Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Peter van der EndePeter van der Ende SeniorSenior--onderzoeker Lectoraat onderzoeker Lectoraat

RehabilitatieRehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen

WerkplekWerkplek

JeugdzorgJeugdzorg Mensen met verstandelijke Mensen met verstandelijke

beperkingenbeperkingen …….fysieke beperkingen.fysieke beperkingen …….psychiatrische beperkingen.psychiatrische beperkingen OverigeOverige

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Vanuit een psychiatrische Vanuit een psychiatrische hulpverleningssetting de hulpverleningssetting de

ouderrol ontwikkelen ouderrol ontwikkelen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

OnderwerpenOnderwerpen 1. Achtergronden 1. Achtergronden

2. Project beschrijving2. Project beschrijving

3A. Behoefteonderzoek3A. Behoefteonderzoek

3B. Methodiek3B. Methodiek

3C. Effectevaluatie3C. Effectevaluatie

Lectoraat Rehabilitatie GroningenLectoraat Rehabilitatie Groningen

11(Psychiatrische) (Psychiatrische)

RehabilitatieRehabilitatie“ “ Rehabilitatie is het proces waarbij Rehabilitatie is het proces waarbij

getracht wordt om het functioneren getracht wordt om het functioneren van personen met psychiatrische van personen met psychiatrische handicaps zodanig te verbeteren dat handicaps zodanig te verbeteren dat ze succesvol en tot hun tevredenheid ze succesvol en tot hun tevredenheid kunnen wonen, leren en werken in kunnen wonen, leren en werken in de milieus van hun keuze met zo min de milieus van hun keuze met zo min mogelijk professionele hulp”mogelijk professionele hulp” (Anthony e.a., 2002).(Anthony e.a., 2002).

SchattingSchatting

Percentage mensen tussen 18 en Percentage mensen tussen 18 en 65 jaar met ernstige 65 jaar met ernstige psychiatrische* problemen dat psychiatrische* problemen dat kinderen heeftkinderen heeft

* Severe Mental Illness: langer * Severe Mental Illness: langer dan een jaar een psychiatrische dan een jaar een psychiatrische diagnosediagnose

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Ouderschap-psychiatrieOuderschap-psychiatrie

Vermaatschappelijking: aantal cliënten Vermaatschappelijking: aantal cliënten met SMI als ouder ruim 130.000met SMI als ouder ruim 130.000

Hogere drempel voor gebruikHogere drempel voor gebruik maatschappelijke voorzieningenmaatschappelijke voorzieningen

Veel hulpverleners missen handvatten Veel hulpverleners missen handvatten om ontwikkelingen in het ouderschap om ontwikkelingen in het ouderschap te bevorderen te bevorderen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Evaluatie onderzoek

Training voor hulp-verleners (100)

MethodiekBehoefte onderzoek(N=47)

2. Project

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

3A. Behoefte onderzoek vanuit Rehabilitatie

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

“ Als je niet voor jezelf kan zorgen, zal je zeker niet in staat zijn om voor iemand anders te zorgen….”

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Getrouwde ouders, samenwonend

Vader met kind bij ex-partner

Alleenstaande moeder

Moeder met kind in pleeggezin

Tienermoeder met kind en ‘oma’

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

BalansBalans

Eigen levenEigen leven Ouderschap Ouderschap

+ verhoogde+ verhoogde

kwetsbaarheidkwetsbaarheid

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

“Je moet naar je werk. Je moet thuiskomen. Je moet met de kinderen bezig en met je huis. Je eigen problemen.., weet je,.. stapelen zich steeds verder op”

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

“.. Niets in deze wereld is vertrouwelijk..gesprekken die je hebt met je therapeut..ik kan niet echt open zijn.. want alles wat van mij komt kan voor de rechtzaak worden gebruikt..”

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

3B. Methodiek3B. Methodiekontwikkelingontwikkeling

Ouderschap met succes en tevredenheid

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Voorbeelden van methodieken Voorbeelden van methodieken m.b.t. functioneren in de m.b.t. functioneren in de

ouderrolouderrol

Probleemgericht:Probleemgericht: GezinsbehandelingGezinsbehandeling

Milieugericht:Milieugericht: Opvoedingsondersteuning, KOPPOpvoedingsondersteuning, KOPP

Ontwikkelingsgericht:Ontwikkelingsgericht: Oudercursus, video-hometraining, Oudercursus, video-hometraining,

IRBIRB

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Individuele Rehabilitatie Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB)Benadering (IRB)

Veranderdoelen op terreinen van Veranderdoelen op terreinen van wonen, werken, leren en SOCIALE wonen, werken, leren en SOCIALE CONTACTENCONTACTEN

Verkennen Verkennen (doelvaardigheidsbepaling), kiezen, (doelvaardigheidsbepaling), kiezen, verkrijgen en BEHOUDENverkrijgen en BEHOUDEN

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Wonen

Leren

BegeleidWerken

Ouderschap

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

““Ouderschap Ouderschap met succes en met succes en tevredenheid”tevredenheid”

Drie cliëntenwerkboeken:Drie cliëntenwerkboeken:

Huidig functioneren van de ouderHuidig functioneren van de ouder

Versterken van de ouderrolVersterken van de ouderrol

Hernemen of uitbreiden van de Hernemen of uitbreiden van de ouderrolouderrol

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

“ “ Huidig functioneren van Huidig functioneren van de ouder”de ouder”

Wie ben ik en wie is mijn kind?Wie ben ik en wie is mijn kind?

Tevredenheid en succes Tevredenheid en succes

Steun, zelfvertrouwen en Steun, zelfvertrouwen en verwachtingenverwachtingen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

““Versterken van de Versterken van de ouderrol”ouderrol”

Wie stellen eisen aan de ouder?Wie stellen eisen aan de ouder?

Wat vraagt de ouderrol van Wat vraagt de ouderrol van deze ouder?ouder?

Oplossingen kiezen Oplossingen kiezen

Succesvol en tevreden Succesvol en tevreden blijven

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

“ “ Hernemen / uitbreidenHernemen / uitbreiden van de ouderrol” van de ouderrol”

Wensen van de ouderWensen van de ouder

Mogelijke activiteiten en situatiesMogelijke activiteiten en situaties

Wie stellen eisen? Welke?Wie stellen eisen? Welke?

Wie helpt / oplossingen kiezenWie helpt / oplossingen kiezen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

3C. Effectevaluatie3C. Effectevaluatie

OnderzoeksvraagOnderzoeksvraag

Wat zijn de effecten op het Wat zijn de effecten op het ouderschap van begeleiding ouderschap van begeleiding met de methodiek met de methodiek “Ouderschap met Succes en “Ouderschap met Succes en Tevredenheid (OST)” Tevredenheid (OST)”

Lectoraat Rehabilitatie GroningenLectoraat Rehabilitatie Groningen

Groningen GGz GGz-

Fries-land

GGz Eindhoven

RIBW Apel-doorn

RIBW Drenthe RIBWGGz

RIBW Rotterdam

RIBW Den Haag

RIBW Arnhem GGz

GGz Utrecht

RIBW Tiburg

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

UitkomstvariabelenUitkomstvariabelen

EmpowermentEmpowermentEvaluatie Ouderschap Evaluatie Ouderschap

(Tevredenheid en Succes)(Tevredenheid en Succes)Kwaliteit van levenKwaliteit van leven

AttitudesAttitudes

Informele participatieInformele participatie

Vaardigheden en kennisVaardigheden en kennis

Lectoraat Rehabilitatie GroningenLectoraat Rehabilitatie Groningen

EmpowermentEmpowerment

6.6. spanningenspanningen

7.7. acceptatie van acceptatie van zichzelfzichzelf

8.8. kenniskennis

9.9. organiseren organiseren van van activiteiten activiteiten

Lectoraat Rehabilitatie GroningenLectoraat Rehabilitatie Groningen

Evaluatie Ouderschap

1. empathie2. vermaak

3. controle4. emotie5. grenzen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Conclusies Conclusies behoefteonderzoekbehoefteonderzoek

De helft wil andere hulp dan men De helft wil andere hulp dan men krijgt met name rondom ouderschapkrijgt met name rondom ouderschap Steun in omgang met kindSteun in omgang met kind Aangaan van gesprek over Aangaan van gesprek over

eigen problematiek eigen problematiek Opvoedingsondersteuning Opvoedingsondersteuning

en juridische hulpen juridische hulp

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Aanbevelingen voor Aanbevelingen voor oudersouders

Denk na over communicatie over eigen Denk na over communicatie over eigen problematiek met de kinderen Nicholson problematiek met de kinderen Nicholson e.a. (2001)e.a. (2001)

Maak een plan voor de opvang van de Maak een plan voor de opvang van de kinderen bij toenemende psychiatrische kinderen bij toenemende psychiatrische problematiek problematiek

Kleine ontmoetingsgroepen voor oudersKleine ontmoetingsgroepen voor ouders

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

AanbevelingenAanbevelingen voor voor

HulpverleningsorganisatiesHulpverleningsorganisaties

Wissel ideeën uit over voorzieningen Wissel ideeën uit over voorzieningen in verschillende regio’sin verschillende regio’s

Breng ‘witte vlekken’ op het terrein Breng ‘witte vlekken’ op het terrein van ouderschap in kaartvan ouderschap in kaart

StellingenStellingen

Biologisch ouderschap boven al het andereBiologisch ouderschap boven al het andere

In plaats van voortdurend regels In plaats van voortdurend regels voorschrijven kan men ouders stimuleren voorschrijven kan men ouders stimuleren om op eigen manier contact te maken met om op eigen manier contact te maken met het kind en het op te voedenhet kind en het op te voeden

-Machteloze hulpverleners grijpen naar -Machteloze hulpverleners grijpen naar regeltjes en naar forse ingrepen regeltjes en naar forse ingrepen (uithuisplaatsing)(uithuisplaatsing)

  

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Reacties / vragen:Reacties / vragen: p.c.van.der.ende@pl.hanze.nlp.c.van.der.ende@pl.hanze.nl

Websites:Websites:www.ouderschap-psychiatrie.nl www.ouderschap-psychiatrie.nl

www.pcvanderende.nlwww.pcvanderende.nl

www.kopopouders.nlwww.kopopouders.nl