Lastige lieden

Lastige lieden

Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/psychotherapeutmet dank aan

Nathalie Meijerink, Sietske de Vries, Peter Seerden

13-6-2013 oncologie in perspectief

Kanker en aanpassing

• Coping problemen: focus meestal– Angst– Depressie

• Attitude van behandelaars– Empathie– Emanciperen, samenwerken, faciliteren

• Vandaag focus op agressie


‘Lastige Lieden’

• Typische softe titel– Begripvol– Vergevingsgezind

• waar wil je het over hebben?


‘Mensen die je het leven zuur maken’

• Agressief gedrag van patiënten– van naasten– maatschappelijk: toenemende agressie

• AVL soms té aardig– daardoor kwetsbaar voor agressie

• Beleid , uitgangspunt– Hanteren verschillende vormen van agressie – Behoud van patiëntvriendelijkheid


Ben u ook zo hufterig geworden?

• Verkeer• Voorbeeld van een ander• Ouwe zak, je rijdt te hard op je fietsie

• Elke calamiteit moet voorkomen worden• Wie is verantwoordelijk ? ik niet !• Koppen moeten rollen,regels aangescherpt

• Maakbaarheid • Vóór mij, dóór anderen


Kanker en Maakbaarheid

• Kanker geeft controle verlies• Existentiële bedreiging

• Kanker Ziekenhuis maakt kanker beter• Daar krijgen ze veel geld voor• Ze beloven én kunnen dat tegenwoordig• Dan moeten die dokters ook hun ding doen !

• Kanker maakt afhankelijk • Kanker Ziekenhuis, medische wereld• Moeilijk om afhankelijk te zijn


AVL al 100 jaar aardig

• Prettige sfeer in het ziekenhuis– Patiënt vriendelijk– Empatisch – Terwijl er verschrikkelijke behandelingen

worden gegeven!• Hoe behouden we die sfeer ?

– Schaalvergroting, Verzakelijking • ‘Big family ‘ of ‘efficiënte professionals’

– ‘Verhuftering’ 13-6-2013 oncologie in

perspectief

En dan valt er een klappatiënt (63)slaat psychiater (62)

• Delier: Psychose bij lichamelijke ontregeling• Hoofd-Hals tumor, • Beschadigd brein door chronisch alcohol gebruik• Infectie , interne ontregeling

• Geheel verantwoordelijkheid van ZH– Infectie bestrijden– Delirante symptomen bestrijden– Verpleegkundige maatregelen

• Eigen schuld: ga niet naast hem zitten !


Veiligheid & Motivatie

• Personeel – Veilige werkplek– Gemotiveerd blijven

• ‘Ik heb oncologie gekozen, niet psychiatrie’• ‘Ik wil mijn vak in goede harmonie met patiënt en

naasten uitoefenen’

• Veiligheid– Patiënt & naasten & mede patiënten– Buiten bestek vandaag


…en nog een klappatient slaat in AVL zijn broer neer

• Man (52)

– Komt voor eerste klinische chemotherapie– Broer op bezoek– ‘Gepest door mijn broer’

• RVB , afdeling, psychiater– Ferm standpunt

• Terug naar Huis• Nu géén chemo• Kan terugkomen indien veilig


AVL 100 jaar té aardig?

• Splitsing in het team– Oncologische behandeling wordt onthouden– Die patiënt wel kort lontje, maar tegen ons

aardig– Moet die aso’s niet naar ander ZH?

• Al 100 jaar aardig in AVL– Té aardig ? Naief?

• Kwetsbaar voor agressie


Strategische attitude

• Duidelijk maken wie de vragende partij is– U hebt deze kanker– AVL kan u deze behandeling geven– Kans op effect,maar ook:

• Kans op bijwerkingen

– Behandeling : graag of niet• Geen grote beloftes doen

– Aan die kanker ga je dood, wij kunnen proberen…– Wij maken kanker tot chronische ziekte !!! Niet handig


Oncologie & Psychiatrie

• Psychi(atri)sche klachten bv agressie– 1.Door de ziekte en behandeling

• Delier, bijwerkingen van medicatie, locatie tumor – 2.Op basis van bestaande psychopathologie

• bv Anti-sociale persoonlijkheid• Angst, depressie , psychose

– 3.Op de ziekte: coping• Verwerking, aanpassing

• Taken– Diagnostiek: medisch,psychologisch,sociaal– Medebehandeling


CopingWat kan een goede patiënt ?

• Zich verstandig aanpassen aan • steeds weer veranderende knelpunten • Van de verschillende fasen van de ziekte

– Existentiële bedreiging , angst, dood– Afhankelijkheid van medische wereld

• Vertrouwen hebben in die mensen die je ook zo ziek kunnen maken

• Groot wonder dat zoveel mensen dat wel goed kunnen

palliatieve zorg 21-3-201313-6-2013 oncologie in perspectief

palliatieve zorg 21-3-2013

Curatief

Palliatieftumorgericht symptoomgerichttumorgericht

symptomen+ +++

diagnose overlijden

controle

Coping Emotionele ontregeling bij overgang naar volgende fase van ziekte


‘Window of tolerance’Ogden & Minton, 2000

Redelijkheid & Emotiesin evenwicht

Vluchten, Vechten

Bevriezen

AROUSAL

TIJD13-6-2013 oncologie in perspectief

• Aanpassingsproblemen :• depressieve klachten• angst/spanningsklachten

• agressie• gedragsproblemen• slaap/eetproblemen• lichamelijke klachten• relatieproblemen • problemen met medisch

steunsysteem

vechtenvluchtenbevriezen


‘Window of tolerance’Ogden & Minton, 2000

AROUSAL

TIJD

Wat bepaalt de ‘bandbreedte’ en ‘rek’van iemands ‘window of tolerance’?


bandbreedte

• Persoonlijkheidskenmerken– Persoonlijkheidsstoornissen/ trekken– Bv Anti-sociale

• Onder druk van ziekte verstrakt en vernauwt ons ‘window of tolerance’



DEFINITIE PS (PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS)(DSM IV)

• ‘Duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedrag die binnen de heersende cultuur afwijken van de verwachtingen.

• Dit patroon wordt zichtbaar in cognities, affecten, interpersoonlijke relaties en beheersing van impulsen.

• Het patroon is star, uit zich op een breed terrein van persoonlijke en sociale relaties.

• Het veroorzaakt een significant mate van lijden en beperkingen in sociale en maatschappelijke situaties



PS en ziekte

• 10 % patiënten persoonlijkheidsstoornis(?)

• Groter aantal mensen specifieke persoonlijkheidstrekken.

• Stress van ziekte vergroten ps.trekken”hypertrofie van

persoonlijkheidskenmerken”



Gevaren van agressie & persoonlijkheidsproblemen

• Bedreiging voor relatie met behandelaars– Angstig overbetrokken / afhouden– Ingepalmd worden – Splitsing teams – Ziekteverzuim behandelaars

• Beïnvloeden omgaan met de klachten en de behandeling– patiënt delay , non-compliance , dwingend , eisend

Attitude de patiënt blijft ‘probleem eigenaar’


En nog een klap..

• De anti-sociale patiënt krijgt onbegrepen, slecht behandelbare complicaties – Langdurige opname, veel onzekerheid– Verantwoordelijkheidsgevoel behandelaars

• Uit comfort zone : patiënt vragende partij

• Patient agressie tov medewerkers– Verbaal, fysiek, psychisch– Op basis van frustratie, persoonlijkheid,

veranderd bewustzijn


deze klap : groot dilemma

• Verpleging afgebrand– patiënt moet weg, afdeling gaat kapot

• Personeelsbelang • Veiligheid en werkklimaat• RODE KAART!

• Medische verantwoordelijkheid• Dood zieke patiënt• Behandelovereenkomst

• Patiëntenbelang13-6-2013 oncologie in

perspectief

Uit het dilemma komen

• Vraagt heldere afweging, afstemming en beslissingsbevoegdheid – Huidige richtlijnen saneren

• Agressie in 7 verschillende documenten• Helderheid in protocollen, terminologie

– Belang voor personeelsbeleid• Alle partijen moeten zich gehoord weten• 50% arbeidsgebonden ziekteverzuim:

psychosociale belasting, wo agressie en geweld


Heldere diagnose en analyse van situatie

mijn achtergrond :

Alles begrijpen is, alles kunnen vergeven

beter:

Alles begrijpen is tot meest verstandige aanpak komen.


Variabelen

• Positie van agressor– Patiënt– Naaste / familie/ partner

• Soort agressie• Soort geweld• Fase/ beloop van ziekte• Persoonlijkheid van de agressor• Interactie van slachtoffer/ team


Soorten agressie en geweld

• Verbaal geweld• Fysiek geweld• Psychisch geweld

• Frustratie agressie• Onwillekeurige agressie• Instrumentele agressie


No-nonsens

• stop met dat softe gepraat over

‘lastige lieden’

noem het beestje bij de naam:

‘agressie op de werkvloer’


Lastige lieden

Documents

Transcript of Lastige lieden