VOOR WIE PLANNEN VAN HET ZUIDEN STEUNT

JUNI · JULI · AUgUSTUS 2015 { AfgIfTEkANTOOR BRUSSEL X · P3A9185 } nr. 23

www.broederlijkdelen.be

■ Lang Leve famiLiaLe Landbouw!■ TerugbLik: hoe voerde jij campagne?■ marco’s droom wordT waar

2

EDITO

Al twintig jaar zijn we boeren. En

we doen het nog altijd graag. We

werken elke dag in de natuur. We

zijn vrij om ons werk in te delen

zoals wij zelf willen. En we zijn

altijd thuis voor de kinderen. De

ideale job dus, zo lijkt wel! Toch

botsen we op heel wat moeilijk-

heden. Soms vrezen we voor de

toekomst.

Tijdens de campagne van

Broederlijk Delen dit voorjaar ont-

moetten we Ligia uit Peru. We her-

kenden veel in elkaars ervaringen.

Ligia’s verhaal over de boeren in

Peru trof ons. grote mijnbouwbe-

drijven ontnemen hen hun hele

toekomst. Want zonder grond en

water is een boer niets. De macht

van het geld is een macht waar je

als boer niet tegenop kunt.

Ook in België is het moeilijk om als

familiale landbouwer op te boksen

tegen de industriële landbouw. Zo

zijn er verwerkingsbedrijven van

aardappelen die enorme winsten

maken. Met die winst kopen zij

landbouwgrond op. Die laten ze

bewerken door loonwerkers. Zo

blijft er geen grond meer over voor

familiale landbouwers.

Als boer krijgen we ook weinig geld

voor onze gewassen. Daarom zijn

wij lid van coöperaties. Voor onze

pootaardappelen zijn wij aangeslo-

ten bij Pocowest. Samen met vijf

andere boeren delen we koelkas-

ten om ons pootgoed te bewaren.

We gebruiken ook samen machines

om de aardappelen te sorteren en

te verpakken. Dat bespaart ons

heel wat geld. Hier was Ligia erg

in geïnteresseerd. Ook in Peru zijn

ze op zoek naar manieren waarop

boeren beter kunnen samenwer-

ken. En zo het hoofd kunnen bieden

aan grootmachten.

Ook de steeds veranderende en

steeds strengere wetgeving maakt

het leven voor ons, de kleine boe-

ren, niet makkelijk. Uiteraard wil-

len wij dat onze producten gezond

zijn voor de mens. Uiteraard wil-

len wij zorgen voor de natuur.

Zonder de natuur kunnen wij niet

boeren. Maar doordat de regels

voortdurend veranderen, moe-

ten wij steeds meer investeren in

onze infrastructuur. Terwijl deze

investeringen geen grotere winst

opleveren. Want de prijs voor onze

producten blijft dezelfde.

Ook in Peru staat de wet niet altijd

aan de kant van de boeren. Ligia zei

dat de overheid geen respect heeft

voor de gewone boeren.

Ondanks alles dromen we van

de toekomst op onze boerderij,

’t klokhof. Als je je kan specialise-

ren, zoals wij met onze pootaard-

appelen, maak je nog kans!

wim verdonck en regine vermès

Wij zijn boeren en Willen dat blijven!

INHOUD

Lang leve familiale landbouw! 4

Terugblik: hoe voerde jij cam-pagne? 8

Marco’s droom wordt waar 12

Woordzoeker 14

Inspiratie 15

groeten uit België 16

3

RUBRIEKNIEUWTJES

Op INleefreIs Naar COlOmbIa eN seNegal

Een unieke ontmoeting met het Zuiden. Dat is het doel van de inleef-

reizen van Broederlijk Delen. Colombia en Senegal zijn deze zomer de

eindbestemmingen.

In juli vertrekt een enthousiaste groep naar Colombia. Daar leren ze het

campagneland van 2016 kennen. Ze vinden een nieuwe thuis bij een

Colombiaans gastgezin en ervaren hoe zij in het leven staan.

Enkele dagen later vertrekt een groep studenten naar Senegal, vergezeld

door onze collega Marine. Zij zal samen met de studenten het dagelijkse

leven in Senegal ervaren. Ook bezoeken ze enkele lokale organisaties waar-

mee we samenwerken. Hun belevenissen kan je volgen op keepupthespirit.

be/tag/senegal-2015/

Drie weken lang dompelen beide groepen zich onder in de lokale cultuur.

Ze leven samen met de plaatselijke bevolking en ontdekken hoe zij hun

plannen waarmaken. Bovendien maken ze op een unieke manier kennis

met het werk van Broederlijk Delen.

JAARVERSLAG 2014

Jaarverslag 2014: brOeDerlIJk DeleN IN wOOrD eN beelD

Benieuwd naar de resultaten

van de campagne 2014, de cij-

fers en onze verwezenlijkingen?

Je kan het jaarverslag nu online

bekijken op:

www.broederlijkdelen.be/

wat-we-doen/jaarverslag.

In september 2015 beslissen de

wereldleiders over een nieuwe

set duurzame ontwikkelingsdoel-

stellingen. De opvolgers van de

Millenniumdoelstellingen. Een

historische kans om onze politici

duidelijk te maken dat we een

ambitieus wereldplan verwachten.

action/2015 roept op om in actie

te schieten en de doelstellingen

te verscherpen. Laat zien dat je

’t meent, en teken de petitie op

www.action2015.be/petitie.

Inleefreis in Senegal, 2014.

acTion/2015: laat zIeN Dat Je ’t meeNt!

save the date!

Eind dit jaar vin-

den in Parijs cruci-

ale internationale klimaat-

onderhandelingen plaats.

Broederlijk Delen roept

iedereen op om zondag 29 november mee te stappen

in de klimaatmars in Parijs.

En daar, samen met 10.000

andere Belgen, op te roepen

voor een solidaire en daad-

krachtige aanpak van het

klimaatprobleem.

Meer info volgt. Inschrijven

voor de Broederlijk Delenbus

naar Parijs kan via muriel.

burgers@broederlijkdelen.be.

nov

4

DOSSIER

lang leve familiale landbouW

“Uiteindelijk leven alle families ter wereld dankzij de landbouw. Het geeft ons te eten, kleding en noem maar op. Daarom gaat het ook iedereen aan. De boeren moe-ten het hart zijn van alles wat we doen. Ons werk bestaat erin de boe-ren te ondersteunen in hun eigen ontwikkelingsprocessen.”

Die uitspraak deed Dirk Vermeyen. Hij werkt in Haïti

voor Broederlijk Delen. Hij vertelde dit naar aanlei-

ding van een bijeenkomst begin dit jaar in Burkina

faso. Broederlijk Delen organiseerde daar een

seminarie rond familiale landbouw in de hoofdstad

Ouagadougou.

drie continenten ontmoetten elkaar

Partnerorganisaties en medewerkers van Broederlijk

Delen uit Afrika, België en Latijns-Amerika kwamen

op 26 januari samen in Burkina faso om ideeën uit

te wisselen: over de uitdagingen van het huidige

voedselsysteem en familiale landbouw als antwoord

hierop. Dat is kleinschalige landbouw met respect

voor mens en milieu. grondstoffen worden duurzaam

gebruikt. kleine boeren kunnen genoeg voedsel telen

voor hun families om een waardig leven te leiden.

debat over waardig leven

Vertrekkend van de uitdagingen voor familiale land-

bouw in verschillende streken, kwam er al snel een

breder debat op gang over ‘waardig leven op het

Afrikaanse platteland’. Sociale en politieke elemen-

ten kwamen aan bod. En heel wat andere aspecten

die ook relevant zijn voor Latijns-Amerika en voor

België/Europa.

streven naar meer gelijkheid

Daarnaast klonk er een duidelijke oproep tot streven

naar meer gelijkheid en gelijkwaardigheid, op alle

niveaus. In het huishouden, tussen man en vrouw, jong

en oud. Tot in de internationale handelsverdragen.

De inbreng van de deelnemers uit Latijns-Amerika

gaf een aparte dimensie aan het verhaal. Uiteindelijk

blijken er heel wat meer elementen parallel te lopen,

dan dat er tegenstellingen zijn.

kIJkJe bIJ De bUrkINese bUreN …

vanuit colombia

“Het waren twee intense weken met uitwisselingen, ontmoetingen en ontdekkingen. Van alle discussies rond familiale landbouw interesseerde me in het bij-zonder de toegang tot land, water, zaden en de kennis van boeren.” Enkele sterke uitspraken van boerenlei-

ders - mannen en vrouwen - blijven me nog steeds bij.

5

DOSSIER

De uitwisseling van kennis, ervaringen en gebrui-

ken tussen de continenten werd heel concreet bij de

symbolische zadenruil. En ook toen de deelnemers

de smaak en kracht konden ontdekken van coca,

een heilige plant voor de inheemse bevolking van

Zuid-Amerika.

afrikaanse levenskracht, bron van hoop

“De terreinbezoeken raakten mij. Het was de eerste keer dat ik de extreme droogte zag waar de boeren mee kampen in de Sahel. Het contrast met de levens-kracht van de plattelandsbewoners en -organisaties is groot. Het leek me een grote bron van hoop. In het dorp koumbri bijvoorbeeld nemen de dorpsbewoners hun eigen lot in handen. Hoewel ze in ongunstige omstandigheden leven met een groot watergebrek en extreme bodemerosie, zijn ze gehecht aan hun land. Ze ontwikkelden de nodige technische en menselijke kennis voor een ‘beter leven’. Een Afrikaanse versie van het concept ‘Buen Vivir’ van de Andeslanden!”

Emmanuel Raison, medewerker Broederlijk Delen in

Colombia.

vaNUIt OegaNDa

“Met professor fabio Lozano uit Colombia en grégoire Assen Ndah, adviseur financieel Beheer in Congo-kinshasa, trokken we naar de partnerorganisatie ADIf in het noorden van Burkina faso. Eens buiten de hoofdstad Ouagadougou valt pas echt op hoe droog en dunbevolkt het land is. Voedselschaarste lijkt onvermijdelijk.

dor, maar toch …

De vrouwengroepen van onze partnerorganisatie ADIf kunnen overleven in dit dorre gebied door het vet-mesten van schapen voor de verkoop. Ze zetten zich met veel wilskracht in om een positieve verandering te geven aan hun leven. Ze streven hun eigen doelen na zonder zich afhankelijk te maken van buitenlandse hulp.” Jozef Serneels, medewerker Broederlijk Delen

in Oeganda.

vaNUIt HaïtI

Michel, een medewerker van onze Haïtiaanse part-

nerorganisatie SJW, zette voor de eerste keer voet op

Afrikaanse bodem: “Er bestaan grote verschillen, maar tegelijkertijd ook heel wat gemeenschappelijke pun-ten. De toegang tot grond vormt in bijna elk land een probleem, net zoals de overheid die geen interesse heeft in familiale landbouw.”

familiale landbouw is meer dan je denkt

“Ik sta versteld van de impact die familiale landbouw heeft”, gaat Michel verder. “familiale landbouw gaat niet alleen over werk op het veld. Ook thema’s als onderwijs, gezondheidszorg, sociaal weefsel, ecolo-gie en politiek zijn er heel sterk mee verbonden. De familie te eten geven is ongetwijfeld hoofdzaak. Maar daarnaast speelt familiale landbouw een fundamen-tele rol bij de bescherming van natuur en leefmilieu. Het is immers een duurzame vorm van aan landbouw doen. In tegenstelling tot industriële landbouw die

6

DOSSIER

overvloedig gebruikmaakt van chemische producten. De negatieve gevolgen daarvan zullen in de toekomst zichtbaar worden. Is het niet verbazend dat 70 % van de wereldbevolking van familiale landbouw leeft terwijl dat die nog geen 30 % van de vruchtbare gronden inneemt?”

Michel, medewerker partnerorganisatie SJW in Haïti.

salIf UIt bUrkINa fasO, maNager tegeN HONger

In 2007 werd niet een zakenman

in pak, maar een boer uit het

dorpje Boulzoma in Burkina faso

door Broederlijk Delen uitgeroe-

pen tot manager van het jaar. Salif

Ouedraogo dankte deze eer aan de

indrukwekkende manier waarop

hij met hulp van onze lokale

partnerorganisatie, de Unie van

Naamgroepen van koumbri, in het droge noorden van

Burkina faso de oprukkende woestijn en de honger in

zijn gemeenschap wist te keren.

honger lag op de loer

Het harde werk van Salif en zijn collega-boeren leidde

tot grote veranderingen in de provincie Yatenga. De

meer dan 7.000 leden van de Naamgroepen legden

lange rijen grote stenen aan in de velden. Die zorgen

ervoor dat het regenwater niet meteen wegspoelt

naar lagergelegen gebieden en alle vruchtbare grond

en zaden meeneemt. De verbeterde landbouwtech-

nieken zorgen voor een hogere productie van granen

en een vermindering van de honger die altijd op de

loer ligt in deze regio.

Sinds 2007 is Salif niet stil blijven zitten. Vroeger waren

er nog lange periodes waarin de graanschuur leeg

was. Nu kan Salif zijn gezin het hele jaar van voed-

sel voorzien. Zelfs in de twee maanden dat de eigen

graanvoorraad uitgeput is, kan hij eten kopen met de

opbrengsten van de veeteelt en tuinbouw.

innovatie sluit aan bij lokale noden

De organisatie beperkt zich niet tot ondersteuning

van landbouwprojecten en woestijnbestrijding.

Ontwikkeling wordt gezien als een geïntegreerd pro-

ces. Als je ziek bent, kan je niet op het land werken

om in je basisbehoeften te voorzien. Of je hebt geen

goed overzicht van inkomsten en uitgaven wanneer je

niet kunt lezen of schrijven. De Unie is dan ook actief

op het gebied van gezondheidszorg en alfabetisering.

doorbreken van rolpatronen

Moustapha Ouedraogo, secretaris van de Unie, legt uit

hoe ze inzetten op het doorbreken van rolpatronen:

“Traditioneel is er weinig overleg tussen de leden van het huishouden. De man heeft de sleutel van de graan-schuur en de man bepaalt welke uitgaven gebeuren. Hij geeft de vrouw geld als ze iets nodig heeft. Maar er zijn ook huishoudens waarin de vrouw in geen vijftien jaar nieuwe kleren heeft kunnen kopen. In

7

DOSSIER

sUCCesverHaal famIlIale laND-bOUw valt IN De prIJzeN

deo nyonkuru klopte in

2006 aan bij Broederlijk

Delen. Hij wou in Burundi

een pilootproject opzet-

ten met zijn organisatie

ADISCO om komaf te

maken met de noodhulp

in Burundi. Boeren moes-

ten zélf hun lot in handen

nemen, vond hij. Hij zou

op zoek gaan naar leidersfiguren die

mensen rondom zich kunnen verzamelen en zo

op eigen kracht sociale en economische activi-

teiten opzetten. Het concept Haguruka of ‘sta

op’ was geboren.

In 2008 ging ADISCO van start met twee groe-

pen van een tiental leden. De aanpak werkte.

Inmiddels zijn er in Noord- en Centraal-Burundi

al 1.800 groepen. Die structureerden zich in een

twintigtal coöperaties. Ze zetten zelf economi-

sche en sociale activiteiten op. Ze doen dat op

basis van hun mogelijkheden en noden. ADISCO

staat hen bij met raad en daad. Broederlijk

Delen geeft ADISCO hiervoor financiële steun.

We zijn ook gesprekspartner om te bekijken hoe

deze groei in goede banen te leiden.

Voor dit succesverhaal ontving Deo op 3 juni

2015 de koning Boudewijnprijs voor ontwik-

keling in Afrika. Een bekroning van een goed

concept en jarenlang hard werk. fier dat wij dat

alles mee mogelijk hebben gemaakt.

sommige gevallen gaat de man op zoek naar werk zonder iets achter te laten voor de vrouw. Zij moet zich dan zien te redden met haar kinderen. Dit moet worden doorbroken.”

geen geld voor een balpen …

Een nieuwe aanpak van de Unie van Naamgroepen, la

Vie de Bon Ménage gedoopt, richt zich op het bevor-

deren van een dialoog binnen het gezin.

Salif, zijn twee vrouwen, negen kinderen en zijn inwo-

nende moeder overleggen nu minstens één keer in

de drie maanden om grote uitgaven te plannen en de

verschillende taken binnen het huishouden te verde-

len. Voor Aguera, de eerste vrouw van Salif, betekent

het dat ze een grotere autonomie heeft, ook wanneer

haar man van huis is: “Ik kan nu zelf beslissen om bepaalde uitgaven te doen. Als mijn zoon van school komt en hij heeft een nieuwe pen nodig, dan kan ik die nu voor hem kopen. Ook wanneer Salif niet thuis is.”

de nieuwe aanpak inspireert

De zichtbare veranderingen binnen het huishouden

van Salif leiden tot nieuwsgierigheid bij andere men-

sen binnen de gemeenschap. Aguera legt uit dat vrou-

wen zien dat ze overlegt met haar man: “Ze vragen me hoe het komt dat mijn man samen met ons gaat zitten en overlegt over de verdeling van de taken en de planning van uitgaven. Zij spreken nooit met hun man over dit soort zaken.” Ook Salif krijgt opmerkin-

gen in het dorp: “De mannen in het dorp zien dat de vrouwen helpen met het verzorgen van de dieren en dat we samen dijken aanleggen op ons veld om erosie tegen te gaan. Dat is erg ongebruikelijk, omdat het traditioneel mannentaken zijn.”

“wat werkt, daar ga je mee door”

Om nog meer huishoudens te kunnen bereiken, deelt

de Unie van Naamgroepen in koumbri haar kennis

met anderen in Burkina faso via de federatie van

Naamgroepen in Burkina faso. Maar bijvoorbeeld ook

met Caritas, een partnerorganisatie van Broederlijk

Delen in Senegal die een soortgelijke aanpak toe-

past bij huishoudens in de regio kaolack. Moustapha

Ouedraogo benadrukt het belang van innovatie en

uitwisseling: “Je moet constant ontwikkelen en blijven leren. Wat werkt, daar ga je mee door. En wat niet werkt, moet je loslaten.”■ (DDW, Mk, ER, SS, JS, DVDR, DV, TV)

RUBRIEK

Campagne 2015enkele hoogtepunten van sCholen en vrijWilligers in aCtie

NIEUWS UIT BELgIë

575.000.000 lIter water115 liter. Zoveel water is er nodig om het goud te ontginnen dat in één gsm zit. Voor de ontginning van het

goud in alle gsm’s in Vlaanderen werd er 575.000.000 liter water gebruikt. Op 17 februari, tijdens de persactie,

bakenden 43 vrijwilligers dat volume water visueel af langs de oever van de Schelde.

grONDstOffeN speels bekekeN

Tijdens de Noord-Zuidmaand Belmundo (gent) stond

het thema grondstoffen centraal. Bisschop Luc Van

Looy en burgemeester Daniël Termont gingen actief

aan de slag als ‘saboteurs’ op de spelavond in gent.

Een andere manier om met het thema van de cam-

pagne – grondstoffen - in aanraking te komen.

eNtHOUsIaste vertellersJongeren van het Sint-Lievenscollege gent vertelden enthousiast en met duidelijke verontwaar-

diging over de strijd van de mensen in Peru voor een menswaardig leven. Zij gingen samen met

jongeren van Don Bosco kortrijk, Immaculata Ieper en Sint-Catharinacollege geraardsbergen op

inleefreis tijdens de kerstvakantie.

8

RUBRIEK

9

NIEUWS UIT BELgIë

1

3

2

4

1 kUNst Over mIJNbOUw eN water

Regio Vlaams-Brabant, Mechelen

en Brussel verwelkomde de

Peruviaans kunstenaar Teodoro

Ramirez. Zijn ‘retablos’ werden,

samen met werken van lokale

kunstenaars en scholen, getoond

tijdens twee tentoonstellingen met

als titel ‘Boven water’. Op de gezel-

lige vernissages genoten zo’n 150

mensen, jong en oud, van kunst,

poëzie, muziek en Peruviaanse

lekkernijen.

2 pICkNICk pleIN pUblIC IN aNtwerpeN

Op vrijdag 3 april organiseer-

den Broederlijk Delen, Studio

globo, Oxfam-Wereldwinkels en

de Zuid-Amerikaanse federatie

een picknick op het Antwerpse

Theaterplein. Onder de noemer

PickNick Plein Public verorberden

enkele honderden picknickers hun

lunchpakket met een Peruviaanse

toets.

3 brOeDerlIJk speleN

Via vragen over het campag-

nethema en speelse opdrach-

ten banen de leerlingen van de

middenschool Sint-Bernardus in

knokke zich een weg naar het

middelpunt van het spelbord. De

klas die als eerste zijn mascotte op

de middencirkel kan planten, wint.

4 slag Om perU

Driehonderd leden van Chiro

Blanden, Chiro Oud-Heverlee en

Scouts Brigands Sint-Joris-Weert

streden op zondag 22 maart voor

de macht over Peru. Boeren en

mijnbedrijven gooiden al hun

troeven in de strijd. Met één doel:

zoveel mogelijk Peruviaanse grond

in handen krijgen. Tot ergernis van

de mijnbedrijven wonnen de lokale

gemeenschappen. Daardoor kon-

den zij hun leven voortzetten in de

dorpen waar zij geboren en geto-

gen waren. Een geslaagde activiteit

voor kinderen, leiding en lokale

vrijwilligers van Broederlijk Delen!

10

RUBRIEKNIEUWS UIT BELgIë

5 waNDeleN vOOr water

Omdat water een belangrijk

thema was binnen het project van

Broederlijk Delen, organiseerde

Basisschool Helibel in Herent-Lille

een ‘Walk for Water’. Het ging om

een symbolische wandeling, ter

gelegenheid van Wereldwaterdag.

Tijdens deze wandeling stonden de

kinderen stil bij watervervuiling,

waterverspilling en de watertekor-

ten in de wereld.

De leerkrachten nodigden de

ouders, grootouders en andere

sympathisanten uit om deel te

nemen. Ze daagden de kinderen

uit om zoveel mogelijk volwasse-

nen warm te krijgen voor de tocht.

En dat lukte! Meer dan 500 vol-

wassenen wandelden mee. En de

kinderen? Die kregen de beloofde

tegenprestatie: de leerkrachten

daagden op in badkledij, en de

leerlingen kregen een kwartier

langer speeltijd.

6 QUIzzeN met brOeDerlIJk DeleN

43 groepen en scholen organiseer-

den een gezellige quizavond met

de kant-en-klare Noord-Zuidquiz

van Broederlijk Delen. Waaronder

de leerlingen van de VLOT-scholen

in Lokeren. Zij kregen hulp van onze

Peruviaanse gaste Rebeca.

7 INzamelaCtIe reCUpel

Broederlijk Delen en Recupel sloe-

gen de handen in elkaar. Samen

verspreidden we bijna tweehon-

derd Recupelboxen over heel

Vlaanderen. Zo slaagden we erin

enkele duizenden kilo’s afgedankte

elektroapparaten in te zamelen.

Een groot succes!

8 mUffINs als bergeN

Een muffin. Meer hadden de kin-

deren van de lagere school in

Haenhout niet nodig om vast te

stellen wat het ontginnen van

grondstoffen met een berg doet.

Met een tandenstoker (de werk-

tuigen) moesten ze de rozijntjes

of chocolade (kostbare grondstof-

fen) uit de muffin (berg) zien te

halen. Dat lukte niet zonder de

cake schade te berokkenen!

9 IN De blOemetJes

Martine Minnaert van het Sint-

Janscollege in Sint-Amandsberg

(gent) organiseerde op donder-

dag 12 maart voor de veertigste

keer een solidaire maaltijd in haar

school. Dat was voor ons een gele-

genheid om haar te verrassen en in

de bloemetjes te zetten. Als dank

voor zoveel jaren engagement

voor Broederlijk Delen. Dankjewel

Martine! ■

5 6 7

8

9

11

NIEUWS UIT BELgIë

Al meer dan 20 jaar is het onveilig in het oosten van

de Democratische Republiek Congo. Tientallen rebel-

lengroepen terroriseren er verschillende gebieden.

Soms escaleert de situatie tot een open oorlog. De

bevolking verlangt naar een leven in vrede. Zonder

het geweld van rebellengroepen.

Al meer dan 10 jaar werken de Congolese overheid

en de Verenigde Naties in Oost-Congo aan ontwape-

nings- en re-integratieprogramma’s. Maar die kennen

tekortkomingen. Zeker in het onderdeel re-integratie.

Met de campagne ‘kies voor vrede! Ontwapen Oost-

Congo’ vragen Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk

Delen, in samenwerking met een resem sociale en

ontwikkelingsorganisaties, aandacht voor de ontwape-

ning van rebellen in Oost-Congo. En hun re-integratie

in de maatschappij. De campagne wordt gelanceerd

tijdens de Vredesweek. Deze vindt plaats van 21 sep-

tember tot 2 oktober 2015.

Hier alvast een blik op wat je die week allemaal kan

verwachten …

1. een getuigenis uit oost-congo: samen bouwen aan vrede

Vele mensen in Oost-Congo bouwen elke dag aan

vrede. Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen

werken daaraan mee, samen met lokale organisa-

ties. Deze partnerorganisaties hebben projecten voor

ontwapening en re-integratie van gewezen rebellen.

Met goede resultaten!

Pax Christi Uvira is één van hen. Hun directeur, Jean-

Jacques Nganya, vertelt tijdens de Vredesweek in

diverse Vlaamse steden over dit werk.

2. ontwapening van rebellen op de poli-tieke agenda

Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen roepen

België en de Europese Unie op om de ontwapening en

re-integratie van rebellen in Oost-Congo hoog op de

politieke agenda te zetten. Dat is essentieel voor het

welslagen van het vredesproces in de Democratische

Republiek Congo. Via een petitie voeren we de druk

op onze politici op. Deze kan je vanaf eind juni onder-

tekenen op www.ikkiesvoorvrede.be.

3. achtergrondinformatie in woord, beeld en digitaal

Leerkrachten die met het thema aan de slag willen,

kunnen het nodige lesmateriaal gratis downloaden of

tegen betaling online bestellen. Een fototentoonstel-

ling met pakkende portretten werpt een krachtige blik

op de concrete obstakels van gewezen rebellen tijdens

hun re-integratie in de samenleving. Maar zij toont

ook hoop: gewezen rebellen in een ander, vredevol

leven. In de publicatie ‘Vierend en Bezinnend’ vind je

liturgische en bezinningssuggesties.

Deze en andere materialen, waaronder een interac-

tieve quiz, de campagnetekst en het politiek dossier,

vind je op www.ikkiesvoorvrede.be. Je kan hier ook

campagnemateriaal bestellen. De data en locaties van

de verschillende acties en debatten vind je terug in

de agenda. ■ (Of)

meer info op www.ikkiesvoorvrede.be

vredesWeek 2015: kies voor vrede! ontWapen oost-Congo

12

RUBRIEKHOE ZOU HET NOg ZIJN MET MARCO?

bekommerd om water

Diep in het Andesgebergte ligt

de gemeenschap Ccoyani waar ze

Marco ontmoette, een jonge boer

die het gezicht werd van de cam-

pagne: “Het greep me erg aan hoe mensen in het hooggebergte moe-ten vechten om te overleven. De gemeenschappen liggen er afge-legen. De onherbergzame hoogte zorgt bijna het hele jaar voor een enorme droogte. De grootste bekommernis van de inwoners is het gebrek aan water. Want geen water betekent ook geen eten.”

samen aan het werk voor beter inkomen

De familie heeft voldoende te eten

dankzij de opbrengst van landbouw

en veeteelt. Ondanks de klimaat-

verandering heeft Marco toch een

gemiddelde oogst. Dat is goed. Ook

zijn tuinbouwveldjes leveren een

normale hoeveelheid groenten op.

financieel staat de familie er

helaas niet zo goed voor. Marco

is begin dit jaar een hele tijd ziek

geweest. Daardoor kon hij niet

zoveel werken. gelukkig is hij nu

aan de beterhand. Om toch iets van

inkomsten te hebben, werkte zijn

vrouw Elizabeth de voorbije twee

maanden mee aan de bouw van de

sanitaire basisvoorzieningen van

de gemeenschap.

een droom wordt waar

Ondanks alles blijft Marco druk in

de weer met het verwezenlijken

van zijn plannen. Tot voor kort was

een verwerkingsinstallatie voor

melkproducten nog een droom.

Nu is hij die droom reeds aan het

waarmaken. Daardoor zal hij bin-

nenkort een vast inkomen hebben.

Het leven van Marco en zijn dorps-

genoten is veel beter dan tevoren.

“Voorheen groeide hier haast niets en hadden we onvoldoende water.

hoe zou het zijnmet marCo in peru?

zynke Huysmans woonde tien maan-den in het peruviaanse andesgebergte. ze bereidde daar, als vrijwilligster voor broederlijk Delen, de campagne ‘marco is een boer en wil dat blijven’ voor. In die campagne stond peru centraal. en het werk dat broederlijk Delen er samen met zijn partnerorgani-saties verricht, in vaak moeilijke omstandigheden.

Marco en zijn zoontje bij het irrigatie-systeem, aangelegd met de steun enraad van Cedep Ayllu

Marco’s vrouw Elisabeth maakt kaas

13

RUBRIEK

Heel wat lagere scholen bij ons

maakten kennis met Victor en

Blanca. Hun hele familie verkeert

in goede gezondheid. Ze zijn blij

nu de oogst van maïs en aard-

appelen begonnen is. Dat zorgt

voor meer en betere voeding.

uitblinkers op schoolHet Ministerie van Onderwijs

deed een evaluatie van lezen

en wiskunde in de school van

Blanca en Victor. Blanca haalde

zeer hoge resultaten, vooral op

wiskunde. Victor blonk uit in taal.

De ouders, familie en leerkrach-

ten van Blanca en Victor zijn heel

tevreden.

gronden geven levenIn de gemeenschap is er grote

bezorgdheid over de komst van

de mijnbouw. Engracia, moeder

van Blanca en Victor: “Wij heb-

ben gestreden en gewerkt om

onze velden te kunnen irrigeren,

onze weg te verbeteren en onze

huisjes te bouwen. Sommigen

zeggen dat mijnbouw werk

brengt. Wij geloven dat het enkel

voor een korte periode zal zijn en

dat weinigen van ons er zullen

kunnen werken. Onze gronden

daarentegen zullen ons altijd

leven geven.”

HOE ZOU HET NOg ZIJN MET MARCO?

We wisten niet hoe en waar naar-toe. Dankzij de steun van Cedep Ayllu is Ccoyani enorm vooruitge-gaan en zijn we nu een gemeen-schap die meetelt”, vertelde Marco

aan Zynke.

informatie maakt hen sterk

Broederlijk Delen werkt samen

met lokale organisaties. Die weten

waar de plaatselijke noden zijn en

wat er leeft bij de mensen zelf. Op

die manier kan Broederlijk Delen

de eigen plannen van de bevolking

steunen. Zynke: “Ik kon zelf erva-ren hoeveel positieve verandering dat teweegbrengt. Dankzij goed beheer van water en grond slagen de boeren erin zich beter te weren tegen de moeilijke levensomstan-digheden. En nieuwe landbouw- en irrigatiemethoden zorgen het hele jaar voor voldoende voedsel en water. Daarnaast worden de boeren geïnformeerd over hun rechten. Dat is nodig om sterk te staan en vooruit te gaan.”

“Hoe realiseert men zo’n veran-dering?”, vroeg Zynke zich af. Een

antwoord vond ze in de onuitputte-

lijke kracht en het engagement van

onze lokale partnerorganisaties.

Celso, directeur van Cedep Ayllu,

groeide zelf op in een gemeen-

schap: “Het is mijn roeping om boerenfamilies bij te staan. Ik zou dit werk nooit ruilen voor een job bij de overheid, hoewel het loon daar drie keer zo hoog ligt.”

espinar, een horrorverhaal voor het milieu

De toekomst lacht Marco en zijn

gemeenschap toe, alhoewel een

nieuwe dreiging boven het hoofd

hangt. De Peruviaanse regering

heeft weinig interesse in famili-

ale landbouw en plant in de regio

grootschalige ontginning van

grondstoffen. Daarom trok Zynke

met Marco en onze partnerorga-

nisaties naar de provincie Espinar.

Daar wordt al meer dan dertig

jaar aan grootschalige mijnbouw

gedaan. De impact van de mijn-

bouw deed hen versteld staan: één

grote vernieling en vervuiling.

vastberaden kiezen voor de toekomst

Marco was nooit eerder zo vast-

beraden zijn eigen toekomst te

kiezen, en dat is er één zonder

mijnbouw. Marco: “Met mijn eigen ogen kon ik zien hoe mijnbouw alles verwoest. Als we dat toe-laten, dan houdt het leven hier op.” Cedep Ayllu blijft Marco aan-

moedigen om deel te nemen aan

vormingen en een leidersrol op te

nemen om Ccoyani verder vooruit

te helpen.

In Espinar lieten de mensen zich

dertig jaar geleden wel overtui-

gen door de valse beloftes van

de mijnbouwbedrijven. Tot op

vandaag bracht de mijnbouw

geen profijt of vooruitgang voor

de lokale bevolking. Alleen maar

schrijnende taferelen. Dankzij de

steun van Broederlijk Delen en zijn

partnerorganisaties staan die men-

sen er niet alleen voor.

en met blanCa en viCtor?

Zynke met Victor en Blanca

Celso in een boomkwekerij voorherbebossing

14

PRIJSPUZZEL

Woordzoekerzoek onderstaande woorden in het diagram. De overgebleven letters vormen een zin.stuur die zin vóór 31 juli 2015 naar verdraaid@broederlijkdelen.be en maak kans op een sjaal uit burkina faso.De sjaals zijn gemaakt van katoen. Ze zijn met de hand geweven en geschilderd. De gebruikte techniek van

textielverven, bogolan, wordt al eeuwenlang toegepast in Mali, Burkina faso en guinee. De kleurstoffen worden

gemaakt uit aarde en planten. Het geverfde katoen op zich wordt ook bogolan genoemd.

B D O E k R k C I N k C I P Z E P N

W N Z V R I L A k U R U g A H E J E

O O g g E L I J k H E I D O T N I H

E R E E W R M E L k W E A I O T E E

S g T M Y B A A T H N U T D A g I A

T R U E B E A N R N R I O g I S S T

I O I E B R T V D C E B I B O L A T

J N g N O g M C N E O R O R D U O g

N D E S L S A S I E R f E E L N I S

E S N C N M R L R I N I N g R A A L

g T I H P L S E S W E E N E N E S L

I O S A f A N I k R U B P g N O N W

U f g P P L E B E R E O A A T E J W

T N k E E W S E D E R V B V W E T D

E V R I J W I L L I g E R N R T O S

g U D R O O g T E S E D N A J E N E

N E I T A V O N N I g O O L A I D O

R M I L I E U T L E E T E E V J M E

ANDES · BERg · BOEREN · BOERENLEIDER · BURkINAfASO · CAMPAgNE · DIALOOg · DROOgTE · EROSIE · gELIJkHEID · gEMEENSCHAP · gETUIgEN · gETUIgENIS · gOUD · gROND · gRONDSTOf · gSM · HAgURUkA · INLEEfREIS · INNOVATIE · IRRIgATIE · JAARVERSLAg · JONgEREN · kLIMAATMARS · LANDBOUW · LOBBYWERk · MARCO · MELk · MIJNBOUW · MILIEU · ONTWAPENEN · OOgST · PERU · PETITIE · PICkNICk · REBEL · SOLIDAIR · STENEN · VEETEELT · VERANDERINg · VREDE · VREDESWEEk · VRIJWILLIgER · WOESTIJN · ZADEN ·

Verschillende radiostations hebben tijdens onze campagne onze spot gratis uitgezonden. Hartelijk dank!

15

INSPIRATIE

broederlijk delen

Broederlijk Delen laat groepen mensen in het Zuiden hun eigen plannen uitvoe-ren. Dat geeft de beste resultaten in de strijd tegen ongelijkheid. Want alleen de eigen plannen zijn aangepast aan de lokale situatie en worden gedragen door de plaatselijke bevolking.

steun broederlijk delen met een gift op iban be12 0000 0000 9292. giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 40 euro per jaar. Meer info op www.broederlijkdelen.be

ben je verhuisd of wens je verdraaid elektronisch te ontvangen? mail dan naar verdraaid@broederlijkdelen.be

contact Huidevettersstraat 165, 1000 Brusseltel. 02 502 57 00, fax. 02 502 81 01verdraaid@broederlijkdelen.be

werkten mee aan dit nummer Muriel Burgers, karel Ceule, Pommelien da Silva Cosme, Davy De Witte, Olivier forges, Ann fransen, Terri grootjans, Rapha Hoetmer, Zynke Huysmans, Peter ketelers, Marieke kruis, Lien Mahieu, Heleen Osaer, Emmanuel Raison, Suzy Serneels, Jozef Serneels, Dirk Van der Roost, Dirk Vermeyen, Toon Vrelust.

grafische vormgevingMarine De keyzer

wettelijk depotnummer D/2015/5.556/0

foto’sfotoarchief Broederlijk Delen, Vira Buchkovska, Thomas De Boever, Teddy Mazina, Paul Muylaert, Suzy Serneels.

verantwoordelijke uitgever Lieve HerijgersHuidevettersstraat 1651000 Brussel

drukkerijImpressa, gedrukt op gerecycleerd fSC-papier. De folie is 100% biologisch afbreekbaar.

In de nacht van woensdag 18 maart werd alberto roque (35) vermoord

onder vreemde omstandigheden. Dichtbij zijn woonplaats in de regio

Apurimac (Peru). Hij was die nacht op de terugweg van een vergadering

in Cusco.

Roque was een boer uit de Quechuagemeenschap Yuricancha en vader

van drie kleine kinderen. Hij was pas begonnen aan zijn ambtstermijn als

burgemeester van Mara. Dat is een dorp in de invloedzone van de geplande

kopermijn Las Bambas, de grootste mijnbouwinvestering in het land.

Roque was een geëngageerd sociaal leider, die kritisch stond tegenover

de mijnbouw in de streek. Hij wilde een transparanter beleid voeren. Met

meer aandacht voor de belangen van de lokale boerenbevolking. Alberto

en zijn schepenen wisten dat het scenario dat hen te wachten stond, niet

gemakkelijk was. Als eerste boerenburgemeester kon hij niet rekenen op

de sympathie van de lokale elites.

Broederlijk Delen betuigt haar medeleven met de familie van Alberto

Roque en de bevolking van Mara. Samen met onze partnerorganisaties

zullen we alles in het werk stellen zodat deze aanslag niet straffeloos blijft.

vrede

Is er niet

wanneer enkel

De oorlog

stopt.

zolang armoede,

racisme,

Discriminatie,

en uitsluiting bestaan,

zullen we moeilijk

een wereld

van vrede

bereiken.

rigoberta menchú,

mensenrechtenactiviste en winnares van de Nobelprijs voor de Vrede 1992.

16

RUBRIEK

wie Henry, Oracio, Celso, Rebeca, Elsa, Ligia, Victor en Javier

werken bij één van de lokale Peruviaanse organisaties waarmee Broederlijk Delen samenwerkt

verbLeven 19 dagen in België

om te vertellen over hun werk en leven in Peru. En zich onder te dompelen in onze cultuur.

“Ik keer tevre-den terug naar Peru. Met veel zin om anderen over mijn erva-ringen te vertel-len, deze te ana-

lyseren en te bediscussiëren. Vandaag begint ook het enga-gement om contact te houden met de personen die ik hier heb ontmoet. Het is belangrijk om hen te blijven informeren over de situatie in Peru en de veran-deringen die er plaatsvinden.” (Henry Vasquez)

“We gingen in dialoog met amb-tenaren en autoriteiten en wer-den ontvangen door vertegen-woordigers van de overheid en

raadgevers van Europarlementariërs. Ze luisterden naar wat we te vertellen hadden over de situatie en problemen in Peru. Die houding zien we amper in ons land. Dat lobbywerk tijdens de campagne was van groot belang.” (Oracio Pacori Mamani)

“Ik beleefde veel plezier aan het contact met jon-geren. Ze vroegen me of mijn verhalen wel klop-ten. Wat ik vertelde, leek voor hen soms te veel op een film, waarin zich gebeurtenissen afspelen die niet waar kunnen zijn. Ze moeten maar een keer op bezoek komen in Peru. Dan kunnen ze alles met hun eigen ogen zien.” (Elsa Marma Ccahua)

“Het was een heel verrijkend bezoek. Ik heb wel enkele zaken gezien die vraagtekens bij me oproepen. De sterke concentratie van grondbezit bijvoorbeeld. Er zijn grote bedrijven die heel veel gronden bezitten om aan landbouw en veeteelt te doen. En de kleine boeren die bezorgd zijn over hun toekomst. Dat raakt me. Dat thema willen we in Peru bespreken.” (Ligia Alencastre Medrano)

“Er zijn hier vele mensen die vrij-willig anderen helpen. Mensen met een groot hart. De vrijwil-ligers van Broederlijk Delen zijn goede mensen. Solidair met hun volk. Maar ook met mensen uit Peru en andere landen. Het zijn geëngageerde mensen met een hart die houden van hun naasten. En werken vanuit een grote wils-kracht.” (Rebeca Azurin Caceres)

groeten uit belgiË