Landschap op de lokale agenda Hou houden we ons buitengebied mooi, karakteristiek en uniek ?
Transcript of Landschap op de lokale agenda Hou houden we ons buitengebied mooi, karakteristiek en uniek ?
Landschap op de lokale agenda
Hou houden we ons buitengebied mooi, karakteristiek en uniek ?
Landschap verbindt
DORPENDAG LIMBURG 200913-6-2009
Gertjan van Elk Stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg, IKL
Aantrekkelijke provincie vanwege afwisselende landschap
Landschap is niet alleen een plaatje
Wordt ook gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Het is van en voor iedereen. Er is een verschil tussen waarnemen, waarderen en wensen én mogelijkheden.
Ruimteclaims: bedrijven, woningbouw, intensivering landbouw, infrastructuur, versnipperde groene ruimte. Veel belangstelling voor binnendoor-buitenom wandelingen.
Streekeigen verscheidenheid ook in groene patronen en elementen
Houtwallen Landweggen en heggen Poelen Landwegen Boomgaarden Bosjes Knotbomen Kapellen, kruisen Grafheuvels kasteelbergen Ook bron van biodiversiteit en beleving
Identiteit
Landschap is ook bepalend voor het welzijn en identiteit van mensen.
Mensen oriënteren zich in tijd en ruimte op “bakens in het landschap”.
Mensen ontlenen belangrijk deel van wie en wat ze zijn in het landschap van hun jeugd.
Mensen willen zich inzetten voor een omgeving waar ze trots op zijn.
IKL investeert met Provincie Limburg in een mooier platteland
IKL-Limburg Stichting Instandhouding Kleine
Landschapselementen in Limburg, IKL.
Werkt al 30 jaar actief aan behoud en herstel van elementen: landschapsbeheer eigen dienst
Ondersteunt daarnaast uiteenlopende particuliere initiatieven (o.a. vrijwilligerswerk)
IKL bouwt groene bruggen: stimuleert mensen die binding hebben met buitengebied.
IKL : Cultuurhistorie, archeologie en aardkunde: zicht- en beleefbaar maken
Maatregelen voor bedreigde planten en dieren (soortbescherming).
Vrijwilligerswerk
Landschapsbeheer een uitdaging
Positief en concrete bijdrage aan kwaliteit landschap
Constructief: samen werken aan herstel van omgeving, flora en fauna of cultuurhistorie
Geef jeugd een rol. Maak het duurzaam!
Resultaatgericht, zichtbaar Krijgt oog voor andere dingen Bovenal leuk om met anderen te doen
IKL
Projecten op snijvlak landschap-cultuurhistorie en natuur
Geen terreinen in eigendom
Bouwt groene bruggen (landschapsmakelaar)
Mensen hebben landschap in het verleden gemaakt. In toekomst zal dat niet anders zijn
Samenhangend pakket om Limburg mooi en leefbaar te houden in nauwe samenwerking met:
Gemeenten Dorpsraden Jongerenorganisaties scholen Vrijwilligersgroepen
natuur en cultuurhistorie landbouwers
Groene bruggen
20 ha nieuwe groene verbindingszones 12 dorpen in het groen verspreid over limburg Versterking groene zones steden Aanleg nieuwe wandelpaden Inrichting struinboomgaarden
IKL als uitvoerder
Concreet en op uitvoering gericht werk
Periode 2008-2013 herstel aan 235 ha aan landschapselementen
Herstel van leefgebieden bedreigde flora en fauna
Aanleg faunavoorzieningen Zicht- en beleefbaar maken van
archeologische objecten Uitbouw van de steun aan 6000
vrijwilligers via werkdagen, cursussen en gereedschap
Kennis uitdragen
Cursussen o.m. gericht op beheer landschap door particuliere vrijwilligers- hoogstam
Werkdagen in het landschap: instructies veilig werken o.a. voor scouting Limburg
Advisering landschapsontwikkelingsplannen en landschapsbeheer
Ruimtelijke trends Bereikbaarheid groen neemt af. Verschil tussen stad en land
verdwijnt. Toegankelijk landelijk gebied en
beschikbaarheid groen houdt geen gelijke trend: 1950-1980 verdween 30.000 km aan onverharde paden uit het boerenland.
Boeren leveren meerwaarde door duurzame productie te koppelen met verbinding mensen uit de streek
Kwaliteit en identiteit wordt bepaald door cultuurhistorie: de brug tussen verleden en heden. Gevoel van herkenbaarheid en identiteit verdient versterking.
Dorpen aan zet
Dorpsbewoners hebben nog een binding met het landschap. Zijn zich bewust van de seizoensveranderingen. Wandelingen horen er nog bij
Kennen het samenspel tussen mens en natuur. Ook als spiegel van de samenleving: vertelt ons wat de voorouders hier deden. Wat nu en in de toekomst van belang is.
Opgave Landschap
Zorgvuldige omgang met ruimte met betrokken boeren, burgers en buitenlui
Roep van overheid en burgers om toegankelijk en recreatieve mogelijkheden neemt toe.
Iedereen kan een rol en bijdrage spelen. Ook bedrijven en burgers. Investering in een groene ruimte en een goed onderhoud en beheer maakt het aantrekkelijk voor iedereen
Maatschappelijke organisaties maken de verbinding tussen partijen.
Opgave : laat anderen meedoen en meedenken onderscheid tussen boeren, burgers en
buitenlui verdwijnt steeds meer. Jeugd moet ook haar wortels in het
landschap kunenn ontdekken: adoptieproject basisscholen.
Aankleding dorpsgroen. Hoogstambrigades. Landschap verbindt = sleutel tot de verhoging
leefbaarheid, sociale verbondenheid en collectieve waarden.
Verbetering landschapVeel rollen te spelen bij verbetering leefbaarheid.
Kunt zich richten op karakteristieken landschap.
Bescherming plant en dier Schoonheid Verbetering
afzetmogelijkheden (streekproducten)
Cultuurhistorie Toegankelijkheid Kennis en ervaring
overdragen
Betrekken van mensen Betrekken van jeugd,
jongerenverenigingen Ook als decor voor culturele
activiteiten Advies : meervoudige
benadering van landschap als collectief goed: productieruimte is ook de ruimte voor rust, ruimte, groen, zorg en welzijn.
Methode JabeekLaat anderen meedoen
Waarnemen. Wat ziet u. Onthoudt dat ouderen veel meer zien.
Wat waardeert u. Waardeert een ander dat ook?
Heeft u wensen. Ziet u mogelijkheden om die samen met anderen te verwezenlijken.
Rollen als kennis-leverancier
Enthousiasmeerder Geldronselaar Procesbegeleider Lobbyist, voorlichters Betrek waar mogelijk de
jeugd : zeer dankbare groep
Dorpen in het Groen 2008-2010
Aanleg – herstel groen rond het dorpen
Adoptieprojecten basisonderwijsMaak het landschap mee
Begeleiders van scholen gezocht
Met mensen uit het dorp wordt het nog leuker
Maatschappelijke stages
IKL voor advies – instructies – gereedschap – begeleiding - cursussen
Ommetjes Limburg
Prijsvraag
Landelijke wedstrijd
Limburg 26 inzendingen Provincie bereid tot
medefinanciering 16 ommetjes.
Voorzien van markeringen, routebeschrijving, aankleding of infopanelen in combinatie met herstel landschap.
Meer ommetjes rond stad en dorp
Nieuwe wedstrijd vanaf september 2009 voor bewoners dorpen, heem- en natuurverenigingen
20 x bijdrage € 6000 te winnen voor verbetering of aanleg wandelvoorzieningen in combinatie met herstel elementen
Voorwaarde plan moet concreet en uitvoerbaar zijn: draagvlak en medewerking gegarandeerd. IKL steun bij landschapsherstel.
Ommetje
Maakt cultuurhistorie of archeologie zicht- en beleefbaar.
Maakt inrichting mensgerichte natuur mogelijk
Aanleg van groene verbindingen als hagen, knotbomen, singels of poelen.
De nieuwe vrijwilliger (SCP)
Mensen maken steeds meer gebruik van tijdelijke netwerken (individualisering)
Betekent oog hebben en krijgen voor mensen en hun motieven
Lobbyende prof (kenner, is bezig vóór en namens passieve steunverleners
Politiek knutselaar gaat problemen te lijf. Kent de krachtenvelden, verdwijnt vaak na boeken resultaat
Participatienomaden: die vanuit persoonlijke interesse en actuele agenda “door een onzichtbare hand gedreven het beste van zichzelf geven”
Denk eens mee: Landschapsbeheer, iets voor U ? 75% Ndl is gehecht aan landschap. Ze
vertoeven er graag. Liefst in eigen leefomgeving.
Wat is voor u van belang in het buitengebied. Bakens in de ruimte – in de tijd. Wie herkent de verbondenheid van mensen
met hun landschap. Welke rollen zou u met anderen kunnen
spelen
Opgave 21ste eeuwMEEDOEN Signalen en wensen van mensen
kanaliseren, o.a. via dorpen in het groen, ommetjes, hoogstambrigades, maatschappelijke stages, reïntegratieprojecten:
Landschap opknappen; nieuw ontwikkelen Jeugd actief betrekken bij omgeving
(adoptieprojecten- maatschappelijke stages)
Meedoen
Landschap en recreatiesector Voorlopers richten zich op een aantrekkelijke
hoogwaardige omgeving om klanten vast te houden.
Investeren in landshap loont. Toegankelijkheid: waar mensen zich vrij
kunnen bewegen, voelen ze zich betrokken. Toegankelijkheid is een verrijking.
Knelpunten bij wandelen worden opgeheven
Gezondheidslandschappen
Landelijk gebied is interessant voor zorg die mensen buiten de instellingen willen opvangen. Bepaalde patiënten hebben baat bij groen.
Hoe houden we ons buitengebied mooi,karakteristiek en uniek:
leg verbindingen Tussen mensen Oud en jong verenigingen Tussen ecologie en
cultuurhistorie Tussen wens en daad Tussen toponiemen en
plekgebonden verhalen
Laat mensen ervaren, avonturen beleven, genieten
Landschap begint kijken en enige kennis, maar het begrip neemt toe met de verhalen, het avontuur en genieten.
Nodig lokale ervaringsdeskundigen uit
Laat ze individueel of in groepsverband aan de gang gaan.