LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden =>...

27
Schade vergoeden of schade verergeren? LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE Schade vergoeden of schade verergeren? Valkuilen met betrekking tot schadevergoeding na rampen Prof. Arno Akkermans

Transcript of LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden =>...

Page 1: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE

Schade vergoeden of schade verergeren? Valkuilen met betrekking tot schadevergoeding na rampen

Prof. Arno Akkermans

Page 2: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Verwachtingen Uitkomsten

Opblaasfactoren

• Framing als claimant

• Maatschappelijke aandacht

• Onderlinge interactie

Teleurstellingsfactoren

• Werkelijke herstelbehoeften

• Beperkingen in aanspraken

• Beperkingen in daadwerkelijke uitbetaling

Page 3: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Verwachtingen Uitkomsten

Opblaasfactoren

• Framing als claimant

• Maatschappelijke aandacht

• Onderlinge interactie

Teleurstellingsfactoren

• Werkelijke herstelbehoeften

• Beperkingen in aanspraken

• Beperkingen in daadwerkelijke uitbetaling

Page 4: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Motieven en behoeften van slachtoffers

• Opheldering van de gang van zaken

• Erkenning van verantwoordelijkheid

• Het aanbieden van verontschuldigen

• Het verbinden van consequenties

• Het voorkomen van herhaling

• Een fatsoenlijke schadevergoeding

Page 5: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Centrale remedies in het juridische systeem

• Veroordeling van de daders (indien het strafbare feiten betreft)

• Schadevergoeding

Page 6: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Tamara Relis,

2009

Page 7: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Tamara

Relis,

2009

Page 8: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Tamara

Relis,

2009

Page 9: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Tamara

Relis,

2009

Page 10: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Tamara

Relis,

2009

Page 11: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Wat mensen motiveert naast eigenbelang

• Gemeenschapszin

• Empathie

• Toewijding

• Rechtvaardigheidsgevoel

Page 12: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Page 13: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

C. Ten Hove,

Reed Business, 2002

Page 14: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Page 15: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Page 16: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Page 17: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Dale T. Miller,

American Psychologist

1999, 54(12), p. 1053-

1060

Page 18: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Page 19: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Verwachtingen Uitkomsten

Opblaasfactoren

• Framing als claimant

• Maatschappelijke aandacht

• Onderlinge interactie

Teleurstellingsfactoren

• Werkelijke herstelbehoeften

• Beperkingen in aanspraken

• Beperkingen in daadwerkelijke uitbetaling

Page 20: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Nederlands recht nogal terughoudend

Schadevergoeding bij letsel

• Alleen vergoeding van schade die ook daadwerkelijk eerst is geleden

• Het hebben van een ’forse claim’ is dus geen lotje uit loterij of iets dergelijks

• Beeld van veel burgers is mogelijk misvormd door de vele Amerikaanse advocatenseries op TV

• Heel beperkte bedragen aan smartengeld

Page 21: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Nederlands recht nogal terughoudend

Schadevergoeding bij overlijden

• Een zeer beperkte kring van nabestaanden heeft een aanspraak Praktisch gesproken alleen ‘gezinsgenoten’ die door de overledene werden onderhouden

• Aan de kostenkant: alleen de kosten van de begrafenis

• Verlies van inkomsten: alleen verlies van levensonderhoud dat door de overledene werd verschaft

• Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen

Page 22: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Betere ervaringen:

Schadevergoeding voor schade aan zaken

• Veel (niet alle) schade is gedekt door eigen schadeverzekering, zeker bij particulieren (dat is vaak anders bij ondernemers)

• Afwikkeling door eigen schadeverzekeraar wordt vaak goed gewaardeerd

Schadevergoeding anders dan op basis van het Nederlandse recht

• Komt met name voor bij vliegrampen

• Complexe onderhandelingen met (verzekeraars) van vliegtuigmaatschappijen of vliegtuigbouwers

• Komt in de praktijk zelden tot een vonnis, altijd wel een schikking

Page 23: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Verwachtingen Uitkomsten

Opblaasfactoren

• Framing als claimant

• Maatschappelijke aandacht

• Onderlinge interactie

Teleurstellingsfactoren

• Werkelijke herstelbehoeften

• Beperkingen in aanspraken

• Beperkingen in daadwerkelijke uitbetaling

Page 24: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Ontoereikende solventie aansprakelijke partij

• Beperkt eigen vermogen + (zeer) beperkte verzekeringsdekking • Legionella-affaire: ca 233 slachtoffers waarvan 28 overleden, dekking

aansprakelijke whirlpool standhouder 2,5 miljoen gulden • Vuurwerkramp: ca 950 gewonden, 19 doden, materiele schade

honderden miljoenen, dekking S.E. Fireworks enkele miljoenen • Cafébrand Volendam: ca 330 gewonden, 14 doden, dekking 2,5

miljoen gulden • Spreekwoordelijke druppel op de gloeiende plaat • Ook hier: dit is alleen anders bij vliegrampen • Wet tegemoetkoming schade bij rampen (WTS) ziet niet op letsel en

overlijden • In de praktijk ziet de overheid zich vaak gedwongen om bij te

springen op ad hoc basis

Page 25: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Verwachtingen Uitkomsten

Opblaasfactoren

• Framing als claimant

• Maatschappelijke aandacht

• Onderlinge interactie

Teleurstellingsfactoren

• Werkelijke herstelbehoeften

• Beperkingen in aanspraken

• Beperkingen in daadwerkelijke uitbetaling

Page 26: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Verwachtingen Uitkomsten

Opblaasfactoren

• Framing als claimant

• Maatschappelijke aandacht

• Onderlinge interactie

Teleurstellingsfactoren

• Werkelijke herstelbehoeften

• Beperkingen in aanspraken

• Beperkingen in daadwerkelijke uitbetaling

Page 27: LANDELIJKE THEMADAG PREPARATIE NAFASE · • Géén smartengeld voor naasten en nabestaanden => strijdt soms zeer met verwachtingen . Schade vergoeden of schade verergeren? Betere

Schade vergoeden of schade verergeren?

Aanbevelingen

• Slachtoffers hebben recht op een fatsoenlijke schadevergoeding, maar dat is slechts één van hun behoeften en belangen

• Reacties vanuit de samenleving (media, opdringerige advocaten) sturen slachtoffers meteen al in de richting van ’claims’

• Claimprocedures leiden nogal eens tot teleurstelling en secundaire victimisatie

• Wakker verwachtingen over schadevergoeding niet aan, help slachtoffers richting andere remedies

• Stel slachtoffers gerust dat er voor het maken van aanspraak op schadevergoeding alle tijd is – meer dan genoeg voor het geven van prioriteit aan andere zaken

• Slachtofferhulp Nederland kan slachtoffers goed adviseren