Landgenoten Winter 2010

landgenotenmagazine voor boer en buiten winter 2010 | 24

www.vilt.be

+ Biggencastratie, drinkwater uit mest, Europese onderhandelingen, landschapsonderhoud en veel meer

drie

maa

ndel

ijks

| kw

arta

al 4

| G

ent

X | P

5092

85

Boerenzonen op de fiets

Gorik Gardeyn en Wim Vansevenant

WildschadeANB-topman in de Biechtstoel

Een gekleurdeafzetmarkt

DOSSIERandere culturen

Advies en opleiding

Goeie raadkan nooit kwaad

" De zoveelste klimaatparadox: we hebben veel water, maar weinig water dat leven stimuleer t. "

Geert Noels, Econoshock

Om een exemplaar

van Econoshock

te ontvangen, raadpleeg

de voorwaarden op

www.landbouwkrediet.be

Geert Noels, stichter van de vermogensbeheerder Econowealth, is de auteur van de bestseller Econoshock.

Vandaag moet een belegging duurzaam en transparant zijn.

Landbouwkrediet en Geert Noels delen deze visie en willen die uitdragen.

En ú, bent u al overtuigd? Ontdek alles over deze filosofie op www.landbouwkrediet.be en laat u er duurzaam door inspireren voor uw beleggingen.

Sans titre-1 1 30/11/10 10:05

in dit nummer

22

18

06

Beste

landgenoten

3

06 focus andere culturen Van alle markten thuis: welke

kansen bieden nieuwe Belgen als

doelgroep en hoe bereik je hen?

12 ondernemer van nature Glastuinder Raf Rombouts uit

Loenhout over hoe opleiding en

advies hem meer opbrengen dan

het kost.

18 biechtstoel Dirk Lips voelt Filiep Cardoen van

het Agentschap Natuur en Bos aan

de tand over wildschade.

22 buitenlander Tussen fiets en stal: oud-renner Wim

Vansevenant en zijn trainingsmaatje

Gorik Gardeyn bezoeken de boerderij

van broer Gerdie Gardeyn

12

Hitte, overvloedige regen, overstromingen

en sneeuwbuien. Het hele gamma passeerde

dit jaar de revue. Gevolg: eerst zwetend en

puffend afwachten of de gewassen de hitte

zouden doorstaan, vervolgens in de modder

wroeten om de oogst binnen te halen, na-

dien moesten de echte pechvogels pompen

en zandzakjes bovenhalen om have en goed

droog te houden en tot slot was het alle hens

aan dek om na een vroege winterprik de vorst

uit stallen en loodsen te weren.

Een zeer extreem jaar dus, maar als we de

klimaatexperten mogen geloven, wordt dit in

de toekomst eerder regel dan uitzondering.

Als landbouwer heb je op dat moment weinig

andere keuze dan je met een sterk staaltje

doorzettingsvermogen aan te passen aan

deze nieuwe context. En de veerkracht van

onze sector kennende, ben ik ervan overtuigd

dat we dit met brio zullen doen. Kijk maar

naar varkenshouders Luc en Conny Dumo-

lein. Ondanks de zware crisis die de sector

treft, werken zij vol enthousiasme mee aan

een proefproject rond biggencastratie.

Voor 2011 wens ik ieder van jullie dan ook

bergen visie om te ontdekken welke rich-

ting je met jouw bedrijf uit kan en daar

bovenop tonnen moed en doorzettings-

vermogen om consequent de gekozen

richting verder te zetten. O, en vergeet

niet, je hoeft dit niet alleen te doen. Er

zijn tal van organisaties en diensten die

je daarbij kunnen helpen. Vraag maar aan

sierteler Raf Rombouts…

Veel leesplezier!

Griet Lemaire

Hoofdredacteur

en verder …

04 koetjes & kalfjes11 gewikt en gewogen14 burenbabbel17 uit de provincie20 ten huize van26 frontaal

colofon Landgenoten wordt u aangeboden door vilt. Het Vlaams infocentrum landen tuinbouw informeert een breed publiek over de hedendaagse landen tuinbouw. Daarvoor krijgt het middelen van privé-organisaties en de overheid. verantwoordelijke uitgever vilt-voorzitter Dirk Lips redactie en realisatie Jansen & Janssen Customer Media, www.jaja.be redactieadres vilt vzw, Koning Albert II-laan 35, bus 57, 1030 Brussel tel +32 (0)2 552 81 91 fax +32 (0)2 552 80 01 e-mail [email protected] hoofdredacteur Griet Lemaire redactieraad Dirk Lips, Wim Fobelets, Freddy Robberecht, Jan Mosselmans, Hubert Hernalsteen, Guy Depraetere, Filip Matthijs, Didier Huygens, Joris Relaes, Jan Coessens, Anneleen De Vos, Leen Guffens, Jona Lambrechts, Ine Vervaecke, Veroniek Denys, Maarten Puls, An Van Acker, Bernard Biesbrouck fotografie Filip Vanoutrive, iStockphoto, Vilda de meningen die derden in dit magazine vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van vilt.

Elke Leuvenaar kent wellicht provin-

ciale school De Wijnpers. Al bijna

100 jaar siert de school het straat-

beeld van de studentenstad bij uit-

stek. Gestart als tuinbouwschool

zijn er intussen al veel studierich-

tingen bijgekomen: kunstonder-

wijs, sanitaire installaties, centrale

verwarming en biotechnieken. Ben

jij ook een pak wijzer geworden op

de schoolbanken van De Wijnpers?

Het Centrum Agrarische Geschie-

denis maakt naar aanleiding van het

eeuwfeest een overzichtsboek over

de school en is nog op zoek naar

boeiende verhalen, leuke anekdotes

en oude foto’s. Help jij hen verder?

info 016 32 35 41 of [email protected]

4

Tom Lenaerts in De Pappenheimers toen een kandidaat wat voorbarig ‘Aldi’ antwoordde op de vraag waar je voedingsproducten kan kopen… aan een eerlijke prijs voor de landbouwers. Het juiste antwoord was Oxfam Wereldwinkels.

Wie studeerde aan ‘De Pes’?

Boer + Natuur = BoerennatuurBeheerovereenkomsten, biodiversiteit, natuur-

beheer,… De verwachtingen ten aanzien van

landbouw worden steeds groter. Heel wat land-

en tuinbouwers hebben vaak veel goede bedoe-

lingen, maar het ontbreekt hen aan praktische

kennis om op het terrein het verschil te maken.

Welke soorten plant ik best aan in mijn streek-

eigen haag?, Wat kan ik doen opdat de boeren-

zwaluw zich op mijn bedrijf thuis voelt?,… Via het

internetforum ‘Boerennatuur’ willen Proclam en

het Regionaal Landschap Haspengouw en Voe-

ren de kennis over biodiversiteit en natuur voor

boeren bundelen en doorspelen. Al je vragen

over landbouw en natuur worden er gratis beant-

woord door collega-landbouwers, experts en een

moderator.

info www.boerennatuur.be

13.053‘ In de Aldi kan je wel voedingsmiddelen kopen, maar niet aan een eerlijke prijs voor de boer’

Op een dag vind je de job van je leven…........

Voor de vele trouwe lezers van het land-

en tuinbouwnieuws op VILT hebben we

een nieuwigheidje in petto. Vanaf nu kan

je VILT ook volgen via Twitter en Face-

book. Zo ben je nog sneller op de hoogte

van wat er zich afspeelt in landbouwland.

Bovendien kan je een kijkje nemen ach-

ter de schermen van de VILT-redactie. Zo

ontdek je hoe het nieuws ‘gemaakt’ wordt

en zit je op de eerste rij bij persconferen-

ties, betogingen en andere acties. Ook

Volg VILT op Facebook

… en dan ben je weg natuurlijk! Heb jij je droomjob nog steeds

niet gevonden? Dan moet je op Agriflanders, de landbouw-

beurs in Gent, zijn. Al geruime tijd kampen heel wat bedrijven in

de landen tuinbouw en de agrovoedingsketen met problemen

om geschikte arbeidskrachten te vinden. Tijdens een jobbeurs

op Agriflanders ontdek je welke vacatures er in deze sectoren

nog openstaan. Je kan er ook meteen je cv achterlaten. Ook

bedrijven die op zoek zijn naar gemotiveerd personeel kunnen

zich nog steeds inschrijven voor deze jobbeurs bij

VDAB ([email protected]).

info De jobbeurs gaat door op vrijdag 14 januari van 9 tot 13u in Flanders Expo te Gent

ons magazine Melk & honing heeft al

een heuse Facebookpagina. Kom tijdens

Agriflanders langs op onze stand in hal

4 en word Facebook-vriend. Aan onze

eerste ‘vrienden’ geven we tal van leuke

prijzen weg!

info www.facebook.com (zoek naar vilt of naar Melk & honing) of www.twitter.com (zoek naar vilt_nieuws)

koetjes & kalfjes 5

Op Agriflanders kan je van 13 tot 16 januari

niet alleen prachtige machines en hoogtech-

nologische staluitrusting bewonderen. Wist je

dat er ook tal van interessante studiedagen op

het programma staan? Wij zetten er voor jou

alvast een aantal op een rijtje:

do. 13-01 (9u-12.30u)

Ganzen, duiven en rattenals overlastinfo www.oost-vlaanderen.be > landen tuinbouw

vrij. 14/01 (9-13u)

Kansen en knelpunten bij de biologische landbouwinfo www.vlaanderen.be/ landbouw

vrij. 14/1 (9.30-12.30u)

Platteland gisteren, vandaag… en morgen! info www.oost-vlaanderen.be > landen tuinbouw

vrij. 14/1 (9-13u)

E-loket landbouw en visserijinfo www.landbouwvlaanderen.be

zat. 15/1 (9-12.30u)

Functionele agrobiodiversiteit. Nuttige insecten voor landen tuinbouwinfo www.oost-vlaanderen.be > landen tuinbouw

zon. 16/1 (9.20-12.30u )

Uw erf leeft! + prijsuitreiking Erfbeplanting info www.oost-vlaanderen.be > landen tuinbouw

Agenda

Dat is het aantal landen tuinbouwers

die al gebruik maken van het e-loket.

Complexe steunaanvragen invullen of

bedrijfsgegevens aanpassen of raad-

plegen? Met een paar muisklikken op

het e-loket is het gebeurd. Wil jij de ad-

ministratieve last op je bedrijf ook te-

rugschroeven, maar weet je niet waar

je moet beginnen? Tijdens Agriflanders,

op vrijdag 14 januari 2011, organiseert

de Vlaamse landbouwadministratie een

infosessie over het e-loket. Inschrijven

kan via www.landbouwvlaanderen.be. 13.053

Win! Maak kans op één van

de vijf exemplaren van het boek

‘Rundvlees: van kop tot staart’ en

stuur je naam en adres naar info@

landgenoten.be

Volg VILT op Facebook

Dat het leven in een slagerij soms vol onverwach-

te wendingen zit, hoeft na de populaire televisie-

reeks Van vlees en bloed geen betoog. Ook bij

de befaamde slagerij Rondou uit Leuven zijn ze

wel één en ander gewoon. Zo denken sommige

kinderen dat brochetten in het supermarktbakje

groeien. Om de verwarring over de courante,

Vlaamse vleesterminologie de wereld uit te hel-

pen, bundelde de slagersfamilie al haar kennis in

het boek Rundvlees: van kop tot staart. Nadat je

dit boek hebt gelezen, weet je als de beste hoe

je de perfecte rosbief kan klaarmaken of welke

steak jou op het lijf is geschreven.13januari

14januari

15januari

16januari

INFO SESSIE E-LOKET

Van kop tot staart

focus andere culturen6

Allochtone werknemers in de landen

tuinbouw zijn al lang geen uitzonde-

ring meer. Verschillende boeren en

tuinders richten zich specifiek tot die

doelgroep om de nodige werkkrachten te vinden.

Maar ook in de zoektocht naar consumenten kun-

nen allochtonen een meerwaarde betekenen. Zij

vormen een aanzienlijk en groeiend deel van de

bevolking, dat door de klassieke afzetkanalen nog

niet optimaal wordt bereikt.

De macht der getallenDe cijfers liegen niet: op dit ogenblik zou een op de

vijf inwoners in België van allochtone afkomst zijn.

Dat becijferde socioloog Jan Hertogen dit voorjaar.

Belangrijke kanttekening is wel dat in dit cijfer zowel

nieuwe inwijkelingen, de Belg geworden vreemde-

seerde bureaus en adviseurs ontstaan, die zich

specifiek hierop hebben toegelegd. Zij helpen

bedrijven om nieuwe producten te ontwikkelen

en reclamecampagnes op te zetten op maat van

allochtonen. Het bekendste voorbeeld van dit

soort marketingacties is de lancering van Ay Yil-

diz, een zeer succesvol merk van mobiele telefonie

op maat van allochtonen, dat in de markt is gezet

door telecomoperator Base.

Terug naar de landbouw nu. In februari 2010

stelde het Nederlandse universitaire onderzoeks-

centrum LEI haar onderzoek ‘Marktkansen voor

etnisch voedsel en etnische diensten’ voor op een

studiedag in Wageningen. De conclusie van het

rapport: er liggen op dat vlak heel wat kansen voor

de Nederlandse landen tuinbouwsector. Schatten

hoe groot het marktpotentieel is, blijft volgens de

onderzoekers nattevingerwerk. Al ging Rabobank

er in 2007 van uit dat er toen in Nederland al 2,7

miljard euro omzet werd gedraaid op de markt

voor etnisch voedsel. Ook rekent de bank op een

jaarlijkse groei van 3,5 procent.

De couscous-keten doorgelichtWat voor Nederland geldt op het vlak van et-

lingen, als hun kinderen worden meegeteld. Nuttig

om weten is ook dat iets meer dan de helft van de

allochtonen inwijkelingen uit Nederland of andere

EU-landen zijn. Lang niet alle ‘allochtonen’ zullen

dus een even exotisch eetpatroon hebben.

Toch tonen bovenstaande cijfers aan hoe pro-

minent andere culturen in onze maatschappij

aanwezig zijn. Vooral in de grote steden loopt het

percentage bewoners van niet-Europese oorsprong

op: Brussel (35 procent), Antwerpen (25 procent),

Mechelen (21 procent) en Gent (18 procent). Maar

ook in kleinere steden en gemeenten zoals Lokeren

(18 procent), Beringen (17 procent), Ronse (15 pro-

cent) of Zele (13 procent) zijn de aantallen aanzien-

lijk. Binnen tien jaar zou ongeveer 30 procent van

de inwoners in ons land een ‘vreemde’ achtergrond

hebben, weet Jan Hertogen. Als je die verhoudin-

gen uitrekent voor de huidige 10,7 miljoen Belgen

( cijfers FOD Economie), dan praten we hier toch

over een behoorlijk aantal potentiële klanten.

Etnomarketing en omzetOok in andere economische sectoren wordt sinds

een aantal jaar meer en meer op ‘etnomarketing’

ingezet. Er is zelfs een aanbod van gespeciali-

Een op de vijf inwoners van België

is van allochtone afkomst

Nieuwe Belgen,nieuwe kansen

Iets meer dan 20 procent van wie in België woont, heeft een alloch-

tone achtergrond. Over tien jaar zou dat percentage zelfs oplopen

tot 30 procent. Welke kansen biedt het om je toe te spitsen op pro-

duceren voor andere eetpatronen? En hoe pak je dat doordacht aan?

7

nisch voedsel, geldt grotendeels ook voor

Vlaanderen. Inwijkelingen uit de Nederlandse

ex-kolonies Suriname en de Antillen zijn bij ons

eerder uitzonderlijk . Maar het rapport bevat heel

wat nuttige informatie over de Marokkaanse en

Turkse gemeenschap, die ook in België ruim

vertegen woordigd zijn. Beide lijken een veel

groter deel van hun inkomen aan het huishoud-

budget te spenderen dan de Nederlander en

de Belg. Dat kan samenhangen met een lager

gemiddeld inkomen , maar zeker ook met de an-

dere eetcultuur. Veel Turken eten zowel ’s mid-

dags als ’s avonds een warme maaltijd. En zowel

Turken als Marokkanen eten veel meer vlees dan

de gemiddelde Nederlander of Belg.

Volgens het LEI-onderzoek eet de doorsnee

Nederlander op jaarbasis 45 kilogram vlees, wat

nog iets meer is dan de 32,7 kilogram die de Belg

volgens onze statistieken op zijn bord ziet pas-

seren. De Turken daarentegen zouden 80 kilo-

gram vlees eten en de Marokkanen 76 kilogram.

Allochtone consumenten blijken hun groenten

het liefst vers en los in plaats van verpakt te

kopen . Ze eten nauwelijks diepvriesgroenten en

vinden markten en kleine winkels ideaal omdat

inkopen doen een sociale belevenis is en ze veel

seizoensproducten eten.

Gezocht: Turkse komkommersHet rapport stipt ook aan dat er logischerwijs

grote verschillen bestaan tussen migranten van

de eerste en van de tweede generatie. Die laat-

sten kiezen iets meer voor gemak en voor wes-

terse producten. In de Turkse keukens komen vaak

peulvruchten, gevulde groenten en yoghurt op ta-

fel. Het vlees dat men eet, is meestal afkomstig

van runderen, kippen of kalveren en wordt vaak

tot gehakt verwerkt. Men kookt veel soepen en

stoofpotten, die begeleid worden door een salade.

Ook in de Marokkaanse keuken houdt men van

Turken en Marokkanen spenderen

een groter deel van hun inkomen aan

voeding

nieuwe kansenstoofpotjes. Marokkanen eten veel kikkererwten

en nauwelijks pasta. Couscous koken de meeste

gezinnen alleen op speciale gelegenheden.

Door vermenging van de traditionele keuken

met lokale producten ontstaan ook nieuwe ge-

rechten. Zo zou het broodje döner kebab zoals

we dat hier kennen eigenlijk voor het eerst in

Duitsland zijn geserveerd. Op de vraag welke

producten ze in Nederland missen, gaven de be-

vraagde allochtonen vooral okra, rode knoflook,

Turkse komkommers en Marokkaanse waterme-

loenen op. Het LEI suggereert ook dat de land-

bouw het best kan samenwerken met etnische

ondernemers uit de steden om de allochtone

doelgroep zo goed mogelijk te bereiken. Voorts

gaat het onderzoek dieper in op de plattelands- en

natuurbeleving van allochtonen. Die beperkt zich

bij heel wat allochtonen tot stadsparken in hun

woonomgeving. Toch blijkt er ook heel wat inte-

resse voor kinderboerderijen, barbecueplaatsen

waar voldoende ruimte is voor grote gezinnen, en

slachtplaatsen voor het offerfeest.

info www.lei.wur.nl > publicaties > rapporten > zoeken op: etnisch voedsel

focus andere culturen8

4 cases

1 Melk voor de joodse gemeenschap

‘In de regio rond Antwerpen werken we met

een aantal melkveehouders samen om met de

wensen van de joodse gemeenschap rekening

te houden. Dat is niet nieuw: sommige collega’s

doen dat al sinds de Tweede Wereldoorlog.

Joods voedsel moet koosjer zijn en voor melk

komt het erop neer dat er tijdens het melken

iemand op de boerderij aanwezig moet zijn.

Daarna wordt de melktank in diens aanwezigheid

verzegeld. Vroeger kwam er ook om de twee à

drie jaar een rabbi op bezoek op de boerderij, al

is dat niet zo strikt geregeld, denk ik. In theorie

brengt koosjere melk iets meer op dan wat we

aan de melkerij leveren, maar echt groot zijn de

marges niet.’

Van mono- naar multicultuur

Verschillende landen tuinbouwers produceren

al voor de allochtone markt, maar de meesten

maken liever niet te veel reclame voor de niche-

markt waarin ze actief zijn. Op hun vraag zijn

voorbeeld 1 en 2 anoniem.

Halal in cijfers en letters

2 Hoeveverkoop van halal zuivel en vlees

‘Op vraag van een klant zijn wij een vijftal jaar

geleden gestart met de verkoop van halal melk

en andere zuivelproducten. Intussen verkopen

we ook halal vlees en is zowat 90 procent van

onze klanten van allochtone afkomst. Wij wo-

nen niet zo ver van Antwerpen en de mond-aan-

mondreclame in de Marokkaanse gemeenschap

gaat snel. Voor zuivel heeft halal niet zo veel om

het lijf. Voor het vlees werken we samen met het

Slachthuis Mechelen, dat hierop voorzien is. Voor

ons biedt deze markt extra afzetmogelijkheden,

maar hogere prijzen krijgen we niet. Marokkanen

kunnen goed onderhandelen en zitten er niet mee

in om voor een goedkoper product 15 kilometer

verder te rijden.’

Halal voedsel is big business. De gezaghebben-

de krant The Economist schat dat de wereldwijde

omzet van halal voedsel momenteel 630 miljard

dollar bedraagt. Daarvan heeft 14 procent op Eu-

ropese handel betrekking. Wereldwijd wordt een

groei van 10 procent per jaar verwacht. Over de

uitreiking van halal-certificaten blijkt echter veel

onduidelijkheid te bestaan. In België varieert de

prijs voor een certificering van 1000 tot 20.000

euro, afhankelijk van de uitreikende instantie.

Voor de meeste certificaten wordt onder

andere gecontroleerd of:

•�er�geen�ingrediënten�van�verboden�dieren�zoals�

varkens of reptielen worden gebruikt,

•�er�geen�alcohol�in�is�verwerkt,

•�de�slachting�manueel�door�moslims�gebeurt,�

met de slachtvloer in de richting van Mekka,

•�er� geen� vermenging� van� halal� en� niet-halal�

producten kan optreden.

Bron: www.vacature.com

9

Heb je een idee om dichte of verre, al dan niet

allochtone buren bij je bedrijf te betrekken?

Dan moet je zeker deelnemen aan de wed-

strijd ‘Boerenburenplan’ van Cera. De 10 bes-

te inzendingen worden namelijk beloond met

2500 euro om het ingestuurde project uit te

werken. De jury is vooral op zoek naar plannen

die innovatie aan sociale meerwaarde koppelen.

Naast de puntpaprika’s die stilaan

ingang vinden in de sector, gelden

okra’s en bataten als populaire exoti-

sche groenten die perfect in Vlaande-

ren kunnen worden geteeld. De okra

kan 4 tot 15 centimeter lang zijn, af-

hankelijk van de variëteit. In de vruch-

ten zitten kleine eetbare zaadjes om-

ringd door zacht vruchtvlees. De okra

bevat weinig calorieën en veel vitami-

ne C, provitamine A en koolhydraten

en wordt ook in Frankrijk geteeld. De

smaak is zacht tot licht pittig en doet

enigszins denken aan bonen of groene

kruisbessen. Bataten of zoete aardap-

pelen zijn winterharde, over de grond

kruipende planten met knoldragende

wortels. Ze zijn meestal 10 tot 30 cen-

timeter lang en wegen ongeveer 1 ki-

logram. Het vruchtvlees is bloemig en

het smaakt vrij zoet. Naast zetmeel

zijn bataten rijk aan koolhydraten,

vitamine A, vitamine C, en vitamine B6.

(Bron: www.innovatiesteunpunt.be )

Okra’s en bataten

Dat kan gaan van consumenten die een fruit-

boom adopteren, tot een tuinder die in over-

leg met allochtone buren groenten uit hun land

van herkomst wil gaan telen. Projectoproepen

indienen kan tot 14 januari.

info www.cera.be, T 016 27 96 79

of [email protected]

€ 2500 voor jouw (allochtone) burenplan

3Schapen en slachtplaatsvoor het Offerfeest

Melkveehouder Jan Van Der Perre uit Merchtem

richt zich al een aantal jaar op het islamitische Of-

ferfeest. ‘We verkopen schapen en richten onze

oude koeienstal in als tijdelijke slachtplaats. Daar

komt heel wat bij kijken: je moet voldoende water

hebben, afvaltonnen, een aparte in- en uitgang,

enzovoort. Zeker de eerste keren was het ook niet

evident om alle nodige vergunningen te krijgen.

Er zijn eisen van het Voedselagentschap, de ge-

meente, een controlerende veearts, Rendac, een

erkende offeraar, … Ook de dag zelf moet het orga-

nisatorisch kloppen. Vergeet niet dat we op twee

dagen tijd zo’n 300 gezinnen over de vloer krijgen.

Je moet dus alle betalingen in de gaten houden,

parkeerplaatsen voorzien, en ga zo maar door.’

4Puntpaprika’s voor mensen uit het Oostblok

Danny en Petra Salens-Franco uit Sint-Andries telen

prei, tomaten, paprika’s, chrysanten, sla en als spe-

cialiteit puntpaprika’s. ‘We hadden van Kosovaarse

personeelsleden gehoord dat ze die erg graag eten

en dat je in België nauwelijks lekkere verse puntpa-

prika’s vindt. Toen zijn we ons beginnen te informe-

ren en hebben we met een aantal planten geëxpe-

rimenteerd. Vandaag komen heel wat mensen uit

het Oostblok speciaal voor puntpaprika’s naar onze

hoevewinkel. Ze geven ons adres aan elkaar door

en komen hier hun inkopen doen. Het is zeker niet zo

dat de puntpaprika plots de hoofdteelt vormt op ons

bedrijf. Maar doordat we het product rechtstreeks en

dus supervers aan de man brengen, vormt de teelt

toch een welkom extraatje.’

Limagrain Belgium op Agriflanders met grote vroegboekactie maïs

3 € korting per dosisbij bestelling vóór 16 januari(einde Agriflanders)

Actie 2011LG - vroegboekbon

Te deponeren in LG-brievenbus op Agrifl anders stand 2210

. . . . . . . . . . . . . . . . dos LG 30.218 - VEM-president

. . . . . . . . . . . . . . . . dos LG 30.211

. . . . . . . . . . . . . . . . dos LG 30.225

. . . . . . . . . . . . . . . . dos ES MARCO

. . . . . . . . . . . . . . . . dos LOGO

. . . . . . . . . . . . . . . . dos SENSATION

. . . . . . . . . . . . . . . . dos LG 32.47

Geldig voor zaden met standaard- of Mesurol ontsmetting

Naam maïsteler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Straat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . .

Postcode . . . . . . . . . . . . . . . Gemeente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . .

E-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Naam handelaar + gemeente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . .

Bestelt hierbij volgende maïszaden :

en stuurt kopie van aankoopfactuur door naar:

Limagrain Belgium NV, Kaaistraat 5, 8581 Avelgem-Kerkhove

Wenst de storting van 3€/dosis

op rekeningnummer . . . . . . . . . . - . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . - . . . . . . . . . .

kuilmaïs

korrelmaïs /dubbeldoelmaïs Quadri M100J80

✁

®

Landgenoten 1p Limagrain.indd 1 1/12/10 14:13

info [email protected] of 02 233 14 17, www.eutrio.be

gewikt en gewogen

Gezocht m/v die de belangen van de Vlaamse boeren verdedigt tijdens het Belgisch EU-voorzitterschap.

Gevonden Herman Hooyberghs, voorzitter van het Speciaal Comité Landbouw (SCL), dat de vergaderingen van de EU-Raad van ministers van Landbouw voorbereidt.

Wat is uw rol tijdens het Belgisch voorzitterschap? Sinds 2002 zetel ik voor België in het Speciaal Comité Landbouw, maar tijdens het Belgisch voorzitterschap ben ik een half jaar lang voorzit-ter van dit Comité. In de praktijk wil dat zeggen dat ik – naast de 2 à 3 vergaderingen per maand met de 27 lidstaten – constant heen en weer pen-del tussen Commissie, Raad van ministers en Eu-ropees Parlement om de neuzen zoveel mogelijk in dezelfde richting te krijgen.

Welke dossiers heeft u de afgelopen maanden behandeld? Op dit ogenblik hebben we vooral te maken met het aanpassen van een aantal reglementeringen aan het nieuwe Lissabonverdrag, zoals de gratis bedeling van voedsel aan de hulpbehoevenden. We zijn ook met meer concrete dossiers zoals het verlengen van het alcoholmonopolie voor Duits-land (waar de middelgrote producenten van alcohol op basis van graan en aardappels hun activiteiten moeten beëindigen in 2013, nvdr.). En natuurlijk hebben we tussendoor het 50-jarig bestaan gevierd van het SCL, dat van in het prille begin een hoeksteen is geweest van de Europese besluitvorming op het vlak van landbouw.

Werden er in bepaalde dossiers doorbraken bereikt?Onze belangrijkste verwezenlijking tot hiertoe

is allicht de ruime meerderheid van lidstaten die we hebben kunnen scharen achter de aanbeve-lingen van de High Level Groep Melk, waarin ik als zuivelexpert overigens zelf heb gezeteld. Daarmee heeft de Raad een duidelijk signaal gegeven dat die sector speciale aandacht ver-dient met het oog op het verdwijnen van de melkquota in 2015. Ik hoop dat heel snel een soortgelijk initiatief kan opgezet worden voor de varkenshouders want ook zij hebben het al enkele jaren heel moeilijk.

Hoe viel het contact met de nieuwe Europese Commissaris voor Landbouw, Dacian Ciolos, mee? Uitstekend. De Commissaris is enkele jaren ge-leden nog lid van het SCL geweest voor Roeme-nië, dus we kennen elkaar al langer persoonlijk. Nadien is hij overigens nog minister van Land-bouw geweest. De man kent dus het klappen van de zweep.

Voelt u al de gevolgen van het nieuwe Lissabonverdrag?Zeker en vast. Het Europees Parlement heeft met het nieuwe verdrag medebeslissingsrecht gekregen voor Landbouw, terwijl het vroeger enkel een adviserende functie had. Je merkt nu al dat het besluitvormingsproces trager zal verlopen dan we gewend waren binnen de landbouw.

11

‘ Europese neuzen in dezelfde richting krijgen’

ondernemer van nature12

‘Samen weet je meer’

‘Agrocoach is een initiatief van het

Innovatiesteunpunt van Boeren-

bond. Onder begeleiding van inno-

vatieconsulenten en experten ko-

men groepjes van een tiental boeren

zes keer samen in het najaar. Via een

aantal oefeningen leer je om voor

je bedrijf de specifieke sterktes en

zwaktes in beeld te brengen.’

info Koen Symons, 016 28 61 22

3 opleidings- & adviestips van Raf

1

Aan de eerste voorwaarde werd snel

voldaan. Broer Ben bleek bereid om

samen met Raf de sprong te wagen.

‘Onze sector is bijzonder professio-

neel geworden en zo gespecialiseerd dat je dit niet

meer alleen kan doen’, vindt Raf. Door zijn gebrek

aan ervaring besloot Raf zich te laten adviseren.

‘Voor ik met dit bedrijf begon was ik in dienst bij een

boomkwekerij en tuinder in de buurt. Op een keer

hadden we daar bij wijze van experiment een paar

rijen kleinfruit geplant. Hij had weinig kennis van

zaken en werd ook minder begeleid. Toch werd het

zo’n succes dat we het volgende jaar beslisten om

uit te breiden. Maar dit keer kregen we met zoveel

problemen te kampen dat ik ’s nachts op de duur

geen oog meer dicht deed. Op dat moment dacht

ik bij mezelf: “Als ik hier toch maar lig te piekeren,

dan kan ik evengoed mijn eigen zaak opstarten. En

dan laat ik me van in het begin goed adviseren ook.’

Toen het aanbod van zijn vader kort daarop

volgde, kwam Raf zijn eigen belofte na: hij ging

langs bij DLV (Dienstverlening voor Landbouwers

en Verwante Sectoren) om te overleggen of hij

beter het statuut van cvba dan wel van een bvba

zou aannemen. Hij informeerde bij het VLIF voor

welke premies hij zoal in aanmerking kwam. SBB

liet hij alle overnamepapieren in orde brengen. En

Toen Raf Rombouts uit Loenhout vijf jaar geleden het glastuin-

bouwbedrijf van zijn vader overnam, stelde hij zichzelf twee

voorwaarden. Eén: ik doe dit niet alleen. Twee: ik ga me goed

laten adviseren. Tot vandaag heeft hij woord gehouden.

naam Raf Rombouts

leeftijd 30

diploma Industrieel ingenieur landbouw

woonplaats Loenhout (Wuustwezel)

13

‘Samen weet je meer’

3 opleidings- & adviestips van Raf

2 3

Out of the boxVijf jaar na de opstart houdt Raf er trouwens nog

steeds aan om zich goed te laten adviseren. Voor

teelttechnisch advies doet hij een beroep op

voorlichters: voor de rode bes komt er één keer

per maand in het voorjaar iemand van het Proef-

centrum Fruitteelt in Tongeren, voor de amaryllis

een Nederlandse zelfstandige één keer per maand

gedurende het ganse jaar.

Nuttig economisch advies vindt hij vaak in

de sessies van het Innovatiesteunpunt. Zoals

de opleiding Achter de schermen, waarbij je de

meest uiteenlopende bedrijven bezoekt: ‘We

zijn al bij Boss Paints geweest, bij Duvel, Java

Coffee, Colruyt… ’t Is toch iedere keer interes-

sant om, hoe noemen ze dat, eens out of the box

te denken.’ Het meest enthousiast is hij echter

over een andere cursus van het Innovatiesteun-

punt: Agrocoach. ‘Die is super, omdat ze een

programma specifiek op jouw maat samenstel-

bij het ondernemingsloket bestudeerde hij welke

voor- en nadelen het had om als vennootschap

werknemers in dienst te hebben. Of zou hij toch

beter zelfstandige worden?…

Kerstbloemen en bessenVandaag is bvba Romberama een tot ver over de

grenzen gerespecteerde kweker van amaryllis,

een snijbloem die vooral tussen oktober en maart

wordt verhandeld. Als wij op een zonnige herfst-

dag binnenspringen is het een drukte van jewel-

ste: met de hulp van 15 Roemeense en Belgische

seizoensarbeiders worden van ’s morgens vroeg

tot ’s avonds laat bloemen geoogst, in dozen

verpakt en naar de veiling gebracht. Vorig jaar

werden nog eens 1,3 hectare nieuwe serres in

gebruik genomen, wat de totale oppervlakte op

2,1 hectare bracht. De nieuwe loods, die nodig

was om alle bloemen te kunnen stockeren, geeft

Romberama het aanzicht van een heuse kmo.

Even verderop huurt Romberama ook nog een

serre waar sinds twee jaar 1 hectare rode bessen

wordt geteeld. Die worden geoogst in het voorjaar,

wanneer er amper werk is aan de amaryllissen. Dat

bevalt Raf alsmaar beter: ‘Vorige lente was het bij

de oogst nog hyper druk, maar dit jaar hadden we

het al veel beter in de vingers.’

Opleiding en advies brengt meer op dan

het kost

len. Interessant is ook dat elke vergadering op

het bedrijf van een van de cursisten plaatsvindt

en dat het om vrij heterogene groepen gaat. Zo

kom je eens in contact met een koeienboer, een

tomatenkweker…’

Hulplijn bellenDat is anders bij de cursussen van zijn eigen

sectorverenigingen zoals het AVBS (Algemeen

Verbond van de Belgische Siertelers en Groen-

voorzieningen) of het VMS (Vlaams Milieuplan

Sierteelt) waar hij onder sectorgenoten is: ‘Maar

ook die sessies zijn altijd interessant, al was het

maar omdat je daar veel dezelfde mensen tegen-

komt en zo een netwerk kunt uitbouwen. Ik aarzel

bijvoorbeeld niet om eens naar een collega te

bellen als ik met een probleem zit. Samen weet

je meer.’

Het resultaat van al die opleidingen en advie-

zen is dat bvba Romberama zowel zijn amarylissen

als zijn rode bessen op de veiling in de bovenste

prijsklassen kan aanbieden: ‘We kunnen het ons

permitteren om een strenge selectie te maken en

enkel de beste bloemen en vruchten op de markt

te brengen, knikt Raf. ‘En door de meeropbrengst

die dat oplevert, halen we het cursusgeld er ge-

makkelijk weer uit.’

Achter de schermen: ‘Tijdens de

zomermaanden organiseert het In-

novatiesteunpunt ook verschillen-

de bezoeken ‘achter de schermen’.

Met die reeks bedrijfsbezoeken wil

het ondernemers uit de landen

tuinbouw in contact brengen met

inspirerende ondernemers uit an-

dere sectoren.’

info Lieven Vandeputte, 016 28 61 20

Teeltvoorlichters: ‘Zowel proefcen-

tra als commerciële bedrijven stellen

voorlichters ter beschikking die je ge-

specialiseerd advies geven over jouw

specifieke gewassen. De voorlichter

bezoekt tegen betaling meermaals

per teeltseizoen je bedrijf en geeft

je advies inzake gewasbescherming,

bemesting en teelttechniek.’

burenbabbel

e kunt voor of tegen de evolutie zijn, maar

onze maatschappij heeft meer en meer aan-

dacht voor recreatie op de boerenbuiten.

Zoals elke verandering brengt dat groei-

pijnen met zich mee en die liggen in dit geval

vooral bij het onderhoud van al die nieuwe

initiatieven . ‘Een typisch voorbeeld is het plaat-

sen van een picknickbankje’, legt Peter Vleugels

uit. Hij werkt binnen de afdeling Platteland van

de VLM mee aan een Vlaams geïntegreerd plat-

telandsbeleid. ‘Ineens heb je ook een vuilnisbak

nodig die regelmatig moet worden leeggemaakt,

de haag moet worden geschoren en de berm

gemaaid. En misschien staat er in de buurt ook

wel een kapelletje dat regelmatig moet worden

opgeknapt … Een kleine ingreep zorgt zo meteen

voor heel wat meerwerk.’

Loketten voor onderhoudswerk?Concreet ontbreekt het de verantwoordelijke over-

heid – vaak de gemeente – aan drie zaken: geld, on-

derhoudspersoneel en coördinatie. Het probleem

werd zo nijpend dat er in 2006 binnen de schoot

van het IPO (Interbestuurlijk Plattelandsoverleg)

een werkgroep werd opgericht, die na een enquête

bij 24 belanghebbenden meerdere aanbevelingen

formuleerde aan de Vlaamse overheid. Een van

die voorstellen is het oprichten van verschillende

LOB’s (Loketten Onderhoud Buitengebied), en die

voorzien van structurele financiering om onder-

houdswerken te laten coördineren. ‘De bedoeling

is niet dat zij het onderhoudswerk zouden overne-

men, wel dat het loket ervoor zorgt dat het regulier

landschapsonderhoud gebiedsdekkend gebeurt,

J

14

Kosten én kansenLandschappelijk onderhoud

Op zoek naar frisse lucht en een gevoel van ruim-

te vinden almaar meer mensen de weg naar het

platteland. De overheid speelt daar gretig op in

door te investeren in landschappelijk groen en

boerennatuur. Wie betaalt het prijskaartje en wel-

ke kansen biedt groenonderhoud voor de sector?

Een gemeente als Sint-Laureins heeft voor haar plattelandswegen

60 % extra budget nodig

15

wat nu vaak niet het geval is’, zegt Peter Vleugels,

verslaggever van de werkgroep.

Helaas vielen de aanbevelingen van de werk-

groep net op het moment dat de financiële crisis

uitbrak. Daarop besliste de Vlaamse regering om

alle extra investeringen die niet dringend waren

te schrappen. Einde verhaal zou je denken? Niet

voor de werkgroepleden. Zij gingen op zoek naar

alternatieve manieren om hun voorstellen te fi-

nancieren en vonden die bij het plattelandsont-

wikkelingsprogramma van de EU (PDPO). ‘Er is

wel een verschil’, merkt Peter Vleugels op. ‘In te-

genstelling tot de Vlaamse overheid voorziet de

EU geen structurele financiering, maar werkt ze

op basis van projectvoorstellen. Europa, Vlaan-

deren en de provincies financieren 65 procent

van het project, de overige 35 procent is voor ei-

gen rekening. Bij deze doe ik dan ook een warme

oproep aan alle gemeenten om, eventueel via

bestaande regionale samenwerkingsverbanden,

met enkele buurgemeenten een Loket Onderhoud

Buitengebied op te richten en samen een project-

voorstel in te dienen!’

Gemeente zkt. geldIntussen wordt de hoop op een structurele finan-

ciering niet opgeborgen. In het regeerakkoord

van de nieuwe Vlaamse regering staat expliciet

dat er een Plattelandsfonds zal worden opgericht.

Onlangs overhandigde de VVSG (Vereniging van

Vlaamse Steden en Gemeenten) een ‘Manifest

van de Plattelandsgemeenten’ aan minister van

Plattelandsbeleid Kris Peeters. Daarin worden alle

verzuchtingen van de plattelandsgemeenten op

een rijtje gezet. ‘Ook het onderhoud van de land-

schappelijke infrastructuur komt erin aan bod’,

merkt Alex Verhoeven van VVSG op. ‘Een platte-

landsgemeente als Sint-Laureins bijvoorbeeld telt

per inwoner vier keer meer kilometer wegen dan

een gemiddelde Vlaamse gemeente. Het overgro-

te deel daarvan zijn landbouwwegen. Om die te

vernieuwen en onderhouden heeft de gemeente

in principe jaarlijks 1 miljoen euro nodig, terwijl

ze het in werkelijkheid met minder dan 40 procent

hiervan moet doen.’

Volgens Alex Verhoeven komt het hierop neer:

‘De maatschappij gebruikt het platteland steeds

meer als een plaats om te ontspannen en vraagt

de plattelandsgemeenten om zoveel mogelijk

openbare ruimte te behouden en te onderhouden.

Onze gemeenten willen wel ingaan op die vraag,

maar mislopen daardoor heel wat inkomsten die

andere gemeenten halen uit bewoning en bedrij-

ven. Het is dus maar logisch dat daar een structu-

rele financiering tegenover staat.’

Machines beter benuttenOmdat gemeentearbeiders het vele onderhouds-

werk niet meer gedaan krijgen, besteden gemeen-

tebesturen steeds vaker een deel van hun onder-

houdswerk uit. Meer en meer kloppen ze daarvoor

aan bij agro|aanneming. De coöperatieve ven-

nootschap telt inmiddels 400 landbouwers-leden.

‘Onze landbouwers kunnen hun machines beter

benutten en ontvangen een bijkomend inkomen’,

zegt coördinator Tom Van Craenem. ‘De opdracht-

gever kan de leef- en woonkwaliteit van de plaat-

selijke gemeenschap tegen een aantrekkelijke prijs

verbeteren. De laatste twee jaar hebben heel wat

gemeenten en andere organisaties onze diensten

ontdekt. Intussen onderhouden we op tal van lo-

caties bermen, hagen en bomen, we zaaien stuk-

ken land in en graven poelen, we strooien zout en

ruimen sneeuw of plaatsen afsluitingen om maar

een paar zaken te noemen.’

Een van de troeven van agro|aanneming is

dat de organisatie potentiële uitvoerders in heel

Vlaanderen heeft die ervaren zijn om op een zelf-

standige wijze met hun machines te werken. ‘Waar

er een aanleiding en voldoende draagvlak voor be-

staat, kunnen we ook landbouwers groeperen om

zo het beheer van het landschap in een regio te

organiseren.’ Daarnaast besteedt de coöperatie

veel aandacht aan een nauwkeurige coördinatie.

‘Om zo goed mogelijk op vragen van gemeenten

in te spelen, bieden we hen één aanspreek- en ad-

viespunt aan. Onze aanpak valt bij heel wat orga-

nisaties in de smaak en ik ben ervan overtuigd dat

er nog vele zullen volgen. Voor landbouwers kan

dit soort werk dus zeker een welkome aanvulling

op hun inkomen zijn. Hoe meer collega’s zich bij

onze cvba willen aansluiten, hoe beter.’

info www.ipo-online.be, www.agrodiensten.be

Peter Vleugels (VLM): ‘Een kleine ingreep zorgt meteen voor heel wat meerwerk.’

Op zoek naar een buitenkans ?

Koop nu!

TLS voor 1€*

Peperstraat 4A - 3071 Erps-KwerpsTel. : 02 759 40 93 - Fax. : 02 759 99 28E-mail : [email protected]

ONTDEK ONZE ACTIEPRIJZEN* OP HEEL HET TREKKERGAMMA : - Nettoprijsactie :

• 5080 M (max. 88 pk) : € 31.990• 6330 Standaard (max. 110 pk) : € 45.490• 6630 Edition (max. 142 pk) : € 59.990

- Gratis optiepacks (o.a. TLS) op alle 6030 Premium & 7030 Premium modellen (van 100 tot 210 pk)

om het comfort en de productiviteit van uw John Deere nog meer te verhogen. - Gratis AutoTrac Ready op alle 7030 Waterloo modellen. Vraag ook naar de uitzonderlijke

voorwaarden op de 7730 & 7930 Edition. - Gratis GPS StarFire300 Pack op 6330 Standaard & 6230 Premium Voor meer informatie over al deze acties neem snel contact op met Cofabel of uw locale dealer.

*Actieprijzen zijn excl. BTW, zonder overname en geldig tot 7 januari 2011.

AdvJD_210x270_0712_NL.indd 1 07-12-2010 10:32:44

uit de provincie

De nieuwe generatie mestverwerkingstechnieken wil zo veel

mogelijk waarde creëren uit mest. Onderzoekers van het POVLT

gingen samen met de Universiteit Gent na of het mogelijk is om

effluent te recycleren tot drinkbaar water. Hun (theoretisch)

antwoord: yes, we can!

W

17

Tot zover de theorieOm na te gaan of het ook in de praktijk mogelijk is

om drinkbaar water te zuiveren uit mesteffluent ,

zal er een mobiel waterzuiveringssysteem proef-

draaien op verschillende landbouwbedrijven.

Draaien de tests ook daar positief uit, dan staat

niks het gebruik van gezuiverd effluent voor

laagwaardige toepassingen zoals spoelwater en

koelwater nog in de weg, denkt Evi Michels. Voor

hoogwaardig gebruik is de weg nog net iets lan-

ger: ‘Daarvoor zullen toch eerst nog dierproeven

noodzakelijk zijn.’

Hoe lang het dus nog zal duren vooraleer gere-

cycleerd water echt drinkbaar wordt, is ook voor

Michels nog een vraagteken. Maar dat het ooit die

kant uitgaat, daar twijfelt ze niet aan. Zeker niet

voor dieren. Of daarna ook mensen zullen volgen?

‘In theorie kan het, maar ik vrees dat het percep-

tieprobleem bij ons toch net iets te groot is (lacht)’.

info www.povlt.be, [email protected] of 051 27 33 88, www.UGent.be, [email protected], [email protected] of 0494 33 53 37

ater wordt een steeds schaarser

en duurder goed, dat ervaren

we ook hier bij ons: omdat ver-

gunningen voor het oppompen

van (eindig) grondwater alsmaar moeizamer

worden toegekend, zien meer en meer landen

tuinbouwers zich verplicht om terug te grijpen

naar duur leidingwater.

De tussenstandIn hun zoektocht naar goedkopere alternatieven

besloten de Universiteit Gent en het Provinciaal

Onderzoekscentrum voor Land- en Tuinbouw

(POVLT) in Beitem om de handen in elkaar te

slaan. Samen zetten zij een proefproject op dat

moet nagaan of het mogelijk is om effluent van

mestverwerking om te zetten in herbruikbaar

water . 18 maanden later zit het theoretische ge-

deelte van het onderzoek erop en is het tijd voor

een stand van zaken. Evi Michels van de Universi-

teit Gent: ‘De eerste resultaten zijn veelbelovend.

Uit ons labonderzoek blijkt dat heel wat parame-

ters van het effluent nu al voldoen aan de normen

voor hoogwaardig gebruik, met andere woorden,

het drinken van water. Slechts voor enkele pro-

bleemparameters (vb. hardheid, ijzer- en sulfaat-

gehalte) is er nood aan zuiveringstechnieken.’

‘Die hebben we intussen ook gevonden’, vult

Annelies Pollentier van het POVLT haar aan, en

ook over de theoretische richtkostprijs van zo’n

zuivering heeft ze goed nieuws: ‘De kost voor de

behandeling van de probleemparameters zou

neerkomen op ongeveer 1 euro/m³, bijna de

helft van wat leidingwater kost (1,9 euro/m³). Dit

bedrag slaat alleen op de extra nabehandeling,

waarbij de investeringskost voor de installatie, de

interestderving, de energiekost, de onderhouds-

kost en eventuele extra kosten zijn meegerekend.’

Een glaasjegerecycleerd water?

Op zoek naar een buitenkans ?

Koop nu!

TLS voor 1€*

Peperstraat 4A - 3071 Erps-KwerpsTel. : 02 759 40 93 - Fax. : 02 759 99 28E-mail : [email protected]

ONTDEK ONZE ACTIEPRIJZEN* OP HEEL HET TREKKERGAMMA : - Nettoprijsactie :

• 5080 M (max. 88 pk) : € 31.990• 6330 Standaard (max. 110 pk) : € 45.490• 6630 Edition (max. 142 pk) : € 59.990

- Gratis optiepacks (o.a. TLS) op alle 6030 Premium & 7030 Premium modellen (van 100 tot 210 pk)

om het comfort en de productiviteit van uw John Deere nog meer te verhogen. - Gratis AutoTrac Ready op alle 7030 Waterloo modellen. Vraag ook naar de uitzonderlijke

voorwaarden op de 7730 & 7930 Edition. - Gratis GPS StarFire300 Pack op 6330 Standaard & 6230 Premium Voor meer informatie over al deze acties neem snel contact op met Cofabel of uw locale dealer.

*Actieprijzen zijn excl. BTW, zonder overname en geldig tot 7 januari 2011.

AdvJD_210x270_0712_NL.indd 1 07-12-2010 10:32:44

biechtstoel18

Landbouw en natuur zijn in het verleden al vaker gezworen vijan-

den geweest, zeker als het gaat over wildschade en de vergoeding

daarvan. Filiep Cardoen, afdelingshoofd Beleid van het Agentschap

voor Natuur en Bos, is de eerste om toe te geven dat de ‘ivoren-

toren-mentaliteit’ uit het verleden hen nog geregeld parten speelt.

Hoewel nog pril, merkt hij toch dat via nauw overleg het vertrou-

wen tussen beide partijen groeit.

Jagers zijn zich doorgaans goed

bewust van hun rol als wildbeheerder

Dirk Lips: Hoe is de relatie tussen het Agentschap voor Natuur en bos en de landbouwsector?Filiep Cardoen: Sinds 2006 hebben wij hard ge-

werkt aan een interne reorganisatie. Het Agent-

schap voor Natuur en Bos streeft nog steeds naar

meer en betere natuur, maar die moet duidelijk

maatschappelijk ingebed zijn. Drie keer per jaar

zitten wij tijdens individuele overlegfora samen

met vertegenwoordigers van de landbouwsector,

net zoals we dit doen met de natuursector, de vis-

serijsector en de jagers. Daarnaast is er twee keer

per jaar een koepeloverleg waarin al deze sectoren

samen vertegenwoordigd zijn. Zo gebeurt de toet-

sing van nieuwe wetgeving en beleidsinitiatieven

in een veel vroeger stadium. We weten ook veel

beter wat er op het terrein leeft. Eerlijk gezegd,

we zouden dit overleg niet meer kunnen missen.

Boerenbond spaart de kritiek nochtans niet. Een poosje geleden becijferde de organisatie dat de wildschade jaarlijks oploopt tot één miljoen euro. Erkent u dit probleem?Het valt niet te ontkennen dat bepaalde soorten

het zeer goed doen. En wanneer de populaties stij-

gen, is er uiteraard meer kans op schade. Exacte

cijfers hebben we nog niet voor alle diersoorten,

maar voor een aantal populaties zijn die heel

grondig in kaart gebracht. Neem nu bijvoorbeeld

de ree. We weten exact hoeveel reeën er zijn en

hoeveel er worden geschoten. Die cijfers dienen

als basis om een afschotplan op te maken. Zo

mochten er vijftien jaar geleden binnen de pro-

vincie Limburg alleen 600 tot 700 reeën gedood

worden, nu is dat opgelopen tot 4.600. Dit maakt

duidelijk dat deze soort het heel goed doet. We

werken momenteel samen met de jagers aan een

databank wildbeheer. Voor elke diersoort gaan we

op een gestandaardiseerde manier cijfers verza-

melen, waardoor we de evolutie van de populaties

en de impact van de jacht in kaart kunnen brengen.

Tegen volgend voorjaar moet die operationeel zijn.

Kan de jacht dan gewoonweg niet opgedreven worden om de schade terug te dringen?Eerst en vooral moet er een onderscheid gemaakt

worden tussen bejaagbaar en niet-bejaagbaar

wild. Voor bepaalde dieren heeft de wetgever

bepaald dat zij niet mogen bejaagd worden, zoals

de rietgans, de steenmarter of de kievit. Wanneer

zij schade toebrengen aan landbouwgewassen,

dan is het normaal dat die vergoed wordt door de

overheid. Dan is er nog een hele resem bejaagbaar

wild. In het jachtopeningsbesluit staat voor elke

soort uitgebreid beschreven tijdens welke periode

er op gejaagd mag worden. Naast de gewone jacht

heb je ook de bestrijding van wild. Wanneer een

bepaalde soort schade veroorzaakt, dan kan je dit

eenvoudigweg melden bij het Agentschap voor

Natuur en Bos en dan mag de veroorzaker van

de schade bejaagd worden. Dat geldt voor bijna

alle diersoorten. Tot slot heb je nog bijzondere

jacht. Hier is het voldoende dat er schade dreigt

te ontstaan. Dit kan slechts voor een beperkt aan-

tal soorten: grauwe gans, Canadese gans, wilde

eend, houtduif, konijn, everzwijn en edelhert. Zo

kan bijvoorbeeld de houtduif, één van de grootste

veroorzakers van schade aan landbouwgewassen,

een heel jaar door bejaagd worden.

Voor het bejaagbaar wild kan een land-bouwer dus geen schadevergoeding krij-gen als zijn gewassen zijn vernield? Is hij dan niet sterk afhankelijk van de jagers?Het klopt dat de overheid geen schade vergoedt

voor bejaagbaar wild. Uiteraard hangt er dan veel

af van de jagers, maar de meesten onder hen zijn

‘Overleg is onmisbaar’ANB over wildschade

19

zich zeer goed bewust van hun rol in het duurzaam

beheer van wild. De opleiding tot jager is geen la-

chertje. Zij moeten een zeer moeilijk theoretisch

en praktisch examen afleggen. Anderzijds is het al

meermaals gebeurd dat een boer een jager voor

het gerecht daagt nadat zijn gewassen zijn vernield

door wild. Het is dan aan de jager om te bewijzen

dat hij alles heeft gedaan wat binnen zijn vermo-

gen lag om de populatie van die diersoort terug te

dringen. Dat is geen sinecure en in het verleden

werd al menig jager veroordeeld tot het betalen

van een schadevergoeding. De meeste jagers

hebben enkel goede bedoelingen en ik denk dat

het er op het terrein vooral op aankomt om goede

afspraken met elkaar te maken.

Sinds vorig jaar is de schade veroorzaakt door niet-bejaagbaar wild geregeld in het Wildschadebesluit. Een goede zaak zou je denken, ware het niet dat ruim 40 pro-cent van de aanvragen voor vergoeding onontvankelijk werd verklaard.?Vroeger moest een vergoeding voor wildschade

via gerechtelijke weg afgedwongen worden. Het

Wildschadebesluit heeft deze procedure versneld

en vereenvoudigd. Wanneer landbouwers binnen

een redelijke termijn schade vaststellen aan hun

gewassen moeten zij dit binnen de vijf werkdagen

bij het Agentschap voor Natuur en Bos melden.

Toch stellen we vast dat dit niet van een leien

dakje loopt. Zo wordt er nog vaak schade gemeld

door bejaagbaar wild, maar dat kan de overheid

niet vergoeden. Ook zien we dat bij ongeveer de

helft van de afgewezen dossiers de aanvraag tot

schadevergoeding schromelijk laat werd inge-

diend. Nochtans zijn we heel soepel geweest op

dit criterium. Er is duidelijk nood aan meer com-

municatie en sensibilisering over deze administra-

tieve procedure.

Maar u blijft wel geloven in het Wildschadebesluit?Absoluut. Tot op 1 oktober van dit jaar werd er al

29.000 euro uitbetaald aan 30 landbouwers via

het Wildschadebesluit. Een aantal dossiers wacht

nog op uitbetaling. We vermoeden dat we na één

jaar zullen uitkomen op 32.000 tot 35.000 euro

aan vergoedingen. Uiteraard zijn er nog aanpas-

singen aan het besluit nodig. De ontwerptekst met

voorstellen tot aanpassing is klaar om voorgelegd

te worden aan de overlegfora. Ik vermoed dat die

in het vroege voorjaar van 2011 in voege kan gaan.

Toch moeten we vaststellen dat er nog een aantal landen tuinbouwers naar het gerecht trekken om een vergoeding voor wildschade te bekomen. Ik vind dat bijzonder jammer. Het is kiezen voor

de moeilijkste weg. Uiteindelijk holt dat de ad-

ministratieve procedure die vastgelegd is in het

Wildschadebesluit helemaal uit. Bovendien staat

dit gelijk aan het kiezen voor een conflictmodel,

terwijl wij de laatste jaren heel wat energie heb-

ben gestoken in overleg en consensus. Niet alleen

inzake wildbeheer maar ook in complexe dossiers

zoals het uitwerken van instandhoudingsdoelstel-

lingen, betrekken we stakeholders zo vroeg mo-

gelijk in het beleidsproces. Onze missie is dan ook

samen werken aan meer en betere natuur.

info Alle formulieren voor het aanvragen van bestrijding, bijzondere jacht of wildschadevergoeding kan je vinden op www. natuurenbos.be.

naam Filiep Cardoen

leeftijd 50

functie Afdelingshoofd Beleid bij het Agent-schap Natuur en Bos

© Ludo Goossens

ten huize van20

LIn afwachting van de opvolging werkt dochter

Annelies deeltijds aan het project STIM (Stimu-

lering Inventieve Mestverwerking), een samen-

werking van Boerenbond met de Katholieke

Hogeschool Roeselare. ‘De ideale combinatie om

haar netwerk en kennis uit te breiden, en toch een

band te behouden met het bedrijf hier’, vindt Luc.

Jongere broer Pieter-Jan (18) is net begonnen aan

zijn eerste jaar handelswetenschappen in Gent.

Betere arbeidsefficiëntieToen Luc en Conny in 1988 het bedrijf van zijn

ouders overnamen, was er plaats voor 150 zeugen

en de bijhorende mestvarkens. Onvoldoende om

vandaag nog een gezond bedrijf te kunnen leiden,

vindt Luc: ‘Als je tegenwoordig wil overleven,

moet je wel uitbreiden. Stilstaan is achteruitgaan.

Gelukkig wonen we in een streek waar dat nog

mogelijk is.’

Soms helpt het toeval daarbij een handje: en-

kele jaren nadat Luc en Conny het bedrijf overna-

men, verhuisden de ouders van Conny naar de

boerderij aan de overkant van de straat. Toen zij

er op hun beurt mee ophielden, kon Luc 5 hectare

land van hen bij zijn bedrijf voegen. Eerst in

1992 en daarna in 2007 werden nieuwe stallen

gebouwd waarin veel rekening is gehouden met

dierenwelzijn en arbeidsefficiëntie. De gebouwen

zijn opvallend licht en ruim en ze zijn uitgerust met

chemische luchtwassers en automatische voeder-

machines. Zonder extra mankracht te moeten in-

schakelen, is het aantal varkens op Het Jagershof

op 20 jaar verdubbeld.

De geknipte methode?Net als 19 andere varkensbedrijven nemen Luc

en Conny deel aan een project van ILVO (Insti-

tuut voor Landbouw- en Visserijonderzoek) rond

biggencastratie. Ze engageerden zich om de vier

gangbare alternatieven voor onverdoofd castre-

ren uit te proberen. Hun bevindingen tot hiertoe?

Als je vandaag wil overleven, moet

je wel uitbreiden

‘Stilstaan is achteruitgaan’uc en Conny baten een gesloten varkens-

bedrijf uit met 300 zeugen en 2800 mest-

varkens. Ze verbouwen zo’n 45 hectare

maïs, wintertarwe en aardappelen: ruim

voldoende om al hun dieren te voederen. Sinds

kort gebeurt ook de mestverwerking in eigen

beheer. Samen met vijf andere varkenshouders

verenigden ze zich in de bvba Bio-zes en bouw-

den ze een mestverwerkingsinstallatie die groot

genoeg is om ook andere collega’s in de streek

te bedienen.

De Dumolein-driehoek‘Ons bedrijf heeft net de juiste grootte om de ta-

ken onder elkaar te kunnen verdelen’, zegt Luc.

Ook dochter Annelies, die over een paar jaar de

boerderij zal overnemen, steekt een paar dagen

per week een handje toe. Het plan is dat zij dan

naar het ouderlijke huis verhuist, terwijl Luc en

Conny hun intrek nemen in de aanpalende woning

die ze enkele jaren geleden kochten. ‘En ook mijn

vader woont nog in de hoeve aan de overkant van

de straat’, lacht Luc. ‘Zo woont de hele familie op

een 200 meter grote driehoek van elkaar.’

Het varkensbedrijf van Luc en Conny Dumolein uit Westrozebeke

heet al sinds de tijd van zijn overgrootvader ‘Het Jagershof’, maar

buiten de naam herinnert weinig nog aan die tijd. Jagen doen de

Dumoleins al lang niet meer, behalve misschien op betere prijzen.

Volg de varkensprijzen onlineIn het kader van meer transparantie over

de prijsvorming in de keten kun je voortaan

de recentste marktevoluties in de varkens-

sector volgen. Zeven slachthuizen geven

op vrijdag hun basisprijs voor de komen-

de week en het aantal te verwachten slach-

tingen door aan de landbouwadministratie.

Die publiceert iedere vrijdag vanaf 16 uur de

prijzen van vleesvarkens in een Excel-file op

haar website.

info www.vlaanderen.be/prijzenslachthuizen

21

‘Stilstaan is achteruitgaan’‘We hebben net alle opties getest en ze vielen al-

lemaal redelijk mee, zowel qua kostprijs, arbeids-

intensiviteit als qua eindresultaat’, zegt Luc. Het

minst positief is Conny over het verdoven met

Metacam, omdat je de dieren dan al 10 minuten

voor castratie moet inspuiten. ‘Maar zelfs dat

is overkomelijk’, voegt ze eraan toe. ‘Hetzelfde

geldt voor castratie met CO2-verdoving, waarbij

je met een vrij brede kar door de gangen in je stal

moet rijden.’ Het voordeel van castratie met het

geneesmiddel Improvac is dat het niet tot wondes

en dus tot ontstekingen kan leiden. Dat is uiter-

aard ook geen probleem bij de vierde optie: de

beren niet castreren. ‘Als je ze niet zwaarder dan

100 kilogram laat worden, geeft dat normaal geen

probleem van berengeur’, zegt Luc.

De doelstelling van het ILVO-project is om

uiteindelijk tot enkele geüniformiseerde metho-

des te komen. Welke dat worden, maakt Luc

niet zo veel uit. ‘Zolang ze consequent worden

toegepast en in overeenstemming zijn met de

normen die onze buurlanden erop na houden.

Want zij moeten ons vlees natuurlijk nog altijd

willen importeren.’

naam Conny Forrez

leeftijd 44

diploma Technisch onderwijs

hobby’s ‘Dezelfde als Luc, we doen alles samen!’

taken De zeugen verzorgen, volgens een driewekensys-teem waarin de dek-fase, werpfase en speenfase elk in een andere week valt.

naam Luc Dumolein

leeftijd 46

diploma A2 Landbouw

hobby’s ‘Fietsen met de vrouw en naar het voetbal van onze zoon gaan kijken’

taken De varkens vetmesten en naar het slachthuis brengen, voeders bijhalen en het land bewerken.

buitenlander22

vrijheid en buitenluchtDe lokroep van

naam Wim Vansevenant

leeftijd 39 jaar

job ex-profrenner en akkerbouwer

naam Gorik Gardeyn

leeftijd 30 jaar

job profrenner bij Vacansoleil

23

We hebben afgesproken met Wim

Vansevenant op de ouderlijke

boerderij van zijn streekgenoot

Gorik Gardeyn – Gorki voor de

vrienden, de witte van Egem voor de wielerfans.

Toen ze nog allebei koersten spraken de twee boe-

renzonen hier in de winter dagelijks af om te gaan

trainen. Drie jaar lang waren ze ook ploegmaats:

eerst twee jaar bij Lotto-Domo, enkele jaren later

nog een seizoen bij Silence-Lotto. Tegenwoordig

is de 39-jarige Vansevenant al twee jaar met wie-

lerpensioen, terwijl de 9 jaar jongere Gardeyn

net zijn eerste seizoen bij Vacansoleil achter de

rug heeft.

Op het moment dat Wim de oprit komt opge-

reden, krijgen we telefoon van Gorik: hij is juist

terug van een mountainbiketraining en zal een

half uurtje later zijn. In afwachting van zijn komst

krijgen we al een rondleiding op de boerderij door

Gerdie, de broer van Gorik die de boerderij tien

jaar geleden heeft overgenomen. Wim kijkt met

belangstelling naar de 65 Holstein-koeien in de

stal. Hij vraagt naar de melkprijzen – ‘30 cent per

liter, allez, da’s toch al een stuk beter dan vorig

jaar’ –, bekijkt de nieuwe koeltank van 8000 li-

ter – ‘hoe heb je dat hier in gekregen!?’ – en fluit

bewonderend als hij de David Brown-tractor uit

1965 in het vizier krijgt.

Late roepingToen hij twee jaar geleden zijn fiets aan de haak

hing, nam Wim zelf het bedrijf van zijn ouders

over. Een beetje tot zijn eigen verrassing, toch

wel: ‘Zolang ik koerste was ik totaal niet bezig met

later. Het was geen droom van me om de boerderij

over te nemen, of zo. Pas de laatste jaren van mijn

carrière ben ik erover beginnen na te denken.’

Eén ding was zeker: in een fabriek of kantoor zag

hij zich absoluut niet werken: ‘Ik zocht een job

in de frisse buitenlucht en met evenveel vrijheid

als bij het wielrennen. Zo ben ik bij het boeren

terechtgekomen.’

Intussen is Gorik erbij komen staan, fris gewassen

en gedoucht. ‘Ik zou het zelf ook wel zien zitten

om na mijn carrière in het bedrijf van mijn broer te

stappen’, knikt hij. Wim en Gerdie kijken alsof ze

het horen donderen in Keulen. ‘t Is het eerste dat

ze ervan horen: ‘Ja ja, ik weet wel dat ik vroeger

altijd bezig was over auto’s en motoren, maar de

laatste tijd ben ik daar toch een beetje van terug-

gekomen’, zegt Gorik bijna verontschuldigend.

De siertuin van EuropaMisschien zijn de carrièrewending van Wim en de

‘bekentenis’ van Gorik wel minder verrassend dan

ze op het eerste gezicht lijken. De interesse voor

de landbouw is er bij de twee wielrenners immers

nooit helemaal uitgegaan. ‘Ik heb in mijn vijftienja-

rige carrière de ganse wereld gezien en dan voor-

namelijk het platteland’, zegt Wim. ‘Tijdens zo’n rit

van 200 kilometer kon ik urenlang rond mij heen

kijken: naar de kilometers lange wijngaarden in

Australië, de weiden met duizenden koeien in de

Verenigde Staten of de eindeloze graanvelden in

Frankrijk.’ Gorik lacht: ‘Ik had meer belangstelling

voor de tractoren. Van die kleine met rupsban-

den die in Italië tegen de heuvels reden. En dan

die grond daar: kurkdroog en met van die dikke

stenen ertussen!’

Wim maakt de vergelijking met hier: ‘Vlaande-

ren is de siertuin van Europa. De meeste boeren

hebben hier een hectare en daar nog een. Als je

100 ha hebt, ben je al een grootgrondbezitter.

Daartegenover staat natuurlijk dat de grond hier

veel vruchtbaarder is dan op veel andere plaat-

sen. Ik vind niet dat we mogen klagen. ’t Is hier

klein en fijn.’

PapierwinkelZijn er Wim nog andere zaken opgevallen nu hij

terug in de boerenstiel is beland? ‘Het is ongeloof-

lijk hoeveel strenger alles geworden is sinds ik 15

jaar geleden mijn diploma Landbouw behaalde’,

schudt hij het hoofd. Dezelfde woorden herhaalt

hij even later wanneer Gerdie uitlegt wat hij al-

lemaal moet doen als er een kalfje is geboren, of

wanneer één van de koeien zijn oormerk verliest.

‘Ik ben zo blij dat ik de dieren van mijn ouders

niet heb overgenomen’, zegt Wim. ‘Ik heb al meer

dan werk genoeg op mijn land, waar ik aardap-

pelen, gras, vlas en graan teel. In totaal zo’n 25

ha.’ Gerdie relativeert: ‘Tegenwoordig kun je al

een eigen managementprogramma koppelen aan

Veeportaal. Dat maakt de administratieve romp-

slomp al iets kleiner. Maar het kan natuurlijk nog

altijd beter.’

Intussen is er een vrachtwagen met pulp van

suikerbieten aangekomen, die gebruikt wordt

als veevoeder. Om de dampende lading te kun-

nen lossen, gaat de laadbak volledig omhoog.

Wim en Gorik staan erbij en kijken ernaar met

rennersogen: ‘Welk hellingspercentage zou zo’n

laadbak eigenlijk hebben?’ vraagt Gorik. Waarop

Wim glimlacht: ‘Goeie vraag. Ik denk alleszins te

veel om nog met de fiets te beklimmen.’

Het bloed gaat waar het niet kruipen kan. Na een carrière

van 15 jaar als professioneel wielrenner nam Wim Vanse-

venant tot zijn eigen verrassing alsnog de boerderij van

zijn ouders over. Hij is niet de enige boerenzoon in het wie-

lerpeloton die zich weer aangetrokken voelt tot de stiel.

Wim Vansevenant: ‘Ik zocht een job in de frisse buitenlucht en met evenveel vrijheid als bij het wielrennen’

WONDERHET GROENE

Verplaatsing per bus

naar Soumagne mogelijk

UITNODIGINGUITNODIGINGUITNODIGING

Professionele dagen

- Veel nieuwigheden te ontdekken

- Fabrieksrondleiding

- Eetgelegenheid ter plaatseUITNODIGING

6 7 8 9Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

Januari Januari Januari Januari

www.joskin.com Tel.: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected] de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnewww.joskin.comwww.joskin.comwww.joskin.comwww.joskin.com Tel.: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected].: +32 (0)43 77 35 45 • Fax: +32 (0)43 77 10 15 • [email protected] de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagnerue de Wergifosse, 39 - B-4630 SOUMAGNE • E40 - Afrit 37 Herve - Soumagne

frontaal26

‘Als vzw voor boeren in nood komen wij vooral

met de minder aangename verhalen in aanraking.

Ik denk dat boeren in veel gevallen zeker een droomjob is en blijft, maar ik pleit ook voor realisme. We mogen probleemsituaties niet ver-

dringen of in een hoekje wegstoppen. Boeren zijn

zelfstandige ondernemers met een gepassioneerd

levensplan: door hard en efficiënt te werken wil-

len ze een eerlijk, gezond voedingsproduct leve-

ren. Vaak willen ze net als vorige familiegeneraties

doen wat ze graag en goed doen: het verzorgen

van dieren en planten. Als je de VLIF-steun be-

studeert, ontdek je dat boeren en tuinders nog

altijd indrukwekkende investeringen doen. Toch

merken we in veel gevallen dat de goesting en de

dromen er nog zijn, maar dat het zoeken is naar de

mogelijkheden binnen de stijgende beperkingen.’

‘De voorbije 20 jaar zijn er gigantisch veel on-dernemerseisen bijgekomen. Er zijn extra maat-

schappelijke eisen (bv. inzake ruimtelijke ordering,

dierwelzijn), administratieve verplichtingen, eisen

op het vlak van financieel beheer, men verwacht

technische topprestaties, dat je een personeels-

ploeg motiveert, enzovoort. Ook binnen de ge-

zinnen zijn de verwachtingen veranderd: men wil

vakantie, qualitytime met de kinderen, er is de rol

van de nieuwe papa, die ook rekening houdt met

de geëmancipeerde mama… Daartegenover staat

dat ook de dienstverlening van de landbouworga-

nisaties sterk gestegen is. Je kunt als boer meer en

meer gebruikmaken van syndicale of commerciële

dienstverlening om je carrière uit te bouwen.’

‘De laatste jaren werden we met enkele serieuze

crisissen geconfronteerd: de melk-, de grondstof-

fen- en de energiecrisis. Die ontwikkelingen op

de wereldmarkt hebben onze ondernemers veel

geld gekost: in bepaalde sectoren zijn meerdere

jaarinkomens in één keer verloren. Het gemiddeld inkomen van landen tuinbouwers ligt rond de 30.000 euro per jaar voor 5000 uur werk. Dat

Riccy Fokke,coördinator Boeren op een Kruispunt

Boeren: een droomjob?

In Vlaanderen vindt 54,3 procent van de werknemers dat

ze ‘werkbaar werk’ hebben. Hoe tevreden ben jij met je

job? Welke aspecten van de huidige landbouwstiel vind

je leuk en waarvan krijg je buikpijn? De mening van een

jonge starter, een professor arbeidspsychologie en een

begeleider van boeren in nood.

komt overeen met een gemiddeld ondernemers-

loon van 6 euro per uur. Gemiddeld wil ook zeg-

gen dat velen zelfs dit uurloon niet halen. Vaak

investeren die bedrijven niet meer in advies of

andere zaken, waardoor ze in een vicieuze cirkel

terechtkomen. Gelukkig leven we in Vlaanderen,

we vinden altijd wel een oplossing. Al wie betrok-

ken is bij het beleid, erkent immers de knelpunten

en zoekt geëngageerd mee naar nieuwe oplossin-

gen. Onze vzw is opgericht door Boerenbond, ABS

en KVLV-Agra, maar ook mensen die geen lid zijn,

kunnen op hulp rekenen. Sinds de opstart in janu-

ari 2007, belden 850 gezinnen voor een discrete

ondersteuning. Sommige oplossingen liggen wel

buiten het verwachtingspatroon van de onder-

nemer, bijvoorbeeld in een carrièreverandering

binnen of buiten de sector. Ook op onze website

www.boerenopeenkruispunt.be kan je trouwens

op eigen tempo naar oplossingen zoeken. Onze

gratis hulplijn is 0800 99 138.’

‘Voor mij is boeren zonder twijfel een droomjob.

Ik heb zo’n drie jaar geleden naast mijn broer

een stuk van het bedrijf van mijn ouders over-

genomen. Eerst was dat niet de bedoeling, maar

doordat het bedrijf zo sterk geëvolueerd is, was

er genoeg werk voor een extra kracht. Mijn broer

houdt zich vooral met het vleesvee en de zeugen

bezig, ik heb van kinds af een echte passie voor

akkerbouw. Anders gezegd: ik doe niets liever dan

op het veld zitten met de tractor. Tot drie jaar ge-

leden heb ik buitenshuis gewerkt, op het PCLT in

Roeselare en bij Joskin. In tegenstelling tot veel

collega’s, kan ik dus vergelijken. Mij zul je niet

horen klagen over verlof, een auto van de firma,

of mooie uren. Ik weet hoe het is om voor een baas te werken, en ik weet wat het is om je eigen baas te zijn. Alles heeft voor- en nadelen.’

‘Vooraleer je een bedrijf mee overneemt, denk je

natuurlijk wel eens na over de financiële haalbaar-

heid. Iets graag doen, betekent nog niet dat je er

ook van kunt leven. Hoewel het niet goed gaat van-

daag, heb ik vertrouwen in de toekomst. Na slechte

tijden komen goede tijden. Die onzekerheid is een

van de zaken waarmee je moet omkunnen als be-

drijfsleider. Het blijft uiteraard frustrerend als, na

een jaar je best doen om kwalitatief hoogstaande

aardappelen af te leveren, blijkt dat je aan die in-

spanningen niets overhoudt. En ook administratie

zal nooit mijn favoriete bezigheid worden. Maar je

hebt als landbouwer wel de luxe om je werk volledig

zelf te organiseren, zoals jij het wil. En als je een druk

weekend hebt, weet je dat het voor je eigen zaak is.’

‘Hoe fascinerend ik akkerbouw zelf ook vind,

een nadeel van die sector is dat je moeilijk kunt

plannen. Als het mooi weer is, werk je in het voor-

jaar zeven dagen op zeven van ’s morgens tot een

stuk in de nacht. Als het slecht weer is, kun je on-

verwacht thuiszitten. Ik heb gelukkig een vriendin

die hier veel begrip voor heeft. We wonen nog niet

samen, maar ze komt zelf uit de sector en weet

dus dat sommige dingen niet kunnen wachten. Ik

hoop alleszins dat ik deze job nog lang kan doen

en ik geniet er elke dag van om te zien hoe onze aardappelen en maïs groeien.’

Mathias Morlion,starter met gemengd bedrijf uit Leisele

‘Er bestaat heel wat vakliteratuur over wat de

arbeidsvreugde of bevlogenheid van mensen be-

paalt. Uit onderzoek blijkt dat onze Vlaamse landen tuinbouwers, in vergelijking met an-dere beroepscategorieën, zeer bevlogen zijn. De verklaring hiervoor is dat een aantal hulp-

bronnen je werk aangenaam maken. Je beschikt

als landbouwer bijvoorbeeld over een grote

autonomie. Je kunt je werk zelf organiseren en

invullen. Een andere factor is de mate waarin

je controle of invloed hebt op het product dat

je aflevert. Als je alleen een deksel op een pot

draait in een fabriek, heb je weinig binding met de

confituurpot die je aflevert. Als boer zie je echter

van dag tot dag hoe je fruit, groenten of dieren

tot je eindproduct evolueren. Bovendien heb je

het voordeel dat je vaak met mensen werkt die

je volledig kunt vertrouwen, bijvoorbeeld binnen

een familiale context.’

‘Tegenover die positieve factoren staan ook

een aantal stressfactoren, waardoor landen

tuinbouwers ook gevoelig zijn voor burn-outs

of andere vormen van negatieve emoties. Er zijn

minder leuke aspecten van je job, zoals adminis-

tratie, die belangrijker worden. Dat kan erg zwaar

doorwegen. Ook het financiële aspect kan een

enorme impact hebben. Als jongere moet je gi-

gantische investeringen doen, terwijl je altijd met

een aantal onzekerheden zit. Je werkt met levend

materiaal dat vatbaar is voor ziektes of plagen.

Er zijn de weersomstandigheden en ook het po-

litieke en economische kader kan veranderen.

Bovendien zijn boeren zo bevlogen, dat ze hun

leven sterk met hun job identificeren. Als je dan

met professionele tegenslagen kampt, kun je die

minder relativeren dan iemand voor wie een job

minder belangrijk is.’

‘Tot slot werk je als land- of tuinbouwer vrij

geïsoleerd . Je hebt geen directe collega’s, en daar-

door reflecteer je minder over je situatie en proble-

men. Ik denk dat daardoor sommige negatieve ont-

wikkelingen te lang blijven aanslepen of dat boeren

onderweg de mogelijke uitwegen niet zien. Dit is

dan ook mijn belangrijkste raad: als land- of tuin-bouwer lijkt het me vandaag uiterst belangrijk om je goed te omringen en veel met experts en collega’s te praten. Door hun advies kun je zaken

waarin je zelf minder thuis bent, toch goed afron-

den. Iedereen weet dat het een slecht idee is om te

veel hooi op de vork te nemen. En het klankbord

dat die mensen bieden, krijg je er gratis bovenop.’

Nele De Cuyper,professor Personeelspsychologie aan de KULeuven

27

Boeren: een droomjob?

Afgiftekantoor Gent XLandgenoten 24Tijdschrift-kwartaalbladKwartaal 4, 2010

België-Belgique9099 Gent X

bc 10292

V.u. Dirk Lips, p.a. ViltKoning Albert II-laan 35, 1030 Brussel

P509285

Pagina 28: Advertentie 6

[Eventueel: p. 20 adv. 4, p. 21-22 Huize, p. 23 adv 5,p. 24-25 Buitenlander?]

www.agrifl anders.be

13–16 januari 2011 • Flanders Expo Gent iedereen wint

Org

anis

atie

: Agr

ifl or

a c.

v., K

ortr

ijkse

stee

nweg

109

7 c,

b-9

051

Gen

t

Agriflanders_QU_Landgenoten_210x238.indd 1 23/11/10 16:09

Landgenoten Winter 2010

Documents

Transcript of Landgenoten Winter 2010