Leerlandschap en netwerklandschap

PSO 24-uurse10-11 mei 2007

Marc CoendersBram Langen

PSO 24-uurse lerende organisatie 2

Onderwerpen

● Lerende organisatie● Twee metaforen over leren● Kennis delen● Leerlandschap● Formeel-informeel● Leervormen● Leerlandschap

PSO 24-uurse lerende organisatie 3

Lerende organisatie

• Neem een vel papier en schrijf op wat volgens jou een lerende organisatie is.

• Geef het vel door en schrijf je definitie nogmaals op.

PSO 24-uurse lerende organisatie 4

Perspectieven

• Drie perspectieven:• Normatief – ideaal (Peter Senge)• Organisatieontwikkeling

(Argyris&Schon)• Lerend vermogen versterken (Dibello)

PSO 24-uurse lerende organisatie 5

Twee metaforen over leren en kennis delen

Acquisitie metafoor

Participatie metafoor

Kennis

Leren

Rol van de manager

PSO 24-uurse lerende organisatie 6

Twee metaforen over leren en kennis delen

Acquisitie metafoor

Participatie metafoor

InformatieObjectiefBezit

Kennis Bekwaamheid,Ervaring,Verbonden met de praktijk

Tot je nemen en verwerken van informatie

Leren Participeren in de praktijk, jezelf manifesteren

De persoon die gericht is op de toepassing (van bestaande kennis).

Rol van de manager

De persoon die mensen coacht op ontwikkeling van competenties

PSO 24-uurse lerende organisatie 7

Kennis delen: 3 t’sExpliciet-acquisitie

Persoonsgebonden-participatie

Kennis

Transfer

Translatie

Transformatie

A

A

A

B

B

B

PSO 24-uurse lerende organisatie 8

Lerende organisatie: gericht op nieuwe kennis

Kennis

Transfer

Translatie

Transformatie

A

A

A

B

B

B

Nieuwe kennis

Expliciet-acquisitie

Persoonsgebonden-participatie

PSO 24-uurse lerende organisatie 9

Waar en hoe wordt er geleerd?

Onderzoeken

Creëren

Praktiseren

E x p l i c i t e r e n

O n d e r n e m e n

I n n o v e r e n

PSO 24-uurse lerende organisatie 10

De eilanden

• Praktiseren: al het (impliciete) leren in het werk.

• Onderzoeken: alles wat je doet om het werk te verbeteren of er beter in te worden.

• Creëren: het maken van nieuwe diensten en producten, nieuwe marktbenaderingen.

PSO 24-uurse lerende organisatie 11

De verbindingen

• Expliciteren: expliciet maken van ervaringskennis

• Ondernemen: keuzes maken in wat verder wordt ontwikkeld.

• Innoveren: overdragen en in praktijk brengen van nieuwe werkwijzen en middelen.

PSO 24-uurse lerende organisatie 12

Verbindingen

Bruggen Resultaten van het ene gebied naar het

andere gebied brengen Collectieve ambitie

Polders Collectiviteit inbouwen in het leerbeleid Elkaars kennis en kunde

samenbrengen: participatief en producerend leren

PSO 24-uurse lerende organisatie 13

Formeel en informeel

● In elke formele organisatiestructuur ontstaat de behoefte aan een informele structuur

● Netwerken en communities of practice vervullen een complementaire functie.

● Wenger e.a.: “Een community of practice is een groep mensen die een zorg, probleem of passie met betrekking tot een bepaald domein delen en hun kennis en vaardigheden willen verdiepen door middel van een continue uitwisseling hierover.”

PSO 24-uurse lerende organisatie 14

Leervormen en leerprincipes

Leervormen Leerprincipes

Actieleren

- al in een vroeg stadium de intenties en doelen van mensen expliciteren

- individuele doelen en organisatiedoelen verbinden- werken aan concrete resultaten

Systeemdenken

- samen beelden maken van de werkelijkheid- verschillende gezichtspunten onderscheiden en

samenbrengen- denken in kwesties en aanpassingen (en niet in

problemen en oplossingen)

Dialoog- erkennen van de ander en de bijdrage van de ander- fundamentele zekerheden durven bevragen- waarnemen wat er in de omgeving gebeurt

PSO 24-uurse lerende organisatie 15

Verdiepen van leren: de U-bocht

Denken Doen

Toenem

end in

zicht in

het g

rote

r geheel

Act

ies

in d

ienst

van h

et

gro

ter

geheel

Bron: Senge, Peter e.a. (2004) Presence: human purpose and the field of the future.

PSO 24-uurse lerende organisatie 16

Leerlandschap

Leerlandschap is een analyse. Waar het probleem zit, maakt uit

waar je de oplossing moet zoeken... ...en wat de oplossingsstrategie is.

Hoe zit het met ‘Creëren? De verbindingen zijn lastig.

PSO 24-uurse lerende organisatie 17

Netwerklandschap

PSO 24-uurse lerende organisatie 18

Netwerklandschap

Het is OK om er tussenin te zitten Sommigen werken wel al zo, sommigen niet,

fricties horen erbij Het belang van de coaches van de netwerkers Netwerken is cruciale bekwaamheid Terugvallen is normaal; zelfbescherming van

mensen Zorg dat netwerkers niet alleen komen te staan. Niet teveel over leren praten, maar leren

versterken.