LEERPLICHTVERSLAG2018-2019

Op grond van de Leerplichtwet (1969) zijn gemeentes

verantwoordelijk voor het toezicht houden op, en beschermen

van, de leerplicht. In Hellevoetsluis beschouwen we dit ook niet

als een plicht, maar als een recht: het recht op onderwijs.

Ieder schooljaar brengt het college van burgemeester &

wethouders met een verslag inzichtelijk welke inzet er vanuit de

leerplichtambtenaren samen met partners is gepleegd en welke

resultaten dat heeft opgeleverd. In het schooljaar 2018-2019 zijn

opnieuw belangrijke stappen gezet in samenwerkingen met de

scholen, specifiek het basis- en beroepsonderwijs, wat terug te

zien is in het aantal (preventieve) meldingen dat wordt gedaan.

Leerplichtwet

In het belang van de ontwikkeling van een kind dienen

ouders/verzorgers ervoor te zorgen dat hun kind vanaf 5 jaar

staat ingeschreven op een school en deze ook geregeld bezoekt.

Dit met als doel dat kinderen op hun 18e verjaardag een

startkwalificatie hebben behaald (een HAVO-/VWO- of MBO

niveau 2-diploma of hoger).

JAN

UA

RI

20

20

Een startkwalificatie vergoot de kansen op een goede plek in

de arbeidsmarkt en daarmee de zelfredzaamheid van

kinderen in de maatschappij.

Hoewel de leerplichtambtenaren vanuit de wet met name

een toezichthoudende en handhavende rol hebben, werken

zij in Hellevoetsluis veelal preventief. De

leerplichtambtenaren kunnen vroegtijdig meedenken in

oplossingen en houden daarbij met name het hervatten van

de schoolgang in het vizier. Dit vraagt om maatwerk bij ieder

kind.

Door een goede samenwerking met scholen, zorg- en

andere ketenpartners proberen zij onderwijs te stimuleren

en verzuim of uitval te voorkomen.

BASISSCHOLEN IN GEMEENTEHELLEVOETSLUIS

CIJFERS

Waarvan 4958 leerplichtigen en 760

kwalificatieplichtigen. Zowel het aantal

leerplichtigen als het aantal

kwalificatieplichtigen is gestegen ten

opzichte van de laatste jaren. Dit lijkt

een éénmalige trendbreuk vanwege de

uitbreiding van de gemeentegrenzen

met de dorpskern Oudenhoorn (per 1

januari 2018). Het totaal aantal

leerplichtigen wordt gemeten op de

zogenoemde 1 oktobertelling, voor het

schooljaar 2018-2019 vond dit plaats op

1 oktober 2018. Hoewel in het verslag

2017-2018 gesuggereerd, had de

uitbreiding van Oudenhoorn destijds nog

geen invloed op de cijfers.

Het totaal aantal leerlingen op het basisonderwijs en voortgezet

onderwijs wijkt af van het totaal aantal Hellevoetse leerplichtige en

kwalificatieplichtige leerlingen vanwege een aantal redenen. Het

leerlingaantal op de scholen is inclusief 4-jarigen, waar de leerplicht

vanaf 5 jaar ingaat. Tevens is het leerlingaantal op de scholen inclusief

leerlingen uit omliggende gemeenten. Ten slotte zijn een deel van de

kwalificatieplichtige leerlingen niet zichtbaar in de leerling aantallen PO

en VO, die bevinden zich ook op het MBO.

5718TOTAAL AANTALLEERPLICHTIGE LEERLINGEN(5 TOT 18 JAAR)

LEERLINGEN OP HETPRIMAIR ONDERWIJS

3195

Hellevoetse leerlingen

13

20LOCATIES

2759KINDEREN OP HETVOORTGEZET ONDERWIJS

2LOCATIES

1 MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJSSCHOOL

28 VERSCHILLENDE OPLEIDINGEN

2

Er is een stijging te zien in het aantal meldingen van relatief verzuim

ten opzichte van vorig jaar (202). Dit is niet per definitie een negatieve

ontwikkeling, volgens de leerplichtambtenaren is dit te danken aan de

nauwe samenwerkingen met het onderwijs. Scholen melden eerder

en, bij aanhouden van het verzuim, ook vaker. In het schooljaar 2018-

2019 is intensief ingezet op het verbeteren van de samenwerking

tussen het basisonderwijs, beroepsonderwijs en speciaal onderwijs

met de professionals bij de gemeente (leerplichtambtenaren en

consulenten jeugd). Dit is te zien in een enorme toename van

meldingen op het MBO (vorig jaar 38, dit schooljaar 90) en Speciaal

onderwijs (vorig jaar 1, dit schooljaar 23). Op het basisonderwijs en

voortgezet onderwijs zijn ook lichte stijgingen te zien.

Gerealiseerd moet worden dat het aantal meldingen tevens niks zegt

over het aantal leerlingen dat verzuimen: er kunnen meerdere

meldingen worden gedaan voor één leerling. Tegelijkertijd is het

begrijpelijk dat het aantal verzuimmeldingen is gestegen, met een

stijging van bijna 200 leerplichtige en kwalificatie plichtige leerlingen

binnen de gemeentegrenzen.

Het aantal gemelde thuiszitters blijft daarnaast afnemen. In het

schooljaar 2018-2019 zijn er 12 meldingen gedaan, bovenop de 6

leerlingen die bij de start van het schooljaar thuis zaten. Van deze 18

thuiszitters hebben er 10 kinderen tijdens het jaar hun schoolgang

hervat.

1ABSOLUTEVERZUIMMELDING

290RELATIEF VERZUIM

1LUXE VERZUIMMELDING

8THUISZITTERS

Een kind staat ingeschreven op

een school, maar blijft minimaal

16 uur in 4 weken van school

weg. Dit kan gebeuren door

uiteenlopende oorzaken.

Een leerplichtige of kwalificatie

plichtige jongere verzuimt

langer dan 4 weken zonder

geldige reden.

Een leerling verzuimt zonder dat

daar toestemming voor is van

het hoofd van de school, dan wel

van de leerplichtambtenaar.

Bijvoorbeeld tijdens reguliere

schoolweken op vakantie of

dagjes weg.

Een leerplichtige of

kwalificatie plichtige

leerling staat niet

ingeschreven op een

onderwijsinstelling. Dit

worden ook wel

thuiszitters genoemd

ANALYSE

CIJFERSVerzuimmeldingen

3

CIJFERSVerzuimmeldingen

150 NIET WETTELIJKE PREVENTIEVE MELDINGEN

In de gemeente Hellevoetsluis staat preventie voorop, ook binnen de werkwijze van de leerplichtambtenaren. Zo kunnen scholenpreventieve meldingen doen, waardoor de leerplichtambtenaar vroegtijdig mee kan denken over het verbeteren van de schoolgang vaneen leerling. Jongeren zijn hierdoor sneller in beeld, waardoor er ook eerder gehandeld kan worden. Iedere dag telt. Dit soort meldingenbetreft leerlingen die spijbelen, maar kan ook achterliggende problematiek aan het licht brengen waardoor jongeren (dreigen te)verzuimen. Niet alleen voor de schoolgang is het van belang daar preventief op te acteren, ook voor de aanpak van de (mogelijke)achterliggende problematiek. Een integrale preventieve aanpak tussen school, leerplichtambtenaren, zorgprofessionals en deconsulenten jeugd is daarin de sleutel.

Hoewel het aantal preventieve meldingen in 2018-2019 is gedaald ten opzichte van vorig jaar, blijft het aantal hoog. Opvallend is datmet name de preventieve meldingen vanuit het PO, MBO en speciaal onderwijs zijn gestegen, waar het aantal preventievemeldingen bij het VO is afgenomen. Dit laatste valt door de leerplichtambtenaren te verklaren. De komst van de AVG heeft bij veelorganisaties tot vertwijfeling geleid wat wel en niet gedeeld mag worden met andere professionals en op welke momenten. Zo ook bijéén van de VO-scholen over het inschakelen van leerplicht eerder dan de wettelijke termijn van 16 uur verzuim in 4 weken. De AVGgeeft de leerplichtambtenaren echter nog steeds de mogelijkheid om preventief mee te denken en te handelen.

Als de maatregelen die de school heeft genomen niet hebben geholpen het verzuim of spijbelgedrag terug te dringen, kunnen zij ditverzuim van minder dan 16-uur, melden in DUO. Zodra leerplicht zo’n preventieve melding ontvangt, hebben zij een wettelijke grondslagvoor een preventief verzuimgesprek, het aanmaken van een dossier en/of het adviseren van de onderwijsprofessionals.Zonder DUO-melding kan de leerplichtambtenaar zelf niet preventief handelen, maar wel preventief meedenken en adviseren, zo langde casus anoniem wordt ingebracht. Hierover wordt het gesprek gevoerd met de betreffende VO-school.

4

In het schooljaar 2018-2019 is er hard gewerkt aan het intensiveren van de samenwerking met het primair onderwijs. Deze boost is

vanuit verschillende kanten ingezet. Het samenwerkingsverband van het primair onderwijs, Kindkracht, heeft een impuls gegeven

aan wijkgerichte overlegstructuren binnen het onderwijs.

Door het opzetten van de Regionale Overleggen Kindkracht (ROK’s) komen scholen vanuit verschillende denominaties regelmatig bij

elkaar om de behoeftes aan zorg en ondersteuning binnen hun wijk in kaart te brengen en de ondersteuning vanuit het onderwijs

daarop aan te sluiten. In het schooljaar 2018-2019 is de gemeente ook aangesloten bij deze overleggen om de verbinding te maken

met zorgpartners en lokale voorliggende partners, zoals de leerplichtambtenaren. In gezamenlijkheid hebben Kindkracht en de

gemeente ook geslaagde kick-off (kennismakings)bijeenkomsten georganiseerd voor directeuren, intern begeleiders (ib’ers),

schoolmaatschappelijk werkers (smw’ers), jeugdverpleegkundigen (jvk’ers), consulenten jeugd en de leerplichtambtenaar van het

basisonderwijs. Daarnaast heeft de gemeente Hellevoetsluis sinds januari 2019 een nieuwe leerplichtambtenaar voor het primair

onderwijs: Juliëtte Sengers. Zij heeft ook extra in deze nieuwe samenwerking geïnvesteerd door het organiseren van

leerplichtochtenden op de basisscholen. Tijdens deze ochtenden konden ouders, kinderen en onderwijsprofessionals kennismaken

met haar en vragen stellen over de leerplicht. Tevens ging zij met leerlingen in de bovenbouw in gesprek, en besprak daarbij vragen

over: haar werkzaamheden, redenen om afwezig te mogen zijn, te laat komen en de groeiende verantwoordelijkheden van leerlingen

over hun schoolgang zodra zij naar het voortgezet onderwijs gaan. Deze bezoeken werden afgesloten met een nieuwsbrief aan

ouders, waarin nog eens aan ouders werd uitgelegd wat de leerplicht inhoudt en waarvoor zij terecht kunnen bij de

leerplichtambtenaar.

Dit alles heeft gezorgd voor een nauwere samenwerking met de professionals op het primair onderwijs, en heeft zichtbaar effect door

een lichte stijging van het aantal (preventieve) meldingen van het primair onderwijs.

VERSTERKEN SAMENWERKING PRIMAIR ONDERWIJS (PO)

Een intern begeleider uit het primair onderwijs zoekt contact met de leerplichtambtenaar over een leerling uit groep 8 die wegens

ziekte (tijdelijk) veel geoorloofd verzuim heeft. Leerling heeft last van angstklachten en slaapproblemen. Leerling is ook in gesprek bij

een psycholoog van YOUZ. Ondanks deze verschijnselen gaat de leerling wel over naar de brugklas, maar blijft deze aandacht nodig

hebben op de nieuwe school. Doordat de leerplichtambtenaar van het PO vroegtijdig betrokken was, kon zij meedenken over de

nodige zorg op het VO. Op deze manier kon de leerling warm worden overgedragen aan de leerplichtambtenaar van het VO, die in

nauw contact met de zorgcoördinator van het VO, de jeugdverpleegkundige aldaar, de ouders en de leerling hebben nagedacht over

het ondersteuningsaanbod voor deze leerling. Door intensieve en nauwe samenwerkingen van de verschillende partijen is het gelukt

om de zorg goed te borgen en voorkomen dat de leerling langdurig is uitgevallen!

CASUS:WARME OVERDRACHT VAN PO NAAR VO

5

Een proces-verbaal kan in twee gevallen worden opgesteld: als vervolg op een waarschuwing voor luxe verzuim én in geval vrijwillige

hulpverlening niet het gewenste effect heeft op het verzuim.

Er is één proces-verbaal opgemaakt voor een leerling van het voortgezet onderwijs. Dit lage aantal is in lijn met de preventieve

aanpak die de leerplichtambtenaren in Hellevoetsluis hanteren. Vrijwillige hulpverlening heeft altijd de voorkeur, het opstellen van een

proces-verbaal wordt gezien als laatste redmiddel.

Binnen de Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS) worden deze verschillende routes vanuit leerplicht beschreven. De MAS is in

samenwerking opgesteld door het Openbaar Ministerie, de Raad van de Kinderbescherming, Halt en de brancheorganisatie van de

leerplichtambtenaren Ingrado. Hierin staat de preventieve route met vrijwillige hulpverlening centraal als voorkeursaanpak, waarna de

Halt-aanpak, jeugdhulp in verplicht kader en uiteindelijk aanpak via het strafrecht kan volgen.

Te laat komenDe leerplichtambtenaren kunnen niet alleen handelen bij spijbelen en verzuim, maar ook bij te laat komen. Het structureel en frequent

te laat komen van jongeren kan namelijk ook duiden op achterliggende problemen, waardoor het niet lukt om op tijd op school te

komen.

Wanneer een jongere 6x te laat is gekomen neemt school contact op met de ouders om hen uit te nodigen voor een gesprek. Na 9x

te laat komen kan dit worden gemeld bij de leerplichtambtenaren. Die sturen bij 12x te laat komen een waarschuwing en laten bij 15x

te laat komen de jongere en ouders oproepen. Vaak vertonen de kinderen die frequent te laat komen ook licht verzuim. De

leerplichtambtenaren hebben als doel de schoolgang te verbeteren en verzuim te stoppen.

1 PROCES VERBAAL

Beide VO-scholen hebben in het schooljaar 2018-2019 tijdig

het te laat komen van hun jongeren bij leerplicht gemeld.

Hierdoor hebben de leerplichtambtenaren sneller Halt kunnen

betrekken en het te laat komen en/of lichte verzuim kunnen

verminderen en stoppen. Halt kan jongeren namelijk handvaten

geven om beter op tijd te komen. Ook worden ouders hierbij

actief betrokken. Het aanmelden bij Halt is vrijwillig en kan

alleen als jongere en ouders hiermee instemmen.

Voor jongeren die op school of straat zorgwekkend (crimineel)

signaalgedrag laten zien en/of al in aanmerking zijn gekomen

met de politie, kan Halt de jongere ook direct in contact

brengen met een jeugdcoach van Stichting Enver. Deze coach

wordt binnen 48 uur ingezet vanuit de aanpak ‘Pak je kans’ en

praat met de jongere over thuis, school, vrienden en

vrijetijdsbesteding. Samen maken zij een plan voor de

toekomst. Waar nodig schakelt de coach ook met het sociaal

gebiedsteam van Hellevoetsluis voor andere hulpverlening voor

jongere en/of gezin.

Door dit alles ontvangen jongeren, snel en effectief de

passende hulp en kan een strafrechtelijk traject (proces-

verbaal) worden voorkomen.

HALT

MARJOLIJN HARTMANS, CONTACTPERSOONBUREAU HALT, AAN HET WOORD:

"De samenwerking met leerplicht is in de afgelopen 2 jaar

sterk gegroeid. Door regelmatig samen te overleggen op

school, is er een snelle en effectieve samenwerking ontstaan,

waardoor we gezamenlijk met de jongere(n) en het gezin aan

de slag kunnen gaan. Iedere jongere is een eigen individu:

we kijken samen wat elk kind nodig heeft en bieden hulp en

begeleiding op maat.

Vanuit Halt willen wij graag de jongeren bewust maken van

hun eigen gedrag, de keuzes die ze maken en welke

consequenties daar aan vast zitten. Waar ligt de demotivatie

om niet naar school te gaan? Hoe zitten de jongeren in hun

vel? Dit bespreken we en gaan daarmee aan de slag. Het

maakt me trots als de jongere weer naar school gaat en meer

inzicht heeft in zijn/haar eigen handelen en daar naar leeft."

6

Vanwege uiteenlopende redenen is het voor sommige kinderen of jongeren niet mogelijk een Nederlandse reguliere of speciaal

onderwijsinstelling te bezoeken. Deze situaties zijn beschreven in de Leerplichtwet. Leerplichtambtenaren zijn bevoegd die leerlingen

vrij te stellen van hun inschrijvingsplicht en/of plicht tot regelmatig bezoek aan het onderwijs. Onderstaand wordt inzichtelijk gemaakt

hoeveel vrijstellingen de leerplichtambtenaren hebben gegeven in het schooljaar 2018-2019 en op grond van welke reden.

Deze vrijstelling van inschrijving wordt gegeven aan

leerlingen die lichamelijk of psychisch ongeschikt zijn om

onderwijs te volgen. Dit betreft onder andere lichamelijk of

verstandelijk gehandicapte kinderen, zij ontvangen

dagbesteding op een kinderdagcentrum (KDC). Vanwege de

structurele aard van hun onderwijs(on)vermogen, loopt deze

vrijstelling door tot het einde van de leer- en kwalificatieplicht

(18 jaar). Naast de 10 afgegeven vrijstellingen 5, onder a, in

2018-2019 zijn er dat schooljaar nog 20 doorlopende

vrijstellingen 5, onder a. Dit is vergelijkbaar met schooljaar

2017-2018.

10 VRIJSTELLINGEN ART. 5, ONDER A

3 VRIJSTELLINGEN ART. 5, ONDER B

Leerlingen waarvan de ouders een andere

levensbeschouwing hebben dan waar het onderwijs in de

buurt in wordt aangeboden, kunnen ook een vrijstelling van

inschrijving ontvangen. Deze vrijstelling dient echter ieder jaar

opnieuw aangevraagd te worden. De 3 vrijstellingen 5, onder

B, zijn al jaren voor 3 dezelfde kinderen uit één gezin.

1 VRIJSTELLING ART. 15

11 VRIJSTELLINGEN ART. 11, ONDER G

3 VRIJSTELLINGEN ART. 5, ONDER C

Wanneer leerlingen onderwijs volgen in het buitenland,

ontvangen zij een vrijstelling van inschrijving bij een

Nederlandse onderwijsinstelling. Aangezien deze situatie in

der tijd kan wijzigen, dient ieder jaar een nieuwe aanvraag te

worden ingediend. Ook dit betreft dezelfde 3 kinderen als

voorgaande jaren.

Een leerling van 12 jaar en ouder kan een tijdelijke vrijstelling

krijgen wegens gewichtige omstandigheden, bijv. door een

verkeerde schoolkeuze, specifieke onderwijsbehoeftes, gebrek

aan passend onderwijs. Deze tijdelijke vrijstelling is onder

voorwaarde dat er een dagbesteding is van 24 uur per week,

tot het onderwijs weer wordt hervat. Dit betreft een tijdelijke

vrijstelling, en is daarom enkel van toepassing op de

vrijstelling van geregeld schoolbezoek, het betreft geen

vrijstelling van inschrijving. In de afgelopen jaren is er een

daling te zien met betrekking tot deze vrijstelling, ook dit jaar

zet deze daling zich voort. Dit zou een gevolg kunnen zijn van

een steeds betere invulling van het passend onderwijs.

Deze vrijstelling van inschrijving en geregeld bezoek aan

een reguliere/speciaal onderwijsstelling is bestemd voor

kwalificatie plichtige jongeren die gebruikmaken van

alternatieve onderwijsvormen. Deze jongeren volgen op een

andere wijze onderwijs, bijv. via het particulier onderwijs of

het staatsexamen. Een dergelijke onderwijsvorm dient op te

leiden tot het behalen van een startkwalificatie. Het is een

manier om maatwerk te bieden voor leerlingen die niet mee

kunnen in de reguliere/speciaal onderwijssetting.

CIJFERSVrijstellingen

7

De overheid, scholen en gemeenten willen voorkomen dat jongeren zonder startkwalificatie van school afgaan.

Leerlingen tussen de 12 en 23 jaar die het onderwijs verlaten zonder startkwalificatie worden voortijdig

schoolverlaters (VSV’ers) genoemd. Ook als de kwalificatieplicht is verlopen (na de 18e verjaardag), en de leerling

nog geen startkwalificatie in bezit heeft, zet de gemeente zich in om die jongeren naar onderwijs toe te leiden of zo

nodig naar werk.

Binnen de regio Zuid-Hollandse Eilanden zijn deze taken uitbesteed aan het Steunpunt Onderwijs van de stichting

Enver. Als gekwalificeerde en geregistreerde jeugdhulpverleners hebben zij de kennis en expertise om deze jongeren

die zijn uitgevallen (langdurig) te begeleiden. Deze jongeren hebben bijv. het onderwijs vroegtijdig verlaten vanwege

een verkeerde studiekeuze of een thuissituatie/persoonlijke omstandigheden die ervoor zorgen dat het volgen van

onderwijs lastig is. Naast inzet op de al uitgevallen vsv’ers, zet het Steunpunt Onderwijs zich vanuit de Regionale

Meld- en Coördinatiefunctie ook preventief in voor jongeren. Zo kunnen de leerplichtambtenaren hen inschakelen om

bij meldingen van beginnend verzuim, jongeren beroepskeuzetesten aan te bieden en advies te geven over

school- en opleidingskeuze, om schooluitval te voorkomen.

Onderstaand is inzichtelijk gemaakt hoeveel voortijdig schoolverlaters er zijn in de gemeente Hellevoetsluis. Een

nieuwe landelijke rekenmethode heeft echter tot een kleine opwaartse correctie geleid, waardoor een vergelijking met

eerdere jaren niet geheel mogelijk is. Ook voor Hellevoetsluis lijkt die kleine opwaartse correctie te zien ten opzichte

van het aantal VSV’ers vorig jaar (62, 2.05%).

71 VOORTIJDIG SCHOOLVERLATERS(VSV’ERS) IN 2017/2018* 2,31% VOORTIJDIG

SCHOOLVERLATERS 2017/2018*.

In het schooljaar van 2017/2018 waren er in totaal 71

vsv’ers. Hiervan kwamen 9 leerlingen uit het voortgezet

onderwijs en 62 uit het MBO.

Hellevoetsluis heeft opnieuw minder VSV’ers dan

gemiddeld in de regio Rijnmond, daar ligt het percentage

voortijdig schoolverlaters hoger, op 2,69%.

Voortijdig Schoolverlaters ende Regionale Meld- en Coördinatiefunctie

*) de cijfers van 2018/2019 zijn nog niet beschikbaar gesteld.

8