 Zacheüs

Een tollenaar, een belastingontvanger, zit hoog in een boom

op het moment dat hij wordt geroepen door Jezus: ‘Zacheüs

kom uit die boom. Ik wil in je huis zijn vandaag.’

Waarom wil Jezus bij Hem komen? Omdat hij namens de

Romeinen tollenaar is en de Joden hem, omdat hij heult met

de gehate beze%er, verachten? Dat feit is misschien belang-

rijk, maar op zich denk ik niet de reden dat Jezus bij hem wil

komen. Jezus weet de diepere oorzaak van Zacheüs’ verlan-

gen om Hem te zien. De volgende vraag lijkt in dit kader be-

langrijk: Waarom werd Zacheüs tollenaar?