leesfragment De sociale netwerkkerk - Robin Effing

DE SOCIALENETWERK KERK

De verbindende kracht van Facebook,

YouTube, Twitter en LinkedIn

Robin Effing (redactie)

Jan Holtslag

Anton ten Klooster

Roderick Vonhögen

Albert Wieringa

Sven Wielstra

Theo Huibers

Jos van Hillegersberg

BWsocialenetwerk2.indd 3 3/13/13 8:40 AM

© 2013 Uitgeverij Kok, Postbus 13288, 3507 LG Utrechtwww.kok.nl

Omslagontwerp Brainstorm, www.brainstorm.nl Opmaak binnenwerk Garage-bno, www.garage-bno.nlRedactie Madeleine Gimpel, www.gimpel.nl

ISBN: 978 90 435 2140 6ISBN e-book: 978 90 435 2141 3NUR 700

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opna-men, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.


Inhoud

Woord vooraf 7Theo Huibers

Deel 1: Inleiding en strategie 9 Inleiding 10Robin Effing

Sociale-mediastrategie voor kerken 19Robin Effing

Deel 2: Praktijk 35

De organisatorische gevolgen binnen de gemeente 36Jan Holtslag

Pastoraat 2.0 50Anton ten Klooster

‘Kom, volg mij’ 64Robin Effing en Roderick Vonhögen

De netwerkgemeente 78Jan Holtslag

Deel 3: Onderzoek 95

Het internationale onderzoek naar sociale media en kerk 96 Sven Wielstra en Robin Effing


Het Sola Media-stappenplan en evaluatie bij de Hofkerk 114Albert Wieringa

Effectmeting met het Sociale Media Participatie Model 131Robin Effing, Jos van Hillegersberg en Theo Huibers

De casestudies 156Robin Effing

Deel 4: Afsluiting 167

Sociaal koninkrijk 168Robin Effing

Conclusie 185Robin Effing

Dankwoord 189

Auteursinformatie 190


Woord vooraf 7

Woord voorafTheo Huibers

Het geloof speelde in mijn jeugd een grote rol. In mijn geval ging het om een katholieke Brabantse gemeenschap, vol verhalen, heiligen en historie. Bijna iedereen in het dorp was gedoopt, de communiefeesten waren legen-darisch en bleken een voorbode te zijn voor een zalig feestelijk Brabants jeugdleven met carnaval en grote (huwelijks)feesten.

Het geloof, de kerk en de Bijbel waren onderdeel van mijn opvoeding. De pastoor gaf les op school, de kapelaan kwam op bezoek op het scouting-kamp. De gemeenschap was hecht, iedereen kende elkaar, elkaars hobby’s, elkaars gewoontes en elkaars dromen. Gesprekken gingen over alles en niets, in huiskamers, op pleintjes en in kroegen. Ik was actief betrokken bij de gemeenschap, participeren was geen bewuste keuze maar een onderdeel van mijn leven.

Veertig jaar later is er veel veranderd. Technologische innovaties hebben ervoor gezorgd dat de wereld onherkenbaar is getransformeerd. Ook de manier waarop men kan participeren in een gemeenschap. Zo beschikt in Nederland (bijna) iedereen over de mogelijkheid om met iemand anders in gesprek te gaan; de media zijn drempelvrij voor iedereen te gebruiken. Je hoeft niet meer – zoals vroeger – vermogend te zijn om met iedereen te kunnen communiceren: Facebook, Twitter, Hyves en andere sociale mediadiensten zijn gratis te gebruiken en met de aanschaf van de hardware zijn geen hoge kosten meer gemoeid. Je hoeft ook geen professor te zijn om de moderne technologie goed te kunnen bedienen. De moderne tech-nologie is zo gebruiksvriendelijk dat iedereen meteen aan de slag kan. Bo-vendien heeft iedereen voldoende mogelijkheden om informatie te delen, te nemen, te communiceren, te acteren. Men kan groepen vormen, partici-peren, delen en nemen. De dorps- of landsgrenzen vormen geen beperking meer tot samenwerking.

Maar de ontwikkelingen brengen natuurlijk niet enkel en alleen zonne-schijn. Zo komen de sociale media ook met complexe vraagstukken. Bij-voorbeeld hoe om te gaan met personen of organisaties die de toegankelijke media gebruiken om te manipuleren, stemming te maken, te shockeren en


8 De sociale netwerkkerk

te pesten. Om met sociale media het verschil tussen ware en onware infor-matie te maskeren en om ze te gebruiken om mensen en groepen tegen el-kaar uit te spelen. Soms lijkt de intentie aanwezig te zijn om enkel en alleen de lotsverbondenheid onder bepaalde groepen onderuit te halen.

Mijn dorp is veranderd, de hechte gemeenschap is sterk geïndividua-liseerd en mensen staan op groter afstand van elkaar. Ik ben vijfentwintig jaar geleden vertrokken om met volle overtuiging een wereldburger te wor-den, actief participerend in de fysieke en digitale wereld.

Als adviseur en onderzoeker tref ik vele organisaties die worstelen met de omgang van de steeds versnellende digitale wereld. Bestuurders van deze organisaties ervaren deze wereld als disruptief, ontworteld en te complex. Uitgaande van wat ik zie in de laboratoria van de universiteiten, in nieu-we en snelgroeiende organisaties en op straat heb ik geen geruststellende woorden voor hen. Met de gedachte ‘het wordt nooit meer rustig’ zullen ze moeten leren omgaan. Maar wel vanuit de wetenschap dat de nieuwe ont-wikkelingen steeds weer nieuwe kansen bieden. Organisaties die in deze turbulenties blijven voorbestaan, zijn die organisaties die actief en ratio-neel omgaan met deze ontwikkelingen.

In het geval van de kerk, waar participatie vooropstaat, bieden de sociale media kansen. Wel moet het perspectief van waaruit je sociale media in wil zetten, goed onderkend worden. Gebruik je de kracht van de media om het geloof te versterken en vorm te geven? Of laat de kerk zich weerhouden door de negatieve kracht van de sociale media, waarbij hun mogelijkheden voor mensen om te participeren niet worden benut?

In dit boek, onder regie van Robin Effing tot stand gekomen, wordt van-uit positieve kracht gekeken naar de toegevoegde waarde van sociale me-dia voor de kerk, zonder daarbij de negatieve aspecten te negeren. Het boek biedt inhoudelijke inzichten in geloven, participatie en de mogelijkheden die sociale media de kerk bieden. Vanuit kracht aan de slag.

Theo HuibersHilversum13 januari 2013


Inleiding 9

DEEL 1:

Inleiding en strategie


10 Inleiding en strategie

InleidingRobin Effing

Elke dag kwamen ze trouw en eensgezind samen in de tempel, braken het brood bij elkaar thuis en gebruikten hun maaltijden in een geest van eenvoud en vol vreugde. (Handelingen 2,46)

IntroductieEensgezind, trouw, eenvoudig en vreugdevol. In het boek Handelingen kunnen we lezen langs welke uitgangspunten de ‘oerkerk’ van Christus ge-stalte kreeg. De vrienden van Jezus verenigden zich rondom de boodschap van Jezus Christus en vormden samen een geloofsgemeenschap. Wie hen bond, was Christus zelf.

Waar zien we vandaag de dag gemeenschappen die dagelijks samenkomen? Waar is er een geest van eenvoud en vol van vreugde? Er zijn vele voorbeel-den van vitale kerkgemeenschappen. Helaas zijn er nog meer voorbeelden te vinden van kerken waarbij de gemeenschappen een gebroken indruk maken. In veel kerken staat het gemeenschapsgevoel onder druk. Jongeren voelen zich bijvoorbeeld steeds minder thuis in de kerk. Daarnaast hebben sommige kerken geen enkele aantrekkingskracht meer op buitenstaanders.

Daarbij maakt de kerk deel uit van een samenleving waar veel is ver-anderd. Er zijn vele kerkverlaters en geloven staat onder druk. Het geloof wordt steeds vaker achter de voordeur teruggedrongen en sommige men-sen durven niet meer op te komen voor de eigen kerk. Velen zijn in verle-genheid geraakt.

Terwijl de kerk niet langer de centrale rol speelt in gemeenschappen van mensen, hebben sociale media een hoge vlucht genomen. Ze vervullen voor een deel de gemeenschapsfunctie tussen mensen. In relatief korte tijd zijn sociale media als Facebook, YouTube, Twitter, LinkedIn, Google Plus en Hyves opgekomen. Lief en leed wordt met elkaar gedeeld in berichten die in potentie de hele wereld bereiken. Natuurlijk is niet alles wat gedeeld


Inleiding 11

wordt, even interessant en betekenisvol. Er is tevens een overvloed aan ogenschijnlijk zinloze berichten.

Mensen verbinden zich met elkaar via sociale media. Ze vormen een so-ciaal netwerk. Voor diegenen die participeren in sociale media is het een-voudig geworden om op de hoogte te blijven van elkaar. In die zin kunnen sociale-netwerksites als Facebook en Twitter mogelijk bijdragen aan meer saamhorigheidsgevoel en het delen van vreugde.

We kunnen niet meer ontkennen dat het leven van mensen zich steeds vaker online afspeelt. De opkomst van het mobiele internet heeft daar in belangrijke mate aan bijgedragen. Via sociale media op hun mobiel kunnen mensen nu 24 uur per dag, 7 dagen per week, ongeacht waar ze zijn, con-tact onderhouden met vrienden, collega’s en relaties.

Dat geloof en kerk ook thuishoren op sociale media wordt duidelijk aan de hand van de volgende voorbeelden.

Allereerst Facebook. In de top 20 van meest interactieve Facebook-pagina’s zitten naast voetbalclubs en popsterren ook christelijke pagina’s (bron: CBS News, 2012). Sterker nog: Jesus Daily is de meest interactieve Facebook-pagina ter wereld. Met 5 miljoen likes (‘vind ik leuk’-reacties) en bijna 1,5 miljoen persoonlijke reacties is deze het meest interactief. De derde positie gaat naar de Facebook-pagina: The Bible, met 8 miljoen likes en bijna 1 miljoen berichten van gebruikers.

Ook de katholieke wereldkerk valt op met betrekking tot de warme re-ceptie van sociale media. In 2012, het Jaar van het geloof, nam de inmiddels afgetreden paus Benedictus XVI zijn Twitterprofiel Pontifex in gebruik. Op 12 december 2012 verzond de paus een Tweet aan 1 miljoen volgers. Het unieke van deze Twittercampagne is in vergelijking met zijn eerdere Twittercampagne dat er nu vragen ingestuurd konden worden met het on-derwerp ‘#askpontifex’. Eerder, bij de Katholieke Jongerendagen van 2012 in Madrid, bleken sociale media al het primaire communicatiemiddel voor dit evenement.

Ook in Nederland zien we inspirerende voorbeelden. Op de professionele netwerksite LinkedIn zien we de groep Predikanten en Pastores. Elke week komen er gemiddeld tien leden bij. De groep heeft inmiddels meer dan 1.500 leden. De groep verbindt pastorale en geestelijke professionals uit Nederland. Er zijn discussies die toegankelijk zijn voor alle leden. Boven-dien organiseert de groep netwerkborrels in ‘real life’.

Binnen de gereformeerde Zuiderkerk van Bunschoten-Spakenburg zijn al meerdere Twitterdiensten georganiseerd. De ervaringen zijn overwe-



gend positief. Met een Twitterdienst is het mogelijk om een kerkdienst in-teractiever te maken en het gesprek ook buiten de dienst of viering digitaal voort te zetten. Jongeren mochten tijdens deze dienst vragen stellen en re-ageren met de mobiel. Dit voorbeeld maakt ook duidelijk dat sociale media helemaal geen vervanging van de samenkomst betekenen, maar dat offline en online elkaar kunnen aanvullen.

Waarom sociale media?De westerse samenleving is ingrijpend aan het veranderen. De kerk is niet langer het middelpunt van lokale gemeenschappen. Participatie aan het kerkelijke leven is drastisch gedaald. De saamhorigheid onder mensen in de samenleving staat onder druk. Vele kerken maken een gebroken indruk. Ze weten niet meer zo goed hoe ze in kunnen spelen op de vele veranderin-gen van deze tijd. De bestaande organisatiestructuren van de kerken zijn gebaseerd op een territoriale gemeente. Ze gaan ervan uit dat het leven van de mens zich lokaal, binnen een begrensde gemeenschap, afspeelt. Niets is momenteel minder waar.

Wonen, werken, studeren, clubs en kerk zijn niet meer zo gebonden aan één specifieke lokale buurt, dorp of wijk. Dit heeft uiteindelijk conse-quenties voor de kerkopvatting als lokale geloofsgemeenschap. Aangezien mensen elkaar door de week minder zien, is er minder sprake van een ge-meenschap in de traditionele zin van het woord. Mensen kiezen zelf uit in welke verbanden, groepen en gemeenschappen zij willen participeren. Deze kenmerken typeren onze zogenaamde netwerksamenleving. Iemand die zoekende of verloren is, wordt daarmee moeilijker opgemerkt. De kerk heeft niet meer de functie van sociaal cement tussen de mensen. Met het verloren gaan van deze functie en het breken van de traditionele gemeen-schapsstructuren is het belangrijk geworden om nieuwe wegen op te gaan om bij te dragen aan hechtere kerkgemeenschappen.

Sociale media hebben in potentie een sterke gemeenschapsfunctie. Ze vullen voor een deel de leemte die met de teloorgang van de lokale gemeen-schap is veroorzaakt, maar ze zijn zeker geen vervanging voor fysieke sa-menkomst.

Wat zijn sociale media?Sociale media zijn niet meer weg te denken uit het medialandschap in Ne-derland, zo blijkt uit de adoptiecijfers van onderzoeksbureau Newcom (2013). Het lijkt erop dat gebruikers zaten te wachten op een persoonlijker


Inleiding 13

invulling van het internet. Het internet is socialer geworden. Terwijl in de beginjaren van het internet nog vooral bedrijven en organisaties bepaalden welke informatie zichtbaar was, is er een transformatie geweest naar meer gebruikersparticipatie op het internet. Hoewel er talloze sociale media zijn, spelen ze niet allemaal een even belangrijke rol. De belangrijkste categorie bestaat uit sociale-netwerksites. We laten de belangrijkste hier aan bod ko-men.

Alle sociale-netwerksites draaien om drie principes (Boyd en Ellison, 2008):1. Je maakt een persoonlijk profiel met interesses;2. Je sluit vriendschap met anderen;3. Je deelt ervaringen (tekst, plaatjes, video) en voert gesprekken.

De sociale-netwerksite Facebook heeft inmiddels 7,9 miljoen actieve pro-fielen in Nederland. 5 miljoen Nederlanders gebruiken Facebook zelfs da-gelijks. Opvallend is dat vrouwen er relatief gezien wat meer gebruik van maken dan mannen. Facebook heeft meer dan één miljard persoonlijke profielen wereldwijd (Facebook, 2012) en is daarmee het meest populair.

Hyves is een Nederlandse sociale-netwerksite. Hyves heeft een bloei-periode gekend met bijna zeven miljoen gebruikers in Nederland. Inmid-dels hebben enkele miljoenen Nederlanders hun profiel verhuisd naar Fa-cebook. Er zijn nog 1,2 miljoen actieve Hyves-profielen, maar het actieve gebruik is behoorlijk teruggelopen. Vooral kinderen en grootouders maken nog wel actief gebruik van Hyves.

Hoewel Twitter veel aandacht krijgt in de massamedia, heeft dit sociale netwerk relatief lage gebruikscijfers. Wel laat Twitter een sterke groei zien en zijn er relatief veel dagelijkse gebruikers. Twitter heeft meer dan 3,3 mil-joen gebruikers, van wie 1,6 miljoen er dagelijks gebruik van maakt.

Er bestaat ook een zakelijke netwerksite: LinkedIn. Maar liefst 3,9 mil-joen van de 7,4 miljoen mensen die onderdeel uitmaken van de beroepsbe-volking in Nederland, gebruikt LinkedIn. De website is meer dan een digi-taal CV. Mensen onderhouden contact en netwerken erop los. Google Plus heeft 2 miljoen gebruikers in Nederland.

Vaak vergeten in de rijtjes met sociale media, maar niet minder belangrijk dan bovenstaande sociale-netwerksites, is de sociale videodienst YouTube. 7,1 Miljoen Nederlanders kijken en delen regelmatig een video op deze website. Wereldwijd worden er dagelijks meer dan vier miljard video’s be-keken op YouTube.



Er zijn veel meer sociale media dan bovenstaande opsomming. Lang niet alle zijn van even groot belang. Er zijn ook virtuele werelden, weblogs (Wordpress/Blogger), koopvergelijkingswebsites (Kieskeurig/Kelkoo), plaatjesdiensten (Pinterest/Instagram/Flickr), locatie gebaseerde diensten (Foursquare/Layar) en sociale muzieksites (Spotify/LastFM). Dit duize-lingwekkende aanbod geeft velen een overweldigend gevoel.

Het is hierbij belangrijk om te beseffen dat slechts enkele sociale media verantwoordelijk zijn voor het grootste aandeel van het totale gebruik van sociale media. Dit zijn Facebook, YouTube, Twitter, LinkedIn, Google Plus en Hyves. Sociale netwerken zoals Facebook vormen vaak het startpunt voor gebruikers. Van daaruit klikken mensen door naar filmpjes, weblogs en muziek die geladen worden vanuit andere sociale media.

Voor de praktische uitleg en tips en trucs met betrekking tot het gebruik van de genoemde sociale media verwijzen we op dit punt naar de vele be-staande handleidingen op het internet en de helpfunctie van de sociale me-dia zelf.

Sociale media nader gedefinieerdSociale media als begrip zijn niet zo eenvoudig te omschrijven. Er zijn ver-schillende definities beschikbaar en overeenstemming ontbreekt. In de wetenschappelijke literatuur is de definitie van Kaplan en Haenlein (2010) het meest gebruikt:

Sociale media zijn internetapplicaties die voortborduren op de ideologie en de technologische funderingen van Web 2.0. Zij stellen ons in staat om ‘User Generated Content’ te creëren en uit te wisselen.

Sociale media zijn in die definitie een term om een groep sociale internet-applicaties te omschrijven. Daarbij zijn twee aspecten van belang. Ten eer-ste zijn ze niet compleet nieuw, maar bouwen ze voort op de ideeën van Web 2.0 uit 2005. Ten tweede voorzien ze in het delen van persoonlijk gegenereerde inhoud (tekst, afbeeldingen, video), zonder tussenkomst van organisaties. Iedereen kan meedoen. Eerder onderzoek (Effing, van Hillegersberg, Huibers, 2010) heeft geconcludeerd dat de term sociale media vooral een nieuw label is voor bestaande technologie. In de periode 2005-2009 werden sociale internet toepassingen Web 2.0 genoemd. Van-af 2008-2009 zien we de opkomst van de term sociale media. Als we de oprichter van het web, Tim Berners-Lee mogen geloven dan lag dit sociale gebruik van het internet al in de bedoeling vanaf het begin:


Inleiding 15

Het Web is meer een sociale dan een technische creatie. Ik heb het ontworpen voor een sociaal doel, namelijk om mensen te laten samenwerken, en niet als technisch speeltje. (Tim Berners-Lee en Fischetti, 1999)

In 1997 bestonden er al echte sociale websites zoals Yahoo Chat en de sociale-netwerksite Myspace. Al in 1998 werd de eerste weblog geboren, terwijl we pas vanaf circa 2005 weblogs zijn gaan typeren als een deelcate-gorie van sociale media.

Vanwege de opkomst van breedband, mobiel internet en de massieve groei van de mogelijkheden voor gebruikersparticipatie op het internet is het nieuwe label ‘sociale media’ gerechtvaardigd. Het is goed om te beseffen dat internet, Web 2.0 en sociale media niet volledig los van elkaar gezien kun-nen worden. Deze termen zijn namelijk sterk met elkaar verweven.

Sociale media zijn een nieuw stadium in de toepassing van het internet, namelijk een stadium met meer gebruikersparticipatie. Om de hoge vlucht van sociale media te kunnen verklaren zullen we iets meer moeten weten van sociale relatienetwerken in het algemeen. In de sociologie is er veel aan-dacht besteed aan de waarde en eigenschappen van sociale relatienetwer-ken in het leven van mensen. Sociale media op het internet activeren en intensiveren reeds bestaande relaties tussen mensen. Daarnaast dragen ze bij aan het ontwikkelen van nieuwe relaties tussen mensen.

Sociale-netwerksites maken relatienetwerken transparant. Dit heeft als voordeel dat we kunnen zien wie vrienden van vrienden zijn. Hierdoor kunnen we relatief eenvoudig verloren contacten terugvinden en eenvoudig mensen vinden met dezelfde interesses. In onze gedifferentieerde samenle-ving kom je mensen veelal alleen nog tegen in een bepaalde rol. Iemand is op het ene moment bijvoorbeeld werknemer en wordt op dat moment niet geacht om over zijn geloof te spreken. Soms komen collega’s er pas na jaren achter dat ze eenzelfde interesse, bijvoorbeeld tennis, hebben.

Met de profielen op sociale-netwerksites zie je in veel gevallen een re-presentatie van het hele leven van een mens. In het verleden wist je van el-kaar wie je was in de gemeenschap. Nu voorzien sociale-netwerksites weer voor een deel in die functie van elkaar leren kennen buiten je rol . Mensen ervaren dit sterk tijdens het gebruik van sociale media en voelen de meer-waarde om meer van elkaar te weten. Natuurlijk is het lang niet altijd de echte ik die op internet staat en ziet men veelal een ideaalbeeld. Toch is het met sociale media eenvoudiger geworden om elkaar te vinden en te volgen



op gelijke interesses. Dit heeft een sterke verbindende functie. Bovendien zijn we via onze relatienetwerken dicht met elkaar verbonden.

In gemiddeld zes stappen zijn we met ieder ander mens verbonden (Milgram, 1967). In gemiddeld drie stappen kunnen we via onze vrienden van vrienden iedere andere Nederlander bereiken. Doordat we met sociale-netwerksites zoals Facebook en Twitter kunnen zien met wie onze vrien-den verbonden zijn, wordt ons duidelijk wat het potentieel is. Als we uit-gaan van een gemiddeld aantal van 150 betekenisvolle relaties per persoon (Dunbar en Dunbar, 2010), dan is de gemiddelde groep van vrienden van vrienden al 22.500 mensen. Dit heeft een belangrijke waarde. Een waarde-vol bericht kan als het interessant genoeg is, via het sociale netwerk, vele mensen bereiken via sociale media.

Waarom dit boek?Kerken worden geconfronteerd met sociale media. Veel mensen zijn actief op sociale media en vormen daar virtuele gemeenschappen. Kerken wor-stelen met hun keuze voor of tegen tot sociale media en vragen zich af wat de raakvlakken zijn met de kerk. Dit boek draagt bij aan inzicht en realisti-sche verwachtingen ten opzichte van sociale media voor de vernieuwing van de kerk. We laten zien wat mogelijk is. Maar we laten ook zien waar de beperkingen en moeilijkheden liggen. Hiermee kunnen eenvoudiger verantwoorde keuzes gemaakt worden door mensen die leiding geven aan veranderingen binnen kerken. Uiteraard is er ook ruimte voor theologische reflectie. Er is behoefte aan een specifieker verstaan van de diepere beteke-nis van sociale media voor gelovigen en kerken.

Dit boek is tot stand gekomen vanuit de context van een promotie-onderzoek naar kerkvernieuwing met sociale media. Diverse deskundi-gen zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van dit boek. Naast resultaten vanuit het promotieonderzoek worden er resultaten, kennis en praktijkervaringen gedeeld van andere (pastorale) professionals en pi-oniers op dit vakgebied. Alle volgende hoofdstukken zijn door de hoofd- en/of coauteurs beoordeeld en voorzien van feedback. Vanuit de weten-schap is dit te typeren als een peer-review proces dat leidt tot verbetering en aanscherping van de inhoud.

LeeswijzerDe opbouw van dit boek is als volgt: allereerst komt een strategisch stap-penplan voor allen die richting geven aan de toekomst van kerkgemeen-


Inleiding 17

schappen. Samen met dit inleidende hoofdstuk vormt dat het eerste deel van dit boek.

Het tweede deel van dit boek gaat over de praktijk. Katholieke en protes-tantse ervaringsdeskundigen delen hun visie en ervaringen. Hervormd ge-meentepredikant Jan Holtslag bespreekt de plaats van sociale media in de kerk vanuit zijn praktijkervaringen en kijkt ook naar organisatorische con-sequenties. De katholieke parochiepriester Anton ten Klooster deelt ons zijn door de praktijk gevoede ideeën rondom Pastoraat 2.0. Daarbij geeft hij concrete handvatten voor de omgang met de netwerkgeneratie en be-schrijft een nieuw beroepsprofiel. Mediapriester Roderick Vonhögen staat centraal in een hoofdstuk over zijn ervaringen als nieuwe evangelist en pi-onier van het eerste uur. Hij gaat openhartig in op de betekenis van sociale media voor zijn roeping en deelt van zijn onuitputtelijke ervaringen op het digitale continent.

De kerk als netwerkgemeente is het thema van het tweede hoofdstuk van Jan Holtslag in dit boek. Zijn incorporatie van het gedachtegoed van management auteur Menno Lanting in dit hoofdstuk is verfrissend te noe-men.

Deel drie bestaat uit een drietal hoofdstukken dat gebaseerd is op onder-zoek. De resultaten van een systematisch literatuuronderzoek van Sven Wielstra komen aan bod. Daarna volgt het onderzoek van Albert Wieringa naar PKN-pioniers en de evaluatie van zijn stappenplan in de praktijk van de protestantse Hofkerk te Oldenzaal. Het volgende hoofdstuk beschrijft een meetmodel dat de effecten van sociale media binnen kerkgemeenschap-pen zichtbaar kan maken . Dit meetmodel is voortgekomen uit het promo-tieonderzoek. Twee hoogleraren van de Universiteit Twente werkten mee aan dit hoofdstuk: prof.dr. Theo Huibers en prof.dr. Jos van Hillegersberg. Daarna volgt een hoofdstuk met twee unieke casestudies op basis van dat meetmodel. De casestudies hebben betrekking op de Plechelmusparochie van Noordoost-Twente en het Apostolisch Genootschap Enschede-1.

Het vierde deel van het boek vormt de afsluiting. Er wordt een visie gepre-senteerd met betrekking tot het sociale koninkrijk. Deze visie is afgeleid van het promotieonderzoek en een TEDx presentatie.

In de conclusie wordt gereflecteerd op de waarde en betekenis van soci-ale media voor kerken.


leesfragment De sociale netwerkkerk - Robin Effing

Documents

Transcript of leesfragment De sociale netwerkkerk - Robin Effing