QU~t\DRIFOLIAkwartaalblad

afdeling Deventer

Koninklijke NederlandseNatuurhistorische Vereniging

16e Jaargang, nr. 4.Herfst 2002.

Mededelingen van het bestuur

Van de voorzitterEen najaarsvlinderIs in het gras gevallenNat van de regen. Kid5 (geb. 1872)

Buiten gezeten, schrijvend in het wanne zonnetje, regent het berkenblaadjes om mij heen, inde conifeer naast mij zit een reusachtig spinnenweb en een groepje staartmezen rept zich vanboom tot boom, terwijl hun ijle geluidjes de lucht vullen.Het is nog warm, maar de ooievaars zijn al vertrokken naar hun overwinteringsgebieden inAfrika en als ik door het bos loop ruik ik stinkzwammen. Het wordt al vroeg donker en 'snachts koelt het flink af; je kunt al weer lekker onder een dekbedje slapen.Het valt niet te ontkennen, de herfst komt eraan en ik moet eerlijk zeggen, soms word ik eenbeetje moe van al die zon en vooral de warmte; ik houd wel van de herfst. Voor de mensen diein de auto de weg op moeten kan het heel naar zijn maar ik vind mist wel mooi op z'n tijd.Nu gaan we weer paddestoelen zoeken, al heel gauw zelfs. Verder begint het lezingenseizoenen gaan we verre reizen maken, van Kenia, via Alaska naar IJsland met een tussenstop opTexel. Dat alles comfortabel gezeten in ons vertrouwde zaaltje in de Pompe in Wilp.Wij roepen u bovendien op om naar de jaarvergadering te komen. Het wel en wee van onzevereniging moet ook u ter harte gaan. Na het vergadergedeelte en het aangeboden kopje koffievolgt een lezing door Hans Grotenhuis over Tenerife.We hebben ons best gedaan u een gevarieerd programma aan te bieden, ik zou zeggen: gaatdat zien en vertel ons wat u er van vond.

Babs Heijungs-Hageman

vooraanmelding excursiesIn enkele gevallen kan vooraanmelding noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld als het gaat om"meerijplaatsen" of andere zaken die van te voren geregeld moeten worden. Hetvooraanmeldingsadres is (tenzij anders vermeld): Jan Ossebaard (tel. 0570-541548). In deandere gevallen is vooraanmelding niet echt noodzakelijk, maar wel handig. Er kanbijvoorbeeld een excursie niet doorgaan wegens slecht weer, ziekte van de excursieleider, hetkan zijn dat de plaats van samenkomst moet worden gewijzigd enz. In zulke gevallen kunnendegenen die zich opgegeven hebben even worden gebeld om hen te informeren. Dus in dezegevallen: vooraanmelding (ook bij bovengemelde informatieadressen, tenzij anders vermeld)hoeft niet maar het mag wel.

Bericht van de ledenadministratieAdreswijzigingen e.d. aan de afdelingsledenadministratie doorgeven:Mieke Geerlink-van der Gang, Klembergerweg 15,7214 BK Epse,tel. 0575-492183, e-mail geerlink@euronet.nl.

Lezingenzaa1De lezingen vinden plaats in dorpshuis "De Pompe", Kerkstraat 25 te Wilp.De mogelijkheid bestaat om gehaald en gebracht te worden, wanneer u niet over eigenvervoer beschikt. U kunt tot uiterlijk de dinsdagavond voorafgaand aan de donderdagwaarop de lezing gehouden wordt contact opnemen met degenen die ook de opgave voor deexcursies regelt. Hieronder-is weergegeven waar u "DePömpe=kunrvirïden. -

""1~8 "",WfIó" ..,.:A\\~.

2

KNNV -programma herfst 2002 (oktober-december)

Zaterdag 5 oktober 2002 Paddestoelenexcursie

Jan Ossebaard leidt een paddestoelenexcursienaar het Abbertsbos en het Roggebotzand inFlevoland, gebieden met een bijzondere paddestoelenflora. Het is een merkwaardig biotoopmet naald- en loofbossen op de voormalige Zuiderzeebodem, waar de zwanemosselen enandere schelpdieren voor een kalkrijk milieu hebben gezorgd. Na de inpoldering kwamen ookde paldestoelen Geschubde inktzwammen van 60 cm hoog en Vliegezwammen metformidabele hoederil In de loop van de jaren is er veel veranderd en dergelijke reuzen zijn erniet meer, maar er zijn nog steeds allerlei "leuke" soorten te vinden, zoals de Witte, de Zwarteen de Holsteelkluifzwam, het Heksenschermpje, het Hazeoortje, het Sparreveertje en deOorlepelzwam.We verzamelen om 9.00 uur bij het TI sselhotel op de WOIp te Deventer.

Donderdag 10 oktober 2002 Dialezing over Kenia

Kenia is voor velen het land van de ruige Afrikaans savannen, de grote aantallen wilde dierenen niet te vergeten het statige herdersvolk de Masai.Dat is ook zo, echter Kenia is ook een land met prachtige meren en ruim duizendvogelsoorten. Met een safaritruck en in een tentje maakten Riet en Harry Weimer eentrektocht door dit prachtige land. Aan de hand van een diapresentatie in overvloeitechniekgaan we met Harry ervaren waarom dit deel van Afrika bij hen zo geliefd is.In de serie krijgen zowel de natuur als de cultuur de aandacht terwijl het accent op de vogelsligt.Aanvang: 20.00 uur in het dorpshuis "De Pompe"te Wilp.

Donderdag 24 oktober 2002 Ledenvergadering

Ledenvergadering in "De Pompe". De agenda en overige stukken voor deze vergidering vindt uelders in deze convo. Na de pauze volgt een lezing over Tenerife door Hans Grotenhuis.Aanvang 20.00 uur in het Dorpshuis "De Pompe" te Wilp.

Zaterdaz 2 november 2002 Vertegenwoordigende Vergalering te Arnhem

Donderdag 7 november 2002 Dialezing over Texel

Onder de titel: "Van koeieblommen en kragemakers" verzorgt Jos Korenromp een dialezingover Texel, dat wel eens het natuurlijk Madurodam van ons land wordt genoerrd, M en vindt erzee, strand, duin, bos, schor en wal op een betrekkelijk klein oppervlak; het eiland meet maarcirca 25 bij 10 km. Texel heeft een rijke flora met ruim 600 soorten, waaronder de Bredeorchis, die op Texel welkoeieblom wordt genoemd. Bovenal is Texel befaamd om zijn groteaantallen vogels. Er werden 275 soorten waargsnomen, waarvan er meer dan honderd tot debroedvogels mogen worden gerekend. Een kritische broedvogel van natte onberreste

3

Donderdag 28 november 2002 Dialezing over Alaska

hooilanden is de kemphaan Omdat de mannetjes van deze bedreigde soort in het voorjaarprachtige oorpluimen en halsveren dragen, worden ze op Texel heel treffend kragernakersgenoemd.De dia's worden in overvloeiprojectie vertoond. De duur van het klankbeeld is ongeveer tweekeer veertig minuten.Aanvang 20.00 uur in "De Pompe" te Wilp.

In een overvloei-diashow neemt Jan Willem Hattink ons rree naar de mooiste natuurgebiedenin Alaska en toont hij prachtige beelden van het landschap en zijn bewoners. Speciale aandachtis ervoor Denali National Park en in het kort ook voor de beheersproblematiek van eendergelijk groot natuurgebied. We zullen daarna via de walvissen, zeeleeuwen, gletsjers enhoogvenen van Glacier Bay NationalPark met de neus boven op de za1mvissende grizzlyberenin Katmai National Park komen te staan.De heer Hattink is natuurfotograaf en zeer geïnteresseerd in de pure natuur van de gematigdezone, vooral richting Amerika en Canada. Hij is inmiddels vijf keer en in totaal 27 weken inAlaska geweest.Aanvang 20.00 uur in "DePompe" te Wilp.

Donderdag 12 december 2002 Dialezing over IlslandRonald Groenink vertelt ons vanavond over zijn reis naar de F ar Öer en IJ sJand in de vroegezomer van 2001. In een camp er is hij heel IJsland rond geweest en hij heeft de meeste vogelsdie daar voorkomen (waaronder Zeearend en Giervalk) gezien èn gefotografeerd en ook veelplanten, onder andere IJslandse orchideeën . Bi natuurlijk werd veel aandacht besteed aan hetbijzondere IJ sJandse landschap.Aanvang 20.00 uur in "De Pompe" te Wilp.

4

September 2002 Het bestuur

Jaarlijkse ledenvergadering op 24 oktober 2002

Hierbij nodigt het bestuur u uit tot het bijwonen van de jaarlijkse ledenvergadering opdonderdag 24 oktober 2002 in het dorpshuis "De Pompe" te Wilp aanvang 20.00 uur.

AGENDA

1. Opening2. Notulen van de ledenvergadering van 25 oktober 20013. Ingekomen stukken4. Geïntegreerdjaarverslag en jaarverslag van de penningmeester5. Verslag kascommissie6 Benoeming nieuwe kascommissie7. Bestuursverkiezing

Paul Winkelman treedt statutair af en stelt zich herkiesbaar, het bestuur stelt voorhem te herkiezen.Jitske Karssenberg en Margreet Tegeler treden ook statutair af en stellen zich nietherkiesbaar. Koos Anema en Herman ten Grotenhuis hebben zich bereid verklaard inhet bestuur zitting te nemen. Het bestuur stelt voor hen te benoemen. . .Tegenkandidaten kunnen zich tot twee weken voor de vergadering van 24 oktober'2002 opgeven bij de secretaris.

8. Vertegenwoordigende vergadering op zaterdag Z november 2002 te ArnhemMededelingen inzake onderwerpen van deze vergaderingAfvaardiging voor de periode 2003-2004

9. "De KNNV servet of tafellaken" vervolg van de discussie van vorig jaar1O. Rondvraag11. Sluiting

Pauze met gratis koffie of thee

Na de pauze zal Hans Grotenhuis aan de hand van dia's iets vertellen over de flora en hetlandschap van Tenerife. Tenerife lijkt synoniem te zijn voor toeristenkermis met alles watdaarmee samenhangt, maar het overgrote deel van dit grootste eiland van de CanarischeEilandengroep, is botanisch en landschappelijk bijzonder interessant. Veel endemischeplantensoorten en een vulkaan van ruim 3000 m. hoog staan borg voor velewetenswaardigheden over het onbekende deel van Tenerife.

5

Plaats: Dorpshuis De Pompe te Wilp. Aanwezig 26 leden waaronder de 7bestuursleden.

Notulen van de ledenvergadering van de KNNV-afdeling Deventer, gehoudenop donderdag 25 october 2001.

1. OpeningVoorzitter Babs Heijungs opent de vergadering en heet de aanwezigenhartelj k wel kom. Zij vermeldt het overlijden van Els Ver kade, die weliswaaral enige tijd geen lid meer was, maar vele jaren altijd present bij lezingenen excursusies.

2. Notulen van de vergadering van 26 october 2000Er zijn geen op- of aanmerkingen en de notulen zijn hiermee vastgesteld.

3. Ingekomen stu kkenDe tekst van een motie betreffende bezwaren tegen de herverkiezing van deheer Ben van Muyen in het HB, met een toelichting op deze motie, in tedienen op de VV op 3 november 2001. Deze kwestie zal bij punt 8 behandeldworden.

4. Jaarverslag en financiel overzich.tHierover worden geen vragen gesteld.

7. BestuursverkiezingBabs Heijungs en Mieke Geerlink treden af en stellen zich voor herverkie-zing beschikbaar. Er zijn geen tegencandidaten en beiden worden herkozen.

5. Verslag kascommissieDick Heijungs meldt namens de commissie, dat alles prima in orde is.Applaus voor Margreet Tegeler!

6. Nieuwe kascommisieRiki Webbink blijft aan en Herman ten Grotenhuis stelt zich beschikbaarvoor de volgende controle.

8. De Vertegenwoordigende Vergadering te Zwolle <:»Babs geeft een toelichting op de motie, vermeld onder punt 3. Alle aanwezi-gen hebben een copie van de motie, die door 19 leden van verschillendeafdelingen, voormalige HB-leden en diverse commissies wordt gesteund en isondertekend door Roos Goverde, hoofdredacteur Natura. Klaske ten Groten-huis merkt op dat de motie-ondertekenaars niet de eerste de beste zijn inde KNNV en spreekt de vrees uit dat herverkiezing van de heer van Muyenzou kunnen leiden tot aftreden van sommige van deze ondertekenaars. Bijstemming door onze leden blijkt een grote meerderheid vóór de motie. Onzeafgevaardigde Hans Grotenhuis zal derhalve vóór de motie stemmen.Babs licht de afdrachtverhoging toe. Acceptgirokaarten zijn geldig tot 1april 2002 en tot dat tijdstip kan men de contributie in guldens betalen. Hetis nu F1.43,-- voor leden en F1.16,-- voor huisgenootleden. Voor 2002 zal datwaarschijnlij k F1.44,50, resp. F1.16,50 worden.

9. Servet of tafellaken?Hans Grotenhuis geeft een toelichting op zijn brief, getiteld "De KNNV,servet of tafelllaken?" Er ontstaat enige discussie over de vraag of deKNNV groot moet worden en dus moeten concurreren met andere vereni-gingen om voldoende leden te werven voor de financiering van het huidige

11. RondvraagVan de gelegenheid voor rondvraag wordt geen gebruik gemaakt.

pakket voorzieningen en diensten, àf moet de KNNV zijn eigen, unieke KNNVidentiteit behouden en dus de "tering naar de nering" zetten.Bij de discussie komen IVN, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten aan deorde. Het is duidelijk dat vergelijking met deze laatste twee geen zin heeft.En hoe kan onze afdeling meer leden krijgen? Paul Winkelman meldt datonze website binnenkort "in de lucht" is. De vergadering is van mening, datdit wel eens een goed middel kan zijn om meer bekendheid en misschienzelfs meer leden te krijgen.

10. Afgevaardigden VV voor de periode 2002-2003Hans Grotenhuis verklaart zich bereid als afgevaardigde onze afdeling tevertegenwoordigen. Herman ten Grotenhuis is bereid om als reserve op tetreden.

12. Babs sluit de vergadering.

Na de koffiepauze brengen Babs en Dick Heijungs een serie klan kbeeldenmet als onderwerpen: "Herfst", "Grassen en hooi", allebei met prachtigestemmige opnamen, "Visdiefjes" waarbij zij het ontroerende gedrag van hetmannetje, dat visjes vangt en die aan het vrouwtje brengt, hebben vastge-legd en "Synthese", een serie, die met behulp van de computer was samen-gesteld en met als resultaat ongelooflij k verrassende en buitengewoon mooiekleurplaten. Om zó in te lijsten als vergroting! Zoals altijd werden de seri'èsbegeleid door welgekozen muziek.

Jan Ossebaard, secretaris.

FINANCIEEL OVERZICHT 2002 (2001) KNNV AFDELING DEVENTER

Staat van inkomsten en uitgaven

Inkomsten 2002 2001 Uitgaven 2002 2001euro euro euro euro

Contri buti es 2.502 2.396 Afdracht hoofdbestuur 1.718 1.782Excursiegeld 980 876 Excursiekosten 1.038 983Bijdrage Natuur en Milieu 60 46 Afdracht Natuur en Milieu 60 46Rente Triodosbank *) 303 273 Onkosten lezingen **) 329 479Rente, overig 85 65 Secretariaatskostenl convo' s 408 349Giften 49 276 Zaalhuur 74 74Diversen 63 9 Lidmaatschappen/bijdragen 18 18

Diversen 52 12

Totaal van de inkomsten 4.042 3.941 Totaal van de uitgaven 3.697 3.743M: uitgaven 3.697 3.743

Saldo 345 198*) Inkomsten t.g.v. fonds -303 -273**) Lezingkosten t.l.v. fonds 0 170

Saldo boekjaar 42 95

Eindsaldo 9.893 ,waarvan vrij besteed mag worden 2.517 euro.

Balans augustus augustus augustus augustus2002 2001 2002 2001euro euro euro euro

Kasgeld 5 12 Vrije reserves 2.790 2.695Girorekening 73 58 Saldo boekjaar 42 95Spaarrekening 3.415 3.054 Fonds bijzondere activiteiten 9.893 9.590Triodosbank 9.560 9.256 Te betalen excursiekosten 538 0Te ontvangen excursiegeld 210 0Totaal bezittingen 13.263 12.380 Totaal vermogen en schulden 13.263 12.380

De "vrije reserves" zijn ontstaan uit de positieve en negatieve saldi van de afgelopen jaren.Het "fonds bijzondere activiteiten" is in 1993 gevormd uit de opbrengst van boeken uit de nalatenschapvan mej. Riddering, alsmede uit het restsaldo van de jubileumviering van de afdeling. In 1994 is hieraan hetlegaat van mej. Riddering toegevoegd (7.376 euro). Dit legaat mag tot het jaar 2013 niet door de vereniginggebruikt worden. De rente-inkomsten mogen wel gebruikt worden. De rente-inkomsten worden jaarlijkstoegevoegd aan het fonds bijzondere activiteiten. In 2002 zijn geen kosten ten laste van het fondsgebracht. Het verloop van het fonds was in 2002 als volgt:

euro9.590

303o

BeginsaldoRente TriodosbankKosten

JAARVERSLAG VAN DE KNNV-AFDELING DEVENTER 2001-2002

Het ledental van de afdeling Deventer bedroeg op:LedenHuisgenootledenTotaal

31108/0210629

135

31/08/0111027

137

1. InleidingHierbij biedt het bestuur het geïntegreerd jaarverslag voor het verenigingsjaar 2001-2002 aan.

2. De yereni~ngHet bestuur van onze afdeling kwam in het verenigingsjaar viermaal bijeen ter voorbereidingvan de lezingen- en excursieprogramma's en andere zaken die aandacht vereisten.

3. Overzicht lezingen en excursies 2001-2002

ZateIdag 25 augIstus 2001 VlinderexcursieDe excursie bij de Slangenburg werd voor de adelingen Deventer ei Doetinchem gezamenlijk gehouden, onderleiding van Jaai Zwier V<l1 de afdeling Doetinchem, diehet gebied gedurende tien jaar heeft gemonitord voor deVlinderstichting. Er werden veel vlinders verwacht, maa ze waren er nauwelijks door de hitte. Er waren in totaalcirca tien deelnemers.Zatetdag 1 seJItember 2001 &>pense veldAan de excursie in het Appense veld onder leiding van Wim ten Hove werd docr maar vijf personendeelgenomen. Janmer want het was ideaal wandelweer, met een aangename 18 graden. Het werd een ..:;.avontuurlijke tocht, gedeeltelijk over ongebaande paden Wim vertelde boeiend over het verleden van het gebieden over de toekomstplannen en natuurlijk over de planten.Zatetdag 29 seltember 2001 PaddestoelenexUlrsieOnderleiding van Truus de Fluiter en Mary V<l1 Saane nemen twaalfvan onzeleden deel aan depaddestoelenexcursie in de Zoogenbrink tussen Deventer en Olst. Er werden <Xlsoorten gevonden, met als"leuke" vondsten: de Treditercanthael, de Gde stekel zwam en een aantal puntgave Ei kebol eten.De uitleg door Truus en Mary was zeer deskundig en het weer was onverwacht prachtig, want de dagen ervoorwaren nat en kil.Donderdag 11 oktober 2001 Lezing PaddestrelenHet lezingenseizoen werd geopend door Jan Ossebaard met een lezing over "Paldestoelen die op hort groeien".Het ging over parasieten en saprofieten, over de karakteristieke volgorde waarin de verschillende paddestoelenoptreden om hun nuttige opruimingswerk te dom, over de voorkeur van paddestoelen voer de houtsoort waaropze willen groeien en nog veel meer.Uit de reacties van de toehoorders mogen we opmaken dat het een srcces was. Vooral de opbouw V<l1 het verhaalen de kwaliteit van de dia's maakten veel indruk. Er wa-en circa 25 bezoekers.Zondig 14 oktober 2001 ExcUisie paddestoelenAls vervolg op zijn lezing over houpaddestoelen leidde Jan Ossebaard een eccursie in het Dortherbos. Deexcursie bleek succesvol, ondanks de droogte van de afgelopen periode. Uit een vergelijking met de gegevens vaneen eccursie op 22-10-2000 in hetzdfde gebied mag geccncludeerd worden dat de grondpaddestoelen relatiefschaa-s waren, maar dat de houtpaddestoelen goed vertegenwoordigd waren. Wevonden 73 soorten, waarvan 36houtpaddestoelen. Er warm verschillende "leuke" vondsten met als bijzondetheid de redzame Videttesatijnzwam. Ernamen zestien leden aan de excursie deel.Zatetdag 3 nov6I1ber 2001 HerfstwandelingDe herfstkleuren waren n~ maar spaarzaam aanwezig door de afgelcpen warme perioden in oktober. Toch werdhet ten mooie herfstwandding op deLochemerberg, onder de deskundige leiding van Riet Schreuder. Zij kentelk stukje van dit fraaie natuurgebied en weet allerlei wetenswaadigheden te vertellen over de historie, degeolcgie en de flora ervai. Er namen tien leden aan de excursie deel.Dondro:!ag 8 november 2001 Lezing evolutieDe heer Hans Steur vertelde deze avond over evolutie, de oorzaak van de diversiteit van het leven op aarde. Hijzette op duidelijke en boeiende wijze uiteen hoe natuurlijke selectie, het tempo van de evolutie, de rol van hettoeval en het belang van uitstervingen tot deze diversiteit hebben geleid. Hij besteedde terecht veel aandacht

9

aan de persoon van Charles Darwin die als eerste de overgang van de ene soort in de andere doorzag. Het waseen buitengewoon interessante lezing, bezocht door circa twintig van onze leden.Dondtrdag 29 nwember 2001 Lezing strandwàlen en duinenDe heer G.J. deBruyn, bioloog te Leiden hield een lezing over het ontstaan van strandwallen en duinen in onsland na het Weichselien, de laatste Ustijd. Aan de hand van schema's en grafieken maakte hij cLidelijk, hoe eenen ander in zijn werk is gegaan en hoe ons laid er zou hebben uitgezien als die duinen er niet waren geweest(Deventer aan zeel). Welke rol planten en ditren hebben gespeeld bij het tet stand kanen van de huidigeduinbiotopen. Over de nuttige bijdrage daarvat door het duinkonijn en de Val (jawell) en nog veel meerweterswaardige zaken. Samenvattend: zeer leerzaam, met humor verteld en vanaf het begin tot het eind uitemateboeiend. Ruim twintig van onze leden hebben van deze avond genotentDondtrdag 13 de::ember 2001 Lezing vooDamstrek LesbosVoorjaarstrek cp Lesbos, een dialezing door Hany Groenink over dit Griekse eiland da strategisch gunstig ligtin de trekroute voor vele vogels, waaronder heel bijzondere zoals de vorkstaartplevie, de roze waaiersteart en deslangenarend. at oostelijke mediterane gebied herbergt een rijke flora, met talrijke orchideeën, zoals de Heiligeorchis (Orchis sancta) en allerlei Tongorchissen. Een leerzame en leuke avmdlDondtrdag 3 jaruari 2002 Nieuy,jaarsbijemkomstDe nieuwjaarsbijeenkomst werd een gezellig sarrenzijn met 23 van mze leden. Er was een tentoonstellinggeorganiseerd van verzamelingen die door de leden waren aangelegd, zoals mineralen, houtsoorten, vlinders,paddestoelen, korstmossen en van foto's over onderwerpen uit de natuur. Aansluitend hield Hans KleineKoerkamp een lezing overEilat in het uiterste zuiden van Israël, een belangrijke plaats voor de vogeltrek, vooralvan cLizenden roofvogels.Dondtrdag 24 jlImati 2002 Lezing natuur AchterhoekJaap Luyendijk bezorgde cns een fijne avond met zijn lezing over de natuur in de Achterhoek en langs de Ussel.Een goed verhad over de landschappen, hier en daar wat cultuur, planten, watervogels, weidevogels enroofvogels. Veeral de opnamen van kerkuilen in zijn eigen schuurwaren prachtig. En niet te vergeten deopnamen van nevelige ochtenden, als de natuur op' haar mooist is (maar je moot er wel erg vroeg voor opstaml).Het waren stuk voor stuk buitengewoon mooie dia's, zonder meer geschikt voer een natuurkalendervan niveailBij na dertig vat onze leden hebben enorm geneten van zijn lezing. .Dondtrdag 14 fmruari 2002 Lezing Zuid-LimburgOnder de titel 'Een avonqe Zuid-Limburg' bnchten Dick en Babs Beijungs een klankbeeld over ha: Mergellooden het Geuldal. Beide gebieden beheren nog steeds tot de mooiste landschappen van Nederland, mear botanischis erveel veraiderd, en niet ten goede! De avond werd besloten met fraaie series over Paardebloemen enKlaprozen. Een en ander werd omlijst met goed gekozen muziek. Erwaren 34 van onze leden aanwezig,Dondtrdag 7 maat 2002 Lezing vlindersMevrorw Honig uit Apeldorrn kweekt al twintigjaar vlinders en 26 van onze leden geneten van de dia's diedaarvan een indruk gaven. De hele cyclus van ei, via rups en pop tot vlinder kregen \\e te zien. Meestal beperkenlezingen over vlinders zich tot dagvlinders, maar er zijn ook prachtige nachtvlinders en niet te vergeten derupsen De lezing van mevrouw Honig was niet alleen hed boeiend, maar getuigde ook van liefde en vooralrespect voor vlinders en voor de nauur in het algemeenZondi!?: 24 maart 2002 Vooriaarsexcursie De PollHermat en Klaske ten Grotenhuis leidden onze eerste voajaarsexcursie door het landgoed De Poll. DeBomer:rlijk is neg afgesloten maar er zijn nieuwe paden eangelegd ei we wandelden door een mooi enafwisselend landschap. DeUssel bleek weer rens de moàste rivier van Nederland! We zagen raven en buizerds enbloeiend Muskuskruid; verder bloeide er nog niet veel. Vijftien van onze leden hebben van de wardelinggenoten.Dondtrdag 28 mmr1 2002 Lezing Onder en boven deboomgrensDe lezing "Onder en boven de boomgrens" door Jan Ossebeard werd door ruim twintig van onze leden bezocht.Het mtstaan vai de Alpiene gebergten, de rampzalige gevolgen van de Ustijden voor de huidige flora in deAlpen èn in Scaidinavië en de invloed van klimaat en bodem op de bergplanten vormden de hoofdstukken vanzijn lezing. Een boeiend verhaal met fraaie dia's, daarwas iedereen het over eens.Zondi!?: 14 april 2002 VogelexçyrsieOnder de deskundige leiding van RonaId Groenink trokken zes vogelaars naar de Ravenswaarden langs de Usselbij Gorssel. Zij werden beloond met de braarnsluiper, fitissen, er waren ved ooievaars en zij hoorden deroep vande gde kwikstaart. Ook de flora in het gebied was de moeite waard. De Cypreswolfsmelk en de Weidegeelsterstonden in bloei. Een fijne excursie! .ZateIdag 20 april 2002 Thema;iag gewestDe afil. Zwolle organiseeIde de jaarlijkse themadag van het gewest Usselstreek, dit jaar gewijd aan deUssduiterwaarden. Na een korte inleiding in de uitspaming Het Engelse Wek volgde een korte excursi e door hetpark van het Engelse Werk en de uiterwaarden. Een bijzendere waarneming: Uslandse grutto's.Lunch in het vdd en daarna in twee groepen naar de uiterwaarden bij Wilsum (Scherenwelle) en hetnatuurontwikkelingsproject in uitvoering: de Vreugderijker Waard bij Westemolte. Aardige waarnemingen:

10

Kievitsbloemen in de weilanden bij Scherenwelle, Beflijsters bij Wilsum en Kemphanen in deVreugderij kerwaard.Er waen 64 dednemers (waarvan zeven uit Deventer) aan deze goed georganiseerde en geslaagde dag.Zondsg 28 april 2002 EXal!Sie VoorstondenDe excursie naa Voorstonden onder leiding vai Wim ten Hove ging niet door, omdat dorr de minde- goedeweersomstandigheden de opkomst zeer gering was.Zaterriag] 1 mei 2002 ExcUlsie DortherbOSExcursie Dortherbos onder leiding van Harry Goenink. De wandeling ging dorr het nattere gedeelte van het bos.Er waen acht leden aanwezig. Zij zagen veel reeën, allerlei vogds en voonaarsfloraZondsg 26 mei 2002 Botanische excursie bij AlmenBotanische excursie bij Almen onder leiding van Koos Anema. De opkomst was teleurstellend, sledits zes ledenwaren aanwezig. Koos gafleerzame uitleg, o.a over grassen, wat altijd een moeilijk onderwerp is. De Kleineratelaar was er en nog veel meer interessante planten. Er zouden meer KNNV -ers aan een dergelijke excursiemoeten deelnemen]Zaterriag 8 juni 2002 ExcUlsie Het WitteveenOnder leiding van Hans Grotenhuis bezochten Leven leden (en een gast) het Witteveen. Dit terrein, eigendan vanNatuurmonumenten, bestaat uit een hoogveenkem en loofbos met daaomheen recent ingerichte voormaligelandbouwgronden. De grote afwisseling in biotopen geeft niet alleen een grcte landscbappelijke verscheideoheid,maar ook de bijbehorende "levende have' is gevarieerd. Waargenomen werden o.a. Grote gele kwikstaart,Wielwaal (minstens vier exemplaren gehoord), Boompieper, vele tientallen Weidebeekjuffers boven de BuurserBeek, vele andere soortenjuffers en libelles boven de vele vennen en plassen, Distelvlinder (twee ex.) ei van deplanten is de Waterpostelein het vernelden waard. Voorts werden twee heel kleine exemplaren gevonden van(waarschijnlijk) de Knopige ooievaasbek (Geranium nodosum). Het weer was fraai, ideaal om buiten te zijnDondgdag 13 juni 2002 Avondwandeling Gorssel se HeiOnder leiding van Babs en Dick Heijungs namen dertien van onze leden deel ean de avondwandeling door deGorsselse Hei. Na een regenachtige dag werd het mooi wai delweer. Flora en fauna waren nog schaas. BehalveKleine zonnedauw en Tormeitil was a- niet ved te zien en ook de libellen ei vlinders lieten verstek gaan. Devondst van Drijvende wata-weegbree (Luronium natans) verdient wel een aparte vermelding. Het is een zeldzameen bedreigde soort. De stemming was prima en het werd ren heel fijne wandeling, die besloten wa-d met een"kopje koffie in 'De Zessjrong'.ZondIE 23 juni 2002 Excumie bij BcthmenJan Oosterman leidde de eccursie in het gebied ten noorden van Bahrnen, een landschappelijk moei gebied metbossen afgewisseld door epen stroken met interessante flora, poelen en eikenhakhoutbosjes. Er waren alierleivlinders en Jan Oosterman is een goede gids voor de vogels die er te zien waren. Er waren acht deelnemers.Zondsg 4 augustus 2002 ExcUlsie sprenW"Van papierschepper tot ratuurschepper" was de naam voer de excursie naar de sprengen bij de Ugchelse beekonder leiding van Harry Weimer. De excursie was door H!I1)' goed voorbereid. Hij vertdde tal vaiweterswaardigheden over het ontstaat (en de aanleg) van de sprengen. Onderweg zagen we: Paarblaligegoudveil, Dubbelloof en aidere varens, Grof hoornblad 6n de beek) en de paldestoelen; Groene glibberzwam,Echtetolzwam, Zwavelzwam en een fraaie Harslakzwam. Ha weer was prima! Een fijne excursie in een gebieddat de moeite waard is om ook in andere jaargetijden te bezoeken. Elf van roze leden namen aan de excursie deel.Zaten:!ag 17 auWStuS 2002 ExcUlsie Wisselse VeenDe excursie naa het Wisselse Veen onder leiding van Els en Dick Koopmans werd een groot succes, ondanks dehittevan die dag. Gelukkig stond a- een beetje wind, zodat het ep de onbeschaduwde gedeelten toch wel was uitte hoiden. Els en Dick kennen alleplekjes vai het gebied en ze kunnen boeiend vertellen over dies wat a- te zienis. We zagen Zcnnedauw, Moeraswolfsklauw, merkwaardige mierenhopen tussen biezen en hei, allerlei vlindersen niet te vergeten de Klokgentianen! De twaäf deelnemers zullen met veel plezier aai deze excursie terugdenken.Vrijdag 23 augustus 2002 Vlinrers vangenDe weerman had buien voorspeld, maa het weerwas ideaa voor de 'vlinderavond' bij Armelies en HarryGroenink. Met in zessen maakten we vooraf een wandeling langs de Schipbeek en de Menop onder leiding vanCorrie en Jan Ossebaard en met elfvan onze leden dronken we koffie en gingen we vlinders kijken toen hetdonker genoeg was. Er waren veel ganmavlinders, wortelboorders, de Huismoeder en de Hagedoomvlinder, deLieveling en dePyramidevlinder.Zondsg 1 s~tember 2002 Excumie BoeteleryeldWe waen maar met z'n vijven op het Boetelerveld. Jammer, want ha weer was prima, ha landschep in de zooprachtig en erwas veel te zien. Wenoemen de duidelijke ontwikkding van de afgeplagde delen, met Kleinezonnedauw, alla-lei zeggen en biezei en niet te vergeten de Klokjesgentiaan. Voor deweinige deelnemers was heteen fijne excursie.

11

4 Overige activiteiten van de afdeling

Natuurbeschermingsactiviteiten

12

Oostermaet, De SlenkIn 2002 loopt het beheersplan in het kader van de Natuurbeschermingswet af. Voor hetnieuwe beheersplan is dit jaar de beheersevaluatie geschreven door de KNNV en is er eennieuwe vegetatiestructuurkaart gemaakt.De KNNV heeft het gebruikelijke kleinschalige beheer weer uitgevoerd. Aardige nieuwevondsten dit jaar: Koningsvaren en de Bandheidelibel.Dit jaar is er weer iemand bereid gevonden het dagvlinderonderzoek op te pakken.Broedvogelonderzoek vindt eveneens sinds lange tijd weer plaats.

Bedrijventerrein LinderveldIn Schalkhaar, ten noorden van de Oerdijk, wil de gemeente Deventer een nieuwbedrijventerrein ontwikkelen. Het streekplan maakt dit mogelijk; tegenhouden van hetbedrijfsterrein is niet reëel. Desondanks heeft de KNNV gereageerd op de plannen diebetrekking hebben op het bedrijventerrein. De reactie is gericht op het behoud vanwaardevolle elementen in het toekomstige bedrijventerrein, waaronder een mycologischbijzonder waardevolle wegberm, en het meer natuurvriendelijk inrichten van hetbedrijventerrein.

N348, compensatie bij de KranenkampDe door de KNNV, IVN en Deventer Bomenstichting ingediende bedenkingen tegen hetbestemmingsplan zijn door de provincie Overijssel ongegrond verklaard. Gezien demotivering van dit besluit, hebben wij ons hierbij neergelegd. Dat neemt niet weg dat wij onsnog steeds actief bemoeien met de inrichting van het compensatiegebied bij de Kranekamp.Daar zitten de nodige haken en ogen aan.

Beheer bufferzone GravelandNadat KNNV, IVN, Deventer Bomenstichting en de Stichting Natuur Anders insamenwerking met landgoed De Bannink, zich met succes hebben ingezet voor de inrichtingvan een bufferzone tussen de wijk Graveland en landgoed De Bannink, is de gemeenteDeventer de afspraak over een beheersplan en de monitoring van de vegetatie nietnagekomen. Na een (enigszins boze) brief van de KNNV over dit onderwerp, zijn wijuitgenodigd om alsnog mee te praten over een beheersplan. Beter laat dan nooit. Aan de handvan de door de gemeente beschikbaar gestelde kaarten, zal de KNNV alsnog met hetvegetatieonderzoek beginnen. Dat zal in eerste instantie gericht zijn op het verzamelen vangegevens voor het beheer.

Reconstructie SallandBegin dit jaar is de Reconstructiewet van kracht geworden op grond waarvan provincies metgebieden met intensieve veehouderij reconstructieplannen moeten opstellen. In Overijsselgaat het om Salland en Twente. Het gaat om herstructurering van de veehouderij waarbij voornatuur en landschap winst is te behalen. Daarom is Natuur en Milieu Overijssel

vertegenwoordigd in de reconstructiecommissie. Om voeling te houden met de achterban eninformatie te verkrijgen van mensen die ter plaatse goed op de hoogte zijn met de natuur- enlandschapswaarden, heeft NMO een klankbordgroep opgericht. De KNNV neemt daaraandeel.

Adviesraad Natuur en MilieuIn april heeft de gemeente Deventer formeel een adviesraad voor Natuur en Milieu ingesteld.De KNNV neemt daaraan deel. De praktische invulling is echter nog niet geregeld omdat hetniet duidelijk is of, en zo ja, op welke wijze er secretariële ondersteuning kan wordenverzorgd. Zonder een degelijke ondersteuning is het voor vrijwilligers onmogelijk om eenserieuze bijdrage te leveren aan de adviesraad. Via het Milieu Overleg Deventer zijn er vragengesteld aan de gemeente. Het antwoord laat nog op zich wachten.

Werkgroepen

Botanische werkgroep IJsselstreekDoor afnemende belangstelling is de werkgroep niet meer in staat inventarisaties binnen eenredelijke termijn uit te voeren. Ook de verslaglegging van uitgevoerd veldwerk komt in de .knel. Daarom is in gezamenlijk overleg met de leden besloten de werkgroep op te heffen enom te vormen naar een botanische studiegroep met een meer vrijblijvend karakter. Er wordengeen inventarisaties meer uitgevoerd, maar er worden studie-excursies gehouden naarbotanisch interessante terreinen.

PaddestoelenwerkgroepDe paddestoelenwerkgroep heeft door omstandigheden dit jaar een slapend bestaan geleid. Erzijn geen bijeenkomsten en excursies geweest.

13