SCHELDE - DURMER e g i o n a a l L a n d s c h a p S c h e l d e - D u r m e

J a a r g a n g 3 n r 1 - Fe b r u a r i 2 0 0 8

Landschapskrant

B este lezer,

Zele

Berlare Dendermonde

WichelenWetteren

Lokeren Waasmunster

Laarne

Hamme

© YA

Als het ergens goed toeven is voor weide­

vogels, dan is het wel in het Regionaal Land­

schap Schelde­Durme.

Wie regelmatig door onze streek wandelt of fietst, heeft

vast en zeker al kennis gemaakt met buitelende kieviten

of luid kwinkelerende veldleeuweriken boven de weiden

en akkers. Jammer genoeg wordt zo’n rendez­vous in

de natuur hoe langer hoe zeldzamer. Samen met land­

bouwers, natuurliefhebbers en jagers springt het

Regionaal Landschap in de bres voor de weidevogels.

Nog zo’n bijzondere gast is de zwaluw: ook deze vogel

willen we graag weer een plek geven in onze dorpen en

steden. Het komend voorjaar staan er opnieuw tal van

acties voor de zwaluw op stapel.

De werking van het Regionaal Landschap draait niet

alleen rond vogels. Later dit jaar krijgen ook poelen en

sloten, paden en wegels en erfbeplanting onze aan­

dacht. Meer hierover in de volgende editie van onze

Landschapskrant.

Veel leesplezier!

Jozef DauweVoorzitter Regionaal Landschap Schelde-DurmeGedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen

Het Regionaal Landschap Schelde-Durme wordt gefinancierd door de Provincie Oost-Vlaanderen en de gemeenten Berlare, Dendermonde, Hamme, Laarne, Lokeren, Waasmunster, Wetteren, Wichelen en Zele.

ColofonDeze Landschapskrant is een uitgave van Regionaal Landschap Schelde-Durme, Gouvernementstraat 1, 9000 GentTel. 09 267 84 28e-mail: info@rsld.be

Verantwoordelijke uitgever: Joachim CalcoenRedactie: Regionaal Landschap Schelde-DurmeCopywriting: Katelijne Norga/PantareinGrafische vormgeving: Danni Elskens/KolorietFoto’s: Agnes Bellemans (AB),Jan Van Den Greef ( JV), Landschapsbeheer Nederland (LN), Ludo Goossens/Vilda (LG), Marc Van Den Bril (MV), Natuurpunt Studie (NP), Peter Claus (PC), Rick van der Weijde (RV), Steven Clays (SC), Tarcy Verstraeten (TV), Yves Adams/Vilda (YA)Tekening: Steven ClaysDruk: ModernaOplage: 87 000 exemplaren

Gedrukt op gerecycleerd papier, chloorvrij gebleekt

Patrijs © LG

Slobeend© YA

Watersnip © YA

In onze streek deelt het vee zijn weilandengraag met weidevogels zoals grutto, patrijs, slobeend, watersnip, of veldleeuwerik.

Het Regionaal Landschap Schelde-Durme…• iseenmooiestreekmeteeneigen

karakter,waardevollenatuur

enbijzonderelandschappen.

• iseensamenwerkingtussen

hetVlaamseGewest,de

ProvincieOost-Vlaanderen,degemeentenBerlare,Dendermonde,

Hamme,Laarne,Lokeren,Waasmunster,Wetteren,Wichelenen

Zele,denatuur-enmilieuverenigingen,delandbouwverenigingen,

detoeristischeverenigingenendewildbeheereenheden.

• werktsamenmettalvanpartnersomdekwaliteitvanhetland-

schapenhetstreekeigenkaraktervandestreektebevorderenen

promoten.

Veldleeuwerik© YA

W

Een nest k

ievitseieren ©NP

Kievitsk

uiken©MV

Insc

hr

Ijv

Ing

sfo

rm

ulI

erfo

rm

ulI

er

Wat met het ei in de wei ?

Weidevogels, tuk op Schelde en DurmeDe term ‘weidevogel’ is een verzamelnaamvoor een heel gevarieerde groep vogels diegraag in uitgestrekte graslanden broedt. Demeestgekendeweidevogelszijngrutto,kievit,scholekster,slobeend,zomertaling,veldleeuwe-rikenpatrijs.LangsScheldeenDurmeliggenheelwat prima broedgebieden voor deze dieren.Weide-vogelszijndanookvanoudsherdoloponzestreek.

Delaatstejarenhebbendeweidevogelshetzelfsinonzestreeksteedsmoeilijkeromeenvolledignest jongengroot tebrengen.Hunnes-tenworden immersopveelplaatsenonbewustvernielddoormaai-werken,ofplatgetraptdoorhetvee.Ditzorgtervoordatdeaantallen

weidevogelserlangzaammaarzekeropachteruitgaan.Eenspijtigvoorbeeld isde veldleeuwerik.Dezesoortdie zo typisch is

voorhetplatteland,lijktsindsenkelejarenspoorloosver-dwenen.

Startdag ‘Vrijwillig weidevogelbeheer’

Waar? Dienstencentrum(polyvalentezaal), Lokerenbaan43in9240ZeleWanneer? Zaterdag1maart2008van10tot16uur

Programma10u: Ontvangstmetkoffie10.30u:Weidevogels:hoedoenzehetlangsde Zeeschelde?(Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek)

11.15u: VrijwilligweidevogelbeheerNederland

(Aad Van Paassen, Landschapsbeheer in Nederland)

12u: Broodjeslunch13u: Praktijkervaringenmetweidevogelbeheerbij

landbouwers,vrijwilligersenjagers13.45u: Toelichtingaanpakrondvrijwilligweidevogel-

beheerdoorhetRegionaalLandschapSchelde-Durme

15.30u:Oproepnaardeaanwezigenomalsvrijwilliger/landbouwermeeinhetprojecttestappen

15.45u: Koffieenversnaperingen

InschrijvingsformulierIkkomnaardestartdag‘Vrijwilligweidevogelbeheer’opzaterdag1maartinhetdienstencentruminZelemet…........personen.

Naamenvoornaam:...........................................................

..............................................................................................

Adres:..................................................................................

..............................................................................................

Telefoon/GSM/e-mail:........................................................

..............................................................................................

..............................................................................................Gelieve dit formulier op te sturen naar:

Regionaal Landschap Schelde-Durme

p/a Provincie Oost-Vlaanderen, dienst 81 – Gouvernementstraat 1

9000 Gent

of te faxen naar 09 267 84 93.

In de bres voor de weidevogelsSamen met landbouwers, natuurliefheb-bersenjagerswilhetRegionaalLandschapSchelde-Durme de weidevogels dit voor-jaareenduwtjeinderuggeven.Vaakzijneenvoudige maatregelen hiervoor al vol-doende.

Nestbeschermerskunnenverhinderendathetveedenestenstuk trapt.Ook ‘weide-vogelvriendelijk’maaieniseenoptie.Alsdatnietmogelijkis,kunnenvlakvóórhetmaaiendekievitsnestenwordenverplaatst,ofkunnendekuikensnaarveiligeroordenwordenver-jaagd.

Blind date met een weidevogelEenuitgelezenplekomweidevogelste observeren is de Scheldevalleitussen Wetteren en Zele. In deKalkense meersen, het Paar-denbroekinWichelenofhetAubroeck in Berlare broe-denheelwat verschillendesoorten. De periode bijuitstekomzetespottenisapril-mei,wanneerdevogelsnestelenenhun jon-gengrootbrengen.

Zin om met je vereniging of club een weidevogelwandeling te ma­ken?NeemdancontactopmethetRegionaalLandschap.Wijbrengenjeincontactmeteenervarengidsdiezorgt voor een unieke ontmoetingmet…heteiindewei.

Een nestbescherming voorkomt dat het vee de nesten vertrappelt © LN

Scholekster © MV

© JV

Bij het maaien kan de boer rekening houden met weidevogels © LN

Weidevogels observeren

Op weidevogelbezoek

© NP

© AB

Tellen van weidevogels © LN

inte

rv

iew

ZW

AL

UW

EN

© TV

Wat met het ei in de wei ?

Zelf handje toesteken ?Voorveelvandezeweidevogelvriendelijkemaatregelenisde landbouwerdespil.Maareigenlijkkan iedereeneenhandjetoestekenbijhetweidevogelbeheer,ookjij.Hebjezinomzelfdeweidevogelstehelpen?

Reserveeralvastzaterdag1maart2008injeagenda.DanorganiseerthetRegionaalLandschapinZeleeenstartdagover vrijwillig weidevogelbeheer. Hier leer je hoe je alslandbouwerofvrijwilligermeekanhelpenomdeweide-vogelsinstandtehouden.

> Inschrijven doe je via bijgevoegd formulier.

Zwaluwen aan je gevel ? Gratis mestplank !Wanneer een stel huiszwaluwenaanjegevelhuist,kunnenhunuit-werpselenopdegevel,hetvoetpadof de vensterbank terechtkomen.Een eenvoudig plankje onder hetnest kan dit ongemak voorkomen.HetRegionaalLandschapSchelde-Durmekomtgratiszo’n‘mestplank’aan jegevel installeren.Heb jij eenhuiszwaluwennest aan je gevel enkaneenmestplankjejevandehinderverlossen?NeemdanzekercontactopmethetRegionaalLandschap.

Kievit © MV

Uitwerpselen van huiszwaluwen geven soms overlast

Een mestplank lost de overlast op

© TV

© MV

Zwaluwen op schoolBenjeleerkrachtinhetbasisonderwijs?Enwiljejouwleerlingen laten kennismaken met de huiszwaluwen de boerenzwaluw? Wij bieden je een creatief,boeiend en vakoverschrijdend lessenpakket over dezwaluwaan.Jehebtdekeuzeuitmeerdan80lesbladen.>Alle informatie vind je op www.zwaluwenopschool.be.

Houdook de brievenbus van je school in de gaten.Elke basisschool in onze streek ontvangt dit voor-jaar immers een CD-ROMmet het educatief pakket‘Zwaluwenopschool’.Enniettevergeten:reserveernujezwaluwgids,zodatjemetjeklasopvisitekanbijeenzwaluwenkolonieindebuurt:eenervaringdiejenietmagmissen.

De gemeente subsidieertBroedtereenboerenzwaluw in jestalofhangtereenhuiszwaluwennestonderjedakgoot?Jouwgast-vrijheidenzorgwordenookditjaargewaardeerdenbeloond.InbijnaallegemeentenvanhetRegionaalLandschapkanjevoorzwaluwvriendelijkeingrepenjaarlijkseensubsidiekrijgen.> Contacteer de milieudienst van je gemeente.

> Meer info over het zwaluwenproject vind je op www.rlsd.be/zwaluwen

‘Ik geniet van de weidevogels van op mijn tractor’

Koenraad D’Heer runt een melkveebedrijf nabij de Waterhoek in Berlare. Ter hoog­te van het Appelsveer bewerkt hij enkele graslanden waarop heel wat weidevogels broeden. Op één van zijn percelen broedt zelfs al enkele ja­ren een koppeltje grutto’s!

Koenraad maait zijn graslanden verschillende keren per jaar, want zijn koeien hebben voldoende eiwitrijk gras nodig.Op de hooilanden in het Aubroeck laat hij sinds enkele jaren een rand van onge­veer 1,5 meter ongemoeid, die pas vanaf de derde maaibeurt in juni wordt mee gemaaid. “Door de perceelrand te laten groeien, hebben de vogels een schuilplek wanneer ik aan het maaien ben”.

Koenraad koos er zelf vrijwillig voor weidevogelbeheer. “Het is ook eenvoudiger werken. Het maaien van de randen is immers een lastige karwei.” De landbouwer

geniet zelfs bovenop zijn tractor van de weidevogels. “Tijdens het maaien ma­ken de kieviten en grutto’s flink wat kabaal, ze willen me van hun jongen

weglokken.” Koenraad gaat er prat op in al die jaren nog geen slacht­offers gemaakt te hebben. Samen met zijn vrouw maakt Koen­raad geregeld een fietstochtje langs de weiden. “De niet gemaai­de randen staan elk voorjaar vol met de roze bloemen van de

echte koekoeksbloem. Het maakt het kleurenpalet van het land­schap alleen maar rijker”, besluit hij tevreden.

> Meer info over weidevogels vind je op www.rlsd.be/weidevogels

© MV

Kalender

Padvinders gezocht

De recentste en meest volledige versie van deze kalender vind je op www.rlsd.be/kalender.

© SC

© PC

DebesteénmeestveiligemanieromdestreekvanSchel-deenDurmeteverkennenistevoetofmetdefiets,via

deontelbare,kilometerlangekronkelendepaadjesensmallewegendieonsplattelanddoorkruisen.

Er ligt een pak landwegeltjes in onze streek: zo veel dat ermaarweinigendezepaadjesnogkennen.Jammer,wantwatjenietweetliggen,kanjeooknietgebruiken.Endatisopzijnminsteengemistekans.

HetRegionaal LandschapSchelde-Durmegaat de komende

maandendezenuttigewegelsenpadenindehelestreekin-ventariseren.Eenenormeonderneming,waarvoorwij graageenberoepdoenopjouwenthousiasmeenstreekkennis.Zinomopzoektegaannaarongekendewegeltjesenpadeninonzestreek?Benieuwdomookdeweinigbetredenplekjestelerenkennen?Kortom,benjedepadvinderdiewijzoeken?NeemdancontactopmethetRegionaalLandschap.Wijzor-genvoordenodigeomkaderingenbijstand,zodatjenaarbe-lievenoppadkangaan.

Meer informatie vind je op www.rlsd.be/padvinders.

Eén van de vele charmante wegels in onze streek

Omschrijving activiteit Wanneer? Waar? Organisatie infO meebrengen, diverse

BeheerswerkenHeidemeersenBerlare 16/02van14tot17u Taverne‘tOudBrughuys,Brugstraat55teBerlare NatuurpuntDendermondingenJNMDurmeland

HeleentjeDeBrauwer0485306748StefaanThibau052426972

WinterwandelingindeOudeDurme 17/02om14u KadenaastdeDurmebrugteWaasmunster vzwDurme ClemRuelens052460256

BeheerswerkenGrootSchoorteGrembergen 17/02van9tot16u DeSnuffel,St.Elooistraat15teGrembergen(Dendermonde) NatuurpuntDendermonding TarcyVerstraeten052211111

Laarzenenwerkhandschoenen

Wintervogelsbewonderen 21/02om9u UitbergenkerkteBerlare Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

NatuurbeheerdagindeKalkenseMeersen 23/02van9tot12.30uen/ofvan13.30tot17u

VaartpleinteKalken(Laarne) NatuurpuntScheldeland KristinVandeVelde052478171PeterClaus0474285213

Handschoenen,kledijdievuilmagworden,laarzen,eventueelkleingereedschapzoalskapmes,zaag,bijl,…‘sMiddagsisergratissoepenbrood.

Keihardefietstocht 23/02om10u GemeentehuisZele vzwDurmeenJNMDurmeland HeleentjeDeBrauwer0485306748

Fiets(reservebinnenband!),eventueelfietshelm,lunch,regenjasenwarmekledij

BeheerswerkenWachtbekken6 23/02van9tot12u HertstraatteSt-GillisDendermonde,toegangspoortwachtbekken

NatuurpuntDendermonding DirkDeMesel052426728

Laarzenenwerkhandschoenen

AmfibieënwandelingindenBunt 24/02om15u ParkingcaféDePomp,denBuntteHamme NatuurpuntHamme FransVanHavermaet0499733514

BeheerswerkenSint-Onolfspolder 1/03van9tot12u Sint-OnolfspolderteAppels(Dendermonde) NatuurpuntDendermonding StefaanThibau052426972

Laarzenenwerkhandschoenen

FamiliewandelingaanhetDonkmeer 2/03om14u ChaletbijdeingangvandeNieuwdonkteBerlare NatuurpuntScheldeland PeterClaus0474285213

Laarzenofstevigestapschoenen,eventueelverrekijkerenvogelgids

NatuurwandelinginhetMolsbroek 2/03om14.30u BezoekerscentrumMolsbroek,Molsbergenstraat1teLokeren vzwDurme MichaëlCrapoen093483020AndréVerstraeten093481859

Gewonestapschoenenvolstaan

AmfibieënwandelingindenBunt 2/03om15u ParkingcaféDePomp,denBuntteHamme NatuurpuntHamme FransVanHavermaet0499733514

Zijneralbroedvogelsterug? 6/03om9u KerkvanKalken(Laarne) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

Kennismakingmetaromatherapie 7/03om20u ZaaltjebovendeWereldwinkel,Markt14teHamme NatuurpuntHamme FransVanHavermaet0499733514

WandelingindeDaknamseMeersen 9/03om14.30u KerkDaknam NatuurpuntZuid-Waasland AndréVanPeteghem093466468

Laarzenenverrekijker.Hondenthuislaten

NachtvandeDuisternisNachtvandeDuisternisKalkenseMeersen 15/03om19.30u ParochiezaalPeperstraatteKalken(Laarne) NatuurpuntScheldeland AntoonBlondeel

0477321678Stapschoenen,warmekledij

NachtvandeDuisternisteHamme-Zogge 15/03van20tot22u KleuterschoolZogge,Zogge62teHamme GemeentebestuurenMilieuraadHamme,NatuurpuntHamme,VELTHamme,VrijeBasisschoolZogge,AcademievoorWoordenMuziek,VogelopvangcentrumDeKlamper

DirkVermorgen052475565

Laarzen

NachtvandeDuisternisinWaasmunster 15/03om20u KasteelvanBlauwendaelteWaasmunster vzwDurme ClemRuelens052460256

LentewandelingindeSombeeksemeersenenopdeCuesta

16/03om14u DriesvanSombeke(Waasmunster) vzwDurmeenCVN ClemRuelens052460256PatrickServerius037724384

Laarzen

Zijneralgrutto’s? 20/03om9u AardSchellebelle(Wichelen) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

OpendeurdagindeMilieumediatheek 24/03om14u KasteelvanBlauwendaelteWaasmunster,eersteverdieping vzwDurme ClemRuelens052460256

Gruttowandeling 3/04om9u VaartpleinteKalken(Laarne) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

ParkenwandelinginWaasmunster 6/04om14u O.L.V-kerkWaasmunster vzwDurme ClemRuelens052460256

VoorjaarswandelingindeHeidemeersen 6/04van9tot12u Waterzuiveringsstation,Sluis64teBerlare NatuurpuntDendermonding StefaanThibau052426972

Laarzen

Gezelligelente 17/04om9u KerkvanUitbergen(Berlare) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

DagvandeAarde:KalkenseMeersen 20/04om14u KerkvanKalken(Laarne) NatuurpuntScheldeland AntoonBlondeel0477321678

VroegochtendwandelingindeScheldemeersenteBerlare-Zele

20/04om8u SamenkomstaanhetVeerteBerlare,Waterhoek25 NatuurpuntDendermonding AndrévanDoorsselaer052446101RudivanOnderbergen052448442

Feëriekeavond 30/04om19.30u KerkvanKalken(Laarne) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

GezinswandelingindeHeidemeersen 4/05van14.30tot17.30u SamenkomstaanWaterzuiveringsstation,Sluis64teBerlare NatuurpuntDendermonding StefaanThibau052426972

Observatiebroedvogels 15/05om9u AardSchellebelle(Wichelen) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

BeheerswerkenSint-Onolfspolder 17/05om9u Sint-Onolfsdijk,mondingNieuweDenderkantAppels NatuurpuntDendermonding StefaanThibau052426972

WandelingrondWachtbekken6 18/05van14tot16u HoutentoegangspoortopheteindevandeHertstraatteSint-GillisDendermonde

NatuurpuntDendermonding AnnickMuyshondt052210760

Grutto’sensfeer 21/05om19.30u VaartpleinteKalken(Laarne) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

VroegochtendwandelingindeScheldemeersenteBerlare-Zele

25/05om8u SamenkomstaanhetVeerteBerlare,Waterhoek25 NatuurpuntDendermonding AndrévanDoorsselaer052446101RudivanOnderbergen052448442

Prachtigemorgen! 29/05om9u AardSchellebelle(Wichelen) Kolenavzw LieveVanBockstael0486460871

Stevigekledingenschoeisel

10-jarigbestaanreservaatSint-Onolfspolder 1/06van7.30tot14.30u KunstgaleriePieterPauwel,St.Onolfsdijk66teAppels(Dendermonde)

NatuurpuntDendermonding BartDierickx052210381 Laarzen

FietstochtlangsdeScheldemeander 13/07van14tot17.30u Taverne‘tOudBrughuys,Brugstraat55teBerlare NatuurpuntDendermonding StefaanThibau052426972