Leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen...gedachten en gevoelens, overtuigingen en waarden,...

Leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen

Handleiding Academiejaar 2017-2018

Titularis: prof. dr. Nadine Engels en prof. dr. Els Consuegra

Praktijkassistenten: Inge Bogaert (in het 1ste semester vervangen door Sien Van den Hoof), Heidi Depraetere, Vicky Willegems

Leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen – Handleiding 2

Inhoudstafel 1 Inleiding 3

2 Plaats binnen de lerarenopleiding 4 2.1 Brug tussen praktijk en theorie 4 2.2 Soorten reflectie binnen de lerarenopleiding 5 2.3 De basiscompetenties als kader 6

3 Supervisie 7 3.1 Algemene informatie 7

3.1.1 Groepssessies 7 3.1.2 Een waarderende houding als uitgangspunt 7

3.2 GRROW-gespreksstructuur 8 3.3 Coachingsvaardigheden 9

4 Opdrachten 10 4.1 GRROW-verslag 10 4.2 Lesopnames 11 4.3 VSR-voorbereidingsformulier 12 4.4 Babbelbox 12

5 Evaluatie 13 5.1 Procesevaluatie 13 5.2 Productevaluatie 13

6 Contactgegevens 14

7 Literatuur 14

8 Bijlagen 15


1 Inleiding Als toekomstige leraar draag je binnenkort de verantwoordelijkheid voor de optimale ontwikkeling van leerlingen. Maar hoe weet je of je lesgeven adequaat is voor je leerlingen? Hoe sluit je relatie met de leerlingen daarbij aan? En welke verwachtingen heb je zelf in jouw rol als leraar? Vaak laten leraren zich sturen door een onbewust of routinematig geheel van gedachten en gevoelens, overtuigingen en waarden, behoeften en eerdere ervaringen, rollen en gewoonten. Een zekere routine is uiteraard nodig in het onderwijs, maar ondoordacht of impulsief reageren kan een belemmering vormen voor het flexibel zijn in problematische of veeleisende situaties. Gezien de veelzijdigheid en complexiteit van de onderwijscontext is het dan ook onvoldoende om uitsluitend terug te vallen op kant-en-klare handelingspatronen zonder die te betrekken op de ware doelstelling en specifieke onderwijscontext. Om je als leraar goed te voelen in je vel en je verantwoordelijkheid voor leerlingen ten volle te kunnen nemen, is het belangrijk om jezelf en je onderwijspraktijk voortdurend te bevragen, te onderzoeken en bij te sturen door vernieuwende elementen aan te wenden. Uit onderzoek blijkt dan ook dat systematische reflectie cruciaal is om als (toekomstige) leraar te kunnen leren van de eigen praktijkervaringen en conclusies te trekken voor toekomstig handelen. In de leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen (ROH) brengen we via een gestructureerde aanpak de reflectie omtrent je eigen onderwijsgedrag op gang. Zowel het reflecteren over als het onderzoeken van je eigen onderwijsgedrag en de wisselwerking ertussen komen aan bod. Op die manier verwerf je meer inzicht in de complexiteit van de klassituatie en word je je meer bewust van je eigen identiteit als leraar. De voorliggende handleiding verduidelijkt de plaats van de leerlijn ROH binnen de lerarenopleiding en belicht het belang van reflecteren en onderzoeken in het groeiproces tot professionele leerkracht en de doelstellingen die de overheid hieromtrent als kader opzet. We verduidelijken vervolgens de organisatie van de leerlijn, lichten de opdrachten toe en leggen uit hoe je groeiproces inzake reflecterend en onderzoekend handelen zowel doorheen de hele leerlijn alsook op het einde van de leerlijn geëvalueerd worden. De bijlagen bundelen nuttig leermateriaal en hulpmiddelen om de opdrachten uit te voeren. Tijdens de introductiesessie van elke module krijg je modulespecifieke informatie m.b.t. de opdrachten en evaluatie van de module. Aan de hand van oefeningen verkennen we eveneens de specifieke vaardigheden die tijdens de module uitgediept worden. Op die manier vullen de handleiding en de introductiesessies elkaar aan.


2 Plaats binnen de lerarenopleiding

2.1 Brug tussen praktijk en theorie Kort geschetst verbindt de leerlijn ROH de praktijk met de theorie binnen de lerarenopleiding. De leerlijn ROH vertrekt vanuit de stage-ervaringen die je tijdens de opleiding opdoet en neemt deze als beginpunt van reflectie en onderzoek. Inzichten die je tijdens het reflecteren over de stage-ervaringen opdoet kan je opnieuw toetsen aan de praktijk en de nieuwe ervaringen die daaruit voortvloeien, kunnen dan op hun beurt weer aanleiding geven tot reflectie. Op die manier is er een sterke samenhang en wisselwerking tussen de leerlijnen ROH en stage. Naast de link met de leerlijn stage hangt de leerlijn ROH ook sterk samen met de andere leerlijnen van de lerarenopleiding. Theoretische kaders die je binnen de leerlijnen pedagogiek & didactiek, vakdidactiek en visie op leraarschap en professionele identiteit vanuit een humanistisch perspectief aangereikt worden zal je inzetten in het reflectie- en onderzoeksproces. Op die manier kan je je stage-ervaringen en toekomstige onderwijspraktijk bijsturen of versterken. Met deze bijzondere plaats binnen het curriculum biedt de leerlijn ROH concrete ondersteuning bij ervaringen die voor jou relevant zijn in je praktijkcomponent, aansluitend bij recente ontwikkelingen in onderwijsonderzoek.

Figuur 1: schematische voorstelling van het curriculum van de lerarenopleiding


2.2 Soorten reflectie binnen de lerarenopleiding Om te leren reflecteren in de praktijk en om reflectie te integreren in je dagdagelijkse lespraktijk zal je ook binnen andere leerlijnen (bijv. de stageleerlijn) of modules (bijv. module 6) te maken krijgen met reflectie. Reflectie is in dat kader weliswaar verschillend van de reflectie in de leerlijn ROH. We onderscheiden m.n. reflectie op korte termijn en op lange termijn.

Na elke stageles maak je – alleen, samen met je mentor, of met je vakstagebegeleider – de balans op van de afgelopen les. Dit gebeurt veelal op de stageplek zelf, in een kort of langer gesprek. Op dat moment zit je ervaring nog fris in je geheugen (je staat nog dicht bij de gebeurtenissen, de emoties, …) en kan je gemakkelijker terugblikken. Samen met de mentor beantwoord je vragen zoals: hoe is de les verlopen? Wat heb je bereikt? Waar wil je nog aan werken? Hoe zal je de volgende les aanpakken? Je mentor of vakstagebegeleider geeft je feedback en speelt in op je ervaringen, vragen en/of beslissingen. Deze vorm van reflectie helpt je om je praktijk op korte termijn te verbeteren.

Korte termijn reflectie

De leerlijn ROH, maar ook de reflectie in het kader van module 6 focussen op lange termijn reflectie. Bij lange termijn reflectie blik je veelal terug op gebeurtenissen die mogelijk niet zo fris in je geheugen liggen. Je reflecteert kritisch en op systematische wijze. Je bekijkt zo gedragingen, dieperliggende overtuigingen, competenties, … Lange termijn reflectie laat toe je handelen in een groter geheel te plaatsen en biedt je de kans meer greep te krijgen op de complexiteit van onderwijssituaties waarmee je te maken hebt in het werkveld. Je kijkt namelijk (letterlijk en figuurlijk) vanop een afstand naar specifieke uitdagingen of succeservaringen.

Lange termijn reflectie


2.3 De basiscompetenties als kader Het ontwikkelen van reflectie- en onderzoeksvaardigheden en vooral van een reflectieve en onderzoekende houding is van groot belang binnen de lerarenopleiding. De leerlijn ROH komt daarmee tegemoet aan het besluit van de Vlaamse Regering betreffende het beroepsprofiel van de leraar, met name op de basiscompetenties die betrekking hebben op de leraar als innovator en onderzoeker:

Het persoonlijke groeiproces tot professionele leerkracht blijft weliswaar ook na de lerarenopleiding doorgaan, en de kennis over onderwijs verandert zo snel dat leraren vooral moeten werken aan hun doorgroeicompetenties. Door de brugfunctie van de leerlijn ROH in het curriculum en de integratie van reflectie in andere leerlijnen en modules streeft de lerarenopleiding ernaar om de doorgroeicompetenties m.b.t. reflectie en onderzoek van de eigen lespraktijk aan te scherpen.

Competentie5:deleraaralsinnovator–deleraaralsonderzoekerDeleraarkan:5.1kennisnemenvanderesultatenvanonderwijsonderzoek;5.2 vernieuwende elementen aanbrengen door de eigenschoolcultuurenvormingsconceptenconstructieftebevragen,doorreflectie over nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en overresultatenvanonderwijsonderzoek;5.3deeigenklaspraktijkvernieuwenopbasisvannascholing,eigenervaringencreativiteit;5.4heteigenfunctionereninvraagstellenenbijsturen.


3 Supervisie 3.1 Algemene informatie 3.1.1 Groepssessies Binnen de leerlijn ROH organiseren we supervisie in de vorm van groepssessies. Elke module (2 t.e.m. 5) omvat 1 of 2 supervisiesessies. Afhankelijk van de supervisie duren de sessies 2 of 3 uur. Twee uur durende sessies vertrekken vanuit praktijkervaringen die je vooraf op papier beschrijft, terwijl drie uur durende sessies vertrekken vanuit praktijkervaringen die je vooraf filmde. Gezien het gebruik van beeldmateriaal verwijzen we naar deze laatste sessies als sessies waarin video stimulated reflection (VSR) plaatsvindt. De groepssessies gaan door op de VUB-campus, bestaan uit een zestal medestudenten (critical peers) en worden begeleid door een supervisor (die een leerbegeleider van de lerarenopleiding is). De medestudenten in de supervisiegroeppen verschillen inzake studieachtergrond, praktijkervaring, vakgebieden en scholen waarin ze lesgeven. Via strak getimede reflectiegesprekken en een gestructureerde aanpak halen we tijdens de sessies het maximum uit de eigen onderwijservaringen en die van je medestudenten. Je kiest daarbij zelf de praktijkervaringen waarover je wil leren in het bijzijn en met behulp van je medestudenten. Zowel problemen, twijfels, onzekerheden, frustraties, dilemma’s en successen komen aan bod. De medestudenten en supervisor van je groep coachen je in het reflecteren. Hun inbreng zet je aan tot verdieping en duiding en helpt je om alternatieven te vinden die je later kan uitproberen in je onderwijspraktijk.

3.1.2 Een waarderende houding als uitgangspunt Tijdens de reflectiesgesprekken worden positieve en negatieve ervaringen gedeeld en coachen we elkaar in het reflecteren. Het is daarbij belangrijk dat iedereen zich goed voelt in de groep en zijn/haar verhaal kwijt kan. De kijk die je op de medestudenten in je groep hebt, bepaalt in hoge mate of de ander zich comfortabel zal voelen tijdens de gesprekken: het beïnvloedt hoe de ander zich zal openstellen en in hoeverre hij/zij zich zal engageren. De uitdaging bestaat er dan ook in om een waarderende houding aan te nemen t.a.v. elkaar. Dit houdt in dat je een sterk geloof hebt in de mogelijkheden van de ander om zich te ontwikkelen en om situaties op te lossen. Meer dan te focussen op elkaars tekorten en oorzaken van problemen zetten we m.a.w. in op het ontwikkelen van elkaars talenten en mogelijkheden, het verleggen van grenzen en verkennen van nieuwe gebieden.


De supervisie steunt op inzichten van Jef Clement die het inspirerend coachen in vijf stappen (zie 3.2) en zeven vaardigheden (zie 3.3) uiteenzet.

3.2 GRROW-gespreksstructuur Aan de hand van vijf stappen, gebaseerd op het vijfstappenspel GRROW van Jef Clement, gaan de reflectiegesprekken in op praktijkervaringen en persoonlijke leervragen die je hebt t.a.v. je onderwijspraktijk:

1. Goal: een persoonlijk doel, een ideaalbeeld, een gewenste situatie concretiseren. We willen in de supervisiesessies immers in de eerste plaats doelgericht en toekomstgericht zijn. Van bij het begin van het gesprek wordt dan ook onderzocht waar je naartoe wil.

2. Reality: de situatie beschrijven. De bedoeling is om de realiteit en de context in kaart te brengen. Het is daarbij van belang om daarbij zo weinig mogelijk te analyseren, te beoordelen of te veroordelen.

3. Resources: interne en externe krachtbronnen en hulpmiddelen identificeren. We verkennen resources zowel in de persoon zelf als in (personen uit) de omgeving.

4. Options: mogelijkheden om de situatie aan te pakken. We verkennen welke mogelijkheden je hebt om te handelen in de gegeven situatie en gericht op het doel dat je voor ogen hebt. Door meer dan één mogelijkheid te formuleren, door te brainstormen en ‘out of the box’ ideeën te laten bedenken, ontstaan als vanzelf veelal nieuwe mogelijkheden waaraan je eerder niet dacht.

5. Will/Way forward: acties plannen. Je inzichten zet je om in concrete acties en plannen. Ook voor doelstellingen op lange termijn is het relevant om acties of oefenmogelijkheden te plannen op korte termijn.

Figuur 2: GRROW

De GRROW-structuur is geen keurslijf met een strakke structuur, maar is eerder bedoeld als een leidraad om doelgericht te reflecteren en om aan te geven welke gebieden allemaal aandacht verdienen.

Goal

Reality

ResourcesOptions

Wayforward


3.3 Coachingsvaardigheden Zeven coachingsvaardigheden garanderen het succes, de diepgang en het soepele verloop van de reflectiegesprekken. Het gaat om ‘gewone’ vaardigheden waarover we bewust of onbewust beschikken en die we in relatie tot elkaar inzetten. Toch, hoewel deze vaardigheden binnen handbereik liggen, zijn ze niet altijd even gemakkelijk te activeren of toe te passen als het nodig is. Figuur 3 geeft weer welke coachingsvaardigheden tijdens de supervisiesessies geoefend worden. Bijlage 1 bevat toelichting, hulpmiddelen en voorbeelden m.b.t. de coachingsvaardigheden. De introductie- en supervisiesessies bieden ruimte voor oefening en toepassing. De coachingsvaardigheden gebruiken we in eerste instantie op metacognitief niveau (om jezelf te ontwikkelen) en in de supervisie om je medestudenten op een waarderende manier te stimuleren. De vaardigheden zijn weliswaar ook bijzonder nuttig in de samenwerking met collega’s en in het aanwakkeren van de kritische houding van leerlingen.

Figuur 3: coachingsvaardigheden


4 Opdrachten Reflecteren doe je niet enkel tijdens de supervisiesessies. Voorbereidende opdrachten dragen bij tot het vlot verloop van de supervisiesessies en opdrachten die je na afloop van de supervisiesessies uitvoert helpen om je reflectie voort te zetten en je inzichten van tijdens en na de sessie te structureren. Hieronder vind je toelichting bij de verschillende soorten opdrachten. Een overzicht van de opdrachten per module werd opgenomen bij de bijlagen (bijlage 2).

4.1 GRROW-verslag

Voor de supervisiesessie Ter voorbereiding van de supervisiesessie maak je een GRROW-verslag en lees je de GRROW-verslagen van de medestudenten uit je groep. In het GRROW-verslag sta je stil bij een praktijkervaring waarover je graag met je medestudenten reflecteert. Je bereidt het reflectiegesprek daaromtrent voor door je praktijkervaring vanuit de 5 stappen van de gespreksstructuur te benaderen: wat wil je bereiken? Hoe is de situatie? Wat zijn (interne en/of externe) krachtbronnen om je doel te bereiken? Welke mogelijkheden zie je? Welke actie wil je ondernemen? Je voorbereiding vormt het uitgangspunt van het reflectiegesprek. Na de supervisiesessie Na de supervisiesessie versterk je het GRROW-verslag dat je als voorbereiding maakte. Je verfijnt je eerdere formuleringen en/of voegt inzichten toe die je tijdens of na de sessie opdeed. Daarnaast integreer je ook inzichten uit onderwijsonderzoek. Dat doe je door je praktijkervaring te bekijken vanuit een theoretisch kader dat je

Richtlijnenenafspraken

ü Je maakt gebruik van het GRROW-verslagsjabloon(bijlage3).

ü JevoorzietjeGRROW-verslagvandevolgendetitelstructuur: Module Datum van de sessieVoornaamNaam (bijv.M5 04/12/2017 EnricoLanzo).

ü Je uploadt je GRROW-verslag op je GoogleDrive en deelt het document met demedestudentenuitjegroep.

ü Deadline: ten laatste twee dagen voor jesupervisiesessie.


ü Je werkt verder op het GRROW-verslag vanvoordesupervisiesessie.

ü Jevoorziet je versterkteGRROW-verslagvande volgende titelstructuur: Module Datumvan de sessie Voornaam Naam (bijv. M504/12/2017EnricoLanzo).

ü JeuploadtjeversterkteGRROW-verslagopjeGoogle Drive. Dit document hoef je niet tedelenmetjemedestudenten.Indiengewenstkan je het versterkte GRROW-verslag enkelmetjesupervisor(s)tedelen.

ü Deadline: ten laatste twee dagen na jesupervisiesessie.


binnen één van de andere leerlijnen werd aangereikt of door zelf een wetenschappelijk artikel m.b.t. een onderwijsonderwerp op te zoeken en toe te passen op jouw specifieke praktijkervaring.

4.2 Lesopnames In de VSR-sessies blikken we terug op je ervaringen aan de hand van beeldmateriaal dat je maakte van je eigen lessen. Om je hiermee vertrouwd te maken en om je voldoende groeikansen te bieden, bouwen we het gebruik van beeldmateriaal geleidelijk op.

Figuur 2: opbouw VSR-sessies

In module 3 reflecteer je vertrekkende vanuit de lespraktijk van een mentor of andere leraar. In module 4 maak je een lesopname van je eigen klaspraktijk aan het begin van je stageperiode. In module 5 ben je al ver gevorderd in je stagepraktijk en maak je nogmaals een lesopname die het einde van je stageperiode markeert. De reflectie vertrekt in module 5 vanuit het perspectief van een medestudent.


ü Om de school in te lichten m.b.t. de opdracht, de omgang met hetbeeldmateriaalendetoelatingmaakjegebruikvandebijlage4).Voorhetfilmenvandeleslichtjeookdeleerlingeninenvraagjenaareventuelebezwaren.

ü Jeneemteenvollediglesuurop(vaneenleraarofvanjezelf,afhankelijkvandemodule).Kleinecamera’skunnenuitgeleendwordenviainfradesk.

ü Je bewaart alle beeldmateriaal gedurende de hele lerarenopleiding op eenveilige manier (op een externe harddisk, je computer, Google Drive, …).Fragmentendiegebruiktzullenwordentijdensdesupervisiesessiemoetennietop voorhand ingediend worden. Alleen tijdens module 5 stuur je jebeeldmateriaalnaareenvoorafbepaaldemedestudent.

ü Je zorgt er wel voor dat je beeldmateriaal vlot toegankelijk is tijdens desupervisiesessie.Jebrengtdanookjeeigenlaptopmeeofzorgtervoordathetmateriaalopeenveiligemediadrager(bijv.hardeschijf,usb-stick)staat.

ü Deadline:desupervisiesessiezelf.


4.3 VSR-voorbereidingsformulier Voor de VSR-sessies maak je niet enkel een lesopname maar vul je ook een voorbereidingsformulier in. Je kiest daarvoor twee betekenisvolle fragmenten (van minstens 2 min 30 sec) uit de lesopname, m.a.w. een fragment dat je aan het denken zet en waaruit je graag meer zou halen door erover te reflecteren met medestudenten. In het voorbereidingsformulier motiveer je de keuze voor de lesfragmenten, formuleer je een leervraag en geef je informatie die relevant is om de les te begrijpen.

4.4 Babbelbox Na afloop van de VSR-sessies formuleer je je inzichten in een babbelbox, een korte opname van jezelf via webcam, handycam, gsm, tablet, … In je babbelbox belicht je de volgende aspecten:

• Welke inzichten neem je uit de VSR-sessie mee naar de klaspraktijk? • Welke link kan je maken met theoretische kaders uit andere leerlijnen of

inzichten uit recent onderwijsonderzoek? • Welke acties en doelen stel je voor jezelf voorop? • Wat was jouw rol binnen de sessie? Hoe ben je omgegaan met de

coachingsvaardigheden? Hoe heb je bijgedragen aan het leerproces van jouw peers?

• Hoe was de ervaring om beelden uit scholen samen met medestudenten te bekijken?


ü Je maakt gebruik van het VSR-voorbereidingsformulier(bijlage5).

ü Je voorziet je VSR-voorbereidingsformulier van de volgendetitelstructuur: Module Datum van desessie Voornaam Naam (bijv. M504/12/2017EnricoLanzo).

ü JeuploadtjeGRROW-verslagopjeGoogleDrive en deelt het document met demedestudentenuitjegroep.

ü Deadline: ten laatste twee dagen voor jesupervisiesessie.


ü Indiennodigkunnenkleinecamera’suitgeleendwordenvia infradesk. Jekanweliswaarookdecameravanjecomputergebruiken.

ü Jeopnameismin.4min.enmax.6min.lang.ü Je uploadt je babbelbox op je Google Drive. Indien gewenst kan je de

babbelboxenkelmetjesupervisor(s)tedelen.ü Deadline:tenlaatstetweedagennajesupervisiesessie.


5 Evaluatie Belangrijk is te weten dat je in het kader van reflecterend en onderzoekend handelen niet beoordeeld wordt op de mate waarin je vorderingen maakt/gemaakt hebt in bepaalde leerpunten tijdens je stages. Deze vorderingen worden immers beoordeeld door de stagebegeleiders. Wel staat de ontwikkeling van reflectie- en onderzoekscompetenties centraal. Deze competenties evalueren we op proces en product.

5.1 Procesevaluatie Je aanwezigheid en actieve deelname tijdens de supervisiesessies is een noodzakelijke voorwaarde van het leerproces en voor de evaluatie. Je kan m.a.w. pas geëvalueerd worden op voorwaarde dat je alle supervisiesessies hebt bijgewoond. Is afwezigheid toch onvermijdelijk wegens ziekte of een andere vorm van overmacht? Dan verwittig je – liefst voor de supervisie – de betrokken leerbegeleider en bezorg je een bewijs van afwezigheid (bijv. ziektebriefje). Samen wordt naar een gepaste oplossing gezocht om de gemiste reflectiekansen in te halen. Je leerproces wordt beoordeeld aan de hand van het naleven van afspraken en het maken van opdrachten, je eigen reflectievaardigheden en de inbreng in de groep (m.n. je coachingsvaardigheden). Het evaluatieformulier (bijlage 6) biedt een houvast voor je eigen leerproces. Op geregelde tijdstippen zal gevraagd worden om aan de hand van het evalutaieformulier een zelfevaluatie uit te voeren. Ook gebruikt je supervisor het evaluatieformulier om je op gezette tijdstippen feedback te bezorgen.

5.2 Productevaluatie In je Google Drive toon je je persoonlijke leerontwikkeling aan inzake reflecterend en onderzoekend handelen. De Drive bevat op het einde van de module alle opdrachten die je binnen de module maakte voor de leerlijn ROH. Je toont in de Drive m.a.w. je reflectieve en onderzoekende vaardigheden aan die je doorheen de supervisiesessies opgebouwd hebt. De verschillende opdrachten in je Google Drive vormen de producten die geëvalueerd worden.


6 Contactgegevens Indien je vragen hebt of problemen ervaart m.b.t. de leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen kan je contact opnemen met de coördinerende leerbegeleider: Heidi Depraetere Coördinerende leerbegeleider [email protected] Bureau M.028 02/629 24 83 Maak een afspraak via Calendly Voor de supervisiesessies worden verschillende groepen gevormd. Naast de coördinerende leerbegeleider worden de supervisiesessies eveneens begeleid door enkele andere leerbegeleiders. Met specifieke vragen of problemen m.b.t. de supervisiesessies kan je dan ook rechtstreeks contact opnemen met de leerbegeleider van jouw supervisiegroep: Inge Bogaert Leerbegeleider (tweede semester) [email protected] In het eerste semester vervangen door Sien Van Den Hoof: [email protected] Bureau M.028 02/629.21.51 Maak een afspraak met Sien Van Den Hoof via Calendly Maak een afspraak met Inge Bogaert via Calendly Vicky Willegems Leerbegeleider [email protected] Bureau M.028 02/629 10 62 Maak een afspraak via Calendly

7 Literatuur Clement, J. (2008). Inspirerend coachen. De kunst van dynamisch en uitdagend communiceren. Leuven: Uitgeverij LannooCampus.


8 Bijlagen Bijlage 1 Coachingsvaardigheden Bijlage 2 Opdrachtenoverzicht Bijlage 3 Sjabloon GRROW-verslag Bijlage 4 Brief videoreflectietraject Bijlage 5 Voorbereidingsformulier VSR-sessie Bijlage 6 Evaluatiecriteria supervisiesessies

Leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen...gedachten en gevoelens, overtuigingen en waarden,...

Documents

Transcript of Leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen...gedachten en gevoelens, overtuigingen en waarden,...