Kortweg Flash 47

4
KO RTWEG FLASH Kortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1 Nummer 47 - juli - augustus - september 2012 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: [email protected] Conscience, De Greef, Dickens MEER INFO: ZIE PAGINA 4 13 december 2012 Lezing over Dickens’ A Christmas Carol, door Kristien Hemmerechts in GC De Markten 13 oktober 2012 Inhuldiging gedenkplaat Karel Van De Woestijne Vrièrestraat, Laken 20 december 2012 Bezoek Expo: “Belgische kunst. Een moderne Eeuw.” Museum van Elsene Lezingenreeks brengt beroemde kunstenaars die ‘verjaren’ in 2012 terug tot leven. De lezingenreeks ‘Actueler dan vandaag’ in het Goudblom- meke in Papier heeft op drie jaar tijd een stevige reputa- tie verworven. Het recept is eenvoudig, maar slaat aan: interessante sprekers, boei- ende onderwerpen, pal in het centrum van onze hoofdstad. In het komende najaar wor- den opnieuw enkele bijzonder boeiende figuren belicht. Op 18 oktober komt Hendrik Conscience aan bod, de be- roemdste Vlaamse schrijver van de negentiende eeuw. Gevierd in zijn tijd, maar ook omstre- den. Gedreven en overtuigd, maar tegelijk ook opportunis- tisch, en vatbaar voor de roep van het succes en het geld. Een niet te stoppen verteller, schrijver van meer dan honderd boeken, maar tegelijk ook de auteur van slechts één werk: De Leeuw van Vlaanderen (1838). Conscience is één van de grootste helden van de Vlaamse Beweging, maar dan wel één waarmee niet graag meer wordt uitgepakt. Een icoon, dat voor- werp is van spot. Zijn slechte Nederlands, doorspekt met gallicismen, zit daar beslist voor iets tussen. Desondanks wist de man te boeien. Niet voor niets werd hij omgedoopt tot de ‘auteur die zijn volk leerde lezen’. Op hetzelfde ogenblik groeide hij uit tot één van de belangrijkste cultuurdragers van een op zoek naar zichzelf zijnde taal (en volk). ROMANTIEK À LA SCOTT Zijn romantische verhalen in de trant van de Schot Sir Walter Scott konden de grote Vlaamse massa bekoren en beïnvloed- den generaties schrijvers. Zo verfilmde niemand minder dan Hugo Claus in 1985 ‘De Leeuw Van Vlaanderen’, als een hommage aan de groot- meester. Maar ook in zijn eigen periode oversteeg zijn roem Vlaande- ren. Zo werd één van zijn werken geplagieerd door niemand minder dan Victor Hugo. Conscience vond dat overigens niet zo erg. Het opende mogelijk- heden om ook in het Frans te gaan publiceren en die markt te bestor- men. Vandaag is Conscience als auteur vrijwel uit beeld verdwenen. Zoals overigens ook het geval is voor tal van zijn (directe) opvol- gers. Opnieuw, het houterige Nederlands (of Vlaams) dat hij hanteerde, zit daar voor veel tussen. Het Nederlands veroudert immers bijlange niet zo gracieus als het Duits of het Engels. Daarvoor is onze taal de afgelopen eeuw te snel geëvolueerd. GOUDEN RIDDERS, URINE ALS MEDICIJN Het spreekt echter voor de ver- beeldingskracht van Conscience dat zijn opus magnus nog steeds verder leeft in het collectieve bewustzijn van de Vlaming. Wie aan ‘De Leeuw van Vlaanderen’ denkt, ziet ongetwijfeld meteen het tafereel met de in goud ge- hulde ridder voor ogen, die de Franse ridders in mootjes komt hakken. En wie ‘De Loteling’ (1973), met Jan Decleir ooit heeft gezien, ook gebaseerd op een boek van Conscience, zal zijn ogen ongetwijfeld nooit met urine wassen. (In Conscien- ces tijdperk dienden de boeken overigens zowel ter vermaak als ter lering...) Overigens mag het toch wel ironisch genoemd worden dat Vlaanderens grootste schrijver en één van de voorvaders van de Vlaamse Beweging, de zoon van een Fransman was... De lezing over Conscience wordt gegeven door Tom Verschaffel. Hij is hoogleraar geschiede- nis aan de KU Leuven. Hij doet onderzoek op het vlak van de geschiedenis van de geschied- schrijving en de populaire histo- rische cultuur van de achttiende en de negentiende eeuw, het cultureel nationalisme en de Belgische cultuurgeschiedenis van de negentiende eeuw. Op 15 november wordt compo- nist Arthur De Greef toegelicht door Wilfried Westerlinck en op 13 december gaat Kristien Hemmerechts dieper in op ‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens. Locatie: Goudblommeke in Papier, Cellebroerstraat 55, 1000 Brussel Aanvang: 20 uur deelnameprijs €4/€6 ter plaatse te betalen. Info/reservatie: 02 218 44 88 [email protected] Hendrik Conscience schreef zich het collectief bewustzijn van Vlaanderen in. OP ZOEK NAAR PERMEKE Op donderdagen 22 novem- ber en 15 december bren- gen de Willemsfondsafde- lingen Zuidwest-Brussel en Etterbeek een bezoek aan de retrospectieve ‘Contant Permeke’ in Bozar. Gezien het te verwachten suc- ces van de tentoonstelling worden er twee bezoeken georganiseerd op verschil- lende tijdstippen. Permeke overleed zestig jaar geleden in Oostende. Als geen ander wist hij zich in te leven in het harde leven van vissers en boeren, werkmensen die een intieme band onderhou- den met het land en de zee. Door uitvergroting en abstrac- tie zet Permeke archetypen neer met een universele uit- straling. Een indrukwekkende selectie van 130 schilderijen, tekeningen en sculpturen, waaronder tal van topwerken, laat alle facetten van Perme- kes oeuvre zien: vrouwelijke naakten, land en zee, vissers en boeren in het leven van alledag. Permeke verdient internatio- naal ruimere erkenning tussen zijn tijdgenoten. BOZAR wil de retrospectieve daarom ook ver buiten de landsgrenzen brengen. Nieuwe landschap- pen van Thierry De Cordier en naakten van Marlene Dumas benadrukken Permekes actu- ele waarde. 22/11/12, 18.30 u. & 15/12/12, 13u. BOZAR Brussel, Ravenstein- straat 23, Prijs: €3 Constant Permeke, Leonie (1929-32) Privéverzameling wfsep2012.indd 1 3/10/2012 12:21:59

description

Ledentijdschrift van Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - september 2012 - nr. 47

Transcript of Kortweg Flash 47

Page 1: Kortweg Flash 47

KORTWEG FLASHKortweg Flash - driemaandelijks tijdschrift van het Willemsfonds Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Erkenningsnummer. P206416 - Afgiftekantoor Brussel 1

Nummer 47 - juli - augustus - september 2012 - Verantwoordelijke Uitgever: Mireille Corteville, p/a Antwerpselaan 30, 1000 Brussel Tel. 02 218 44 88 & Fax 02 217 70 06 - E-mail: [email protected]

Conscience, De Greef, Dickens

MEER INFO: ZIE PAGINA 4

13 december 2012

Lezing over Dickens’ A Christmas Carol, door Kristien Hemmerechts in GC De Markten

13 oktober 2012 Inhuldiging gedenkplaat Karel Van De WoestijneVrièrestraat, Laken

20 december 2012 Bezoek Expo: “Belgische kunst. Een moderne Eeuw.” Museum van Elsene

Lezingenreeks brengt beroemde kunstenaars die ‘verjaren’ in 2012 terug tot leven.De lezingenreeks ‘Actueler dan vandaag’ in het Goudblom-meke in Papier heeft op drie jaar tijd een stevige reputa-tie verworven. Het recept is eenvoudig, maar slaat aan: interessante sprekers, boei-ende onderwerpen, pal in het centrum van onze hoofdstad. In het komende najaar wor-den opnieuw enkele bijzonder boeiende figuren belicht.

Op 18 oktober komt Hendrik Conscience aan bod, de be-roemdste Vlaamse schrijver van de negentiende eeuw. Gevierd in zijn tijd, maar ook omstre-den. Gedreven en overtuigd, maar tegelijk ook opportunis-tisch, en vatbaar voor de roep van het succes en het geld. Een niet te stoppen verteller,

schrijver van meer dan honderd boeken, maar tegelijk ook de auteur van slechts één werk: De Leeuw van Vlaanderen (1838). Conscience is één van de grootste helden van de Vlaamse Beweging, maar dan wel één waarmee niet graag meer wordt

uitgepakt. Een icoon, dat voor-werp is van spot. Zijn slechte Nederlands, doorspekt met gallicismen, zit daar beslist voor iets tussen. Desondanks wist de man te boeien. Niet voor niets werd hij omgedoopt tot de ‘auteur die zijn volk leerde lezen’. Op hetzelfde ogenblik groeide hij uit tot één van de belangrijkste cultuurdragers van een op zoek naar zichzelf zijnde taal (en volk).

ROMANTIEK À LA SCOTT

Zijn romantische verhalen in de trant van de Schot Sir Walter Scott konden de grote Vlaamse massa bekoren en beïnvloed-den generaties schrijvers. Zo verfilmde niemand minder dan Hugo Claus in 1985 ‘De Leeuw

Van Vlaanderen’, als een hommage aan de groot-meester.

Maar ook in zijn eigen periode oversteeg zijn roem Vlaande-ren. Zo werd één van zijn werken geplagieerd door niemand minder dan Victor Hugo. Conscience vond dat overigens niet zo erg. Het opende mogelijk-heden om ook in het Frans te gaan publiceren en die markt te bestor-men.

Vandaag is Conscience als auteur vrijwel uit beeld verdwenen. Zoals overigens ook het geval is voor tal van zijn (directe) opvol-gers. Opnieuw,

het houterige Nederlands (of Vlaams) dat hij hanteerde, zit daar voor veel tussen. Het Nederlands veroudert immers bijlange niet zo gracieus als het Duits of het Engels. Daarvoor is onze taal de afgelopen eeuw te snel geëvolueerd.

GOUDEN RIDDERS, URINE ALS MEDICIJN

Het spreekt echter voor de ver-beeldingskracht van Conscience dat zijn opus magnus nog steeds verder leeft in het collectieve bewustzijn van de Vlaming. Wie aan ‘De Leeuw van Vlaanderen’ denkt, ziet ongetwijfeld meteen het tafereel met de in goud ge-hulde ridder voor ogen, die de Franse ridders in mootjes komt hakken. En wie ‘De Loteling’ (1973), met Jan Decleir ooit heeft gezien, ook gebaseerd op een boek van Conscience, zal zijn ogen ongetwijfeld nooit met urine wassen. (In Conscien-ces tijdperk dienden de boeken overigens zowel ter vermaak als ter lering...)

Overigens mag het toch wel ironisch genoemd worden dat Vlaanderens grootste schrijver en één van de voorvaders van de Vlaamse Beweging, de zoon van een Fransman was...

De lezing over Conscience wordt gegeven door Tom Verschaffel. Hij is hoogleraar geschiede-nis aan de KU Leuven. Hij doet onderzoek op het vlak van de geschiedenis van de geschied-schrijving en de populaire histo-rische cultuur van de achttiende en de negentiende eeuw, het cultureel nationalisme en de Belgische cultuurgeschiedenis van de negentiende eeuw.

Op 15 november wordt compo-nist Arthur De Greef toegelicht door Wilfried Westerlinck en op 13 december gaat Kristien Hemmerechts dieper in op ‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens.

Locatie: Goudblommeke in Papier, Cellebroerstraat 55, 1000 Brussel

Aanvang: 20 uur deelnameprijs €4/€6 ter plaatse te betalen.Info/reservatie: 02 218 44 88 [email protected]

Hendrik Conscience schreef zich het collectief bewustzijn van Vlaanderen in.

OP ZOEK NAAR PERMEKEOp donderdagen 22 novem-ber en 15 december bren-gen de Willemsfondsafde-lingen Zuidwest-Brussel en Etterbeek een bezoek aan de retrospectieve ‘Contant Permeke’ in Bozar. Gezien het te verwachten suc-ces van de tentoonstelling worden er twee bezoeken georganiseerd op verschil-lende tijdstippen.

Permeke overleed zestig jaar geleden in Oostende. Als geen ander wist hij zich in te leven in het harde leven van vissers en boeren, werkmensen die een intieme band onderhou-den met het land en de zee.

Door uitvergroting en abstrac-tie zet Permeke archetypen neer met een universele uit-straling. Een indrukwekkende selectie van 130 schilderijen, tekeningen en sculpturen, waaronder tal van topwerken, laat alle facetten van Perme-kes oeuvre zien: vrouwelijke naakten, land en zee, vissers en boeren in het leven van alledag.

Permeke verdient internatio-naal ruimere erkenning tussen zijn tijdgenoten. BOZAR wil de retrospectieve daarom ook ver buiten de landsgrenzen brengen. Nieuwe landschap-pen van Thierry De Cordier en naakten van Marlene Dumas benadrukken Permekes actu-ele waarde.

22/11/12, 18.30 u. & 15/12/12, 13u. BOZAR Brussel, Ravenstein-straat 23, Prijs: €3

Constant Permeke, Leonie (1929-32) Privéverzameling

wfsep2012.indd 1 3/10/2012 12:21:59

Page 2: Kortweg Flash 47

2 KORTWEGFLASH juli - augustus - september 2012

COLOFON Redactie: Johan Basiliades, Myrianne De Ridder, Kurt Deswert, Mireille De Winter-Corte-ville, Herman Mennekens

Lay-out: Kurt Deswert

WILLEMSFONDSERSJohan Basiliades

6 oktober wordt een hoogtepunt voor de werking van het Willemsfonds. Op die dag immers staat de tweede edi-tie op het programma van ‘Het Betere Boek’, een literair festival, in en rond het Gentse Kramersplein, waar het Willemsfonds Nationaal haar hoofd-kwartier heeft. Het festival wil het literaire boek in de kijker plaatsen en een steentje bijdragen aan de ontwik-keling van jong talent. Ondermeer door de uitreiking van een debuutprijs voor jonge auteurs.

Dit is zondermeer een lovenswaar-dig initiatief van het Willemsfonds Nationaal. Immers, zelfs in onze geteleviseerde en gemediatiseerde maatschappij blijft de literaire non-fictie één van de belangrijkste peilers van onze denkwereld en filosofie. Een postmodernist -dat ben ik weliswaar niet- zou zelfs durven beweren dat het hele leven uit verhalen bestaat en in zekere zin is dat ook het geval.

Het fysieke boek lijkt het moeilijk te hebben. De verkoopscijfers daalden het afgelopen jaar gevoelig, mede onder invloed van de financiële crisis. Het pure literaire boek verliest boven-

dien de strijd van kookboeken en door ghostwriters geschreven biografieën van BV’s.

Voor Nederlandstalige literatuur-liefhebbers in Brussel stelt zich een bijkomend probleem. Het aantal Nederlandstalige boekhandels of boekhandels die Nederlandstalige boeken in hun assortiment hebben, is de afgelopen jaren afgenomen. Er is natuurlijk de traditionele Stan-daard Boekhandel op het hernieuwde Muntplein. En ook de bijzonder fraaie Passa Portaboekhandel aan de Dan-saertstraat heeft een goed aanbod.

Hetzelfde geldt echter steeds minder voor de Fnac in de Nieuwstraat. Het aanbod aan Nederlandstalige boeken neemt daar immers steeds verder af. Het nieuwe filiaal aan Louiza heeft zelfs geen Nederlandstalige afdeling. En dat is zonde. Al valt er waarschijn-lijk moeilijk in te gaan tegen een bepaalde marktlogica, toch zou FNAC als meertalige winkelketen in elk van haar Brusselse filialen op zijn minst een aanbod aan Nederlandstalige titels aan moeten kunnen bieden aan haar klanten.

Literatuur blijft intussen van het grootste belang in de menselijke ontwikkeling. Kan u zich immers een wereld voorstellen zonder Odysseus’ reizen, zonder Jane Austens ‘moei-lijke mannen’ of zonder een Anna Karenina die zich voor de trein werpt? Ik alvast niet.

Daarom kan de aan de gang zijnde discussie over het cultuuronderwijs wat mij betreft maar tot één conclu-sie leiden; dat cultuur in het alge-meen en literatuur in het bijzonder meer aandacht verdient in ons onder-wijs, omdat het aanzet tot reflectie en inlevingsvermogen, dat het zorgt -al is het maar tijdelijk- voor het ver-schuiven van de eigen focus naar die van een ander, dat het ervoor zorgt dat je in zekere zin in de geest en gedaante van een ander kan kruipen. En daarom is literatuur bij uitstek de kunstvorm die ons het best voorbereid op het leven in een samenleving, met begrip voor de ander.

Mireille De Winter - CortevilleVoorzitter Willemsfonds BHG

De familiegeschiedenis van Johan Basiliades, secretaris van de afdeling Schaarbeek-Evere, biedt voer voor een roman. Of voor een kroniek in dertien delen. Het is in elk geval een spannend verhaal, dat leidt van de Griekse dias-pora in Constantinopel tot superettes en kostscholen in Wallonië, en met als dramatis personae scheepsmagnaten, parlementsvoorzitters, weeskinderen die over de Engelse vlakten zwerven en cultuurflaminganten die dwepen met Gilbert Bécaud en Georges Simenon.

Basiliades, van opleiding historicus, heeft zich voorgenomen dat verhaal ooit neer te schrijven, maar houdt zich intussen onledig met zijn job als frac-tiesecretaris en huisideoloog van de Nederlandstalige liberalen in Brussel. Hij is vader van twee (welopgevoede kinderen) en echtgenoot van Truus. Complex heerschap dus en daar wilden wij wat meer van weten.

Hoe ben je in Brussel beland ? Ik kom uit de Brusselse rand en woon nu al 20 jaar in Brussel. We wilden in de stad wonen, Brussel was een evidente keuze. Eerst in Brussel-stad op de Cou-denberg, later in Etterbeek. En nu al 10 jaar in Schaarbeek aan de Berenkuil.

Wat bevalt je zo aan deze stad ?Het is een zeer groene stad. Ik hou van die groene lanen met statige herenhuizen, de stadsparken, pleinen. Ik denk dat ik vooral door dat negentiende-, begin twintigste-eeuwse Brussel aangetrokken ben.

Waarom het Willemsfonds ?Ik ben een cultuurflamingant, een sociaal

liberaal en ook wel vrijzinnig. Zeker in Brussel is het Willemsfonds voor mij een manier om op te komen voor het respect voor het Nederlands, om onze taal posi-tief in de kijker te zetten. Maar bij het Willemsfonds kan dat vooral ook ver weg van al die gekke institutionele discussies over bevoegdheden, eigen autonomie en ander Vlaams-nationalistische verzinsels. Maar laten we eerlijk zijn, het Willems-fonds is toch eerst en vooral een leuke manier om soms zeer hoogstaande, soms zeer laagdrempelige activiteiten op te zetten. En na elke activiteit is er de gele-genheid om er ene te drinken. Daar doen we het ook voor.

Heb je een geheime tip voor ons?In het Josaphatpark ligt een minigolfter-rein, ontworpen door de bekende land-schapsarchitect René Pechère, begin ja-ren ’50 en recent, net als heel het park, gerestaureerd. Het is een zalige plek om in de lente naartoe te gaan en daarna een ijsje te gaan eten bij Cocozza om de hoek, drie generaties Italiaans ijs in Schaarbeek. Pechère zou in 1958 de We-reldtentoostelling op de Heizel aanleggen en daardoor beroemd worden.

Wat is je favoriete restaurant ? “Delphes”, een Grieks restaurant op de hoek van de Rogier- en Daillylaan, heer-lijk om met de familie naartoe te gaan.

En je favoriet café ? “Het Goudblommeke in Papier”. Het is meer dan een café, het is een mini cultu-reel centrum dat spontaan door cultuur-liefhebbers uit de grond is getampt. En ze hebben er heerlijke “Oud Beersel”.

Favoriet boek ? “Le Petit Nicolas”, en ook “Les récrés du Petit Nicolas” en “Les vacances du Petit Nicolas” ... Trouwens alles wat René Gos-cinny aanraakte, werd goud : Asterix, de beste Lucky Lukes, Iznogoud …

Favoriete film ? “Le professionel” met Jean-Paul Bel-mondo. Zeker niet de beste film die er bestaat, maar een film vol jeugdherinne-ringen. De muziek, de opeenstapeling van clichés, de sfeer, de mooie vrouwen… Tal van mensen zijn dol op Bondfilms. Ik kan met plezier Belmondofilms herbekijken.

Naar welke activiteit van het Willems-fonds Schaarbeek-Evere moeten we binnenkort met z’n allen ? Het Willemsfonds Schaarbeek-Evere wil samen met de Auschwitzstichting in het voorjaar voor drie dagen naar Auschwitz gaan. Ik denk dat dat een heel sterke ervaring is. Ik las in “Brussel Deze Week” dat Fouad Ahidar (SP.a) zei dat als je daar bent geweest, dat je verandert. Dat hij niet zomaar meer het lot van de Palestij-nen in Gaza, hoe erg ook, zal vergelijken met de waanzin van de Nazi-vernieti-gingskampen. Ik wil dan zeker ook mijn twee kinderen meenemen. Ik denk dat dat veel meer zal zeggen dan vele lange preken over verdraagzaamheid, respect voor ieder individu en ieders eigenheid, respect voor de andere, enz … Kinde-ren die in Brussel opgroeien, kunnen die waarden best gebruiken.

IN MEMORIAM

Begin augustus, midden in de vakantie, ontvingen wij het bericht van het over-lijden van Gilbert Markey. Onvermoei-baar en altijd belangeloos heeft hij als secretaris tot vlak voor zijn overlijden loyaal geholpen bij de werking van het Willemsfonds Brussel-Centrum en van het LVZ-Brussels Gewest.

Op 12 september jl. overleed na een moedig gedragen ziekte Amy Vercam-men, echtgenote van Louis Vertongen. Amy was sinds vele jaren ondervoorzitter van het Willemsfonds in Jette en actief in het vrijzinnig en liberaal verenigings-leven van de gemeente

De redactie van Kortweg Flash en be-stuur van het Willemsfonds BHG bieden aan de familie hun oprechte deelneming aan.

PERSONALIAGEBOORTE

Op 18 september beviel Valérie Libert, voorzitster van Willemsfonds Zuidoost van een flinke zoon, Louis geheten.

Na Pauline en Mathieu is dit het derde kindje voor Valérie. Wij wensen de gelukkige moeder en trotse papa alvast veel geluk met deze gezinsuitbreiding.

LITERATUUR, EEN ZOETE DEUGD

wfsep2012.indd 2 3/10/2012 12:22:00

Page 3: Kortweg Flash 47

3KORTWEGFLASH juli - augustus - september

BOEKEN

De Italiaanse auteur Vitaliano Brancati (1907-1954) is grotendeels onbekend in ons land, maar als één van je boeken verfilmd is met Marcello Mastroianni én Claudia Cardinale in de hoofdrollen en met een scriptbewerking van Pier Paolo Passolini, mag je toch gerust stellen dat je het gemaakt hebt. ‘Il Bel Antonio’ dateert uit 1960 en is gebaseerd op het gelijknamige boek (1949). Recent ver-scheen bij Athenaeum een Nederlandsta-lige vertaling -de eerste- van de roman. ‘Mooie Antonio’ speelt zich af in Sicilië tijdens de hoogdagen van het fascisme. Het boek draait rond Antonio Magnano, een beeldschone jongen die het hoofd van elk meisje op hol brengt. De Sicili-

aanse vrouwen vergapen zich aan hem en draaien tijdens de mis bij de minste van zijn bewegingen het hoofd. Met rode wangen. Antonio zelf blijft er echter onbewogen bij.

Wanneer hij, na een periode in Rome, te-rugkeert naar Catania trouwt hij met de dochter van de notaris, de beeldschone Barbara. Het lijkt een sprookjeshuwelijk. De geliefden worden regelmatig in innige omhelzingen gesignaleerd door de buren die een overdreven belangstelling voor het mooie koppeltje tentoon spreiden.

Drie jaar later echter beginnen er vreemde verhalen over het paar op te duiken. Wanneer Antonio’s ouders het bezoek krijgen van een oud familielid, informeert deze langs haar neus weg over de geruchten dat Barbara op huwen zou staan met de baron van Bronte, de rijkste man van de streek. Onbegrijpend en boos wijst vader Magnano haar de deur, maar wanneer hij even later bezoek krijgt van de notaris, blijkt dat er wel degelijk meer aan de hand is.

Wanneer Alfio Magnano zijn zoon con-fronteert met de geruchten, blijkt dat het huwelijk in al die jaren ongeconsu-meerd is gebleven. Een wervelstorm aan achterklap en roddel steekt de kop op in Catania en leidt er toe dat de devote Barbara -die pas na drie jaar huwelijks- leven ontdekt wat de vleselijkheid van de echtelijke plicht inhoudt- beslist om het huwelijk te laten ontbinden en effectief met de baron van Bronte te trouwen.

MACHISMO EN FASCISTI

Het voorval verwoest het leven van de familie Magnano en vooral vader Magnano lijdt onder het ‘falen’ van zijn zoon;

Enkele jaren later, tijdens de belegering van de stad, verschanst vader Magnano zich doelbewust in een bordeel. Zijn lichaam wordt gevonden tussen het puin, De dood (en de wijze waarop) van de oude Magnano is het gespreksonderwerp van de stad:

Met zijn laatste daad slaagt vader Mag-nano erin een deel van de familieschande uit te wissen.

‘Mooie Antonio’ hekelt de Italiaanse machocultuur en het conservativisme. De roman houdt het midden tussen politieke satire en zuivere commedia dell’arte. Tussen het familierelaas over de overge-voelige Antonio door, belicht de roman de manoeuvres van de plaatselijke fascisten. Belangrijke postjes worden à la tête du

client uitgedeeld aan partijgetrouwen en iedereen, zonder enig onderscheid, tracht in het gevlij te komen van de lokale machthebbers.

SPIEGELBOEK

Brancati’s roman was, vier jaar na het einde van de tweede wereldoorlog*, een stevige veeg uit de pan aan het adres van de Italiaanse burgerij. Antonio’s impo-tentie is een spiegel voor het gebrekkige verweer van de Italianen ten overstaan van het fascisme. (De cover van de Ne-derlandstalige versie (hieronder) is dan ook goed gekozen.) Op hetzelfde moment legt ‘Mooie Antonio’ ook de vinger op een andere gevoelige wonde, namelijk de vreemde relatie tussen esthetiek en poli-tiek. Het Italiaanse fascisme zorgde in zekere zin voor een esthetisering van de politiek, in de vorm van een doorgedre-ven symboliek en de personencultus rond de figuur van Mussolini. In ‘Mooie Anto-nio’ loopt de fascinatie voor het uiterlijk van Antonio samen met de fascinatie voor ‘Il Duce’.

Het is verfrissend dat Athenaeum het aandurft om een ‘vergeten’ internatio-nale auteur van onder het stof te halen. Enkele jaren geleden deed uitgeverij Wereldbibliotheek iets soortgelijks met de Hongaar Sandor Marai, en die werd op korte tijd een household name in Vlaan-deren en Nederland. Of Brancati hiermee dezelfde weg opgaat, blijft een open vraag, maar ‘Mooie Antonio’ misstaat in elk geval niet in de boekenkast van Italo-fielen en literatuurliefhebbers.

Fascisme in tijden van schoonheid

* De finale overwinning van de geallieerden op Italië, één van de AS-mogendheden, vond pas plaats in de lente van 1945

Ravissante Italiaanse heerlijkheid; Claudia Cardinale en Marcello Mastroianni in de verfilming van ‘Il Bel Antonio’ (1960)

“Eén ding moet hij doen!,” riep meneer Alfio opeens uit. ‘Dat moet hij doen, bij God, anders onterf ik hem! Hij moet een min-nares nemen, twee minaressen, drie minnaressen, vier! Meteen! Ik verkoop de boomgaard, het huis, ik verkoop de kleren die ik aan m’n lijf heb, en ik geef hem al het geld dat hij wil, maar hij moet vier minnaressen nemen!”

“Die ouwe wist van geen op-houden! Zeventig jaar en nog had hij de moed om op zo’n nacht op zoek te gaan naar een holletje voor z’n rammelaar’.”

Vitaliano BrancatiMooie AntonioUitgeverij Athenaeum, Amsterdam 2012

LEZING: BREUGHEL EN ZIJN TIJD, door Albrecht De SchryverPieter Bruegel de Oude is één van de grootste landschapsschilders die er ooit in West-Europa is geweest. Rond 1563 verhuisde hij van Antwerpen naar Brus-sel. Tal van zijn werken tonen ook het Pajottenland en de oude Middeleeuwse stad Brussel.

Velen kennen zijn werk. Sommigen kennen hem verkeerd als een “Boeren-bruegel” of als een soort “Pallieter” , wat hij zeker niet was, want hij was een bijzonder ernstig en ervaren kunstenaar, met een grote algemene bagage. Dat blijkt alvast uit de bijzondere taferelen die hij op doek toverde.

Hij was een soort “documentalist”: in de meeste schilderijen verwerkte hij ook gebeurtenissen uit zijn tijd. Om zijn werken goed te begrijpen, moet men dus zijn tijd kennen.

Tijdens deze lezing gaat Albrecht De Schryver, promotor van het openlucht-museum Pieter Breughel de Oude in Sint-Anna-Pede, dieper in op de histori-sche omstandigheden die van Breughel de artiest maakten die hij was.

19/11/2012 - 19.45u. Spiegelzaal GC De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel. Toegang gratis

Breughels ‘Toren van Babel’ uit 1563, dat hangt in het Weense Kunsthistorisches Museum heeft nog niks van zijn allegorische waarde verloren. Je kan er zonder probleem het huidige Brussel in zien.

LEZING: A Christmas Carol, door Kristien HemmerechtsOp 19 december 1843 publiceerde Char-les Dickens A Christmas Carol, een korte roman over de wonderbaarlijke trans-formatie van de akelige vrek Scrooge. Sindsdien is de tekst uitgegroeid tot het meest populaire en meest bewerkte kerstverhaal ooit.

Op de valreep van dit Dickensjaar (de schrijver werd tweehonderd jaar gele-den geboren, op 7 februari 1812) leest Kristien Hemmerechts de roman op-nieuw met in haar achterhoofd de vraag: wat betekent deze tekst voor lezers

vandaag? Heeft hij louter nostalgische waarde, of is zijn boodschap nog altijd relevant?

Kristien Hemmerechts is schrijfster en docente Engelse literatuur aan de Hoge-school Universiteit Brussel. Haar meest recente titel is de roman Haar bloed (De Geus, 2012).

13/12/2012 - 20u. - Goudblommeke in Papier, Cellebroerstraat 55, Brussel€4/€6 ter plaatse te betalen.Info: 02 218 44 88

Op de koffie met ... Kader AbdolahKader Abdolah (1954) schrijft romans en verhalen. Hij is razend populair in Nederland. Vertalingen van zijn werk verschenen in 21 talen. Hij groeide op in Iran en verzette zich daar eerst tegen het regime van de sjah, daarna tegen dat van de ayatollahs.

In 1988 kwam hij als politiek vluchteling in Nederland aan. In 1993 verscheen zijn debuut in het Nederlands, “De ade-laars”. Ondertussen schreef hij verscheidene romans en verhalenbundels, waaronder

“Het huis van de moskee” (2006). Dit boek werd in 2007 door de Nederlandse lezers verkozen tot het op één na beste Nederlandse boek aller tijden, na “De ontdekking van de Hemel” van Harry Mulisch.

In 2008 waagde hij zich aan een bewerkte vertaling van de Koran met “De boodschap-per”. Op 5 december komt hij naar Ganshoren. Een niet te missen ontmoeting met een fascinerende persoonlijkheid! Meer info: zie agenda.

wfsep2012.indd 3 3/10/2012 12:22:06

Page 4: Kortweg Flash 47

Willemsfonds Anderlecht Info: Ann Brusseel 02 552 45 47 [email protected] (vanaf 18 u.)

Debat: Relatie tussen seculier en religieus recht, de suprematie van de lekenstaat13/11/12, 20 u., GC De Rinck Ander-lecht – Dapperheidsplein (vlakbij metro Sint-Guido)Met: Michel Magits (seculier recht, VUB), Henri Rossenberg (Joods recht, UA), Frank Judo (religieus recht, KUL) Moderator: Emmanuel Van Den Bossche. (wetenschappelijk medewerker consti-tutioneel recht VUB)

Lezing over ‘Verboden evangeliën’ door Johan Temmerman (protestants theoloog)11/12/12, 20 u. – Galerie Quest21, Stalingradlaan 21, 1000 Brussel

Voor beide activiteiten: € 4 & € 6.Org.: WF, HVV, MF, UPV , huisvandeMens Brussel & VK (act. 11/12 ) i.k.v. ‘Leve de Geus, actuele uitdagingen voor de vrijzinnigheid’. Met de steun van het IMD Brussel.

Willemsfonds Ganshoren Info: Lionel Bajart 0475 95 59 61 [email protected]

Op de koffie met … Geert Lernaut08/11/12, 14.30 u. – GC De Zeyp Op de Koffie met …Kader Abdolah05/12/12, 14 u. – GC De Zeyp Op de Koffie met …Mark Deckers en Ward Bosmans20/12/12, 14.30 u. – GC De Zeyp I.s.m. GC en LDC De Zeyp, vtb Kultuur, Davidsfonds en OKRA Deelname €5/€4 per lezing.

Willemsfonds Etterbeek Info: Ethel Savelkoul 0476 880 194 [email protected]

Bezoek met gids aan de Katoennatie in Antwerpen2de helft november 2012 In voorbereiding, info volgt.

Nocturnebezoek aan de retrospec-tieve tentoonstelling “Constant Permeke”15/12/12, 13 u. – BOZAR Brussel, toegang Ravensteinstraat 23Prijs: €3 (CWB wordt aangevraagd door de afdeling). Inschrijving verplicht.

Willemsfonds Jette Info: Herman Mennekens 02 476 03 00 [email protected]

Vernissage tentoonstelling Renaat Grassin en Dolf Denis11/10/12, 19 u., GC Essegem Over leven en werk van ’t Ketje Re-naat Grassin en acteur en schilder Dolf Denis, twee Brusselse theaterlegendes Een initiatief van het Willemsfonds Jette i.s.m. GC Essegem en de KT De Violier.

Willemsfonds Koekelberg Info: Sigurd Van Germeersch 0498 853 215 [email protected] Taalverwendag voor jong en oudMet o.m. woordkunstenaar & taal-spelletjes; i.k.v. het project WOORD10/10/12, vanaf 14 u., Gemeentelijke Bibliotheek van Koekelberg, Pantheon-laan 13I.s.m. de Nederlandstalige cultuurdienst van de gemeente Koekelberg. Gratis

Koekelberg in het Klein en in het Groot5/11/12, 14 u., GC De Platoo, Koekel-bergStart van de jaarlijkse quiz met als thema “Koekelberg in het Klein en in het Groot”. I.s.m. Mensen met Tijd.

Willemsfonds Laken Info: Els Ampe 02 549 65 22 (kantooruren) [email protected]

Inhuldiging gedenkplaat Karel van de Woestijne13/10/12, 11 u., Vrièrestraat 13, LakenTer gelegenheid van de ‘zonder deur-dag’ van het GC de Nekker brengt WF Laken een gedenkplaat aan, aan de

SAMEN UIT - AGENDAgevel van de voormalige woonplaats van Karel van de Woestijne (°1878- †1929). Van 1906 tot 1920 verbleef deze ge-vierde schrijver, journalist en hoogleraar immers in Laken.

Willemsfonds Neder-Over-Heembeek Info: Denise Vergeylen 02 268 07 54 (na 17 u.) [email protected]

Bezoek met gids aan het “Librarium”Ontdekkingsruimte van boek- en schriftculturen03/11/12, 11 u. – K. Bibliotheek, Keizerslaan 2, 1000 BrusselGratis toegang. Reservatie noodzakelijk.

Sinterklaashappening voor jong en oud02/12/12, 14 u. , CC Strombeek-Bever, Gemeenteplein z/nToegang €8

Willemsfonds Schaarbeek-Evere Info: Elisabeth Schraepen 0476 49 68 31 [email protected]

Lezing over Victor Hugo door Kris Clerckx 22/10 - 19.45 u. - Spiegelzaal GC De MarktenLezing over Brueghel en zijn tijd door Albrecht De Schrijver 19/11 - 19.45 u. - Spiegelzaal GC De MarktenLezing over Henry van de Velde door Werner Adriaenssens 3/12 - 19.45 u. - Spiegelzaal GC De MarktenOude Graanmarkt 5 – 1000 BrusselAanvang 19.45 u. Gratis – i.s.m. De Vlaamse Club Brussel.

Willemsfonds Sint-Agatha-Berchem Info: Evelyn Govaert 0476 56 66 12 [email protected]

Concert door het Jong Talent van het Brussels Operettetheater04/10/12, 14.30 & 20 u., Oude Kerk SAB, Kerplein z/nToegang € 9, CWB wordt aanvaard

Nocturnebezoek tentoonstelling “De surrealistische vonk”17/10/12, 17 u., Museum der letteren en Manuscripten, Koningsgalerij 1, 1000 Brussel

Willemsfonds Zuidoost-Brussel Info: Lode van Biervliet 0475 77 13 61 [email protected]

Bijwonen Symposium: “ Een plan C voor de VRT, de publieke omroep en zijn culturele opdracht”20/10/12, vanaf 9.30 u., zaal De Schelp Vlaams Parlement, Hertogstraat 6, BrusselUitgebreid programma te bekomen op aanvraag. Inschrijven noodzakelijk.

Theatervoorstelling “Sartre zegt sorry” door Laura van Dolron23/11/12, 20.30 u., Kaaitheater BrusselToegang: €12

Willemsfonds Zuidwest-Brussel Info: Myriam De Lille 0479 60 10 51 & 050 71 56 54

Nocturnebezoek aan de expo “Pruiken, korsetten en kniebroeken”04/10/12, 19.15 u. – Museum voor het Kostuum en de Kant, Violetstraat 12,10 BrusselPrijs: €3. Reservatie noodzakelijk.

Nocturnebezoek met gids aan de re-trospectieve tentoonstelling “Constant Permeke”22/11/12, 18.30 u. – BOZAR Brussel, toegang Ravensteinstraat 23Prijs: €3 (CWB wordt aangevraagd door de afdeling) Inschrijving is geldig door overschrijving van het juiste bedrag op rekening BE 25 4233 1370 2182 van het WF ZW-Brussel met vermelding van ‘Permeke + aantal personen’.

Bezoek tentoonstelling “ Belgische kunst. Een moderne eeuw”20/12/12, 14 u., Museum van Elsene, Jean van Volsemstraat 71.Een prestigieuze verzameling, een bij-zondere tentoonstelling en een non-con-formistische verkenning van de moderne kunst in België. Collectie Caroline & Maurice VerbaetReservatie noodzakelijk.

Wil u ook lid worden van het Willemsfonds Brussel Hoofdstedelijk Gewest?Dat kan, door € 15 te storten op rekeningnummer BE 39 0010 2817 2819, met vermelding ‘Lidgeld 2012”U ontvangt dan onze tijdschriften en krijgt informatie over en korting op tal van socioculturele activiteiten.

Info: Antwerpselaan 30 - 1000 Brussel 02 218 44 [email protected]

HET WILLEMSFONDS STAAT VOOR EEN 160-JARIGE TRADITIE IN VERNIEUWING, CULTUUR EN MENSELIJKE WAARDEN

wfsep2012.indd 4 3/10/2012 12:22:15