Langer doorwerken en later met pensioen: is Nederland er klaar voor? Pensioenexpeditie 2013 Achmea,...
-
Upload
frank-smets -
Category
Documents
-
view
212 -
download
0
Transcript of Langer doorwerken en later met pensioen: is Nederland er klaar voor? Pensioenexpeditie 2013 Achmea,...
Langer doorwerken en later met pensioen:
is Nederland er klaar voor?
Pensioenexpeditie 2013Achmea, Zeist 20 november 2013
Joop Schippers (REBO)[email protected]
Langer doorwerken
1.... is het streven van EU en Nederlandse overheid
2.Zo niet, dan (aanzienlijk) lagere pensioenen ...
3.... en ontstaan mogelijk fricties/ tekorten op de arbeidsmarkt
Leeftijdsverdeling bevolking van Nederland
N.B. Spanje en Italië hebben in 2050 > 35% 65+ -ers
2004 2025 2050 0-14 jr 18,5 16,1 15,8 15-64 jr 67,6 63,3 60,7 65+ 13,9 20,6 23,5
Leeftijdsverdeling bevolking EU25
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1950 1975 2000 2025 2050
0-1415-2425-4950-6465-7980+
Leeftijdsverdeling naar sector
0%
10%
20%
30%
40%
50%60%
70%
80%
90%
100%
>54
50-54
40-49
30-39
20-29
< 20
Levensverwachting
Langer werken: nu moeten we
dus wel! Maar hoe (niet)?
Arbeidsparticipatie 55-plus
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
M 15-65 jaar
M 55-65 jaar
V 15-65 jaar
V 55-65 jaar
Langer doorwerken is zaak van ....
• Aanbod (werknemers moeten langer willen en kunnen doorwerken)
• Vraag (werkgevers moeten banen beschikbaar hebben en ouderen willen behouden/werven)
• Institutionele arrangementen
Werknemers (1)
• Velen altijd gewerkt vanuit perspectief van 65 als pensioenleeftijd
• Aangewakkerd door VUT, Zwitserleven en “wij zijn de opbouwgeneratie”
• Vaak versleten en met slecht onderhouden menselijk kapitaal
• Niet zelden in ‘dead end job’, aan het aftellen en voorgesorteerd op pensioen
• Gealarmeerd door werkloosheid
Werknemers (2)
• Steeds gezonder• Steeds hoger opgeleid: aantrekkelijker
en uitdagender werk• Werk steeds belangrijker voor sociale
contacten (bij gebrek aan familie)• Mensen met ‘flex-verleden’ moeten
soms wel (‘working poor’)• Inmiddels werkt bij 65+ 1 v/d 6 mannen
en 1 v/d 12 vrouwen > 1 uur/week
Werkgevers associëren vergrijzing met:
• Toenemende arbeidskosten 73%
• Meer weerstand tegen verandering 57
• Stijgend ziekteverzuim 56
• Meer kennis/ervaring beschikbaar 55
• Stijgende productiviteit 7
Leeftijdsnormen bij werkgevers- te oud om > 20 uur te werken: 66,4 jr
- te jong om te stoppen: 58,9 jr
Wat doen werkgevers t.a.v. 50+ werknemers?
0 20 40 60
DK
FR
GER
IT
NL
PL
SWE
Doorwerkenstimuleren
Werven
Personeelsbeleid voor 50+ werknemers (1)
Ergonomische maatregelen65
Extra verlof/vakantie62
Deeltijd-vut of -prépensioen51
Aangepaste werktijden47
Taakverlichting 41Leeftijdsgrens onregelmatig werk 35Geen overwerk voor oudere werkn.
34Opleidingsplan voor oudere werkn.
21Teruggang in functie en salaris
7
Personeelsbeleid voor 50+ werknemers (2)
• Dus vooral ‘ontziebeleid’: ouderen mogen meer en hoeven minder, ook al is dat op zijn retour
• Weinig: investeringsbeleid (scholing, horizontale mobiliteit)
• In sectorplannen wel meer aandacht voor coachende rol
• Werkloosheid stimuleert traditioneel gedrag
Instituties
• VUT goeddeels afgeschaft• Vroegpensioen: duur• AOW-leeftijd: verhoogd, maar zonder
differentiatie• Weinig faciliteiten voor leren op latere
leeftijd en nieuwe initiatieven• Sociale zekerheid: weinig
transitiebestendig• Gezondheidszorg: te weinig preventief
Conclusie
• Werkgevers zetten nog niet massaal in op langer doorwerken
• Voor veel werknemers is 67 (of ouder) als pensioenleeftijd nog ver weg
• Institutioneel kent Nederland vooral negatieve prikkels om vroeg te stoppen, maar weinig positieve stimulansen om langer door te werken
• Werkloosheid geeft verkeerd signaal
Terug naar Pensioenexpeditie