leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met...

8
1 Leen Pil 01-02-2013 leerstijlen Jongeren verschillen in leerstijl Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel Leerstijlen Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel = de manier waarop iemand gewoonlijk een leertaak of probleem aanpakt = veranderbaar Leerstijlen 1. Leercirkel van Kolb 2. Taaldenken versus beelddenken 3. Kinesthetisch leren 4. Leerstijlen van Vermunt Differentiatie is een noodzaak, opdat alle leerlingen in hun ongelijkheid, gelijke kansen krijgen. Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel Wat is differentiatie? Differentiatie = het positief positief en planmatig planmatig omgaan met verschillen verschillen tussen leerlingen met het oog op het grootst mogelijke grootst mogelijke leerrendement leerrendement voor elke elke leerling. (Johan Van der Hoeven) Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel 1 Leercyclus van Leercyclus van Leercyclus van Leercyclus van Kolb Kolb Kolb Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel • Abstract conceptualiseren • Actief oefenen • Reflectief observeren Concreet ervaren doener dromer denker beslisser

Transcript of leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met...

Page 1: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

1

Leen Pil01-02-2013

leerstijlen

Jongeren verschillen in leerstijl

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Leerstijlen

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

= de manier waarop iemand gewoonlijk een leertaak of probleem aanpakt

= veranderbaar

Leerstijlen� 1. Leercirkel van Kolb� 2. Taaldenken versus beelddenken� 3. Kinesthetisch leren� 4. Leerstijlen van Vermunt

Differentiatie is een noodzaak, opdat alle leerlingen in hun ongelijkheid,

gelijke kansen krijgen.

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Wat is differentiatie?

Differentiatie =

het positiefpositief

en planmatig planmatig

omgaan met verschillenverschillen tussen leerlingen

met het oog op het grootst mogelijke grootst mogelijke leerrendement leerrendement

voor elkeelke leerling.(Johan Van der Hoeven)

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

1111 Leercyclus van Leercyclus van Leercyclus van Leercyclus van KolbKolbKolbKolb

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

• Abstract conceptualiseren

• Actief oefenen

• Reflectief observeren

• Concreet ervaren

doener dromer

denkerbeslisser

Page 2: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

2

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Aandachtspunten:

Voorkeur

leerstijlen zijn veranderlijk

Valkuilen: • Cirkel niet rond maken

�Leeractiviteiten van jongeren uitdagen, niet enkel erop inspelen

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

En daarom: stimulerende onderwijsstijl

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Stimuleren van ondernemingszin+

� Stimuleren van observatiezin en reflectie+

� Stimuleren van zin voor analyse+

� Stimuleren van zin voor toepassen+

Een ervaringsgerichte kijk op leren

Context

AANPAK PROCES EFFECT

DIDACTISCHE

AANPAK

(organisatie,

werkvormen,

inhoud, …)

LEERKRACHT_

STIJL

WELBEVINDEN BETROKKENHEID

VERBONDENHEID ERVAREN

FUNDAMENTEELFUNDAMENTEELFUNDAMENTEELFUNDAMENTEEL

LERENLERENLERENLEREN

II

KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDE

ZINGEVING

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Vanuit betrokkenheid

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

►uitgedaagd worden aan de grens van je mogelijkheden

►Actief (en mentaal cognitief) aan de slag gaan met het aanbod

De smalle zone waarin zich

de ‘state of flow’ kan voordoen (vrij naar Csiksentmihaily)

Verveling en Verveling en depressiedepressie

Onrust en Onrust en faalangstfaalangst

Competentieniveau van de persoon

Moeilijkheidsgraad van

de activiteit

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Page 3: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

3

Opdracht: Verbind de kenmerken met

de leerstijlen van Kolb

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� 1. Maakt eerst een plan.� 2. Zoekt verbanden met kennis die hij al heeft.

� 3. Neemt de tijd om zijn ervaringen te overdenken

� 4. Is gericht op praktische zaken.

� 5. Bestudeert theoretische concepten, modellen en systemen.

� 6. Gaat een directe ervaring opdoen.

� 7. Zoekt intellectuele uitdagingen.

� 8. Zoekt goed gestructureerde leermiddelen.

� 9. Zoekt iemand die iets kan demonstreren.

� 10. Springt in het diepe met een uitdagende taak.

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Doener Dromer

Beslisser Denker

Doener (actief / concreet)� Sterk:

� Praktisch� Past zich gemakkelijk aan

� Zwak:� Ongeduldig� Drammerig

� Effectieve werkvormen:� Afwisselende werkvormen� Feedback� Ruimte voor humor, plezier, ontspanning

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Dromer (passief / concreet)� Sterk:

� Verbeeldingskracht� Genereren van nieuwe ideeën

� Zwak:� Besluiteloos

� Effectieve werkvormen:� Ruimte voor uiten van gevoel� Tijd voor reflectie� Visuele presentatie

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Denker (passief / abstract)� Sterk:

� Logisch denken� Concepten/modellen bouwen

� Zwak:� Praktisch toepassen� Zweven (niet met beide voeten op de grond)

� Effectieve werkvormen:� Duidelijke structuur� Ruimte voor stellen van vragen� Obervaties plaatsen in theorie

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Beslisser (actief / abstract)� Sterk:

� Doelen stellen� Besluiten nemen

� Zwak:� Sociaal contact / relaties

� Effectieve werkvormen:� Zelf conclusies (kunnen) trekken� Koppeling leggen met praktijk� Ruimte voor experiment

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Page 4: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

4

Tips

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Tips voor wie wat meer dromer wil worden:� confronteer je mening met die van anderen,

� neem je tijd voor lastige beslissingen, maar besteed niet teveel tijd aan pietluttigheden,

� neem de tijd om je ervaringen te overdenken.

Tips voor wie wat meer denker wil worden:� zoek verbanden met de kennis die je al hebt,� breng een duidelijke structuur aan in wat je moet leren,

� bestudeer eens vaker theoretische concepten.

Tips

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Tips voor wie wat meer beslisser wil worden:� zoek naar de verbanden tussen de leerstof en je praktijk,

� probeer zaken uit en vraag daarbij hulp van je begeleider,� maak duidelijke stappenplannen.

Tips voor wie wat meer doener wil worden:� ga een directe ervaring opdoen,

� los een concreet probleem op,� spring in het diepe met een uitdagende taak en wed niet altijd op veilig.

Hoekenwerk

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

2 2 2 2 TaaldenkenTaaldenkenTaaldenkenTaaldenken versus versus versus versus beelddenkenbeelddenkenbeelddenkenbeelddenken

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Het schoolgaande – lerende- kind

TaaldenkenTaaldenkenTaaldenkenTaaldenken BeelddenkenBeelddenkenBeelddenkenBeelddenken

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Moeite met het volgen van instructies

� Problemen met automatiseren

� Moeite met abstracte woorden

� Hebben vaak zwakke concentratie

� Moeite met analyseren en plannen

� Dyslexie?

Page 5: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

5

Voordeel beelddenkers

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Snel overzien van gecompliceerde situaties –visionair� Snel denken –associëren� Geven vaak onverwachte heldere vragen en oplossingen� Hebben originele en creatieve oplossingen� Sfeer aanvoelen –intuïtie� Goed ruimtelijk inzicht� Belangrijke personen bij innovatie

Managers, Architecten, ICT-ers, Ontwerpers� Zijn juist nieuwsgierig en leergierig� Interesse in wereld en maatschappij� Goed oriëntatievermogen� Goed gezichten onthouden -maar niet de naam

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Voorbeeld: Concept cartoon

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Gill Goldstein: genderverschillenandere intensiteit van hersenactiviteit bij taken

Vrouwelijke hersenen Vrouwelijke hersenen Vrouwelijke hersenen Vrouwelijke hersenen

gestimuleerd door gestimuleerd door gestimuleerd door gestimuleerd door

� Taal

� � beter in taalontwikkeling

Mannelijke hersenen Mannelijke hersenen Mannelijke hersenen Mannelijke hersenen

gestimuleerd doorgestimuleerd doorgestimuleerd doorgestimuleerd door

� Schema’s

� Plaatjes

� Objecten

� Driedimensionale afbeeldingen

� diagrammen

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

‘Serious games’

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Socio-politieke games

� Zelfverbeteringsgames

� Simulaties

� Medische games

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Page 6: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

6

3. Kinesthetisch leren

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Michael Gurian� handvaten naar een meer jongens-

vriendelijke aanpak

(Oktober 2010)� Jongens kunnen gemiddeld minder goed stilzittend studeren

�op alternatieve manieren studeren:- rondlopend- rechtop staand aan een bord/flip-over- combinaties tss bewegen en leren- sneller praktijklessen

Centrum Ervaringsgericht

Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

Beweging � Positief effect op snelheid van informatieverwerking en op planningsfuncties

� Zuurstof naar de hersenen

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Embodied Cognition

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

4. Leerstijlen volgens Vermunt

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Welke richting geef je aan je leren?

�Betekenisgerichte leerstijl

�Toepassinggerichte leerstijl

�Reproductieve leerstijl

�Ongerichte leerstijl

Betekenisgerichte leerstijl

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� De student zoekt gericht in de leerboeken, is uit op inzicht, verbanden en samenhang. De student is goed in het onderscheiden van hoofd- en bijzaken. De student kan zijn leeractiviteiten aanpassen aan de situatie. Ze maken schema's en structureren. Doorgaans leren ze vlot en kunnen goed zelfstandig werken.

Page 7: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

7

Toepassingsgerichte leerstijl

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Deze studenten concretiseren veel. Ze bedenken zelf voorbeelden bij de leerstof. De stof is er voor hen ook voor om te kunnen toepassen. Naast zichzelf aansturen laten ze zich ook sturen door docent, boek en studiewijzers.Als de leerstof niet voldoende toepassingsmogelijkheden hebben, haken ze af.

Reproductieve leerstijl

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Deze studenten laten zich sturen door anderen: de docent, het boek, de studiewijzer. Ze doen alles stapsgewijs. Ze herhalen en memoriseren veel. Leren is voor hen het opdoen van kennis, dingen uit het hoofd leren.Deze studenten kunnen slecht zelfstandig leren. Ze hebben veel sturing nodig. Leren kost voor hen ook veel tijd, er is weinig samenhang in de leerstof.

Ongerichte leerstijl

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Deze studenten weten niet op welke manier ze de leerstof benaderen. Ze kunnen daar dus ook niet in bijsturen. Meestal doen ze wat ze altijd al deden. Ze zijn vaak stuurloos: ze sturen zichzelf niet aan, maar laten zich ook niet sturen door de docent, het boek of de studiewijzer.Deze studenten hebben veel twijfel: over de opleiding en over hun capaciteiten. Ze zijn nauwelijks tot zelfstandig studeren in staat.

Leerstijlen van Vermunt

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Samenhangend geheel van

� Verwerkingsstrategieën

� Regulatiestrategieën

� Leeroriëntaties

� Leeropvattingen

�Wat belangrijk is binnen lespraktijk

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Inzicht in verschillen + respect

�Breed observeren

� Inzicht in relatie tussen eigen onderwijsaanpak en leereffect bij jongeren, met focus op welbevinden en betrokkenheid

�Differentiëren in lesaanpak, het eigen didactisch palet uitbreiden, rekening houdend met leerlingverschillen

Wat belangrijk is binnen lespraktijk

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

�De leercyclus van Kolb rond maken (leerkracht + lln)�Vanuit de talenten/sterktes vertrekken

�Tijd maken voor reflectie

�Benut de verschillen/heterogeniteit als kracht�Werk met probleemstellingen

� Stimuleer coöperatief groepswerk

Page 8: leerstijlen handout - ColomaPlusnb.colomaplus.be/PSD13LS.pdf · Opdracht: Verbind de kenmerken met de leerstijlen van Kolb Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil - DPB Mechelen-Brussel

8

En daarom: leerkrachtstijl is

essentieel

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

Gevoelig voor de beleving van de jongeren.Gevoelig voor de beleving van de jongeren.

De mate waarin de leerkracht gevoelig is voor het welbevinden (en/of sociaal-emotionele behoeften) van de jongeren.

Stimulerend tussenkomen.Stimulerend tussenkomen.

De mate waarin de leerkracht exploreren en ontdekken van jongeren positief beïnvloedt door een rijke leeromgeving.

Autonomie verlenen.Autonomie verlenen.

De mate waarin de leerkracht ruimte geeft voor het nemen van initiatieven en voor het individuele ontwikkelingsproces.

En daarom:

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

�Rijke leeromgeving�Differentiëren, ook bij evaluatie�Leren van en met elkaar (coöperatief leren, groepswerk, interactie, …

�Keuzemogelijkheden�Verschillende media� Ervaringsgetuigenissen/reportages/demonstraties/reflectiemomenten/teksten/grafieken/analyses/experimenten/observaties/toepassingsopdrachten/ ontdekkingsopdrachten/…

Wat levert het op?

Centrum Ervaringsgericht Onderwijs - Leen Pil -

DPB Mechelen-Brussel

� Meer variatie en differentiatie in onderwijspraktijk���� Groter welbevinden en hogere betrokkenheid van lln

� Meer motivatie bij lln� Meer zelfvertrouwen bij lln

� Meer kansen tot leerwinst bij lln

� Meer wederzijds respect � Groeikansen naar rijkere leer- en onderwijsstijl

� Ruimer referentiekader

� Groeikansen binnen identiteitsontwikkeling

����Onderwijs dat het beste uit elke leerling haalt

Bedankt !

Leen.PilLeen.Pil@@ppw.kuleuven.beppw.kuleuven.be

Leen.Pil.mbLeen.Pil.mb@@kerknet.bekerknet.be

Leen.PilLeen.Pil@@telenet.betelenet.be