Lectoraat Sociale Integratie, CESRT...implementatietraject 3 (gemeenten) | Wmo-werkplaats Zuyd |...

1. Reflectie casus ZRM

2. Waar gaat het wel om in transformatie binnen wijkteams?

3. Hoe transformeren: Capability Approach (theoretisch kader)

4. Hoe transformeren: Reflexieve professional (praktijkgericht)

5. Deelnemers aan het werk (oefening)

6. Reflectie oefening

Gericht op symptomen

(=functioneren)


Gaat het om het invullen van vragenlijsten, toepassen van instrumenten, uitvoeren van procedures?

Wat is doel, wat is middel?

Wat is “gekanteld werken”?


Leefwereld moet centraal staan:

Het gaat om de levens die mensen willen leiden

vanuit hun eigen wensen, mogelijkheden,

verwachtingen, keuzes en aspiraties en wel binnen

hun eigen context

Dr. Erik Jansen

De Capability Approach biedt een integraal, mensgericht kader voor welzijn

Mens-centraal (ethisch individualisme): “a life of human dignity”

Elk mens is een doel op zichzelf

Ontwikkeling leidt tot vrijheid

Breed, normatief begrippenkader voor evaluatie en bestudering individueel welbevinden en kwaliteit van leven politiek filosofische stroming

Onderscheid tussen doelen en middelen

Sluit aan bij filosofisch liberale ideeën over sociale rechtvaardigheid

Meervoudigheid van welzijn

Democratische processen

Biedt een kader voor tegengaan van ongelijkheid

Biedt mogelijk richtlijnen voor evaluatie van sociale arrangementen, beleid en sociale verandering

Capabilities =

“Vrijheden of waardevolle mogelijkheden om het soort leven te leiden dat hij of zij wil leiden of om te doen wat hij of zij wil doen en de persoon te zijn die hij of zij wil zijn (the life one has reason to value)”

Capability is het antwoord op de vraag:

“Wat is een mens in staat om te doen en te zijn?”

~> Reële vermogens

Capability Approach (Sen, 1999; Nussbaum, 2000)

Functioning (=functioneren) is:

Het daadwerkelijke functioneren van een persoon als het resultaat van vrijheden en keuzemogelijkheden

Capabilities:

- leven

- gezondheid

- etc..

Keuzevrijheid Functioning

Mogelijkheden… …scheppen

kansen op…

…een waardevol leven

persoonlijke conversiefactoren

omgevings-

conversiefactoren

sociale conversiefactorennaar Robeyns, 2005

ZRM, e.d.

Hulpbronnen

Antecendenten

van het functioneren

Waar bestaat minimaal menselijk welzijn uit?Theorie van Nussbaum

Nussbaums Centrale Capabilities (universeel) 1. Leven

2. Lichamelijke gezondheid

3. Lichamelijke integriteit

4. Zintuigen, verbeelding en denken

5. Emoties

6. Praktische rede

7. Relatiesa. sociaal

b. afkomst en identiteit

8. Andere soorten

9. Spel

10. Controle over de eigen omgeving a. politiek

b. materieel

CA geïnspireerde reflexieve vragen voorwijkteamleden Wat voor reële mogelijkheden heeft de cliënt (gehad)?

Welke hulpbronnen bieden de cliënt vergroting van zijn of haar optiesof keuzes?

Welke factoren beperken de opties of keuzes en zijn deze tebeïnvloeden?

Wat kunnen we inzetten als middelen en wat is de beoogde outcome (einddoel)?

Welke niet-bedoelde gunstige uitkomsten (unintended outcomes) kunnen we gebruiken?

Welke aspiraties heeft de cliënt/bewoner?

Hoe staat het met de meervoudige capabilities van cliënten?

Etc.

Door te werken vanuit de CA in de praktijkenvan wijkteams ontstaat een meer organischeverbinding in:

Het zoeken naar individuele mogelijkheden omkwaliteit van leven te verbeteren

De verbinding tussen individuele vermogens en collectieve/publieke hulpbronnen

Individueel en collectief gerichte sociaalwerkers/dienstverleners

Dit vereist een reflexieve en op outcome gerichtebenadering van welzijn ipv puur op functioneren en instrumenteel gestuurd handelen

Drs. Cindy Caanen


Het is een definitie die in sommige literatuur in verband wordt gebracht met o.a. professioneel handelen en verander-/transformatieprocessen

Het is een persoon of een groep mensen

Het is een vaardigheid, het vermogen om feedback te geven, te zoeken en te ontvangen over de uitvoering van de opgedragen taken; het vermogen om eigen prestaties en prestaties van anderen te observeren of te monitoren

Het een cyclisch proces op individueel en collectief niveau; proces van bewust terugblikken en vooruitblikken zowel direct vanuit concrete beleving als op enige afstand als toeschouwer (H. Vos & H. Vlas, 2000):- terugblikken: leren van wat eerder is gedaan, erachter komen waarom iets wel of

niet goed werkt; bewustzijn groeit mbt wat wel/niet effectief blijkt in specifieke

situaties

- voorblikken: focus krijgen op wat nodig/gewenst is


Reflectie is van belang bij (door)ontwikkeling competenties

Reflectie is een hulpmiddel bij:

- transformatie van autonome professionaliteit naar reflectieve en

normatieve professionaliteit (G. Jacobs, 2010)

- leren anders zien, ervaren en voelen (see, feel) anders denken,

werken, handelen (do) (J. Bommerez et al., 2013)


Casus Landgraaf:

- proefdraaien met integraal wijkteam

in Ubach over Worms

- opdracht wijkteam: meldingen

oppakken en uitwerken/uitvoeren

transformatieopgave toegangspoort

Mix van modellen/technieken die voortvloeien uit theorieën gericht op:

- ervaringsleren (Dewey, 1916; Kolb, 1984)

- probleem oplossen (Schön, 1983)

- leren reflecteren (Cowan, 1998);

- individueel leren (Korthagen, 1982)

en/of collectief leren (Van Strien,

1975,1986; Dixon, 2002)

Casus Landgraaf

Reflectie is een bewuste, doelgerichte

activiteit die kan worden ingezet voor

verandering van attitude en gedrag.

Een reflexieve professional in het

wijkteam is een professional die:

zich durft kwetsbaar en open op te

stellen;

nieuwsgiering, leergierig is en/of

gefrustreerd;

kritisch interne en

externe dialoog voert

over zien, ervaren,

voelen, denken,

werken, handelen;

bereid is los te laten

en bepaalde mate

van onzekerheid

accepteert.


Structureel

Reflectie- en dialoogvragen gebruiken in dagelijks werk (bijv. casusbespreking, voorbereiding en nabespreking keukentafelgesprekken)

Een logboek/dagboek bijhouden (individueel/collectief) en aan reflectiesessies koppelen (bestaande overleggen benutten)

Beoogde veranderingen (output, outcome, impact) meenemen in beoordeling- en functioneringsgesprekken (toezichthouders, bestuurders, managers, uitvoerders)

Incidenteel / additioneel

Intervisiebijeenkomsten / training & coaching (bijv. teamleren/leercoach, Wmo-werkplaats Nijmegen, reflectiesessies/coaching op maat van Wmo-werkplaats Zuyd)

(longitudinaal) onderzoek


Reflecteren afhankelijk van:

- persoonlijke factoren (o.a. leerstijlen, persoonlijkheidstype, fase)

- situationele factoren (o.a. aanleiding, context)

Reflectie hoeft niet te leiden tot actie

Voorwaarden voor reflectie: zelfvertrouwen, openheid, creativiteit, en besluitvaardigheid

Voorwaarden voor vervolgactie(s): aanleiding/motivatie (intrinsiek en/of extrinsieke) of waarden, voorkennis, tijd, oriëntatie


Reflectievragen (C. Caanen, 2014) Dialoogvragen (Van Biene, 2005; 2014; M. van

Biene, M. Heessels, M. van Erp et al., 2013)

Exploratie: Wat is de vraag? Wat is het

probleem? Wat heb je meegemaakt? Wat heb je

voorgenomen om mee aan de slag te gaan?

Reflectie 1/verdieping exploratie: Wat heb je

gedaan of gezegd? Welke oplossingen of

antwoorden reiken je collega’s aan?

Actie(s): Wat doe of zeg je een volgende keer?

Wat doe je met het advies van je collega’s? Wat

spreek je binnen het wijkteam af?

Reflectie 2/evaluatie (resultaten & effecten): Wat

is het effect tot nu toe? Hebben de

tips/afspraken geleid tot andere uitkomsten?

Wat is veranderd in vergelijking met

vergelijkbare vragen/situaties in het verleden?

Wat zijn de ervaringen (pos/neg)? Wat is aan je

ontglipt wat je je had voorgenomen?

Open vragen: hoe, wie, wat, weke, waar, wanneer

vragen

Wat is kenmerkend voor gekanteld denken,

werken/handelen in deze casus?

Welke signalen wijzen erop dat een

professional gekanteld denkt, werkt/handelt?

Wat is de rol van de instanties die bij de situatie

van de cliënt zijn betrokken?

Hoe stem je jouw taalgebruik af op dat van

cliënt?

Welke achterliggende vragen kunnen met

behulp van het keukentafelgesprek worden

opgespoord?

Welke persoonlijke krachtbronnen boort je aan

om …..?

Welke ondersteuning is gevraagd vanuit het

sociale of informeel netwerk van de cliënt?

Welke competenties gebruikt je als je contact

hebt met de cliënt?


Vorm een groepje van 4-6 personen

Een van de deelnemers brengt een casus van een wijkteam of van wijkgericht werken in (5 min.)

Ieder verzint voor zichzelf een reflexieve vraag en schrijft deze op een kaartje (2 min.)

De vragen worden op tafel gelegd, kort toegelicht en met je groep ga je in gesprek over een route van “beneden” naar “boven” (20 min.): Bovenaan: vragen tav einddoel, of uiteindelijke beoogde uitkomst

Onderaan: vragen tav instrumentele doelen

Bereid een pitch voor om je casus en bijbehorende vragenordening plenair te presenteren (3 min.)



Dr. Erik Jansen

Wmo-werkplaats Nijmegen / Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit

Klantperspectief | Kenniscentrum HAN SOCIAAL | Hogeschool van

Arnhem en Nijmegen

(024) 353 03 68

[email protected]

www.han.nl | www.wmowerkplaatsnijmegen.nl

Drs. Cindy Caanen

Wmo-werkplaats Zuyd | Lectoraat Sociale Integratie, CESRT | Zuyd

Hogeschool

(043) 346 66 32 | (06) 108 26 441

[email protected]

https://wmowerkplaats.community.zuyd.nl/

Lectoraat Sociale Integratie, CESRT...implementatietraject 3 (gemeenten) | Wmo-werkplaats Zuyd |...

Documents

Transcript of Lectoraat Sociale Integratie, CESRT...implementatietraject 3 (gemeenten) | Wmo-werkplaats Zuyd |...